Dio, Chrysostom, Orationes, ΠΕΡΙ ΛΟΓΟΥ ΑΣΚΗΣΕΩΣ.

(디오, 크리소토모스, 연설 (2), ΠΕΡΙ ΛΟΓΟΥ ΑΣΚΗΣΕΩΣ.)

Πολλάκισ ἐπαινέσασ τὸν σὸν τρόπον ὡσ ἀνδρὸσ ἀγαθοῦ καὶ ἀξίου πρωτεύειν ἐν τοῖσ ἀρίστοισ, οὐδέποτε πρότερον ἐθαύμασα ὡσ νῦν. τὸ γὰρ ἡλικίασ τε ἐν τῷ ἀκμαιοτάτῳ ὄντα καὶ δυνάμει οὐδενὸσ λειπόμενον καὶ ἄφθονα κεκτημένον, καὶ πάσησ ἐξουσίασ οὔσησ δἰ ἡμέρασ καὶ νυκτὸσ τρυφᾶν, ὅμωσ ἔτι παιδείασ ὀρέγεσθαι καὶ φιλοκαλεῖν περὶ τὴν τῶν λόγων ἐμπειρίαν καὶ μὴ ὀκνεῖν, μηδὲ εἰ πονεῖν δέοι, σφόδρα μοι ἔδοξε γενναίασ ψυχῆσ καὶ οὐ φιλοτίμου μόνον, ἀλλὰ τῷ ὄντι φιλοσόφου ἔργον εἶναι. καὶ γὰρ τῶν παλαιῶν οἱ ἄριστοι οὐ μόνον ἀκμάζειν μανθάνοντεσ, ἀλλὰ καὶ γηράσκειν ἔφασκον.

πάνυ δὲ σύ μοι δοκεῖσ φρονεῖν, ἡγούμενοσ πολιτικῷ ἀνδρὶ δεῖν λόγων ἐμπειρίασ τε καὶ δυνάμεωσ.

καὶ γὰρ πρὸσ τὸ ἀγαπᾶσθαι καὶ πρὸσ τὸ ἰσχύειν καὶ πρὸσ τὸ τιμᾶσθαι καὶ πρὸσ τὸ μὴ καταφρονεῖσθαι πλείστη ἀπὸ τούτου ὠφέλεια. τίνι μὲν γὰρ μᾶλλον ἄνθρωποι δείσαντεσ θαρροῦσιν ἢ λόγῳ; τίνι δὲ ἐξυβρίζοντεσ καὶ ἐπαιρόμενοι καθαιροῦνται καὶ κολάζονται; τίνι δὲ ἐπιθυμιῶν ἀπέχονται; τίνα δὲ νουθετοῦντα πρᾳότερον φέρουσιν ἢ οὗ λόγῳ εὐφραίνονται; πολλάκισ οὖν ἔστιν ἰδεῖν ἐν ταῖσ πόλεσιν ἀναλίσκοντασ μὲν ἑτέρουσ καὶ χαριζομένουσ καὶ ἀναθήμασι κοσμοῦντασ, ἐπαινουμένουσ δὲ τοὺσ λέγοντασ, ὡσ καὶ αὐτῶν ἐκείνων αἰτίουσ.

διὸ καὶ τῶν ποιητῶν οἱ ἀρχαιότατοι καὶ παρὰ θεῶν τὴν ποίησιν λαβόντεσ οὔτε τοὺσ ἰσχυροὺσ οὔτε τοὺσ καλοὺσ ὡσ θεοὺσ ἔφασαν ὁρᾶσθαι, ἀλλὰ τοὺσ λέγοντασ.

ὅτι μὲν δὴ ταῦτα καὶ συνεώρακασ καὶ ἐπιχειρεῖσ πράττειν, ἐπαινῶ σε καὶ θαυμάζω. χάριν δὲ οὐ τὴν τυχοῦσαν οἶδα ὑπὲρ ἐμαυτοῦ, ὅτι με πρὸσ τὴν διάνοιαν ταύτην καὶ τὸ ἐγχείρημα χρήσιμον σαυτῷ νενόμικασ.

μέχρι νῦν μὲν γάρ, ὥσπερ τισ ἔφη τῶν παλαιῶν αὑτῷ ἱκανὸσ εἶναι μάντισ, κἀγὼ ἐξαρκεῖν ᾤμην ἐμαυτῷ περὶ τοὺσ λόγουσ, μόγισ καὶ τοῦτο. σὺ δέ με ἐπαίρεισ καὶ θαρρεῖν ἀναπείθεισ, εἰ ἀνδρὶ καὶ παιδείασ ἐπὶ πλεῖστον ἥκοντι καὶ τηλικούτῳ δύναμαι χρήσιμοσ εἶναι. δυναίμην δ̓ ἂν τυχόν, ὥσπερ ὁδὸν ἰόντι μάλα ἰσχυρῷ καὶ ἀκμάζοντι παῖσ ἤ τισ πρεσβύτησ ἐνίοτε νομεὺσ ἐπίτομον δείξασ ἢ καὶ λεωφόρον, ἣν οὐκ ἔτυχεν εἰδώσ. ἀλλ̓ ἵνα μὴ πολλὰ πρὸ τοῦ πράγματοσ, ἤδη οἷσ προσέταξασ ἐγχειρητέον.

χωρῆσαι βουλομένῳ καὶ πρὸσ ἀσκήσει γενέσθαι καὶ δύναμιν περιποιήσασθαι ἐναγώνιον ἐτέρων ἔργων τε καὶ πράξεων δεῖ.

οὔτε ἄπειροσ τοῦ ἔργου οὔτε ἀπολιπεῖν τὸ πράττειν δύνασαι οὔτε χρῄζεισ δικανικῆσ δυνάμεώσ τε καὶ δεινότητοσ, ἀλλὰ τῆσ πολιτικῷ ἀνδρὶ πρεπούσησ τε ἅμα καὶ ἀρκούσησ.

τοῦτο μὲν δὴ πρῶτον ἴσθι, ὅτι οὐ δεῖ σοι πόνου καὶ ταλαιπωρίασ ‐ τῷ μὲν γὰρ ἐπὶ πολὺ ἀσκήσαντι ταῦτα ἐπὶ πλεῖστον προάγει, τῷ δὲ ἐπ̓ ὀλίγον χρησαμένῳ συλλήψει τὴν ψυχὴν καὶ ὀκνηρὰν ποιεῖ προσφέρεσθαι, καθάπερ τοὺσ ἀσυνήθεισ περὶ σώματοσ ἄσκησιν εἴ τισ κοπώσειε βαρυτέροισ γυμνασίοισ, ἀσθενεστέρουσ ἐποίησεν ‐ ἀλλὰ ὥσπερ τοῖσ ἀήθεσι τοῦ πονεῖν σώμασιν ἀλείψεωσ δεῖ μᾶλλον καὶ κινήσεωσ συμμέτρου ἢ γυμνασίασ, οὕτω σοὶ περὶ τοὺσ λόγουσ ἐπιμελείασ ἐστὶ χρεία μᾶλλον ἡδονῇ μεμιγμένησ ἢ ἀσκήσεωσ καὶ πόνου.

τῶν μὲν δὴ ποιητῶν συμβουλεύσαιμ̓ ἄν σοι Μενάνδρῳ τε τῶν κωμικῶν μὴ παρέργωσ ἐντυγχάνειν καὶ Εὐριπίδῃ τῶν τραγικῶν, καὶ τούτοισ μὴ οὕτωσ, αὐτὸν ἀναγιγνώσκοντα, ἀλλὰ δἰ ἑτέρων ἐπισταμένων μάλιστα μὲν καὶ ἡδέωσ, εἰ δ̓ οὖν, ἀλύπωσ ὑποκρίνασθαι·

πλείων γὰρ ἡ αἴσθησισ ἀπαλλαγέντι τῆσ περὶ τὸ ἀναγιγνώσκειν ἀσχολίασ. καὶ μηδεὶσ τῶν σοφωτέρων αἰτιάσηταί με ὡσ προκρίναντα τῆσ ἀρχαίασ κωμῳδίασ τὴν Μενάνδρου ἢ τῶν ἀρχαίων τραγῳδῶν Εὐριπίδην·

οὐδὲ γὰρ οἱ ἰατροὶ τὰσ πολυτελεστάτασ τροφὰσ συντάττουσι τοῖσ θεραπείασ δεομένοισ, ἀλλὰ τὰσ ὠφελίμουσ. πολὺ δ̓ ἂν ἔργον εἰή τὸ λέγειν ὅσα ἀπὸ τούτων χρήσιμα· οὐκ ἄπειροσ ὤν.

Ὅμηροσ δὲ καὶ πρῶτοσ καὶ μέσοσ καὶ ὕστατοσ παντὶ παιδὶ καὶ ἀνδρὶ καὶ γέροντι, τοσοῦτον ἀφ̓ αὑτοῦ διδοὺσ ὅσον ἕκαστοσ δύναται λαβεῖν. μέλη δὲ καὶ ἐλεγεῖα καὶ ἰάμβοι καὶ διθύραμβοι τῷ μὲν σχολὴν ἄγοντι πολλοῦ ἄξια· οὐκ ἂν εἰή πρὸσ αὐτὰ σχολή.

τοῖσ δ̓ ἱστορικοῖσ διὰ πολλὰ ἀνάγκη τὸν πολιτικὸν ἄνδρα μετὰ σπουδῆσ ἐντυγχάνειν, ὅτι καὶ ἄνευ τῶν λόγων τὸ ἔμπειρον εἶναι πράξεων καὶ εὐτυχιῶν καὶ δυστυχιῶν οὐ κατὰ λόγον μόνον, ἀλλὰ ἐνίοτε καὶ παρὰ λόγον ἀνδράσι τε καὶ πόλεσι συμβαινουσῶν σφόδρα ἀναγκαῖον πολιτικῷ ἀνδρὶ καὶ τὰ κοινὰ πράττειν προαιρουμένῳ. μεταβολῆσ.

Ἡροδότῳ μὲν οὖν, εἴ ποτε εὐφροσύνησ σοι δεῖ, μετὰ πολλῆσ ἡσυχίασ ἐντεύξῃ. τὸ γὰρ ἀνειμένον καὶ τὸ γλυκὺ τῆσ ἀπαγγελίασ ὑπόνοιαν παρέξει μυθῶδεσ μᾶλλον ἢ ἱστορικὸν τὸ σύγγραμμα εἶναι. τῶν δὲ ἄκρων Θουκυδίδησ ἐμοὶ δοκεῖ καὶ τῶν δευτέρων Θεόπομποσ.

καὶ γὰρ ῥητορικόν τι περὶ τὴν ἀπαγγελίαν τῶν λόγων ἔχει, καὶ οὐκ ἀδύνατοσ οὐδὲ ὀλίγωροσ περὶ τὴν ἑρμηνείαν, καὶ τὸ περὶ τὰσ λέξεισ οὐχ οὕτω φαῦλον ὥστε σε λυπῆσαι. Ἔφοροσ δὲ πολλὴν μὲν ἱστορίαν παραδίδωσι, τὸ δὲ ὕπτιον καὶ ἀνειμένον τῆσ ἀπαγγελίασ σοι οὐκ ἐπιτήδειον. τῶν γε μὴν ῤητόρων τοὺσ ἀρίστουσ τίσ οὐκ ἐπίσταται, Δημοσθένην μὲν δυνάμει τε ἀπαγγελίασ καὶ δεινότητι διανοίασ καὶ πλήθει λόγων πάντασ τοὺσ ῥήτορασ ὑπερβεβληκότα, Λυσίαν δὲ βραχύτητι καὶ ἁπλότητι καὶ συνεχείᾳ διανοίασ καὶ τῷ λεληθέναι τὴν δεινότητα;

πλὴν οὐκ ἂν ἐγώ σοι συμβουλεύσαιμι τὰ πολλὰ τούτοισ ἐντυγχάνειν, ἀλλ̓ Ὑπερείδῃ τε μᾶλλον καὶ Αἰσχίνῃ. τούτων γὰρ ἁπλούστεραί τε αἱ δυνάμεισ καὶ εὐληπτότεραι αἱ κατασκευαὶ καὶ τὸ κάλλοσ τῶν ὀνομάτων οὐδὲν ἐκείνων λειπόμενον. ἂν ἐντυγχάνειν σοι, ἐλαφροτέρῳ τούτων ὄντι καὶ ἐμφαίνοντί τινα ἐν τοῖσ λόγοισ ἁπλότητα καὶ γενναιότητα τοῦ τρόπου.

ἐνταῦθα δή φημι δεῖν, κἂν εἴ τισ ἐντυχὼν τῇ παραινέσει τῶν πάνυ ἀκριβῶν αἰτιάσεται, μηδὲ τῶν νεωτέρων καὶ ὀλίγον πρὸ ἡμῶν ἀπείρωσ ἔχειν·

λέγω δὲ τῶν περὶ Ἀντίπατρον καὶ Θεόδωρον καὶ Πλουτίωνα καὶ Κόνωνα καὶ τὴν τοιαύτην ὕλην.

αἱ γὰρ τούτων δυνάμεισ καὶ ταύτῃ ἂν εἰε͂ν· ἡμῖν ὠφέλιμοι, ᾗ οὐκ ἂν ἐντυγχάνοιμεν αὐτοῖσ δεδουλωμένοι τὴν γνώμην, ὥσπερ τοῖσ παλαιοῖσ. ὑπὸ γὰρ τοῦ δύνασθαί τι τῶν εἰρημένων αἰτιάσασθαι μάλιστα θαρροῦμεν πρὸσ τὸ τοῖσ αὐτοῖσ ἐπιχειρεῖν καὶ ἥδιόν τισ παραβάλλει αὑτὸν ᾧ πείθεται συγκρινόμενοσ οὐ καταδεέστεροσ, ἐνίοτε δὲ καὶ βελτίων ἂν φαίνεσθαι. τρέψομαι δὲ ἤδη ἐπὶ τοὺσ Σωκρατικούσ, οὓσ δὴ ἀναγκαιοτάτουσ εἶναί φημι παντὶ ἀνδρὶ λόγων ἐφιεμένῳ.

ὥσπερ γὰρ οὐδὲν ὄψον ἄνευ ἁλῶν γεύσει κεχαρισμένον, οὕτωσ λόγων οὐδὲν εἶδοσ ἔμοιγε δοκεῖ ἀκοῇ προσηνὲσ ἂν γενέσθαι χάριτοσ Σωκρατικῆσ ἄμοιρον. ἐπαινεῖν καὶ ἐντυγχάνειν αὐτοῖσ οὐ τὸ τυχόν.

Ξενοφῶντα δὲ ἔγωγε ἡγοῦμαι ἀνδρὶ πολιτικῷ καὶ μόνον τῶν παλαιῶν ἐξαρκεῖν δύνασθαι· εἴτε ἐν πολέμῳ τισ στρατηγῶν εἴτε πόλεωσ ἀφηγούμενοσ, εἴτε ἐν δήμῳ λέγων εἴτε ἐν βουλευτηρίῳ, εἴτε καὶ ἐν δικαστηρίῳ μὴ ὡσ ῥήτωρ ἐθέλοι μόνον, ἀλλὰ καὶ ὡσ πολιτικὸσ καὶ βασιλικὸσ ἀνὴρ τὰ τῷ τοιούτῳ προσήκοντα ἐν δίκῃ εἰπεῖν·

πάντων ἄριστοσ ἐμοὶ δοκεῖ καὶ λυσιτελέστατοσ πρὸσ ταῦτα πάντα Ξενοφῶν. τά τε γὰρ διανοήματα σαφῆ καὶ ἁπλᾶ καὶ παντὶ ῥᾴδια φαινόμενα, τό τε εἶδοσ τῆσ ἀπαγγελίασ προσηνὲσ καὶ κεχαρισμένον καὶ πειστικόν, πολλὴν μὲν ἔχον πιθανότητα, πολλὴν δὲ χάριν καὶ ἐπιβολήν, ὥστε μὴ λόγων δεινότητι μόνον, ἀλλὰ καὶ γοητείᾳ ἐοικέναι τὴν δύναμιν. εἰ γοῦν ἐθελήσειασ αὐτοῦ τῇ περὶ τὴν Ἀνάβασιν πραγματείᾳ σφόδρα ἐπιμελῶσ ἐντυχεῖν, οὐδένα λόγον εὑρήσεισ τῶν ὑπὸ σοῦ λεχθῆναι δυνησομένων, ὃν οὐ διείληπται καὶ κανόνοσ ἂν τρόπον ὑπόσχοι τῷ πρὸσ αὐτὸν ἀπευθῦναι ἢ μιμήσασθαι βουλομένῳ.

εἴτε γὰρ θαρρῦναι τοὺσ σφόδρα καταπεπτωκότασ χρήσιμον πολιτικῷ ἀνδρί, καὶ πολλάκισ ὡσ χρὴ τοῦτο ποιεῖν δείκνυσιν· παρακαλέσαι, οὐδεὶσ Ἑλληνικῆσ φωνῆσ ἐπαϊών οὐκ ἂν ἐπαρθείη τοῖσ προτρεπτικοῖσ Ξενοφῶντοσ λόγοισ ἑ̓μοὶ γοῦν κινεῖται ἡ διάνοια καὶ ἐνίοτε δακρύω μεταξὺ διὰ τοσούτων ἐτῶν τοῖσ λόγοισ ἐντυγχάνων̓ εἴτε μέγα φρονοῦσι καὶ ἐπηρμένοισ ὁμιλῆσαι φρονίμωσ καὶ μήτε παθεῖν τι ὑπ̓ αὐτῶν δυσχερανάντων μήτε ἀπρεπῶσ δουλῶσαι τὴν αὑτοῦ διάνοιαν καὶ τὸ ἐκείνοισ κεχαρισμένον ἐκ παντὸσ ποιῆσαι, καὶ ταῦτα ἔνεστιν.

καὶ ἀπορρήτοισ δὲ λόγοισ ὡσ προσήκει χρήσασθαι καὶ πρὸσ στρατηγοὺσ ἄνευ πλήθουσ καὶ πρὸσ πλῆθοσ οὐ κατὰ ταὐτὸ, καὶ βασιλικοῖσ τίνα τρόπον διαλεχθῆναι, καὶ ἐξαπατῆσαι ὅπωσ πολεμίουσ μὲν ἐπὶ βλάβῃ, φίλουσ δ̓ ἐπὶ τῷ συμφέροντι, καὶ μάτην ταραττομένοισ ἀλύπωσ τἀληθὲσ καὶ πιστῶσ εἰπεῖν, καὶ τὸ μὴ ῥᾳδίωσ πιστεύειν τοῖσ ὑπερέχουσι, καὶ οἷσ καταστρατηγοῦσι καὶ καταστρατηγοῦνται ἄνθρωποι, πάντα ταῦτα ἱκανῶσ τὸ σύνταγμα περιέχει.

ἅτε γὰρ οἶμαι μιγνὺσ ταῖσ πράξεσι τοὺσ λόγουσ, οὐκ ἐξ ἀκοῆσ παραλαβὼν οὐδὲ μιμησάμενοσ, ἀλλ̓ αὐτὸσ πράξασ ἅμα καὶ εἰπών, πιθανωτάτουσ ἐποίησεν ἐν ἅπασί τε τοῖσ συντάγμασι καὶ ἐν τούτῳ μάλιστα, οὗ ἐπιμνησθεὶσ ἐτύγχανον.

καὶ εὖ ἴσθι, οὐδένα σοι τρόπον μεταμελήσει, ἀλλὰ καὶ ἐν βουλῇ καὶ ἐν δήμῳ ὀρέγοντόσ σοι χεῖρα αἰσθήσῃ τοῦ ἀνδρόσ, εἰ αὐτῷ προθύμωσ καὶ φιλοτίμωσ ἐντυγχάνοισ. γράφειν μὲν οὖν οὐ συμβουλεύω σοι αὐτῷ ἀλλ̓ ἢ σφόδρα ἀραιῶσ, ἐπιδιδόναι δὲ μᾶλλον.

πρῶτον μὲν γὰρ ὁμοιότεροσ τῷ λέγοντι ὁ ὑπαγορεύων τοῦ γράφοντοσ·

ἔπειτα ἐλάττονι πόνῳ γίγνεται· ἔπειτα πρὸσ δύναμιν μὲν ἧττον συλλαμβάνει τοῦ γράφειν, πρὸσ ἕξιν δὲ πλεῖον. πλάσματα, ἀλλ̓, εἴπερ ἄρα, τινὰ τῶν λόγων, οἷσ ἂν ἡσθῇσ ἐντυγχάνων, μάλιστα τῶν Ξενοφωντείων, ἢ ἀντιλέγοντα τοῖσ εἰρημένοισ ἢ τὰ αὐτὰ ἕτερον τρόπον ὑποβάλλοντα.

ἀναλαμβάνειν μέντοι, εἴ σοι ῥᾴδιον μεμνῆσθαι, τὰ ἐκείνων ἄμεινον.

τῷ τε γὰρ τρόπῳ τῆσ ἀπαγγελίασ καὶ τῇ ἀκριβείᾳ τῶν διανοημάτων πάνυ συνήθεισ ποιεῖ. λέγω δὲ οὐχ ἵνα σύνταγμά τι ὅλον, ὥσπερ οἱ παῖδεσ, εἴρων συνάπτῃσ, ἀλλ̓ ἵνα, εἴ τί σοι σφόδρα ἀρέσειε, τοῦτο κατάσχῃσ. πλείονα περὶ τούτου μειρακίῳ ἂν ἔγραψα, σοὶ δὲ ἀρκεῖ τοσαῦτα. καὶ γὰρ εἰ ἐλάχιστα ἀναλάβοισ, πολὺ ὀνήσει·

καὶ εἰ δυσκόλωσ ἔχοισ καὶ μετὰ ὀδύνησ πράττοισ, οὐκ ἐξ ἅπαντοσ ἀναγκαῖον. ἀλλὰ ἐοίκα μὲν πάνυ μηκῦναι τὴν συμβουλίαν·

σὺ δὲ αἴτιοσ ἀναπείσασ καὶ προκαλεσάμενοσ· ὥσπερ οἱ ἐν πάλῃ ὑπερέχοντεσ τοῖσ ἀσθενεστέροισ ὑπείκοντεσ ἐνίοτε ἐποίησαν αὐτοὺσ πείθεσθαι ἰσχυροτέρουσ εἶναι· καὶ σὺ ἐοίκασ, ἃ κρεῖττον τυγχάνεισ εἰδώσ, ἐμὲ προτρέψαι ὡσ ἔλαττον ἐπισταμένῳ γράψαι. βουλοίμην δ̓ ἄν, εἴ σοι κεχαρισμένον εἰή, καὶ ἐν τῷ αὐτῷ ποτε ἡμᾶσ γενέσθαι, ἵνα καὶ ἐντυγχάνοντεσ τοῖσ παλαιοῖσ καὶ διαλεγόμενοι περὶ αὐτῶν χρήσιμοί τι γενοίμεθα· ὥσπερ τοῖσ ζωγράφοισ καὶ πλάσταισ οὐκ ἀπόχρη εἰπεῖν ὅτι δεῖ τοιάδε τὰ χρώματα εἶναι καὶ τοιάσδε τὰσ γραμμάσ, ἀλλὰ μεγίστη ὠφέλεια, εἴ τισ αὐτοὺσ ἢ γράφοντασ ἢ πλάττοντασ ἴδοι·

καὶ ὡσ τοῖσ παιδοτρίβαισ οὐκ ἀρκεῖ εἰπεῖν τὰ παλαίσματα, ἀλλὰ καὶ δεῖξαι ἀνάγκη τῷ μαθησομένῳ·

οὕτω καὶ ἐν ταῖσ τοιαύταισ συμβουλίαισ πλείων ἡ ὠφέλεια γίγνοιτ̓ ἄν, εἴ τισ αὐτὸν πράττοντα ἴδοι τὸν συμβεβουλευκότα. ὡσ ἔγωγε, καὶ εἰ ἀναγιγνώσκειν με δέοι σοῦ ἀκροωμένου, τῆσ σῆσ ἕνεκα ὠφελείασ οὐκ ἂν ὀκνήσαιμι, στέργων τέ σε καὶ τῆσ φιλοτιμίασ ἀγάμενοσ καὶ τῆσ πρὸσ ἐμὲ τιμῆσ χάριν εἰδώσ.

상위

Dio, Chrysostom (디오, 크리소토모스)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION