Dio, Chrysostom, Orationes, ΠΕΡΙ ΤΥΧΗΣ ΤΡΙΤΟΣ.

(디오, 크리소토모스, 연설 (2), ΠΕΡΙ ΤΥΧΗΣ ΤΡΙΤΟΣ.)

Οἱ σφόδρα τῇ τύχῃ πεπιστευκότεσ καὶ τῇ παρουσίᾳ ταύτησ ἐπαιρόμενοι δοκοῦσί μοι κάλλιστα συνηγορεῖν αὐτῇ καὶ παρασκευάζειν ὅπωσ ἐπειδὰν μεταπέσῃ, μηδεὶσ αὐτῇ μέμφηται. τοὐναντίον γὰρ ἅπαντεσ τῇ βαρύτητι τῶν εὐτυχούντων δυσχεραίνοντεσ καὶ τὴν ὕβριν αὐτῶν μεμισηκότεσ ὅταν καταλίπῃ τινὰ αὐτῶν, ἐπαινοῦσι καί φασι δικαίαν αὐτοῖσ γεγονέναι τὴν μεταβολήν. δεῖ δὲ τοὺσ νοῦν ἔχοντασ οὕτωσ χρῆσθαι τοῖσ αὐτομάτοισ ἀγαθοῖσ ὥστε ὑπαρχόντων μὲν αὐτῶν μηδένα ἐγκαλεῖν, ἐὰν δὲ παύσηταί ποτε, μηδένα ἐφήδεσθαι. τῷ παντὶ γὰρ κρεῖττόν ἐστιν ἐνδεῶσ πράττοντα ἀγαπᾶσθαι καὶ δοκεῖν πᾶσι παρὰ τὴν ἀξίαν ἀπαλλάττειν ἢ τοὐναντίον εὐτυχοῦντα μισεῖσθαι καὶ προσέτι καὶ τῇ τύχῃ γίγνεσθαι βλασφημίασ αἴτιον, ὡσ τοὺσ πονηροὺσ ἀντὶ τῶν χρηστῶν εὐεργετεῖν προαιρουμένῃ.

οἱ μὲν οὖν πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων τοὺσ βαρέωσ χρωμένουσ τοῖσ ἐκ τῆσ τύχησ ὑπάρχουσι πονηροὺσ μὲν εἷναί φασι καὶ τῶν ἀγαθῶν ἀναξίουσ, οὐ μὴν ἀτυχεῖσ γε εἰώθασι λέγειν· ἐμοὶ δὲ τοὐναντίον οὗτοι δοκοῦσι πάντων ἀτυχέστατοι καθεστηκέναι.

τὸ γὰρ ἐκ τῶν νομιζομένων ἀγαθῶν μηδενὸσ χρηστοῦ, βλασφημίασ δὲ καὶ μίσουσ ἀπολαύειν πρὸσ τῷ τὴν αὑτοῦ κακίαν γνωριμωτέραν πᾶσι ποιεῖν, πῶσ οὐχὶ μεγάλη καὶ φανερὰ δυστυχία;

διόπερ οἶμαι τοῖσ ἀνοήτοισ λυσιτελεῖ τῷ παντὶ μᾶλλον ἐνδεῶσ πράττειν καὶ μήτε ἐξουσίασ μήτε πλούτου μήτε τῶν τοιούτων μηδενὸσ τυγχάνειν. ταπεινοὶ μὲν γὰρ ὄντεσ λανθάνειν τοὺσ πολλοὺσ ἔμελλον, ὁποῖοι κατὰ τρόπον ὑπάρχουσιν, ἀρθέντεσ δὲ ὑπὸ τῆσ τύχησ ἐπίσημον τὴν πονηρίαν ἔσχον. ὥσπερ οὖν τοῖσ τὸ σῶμα φαύλωσ διακειμένοισ βέλτιον καθ̓ αὑτοὺσ ἀποδύεσθαι καὶ μηδέποτε εἰσ τὸ κοινόν, ὅπωσ μηδένα ἔχωσι τῆσ περὶ τοῦτο αἰσχύνησ μάρτυρα·

τὸν αὐτὸν οἶμαι τρόπον, οἷσ συμβέβηκε τὴν ψυχὴν ἀγεννῆ καὶ μοχθηρὰν ὑπάρχειν, λυσιτελὲσ ἂν εἰή δήπου ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ βίου καὶ σκότει τῆσ τύχησ διατελεῖν. ‐ ἀδίκωσ μοι δοκοῦσιν οἱ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων τῆσ τύχησ κατηγορεῖν, ὡσ οὐδὲν ἐχούσησ βέβαιον οὐδὲ πιστόν, ἀλλὰ ταχὺ δὴ μάλα, οἷσ ἂν παρῇ, τούτουσ καταλειπούσησ καὶ μεθισταμένησ πρὸσ ἑτέρουσ. εἰ μὲν γὰρ καλῶσ ἦν ἰδεῖν χρωμένουσ ὡσ τὸ πολὺ τοῖσ παῤ αὐτῆσ ἀγαθοῖσ τοὺσ λαμβάνοντασ καὶ μὴ τοὐναντίον εὐθὺσ ὕβρεωσ καὶ μισανθρωπίασ καὶ θρασύτητοσ ἐμπιμπλαμένουσ, οὐκ ἂν ὀρθῶσ ἐποίει μὴ τοῖσ αὐτοῖσ παραμένουσα·

νῦν δὲ οἶμαι προαιρεῖται μὲν εὐεργετεῖν ἕκαστον ὡσ χρηστὸν καὶ τῶν παῤ αὐτῆσ δωρεῶν ἄξιον, ἐπειδὰν δὲ φαῦλον αἴσθηται καὶ ταπεινόν, καταισχύνοντα τὴν εὔνοιαν τὴν παῤ αὐτῆσ, εἰκότωσ ἀφίσταται καὶ ζητεῖ πάλιν ἄλλον, ἐὰν ἄρα ἐπιεικέστερον εὑρεῖν δύνηται.

πονηρῶν δὲ τῶν πλείστων ὑπαρχόντων καὶ τῆσ ἀνθρωπίνησ φύσεωσ σπανίωσ τινὰ φερούσησ ἐπιτήδειον εὖ πράττειν, ἐξ ἀνάγκησ συνεχεῖσ ποιεῖται τὰσ μεταβολάσ, πολὺ δὲ μᾶλλον διὰ τὴν ἡμετέραν ἢ τὴν αὑτῆσ φύσιν.

ἔστι δὲ ἄτοπον, εἴ τισ αὐτὸσ μὲν οὐ δύναται φέρειν ἐνίουσ τῶν εὐτυχούντων, ἀλλὰ μικρὸν χρόνον ὁμιλήσασ ἀφίσταται, καὶ μᾶλλον αἱρεῖται τὴν αὑτοῦ πενίαν ὅπωσ ἂν ἐνδέχηται φέρειν ἢ φορτικῶν καὶ ἀνοήτων ἀνέχεσθαι τρόπων· παραμένειν ἀνδραπόδῳ μηδενὸσ ἀξίῳ.

παρὰ γὰρ τῶν πλουσίων εἰσ μὲν τοὺσ συμβιοῦντασ ἀνθρώπουσ ἡ ὕβρισ ἐστὶ λοιδορία, προπηλακισμόσ, κατάγελωσ, τὸ πληγῆναι πολλάκισ, εἰσ δὲ τὴν τύχην αὐτὴν ὑπερηφανία, βαρύτησ, μικρολογία. ‐ ἀδικώτατά μοι δοκοῦσιν ἐγκαλεῖν οἱ πολλοὶ τῇ τύχῃ. νῦν μὲν γὰρ αὐτὴν αἰτιῶνται, φάσκοντεσ ἄπιστον εἶναι καὶ μηδὲν ἔχειν βέβαιον. εἰ δ̓ ἀεὶ τοῖσ αὐτοῖσ παρέμενεν, οὐκ ἔστιν ὅπωσ οὐχὶ τῷ παντὶ μείζονοσ καὶ δικαιοτέρασ ἐτύγχανε κατηγορίασ.

καὶ σκαιότητοσ εἶναι μεστούσ, εἰ καθόλου μὴ τὴν ἐλπίδα τῆσ μεταβολῆσ ὑφεωρῶντο;

φασὶ πολλοὶ τὴν τύχην ἄκριτον εἶναι καὶ πονηροῖσ ἀνθρώποισ προσμένειν, τῶν χρηστῶν δὲ ἀμελεῖν, ὅταν ὁρῶσι τοὺσ ἠξιωμένουσ τῶν παῤ ἐκείνησ ἀγαθῶν βαρεῖσ ὄντασ καὶ δυσχρήστουσ καὶ ἀγεννεῖσ.

δοκεῖ δέ μοι ἡ τύχη πρὸσ αὐτοὺσ δίκαια ἂν εἰπεῖν ὅτι φύσει φιλάνθρωποσ οὖσα ἀεί τισι πάρεστιν ἡμῶν, οὐχ αἱρουμένη τοὺσ ἀξίουσ οὐδὲ τοὺσ πονηρούσ, ἀεὶ δὲ οἱοίσ ἂν αὐτοῖσ παραγένηται, τοιούτουσ αὐτοὺσ ὄντασ ἐξελέγχεσθαι. δεῖν οὖν τὴν αὑτῶν αἰτιᾶσθαι φύσιν, μὴ τὴν ἐκείνησ, ὅτι τοιοῦτοι καθεστήκασιν, ὥστε ὁ μὲν ἐνδεῶσ ἔτι πράττων ἄξιοσ εἶναι δοκεῖ βέλτιον ἀπαλλάττειν, ὅτῳ δ̓ ἂν ὑπάρξῃ τὰ παῤ αὐτῆσ ἀγαθά, εὐθὺσ μοχθηρὸσ πέφηνεν. ἔστι γὰρ ὅμοιον ὥσπερ εἴ τισ, ἀγγείων πολλῶν ὄντων, μηδενὸσ δὲ ὑγιοῦσ, τὸν εἰσ αὐτὰ ἐγχέοντα ψέγοι βλέπων ῥέον ἀεὶ τὸ πληρούμενον.

εἴποι γὰρ ἄν, Ἀλλ̓ ἔστι πάντα τοιαῦτα· ἑώσ δ̓ ἂν ᾖ κενά, λανθάνει. θαυμάζω πῶσ ποτε οἱ πολλοὶ τὴν τύχην φασὶν ἐπικίνδυνον εἶναι καὶ μηδὲν τῶν παῤ αὐτῆσ ὑπάρχειν βέβαιον.

ἐπειδάν τινι δῷ τὰ παῤ αὑτῆσ ἀγαθά ̔ταῦτα δ̓ ἐστὶ χρήματα, ἰσχύσ, δόξα, τιμαί̓ τούτοισ οὐδένα κωλύει χρῆσθαι κατὰ τρόπον καὶ νὴ Δία γε εἰσ τἀσφαλὲσ αὑτοῖσ κατατίθεσθαι, λέγω δὲ οὐκ εἰσ τὴν οἰκίαν ἔνδον οὐδ̓ εἰσ τὸ ταμιεῖον οὐδὲ κλεῖσ ἐφιστάντασ καὶ μοχλούσ οὑ̓ φυλάττεται γὰρ ὑπὸ τούτων οὐδὲν τῶν παῤ αὐτῆσ̓ ἀλλ̓ εἰσ εὔνοιαν ἀνθρώπων, πατρίδοσ εὐεργεσίαν, φίλων βοήθειαν.

οὐκοῦν οὐδέποτε οὐδὲν ἀφείλετο ἡ τύχη τοὺσ γε ἅπαξ κτησαμένουσ τῶν οὕτωσ ἀποκειμένων.

οὗτοι γάρ εἰσι θησαυροὶ βέβαιοι καὶ πᾶσι φανεροὶ τῶν αὐτομάτωσ περιγιγνομένων. ἐὰν δέ τισ λαβὼν ῥίψῃ ἢ καὶ νὴ Δία κακῶσ θῇ, θύραισ καὶ κλεισὶ πιστεύων, οὐκέτ̓ οἶμαι δἰ ἐκείνην ἀπόλλυνται. σφόδρα δὲ καὶ τοῦτο ἄτοπον·

πρὸσ γὰρ τῷ πολλὰ βλασφημεῖν διὰ λόγων κατὰ τῆσ τύχησ ἔτι καὶ πλάσται καὶ γραφεῖσ αὐτὴν λοιδοροῦσιν, οἱ μὲν ὡσ μαινομένην καὶ διαρρίπτουσαν γράφοντεσ, οἱ δὲ ἐπὶ σφαίρασ βεβηκυῖαν, ὡσ οὐκ ἀσφαλῶσ οὐδὲ ἀκινδύνωσ ἐρηρεισμένην, δέον ἡμᾶσ αὐτοὺσ τοιούτουσ πλάττειν καὶ γράφειν τοὺσ ἐμπλήκτωσ καὶ κακῶσ πᾶσι χρωμένουσ καὶ μὰ Δία γε οὐκ ἐπὶ σφαίρασ, ἀλλ̓ ἐπ̓ ἀνοίασ ἑστηκότασ, καὶ μὴ μάτην τῇ τύχῃ μέμφεσθαι. περὶ πάντων μέν, ὡσ εἰπεῖν, οἱ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων οὐκ ὀρθῶσ ὑπολαμβάνουσι, μάλιστα δὲ τὴν ὑπὲρ τῆσ τύχησ δόξαν ψευδῆ καὶ πεπλανημένην ἔχουσιν.

φασὶ γὰρ αὐτὴν διδόναι μὲν τοῖσ ἀνθρώποισ τἀγαθά, ῥᾳδίωσ δὲ ἀφαιρεῖσθαι· καὶ διὰ τοῦτο ὡσ ἄπιστον βλασφημοῦσι καὶ φθονεράν.

ἐγὼ δὲ οὐ διδόναι φημὶ τὴν τύχην τούτων οὐδέν, ὧν οἱ πολλοὶ νομίζουσιν. ᾧ γὰρ κύριοσ ἕκαστοσ γίγνεται τῶν ὑπαρχόντων καὶ δἰ οὗ μόνου κεκτῆσθαι τἀγαθὰ ἀσφαλῶσ ἔστιν, οὐ δίδωσιν αὐτοῖσ μετὰ τῶν χρημάτων καὶ τῆσ δόξησ καὶ τῆσ δυνάμεωσ.

τοῦτο δέ ἐστιν οὗ χωρὶσ οὐκ ἔστιν οὐδὲ τῶν ἄλλων ἔχειν οὐδέν, οἰέσθαι μέντοι καὶ ἀπατᾶσθαι. καθάπερ οὖν οὐδὲ ἡμεῖσ, ὅταν εἰσ τὴν οἰκίαν τινὰ εἰσαγάγωμεν ἢ τὸ χωρίον ἢ σκεύη τινὰ παράσχωμεν, εὐθὺσ κύριον ἐκείνων τοῦτον ἀπεδείξαμεν, ἂν μὴ προσῇ τὸ μετὰ ἀσφαλείασ τινὸσ καὶ γράμματοσ, οὕτω καὶ ἡ τύχη κύριον οὐδένα ποιεῖ τῶν ὑφ̓ αὑτῆσ διδομένων, ἐὰν μὴ προσῇ τὸ μετὰ νοῦ καὶ φρονήσεωσ τινὰ λαμβάνειν. οἱ μὲν πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων εἰώθασιν εὐδαιμονίζειν εὐθὺσ οἷσ ἂν ὁρῶσι τὰ παρὰ τῆσ τύχησ ὑπάρχοντα, ὥσπερ τοῖσ πλέουσι συνήδονται πνεῦμα ὁρῶντεσ ἐπέχον, οὐκ εἰδότεσ οὔτ̓ εἰ φορὸν αὐτοῖσ τοῦτό ἐστιν οὔτ̓ εἰ κυβερνήτην ἔχουσιν ἔμπειρον.

ἐγὼ δ̓ οἶμαι τότε δεῖν μακαρίουσ κρίνειν τοὺσ ἐν ἀφθόνοισ ὄντασ τοῖσ παρὰ τῆσ τύχησ, ὅταν αὐτοῖσ καὶ τὸ φρονεῖν παρῇ.

καθ̓ αὑτὰ γὰρ ταῦτα δηλονότι εἰ τοῖσ ἀνοήτοισ γένοιτο κινδύνου καὶ δυστυχίασ αἴτια.

상위

Dio, Chrysostom (디오, 크리소토모스)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION