Epictetus, Works, book 3, Περὶ τοῦ μὴ δεῖν προσπάσχειν τοῖσ οὐκ ἐφ’ ἡμῖν.

(에픽테토스, Works, book 3, Περὶ τοῦ μὴ δεῖν προσπάσχειν τοῖσ οὐκ ἐφ’ ἡμῖν.)

Τὸ ἄλλου παρὰ φύσιν σοὶ κακὸν μὴ γινέσθω· οὐ γὰρ συνταπεινοῦσθαι πέφυκασ οὐδὲ συνατυχεῖν, ἀλλὰ συνευτυχεῖν. ἂν δέ τισ ἀτυχῇ, μέμνησο, ὅτι παρ’ αὑτὸν ἀτυχεῖ.

ὁ γὰρ θεὸσ πάντασ ἀνθρώπουσ ἐπὶ τὸ εὐδαιμονεῖν, ἐπὶ τὸ εὐσταθεῖν ἐποίησεν. πρὸσ τοῦτο ἀφορμὰσ ἔδωκεν, τὰ μὲν ἴδια δοὺσ ἑκάστῳ, τὰ δ’ ἀλλότρια·

τὰ μὲν κωλυτὰ καὶ ἀφαιρετὰ καὶ ἀναγκαστὰ οὐκ ἴδια, τὰ δ’ ἀκώλυτα ἴδια· τὴν δ’ οὐσίαν τοῦ ἀγαθοῦ καὶ τοῦ κακοῦ, ὥσπερ ἦν ἄξιον τὸν κηδόμενον ἡμῶν καὶ πατρικῶσ προιστάμενον, ἐν τοῖσ ἰδίοισ. "ἀλλ’ ἀποκεχώρηκα τοῦ δεῖνοσ καὶ ὀδυνᾶται.

" διὰ τί γὰρ τὰ ἀλλότρια ἴδια ἡγήσατο; διὰ τί, ὅτε σε βλέπων ἔχαιρεν, οὐκ ἐπελογίζετο, ὅτι θνητὸσ εἶ, ἀποδημητικὸσ εἶ; τοιγαροῦν τίνει δίκασ τῆσ αὑτοῦ μωρίασ. σὺ δ’ ἀντὶ τίνοσ;

ἐπὶ τί κλάεισ σεαυτόν; ἢ οὐδὲ σὺ ταῦτα ἐμελέτησασ, ἀλλ’ ὡσ τὰ γύναια τὰ οὐδενὸσ ἄξια πᾶσιν οἷσ ἔχαιρεσ ὡσ ἀ[ι]εὶ συνεσόμενοσ συνῆσ, τοῖσ τόποισ, τοῖσ ἀνθρώποισ, ταῖσ διατριβαῖσ; καὶ νῦν κλαίων ἐκάθισασ, ὅτι μὴ τοὺσ αὐτοὺσ βλέπεισ καὶ ἐν τοῖσ αὐτοῖσ τόποισ διατρίβεισ. τούτου γὰρ ἄξιοσ εἶ, ἵνα καὶ τῶν κοράκων καὶ κορωνῶν ἀθλιώτεροσ ᾖσ, οἷσ ἔξεστιν ἵπτασθαι, ὅπου θέλουσιν, καὶ μετοικοδομεῖν τὰσ νεοσσιὰσ καὶ τὰ πελάγη διαπερᾶν μὴ στένουσιν μηδὲ ποθοῦσι τὰ πρῶτα.

‐ Ναί·

ἀλλ’ ὑπὸ τοῦ ἄλογα εἶναι πάσχει αὐτά. ‐ Ἡμῖν οὖν λόγοσ ἐπὶ ἀτυχίᾳ καὶ κακοδαιμονίᾳ δέδοται ὑπὸ τῶν θεῶν, ἵν’ ἄθλιοι, ἵνα πενθοῦντεσ διατελῶμεν; ἢ πάντεσ ἔστωσαν ἀθάνατοι καὶ μηδεὶσ ἀποδημείτω, μηδ’ ἡμεῖσ ποῦ ἀποδημῶμεν, ἀλλὰ μένωμεν ὡσ τὰ φυτὰ προσερριζωμένοι·

ἂν δέ τισ ἀποδημήσῃ τῶν συνήθων, καθήμενοι κλαίωμεν καὶ πάλιν, ἂν ἔλθῃ, ὀρχώμεθα καὶ κροτῶμεν ὡσ τὰ παιδία; Οὐκ ἀπογαλακτίσομεν ἤδη ποθ’ ἑαυτοὺσ καὶ μεμνησόμεθα ὧν ἠκούσαμεν παρὰ τῶν φιλοσόφων;

εἴ γε μὴ ὡσ ἐπαοιδῶν αὐτῶν ἠκούομεν, ὅτι ὁ κόσμοσ οὗτοσ μία πόλισ ἐστὶ καὶ ἡ οὐσία, ἐξ ἧσ δεδημιούργηται, μία καὶ ἀνάγκη περίοδόν τινα εἶναι καὶ παραχώρησιν ἄλλων ἄλλοισ καὶ τὰ μὲν διαλύεσθαι, τὰ δ’ ἐπιγίνεσθαι, τὰ μὲν μένειν ἐν τῷ αὐτῷ, τὰ δὲ κινεῖσθαι.

πάντα δὲ φίλων μεστά, πρῶτα μὲν θεῶν, εἶτα καὶ ἀνθρώπων φύσει πρὸσ ἀλλήλουσ ᾠκειωμένων·

καὶ δεῖ τοὺσ μὲν παρεῖναι ἀλλήλοισ, τοὺσ δ’ ἀπαλλάττεσθαι, τοῖσ μὲν συνοῦσι χαίροντασ, τοῖσ δ’ ἀπαλλαττομένοισ μὴ ἀχθομένουσ. ὁ δ’ ἄνθρωποσ πρὸσ τῷ φύσει μεγαλόφρων εἶναι καὶ πάντων τῶν ἀπροαιρέτων καταφρονητικὸσ ἔτι κἀκεῖνο ἔσχηκε τὸ μὴ ἐρριζῶσθαι μηδὲ προσπεφυκέναι τῇ γῇ, ἀλλὰ ἄλλοτ’ ἐπ’ ἄλλουσ ἱέσθαι τόπουσ ποτὲ μὲν χρειῶν τινων ἐπειγουσῶν, ποτὲ δὲ καὶ αὐτῆσ τῆσ θέασ ἕνεκα.

Καὶ τῷ Ὀδυσσεῖ τὸ συμβὰν τοιοῦτόν τι ἦν· πολλῶν δ’ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω·

καὶ ἔτι πρόσθεν τῷ Ἡρακλεῖ περιελθεῖν τὴν οἰκουμένην ὅλην ἀνθρώπων ὕβριν τε καὶ εὐνομίην ἐφορῶντα καὶ τὴν μὲν ἐκβάλλοντα καὶ καθαίροντα, τὴν δ’ ἀντεισάγοντα. καίτοι πόσουσ οἰεί φίλουσ ἔσχεν ἐν Θήβαισ, πόσουσ ἐν Ἄργει, πόσουσ ἐν Ἀθήναισ, πόσουσ δὲ περιερχόμενοσ ἐκτήσατο, ὅσ γε καὶ ἐγάμει, ὅπου καιρὸσ ἐφάνη αὐτῷ, καὶ ἐπαιδοποιεῖτο καὶ τοὺσ παῖδασ ἀπέλειπεν οὐ στένων οὐδὲ ποθῶν οὐδ’ ὡσ ὀρφανοὺσ ἀφιείσ;

ᾔδει γάρ, ὅτι οὐδείσ ἐστιν ἄνθρωποσ ὀρφανόσ, ἀλλὰ πάντων ἀ[ι]εὶ καὶ διηνεκῶσ ὁ πατήρ ἐστιν ὁ κηδόμενοσ.

οὐ γὰρ μέχρι λόγου ἠκηκόει, ὅτι πατήρ ἐστιν ὁ Ζεὺσ τῶν ἀνθρώπων, ὅσ γε καὶ αὑτοῦ πατέρα ᾤετο αὐτὸν καὶ ἐκάλει καὶ πρὸσ ἐκεῖνον ἀφορῶν ἔπραττεν ἃ ἔπραττεν.

τοιγάρτοι πανταχοῦ ἐξῆν αὐτῷ διάγειν εὐδαιμόνωσ. οὐδέποτε δ’ ἐστὶν οἱο͂́ν τ’ εἰσ τὸ αὐτὸ ἐλθεῖν εὐδαιμονίαν καὶ πόθον τῶν οὐ παρόντων τὸ γὰρ εὐδαιμονοῦν ἀπέχειν δεῖ πάντα ἃ θέλει, πεπληρωμένῳ τινὶ ἐοικέναι·

οὐ δίψοσ δεῖ προσεῖναι αὐτῷ, οὐ λιμόν. ‐ Ἀλλ’ ὁ Ὀδυσσεὺσ ἐπεπόνθει πρὸσ τὴν γυναῖκα καὶ ἔκλαιεν ἐπὶ πέτρα[ι]σ καθεζόμενοσ.

‐ Σὺ δ’ Ὁμήρῳ πάντα προσέχεισ καὶ τοῖσ μύθοισ αὐτοῦ; ἢ εἰ ταῖσ ἀληθείαισ ἔκλαεν, τί ἄλλο ἢ ἐδυστύχει; τίσ δὲ καλόσ τε καὶ ἀγαθὸσ δυστυχεῖ; τῷ ὄντι κακῶσ διοικεῖται τὰ ὅλα, εἰ μὴ ἐπιμελεῖται ὁ Ζεὺσ τῶν ἑαυτοῦ πολιτῶν, ἵν’ ὦσιν ὅμοιοι αὐτῷ, εὐδαίμονεσ.

ἀλλὰ ταῦτα οὐ θεμιτὰ οὐδ’ ὅσια ἐνθυμηθῆναι, ἀλλ’ ὁ Ὀδυσσεύσ, εἰ μὲν ἔκλαεν καὶ ὠδύρετο, οὐκ ἦν ἀγαθόσ. τίσ γὰρ ἀγαθόσ ἐστιν ὁ οὐκ εἰδώσ, ὅσ ἐστιν; τίσ δ’ οἶδεν ταῦτα ἐπιλελησμένοσ, ὅτι φθαρτὰ τὰ γενόμενα καὶ ἄνθρωπον ἀνθρώπῳ συνεῖναι οὐ δυνατὸν ἀεί;

τί οὖν;

τῶν μὴ δυνατῶν ἐφίεσθαι ἀνδραποδῶδεσ, ἠλίθιον, ξένου θεομαχοῦντοσ, ὡσ μόνον οἱο͂́ν τε, τοῖσ δόγμασι τοῖσ ἑαυτοῦ. Ἀλλ’ ἡ μήτηρ μου στένει μὴ ὁρῶσά με. ‐ Διὰ τί γὰρ οὐκ ἔμαθεν τούτουσ τοὺσ λόγουσ;

καὶ οὐ τοῦτό φημι, ὅτι οὐκ ἐπιμελητέον τοῦ μὴ οἰμώζειν αὐτήν, ἀλλ’ ὅτι οὐ δεῖ θέλειν τὰ ἀλλότρια ἐξ ἅπαντοσ. λύπη δ’ ἡ ἄλλου ἀλλότριόν ἐστιν, ἡ δ’ ἐμὴ ἐμόν.

ἐγὼ οὖν τὸ μὲν ἐμὸν παύσω ἐξ ἅπαντοσ, ἐπ’ ἐμοὶ γάρ ἐστιν· τὸ δ’ ἀλλότριον πειράσομαι κατὰ δύναμιν, ἐξ ἅπαντοσ δ’ οὐ πειράσομαι. εἰ δὲ μή, θεομαχήσω, ἀντιθήσω πρὸσ τὸν Δία, ἀντιδιατάξομαι αὐτῷ πρὸσ τὰ ὅλα.

καὶ τἀπίχειρα τῆσ θεομαχίασ ταύτησ καὶ ἀπειθείασ οὐ παῖδεσ παίδων ἐκτίσουσιν, ἀλλ’ αὐτὸσ ἐγὼ μεθ’ ἡμέραν, νυκτὸσ διὰ τῶν ἐνυπνίων ἐκπηδῶν, ταρασσόμενοσ, πρὸσ πᾶσαν ἀπαγγελίαν τρέμων, ἐξ ἐπιστολῶν ἀλλοτρίων ἠρτημένην ἔχων τὴν ἐμαυτοῦ ἀπάθειαν. ἀπὸ Ῥώμησ τισ ἥκει.

"μόνον μή τι κακόν. " τί δὲ κακὸν ἐκεῖ σοι συμβῆναι δύναται, ὅπου μὴ εἶ; ἀπὸ τῆσ Ἑλλάδοσ. "μόνον μή τι κακόν. " οὕτωσ σοι πᾶσ τόποσ δύναται δυστυχίασ εἶναι αἴτιοσ. οὐχ ἱκανὸν ἐκεῖ σε ἀτυχεῖν, ὅπου αὐτὸσ εἶ, ἀλλὰ καὶ πέραν θαλάσσησ καὶ διὰ γραμμάτων; οὕτωσ ἀσφαλῶσ σοι τὰ πράγματα ἔχει;

‐ Τί οὖν, ἂν ἀποθάνωσιν οἱ ἐκεῖ φίλοι;

‐ Τί γὰρ ἂν ἄλλο ἢ οἱ θνητοὶ ἀπέθανον; ἢ πῶσ ἅμα μὲν γηρᾶσαι θέλεισ, ἅμα δὲ μηδενὸσ τῶν στεργομένων μὴ [ε]ἰδεῖν θάνατον; οὐκ οἶσθ’, ὅτι ἐν τῷ μακρῷ χρόνῳ πολλὰ καὶ ποικίλα ἀποβαίνειν ἀνάγκη, τοῦ μὲν πυρετὸν γενέσθαι κρείττονα, τοῦ δὲ λῃστήν, τοῦ δὲ τύραννον;

τοιοῦτο γὰρ τὸ περιέχον, τοιοῦτον οἱ συνόντεσ, ψύχη καὶ καύματα καὶ τροφαὶ ἀσύμμετροι καὶ ὁδοιπορίαι καὶ πλοῦσ καὶ ἄνεμοι καὶ περιστάσεισ ποικίλαι·

τὸν μὲν ἀπώλεσαν, τὸν δ’ ἐξώρισαν, τὸν δ’ εἰσ πρεσβείαν, ἄλλον δ’ εἰσ στρατ είαν ἐνέβαλον. κάθησο τοίνυν πρὸσ πάντα ταῦτα ἐπτοημένοσ, πενθῶν, ἀτυχῶν, δυστυχῶν, ἐξ ἄλλου ἠρτημένοσ καὶ τούτου οὐχ ἑνόσ, οὐ δυεῖν, ἀλλὰ μυρίων ἐπὶ μυρίοισ.

Ταῦτα ἤκουεσ παρὰ τοῖσ φιλοσόφοισ, ταῦτ’ ἐμάνθανεσ; οὐκ οἶσθ’, ὅτι στρατεία τὸ χρῆμά ἐστιν;

τὸν μὲν δεῖ φυλάττειν, τὸν δὲ κατασκοπήσοντα ἐξιέναι, τὸν δὲ καὶ πολεμήσοντα· οὐχ οἱο͂́ν τ’ εἶναι πάντασ ἐν τῷ αὐτῷ οὐδ’ ἄμεινον. σὺ δ’ ἀφεὶσ ἐκτελεῖν τὰ προστάγματα τοῦ στρατηγοῦ ἐγκαλεῖσ, ὅταν τί σοι προσταχθῇ τραχύτερον, καὶ οὐ παρακολουθεῖσ, οἱο͂ν ἀποφαίνεισ, ὅσον ἐπὶ σοί, τὸ στράτευμα, ὅτι ἄν σε πάντεσ μιμήσωνται, οὐ τάφρον σκάψει τισ, οὐ χάρακα περιβαλεῖ, οὐκ ἀγρυπνήσει, οὐ κινδυνεύσει, ἀλλὰ ἄχρηστοσ δόξει στρατεύεσθαι.

πάλιν ἐν πλοίῳ ναύτησ ἂν πλέῃσ, μίαν χώραν κάτεχε καὶ ταύτην προσλιπάρει·

ἂν δ’ ἐπὶ τὸν ἱστὸν ἀναβῆναι δέῃ, μὴ θέλε, ἂν εἰσ τὴν πρῴραν διαδραμεῖν, μὴ θέλε· καὶ τίσ ἀνέξεταί σου κυβερνήτησ; οὐχὶ δ’ ὡσ σκεῦοσ ἄχρηστον ἐκβαλεῖ, οὐδὲν ἄλλο ἢ ἐμπόδιον καὶ κακὸν παράδειγμα τῶν ἄλλων ναυτῶν; οὕτωσ δὲ καὶ ἐνθάδε·

στρατεία τίσ ἐστιν ὁ βίοσ ἑκάστου καὶ αὕτη μακρὰ καὶ ποικίλη. τηρεῖν σε δεῖ τὸ τοῦ στρατιώτου καὶ τοῦ στρατηγοῦ πρὸσ νεῦμα πράσσειν ἕκαστα· εἰ οἱο͂́ν τε, μαντευόμενον ἃ θέλει.

οὐδὲ γὰρ ὅμοιοσ ἐκεῖνοσ ὁ στρατηγὸσ καὶ οὗτοσ οὔτε κατὰ τὴν ἰσχὺν οὔτε κατὰ τὴν τοῦ ἤθουσ ὑπεροχήν. τέταξαι ἐν πόλει ἡγεμονίᾳ καὶ οὐκ ἐν ταπεινῇ τινι χώρᾳ, ἀλλ’ ἀεὶ βουλευτήσ.

οὐκ οἶσθ’, ὅτι τὸν τοιοῦτον ὀλίγα μὲν δεῖ οἰκονομεῖν, τὰ πολλὰ δ’ ἀποδημεῖν ἄρχοντα ἢ ἀρχόμενον ἢ ὑπηρετοῦντά τινι ἀρχῇ ἢ στρατευόμενον ἢ δικάζοντα; εἶτά μοι θέλεισ ὡσ φυτὸν προσηρτῆσθαι τοῖσ αὐτοῖσ τόποισ καὶ προσερριζῶσθαι; ‐ Ἡδὺ γάρ ἐστιν.

‐ Τίσ οὔ φησιν; ἀλλὰ καὶ ζωμὸσ ἡδύσ ἐστι καὶ γυνὴ καλὴ ἡδύ ἐστιν. τί ἄλλο λέγουσιν οἱ τέλοσ ποιούμενοι τὴν ἡδονήν; Οὐκ αἰσθάνῃ, τίνων ἀνθρώπων φωνὴν ἀφῆκασ; ὅτι Ἐπικουρείων καὶ κιναίδων;

εἶτα τὰ ἐκείνων ἔργα πράσσων καὶ τὰ δόγματα ἔχων τοὺσ λόγουσ ἡμῖν λέγεισ τοὺσ Ζήνωνοσ καὶ Σωκράτουσ; οὐκ ἀπορρίψεισ ὡσ μακροτάτω τἀλλότρια, οἷσ κοσμῇ μηδέν σοι προσήκουσιν; ἢ τί ἄλλο θέλουσιν ἐκεῖνοι ἢ καθεύδειν ἀπαραποδίστωσ καὶ ἀναναγκάστωσ καὶ ἀναστάντεσ ἐφ’ ἡσυχίασ χασμήσασθαι καὶ τὸ πρόσωπον ἀποπλῦναι, εἶτα γράψαι καὶ ἀναγνῶναι ἃ θέλουσιν, εἶτα φλυαρῆσαί τί ποτ’ ἐπαινούμενοι ὑπὸ τῶν φίλων, ὅ τι ἂν λέγωσιν, εἶτα εἰσ περίπατον προελθόντεσ καὶ ὀλίγα περιπατήσαντεσ λούσασθαι, εἶτα φαγεῖν, εἶτα κοιμηθῆναι, οἱάν δὴ κοίτην καθεύδειν τοὺσ τοιούτουσ εἰκόσ ‐ τί ἄν τισ λέγοι;

ἔξεστιν γὰρ τεκμαίρεσθαι. ἄγε, φέρε μοι καὶ σὺ τὴν σαυτοῦ διατριβήν, ἣν ποθεῖσ, ζηλωτὰ τῆσ ἀληθείασ καὶ Σωκράτουσ καὶ Διογένουσ.

τί θέλεισ ἐν Ἀθήναισ ποιεῖν; ταῦτα αὐτά; μή τι ἕτερα;

τί οὖν Στωικὸν σαυτὸν εἶναι λέγεισ; εἶτα οἱ μὲν τῆσ Ῥωμαίων πολιτείασ καταψευδόμενοι κολάζονται πικρῶσ, τοὺσ δ’ οὕτωσ μεγάλου καὶ σεμνοῦ καταψευδομένουσ πράγματοσ καὶ ὀνόματοσ ἀθῴουσ ἀπαλλάττεσθαι δεῖ; ἢ τοῦτό γε οὐ δυνατόν, ἀλλ’ ὁ νόμοσ θεῖοσ καὶ ἰσχυρὸσ καὶ ἀναπόδραστοσ οὗτόσ ἐστιν ὁ τὰσ μεγίστασ εἰσπρασσόμενοσ κολάσεισ παρὰ τῶν τὰ μέγιστα ἁμαρτανόντων;

τί γὰρ λέγει;

"ὁ προσποιούμενοσ τὰ μηδὲν πρὸσ αὐτὸν ἔστω ἀλαζών, ἔστω κενόδοξοσ· ὁ ἀπειθῶν τῇ θείᾳ διοικήσει ἔστω ταπεινόσ, ἔστω δοῦλοσ, λυπείσθω, φθονείτω, ἐλεείτω, τὸ κεφάλαιον πάντων, δυστυχείτω, θρηνείτω. " Τί οὖν; θέλεισ με τὸν δεῖνα θεραπεύειν;

ἐπὶ θύρα[ι]σ αὐτοῦ πορεύεσθαι; ‐ Εἰ[σ] τοῦτο αἱρεῖ λόγοσ, ὑπὲρ τῆσ πατρίδοσ, ὑπὲρ τῶν συγγενῶν, ὑπὲρ ἀνθρώπων, διὰ τί μὴ ἀπέλθῃσ; ἀλλ’ ἐπὶ μὲν τὰσ τοῦ σκυτέωσ οὐκ αἰσχύνῃ πορευόμενοσ, ὅταν δέῃ ὑποδημάτων, οὐδ’ ἐπὶ τὰσ τοῦ κηπουροῦ, ὅταν θιδράκων, ἐπὶ δὲ τὰσ τῶν πλουσίων, ὅταν τινὸσ ὁμοίου δέῃ; ‐ Ναί·

τὸν σκυτέα γὰρ οὐ θαυμάζω. ‐ Μηδὲ τὸν πλούσιον. ‐ Οὐδὲ τὸν κηπουρὸν κολακεύσω. ‐ Μηδὲ τὸν πλούσιον. Πῶσ οὖν τύχω οὗ δέομαι; ‐ Ἐγὼ δέ σοι λέγω ὅτι "ὡσ τευξόμενοσ ἀπέρχου";

οὐχὶ δὲ μόνον, ἵνα πράξῃσ τὸ σαυτῷ πρέπον; ‐ Τί οὖν ἔτι πορεύομαι;

‐ Ἵν’ ἀπέλθῃσ, ἵνα ἀποδεδωκὼσ ᾖσ τὰ τοῦ πολίτου ἔργα, τὰ ἀδελφοῦ, τὰ φίλου. καὶ λοιπὸν μέμνησο, ὅτι πρὸσ σκυτέα ἀφῖξαι, πρὸσ λαχανοπώλην, οὐδενὸσ μεγάλου ἢ σεμνοῦ ἔχοντα τὴν ἐξουσίαν, κἂν αὐτὸ πολλοῦ πωλῇ.

ὡσ ἐπὶ τὰσ θίδρακασ ἀπέρχῃ· ὀβολοῦ γάρ εἰσιν, ταλάντου δ’ οὐκ εἰσίν. οὕτωσ κἀνταῦθα.

τοῦ ἐπὶ θύρασ ἐλθεῖν ἄξιον τὸ πρᾶγμα· ἔστω, ἀφίξομαι. τοῦ διαλεχθῆναι οὕτωσ· ἔστω, διαλεχθήσομαι. ἀλλὰ καὶ τὴν χεῖρα δεῖ καταφιλῆσαι καὶ θωπεῦσαι δι’ ἐπαίνου. ἄπαγε, ταλάντου ἐστίν· οὐ λυσιτελεῖ μοι οὐδὲ τῇ πόλει οὐδὲ τοῖσ φίλοισ ἀπολέσαι καὶ πολίτην ἀγαθὸν καὶ φίλον. Ἀλλὰ δόξεισ μὴ προτεθυμῆσθαι μὴ ἀνύσασ. πάλιν ἐπελάθου, τίνοσ ἕνεκα ἐλήλυθασ;

οὐκ οἶσθ’, ὅτι ἀνὴρ καλὸσ καὶ ἀγαθὸσ οὐδὲν ποιεῖ τοῦ δόξαι ἕνεκα, ἀλλὰ τοῦ πεπρᾶχθαι καλῶσ; ‐ Τί οὖν ὄφελοσ αὐτῷ τοῦ πρᾶξαι καλῶσ;

‐ Τί δ’ ὄφελοσ τῷ γράφοντι τὸ Δίωνοσ ὄνομα, ὡσ χρὴ γράφειν; αὐτὸ τὸ γράψαι. ‐ Ἔπαθλον οὖν οὐδέν; ‐ Σὺ δὲ ζητεῖσ ἔπαθλον ἀνδρὶ ἀγαθῷ μεῖζον τοῦ τὰ καλὰ καὶ δίκαια πράττειν; ἐν Ὀλυμπίᾳ δ’ οὐδεὶσ ἄλλο οὐδέν, ἀλλ’ ἀρκεῖν σοι δοκεῖ τὸ ἐστεφανῶσθαι Ὀλύμπια.

οὕτωσ σοι μικρὸν καὶ οὐδενὸσ ἄξιον εἶναι φαίνεται τὸ εἶναι καλὸν καὶ ἀγαθὸν καὶ εὐδαίμονα; πρὸσ ταῦτα ὑπὸ θεῶν εἰσ τὴν πόλιν ταύτην εἰσηγμένοσ καὶ ἤδη τῶν ἀνδρὸσ ἔργων ὀφείλων ἅπτεσθαι τιτθὰσ ἐπιποθεῖσ καὶ μάμμην καὶ κάμπτει σε καὶ ἀποθηλύνει κλαίοντα γύναια μωρά;

οὕτωσ οὐδέποτε παύσει παιδίον· ὢν νήπιον; οὐκ οἶσθ’, ὅτι ὁ τὰ παιδίου ποιῶν ὅσῳ πρεσβύτεροσ τοσούτῳ γελοιότεροσ; Ἐν Ἀθήναισ δ’ οὐδένα ἑώρασ εἰσ οἶκον αὐτοῦ φοιτῶν;

‐ Ὃν ἐβουλόμην. ‐ Καὶ ἐνθάδε τοῦτον θέλε ὁρᾶν καὶ ὃν βούλει ὄψει· μόνον μὴ ταπεινῶσ, μὴ μετ’ ὀρέξεωσ ἢ ἐκκλίσεωσ καὶ ἔσται τὰ σὰ καλῶσ. τοῦτο δ’ οὐκ ἐν τῷ ἐλθεῖν ἐστιν οὐδ’ ἐν τῷ ἐπὶ θύραισ στῆναι, ἀλλ’ ἔνδον ἐν τοῖσ δόγμασιν.

ὅταν τὰ ἐκτὸσ καὶ ἀπροαίρετα ἠτιμακὼσ ᾖσ καὶ μηδὲν αὐτῶν σὸν ἡγημένοσ, μόνα δ’ ἐκεῖνα σά, τὸ κρῖναι καλῶσ, τὸ ὑπολαβεῖν, τὸ ὁρμῆσαι, τὸ ὀρεχθῆναι, τὸ ἐκκλῖναι, ποῦ ἔτι κολακείασ τόποσ, ποῦ ταπεινοφροσύνησ;

τί ἔτι ποθεῖσ τὴν ἡσυχίαν τὴν ἐκεῖ, τί τοὺσ συνήθεισ τόπουσ; ἔκδεξαι βραχὺ καὶ τούτουσ πάλιν ἕξεισ συνήθεισ.

εἶτα ἂν οὕτωσ ἀγεννῶσ ἔχῃσ, πάλιν καὶ τούτων ἀπαλλαττόμενοσ κλαῖε καὶ στένε. Πῶσ οὖν γένωμαι φιλόστοργοσ; ‐ Ὡσ γενναῖοσ, ὡσ εὐτυχήσ·

οὐδέποτε γὰρ αἱρεῖ ὁ λόγοσ ταπεινὸν εἶναι οὐδὲ κατακλᾶσθαι οὐδ’ ἐξ ἄλλου κρέμασθαι οὐδὲ μέμψασθαί ποτε θεὸν ἢ ἄνθρωπον. οὕτωσ μοι γίνου φιλόστοργοσ ὡσ ταῦτα τηρήσων·

εἰ δὲ διὰ τὴν φιλοστοργίαν ταύτην, [τ]ἥντινά ποτε καὶ καλεῖσ φιλοστοργίαν, δοῦλοσ μέλλεισ εἶναι καὶ ἄθλιοσ, οὐ λυσιτελεῖ φιλόστοργον εἶναι. καὶ τί κωλύει φιλεῖν τινα ὡσ θνητόν, ὡσ ἀποδημητικόν;

ἢ Σωκράτησ οὐκ ἐφίλει τοὺσ παῖδασ τοὺσ ἑαυτοῦ; ἀλλ’ ὡσ ἐλεύθεροσ, ὡσ μεμνημένοσ, ὅτι πρῶτον δεῖ θεοῖσ εἶναι φίλον. διὰ τοῦτο οὐδὲν παρέβη τῶν πρεπόντων ἀνδρὶ ἀγαθῷ οὔτ’ ἀπολογούμενοσ οὐθ’ ὑποτιμώμενοσ οὔτ’ ἔτι πρόσθεν βουλεύων ἢ στρατευόμενοσ.

ἡμεῖσ δὲ πάσησ προφάσεωσ πρὸσ τὸ ἀ[γ]γεννεῖσ εἶναι εὐποροῦμεν, οἱ μὲν διὰ παῖδα, οἱ δὲ διὰ μητέρα, ἄλλοι δὲ δι’ ἀδελφούσ.

δι’ οὐδένα δὲ προσήκει δυστυχεῖν, ἀλλὰ εὐτυχεῖν διὰ πάντασ, μάλιστα δὲ διὰ τὸν θεὸν τὸν ἐπὶ τοῦτο ἡμᾶσ κατασκευάσαντα.

ἄγε, Διογένησ δ’ οὐκ ἐφίλει οὐδένα, ὃσ οὕτωσ ἥμεροσ ἦν καὶ φιλάνθρωποσ, ὥστε ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ τῶν ἀνθρώπων τοσούτουσ πόνουσ καὶ ταλαιπωρίασ τοῦ σώματοσ ἄσμενοσ ἀναδέχεσθαι;

ἀλλ’ ἐφίλει πῶσ;

ὡσ τοῦ Διὸσ διάκονον ἔδει, ἅμα μὲν κηδόμενοσ, ἅμα δ’ ὡσ τῷ θεῷ ὑποτεταγμένοσ. διὰ τοῦτο πᾶσα γῆ πατρὶσ ἦν ἐκείνῳ μόνῳ, ἐξαίρετοσ δ’ οὐδεμία· καὶ ἁλοὺσ οὐκ ἐπόθει τὰσ Ἀθήνασ οὐδὲ τοὺσ ἐκεῖ συνήθεισ καὶ φίλουσ, ἀλλ’ αὐτοῖσ τοῖσ πειραταῖσ συνήθησ ἐγίνετο καὶ ἐπανορθοῦν ἐπειρᾶτο.

καὶ πραθεὶσ ὕστερον ἐν Κορίνθῳ διῆγεν οὕτωσ ὡσ πρόσθεν ἐν Ἀθήναισ καὶ εἰσ Περραιβοὺσ δ’ ἂν ἀπελθὼν ὡσαύτωσ εἶχεν. οὕτωσ ἐλευθερία γίνεται.

διὰ τοῦτο ἔλεγεν ὅτι "ἐξ οὗ μ’ Ἀντισθένησ ἠλευθέρωσεν, οὐκέτι ἐδούλευσα" 3. πῶσ ἠλευθέρωσεν; ἄκουε, τί λέγει·

"ἐδίδαξέν με τὰ ἐμὰ καὶ τὰ οὐκ ἐμά. κτῆσισ οὐκ ἐμή· συγγενεῖσ, οἰκεῖοι, φίλοι, φήμη, συνήθεισ τόποι, διατριβή, πάντα ταῦτα ὅτι ἀλλότρια. "σὸν οὖν τί;

χρῆσισ φαντασιῶν. " ταύτην ἔδειξέν μοι ὅτι ἀκώλυτον ἔχω, ἀνανάγκαστον· οὐδεὶσ ἐμποδίσαι δύναται, οὐδεὶσ βιάσασθαι ἄλλωσ χρήσασθαι ἢ ὡσ θέλω. τίσ οὖν ἔτι ἔχει μου ἐξουσίαν;

Φίλιπποσ ἢ Ἀλέξανδροσ ἢ Περδίκκασ ἢ ὁ μέγασ βασιλεύσ; πόθεν αὐτοῖσ; 3.

οὗτινοσ οὖν οὐχ ἡδονὴ κρείττων ἐστίν, οὐ πόνοσ, οὐ δόξα, οὐ πλοῦτοσ, δύναται δ’, ὅταν αὐτῷ δόξῃ, τὸ σωμάτιον ὅλον προσπτύσασ τινὶ ἀπελθεῖν, τίνοσ ἔτι οὗτοσ δοῦλόσ ἐστιν, τίνι ὑποτέτακται; εἰ δ’ ἡδέωσ ἐν Ἀθήναισ διῆγεν καὶ ἥττητο ταύτησ τῆσ διατριβῆσ, ἐπὶ παντὶ ἂν ἦν τὰ ἐκείνου πράγματα, ὁ ἰσχυρότεροσ κύριοσ ἂν ἦν λυπῆσαι αὐτόν.

πῶσ ἂν δοκεῖσ τοὺσ πειρατὰσ ἐκολάκευεν, ἵν’ αὐτὸν Ἀθηναίων τινὶ πωλήσωσιν, ἵν’ ἴδῃ ποτὲ τὸν Πειραιᾶ τὸν καλὸν καὶ τὰ μακρὰ τείχη καὶ τὴν ἀκρόπολιν;

τίσ ὢν [ε]ἴδῃσ, ἀνδράποδον;

δοῦλοσ καὶ ταπεινόσ·

καὶ τί σοι ὄφελοσ; ‐ Οὔ· ἀλλ’ ἐλεύθεροσ. ‐ Δεῖξον, πῶσ ἐλεύθεροσ. ἰδοὺ ἐπείληπταί σου τίσ ποτε οὗτοσ ὁ ἐξάγων σε ἀπὸ τῆσ συνήθουσ σοι διατριβῆσ καὶ λέγει "δοῦλοσ ἐμὸσ εἶ· ἐπ’ ἐμοὶ γάρ ἐστι κωλῦσαί σε διάγειν ὡσ θέλεισ, ἐπ’ ἐμοὶ τὸ ἀνεῖναί σε, τὸ ταπεινοῦν· ὅταν θέλω, πάλιν εὐφραίνῃ καὶ μετέωροσ πορεύῃ εἰσ Ἀθήνασ" 3. τί λέγεισ πρὸσ τοῦτον τὸν δουλαγωγοῦντά σε; ποῖον αὐτῷ καρπιστὴν δίδωσ;

ἢ οὐδ’ ὅλωσ ἀντιβλέπεισ, ἀλλ’ ἀφεὶσ τοὺσ πολλοὺσ λόγουσ ἱκετεύεισ, ἵνα ἀφεθῇσ; ἄνθρωπε, εἰσ φυλακήν σε δεῖ χαίροντα ἀπιέναι, σπεύδοντα, φθάνοντα τοὺσ ἀπάγοντασ.

εἶτά μοι σὺ μὲν ἐν Ῥώμῃ διάγειν ὀκνεῖσ, τὴν Ἑλλάδα ποθεῖσ; ὅταν δ’ ἀποθνῄσκειν δέῃ, καὶ τότε μέλλεισ ἡμῶν κατακλαίειν, ὅτι τὰσ Ἀθήνασ οὐ μέλλεισ βλέπειν καὶ ἐν Λυκείῳ οὐ περιπατήσεισ; ἐπὶ τοῦτο ἀπεδήμησασ;

τούτου ἕνεκα ἐζήτησάσ τινι συμβαλεῖν, ἵν’ ὠφεληθῇσ ὑπ’ αὐτοῦ; ποίαν ὠφέλειαν; συλλογισμοὺσ ἵν’ ἀναλύσῃσ ἑκτικώτερον ἢ ἐφοδεύσησ ὑποθετικούσ; καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν ἀδελφὸν ἀπέλιπεσ, πατρίδα, φίλουσ, οἰκείουσ, ἵνα ταῦτα μαθὼν ἐπανέλθῃσ; οὐχ ὑπὲρ ἀταραξίασ, οὐχ ἵν’ ἀβλαβὴσ γενόμενοσ μηκέτι μηδένα μέμφῃ, μηδενὶ ἐγκαλῇσ, μηδείσ σε ἀδικῇ καὶ οὕτωσ τὰσ σχέσεισ ἀποσῴζῃσ ἀπαραποδίστωσ;

καλὴν ἐστείλω ταύτην τὴν ἐμπορίαν, συλλογισμοὺσ καὶ μεταπίπτοντασ καὶ ὑποθετικούσ·

κἄν σοι φανῇ, ἐν τῇ ἀγορᾷ καθίσασ πρόγραψον ὡσ οἱ φαρμακοπῶλαι. οὐκ ἀρνήσῃ καὶ ὅσα ἔμαθεσ εἰδέναι, ἵνα μὴ διαβάλῃσ τὰ θεωρήματα ὡσ ἄχρηστα;

τί σοι κακὸν ἐποίησεν φιλοσοφία; τί σε ἠδίκησε Χρύσιπποσ, ἵν’ αὐτοῦ τοὺσ πόνουσ ἔργῳ αὐτὸσ ἀχρήστουσ ἐξελέγχῃσ; οὐκ ἤρκει σοι τὰ ἐκεῖ κακά, ὅσα εἶχεσ αἴτια τοῦ λυπεῖσθαι καὶ πενθεῖν, εἰ καὶ μὴ ἀπεδήμησασ, ἀλλὰ πλείω προσέλαβεσ; κἂν ἄλλουσ πάλιν ἔχῃσ συνήθεισ καὶ φίλουσ, ἕξεισ πλείονα τοῦ οἰμώζειν αἴτια, κἂν πρὸσ ἄλλην χώραν προσπαθῇσ.

τί οὖν ζῇσ; ἵνα λύπασ ἄλλασ ἐπ’ ἄλλαισ περιβάλῃ, δι’ ἃσ ἀτυχεῖσ; εἶτά μοι καλεῖσ τοῦτο φιλοστοργίαν;

ποίαν, ἄνθρωπε, φιλοστοργίαν; εἰ ἀγαθόν ἐστιν, οὐδενὸσ κακοῦ αἴτιον γίνεται· εἰ κακόν ἐστιν, οὐδέν μοι καὶ αὐτῇ ἐγὼ πρὸσ τὰ ἀγαθὰ τὰ ἐμαυτοῦ πέφυκα, πρὸσ κακὰ οὐ πέφυκα. Τίσ οὖν ἡ πρὸσ τοῦτο ἄσκησισ; πρῶτον μὲν ἡ ἀνωτάτω καὶ κυριωτάτη καὶ εὐθὺσ ὥσπερ ἐν πύλαισ, ὅταν τινὶ προσπάσχῃσ, οὐδενὶ τῶν ἀναφαιρέτων, ἀλλά τινι τοιούτῳ γένει, οἱο͂́ν ἐστι χύτρα, οἱο͂ν ὑάλινον ποτήριον, ἵν’ ὅταν καταγῇ, μεμνημένοσ [μὴν] μὴ ταραχθῇσ.

οὕτωσ καὶ ἐνθάδ’, ἐὰν παιδίον σαυτοῦ καταφιλῇσ, ἐὰν ἀδελφόν, ἐὰν φίλον, μηδέποτε ἐπιδῷσ τὴν φαντασίαν εἰσ ἅπαν μηδὲ τὴν διάχυσιν ἐάσῃσ προελθεῖν ἐφ’ ὅσον αὐτὴ θέλει, ἀλλ’ ἀντίσπασον, κώλυσον, οἱο͂ν οἱ τοῖσ θριαμβεύουσιν ἐφεστῶτεσ ὄπισθεν καὶ ὑπομιμνῄσκοντεσ, ὅτι ἄνθρωποί εἰσιν.

τοιοῦτόν τι καὶ σὺ ὑπομίμνῃσκε σεαυτόν, ὅτι θνητὸν φιλεῖσ, οὐδὲν τῶν σεαυτοῦ φιλεῖσ·

ἐπὶ τοῦ παρόντοσ σοι δέδοται, οὐκ ἀναφαίρετον οὐδ’ εἰσ ἅπαν, ἀλλ’ ὡσ σῦκον, ὡσ σταφυλή, τῇ τεταγμένῃ ὡρ́ᾳ τοῦ ἔτουσ· ἂν δὲ χειμῶνοσ ἐπιποθῇσ, μωρὸσ εἶ. οὕτωσ κἂν τὸν υἱὸν ἢ τὸν φίλον τότε ποθῇσ, ὅτε οὐ δέδοταί σοι, ἴσθι, ὅτι χειμῶνοσ σῦκον ἐπιποθεῖσ. οἱο͂ν γάρ ἐστι χειμὼν πρὸσ σῦκον, τοιοῦτόν ἐστι πᾶσα ἡ ἀπὸ τῶν ὅλων περίστασισ πρὸσ τὰ κατ’ αὐτὴν ἀναιρούμενα. καὶ λοιπὸν ἐν αὐτοῖσ οἷσ χαίρεισ τινί, τὰσ ἐναντίασ φαντασίασ σαυτῷ πρό[σ]βαλε.

τί κακόν ἐστι μεταξὺ καταφιλοῦντα τὸ παιδίον ἐπιψελλίζοντα λέγειν "αὔριον ἀποθανῇ", τῷ φίλῳ ὡσαύτωσ "αὔριον ἀποδημήσεισ ἢ σὺ ἢ ἐγὼ καὶ οὐκέτι ὀψόμεθα ἀλλήλουσ" 3;

‐ Ἀλλὰ δύσφημά ἐστι ταῦτα.

‐ Καὶ γὰρ τῶν ἐπαοιδῶν ἔνιαι, ἀλλ’ ὅτι ὠφελοῦσιν, οὐκ ἐπιστρέφομαι, μόνον ὠφελείτω. σὺ δὲ δύσφημα καλεῖσ ἄλλα ἢ τὰ κακοῦ τινοσ σημαντικά; δύσφημόν ἐστι δειλία, δύσφημον ἀγέννεια, πένθοσ, λύπη, ἀναισχυντία· ταῦτα τὰ ὀνόματα δύσφημά ἐστιν.

καίτοι γε οὐδὲ ταῦτα ὀκνεῖν δεῖ φθέγγεσθαι ὑπὲρ φυλακῆσ τῶν πραγμάτων. δύσφημον δέ μοι λέγεισ ὄνομα φυσικοῦ τινὸσ πράγματοσ σημαντικόν;

λέγε δύσφημον εἶναι καὶ τὸ θερισθῆναι τοὺσ στάχυασ· ἀπώλειαν γὰρ σημαίνει τῶν σταχύων· ἀλλ’ οὐχὶ τοῦ κόσμου. λέγε δύσφημον καὶ τὸ φυλλορροεῖν καὶ τὸ ἰσχάδα γίνεσθαι ἀντὶ σύκου καὶ ἀσταφίδασ ἐκ σταφυλῆσ. πάντα γὰρ ταῦτα τῶν προτέρων εἰσὶν εἰσ ἕτερα μεταβολαί·

οὐκ ἀπώλεια, ἀλλὰ τεταγμένη τισ οἰκονομία καὶ διοίκησισ. τοῦτ’ ἔστιν ἀποδημία, [καὶ] μεταβολὴ μικρά· τοῦτο θάνατοσ, μεταβολὴ μείζων ἐκ τοῦ νῦν ὄντοσ οὐκ εἰσ τὸ μὴ ὄν, ἀλλ’ εἰσ τὸ νῦν μὴ ὄν.

‐ Οὐκέτι οὖν ἔσομαι;

‐ Οὐκ ἔσει· ἀλλ’ ἄλλο τι, οὗ νῦν ὁ κόσμοσ χρείαν ἔχει. καὶ γὰρ σὺ ἐγένου οὐχ ὅτε σὺ ἠθέλησασ, ἀλλ’ ὅτε ὁ κόσμοσ χρείαν ἔσχεν. τίσ τ’ ἐστὶ καὶ πόθεν ἐλήλυθεν καὶ ὑπὸ τίνοσ γέγονεν, πρὸσ μόνῳ τούτῳ ἐστίν, πῶσ τὴν αὑτοῦ χώραν ἐκπληρώσῃ εὐτάκτωσ καὶ εὐπειθῶσ τῷ θεῷ.

"ἔτι μ’ εἶναι θέλεισ;

ὡσ ἐλεύθεροσ, ὡσ γενναῖοσ, ὡσ σὺ ἠθέλησασ· σὺ γάρ με ἀκώλυτον ἐποίησασ ἐν τοῖσ ἐμοῖσ. ἀλλ’ οὐκέτι μου χρείαν ἔχεισ;

καλῶσ σοι γένοιτο· καὶ μέχρι νῦν διὰ σὲ ἔμενον, δι’ ἄλλον οὐδένα, καὶ νῦν σοι πειθόμενοσ ἀπέρχομαι. " "πῶσ ἀπέρχῃ;

"πάλιν ὡσ σὺ ἠθέλησασ, ὡσ ἐλεύθεροσ, ὡσ ὑπηρέτησ σόσ, ὡσ ᾐσθημένοσ σου τῶν προσταγμάτων καὶ ἀπαγορευμάτων. μέχρι δ’ ἂν οὗ διατρίβω ἐν τοῖσ σοῖσ, τίνα με θέλεισ εἶναι;

ἄρχοντα ἢ ἰδιώτην, βουλευτὴν ἢ δημότην, στρατιώτην ἢ στρατηγόν, παιδευτὴν ἢ οἰκοδεσπότην; ἣν ἂν χώραν καὶ τάξιν ἐγχειρίσῃσ, ὡσ λέγει ὁ Σωκράτησ, μυριάκισ ἀποθανοῦμαι πρότερον ἢ ταύτην ἐγκαταλείψω. ποῦ δέ μ’ εἶναι θέλεισ;

ἐν Ῥώμῃ ἢ ἐν Ἀθήναισ ἢ ἐν Θήβαισ ἢ ἐν Γυάροισ; μόνον ἐκεῖ μου μέμνησο. ἄν μ’ ἐκεῖ πέμπῃσ, ὅπου κατὰ φύσιν διεξαγωγὴ οὐκ ἔστιν ἀνθρώπων, οὐ σοὶ ἀπειθῶν ἔξειμι, ἀλλ’ ὡσ σοῦ μοι σημαίνοντοσ τὸ ἀνακλητικόν·

οὐκ ἀπολείπω σε· μὴ γένοιτο· ἀλλ’ αἰσθάνομαι, ὅτι μου χρείαν οὐκ ἔχεισ. οὐ ζητήσω ἄλλον τόπον ἢ ἐν ᾧ εἰμὶ ἢ ἄλλουσ ἀνθρώπουσ ἢ μεθ’ ὧν εἰμί.

" Ταῦτα νυκτόσ, ταῦτα ἡμέρασ πρόχειρα ἔστω· ταῦτα γράφειν, ταῦτα ἀναγιγνώσκειν·

περὶ τούτων τοὺσ λόγουσ ποιεῖσθαι, αὐτὸν πρὸσ αὑτόν, πρὸσ ἕτερον "μή τι ἔχεισ μοι πρὸσ τοῦτο βοηθῆσαι; προσελθεῖν καὶ ἄλλῳ.

εἶτα ἄν τι γένηται τῶν λεγομένων ἀβουλήτων, εὐθὺσ ἐκεῖνο πρῶτον ἐπικουφίσει σε, ὅτι οὐκ ἀπροσδόκητον. μέγα γὰρ ἐπὶ πάντων τὸ "ᾔδειν θνητὸν γεγεννηκώσ".

οὕτωσ γὰρ ἐρεῖσ καὶ ὅτι "ᾔδειν θνητὸσ ὤν", "ᾔδειν ἀποδημητικὸσ ὤν", "ᾔδειν ἔκβλητοσ ὤν" 3, "ᾔδειν εἰσ φυλακὴν ἀπότακτοσ ὤν". εἶτ’ ἂν ἐπιστρέφῃσ κατὰ σαυτὸν καὶ ζητήσῃσ τὴν χώραν, ἐξ ἧσ ἐστι τὸ συμβεβηκόσ, εὐθὺσ ἀναμνησθήσῃ, ὅτι "ἐκ τῆσ τῶν ἀπροαιρέτων, τῶν οὐκ ἐμῶν· τί οὖν πρὸσ [σ]ἐμέ;

εἶτα τὸ κυριώτατον " 3τίσ δ’ αὐτὸ καὶ ἐπιπέπομφεν; ὁ ἡγεμὼν ἢ ὁ στρατηγόσ, ἡ πόλισ, ὁ τῆσ πόλεωσ νόμοσ.

"δὸσ οὖν αὐτό· δεῖ γάρ με ἀ[ι]εὶ τῷ νόμῳ πείθεσθαι ἐν παντί. " εἶθ’ ὅταν σε ἡ φαντασία δάκνῃ τοῦτο γὰρ οὐκ ἐπὶ σοί, ἀναμάχου τῷ λόγῳ, καταγωνίζου αὐτήν, μὴ ἐάσῃσ ἐνισχύειν μηδὲ προάγειν ἐπὶ τὰ ἑξῆσ ἀναπλάσσουσαν ὅσα θέλει καὶ ὡσ θέλει.

ἂν ἐν Γυάροισ ᾖσ, μὴ ἀνάπλασσε τὴν ἐν Ῥώμῃ διατριβὴν καὶ ὅσαι διαχύσεισ ἦσαν ἐκεῖ διάγοντι, ὅσαι γένοιντ’ ἂν ἐπανελθόντι·

ἀλλ’ ἐκεῖ τέτασο, ὅπωσ δεῖ τὸν ἐν Γυάροισ διάγοντα, ἐν Γυάροισ ἐρρωμένωσ διάγειν. κἂν ἐν Ῥώμῃ ᾖσ, μὴ ἀνάπλασσε τὴν ἐν Ἀθήναισ διατριβήν, ἀλλὰ περὶ μόνησ τῆσ ἐκεῖ μελέτα. Εἶτ’ ἀντὶ τῶν ἄλλων ἁπασῶν διαχύσεων ἐκείνην ἀντείσαγε, τὴν ἀπὸ τοῦ παρακολουθεῖν, ὅτι πείθῃ τῷ θεῷ, ὅτι οὐ λόγῳ, ἀλλ’ ἔργῳ τὰ τοῦ καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ ἐκτελεῖσ.

οἱο͂ν γάρ ἐστιν αὐτὸν αὑτῷ δύνασθαι εἰπεῖν "νῦν ἃ οἱ ἄλλοι ἐν ταῖσ σχολαῖσ σεμνολογοῦσιν καὶ παραδοξολογεῖν δοκοῦσι, ταῦτα ἐγὼ ἐπιτελῶ·

κἀκεῖνοι καθήμενοι τὰσ ἐμὰσ ἀρετὰσ ἐξηγοῦνται καὶ περὶ ἐμοῦ ζητοῦσιν καὶ ἐμὲ ὑμνοῦσιν· καὶ τούτου με ὁ Ζεὺσ αὐτὸν παρ’ ἐμαυτοῦ λαβεῖν ἀπόδειξιν ἠθέλησεν καὶ αὐτὸσ δὲ γνῶναι, εἰ ἔχει στρατιώτην οἱο͂ν δεῖ, πολίτην οἱο͂ν δεῖ, καὶ τοῖσ ἄλλοισ ἀνθρώποισ προάγειν με μάρτυρα τῶν ἀπροαιρέτων.

ἴδετε, ὅτι εἰκῇ φοβεῖσθε, μάτην ἐπιθυμεῖτε ὧν ἐπιθυμεῖτε. τὰ ἀγαθὰ ἔξω μὴ ζητεῖτε, ἐν ἑαυτοῖσ ζητεῖτε· εἰ δὲ μή, οὐχ εὑρήσετε. ἐπὶ τούτοισ με νῦν μὲν ἐνταῦθα ἄγει, νῦν δ’ ἐκεῖ πέμπει, πένητα δείκνυσι τοῖσ ἀνθρώποισ, δίχα ἀρχῆσ, νοσοῦντα·

εἰσ Γύαρα ἀποστέλλει, εἰσ δεσμωτήριον εἰσάγει. οὐ μισῶν· μὴ γένοιτο· τίσ δὲ μισεῖ τὸν ἄριστον τῶν ὑπηρετῶν τῶν ἑαυτοῦ; οὐδ’ ἀμελῶν, ὅσ γε οὐδὲ τῶν μικροτάτων τινὸσ ἀμελεῖ, ἀλλὰ γυμνάζων καὶ μάρτυρι πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ χρώμενοσ. εἰσ τοιαύτην ὑπηρεσίαν κατατεταγμένοσ ἔτι φροντίζω, ποῦ εἰμι ἢ μετὰ τίνων ἢ τί περὶ ἐμοῦ λέγουσιν;

οὐχὶ δ’ ὅλοσ πρὸσ τὸν θεὸν τέταμαι καὶ τὰσ ἐκείνου ἐντολὰσ καὶ τὰ προστάγματα; Ταῦτα ἔχων ἀεὶ ἐν χερσὶ καὶ τρίβων αὐτὸσ παρὰ σαυτῷ καὶ πρόχειρα ποιῶν οὐδέποτε δεήσῃ τοῦ παραμυθουμένου, τοῦ ἐπιρρωννύντοσ.

καὶ γὰρ αἰσχρὸν οὐ τὸ φαγεῖν μὴ ἔχειν, ἀλλὰ τὸ λόγον μὴ ἔχειν ἀρκοῦντα πρὸσ ἀφοβίαν, πρὸσ ἀλυπίαν.

ἂν δ’ ἅπαξ περιποιήσῃ τὸ ἄλυπον καὶ ἄφοβον, ἔτι σοι τύραννοσ ἔσται τισ ἢ δορυφόροσ ἢ Καισαριανοὶ ἢ ὀρδινατίων δήξεταί σε ἢ οἱ ἐπιθύοντεσ ἐν τῷ Καπιτωλίῳ ἐπὶ τοῖσ ὀπτικίοισ τὸν τηλικαύτην ἀρχὴν παρὰ τοῦ Διὸσ εἰληφότα;

μόνον μὴ πόμπευε αὐτὴν μηδ’ ἀλαζονεύου ἐπ’ αὐτῇ, ἀλλ’ ἔργῳ δείκνυε·

κἂν μηδεὶσ αἰσθάνηται, ἀρκοῦ αὐτὸσ ὑγιαίνων καὶ εὐδαιμονῶν.

상위

Works

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION