Aristides, Aelius, Orationes, Λευκτρικὸσ α# ὑπὲρ Λακεδαιμονίων πρῶτος

(아리스티데스, 아일리오스, 연설, Λευκτρικὸσ α# ὑπὲρ Λακεδαιμονίων πρῶτος)

οὕτωσ ἔχων, ὦ Ἀθηναῖοι, γνώμησ ἀνέστηκα, ὡσ εἰ μὴ λίαν εὐήθεσ εἰπεῖν ἦν, ἐγγὺσ ἂν εἶναι τοῦ ζητεῖν ἔτι φῆσαι ποτέροισ προσθῶμαι, κἂν εἴ τισ ἀναστὰσ μικρὸν ὕστερον ἐξελέγξειε διαφεύγοντάσ με τοὺσ λογισμοὺσ καὶ δείξειεν αὐτόσ τι βέλτιον, πρῶτοσ αὐτῷ πείθεσθαι· ἐκ δὲ τούτων ἀποφαίνω τῶν λογισμῶν ὅ τισ ἂν δόξειεν ἄτοπον, τοῦτο συμβησόμενον, ἐκποδὼν μὲν ἡμᾶσ ἀμφοτέροισ γενομένουσ κινδυνεύσειν πρὸσ τοὺσ ἑτέρουσ, βοηθήσοντασ δὲ τοῖσ ἐλάττοσιν ἐκ μέσου τὸ λοιπὸν ἀμφοῖν ἑστήξειν. τοσοῦτον εὐνοίασ οὐδὲ πρὸσ ἑτέρουσ ἄνωθεν προϋπάρχον ἐστί μοι. ἃ δὲ καὶ θαρρούντωσ ἀνεστάναι με καὶ ἐμαυτὸν ἤδη [πεπεικέναι] πρὸσ τοὺσ ἑτέρουσ ἀποκλῖναι πεποίηκε, ταῦθ’ ὑπειπὼν καὶ τὸ ποτέρουσ ὁμοῦ σημανῶ, τό γε τῆσ γνώμησ, ἣν ἔχω περὶ τούτων, κεφάλαιον εἰσ μέσον θεὶσ πρῶτον ἀμφοῖν. ἐγὼ δὴ βούλομαι Θηβαίουσ μὲν ὑμῖν ἐπὶ Λακεδαιμονίουσ ὑπάρχειν, Λακεδαιμονίουσ δ’ ἐπὶ Θηβαίουσ πάλιν, καὶ μηδετέρουσ πράττειν εὐτυχέστερον ἢ τῇ πόλει συμφέρει. εἰ μὲν οὖν ἐν ἴσῳ καθειστήκεσαν καὶ περὶ τῶν αὐτῶν ἦν ὁ λόγοσ ἀμφοτέροισ, οὐδὲν ἂν ᾤμην εἶναι πρᾶγμα· ῥοπῆσ δὲ τοσαύτησ ἐπὶ τοὺσ Θηβαίουσ γεγονυίασ τῶν μὲν τὴν ἀσθένειαν, τῶν δὲ τὴν δύναμιν φοβοῦμαι. εἰ μὲν οὖν ἄλλο μέν τι ποιοῦντασ ἐκείνην ἐπανορθοῦν, ἄλλο δὲ ταύτην καταλύειν ἔδει, πρῶτον μὲν διπλᾶ πράγματα ἂν εἴχομεν, ἔπειτα δὲ ἑκάτερον κατὰ καιρὸν ἔδει τὸν αὑτοῦ ποιεῖν· συμπεπτωκότων δὲ εἰσ ταυτὸν ἀμφοῖν χρήσασθαι τῇ τοῦ καιροῦ συνόδῳ δοκεῖ μοι καὶ τοσοῦτον ἐκείνοισ εἰσενεγκεῖν, ὅσονπερ τούτων ἀφελεῖν συμφέρει. ἡγοῦμαι γὰρ ἐξισωθέντασ μὲν αὐτοὺσ ὑφ’ ἡμῶν τοῖσ πρὸσ αὑτοὺσ πράγμασι συνέξεσθαι, ἀναιρεθέντων δὲ τῶν ἑτέρων πρὸσ ἡμᾶσ ἤδη τὸν λόγον τοῖσ κρατήσασιν ἔσεσθαι. ἃ μὲν οὖν λογιζόμενοσ πέπαυμαι μέσοσ ὢν καὶ δι’ ἃ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ᾕρημαι, ταῦτ’ ἐστί·

τὸ δ’ ὑμέτερον πρόχειρον εἰσ φιλανθρωπίαν καὶ τὸ φθάνειν τοὺσ ἀτυχοῦντασ οἰκτείροντασ ἢ ’κείνουσ δεομένουσ, τάχ’ ἂν οὐκ ἐάσειε ταῦτ’ ἀκριβῶσ ἐξετασθῆναι. σύνοιδα γὰρ ὑμῖν καὶ ὅτε πρῶτον ὁ κήρυξ ἦλθε τὴν μάχην ἀγγέλλων, ὃν ἐστεφανωμένον ὡσ ὑμᾶσ ἔπεμψαν οἱ Θηραῖοι, πρὸσ ἀηδίαν καὶ λύπην ἀκούσασι καὶ οὕτω πόρρω τοῦ συνησθῆναι γενομένοισ, ὥστε μήτε εἰσ τὸ πρυτανεῖον καλέσαι μήτ’ ἄλλο μηδὲν φιλάνθρωπον ἐνδείξασθαι. οὕτωσ ὁ παλαιὸσ λόγοσ ἔστ’ ἀληθὴσ ὅτι τοῖσ καθ’ ἑκάστουσ ἀτυχοῦσι κοινὴ πᾶσιν ὕπεστιν εὐτυχία τὸ τῆσ πόλεωσ ταύτησ ἦθοσ ὑφ’ οὗ σώζονται. ἀλλὰ μὴν τόν γ’ ἀναμνήσοντα ἂν ὑμᾶσ τῶν ἐπὶ τοῦ Δεκελεικοῦ πολέμου πεπραγμένων τοῖσ Λακεδαιμονίοισ τίνεσ αὐτοῖσ ἐκοινώνουν ἐρήσομαι· οἶμαι μὲν οὐ Σάμιοι, ἀλλ’ οἷσ ὡσ ἀναμαρτήτοισ βοηθεῖν ἀξιώσει. εἰ μὲν οὖν καιρῷ τινι καὶ φιλανθρωπίᾳ ταῦτα δεδόσθαι δεῖ, κοινὴν ἀμφοῖν δίκαιον ὑπάρχειν τὴν λήθην, οὐ τοῖσ μὲν καὶ ἐξ ἀρχῆσ ὑπ’ ἐκείνων ἀναπεισθεῖσι καὶ καταλῦσαι μεταξὺ σπουδάσασι, κᾆτα κωλυθεῖσι μνησικακεῖν, τοῖσ δὲ διὰ τέλουσ ἀγνώμοσι παρεικέναι χρὴ τὴν μέμψιν· εἰ δ’ ἀμφοτέροισ ἐγκαλεῖν χρὴ, ὡσ ἔγωγε μὰ τοὺσ θεοὺσ οὐκέτ’ ἂν ἀξιοίην, εἰ μή τισ ἔχοι με πεῖσαι, τί δεῖ ταῦτα κατηγορεῖν ὧν ἀποκρῖναι τοὺσ ἑτέρουσ οὐκ ἔστιν; ἁπάντων γὰρ τῶν ὡσ ὁ μάλιστ’ ἂν ἐξετάζων εἴποι χειρίστων οἵδε αὐτοῖσ ἐκοινώνουν. καὶ μὴν εἴ τινα καὶ ἐκλέξαντα εἰπεῖν δεῖ παρέντα τὰ τοῦ πολέμου κοινὰ, σκοπῶμεν τὰ μετὰ ταῦτα πραχθέντα καὶ βουλευθέντα ἑκατέροισ. εὑρήσομεν γὰρ τὰ μὲν Θηβαίοισ δόξαντα, ἀναίρεσιν τῆσ πόλεωσ ἡμῶν καὶ ἀνδραποδισμὸν καὶ μηδένα μηδαμοῦ λοιπὸν εἶναι· φεύγω τοὔνομα προσθεῖναι τῇ βλασφημίᾳ ‐ καίτοι ταῦτά γε οὐδ’ ὁ Πέρσησ ἔγνω πρότερον περὶ ἡμῶν, ἀλλ’ ἀποχρῆν ᾤετο, ἐὰν τὸ κελευόμενον ποιεῖν ἐθέλοντασ ἔχῃ ‐ τὰ δ’ αὖ Λακεδαιμονίοισ δόξαντα ταῦτ’ ὄντα, ἃ νῦν αὐτοῖσ ἀξιοῦσιν ὑπάρξαι παρ’ ὑμῶν, τὴν αὑτῶν οἰκεῖν καὶ μηδὲν ἀνήκεστον παθεῖν. καὶ δῆτα ἔγωγε σκοπῶ πρὸσ ἐμαυτὸν, εἰ τότε τοῖσ Λακεδαιμονίοισ συνέδοξεν ἅπερ τοῖσ Θηβαίοισ καὶ ὑπέστησαν τοῦτο τὸ ἔργον, καὶ μὴ θεῶν τισ χεῖρα ὑπερέσχε τοῦ τοιούτου πράγματοσ, τί λοιπὸν ἦν ἐν μέσῳ ἢ ζητεῖν νῦν τοὺσ Θηβαίουσ οὕστινασ καλέσουσι κατὰ τούτων; καίτοι, δοθήτω γάρ μοι καὶ τοῦτ’ εἰπεῖν ἄνευ φιλονεικίασ, Λακεδαιμονίοισ μὲν, ἂν ἐπὶ πᾶσι δικαίοισ σκοπῇ τισ, συγγνώμησ ἴσωσ μετὸν εὑρήσει καὶ τῶν ἐπὶ τοῦ πολέμου πραχθέντων καὶ εἴ τι ὕστερον ἠγνωμόνησαν.

διὰ τί; ὅτι τοῖσ μὲν ὑπὲρ ἀρχῆσ καὶ ἡγεμονίασ φιλονεικοῦσιν αὐτὸ τὸ σχῆμα τοῦ πολέμου δίδωσι παραίτησιν, ἐάν τι προαχθῶσι, τοῖσ δὲ ὑπὲρ τοιαύτησ μὲν οὐδεμιᾶσ φιλοτιμίασ, ἄλλωσ δὲ ἐγκειμένοισ καὶ πλεονάζουσιν, ἃ οἱ Θηβαῖοι τότ’ ἐποίουν, πᾶσ ὁστισοῦν ἂν νεμεσήσαι δικαίωσ ὅτι τὴν ἀγνωμοσύνην ἀπρόσωπον ἔχουσι καὶ φύσει πονηρῷ τρόπῳ χρῶνται. καὶ μὴν εἴ τισ τούτων μὲν παρεληλυθέναι τὴν ἐξέτασιν ἡγεῖται, τὴν δὲ τοῦ νῦν παρόντοσ πολέμου πρόφασιν ἀκριβῶσ ζητεῖ, ἀδικεῖν τοὺσ Λακεδαιμονίουσ οἶδ’ ὅτι κρίνει καὶ μετὰ τῶν Θηβαίων γίγνεσθαι δεῖν οἰέται. ἐγὼ δ’ ὅτι μὲν Φοιβίδασ ὁ ταῦτα πράξασ ἦν καὶ οὐδὲν ἐπράχθη τούτων ἀπὸ τῆσ κοινῆσ γνώμησ, ἀλλ’ αὐτῶν Θηβαίων οἷσ οὐκ ἤρεσκε τὰ παρόντα καλούντων εἰσῆλθεν ὁ Φοιβίδασ παριὼν καὶ κατέλαβε τὴν Καδμείαν οὔτε πάνυ τι πιστεύω οὔτ’ ἂν εἴποιμι· ἐξῆν γὰρ τοῖσ οἴκοι δή που ταῦτα ἀκούσασι καλεῖν ὀπίσω, ζημιοῦν, ἐξάγειν, ἀγανακτοῦντασ ὁρᾶσθαι, ὃ πολλοῦ δέουσι πεποιηκέναι. οὐ μὴν ἀλλ’ εἰ μὲν δίκην λαβεῖν βουλομένοισ τοῖσ Θηβαίοισ ἐμποδὼν ἱστάμεθα, ἠδικοῦμεν ἂν ὡσ ἀληθῶσ καὶ οὐχ ἡμῶν ἐποιοῦμεν· ἐπεὶ δὲ ταύτην μὲν εἰλήφασι, τοῦ πρόσω δὲ γλίχονται, οὐχ ἡγοῦμαι δεῖν ἐπὶ τῇ τοῦ δικαίου προφάσει πρᾶγμα ἀδικώτατον αὐτοῖσ συγχωρῆσαι, τήν τε Πελοπόννησον καὶ τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ καταδουλώσασθαι, τὸ γὰρ Λακεδαιμονίουσ ἀνελεῖν τοῦτο δύναται.

εἰ μὲν οὖν πρὸ τῆσ μάχησ ἐπεπόμφεσαν ἀμφότεροι, βοηθεῖν ὁμοίωσ ὥσπερ νυνὶ δεόμενοι, τοῖσ Θηβαίοισ ἔγωγε συνεῖπον ἂν, οὐ βουλευσάμενοσ λέγω. διὰ τί; ὅτι τὴν μὲν Λακεδαιμονίων παράκλησιν συγκαταδουλοῦσθαι Θηβαίουσ ἂν ᾤμην εἶναι, τὴν δὲ Θηβαίων λαβεῖν τὰ δίκαια παρὰ Λακεδαιμονίων. τοῦτο δ’ ἐκείνου πολὺ κρείττω λόγον ἔχειν ἡγούμην ἄν. τηνικαῦτα δὲ ἀφιγμένησ τῆσ πρεσβείασ, ἡνίχ’ ὃ ζητοῦσι προέχουσιν, οὐχ ὁρῶ τὸν τρόπον τῆσ βοηθείασ. ἀλλ’ ἔγωγε, καὶ μηδεὶσ δυσχεράνῃ τὴν ἀτοπίαν, εἰ καὶ κατ’ ἀρχὰσ πεμψάντων ἀμφοτέρων τοῖσ Θηβαίοισ συνεῖπον, ἔπειτα πάλιν μετὰ τὴν μάχην ἔπεμψαν ὥσπερ νῦν ἀμφότεροι, θαρρῶν ἐκέλευον ἂν ἀνταλλάττεσθαι. ὅτε μὲν γὰρ καθίστατο ὁ πόλεμοσ, τοῖσ ἀδικουμένοισ συλλαμβάνειν ἐκέλευον ἂν, ὅτε δ’ οὗ χάριν ἂν συνηράμεθα αὐτοῖσ ἐξεπεπλήρωτο, δυοῖν θάτερον, ἢ πεπαῦσθαι δεῖν ἂν αὐτοὺσ ᾤμην, ἢ πλεονάζοντασ ὑφ’ ἡμῶν πάλιν κατέχεσθαι· καὶ ὅσῳ γε προθυμότερον πρότερον βεβοηθηκότεσ αὐτοῖσ ἦμεν ἂν, τοσούτῳ μᾶλλον νῦν ἀντιστῆναί φημι δεῖν. ἐπειδὴ γὰρ τυχόντεσ τῶν δικαίων ὧν προί̈σταντο σπουδάζειν οὐχὶ παύονται, πάρεισιν εἰσ τὸ τῶν Λακεδαιμονίων ἔγκλημα αὐτοὶ δι’ ὁδοῦ δικαίασ, καὶ μετελήλυθεν ἡ τοῦ πολέμου πρόφασισ, δι’ ἣν ἐπ’ ἐκείνουσ τότ’ ἐλθεῖν ἔδει. οὐ γὰρ ὧν πεπόνθασιν ἀμύνονται, ἀλλ’ ἃ κατωρθώκασι μείζω ποιῆσαι ζητοῦσιν. οὐκοῦν ὃ μὲν εἶχον δίκαιον, ἐξήκει καθὸ τῆσ βοηθείασ ἂν ἔτυχον, τὸ παρὸν δὲ ἀδίκου τάξιν ἔχον γιγνώσκεται. διὸ κωλύοιντ’ ἂν ὑφ’ ἡμῶν δικαίωσ. ἔπειτα οὐδ’ εὔλογον φυγόντασ ἂν τότε τοὺσ Θηβαίουσ τοῖσ Λακεδαιμονίοισ συγκαταδουλοῦν, συνανελεῖν τοὺσ Λακεδαιμονίουσ τούτοισ νῦν ὑπομεῖναι. πολὺ γὰρ δή που μᾶλλον, ὦ Ζεῦ καὶ θεοὶ, Θηβαίουσ ἀποστῆναι δι’ ἡμᾶσ ἄξιον ἢ μετασχεῖν ἡμᾶσ δι’ ἐκείνουσ τοιαύτησ πράξεωσ.

ἔστι γὰρ, ἔστι καὶ ἀμυνομένοισ ἀμέτρωσ ἀδικεῖν· κἄν τισ οἷσ τὰσ τιμωρίασ ἀναπληροῖ πρὸσ τἀδικήματα τούτοισ ὑπερβῇ, δεύτεροσ ἄρχει πάλιν. οἱο͂́ν τι λέγω, ἦλθον ἐπὶ Θηβαίουσ Λακεδαιμόνιοι· καλῶσ. οὐκοῦν καὶ δεδώκασι δίκην Θηβαίοισ Λακεδαιμόνιοι. τοῦτ’ ἔχει τέλοσ ἡ μέμψισ. ὅ τι δ’ ἂν μετὰ τοῦθ’ ὑπὸ τῶν Θηβαίων γίγνηται, δευτέρασ ἀδικίασ ὡσ εἰπεῖν ἐστιν ἀρχὴ καὶ περίοδοσ. τοῦτο δ’ οὐκ ἐπὶ τῶν πόλεων μόνον ἐστὶν, ἀλλὰ καὶ τὰ τῶν ἰδιωτῶν ἅπαντα ὑπὸ τοῦτον τὸν λόγον ἔρχεται. τό τισ ἢ τὸ ποιήσασ ἐκολάσθη, λύσισ ὡσ εἰπεῖν αὕτη γέγονε τοῦ πονηρεύματοσ· ἐὰν δ’ ἅπαξ τιμωρησάμενοσ μετὰ ταῦτα ἐλαύνῃ καὶ φέρῃ τὸν δυστυχήσαντα, αὐτὸν ἤδη κολάζειν οἱ νόμοι προστάττουσι· δικαίωσ. τοῦτο γάρ ἐστιν ὑπὲρ τῆσ φύσεωσ τοῦ παντὸσ γένουσ ἡμῶν, εἶναί τι τοῖσ ἁμαρτάνουσι μεθ’ ὃ δεῖ στῆναι τὴν τοῦ πεπονθότοσ ὀργήν. ἐπεὶ νῦν εἰπάτω μοί τισ, ἐὰν τοῖσ Θηβαίοισ προσθώμεθα καὶ οἱ Λακεδαιμόνιοι πάλιν κρατηθῶσι καθάπαξ, τί τὸ κωλῦόν ἐστι πάλιν δίκην ἑτέραν ἥντινα λήψονται ζητεῖν τοὺσ Θηβαίουσ, καὶ τοῦτ’ ἀπέραντον εἶναι μέχρι παντὸσ διὰ τὸ πρῶτον ἔγκλημα; ἀλλὰ τί ταῦτα ἀκριβολογοῦμαι; εἰ γὰρ καὶ πάνδεινα πεποιήκασιν οἱ Λακεδαιμόνιοι καὶ πάσησ μείζω τιμωρίασ, ὁ καιρὸσ αὐτοὺσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, παραιτεῖται καὶ τὸ μὴ καλῶσ ἔχειν ὑμῖν συνεπιτίθεσθαι τοῖσ αὐτῶν ἀτυχήμασιν. ὧν γὰρ πλείουσ μὲν ἢ χίλιοι τεθνᾶσιν, ἀφεστᾶσι δ’ οἱ σύμμαχοι, κεκόσμηται δὲ τοῖσ ὅπλοισ τὰ Θηβαίων ἱερὰ, αἱ δ’ ἐλπίδεσ εἰσ ἡμᾶσ μόνουσ ἀνήρτηνται, πῶσ ἄξιον αὐτόχειρασ τούτων γενέσθαι καὶ μὴ συνδιατηρῆσαι τὰσ ὑπολοίπουσ ἀφορμάσ; εἰ γὰρ καὶ αὐτοὶ πολεμοῦντεσ ἴδιον πόλεμον ταῦτ’ εἴργασθε αὐτοὺσ, δικαίωσ ἄν μοι δοκοῖτε ἐνταῦθα στῆναι. τὸ δὲ Θηβαίοισ συγκατεργάσασθαι τέλειον τὸν τῶν ἀντιπάλων ὄλεθρον πῶσ οὐ φευκτὸν καὶ μέχρι ῥήματοσ; πρὸσ ταῦτα τὴν εἰρήνην τὴν ἐπ’ Ἀνταλκίδου καὶ ὅ τί τισ βούλεται προφερέτω.

τοῦτο μὲν δὴ τὸ τῆσ εἰρήνησ καὶ πάντων πλείστου πρίαιντ’ ἂν Λακεδαιμόνιοι κατ’ αὐτῶν λέγεσθαι παρὰ τὴν νῦν χρείαν. ὅσῳ γὰρ ἂν μᾶλλον ἐκείνην μέμφησθε, τοσούτῳ προθυμότερον σωστέον αὐτούσ ἐστιν ὑμῖν νυνί. γέγραπται γὰρ ἐν αὐτῇ δή που τοὺσ τὴν Ἀσίαν αὐτὴν οἰκοῦντασ Ἕλληνασ ὅ τι ἂν βούληται βασιλεὺσ ἐξεῖναι δρᾶσαι, τοὺσ δὲ τοῦτο δυσχεραίνοντασ τῆσ νῦν πρεσβείασ τῶν ἠτυχηκότων οὐκ ἔνεστιν ἀμελῆσαι. οὔτε γὰρ δήπουθεν ὅλωσ Λακεδαιμονίοισ καὶ Ἀθηναίοισ ἴσην δεῖν εἶναι πρόνοιαν τῶν Ἑλλήνων οὐδ’ ἂν εἷσ εἴποι, βλέπων εἰ καὶ εἰσ μηδὲν ἕτερον, ἀλλ’ εἰσ αὐτὰσ ταύτασ τὰσ πρὸσ τὸν βασιλέα συνθήκασ, ὧν αἱ μὲν ἐκείνων ἐκδότουσ πεποιήκασι τοὺσ Ἕλληνασ τοὺσ ἐπὶ θαλάττῃ, αἱ δὲ ἡμέτεραι τῆσ θαλάττησ ἄνω κατέχουσι βασιλέα· οὔθ’ ὅμοιον εἰσ ἀνάγκην κατακλεισθέντασ καὶ εἰρήνησ ἐπιθυμήσαντασ συγχωρῆσαι ταῦτα καὶ εἰρήνησ οὔσησ ἐπιθυμίᾳ πολέμου παριδεῖν ἐθελοντὰσ τὰ δίκαια. ὅπου δὲ καὶ γράψαι περὶ τῶν ἐν τῇ γῇ τῇ βασιλέωσ ἐξεῖναι τῷ βασιλεῖ πρᾶξαι ὅ τι ἂν βούληται βαρὺ καὶ δεινὸν, πῶσ οὐ πολλῷ σχετλιώτερον αὐτοὺσ συνεξεργάσασθαι τοὺσ Ἕλληνασ τοὺσ ἐν τῇ Εὐρώπῃ Θηβαίοισ; εἰ γὰρ Λακεδαιμονίοισ πολέμῳ κατειργομένοισ γράψαι τοὺσ ἐν τῇ γῇ τῇ βασιλέωσ ὅ τι ἂν βούληται βασιλεὺσ ἐξεῖναι ποιῆσαι κατηγορία καὶ ὄνειδοσ κέκριται, πῶσ ὑμῖν γε ἀνεκτὸν Ἀθηναίοισ οὖσι καὶ βουλῆσ κυρίοισ αὐτοχειρίᾳ τοὺσ ἐν τῇ Εὐρώπῃ Θηβαίοισ παραδοῦναι, καὶ ταῦτα Λακεδαιμονίουσ; οὓσ εἰ μηδὲν ἄλλο, τὸ γοῦν ἀξίωμα ὅ ποτε ἔσχον παραιρεῖται. γένοιτο δ’ ἂν νῦν ὁ πλεῖστοσ ἴσωσ λόγοσ τοῖσ ὑπὲρ τῶν Θηβαίων λέγουσιν ὡσ ἤδη πρότερον συμμάχουσ αὐτοὺσ ἐποιήσασθε, καὶ τῆσ εἰσ Ἁλίαρτον ἐξόδου καὶ τῆσ ἐν Κορωνείᾳ μάχησ ἀναμνήσουσιν ὑμᾶσ. οὐκοῦν ἄτοπον, εἰ φίλουσ τοὺσ τότε ἐχθροὺσ καὶ πολεμίουσ τοὺσ τότε συμμάχουσ ὁμοῦ ποιήσεσθε, φαῖεν ἄν. ἐγὼ δὲ τοσούτου δέω νομίζειν ἐναντιοῦσθαι τοῖσ Λακεδαιμονίοισ, ὥστ’ εἰ μηδένα ὑπὲρ τῶν Θηβαίων ᾤμην ἐρεῖν, ἐχρησάμην ἂν ὅμωσ παραδείγμασιν αὐτοῖσ ὑπὲρ τούτων. τίσ γὰρ οὐκ οἶδεν ὅτι καὶ τότε τοὺσ Θηβαίουσ φίλουσ καὶ συμμάχουσ ἐποιησάμεθα, ἐχθροὺσ καὶ πολεμίουσ πάντα τὸν ἔμπροσθεν χρόνον ὄντασ, καὶ οὐδὲν ἐκώλυσεν ἡμᾶσ τὰ ὑπάρχοντα ἐναντιώματα συστῆναι καὶ συλλαβεῖν αὐτοῖσ, ὅτε ταὐτὰ δίκαια λέγειν ἐδόκουν ἡμῖν;

ὡσ μὲν οὖν οὐδέν ἐστιν ἐμποδὼν ἡ τότε συμμαχία τῷ νῦν προσδέξασθαι Λακεδαιμονίουσ ἐκ τούτου δῆλον· ὅτι δ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, καὶ κατ’ αὐτὴν ἐκείνην ἀναγκαῖόν ἐστι τοῖσ Λακεδαιμονίοισ ἐπαμῦναι καὶ τοῖσ μάλιστα μεμνημένοισ τῆσ τότε σπουδῆσ περὶ τοὺσ Θηβαίουσ, τούτοισ μάλιστα οὐκ ἔνεστιν ἄλλωσ ποιεῖν ἢ μετατάξασθαι, τοῦτο ἔτι τοῦ προτέρου φανερώτερον ἐπιδείξω. εἰ γάρ τισ ἔροιθ’ ὑμᾶσ, ὦ Ἀθηναῖοι, πόσα χρήματα ὑμῖν καταβαλόντεσ Θηβαῖοι τὴν συμμαχίαν εὑρ́οντο, εὐφήμει, φαίητε ἂν, ἡμῖν Θηβαῖοι; πόθεν; ἢ τί; τίνεσ δ’ ἕτεροι; πῶσ οὖν αὐτοὺσ προσεδέξασθε; ἦσαν μὲν γὰρ οὐ φίλοι τὸ ἀρχαῖον· οὐδεμίαν εἰπεῖν ἂν ἔχοιθ’ ἑτέραν πρόφασιν πλὴν τὸν κίνδυνον καὶ τὴν χρείαν καὶ τὸ εἰ περιώφθησαν ὑφ’ ἡμῶν, ἐπὶ Λακεδαιμονίοισ ἂν εὐθὺσ αὐτοὺσ εἶναι. εἰ μὲν τοίνυν ἰδία τισ ὑπῆρχεν ὑμῖν πρὸσ αὐτοὺσ οἰκειότησ, οὐδ’ οὕτω μὲν δή που δικαίωσ ἄν τισ ἡμῖν ἐπετίμησε μὴ μέχρι παντὸσ καὶ τῶν ἁμαρτημάτων κοινωνεῖν ἐθέλουσιν. ἀλλ’ ἴσωσ μεταβάλλεσθαι μὲν ἐδόξατ’ ἂν, εἰκότωσ δέ γε πλείω λόγον τῆσ ἡμετέρασ αὐτῶν δόξησ ἢ τῆσ ἐκείνων χάριτοσ ποιούμενοι. οὔσησ δὲ ἧσ εἶπον αἰτίασ δι’ ἣν μετ’ αὐτῶν ἐγένεσθε τότε, ἐν μὲν τῷ καὶ νῦν συναγωνίζεσθαι τὸ δοκεῖν μεταβάλλεσθαι, ἐν δὲ τῷ τοὺσ ἑτέρουσ ἀνθελέσθαι τὸ τοὺσ αὐτοὺσ ὄντασ διατελεῖν φαίην ἂν ὑπάρχειν, ἐπειδήπερ μετειλήφασι τὴν ἀλλήλων τάξιν ἀμφότεροι. εἰ δέ τισ φοβεῖσθαί φησι περὶ τῆσ πόλεωσ μὴ δόξαν ἐμπληξίασ ὄφλῃ, πρῶτον μὲν ὀψὲ δέδοικε· τί γὰρ οὐκ ἐλογίζετο ταῦτα ἐπὶ τῶν Θηβαίων πρότερον; ἔπειτα ταύτησ μὲν ἀθῶοσ ἀφείσθω τῆσ αἰτίασ, ἐκεῖνο δέ γε πεισθήτω, παυσάσθω τὰ ἀδεᾶ δεδιὼσ καὶ πέρα τοῦ καιροῦ σεμνὸσ ὢν, πλὴν εἰ καὶ τοὺσ κυβερνήτασ ἐναντία ποιεῖν αὑτοῖσ φήσει, καὶ μέμψεται ὅτι τὸν πλοῦν οὐχὶ τὸν ἐξ ἀρχῆσ οὐδὲ τὸν εὐθὺν ἀεὶ ποιοῦνται, ἀλλ’ ἐπὶ θάτερα καὶ τὰ ἐναντία τῶν πρόσθεν διατελοῦσι κομιζόμενοι. ἄνθρωπε, ἀκολουθῶ τῇ χρείᾳ·

τὸ δ’ αὐτὸ ποιῶ· μετὰ γὰρ τοῦ φέροντοσ ἀεὶ γίγνομαι, κατὰ καιρὸν τὴν αὐτὴν τέχνην καὶ τὸν αὐτὸν λογισμὸν ἔχων, ἄν τ’ ἐνθένδε ἐκεῖσε ἄν τ’ ἔμπαλιν κομίζωμαι. οὗτοσ ὁ τοῦ κυβερνήτου λόγοσ, οἶμαι, κἀμοὶ νῦν ἐστιν ὑπὲρ τῆσ πόλεωσ αὐτὸσ οὗτοσ ῥητέοσ. ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἁπλῶσ περὶ πάντων σκοποῦμαι καὶ οὐδὲν μιγνύω φιλονεικίασ, ἐρῶ τι καὶ μεῖζον τούτων. εἰ σφόδρα τῆσ συμμαχίασ τῆσ ἔμπροσθεν μεμνήμεθα, ὥσπερ δεῖ, καὶ μετατάττεσθαι νῦν κατοκνοῦμεν, τοῖσ μὲν Θηβαίοισ μὴ πολεμῶμεν, τοὺσ μέντοι Λακεδαιμονίουσ μὴ παρίδωμεν ‐ λέγω δὲ οὐκ αἴνιγμα ‐ ἀλλὰ πέμπωμεν τοὺσ προεροῦντασ Θηβαίοισ ἀπέχεσθαι Λακεδαιμονίων. κἂν μὲν ἀκούωσι ταῦτα καὶ πείθωνται, οὔτε πρὸσ τούτουσ ὑπεναντίον ἡμῖν οὐδ’ ὁτιοῦν ἔσται πεπραγμένον οὔθ’ οἵδε ἀναιρήσονται διὰ τοῦτο, ἀλλ’ οἱ μὲν ὁμοίωσ μενοῦσι φίλοι, οἱ δὲ ὑπάρξουσι πρὸσ ἐκείνοισ, ἀμφότεροι δὲ εἴσονται χάριν, οἱ μὲν οὐδὲν πρᾶγμα σχόντεσ, οἱ δὲ σωθέντεσ δι’ ὑμῶν. ἀκούω δὲ καὶ πάλαι ποτὲ ὑπὲρ τὰ Μηδικὰ αὐτοὺσ τούτουσ Θηβαίουσ διαλύσασθαι πρὸσ ἡμᾶσ, μελλούσησ μὲν ἤδη τῆσ μάχησ ἔσεσθαι, Κορινθίων δὲ παρατυχόντων καὶ διαλλαξάντων ἀμφοτέρουσ. νῦν δὲ δή που δικαιότερον πείθοντ’ ἂν ἡμῖν οἱ Θηβαῖοι, ὅταν πρεσβείασ Λακεδαιμονίων καλούσησ ἡμᾶσ ἐπ’ αὐτοὺσ, οὕτω προνοουμένουσ ὁρῶσι σφῶν ὥσθ’ ὅπωσ μηδὲν ἀναγκασθῶμεν κακὸν αὐτοὺσ ἐργάσασθαι παρακαλεῖν καὶ λόγῳ πείθειν, ἀλλὰ μὴ τοῖσ ὅπλοισ βιάζεσθαι, παρὸν ἡμῖν. ἂν μὲν οὖν ὅπερ εἶπον πείθωνται, ταῦτα κράτιστα· ἂν δὲ μὴ προσέχωσι τὸν νοῦν, αὑτοῖσ, οὐκέθ’ ἡμῖν μέμψονται. ἡμεῖσ μὲν γὰρ καὶ μεμνημένοι τῆσ συμμαχίασ καὶ μὴ βουλόμενοι διαλύειν αὐτὴν φανούμεθα, ἐκεῖνοι δὲ οἱ τούτουσ τοὺσ λογισμοὺσ παρεορακότεσ καὶ οἱ μηδὲν φροντίζοντεσ, εἰ μεθ’ ὧν ἔμπροσθεν ἐτάττοντο, τούτοισ νῦν ἐναντία θήσονται τὰ ὅπλα. μὴ τοίνυν ἃ πρὸσ Θηβαίουσ δεῖ, λέγειν ταῦτα πρὸσ ὑμᾶσ ἐᾶτε τοὺσ ῥήτορασ, μηδ’ ἄν τισ ἐγχειρῇ τὰ μὴ ὑμέτερα ὑμᾶσ πείθειν, ἀνέχεσθε.

πῶσ γὰρ οὐκ ἄτοπον ἡμῶν καὶ τοὺσ Θηβαίουσ ἐθελόντων, εἰ οἱο͂́ν τε, πεῖσαι, μὴ μόνον ἡμᾶσ αὐτοὺσ, ὡσ οὐ χρὴ διαστῆναι, ἐὰν οἱ Θηβαῖοι καὶ μὴ βουλομένουσ ἐξάγωσιν ἡμᾶσ, ἡμῖν ἡσυχάζειν παραινεῖν καὶ συμμάχουσ κρίνειν τοὺσ ἀποφεύγοντασ; φέρε δὴ πρὸσ Διὸσ, εἰ ταῦτ’ εἶπον οἱ Θηβαῖοι πρὸσ ἡμᾶσ, ἡνίκ’ ἦλθον ἐξ ἀρχῆσ, ὡσ ἐὰν ἀπώσωνται τὸν πόλεμον καὶ τὸν περιεστηκότα κίνδυνον αὐτοὺσ, ἐχθροὺσ ὑμᾶσ ποιήσονται καὶ μισήσουσιν, ἐὰν μὴ καθάπαξ αὐτοῖσ ἐπιτρέψητε ἀνελεῖν τοὺσ Λακεδαιμονίουσ καὶ τὴν Ἑλλάδα ὑφ’ αὑτοῖσ ποιήσασθαι, ἔσθ’ ὅστισ ἂν πονηροτέρουσ ἀνθρώπουσ ἡγήσατ’ ἂν εἶναι καὶ μᾶλλον δικαίουσ ἀπολωλέναι; μὴ τοίνυν ἅπερ οὐκ ἂν εὑρ́οντο ἐξ ἀρχῆσ ἐπὶ τούτοισ, ταῦτα ἐπ’ ἐκείνῃ τῇ προφάσει δῶμεν νῦν, ἀλλὰ πᾶν τοὐναντίον κωλύσωμεν, εἴπερ μὴ καὶ αὐτὴν ἐκείνην ἐπὶ ταῦτα δεῖ δοκεῖν πεποιῆσθαι. οἶμαι δὲ καὶ Θηβαίουσ μὴ μέχρι τοσούτου φαύλουσ μηδ’ ἀναισθήτουσ εἶναι, καίπερ ὄντασ Θηβαίουσ, ὥστε πλείω μέμψιν ποιεῖσθαι νῦν ὑμῖν, ἐὰν κατακωλυθῶσι Λακεδαιμονίουσ ἀνελεῖν, ἢ χάριν τῆσ αὑτῶν σωτηρίασ ἀπομνημονεύειν, ἣ δι’ ὑμῶν ἔμπροσθεν αὐτοῖσ ἐγένετο. ἡδέωσ δ’ ἂν ἐροίμην τοὺσ ὑπὲρ τῶν Θηβαίων λέγοντασ, πότερον εἶναί φασιν αὐτοὺσ συμμάχουσ, ἢ γεγονέναι. εἰ μὲν γὰρ εἶναι, τί πείθουσι ποιεῖσθαι; εἰ δ’ αὖ γεγονέναι, πολὺ τούτων πρότεροι Λακεδαιμόνιοι γεγόνασιν. ἔπειτ’ οὐδ’ εὔλογον γεγονέναι μὲν φάσκειν, πάλιν δ’ ὡσ ὑπαρχούσησ ἔτι τῆσ συμμαχίασ διαλέγεσθαι μὴ διαλύειν κελεύοντασ. καὶ μὴν ὅτι γ’ αὐτὴν ἀπείπασθε οἶδεν ὁ τῆσ νίκησ ἄγγελοσ, ὃν μετὰ τὴν μάχην ἐλθόντα οὐδὲν ἐντιμότερον τῶν ὑπὸ τοῦ βαρβάρου πάλαι πεμπομένων ἐδέξασθε. ὅσοι μὲν γὰρ καὶ δάκρυσι τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ἐθρήνησαν ἀκούσαντεσ μεμνημένοσ οὐκ ἐρῶ. τί ποτ’ οὖν τὸ αἴτιον;

ἆρά γε βάσκανοι καὶ πονηροὶ τοὺσ τρόπουσ οὕτωσ ὑμεῖσ ἐστὲ καὶ ὑπερβεβλήκατε πάντασ ἀνθρώπουσ πονηρίᾳ καὶ κακίᾳ ὥστε τοῖσ φίλοισ ἂν ἀγαθόν τι πράξωσιν ἄχθεσθαι καὶ φθονεῖν; οὐκ ἔστι ταῦτα. χάριέν γε νὴ τὸν Δία καὶ τοῦτ’ αὐτὸ φάσκειν. οὐκ ἔστιν. ἀλλὰ τί; σύμφυτόν ἐστι τῇ πόλει ταύτῃ πάλαι τὸ παρὰ πᾶσιν εὐδοκιμοῦν, ὃ οὔτε εἰσ Μεγαρέασ διέβη τουτουσὶ πλησιοχώρουσ ὄντασ οὔτε εἰσ τοὺσ δευτέρουσ τοὺσ μεγίστουσ τῶν Ἑλλήνων τουτουσὶ τοὺσ νῦν ἀθλίουσ Λακεδαιμονίουσ, ἀλλ’ ἐνταῦθα καὶ ἔφυ καὶ ἤκμασεν εὐθὺσ ἐξ ἀρχῆσ. τί οὖν ἐστι τοῦτο; ῥοπὴ πρὸσ τοὺσ ἀσθενεῖσ καὶ ἔλεοσ τῶν ἀτυχούντων οὐ κενὸσ, ἀλλὰ διαρκὴσ εἰσ σωτηρίαν. τοῦτο οὔτε μνησικακεῖν ἐᾷ τὴν πόλιν οὔτε ἐξετάζειν τίσ ἐστιν ὁ δυστυχῶν, ἀλλ’ ἐπειδάν τινα αἴσθηται κακῶσ πράττοντα, εὐθέωσ ἐπελάθετο ὧν αὐτὴ πέπονθε. διὸ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποισ ἱκανόν ἐστι πρὸσ αὐτὴν ὥσπερ ἄλλο τι σύμβολον αὐτὸ τὸ σχῆμα τῆσ ἀτυχίασ. διὰ τοῦτο καὶ Θηβαίουσ προσήκατο καὶ Λακεδαιμονίουσ, ὅτε πρῶτον ἐπὶ τῶν Ἡρακλειδῶν ἔγνω δυστυχοῦντασ, κατῴκτειρε. περὶ τοίνυν τῶν εὐεργεσιῶν, ἃσ εἴποι τισ ἂν ὡσ ὑπῆρξαν εἰσ ἡμᾶσ οἱ Θηβαῖοι, τοῦτο μὲν οὐ συνεπιστρατεύσαντεσ Λακεδαιμονίοισ ἐπὶ τὸν Πειραιᾶ, τοῦτο δὲ Θρασύβουλον δεξάμενοι, βλασφημήσω μὲν οὐδὲν, καὶ γὰρ ἂν μαινοίμην. καίτοι τινὸσ ἤδη λέγοντοσ ἤκουσα ὡσ ἄρα οὐχὶ τοῦ μὴ συνεπιστρατεῦσαι δεῖ χάριν αὐτοῖσ ἔχειν μᾶλλον ἢ μέμφεσθαι, καὶ νὴ Δί’, ἐκεῖνόσ γ’ ἔφη, καὶ μισεῖν ἀντὶ τῆσ αἰτίασ, δι’ ἣν τοῦτ’ ἐποίησαν. ἔφασκε γὰρ αὐτοὺσ ἀποτυχόντασ τοῦ διαφθεῖραι τὴν πόλιν ἡμῶν ἀγανακτεῖν. ἐγὼ δὲ ταῦτα μὲν τοῖσ ταῦτα βουλομένοισ λέγειν παρίημι· αὐτὸσ δὲ τί φημι; εἰ μὲν ἔν τινι κινδύνῳ καθεστηκότεσ ἦσαν οἱ Θηβαῖοι, δικαίωσ ταῦτ’ ἄν τισ ἡμᾶσ ἀνεμίμνησκεν, οὐκ ἀξιῶν συνεπιστρατεύειν ἐπὶ τὴν πόλιν αὐτῶν, ὥσπερ οὐδὲ ἐκεῖνοι πρότερον τοῖσ αὐτοῖσ τούτοισ Λακεδαιμονίοισ ἐπὶ τὴν ἡμετέραν, ὅτε φαύλωσ διέκειτο. ὑπὲρ δὲ τῆσ Λακεδαιμονίων σωτηρίασ ὄντοσ τοῦ λόγου, τί δεῖ τοῖσ ἔξωθεν τούτοισ παράγειν ὑμᾶσ; τοσούτῳ γὰρ μᾶλλον οὐ περιοπτέον αὐτοὺσ ὅσῳπερ μείζων ἐστὶν αἰσχύνη, εἰ Θηβαῖοι μὲν οὐκ ὤκνησαν ἡμῖν φανῆναι συναλγοῦντεσ κακῶσ πράττουσι μηδεμιᾶσ παρακλήσεωσ αὐτοῖσ παρ’ ἡμῶν ἐλθούσησ, ἡμεῖσ δὲ ὄντεσ Ἀθηναῖοι ταῖσ Λακεδαιμονίων συμφοραῖσ ἐπιθησόμεθα, οἳ μηδὲν εἶναι τὰ σφέτερ’ αὐτῶν χωρὶσ ἡμῶν ὡμολογήκασι τῇ πρεσβείᾳ.

καὶ μὴν οὐδ’ ἐκεῖνό γ’ εἰπεῖν κατοκνήσω, ὅτι εἰ μὴ πολλῷ, μᾶλλον δὲ τῷ παντὶ μείζουσ τῶν εὐεργεσιῶν τούτων ἀντειλήφασι Θηβαῖοι χάριτασ παρ’ ἡμῶν, πᾶν ὀφείλομεν αὐτοῖσ. ἀλλ’ ἔστιν ὅπωσ, ὦ πρὸσ Διὸσ, ἴσον ἢ παραπλήσιον εἶναί τῳ φαίνεται μὴ ἀκολουθῆσαι Λακεδαιμονίοισ ἐμβάλλουσι καὶ Λακεδαιμονίοισ ὑπὲρ τούτων ἀντιτάξασθαι ἂν, ἢ καὶ δέξασθαι τοὺσ ἐκπεσόντασ, ὃ κοινὸν ἅπασίν ἐστιν ἀνθρώποισ, καὶ τοὺσ ἐκείνων ὅπωσ μὴ ἐκπεσοῦνται μηδὲ ἀνάστατοι γενήσονται παρασκευάσαι; ταῦτα τοίνυν ἀντ’ ἐκείνων γέγονε παρ’ ἡμῶν Θηβαίοισ, καὶ Λύσανδρον ἀπεκτείναμεν καὶ τρόπαιον ἀνεστήσαμεν καὶ καθαρὰν πολεμίων τὴν Βοιωτίαν ἀπεφήναμεν. ἆρ’ αὐτῷ τῷ μέτρῳ τὴν εὐεργεσίαν ἀπέχουσιν; ἢ κἂν εἰ ἐπ’ αὐτοῖσ ἐποιησάμεθα, οὐκ ἂν εἶχον μείζω προσαιτῆσαι; θαυμάζω τοίνυν, εἰ τὰ μὲν Θηβαίων φιλάνθρωπα μνημονεύσομεν, τὴν Λακεδαιμονίων δὲ γνώμην οὐδαμοῦ θήσομεν· ἣν εἰ μὴ τότ’, ἐκεῖνοι μετρίαν εἶχον περὶ ἡμῶν, ταυτὶ τὰ ὕστερον εὐεργετήματα Θηβαίων χώραν οὐκ εἶχε. τοσοῦτον γὰρ ἑνὸσ τούτου πάντα τὰ Θηβαίων ἥττηται, ὅσῳπερ καὶ αὐτοῖσ Θηβαίοισ καὶ πᾶσι τοῖσ βουλομένοισ τὸ ἔχειν εὖ ποιεῖν ἡμᾶσ οὐχ ὑπῆρχεν ἅπαξ ἀπολωλόσι, καὶ ὅσῳ δυστυχῆσαι μὲν μᾶλλον οὐκ εἴχομεν τἀναντία οἷσ Λακεδαιμονίοισ ἔδοξε παθόντεσ, εὖ δὲ παθεῖν μειζόνωσ ἢ ὑπὸ Θηβαίων ὕστερον, πολλοὶ δεικνύουσιν ἐνόντεσ τρόποι. εἰσ μὲν γὰρ ταῦτα κἂν ἄλλοσ τισ ἴσωσ πόροσ εὑρεθείη καὶ χωρὶσ τούτων, εἰσ δὲ τὸ μὴ ’κεῖνα παθεῖν Λακεδαιμονίων ἔδει πάντωσ διὰ τὴν ὑπάρχουσαν τότ’ αὐτοῖσ τύχην· ἣν μήποτ’ ἔχειν ὤφελον. ἐκείνη γὰρ καὶ τὴν ἡμετέραν πόλιν εὐθενοῦσαν κατέλυσε καὶ αὐτοὺσ ἐκείνουσ εἰσ τὰσ νῦν ἤγαγε συμφοράσ. καὶ μηδεὶσ οἰέσθω με τοῦτο λέγειν, ὅτι διὰ Λακεδαιμονίουσ ἐστὲ σῶοι· μήποτε οὕτω καλῶσ πράξαιεν.

ἀλλὰ σώζει μὲν, ὦ Ἀθηναῖοι, καὶ φυλάττει τὴν ἡμετέραν πόλιν ἡ τῶν θεῶν δικαία πρόνοια καὶ ἡ λαχοῦσα αὐτὴν ἐξ ἀρχῆσ ἀγαθὴ τύχη· ὅσα δ’ ἧκεν ἐπ’ ἀνθρώπουσ, συνεπελάβοντό ποτε Λακεδαιμόνιοι καὶ Φωκεῖσ καὶ ἄλλοσ τισ οἶμαι, οὐ μὴν ἀλλ’ οὐκ ἐλάχιστον Λακεδαιμόνιοι, τό γε κῦροσ ἔχοντεσ αὐτοὶ τῆσ ψήφου. νῦν τοίνυν χρὴ τοῦτον ἐκεῖνον νομίσαι τὸν καιρὸν ἥκειν, ἐν ᾧ καθειστήκειμεν αὐτοὶ τότε, καὶ ἣν ἂν τότε γνώμην ἠξιώσαμεν τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ἔχειν ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ τοῦ τοιούτου κινδύνου καὶ πράγματοσ αἰωρούμενοι, ταύτην ἐπειδὴ προειλήφαμεν, ἀνταποδῶμεν ὁμοίαν. ἱκέται δὲ ἡμῖν Λακεδαιμόνιοι γεγόνασιν οἱ περὶ ὑμῶν πρότερον βουλευόμενοι καὶ τοὺσ Ἕλληνασ συνάγοντεσ καὶ γῆν καὶ θάλατταν ἔχοντεσ, καὶ λέγουσιν ἱκετεύοντεσ μέτρια ὡσ χρή τι καὶ αὐτοὺσ ἀπολαῦσαι τῆσ ὑμετέρασ καλοκἀγαθίασ, καὶ μὴ μόνον Θηβαίουσ, μηδὲ τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ ὑμᾶσ, ἀλλὰ καὶ αὐτοὺσ σεσωκότασ ἔσεσθαι. εἰ δ’ οἱ ψήφοισ βοηθήσαντεσ τότε νῦν ὅπλοισ ἀνταξιοῦσιν ὑφ’ ὑμῶν σωθῆναι, τοῦτο καὶ μάλιστα δέξασθε. ἡ μὲν γὰρ τοῦ δικαίου τάξισ τὸν αὐτὸν ἔχει λόγον, ὁ δὲ τῆσ εὐεργεσίασ τρόποσ ἀξιώματι νικῶν τὴν ὑπερβολὴν τῆσ ὑμετέρασ μεγαλοψυχίασ ἐνδείξεται. ὡσ αἱ μὲν ἄλλαι χάριτεσ κατὰ τοὺσ ὑπάρχοντασ ἰσχύουσιν, ἣν δ’ ὑμεῖσ Λακεδαιμονίοισ ἀποδώσετε νῦν, ἐφ’ ὑμᾶσ αὐτοὺσ ἅπασα μεταστήσεται. τὸ γὰρ ψήφῳ σωθέντασ πολέμῳ καὶ ὅπλοισ ἀντισῶσαι, τοῦτ’ ἐστὶ τὸ ποιοῦν τὴν φιλοτιμίαν καὶ δι’ οὗ τὸ Ἀθηναίουσ, μὴ τῶν ἄλλων τινὰσ ἀνθρώπων εἶναι διαφαίνεται. εἰ δὲ καὶ ὑμᾶσ νῦν ψηφίζεσθαι περὶ αὐτῶν ἔδει κατὰ ταὐτὰ, οὐκ ἂν σώζουσιν ὑμῖν αὐτοὺσ ἔγωγε συνήσθην, ἀλλ’ ἐκείνων τοὔργον ἔκρινον ἄν. καὶ μὴν καὶ Θηβαίουσ ὅτε ἐσώζετε, οὐχ ὅμοια ἀνθ’ ὁμοίων ἀπεδίδοτε αὐτοῖσ δή που, καίτοι τηνικαῦτα μὲν οὔτε τριήρων εὐπορεῖτε οὔτε τὰ τείχη τὸν ἀναστήσοντα εἴχετέ πω, ἀλλ’ ἀφύλακτοσ καὶ γυμνὴ σχεδὸν ἡ πόλισ ἦν· νῦν δὲ ὁρᾶτε μὲν δή που ναῦσ ἐν τῷ Πειραιεῖ τοσαύτασ ἀθρόασ, ὁρᾶτε δὲ τὰ τείχη ταυτὶ καὶ τὴν ἄλλην ἅπασαν παρασκευὴν ᾗ πόλεμοσ ἐξηρτύσθαι βούλεται.

τοσοῦτον δὲ ὑμῖν τὸ περιὸν ὥστε ἀμφοτέρουσ ὁμολογεῖν ὁποτέροισ ἂν προσθῆσθε, ἐπὶ τούτουσ τὴν ῥοπὴν ἥξειν. οἶμαι τοίνυν μηδὲ ἐκεῖνο ἀργῶσ μηδὲ ἀλόγωσ σκοπεῖν, ὅτι ἂν μὲν μὴ ἀνέλωσιν οἱ Θηβαῖοι παραπεσόντοσ καιροῦ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ, ἀλλ’ ἐπιεικεῖ τινι καὶ μετρίᾳ γνώμῃ μεταχειρίσωνται, Θηβαίουσ εὐδοκιμεῖν ἐστιν ἀνθ’ ἡμῶν. οὗ τί γένοιτ’ ἂν αἴσχιον; ἐὰν δ’ ἐξέλωσι καθάπαξ, οὐ φαῦλόν τι καὶ τὸ τυχὸν πάθοσ ἔσται τῇ Ἑλλάδι μὴ εἶναι Λακεδαιμονίουσ· ὄντοσ δὲ τούτου τοιούτου, τὸ δοκεῖν ἡμᾶσ αἰτίουσ εἶναι προσέσται· ὃ πολὺ τοῦ προτέρου μεῖζον, εἰ οἱο͂́ν τε εἰπεῖν. οὐ τοίνυν οὐδ’ ὅπωσ φείσαιντ’ ἂν αὐτῶν ὄντεσ Θηβαῖοι καὶ ὁτιοῦν, ἐὰν καιροῦ λάβωνται, ἔχω προσδοκῆσαι. τὰ γὰρ περὶ ἡμῶν δόξαντα αὐτοῖσ ὅταν ἐνθυμηθῶ καὶ τὴν ψῆφον ἐκείνην τὴν καλὴν καὶ πόθεν τὸ πρῶτον διέστησαν ἀπ’ αὐτῶν, πάλαι προτεθρηνῆσθαι δεῖν νομίζω Λακεδαιμονίουσ, εἰ παρὰ τοιοῦτον κίνδυνον ἔλθοιεν. καὶ γὰρ οὐδὲ ἐκεῖνο εἰκὸσ περὶ οὗ μὲν ἕτεροι προειστήκεισαν πολέμου ταύτην ἐνεγκεῖν τὴν ψῆφον, οὗ δέ γε αὐτοὶ κύριοι καὶ προστάται γεγόνασι, τοῦτον, ἐὰν ἐπ’ αὐτοῖσ γένηται, μετρίωσ καταθήσεσθαι, ἢ μικρόν τι διαθήσειν τοὺσ ὁμοῦ τι καὶ δι’ αὐτοὺσ μισοῦντασ Λακεδαιμονίουσ καὶ δι’ ἡμᾶσ, ὅτι ἡμῶν τότε ἐφείσαντο. οὐ γὰρ ἡμᾶσ μᾶλλον ἐμίσουν δι’ ἐκείνουσ ἢ ’κείνουσ νῦν καὶ ὑπὲρ αὐτῶν καὶ δι’ ἡμᾶσ. οὐ τοίνυν οὐδὲ φοβηθῆναί μοι δοκεῖτε ἂν εἰκότωσ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ μὴ πράγματα ἡμῖν πάλιν παράσχωσιν, ἐὰν σωθῶσιν. εἰ γὰρ τὰ μέγιστα δοίημεν αὐτοὺσ ἐλπίζειν, οὐ δή που τοῦ· κρατῆσαί γ’ ἂν ἡμῶν μεῖζόν τι προσδοκήσειαν οὐδ’ εὔξαιντο. τοῦτο τοίνυν ἴσασιν ἀκριβῶσ οὐδαμῶσ αὐτοῖσ πρότερον συνενεγκὸν, ἀλλ’ ὅτε καὶ τὴν κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ἡγεμονίαν παρέλαβον, τότε δὴ τὰ ἐξ ἀνθρώπων περιστάντα αὐτοὺσ κακὰ, εἰσ Κόρινθον, εἰσ Βοιωτίαν, πάλιν εἰσ Ἄργοσ, ἄνω κάτω διαθέοντασ τὴν Ἑλλάδα καὶ φθειρομένουσ, μέχρι καὶ τοῦ Περσῶν βασιλέωσ αἰσχρῶσ ἐδεήθησαν καὶ τὰ τελευταῖα μιᾷ μάχῃ πληγέντεσ κατηνέχθησαν. οἷσ τοίνυν ὡσ ἂν εὔξαιντο πρᾶξαι δῆλόν ἐστιν οὐ λυσιτελοῦν καὶ οἷσ ἂν διὸ δεῖ πολεμεῖν ὑπάρξῃ βλάβοσ ἐστὶ καὶ κίνδυνοσ, τῷ ποτε ἐπαρθέντεσ οὗτοι τοιαύτῃ πραγμάτων ἀλογίᾳ δώσουσιν αὑτοὺσ, ἢ περὶ τοῦ πολεμεῖν ἐθελήσουσιν, ὅταν περὶ νίκησ μὴ συμφέρῃ;

τί δ’ ἂν ἐλπίσαντεσ ζητοῖεν πάλιν παραλαμβάνειν τὰσ πόλεισ, ἃσ δεδωκυίασ ἑαυτὰσ οὐκ ἠδυνήθησαν κατασχεῖν; οὔθ’ ἁρ́μα ἀναβαίνειν οἶμαι θαρρήσειεν ἄν τισ τὸν κρημνὸν ὁρῶν, εἰδὼσ ὡσ οὐχ οἱο͂́σ τέ ἐστι μένειν ἔποχοσ, οὔτε πραγμάτων τοσούτων ἐπιβαίνειν, ὧν ἐκπεσὼν εὐθὺσ κείσεται. ὁ γὰρ μείζονα ἢ καθ’ αὑτὸν ὄγκον ἀναιρούμενοσ, κἂν παραχρῆμα ἐνέγκῃ ῥᾳδίωσ, μετὰ μικρὸν ἀπώλετο συσχεθείσ. Λακεδαιμόνιοι δὲ κἀκεῖνο μέμνηνται, μεθ’ ὅσησ παρασκευῆσ καὶ μεθ’ ὅσησ συντάξεωσ εἰσ τὸν πρότερον πόλεμον κατέστησαν καὶ συμμάχουσ οὕστινασ καὶ τὸ ἀξίωμα ὁποῖον ἔχοντεσ κατ’ ἐκείνουσ τοὺσ χρόνουσ. καὶ οὐδὲ τοῦτο λέληθεν αὐτοὺσ, ὅτι εἰ μὴ αὐτὴ περὶ αὑτὴν ἡ πόλισ ἔπταισε, τοῦτο μὲν τὸν πρὸσ Σικελιώτασ ἐπεμβαλομένη πόλεμον, τοῦτο δὲ καὶ ἐν Αἰγὸσ ποταμοῖσ ἀμελείᾳ τῶν στρατηγῶν τὰσ ναῦσ ἀπολέσασα, οὐδ’ εἰ πάντασ ἀνθρώπουσ παρέλαβον, πλέον οὐδ’ ὁτιοῦν ἂν αὐτοῖσ ἐγένετο ἀλλ’ ἢ ἀπειπόντεσ ἐδέοντ’ ἂν ἡμῶν καταλῦσαι τὸν πόλεμον, ἢ τελευτῶντεσ κρατηθέντεσ ὑπήκουον ἄν. νυνὶ δὲ εἰσ τί καὶ βλέψαντεσ τῶν πάντων τηλικοῦτον πρᾶγμα ἀνακινήσουσι; ποίαν ἀρχήν; τίνα ῥώμην; ποίασ προσόδουσ; τίνα γενναῖον πολέμου πόρον; οὐκ ἔστιν οὐδέν. μὴ δὴ φαινώμεθα, ὦ Ἀθηναῖοι, δεδοικότεσ ἀνθρώπουσ ἱκέτασ. αἰσχρὸν γὰρ ἐάν τισ ἀκούσῃ τοῦτο πρῶτον, ὅτι Ἀθηναῖοι φοβοῦνται τοὺσ σωθῆναι ζητοῦντασ. ἀλλὰ μηδὲ ἐπὶ νοῦν ἄγωμεν μήτ’ αὐτοῖσ τούτοισ μήτ’ ἄλλῳ μηδενὶ τῶν Ἑλλήνων ὅτι ἀρχὴν ὑπόνοιάν τινα τοιαύτην περὶ αὐτῶν ἀξιοῦμεν ἔχειν. μηδαμῶσ. ἀλλὰ τί καὶ οἰέσθε; οἱ Θηβαίοισ οὐκ ἀνταρκέσαντεσ χωρὶσ ἡμῶν τῷ ποτε πιστεύσαντεσ ἐφ’ ἡμᾶσ ἥξουσι; τί δὲ καὶ ζητοῦντεσ;

ἵν’ ἡμᾶσ ἀνέλωσιν; ἀλλ’ ὅτ’ ἔσχον καιρὸν, οὐκ ἐποίησαν τοῦτο. ἀλλ’ ὅτι οὐ συνήνεγκεν αὐτοῖσ φεισαμένοισ; καὶ μὴν διὰ τοῦτό γε εἴσονται σεσωσμένοι. οὐκοῦν ἵν’ ἄλλωσ πράγματα ἔχωσιν; ἀλλ’ οὐχ οὕτω μαίνονται. ὑπὲρ τοῦ ποτ’ οὖν ἐνοχλήσουσιν; οὐ γὰρ ὑπέρ γε τοῦ μισεῖσθαι· ἐγὼ μὲν οὐκ ἐπινοῶ πᾶσ γιγνόμενοσ. ἐπεὶ καὶ τοῦτο πῶσ οὐκ ἄτοπον καὶ ὑπερφυὲσ, ἀνθρώπουσ σωθέντασ ὑφ’ ὑμῶν καὶ τυχόντασ ὧν οὐκ ἂν ἤλπισαν μείζω, τούτουσ ἡγεῖσθαί τι φρονήσειν ἄγνωμον περὶ ἡμῶν, κἂν τὴν βασιλέωσ ἀρχὴν καὶ δύναμιν λάβωσιν; ἔπειτα εἰ φοβησόμεθα οὓσ ἂν εὖ ποιῶμεν, τίσι θαρρήσομεν; οὐχ ὁρῶ. τὸ μὲν τοίνυν Λακεδαιμονίων, διττῆσ οὔσησ ἁπάσησ ἀσφαλείασ, ἀμφοτέρασ ἔχει τὰσ μερίδασ. οὔτε γὰρ δύνανται δή που ποιεῖν ἡμᾶσ κακὸν οὐδὲν οὔτ’ εἰκόσ ἐστι βουλήσεσθαι τούτοισ γε τοῖσ λογισμοῖσ αὐτούσ. σκεψώμεθα δὴ καὶ τὰ Θηβαίων, ἆρα ὁμοίωσ ἀδεᾶ, τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ἐὰν ἀνέλωσιν, ὥσπερ τὰ ἐκείνων, ἂν μὴ τοῦτο πάθωσιν. ἀλλὰ τίσ οὐκ οἶδεν ὅτι, ἂν ἐκποδὼν γένωνται Λακεδαιμόνιοι, μετενήνεκται λοιπὸν ἐνταῦθα ὁ πόλεμοσ καὶ πρὸσ ἡμᾶσ ἤδη τοῖσ Θηβαίοισ ὁ λόγοσ γίγνεται; οὐ γὰρ ἐκεῖνό γε οὐδεὶσ ἡμῶν πέπεισται ὅτι νῦν ἄλλο τι ζητοῦσιν ἐκεῖνοι ἢ παρελθεῖν ἐπὶ τὴν τάξιν ἐφ’ ἧσ γε ἡμεῖσ καὶ Λακεδαιμόνιοι μεθ’ ἡμᾶσ ἐγένοντο, οὐδ’ οὕτωσ ἐσμὲν εὐήθεισ ὥστε ἡγεῖσθαι Θηβαίουσ εὐνοϊκώτερον ἡμῖν ἢ σφίσιν αὐτοῖσ ἔχειν, οὐδέ γε οὕτωσ ἀργοὺσ οὐδὲ ὑπτίουσ εἶναι, ὥστε ἀνῃρημένων Λακεδαιμονίων καὶ τοῦ ἡμίσεοσ αὐτοῖσ ὑπάρχοντοσ εἰσ τὰ πράγματα, εἶτ’ ἐγκαταλείψειν τὸ λοιπὸν ἑκόντασ. οὐκ ἔστι ταῦτα. ἀλλ’ ἐμοὶ μὲν καὶ πρώην οὐκ οἶδ’ ὅστισ ἀπήγγειλε διομνύμενοσ ὡσ ἤδη καὶ τριήρεισ ἐγνωκότεσ εἰσὶ ποιεῖσθαι καὶ εἰσ τὴν θάλατταν ἐμβαίνειν. λέγειν γὰρ ἔφη πρὸσ αὐτοὺσ Ἐπαμεινώνδαν ὡσ οὐδὲν ὄφελοσ τῶν ἐν τῇ γῇ πλεονεκτημάτων, εἰ μὴ καὶ τὴν θάλατταν δι’ αὑτῶν ἕξουσι. τούτοισ μὲν οὖν ἔξεστι μὲν πιστεύειν, ἔξεστι δὲ μή· ἐκεῖνο μέντοι κἀγὼ σαφῶσ οἶδα καὶ οὐδὲν χεῖρον ὑμεῖσ ἐμοῦ, ὅτι Θηβαῖοι Λακεδαιμονίων κρατήσαντεσ ἐφ’ ἡμᾶσ τρέψονται εἰ δὲ τοῦτ’ ἔσται, κινδυνεύσομεν ἢ μετὰ συμμάχων ἢ μόνοι. τὸ μὲν δὴ μόνουσ ἀπολειφθῆναι τί ἂν ὑμᾶσ ἔγωγε διδάσκοιμι ποῖόν τι νομιστέον;

εἰ δὲ ἕξομεν συμμάχουσ, βελτίουσ οἱ νῦν παρόντεσ ὧν ἄν τισ φῇ τότε εὑρήσειν. καὶ μὴν οὐδὲ τὸ σχῆμα ὅμοιον. τότε μὲν γὰρ ἐκεῖνοι βοηθεῖν ἡμῖν δόξουσιν, οἵτινεσ ποτὲ οὗτοι γενήσονται, νῦν δὲ ἡμεῖσ τούτουσ σώζειν. ἐπὶ δὲ ἀμφοτέροισ ἐκεῖνο λέγω· τούτουσ μὲν παραλαβόντεσ οὐκ ἀπόλλυτε ἐκείνουσ τοὺσ τότ’ ἂν ἐλθόντασ, ἔξεστι γὰρ ἀμφοτέρουσ ἔχειν δή που· οἷσ δ’ ἂν τότε χρήσαισθε οὐκ ἔνεστιν εἰπεῖν τούτουσ προσέσεσθαι νῦν παροφθέντασ. οὐ τοίνυν οὐδὲ τοὺσ ἐθελήσοντασ ἂν ἡμῖν ὑπηρετῆσαι τηνικαῦτα προθύμωσ ὁρῶ. ὅταν γὰρ αὐτοὶ προιέμενοι Λακεδαιμονίουσ φαίνησθε, ταὐτὰ χρὴ καὶ παρὰ τῶν ἄλλων ὑμῖν ἀπαντήσειν προσδοκᾶν. καὶ μὴν οὐδ’ ἐγκαλεῖν οὐδέσιν αὐτῶν ἕξετε. ὅταν γὰρ ἃ τῶνδε παρίδητε αὐτοὶ τούτοισ χρῆσθε πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ, ἐρυθριᾶν ἀποτυγχάνοντασ περιγίγνεται. πόσῳ τοίνυν βέλτιον τὸν μὲν πόλεμον δέξασθαι, βεβαίουσ καὶ φανεροὺσ ἔχοντασ τοὺσ συμμάχουσ, τὰ δ’ ὑμέτερ’ αὐτῶν εὖ τιθεμένουσ δοκεῖν τῆσ ἑτέρων σωτηρίασ φροντίζειν, ἢ τούτουσ μὲν ἡλίκουσ εἶπον ἐᾶσαι γενέσθαι, τὸ δὲ τούτοισ χαρίσασθαι φυγεῖν, εἶθ’ ἑτέρουσ οἵτινεσ ὑμῖν τοῦτο ποιήσουσιν ὕστερον ζητεῖν, ἐὰν ἄρα τισ φανῇ; τοῦ μὲν τοίνυν ἐὰν Λακεδαιμονίοισ προσθώμεθα μὴ διαμαρτεῖν ἡμᾶσ ἐλπίδοσ Λακεδαιμονίοισ ἡγοῦμαι δεῖν μέλειν. τὸ γὰρ πονηροτάτουσ ἀνθρώπων ἀποφανθῆναι καὶ πάντασ ἐπ’ αὐτοὺσ συστῆναι ‐ ὃ γένοιτ’ ἂν, ἐάν τι νεωτερίζειν περὶ τοὺσ εὐεργέτασ ἐπιχειρῶσιν ‐ ἐκείνοισ, οὐχ ἡμῖν δή που διαφέρει. ὥστ’ εἰ ἄρα καὶ ἀρτίωσ ἐσφαλλόμην, κἂν παρακινήσωσί τί ποτε ὕστερον, περὶ αὐτῶν, οὐ περὶ ἡμῶν κακῶσ ἔσονται βεβουλευμένοι. τὴν δὲ ὑπὲρ τοῦ μὴ γενέσθαι Θηβαίουσ ἰσχυροὺσ πρόνοιαν ὑμᾶσ αὐτοὺσ δή που ποιεῖσθαι δεῖ· τοῦτο γὰρ ὑμῖν, οὐκέτ’ ἐκείνοισ κινδυνεύεται. οὐ μὴν οὐδ’ ἂν συμμαχήσωμεν τοῖσ Θηβαίοισ, πίστιν ἐνοῦσαν καθορῶ. ὅταν γὰρ ἐνθυμηθῶ τίνων αὐτῶν πρότερον πρὸσ Λακεδαιμονίουσ ὄντων τί νῦν ἐπιχειροῦσιν, τῆσ γε παρ’ ὑμῶν βοηθείασ εἰ καὶ μνησθήσονται τὸ παράπαν θαυμάζω. ποίου γὰρ τροπαίου, τίνοσ ἐξόδου, τίνοσ συλλόγου, ποίασ πράξεωσ ἀπελείποντο Θηβαῖοι Λακεδαιμονίων τὸν πρότερον χρόνον;

τί μεῖζον ἐκείνων ἦγον; οὐδὲν, πλὴν εἰ τὰ ἱερά τισ εἴποι. εἶτα ζημίαν τὸ μὴ τέλεον τούτουσ ἀνελεῖν κρίναντεσ καὶ διὰ τοῦθ’ ἡμᾶσ τοὺσ πρὶν ἐχθροὺσ παρακαλοῦντεσ, ἡμῶν τῶν ἐπὶ καιροῦ φίλων καὶ τῶν ἐκ κατασκευῆσ ἀφέξονται; καὶ μὴν οὐδὲ ὅμοιον Λακεδαιμονίοισ τε πιστεύσαντασ καὶ Θηβαίοισ ἐξαπατηθῆναι· οὐδὲ γὰρ οὐδὲ τὸ τῆσ συμμαχίασ ἔχει σχῆμα ὅμοιον. Λακεδαιμονίουσ μὲν γὰρ σώζοντεσ γενναῖοί τε καὶ φιλάνθρωποι δόξετε εἶναι, Θηβαίουσ δ’ ἑλόμενοι πλεονεξίασ ἐθέλειν εἶναι μερῖται καὶ τὴν τῆσ Ἑλλάδοσ ἀρχὴν συγκατακτᾶσθαι. ἔστι δ’ ἐν μὲν χρηστῶν κοινωνίᾳ τοῖσ ψευσαμένοισ αἰσχύνη, ἐν δὲ πονηρῶν καὶ τοσοῦτον τοῖσ ψευσθεῖσι. τὸ γὰρ ἐλπίδι κέρδουσ ἀδικεῖν διπλοῦν ἐστιν ὄνειδοσ, ὅταν παρὰ δόξαν ἐκβῇ τῳ. ταῦτα μέντοι χρὴ πόρρωθεν λογιζομένουσ φυλάττεσθαι τὸν τῆσ ἀπάτησ καὶ τὸν τῶν φόβων καιρὸν, καὶ μὴ τηνικαῦτα βουλεύεσθαι περὶ αὐτῶν ἡνίκα οὐδ’ αὐτὸ τοῦτο ἕξετε, μηδὲ ἀκριβῶσ αὐτὰ βουληθῆναι μαθεῖν, ἀλλ’ ἑώσ ἔξεστι προϊδέσθαι καὶ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ὥσπερ προβόλουσ διατηρῆσαι, τὸ τοῦ βασιλέωσ σοφὸν κρίναντασ, ὃσ ἐν τοῖσ τελευταίοισ τοῦ πολέμου διῆγεν ὑμᾶσ ἐπ’ ἀνίσων, τὴν αὑτῷ συμφέρουσαν εὔνοιαν νέμων ἀεὶ τοῖσ ἥττοσιν. ᾔδει γὰρ, οἶμαι, πολὺ βέλτιον ὂν μετὰ τῶν ἑτέρων ἀεὶ τοὺσ ἰσχυροτέρουσ κακοῦν ἀπὸ τοῦ παρείκοντοσ ἢ καθάπαξ εἰσ ἀγῶνα καταστῆναι πρὸσ τοὺσ τὸ ὅλον κατορθώσαντασ. ἃ μὲν τοίνυν οἱ μηδετέροισ οἰόμενοι δεῖν βοηθεῖν εἴποιεν ἂν, ταῦτα πρὸσ τοὺσ ὑπὲρ τῶν Θηβαίων λέγοντασ ὑπαρχέτω μοι· ἃ δ’ οἱ τοὺσ Θηβαίουσ ἑλέσθαι κελεύοντεσ ἁμαρτάνουσι, ταῦτα πάλιν πρὸσ ἐκείνουσ οἳ μηδετέροισ βοηθεῖν ἀξιοῦσι. δεῖ μὲν γὰρ ἔξω δή που πραγμάτων τὴν πόλιν εἶναι καὶ ταραχῆσ, οὐδ’ ἐγὼ φήσαιμ’ ἂν ἄλλωσ ἔσται δὲ οὐδαμῶσ, ἐὰν ἐπασκήσητε τοὺσ Θηβαίουσ. εἰ δὲ τοῦτο φυλαττόμεθα, ἀνισωτέον τούσδε πρὸσ οὓσ ἀσχολήσονται. εἰ γὰρ αὐτοὶ μὲν Θηβαίοισ μὴ βοηθήσομεν, τούτουσ δὲ προησόμεθα, οὐχ ὁρῶ τὸ τούτων κέρδοσ, ἀλλὰ καὶ τοῖσ Θηβαίοισ ἄμεινον ἴσωσ ἢ μηδετέροισ ἐπαμῦναι.

εἰ μὲν γὰρ συμμάχουσ δεῖ καὶ φίλουσ ἀμέμπτουσ ἔχειν αὐτοὺσ, μηδὲν ἐλλίπωμεν· εἰ δὲ τοῦτο φεύγομεν, μὴ ποιήσωμεν ἀμφότερα, καὶ τὰ τούτων ἄπορα καὶ τἀκείνων ἐχθρὰ, ἀλλ’ ὑπάρχοντοσ τοῦ μὴ κοινωνεῖν Θηβαίοισ τῆσ πλεονεξίασ καὶ τὸ παῦσαι τοὺσ αὐτοὺσ τούτουσ προσαναλάβωμεν· εἰ δὲ μὴ, οὔτε τούτοισ πλέον οὐδὲν τῆσ ἡμετέρασ καλοκἀγαθίασ οὔτε ἡμῖν τῆσ ἐκείνων πλεονεξίασ. ἔσται δὲ ἡμῖν καὶ περὶ τούτων ἀμελῶσ καὶ πρὸσ τοὺσ ἑτέρουσ οὐκ οἰκείωσ βεβουλευμένον· κληρονομήσουσι δὲ Θηβαῖοι μὲν τῶν ἄθλων, ἡμεῖσ δὲ τῆσ αἰσχύνησ· ἣν εἰ δεῖ πάντωσ ὑπομεῖναι, βέλτιον μὴ κενὴν, ἀλλ’ ἐπὶ τῷ λαβεῖν, τὴν αὐτήν γε οὖσαν. ἔπειτα καὶ ὑπνηλὸν ἴσωσ δόξει τοιούτων πραγμάτων ἀπολειφθῆναι τὴν πόλιν, καὶ ὥσπερ σέριφον ἤ τιν’ ἄλλην οὖσαν τῶν ἀγαπητῶσ αὐτῶν σωζομένων ἐκ μέσου στῆναι. τὸ μὲν γὰρ τὴν γενναιοτέραν καὶ βελτίω τάξιν ἑλέσθαι καὶ νοῦν ἔχον ἐστὶν, ὦ Ἀθηναῖοι; καὶ ἔντιμον, τὸ δ’ ἐξαναχωρῆσαι καὶ φυγεῖν καθάπαξ τὰ πράγματα, τοῦτ’ ἀργίασ ἤδη καὶ νωθρότητοσ, οὐ σοφίασ οὐδὲ σεμνότητοσ ἔχει τάξιν οὐδεμιᾶσ. ἀλλ’ οὐκ οἰέσθε, ὦ Ἀθηναῖοι, τοῦτό γε κἂν Αἰγινήτασ τουτουσὶ γνῶναι καὶ Μεγαρέασ, μηδ’ ἑτέροισ ἐνοχλεῖν μηδ’ ἐμπίπτειν εἰσ πράγματα; ἀλλ’ ὑμῖν τοῦτο οὐκ ἔνεστι λογίζεσθαι. οὐ γὰρ ἐᾷ τὰ τρόπαια οὐδ’ αἱ τῶν πατέρων πράξεισ, οὐδ’ ἃσ Ιὤσι δεηθεῖσιν ἔπεμψαν ἐκεῖνοι τριήρεισ, αἳ τοὺσ πολλοὺσ καὶ λαμπροὺσ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ἀγῶνασ ἐνίκησαν, δι’ οὓσ ἡ πόλισ ἡμῶν τοσοῦτον ἑαυτὴν ὑπερῆρεν ὅσονπερ πρὸ τοῦ τὰσ ἄλλασ. ἄξιον τοίνυν κἀκεῖνο ἐπὶ πᾶσιν ἐξετάσαι, ποτέροισ συνηθέστερον ὑμῖν καὶ μᾶλλον πάτριον συντάττεσθαι, πότερόν ποτε Θηβαίοισ, ἢ Λακεδαιμονίοισ. ἀποβλέψατε δὴ εἰσ τὰ τρόπαια τὰ τῶν πατέρων αὐτὰ ταῦτα καὶ τὰσ ναυμαχίασ, τὴν ἐπ’ Ἀρτεμισίῳ, τὴν ἐν Σαλαμῖνι, τὴν μάχην τὴν Πλαταιᾶσι, τοὐπίγραμμα τοῦ Μαραθῶνι τροπαίου. ὅταν δὲ εἰσ ταῦτα ἀποβλέψαι κελεύσω, εἰσ ταυτηνὶ τὴν ἀκρόπολιν ἀποβλέψαι κελεύω καὶ τὸν Παρθενῶνα καὶ τὰ λάφυρα, ἃ μεθ’ ὧν ἐκτησάμεθα οὐχ ὅσιον προέσθαι νῦν οὐδὲ συνεξελεῖν τούτοισ ἐφ’ οὓσ τότε κοινωνοὺσ εἴχομεν.

μὴ τοίνυν ἂν μέν τισ τοὔνομα τὸ Λακεδαιμονίων ἐξαλείψῃ τοῦ τροπαίου, πικρῶσ καὶ χαλεπῶσ ἔχειν οἰέσθε δεῖν, αὐτοὺσ δὲ συνεξέλητε Θηβαίοισ, ἐκ τῆσ Ἑλλάδοσ οὔσησ τῆσ ἐπιγραφῆσ, ἀλλὰ λογίζεσθε εἰ παρῆν τὰ πράγματα εἰσ τοιοῦτον καιρὸν, ὥστε Θηβαίουσ κεκρατηκότασ αὐτῶν μεθ’ ὑμῶν παντελῶσ γνώμην προτεθεικέναι περὶ αὐτῶν, τίν’ ἂν ψῆφον ἔθεσθε. φέρε δὴ, κεκάκωται μὲν ἡ Ἑλλὰσ, βασιλεὺσ δ’ ὅπωσ ἔχει γνώμησ ἐπὶ τοῦ πολέμου καθαρῶσ ἔδειξε, Θηβαῖοι δ’ ὑπὲρ ἀρχῆσ βουλεύονται, ταύτῃ δ’, ἡμᾶσ ἐναντιωσομένουσ πάντεσ ἴσασιν, ὑπάρχει δ’ αὐτοῖσ πρὸσ τὸν βάρβαρον εὐεργεσία καὶ πίστισ παλαιά· ἂν οὖν ἢ τῶν Θηβαίων διὰ ταῦτα καλούντων θαρρούντωσ, ἢ καὶ αὐτὸσ αὑτῷ σύμβουλοσ γενόμενοσ στρατιὰν ἔχων ἀφίκηται πάλιν δεῦρο ὁ βάρβαροσ, οὐκ ἄμεινον σώουσ εἶναι Λακεδαιμονίουσ καὶ ἀποκεῖσθαι πρὸσ τοιοῦτον καιρὸν καὶ τοιαύτην ἀνάγκην, ἀλλὰ μὴ τὸ τοῦ Λακεδαιμονίου συμβεβηκὸσ ὑπάρχειν, ἑτερόφθαλμον τὴν Ἑλλάδα; τοῦτο γάρ τισ αὐτῶν εἰπεῖν λέγεται πρὸσ Θηβαίουσ ὑπὲρ ἡμῶν, ὅτε ἀναιρεῖν ἡμᾶσ ἐκέλευον. πολλὰ τοίνυν με ὕπεισι καὶ παλαιὰ καὶ μεγάλα, ἃ κοινὰ ταῖσ πόλεσι πρὸσ ἀλλήλασ ὑπάρχει χωρὶσ τῆσ ἐπὶ τὸν βάρβαρον συστάσεωσ· οἱο͂ν Ἡρακλεῖ μυστηρίων μετάδοσισ πρώτῳ ξένων, καὶ ὡσ ἀπῆλθεν ἐξ ἀνθρώπων, τιμαὶ παρὰ πρώτοισ ἡμῖν αἱ αὐταὶ τοῖσ θεοῖσ, καὶ τῶν ἐκείνου παίδων καταφυγὴ δεῦρο, καὶ ὑμῶν προστασία καὶ μάχη πρὸσ Εὐρυσθέα, τὸν ἐλαύνοντ’ αὐτοὺσ, καὶ τὰ τελευταῖα, Κίμωνοσ εἰσ Ἰθώμην ἄφιξισ καὶ Τυρταίου πρὸ Κίμωνοσ εἰσ Σπάρτην. πάλιν αὖ τυράννων καταλύσεισ παρὰ τούτων καὶ τὰ πρὸσ Ἀλκμαιωνίδασ οἰκεῖα καὶ μυρία τοιαῦτα ὕπεισί με. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἐξαριθμεῖσθαι καὶ καταλέγειν οὔτ’ εὔπορον οὔτ’ ἴσωσ ἐν δυνατῷ· εἰ δέ τισ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, μεταξὺ νυνί πωσ εἰσδραμὼν ἀγγείλειεν ὑμῖν ὅτι τοῦ Μαραθῶνι τροπαίου τοὐπίγραμμα ἐκκεκόλαπται, θορυβησάντων δὲ τὸν αὐτόχειρα δείξειε, κᾆτα ἐκεῖνοσ φαίη τὸ Λακεδαιμονίων μόνον ἐξαληλιφέναι μέροσ, τὸ δὲ λοιπὸν εἶναι σῶον καὶ φανερὸν, χαλεπῶσ οἶδ’ ὅτι καὶ δυσχερῶσ οὐδὲν ἧττον ἔχοιτ’ ἄν. ἆρά γε ἀπολλύναι;

καὶ τίσ τῶν σφόδρα ἑτοίμωσ ψηφισαμένων αὐτό γε τοῦτο ὁμολογήσειεν ἄν; ἀλλὰ σώζειν ὥσπερ ὑμᾶσ ἐκεῖνοι πρότερον; πῶσ οὖν συναναιρήσετε νῦν τοὺσ αὐτοὺσ τούτουσ; φέρε, ἐὰν δὲ συμβῇ τοῦτ’ αὐτὸ ὃ λέγω, καὶ προσθῆσθε μὲν τοῖσ Θηβαίοισ, συλλόγου δὲ γενομένου κελεύωσιν ὑμᾶσ ἀποφήνασθαι τί χρὴ τοὺσ Λακεδαιμονίουσ ποιεῖν ἢ νῦν ἢ ὕστερον, ἡνίκ’ ἂν μηδὲν ὅλωσ ἐκείνοισ ἐνῇ, τί ἐρεῖτε, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηνᾶιοι; καὶ τίνα γνώμην οἴσετε; ἀναιρεῖν οἷσ ὑμᾶσ οὐκ ἔδοξεν; ἀλλ’ ἐᾶν σώουσ; εἶθ’ ὑπὲρ ὧν ἂν ψήφου δεηθῶσι, τὴν σώζουσαν θήσεσθε δικαίωσ, τούτουσ ὅτ’ ἐν τοῖσ ὅπλοισ ἐστὶ τὸ διατηρῆσαι, συνεξελεῖν μᾶλλον αἱρήσεσθε; οὐκ ἂν παρέλθοιμι τὸ τῶν Ἀργείων ἐκείνων, ὑπὲρ ὧν τὸ παλαιὸν ἐξήλθετε εἰσ Βοιωτίαν ταυτηνὶ καὶ οὐκ ἐπετρέψατε Θηβαίοισ τούτοισ οὐδὲν ἀγνωμονῆσαι περαιτέρω τοῦ καιροῦ, καίπερ ἠδικημένουσ τὴν ἀρχὴν εἰδότεσ. ἃ καὶ Λακεδαιμόνιοι σαφῶσ ἐπιστάμενοι παρακαλοῦντεσ ἥκουσι νῦν ὑμᾶσ ἐπὶ τοὺσ αὐτοὺσ τούτουσ, οὐχ ὑπὲρ ἑπτὰ νεκρῶν αὑτῶν, ἀλλὰ πάντων τῶν λοιπῶν τῆσ σωτηρίασ, ὥσπερ ἐξ ἐκείνου λοιπὸν ὀφειλομένων ἀμφοῖν τούτοιν, Θηβαίουσ μὲν ὑβρίζειν, ὑμᾶσ δὲ κωλύειν. κεφάλαιον δ’ εἰπὼν καὶ δὴ πέπαυμαι. ἔχετε, ὦ Ἀθηναῖοι, Λακεδαιμονίουσ, ὃ πάλαι προὐθυμεῖσθε, ὑπὸ χεῖρα παρόντασ καὶ περίεστι τῇ πόλει δίκην εἰληφυίᾳ δόξαν φιλανθρωπίασ προσλαβεῖν, ἐὰν ἐθέλητε· οὗ τί γένοιτ’ ἂν ἥδιον; ἢ καὶ τοῦ τιμωρήσασθαι καὶ τοῦ σῶσαι τοὺσ προσκρούσαντασ κυρίουσ ὑπὸ τῆσ τύχησ γεγονέναι; πρὸσ ταῦτα βουλεύσασθε ἃ χρή. ὡσ εἰ μὲν ἐγκαταλειφθέντεσ ὑφ’ ὑμῶν οὐκ ἀνθέξουσι, πράγματοσ οὐ μετρίου δόξετε αἴτιοι γεγενῆσθαι· εἰ δὲ καὶ καθ’ αὑτοὺσ ἀνοίσουσιν, ἄμεινον ἐφ’ ὑμᾶσ ἐλθεῖν τοὔνομα, ὁμοῦ καὶ χάριν ἐκ Λακεδαιμονίων καὶ μνήμην πρὸσ ἁπάντων ἔχον διηνεκῆ.

상위

Aristides, Aelius (아리스티데스, 아일리오스)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION