호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기
Καὶ τέλοσ εἶχε Ῥωμαίοισ ὁ δεύτεροσ πρὸσ Καρχηδονίουσ πόλεμοσ, ἀρξάμενοσ ἀπὸ Ἰβηρίασ, λήξασ δ’ ἐν Λιβύῃ ἐσ τάσδε τὰσ περὶ αὐτῆσ Καρχηδόνοσ σπονδάσ. καὶ ὀλυμπιάδεσ ἐν τοῖσ Ἕλλησιν ἦσαν ἀμφὶ τὰσ ἑκατὸν καὶ τεσσαράκοντα καὶ τέσσαρασ. Μασσανάσσησ δὲ Καρχηδονίοισ τε μηνίων καὶ Ῥωμαίοισ θαρρῶν ἐπέβαινε γῇ πολλῇ τῶν Καρχηδονίων ὡσ γενομένῃ ποτὲ ἑαυτοῦ. καὶ οἱ Καρχηδόνιοι Ῥωμαίουσ παρεκάλουν σφίσι Μασσανάσσην συναλλάξαι. οἱ δ’ ἔπεμπον διαλλακτάσ, οἷσ εἴρητο συμπράσσειν ὅσα δύναιντο Μασσανάσσῃ. οὕτω μὲν τὴν γῆν ἀπετέμετο Καρχηδονιων ὁ Μασσανάσσησ, καὶ συνθῆκαι Καρχηδονίοισ καὶ πρὸσ τόνδε ἐγένοντο, αἳ διέμειναν ἐσ ἔτη πεντήκοντα, ἐν οἷσ μάλιστα ἡ Καρχηδὼν εἰρηνεύουσα ὁμαλῶσ ἐσ μέγα δυνάμεωσ καὶ εὐανδρίασ ἦλθεν ἔκ τε πεδίων εὐκαρπίασ καὶ θαλάσσησ εὐκαιρίασ. Καὶ εὐθύσ, οἱο͂ν ἐν ταῖσ εὐτυχίαισ γίγνεται, οἱ μὲν ἐρρωζμάιον, οἱ δὲ ἐδημοκράτιζον, οἷσ δ’ ἤρεσκε Μασσανάσσησ.
ἡγοῦντο δ’ ἑκάστων οἱ καὶ δόξῃ καὶ ἀρετῇ προύχοντεσ, τῶν μὲν ῥωμαϊζόντων ὁ μέγασ Ἄννων, τῶν δ’ αἱρουμένων τὰ Μασσανάσσου Ἀννίβασ ὁ ψὰρ ἐπικαλούμενοσ, τῶν δὲ δημοκρατιζόντων Ἀμίλχαρ, ᾧ Σαυνίτησ ἐπώνυμον ἦν, καὶ Καρθάλων· οἳ φυλάξαντεσ Ῥωμαίουσ τε Κελτίβηρσι πολεμοῦντασ καὶ Μασσανάσσην ἐπικουροῦντα υἱῷ πρὸσ ἑτέρων Ἰβήρων συγκεκλεισμένῳ, πείθουσι τὸν Καρθάλωνα βοήθαρχον ὄντα, καὶ ἐπὶ τῇδε τῇ ἀρχῇ τὴν χώραν περιιόντα, ἐπιθέσθαι τοῖσ Μασσανάσσου σκηνουμένοισ ἐν ἀμφιλόγῳ γῇ. ὁ δὲ καὶ ἔκτεινέ τινασ αὐτῶν καὶ λείαν περιήλασε, καὶ τοὺσ ἐν τοῖσ ἀγροῖσ Λίβυασ ἐπὶ τοὺσ Νομάδασ ἤγειρεν. ἄλλα τε πολλὰ αὐτοῖσ ἔργα πολέμων ἐσ ἀλλήλουσ γίγνεται, μέχρι Ῥωμαίων ἕτεροι πρέσβεισ ἐπῆλθον ἐσ διαλύσεισ, οἷσ ὁμοίωσ εἴρητο Μασσανάσσῃ βοηθεῖν ἀδήλωσ. καὶ ἐβεβαίωσαν οἵδε τῷ Μασσανάσσῃ ὅσα προειλήφει, μετὰ τέχνησ, ὧδε. εἶπον μὲν οὐδὲν οὐδὲ ἤκουσαν, ἵνα μή τι ὡσ ἐν δίκῃ Μασσανάσσησ ἐλαττοῖτο, ἐν μέσῳ δ’ ἀμφοῖν γενόμενοι τὰσ χεῖρασ διέστησαν· καὶ τοῦτο ἦν αὐτοῖσ κέλευσμα πρὸσ ἀμφοτέρουσ ἐσ διαλύσεισ. οὐ πολὺ δ’ ὕστερον ὁ Μασσανάσσησ ἠμφισβήτει καὶ τῶν λεγομένων μεγάλων πεδίων καὶ χώρασ πεντήκοντα πόλεων, ἣν Τύσκαν προσαγορεύουσιν. ἐφ’ οἷσ πάλιν οἱ Καρχηδόνιοι κατέφυγον ἐπὶ Ῥωμαίουσ. οἱ δ’ ὑπέσχοντο μὲν αὐτοῖσ καὶ τότε πρέσβεισ πέμψειν ἐσ δίαιταν, διέτριψαν δὲ ἑώσ εἴκασαν πολλὰ τῶν Καρχηδονίων διεφθάρθαι. Καὶ τότε πρέσβεισ ἔπεμπον ἑτερουσ τε καὶ Κάτωνα, οἳ ἐσ τὴν ἀμφίλογον γῆν ἀφικόμενοι ἠξίουν σφίσιν ἀμφοτέρουσ περὶ ἁπάντων ἐπιτρέπειν.
Ῥωμαίων ἐκδιαιτωμένων ἤδη. Μασσανάσσησ μὲν οὖν, οἱᾶ πλεονεκτῶν καὶ Ῥωμαίοισ ἀεὶ θαρρῶν, ἐπέτρεπεν, οἱ Καρχηδόνιοι δ’ ὑπώπτευον, ἐπεὶ καὶ τοὺσ πρότερον ᾔδεσαν οὐκ εὖ δικάσαντασ. ἔφασαν οὖν τὰσ συνθήκασ τὰσ ἐπὶ Σκιπίωνοσ οὐδὲν χρῄζειν δικῶν οὐδὲ διορθώσεωσ, ὅσα μὴ ἐξ αὐτῶν παραβαίνεται μόνα. οἱ δ’ οὐκ ἀνασχόμενοι περὶ μέρουσ δικάζειν ἐπανῄεσαν, καὶ τὴν χώραν περιεσκόπουν, ἀκριβῶσ τε εἰργασμένην καὶ κατασκευὰσ μεγάλασ ἔχουσαν. εἶδον δὲ καὶ τὴν πόλιν ἐσελθόντεσ, ὅση τε τὴν δύναμιν ἦν, καὶ πλῆθοσ ὅσον ηὔξητο ἐκ τῆσ οὐ πρὸ πολλοῦ κατὰ Σκιπίωνα διαφθορᾶσ. ἐπανελθόντεσ τε ἐσ Ῥώμην, ἔφραζον οὐ ζήλου μᾶλλον ἢ φόβου γέμειν αὐτοῖσ τὰ Καρχηδονίων, πόλεωσ δυσμενοῦσ τοσῆσδε καὶ γείτονοσ εὐχερῶσ οὕτωσ αὐξανομένησ. καὶ ὁ Κάτων μάλιστα ἔλεγεν οὔ ποτε Ῥωμαίοισ βέβαιον οὐδὲ τὴν ἐλευθερίαν ἔσεσθαι πρὶν ἐξελεῖν Καρχηδόνα. ὧν ἡ βουλὴ πυνθανομένη ἔκρινε μὲν πολεμεῖν, ἔτι δ’ ἔχρῃζε προφάσεων, καὶ τὴν κρίσιν ἀπόρρητον εἶχον. Κάτωνα δ’ ἐξ ἐκείνου φασὶν ἐν τῇ βουλῇ συνεχεῖ γνώμῃ λέγειν, Καρχηδόνα μὴ εἶναι, Σκιπίωνα δὲ τὸν Νασικᾶν τὰ ἐναντία ἀξιοῦν, Καρχηδόνα ἐᾶν, ἐσ φόβον ἄρα καὶ τόνδε· Καρχηδονιων δ’ οἱ δημοκρατίζοντεσ τοὺσ τὰ Μασσανάσσου φρονοῦντασ ἐξέβαλον, ἐσ τεσσαράκοντα μάλιστα ὄντασ, καὶ ψῆφον ἐπήνεγκαν φυγῆσ, καὶ τὸν δῆμον ὡρ́κωσαν μήτε καταδέξεσθαί ποτε μήτε ἀνέξεσθαι τῶν λεγόντων καταδέχεσθαι.
οἱ δ’ ἐξελαθέντεσ ἐπὶ τὸν Μασσανάσσην κατέφυγον, καὶ ἐξώτρυνον ἐσ πόλεμον. ὁ δὲ καὶ αὐτὸσ οὕτωσ ἔχων ἔπεμπε τῶν παίδων ἐσ Καρχηδόνα Γολόσσην τε καὶ Μικίψαν, ἀξιῶν καταδέχεσθαι τοὺσ δι’ αὑτὸν ἐξεληλαμένουσ. τούτοισ προσιοῦσι τὰσ πύλασ ὁ βοήθαρχοσ ἀπέκλεισε, δείσασ μὴ τὸν δῆμον οἱ συγγενεῖσ τῶν φευγόντων καταδακρύσειαν. Γολόσσῃ δὲ καὶ ἐπανιόντι Ἀμίλχαρ ὁ Σαυνίτησ ἐπέθετο, καὶ τινὰσ μὲν ἔκτεινεν, αὐτὸν δὲ ἐθορύβησεν, ἐφ’ οἷσ ὁ Μασσανάσσησ προφάσεισ τάσδε ποιούμενοσ ἐπολιόρκει πόλιν Ὁρόσκοπα. καὶ τῆσδε παρὰ τὰσ συνθήκασ ἐφιέμενοσ. οἱ δὲ Καρχηδόνιοι πεζοῖσ μὲν δισμυρίοισ καὶ πεντακισχιλίοισ, ἱππεῦσι δὲ πολιτικοῖσ τετρακοσίοισ, Ἀσδρούβα τοῦ τότε σφῶν βοηθάρχου στρατηγοῦντοσ, ἐπὶ τὸν Μασσανάσσην ἐστράτευον. καὶ πλησιάσασιν αὐτοῖσ Ἅσασίσ τε καὶ Σούβασ ταξίαρχοι τοῦ Μασσανάσσου, διενεχθέντεσ τι τοῖσ παισὶ Μασσανάσσου, προσέδραμον ἐσ αὐτομολίαν ἱππέασ ἄγοντεσ ἑξακισχιλίουσ, οἷσ ἐπαρθεὶσ ὁ Ἀσδρούβασ μετεστρατοπέδευεν ἐγγυτέρω τοῦ βασιλέωσ, καὶ ἐν ταῖσ ἀκροβολίαισ ἐπὶ κρεισσόνων ἦν. ὁ δὲ Μασσανάσσησ ἐνεδρεύων αὐτὸν ὑπεχώρει κατ’ ὀλίγον οἱᾶ φεύγων, ἑώσ προσήγαγεν ἐσ πεδίον μέγα καὶ ἔρημον, οὗ πανταχόθεν ἦσαν λόφοι καὶ ἀπόκρημνα καὶ ἀγορᾶσ ἀπορία. τότε δ’ ἐπιστρέψασ ἐστρατοπέδευεν ἐν τοῖσ πεδινοῖσ· ὁ δὲ Ἀσδρούβασ ἐσ τοὺσ λόφουσ ὡσ ὀχυρωτέρουσ ἀνέδραμεν. Καὶ οἱ μὲν τῆσ ἐπιούσησ ἔμελλον ἐσ χεῖρασ ἥξειν, Σκιπίων δ’ ὁ νεώτεροσ, ὁ τὴν Καρχηδόνα ὕστερον ἑλών, ὑποστρατευόμενοσ τότε Λευκόλλῳ Κελτίβηρσι πολεμοῦντι, ἐσ τὸν Μασσανάσσην ἀφικνεῖτο πεμφθεὶσ ἐλέφαντασ αἰτῆσαι.
καὶ αὐτῷ Μασσανάσσησ, τοῦ σώματοσ ὡσ ἐσ μάχην ἐπιμελούμενοσ, ἱππέασ ἀπαντᾶν ἔπεμψε, καὶ τῶν παίδων τισὶν ἐκέλευεν ἐλθόντα ὑποδέξασθαι. αὐτὸσ δ’ ἅμ’ ἑῴ τὸν στρατὸν ἐξέτασσεν, ὀγδοήκοντα μὲν καὶ ὀκτὼ γεγονὼσ ἔτη, ἱππεύων δ’ ἔτι καρτερῶσ καὶ γυμνὸν τὸν ἵππον ἀναβαίνων, ὡσ ἔθοσ ἐστὶ Νομάσι, καὶ στρατηγῶν καὶ μαχόμενοσ, εἰσὶ γὰρ Λιβύων οἱ Νομάδεσ εὐρωστότατοι, καὶ μακροβίων ὄντων μακροβιώτατοι. αἴτιον δ’ ἴσωσ ὅ τε χειμὼν οὐ πολὺ κρύοσ ἔχων, [ὑφ’ οὗ φθείρεται πάντα,] καὶ τὸ θέροσ οὐ κατακαῖον ὥσπερ Αἰθίοπάσ τε καὶ Ἰνδούσ. διὸ καὶ τῶν θηρίων τὰ δυνατώτατα ἥδε ἡ γῆ φέρει, καὶ οἱ ἄνδρεσ ἐν ὑπαίθρῳ καὶ πόνοισ εἰσὶν ἀεί. ὁλίγοσ τε ὁ οἶνοσ αὐτοῖσ, καὶ ἡ τροφὴ πἇσιν ἁπλῆ τε καὶ εὐτελήσ. ὁ μὲν δὴ Μασσανάσσησ ἐπιβὰσ ἵππου διεκόσμει τὸν στρατόν, καὶ Ἀσδρούβασ ἀντεξῆγε τὸν ἴδιον αὐτῷ, πολὺ πλῆθοσ· ἤδη γὰρ καὶ τῷδε πολλοὶ προσεληλύθεσαν ἐκ τῆσ χώρασ. ὁ δὲ Σκιπίων ἐθεᾶτο τὴν μάχην ἀφ’ ὑψηλοῦ καθάπερ ἐκ θεάτρου. ἔλεγε τε πολλάκισ ὕστερον, ἀγῶσι συνενεχθεὶσ ποικίλοισ, οὔποτε ὧδε ἡσθῆναι· μόνον γὰρ ἔφη τόνδε τὸν πόνον ἄφροντισ ἰδεῖν, μυριάδασ ἀνδρῶν συνιούσασ ἐσ μάχην ἕνδεκα. ἔλεγέ τε σεμνύνων δύο πρὸ αὑτοῦ τὴν τοιάνδε θέαν ἰδεῖν ἐν τῷ Τρωικῷ πολέμῳ, τὸν Δία ἀπὸ τῆσ Ἴδησ καὶ τὸν Ποσειδῶνα ἐκ Σαμοθρᾴκησ. Γενομένησ δὲ τῆσ μάχησ ἐσ νύκτα ἀπ’ ἠοῦσ, καὶ πολλῶν πεσόντων ἑκατέρωθεν, ἔδοξεν ἐπὶ κρεισσόνων ὁ Μασσανάσσησ γενέσθαι.
καὶ αὐτῷ ὑποστρέφοντι ἀπὸ τοῦ ἔργου ὁ Σκιπίων ὤφθη. ὁ δὲ αὐτὸν οἱᾶ φίλον ἐκ πάππου περιεῖπε θεραπεύων. ὅπερ οἱ Καρχηδόνιοι μαθόντεσ, ἐδέοντο τοῦ Σκιπίωνοσ πρὸσ Μασσανάσσην σφᾶσ συναλλάξαι. ὁ δὲ συνήγαγε μὲν αὐτούσ, γιγνομένων δὲ προκλήσεων οἱ Καρχηδόνιοι τῷ Μασσανάσσῃ τὴν μὲν περὶ τὸ Ἐμπόριον γῆν ἔλεγον μεθήσειν, καὶ ἀργυρίου τάλαντα δώσειν διακόσια αὐτίκα καὶ ὀκτακόσια σὺν χρόνῳ, τοὺσ δ’ αὐτομόλουσ αἰτοῦντοσ οὐχ ὑπέστησαν οὐδ’ ἀκοῦσαι, ἀλλ’ ἄπρακτοι διεκρίθησαν. καὶ Σκιπίων μὲν ἐσ Ἰβηρίαν ἔχων τοὺσ ἐλέφαντασ ἐπανῄει, Μασσανάσσησ δὲ τὸν λόφον τῶν πολεμίων περιταφρεύσασ, ἐφύλασσε μηδεμίαν αὐτοῖσ ἀγορὰν ἐσφέρεσθαι. οὐδ’ ἄλλωσ ἐγγὺσ ἦν οὐδέν, ἐπεὶ καὶ αὐτῷ μόλισ ἐκ μακροῦ σφόδρα ἐπιμόχθωσ ἐφέρετο ὀλίγη. Ἀσδρούβασ δ’ εὐθὺσ μὲν ἐδόκει δύνασθαι διεκπαῖσαι τοὺσ πολεμίουσ ἐρρωμένῳ ἔτι καὶ ἀπαθεῖ τῷ στρατῷ, ἀγορὰν δ’ ἔχων Μασσανάσσου πλείονα προκαλεῖσθαι τὸν Μασσανάσσην ἐνόμιζε, καὶ παρέμενε, πυνθανόμενοσ ἅμα καὶ Ῥωμαίων ἐπιέναι πρέσβεισ ἐσ διαλύσεισ. οἱ δ’ ἦλθον μέν, εἴρητο δ’ αὐτοῖσ, εἰ Μασσανάσσησ ἐλασσοῖτο, λῦσαι τὴν διαφοράν, εἰ δ’ ἐπὶ κρεισσόνων εἰή, καὶ παροξῦναι. Οἱ μὲν δὴ τὸ ἑαυτῶν ἔπραξαν, ὁ δὲ λιμὸσ τὸν Ἀσδρούβαν καὶ τοὺσ Καρχηδονίουσ ἐξέτριβε·
καὶ τοῖσ σώμασι πάντα ἔχοντεσ ἀσθενῶσ, βιάσασθαι μὲν οὐκέτι τοὺσ πολεμίουσ ἐδύναντο, τὰ δ’ ὑποζύγια πρῶτον, εἶτα τοὺσ ἵππουσ ἐπὶ τοῖσ ὑποζυγίοισ ἔθυον, καὶ ἱμάντασ ἑψοῦντεσ ἤσθιον. καὶ νόσων αὐτοὺσ ἰδέαι πᾶσαι κατελάμβανον ἔκ τε πονηρίασ τροφῶν καὶ ἀκινησίασ ἔργων καὶ ὡρ́ασ ἔτουσ· συνεκέκλειστο γὰρ ἐσ ἓν χωρίον καὶ στενὸν στρατόπεδον ὄχλοσ ἀνθρώπων ἐν Λιβύῃ θέρουσ. τῶν τε ξύλων αὐτοὺσ ἐσ τὴν ἕψησιν ἐπιλιπόντων τὰ ὅπλα κατέκαιον. καὶ τῶν ἀποθνησκόντων οὐδεὶσ οὔτ’ ἐξεφέρετο, Μασσανάσσου τὴν φυλακὴν οὐκ ἀνιέντοσ, οὔτ’ ἐξεκαίετο ξύλων ἀπορίᾳ. ὁ οὖν φθόροσ αὐτοῖσ ἦν πολύσ τε καὶ περιώδυνοσ, συνοῦσιν ὀδωδόσι καὶ σηπομένοισ σώμασιν. τό τε πλεῖστον ἤδη τοῦ στρατοῦ διέφθαρτο· καὶ τὸ ὑπόλοιπον οὐδεμίαν σφίσιν ἐλπίδα σωτηρίασ ὁρῶντεσ, τοὺσ αὐτομόλουσ ὑπέστησαν ἐκδοῦναι τῷ Μασσανάσσῃ, καὶ πεντακισχίλια ἀργυρίου τάλαντα πεντήκοντα ἔτεσιν ἐσενεγκεῖν, τούσ τε φυγάδασ σφῶν καταδέξασθαι παρὰ τὸ ὁρ́κιον, καὶ αὐτοὶ διὰ μιᾶσ πύλησ τοὺσ ἐχθροὺσ καθ’ ἕνα διεξελθεῖν σὺν χιτωνίσκῳ μόνῳ. Γολόσσησ δ’ αὐτοῖσ ἀπιοῦσι, χαλεπαίνων τῆσ οὐ πρὸ πολλοῦ διώξεωσ, εἴτε συνειδότοσ τοῦ πατρὸσ εἴτε δι’ ἑαυτοῦ, Νομάδασ ἱππέασ ἐπέπεμψεν, οἳ οὐκ ἀμυνομένουσ, οὔτε ὅπλον ἔχοντασ ἐσ ἄμυναν οὔτε φυγεῖν ὑπ’ ἀσθενείασ δυναμένουσ ἔκτειναν. ἔκ τε μυριάδων πέντε στρατοῦ καὶ ὀκτακισχιλίων ἀνδρῶν ὀλίγοι πάμπαν ἐσ Καρχηδόνα περιεσώθησαν, καὶ σὺν αὐτοῖσ Ἀσδρουβασ τε ὁ στρατηγὸσ καὶ ἕτεροι τῶν ἐπιφανῶν.
호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기