Aristides, Aelius, Orationes, Συμβουλευτικὸσ περὶ τοῦ μὴ δεῖν κωμῳδεῖν

(아리스티데스, 아일리오스, 연설, Συμβουλευτικὸσ περὶ τοῦ μὴ δεῖν κωμῳδεῖν)

ἔστι μὲν οὐ σμικρὸν, ὦ ἄνδρεσ Σμυρναῖοι, πλεονέκτημα τῷ μέλλοντι πείσειν τὸ πρὸσ ἡδονὴν εἶναι τοὺσ λόγουσ τοῖσ ἀκούουσι· τῶν δ’ ἐθελόντων νουθετεῖν μὴ ὅτι χρῶνται ταῖσ γνώμαισ οἱ πολλοὶ ῥᾳδίωσ, ἀλλ’ οὐδ’ ἀνέχονται τὸ παράπαν. οὐ μὴν ἀλλ’ ὅσα μὲν τῶν πραγμάτων αὐτὰ ἐφ’ αὑτῶν παρακαλεῖ σπουδάζειν, οὐ δεῖ συμβούλου περὶ τούτων, ἀλλ’ ἡ φύσισ πρὸσ τὸ ἴδιον ἄγει πανταχοῦ, ἃ δὲ τῷ λόγῳ δεῖ διδαχθέντασ ἢ διώκειν ἢ φυλάττεσθαι, ταῦτα δὲ τῷ συμβούλῳ καταλείπεται.

ὥστ’ ἄν τισ ἀκούειν μὴ βούληται, τὸ συμβουλεύειν ἀναιρεῖ τῷ καθ’ αὑτὸν μέρει. ἔτι δ’ ἄλλουσ μέν τινασ εἰκὸσ ἀγροικίζεσθαι, ὑμᾶσ δὲ, οἳ καὶ συνέσει καὶ τῷ πεπαιδεῦσθαι τοσοῦτον προέχειν δοκεῖτε, μὴ πρῶτον μὲν ὅλωσ εὐμενῶσ ἔχειν πρὸσ τὰσ ἀκροάσεισ τῶν λόγων, ἔπειτα ἄν τισ τὰ βέλτιστα παραινῇ, μὴ κεχρῆσθαι μετὰ τοῦ χάριν πρὸσ ἔχειν, ἕν γέ τι τῶν ἀτοπωτάτων, ὥσ γ’ ἐμοὶ κρῖναι. εἰ μὲν οὖν ἢ πόνουσ τινὰσ ἢ πραγματείασ ἔμελλον εἰσηγήσεσθαι, πρῶτον μὲν ἀγῶνοσ ἴσωσ ἂν ἔδει, ἔπειτα διδάσκειν ἐπειρώμην ἂν ὡσ τῆσ παραχρῆμα ψυχαγωγίασ αἱρετώτερον τὸ συνοῖσον τοῖσ ὅλοισ. νῦν δὲ τοσοῦτον ἀπέχω τοῦ δυσχερὲσ εἰσηγεῖσθαί τι, ὡσ ταὐτὰ δὴ ταῦτα καὶ συμβουλεύσων ἥκω, μήτε λέγειν μήτ’ ἀκούειν δυσχερὲσ μηδὲν, οὕτω πολλοῦ δέω πράττειν γέ τι ἢ συμβουλεύειν τῶν δυσχερῶν. ἄρξομαι δὲ ὅθεν καὶ ὑμεῖσ ἄριστ’ ἂν ἀκολουθήσαιτε καὶ ἀπὸ τῆσ ἐμαυτοῦ συνηθείασ. φημὶ δὴ χρῆναι τῷ μὲν Διονύσῳ τὴν ἑορτὴν ποιεῖν καὶ νὴ Δία τῇ γε Ἀφροδίτῃ καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἅπασι θεοῖσ, σπένδοντασ καὶ θύοντασ καὶ παιωνίζοντασ καὶ στεφανηφοροῦντασ καὶ τῶν εἰσ εὐσέβειαν μηδὲν ἐλλείποντασ. ἓν δὲ τούτοισ ὃ πρόσεστι τοῖσ μὲν πολλοῖσ ἐπιεικῶσ κεχαρισμένον, τοῖσ δ’ ἐπιεικέσι πάντων ἀνιαρότατον, τοῦτ’ ἐκποδὼν ἀνελεῖν, λέγω τὰσ βλασφημίασ καὶ τοὺσ κώμουσ τουτουσὶ τοὺσ μεθημερίνουσ, καὶ νὴ Δία γε τοὺσ ἐπὶ ταῖσ παννυχίσι, καὶ μήτε ποιητὰσ εἶναι τούτων μήτε ἀγωνιστὰσ, μηδὲ παίζειν ἃ μὴ βέλτιον. ὡσ ἔχει γε οὕτωσ, κακηγορίασ ἄκοντασ μὲν ἀκούειν οὐ τερπνὸν, ἑκόντασ δὲ ἀνέχεσθαι μελέτη κακοηθίασ· τοῦτο δὲ τῶν πρώτων εἰσ μοχθηρίαν καὶ οὔτε ἰδιώτου μεῖζον οὐδὲν ἄν τισ κατηγορήσειεν οὔτε πόλεωσ ἢ ὅτι χαίρει κακοῖσ. ὃ γὰρ ἔσχατον εἶναι δοκεῖ τῶν ἀνθρωπίνων ἁμαρτημάτων ὁ φθόνοσ, οὐκ ἔχων παραίτησιν, τούτου μετέχειν ἀνάγκη, καὶ τοῦτον αὔξειν ἐν αὑτῷ τὸν τῆσ ἐπιθυμίασ ταύτησ ἐλάττω, σημεῖον δέ· οὐδεὶσ γοῦν οὓσ ἀγαπᾷ καὶ οἷσ ἀγαθόν τι συμβούλεται, τούτοισ κακῶσ ἀκούουσιν ἐφήδεται.

περὶ μὲν οὖν αἰκίασ καὶ βλάβησ καὶ τῶν τοιούτων ἔξεστιν εἰπεῖν ὡσ ἄκων τισ ἔπραξε, τὸ δὲ τῆσ κακοηθίασ τοσοῦτον διενήνοχεν ὥστε πρῶτον μὲν ἐπώνυμόν ἐστι τῆσ κακίασ, ὡσ οὐδεμίαν συγγνώμην ἐνδεχόμενον, ἔπειτ’ οὐδενὸσ πράγματόσ ἐστι πρόσρημα, ἀλλὰ φύσεωσ μηδὲν ἄν τῳ χρηστὸν εἶναι συμβουλομένησ. ὥσπερ δ’ αὐτὸ πλεῖστον μετέχει κακίασ ἀπὸ τῆσ προσηγορίασ ἀρξάμενον, οὕτωσ ἡ κακηγορία πάλιν αὐτοῦ πλεῖστον μετέχει μέροσ ἐκ τῆσ παρισώσεωσ ἀρξάμενον τῆσ περὶ τοὔνομα· οὕτωσ ἄμφω κακῶν καὶ φαύλων ἐστὶν ἀνθρώπων. ἀεὶ μὲν οὖν οἶμαι τὰ βέλτιστα προαιρετέον καὶ φρονεῖν καὶ λέγειν, ἐν δὲ ταῖσ ἱερομηνίαισ καὶ ταῖσ ἑορταῖσ πῶσ οὐκ εἰκὸσ ἅπασαν μὲν εὐφημίαν εἶναι προθυμεῖσθαι, πᾶσαν δὲ γνώμην ἀστειοτάτην, πάντασ δὲ ὡσ οἰκειότατα ἀλλήλοισ ἔχειν, ὡσ τῶν θεῶν ταύτην τὴν φιλίαν καὶ ὁμόνοιαν βραβευόντων, καὶ νομίζειν γε τὰσ ἑορτὰσ σχεδὸν ὡσ εἰπεῖν φιλίασ συνθήματα, καὶ μήτε θυσίαν οὕτω λαμπρὰν μήτε σπονδὰσ κεχαρισμένασ, ὧν οὐχ ἥδιον ἂν εἶναι τοῖσ θεοῖσ ἢ εἰ τὴν γνώμην ἐκ τῶν δυνατῶν ὡσ βελτίστην παρεχοίμεθα. καὶ μὴν τοῦ γε αἰδεῖσθαι τοὺσ θεοὺσ τί μεῖζον ἂν εἰή σύμβολον ἢ μηδὲν ἀπηχὲσ μήτε λέγειν μήτε ἀκούειν ἐναντίων αὐτῶν; ἢ φίλου μὲν αἰδεσίμου παρόντοσ πολλὰ ἂν ὀκνήσαιμεν εἰπεῖν, κἂν εἴ τῳ δικαίωσ ἔχοιμεν λοιδορήσασθαι, τὰσ δὲ τῶν θεῶν ἀκοὰσ προστησάμενοι ῥᾳδίωσ οἱ μὲν ἐροῦμεν, οἱ δὲ ἀκουσόμεθα ἃ μηδ’ αὐτοὶ φαῖμεν ἂν εἶναι τῶν καλῶν, ἀλλ’ ὡσ αἰσχρῶσ ἔχοντα οὕτω διασύρομεν; ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι οὐδὲν καινὸν λέγω, ἀλλὰ πάλαι ταῦτα ἀνωμολόγηται κἀν τοῖσ νόμοισ κἀν τοῖσ ἔθεσι τοῖσ κοινοῖσ, ἐνθυμήθητε μὲν τῶν κηρύκων τὰσ πρώτασ φωνὰσ εὐφημεῖν ταῖσ πανηγύρεσι κελευόντων, ἐνθυμήθητε δὲ τῶν ἱερέων καὶ τῶν καταρχομένων ἡμῖν, ἐπειδὰν θύωμεν· ἔτι δ’ ὡσ αὐτοὶ τοῦτο μάλιστα ἐπὶ ταῖσ εὐχαῖσ σπουδάζομεν.

ἃ δὲ ποιήσαντασ ἢ παθόντασ οὐ θέμισ εἴσω περιρραντηρίων παριέναι, ταῦτ’ ἐν μέσοισ ἱεροῖσ ᾄδομεν, καὶ θύειν μὲν ἃ μὴ χρὴ δυσσεβὲσ ἡγούμεθα, τιμᾶν δὲ οἷσ οὐ χρὴ τοὺσ θεοὺσ εὐσεβείασ μέρει προστίθεμεν, καὶ τὴν εὐσχημοσύνην ἐπὶ μὲν τῶν ἄλλων τιμῶμεν, τῶν δ’ αἰσχρῶν ῥᾳδίωσ μὲν πάντα σχήματα ὁρῶμεν, ῥᾳδίωσ δὲ πάσασ φωνὰσ ἀποδεχόμεθα. καίτοι τίν’ ἔχει λόγον ἡγεῖσθαι μὲν κάλλιστον ἁπάντων τὴν εὐφημίαν καὶ μάλιστα πρέπειν ἱεροῖσ, ἄδειαν δ’ εἶναι τοῖσ ἐθέλουσι βλασφημεῖν; καὶ θύοντασ μὲν οὕτω κοσμίουσ εἶναι, οἷσ δὲ τὰσ θυσίασ ποιοῦμεν θεοῖσ, ἐπὶ τῇ τούτων προφάσει τὰ αἴσχιστα ἀκούειν καὶ λέγειν, καὶ τοὺσ αὐτοὺσ ἅμα μὲν δυσχεραίνειν ταῖσ κακηγορίαισ, ἅμα δ’ ὧν κακῶσ ἀλλήλουσ ἀγορεύομεν προστάτασ ποιεῖσθαι; καὶ μὴν εἰ μὲν φίλον αὐτὸ νομίζομεν τοῖσ θεοῖσ, τἀναντία ἡμῖν αὐτοῖσ γιγνώσκομεν, φυλαττόμενοι ταυτὸν τοῦτο, ὁπόταν προσίωμεν τοῖσ θεοῖσ, εἰ δ’ ἐχθρὸν ἡγούμενοι χαίρομεν αὐτῷ, πῶσ εὐσεβῶσ διακείμεθα; ἢ πῶσ διὰ τούτων τιμῶμεν τοὺσ θεοὺσ, ἃ τῶν θεῶν χάριν εἰκὸσ ἦν φεύγειν; θαυμαστὸν δέ μοι φαίνεται, εἰ τὰσ μὲν τῶν ὀρνίθων φωνὰσ ὡσ αἰσιωτάτασ ἀξιοῦμεν ἡμῖν γίγνεσθαι, κἂν ἐπὶ τῆσ ἐρημίασ ὄντεσ, ἢ οὗ τύχοιμεν, τὰσ δὲ παρ’ ἡμῶν αὐτῶν οὐδ’ ἐπὶ τῶν θεάτρων φυλαξόμεθα μὴ οὐ δυσχερεῖσ εἶναι. καὶ τοῖσ μὲν τῆσ Κληδόνοσ βωμοῖσ προσιόντεσ βουλοίμεθ’ ἂν ὡσ εὐφημότατ’ ἀκούειν, οὕτωσ ἰσχυρόν τι τὸ τῆσ θεοῦ ταύτησ ἡγούμεθα· ἃ δὲ μηδαμῶσ ἀνέχεσθαι χρῆν, ταῦτα ταῖσ ἑορταῖσ ἀποδώσομεν· καὶ τοὺσ μὲν παῖδασ κελεύομεν εὐστομεῖν, κἀν τοῖσ διδασκαλείοισ καὶ κατ’ οἰκίαν προδιδάσκοντεσ ὡσ ἃ ποιεῖν αἰσχρὸν οὐδὲ λέγειν καλὸν, πάλιν δὲ εἰσ ταυτὸν ἀθροίσαντεσ παῖδασ καὶ γυναῖκασ καὶ πᾶσαν ἡλικίαν κακηγορίασ ἆθλα τίθεμεν, καὶ τοῖσ ἄριστα ἐκμελετήσασιν ὅπωσ εἰσ κέρδοσ ἔσται παρασκευάζομεν. κἂν μὲν εἷσ τισ ἀπᾴδῃ τῶν χορευτῶν, τοῦτον ἐκβάλλομεν, ἂν δ’ ἅπασ ὁ χορὸσ οὕτωσ ἀμούσωσ ᾄδῃ, ποιούμεθα κέρδοσ.

κἂν μὲν ὑπ’ ἄλλων οὕτωσ κακῶσ ἀκούωμεν, ὀργιζόμεθα, ἂν δ’ ἡμᾶσ αὐτοὺσ τοῦτο ποιῶμεν, ἑορτὴν ἡγούμεθα ἀληθινὴν, οὕτω καὶ πρὸσ τοὺσ θεοὺσ ἀλλοκότωσ καὶ πρὸσ ἡμᾶσ αὐτοὺσ πολὺ τἀναντία ἢ προσῆκε διακείμεθα. καίτοι τολμῶσί τινεσ λέγειν ὡσ ἀγαθὸν τὸ κακῶσ ἐξεῖναι λέγειν ἐν τῷ θεάτρῳ, τούσ τε γὰρ κακῶσ βεβιωκότασ ἐξελέγχεσθαι καὶ τοὺσ ἄλλουσ φόβῳ τοῦ κωμῳδεῖσθαι σώφρονασ παρέχειν αὑτούσ. ἐγὼ δὲ πολλοῦ σφόδρα ἂν ἡγούμην ἀξίαν εἶναι τὴν μέθην, εἰ παιδεύειν οἱά τε ἦν ἀνθρώπουσ, ἀλλὰ μὴ τῶν χαλεπῶν ᾖ μεθύοντασ αὐτοὺσ ἑτέρουσ ποιεῖν σωφρονεῖν, καὶ πρὶν αὐτοὺσ καταπαῦσαι, τοῖσ ἄλλοισ ᾄδειν ὅπωσ εἰσ κάλλοσ βιώσονται. τίσ γὰρ οὐκ οἶδεν ὑμῶν ὅτι πρῶτον μὲν οὐ πολλῶν τὰ τοιαῦτα παιδεύειν, οὐ μᾶλλόν γε ἢ νόμουσ τιθέναι καὶ γνώμασ ἐν δήμῳ λέγειν; ἢ τὸν μὲν εἰσ Κόρινθον πλοῦν οὐ παντὸσ ἀνδρὸσ εἶναι πιστεύσομεν, τὴν δὲ τοῦ βίου τοῦ παντὸσ πορείαν ἥντινα καὶ δι’ ὧν δεῖ τῶν ἐπιτηδευμάτων ποιήσασθαι πᾶσ ἀνὴρ εἴσεται καὶ πᾶσ ἐπὶ τούτοισ τοῖσ οἰάξι καθεδεῖται τῇδε κἀκεῖσε κομίζων τοὺσ νέουσ ὡσ ἂν αὐτῷ δοκῇ; καὶ τῶν μὲν ἀθλητῶν ἐγκρίσεισ ποιοῦμεν, ὅπωσ αὐτῶν ὅστισ φαῦλοσ ἑαυτὸν καταισχύνασ ἀπίῃ καὶ δίκην ἅμα δοὺσ ἐκ τοῦ σώματοσ, τοὺσ δὲ τῶν σπουδαιοτάτων ἡγεμόνασ καὶ διδασκάλουσ ἀπὸ πάντων μὲν ἐργαστηρίων, πάντων δὲ τῶν σπουδαιοτάτων οὑτωσὶ φαύλωσ ἐγκρινοῦμεν; διδασκάλων ἄρα αὐτοὶ δεῖσθαι δόξομεν. καὶ θυρωροῖσ μὲν οὐ πᾶσιν, ἀλλὰ τοῖσ πιστοτάτοισ χρώμεθα, ἵνα μή τισ αἰσχύνη συμβαίνοι περὶ τὴν οἰκίαν, παῖδασ δὲ καὶ γυναῖκασ καὶ πάντα τὰ τῆσ πόλεωσ πληρώματα καὶ συλλήβδην ἔστιν εἰπεῖν τὴν ἀξίαν τοῖσ βουλομένοισ μεταχειρίζεσθαι δώσομεν· καὶ ὧν νηφόντων κατεγνώκαμεν, τούτοισ μεθύουσι πιστεύσομεν;

καὶ μὴν οὐδ’ ὁ καιρὸσ παιδευόντων, ἀλλὰ παιζόντων εἰ μὲν βούλεσθε ὁ τῶν Διονυσίων, εἰ δὲ βούλεσθε, ὁ τῶν σάμων τῶν ἱερῶν καὶ τῶν παννυχίδων. ὥστε πῶσ εἰκὸσ ἐν ᾧ τῶν ὄντων διδασκάλων τοὺσ παῖδασ ἀφίεμεν, ἐν τούτῳ τοὺσ μηδὲν προσήκοντασ καὶ τοὺσ ἑαυτοὺσ εἰσποιοῦντασ ἐφιστάναι, καὶ μηδὲ παρ’ αὐτοῦ τοῦ τόπου δύνασθαι μαθεῖν ὅτι ἄλογοσ ἡ προσποίησισ. δεῖ γὰρ τόν γε διδάσκαλον οὐκ εἰσ τὰ θέατρα βαδίζειν κἀκεῖ νουθετεῖν· ταῦτα μὲν γὰρ ταῖσ ἡδοναῖσ καὶ ταῖσ ψυχαγωγίαισ ἀνάκειται· ἀλλ’ εἰσὶ τόποι δήπουθεν ἐπώνυμοι τοῦ προσρήματοσ, οὗ δεῖ φιλοσοφεῖν, καὶ οὐδ’ ἐν τούτοισ τοῦτον, οἶμαι, τὸν τρόπον χλευάζοντα καὶ κακῶσ ἀνέδην ἀγορεύοντα, ἀλλ’ ὡσ χρὴ τοὺσ ἐλευθέρουσ παιδεύοντα καὶ προδιδάσκοντα πρὸσ τοῖσ ἄλλοισ καὶ τὴν ἀσχημοσύνην φυλάττεσθαι. καὶ μὴν εἰ μὲν τοὺσ ἀσελγαίνοντασ κωμῳδοῦντεσ τῶν ἄλλων ἀπείχοντο, τάχ’ ἄν τισ λόγοσ ἦν· νῦν δὲ ἄρχεται μὲν τὸ πρᾶγμα ἀπ’ ἀρχῆσ εὐπροσώπου, τελευτᾷ δὲ εἰσ καλὸν οὐδαμῶσ. πολλοὶ μὲν γὰρ οὐδὲν προσῆκον αὐτοῖσ ἀκούουσι κακῶσ, εἰσὶ δ’ οἳ καὶ μηδένα λανθάνοντεσ ὅμωσ τὴν ἐν τῷ μέσῳ λοιδορίαν διαφεύγουσι. διὰ τί; ὅτι οὐ διδασκάλων οὐδὲ σωφρονιστῶν οὐδὲ βελτίουσ ποιεῖν βουλομένων τρόποισ χρῶνται, αὑτοὺσ γὰρ ἂν πρότερον ἐποίησαν βελτίουσ, ἀλλὰ καὶ πρὸσ ἔχθραν καὶ πρὸσ χάριν τὴν ἑτέρων, τὸν μὲν ἀργύριον αἰτήσαντεσ οὐ τυχόντεσ, τοῦ δ’ ἐρασθέντεσ οὐ πείσαντεσ, οὕτω ψέγουσι, καὶ πάλιν αὖ σιωπῶσι διὰ θάτερα, ὥστε οὐ τοὺσ αἰσχρῶσ ζῶντασ φανεροὺσ καθιστᾶσι. σκέψασθε δ’ οὑτωσὶ, τίνασ μάλιστ’ εἰκὸσ ἐξωνεῖσθαι τὰσ κακηγορίασ; ἆρ’ οὐ τοὺσ τὰ τοιαῦτα συνειδότασ ἑαυτοῖσ φαίητ’ ἄν; τίνασ δ’ ὡσ ἥκιστα τούτων φροντίζειν; ἆρ’ οὐχ οἵτινεσ αὑτοῖσ καὶ τοῖσ βεβιωμένοισ θαρροῦσι; δῆλόν που. οὐκοῦν τἀναντία τῆσ ὑποσχέσεωσ γίγνεται, οἱ μὲν ἀσελγεῖσ καὶ αἰσχροὶ ἀθῶοι τῷ λόγῳ, κωμῳδοῦνται δ’ οὓσ ἥκιστα δεῖ. φέρε δὴ θῶμεν ἀμφοτέρουσ ἀναμὶξ ἀκούειν κακῶσ, ‐ οὐ γὰρ ἐκεῖνό γ’ ἂν σὺ φαίησ, ὡσ οὐδεὶσ μή ποτ’ ἀκούσῃ κακῶσ ἐπιεικὴσ ὢν τοὺσ τρόπουσ ‐ οὐκοῦν οἱ μὲν δόξησ ἠμεληκότεσ καὶ διεφθαρμένοι καθάπαξ ὑπὸ τῶν αἰσχρῶν ἐπιθυμιῶν οὐδ’ ὁτιοῦν δή που ζημιοῦνται, ἀλλὰ καὶ κέρδοσ ἂν θεῖντο ἀγαλλόμενοι τῷ φανεροὶ πᾶσι γίγνεσθαι, οἱ δὲ παρ’ ἀξίαν ἀγωνιζόμενοι πῶσ οὐ πολὺ τῶν ἄθλων ἃ τῆσ σωφροσύνησ εἶναι χρὴ διαμαρτάνουσιν; ὥστ’ οὐχ ἵνα βελτίουσ ὑμῖν ὦσιν οἱ νέοι, διὰ τοῦτο κωμῳδητέον, ἀλλ’ εἰ μηδενὸσ ἄλλου χάριν, τούτου γε παυστέον τοῦ κωμῳδεῖν.

ἵν’ ἐξῇ τοῖσ νέοισ ἀσκεῖν ἀδεῶσ τὰ βελτίω. τοὺσ μὲν γὰρ δὴ φαύλουσ ἔνι δή που καὶ ἄλλωσ ἀμύνασθαι, τοὺσ δ’ ἐπιεικεῖσ ὅταν τοιαῦθ’ ὑβρίζωμεν, τίν’ ἐροῦμεν λόγον; οἷσ γὰρ μηδὲ λόγον δίκησ προσήκει λαγχάνειν, πῶσ ἀνυπευθύνωσ γε ἀτιμοῦν τῷ βουλομένῳ δεδόσθαι προσήκει; εἰ τοίνυν κἀκεῖνό τισ ὑμῶν ὑπείληφεν, ὅτι καὶ τῶν ἐπιεικῶν πολλοῖσ αἱρετώτερον εἶναι δόξει ἀργύριον τοῦ μὴ κακῶσ ἀκούειν προί̈εσθαι, καὶ τοσούτῳ μᾶλλον ὅσῳπερ ἂν αἰσχυντηλότεροι τοὺσ τρόπουσ ὦσι, πῶσ οὐ πανταχόθεν δῆλον ὡσ δυσχερὲσ ἡ κωμῳδία καὶ βέλτιον εἰσάπαξ ὑφ’ ὑμῶν κωλυθῆναι; εἴ γε οἱ μὲν χρηστοὶ δυοῖν θάτερον, ἢ οὐ δόντεσ ἀκούσονται κακῶσ, ἢ ὑπὲρ τοῦ μὴ ἀκοῦσαι κακῶσ ζημιώσονται, χρήμασι τὰσ βλασφημίασ ὠνούμενοι· εἰ δὲ μηδὲν φροντίζουσιν ἀκούοντεσ κακῶσ, τί ἔσθ’ ὃ πείσονται; ὅλωσ δ’ οὐκ ἔνεστι μὴ τῆσ τῶν ἰδιωτῶν δόξησ ἀπολαύειν κοινῇ τὴν πόλιν. ὁποῖοι γὰρ ἄν τινεσ ὦσιν οἱ κωμῳδούμενοι, τοιοῦτοι πολλάκισ οἱ σύμπαντεσ ἔδοξαν εἶναι. σκέψασθε δὲ καὶ εἰσ τοὺσ πατέρασ ὑμῶν τοὺσ Ἀθηναίουσ ἀνενεγκόντεσ, οὓσ αἱ μὲν ἄλλαι συγγραφαὶ κοσμοῦσι σχεδὸν ὡσ εἰπεῖν ἅπασαι, μόνη δὲ ἡ κωμῳδία διέσυρε καὶ παρέσχε τοῖσ βουλομένοισ βλασφημεῖν ἔτι νυνὶ λαβάσ· ἔδοξαν γὰρ αὐτοὶ παρ’ αὑτῶν ἐξελέγχεσθαι. καὶ ὅσον μὲν, ὦ γῆ καὶ θεοὶ, τὸ μέσον τῆσ τε νῦν κιβδηλίασ καὶ ὁπόση τισ ἔν γε ταῖσ καλουμέναισ παραβάσεσι νουθεσία καὶ παίδευσισ ἐνῆν ἐῶ λέγειν. ἀλλ’ οὖν τό γε τῆσ παροιμίασ ἐξ ἀξίου τοῦ ξύλου καὶ πάσχειν ὑπῆρχεν, εἴ τῳ συμβαίνοι· τοῦ δὲ τοσαύτη μὲν λέξεωσ μοχθηρία, τοσαύτη δὲ μελῶν ἀσέλγεια, ἔτι δὲ σχημάτων αἰσχύνη, κωμῳδία δ’ οὐδεμία ἐφίκοιτ’ ἂν τῶν τούτοισ προσόντων κακῶν, τίσ τρόποσ ἡδονῆσ;

καὶ πότερον ὡσ καλὰ ταῦτα ἀνέξεσθε; καὶ τί τούτων αἴσχιον; ἀλλ’ ὡσ συμφέροντα ἀκούειν ἢ θεωρεῖν; καὶ μὴν διαφθορᾶσ γέ ἐστι συνθήματα· ὅταν γὰρ εἰσ συνήθειαν καταστῇ τοῦ κακῶσ ἀκούειν ἀνὴρ ἢ γυνὴ καὶ τὰ χείριστα φέρειν τῶν ὀνειδῶν, εὐχερῶσ ἀνίησιν ἡ γνώμη καὶ διδάσκεται πᾶσ τισ φαῦλοσ εἶναι, εἰ καὶ μὴ πρόσθεν ἦν, ἄλλωσ τε τούτων ὧν οὐδὲν πρὸσ τὸν Διόνυσόν ἐστιν. ἀλλ’ ἔμοιγε καὶ τὸ τῆσ παροιμίασ εἰσ τὰσ τοιαύτασ ἀβελτηρίασ οὐχ ἥκιστα ἔχειν δοκεῖ. εἰε͂ν· ἀλλ’ εἰσ δόξησ λόγον θαυμαστὰ, ὅταν ἐν τοῖσ βαλανείοισ, ὅταν ἐν τοῖσ στενωποῖσ, ὅταν κατ’ ἀγορὰν, ὅταν ἐν ταῖσ οἰκίαισ γύναια, παιδάρια, πᾶσ τισ ἐφεξῆσ τοιαῦτα ἐπιμελῳδῇ; καὶ πότερον τοὺσ πολίτασ μόνον ἐξέσται κωμῳδεῖν; οὐκοῦν δεινὸν εἰ τῶν μὲν ξένων εἴσεσθε φείδεσθαι, ὑμῶν δ’ αὐτῶν οὐ τολμήσετε, ἀλλ’ οὕτωσ ἀνόμοιοι τοῖσ Λακεδαιμονίοισ ἔσεσθε ὥστ’ ἐκεῖνοι μὲν ἅπαντα ἀπόρρητα ἐποιήσαντο τὰ ἑαυτῶν, ὑμεῖσ δὲ καὶ τὰ μηδὲν προσήκοντα λέγειν καθ’ ὑμῶν τοῖσ βουλομένοισ δώσετε. ἀλλὰ νὴ Δία καὶ τῶν ξένων ἐπιληψόμεθα; πολλὴν ἄρα τὴν εὐποιίαν παρὰ πάντων καὶ τὴν ἐπιμιξίαν ἕξομεν· ἦ που ῥᾳδίωσ μὲν οἱ πατέρεσ τοὺσ υἱεῖσ, ῥᾳδίωσ δὲ ἀδελφοὶ πρεσβύτεροι νεωτέρουσ κομιοῦσι δεῦρ’ ἐπὶ παιδείαν, παρ’ οἷσ τοιαῦτ’ ἐστὶ τὰ ᾀδόμενα. οὐ παύσεσθε στηλιτεύοντεσ ὑμᾶσ αὐτούσ; νὴ Δί’, ἀλλ’ ἀστεῖον τὸ τοῦ σκώμματοσ. οὐκοῦν τοσούτῳ μᾶλλον οὐ πολλῶν, εἴπερ γε μὴ πολλοὺσ τοὺσ ἀστείουσ εἶναι δεῖ δοκεῖν. ἡδέωσ δ’ ἂν ἐροίμην τοὺσ χαίροντασ τῷ λοιδορεῖν πότερον παίζουσιν ἢ σπουδάζουσιν. εἰ μὲν γὰρ παίζουσι, τί προσποιοῦνται νουθετεῖν; εἰ δὲ σπουδάζουσιν, αὖθισ αὖ πυθέσθαι καλὸν αὐτῶν πότερόν ποτ’ ἀληθῆ ταῦτα λοιδοροῦσιν ἢ ψευδῆ. εἰ μὲν γὰρ ἀληθῆ, τί μαθόντεσ οὐ χρῶνται τοῖσ νόμοισ; ἀλλ’ οὗ μὲν δεῖ λέγειν σιωπῶσιν, οὗ δὲ δεῖ σιωπᾶν λέγουσιν. ἀλλὰ μὴν εἴ γε καταψεύδονται, ἀγαπᾶν εἰκὸσ ἦν μὴ πάσχοντασ κακῶσ, οὐκ ἀγανακτεῖν, εἰ μὴ λέγειν κακῶσ αὐτοῖσ ἐξέσται. οἶμαι τοίνυν ἐγὼ πᾶσι μὲν ταῦτα συμβουλεύων ὀρθῶσ ἂν ποιεῖν, οὐχ ἥκιστα δ’ ὑμῖν.

ὅσῳ γὰρ παιδείᾳ καὶ φιλανθρωπίᾳ προέχειν δοκεῖτε, τοσῷδε αἴσχιον ἃ μὴ χρὴ φαίνεσθαι διώκοντασ.

상위

Aristides, Aelius (아리스티데스, 아일리오스)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION