Xenophon, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Β, chapter 3

(크세노폰, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Β, chapter 3)

Χαιρεφῶντα δέ ποτε καὶ Χαιρεκράτην, ἀδελφὼ μὲν ὄντε ἀλλήλοιν, ἑαυτῷ δὲ γνωρίμω, αἰσθόμενοσ διαφερομένω, ἰδὼν τὸν Χαιρεκράτην, εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Χαιρέκρατεσ, οὐ δήπου καὶ σὺ εἶ τῶν τοιούτων ἀνθρώπων, οἳ χρησιμώτερον νομίζουσι χρήματα ἢ ἀδελφούσ; καὶ ταῦτα τῶν μὲν ἀφρόνων ὄντων, τοῦ δὲ φρονίμου, καὶ τῶν μὲν βοηθείασ δεομένων, τοῦ δὲ βοηθεῖν δυναμένου, καὶ πρὸσ τούτοισ τῶν μὲν πλειόνων ὑπαρχόντων, τοῦ δὲ ἑνόσ. θαυμαστὸν δὲ καὶ τοῦτο, εἴ τισ τοὺσ μὲν ἀδελφοὺσ ζημίαν ἡγεῖται, ὅτι οὐ καὶ τὰ τῶν ἀδελφῶν κέκτηται, τοὺσ δὲ πολίτασ οὐχ ἡγεῖται ζημίαν, ὅτι οὐ καὶ τὰ τῶν πολιτῶν ἔχει, ἀλλ’ ἐνταῦθα μὲν δύνανται λογίζεσθαι ὅτι κρεῖττον σὺν πολλοῖσ οἰκοῦντα ἀσφαλῶσ τἀρκοῦντα ἔχειν ἢ μόνον διαιτώμενον τὰ τῶν πολιτῶν ἐπικινδύνωσ πάντα κεκτῆσθαι, ἐπὶ δὲ τῶν ἀδελφῶν τὸ αὐτὸ τοῦτο ἀγνοοῦσι·

καὶ οἰκέτασ μὲν οἱ δυνάμενοι ὠνοῦνται, ἵνα συνεργοὺσ ἔχωσι, καὶ φίλουσ κτῶνται, ὡσ βοηθῶν δεόμενοι, τῶν δ’ ἀδελφῶν ἀμελοῦσιν, ὥσπερ ἐκ πολιτῶν μὲν γιγνομένουσ φίλουσ, ἐξ ἀδελφῶν δὲ οὐ γιγνομένουσ.

καὶ μὴν πρὸσ φιλίαν μέγα μὲν ὑπάρχει τὸ ἐκ τῶν αὐτῶν φῦναι, μέγα δὲ τὸ ὁμοῦ τραφῆναι, ἐπεὶ καὶ τοῖσ θηρίοισ πόθοσ τισ ἐγγίγνεται τῶν συντρόφων·

πρὸσ δὲ τούτοισ καὶ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι τιμῶσί τε μᾶλλον τοὺσ συναδέλφουσ ὄντασ τῶν ἀναδέλφων καὶ ἧττον τούτοισ ἐπιτίθενται. καὶ ὁ Χαιρεκράτησ εἶπεν·

ἀλλ’ εἰ μέν, ὦ Σώκρατεσ, μὴ μέγα εἰή τὸ διάφορον, ἴσωσ ἂν δέοι φέρειν τὸν ἀδελφὸν καὶ μὴ μικρῶν ἕνεκα φεύγειν· ἀγαθὸν γάρ, ὥσπερ καὶ σὺ λέγεισ, ἀδελφὸσ ὢν οἱο͂ν δεῖ· ὁπότε μέντοι παντὸσ ἐνδέοι καὶ πᾶν τὸ ἐναντιώτατον εἰή, τί ἄν τισ ἐπιχειροίη τοῖσ ἀδυνάτοισ; καὶ ὁ Σωκράτησ ἔφη·

πότερα δέ, ὦ Χαιρέκρατεσ, οὐδενὶ ἀρέσαι δύναται Χαιρεφῶν, ὥσπερ οὐδὲ σοί, ἢ ἔστιν οἷσ καὶ πάνυ ἀρέσκει; διὰ τοῦτο γάρ τοι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ἄξιόν ἐστιν ἐμοὶ μισεῖν αὐτόν, ὅτι ἄλλοισ μὲν ἀρέσκειν δύναται, ἐμοὶ δὲ ὅπου ἂν παρῇ πανταχοῦ καὶ ἔργῳ καὶ λόγῳ ζημία μᾶλλον ἢ ὠφέλειά ἐστιν. ἆρ’ οὖν, ἔφη ὁ Σωκράτησ, ὥσπερ ἵπποσ τῷ ἀνεπιστήμονι μέν, ἐγχειροῦντι δὲ χρῆσθαι ζημία ἐστίν, οὕτω καὶ ἀδελφόσ, ὅταν τισ αὐτῷ μὴ ἐπιστάμενοσ ἐγχειρῇ χρῆσθαι, ζημία ἐστί;

πῶσ δ’ ἂν ἐγώ, ἔφη ὁ Χαιρεκράτησ, ἀνεπιστήμων εἰήν ἀδελφῷ χρῆσθαι, ἐπιστάμενόσ γε καὶ εὖ λέγειν τὸν εὖ λέγοντα καὶ εὖ ποιεῖν τὸν εὖ ποιοῦντα;

τὸν μέντοι καὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ πειρώμενον ἐμὲ ἀνιᾶν οὐκ ἂν δυναίμην οὔτ’ εὖ λέγειν οὔτ’ εὖ ποιεῖν, ἀλλ’ οὐδὲ πειράσομαι. καὶ ὁ Σωκράτησ ἔφη·

θαυμαστά γε λέγεισ, ὦ Χαιρέκρατεσ, εἰ κύνα μέν, εἴ σοι ἦν ἐπὶ προβάτοισ ἐπιτήδειοσ ὢν καὶ τοὺσ μὲν ποιμένασ ἠσπάζετο, σοὶ δὲ προσιόντι ἐχαλέπαινεν, ἀμελήσασ ἂν τοῦ ὀργίζεσθαι ἐπειρῶ εὖ ποιήσασ πραύ̈νειν αὐτόν, τὸν δὲ ἀδελφὸν φὴσ μὲν μέγα ἀγαθὸν εἶναι ὄντα πρὸσ σὲ οἱο͂ν δεῖ, ἐπίστασθαι δὲ ὁμολογῶν καὶ εὖ ποιεῖν καὶ εὖ λέγειν οὐκ ἐπιχειρεῖσ μηχανᾶσθαι ὅπωσ σοι ὡσ βέλτιστοσ ᾖ. καὶ ὁ Χαιρεκράτησ, δέδοικα, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, μὴ οὐκ ἔχω ἐγὼ τοσαύτην σοφίαν ὥστε Χαιρεφῶντα ποιῆσαι πρὸσ ἐμὲ οἱο͂ν δεῖ.

καὶ μὴν οὐδέν γε ποικίλον, ἔφη ὁ Σωκράτησ, οὐδὲ καινὸν δεῖ ἐπ’ αὐτόν, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, μηχανᾶσθαι, οἷσ δὲ καὶ σὺ ἐπίστασαι αὐτὸσ οἰόμαι ἂν αὐτὸν ἁλόντα περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαί σε. οὐκ ἂν φθάνοισ, ἔφη, λέγων, εἴ τι ᾔσθησαί με φίλτρον ἐπιστάμενον ὃ ἐγὼ εἰδὼσ λέληθα ἐμαυτόν.

λέγε δή μοι, ἔφη, εἴ τινα τῶν γνωρίμων βούλοιο κατεργάσασθαι, ὁπότε θύοι, καλεῖν σε ἐπὶ δεῖπνον, τί ἂν ποιοίησ; Δῆλον ὅτι κατάρχοιμ’ ἂν τοῦ αὐτόσ, ὅτε θύοιμι, καλεῖν ἐκεῖνον. εἰ δὲ βούλοιο τῶν φίλων τινὰ προτρέψασθαι, ὁπότε ἀποδημοίησ, ἐπιμελεῖσθαι τῶν σῶν, τί ἂν ποιοίησ;

Δῆλον ὅτι πρότεροσ ἂν ἐγχειροίην ἐπιμελεῖσθαι τῶν ἐκείνου, ὁπότε ἀποδημοίη. εἰ δὲ βούλοιο ξένον ποιῆσαι ὑποδέχεσθαι σεαυτόν, ὁπότε ἔλθοισ εἰσ τὴν ἐκείνου, τί ἂν ποιοίησ;

Δῆλον ὅτι καὶ τοῦτον πρότεροσ ὑποδεχοίμην ἄν, ὁπότε ἔλθοι Ἀθήναζε· καὶ εἴ γε βουλοίμην αὐτὸν προθυμεῖσθαι διαπράττειν μοι ἐφ’ ἃ ἥκοιμι, δῆλον ὅτι καὶ τοῦτο δέοι ἂν πρότερον αὐτὸν ἐκείνῳ ποιεῖν. πάντ’ ἄρα σύγε τὰ ἐν ἀνθρώποισ φίλτρα ἐπιστάμενοσ πάλαι ἀπεκρύπτου·

ἢ ὀκνεῖσ, ἔφη, ἄρξαι, μὴ αἰσχρὸσ φανῇσ, ἐὰν πρότεροσ τὸν ἀδελφὸν εὖ ποιῇσ; καὶ μὴν πλείστου γε δοκεῖ ἀνὴρ ἐπαίνου ἄξιοσ εἶναι, ὃσ ἂν φθάνῃ τοὺσ μὲν πολεμίουσ κακῶσ ποιῶν, τοὺσ δὲ φίλουσ εὐεργετῶν. εἰ μὲν οὖν ἐδόκει μοι Χαιρεφῶν ἡγεμονικώτεροσ εἶναι σοῦ πρὸσ τὴν φιλίαν ταύτην, ἐκεῖνον ἂν ἐπειρώμην πείθειν πρότερον ἐγχειρεῖν τῷ σὲ φίλον ποιεῖσθαι· νῦν δέ μοι σὺ δοκεῖσ ἡγούμενοσ μᾶλλον ἂν ἐξεργάσασθαι τοῦτο. καὶ ὁ Χαιρεκράτησ εἶπεν·

ἄτοπα λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ, καὶ οὐδαμῶσ πρὸσ σοῦ, ὅσ γε κελεύεισ ἐμὲ νεώτερον ὄντα καθηγεῖσθαι· καίτοι τούτου γε παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποισ τἀναντία νομίζεται, τὸν πρεσβύτερον ἡγεῖσθαι παντὸσ καὶ λόγου καὶ ἔργου. πῶσ;

ἔφη ὁ Σωκράτησ· οὐ γὰρ καὶ ὁδοῦ παραχωρῆσαι τὸν νεώτερον πρεσβυτέρῳ συντυγχάνοντι πανταχοῦ νομίζεται καὶ καθήμενον ὑπαναστῆναι καὶ κοίτῃ μαλακῇ τιμῆσαι καὶ λόγῳ ὑπεῖξαι; ὠγαθέ, μὴ ὄκνει, ἔφη, ἀλλ’ ἐγχείρει τὸν ἄνδρα καταπραύ̈νειν, καὶ πάνυ ταχύ σοι ὑπακούσεται· οὐχ ὁρᾷσ ὡσ φιλότιμόσ ἐστι καὶ ἐλευθέριοσ; τὰ μὲν γὰρ πονηρὰ ἀνθρώπια οὐκ ἂν ἄλλωσ μᾶλλον ἕλοισ ἢ εἰ δοίησ τι, τοὺσ δὲ καλοὺσ κἀγαθοὺσ ἀνθρώπουσ προσφιλῶσ χρώμενοσ μάλιστ’ ἂν κατεργάσαιο. καὶ ὁ Χαιρεκράτησ εἶπεν·

ἐὰν οὖν ἐμοῦ ταῦτα ποιοῦντοσ ἐκεῖνοσ μηδὲν βελτίων γίγνηται; τί γὰρ ἄλλο, ἔφη ὁ Σωκράτησ, ἢ κινδυνεύσεισ ἐπιδεῖξαι σὺ μὲν χρηστόσ τε καὶ φιλάδελφοσ εἶναι, ἐκεῖνοσ δὲ φαῦλόσ τε καὶ οὐκ ἄξιοσ εὐεργεσίασ; ἀλλ’ οὐδὲν οἶμαι τούτων ἔσεσθαι· νομίζω γὰρ αὐτόν, ἐπειδὰν αἴσθηταί σε προκαλούμενον ἑαυτὸν εἰσ τὸν ἀγῶνα τοῦτον, πάνυ φιλονικήσειν ὅπωσ περιγένηταί σου καὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ εὖ ποιῶν. νῦν μὲν γὰρ οὕτωσ, ἔφη, διάκεισθον, ὥσπερ εἰ τὼ χεῖρε, ἃσ ὁ θεὸσ ἐπὶ τῷ συλλαμβάνειν ἀλλήλοιν ἐποίησεν, ἀφεμένω τούτου τράποιντο πρὸσ τὸ διακωλύειν ἀλλήλω, ἢ εἰ τὼ πόδε θείᾳ μοίρᾳ πεποιημένω πρὸσ τὸ συνεργεῖν ἀλλήλοιν, ἀμελήσαντε τούτου ἐμποδίζοιεν ἀλλήλω.

οὐκ ἂν πολλὴ ἀμαθία εἰή καὶ κακοδαιμονία τοῖσ ἐπ’ ὠφελείᾳ πεποιημένοισ ἐπὶ βλάβῃ χρῆσθαι;

καὶ μὴν ἀδελφώ γε, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, ὁ θεὸσ ἐποίησεν ἐπὶ μείζονι ὠφελείᾳ ἀλλήλοιν ἢ χεῖρέ τε καὶ πόδε καὶ ὀφθαλμὼ καὶ τἆλλα ὅσα ἀδελφὰ ἔφυσεν ἀνθρώποισ. χεῖρεσ μὲν γάρ, εἰ δέοι αὐτὰσ τὰ πλέον ὀργυιᾶσ διέχοντα ἅμα ποιῆσαι, οὐκ ἂν δύναιντο, πόδεσ δὲ οὐδ’ ἂν ἐπὶ τὰ ὀργυιὰν διέχοντα ἔλθοιεν ἅμα, ὀφθαλμοὶ δὲ οἱ δοκοῦντεσ ἐπὶ πλεῖστον ἐξικνεῖσθαι οὐδ’ ἂν τῶν ἔτι ἐγγυτέρω ὄντων τὰ ἔμπροσθεν ἅμα καὶ τὰ ὄπισθεν ἰδεῖν δύναιντο· ἀδελφὼ δέ, φίλω ὄντε, καὶ πολὺ διεστῶτε πράττετον ἅμα καὶ ἐπ’ ὠφελείᾳ ἀλλήλοιν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION