Appian, The Foreign Wars, chapter 9

(아피아노스, The Foreign Wars, chapter 9)

Ταῦτα τοῦ Σκιπίωνοσ εἰπόντοσ οἱ μὲν πρέσβεισ ἔφερον ἐσ Καρχηδόνα τοὺσ λόγουσ, συνιόντοσ δὲ τοῦ πλήθουσ ἐσ ἐκκλησίαν ἐπὶ πολλὰσ ἡμέρασ, τοῖσ μὲν ἀρίστοισ ἐδόκει τὰ προτεινόμενα δέξασθαι καὶ μὴ περὶ τινῶν ἀπειθοῦντασ κινδυνεύειν περὶ ἁπάντων, τὸ δ’ ἀγοραῖον πλῆθοσ οὐ τὸ παρὸν δεινὸν ἐκλογιζόμενοι μᾶλλον ἢ τὴν ἀφαίρεσιν ὧν ἔχουσι, τοσήνδε οὖσαν, ἠπείθουν, καὶ ἠγανάκτουν εἰ ἐν λιμῷ τὸν σῖτον οἱ ἄρχοντεσ αἱροῦνται Ῥωμαίοισ ἀντὶ τῶν πολιτῶν ἐσ τὰσ ἀνοχὰσ παρασχεῖν, ἐφ’ ἕκαστόν τε αὐτῶν συνιστάμενοι πᾶσιν ἠπείλουν τὰσ οἰκίασ αὐτῶν διαρπάσειν καὶ καταπρήσειν. τέλοσ δ’ ἔγνωσαν Ἀννίβαν, ἔχοντα μὲν ἤδη πεζοὺσ ἑξακισχιλίουσ ἱππέασ δὲ πεντακοσίουσ, σταθμεύοντα δ’ ἐν πόλει Μαρθαμά, σύμβουλον ἐπὶ τοῖσ παροῦσι καλεῖν. ὁ δ’ ἧκε, καὶ τῶν μετρίων δεδιότων μὴ φιλοπόλεμοσ ἀνὴρ ἐπιτρίψῃ τὸ πλῆθοσ, πάνυ σεμνῶσ ἐκέλευε τὴν εἰρήνην δέχεσθαι. ὁ δὲ δῆμοσ καὶ τόνδε ὑπ’ ὀργῆσ μανιώδουσ ἐβλασφήμει καὶ πᾶσιν ἠπείλει, μέχρι τῶν γνωρίμων τοὺσ μὲν ἐσ Μασσανάσσην καταφυγεῖν, τοὺσ δὲ ἐσ αὐτοὺσ Ῥωμαίουσ αὐτομολῆσαι, τῆσ πόλεωσ ἀπογνόντασ. Οἱ δὲ Καρχηδόνιοι πυθόμενοι σῖτον πολὺν ἐσ ἐμπόριόν τι ὑπὸ Ἀννίβου σεσωρεῦσθαι, ὁλκάδασ ἐπ’ αὐτὸν ἐξέπεμπον καὶ ναῦσ μακράσ, ἐγνωκότεσ, εἰ τὸν σῖτον λάβοιεν, ἐκστρατεῦσαι καὶ ὑπομεῖναι πᾶν ὅ τι ἂν ἡ τύχη κρίνῃ, μᾶλλον ἢ Ῥωμαίοισ δουλεύειν ἑκόντεσ.

ἐπεὶ δὲ ἄνεμόσ τε καὶ χειμὼν τὰσ ναῦσ συνέτριψαν, ἀπογνόντεσ ἁπάντων ἐμέμφοντο τοῖσ θεοῖσ ὡσ ἐπιβουλεύουσι, καὶ συνετίθεντο τῷ Σκιπίωνι, καὶ ἐπρεσβεύοντο ἐσ Ῥώμην. καὶ ὁ Σκιπίων ἔπεμπε τοὺσ συμβουλεύσοντασ κυροῦν τὰ συγκείμενα. λέγεται δὲ τοῦτο ἐσηγήσασθαι τῇ τε πόλει συμφέρειν ὑπολαβών, καὶ πυθόμενοσ Γναῖον Κορνήλιον Λέντλον τὸν ὕπατον ἐφεδρεύειν αὑτοῦ τῇ στρατηγίᾳ, τὴν δόξαν οὐκ ἐθέλων ἑτέρου γενέσθαι. προσέταξε γοῦν λέγειν ἀπιοῦσιν ὅτι βραδυνόντων Ῥωμαίων αὐτὸσ ἐφ’ ἑαυτοῦ συνθήσεται. Οἱ δὲ πάνυ μὲν ἥδοντο κεκρατηκότεσ πόλεωσ τοσαύτησ, ἣ πολλὰ καὶ δεινὰ πρότερον αὐτοὺσ ἐδεδράκει, καὶ τῶν ἐπὶ τῆσ γῆσ δευτέραν ἢ τρίτην εἶχεν ἡγεμονίαν·

οἱ σύμβουλοι δ’ ἐστασίαζον, οἱ μὲν ἔτι σὺν ὀργῇ χαλεπαίνοντεσ τοῖσ Καρχηδονίοισ, οἱ δὲ ἐλεοῦντεσ αὐτοὺσ ἤδη, καὶ ἀξιοῦντεσ ἐν ταῖσ ἀλλοτρίαισ συμφοραῖσ τὸ σφέτερον εὐπρεπῶσ διατίθεσθαι. ὑπαναστὰσ δέ τισ τῶν Σκιπίωνοσ φίλων εἶπεν· "οὐ περὶ τῆσ Καρχηδονίων σωτηρίασ ἐστὶν ἡμῖν ἡ φροντίσ, ὦ ἄνδρεσ, ἀλλὰ περὶ τῆσ Ῥωμαίων ἔσ τε θεοὺσ πίστεωσ καὶ πρὸσ ἀνδρῶν εὐφημίασ, μὴ Καρχηδονίων αὐτῶν ὠμότερα πράξωμεν, οἳ Καρχηδονίοισ ὠμότητα ἐπικαλοῦμεν, καὶ μετριοπαθείασ ἀεὶ φροντίσαντεσ ἐπὶ τῶν βραχυτέρων, ἀμελήσωμεν ἐν τοῖσ μείζοσιν· ἃ μηδὲ λαθεῖν ἔνεστι διὰ τὸ μέγεθοσ, ἀλλ’ ἐσ ἅπασαν γῆν περιελεύσεται καὶ νῦν καὶ ὕστερον, ἢν πόλιν περιώνυμον καὶ θαλασσοκράτορα ἀνέλωμεν, ἣ καὶ νήσων ἦρξε πολλῶν καὶ θαλάσσησ ὅλησ καὶ Λιβύησ ὑπὲρ ἥμισυ, ἔν τε τοῖσ πρὸσ ἡμᾶσ αὐτοὺσ ἀγῶσι πολλὰ καὶ τύχησ καὶ δυνάμεωσ ἔργα ἐπεδείξατο, οἷσ ἔτι μὲν φιλονεικοῦσιν ἐρίζειν ἔδει, πεσόντων δὲ φείδεσθαι, καθὰ καὶ τῶν ἀθλητῶν οὐδεὶσ τὸν πεσόντα ἔτι τύπτει, καὶ τῶν θηρίων τὰ πολλὰ φείδεται τῶν καταπεσόντων. καλὸν δ’ ἐν τοῖσ εὐτυχήμασι νέμεσιν θεῶν φυλάσσεσθαι καὶ ἀνθρώπων φθόνον. εἰ δέ τισ, ὅσα ἔδρασαν ἡμᾶσ, ἀκριβῶσ ἐκλογίζεται, αὐτὸ μάλιστά ἐστι τοῦτο τῆσ τύχησ τὸ φοβερώτατον, εἰ περὶ μόνησ ἄρτι σωτηρίασ παρακαλοῦσιν οἱ πόσα καὶ πηλίκα δεδυνημένοι δρᾶσαι καὶ οὐ πρὸ πολλοῦ περί τε Σικελίασ καὶ Ἰβηρίασ καλῶσ ἀγωνισάμενοι. ἀλλ’ ἐκείνων μὲν δίκασ ἔδοσαν, τῶν δὲ τελευταίων παραβάσεων λιμὸν αἰτιῶνται, κακὸν ἀνθρώποισ ἐπιπονώτατον, ὃ πάντασ ἐξαιρεῖν δύναται λογισμούσ. Ἐγὼ δ’ οὐκ ἐρῶ μὲν οὐδὲν ὑπὲρ Καρχηδονίων οὑ̓ γὰρ ἄξιον̓, οὐδ’ ἀγνοῶ καὶ πρότερον αὐτοὺσ ἄλλασ συνθήκασ πρὸ τῶνδε παραβῆναι·

ἃ δ’ ἐπὶ τοῖσ τοιούτοισ ποιοῦντεσ οἱ πατέρεσ ἡμῶν ἐσ τόδε τύχησ προῆλθον, εἰδότασ ὑμᾶσ ἀναμνήσω. τῶν γὰρ γειτόνων ἡμῖν τωνδε πάντων ἐν κύκλῳ πολλάκισ ἀποστάντων καὶ σπονδὰσ συνεχῶσ λυσάντων οὐ κατεφρόνησαν, οὐ Λατίνων, οὐ Τυρρηνῶν, οὐ Σαβίνων. τούσ τε αὖ μετ’ ἐκείνουσ περιοικοῦντασ ἡμῖν Αἰκανοὺσ καὶ Οὐολούσκουσ καὶ Καμπανούσ, καὶ ὅσα ἄλλα τῆσ Ἰταλίασ ἐσ σπονδὰσ ὕβρισεν, εὐσταθῶσ ἔφερον. καὶ τὸ Σαυνιτῶν γένοσ τρὶσ μὲν φιλίασ καὶ συνθηκῶν καταφρονῆσαν, ἔτεσι δ’ ὀγδοήκοντα μεγίστουσ ἡμῖν πολέμουσ πεπολεμηκὸσ οὐκ ἀνέστησαν, οὐδὲ τοὺσ ἄλλουσ ὅσοι Πύρρον προσηγάγοντο κατὰ τῆσ Ἰταλίασ. οὐδ’ ἡμεῖσ, τὰ ἔναγχοσ ταῦτα, τοὺσ Ἰταλῶν Ἀννίβᾳ προσθεμένουσ διεφθείραμεν, οὐδὲ Βρεττίουσ, οἳ μέχρι τέλουσ αὐτῷ συνηγωνίσαντο, ἀλλὰ γῇ μόνῃ ζημιώσαντεσ εἰάσαμεν ἔχειν τὰ ὑπόλοιπα, ὡσ εὐσεβὲσ ὁμοῦ καὶ ἐσ εὐτυχίαν ἡμῖν χρήσιμον, μὴ ἀφανίζειν ἀνθρώπων γένη μᾶλλον ἢ νουθετεῖν. Τί οὖν παθόντεσ ἐπὶ Καρχηδονίων ἀλλάξωμεν τὴν φύσιν, ᾗ χρώμενοι μέχρι νῦν εὐτυχοῦμεν;

χαλεπώτερον δ’ οὐδὲν ἀφειδίασ ἐν μάχαισ, ἐν αἷσ καὶ τὸ δαιμόνιον ἀνώμαλον καὶ ἐπίφθονόν ἐστιν. ὅτι μείζων ἐστὶν ἡ πόλισ αὕτη; δι’ αὐτὸ μέντοι καὶ τοῦτο μᾶλλον ἔτι φειδοῦσ ἀξία. ἀλλ’ ὅτι πολλάκισ παρεσπόνδησεν ἐσ ἡμᾶσ; καὶ γὰρ ἕτεροι, καὶ σχεδὸν ἅπαντεσ. ἀλλ’ ὅτι μικρὰν νῦν ὑφίστανται τιμωρίαν; ὧν νῆέσ τε πᾶσαι χωρὶσ δέκα παραιροῦνται, καὶ τοὺσ ἐλέφαντασ, οἷσ ἰσχύουσι, παραδιδόασι, καὶ τάλαντα Εὐβοϊκὰ μύρια τελοῦσι, καὶ πόλεων ἁπασῶν ἀφίστανται καὶ χώρασ ὅσησ ἄρχουσιν ἐκτὸσ τῶν Φοινικίδων τάφρων, καὶ στρατολογεῖν αὐτοῖσ ἀπηγόρευται, καὶ ὅσα λιμώττοντεσ ἡρ́πασαν ἀποδιδόασιν ἔτι λιμώττοντεσ, καὶ τῶν ἀμφιλόγων ἐστὶν αὐτοῖσ Σκιπίων ὁ πολεμήσασ κριτήσ. ἐγὼ μὲν καὶ τοῦ μεγέθουσ τῶνδε καὶ τοῦ πλήθουσ ἐπαινῶ τὸν Σκιπίωνα, καὶ ὑμᾶσ ἀξιῶ φείσασθαι διὰ τὸν φθόνον καὶ τὴν τῶν ἀνθρωπείων μεταβολήν, οἷσ εἰσὶν ἔτι νῆεσ, πρὶν συνθώμεθα, πολλαὶ καὶ πλῆθοσ ἐλεφάντων, καὶ Ἀννίβασ στρατηγικώτατοσ ἀνὴρ ἤδη στρατιὰν ἔχει, καὶ Μάγων ἐκ Κελτῶν καὶ Λιγύων ἑτέρουσ ἄγει πολλούσ, καὶ Οὐερμινᾶσ ὁ Σύφακοσ αὐτοῖσ συμμαχεῖ καὶ ἄλλα Νομάδων ἔθνη, δούλουσ τε ἔχουσι πολλούσ. καὶ ἢν ἀπογνῶσι τὰ παρ’ ἡμῶν, ἀφειδῶσ ἅπασι χρήσονται. Ἃ καὶ Σκιπίων ἐοίκεν ὑφορώμενοσ ἐπιστεῖλαι μὲν ἡμῖν τὴν ἑαυτοῦ γνώμην, ἐπειπεῖν δ’ ὅτι καὶ βραδυνόντων συνθήσεται.

εἰκὸσ δ’ ἐκεῖνον καὶ τάδε ἄμεινον ἡμῶν ἐκλογίζεσθαι καὶ πλέον τι συνορᾶν, ὄντα ἐπὶ τῶν ἔργων. λυπήσομέν τε, ἀκυροῦντεσ αὐτοῦ τὴν παραίνεσιν, ἄνδρα φιλόπολιν καὶ στρατηγὸν ἐξαίρετον, ὃσ οὐδ’ ἐσ Λιβύην ἡμᾶσ ὁρμωμένουσ παρώξυνέ τε, καὶ στρατιὰν οὐ λαβὼν αὑτῷ συνεστήσατο, καὶ τὰ ἐκεῖ προήγαγεν ἡμῖν ἐσ ὅσον οὐκ ἠλπίζομεν. ὃ καὶ θαυμάζειν ἄξιον, ὅτι ῥᾳθύμωσ ἔχοντεσ ἐν ἀρχῇ τοῦδε τοῦ πολέμου νῦν ἔχετε φιλονείκωσ καὶ ἀμέτρωσ. εἰ δέ τισ ταῦτα μὲν ἡγεῖται καλῶσ ἔχειν, δέδιε δὲ μὴ καὶ νῦν τὰσ σπονδὰσ παραβῶσιν οἱ Καρχηδόνιοι, μάλιστα μὲν εἰκὸσ αὐτοὺσ ἤδη σπονδῶν φυλακῆσ αἰσθάνεσθαι, πολλὰ ἐκ τῶν παραβάσεων παθόντασ, καὶ τὴν εὐσέβειαν ἐσ τὸ μέλλον ποιήσεσθαι περὶ πολλοῦ, ἐξ ἀσεβείασ ἐσ γόνυ πεσόντασ· οὐκ ἔστι δὲ τῶν αὐτῶν συμβούλων ἄρτι μὲν καταφρονεῖν τῶν Καρχηδονίων ὡσ οὐδὲν ἔτι ἰσχυόντων, δεδιέναι δ’ αὖθισ ὡσ ἀποστῆναι δυναμένουσ. ἡμῖν δὲ τὸ φυλάσσειν αὐτοὺσ ἐσ τὸ μὴ πάλιν αὔξεσθαι τοῦ νῦν ἀνελεῖν εὐχερέστερόν ἐστι· νῦν μὲν γὰρ ἐξ ἀπογνώσεωσ μαχοῦνται, ὕστερον δ’ ἀεὶ δεδιότασ τηρήσομεν. ἅλισ δὲ κακῶν ἕξουσι καὶ χωρὶσ ἡμῶν, οἷσ οἵ τε περίοικοι πάντεσ ἐπικείσονται δυσμεναίνοντεσ τῆσ ποτὲ βίασ, καὶ Μασσανάσσησ, ἀνὴρ πιστότατοσ ἡμῖν, ἐφεδρεύσει παρὼν ἀεί. Εἰ δ’ ἄρα τισ καὶ τῶνδε πάντων καταφρονεῖ, ὅπωσ δ’ αὐτὸσ ἐκδέξεται τὴν Σκιπίωνοσ ἀρχήν, τὸ ἑαυτοῦ μόνον σκοπεῖ, καὶ πιστεύει καὶ τὰ τῆσ τύχησ αὐτῷ ἐσ τέλοσ ἀπαντήσειν, τί καὶ χρησόμεθα τῇ πόλει λαβόντεσ αὐτήν, ἢν καὶ λάβωμεν;

ἀνελοῦμεν ἄρδην, ὅτι σῖτον ἡμῶν καὶ ναῦσ ἡρ́πασαν; ἃ μετὰ πολλῶν ἄλλων ἀξιοῦσιν ἀποδοῦναι. ἢ τοῦτο μὲν οὐ πράξομεν, νέμεσίν τε θεῶν φυλασσόμενοι καὶ ψόγον ἀνθρώπων, Μασσανάσσῃ δ’ ἔχειν δώσομεν; ἀλλ’ εἰ καὶ φίλοσ ἐστίν, οὐ χρὴ στερροποιεῖν οὐδ’ ἐκεῖνον ἀμέτρωσ, ἡγεῖσθαι δὲ τὴν ἔριν αὐτῶν τὴν ἐσ ἀλλήλουσ τῷ Ῥωμαίων κοινῷ συμφέρειν. ἀλλ’ ἐσ προσόδουσ τὴν χώραν ἀνήσομεν; ἀλλ’ ἡ φυλάξουσα στρατιὰ τὴν πρόσοδον ἀναλώσει· πολλῆσ γάρ, ὡσ ἐν πολλοῖσ περιοίκοισ καὶ πᾶσι βαρβάροισ, δεησόμεθα. ἀλλ’ ἀποίκουσ πέμψομεν ἐσ μέσουσ τοσούσδε Νομάδασ; οἳ τῶν μὲν βαρβάρων ἰσχυόντων ἀεὶ δεινὰ πείσονται, ἢν δ’ ἐπικρατήσωσιν αὐτῶν, ἐσ τὸ μέλλον ἡμῖν ἔσονται φοβεροὶ καὶ ἐπίφθονοι, χώραν τοσήνδε καὶ πολὺ κρείττονα τῆσ ἡμετέρασ ἔχοντεσ. ἃ καὶ αὐτά μοι δοκεῖ συνιδὼν ὁ Σκιπίων κελεύειν ἡμῖν δέχεσθαι τὰσ Καρχηδονίων παρακλήσεισ. πειθώμεθα οὖν καὶ τοῖσ δεομένοισ καὶ τῷ στρατηγῷ. Ὁ μὲν οὕτωσ εἶπε, Πόπλιοσ δὲ Κορνήλιοσ, Κορνηλίου Λέντλου συγγενὴσ τοῦ τότε ὄντοσ ὑπάτου καὶ τὸν Σκιπίωνα διαδέξεσθαι προσδοκῶντοσ, ἀντέλεγεν οὕτωσ·

"τὸ μὲν συμφέρον ἐστὶ μόνον ἐν τοῖσ πολέμοισ, ὦ ἄνδρεσ, χρήσιμον· καὶ ὅσῳ δυνατὴν ἔτι καὶ νῦν ἀποφαίνουσιν οὗτοι τὴν πόλιν, φυλάξασθαι χρὴ τὴν ἀπιστίαν αὐτῆσ μετὰ τῆσ δυνάμεωσ, καὶ τὴν ἰσχὺν προανελεῖν, ἐπεὶ μὴ τὴν ἀπιστίαν δυνάμεθα. οὐδεὶσ δ’ ἡμῖν καιρὸσ ἐσ τὸ λῦσαι τὸν ἀπὸ Κάρχηδονίων φόβον ἐπιτηδειότερόσ ἐστι τοῦ παρόντοσ, ἐν ᾧ πάντων εἰσὶν ἀσθενεῖσ καὶ ἄποροι, πρὶν αὖθισ αὐτῶν ἐσ ἑκάτερον αὐξηθῆναι. οὐ μέντοι καὶ τὸν τοῦ δικαίου λογισμὸν ἂν περιφύγοιμι, οὐδ’ ἀμετρίασ μοι δοκῶ δόξαν οἴσεσθαι τὴν πόλιν ἐπὶ Καρχηδονίοισ, οἳ παρὰ μὲν τὰσ εὐπραξίασ ἀδικοῦσι καὶ ἐνυβρίζουσιν ἐσ ἅπαντασ, ἐν δὲ ταῖσ συμφοραῖσ παρακαλοῦσιν, ἂν δὲ τύχωσιν, εὐθὺσ ἐπὶ ταῖσ συνθήκαισ μετατίθενται. καὶ οὔτε σπονδῶν ἐστὶν αὐτοῖσ αἰδὼσ οὔτε λόγοσ ὁρ́κων· οὓσ οὗτοσ ἀξιοῖ περισώζειν διὰ νέμεσιν θεῶν καὶ ἀνθρώπων φθόνον. ἐγὼ δ’ αὐτοὺσ ἡγοῦμαι τοὺσ θεοὺσ ἐσ τόδε τὴν Καρχηδόνα περιενεγκεῖν, ἵνα δῶσί ποτε δίκην τῆσ ἀσεβείασ οἳ καὶ περὶ Σικελίαν καὶ Ἰβηρίαν καὶ Ἰταλίαν καὶ ἐν αὐτῇ τῇ Λιβύῃ, καὶ πρὸσ ἡμᾶσ καὶ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ ἅπαντασ, ἀεὶ συνετίθεντο καὶ παρώρκουν καὶ δεινὰ καὶ σχέτλια ἔδρων. ὧν τὰ ἀλλότρια ὑμῖν πρὸ τῶν ἡμετέρων διέξειμι, ἵνα εἰδῆτε πάντασ ἐφησθησομένουσ Καρχηδονίοισ, εἰ δίκην δοῖεν. Οὗτοι Ζακανθαίουσ, πόλιν Ἰβηριασ ἐπιφανῆ, σφίσι τε αὐτοῖσ ἔνσπονδον καὶ φίλην ἡμῖν, ἡβηδὸν ἔκτειναν οὐδὲν ἀδικοῦντασ.

τοσοῦτον αὐτοῖσ καὶ ἀνοίασ διὰ τὴν ὠμότητα περίεστιν. οὗτοι Νουκερίαν ὑπήκοον ἡμῶν ἐπὶ συνθήκῃ λαβόντεσ, καὶ ὀμόσαντεσ σὺν δύο ἱματίοισ ἕκαστον ἀπολύσειν, τὴν μὲν βουλὴν αὐτῶν ἐσ τὰ βαλανεῖα συνέκλεισαν καὶ ὑποκαίοντεσ τὰ βαλανεῖα ἀπέπνιξαν, τὸν δὲ δῆμον ἀπιόντα κατηκόντισαν. Ἀχερρανῶν δὲ τὴν βουλὴν ἐν σπονδαῖσ ἐσ τὰ φρέατα ἐνέβαλον, καὶ τὰ φρέατα ἐπέχωσαν. Μᾶρκόν τε Κορνήλιον ὕπατον ἡμέτερον ὁρ́κοισ ἀπατήσαντεσ ἤγαγον μὲν ὡσ ἐπισκεψόμενον αὐτῶν τὸν στρατηγὸν ἀρρωστοῦντα, συναρπάσαντεσ δὲ ἀπήγαγον ἐσ Λιβύην ἐκ Σικελίασ αἰχμάλωτον μετὰ δύο καὶ εἴκοσι νεῶν. ἔκτειναν δὲ καὶ Ῥῆγλον αἰκισάμενοι, στρατηγὸν ἕτερον ἡμῶν, ὑπ’ εὐορκίασ ἐπανελθόντα πρὸσ αὐτούσ. ὅσα δ’ Ἀννίβασ ἢ πολεμῶν ἢ ἐνεδρεύων ἢ παρορκῶν ἔσ τε πόλεισ καὶ στρατόπεδα ἡμῶν καὶ λήγων ἐσ τοὺσ συμμάχουσ ἔδρασε τοὺσ αὑτοῦ, τάσ τε πόλεισ πορθῶν καὶ τοὺσ αὐτῷ συστρατευσαμένουσ κατακαίνων, μακρὸν ἂν εἰή καταλέγειν. πλὴν ὅτι τετρακόσια ἡμῶν ἀνέστησεν ἄστη. τοὺσ δ’ αἰχμαλώτουσ ἡμῶν τοὺσ μὲν ἐσ τάφρουσ καὶ ποταμοὺσ ἐμβαλόντεσ ὡσ γεφύραισ ἐπέβαινον, τοὺσ δὲ τοῖσ ἐλέφασιν ὑπέβαλλον, τοὺσ δ’ ἀλλήλοισ μονομαχεῖν ἐκέλευον, ἀδελφοὺσ ἀδελφοῖσ συνιστάντεσ καὶ πατέρασ υἱοῖσ. τὰ δ’ ἔναγχοσ ταῦτα, περὶ εἰρήνησ ἐπρέσβευον ἐνταῦθα καὶ παρεκάλουν καὶ ὤμνυον, καὶ οἱ πρέσβεισ αὐτῶν ἔτι παρῆσαν, ἐν δὲ Λιβύῃ τὰσ ναῦσ ἡμῶν διήρπαζον καὶ τοὺσ στρατιώτασ κατέδεον. Τούτοισ οὖν τίσ ἐστῖν ἔλεοσ ἢ μετριοπάθεια παρ’ ἑτέρων, τοῖσ οὐδὲν μέτριον οὐδ’ ἥμερον ἐσ οὐδένασ εἰργασμένοισ;

τοῖσ, ὥσπερ ἔφη Σκιπίων, εἰ ἐλάβοντο ἡμῶν, οὐδ’ ἂν ὄνομα Ῥωμαίων ὑπολιποῦσιν; ἀλλὰ πίστισ ἐστὶ βέβαιοσ ἡ δεξιά. ποία; τίσ σπονδή, τίσ ὁρ́κοσ ὃν οὐκ ἐπάτησαν; τίσ δὲ συνθήκη καὶ χάρισ ἐσ ἣν οὐχ ὕβρισαν; μὴ μιμησώμεθα, φησίν, αὐτούσ. τίνα γὰρ συνθήκην ἡμεῖσ λύομεν οἱ μήπω τι συνθέμενοι; ἀλλὰ τὴν ὠμοτητα, φησίν, αὐτῶν μὴ μιμησώμεθα. φίλουσ οὖν καὶ συμμάχουσ ποιησόμεθα τοὺσ ὠμοτάτουσ; οὐδέτερα τούτων ἄξια. ἀλλ’ ἐπιτρεψάτωσαν ἡμῖν αὑτοὺσ νόμῳ νενικημένων, ὡσ πολλοὶ σφᾶσ ἐπέτρεψαν, σκεψόμεθα δ’ ἡμεῖσ. και ὅ τι ἂν δῶμεν, εἴσονται χάριν, οὐχὶ συνθήκην νομίζοντεσ εἶναι. διαφέρει δὲ τούτοιν ἑκάτερον ὧδε. μέχρι μὲν συντίθενται, παραβήσονται καθάπερ καὶ πάλαι, πρόφασιν ἀεί τινα τῶν συνθηκῶν φέροντεσ ὡσ ἐν αὐταῖσ ἠλαττωμένοι· τὰ δ’ ἀμφίλογα εὐπροφάσιστα. ὅταν δὲ παραδῶσιν αὑτούσ, καὶ τὰ ὅπλα παρελώμεθα, καὶ τὰ σώματα ἐφ’ ἡμῖν γένηται, καὶ πεισθῶσιν ὅτι μηδὲν αὐτοῖσ ἐστὶν ἴδιον, τὰ μὲν φρονήματα αὐτῶν καταβήσεται, ἀγαπήσουσι δ’ ὅ τι ἂν παρ’ ἡμῶν λάβωσιν ὡσ ἀλλότριον. εἰ μὲν οὖν Σκιπίων ἑτέρωσ δοκεῖ, τὰσ γνώμασ ἔχετε συγκρίνειν· εἰ δὲ συνθήσεται Καρχηδονίοισ χωρὶσ ὑμῶν, τί καὶ ἐπέστελλεν ὑμῖν; ἐγὼ μὲν γάρ, ὡσ ὑμῖν κυρίοισ οὖσι περὶ τῶνδε κρῖναι, τὴν γνώμην εἶπον, ἣν νομίζω συνοίσειν τῇ πόλει. Τοιαῦτα μὲν κὰ ὁ Πόπλιοσ εἶπεν·

ἡ δὲ βουλὴ κατ’ ἄνδρα παρ’ ἑκάστου ψῆφον ᾔτει, καὶ ἐσ τὴν Σκιπίωνοσ γνώμην αἱ πλείουσ συνέδραμον. ἐγίγνοντο οὖν αἱ συνθῆκαι, τρίται αἵδε, Ῥωμαίοισ καὶ Καρχηδονίοισ πρὸσ ἀλλήλουσ. καὶ ὁ Σκιπίων ἐσ αὐτὰσ ἐδόκει μάλιστα τοὺσ Ῥωμαίουσ ἐναγαγέσθαι, εἴτε τῶν εἰρημένων οὕνεκα λογισμῶν, εἴτε ὡσ ἀρκοῦν Ῥωμαίοισ ἐσ εὐτυχίαν τὸ μόνην ἀφελέσθαι Καρχηδονίουσ τὴν ἡγεμονίαν· εἰσὶ γὰρ οἳ καὶ τόδε νομίζουσιν, αὐτὸν ἐσ Ῥωμαίων σωφρονισμὸν ἐθελῆσαι γείτονα καὶ ἀντίπαλον αὐτοῖσ φόβον ἐσ ἀεὶ καταλιπεῖν, ἵνα μή ποτε ἐξυβρίσειαν ἐν μεγέθει τύχησ καὶ ἀμεριμνία. καὶ τόδε οὕτω φρονῆσαι τὸν Σκιπίωνα οὐ πολὺ ὕστερον ἐξεῖπε τοῖσ Ῥωμαίοισ Κάτων, ἐπιπλήττων παρωξυμμένοισ κατὰ Ῥόδου. ὁ δὲ Σκιπίων ταῦτα συνθέμενοσ ἐκ Λιβύησ ἐσ τὴν Ἰταλίαν παντὶ τῷ στρατῷ διέπλει, καὶ ἐσ τὴν Ῥώμην ἐσήλαυνε θριαμβεύων, ἐπιφανέστατα δὴ τῶν πρὸ αὐτοῦ. Καὶ ὁ τρόποσ, ᾧ καὶ νῦν ἔτι χρώμενοι διατελοῦσιν, ἐστὶ τοιόσδε.

ἐστεφάνωνται μὲν ἅπαντεσ, ἡγοῦνται δὲ σαλπικταί τε καὶ λαφύρων ἅμαξαι, πύργοι τε παραφέρονται μιμήματα τῶν εἰλημμένων πόλεων, καὶ γραφαὶ καὶ σχήματα τῶν γεγονότων, εἶτα χρυσὸσ καὶ ἄργυροσ ἀσήμαντόσ τε καὶ σεσημασ μένοσ καὶ εἴ τι τοιουτότροπον ἄλλο, καὶ στέφανοι ὅσοισ τὸν στρατηγὸν ἀρετῆσ ἕνεκα ἀναδοῦσιν ἢ πόλεισ ἢ σύμμαχοι ἢ τὰ ὑπ’ αὐτῷ στρατόπεδα. βόεσ δ’ ἐπὶ τοῖσδε λευκοί, καὶ ἐλέφαντεσ ἦσαν ἐπὶ τοῖσ βουσί, καὶ Καρχηδονίων αὐτῶν καὶ Νομάδων ὅσοι τῶν ἡγεμόνων ἐλήφθησαν. αὐτοῦ δ’ ἡγοῦνται τοῦ στρατηγοῦ ῥαβδοῦχοι φοινικοῦσ χιτῶνασ ἐνδεδυκότεσ, καὶ χορὸσ κιθαριστῶν τε καὶ τιτυριστῶν, ἐσ μίμημα Τυρρηνικῆσ πομπῆσ, περιεζωσμένοι τε καὶ στεφάνην χρυσῆν ἐπικείμενοι· ἴσα τε βαίνουσιν ἐν τάξει μετὰ ᾠδῆσ καὶ μετ’ ὀρχήσεωσ. Λυδοὺσ αὐτοὺσ καλοῦσιν, ὅτι οἱ̓͂μαἰ Τυρρηνοὶ Λυδῶν ἄποικοι. τούτων δέ τισ ἐν μέσῷ, πορφύραν ποδήρη περικείμενοσ καὶ ψέλια καὶ στρεπτὰ ἀπὸ χρυσοῦ, σχηματίζεται ποικίλωσ ἐσ γέλωτα ὡσ ἐπορχούμενοσ τοῖσ πολεμίοισ. ἐπὶ δ’ αὐτῷ θυμιατηρίων πλῆθοσ, καὶ ὁ στρατηγὸσ ἐπὶ τοῖσ θυμιάμασιν, ἐφ’ ἁρ́ματοσ καταγεγραμμένου ποικίλωσ, ἔστεπται μὲν ἀπὸ χρυσοῦ καὶ λίθων πολυτίμων, ἔσταλται δ’ ἐσ τὸν πάτριον τρόπον πορφύραν, ἀστέρων χρυσῶν ἐνυφασμένων, καὶ σκῆπτρον ἐξ ἐλέφαντοσ φέρει, καὶ δάφνην, ἣν ἀεὶ Ῥωμαῖοι νομίζουσι νίκησ σύμβολον. ἐπιβαίνουσι δ’ αὐτῷ ἐπὶ τὸ ἁρ́μα παῖδέσ τε καὶ παρθένοι, καὶ ἐπὶ τῶν παρηόρων ἑκατέρωθεν ᾔθεοι συγγενεῖσ. καὶ παρέπονται ὅσοι παρὰ τὸν πόλεμον ἦσαν αὐτῷ γραμματεῖσ τε καὶ ὑπηρέται καὶ ὑπασπισταί. καὶ μετ’ ἐκείνουσ ἡ στρατιὰ κατά τε ἴλασ καὶ τάξεισ, ἐστεφανωμένη πᾶσα καὶ δαφνηφοροῦσα· οἱ δὲ ἀριστεῖσ καὶ τὰ ἀριστεῖα ἐπίκεινται. καὶ τῶν ἀρχόντων οὓσ μ ὲν ἐπαινοῦσιν, οὓσ δὲ σκώπτουσιν, οὓσ δὲ ψέγουσιν· ἀφελὴσ γὰρ ὁ θρίαμβοσ, καὶ ἐν ἐξουσίᾳ λέγειν ὅ τι θέλοιεν. ἀφικόμενοσ δὲ ἐσ τὸ Καπιτώλιον ὁ Σκιπίων τὴν μὲν πομπὴν κατέπαυσεν, εἱστία δὲ τοὺσ φίλουσ, ὥσπερ ἔθοσ ἐστίν, ἐσ τὸ ἱερόν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION