Plutarch, De Stoicorum repugnantiis, section 47

(플루타르코스, De Stoicorum repugnantiis, section 47)

ἀλλὰ μὴν καὶ τὰ περὶ τῶν φαντασιῶν λεγόμενα νεανικῶσ πρὸσ τὴν εἱμαρμένην ἐναντιοῦται. τὴν γὰρ φαντασίαν βουλόμενοσ οὐκ οὖσαν αὐτοτελῆ τῆσ συγκαταθέσεωσ αἰτίαν ἀποδεικνύειν, εἴρηκεν ὅτι "βλάψουσιν οἱ σοφοὶ ψευδεῖσ φαντασίασ ἐμποιοῦντεσ, ἂν αἱ φαντασίαι ποιῶσιν αὐτοτελῶσ τὰσ συγκαταθέσεισ· "πολλάκισ γὰρ οἱ σοφοὶ ψεύδει χρῶνται πρὸσ τοὺσ φαύλουσ καὶ φαντασίαν παριστᾶσι πιθανήν, οὐ μὴν αἰτίαν τῆσ συγκαταθέσεωσ ἐπεὶ καὶ τῆσ ὑπολήψεωσ αἰτία τῆσ ψευδοῦσ ἔσται καὶ τῆσ ἀπάτησ.

ταῦτ’ οὖν ἄν τισ ἀπὸ τοῦ σοφοῦ μεταφέρων ἐπὶ τὴν εἱμαρμένην λέγῃ μὴ διὰ τὴν εἱμαρμένην γίγνεσθαι τὰσ συγκαταθέσεισ, ἐπεὶ διὰ τὴν εἱμαρμένην ἔσονται καὶ ψευδεῖσ ῖσ συγκαταθέσεισ καὶ ὑπολήψεισ καὶ ἀπάται καὶ βλαβήσονται διὰ τὴν εἱμαρμένην, ὁ τοῦ βλάπτειν τὸν σοφὸν ἐξαιρούμενοσ λόγοσ ἅμα καὶ τὸ μὴ πάντων αἰτίαν εἶναι τὴν εἱμαρμένην ἀποδείκνυσιν.

εἰ γὰρ μήτε δοξάζουσι μήτε βλάπτονται διὰ τὴν εἱμαρμένην, δῆλον ὅτι οὐδὲ κατορθοῦσιν οὐδὲ φρονοῦσιν οὐδ’ ὑπολαμβάνουσι βεβαίωσ οὐδ’ ὠφελοῦνται διὰ τὴν εἱμαρμένην, ἀλλ’ οἴχεται τὸ πάντων αἰτίαν εἶναι τὴν εἱμαρμένην.

προκαταρκτικὴν μόνον ἐποιεῖτο τὴν εἱμαρμένην, ἐκεῖ πάλιν αὐτὸν ἀποδείξει μαχόμενον πρὸσ αὑτόν, ὅπου τὸν μὲν Ὅμηρον ὑπερφυῶσ ἐπαινεῖ περὶ τοῦ Διὸσ λέγοντα τῷ ἔχεθ’, ὅττι κεν ὔμμι κακὸν πέμπῃσιν ἑκάστῳ ἢ ἀγαθόν·

καὶ τὸν Εὐριπίδην ὦ Ζεῦ, τί δῆτα τοὺσ ταλαιπώρουσ βροτοὺσ φρονεῖν λέγοιμ’ ἄν;

σοῦ γὰρ ἐξηρτήμεθα, δρῶμέν τε τοιάδ’, ἃ σύ γε τυγχάνεισ φρονῶν.

αὐτὸσ δὲ πολλὰ τούτοισ ὁμολογούμενα γράφει, τέλοσ δέ φησι μηδὲν ἴσχεσθαι μηδὲ κινεῖσθαι μηδὲ τοὐλάχιστον ἄλλωσ ἢ κατὰ τὸν τοῦ Διὸσ λόγον, ὃν τῇ εἱμαρμένῃ τὸν αὐτὸν εἶναι. ἔτι τοίνυν τὸ μὲν προκαταρκτικὸν αἴτιον ἀσθενέστερόν ἐστι τοῦ αὐτοτελοῦσ καὶ οὐκ ἐξικνεῖται κρατούμενον ὑπ’ ἄλλων ἐξανισταμένων·

ἅπασιν ἐπιτιθεῖσαν.

πότερον οὖν τὰσ συγκαταθέσεισ μὴ λέγωμεν ἐφ’ ἡμῖν εἶναι μηδὲ τὰσ ἀρετὰσ μηδὲ τὰσ κακίασ μηδὲ τὸ κατορθοῦν μηδὲ τὸ ἁμαρτάνειν, ἢ τὴν εἱμαρμένην λέγωμεν ἐλλείπουσαν εἶναι καὶ τὴν πεπρωμένην ἀπεράτωτον καὶ τὰσ τοῦ Διὸσ κινήσεισ καὶ σχέσεισ ἀσυντελέστουσ; τούτων γὰρ ἕπεται τὰ μὲν τῷ αὐτοτελῆ τὰ δὲ τῷ προκαταρκτικὴν μόνον αἰτίαν εἶναι τὴν εἱμαρμένην.

αὐτοτελὴσ μὲν γὰρ αἰτία πάντων οὖσα τὸ ἐφ’ ἡμῖν καὶ τὸ ἑκούσιον ἀναιρεῖ, προκαταρκτικὴ δὲ τὸ ἀκώλυτοσ εἶναι καὶ τελεσιουργὸσ ἀπόλλυσιν.

"ταῖσ μὲν κατὰ μέροσ φύσεσι καὶ κινήσεσιν ἐνστήματα πολλὰ γίγνεσθαι καὶ κωλύματα, τῇ δὲ τῶν ὅλων μηδέν.

καὶ πῶσ εἰσ τὰσ κατὰ μέροσ ἡ τῶν ὅλων διατείνουσα κίνησισ, ἐμποδιζομένων καὶ κωλυομένων ἐκείνων, ἀνεμπόδιστοσ αὐτὴ καὶ ἀκώλυτόσ ἐστιν; οὐδὲ γὰρ ἡ τἀνθρώπου φύσισ ἀνεμπόδιστοσ, εἰ μηδ’ ἡ τοῦ ποδὸσ ἢ τῆσ χειρόσ·

οὐδ’ τῆσ νεὼσ κίνησισ ἀκώλυτοσ ἂν εἰή, ἂν αἱ περὶ τὸ ἱστίον ἢ τὴν εἰρεσίαν ἐνέργειαι κωλύσεισ τινὰσ ἔχωσιν. ἄνευ δὲ τούτων, εἰ μὲν αἱ φαντασίαι μὴ γίγνονται καθ’ εἱμαρμένην τῶν συγκαταθέσεων· ἐπὶ τὴν συγκατάθεσιν, καθ’ εἱμαρμένην αἱ συγκαταθέσεισ γίγνεσθαι λέγονται, πῶσ οὐ μάχεται πρὸσ ἑαυτὴν πολλάκισ ἐν τοῖσ μεγίστοισ διαφόρουσ ποιοῦσα φαντασίασ καὶ περισπώσασ ἐπὶ τἀναντία τὴν διάνοιαν, ὅτε τοὺσ προστιθεμένουσ τῇ ἑτέρᾳ καὶ μὴ ἐπέχοντασ ἁμαρτάνειν λέγουσιν·

ἂν μὲν ἀδήλοισ εἴκωσι, προπίπτοντασ·

ἂν δὲ ψευδέσι, διαψευδομένουσ· ἂν δὲ κοινῶσ ἀκαταλήπτοισ, δοξάζοντασ; συγκατάθεσιν ἀναμάρτητον ἢ μηδ’ αὐτὴν τὴν εἱμαρμένην ἀνεπίληπτον οὐκ οἶδα γὰρ ὅπωσ ἀνέγκλητόσ ἐστι τοιαύτασ ποιοῦσα φαντασίασ, αἷσ τὸ μὴ μάχεσθαι μηδ’ ἀντιβαίνειν ἀλλ’ ἕπεσθαι καὶ εἴκειν ἐγκλητόν ἐστι.

καὶ μὴν ἔν γε τοῖσ πρὸσ τοὺσ Ἀκαδημαϊκοὺσ ἀγῶσιν ὁ πλεῖστοσ λόγοσ αὐτῷ τε Χρυσίππῳ καὶ Ἀντιπάτρῳ περὶ τίνοσ γέγονε;

"μήτε πράττειν μήθ’ ὁρμᾶν ἀσυγκαταθέτωσ, ἀλλὰ πλάσματα λέγειν καὶ κενὰσ;

"ὑποθέσεισ τοὺσ ἀξιοῦντασ, οἰκείασ φαντασίασ γενομένησ, εὐθὺσ ὁρμᾶν μὴ εἴξαντασ μηδὲ συγκαταθεμένουσ. "καὶ τὸν θεὸν ψευδεῖσ ἐμποιεῖν φαντασίασ καὶ τὸν σοφόν, οὐ συγκατατιθεμένων οὐδ’ εἰκόντων δεομένουσ ἡμῶν, ἀλλὰ πραττόντων μόνον καὶ ὁρμώντων ἐπὶ τὸ φαινόμενον·

"ἡμᾶσ δὲ φαύλουσ ὄντασ ὑπ’ ἀσθενείασ συγκατατίθεσθαι ταῖσ τοιαύταισ φαντασίαισ. ἡ δὲ τούτων τῶν λόγων ταραχὴ καὶ διαφορὰ πρὸσ αὐτοὺσ οὐ πάνυ δυσθεώρητόσ ἐστιν.

ὁ γὰρ οὐ δεόμενοσ συγκατατιθεμένων ἀλλὰ πραττόντων μόνον, οἷσ ἐνδίδωσι τὰσ φαντασίασ, εἴτε θεὸσ εἴτε σοφόσ, οἶδεν ὅτι πρὸσ τὸ πράττειν ἀρκοῦσιν αἱ φαντασίαι καὶ παρέλκουσιν αἱ συγκαταθέσεισ· τοῦ προπίπτειν καὶ ἁμαρτάνειν ἀκαταλήπτοισ συγκατατιθεμένουσ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION