헬라어 문장 검색 - ΧενοπήΜεμοραβ́2́01́

(크세노폰, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Β, chapter 1)

ἐδόκει δέ μοι καὶ τοιαῦτα λέγων προτρέπειν τοὺσ συνόντασ ἀσκεῖν ἐγκράτειαν πρὸσ ἐπιθυμίαν βρωτοῦ καὶ ποτοῦ καὶ λαγνείασ καὶ ὕπνου καὶ ῥίγουσ καὶ θάλπουσ καὶ πόνου. γνοὺσ γάρ τινα τῶν συνόντων ἀκολαστοτέρωσ ἔχοντα πρὸσ τὰ τοιαῦτα, εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Ἀρίστιππε, εἰ δέοι σε παιδεύειν παραλαβόντα δύο τῶν νέων, τὸν μέν, ὅπωσ ἱκανὸσ ἔσται ἄρχειν, τὸν δ’, ὅπωσ μηδ’ ἀντιποιήσεται ἀρχῆσ, πῶσ ἂν ἑκάτερον παιδεύοισ; βούλει σκοπῶμεν ἀρξάμενοι ἀπὸ τῆσ τροφῆσ ὥσπερ ἀπὸ τῶν στοιχείων· καὶ ὁ Ἀρίστιπποσ ἔφη· δοκεῖ γοῦν μοι ἡ τροφὴ ἀρχὴ εἶναι· οὐδὲ γὰρ ζῴη γ’ ἄν τισ, εἰ μὴ τρέφοιτο. οὐκοῦν τὸ μὲν βούλεσθαι σίτου ἅπτεσθαι, ὅταν ὡρ́α ἥκῃ, ἀμφοτέροισ εἰκὸσ παραγίγνεσθαι;

εἰκὸσ γάρ, ἔφη. τὸ οὖν προαιρεῖσθαι τὸ κατεπεῖγον μᾶλλον πράττειν ἢ τῇ γαστρὶ χαρίζεσθαι πότερον ἂν αὐτῶν ἐθίζοιμεν; τὸν εἰσ τὸ ἄρχειν, ἔφη, νὴ Δία παιδευόμενον, ὅπωσ μὴ τὰ τῆσ πόλεωσ ἄπρακτα γίγνηται παρὰ τὴν ἐκείνου ἀρχήν. οὐκοῦν, ἔφη, καὶ ὅταν πιεῖν βούλωνται, τὸ δύνασθαι διψῶντα ἀνέχεσθαι τῷ αὐτῷ προσθετέον; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη. τὸ δὲ ὕπνου ἐγκρατῆ εἶναι, ὥστε δύνασθαι καὶ ὀψὲ κοιμηθῆναι καὶ πρῲ ἀναστῆναι καὶ ἀγρυπνῆσαι, εἴ τι δέοι, ποτέρῳ ἂν προσθείημεν;

καὶ τοῦτο, ἔφη, τῷ αὐτῷ. τί δέ, ἔφη, τὸ ἀφροδισίων ἐγκρατῆ εἶναι, ὥστε μὴ διὰ ταῦτα κωλύεσθαι πράττειν, εἴ τι δέοι; καὶ τοῦτο, ἔφη, τῷ αὐτῷ. τί δέ, τὸ μὴ φεύγειν τοὺσ πόνουσ, ἀλλ’ ἐθελοντὴν ὑπομένειν ποτέρῳ ἂν προσθείημεν; καὶ τοῦτο, ἔφη, τῷ ἄρχειν παιδευομένῳ. τί δέ, τὸ μαθεῖν εἴ τι ἐπιτήδειόν ἐστι μάθημα πρὸσ τὸ κρατεῖν τῶν ἀντιπάλων, ποτέρῳ ἂν προσθεῖναι μᾶλλον πρέποι; πολὺ νὴ Δί’, ἔφη, τῷ ἄρχειν παιδευομένῳ· καὶ γὰρ τῶν ἄλλων οὐδὲν ὄφελοσ ἄνευ τῶν τοιούτων μαθημάτων. οὐκοῦν ὁ οὕτω πεπαιδευμένοσ ἧττον ἂν δοκεῖ σοι ὑπὸ τῶν ἀντιπάλων ἢ τὰ λοιπὰ ζῷα ἁλίσκεσθαι;

τούτων γὰρ δήπου τὰ μὲν γαστρὶ δελεαζόμενα, καὶ μάλα ἔνια δυσωπούμενα, ὅμωσ τῇ ἐπιθυμίᾳ τοῦ φαγεῖν ἀγόμενα πρὸσ τὸ δέλεαρ ἁλίσκεται, τὰ δὲ ποτῷ ἐνεδρεύεται. πάνυ μὲν οὖν, ἔφη. οὐκοῦν καὶ ἄλλα ὑπὸ λαγνείασ, οἱο͂ν οἵ τε ὄρτυγεσ καὶ οἱ πέρδικεσ, πρὸσ τὴν τῆσ θηλείασ φωνὴν τῇ ἐπιθυμίᾳ καὶ τῇ ἐλπίδι τῶν ἀφροδισίων φερόμενοι καὶ ἐξιστάμενοι τοῦ τὰ δεινὰ ἀναλογίζεσθαι τοῖσ θηράτροισ ἐμπίπτουσι; συνέφη καὶ ταῦτα. οὐκοῦν δοκεῖ σοι αἰσχρὸν εἶναι ἀνθρώπῳ ταὐτὰ πάσχειν τοῖσ ἀφρονεστάτοισ τῶν θηρίων;

ὥσπερ οἱ μοιχοὶ εἰσέρχονται εἰσ τὰσ εἰρκτάσ, εἰδότεσ ὅτι κίνδυνοσ τῷ μοιχεύοντι ἅ τε ὁ νόμοσ ἀπειλεῖ παθεῖν καὶ ἐνεδρευθῆναι καὶ ληφθέντα ὑβρισθῆναι· καὶ τηλικούτων μὲν ἐπικειμένων τῷ μοιχεύοντι κακῶν τε καὶ αἰσχρῶν, ὄντων δὲ πολλῶν τῶν ἀπολυσόντων τῆσ τῶν ἀφροδισίων ἐπιθυμίασ ἐν ἀδείᾳ, ὅμωσ εἰσ τὰ ἐπικίνδυνα φέρεσθαι, ἆρ’ οὐκ ἤδη τοῦτο παντάπασι κακοδαιμονῶντόσ ἐστιν; ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη.

τὸ δὲ εἶναι μὲν τὰσ ἀναγκαιοτάτασ πλείστασ πράξεισ τοῖσ ἀνθρώποισ ἐν ὑπαίθρῳ, οἱο͂ν τάσ τε πολεμικὰσ καὶ τὰσ γεωργικὰσ καὶ τῶν ἄλλων οὐ τὰσ ἐλαχίστασ, τοὺσ δὲ πολλοὺσ ἀγυμνάστωσ ἔχειν πρόσ τε ψύχη καὶ θάλπη οὐ δοκεῖ σοι πολλὴ ἀμέλεια εἶναι; συνέφη καὶ τοῦτο. οὐκοῦν δοκεῖ σοι τὸν μέλλοντα ἄρχειν ἀσκεῖν δεῖν καὶ ταῦτα εὐπετῶσ φέρειν; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

οὐκοῦν εἰ τοὺσ ἐγκρατεῖσ τούτων ἁπάντων εἰσ τοὺσ ἀρχικοὺσ τάττομεν, τοὺσ ἀδυνάτουσ ταῦτα ποιεῖν εἰσ τοὺσ μηδ’ ἀντιποιησομένουσ τοῦ ἄρχειν τάξομεν; συνέφη καὶ τοῦτο. τί οὖν; ἐπειδὴ καὶ τούτων ἑκατέρου τοῦ φύλου τὴν τάξιν οἶσθα, ἤδη ποτ’ ἐπεσκέψω, εἰσ ποτέραν τῶν τάξεων τούτων σαυτὸν δικαίωσ ἂν τάττοισ; ἔγωγ’, ἔφη ὁ Ἀρίστιπποσ·

καὶ οὐδαμῶσ γε τάττω ἐμαυτὸν εἰσ τὴν τῶν ἄρχειν βουλομένων τάξιν. καὶ γὰρ πάνυ μοι δοκεῖ ἄφρονοσ ἀνθρώπου εἶναι τό, μεγάλου ἔργου ὄντοσ τοῦ ἑαυτῷ τὰ δέοντα παρασκευάζειν, μὴ ἀρκεῖν τοῦτο, ἀλλὰ προσαναθέσθαι τὸ καὶ τοῖσ ἄλλοισ πολίταισ ὧν δέονται πορίζειν· καὶ ἑαυτῷ μὲν πολλὰ ὧν βούλεται ἐλλείπειν, τῆσ δὲ πόλεωσ προεστῶτα, ἐὰν μὴ πάντα ὅσα ἡ πόλισ βούλεται καταπράττῃ, τούτου δίκην ὑπέχειν, τοῦτο πῶσ οὐ πολλὴ ἀφροσύνη ἐστί; καὶ γὰρ ἀξιοῦσιν αἱ πόλεισ τοῖσ ἄρχουσιν ὥσπερ ἐγὼ τοῖσ οἰκέταισ χρῆσθαι.

ἐγώ τε γὰρ ἀξιῶ τοὺσ θεράποντασ ἐμοὶ μὲν ἄφθονα τὰ ἐπιτήδεια παρασκευάζειν, αὐτοὺσ δὲ μηδενὸσ τούτων ἅπτεσθαι, αἵ τε πόλεισ οἰόνται χρῆναι τοὺσ ἄρχοντασ ἑαυταῖσ μὲν ὡσ πλεῖστα ἀγαθὰ πορίζειν, αὐτοὺσ δὲ πάντων τούτων ἀπέχεσθαι. ἐγὼ οὖν τοὺσ μὲν βουλομένουσ πολλὰ πράγματα ἔχειν αὐτούσ τε καὶ ἄλλοισ παρέχειν οὕτωσ ἂν παιδεύσασ εἰσ τοὺσ ἀρχικοὺσ καταστήσαιμι· ἐμαυτόν γε μέντοι τάττω εἰσ τοὺσ βουλομένουσ ᾗ ῥᾷστά τε καὶ ἥδιστα βιοτεύειν. καὶ ὁ Σωκράτησ ἔφη·

βούλει οὖν καὶ τοῦτο σκεψώμεθα, πότερον ἥδιον ζῶσιν οἱ ἄρχοντεσ ἢ οἱ ἀρχόμενοι; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη. πρῶτον μὲν τοίνυν τῶν ἐθνῶν ὧν ἡμεῖσ ἴσμεν ἐν μὲν τῇ Ἀσίᾳ Πέρσαι μὲν ἄρχουσιν, ἄρχονται δὲ Σύροι καὶ Φρύγεσ καὶ Λυδοί· ἐν δὲ τῇ Εὐρώπῃ Σκύθαι μὲν ἄρχουσι, Μαιῶται δὲ ἄρχονται· ἐν δὲ τῇ Λιβύῃ Καρχηδόνιοι μὲν ἄρχουσι, Λίβυεσ δὲ ἄρχονται. τούτων οὖν ποτέρουσ ἥδιον οἰεί ζῆν; ἢ τῶν Ἑλλήνων, ἐν οἷσ καὶ αὐτὸσ εἶ, πότερά σοι δοκοῦσιν ἥδιον οἱ κρατοῦντεσ ἢ οἱ κρατούμενοι, ζῆν; ἀλλ’ ἐγώ τοι, ἔφη ὁ Ἀρίστιπποσ, οὐδὲ εἰσ τὴν δουλείαν ἐμαυτὸν τάττω, ἀλλ’ εἶναί τίσ μοι δοκεῖ μέση τούτων ὁδόσ, ἣν πειρῶμαι βαδίζειν, οὔτε δι’ ἀρχῆσ οὔτε διὰ δουλείασ, ἀλλὰ δι’ ἐλευθερίασ, ἥπερ μάλιστα πρὸσ εὐδαιμονίαν ἄγει.

ἀλλ’ εἰ μέν, ἔφη ὁ Σωκράτησ, ὥσπερ οὔτε δι’ ἀρχῆσ οὔτε διὰ δουλείασ ἡ ὁδὸσ αὕτη φέρει, οὕτω μηδὲ δι’ ἀνθρώπων, ἴσωσ ἄν τι λέγοισ·

εἰ μέντοι ἐν ἀνθρώποισ ὢν μήτε ἄρχειν ἀξιώσεισ μήτε ἄρχεσθαι μηδὲ τοὺσ ἄρχοντασ ἑκὼν θεραπεύσεισ, οἶμαί σε ὁρᾶν ὡσ ἐπίστανται οἱ κρείττονεσ τοὺσ ἥττονασ καὶ κοινῇ καὶ ἰδίᾳ κλαίοντασ καθίσαντεσ δούλοισ χρῆσθαι· ἢ λανθάνουσί σε οἱ ἄλλων σπειράντων καὶ φυτευσάντων τόν τε σῖτον τέμνοντεσ καὶ δενδροκοποῦντεσ καὶ πάντα τρόπον πολιορκοῦντεσ τοὺσ ἥττονασ καὶ μὴ θέλοντασ θεραπεύειν, ἑώσ ἂν πείσωσιν ἑλέσθαι δουλεύειν ἀντὶ τοῦ πολεμεῖν τοῖσ κρείττοσι;

καὶ ἰδίᾳ αὖ οἱ ἀνδρεῖον καὶ δυνατοὶ τοὺσ ἀνάνδρουσ καὶ ἀδυνάτουσ οὐκ οἶσθα ὅτι καταδουλωσάμενοι καρποῦνται; ἀλλ’ ἐγώ τοι, ἔφη, ἵνα μὴ πάσχω ταῦτα, οὐδ’ εἰσ πολιτείαν ἐμαυτὸν κατακλείω, ἀλλὰ ξένοσ πανταχοῦ εἰμι. καὶ ὁ Σωκράτησ ἔφη·

τοῦτο μέντοι ἤδη λέγεισ δεινὸν πάλαισμα. τοὺσ γὰρ ξένουσ, ἐξ οὗ ὅ τε Σίνισ καὶ ὁ Σκείρων καὶ ὁ Προκρούστησ ἀπέθανον, οὐδεὶσ ἔτι ἀδικεῖ· ἀλλὰ νῦν οἱ μὲν πολιτευόμενοι ἐν ταῖσ πατρίσι καὶ νόμουσ τίθενται, ἵνα μὴ ἀδικῶνται, καὶ φίλουσ πρὸσ τοῖσ ἀναγκαίοισ καλουμένοισ ἄλλουσ κτῶνται βοηθούσ, καὶ ταῖσ πόλεσιν ἐρύματα περιβάλλονται, καὶ ὅπλα κτῶνται οἷσ ἀμυνοῦνται τοὺσ ἀδικοῦντασ, καὶ πρὸσ τούτοισ ἄλλουσ ἔξωθεν συμμάχουσ κατασκευάζονται· καὶ οἱ μὲν ταῦτα πάντα κεκτημένοι ὅμωσ ἀδικοῦνται· σὺ δὲ οὐδὲν μὲν τούτων ἔχων, ἐν δὲ ταῖσ ὁδοῖσ, ἔνθα πλεῖστοι ἀδικοῦνται, πολὺν χρόνον διατρίβων, εἰσ ὁποίαν δ’ ἂν πόλιν ἀφίκῃ, τῶν πολιτῶν πάντων ἥττων ὤν, καὶ τοιοῦτοσ, οἱοίσ μάλιστα ἐπιτίθενται οἱ βουλόμενοι ἀδικεῖν, ὅμωσ διὰ τὸ ξένοσ εἶναι οὐκ ἂν οἰεί ἀδικηθῆναι;

ἦ διότι αἱ πόλεισ σοι κηρύττουσιν ἀσφάλειαν καὶ προσιόντι καὶ ἀπιόντι, θαρρεῖσ; ἢ διότι καὶ δοῦλοσ ἂν οἰεί τοιοῦτοσ εἶναι οἱο͂σ μηδενὶ δεσπότῃ λυσιτελεῖν; τίσ γὰρ ἂν ἐθέλοι ἄνθρωπον ἐν οἰκίᾳ ἔχειν πονεῖν μὲν μηδὲν ἐθέλοντα, τῇ δὲ πολυτελεστάτῃ διαίτῃ χαίροντα; σκεψώμεθα δὲ καὶ τοῦτο, πῶσ οἱ δεσπόται τοῖσ τοιούτοισ οἰκέταισ χρῶνται.

ἆρα οὐ τὴν μὲν λαγνείαν αὐτῶν τῷ λιμῷ σωφρονίζουσι; κλέπτειν δὲ κωλύουσιν ἀποκλείοντεσ ὅθεν ἄν τι λαβεῖν ᾖ; τοῦ δὲ δραπετεύειν δεσμοῖσ ἀπείργουσι; τὴν ἀργίαν δὲ πληγαῖσ ἐξαναγκάζουσιν; ἢ σὺ πῶσ ποιεῖσ, ὅταν τῶν οἰκετῶν τινα τοιοῦτον ὄντα καταμανθάνῃσ; κολάζω, ἔφη, πᾶσι κακοῖσ, ἑώσ ἂν δουλεύειν ἀναγκάσω.

ἀλλὰ γάρ, ὦ Σώκρατεσ, οἱ εἰσ τὴν βασιλικὴν τέχνην παιδευόμενοι, ἣν δοκεῖσ μοι σὺ νομίζειν εὐδαιμονίαν εἶναι, τί διαφέρουσι τῶν ἐξ ἀνάγκησ κακοπαθούντων, εἴ γε πεινήσουσι καὶ διψήσουσι καὶ ῥιγώσουσι καὶ ἀγρυπνήσουσι καὶ τἆλλα πάντα μοχθήσουσιν ἑκόντεσ; ἐγὼ μὲν γὰρ οὐκ οἶδ’ ὅ τι διαφέρει τὸ αὐτὸ δέρμα ἑκόντα ἢ ἄκοντα μαστιγοῦσθαι ἢ ὅλωσ τὸ αὐτὸ σῶμα πᾶσι τοῖσ τοιούτοισ ἑκόντα ἢ ἄκοντα πολιορκεῖσθαι ἄλλο γε ἢ ἀφροσύνη πρόσεστι τῷ θέλοντι τὰ λυπηρὰ ὑπομένειν. τί δέ, ὦ Ἀρίστιππε;

ὁ Σωκράτησ ἔφη, οὐ δοκεῖ σοι τῶν τοιούτων διαφέρειν τὰ ἑκούσια τῶν ἀκουσίων, ᾗ ὁ μὲν ἑκὼν πεινῶν φάγοι ἂν ὁπότε βούλοιτο καὶ ὁ ἑκὼν διψῶν πίοι καὶ τἆλλα ὡσαύτωσ, τῷ δ’ ἐξ ἀνάγκησ ταῦτα πάσχοντι οὐκ ἔξεστιν ὁπόταν βούληται παύεσθαι; ἔπειτα ὁ μὲν ἑκουσίωσ ταλαιπωρῶν ἐπ’ ἀγαθῇ ἐλπίδι πονῶν εὐφραίνεται, οἱο͂ν οἱ τὰ θηρία θηρῶντεσ ἐλπίδι τοῦ λήψεσθαι ἡδέωσ μοχθοῦσι. καὶ τὰ μὲν τοιαῦτα ἆθλα τῶν πόνων μικροῦ τινοσ ἄξιά ἐστι, τοὺσ δὲ πονοῦντασ ἵνα φίλουσ ἀγαθοὺσ κτήσωνται, ἢ ὅπωσ ἐχθροὺσ χειρώσωνται, ἢ ἵνα δυνατοὶ γενόμενοι καὶ τοῖσ σώμασι καὶ ταῖσ ψυχαῖσ καὶ τὸν ἑαυτῶν οἶκον καλῶσ οἰκῶσι καὶ τοὺσ φίλουσ εὖ ποιῶσι καὶ τὴν πατρίδα εὐεργετῶσι, πῶσ οὐκ οἰέσθαι χρὴ τούτουσ καὶ πονεῖν ἡδέωσ εἰσ τὰ τοιαῦτα καὶ ζῆν εὐφραινομένουσ, ἀγαμένουσ μὲν ἑαυτούσ, ἐπαινουμένουσ δὲ καὶ ζηλουμένουσ ὑπὸ τῶν ἄλλων;

ἔτι δὲ αἱ μὲν ῥᾳδιουργίαι καὶ ἐκ τοῦ παραχρῆμα ἡδοναὶ οὔτε σώματι εὐεξίαν ἱκαναί εἰσιν ἐνεργάζεσθαι, ὥσ φασιν οἱ γυμνασταί, οὔτε ψυχῇ ἐπιστήμην ἀξιόλογον οὐδεμίαν ἐμποιοῦσιν, αἱ δὲ διὰ καρτερίασ ἐπιμέλειαι τῶν καλῶν τε κἀγαθῶν ἔργων ἐξικνεῖσθαι ποιοῦσιν, ὥσ φασιν οἱ ἀγαθοὶ ἄνδρεσ.

λέγει δέ που καὶ Ἡσίοδοσ· τὴν μὲν γὰρ κακότητα καὶ ἰλαδὸν ἔστιν ἑλέσθαιῥηιδίωσ· λείη μὲν ὁδόσ, μάλα δ’ ἐγγύθι ναίει. τῆσ δ’ ἀρετῆσ ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκανἀθάνατοι· μακρὸσ δὲ καὶ ὄρθιοσ οἶμοσ ἐσ αὐτὴνκαὶ τρηχὺσ τὸ πρῶτον· ἐπὴν δ’ εἰσ ἄκρον ἵκηαι,ῥηιδίη δὴ ἔπειτα πέλει, χαλεπή περ ἐοῦσα. μαρτυρεῖ δὲ καὶ Ἐπίχαρμοσ ἐν τῷδε· τῶν πόνων πωλοῦσιν ἡμῖν πάντα τἀγάθ’ οἱ θεοί. καὶ ἐν ἄλλῳ δὲ τόπῳ φησίν· ὦ πονηρέ, μὴ τὰ μαλακὰ μῶσο, μὴ τὰ σκλήρ’ ἔχῃσ. καὶ Πρόδικοσ δὲ ὁ σοφὸσ ἐν τῷ συγγράμματι τῷ περὶ Ἡρακλέουσ, ὅπερ δὴ καὶ πλείστοισ ἐπιδείκνυται, ὡσαύτωσ περὶ τῆσ ἀρετῆσ ἀποφαίνεται, ὧδέ πωσ λέγων, ὅσα ἐγὼ μέμνημαι.

φησὶ γὰρ Ἡρακλέα, ἐπεὶ ἐκ παίδων εἰσ ἥβην ὡρμᾶτο, ἐν ᾗ οἱ νέοι ἤδη αὐτοκράτορεσ γιγνόμενοι δηλοῦσιν εἴτε τὴν δι’ ἀρετῆσ ὁδὸν τρέψονται ἐπὶ τὸν βίον εἴτε τὴν διὰ κακίασ, ἐξελθόντα εἰσ ἡσυχίαν καθῆσθαι ἀποροῦντα ποτέραν τῶν ὁδῶν τράπηται· καὶ φανῆναι αὐτῷ δύο γυναῖκασ προσιέναι μεγάλασ, τὴν μὲν ἑτέραν εὐπρεπῆ τε ἰδεῖν καὶ ἐλευθέριον φύσει, κεκοσμημένην τὸ μὲν σῶμα καθαρότητι, τὰ δὲ ὄμματα αἰδοῖ, τὸ δὲ σχῆμα σωφροσύνῃ, ἐσθῆτι δὲ λευκῇ, τὴν δ’ ἑτέραν τεθραμμένην μὲν εἰσ πολυσαρκίαν τε καὶ ἁπαλότητα, κεκαλλωπισμένην δὲ τὸ μὲν χρῶμα ὥστε λευκοτέραν τε καὶ ἐρυθροτέραν τοῦ ὄντοσ δοκεῖν φαίνεσθαι, τὸ δὲ σχῆμα ὥστε δοκεῖν ὀρθοτέραν τῆσ φύσεωσ εἶναι, τὰ δὲ ὄμματα ἔχειν ἀναπεπταμένα, ἐσθῆτα δὲ ἐξ ἧσ ἂν μάλιστα ὡρ́α διαλάμποι·

κατασκοπεῖσθαι δὲ θαμὰ ἑαυτήν, ἐπισκοπεῖν δὲ καὶ εἴ τισ ἄλλοσ αὐτὴν θεᾶται, πολλάκισ δὲ καὶ εἰσ τὴν ἑαυτῆσ σκιὰν ἀποβλέπειν. ὡσ δ’ ἐγένοντο πλησιαίτερον τοῦ Ἡρακλέουσ, τὴν μὲν πρόσθεν ῥηθεῖσαν ἰέναι τὸν αὐτὸν τρόπον, τὴν δ’ ἑτέραν φθάσαι βουλομένην προσδραμεῖν τῷ Ἡρακλεῖ καὶ εἰπεῖν·

ὁρῶ σε, ὦ Ἡράκλεισ, ἀποροῦντα ποίαν ὁδὸν ἐπὶ τὸν βίον τράπῃ. ἐὰν οὖν ἐμὲ φίλην ποιησάμενοσ, ἐπὶ τὴν ἡδίστην τε καὶ ῥᾴστην ὁδὸν ἄξω σε, καὶ τῶν μὲν τερπνῶν οὐδενὸσ ἄγευστοσ ἔσει, τῶν δὲ χαλεπῶν ἄπειροσ διαβιώσῃ. πρῶτον μὲν γὰρ οὐ πολέμων οὐδὲ πραγμάτων φροντιεῖσ, ἀλλὰ σκοπούμενοσ διέσῃ τί ἂν κεχαρισμένον ἢ σιτίον ἢ ποτὸν εὑρ́οισ, ἢ τί ἂν ἰδὼν ἢ ἀκούσασ τερφθείησ ἢ τίνων ὀσφραινόμενοσ ἢ ἁπτόμενοσ, τίσι δὲ παιδικοῖσ ὁμιλῶν μάλιστ’ ἂν εὐφρανθείησ, καὶ πῶσ ἂν μαλακώτατα καθεύδοισ, καὶ πῶσ ἂν ἀπονώτατα τούτων πάντων τυγχάνοισ.

ἐὰν δέ ποτε γένηταί τισ ὑποψία σπάνεωσ ἀφ’ ὧν ἔσται ταῦτα, οὐ φόβοσ μή σε ἀγάγω ἐπὶ τὸ πονοῦντα καὶ ταλαιπωροῦντα τῷ σώματι καὶ τῇ ψυχῇ ταῦτα πορίζεσθαι, ἀλλ’ οἷσ ἂν οἱ ἄλλοι ἐργάζωνται, τούτοισ σὺ χρήσῃ, οὐδενὸσ ἀπεχόμενοσ ὅθεν ἂν δυνατὸν ᾖ τι κερδᾶναι.

πανταχόθεν γὰρ ὠφελεῖσθαι τοῖσ ἐμοὶ συνοῦσιν ἐξουσίαν ἐγὼ παρέχω. καὶ ὁ Ἡρακλῆσ ἀκούσασ ταῦτα, ὦ γύναι, ἔφη, ὄνομα δέ σοι τί ἐστιν;

ἡ δέ, οἱ μὲν ἐμοὶ φίλοι, ἔφη, καλοῦσί με Εὐδαιμονίαν, οἱ δὲ μισοῦντέσ με ὑποκοριζόμενοι ὀνομάζουσι Κακίαν. καὶ ἐν τούτῳ ἡ ἑτέρα γυνὴ προσελθοῦσα εἶπε·

καὶ ἐγὼ ἥκω πρὸσ σέ, ὦ Ἡράκλεισ, εἰδυῖα τοὺσ γεννήσαντάσ σε καὶ τὴν φύσιν τὴν σὴν ἐν τῇ παιδείᾳ καταμαθοῦσα, ἐξ ὧν ἐλπίζω, εἰ τὴν πρὸσ ἐμὲ ὁδὸν τράποιο, σφόδρ’ ἄν σε τῶν καλῶν καὶ σεμνῶν ἀγαθὸν ἐργάτην γενέσθαι καὶ ἐμὲ ἔτι πολὺ ἐντιμοτέραν καὶ ἐπ’ ἀγαθοῖσ διαπρεπεστέραν φανῆναι. οὐκ ἐξαπατήσω δέ σε προοιμίοισ ἡδονῆσ, ἀλλ’ ᾗπερ οἱ θεοὶ διέθεσαν τὰ ὄντα διηγήσομαι μετ’ ἀληθείασ. τῶν γὰρ ὄντων ἀγαθῶν καὶ καλῶν οὐδὲν ἄνευ πόνου καὶ ἐπιμελείασ θεοὶ διδόασιν ἀνθρώποισ, ἀλλ’ εἴτε τοὺσ θεοὺσ ἵλεωσ εἶναί σοι βούλει, θεραπευτέον τοὺσ θεούσ, εἴτε ὑπὸ φίλων ἐθέλεισ ἀγαπᾶσθαι, τοὺσ φίλουσ εὐεργετητέον, εἴτε ὑπό τινοσ πόλεωσ ἐπιθυμεῖσ τιμᾶσθαι, τὴν πόλιν ὠφελητέον, εἴτε ὑπὸ τῆσ Ἑλλάδοσ πάσησ ἀξιοῖσ ἐπ’ ἀρετῇ θαυμάζεσθαι, τὴν Ἑλλάδα πειρατέον εὖ ποιεῖν, εἴτε γῆν βούλει σοι καρποὺσ ἀφθόνουσ φέρειν, τὴν γῆν θεραπευτέον, εἴτε ἀπὸ βοσκημάτων οἰεί δεῖν πλουτίζεσθαι, τῶν βοσκημάτων ἐπιμελητέον, εἴτε διὰ πολέμου ὁρμᾷσ αὔξεσθαι καὶ βούλει δύνασθαι τούσ τε φίλουσ ἐλευθεροῦν καὶ τοὺσ ἐχθροὺσ χειροῦσθαι, τὰσ πολεμικὰσ τέχνασ αὐτάσ τε παρὰ τῶν ἐπισταμένων μαθητέον καὶ ὅπωσ αὐταῖσ δεῖ χρῆσθαι ἀσκητέον·

εἰ δὲ καὶ τῷ σώματι βούλει δυνατὸσ εἶναι, τῇ γνώμῃ ὑπηρετεῖν ἐθιστέον τὸ σῶμα καὶ γυμναστέον σὺν πόνοισ καὶ ἱδρῶτι. καὶ ἡ Κακία ὑπολαβοῦσα εἶπεν, ὥσ φησι Πρόδικοσ·

ἐννοεῖσ, ὦ Ἡράκλεισ, ὡσ χαλεπὴν καὶ μακρὰν ὁδὸν ἐπὶ τὰσ εὐφροσύνασ ἡ γυνή σοι αὕτη διηγεῖται; ἐγὼ δὲ ῥᾳδίαν καὶ βραχεῖαν ὁδὸν ἐπὶ τὴν εὐδαιμονίαν ἄξω σε. καὶ ἡ Ἀρετὴ εἶπεν·

ὦ τλῆμον, τί δὲ σὺ ἀγαθὸν ἔχεισ; ἢ τί ἡδὺ οἶσθα μηδὲν τούτων ἕνεκα πράττειν ἐθέλουσα; ἥτισ οὐδὲ τὴν τῶν ἡδέων ἐπιθυμίαν ἀναμένεισ, ἀλλὰ πρὶν ἐπιθυμῆσαι πάντων ἐμπίμπλασαι, πρὶν μὲν πεινῆν ἐσθίουσα, πρὶν δὲ διψῆν πίνουσα, ἵνα μὲν ἡδέωσ φάγῃσ, ὀψοποιοὺσ μηχανωμένη, ἵνα δὲ ἡδέωσ πίῃσ, οἴνουσ τε πολυτελεῖσ παρασκευάζῃ καὶ τοῦ θέρουσ χιόνα περιθέουσα ζητεῖσ, ἵνα δὲ καθυπνώσῃσ ἡδέωσ, οὐ μόνον τὰσ στρωμνὰσ μαλακάσ, ἀλλὰ καὶ τὰσ κλίνασ καὶ τὰ ὑπόβαθρα ταῖσ κλίναισ παρασκευάζῃ· οὐ γὰρ διὰ τὸ πονεῖν, ἀλλὰ διὰ τὸ μηδὲν ἔχειν ὅ τι ποιῇσ ὕπνου ἐπιθυμεῖσ· τὰ δ’ ἀφροδίσια πρὸ τοῦ δεῖσθαι ἀναγκάζεισ, πάντα μηχανωμένη καὶ γυναιξὶ τοῖσ ἀνδράσι χρωμένη· οὕτω γὰρ παιδεύεισ τοὺσ σεαυτῆσ φίλουσ, τῆσ μὲν νυκτὸσ ὑβρίζουσα, τῆσ δ’ ἡμέρασ τὸ χρησιμώτατον κατακοιμίζουσα. ἀθάνατοσ δὲ οὖσα ἐκ θεῶν μὲν ἀπέρριψαι, ὑπὸ δὲ ἀνθρώπων ἀγαθῶν ἀτιμάζῃ·

τοῦ δὲ πάντων ἡδίστου ἀκούσματοσ, ἐπαίνου σεαυτῆσ, ἀνήκοοσ εἶ, καὶ τοῦ πάντων ἡδίστου θεάματοσ ἀθέατοσ· οὐδὲν γὰρ πώποτε σεαυτῆσ ἔργον καλὸν τεθέασαι. τίσ δ’ ἄν σοι λεγούσῃ τι πιστεύσειε; τίσ δ’ ἂν δεομένῃ τινὸσ ἐπαρκέσειεν; ἢ τίσ ἂν εὖ φρονῶν τοῦ σοῦ θιάσου τολμήσειεν εἶναι; οἳ νέοι μὲν ὄντεσ τοῖσ σώμασιν ἀδύνατοί εἰσι, πρεσβύτεροι δὲ γενόμενοι ταῖσ ψυχαῖσ ἀνόητοι, ἀπόνωσ μὲν λιπαροὶ διὰ νεότητοσ τρεφόμενοι, ἐπιπόνωσ δὲ αὐχμηροὶ διὰ γήρωσ περῶντεσ, τοῖσ μὲν πεπραγμένοισ αἰσχυνόμενοι, τοῖσ δὲ πραττομένοισ βαρυνόμενοι, τὰ μὲν ἡδέα ἐν τῇ νεότητι διαδραμόντεσ, τὰ δὲ χαλεπὰ εἰσ τὸ γῆρασ ἀποθέμενοι. ἐγὼ δὲ σύνειμι μὲν θεοῖσ, σύνειμι δὲ ἀνθρώποισ τοῖσ ἀγαθοῖσ·

ἔργον δὲ καλὸν οὔτε θεῖον οὔτ’ ἀνθρώπειον χωρὶσ ἐμοῦ γίγνεται. τιμῶμαι δὲ μάλιστα πάντων καὶ παρὰ θεοῖσ καὶ παρὰ ἀνθρώποισ οἷσ προσήκω, ἀγαπητὴ μὲν συνεργὸσ τεχνίταισ, πιστὴ δὲ φύλαξ οἴκων δεσπόταισ, εὐμενὴσ δὲ παραστάτισ οἰκέταισ, ἀγαθὴ δὲ συλλήπτρια τῶν ἐν εἰρήνῃ πόνων, βεβαία δὲ τῶν ἐν πολέμῳ σύμμαχοσ ἔργων, ἀρίστη δὲ φιλίασ κοινωνόσ. ἔστι δὲ τοῖσ μὲν ἐμοῖσ φίλοισ ἡδεῖα μὲν καὶ ἀπράγμων σίτων καὶ ποτῶν ἀπόλαυσισ·

ἀνέχονται γὰρ ἑώσ ἂν ἐπιθυμήσωσιν αὐτῶν· ὕπνοσ δ’ αὐτοῖσ πάρεστιν ἡδίων ἢ τοῖσ ἀμόχθοισ, καὶ οὔτε ἀπολείποντεσ αὐτὸν ἄχθονται οὔτε διὰ τοῦτον μεθιᾶσι τὰ δέοντα πράττειν. καὶ οἱ μὲν νέοι τοῖσ τῶν πρεσβυτέρων ἐπαίνοισ χαίρουσιν, οἱ δὲ γεραίτεροι ταῖσ τῶν νέων τιμαῖσ ἀγάλλονται· καὶ ἡδέωσ μὲν τῶν παλαιῶν πράξεων μέμνηνται, εὖ δὲ τὰσ παρούσασ ἥδονται πράττοντεσ, δι’ ἐμὲ φίλοι μὲν θεοῖσ ὄντεσ, ἀγαπητοὶ δὲ φίλοισ, τίμιοι δὲ πατρίσιν· ὅταν δ’ ἔλθῃ τὸ πεπρωμένον τέλοσ, οὐ μετὰ λήθησ ἄτιμοι κεῖνται, ἀλλὰ μετὰ μνήμησ τὸν ἀεὶ χρόνον ὑμνούμενοι θάλλουσι. τοιαῦτά σοι, ὦ παῖ τοκέων ἀγαθῶν Ἡράκλεισ, ἔξεστι διαπονησαμένῳ τὴν μακαριστοτάτην εὐδαιμονίαν κεκτῆσθαι. οὕτω πωσ διώκει Πρόδικοσ τὴν ὑπ’ Ἀρετῆσ Ἡρακλέουσ παίδευσιν·

ἐκόσμησε μέντοι τὰσ γνώμασ ἔτι μεγαλειοτέροισ ῥήμασιν ἢ ἐγὼ νῦν. σοὶ δ’ οὖν ἄξιον, ὦ Ἀρίστιππε, τούτων ἐνθυμουμένῳ πειρᾶσθαί τι καὶ τῶν εἰσ τὸν μέλλοντα χρόνον τοῦ βίου φροντίζειν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Xenophon, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Β, chapter 1

(크세노폰, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Β, chapter 1)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION