Aristides, Aelius, Orationes, Πανηγυρικὸσ ἐν Κυζίκῳ περὶ τοῦ ναοῦ

(아리스티데스, 아일리오스, 연설, Πανηγυρικὸσ ἐν Κυζίκῳ περὶ τοῦ ναοῦ)

ἅπασι μὲν, ὡσ ἐγὼ νομίζω, προφάσεισ ἱκαναὶ τοῦ λέγειν ὡσ ἐν τῷ παρόντι· ἥ τε γὰρ πόλισ ἀξία σπουδῆσ, εἰ δή τισ ἄλλη τῶν Ἑλληνίδων, τό τ’ ἔργον ἐφ’ ᾧ τὴν ἱερομηνίαν ποιεῖται μέγιστον τῶν εἰσ ὄψιν ἐλθόντων ἀνθρώποισ, οἵ τε καιροὶ τῶν πώποτε ἄριστοι καὶ τελεώτατοι· ἐμοὶ δὲ καὶ μάλιστα ἐναργὴσ ἡ πρόφασισ καὶ τῆσ συνηθείασ τοῦ βίου τοῦ ἡμετέρου. ὁ γὰρ Ἀσκληπιὸσ κελεύει λέγειν· ὥστ’ οὔτ’ ἀσθένειαν σώματοσ οἱο͂́ν τε ὑπολογίσασθαι πρόσ γε αὐτὸν τὸν σωτῆρα οὔτε τῆσ ὑποθέσεωσ τὸ μέγεθοσ καταδεῖσαι μὴ οὐ ῥᾴδιον ᾖ τυχεῖν· ἀλλ’ ὥσπερ ἔφη Πίνδαροσ, θεοῦ δείξαντοσ ἀρχὴν οὐδὲν δὴ τὸ κωλῦον, ἄλλωσ τε καὶ οὐ νῦν πρῶτον αὐτοῦ πειρώμεθα, ἀλλ’ ἐν πολλοῖσ τε καὶ μεγάλοισ καὶ πρόσθεν ἔγνωμεν ἐφ’ ἡμῶν αὐτῶν, οὐχ ἑτέρων, ὁπόσον τὸ τῆσ ῥᾳστώνησ αὐτῷ περίεστι κἀν τοῖσ καθάπαξ ἀπόροισ εἶναι δοκοῦσι, καὶ μὴ ὅτι τοῖσ χαλεποῖσ μὲν, ἀπογνῶναι δ’ οὐκ ἀναγκαίωσ ἔχουσιν. ἔγωγ’ οὖν πρὸσ τοσοῦτον ἥκω τοῦ πιστεύειν ἑτέρῳ μελήσειν, ὥστ’ οὐκ οἶδ’ ὅντινα τρόπον αὐτοσχεδιάζω, πλὴν ὅσον οὐκ ἀπὸ στόματοσ παντελῶσ, ἀλλὰ γράφων ἔτι. οὔτε γὰρ πρόσθεν ἔγνων ὅ τι χρὴ λέγειν, πρὶν ἔδει λέγειν ἤδη, ὅ τε προστάξασ μείζων ἁπάσησ ἔμοιγε παρασκευῆσ. ἡγοῦμαι δὲ οὐ τὸν αὐτὸν τρόπον περὶ τῶν πραγμάτων τῶν μεγάλων ἔχειν καὶ τῶν πελαγῶν· τὰ μὲν γὰρ ὅσῳ μείζω, τοσούτῳ παρέχει πλείω τὸν φόβον, τὰ δ’ ἔστιν ὅπη καὶ βοηθεῖ, ἔστι γὰρ ὥσπερ ὁρ́μου λαβέσθαι πολλαχόθεν· ὥστ’ εἰ μὴ παντάπασί τισ εἰή δυστυχὴσ, τό γε τοῦ παντὸσ δοκεῖν διαμαρτεῖν διαφεύξεται. πεπύσθαι δέ τινα ἤδη καὶ τῶν ἐν Ὑπερβορέοισ οἶμαι τὸν περὶ Κυζίκου χρησμὸν καὶ τὸν μάρτυρα τῆσ εὐδαιμονίασ τῇ πόλει, ὃσ ταῖσ μὲν ἄλλαισ πόλεσιν ἐξηγητήσ ἐστι, τῇ δὲ πόλει ταύτῃ καὶ ἀρχηγέτησ.

τὰσ μὲν γὰρ ἄλλασ πόλεισ διὰ τῶν οἰκιστῶν ᾤκισεν οὓσ ἀπέστειλεν ἑκασταχόσε, ταύτησ δὲ ἐκ τοῦ εὐθέοσ αὐτὸσ γέγονεν οἰκιστήσ. ὥστε πῶσ οὐκ εὐδαίμων Κύζικοσ, ἀπὸ τοιαύτησ τε ἀρχῆσ ἀρξαμένη εἰσ τοιοῦτόν τε ἅμα τὸν οἰκιστὴν καὶ μάρτυρα ἀναφέρουσα; γνοίη δ’ ἄν τισ καὶ πρὸσ τὴν θέσιν εὐθὺσ αὐτῆσ ἀποβλέψασ καὶ τὴν φύσιν τὴν ὅλην, ὅτι γιγνομένην αὐτῇ τὴν ἐπωνυμίαν ἔθετο ὁ θεόσ· οὕτωσ καὶ τὰ ἀπὸ τῆσ γῆσ καὶ τὰ ἀπὸ τῆσ θαλάττησ συμβαίνει. πρόκειται γὰρ τῆσ Ἀσίασ, ἀρχομένη μὲν ἐκ νήσου, καθισταμένη δ’ εἰσ τὴν ἤπειρον, ἔνθεν μὲν τὸν Εὔξεινον πόντον προβεβλημένη, ἑτέρωθεν δὲ τὸν Ἑλλήσποντον, σύνδεσμόσ τισ οὖσα τῆσ θαλάττησ ἑκατέρασ, μᾶλλον δὲ ἁπάσησ ἣν ἄνθρωποι πλέουσι. παράπλοι δὲ αὐτὴν καὶ περίπλοι καὶ εἴσπλοι ναυτῶν ἁπάντων οὔποτε λείπουσιν, ἀλλ’ οἱ μὲν τὰ νῶτα κομίζονται οὐρίᾳ ἐφέντεσ εἰσ τὸ πέλαγοσ διὰ νήσων τῆσ πόλεωσ, οἱ δ’ εἰσ αὐτὴν καταθέουσί τε καὶ ἀναθέουσι. καίτοι εἰ τὴν Κορινθίων πόλιν εὐδαίμονα τοῖσ ποιηταῖσ ἔδοξε προσειπεῖν, ὅτι ἐπὶ τῷ Ἰσθμῷ κειμένη τοὺσ ἐφ’ ἑκάτερα τῆσ Πελοποννήσου βαδίζοντασ ὑποδέχεται, ἦ που λαμπρῶσ ταύτῃ γε προσήκει τῆσ προσηγορίασ. τῆσ γὰρ θαλάττησ ἐν μέσῳ κειμένη συνάγει πάντασ ἀνθρώπουσ εἰσ ταυτὸν, τούσ τε ἀπὸ τῆσ εἴσω πρὸσ τὴν ἔξω παραπέμπουσα καὶ τοὺσ ἔξωθεν πρὸσ τὰ εἴσω, ὥσπερ τισ ὀμφαλὸσ τοῦ μεταξὺ τόπου Γαδείρων καὶ Φάσιδοσ. ἔστι μὲν δὴ καὶ ἑτέραισ, οἶμαι, νήσοισ συμβεβηκὸσ ἐν ἀφθόνῳ τῇ κύκλῳ θαλάττῃ κεῖσθαι, καὶ Κρήτην Ὅμηροσ σεμνύνων ἔφη κεῖσθαι μέσην ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ· τὸ δὲ τῆσδε σεμνότερον. οὐ γὰρ ἑνὸσ πελάγουσ τὸ μέσον κατείληφεν· ἔξεστι δ’ εἰπεῖν οὐ πολλὴν αὐτῇ μόνον εἶναι τὴν θάλατταν, ἀλλὰ καὶ πολλαπλῆν, τὸ μὲν πρὸσ βορέαν ἄνω πηγήν τινα καὶ ἀφορμὴν ἁπάσησ τῆσ πλοί̈μου, τὸ δ’ αὖ πρὸσ ἑσπέραν πορθμὸν τὸν μήκιστον καὶ χαριέστατον, τρίτον δὲ μέσον τούτων ἀμφοτέρων καὶ φύσει καὶ τόπῳ τοῦτο ὃ δὴ Προποντίδα κληθῆναι, πᾶν ὡσ εἰπεῖν αὐτὴ πεπλήρωκε. καὶ τὰ μὲν ἐκ θαλάττησ τοιαῦτα·

ἡ δὲ τοσοῦτον ἄρα ἀπέχει τῆσ ἠπείρου ὥστ’ ἐξεῖναι καὶ λαθεῖν τὸ μὴ νῆσον εἶναι, κἂν εἴ τισ τὰ χώματα ἀνέλοι καὶ τὰσ γεφύρασ, ἐξεῖναι νήξασθαι πρὸσ αὐτὴν ἐκ τῆσ ἠπείρου. τὰ δ’ αὖ παρὰ τῆσ γῆσ ἀδελφά τε τούτων καὶ ἀντίρροπα. πολλὴ μὲν γῆ πᾶσα καὶ ἄφθονοσ, καὶ ὡσ ἄν τισ ἀξιώσειε κατ’ ἐπωνυμίαν τὴν ἤπειρον εἶναι τὸ μέγεθοσ, πολλαὶ δὲ αἱ φύσεισ καὶ πλεῖστον ἀλλήλων κεχωρισμέναι καὶ πᾶσαι νεύουσαι πρὸσ τὸ βέλτιστον. ὄρη τε γὰρ ἐνταῦθα ἡμερώτερα τῶν παρ’ ἄλλοισ πεδίων, πεδία τε ἀποχρῶντα οὐ πόλεωσ, ἀλλ’ ἐθνῶν εἶναι, καὶ ποταμοὶ καὶ λίμναι καὶ ἕλη καὶ νάπαι καὶ μακάρων δή τινεσ εὐθυμίαι. ὥστε εἴ τισ βούλοιτο πάντασ οἰκίζειν τοὺσ τόπουσ, πολλὰσ μὲν ἂν τὰσ περὶ τὰσ λίμνασ γενέσθαι πόλεισ, πολλὰσ δ’ ἐπὶ ταῖσ ἀκταῖσ τῆσ θαλάττησ, οὐκ ὀλίγασ δὲ ἐν τῇ μεσογείᾳ, καὶ ταῖσ πολλαῖσ ἂν ὑπάρχειν ἀγνοεῖν ἀλλήλασ, ὅσαι μὴ πόλεισ πόλεων ἑξῆσ τύχοιεν οὖσαι. καὶ τὰ μὲν ἐκ γῆσ καὶ θαλάττησ τῇ πόλει τοιαῦτα, ἀλλήλοισ τε ἐφάμιλλα καὶ παραδείγμασιν οὐ πολλοῖσ ἐνεχόμενα. ἀλλὰ μὴν αὐτήν γε τὴν πόλιν καὶ ὡσ νῆσον προσείποισ ἂν καὶ ὡσ χερρόνησον καὶ εἴ τι ἐπέκεινα χερρονήσου πρὸσ ἤπειρον. διὰ γὰρ τὸ μὴ κατ’ αὐχένα εἶναι διαβατὴν μηδὲ ἀπὸ στενοῦ τινοσ ὡρμῆσθαι, ἀλλ’ ἐπὶ μήκουσ παρατείνουσαν τὴν ἤπειρον, κατ’ ἄμφω τὼ σκέλη συνεχῆ πρὸσ αὐτὴν εἶναι, τό τε τῆσ Σκύρου παράδειγμα ὑπερβέβληκε καὶ εἰ δή τισ ἄλλη πόλισ ἢ νῆσοσ παρὰ μικρὸν ἤπειρόσ ἐστι. καίτοι Θουκυδίδησ γε ἐπαινεῖ Σικελίαν, ὅτι εἴκοσι σταδίουσ ἀπέχει τῆσ ἠπείρου τοὐλάχιστον· οὕτωσ καὶ ἡ νῆσοσ ἅπασα καὶ ἡ πόλισ οὐδὲν ἀτιμοτέρα τὴν φύσιν τῶν μεγίστων νήσων Κρήτησ καὶ Σικελίασ.

κάλλη τοίνυν δημοσίων οἰκοδομημάτων καὶ τὴν ἅπασαν κατασκευὴν καὶ μέγεθοσ τῆσ πόλεωσ οὔτ’ ἄποροσ λόγων οὕτωσ οὐδεὶσ ὥστε μὴ ἂν ἔχειν ἐπαινεῖν οὔθ’ οὕτω λέγειν ἱκανὸσ ὥστε ῥᾳδίωσ ἂν ἐνδείξασθαι. ἐγὼ δὲ ἅπαντα τἄλλα παρεὶσ, οὗ μάλιστα ἐμοὶ προσήκει μνημονεῦσαι, τοῦτο ἐκλέξομαι. δοκεῖ γάρ μοι κάλλιστα δὴ τοῦτο συμβόλων δεικνύναι τὸν οἰκιστὴν, καὶ ὅτι τῶν κρειττόνων τινόσ ἐστι ποίημα· ἐοίκε γάρ τισ ἁπάντων εἶναι τῶν θεῶν ἱερὰ, ὥσπερ ἣν καλοῦσιν οὕτωσ ἀγοράν. ὥσπερ γὰρ κατὰ κλήρουσ ἅπασι θεοῖσ ἐξῃρημένη πᾶσα δὴ μεμέρισται, καὶ αὐτὴν οἱ νεῲ διειλήφασιν ὥσπερ ἁμιλλωμένων θεῶν πρὸσ ἀλλήλουσ ὑπὲρ σωτηρίασ τῆσ πόλεωσ. θυσίαι δὲ καὶ πομπαὶ καὶ πρόσοδοι καὶ θεραπεῖαι θεῶν μετὰ τῶν καθεστηκότων θεσμῶν οὐ πόρρω τῆσ Ἀθηναίων πόλεωσ, τὸ μὴ τῇ συγγενείᾳ χρῆσθαι πρὸσ τὸ βέλτιστον. καὶ μὴν ἥ γε ἄλλη δύναμισ τούτων ἀκόλουθοσ. τοσοῦτον γὰρ τῇ πόλει περίεστιν ὥστε καὶ τῶν ἑτέρωθι ναῶν καὶ ἄλλων κόσμων δημοσίων εἴ τισ φαίη ταύτην εἶναι τὴν χορηγὸν, οὐκ ἂν αἰσχυνθείη· οὕτω λαμπρά τε καὶ κοινὰ πᾶσι τὰ ὄντα κέκτηται, καὶ οὔτε Ἰταλία τῶν ταύτησ κτημάτων ὑπερορᾷ οὔτε Αἴγυπτοσ οὕτω πόρρω οὔτε Τυρρηνικὸν πέλαγοσ οὔτε Σύρων καὶ Κιλίκων, ποιητὴσ ἂν εἴποι τισ, ἐνστροφαὶ, οὔτε ἔθνοσ οὐδὲν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν οὔτε κατ’ ἤπειρον οὔτ’ ἐν νήσοισ, ὃ μὴ παρὰ τῆσ πόλεωσ ταύτησ κεκόσμηται. Ιὤνασ δὲ καὶ Αἰολέασ καὶ τὰσ πρὸ ποδῶν νήσουσ τε καὶ πόλεισ τί τισ ἂν λέγοι; καὶ τὸ δὴ νεανικώτατον, ὥσπερ γὰρ οἱ ἀγαθοὶ δρομεῖσ ἐκ πολλοῦ προέμενοι ῥᾳδίωσ αἱροῦσιν, οὕτωσ ἄρα καὶ ὑμεῖσ πᾶσιν ἀνθρώποισ ὧν ἐδεήθησαν παρασχόντεσ ἐπιστάντεσ αὐτοὶ τελευταῖοι. πρὸσ αὐτό γε ἥκω τὸ κλυδώνιον, πῶσ ἂν εἴποιμι ὅσον βούλομαι; ἀλλὰ τοσοῦτον ἂν εἴποιμι ὅσον εἰπὼν συγγνοίην ἐμαυτῷ.

πάντασ γὰρ μικροῦ δέω λέγειν ὅσοι τοῖσ ὁμοίοισ ἐνεχείρησαν ὡσπερεὶ παῖδασ ἀπεφήνατε, τοσοῦτον ἔργον ἐγείραντεσ, ὅσον ἐνθυμηθῆναι μὲν ἂν μανίασ ἔργον εἶναι ἔδοξεν, ἐκτελέσαι δὲ κρεῖττον ἢ κατὰ ἄνθρωπον. ἀπορήσαι τισ ἂν πότερον ἐνταυθοῖ μετενήνεκται τῆσ νήσου τὸ πλεῖστον ἢ κατὰ χώραν μένει. οἶμαι δ’ ἂν ἅπαντασ συμφῆσαι μήτε πόλεωσ ἂν ἄλλησ εἶναι τὸ ἀνάθημα μήτε λιθοτομίασ ἑτέρασ ἢ τῆσ ὑμετέρασ· οὐ γὰρ ἂν ἀρκέσαι τὴν φύσιν. πρότερον μὲν γὰρ τῶν νήσων ταῖσ κορυφαῖσ ἐτεκμαίροντο οἱ πλέοντεσ, Κύζικοσ ἥδε, Προκόννησοσ αὕτη, τῶν ἄλλων ἣν ἴδοι τισ· νῦν δὲ ὁ νεὼσ ἀντὶ τῶν ὀρῶν ἀρκεῖ, καὶ μόνοισ ὑμῖν οὐδὲν δεῖ λαμπτήρων οὐδὲ πυρσῶν οὐδὲ πύργων πρὸσ τοὺσ καταίροντασ, ἀλλ’ ὁ νεὼσ πληρῶν ἅπαν τὸ ὁρώμενον τήν τε πόλιν καὶ τὴν μεγαλοψυχίαν τῶν ἐχόντων αὐτὴν ὁμοῦ δηλοῖ, καὶ τοσοῦτοσ ὢν καλλίων ἐστὶν ἢ μείζων. εἰ δ’ ἔτυχον παριόντεσ Ὅμηροσ καὶ Ἡσίοδοσ, ῥᾳδίωσ ἄν μοι δοκοῦσιν εἰπεῖν τὸ περὶ τοῦ τείχουσ τοῦ Τρωικοῦ μυθολόγημα μεταθέντεσ, ὡσ ἄρα Ποσειδῶν καὶ Ἀπόλλων κοινῇ φιλοτεχνήσαντεσ ἀπειργάσαντο τὸ ἔργον τῇ πόλει, ὁ μὲν τὴν πέτραν παρασχὼν ἐκ τοῦ βυθοῦ τῆσ θαλάττησ καὶ ἅμα ποιήσασ δυνατὴν εἶναι κομισθῆναι, ὁ δ’ ὥσπερ εἰκὸσ οἰκιστὴν βουληθεὶσ τὴν ἑαυτοῦ πόλιν κοσμῆσαι προσθήκῃ τηλικαύτῃ. φαίησ ἂν τῶν μὲν λίθων ἕκαστον ἀντὶ νεὼ τοῦ παντὸσ εἶναι, τὸν δὲ νεὼν ἀντὶ τοῦ παντὸσ περιβόλου, τὸν δ’ αὖ περίβολον τοῦ νεὼ πόλεωσ ἀποχρῶντα γίγνεσθαι. εἰ δὲ βούλει τὰ τῆσ ῥᾳστώνησ καὶ τρυφῆσ, ἀντὶ γὰρ τῶν οἰκιῶν τῶν τριωρόφων καὶ τῶν τριήρων πάρεστιν ὁρᾶν νεὼν τὸν μέγιστον, τῶν μὲν ἄλλων πολλαπλασίονα, αὐτὸν δὲ τριπλοῦν τῇ φύσει. τὰ μὲν γὰρ αὐτοῦ κατάγειόσ ἐστι θέα, τὰ δ’ ὑπερῶοσ, μέση δὲ ἡ νενομισμένη. δρόμοι δὲ ὑπὸ γῆν τε καὶ κρεμαστοὶ δι’ αὐτοῦ διήκοντεσ κύκλῳ, ὥσπερ οὐκ ἐν προσθήκησ μέρει, ἀλλ’ ἐξεπίτηδεσ εἶναι δρόμοι πεποιημένοι. ταῦτα μὲν οὖν οὐδὲν δεῖ λόγῳ κοσμεῖν, ἀλλ’ εἰσ τοὺσ γεωμέτρασ καὶ ἐπαινέτασ ἀποθέσθαι, καὶ τούτων ὅσοι τέλειοι καὶ ἱκανοὶ μετρῆσαι πρᾶγμα τοσοῦτον·

ὡσ ἐγὼ καὶ τοῦτο ὀρρωδῶ, μὴ οὐδὲ τούτοισ πᾶσιν ᾖ τὴν ἀκρίβειαν ἐξευρεῖν. εἰ γάρ τισ ἀποσταίη τῶν λόγων τῶν περὶ αὐτοῦ τοῦ νεὼ, ἱκανὸν καὶ τὰ μηχανήματα καὶ τὰ ὀχήματα θαυμάσαι, ἃ πρόσθεν οὐκ ὄντα κατ’ ἀνθρώπουσ ἐξεῦρεν ἡ χρεία τοῦ νεώ. ἄξιον δὲ καὶ τῆσ τύχησ ἕνεκα ὑμῖν συνησθῆναι. ἐπεγράψασθε μὲν γὰρ τὸν ἄριστον τῶν εἰσ ἐκεῖνον τὸν χρόνον βασιλέων· ἥκει δὲ ὑμῖν τὸ ἔργον πρὸσ τέλοσ ἐν τοῖσδε τοῖσ καιροῖσ, οἳ τὰ καλῶν αὖ κάλλιστα εἰλήχασι καὶ ὑπὲρ ὧν δικαιότατ’ ἂν χαριστήριον τοσοῦτον ἑστηκὸσ εἰή τοῖσ θεοῖσ, ἐπειδήπερ οὐ ῥᾴδιον ἦν μεῖζον ἐξευρεῖν. ὅτι μὲν δὴ πλείστουσ οὗτοι τῶν πρὸ αὐτῶν βασιλέων προγόνουσ βασιλέασ παρέσχοντο καὶ ὁποία τισ ἡ τοῦ γένουσ αὐτοῖσ ἀμφοτέρωθεν ἐξ ἀρχῆσ κατασκευὴ, καὶ τροφὴν ἥντινα ἐτράφησαν καὶ ἐφ’ οἷστισι, καὶ τῆσ παιδείασ τῆσ συμπάσησ τὴν περιούσιαν, μακρόσ τε λόγοσ διεξιέναι καὶ οὐδαμῶσ πληρῶσαι ῥᾴδιοσ· ὃ δὲ τῇ τε παρούσῃ συνόδῳ μάλιστα πρέπειν ἀκοῦσαί μοι δοκεῖ καὶ αὐτῶν ἰδιαιότατον ἐγκώμιον καὶ τῶν εἰσ μνήμην ἡκόντων ἐν λόγῳ θαυμαστότατον καὶ πᾶσαν τὴν εὐγένειάν τε καὶ παιδείαν ἔχει συλλαβὸν καὶ οὔτ’ ἰδιώτησ οὐδεὶσ δύναται σιωπᾶν πόλισ τε ἅπασα καὶ γένη ἅπαντα ἀνθρώπων ἐκπέπληκται, περὶ τοῦτο εἰσ ὅσον ἔξεστι διατρίψομεν. οὗτοι γάρ εἰσιν οἱ τὴν παροιμίαν ἐπὶ πλεῖστον ἄραντεσ καὶ διὰ τῶν μεγίστων ἔργων ὁρ́ον δείξαντεσ ὅτι τῷ ὄντι κοινὰ τὰ φίλων, οὐχ ἵππων ἀγέλησ, οὐδὲ σκευῶν, οὐδὲ πλέθρων τινῶν γῆσ κοινωνήσαντεσ, οὐδ’ εἰσ ὅσον πρόσθεν μήκιστον ἔδει προελθεῖν κοινωνίαν· ἀλλ’ ἐπὶ τοσοῦτον τῆσ μεγαλοψυχίασ ἐλθόντεσ ὥστε πᾶσαν τὴν γῆν καὶ τὴν θάλατταν τῷ λόγῳ τούτῳ καταλαβεῖν καὶ μηδὲν ἀκοινώνητον τῶν ὄντων αὐτοὺσ ἐκφυγεῖν, ὡσ ἀληθῶσ καθ’ Ὅμηρον κοινὴν τὴν γῆν καταστήσαντεσ, τῇ προστασίᾳ μὲν αὑτῶν, τῇ δὲ χρείᾳ συμπάντων·

οὔτε γὰρ εἴ τισ ἔξω τοῦ Ἀτλαντικοῦ πελάγουσ ἐστὶ γῆ, ταύτην προσκτησάμενοι, οὔτε ὅσα ἀοίκητα τῶν εἴσω δι’ ὑπερβολὴν ψύχουσ ἢ καύματοσ, εἰ ταῦτα εὑρόμενοι κραθῆναι παρὰ τῶν θεῶν προσθήκην τῆσ ἀρχῆσ ἐποιήσαντο ἰδίαν καθ’ ἑαυτόν πωσ ἑκάτεροσ, οὐκ ἂν ἔμοιγε ἐπ’ ἀρετῇ τοσούτῳ παρελθεῖν ἅπαντασ δοκοῦσιν, ὅσῳ περ νῦν τὰ ὄντα κοινὰ ποιησάμενοι καὶ περὶ πλείονοσ ἀλλήλουσ ποιησάμενοι τῶν ὄντων ἁπάντων. ἃ πρόσθεν εὔξασθαι μὲν ἐξῆν ὑπὲρ δικαιοσύνησ, ἐλπίσαι δ’ οὐδαμοῦ περιῆν, ἀλλ’ ὁ τῆσ εὐδαιμονίασ ὁρ́οσ ὥσπερ εὐχή τισ ἐφαίνετο. στρατηγοὶ μὲν γὰρ ἤδη στρατηγοὺσ ἐν κινδύνοισ προσείλοντο καὶ πόλεισ ἀλλήλασ ἐπὶ καιρῶν παρέλαβον καὶ βασιλεῖσ πρὸσ βασιλέασ φιλίασ καὶ συνθήκασ ἐποιήσαντο, καὶ οὗτοι τῆσ χρείασ ὡσ τὰ πολλὰ ἡττηθέντεσ, καὶ μέχρι τούτου κοινωνίασ ἴσμεν γενομένασ· βασιλεὺσ δὲ ἑκὼν βασιλέα νῦν δὴ πρῶτον προείλετο κοινωνὸν ἑαυτῷ τῶν ὅλων καὶ μόνοσ τῶν ἐκ τοῦ παντὸσ αἰῶνοσ οὐκ ἀρχὴν προσλαβεῖν μᾶλλον ἐζήτησεν ἢ βασιλέα προσλαβεῖν ἐπὶ πᾶσι τοῖσ ἴσοισ. καὶ γάρ τοι καταθεὶσ εἰσ μέσον τὴν ἀρχὴν οὐκ ἐλάττω ἐποίησε τὸ αὑτοῦ μέροσ, ἀλλ’ αὐτῷ τούτῳ μείζω τήν τε αὑτοῦ καὶ τὴν τοῦ συνάρξαντοσ κατέστησεν. Ἀλέξανδροσ μὲν γὰρ ἐξέπληξε τοὺσ ἀνθρώπουσ, οὐ δεξάμενοσ τὴν πρὸσ Δαρεῖον κοινωνίαν, καὶ ἴσωσ καλῶσ ποιῶν, ἅτε οὐ πρὸσ ὁμότιμον τὴν Ἀσίαν μέλλων νέμεσθαι· ὅμωσ δ’ ἔμοιγε δοκεῖ μηδ’ εἰ πολλῷ τισ ἦν Δαρείου βελτίων, μηδ’ ἂν οὕτω δέξασθαι σὺν ἄλλῳ τῶν ἄλλων ἁπάντων κρατεῖν· οἱ δὲ τὴν βασιλείαν δικαιοσύνησ σύμβολον τῆσ τελεωτάτησ ἐποιήσαντο, ὥσπερ τούτου χάριν παραλαμβάνοντεσ τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα, ἵν’ εἰε͂ν ἅπασιν ἀρετῆσ διδάσκαλοι κοινοί. τοῦτο ὑπὲρ πᾶσαν μὲν Καυκάσου περίοδον, τοῦτο δ’ ὑπὲρ Ἰνδοὺσ ἁλισκομένουσ καὶ Κασπίασ πύλασ, τοῦτο ὑπὲρ πάντα τἀνθρώπεια, τοῦτο τοῖσ καλλίστοισ ἐστὶ νικώντων καὶ ἃ προσήκει τῇ φύσει. ὢ θαυμαστοῦ μὲν τοῦ μηδὲν δεομένου βασιλεύειν, εἰ μὴ δοκοίη τῷ ἀδελφῷ, θαυμαστοῦ δὲ τοῦ μὴ δεχομένου βασιλεύειν, εἰ μὴ σὺν τῷ ἀδελφῷ.

ὢ τοῖσ ἴσοισ ἀλλήλουσ ἀμειψάμενοι, μόνοι μὲν ἀλλήλοισ ἐπὶ πλεῖστον παραπλήσιοι, μόνοι δ’ ἁπάντων πλεῖστον διαφέροντεσ, αὐτοὶ μὲν κοινωνοὶ τῶν μεγίστων, ἑτέρουσ δὲ οὐκ ἔχοντεσ τῶν ἴσων κοινωνούσ. ὁ μὲν γὰρ τῶν Περσῶν βασιλεὺσ ἐδόκει τι διάφορον κεκτῆσθαι τὸν καλούμενον βασιλέωσ ὀφθαλμὸν καὶ βασιλέωσ ὦτα· καὶ τοῦτο ἴσωσ μὲν ἦν τινα καὶ χρείαν παρέχον, τὸ δὲ πλεῖστον ἐμοὶ δοκεῖν ἀλαζόνευμα, ἵνα δὴ διπλᾶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ὁρᾶν καὶ ἀκούειν δοκοίη. οἱ δὲ τοῦτο δὴ κάλλιστον καὶ σοφώτατον εὑρ͂ον πρὸσ ὑπερβολήν· ἀμφότεροι γὰρ ἀλλήλοισ ὦτα καὶ ὀφθαλμοὶ κατέστησαν, καὶ τὴν παρὰ τῆσ φύσεωσ χρείαν ἐδιπλασίασαν, καὶ τὴν φυλακὴν τῆσ ἀρχῆσ οὐκ ἀλλοτρίαν, ἀλλ’ οἴκοθεν ὡσ ἀληθῶσ ἐποιήσαντο, κοινώσαντεσ ἅπαντα. καὶ οὐδέν γε μᾶλλον τὸ τῆσ μοναρχίασ ἀγαθὸν διέφθαρται, ἀλλ’ ἐστὶ μοναρχία θαυμαστὴ δυοῖν σώμασι καὶ δυοῖν ψυχαῖν μιᾶσ γνώμησ ἐνιδρυμένησ, ὥσπερ τινὸσ ἁρμονίασ διὰ πασῶν τῶν χορδῶν διηκούσησ. τίσ οὖν γένοιτ’ ἂν ταύτησ ἀμείνων μουσική; τίσ συναυλία φιλτέρα τῷ τε Ἀπόλλωνι καὶ ταῖσ Μούσαισ; τίσ ἁρμονία κοινοτέρα τῷ τῶν ἀνθρώπων γένει; τὰ μὲν γὰρ Ἀμφίονοσ καὶ Ζήθου πρὸσ τοσοῦτον ἦλθεν ὅσον πυργῶσαι Θήβασ, κἀνταῦθά τινεσ τὴν τοῦ ἑτέρου μουσικὴν αἰτιῶνται, οἱ δὲ ὑπὲρ πασῶν τῶν πόλεων καὶ πάντων ἀνθρώπων κοινωσάμενοι τὴν μουσικὴν ταυτὸν ᾄδουσι, πατρόθεν μέν που καὶ ἐκ προγόνων τὸ μέλοσ παραλαβόντεσ, ἔτι δὲ αὐτὸ τῷ παντὶ λαμπρότερον καταστήσαντεσ, ὡσ ἂν μάλιστα ἐκείνων παῖδεσ κατ’ εὐχὴν ἐγένοντο. πρέποντα δέ μοι δοκοῦσι καὶ τῷ τύπῳ τῆσ πολιτείασ διανοηθῆναι·

μόνη γὰρ αὕτη πόλεων μετέβαλε τὸν νόμον. οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι πάντεσ καὶ Ἕλληνεσ καὶ βάρβαροι ὅσοι κατὰ μικρὸν δυναστείασ προσήψαντο, ἓν τοῦτο ἐσκέψαντο, ὅπωσ μηδεὶσ τῶν αὐτῶν ἀπολαύσεται, ἀλλ’ ὡσ οἱο͂́ν τε μάλιστα ἅπαντεσ ἀπελαθήσονται. μόνοι δὲ πάντων οὗτοι κοινὰ τἀγαθὰ προὔθεσαν εἰσ μέσον, ὥσπερ ἆθλα τοῖσ βελτίστοισ, καὶ οὔτε Εὐρώπην ἢ Ἀσίαν ἢ Λιβύην οἰκεῖν διαφέρει οὔτε ἔστιν ὁρ́οσ διείργων οὐδεὶσ, οὐ Τάναϊσ, οὐ λίμνη Μαιῶτισ, οὐκ Ἀτλαντὶσ νῆσοσ, οὐχ ὅ τι εἴποι τισ, ἀλλὰ πάντεσ ἄνθρωποι καὶ πάντα γένη προσήκει τῇ πόλει, καὶ πᾶσιν ἔξεστιν ἄρχειν τὰ γιγνόμενα. ὥσπερ οὖν τῶν ἐν μέρει κοινὴν τὴν μετουσίαν ἅπασι καταστησαμένουσ ᾔδεσαν τοὺσ προγόνουσ τοῖσ ἀξίοισ, οὕτωσ αὐτοὶ πλεῖστον ὑπερφέροντεσ ἁπάντων εἰσ ἀρετὴν κοινὴν τὴν ἀρχὴν τῶν ὅλων ἐποιήσαντο. καὶ τό γε ἥδιστον τῆσ ἐπινοίασ, ὥσπερ γὰρ πρότερον τοὺσ κατ’ ἐνιαυτὸν ἄρχοντασ κατὰ συζυγίαν παρείχοντο ὀνομάζειν τοῖσ ἔξω, οὕτω νῦν τοὺσ διηνεκεῖσ ἔξεστιν ὁμοῦ πατρόθεν τε καὶ σὺν ἀλλήλοισ ὀνομάζειν. οὕτωσ καὶ τῆσ πάσησ πολιτείασ ἀκόλουθα ἐσκέψαντο καὶ τὴν ὑπερβολὴν ἐλπίδοσ κρείττω παρέσχοντο. καὶ μὴν Ὅμηροσ μὲν ἔφη που σεμνύνων τοὺσ βασιλέασ θυμὸσ δὲ μέγασ ἐστὶ διοτρεφέων βασιλήων· οἱ δὲ οὐ θυμοῦ ῥώμην οὐδὲ ὀργῆσ ἀμετρίαν τὰ ἐπίσημα τῆσ ἀρχῆσ ἐποιήσαντο, ἀλλὰ φιλανθρωπίασ καὶ μεγαλοψυχίασ τὰ κράτιστα εἰσηνέγκαντο, καὶ τῷ ὄντι ἐδήλωσαν τὴν τροφὴν θείαν οὖσαν ἑαυτῶν. ὁ γοῦν λογισμὸσ αὐτῶν θεῖοσ καὶ ὡσ ἀληθῶσ ἄνωθεν ἔχων τὸ παράδειγμα καὶ πρὸσ ἐκείνην ὁρῶν τὴν πολιτείαν, εἰ δεῖ κεφάλαιον εἰπεῖν· ἐπεὶ καὶ θεοὺσ αὐτοὺσ καὶ τὸν σύμπαντα δὴ κόσμον τε καὶ οὐρανὸν φιλίαν καὶ κοινωνίαν φασὶν εἶναι τὴν συνέχουσαν, καὶ διὰ τούτων τὸν ἀεὶ χρόνον ἀσφαλῶσ ἅπαντα πορεύεσθαι, φθόνον δὲ καὶ δυσμένειαν ἐν θεῶν οἴκοισ οὐδ’ ἐν ἤθεσιν οὔτε εἶναί ποτε οὔτε γίγνεσθαι. οἱ μὲν τοίνυν χαρακώματα καὶ τείχη προσλαμβάνοντεσ μικροῖσ τισι καὶ θνητοῖσ ὡσ ἀληθῶσ ἐπαύξουσι τὰσ ἀρχὰσ, οἱ δὲ ἀρετῆσ καὶ δικαιοσύνησ καὶ φιλίασ, οὕτω λαμπρὰ καὶ θαυμαστὰ πᾶσιν ἐξενεγκόντεσ ὁρᾶν παραδείγματα, οὗτοι τὴν νίκην ὡσ ἀληθῶσ ἐκ θεῶν κέκτηνται, οὗτοι τῷ ἀθανάτῳ στεφάνῳ κεκόσμηνται, τούτουσ καὶ θεῶν φίλουσ ὥσπερ ἀλλήλων εἰκὸσ εἶναι καὶ ἀνθρώπων εὐεργέτασ καθαρῶσ νομίζεσθαι.

ὥσπερ γὰρ οἱ γράφειν ἀγαθοὶ διὰ τῶν πινάκων τῶν ὑπὲρ κορυφῆσ μεθ’ ὑπερβολῆσ δεικνύουσι τὰ γράμματα ὡσ μέγιστα καὶ ὡσ κάλλιστα γραφόμενοι τοῖσ παισὶ μιμεῖσθαι τὸ εἰσ δύναμιν τὴν ἑαυτῶν, οὕτωσ οὗτοι τὰ κάλλιστα τῶν ἐν ἀνθρώποισ διὰ τοῦ μεγίστου τῶν παραδειγμάτων ἐξέφηναν, ὥστ’ ἔχειν ἕκαστον εἰσ δύναμιν εἶναι μιμεῖσθαι καὶ καθάπερ διδασκάλων τῶν βασιλέων ἀπολαύειν εἰσ τὰ αὑτῶν πράγματα. ποῖαι ταῦτα Σεσώστριδοσ στῆλαι δύναιντ’ ἂν ὑπερβαλέσθαι, ἃσ ἐκεῖνοσ ἐπ’ ἀμφοτέραισ ἵστη περιιὼν, μᾶλλον δὲ τούτων ἐγγὺσ εἶναι δόξαι; τίσ ἀνθρώπων ἅμα τοσοῦτόν τε ἐνίκησε καὶ οὕτω λυσιτελῆ τοῖσ νικωμένοισ; καὶ γάρ τοι τοῖσ μὲν ἄλλοισ ὁ φόβοσ οἰκειοῖ τοὺσ ἀρχομένουσ, ὑπὲρ δὲ τούτων εὐχαὶ καὶ χάριτεσ κοιναὶ παρὰ πάντων οὐκ εὐπρεπείᾳ μόνον εἰσ τὸ μέσον γιγνόμεναι, ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ καθαρωτάτου τῆσ γνώμησ. εἰσέρχεται δὲ ἔμοιγε καὶ τὰ τῶν δύο τῶν σωτήρων θεῶν, οἳ τὴν γῆν ἅπασαν κατειληφότεσ σώζουσι κοινῇ καὶ συνεργάζονται, παρ’ ἀλλήλουσ τε πέμποντεσ καὶ τὰσ εὐεργεσίασ τὰσ παρ’ ἑαυτῶν καὶ τὰσ παρὰ τῶν ἀνθρώπων εὐχαριστίασ κοινὰσ ποιούμενοι· παρ’ οἷσ τίνασ μᾶλλον τούτων εἰκὸσ εὐδοκιμεῖν, ἢ τίνασ ἐν πλείονι τῆσ σωτηρίασ εἶναι λόγῳ, οἵτινεσ ὥσπερ προφῆται καὶ μίμημα τῆσ ἐκείνων γνώμησ γεγόνασι, τὴν καλλίστην φιλίαν ἐπ’ ὠφελείᾳ τοῦ κοινοῦ τῶν ἀνθρώπων συνθέμενοι γένουσ; ἄξιον οὖν τοῖσ μὲν θεοῖσ χάριν εἰδέναι, τοῖσ δὲ βασιλεῦσι συγχαίρειν τε καὶ συνεύχεσθαι, μακαρίζειν δ’ αὑτοὺσ τοῦ χρόνου, καὶ πρὸσ τῷ μακαρίζειν ἀπολαύειν τῆσ ἀρχῆσ τὰ γιγνόμενα. καλοὶ μὲν γὰρ καὶ οἱ τῶν οἰκοδομημάτων οὗτοι κόσμοι καὶ θαυμαστῶσ πιθανοὶ τοῖσ πλήθεσιν, ἀλλ’ ἐκεῖνο ἤδη τέλειον καὶ θεοῦ τινοσ ὡσ ἀληθῶσ δωρεὰ, ὅταν ἀμφότεροι συνᾴδωσιν οἱ κόσμοι, οἵ τε ἐν ταῖσ ψυχαῖσ καὶ οἱ τῶν οἰκοδομημάτων.

νῦν χρὴ πάσασ τὰσ πόλεισ ἀδελφὰσ ἀλλήλαισ ὑπολαμβάνειν, νῦν στάσεισ μὲν καὶ ταραχὰσ καὶ φιλονεικίασ καὶ τὸ μικρολογεῖσθαι περὶ τῶν ματαίων ἐκποδὼν ἀνελεῖν, νομίσαντασ θηρίων εἶναι νοσήματα ταῦτα κἀκείνοισ αὐτὰ παρεῖναι δεῖν, εἰρήνην δὲ ἀληθινὴν καὶ φιλίαν ἄδολον καὶ δικαιοσύνην καὶ τὴν διὰ πάντων εἰ οἱο͂́ν τε κοινωνίαν μέγιστον κερδῶν ὑπολαβεῖν, ἐν μὲν ταῖσ ἐπιμιξίαισ ταῖσ παρ’ ἀλλήλουσ τοῦτο δὴ τὸ πάλαι λεχθὲν ἐπισταμένουσ, ξένουσ εἶναι, ἐν δὲ ταῖσ τῶν ξένων ὑποδοχαῖσ ἐλάττω τῆσ ἐξουσίασ ποιοῦντασ, εἰδότασ ἔστιν οὗ καὶ ἧτταν νίκησ εὐσχημονεστέραν οὖσαν καὶ πλείονοσ ἀξίαν. ὥσπερ γὰρ ἐν τούτοισ τὰσ ἁρμονίασ ἐπαινοῦμεν καὶ τὸ σώζειν ἕκαστα τὴν γιγνομένην τάξιν πρὸσ ἄλληλα, οὕτω καὶ ζῆν εἰσ κάλλοσ τοῦτ’ εἶναι χρὴ δοκεῖν, ὅταν ἁρμονία καὶ τάξισ διὰ πάντων κρατῇ. οὗτοσ ὁ τῶν πόλεων ὡσ ἀληθῶσ κόσμοσ οἰκεῖοσ, οὗτοσ καὶ ἄνδρα ἰδίᾳ καὶ πόλιν σώζει, τοῦτον οὐδὲν δεῖ πρίασθαι χρημάτων δαπάνησ οὐδὲ χρόνων τριβῆσ οὐδ’ ὑπηρετῶν, οὐδὲ μηχανήματα ἱστάντασ πραγματεύεσθαι, ἀλλ’ αὐτόν τινα ἕκαστον ἑαυτὸν δεῖ πεῖσαι προελέσθαι τὰ βελτίω. καὶ μὴ θαυμάσητε εἰ μηδὲν ἔχων ἐπιτιμᾶν εἶτα παραινεῖν ἀξιῶ, μηδὲ τῶν ἐπ’ αἰτίᾳ παριόντων μόνον τὴν παραίνεσιν εἶναι νομίσητε. ἀλλ’ ἐστὶ καὶ τοῖσ ἐπαινοῦσι προσήκουσα· δῆλον δὲ ἐκ τοῦ παλαιοῦ τοῦ περὶ τῶν δρομέων θρυλουμένου λόγου. οὐδεὶσ γὰρ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν προτρέπει τοὺσ ὑστάτουσ αὐτῶν οὐδὲ τοὺσ ὅλωσ ἀπολειπομένουσ, ἀλλ’ οὓσ ἂν ἐγγὺσ ὄντασ τῆσ νίκησ ὁρᾷ. οἶμαι δὲ καὶ τοὺσ στρατηγοὺσ τοὺσ παρακλητικοὺσ τῶν λόγων οὐ πρὸσ τούτουσ ἀναλίσκειν τῶν στρατιωτῶν οἷσ ἂν ταυτὸν ᾖ πολλά τε καὶ μηδὲν εἰπεῖν, ἀλλ’ οἷσ ἂν εἰσ δέον μέλλῃ μάλιστα γίγνεσθαι. ὣσ δὲ καὶ ἡμεῖσ νῦν οὐδὲν ποικίλον οὐδὲ σοφὸν λέγομεν πρὸσ ὑμᾶσ, ἀλλὰ σχεδὸν ταῦθ’ ἃ ποιεῖτε καὶ ἐν οἷσ τέτραφθε, ταῦτα δ’ ἐστὶν ἀρχόντων αἰδὼσ, νόμων τιμὴ, ταὐτὰ φρονεῖν, ἀεὶ μὲν δή ποτε εὐδοκιμοῦν πρᾶγμα, τοῖσ δὲ παροῦσι καιροῖσ καὶ σφόδρα συμβαῖνον. ταῦτα γὰρ ἐξ ἀρχῆσ τὰ κράτιστα καὶ τοῖσ παροῦσι καιροῖσ προσήκοντα καὶ παρ’ αὑτῶν εὐθὺσ οἴκοθεν τὴν ὠφέλειαν ἔχοντα καὶ πρὸσ τὴν παρὰ τῶν βασιλέων τιμὴν θαυμαστὸν ὅσον διαφέροντα.

ὡσ οὐκ ἔστιν ὅπωσ ἂν μᾶλλον αὐτοῖσ χαρίζοισθε ἢ οὕτωσ δρῶντεσ, ἢ ὅπωσ ἂν μᾶλλον παρ’ αὐτῶν ὑμῖν ἃ βούλεσθε γίγνοιτο ἢ εἰ παρέχοιτε ὑμᾶσ αὐτοὺσ ὁποίουσ ἂν ἐκεῖνοι μάλιστα βούλοιντο. σχεδὸν δὲ, ὥσπερ ἔφην, οὐδὲν ἀλλοῖον ὧν ποιεῖτε παρῄνεσα, ἀλλ’ ὥσπερ τὸν νεὼν ἐπῄνεσα βλέψασ εἰσ αὐτὸν καὶ οὐδὲν οἴκοθεν εὑρὼν, οὕτω καὶ νῦν ἴδιον μὲν οὐδὲν οὔτε εὑρ́ηκα οὔτ’ εἴρηκα, ἃ δὲ ὁρῶ ποιοῦντασ, ταῦτ’ ἐπῄνεσα καὶ ταῦτ’ ἀγαθοῦ χάριν τοῦ συμβόλου, ὅπωσ μηδὲν ἐλλείποι τῷ λόγῳ τῶν προσηκόντων παρεῖναι. τοσαῦτα καὶ ἡμεῖσ ὑμῖν εἰσ τὴν πανήγυριν ὡσ ἐκ τοῦ παραχρῆμα συμβαλλόμεθα, καὶ ἴσωσ μετρίωσ ἔχει.

상위

Aristides, Aelius (아리스티데스, 아일리오스)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION