Aristides, Aelius, Orationes, Εἰσ τὸ ἐναντίον

(아리스티데스, 아일리오스, 연설, Εἰσ τὸ ἐναντίον)

συνεύξασθαι μὲν, ὦ Ἀθηναῖοι, τῇ πόλει καὶ ταῦτα καὶ πόλλ’ ἕτερα ἐμοί τε ἥδιστον πάντων καὶ ὑμῖν οἶδ’ ὅτι πᾶσι πρόχειρον. ἐγὼ δὲ καὶ ὅτε πρῶτον περὶ τῶν Σικελικῶν τούτων ἐσκοπεῖσθε, βουλῆσ ἀγαθῆσ ᾤμην δεῖν καὶ νῦν ἔτι πλέονοσ· μιᾷ γὰρ ἡμέρᾳ τῇ αὐτῇ περί τε ἀρχῆσ προσθήκησ βουλευόμεθα καὶ περὶ σωτηρίασ ἡμῶν αὐτῶν. καὶ τοὺσ μὲν λόγουσ οὓσ ἥδιστ’ ἂν ἀκούσαιτ’ οὐκ ἀγνοῶ, τὰ δὲ πράγματα ἐν τούτῳ καθέστηκεν ὥστε μηδὲ βουλομένῳ τὴν χρείαν εἶναι παρελθεῖν. πολὺ γὰρ βέλτιον αὐτὸν ὑμῖν, ἂν ἄρα συμβῇ, προσκροῦσαι πείθοντα καὶ διδάσκοντα ἢ περιιδεῖν ἡμᾶσ περιπεσόντασ ἡμῖν αὐτοῖσ. παρασκευῆσ μὲν οὖν οὕτωσ ἔχω καὶ γνώμησ, ἀξιῶ δὲ γενέσθαι μοι μετὰ παρρησίασ εἰπεῖν. εἰ μὲν γὰρ εὐθὺσ ἀκούσαντασ ἔδει παρὰ γνώμην τι πράττειν, καλῶσ εἶχεν ἴσωσ φυλάττεσθαι· ἐπεὶ δὲ ἐφ’ ὑμῖν ἐστι σκεψαμένουσ ἑλέσθαι τῶν λεχθέντων ὁπότερ’ ἂν βούλησθε, οὐκ ὀρθῶσ ἔχει φεύγειν τὴν αἱρ́εσιν, ἀλλὰ θέντασ ἄμφω παρ’ ἄλληλα γενέσθαι τοῦ κρείττονοσ. χωρὶσ δὲ τούτων εἰ μὲν ἦν ταῖσ τῶν λόγων ἡδοναῖσ προσάγειν τὰ πράγματα, δυστυχία μὴ τοῦτον τὸν τρόπον αἱρεῖσθαι δημηγορεῖν· ἐπεὶ δ’ οὐχ ὅπωσ ἂν σχήματοσ οἱ λόγοι σχῶσι, τοιαῦτα ἀποβαίνει τὰ πράγματα, ἀλλ’ ὅπωσ ἂν ἐκεῖνα τύχῃ τέλουσ, οὕτωσ οἱ ῥηθέντεσ ἐν ἀρχῇ περὶ αὐτῶν ἔδοξαν ἔχειν λόγοι, δεῖ δέχεσθαι τοὺσ ἐπ’ εὐνοίᾳ καὶ μὴ μικροῦ μέρουσ ἡμέρασ τὸ μέλλον ἅπαν προί̈εσθαι. ὅπου γὰρ οὐδὲ ἐν αὐτοῖσ τοῖσ πράγμασιν εὖ φρονούντων ἐστὶ τὰ μείζω τῶν ἐλαττόνων ἀποδίδοσθαι, ἦ που λόγου γε χάρισ πρόσκαιροσ οὐκ ἀντάξιον τῆσ εἰσ ὕστερον ἀσφαλείασ τῶν ὅλων. πρῶτον μὲν οὖν πρὸσ τὰ τελευταῖα τῶν εἰρημένων ἀποκρινοῦμαι· ἔπειτα καὶ τὴν τῶν ἄλλων ἐξέτασιν, ὡσ ἂν οἱο͂́σ τε ὦ, ποιήσασθαι πειράσομαι. φημὶ γὰρ ἀμφοτέρουσ ὀρθῶσ γιγνώσκειν, ὦ Ἀθηναῖοι, ὅσοι τε ἐξ ἀρχῆσ ταύτην ἔχοντεσ τὴν γνώμην ὡσ οὐ χρὴ πλεῖν εἰσ Σικελίαν τῶν αὐτῶν ἔχονται λόγων, ὅσοι τε σύμψηφοι τοῖσ πολλοῖσ ὄντεσ τότε νῦν τὴν ἑτέραν φέρουσιν. οἱ μὲν γὰρ ἐξ ἀρχῆσ τὰ δέοντα ἐλογίζοντο, οἱ δὲ ἔργῳ δεικνύουσι προνοητικῶσ ἔχοντεσ.

ὅτε μὲν γὰρ ἐξῆν ἐφιέναι ταῖσ ἐλπίσι, μεθ’ ὑμῶν ἦσαν, ὅτε δ’ ἡ πεῖρα τἀληθὲσ εὑρίσκει, πρὸσ τὸ φαινόμενον τίθενται ἦν δ’ οἶμαι φιλονεικούντων μὲν οἷσ ἐξ ἀρχῆσ προείλοντο ἐθέλειν ἐμμένειν, νοῦν δὲ ἐχόντων καὶ βουλομένων σώζεσθαι τὴν πόλιν μετὰ τῶν πραγμάτων γίγνεσθαι. οὐ γὰρ τὰ ψηφίσματα τὰσ ἐν τοῖσ ὅπλοισ πράξεισ κατορθοῖ, ἀλλ’ ὅπωσ ἂν ἔχῃ τὰ τῶν πολέμων πράγματα, τοιαῦτα δεῖ περὶ αὐτῶν γίγνεσθαι τὰ ψηφίσματα. οὗτοι μὲν οὖν οὐδὲν ἄλλο λέγουσιν ἢ ὡσ ἐπειδήπερ τὸ κατ’ ἀρχὰσ προήχθημεν, διὰ τοῦτο καὶ νῦν ἐπεξαμαρτητέον, τὸ κακὸν τοῦ κακοῦ φάρμακον ποιουμένουσ. ἐγὼ δὲ ἐξ ὧν μεθ’ ὑμῶν ἀκούων εὑρίσκω, τοὐναντίον ἡγοῦμαι βέλτιον ἂν ἡμῖν ἔχειν, ἐξ ἀρχῆσ εἰ ταῦτ’ ἀπεψήφισθε. καὶ μὴν ἄριστον μὲν ἅπασιν ἀνθρώποισ λογισμῷ τὸ μέλλον καταλαμβάνειν· δυοῖν γάρ ἐστι τοῖν καλλίστοιν σύμβολον, εὐτυχίασ τε καὶ τοῦ καλῶσ βουλεύεσθαι· εἰ δὲ τοῖσ τοῦ βελτίστου διαμαρτοῦσι μὴ ἐξέσται τὰ δεύτερα ἐκ τῶν παρόντων μεταθέσθαι, ὃ πλεῖστόν ἐστι τῶν ἀνθρωπείων, τοῦτο ἀναιρήσεται, τὸ παιδεύεσθαι παρὰ τῶν πραγμάτων, ὥστ’ ἀπέραντον ἀνάγκη τὴν κακοπραγίαν εἶναι. καὶ μὴν εἴ τισ ἔροιθ’ ὑμᾶσ τίνι τῷ μεγίστῳ νόμον ἢ ψήφισμα εἶναι διαφέρει, τοῦτ’ ἂν εὑρ́οιτε, ὅτι οἱ μὲν νόμοι τὸ δίκαιον εἰσάπαξ εὑρόντεσ κοινὸν ἔταξαν κατὰ παντὸσ τοῦ χρόνου, τὰ δὲ ψηφίσματα ταῖσ χρείαισ ἀκολουθεῖ· καὶ τὸν αὐτὸν τρόπον ὅνπερ αἱ πράξεισ ἄλλοτ’ ἄλλωσ ἐπὶ τῶν καιρῶν ἀπαντῶσιν, οὕτω τὰ ψηφίσματα καὶ τὰσ γνώμασ οἱ καιροὶ καὶ ποιοῦσι καὶ λύουσιν· εἰκότωσ. ἐν ἐκείνῳ μὲν γὰρ τῷ τρόπῳ τοῖσ πολίταισ διαλεγόμεθα, ὥστ’ ἀρκεῖ φθέγγεσθαι ταυτὸν διὰ τέλουσ, ταῦτα δὲ πρὸσ τοὺσ ἔξω καὶ πρὸσ τὰσ τοῦ πολέμου τύχασ ἀνεύρηται. οὐδὲν οὖν αὐτῶν ἐστι βέβαιον οὐδ’ ἀκίνητον, οὐδ’ οἱο͂ν μὴ λῦσαί γε δεῖν ποτε. ἀλλὰ μὴν ὅπου καὶ τοὺσ νόμουσ αὐτοὺσ ἐξεῖναι λύειν, ἐάν τι βλάπτωσιν, ἐν αὐτοῖσ εἴρηται τοῖσ νόμοισ, ἦ που ψήφισμά γε, καὶ τοῦτο ὑπὲρ πλοῦ καὶ στρατείασ, ἀνεπίφθονον διορθώσασθαι. ἐγὼ δ’ οὐδὲ λύσειν ὑμᾶσ φημι τῶν δεδογμένων οὐδέν.

εἰ μὲν γὰρ ἔχει τισ δεῖξαι καὶ τοῦτο ἡμᾶσ προσεψηφισμένουσ, μηδέποτ’ ἐξεῖναι δεῦρ’ ἐπαναπλεῦσαι αὖθισ, ἄλλοσ ἂν εἰή λόγοσ· νῦν δὲ κἀκεῖνο πεπλήρωται καὶ τὰ δεύτερα μὴ κεκωλύσθω. φέρε γὰρ πρὸσ θεῶν, εἴ τισ εὐθὺσ ἀπ’ ἀρχῆσ ἠδυνήθη πᾶν ὑμῖν ἀκριβῶσ τὸ μέλλον παραστῆσαι ‐ ἦν δ’ ἂν οὗτοσ, ὡσ ἐοίκε, θεῶν τισ· οὐ γὰρ ἀνθρώπων γε οὐδεὶσ οἱο͂σ ἀντισχεῖν τοῖσ τόθ’ ὑμᾶσ ἀνάπτουσιν ‐ ὡσ τὰ πράγματα εἰσ τοῦτο περιστήσεται ὥσθ’ ἡμῖν περὶ τῶν ἀπελθόντων πρότερον γενέσθαι τὸν λόγον ἢ περὶ τῆσ Σικελίασ, ἔσθ’ οὕτω τισ ἄφρων ἢ δυστυχὴσ ὅτῳ ταῦτα ἤδη ἀφικέσθαι παρέστη, ὥστε τὴν πόλιν τοσαύτῃ δαπάνῃ καὶ τοσούτοισ κινδύνοισ περιβαλεῖν; οὐκ ἂν ἔγωγε πειθοίμην. οὐκοῦν ἅ γε προγνόντεσ οὐκ ἂν ἐπέμψατε, ταῦτ’ ἐπιγνόντεσ μεταπέμποισθ’ ἂν ἐν καιρῷ τοὺσ ἄνδρασ, ἄλλωσ τε καὶ οὐκ ἐν ὁμοίοισ, ὦ Ἀθηναῖοι, τοῖσ ὅλοισ πράγμασι καὶ καιροῖσ τὴν τότε γνώμην ἔσχομεν καὶ τὴν νῦν μεταθησόμεθα, ἂν ἐμοὶ πείθησθε. τότε μὲν γὰρ καὶ σπονδῶν οὐσῶν πρὸσ Λακεδαιμονίουσ καὶ τὸν οἴκοι πόλεμον νενικηκότεσ λαμπρῶσ ἐν ἐρημίᾳ πολεμίων ὄντεσ εἰκότωσ ἐτρυφῶμεν, νῦν δὲ ὁρᾶτε μὲν δή που τοὺσ πολεμίουσ ἀπὸ τοῦ τείχουσ, ἀντὶ δὲ ὀχληροῦ κἀκείνου καὶ βαρέοσ, τοῦ καθ’ ἕκαστον ἔτοσ ἐμβάλλειν εἰσ τὴν χώραν, ἵδρυνται συνεχῶσ ἐπὶ ταῖσ πύλαισ καὶ περιέστηκεν, εἰ δεῖ μὴ ληρεῖν, ἀκριβὴσ πολιορκία· χρήματα δ’ ἡμῖν τὰ μὲν εἰσ τὸν ἀπόστολον τὸν καλὸν ἐξανήλωται, τὰ δ’ ἐν τοῖσ ἄνω καιροῖσ κατεχρησάμεθα· οἰκέται δ’ αὐτομολοῦσιν ὁσημέραι, τοσούτοισ δὲ τοῖσ πᾶσιν ἐλάττουσ γεγόναμεν, ὅσοισ ἱκανῶσ ἡ μεγίστη μεθ’ ἡμᾶσ πόλισ κατεσκεύαστο. σκοπῶμεν οὖν εἰ δόξομεν ἢ ἡμᾶσ αὐτοὺσ γιγνώσκειν, ἢ τὴν πόλιν καλῶσ θεραπεύειν, εἰ πολιορκούμενοι μὲν αὐτοὶ τοῦθ’ ἑτέρουσ ποιεῖν ἐπιχειρήσομεν διαπόντιοι καὶ πρὶν ἐξελθεῖν ἔχειν ἔξω τείχουσ πλευσούμεθα ἐπ’ ἄλλουσ, τὴν Ἀττικὴν ἀποκρύψαντεσ, τῶν δὲ οἰκείων ἄρχειν οὐχ οἱοῖ́ τε ὄντεσ τῶν ἐν Σικελίᾳ βουλησόμεθα Ἑλλήνων καὶ βαρβάρων ἅμα. ἀλλ’ οὐ τοῖσ εἰσ ἀνάγκασ ἀφιγμένοισ, ἀλλ’ οἷσ περίεστι τὰ τοιαῦτα ἴσωσ ἀποδέδοται.

καὶ τὰ μὲν ἐνταῦθα τοιαῦτα· τὰ δ’ ἐκεῖ ποῖ’ ἄττα; οὐδὲν ἀμείνω τούτων, εἰ μὴ πολλῷ φοβερώτερα, ὅσῳ γῆ τε ξένη καὶ πλείων ἡ τῶν ἀναγκαίων χρεία καὶ τοὺσ κινδύνουσ ὀξυτέρουσ ἔχουσα. νῆεσ μὲν διάβροχοι, ναῦται δὲ ἀτακτοῦσι, χρήματα δ’ ἔρρει, τῶν δὲ ἐμπόρων οἱ πλείουσ μεθεστᾶσιν, οἰκέται δ’ αὐτομολοῦσιν, ἐφορμοῦσι δ’ οἱ πολέμιοι, μάχῃ δ’ ἡττήμεθα, τῶν δὲ ἐπιτηδείων ἡ κομιδὴ παρ’ αὐτὰσ τὰσ χεῖρασ τῶν πολεμίων, ἀφέστηκε δ’ ἡ Σικελία, Γύλιπποσ δ’ οἴχεται δυνάμεισ ἄξων ἑτέρασ, πεπράγαμεν δ’ εὐχῆσ τε ἔξω καὶ πέρα προσδοκίασ, ὑπὸ μὲν γὰρ τῶν καταφρονούμεθα, πρὸσ δὲ τοὺσ διαβεβλήμεθα, οἱ δ’ ἀσθενέστατοι μόνοι λειπόμενοι φίλοι τοῦ μηδενὸσ ἄξιοι τῇ χρείᾳ. τὰ δ’ Ἐγεσταίων χρήματα φροῦδα ὁμοῦ τῷ καπνῷ. Συρακοσίουσ δὲ οὐδὲν ἐπιχωρεῖν φασιν, εἰ μὴ δίκην προσλήψονται τῆσ ἐπιβουλῆσ ἀξίαν. εἶθ’ ἡμεῖσ, ὦ Ἀθηναῖοι, ταῦτ’ ἀναμενοῦμεν καὶ τῶν πραγμάτων οὐκ ἀκολουθησάντων οἷσ ἐψηφισάμεθα αὐτοὶ τοῖσ ἐψηφισμένοισ ἀκολουθεῖν ἀξιώσομεν, ὥσπερ τοῦτ’ ἀρκέσον, ἂν μὴ παυσώμεθα μωραίνοντεσ, ἢ Συρακοσίουσ κατὰ τὰσ ἡμετέρασ ἐπιθυμίασ τὸν ἀγῶνα τὸν πρὸσ ἡμᾶσ διοίσοντασ; καὶ τριῶν μὲν ἐκπεμφθέντων στρατηγῶν ὁ μὲν τέθνηκεν, ὁ δ’ εἰσ τοὺσ πολεμίουσ οἴχεται, εἷσ δὲ ὁ λειπόμενοσ ὃν ἄκοντα ἐνθένδε ἐξηλάσαμεν, τούτῳ δ’ αὖ νῦν ἑτέρουσ προσκαταστήσομεν; καὶ οὐδὲ τοῦτ’ αὐτὸ ποιησόμεθα ὡσπερεὶ σύμβολον τοῦ παντὸσ, ὅτι οὐχ ἡμέτερα τἀκεῖ οὐδ’ ἴσα τῇ δυνάμει σπουδάζομεν, εἴ γε ὁ μὲν τὰσ περὶ αὐτῶν ὑποθεὶσ ἐλπίδασ ἐν τοῖσ πολεμίοισ ἐστὶ νῦν, τῷ δ’ ἀπαγορεύοντι μάλιστα τούτῳ πάντων χρῆσθαι πρὸσ αὐτὰ ἠναγκάσμεθα, ἀλλ’ ὥσπερ κακῶν ἐπιθήκην ζητοῦντεσ ἑτέρουσ στρατηγοὺσ καὶ στρατιὰν ἄλλην ἐπιπέμψομεν καὶ φιλονεικήσομεν; τίνι θαρρήσαντεσ, ὦ Ἀθηναῖοι; πότερον τῷ τὰ οἰκεῖα βεβαίωσ καρποῦσθαι;

ἀλλ’ οὕτω γ’ εἰή τοῖσ πολεμίοισ. ἀλλὰ τῷ πλήθει τῶν ὁπλιτῶν καὶ ἱππέων; ἀλλὰ φοβοῦμαι μὲν εἰπεῖν, ἐξάγομαι δὲ, ἐξελύσαμεν, ὦ Ἀθηναῖοι, τὸν κατάλογον καὶ τὰσ συντάξεισ πέρα τοῦ καιροῦ διεσείσαμεν. ἃ γὰρ εἰσ τὴν σωτηρίαν ὑπάρχειν ἀποκείμενα χρῆν τῇ πόλει, ταῦτ’ ἀπολέξαντεσ ὑπὲρ τῆσ τῶν Ἐγεσταίων καὶ Λεοντίνων σκιᾶσ εἰσ τὰ πρὸσ ἑσπέραν τῆσ οἰκουμένησ ἀπεστείλαμεν, καὶ τῆσ παροιμίασ οὐ πόρρω θέομεν τὰ νῦν· ἐπιθυμίᾳ γὰρ τῶν πλειόνων καὶ ἀπόντων ‐ ἀλλ’ ἐάσω τὸ βλάσφημον ‐ ἀλλ’ ὅπωσ γε μὴ στερηθῶμεν τῶν ὄντων, τοῦτο οὐκ ἂν ἁμαρτεῖν οἰόμαι προσθείσ. οὐ μιμησόμεθα, ὦ Ἀθηναῖοι, τοὺσ ἰατροὺσ, οἳ τὰ ἐν τοῖσ σώμασι ῥεύματα οὐκ ἐῶσι περαιτέρω χωρεῖν, ἀλλὰ τὸ φλεγμαῖνον ἴσχουσι, πρὶν εἰσ ἅπαντα τὸν ὄγκον χυθῆναι· οὐ σωφρονιοῦμεν τὰσ ἄγαν ὁρμὰσ, ἀλλ’ ὁρωμένου τοῦ προτέρου κακοῦ τὰ δεύτερα προσθήσομεν καὶ βαρυνοῦμεν τὰ πράγματα ἑτέροισ ἵπποισ καὶ ἑτέροισ ἀνδράσι καὶ χρήμασι, καὶ συμποριοῦμεν τροφὴν τῷ πολέμῳ κακὴν, ὥσπερ εἴ τινεσ πυρκαϊᾶσ ἡμμένησ ἀμελήσαντεσ σβεννύναι ξύλα καὶ φορυτὸν καὶ ὕλην συμφέροιεν, ὡσ τούτῳ τὸ πῦρ ἐπισχήσοντεσ; μὴ ὑμεῖσ γε, ὦ Ἀθηναῖοι, μηδὲν ἀβέλτερον πάθητε μηδὲ ἐξαπατήσητε ὑμᾶσ αὐτοὺσ, ὥσπερ οἱ τοὺσ ὀφθαλμοὺσ συγκλείοντεσ, ὅπωσ μὴ ὁρῶσιν ἃ μὴ θέλουσιν. ἀλλ’ ἰδόντεσ οἷ πρόεισι τὰ πράγματα, ἑώσ ἔτι καιρὸσ καὶ κύριοι τῆσ βουλῆσ καθέστατε, ἐπίσχετε καὶ μὴ βούλεσθε δυοῖν ὁδοῖν τὴν μὲν καθ’ ὑμῶν ἰδεῖν, τὴν δὲ ὑπὲρ ὑμῶν ἀγνοεῖν. οὐδὲ γὰρ νῦν ἐνδείᾳ σωμάτων καὶ τῆσ ἄλλησ παρασκευῆσ οὕτω διατέθειται τὰ πράγματα, ἵν’ ὡσ ἀγεννέστερον αὐτοῖσ ἐγχειρήσαντασ ἡμᾶσ αὐτοὺσ καταμεμφώμεθα, ἀλλ’ ἕνεκα μὲν στόλου λαμπρότητοσ καὶ περιουσίασ ἅπαντα πέπρακται, τῇ τύχῃ δὲ ἐπταίκαμεν καὶ τῷ προεῖσθαι τὸ μέγιστον τῶν πλεονεκτημάτων, τοῦτο δ’ ἦν ὁ καιρὸσ, καὶ τῷ μὴ ἐπιστῆναι ταῖσ Συρακούσαισ ἐν ἀκμῇ τοῦ φόβου, πρὸσ ταῦτα καὶ Νικίου καὶ ὅτου τισ βούλεται κατηγορείτω· οἱ δ’ οὖν καιροὶ προεῖνται, καὶ οὐχ οἱο͂́ν τε ἀναλαβεῖν αὐτοὺσ, οὐδ’ ἂν δὶσ τοσούτουσ ἀποστείλωμεν. ὀφθέντεσ μὲν γὰρ ἐξαίφνησ ἐκπλήττουσι καὶ ὀλίγοι πολλοὺσ καὶ φαυλότεροι κρείττονασ, ὅταν δ’ ἐφ’ ἡσυχίασ διάθωνται τὸν πόλεμον οἱ τὰ δεινὰ προσδοκήσαντεσ πολλῷ ῥᾴουσ εἰσὶν ἀμύνασθαι τῶν ἐπελθόντων, τὴν μὲν ὀργὴν ἐξ ὧν ἐφοβήθησαν ἔχοντεσ, τὴν δ’ ἰσχὺν τῇ σχολῇ προσειληφότεσ.

φρασάτω τισ οὖν ἐμοὶ τίνα χρὴ λαβεῖν ἡμᾶσ ἐγγυητὴν ἀξιόχρεων τῷ θαρρῆσαι θεῶν, οὐ γὰρ ἀνθρώπων γε οὐδενὶ, ὡσ ἡ αὐτὴ ἀπιοῦσα δύναμισ τἀκεῖ κατασχήσει καὶ φόβον οὐδένα ἕτερον προσαγγελεῖ Νικίασ ἡμῖν αὖθισ; δοκεῖ δ’ ἔμοιγε Νικίασ εἰσ ταυτὸν ἀφῖχθαι κατὰ τὴν ἐπιστολὴν εἰσ ὅπερ τότε δημηγορῶν. δημηγορῶν τε γὰρ, ὦ Ἀθηναῖοι, βουλόμενοσ τῆσ στρατείασ ὑμᾶσ ἀποστρέψαι πλῆθοσ ᾔτησε τοσοῦτον ὅσον ἥκιστ’ ἂν ὑμᾶσ ᾠήθη δοῦναι, ἵν’ ἐκ τούτου πρὸσ τὴν ἀναγκαίαν ἡσυχίαν τράπησθε ‐ ὃ καὶ σφόδρα δῆλόν ἐστιν ὡσ οὐκ ἐνδείᾳ δυνάμεωσ εἰσ ταῦτα ἐλήλυθε· πάντα γὰρ ὧν ἐμνήσθη λαβὼν ἐξέπλευσεν ‐ ἐπιστέλλων τε ὑπὲρ τῶν ἐκεῖ νῦν πραγμάτων ἓν μὲν εὐθὺσ καὶ σαφὲσ αἰσχύνεσθαί μοι δοκεῖ δηλοῦν ὅτι ὑμῖν κλητέον ἐστὶν αὐτούσ· προστίθησι δ’ ὥσπερ παραμυθούμενοσ αἱρ́εσιν εἶναι ἢ τοὺσ ἐκεῖθεν καλεῖν, ἢ πέμπειν τοσαύτην βοήθειαν, ὅση τοῖσ ἐκεῖ φόβοισ ἀρκέσει. ἂν οὖν, ὦ Ἀθηναῖοι, καὶ νῦν ταυτὸν ὅπερ πρότερον συμβῇ καὶ ὑμεῖσ μὲν πρὸσ τὴν βοήθειαν καὶ τὸ πέμπειν ὁπόσουσ ἂν μάλιστα ἐθελήσειεν ὁρμήσητε, οἱ δὲ ταῖσ αὐταῖσ ἀπορίαισ ἐμπέσωσι νὴ Δί’, οὐ γὰρ ἂν τοῦτο γένοιτο; μηδὲ γὰρ γένοιτο, ὦ Ζεῦ καὶ πάντεσ θεοὶ, οὐδὲ ἐγὼ βούλομαι μὴ ὅτι συμβῆναι, ἀλλ’ οὐδ’ αὐτὸ τοῦτο δεῖσαι μὴ γένηται. ἀλλ’ οἶμαι πάντεσ ἐπιστάμεθα ὅτι νῦν οὐ μόνον εὐξόμενοι συνήλθομεν ὥσπερ εἰσ ἱερὸν, ἀλλὰ σκεψόμενοι περὶ τῶν ὅλων. δεῖ δὲ εὐχομένουσ μὲν τὰ μέγιστα καὶ τὰ ἥδιστα αἰτεῖν τοὺσ θεοὺσ, βουλευομένουσ δὲ τὰ ἀσφαλέστατα ἐκ τῶν παρόντων αἱρεῖσθαι τούσ γε μήθ’ αὑτοῖσ μήτε τοῖσ θεοῖσ μέλλοντασ ὕστερον ἐγκαλεῖν. ὅτι νὴ Δί’ αὐτὸσ εἴρηκεν, ἢ καλεῖν αὐτοὺσ, ἢ πέμπειν τοὺσ βοηθήσοντασ;

ὁ δέ γε αὐτὸσ οὗτοσ ἐκπλέων ἐνθένδε ᾔτησε τὰ καὶ τὰ, ὡσ ἀρκέσοντα, καὶ ὅμωσ κατὰ τὴν αὐτοῦ νῦν ἐκείνου μαρτυρίαν οὐδὲν τούτων ἀποχρῆσαν φαίνεται. τί οὖν ἐὰν καὶ τὰ δεύτερα σφαλῆτε, ἢ καὶ μέσοσ ᾖ τοῦ τε τἀληθῆ λέγειν καὶ τοῦ θεραπεύειν τὴν ἡμετέραν ἐπιθυμίαν; οὐχ αἱρησόμεθα, ὦ Ἀθηναῖοι, τὸ πρόδηλον καὶ ὁρώμενον πρὸ τοῦ ἀδήλου καὶ ἀπίστου καὶ τάχ’ ἂν ἡμᾶσ αὖθισ ταράξοντοσ; ἀλλ’ ὅμοιον πεισόμεθα ὥσπερ ἂν εἴ τινεσ σωμάτων ἐν νηὶ κινδυνευόντων ἀγωνιῶντεσ καὶ φοβούμενοι περὶ αὐτῶν, εἶθ’ ἑτέραν ναῦν προσπληροῦν ἀξιοῖεν τῆσ αὐτῆσ ταραχῆσ ἕνεκα. ἀλλά τοι κἀν τοῖσ τοιούτοισ οἱ βοηθοῦντεσ τοὺσ χειμαζομένουσ ἐκκομίζουσιν ἐκ τῆσ θαλάττησ, οὐκ αὐτοὶ μετ’ ἐκείνων πλέουσι. καὶ μὴν εἰ μὲν, ὦ Ἀθηναῖοι, τοσαύτην δύναμιν πέμψομεν ὅση τὴν ὠφέλειαν ἐπίδηλον ἐκείνοισ ἕξει, εἰσ λεπτὸν παντελῶσ τὸ τῶν ἐνταῦθα καθίσταται, ὥσθ’ ἅμα τε ἐκείνοισ τοῖσ ἐκεῖ πέμψομεν τοὺσ βοηθήσοντασ καὶ τοῖσ ἐνταῦθα δεήσει ζητεῖν. εἰ δὲ διαιρήσομεν ἀμφοτέρων ἐχόμενοι, τοῦ μηδ’ ἐκείνουσ προέσθαι δοκεῖν καὶ τἀνταῦθα δύνασθαι διασώζειν, δέδοικα μὴ τοὐναντίον οὗ βουλόμεθα ποιήσωμεν, διαρκῆ μὲν οὐδετέρῳ τῷ μέρει τὴν ὠφέλειαν, ἑκατέρῳ δὲ ἐνδεεστέραν διὰ θάτερον, εἶτα μέσοι δυοῖν καθιζώμεθα. ὡσ ἐγὼ δέδοικα μὲν περὶ τῷ Πειραιεῖ, συνειδὼσ καὶ πρότερον πειραθέντασ Πελοποννησίουσ εἰσπλεῦσαι κατ’ ἀρχὰσ ἔτι τοῦ πολέμου, πρίν τι καὶ μικρὸν ἡμῖν τοῦ ναυτικοῦ προσπταῖσαι· δέδοικα δὲ καὶ περὶ τῶν ἀπιόντων μὴ τῆσ εὐφημίασ χεῖρον πράξωσι καὶ βοηθῶν ἔχοντεσ τοῖσ ἐκεῖ σχῆμα τῶν ἀμφοτέρουσ μελλόντων συνεκσώζειν προσδεηθῶσιν. εἰ γὰρ μίαν, ὦ Ἀθηναῖοι, μίαν ναυμαχίαν μόνον ἡττηθείημεν, οἱ θεοὶ δὲ πάντεσ τρέποιεν εἰσ Συρακοσίων παῖδασ καὶ τοὺσ ἐκείνοισ τὰ αὐτὰ φρονοῦντασ, οὐκ ἔστιν ἔθ’ ἡμῖν μὴ ὅτι ἑλεῖν τἀκεῖ πράγματα, ἀλλ’ οὐδ’ ὅπωσ αὐτοὶ διαφευξόμεθα εὑρεῖν. κεκλείσεται γὰρ ὁ λιμὴν εὐθὺσ καὶ μόνον οὐκ ἐν τοῖσ κόλποισ τῶν πολεμίων ἐνεξόμεθα. καὶ τί κελεύσουσι τότε ποιεῖν οἱ νῦν εὐχερεῖσ οὗτοι; ἢ πέμπειν πάλιν ἀντ’ ἐπισιτισμοῦ Συρακοσίοισ ὧν κύριοι καταστήσονται;

νὴ Δί’ ἀλλὰ φοβήσονται τὴν δευτέραν ἔφοδον ταυτηνί. μᾶλλον θαρρήσουσι συνειδότεσ ὡσ καὶ τῆσ προτέρασ ἐκράτησαν. καὶ γὰρ ἂν παρ’ αὐτῶν ἡμῶν οὕτω γ’ ἔχειν ἤδη μαρτυρίαν ἡγοῖντο, ὡσ ἀπέγνωμεν μηκέτ’ ἐν εὐπόρῳ τὰ πράγματα εἶναι. οὐ γὰρ ὡσ θαρροῦντεσ, ἀλλ’ ὡσ φοβούμενοι δή που πέμψαι τοὺσ νυνὶ δόξομεν. εἰε͂ν. ἰδίᾳ μὲν δὴ καθ’ αὑτὸ ἑκάτερον τοσοῦτον ἔχει φόβον, τό τε τῆσ ἐνταῦθα ἀφελεῖν δυνάμεωσ καὶ τὸ στρατεύειν ἐκεῖσε ὁποσοιστισινοῦν. ἀλλήλοισ δὲ πῶσ ὑπεναντία ταῦτα; ἐκ μὲν τοῦ τἀνταῦθα πονήρωσ ἔχειν, θάρσοσ τοῖσ ἐκεῖ γίγνεται πολεμίοισ, ὡσ εἰ μικρὸν ἀντίσχοιεν, οὐ περαιτέρω κινδυνεύσοντασ, ἐκ δ’ αὖ τοῦ παρὰ γνώμην ἐκεῖ πρᾶξαί τι τοῖσ ἐνταῦθα πᾶσι συγκινδυνεύειν ἐστί. μὴ γὰρ ὅτι κρατηθέντοσ ἡμῶν τοῦ στόλου, ἢ τοῖσ ὅλοισ ἐκείνων ὑπερεχόντων, ἀλλ’ εἰ ψευδὴσ μόνον φήμη καὶ δόξα ἀφίκοιτο, ὅτι ἐπταίκαμεν, πάντα ἀνακεχαίτισται καὶ μεθέστηκε, καὶ τῶν νῦν κατ’ ἀνάγκασ ὑμῶν ἀκροωμένων οὐδείσ ἐστιν ὅστισ οὐ διὰ Λακεδαιμονίων εὐθὺσ τὰ ἑαυτοῦ ποιήσεται. εἰ δὲ στερησόμεθα, ὦ Ἀθηναῖοι, τῶν συμμάχων καὶ τῶν προσόδων, τί τὸ λοιπὸν ὑμῖν; ἐγὼ μὲν οὐκ ἂν εἴποιμι, ὁρᾶται δὲ ὑπὸ πάντων. ἔπειτα ἀναμιμνήσκουσιν ἡμᾶσ ὡσ εὐθὺσ ἀπ’ ἀρχῆσ ἔδοξε μὴ μάχεσθαι Πελοποννησίοισ περὶ τῆσ χώρασ, ἀλλ’ ἀποστόλοισ καὶ περίπλοισ πολεμεῖν. ὅτι δ’ αὐτὸσ οὗτοσ ἀνὴρ Περικλῆσ ὁ ταῦτα πείθων κἀκεῖνο συνέπειθεν, ἀρχὴν μὴ ἐπικτᾶσθαι παρὰ τὸν πόλεμον, τοῦτο οὐ βούλονται μεμνῆσθαι, πάντων μάλιστα εἰκὸσ ὄν. ἐγὼ γὰρ, ὦ Ἀθηναῖοι, τὴν πόλιν τὴν ἡμετέραν ἁπασῶν πόλεων τοσοῦτον προέχειν ὑπολαμβάνω ὥστε μὴ μόνον καθ’ ἑκάστην οἱάν τε εἶναι νικᾶν, ἀλλὰ καὶ κατὰ ἔθνη τινὰσ αὐτῶν, οὐ μέντοι κρείττω γε τῆσ ἀνθρωπείασ φύσεωσ γενέσθαι ποτ’ ἂν, οὐδ’ εἰκὸσ εἶναι ταῦτ’ ἀξιοῦν. οἱο͂ν Πελοποννησίων κρατεῖν ἂν ὑμᾶσ φημι μόνουσ μόνων καὶ συμπάντων, καὶ πάλιν αὖ Σικελίαν οὐ χαλεπῶσ ἂν λαβεῖν, εἰ πρὸσ αὐτοὺσ ὑμῖν εἰή Σικελιώτασ ὁ πόλεμοσ. ταὐτὰ δὲ ταῦτα λέγω καὶ περὶ τῶν ἐν Ἰταλίᾳ πραγμάτων, ὡσ οὐκ ἂν ὑμᾶσ ἐκφύγοι σχολῆσ ἀπὸ τῶν ἄλλων παραπεσούσησ.

εἰ μέντοι δεήσει κατὰ ταυτὸν καὶ Πελοποννησίοισ καὶ τοῖσ ἐν Σικελίᾳ καὶ Ἕλλησι καὶ βαρβάροισ πολεμεῖν, καὶ πρὸσ τούτοισ ἔτι τοῖσ ἀπὸ τῆσ ἀντιπέρασ ἠπείρου μετ’ ἐκείνων ἐσομένοισ, οὐκέτι τοῦτ’ ἔχω θαρρεῖν, ἀλλὰ δέδοικα τὰσ ἐλπίδασ ἡμῶν μακρὰσ οὔσασ. ἡ γὰρ παρενθήκη τοῦ πολέμου κινδυνεύει μείζων τοῦ κεφαλαίου ἡμῖν καθίστασθαι, οἵτινεσ ἀξιοῦμεν Σικελίαν καὶ Ἰταλίαν καὶ Καρχηδόνα καὶ μικροῦ δεῖν πάντασ ἀνθρώπουσ ὑποχειρίουσ ποιήσασθαι, ἵν’ αὐτοὺσ δεῦρο κομίσαντεσ τὴν Πελοπόννησον παριστῶμεν. ἐμοὶ δὲ, ὦ Ἀθηναῖοι, καὶ μηδεὶσ ὑπολάβῃ δυσκόλωσ, τοὐναντίον δοκεῖ πρότερον ἐγχωρεῖν τε καὶ χρῆναι τὴν Πελοπόννησον ὑφ’ ἡμῖν αὐτοῖσ ποιήσασθαι, ἵνα διὰ τούτων τῶν ἔξω τοσούτων κρατήσωμεν, καὶ δεῖν διὰ τούτων ἐκεῖνα προσκτήσασθαι μᾶλλον ἢ τοῖσ ἐκεῖ τούτων ἕνεκα ἐγχειρεῖν ἐν ἀκαιρίᾳ. ὅτι δ’ οὐκ ἐκείνῳ τῷ λόγῳ χρὴ πιστεύειν, ὡσ ἡ πολλὴ τῆσ Συρακοσίων δυνάμεωσ πρὸσ ἡμῶν ἐστιν, ἀκούσατε. οὐδεὶσ, ὦ Ἀθηναῖοι, τῶν ἐν Σικελίᾳ οὔτε Ἑλλήνων λέγω οὔτε βαρβάρων ἐξ ἴσου Συρακοσίουσ τε μισεῖ καὶ ἡμῖν εὐνοϊκῶσ ἔχει, ἀλλ’ ὥσ μοι δοκοῦσι διακεῖσθαι φράσω. ἐκεῖνοι, μέχρι μὲν μηδεὶσ ἀφῖκτο παρ’ ἡμῶν εἰσ Σικελίαν, ἐδυσχέραινον Συρακοσίουσ, ὥσπερ ἡμᾶσ πολλοὶ τῶν ἡμετέρων συμμάχων. οὐδεὶσ γὰρ ἑκὼν οἶμαι δουλεύειν βούλεται. δυνάμεωσ δὲ τοσαύτησ φανείσησ, καὶ πάλιν ἄλλησ πεμπομένησ ὑφ’ ἡμῶν καὶ τῆσ διανοίασ οὔσησ περιφανοῦσ, οὐκέτ’ ἐκείνουσ μισοῦσι μᾶλλον ἢ ἡμᾶσ δεδίασιν, ὥσθ’ ἡμεῖσ διαλλακταὶ γιγνόμεθα αὐτοῖσ. πολὺ γὰρ αὖ μᾶλλον αἱρήσονται τοὺσ οἰκείουσ καὶ ὁμοίουσ, ἐὰν ἄρα καὶ παριδεῖν δέῃ μικρὸν ἐλαττουμένουσ αὐτῶν, ἢ τοὺσ ἀλλοτρίουσ καὶ ἐπήλυδασ. ταῦτ’ ἐστὶν ἃ δέδοικα καὶ πρὸσ τούτοισ, ὦ Ἀθηναῖοι, τὴν Λακεδαιμονίων ψευδολογίαν, ὑφ’ ἧσ διαβεβλήμεθα, ὡσ τῷ βιαίωσ ἄρχειν ἅπαντασ ὑπερβεβληκότεσ. πάντων δ’ ἀτοπώτατον τῆσ μὲν Ἀττικῆσ αὐτῆσ παραχωρῆσαι τοῦ μὴ μάχεσθαι μηδὲ κινδυνεύειν ἕνεκα, ὑπὲρ δὲ τῶν ἐν Συρακούσαισ αἱρεῖσθαι ὁτιοῦν καὶ παθεῖν; ἢ οὐκ ἀκούετε τῆσ ἐπιστολῆσ, ὡσ εἰ μή τισ αἱρήσει τὸ παρατείχισμα χειρὶ συχνῇ βιασάμενοσ, πέρασ τἀν τῇ γῇ πράγματα ἔχει;

οὐκοῦν ἄτοπον τοὺσ αὐτοὺσ κινδύνουσ ὑπὲρ μὲν τῆσ οἰκείασ καὶ τῶν ὄντων φεύγειν, ὑπὲρ δὲ τῆσ ἀλλοτρίασ καὶ τῶν μηδὲν προσηκόντων ὑφίστασθαι. καὶ μὴν ἐνταῦθα μὲν πρὸσ Πελοποννησίουσ καὶ Βοιωτοὺσ ἐγίγνετ’ ἂν ἡ μάχη, ἐκεῖ δὲ πρόσ τε τοὺσ αὐτοὺσ τούτουσ παρόντασ καὶ πρὸσ ἄλλουσ ἔτι πλείονασ, τοὺσ μὲν ἐξ αὐτῆσ τῆσ νήσου, τοὺσ δ’ ὅθεν ἂν τύχῃ. καὶ μὴν οὐδ’ ὑπὲρ φυλακῆσ γε τῆσ χώρασ εἰ λάβοιμεν οὐδὲν ἂν εἴποιμι· παντελῶσ γὰρ ἂν ἀγνοοίην τὰ παρόντα. καίτοι πρόσ γε τὸ τῆσ Κύπρου παράδειγμα τοσοῦτον εἰπεῖν εἶχον, ὅτι βασιλεὺσ μὲν ἄρχει Κύπρου διὰ πάσησ συνεχοῦσ ἀπὸ τῆσ ἑαυτοῦ, ἡμῖν δὲ εὐθὺσ πρὶν Μαλέαν περιπλεῦσαι πᾶν τὸ ἐν δεξιᾷ πολέμιον. ἀλλ’ ἐῶ ταῦτα. διδότω τισ ἡμῖν θεῶν Σικελίαν καὶ τὸ λοιπὸν, εἰ βούλεσθε, ὁ πάντα ἐγὼ δεδιὼσ ἐγγυῶμαι. ἀλλὰ τί δεῖ τοὺσ πόρρωθεν φόβουσ καὶ κινδύνουσ δεδιέναι, ἀφέντα τοὺσ ἐν ὀφθαλμοῖσ; πρὸσ ταῦτα λεγόντων ὡσ ἡ Σικελία πολλὴ καὶ ἀγαθὴ καὶ πρὸσ τὸν πόλεμον λυσιτελεστάτη· ἀλλ’ ὅπωσ μὴ μεταβάλῃ ποθ’ ἡμῖν τὰσ ἐπωνυμίασ, μηδὲ τὸ τοῦ Πέρσου πάθωμεν, ὃσ ἀκούων Μαρδονίου περὶ τῆσ Εὐρώπησ ὅτι πολλὴ καὶ ἀγαθὴ καὶ οὐδὲν φαυλοτέρα τῆσ Ἀσίασ κεκτῆσθαι, ἀγαπητὸν κέρδοσ εὑρ͂ε τὴν σωτηρίαν. ὅτου γὰρ ἂν πράγματοσ μὴ τὸ δυνατὸν ἡγῆται, τό γε λοιπὸν ὕθλοι καὶ σκιαί. νὴ Δί’ αἰσχρὸν γὰρ φυγεῖν ἐκ Σικελίασ. πότερον εἰ κρατῆσαι παρὸν φεύγοιμεν, ἢ καὶ ὁπωσοῦν; εἰ μὲν γὰρ ἐὰν κρατῆσαι παρὸν, δειξάτω τισ ὡσ ἔξεστιν· εἰ δὲ καὶ ὁπωσοῦν, οὐδὲν ἄλλο ἢ τὸ σωθῆναι δεινὸν ἡγοῦνται. ἔτι τοίνυν ἡδέωσ ἂν ἐροίμην αὐτοὺσ πότερον αὐτὸν τὸν κατάπλουν τῶν τριήρων καὶ στρατιωτῶν αἰσχρὸν νομίζουσιν. ἀλλὰ μὴν τοῦτό γε εὐξάμεθα ἐξ ἀρχῆσ δή που, δέξασθαι σῶσ αὐτούσ. ἢ τοῦτο μὲν οὐκ αἰσχύνονται, ἐκεῖνο δὲ, εἰ μὴ τυχόντεσ τῶν πραγμάτων ἐπανίασιν; εἰ γὰρ ἐνταῦθα τὸ αἰσχρόν ἐστι, τί μᾶλλον ἐάν γε μένωσι λύεται, ἑώσ ἂν τὸ τυχεῖν ἓν τῶν ἀδυνάτων;

ἐμοὶ μὲν γὰρ τοὐναντίον, ὦ Ἀθηναῖοι, φαίνεται, ἔτι μεῖζον ταύτῃ γε τὸ αἰσχρὸν καθίστασθαι. εἰ γὰρ ἐμμείναντεσ ὥσ τι δράσοντεσ, εἶτα πείσονται πλείονα ἢ νυνὶ πεπόνθασι, πῶσ οὐχ ὅπερ εἶπον συμβήσεται; ἀλλὰ μὴν ὅτε τοῦθ’ ἓν φαμὲν ἂν αἰσχύνεσθαι τὸ μηδὲν καταπρᾶξαι, οὐχ ἡ νῦν κλῆσισ ἔχει τὸ αἰσχρόν· οὐδὲν γὰρ μᾶλλον αὐτὴ τά γε ἐκεῖ διέφθαρκεν, ἀλλ’ ἡ τότε ἔκπεμψισ τῶν ἀδυνάτων ἡμᾶσ ἐπιθυμοῦντασ ἤλεγξεν. ὥστε τοῖσ ἐκεῖνα πείσασιν ἐγκλητέον, οὐ τοῖσ ταῦτα συμβουλεύουσι. διὰ γὰρ ἐκείνουσ φεύγειν ἠναγκάσμεθα, ὡσ αὐτοὶ λέγουσι, ἐξὸν κατὰ χώρασ ἐξ ἀρχῆσ μένειν. ἐγὼ δ’ οὐδὲ φυγὴν εἴποιμ’ ἂν, ὦ Ἀθηναῖοι, τόν γε τοιοῦτον εἶναι· οὐδαμῶσ. εἰ μὲν γὰρ ἐπιόντασ αὐτοὺσ μὴ ἐτολμῶμεν ὑφίστασθαι, εἰκότωσ ἄν τισ ἔφη δειλίαν εἶναι· εἰ δὲ ἐπήλθομεν ἐκ περιουσίασ, εἰ μὲν προὐχώρει, μὴ προαπελθεῖν, ἀντιπεσόντοσ δὲ ἀναχωρεῖν τῆσ αὐτῆσ ἐστι σωφροσύνησ. οἱ γὰρ ὑπὲρ τοῦ πλείονοσ πόλεμοι τοῦτον ἔχουσι τὸν νοῦν, ἂν μὲν ἐξῇ λαβεῖν, τολμᾶν, εἰ δὲ μὴ, τό γε δεύτερον, μὴ χείρω τἀρχαῖα ποιῆσαι· ὥσπερ οἶμαι καὶ τοὺσ ἀγαθοὺσ χρηματιστὰσ ὁρῶμεν οὐκ εἰ μὴ πλείω τὰ ὄντα ποιῆσαι δυνήσονται, καὶ τοῖσ ἀρχαίοισ ἑκόντασ βλαπτομένουσ, ἀλλ’ ἐπιχειροῦντασ μὲν ἐάν τι περιῇ, μὴ φιλονεικοῦντασ δὲ ἐάν τι κωλύῃ. ἐπὶ τούτοισ γε, ὦ Ἀθηναῖοι, τοῖσ λόγοισ οὐδὲ νῦν ἀπὸ τοῦ παρατειχίσματοσ χρῆν ἀναχωρῆσαι Νικίαν, οὐδ’ ὅσουσ ἀγῶνασ ἠγωνίσαντο οἱ στρατιῶται, οὐκέτι χρῆν ἀναχωρεῖν, ὡσ ἐοίκεν, ἐπειδή γε ἅπαξ συνέστησαν. μωρία ταῦτα καὶ γέλωσ. ὅτι δ’ οὐδὲν ἔξω τῶν εἰωθότων οὐδ’ ἀπὸ τῆσ ἀνθρωπείασ φύσεωσ ποιήσομεν, ἂν μὴ τοῖσ ἀνηνύτοισ προσκαθεζώμεθα, ὀλίγων ἅμα καὶ ἐναργῶν ἀναμνήσθητε. οἶδα μὲν γὰρ εἰσ Θετταλίαν ποθ’ ἡμᾶσ στρατεύσαντασ ὑπὲρ τῶν Ὀρέστου πραγμάτων, ὡσ οὐ προὐχώρει, πάλιν μετ’ ἐκείνου δεῦρ’ ἀναστρέψαντασ· οἶδα δὲ εἰσ Οἰνιάδασ Ἀκαρνάνων διαβάντασ, ὡσ οὐκ ἦν ἑλεῖν, ἀναχωρήσαντασ, Περικλέουσ, οὐ Νικίου στρατηγοῦντοσ·

οἶδα δὲ τὴν Βοιωτίαν οὐ μικροῦ σχόντασ, ὥσπερ οὗτοι νῦν φασι τὰσ Συρακούσασ, ἀλλ’ ἑλόντασ πᾶσαν καὶ πάλιν ἐκλιπόντασ, ὡσ ἐπλήγημεν, τὴν τῶν ληφθέντων ἐν τῇ μάχῃ σωτηρίαν πλείονοσ ἀξίαν κρίναντασ. καὶ μὴν καὶ Ἀχαί̈αν γε καὶ ἕτερα μέμνησθε ἀποδόντεσ Πελοποννησίοισ ὑπὲρ εἰρήνησ. καίτοι ὅτε τῶν ἐκ τοῦ πολέμου πλεονεξιῶν ἑκόντεσ ἀπηλλάττεσθ’, ἵν’ εἰρήνη γένοιτο, ἦ που ἐν αὐτοῖσ γε τοῖσ τοῦ πολέμου πράγμασι καὶ ταῖσ ἀνάγκαισ εἰκὸσ μὴ διπλοῦσ τοὺσ κινδύνουσ ἐθέλειν προστίθεσθαι. οὗτοι δὲ καὶ διπλῶν πέρα καὶ οὐκ ἐλάττουσ ἢ τὸ θαρρεῖν ἀφαιρεῖσθαι. σκέψασθε δὴ καὶ τόδε, ὅτι Λακεδαιμόνιοι καθ’ ἕκαστον ἔτοσ ἐμβάλλοντεσ εἰσ τὴν Ἀττικὴν οὐκ ᾐσχύνοντο ἀναχωροῦντεσ, τοσαῦτα ὅσα ἠδύναντο βλάψαντεσ· καὶ νὴ Δία γε ἐνέβαλλον μὲν ἑώσ αὐτοῖσ περιῆν· ἐπεὶ δὲ ἔδεισαν ὑπὲρ τῆσ χώρασ, ἐπαύσαντο. νυνὶ δὲ πάλιν φρουροῦσιν ἐν Δεκελείᾳ, ἐπειδὴ περίεστι τῶν πραγμάτων αὐτοῖσ. τοσοῦτόν ἐστιν ὁ καιρὸσ καὶ τὸ ἐξεῖναι. οὐδεὶσ γὰρ ἀνθρώπων ἐκ προρρήσεωσ ἅπαντα κατεργάζεται οὐδ’ οἱ πόλεμοι δουλεύουσι ταῖσ ἐπιθυμίαισ, ἀλλ’ ἡ τύχη τὰ πλείω διαιρεῖ, ἧσ ὅσον δίδωσι μεταλαμβάνοντασ εἰδέναι τι χρὴ καὶ παριδεῖν. χωρὶσ δὲ τούτων ἐναντίοσ οὗτόσ ἐστιν ὁ λόγοσ αὐτῶν τῷ σοφωτέρῳ, ὃσ εἰ μηδὲν πράττοιεν οἱ νῦν ἀπελθόντεσ, ὡσ ἐξέσται καὶ ἀμφοῖν ἀναπλεῖν ἐπαγγέλλεται. εἰ μὲν γὰρ αἰσχρὸν τὸ φεύγειν κἂν ὁτιοῦν ἐν τοῖσ πράγμασιν, ἔτ’ αἴσχιον ἔσται τότε, ὅταν ἀμφοτέρουσ καταλαμβάνῃ τοὺσ στόλουσ. εἰ δ’ ἰσχυρὸν ἡ ἀνάγκη, τί δεῖ τὰ πράγματα ἀφέντασ φοβεῖν ὑμᾶσ τοῖσ ὀνόμασι; τοσούτῳ γὰρ βελτίων ἡ νῦν ἀναχώρησισ, ὅσῳ μάχασ τε νενικηκότεσ, ὦ Ἀθηναῖοι, καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν καὶ τὰσ Συρακούσασ αὐτὰσ παρὰ μικρὸν ἐλθόντεσ ἔχειν, εἶτα ἀντιπεσούσησ τῆσ τύχησ ἀναστρέψομεν, ἀμφοῖν σημεῖα πᾶσιν ἀνθρώποισ καταλιπόντεσ, τῆσ τε ἐπὶ τῶν ἀγώνων εὐψυχίασ καὶ τῆσ πρὸσ τοὺσ καιροὺσ εὐαρμοστίασ, καὶ οὔτε Συρακοσίων οὔτε Σελινουντίων οὔτ’ ἄλλοσ οὐδεὶσ τῶν ἐκεῖ κομπάσεται καθ’ ἡμῶν οὐδ’ ὡσ ἐξήλασεν ἕξει λέγειν. πάντεσ γὰρ ἄνθρωποι συνήσονται, ὅσον μὲν εἰσ ἡμᾶσ κἀκείνουσ ἧκεν, οὐδὲ μικρὸν αὐτοὺσ ἀντᾶραι δυνηθέντασ, Λακεδαιμονίων δὲ καὶ Κορινθίων ἐπελθόντων καὶ τῶν ἀρχαίων πολεμίων οὕτωσ ἡμᾶσ δόντασ λογισμὸν ἡμῖν αὐτοῖσ πρὸσ τὰ παρόντα.

ὥστ’ οὐ μόνον ἀσφάλεια, ἀλλὰ καὶ δόξα ἀγαθὴ τῇ γνώμῃ προσγίγνεται. οὗτοι μὲν οὖν φοβοῦνται μὴ φεύγειν δοκῶμεν, ἐγὼ δὲ ἀπεύχομαι μὲν τοῦ λόγου τὴν ἀλήθειαν, τὸν ἐναντίον δὲ φοβοῦμαι φόβον μὴ πλεονάζοντεσ, εἶτ’ οὐ δυνηθῶμεν φεύγειν, ἀλλὰ πάθωμεν ταυτὸν τοῖσ περὶ τοὺσ κύβουσ φιλονεικοῦσιν, οἷσ ἐξὸν παριδεῖν ὅσον ἐζημιώθησαν, εἶτα ἀθώοισ εἶναι τοῦ πλείονοσ, ἡ μετὰ τῆσ ὀργῆσ ἔρισ τὴν εἰσ τοὔσχατον ἤνεγκε βλάβην. δοκεῖ δ’ ἔμοιγε τοὐναντίον εἶναι οὐκ ἐν μὲν τῷ πέμπειν τὴν βοήθειαν ἢ λαβεῖν Σικελίαν ἢ κομίσασθαι τοὺσ ἄνδρασ πάλιν, ἐν δὲ τῷ καλεῖν ἤδη διεφθάρθαι τἀκεῖ πράγματα, ὥσπερ ἀρτίωσ ἠκούετε. ἀλλ’ ἡμεῖσ ἑώσ ἐστὶ καιρὸσ εἰ μὲν μεταπεμψόμεθα καὶ γενησόμεθα πάντεσ ἐν ταὐτῷ, φημὶ θεῶν ἵλεων ὄντων ἐλπίδασ καταλείπεσθαι περὶ τῶν ἐκεῖ πραγμάτων, ὥσπερ καὶ πρότερον συνέβη πέμψασι κατὰ καιροὺσ, ἔπειθ’ ὕστερον μειζόνωσ ἐπιθέσθαι δυνηθῆναι. ἂν δ’ ὠθιζώμεθα πρὸσ τὸ ἀδύνατον, φημί τιν’ ἡμῶν κέρδοσ τὴν ζημίαν ἡγήσεσθαι, εἰ μόνον τῶν πραγμάτων συμβαίη διαμαρτεῖν καὶ πλέον μηδὲν προσυπάρξει παθεῖν. ἔπειτα καὶ τίσ τῶν στρατηγῶν, ὦ Ἀθηναῖοι, θαρρήσει καθ’ αὑτὸν δεῦρο ἀνάγειν ἀθρόαν τὴν δύναμιν, ὅταν ὑμῖν προσαγγελθὲν ἀπεψηφισμένοι φαίνησθε, μηδὲ τοὺσ ἐλάττουσ ἐπανήκειν πρὶν πρᾶξαι περὶ ὧν ἐπέμφθησαν· καὶ ὅπου νῦν ὤκνησε Νικίασ τὰ παρ’ ὑμῶν, τί ποθ’ ἡγήσεται πείσεσθαι δευτέρασ ἐλπίδοσ ὑμῶν ἁμαρτόντων; οὕτωσ ἢ νικήσοντασ πέμπετε, ἢ θάτερον οὐ βούλομαι προσθεῖναι. ἐν οἷσ δὲ ἐγὼ λέγω πάντα ἐφ’ ὑμῖν μετὰ τοῦ καιροῦ γίγνεται, καὶ τὸ λαβεῖν Σικελίαν, ἐὰν ἐξῇ, καὶ τὸ αὐτούσ γε εἶναι σῶσ, ἐὰν ἄρα ἐκεῖνο μόνον μὴ συμβῇ. καὶ γὰρ εἰ μὲν ῥᾴδιον τἀνταῦθα καταστήσασθαι, χρησαμένουσ ἁπάσῃ τῇ δυνάμει, ῥᾴδιον πλεῖν ἐξ ὑπαρχῆσ ἐπ’ ἐκεῖνα· εἰ δέ ἐστι μείζων ἡ πραγματεία, τί τοῖσ ἐνταῦθα οὐκ ἔχοντεσ ἱκανῶσ ἀνταρκεῖν ὑπερορίουσ ταραχὰσ ἡμῖν αὐτοῖσ ἐξευρίσκομεν;

ὑπερβολὴν δὲ ποιήσομαι· εἰ γὰρ ἴσα καὶ κοινὰ θείημεν εἶναι τἀν τῇ Σικελίᾳ πράγματα, ὃ πολλῷ πλεονεκτεῖν ἡμᾶσ ἔγωγ’ ἂν φαίην εἶναι, εἴπερ οὕτωσ εἶχεν, ἐκεῖνό γε δή που πάντεσ ἐπιστάμεθα, ὅτι οὐ τοσοῦτον κέρδοσ λαβεῖν Σικελίαν εἰ προχωροῖ, ὁπόσον τι κακὸν τοσαύτῃ δυνάμει σφαλῆναι. ὅτε τοίνυν μείζων ὁ φόβοσ τῆσ ἐλπίδοσ, πῶσ οὐκ ἄξιον φυλάξασθαι; θαυμάζω δὲ τῶν φοβουμένων μὲν Συρακοσίουσ μὴ δεῦρ’ ἐπιπλεύσωσιν, αὐτοὺσ δ’ ἐπ’ ἐκείνουσ πλεῖν κελευόντων, ὥσπερ ἄδειαν οὖσαν. ἐγὼ δ’ ἡγοῦμαι μὲν Συρακοσίουσ οὐχ οὕτω παραφρονεῖν ὥστ’ ἀγαπητῶσ καὶ παρὰ δόξαν ἀπαλλαγέντασ πραγμάτων αὑτοῖσ κινεῖν ἕτερα, ἄλλωσ τε καὶ παρ’ ἡμῶν αὐτῶν ἐγνωκότασ ὡσ οὐ λυσιτελὲσ τοσαύτην ἀπὸ τῆσ οἰκείασ ῥᾳδίωσ κινεῖσθαι, εὐξαίμην δ’ ἂν ἅπασι τοῖσ θεοῖσ ἐνταυθοῖ λαβεῖν αὐτούσ. ἅμα μὲν γὰρ οὐ πρὸσ ἴσασ ναῦσ προσοισόμεθ’ αὐτῶν, ὅσασ περ ὑπὲρ τῆσ αὑτῶν σωτηρίασ ἐκεῖ παρέξονται, ἅμα δ’ οἶμαι τὸν νόμον εἴσονται τῶν ὑπερορίων καὶ μεγάλων στρατειῶν· ᾧ περιέπεσε μὲν ὁ Περσῶν βασιλεὺσ ὁ δεῦρο στρατεύσασ, περιέπεσον δὲ Καρχηδόνιοι διαβάντεσ εἰσ Σικελίαν μυριάσι πολλαῖσ καὶ πεζῆσ καὶ ναυτικῆσ δυνάμεωσ. οὐ γὰρ ὁμοίωσ τά τε οἰκεῖα φυλάττειν δυνατὸν καὶ τοὺσ μακρὰν ἀφεστῶτασ χειροῦσθαι, ἀλλ’ ἀκολουθεῖ τισ νέμεσισ τῷ τολμήματι. ἃ καὶ Λακεδαιμόνιοι γιγνώσκοντεσ οὐδὲν οὕτωσ ὡσ τὰσ διὰ πολλοῦ στρατείασ φυλάττονται. καὶ γάρ τοι τῶν Ἑλλήνων οὐκ ἐλάχιστον δύνανται τὰσ κατὰ μικρὸν πλεονεξίασ συλλέγοντεσ. εἰ δὲ δεῖ πάντων ἀποστάντα ἓν εἰπεῖν, οὐκ εἴ τί ποθ’ ἡμᾶσ ἀναγκαῖον περιστήσεται, τούτου χάριν καὶ τὰ μὴ προσήκοντα ἑκόντασ αὑτοῖσ προστίθεσθαι χρὴ, ἀλλὰ χωρὶσ τιθέναι τό τ’ ἀμύνασθαι τοὺσ ἐπιόντασ καὶ τὸ μὴ ἐθέλειν ἑαυτῶν φείσασθαι. ἐγὼ δὲ φοβοῦμαι μὲν ἃ μικρῷ πρόσθεν εἴρηκα, φοβοῦμαι δὲ καὶ τοὺσ οἰωνοὺσ, βλέπων μὲν εἰσ τὰ μυστήρια ὡσ οὐ καλῶσ ἐξεφοίτησε πρὶν ἐκπλεῖν ἡμᾶσ, βλέπων δ’ εἰσ τοὺσ ἑρμᾶσ ὡσ διετέθησαν, ἐνθυμούμενοσ δὲ ὡσ ὁ ταῦτα συμβουλεύσασ ἐπάρατοσ γεγένηται καὶ μόνῳ τούτῳ δημοσίᾳ τὰ γένη τὰ ἱερὰ κατηράσατο.

ἀναμιμνήσκομαι δὲ καὶ τῆσ εἰσ Αἴγυπτον στρατείασ, ἣν καλῶσ οὗτοσ ἀρτίωσ περιέστελλεν, ἣ διακοσίασ ἡμῶν τριήρεισ παρείλετο, καὶ ταῦτ’ ἐχόντων μοῖραν ἤδη Αἰγύπτου οὐκ ἐλάττω τῆσ πάσησ Σικελίασ· καὶ οὐδ’ ἐνταῦθα ἔστημεν, ἀλλὰ χρόνου διελθόντοσ ᾤχοντο ἕτεραι πεντήκοντα βοηθοὶ ταῖσ ἐκεῖ, καὶ οὔτ’ ἐκείνασ οὐδὲν ὤνησαν καὶ αὐτοὶ προσαπώλοντο ἐπιθήκην. τοῦτο μέντοι, τοῦτο ἐγὼ φρίττω τὸ παράδειγμα, ὦ Ἀθηναῖοι, καὶ οὔτε νὺξ οὔτε ἡμέρα παραιρεῖται τὴν μνήμην αὐτοῦ· καὶ δέομαι πάντων ὑμῶν τὴν Σικελίαν ὡσ τὴν Αἴγυπτον φυλάξασθαι καὶ μὴ πολλὰ τοιαῦτα ποιεῖν παραδείγματα, λογιζομένουσ εἰ τότε τισ ταῦτ’ εἰπὼν ἔπεισε, μάλιστα μὲν ἐξ ἀρχῆσ μὴ πλεῖν εἰσ Αἴγυπτον, εἰ δὲ μὴ, τάσ γε δευτέρασ τριήρεισ μὴ πέμπειν, ὡσ οὐδ’ ὁτιοῦν ἂν πρᾶγμα τῇ πόλει συνέβη, ἢ τά γε δεύτερα οὐκ ἂν προσαπώλετο. ἀλλὰ μὴν εἰ πάντεσ ἐπίστασθε ὅτι κἀκεῖνα ἡμαρτήθη γνώμῃ συμβούλων καὶ τῷ τοὺσ κωλύοντασ ἔλαττον σχεῖν, ὁρᾶτε μή ποτε καὶ νῦν τῆσ ἡμετέρασ ἥττησ αὐτοὶ τὴν δίκην δῶτε. ἐνθυμεῖσθε δ’ ὡσ οὐδ’ ἀπὸ τῶν ἐν Κύπρῳ ποτὲ νικῶν πολλῶν καὶ μεγάλων περιεγένετο ἡμῖν αὐτήν γε κτήσασθαι τὴν Κύπρον, ἀλλ’ ἀφέντεσ αὐτὴν ἀνεχωρήσαμεν. ὡσ δὲ καὶ τὸ χωρίον λοιμῶδεσ οὗ τὸ στρατόπεδον πάντεσ ἴσωσ πυνθάνεσθε. ἃ χρὴ λογιζομένουσ οὐκ εἰ μετὰ παιάνων ἐκπλεύσαντασ ἀπράκτουσ ὑποδεξόμεθα ἀφόρητον νομίζειν, ἀλλ’ ἐκεῖνο πάντων ἂν γενέσθαι σχετλιώτατον, εἰ οὓσ τότε ὡσ ἀρχὴν ἐπικτησομένουσ καὶ μετὰ τοιούτου σχήματοσ ἐξεπέμπομεν, τούτουσ ὑπ’ ἄλλων ποτὲ φωνῶν ζητήσομεν, καὶ ἡ τότε ἅμιλλα μέχρι Αἰγίνησ οὐκ ἐάσει νῦν αὐτοὺσ εἰσ τοὺσ οἰκείουσ λιμένασ ἀποσωθῆναι. ἐμοὶ μὲν εἴρηται·

εὔχομαι δὲ δυοῖν θάτερον, ἢ καὶ ὑμῖν συνδοκεῖν, ἢ γνώμησ ἁμαρτεῖν αὐτὸσ καὶ δειλίαν ὕστερον μόνοσ ἐξ ἁπάντων ὀφλεῖν.

상위

Aristides, Aelius (아리스티데스, 아일리오스)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION