헬라어 문장 검색 - ΑριστίΟρατιον́50́

(아리스티데스, 아일리오스, 연설, Κατὰ τῶν ἐξορχουμένων)

χαρίεντέσ γέ εἰσιν οἱ τῶν σφετέρων ἀγαθῶν περὶ τοὺσ λόγουσ, ἵν’ εὐφήμωσ ἄρξωμαι, τοὺσ ἀκροατὰσ αἰτιώμενοι καὶ λέγοντεσ ὡσ ἄρα τούτου χάριν ἐκβαίνουσι τοῦ ῥυθμοῦ καὶ τῆσ ὀρθότητοσ, ἵν’ ὡσ πλείστουσ ἀρέσαι δυνηθῶσι. καίτοι εἰ μὲν συγγνώμην αἰτοῦντεσ ταύτῃ τῇ σκήψει καταχρῶνται, πῶσ ἐπαινεῖσθαί γ’ ἀξιοῦσι; χωρὶσ γὰρ ἔπαινόσ τε καὶ συγγνώμη, καὶ ὅτε μηδ’ αὐτοὶ σφᾶσ αὐτοὺσ ἐπαινοῦσι, σχολῇ γ’ ἂν παρὰ τοῖσ ἄλλοισ εἰκότωσ ἐπαινοῖντο.

εἰ δ’ αὖ μηδέν ἐστι τοῦ τρόπου δυσχερὲσ, ἀλλ’ ὀρθῶσ ἔχει, τί δεῖ τοὺσ πολλοὺσ αἰτιᾶσθαι καὶ καταφεύγειν ἐπὶ ταύτην τὴν παραίτησιν, ἀλλ’ οὐ τὸν τρόπον ὡσ ὀρθῶσ ἔχει δεικνύναι; ἀλλ’ οἶμαι, κομψοί τινέσ εἰσι καὶ διπλᾶ κρούουσιν, ἵν’ ἐὰν μὲν ἕλωσι, ταύτῃ κεκρατηκότεσ ὦσιν, ἂν δὲ φωράσῃ τισ, ἔχωσιν ἀναχώρησιν καὶ λέγωσιν ὡσ οὐδ’ αὐτοὶ τὸ βέλτιον ἠγνόουν, ἀλλ’ ἑτέρων ἕνεχ’ ἡμάρτανον. ἔστι δὲ τοῦτο ἡ πρώτη καὶ μεγίστη ψῆφοσ, ἣν αὐτοὶ καθ’ αὑτῶν δι’ ὑπερβολὴν σοφίασ φέρουσιν. ἐγὼ γὰρ εὐξαίμην ἂν μάλιστα μὲν καὶ παρὰ τοῖσ ἄλλοισ ἅπασιν εὐδοκιμεῖν, τὴν δ’ οὖν ἀρχὴν ἀφ’ ἑστίασ εἶναί μοι καὶ πείθειν ἐμαυτὸν πρῶτον, καὶ μὴ τὸ τῆσ κυνὸσ τῆσ ἐν τῷ μύθῳ παθεῖν, μηδ’ ἐν ὅσῳ τὴν ἔξωθεν συλλέγω δόξαν, ἣν αὐτῷ μοι περὶ ἐμαυτοῦ προσῆκεν ἔχειν διαφθεῖραι, μηδὲ φθάσαι τὴν τοῦ φαῦλοσ εἶναι πίστιν κατ’ ἐμαυτοῦ λαβὼν, πρὶν τὴν τοῦ σπουδαῖοσ παρὰ τοῖσ ἄλλοισ βεβαιώσασθαι. τοσοῦτον δ’ ἔμοιγε ἀπολογίασ ἀπέχειν δοκοῦσιν, ὅταν ταῦτα λέγωσιν, ὥστε δύ’ ἀνθ’ ἑνὸσ ποιεῖν τὰ ἐγκλήμαθ’ ἑαυτοῖσ, ἓν μὲν εἰ τοιαῦτ’ ἀσελγαίνουσι περὶ τοὺσ λόγουσ, ἕτερον δὲ εἰ τούτου χάριν, ὡσ ταύτῃ βελτίουσ κριθήσεσθαι μέλλοντεσ. καὶ μὴν ὅταν γε ὡσ ἡμᾶσ εὐθέωσ πιστεύσοντασ οἷσ πλάττονται καὶ τἀληθὲσ οὐχὶ συνήσοντασ παράγειν ζητῶσιν, ἄλλην αὖ τρίτην ταύτην ἀμαθίαν ἐμφανίζουσιν, εἰ μὴ νομίζουσι φωρᾶσθαι. τὸ δ’, οἶμαι, τοιοῦτόν ἐστιν. οὐδεὶσ ἑκὼν μεθίησι τὸ βέλτιστον· "οἷ’ ἀπατᾶται φροντὶσ ἐπαμερίων οὐκ εἰδυῖα·

ὁ δ’ ἄνω καὶ κάτω δή που διορίζεται καὶ δείκνυσι τὰ ἁμαρτήματα ὡσ ἀκούσια καὶ ὅτι οὐδεὶσ ἑκὼν φαῦλοσ. μηδ’ ἡμεῖσ ὑπὸ τούτων πειθώμεθα, ὡσ ἄρ’ ἔχοντέσ τι βέλτιον παρ’ ἑαυτοῖσ, εἶθ’ ἑκόντεσ τοῦτ’ ἀφέντεσ τὸ χεῖρον ἀλλάττονται. οὔκουν χρυσόν γ’ ἂν ἔχοντεσ ἠλλάττοντο μόλιβδον ἀντ’ αὐτοῦ, οὐδ’ εἰ πάντεσ ἄνθρωποι κροτήσειν ἔμελλον· οὐδὲ μελίνην ἀντὶ πυρῶν, οὐδ’ ἀντ’ οἴνου τρύγα καὶ ταύτην σαπρὰν, οἶμαι δὲ οὐδὲ ψίαθον ἀντὶ ξυστίδοσ, οὐδ’ αὖ βύρσησ ὄζειν, μύρων ἐξόν. ἀλλὰ ταῦτ’ ἐστὶν ἀνθρώπων ὑποκοριζομένων τὴν αὑτῶν φαυλότητα καὶ δυστυχίαν, οἳ τὸ μὲν δίκαιον, οἶμαι, καὶ ἀληθὲσ οὐκ ἐθέλουσι λέγειν, ὅτι τὴν ὀρθὴν οὔτ’ ἴσασιν οὔτε δύνανται πορεύεσθαι, φασὶ δὲ τοῖσ ἀκροαταῖσ χαριζόμενοι ταῦτα ποιεῖν, ὥσπερ ἂν εἰ τῶν ὑποκριτῶν οἱ ἐκπίπτοντεσ καὶ μὴ δυνάμενοι τὸ δρᾶμα περαίνειν κατὰ φύσιν τοῖσ θεαταῖσ φάσκοιεν χαριζόμενοι ταῦτα ποιεῖν. καὶ συρίττεσθαί γε καὶ κλώζεσθαι ὑπ’ αὐτῶν τῶν θεατῶν ἀντὶ ταύτησ τῆσ χάριτοσ φαίη τισ ἄν. οὐκοῦν καὶ ὑμεῖσ ὑπὸ τῶν ἀκροατῶν. ἀλλὰ μή πω ταῦτα. ἀλλὰ τί κωλύει καὶ τοὺσ πτωχοὺσ τοὺσ τὰ ῥάκια ἀμπεχομένουσ οἴκοι μὲν αὑτοῖσ ἕτερ’ εἶναι φάσκειν πάνυ γενναῖα ἱμάτια, πρὸσ δὲ τοὺσ ἔξω σχηματίζεσθαι; οὐκοῦν ὅ γ’ αὐτὸσ ποιητὴσ, οὗ μικρῷ πρόσθεν ἐμνήσθην, ἔφη τὰ καλὰ τρέπειν ἔξω τοὺσ ἀγαθούσ. ὥστ’ εἰ μὲν ὡσ περὶ καλλιόνων τῶν λόγων διαλέγονται, τί δεῖ τοῖσ πολλοῖσ ἐγκαλεῖν, εἰ τούτων ἐρῶσιν; εἰ δ’ ὁμολογοῦσιν ἡμαρτῆσθαι, τοὐναντίον ἢ προσῆκε πράττουσι. πολὺ γὰρ μᾶλλον εἰκὸσ ἦν αὐτοὺσ ὅπωσ τι βέλτιον ἐροῦσι σκέψασθαι τῶν ἀκουσομένων καὶ συνησομένων ἕνεκα ἢ τὰ ὑπάρχοντα ἀγαθὰ ἀφανίζοντασ τὰ χείρω δεικνύναι, καὶ ταῦτ’ ἐξεπίτηδεσ ποριζομένουσ. οὔκουν εἴσ γε τὰσ πομπὰσ τὰ χείριστα ἔχοντεσ βαδίζομεν, ἀλλὰ κἂν εἰ μή τῳ εἰή οἴκοθεν, αἰτούμεθα, ἵν’ ὡσ κάλλιστα ἔχοντεσ φαινοίμεθα θαἰμάτια, τὰ σκεύη, τοὺσ ἵππουσ, πᾶν ὅτουπερ ἂν ἡ πομπὴ δέηται. ὥσθ’ ὅταν φῶσιν ἐπείσακτα ταῦθ’ ἑαυτοῖσ εἶναι καὶ πεπορισμένα καὶ τῆσ ἀρχαίασ ἰδέασ ἑκόντεσ ἐκβαίνειν, ἐρωτᾶν χρὴ πότερον χείρονοσ οὔσησ ἢ βελτίονοσ.

εἰ μὲν γὰρ βελτίονοσ, πῶσ οὐ τετύφωνται, εἰ τὴν οἰκείαν καὶ πλείονοσ ἀξίαν ἀφέντεσ τὴν φαυλοτέραν ἅμα καὶ μηδὲν προσήκουσαν διώκουσιν; ἀλλὰ μὴν εἴ γε χείρονοσ φήσουσιν, οὐκ ἐγχωρεῖ λέγειν ὡσ ἄρα ἑκόντεσ προί̈ενται τὸ βέλτιον, ὅ γε μήτ’ ἐκτήσαντο μήτε εἶδον πώποτε. οὐ γὰρ περὶ ὧν πλημμελοῦσιν ἀπολογία τοῦτό γ’ ἐστὶν, ἀλλ’ ὁμολογία τοῦ κἂν χείρω τούτων εἰπεῖν, εἰ ταῦτ’ ἐκωλύθησαν. ἡδέωσ δ’ ἂν πυθοίμην παρ’ αὐτῶν εἰ καὶ πηρωθέντασ αὐτοὺσ ἤτοι νὴ Δία τοὺσ ὀφθαλμοὺσ ἢ τὰσ χεῖρασ ἢ καὶ ἄλλ’ ὁτιοῦν τοῦ σώματοσ, ἡδέωσ ἂν ἰδόντων τῶν ἀκροατῶν, ἑτοίμωσ ταῦτα ὑπηρετήσουσιν· ἢ τῶν μὲν τοῦ σώματοσ οὐδὲν ἂν πρόοιντο εἰσ τὴν ἑτέρων ἡδονὴν, τῶν δ’ ἐν τῇ ψυχῇ τὸ βέλτιστον διαφθείροντεσ οὐδεμίαν ζημίαν τίθενται. ἐγὼ μὲν οὖν ὅταν τούτων ταῦτ’ ἀκούω λεγόντων, οὐκ ἀπέγνωκα τὸ μὴ καὶ τοὺσ χωλοὺσ τολμήσειν λέγειν ὡσ ἄρα οὐκ ἄκοντεσ ἐνταῦθ’ ἥκουσι τύχησ, ἀλλ’ ἑκόντεσ τὼ σκέλη προήκαντο, ἵν’ ὡσ ἥδιστοι τοῖσ ὁρῶσι φαίνοιντο. ἀλλ’ ὅστισ μὲν οὕτω δύσερωσ οὐκ οἶδα ἔγωγε, θῶμεν δ’, εἰ βούλει, καὶ πάντασ, ἀλλὰ τίσ οὕτω δυστυχὴσ ὅστισ ἑκὼν αἱρεῖται δυστυχεῖν; ἢ τίσ εἰσ τὴν ἑτέρου χάριν αὑτῷ λυμαίνεται; ὅπου γὰρ καὶ τὸ εὖ ποιεῖν διὰ τοῦτο ὁρῶμεν σπουδαζόμενον, ὅτι ἐξ αὐτοῦ καὶ τὸ ἀντ’ εὖ πείσεσθαι προσδοκᾶν ἐστιν, ἦ που τό γε ὑπὲρ τοῦ χαρίσασθαί τῳ κακῶσ διαθεῖναι τὰ ἑαυτοῦ παντάπασι πᾶσ τισ ὀκνήσειεν ἄν. ἢ πολλῆσ γ’ ἂν εἰή τῆσ ἀλογίασ τῶν μὲν φίλων τοὺσ οὐκ ἐθέλοντασ ἀντευποιεῖν φαύλουσ ἡγεῖσθαι, αὐτὸν δὲ τοσαύτην ὑπερβολὴν ποιήσασθαι ὥστε πρότερον αὑτῷ τὰ χείριστα χρήσασθαι, πρὶν εὖ τι ποιῆσαι τοὺσ χρωμένουσ, καὶ πρὶν εἶναι δῆλον ἥντινα τῆσ προθυμίασ κομιεῖται χάριν, αὑτὸν τῶν ὄντων τὰ βέλτιστ’ ἀφαιρεῖσθαι. οὐ γὰρ δὴ τό γε τοῦ Ζωπύρου καὶ τοῦ Κεφαλλῆνοσ παράδειγμ’ ἂν εἴποιμεν, ὧν ὁ μὲν τὴν ῥῖνα τὴν ἑαυτοῦ καὶ τὰ ὦτα λωβησάμενοσ εἰσῆλθεν εἰσ Βαβυλῶνα, ὁ δὲ πληγαῖσ αὑτὸν αἰκισάμενοσ κατέδυ Τρώων πόλιν εὐρυάγυιαν, ὁ μὲν Βαβυλῶνα λαβεῖν, ὁ δὲ Τροίαν ἐσπουδακώσ.

πρῶτον μὲν γὰρ οὐκ ἴσα δή που τὰ ἆθλα, κρατῆσαι πολεμίων καὶ τὰ ὦτα γαργαλίσαι τινῶν. ἔπειτ’ αὐτὸ τοὐναντίον ἐκ τῶν παραδειγμάτων ἀπαντᾷ. εἰ γὰρ ἐκεῖνοι μὲν οὕτω σφόδρα καρτερεῖν ἠπίσταντο ὥστε μηδὲ τοῦ σώματοσ φείδεσθαι τοῦ ἑαυτῶν, ἀλλὰ τὰσ ἐσχάτασ ἀλγηδόνασ καὶ πόνουσ ὑπομένειν ὑπὲρ τοῦ μηδὲν τῶν ἐξ ἀρχῆσ ἐγνωσμένων ἐγκαταλιπεῖν, οὗτοι δ’, ἐξὸν ἄνευ πραγμάτων καὶ ταλαιπωρίασ τὴν ὑπόθεσιν διασώζειν τὴν ἑαυτῶν, αἱροῦνται μαλακίζεσθαι, πῶσ οὐχὶ δικαίωσ ὁτιοῦν ἂν πάθοιεν; ἐγὼ μὲν γὰρ ἁκεῖνοι σφᾶσ αὐτοὺσ ἔδρασαν, ταῦτ’ εἰκότωσ ἂν τούτουσ ὑπὸ τῶν ἄλλων παθεῖν οἰόμαι, πορνείασ ἕνεκα καὶ ὕβρεωσ τῆσ εἰσ τοὺσ λόγουσ. ἢ κομιδῆ γ’ ἂν ἐκείνουσ μιμήσαιντο ὑπὲρ τοῦ τὴν τάξιν μὴ λιπεῖν, οἳ νῦν ἐπὶ τῷ λιπεῖν πάντα ποιοῦσιν, ἵνα μὴ λέγω πάσχουσιν. ἔτι τοίνυν Ὀδυσσεὺσ μὲν καὶ Ζώπυροσ οὐκ οὔσησ ἴσωσ ἄλλησ ἁλώσεωσ αὐτοῖσ τῶν πολεμίων οὕτω ταῦθ’ ὑπέστησαν· οὗτοι δὲ τί καὶ φήσουσι; πότερον οὐκ εἶναι τοῖσ βελτίστοισ καὶ τοῖσ ὀρθοτάτοισ λόγοισ ἄγειν καὶ πείθειν ἀνθρώπουσ; ἀλλ’ αἰσχρὸσ ὁ λόγοσ, οὐ μόνον ψευδήσ. ἀλλ’ ἐξὸν ἐκείνωσ ἄγειν οὕτωσ μᾶλλον αἱρεῖσθαι; περιττὴν ἄρα τὴν αἰσχύνην προστίθενται. πάλιν δὲ ἀναλάβωμεν. οὐκ ἔσθ’ ἕτερον τρόπον ἀνθρώπουσ ἄγειν ἢ τοῦτον, δῶμεν τοῦ λόγου χάριν, εἰ δοκεῖ. οὐκοῦν εἰ χωρὶσ μὲν τὸ βέλτιον, χωρὶσ δὲ τὸ ἄγειν, τί δεῖ τὸ βέλτιον προί̈εσθαι, εἴπερ, κἂν μὴ ἄγωμεν, τό γε βέλτιον τοῦτο πράττομεν; εἰ δ’ ἐστὶν ὁμοῦ τό τε ἄγειν καὶ τὸ βέλτιον, εἰ μὲν ἐκεῖνο βέλτιον, ἐκείνωσ ἄγειν ἐστὶν, εἰ δ’ οὕτω μόνωσ ἄγειν συμβαίνει, τοῦτο βέλτιον.

τί οὖν διαιροῦσι καὶ χωρὶσ μὲν τὸ βέλτιον τιθέασι, χωρὶσ δὲ ἃ τῶν ἄλλων ἕνεχ’ ἡμάρτανον; ἐμοὶ μὲν γὰρ ἄντικρυσ οὑτωσὶ μεθύειν δοκοῦσι περὶ τοὺσ λόγουσ ὅταν εἰσ ταῦτα καταφεύγωσι. καὶ μὴν ὅτι γε οὔτ’ ἀληθῆ λέγουσιν οὔτ’ ἀληθέσι προσόμοια, ἀλλὰ τῷ μέλλοντι καὶ πείσειν ἀνθρώπουσ καὶ ὅλωσ ὑποχειρίουσ ἕξειν, τὴν βελτίστην καὶ τὴν ἐρρωμενεστάτην καὶ πάντωσ ἀδιάφθορον καὶ ἄμεμπτον ἐκ τῶν δυνατῶν ἰτέον καὶ προαιρετέον, καὶ συχνοῦ λόγου δεῖξαι καὶ βραχέοσ πάνυ, βραχέοσ μὲν λέγω, διὰ τὸ σφόδρα οὕτω σαφὲσ εἶναι, μακροτέρου δὲ, ὅτι μυρίοισ ἄν τισ ἔχοι καὶ τεκμηρίοισ καὶ παραδείγμασι δεικνύναι. πρῶτον μὲν, εἰ βούλει, τοὺσ τῶν πολέμων ἀγωνιστὰσ ἐνθυμηθῶμεν, ποτέρωσ ἂν μᾶλλον αὐτοί τε σώζοιντο καὶ τοὺσ ἀντιτεταγμένουσ τρέποιντο καὶ χειροῖντο, πότερον βεβαίοισ καὶ ὑγιέσι καὶ στεγανοῖσ τοῖσ ὅπλοισ χρώμενοι, ἢ τὸ μὲν ξίφοσ καττιτέρου φέροντεσ, φλοιῷ δὲ τὸν θώρακα πεποιημένον, τὸ δ’ αὖ δόρυ σύκινον, καὶ κράνοσ δὴ καὶ ἀσπίδα ὡσ ἀπὸ τούτων εἰκάσαι; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι τὴν περὶ ταῦτα ἀκρίβειαν καὶ τὸ ἐξ ἀρχῆσ τε ἐκ βελτίστων καὶ ὡσ βέλτιστα κατεσκευάσθαι καὶ παρὰ τὴν μάχην ἀντέχειν εἰσ σωτηρίαν ἅμα καὶ δόξαν καὶ νίκην καὶ πάνθ’ ὅσα ταύτησ ἄν τισ τῆσ μερίδοσ θείη, διαφέρειν τοῖσ ἔχουσι καὶ χρωμένοισ. ῥαγέντων δὲ ἢ κλασθέντων, ἤ τιν’ ἄλλον συντριβέντων τρόπον, ἢ καὶ οἴκοθεν εὐθὺσ χαύνων καὶ σαπρῶν ὄντων, κληρονομεῖν τὰ σώματα τῆσ τύχησ καὶ μηδὲ τοῖσ πάνυ γενναίοισ ὑπάρχειν εὑρεῖν ὅ τι χρήσονται· ταῦτά γε καὶ Ὅμηροσ μαρτυρεῖ. καὶ γὰρ ἐκείνῳ τῶν ἡρώων οἷσ ἂν τὰ τῆσ αἰχμῆσ ἀνακοπῇ, οὐκ ἐθέλουσιν ἵστασθαι, πολὺ δὲ ἔτι μᾶλλον, ἐπειδὰν ὅλωσ κατάξωσι τὰ δόρατα· ἀλλ’ ἀπέρχονται καταλιπόντεσ τὴν μάχην, οἰσόμενοι στερεώτερα.

δεῖ γὰρ, οἶμαι, κάλλει μὲν χάριν εἶναι, χάριτοσ δὲ ἔρωτα ἐξηρτῆσθαι. πάλιν αὐτὴν, εἰ βούλει, τὴν μάχην ποτέρωσ ἄμεινον ποιοῦνται, τὴν τάξιν φυλάττοντεσ καὶ συνεστηκότεσ καὶ ἀλλήλουσ τε ὡσ δυνατὸν μάλιστα αἰδούμενοι καὶ τοῖσ παραγγέλμασιν ἐμμένοντεσ, ἢ τούτων μὲν ἁπάντων ὑπεριδόντεσ, τοῦ δ’ ἐν τῷ παραχρῆμα δοκοῦντοσ γλυκέοσ εἶναι ἡττηθέντεσ, τὰσ δὲ ἀσπίδασ ὁμοῦ τῇ πρώτῃ σάλπιγγι ῥίψαντεσ, νόμον δὲ καὶ τάξιν καὶ κόσμον ὥσπερ ὕθλον τινὰ καὶ φλυαρίαν κρίναντεσ. Ὅμηροσ μὲν γὰρ οὐδὲ λέγειν ἐᾷ τῶν αἰσχρῶν οὐδὲν τοὺσ ὀρθῶσ προσέχοντασ μάχῃ. ὃ καὶ θαυμάζω, εἰ πολεμοῦσι μὲν αἰσχύνη λέγειν ἃ μὴ καλὸν, λέγουσι δ’ ἅ γ’ αἰσχύνη λέγειν οὐ χεῖρον. φέρε δὴ καὶ τοὺσ ἐπὶ τῶν στεφανιτῶν ἀγώνων σκεψώμεθα, οἱο͂ν τὸν Δωριέα τὸν Ῥόδιον καὶ Γλαῦκον τὸν Καρύστιον καὶ Μίλωνα δὴ καὶ Πολυδάμαντα, καὶ πάντασ ὧν εἰκόνεσ χαλκαῖ, πότερον θρυπτομένουσ καὶ παροινοῦντασ καὶ ταὐτὰ ταῖσ ὀρχηστρίσι στρεφομένουσ ἐστεφάνουν οἱ τῷ Διὶ τῷ Ὀλυμπίῳ τὸν ἀγῶνα κοσμοῦντεσ, ἢ καρτερίαν θαυμαστήν τινα καὶ ῥώμην ὁμοῦ ψυχῆσ τε καὶ σώματοσ παρασχομένουσ, ἃ τὰσ μεγίστασ καὶ βεβαιοτάτασ ἡδονὰσ καὶ αὐτοῖσ τοῖσ ἔχουσι καὶ τοῖσ συνειδόσι προξενεῖ. πρὸσ Διὸσ, ἵπποι δὲ ἄριστοι καὶ θαυμασιώτατοι καὶ μάλιστα καθ’ ἡδονὴν τοῖσ θεωροῦσιν ἆρ’ οὐχ οἵτινεσ ὡσ ἐρρωμενέστατα καὶ διαρκέστατα καὶ μηδὲν ἔξω τοῦ δρόμου βάντεσ ἀπήνυσαν, πανταχοῦ τὴν οἰκείαν ἀρετὴν σώζοντεσ; καὶ φύσιν ταυτὸν ἄριστόν τε καὶ ἥδιστον εἰσ τὴν ἑαυτοῦ χρείαν· ἐπεί τοι καὶ τὰ τῶν σωμάτων κάλλη τοῦτον ἔχει τὸν τρόπον, ἐάν τε Γανυμήδην εἴπῃσ ἐάν τε Πέλοπα ἐάν θ’ ὁντινοῦν, ἅμα τῇ λήξει τῆσ τύχησ καὶ τοὺσ ὁρῶντασ ἐφέλκεται· καὶ πάνυ γ’ εἰκότωσ. ὅτῳ γὰρ ἄν τισ χαίρῃ, τοῦτ’ ἀνάγκη ποθεῖν.

διὸ τῶν μὲν αἰσχρῶν οὔ φασιν ἔρωτα εἶναι, τῶν δὲ καλῶν κἀν θεοῖσ εἶναι ποιηταὶ λέγουσιν. οὕτω τοίνυν καὶ τὸ τῶν λόγων κάλλοσ μετὰ τῆσ ἁπάσησ φύσεωσ καὶ τοῦτ’ ἔχει, κηλεῖν τοὺσ ἀκούοντασ. ὥστ’ οὐχ ὑπὲρ τοῦ πείθειν τὰ χείρω δεῖ λέγειν, ἀλλὰ πειρατέον ὡσ κάλλιστα λέγειν, ἵν’ ὡσ πλείστουσ ἄγοιμεν. ὥσπερ γὰρ τῶν ἐπῳδῶν αἱ κράτισται μάλιστα ἄγειν πεφύκασιν, οὕτωσ οἱ κράτιστοι τῶν λόγων μάλιστα πείθειν πεφύκασι. τὸ δὲ ταῖσ διαφθοραῖσ ταύταισ νομίζειν ἐνεῖναί τι χρηστὸν ἢ κεχαρισμένον παραπλήσιόν ἐστιν ὥσπερ ἂν εἰ κἀν τοῖσ σώμασι τοὺσ μὲν φθόῃ κάμνοντασ καὶ τοὺσ ὑδεριῶντασ καὶ τοὺσ ἀλφοῖσ ἢ λέπρᾳ ποικίλουσ, τούτουσ μὲν ὡσ ἥδιστα κατεσκευάσθαι φάσκοιμεν καὶ πολλοὺσ ἐπιθυμητὰσ ἔχειν, οἷσ οὐδ’ ἀπαντῆσαι πρῶτον οὐδ’ ἂν εἷσ δέξαιτο, τοὺσ δ’ ὁμοῦ τῷ τῆσ ὑγιείασ ἀγαθῷ καὶ πρὸσ ἔσχατα κάλλουσ τετιμημένουσ ἔλαττον ἔχειν τούτων πειθοίμεθα. ἄνω μέντἂν ποταμῶν οὕτω γε πηγαὶ ῥέοιεν. μὴ τοίνυν ὅτι ἐν τοῖσ σώμασιν, ἀλλ’ ἐν τοῖσ πλάσμασι καὶ τοῖσ ἀγάλμασι ποῖ’ ἄττα μάλιστα χειροῦνται τοὺσ ἐντυγχάνοντασ; ἆρ’ οὐ τὰ κάλλιστα καὶ μεγαλοπρεπέστατα καὶ πρὸσ τοὔσχατον ἥκοντα τῆσ εἰσ ταῦτ’ ἀκριβείασ; ὁ Ζεὺσ οὑλύμπιοσ, ἡ Ἀθήνησιν Ἀθηνᾶ, λέγω τοῦτο μὲν τὴν ἐλεφαντίνην, τοῦτο δ’, εἰ βούλει, τὴν χαλκῆν καὶ νὴ Δία γ’, εἰ βούλει, τὴν Λημνίαν, ἅπαντα ταῦτα ὑπερβολὴν μὲν ἀρετῆσ τῷ δημιουργῷ, τοῖσ δὲ θεαταῖσ ἡδονῆσ ἔχει. ταυτὸν δὲ τοῦτο καὶ περὶ τῶν Ἀπελλοῦ φαίησ ὂν, οἶμαι, γραμμάτων, κἂν εἴ τιν’ ἄλλον ἐθέλοισ θαυμάζειν, ἡ γραμμὴ σωθεῖσα τὸ πᾶν ἔσωσεν. εἰε͂ν. νεὼσ δ’ αὖ τοὺσ ποίουσ καὶ τίνασ μάλιστα ὁρῶντέσ τε χαίρομεν καὶ ἐκπληττόμεθα καὶ ἀπαλλαττόμεθα ὡσ ἀηδέστατα πάντων; ἆρ’ οὐχ οἵτινεσ μέγιστοι καὶ σεμνότατοι καὶ ἅμα τῆσ ἁρμονίασ ἐπὶ πλεῖστον ἥκοντεσ;

ναῦσ δὲ τίσ αἱρετὴ καὶ πλείστην ἔχουσα τοῖσ ἐπιβάταισ εὐθυμίαν τε καὶ ἡδονήν; πότερον ἡ διεφθαρμένη καὶ ἐρρωγυῖα καὶ ὑπὸ τῆσ ἀντλίασ δυομένη κάτω, ἢ πολὺ τοὐναντίον ἥτισ ὡσ ἀκριβέστατα καὶ στεγανώτατα ἔχει καὶ πόρρωθεν ἤσκηται ἐπιθεῖν τοῖσ κύμασιν; εἶτ’ ἐπὶ μὲν τῶν ἄλλων οὕτωσ ἕκαστον τὸν αὑτοῦ λόγον σῶζον ὡσ πλείστουσ ἄγει καὶ πείθει, ἐπὶ δ’ αὐτῶν τῶν λόγων πῶσ ὦ πρὸσ θεῶν φήσομεν; καὶ μὴν εἰ μὲν ἄλλου του χάριν ὁ λόγοσ εὑρέθη, μὴ τοῦ πείθειν, ἴσωσ ἄν τισ ἀμφισβήτησισ ἦν· ὅτε δ’ ἐστὶν εὔδηλον ὡσ ἐφ’ ἓν τοῦτο ἅπασα ἡ τῆσ λογικῆσ δυνάμεωσ ἕξισ ὡρ́μηται, δυοῖν ἀνάγκη δή που θάτερον, ἢ μὴ ὀρθῶσ ἔχειν μηδ’ ἱκανῶσ τὸν λόγον, ἢ ὁμοῦ βέλτιστόν τε εἶναι καὶ κρατεῖν τῶν ἀκουόντων. ὥστ’ οὐδὲν δεῖ διαφθείρειν αὐτὸν ὑπὲρ τοῦ κρατεῖν, ἀλλ’ ὥσπερ τὰ μηχανήματα αἱρεῖν πέφυκε, κἂν μηδεὶσ εἰδῇ τῶν ἐναντίων ἐξ ὅτων καὶ ὅπωσ συνετέθη, οὕτω λόγοσ εὖ συντεθεὶσ τὸ αὑτοῦ δρᾷ, κἂν τοῖσ ἀπειροτάτοισ ἐντύχῃ. θαυμάζω δὲ, εἰ οἶνον μὲν καὶ σῖτον καὶ ἔλαιον καὶ μέλι καὶ κρέα καὶ τραγήματα καὶ γάλα καὶ χρήματα καὶ ὕδωρ καὶ ξύλα καὶ λίθουσ οὐδ’ ἂν εἷσ ἡδίω φήσειε τὰ διεφθαρμένα τῶν ἀδιαφθόρων, λόγουσ δὲ τοὺσ ὡσ καθαρώτατα καὶ εἰλικρινέστατα ἔχοντασ ἀηδεστέρουσ εἶναι τῶν διεφθαρμένων. οὐδ’ ἂν εἷσ ταῦτα φήσειε, καὶ ταῦθ’ ὅτι οὐ τοῦ παραδόξου λέγεται χάριν, ἀλλ’ ἀμήχανον ἄλλωσ ἔχειν, αὐτὰ κατηγορεῖ. τίσ ἄριστοσ ἐπῶν ποιητήσ; Ὅμηροσ. τίσ δ’ ὡσ πλείστουσ ἀνθρώπων ἀρέσκει καὶ τῷ μάλιστα χαίρουσιν; ἢ τοῦτό γε καὶ αὐτὸσ ὑπὲρ αὑτοῦ προείδετο; διαλεγόμενοσ γὰρ ταῖσ Δηλιάσι καὶ καταλύων τὸ προοίμιον, εἴ τισ ἔροιθ’ ὑμᾶσ, φησὶν ὦ κοῦραι, τίσ δ’ ὕμμιν ἀνὴρ ἥδιστοσ ἀοιδῶν ἐνθάδε πωλεῖται καὶ τέῳ τέρπεσθε μάλιστα, ὑμεῖσ δ’ εὖ μάλα πᾶσαι ἀποκρίνασθ’ εὐφήμωσ, τυφλὸσ ἀνὴρ, οἰκεῖ δὲ Χίῳ ἐνὶ παιπαλοέσσῃ. πάλιν εἰσ τραγῳδίαν τίνεσ ἐνδοξότατοι καὶ πᾶσιν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν τοῖσ κριταῖσ νικῶντεσ; οἶμαι μὲν, οἱ βέλτιστοι Σοφοκλῆσ, Αἰσχύλοσ, Εὐριπίδησ.

μὴ γάρ τισ τούτων μάλιστα, ἀλλ’ ὅτι γε ὑπὲρ πάντασ οὗτοι τοὺσ ἄλλουσ. ῥητόρων δὲ τῶν εἰσ ἡμᾶσ τίσ γνωριμώτατοσ καὶ θαυμαστότατοσ καὶ μέγιστον ὄνομα ἔχων ἐν τοῖσ πολλοῖσ; ὁ πλεῖστον ὑπερσχὼν τῷ καλῷ τῷ περὶ τοὺσ λόγουσ. πάντεσ ὧν μέγιστα ὀνόματα ἐπὶ τοῖσ ἑαυτῶν ἀντὶ μαρτύρων εἰσί μοι. νὴ Δί’, εἴποι τισ ἂν, ἀλλ’ ἠκολούθησαν οἱ πολλοὶ τῇ δόξῃ τῶν ὀλίγων καὶ ἀκριβῶσ ἐξ ἀρχῆσ τὰσ ψήφουσ ἐνεγκόντων. οὐ διαφέρομαι. ἀλλ’ οὖν τοῦτό γ’ εὔδηλον ὅτι κἀν τοῖσ ὀλίγοισ κἀν τοῖσ πολλοῖσ εὐδοκιμεῖν ἀνάγκη τὰ βελτίω, καὶ τοσούτῳ μᾶλλον ὅσῳ περ ἂν ᾖ τελεώτερα. ἔτι δ’ εἰ τοσοῦτόν ἐστι τὸ κράτοσ τῶν ἀκριβεστάτων, ὥστε καὶ ἑτέρουσ εὐδοκιμεῖν, οὗτοί εἰσιν οἱ παρασκευάζοντεσ ἀφ’ ὧν ἂν κρίνωσι, πῶσ οὐ πανταχῆ τὸ ἀκριβὲσ ἰσχυρόν; ἢ τί δεῖ τοὺσ ἀκριβεστάτουσ θεραπεύειν ἀφέντα τοὺσ πολλοὺσ ἀρέσκειν ζητεῖν, οἳ τῶν ἀκριβεστάτων εἰσὶν, οὐχ αὑτῶν; ἐκείνωσ μὲν γὰρ ὑπ’ ἀμφοτέρων κριθησόμεθα καὶ θαυμασθησόμεθα, οὕτω δὲ ὑπ’ οὐδετέρων σχεδὸν εἴπερ μηδὲν ἰσχυρόν ἐστι τῶν πολλῶν. ἀλλ’ ἐγὼ τί φημί; καὶ τοῖσ ἀρίστοισ ἕπεσθαι τοὺσ πολλοὺσ καὶ καθ’ αὑτοὺσ εὐθὺσ μοίρᾳ τινὶ θείᾳ τὰ κράτιστα θαυμάζειν. καὶ γὰρ ἂν εἰή παγγέλοιον, εἰ δι’ ἑτέρων μὲν ἀκριβῶν ἴσασι τοὺσ ἀκριβεῖσ, αὐτοὶ δ’ ἀγνοοῦσι, καὶ τοὺσ μὲν κρίνοντασ αὐτῶν ἀντικρίνουσιν αὐτοὶ βελτίουσ ἑαυτῶν εἶναι, τοὺσ δ’ ἐξ ἀρχῆσ τὰ κράτιστα δεικνύντασ οὐ θαυμάσονται, οἳ μετὰ τῆσ ἐπιστήμησ καὶ τὴν δύναμιν τοῦ πείθειν οὖσαν κέκτηνται. οὐδεὶσ ὅστισ οὐ φήσει ταῦθ’ οὕτωσ ἔχειν. καίτοι κἂν εἰ μὴ συναμφοτέρουσ ἄγειν ἐξῆν, τό γε τῶν βελτίστων μέροσ αἱρετώτερον οἶμαι τοῖσ εἰσ βελτίουσ ἀξιοῦσι τελεῖν· ὅτε δ’ ἔστιν ἐξ ἀρχῆσ καὶ τούτουσ κἀκείνουσ χειροῦσθαι ἢ δι’ ἐκείνων καὶ τούτουσ αἱρεῖν, πανταχῆ νικᾷ τὰ βέλτιστα.

μάρτυρασ δὲ καὶ τούτων ἔχομεν ποιητὰσ, οἳ τοὺσ ἀρίστουσ καὶ ἀσφαλεστάτουσ τῶν ῥητόρων μάλιστα ζηλοῦσθαί φασι καὶ μακαρίζεσθαι παρὰ τοῖσ πλήθεσι. καὶ τί δεῖ τοὺσ παλαιοὺσ καταλέγειν ἢ ποιητὰσ ἢ ῥήτορασ; ἀλλ’ ἡμῶν τουτωνὶ, θεὸσ δ’ εὐμενὴσ παραπέμποι τὸν λόγον, τίνεσ πω μείζουσ θορύβουσ ἐν συλλόγοισ ἐκίνησαν; ἢ τίσ μᾶλλον σὺν θεοῖσ εἰπεῖν, τουτὶ γὰρ ἔμοιγε ἡγείσθω πάσησ παρρησίασ, ἀμφοτέρων ἥψατο τῶν ἐθνῶν, λέγω καὶ τῶν δεξιῶν καὶ τῶν οὓσ πολλοὺσ ὀνομάζομεν, οἵ γε καὶ μηδενὸσ αὐτοὺσ ἐπαναγκάζοντοσ νόμου διώμοτοι τὴν ψῆφον φέρουσιν. ἐῶ τἄλλα. ἀλλ’ ἃ νυνὶ φθέγγεσθε ἐπὶ τούτοισ ὁρᾶτε δήπουθεν. ἔστιν οὖν ὅ τι πώποτε πρὸσ χάριν ἡμεῖσ εἴπομεν τῶν ἀκροατῶν; οὐδὲ γρῦ. καίτοι πολλὰ καὶ παντοῖα. μόνοι γὰρ τῶν πώποτε ἁψαμένων λόγων εὐχόμεθα, ὅπερ μετριώτατον εἰπεῖν, ὁπόσα ἐστὶ καὶ νομίζεται περὶ λόγουσ ἀγαθὰ εἰσ μίαν δύναμιν κατακλείσαντεσ δεικνύναι μεθ’ ὑπερβολῆσ. οὕτωσ ἐγώ. καὶ οὐδ’ ὁτιοῦν φαίην ἂν χαρίζεσθαι καὶ οὐδὲν ὅ τι οὐ χαρίζεσθαι, ἀνθ’ ὧν εἰκότωσ τὰ προσήκοντα χαρίζομαι. εἶτ’ ἐγὼ τετηρηκὼσ ἐπὶ τῶν πραγμάτων καὶ τῶν αὐτὸσ ἐμαυτοῦ λόγων ὡσ οὐκ ἀμισθὶ τὸ τὰ βέλτιστα λέγειν περιγίγνεται, συγχωρῶ τοῖσ φληνάφοισ τούτοισ καταψεύδεσθαι τῶν πολλῶν, ὅτι τούτων ἕνεκα ἀμαθαίνουσιν; οὐχ ἑώσ γ’ ἂν ἐμαυτὸν ὑπάρχω γιγνώσκων. εἰ δέ τινεσ φάσκοντεσ αὖ βέλτιον ἢ κατὰ τούτουσ προῃρῆσθαι μὴ τυγχάνουσι τῶν πολλῶν, ἀλλ’ ἀποσβέννυνται πρίν τινα ἰδεῖν τὴν φλόγα, οὐδὲν τοῦτό γ’ ἐστὶ κατὰ τῶν σεμνοτέρων λόγων ἢ ὅλωσ κρειττόνων. ἐνδείᾳ γὰρ τῶν μεγίστων αὐτὸ πάσχουσιν, οὔτε γνώμην ἱκανὴν οὔτε κόσμον παρασχόμενοι περὶ τοὺσ λόγουσ. εἰ δ’ ἦσαν τέλεοι τὴν μουσικὴν, ὃ τῷ Ὀρφεῖ λέγεται προσεῖναι κἂν τούτοισ προσῆν, πάντασ ἂν ἦγον. νῦν δ’ ἐκείνῳ μὲν καὶ τὰ ξύλα καὶ τοὺσ λίθουσ ἄγειν προστίθησιν ὁ μῦθοσ δι’ ὑπερβολῆσ, οἱ δ’ ἀντὶ ξύλων αὐτοὶ καὶ λίθων εἰσὶ τῷ μὴ κινεῖν.

ἀλλ’ ἡμεῖσ οὐ τοῦτο προὐθέμεθα σκοπεῖν, πόσοι πταισμάτων εἰσὶ τρόποι περὶ τοὺσ λόγουσ, οὐδ’ εἴ τινεσ καὶ ἕτεροι δυστυχοῦσιν, ἀλλ’ ὅτι τῆσ ἀρετῆσ οὐδεμία πω κακία τρόπαιον ἔστησεν. οὐδ’ ἀφ’ ἑνὸσ πράγματοσ τοῦτο λέγοντεσ οὐκ ἂν αἰσχυνοίμεθα· ἐπεί τοι καὶ τούτων αὖ τινα τῶν περὶ τοὺσ ὄχλουσ καλινδουμένων καλῶσ ἐγώ ποτ’ ἐφώρασα τἀναντία πράττοντα ἢ ἔσπευδεν. ᾖδε μὲν γὰρ ἐγκλίνασ τῶν χαρίτων ἕνεκα, ἀκροτελεύτιον δ’ ἐπεφθέγγετο ἐφ’ ἑκάστῳ τῶν κομματίων ὥσπερ ἐν μέλει ταυτόν. οἱ δ’ ἀκροαταὶ καὶ ἐρώμενοι οὕτω σφόδρα ἐξεπλήττοντο καὶ κατείχοντο ὑπὸ τοῦ μέλουσ ὥσθ’ ὅτε δὴ ἐγίγνοντο πρὸσ τῷ ῥήματι, ἐκγελάσαντεσ ἂν αὐτοὶ ὑπέβαλον, οὐκ ἀνταποδιδόντεσ ὥσπερ ἠχὼ τὴν φωνὴν, ἀλλὰ καὶ προλαμβάνοντεσ. καὶ δῆτα ἡδὺσ ἦν ὁ κορυφαῖοσ ἰὼν κατόπιν τοῦ χοροῦ. προσῆπτον δέ τι καὶ ἄλλο τοῦ κόρδακοσ οὕνεκα, ὥστ’ ἐλεινὸν τὸ χρῆμα τῆσ συναυλίασ εἶναι τοῦ τε σοφιστοῦ καὶ τῶν ἑταίρων ἐφ’ οἷσ ἐπτόητο. τοιαῦτα οἱ τὸ βέλτιον τιμῶντεσ ἆθλα φέρονται παρὰ τῶν λογίων θεῶν καὶ τοιαῦτα οἱ λυμαινόμενοι τοῖσ λόγοισ. ἔπειτα ποιοῦσι παραπλήσιον ὥσπερ ἂν εἴ τισ ἀνδρόγυνοσ ἢ εὐνοῦχοσ μὴ τὴν ἀσθένειαν τοῦ σώματοσ μηδὲ τὴν τύχην αἰτιῷτο, προνοίᾳ δὲ φάσκοι γενέσθαι τοιοῦτοσ. ἀλλ’ οὔτ’ ἀληθῆ λέγεισ, ὦ τᾶν, οὔθ’ ὅλωσ σωφρονεῖσ, εἰ φὴσ ἑκὼν ταῦτα τιμῆσαι. καὶ νῦν ἐγὼ κινδυνεύω φιλανθρωπότεροσ περὶ τούτουσ εἶναι τοῖσ λόγοισ τούτοισ ἤπερ αὐτοὶ περὶ σφᾶσ αὐτούσ. ἐγὼ μὲν γὰρ ἄκοντασ αὐτοὺσ ἀποφαίνω καὶ δυστυχίᾳ τινὶ τοῦτο πάσχοντασ, οἱ δ’ ἐξεπίτηδέσ φασι ποικίλλειν. οἱ δὲ νόμοι τοὺσ ἑκουσίωσ πλημμελοῦντασ διπλασίαν τὴν ζημίαν ἐκτίνειν κελεύουσι τῶν ἀκόντων βλαψάντων. ἀρχὴν δὲ οὐδὲ συμβαλεῖν μοι δοκῶ δύνασθαι τί ποτ’ ἔσθ’ ὃ λέγουσι.

καὶ γὰρ ὡσ οὐκ ἄκοντεσ ὑφίενται δοκοῦσί μοι λέγειν, καὶ πάλιν ὡσ οὐχ ἑκόντεσ, ἀλλ’ ἄκοντεσ ὑφίενται. ὅταν μὲν γὰρ εἰσ τοὺσ ἀκροατὰσ ἀναφέρωσι καὶ παρὰ τούτοισ εἶναι φῶσι τὴν αἰτίαν, ὥσπερ ἄκοντεσ ἁμαρτάνειν λέγειν μοι δοκοῦσιν, ὅταν δ’ εἰδέναι μὲν ὡσ οὐδὲν χρηστόν ἐσθ’ ὧν λέγουσιν, αἱρεῖσθαι δὲ λέγειν ὑπὲρ τοῦ ψυχαγωγεῖν, ἑκόντεσ ἁμαρτάνειν ὁμολογεῖν μοι δοκοῦσιν, ὥσπερ οἱ ἐν ταῖσ τραγῳδίαισ εἰδέναι μὲν φάσκοντεσ ἃ δράσουσι κατὰ, αὑτῶν δὲ κρατεῖν οὐ δύνασθαι. τοιαῦτ’ ἐστὶ τὰ τούτων αἰνίγματα. καίτοι φησὶ μὲν δή που Κρατίνοσ τῶν αἰσχρῶν εἶναι φίλοισι χαριζόμενον πονηρὸν αὐτὸν εἶναι· οὗτοι δ’ εἰ μὲν φίλοισ αὐτοῖσ χρῶνται, παραπλησίωσ αὐτοῖσ ἔχουσιν· ὥστ’ εἰ τοῖσ αὐτοῖσ χαίρουσιν, αὑτοῖσ ἄρ’ οὐχ ἧττον ἢ τούτοισ χαρίζονται· εἰ δ’ αὖ μὴ νομίζουσι φίλουσ, ἀντὶ τοῦ χαρίζονται; εἴτε γὰρ ὡσ ἐρασταῖσ εἴθ’ ὡσ ἐρασταὶ, τό γε τῆσ αἰσχύνησ ἄφυκτον. αἰνίττονται δὲ κἀνταῦθα. φασὶ μὲν γὰρ τοὺσ πολλοὺσ ἐρᾶν αὑτῶν, φαίνονται δ’ αὐτοὶ τούτων ἐρῶντεσ, εἴ γ’ ἵνα τούτουσ ἀρέσωσιν ἀκολασταίνουσι. καὶ μὴν εἰ μὲν οὐδὲν φροντίζουσιν αὐτῶν, τί μαθόντεσ φήσουσι χαρίζεσθαι; εἰ δὲ φροντίζουσι, πότερον βελτίουσ ἂν ἦσαν παιδεύοντεσ καὶ τὴν οὖσαν ὁδὸν τῶν λόγων δεικνύντεσ, ἢ τῆσ τούτων μοχθηρίασ αὐτοὶ κληρονομοῦντεσ; ὥσπερ ἂν εἴ τισ ἰατρὸσ φάσκων εἶναι καὶ δέον αὐτὸν τοῖσ κάμνουσι τὰ βέλτιστα συμβουλεύειν, τοῖσ ἐκείνων αὐτὸσ ὑπηρετοίη βουλήμασι καὶ τὴν τέχνην ὁρίζοιτο τῷ χαρίζεσθαι. οὐκοῦν ἀπολεῖσ μὲν ἐκείνουσ, ἀπολεῖ δ’ αὐτὸσ ἐν εὖ φρονοῦσι δικασταῖσ, ἐπεὶ καὶ ἡ φύσισ οὕτωσ ἔταξε τὸν στρατηγὸν ἡγεῖσθαι τῶν στρατιωτῶν, οὐ τοῖσ στρατιώταισ ἀκολουθεῖν, τὸν κορυφαῖον ὡσαύτωσ τοῦ χοροῦ, τῶν ναυτῶν τὸν κυβερνήτην, τοῦ ζεύγουσ τὸν ἡνίοχον, τὸν ἰατρὸν τῶν δεομένων. εἶτ’ ἐξὸν αὐτούσ τε βελτίουσ εἶναι καὶ τοὺσ συνόντασ ὅπωσ βελτίουσ ἔσονται παρασκευάζειν, αὐτοί τε χείρουσ γίγνεσθε κἀκείνουσ ἔτι φαυλοτέρουσ ἢ εἰσὶν ἀποφαίνειν προαιρεῖσθε.

καὶ μὴν τὸ μὲν ὡσ πέφυκέ τισ καὶ προῄρηται λέγοντα ἀνύτειν ἄγειν ὡσ ἀληθῶσ ἐστι, τὸ δ’ ἐξίστασθαι τῆσ ἰδέασ ὑπὲρ τοῦ τι δοκεῖν ἄγεσθαι μᾶλλον ἢ ἄγειν ἐστίν. ὥστ’ εἰ μὲν οὐκ ἔχεισ βελτίω τούτων, ἀμφότερα δυστυχεῖσ, καὶ οἷσ λέγεισ καὶ οἷσ οὐ δύνασαι λέγειν, εἰ δ’ ἐξὸν ἐκείνωσ ἄγειν οὕτω δέχει, πῶσ οὐ παρανοεῖσ; ἢ τί σου τὸ καλὸν τῶν λόγων ἐστὶν, ὅστισ γε περὶ αὐτῶν τῶν λόγων οὕτω βεβούλευσαι; καὶ γὰρ αὖ κἀκεῖνο οὐ τὸν αὐτὸν τρόπον, οἶμαι, τῷ τε ῥήτορι καὶ φιλοσόφῳ καὶ πᾶσι δὴ τοῖσ ἐπὶ τῆσ ἐλευθερίου παιδείασ προσήκει τέρπειν τοὺσ ὄχλουσ, καὶ τοῖσ ἀνδραποδώδεσι τούτοισ ὀρχησταῖσ, μίμοισ, θαυματοποιοῖσ. ἀλλὰ τούτοισ μὲν πολλὴ συγγνώμη καὶ ποιεῖν ὁτιοῦν καὶ λέγειν, ἡμῖν δ’, εἰ τὰ τούτων κακὰ μιμοίμεθα, πῶσ εὐπρεπῶσ ἕξει; ὅπου γὰρ οὐδ’ ἐλευθέρᾳ γυναικὶ καὶ ἑταίρᾳ ταὐτὰ δοκεῖ πρέπειν, οὐδ’ ἔτι μᾶλλον ταὐτά γ’ ἀνδράσι καὶ γυναιξὶ, κομιδῆ τοῖσ γε ἀνδράσι ταὐτὰ πρέπειν ἅπερ ταῖσ ἑταίραισ οὐ φήσομεν. ὑμεῖσ τοίνυν ὅταν εἰσ ψαλτρίασ τάττησθε καὶ τὰ τῶν Μουσῶν ὄργια χραίνητε ἐν τῷ δημοσίῳ, πότερον φιλοτιμίασ δικαίωσ ἂν ἀμφισβητοίητε, ἢ ζῶντεσ ἂν κατορύττοισθε Περσιστί; σκεψώμεθα δὴ καὶ τόδε, ὅτι οὐδὲ οἱ δῆμοι τὰ θεάματα ταῦτα, ὧν μάλιστ’ ἄν τισ αὐτοὺσ φήσειεν ἡττῆσθαι, παντὶ τῷ θυμῷ φιλοῦσιν οὐδὲ ἀσπάζονται. τίσ γάρ ἐστιν ὅστισ οὐκ ἀξιοῖ βελτίων ὀρχηστοῦ παντὸσ αὐτὸσ εἶναι; ἢ τίσ ἂν τῷ μίμῳ συγχωρήσειεν ἔξω φθέγγεσθαι; ἀλλ’ ἐν μὲν τῷ παραχρῆμα γαργαλίζονται, ἀπελθόντεσ δ’ εὐθὺσ καταγελῶσι, μᾶλλον δὲ καὶ παρ’ αὐτὴν τὴν θέαν οὕτω χαίρουσιν ὡσ ἄν τινεσ παίζοντεσ. ἀλλ’ οὐδέν γ’, οἶμαι, γελοῖον τιμιώτερον τῶν σπουδαίων, οὕτω πολλοῦ δεῖ τά γε δὴ καταγέλαστα ἔμπροσθεν ἄν ποτε τῶν σπουδαίων γενέσθαι.

ἀλλὰ μὴν ὅπου καὶ αὐτὸ τὸ εὐδοξεῖν περὶ πολλοῦ ποιούμεθα ὑπὲρ τῆσ εἰσ ὕστερον μνήμησ, ὧν γ’ ἐφ’ ἡμέρᾳ καὶ παραχρῆμα τέθνηκεν ἡ δόξα, ποῦ τισ ἂν τούτουσ τιθείη; νὴ Δί’ ἀλλὰ καὶ Ἡρακλῆσ ἐν Λυδοῖσ ὠρχήσατο. οἱ δέ γ’ αὐτοὶ κἀκεῖνο μυθολογοῦσι περὶ Ἡρακλέουσ, ὅτι τὴν γυναῖκα τὴν αὑτοῦ καὶ τοὺσ υἱεῖσ ἀπέκτεινεν, οὐχ ὡσ θέμισ εἰπεῖν διατεθείσ· ἃ τίσ ἂν πείθοιτο εὖ φρονῶν; σὺ δ’ οὖν εἰ τὰ μάλιστα πιστεύεισ, ἀπόκριναί μοι πρὸσ αὐτοῦ τοῦ Ἡρακλέουσ, εἰ καὶ αὐτὸσ τούτου χάριν ἡδέωσ ἂν τὰ σαυτοῦ διαφθείραισ. ἀλλ’ οὐκ ἐρεῖσ. ἐγὼ δ’ εἰ μὲν ὠρχήσατο ἐν Λυδοῖσ Ἡρακλῆσ οὐκ ἔχω λέγειν, εἰ δ’ ἄρα, ἀλλὰ μιᾷ γε ἡμέρᾳ καὶ τῆσ παιδιᾶσ ἕνεκα καὶ ἅμα σκώπτων ἴσωσ τοὺσ Λυδοὺσ, καὶ τέταρτον εἴποιμ’ ἂν ὅτι οὐδέν γε χείρων ἐν οἷσ ὠρχεῖτο ἐγίγνετο, ἀλλ’ ἦν ὅστισ ἦν. οἶδα δὲ καὶ Λακωνικάσ τινασ ὀρχήσεισ καὶ τραγικάσ γ’ ἑτέρασ, ἐμμελείασ, οἶμαι, καλουμένασ ‐ οὐ γὰρ ἡ ὄρχησισ αἰσχρὸν, ἀλλὰ τὸ αἰσχρὸν φευκτὸν πανταχοῦ ‐ ἀλλ’ ὑμεῖσ οὐκ ἐν Λυδοῖσ, οὐδ’ εἰσάπαξ, οὐδὲ σκώπτοντεσ, οὐδ’ ὑγιαίνοντεσ τἄνδοθεν, ἀλλ’ ἐν ἅπασιν ἀνθρώποισ ἁπάσασ τὰσ ἡμέρασ ἐξορχεῖσθε, ἃ μὴ ὅτι τοῦ Ἡρακλέουσ, ἀλλ’ οὐδὲ τῆσ Ὀμφάλησ ἐπαινεῖν ἦν. τίσι δὲ καὶ προσήκων ὁ χαρακτήρ; πότερον τοῖσ περὶ τοὺσ πολιτικοὺσ καὶ ἀγωνιστικοὺσ τῶν λόγων; τἀναντία μέντἂν πάθοιεν τῷ Καινεῖ τῷ Θετταλῷ γυναῖκεσ ἐξ ἀνδρῶν γενόμενοι. ἀλλὰ τοῖσ περὶ τὴν διαλεκτικήν; χαρίεισ γ’ ἂν οὖν εἰήσ, ὦ μάσθλησ, ἐπὶ σωφροσύνην καὶ ἀνδρείαν καὶ καρτερίαν ἐν τούτῳ τῷ μέλει παρακαλῶν, οὐ καρτερῶν αὐτὸσ μένειν ἐν τῇ τάξει τῶν λόγων, ὡσπερεὶ Σαρδανάπαλλοσ τῇ κερκίδι τὴν κρόκην ὠθῶν ᾖδε τοὺσ εἰσ τὴν μάχην παρακλητικούσ. ἀλλ’ ἡγεμόσι δὴ πρέπων ὁ τρόποσ; ἀλλὰ τοῖσ βασιλεῦσιν; ἀλλ’ ὅλωσ ἄρχουσιν;

οὐδ’ ἡλικίᾳ γε τῶν ἁπασῶν οὐδεμιᾷ. πότερον γὰρ τοῖσ νεωτέροισ; ἀλλ’ ἑταιρεῖν δόξουσιν, ἐὰν ταῦτα ἀσπάζωνται. ἀλλὰ τοῖσ ἀνδράσιν; ἀλλ’ οὐ δόξουσι βεβαιοῦν τὴν ἐπωνυμίαν. ἀλλὰ τοῖσ πρεσβυτέροισ; ἀλλ’ ἀωρία πολλὴ τῆσ αἰσχύνησ. λείπεται δὴ γυναιξὶ, καὶ ταύταισ ταῖσ ἀσελγεστάταισ, πρὸσ ἃσ τούτουσ ἄξιον κρίνειν. καίτοι ζηλοῦσι μὲν αὐτὰσ, λείπονται δὲ συχνῷ τινι. θαυμάζω δ’ εἰ τοῖσ μὲν τὸ νόμισμα διαφθείρουσιν, ἔφη Δημοσθένησ, θάνατοσ ἡ ζημία κεῖται, τοῖσ δὲ τοὺσ λόγουσ κιβδήλουσ καὶ παρασήμουσ ἀπεργαζομένοισ παρρησιάζεσθαι δώσομεν, ἢ τοῦτο πρῶτον λέγειν ἐξεῖναι· κἂν μὲν ῥήματι πταίσῃ τισ, ἀμαθὴσ εὐθέωσ, ἂν δ’ ὅλῃ τῇ προαιρέσει διαφθείρῃ τὰ τεταγμένα, οὐκ ἄρα πόρρω πασῶν πανηγύρεων στήσεται. καὶ μὴν οὐχ ὑπὲρ λόγων ἡ βουλὴ μόνον, ἀλλ’ ὑπὲρ ἁπάσησ εὐσχημοσύνησ καὶ εὐταξίασ καὶ τοῦ πότερον δεῖ τοῖσ νόμοισ ἐμμένειν, ἢ ποιεῖν ὅ τί τισ βούλεται τῆσ ἐφ’ ἡμέρᾳ χάριν ἡδονῆσ. ὧν μὲν γὰρ ἐγὼ λέγω νικώντων, νικᾷ νόμοσ καὶ κόσμοσ, ὑφ’ ὧν οὐ μόνον αἱ πόλεισ, ἀλλὰ καὶ γῆ πᾶσα καὶ οὐρανὸσ αὐτὸσ συνέστηκέ τε καὶ σώζεται, ἃ δ’ οὗτοι παραποιοῦσιν ἅπασι καὶ θείοισ καὶ ἀνθρωπείοισ πράγμασιν ἐχθρῶσ ἔχει.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Aristides, Aelius, Orationes, Κατὰ τῶν ἐξορχουμένων

(아리스티데스, 아일리오스, 연설, Κατὰ τῶν ἐξορχουμένων)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION