Homer, Odyssey, Book 24

(호메로스, 오디세이아, Book 24)

Ἑρμῆσ δὲ ψυχὰσ Κυλλήνιοσ ἐξεκαλεῖτο ἀνδρῶν μνηστήρων· ἔχε δὲ ῥάβδον μετὰ χερσὶν καλὴν χρυσείην, τῇ τ’ ἀνδρῶν ὄμματα θέλγει ὧν ἐθέλει, τοὺσ δ’ αὖτε καὶ ὑπνώοντασ ἐγείρει· τῇ ῥ’ ἄγε κινήσασ, ταὶ δὲ τρίζουσαι ἕποντο. ὡσ δ’ ὅτε νυκτερίδεσ μυχῷ ἄντρου θεσπεσίοιο τρίζουσαι ποτέονται, ἐπεί κέ τισ ἀποπέσῃσιν ὁρμαθοῦ ἐκ πέτρησ, ἀνά τ’ ἀλλήλῃσιν ἔχονται, ὣσ αἱ τετριγυῖαι ἅμ’ ἠί̈σαν· ἦρχε δ’ ἄρα σφιν Ἑρμείασ ἀκάκητα κατ’ εὐρώεντα κέλευθα. πὰρ δ’ ἴσαν Ὠκεανοῦ τε ῥοὰσ καὶ Λευκάδα πέτρην, ἠδὲ παρ’ Ηἐλίοιο πύλασ καὶ δῆμον ὀνείρων ἠί̈σαν· αἶψα δ’ ἵκοντο κατ’ ἀσφοδελὸν λειμῶνα, ἔνθα τε ναίουσι ψυχαί, εἴδωλα καμόντων. εὑρ͂ον δὲ ψυχὴν Πηληϊάδεω Ἀχιλῆοσ καὶ Πατροκλῆοσ καὶ ἀμύμονοσ Ἀντιλόχοιο Αἰάντόσ θ’, ὃσ ἄριστοσ ἐήν εἶδόσ τε δέμασ τε τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ’ ἀμύμονα Πηλεί̈δαο ὣσ οἱ μὲν περὶ κεῖνον ὁμίλεον· ἀγχίμολον δὲ ἤλυθ’ ἔπι ψυχὴ Ἀγαμέμνονοσ Ἀτρεί̈δαο ἀχνυμένη·

περὶ δ’ ἄλλαι ἀγηγέραθ’, ὅσσαι ἅμ’ αὐτῷ οἴκῳ ἐν Αἰγίσθοιο θάνον καὶ πότμον ἐπέσπον. τὸν προτέρη ψυχὴ προσεφώνεε Πηλεί̈ωνοσ· "Ἀτρεί̈δη, περὶ μέν σ’ ἔφαμεν Διὶ τερπικεραύνῳ ἀνδρῶν ἡρώων φίλον ἔμμεναι ἤματα πάντα, οὕνεκα πολλοῖσίν τε καὶ ἰφθίμοισιν ἄνασσεσ δήμῳ ἔνι Τρώων, ὅθι πάσχομεν ἄλγε’ Ἀχαιοί.

ἦ τ’ ἄρα καὶ σοὶ πρῶϊ παραστήσεσθαι ἔμελλεν μοῖρ’ ὀλοή, τὴν οὔ τισ ἀλεύεται ὅσ κε γένηται. ὡσ ὄφελεσ τιμῆσ ἀπονήμενοσ, ἧσ περ ἄνασσεσ, δήμῳ ἔνι Τρώων θάνατον καὶ πότμον ἐπισπεῖν· τῷ κέν τοι τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί, ἠδέ κε καὶ σῷ παιδὶ μέγα κλέοσ ἤρα’ ὀπίσσω· νῦν δ’ ἄρα σ’ οἰκτίστῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι. τὸν δ’ αὖτε ψυχὴ προσεφώνεεν Ἀτρείδαο·

"ὄλβιε Πηλέοσ υἱέ, θεοῖσ ἐπιείκελ’ Ἀχιλλεῦ, ὃσ θάνεσ ἐν Τροίῃ ἑκὰσ Ἄργεοσ· ἀμφὶ δέ σ’ ἄλλοι κτείνοντο Τρώων καὶ Ἀχαιῶν υἱε͂σ ἄριστοι, μαρνάμενοι περὶ σεῖο· σὺ δ’ ἐν στροφάλιγγι κονίησ κεῖσο μέγασ μεγαλωστί, λελασμένοσ ἱπποσυνάων. ἡμεῖσ δὲ πρόπαν ἦμαρ ἐμαρνάμεθ’· οὐδέ κε πάμπαν παυσάμεθα πτολέμου, εἰ μὴ Ζεὺσ λαίλαπι παῦσεν. αὐτὰρ ἐπεί σ’ ἐπὶ νῆασ ἐνείκαμεν ἐκ πολέμοιο, κάτθεμεν ἐν λεχέεσσι, καθήραντεσ χρόα καλὸν ὕδατί τε λιαρῷ καὶ ἀλείφατι· πολλὰ δέ σ’ ἀμφὶ δάκρυα θερμὰ χέον Δαναοὶ κείροντό τε χαίτασ. μήτηρ δ’ ἐξ ἁλὸσ ἦλθε σὺν ἀθανάτῃσ ἁλίῃσιν ἀγγελίησ ἀί̈ουσα· βοὴ δ’ ἐπὶ πόντον ὀρώρει θεσπεσίη, ὑπὸ δὲ τρόμοσ ἔλλαβε πάντασ Ἀχαιούσ· καί νύ κ’ ἀναί̈ξαντεσ ἔβαν κοίλασ ἐπὶ νῆασ, εἰ μὴ ἀνὴρ κατέρυκε παλαιά τε πολλά τε εἰδώσ, Νέστωρ, οὗ καὶ πρόσθεν ἀρίστη φαίνετο βουλή· ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν· "ἴσχεσθ’, Ἀργεῖοι, μὴ φεύγετε, κοῦροι Ἀχαιῶν·

μήτηρ ἐξ ἁλὸσ ἥδε σὺν ἀθανάτῃσ ἁλίῃσιν ἔρχεται, οὗ παιδὸσ τεθνηότοσ ἀντιόωσα. "ὣσ ἔφαθ’, οἱ δ’ ἔσχοντο φόβου μεγάθυμοι Ἀχαιοί·

ἀμφὶ δέ σ’ ἔστησαν κοῦραι ἁλίοιο γέροντοσ οἴκτρ’ ὀλοφυρόμεναι, περὶ δ’ ἄμβροτα εἵματα ἕσσαν. Μοῦσαι δ’ ἐννέα πᾶσαι ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ θρήνεον· ἔνθα κεν οὔ τιν’ ἀδάκρυτόν γ’ ἐνόησασ Ἀργείων· τοῖον γὰρ ὑπώρορε Μοῦσα λίγεια. ἑπτὰ δὲ καὶ δέκα μέν σε ὁμῶσ νύκτασ τε καὶ ἦμαρ κλαίομεν ἀθάνατοί τε θεοὶ θνητοί τ’ ἄνθρωποι· ὀκτωκαιδεκάτῃ δ’ ἔδομεν πυρί, πολλὰ δέ σ’ ἀμφὶ μῆλα κατεκτάνομεν μάλα πίονα καὶ ἕλικασ βοῦσ. καίεο δ’ ἔν τ’ ἐσθῆτι θεῶν καὶ ἀλείφατι πολλῷ καὶ μέλιτι γλυκερῷ· πολλοὶ δ’ ἡρ́ωεσ Ἀχαιοὶ τεύχεσιν ἐρρώσαντο πυρὴν πέρι καιομένοιο, πεζοί θ’ ἱππῆέσ τε· πολὺσ δ’ ὀρυμαγδὸσ ὀρώρει αὐτὰρ ἐπεὶ δή σε φλὸξ ἤνυσεν Ἡφαίστοιο, ἠῶθεν δή τοι λέγομεν λεύκ’ ὀστέ’, Ἀχιλλεῦ, οἴνῳ ἐν ἀκρήτῳ καὶ ἀλείφατι· δῶκε δὲ μήτηρ χρύσεον ἀμφιφορῆα· Διωνύσοιο δὲ δῶρον φάσκ’ ἔμεναι, ἔργον δὲ περικλυτοῦ Ἡφαίστοιο. ἐν τῷ τοι κεῖται λεύκ’ ὀστέα, φαίδιμ’ Ἀχιλλεῦ, μίγδα δὲ Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο θανόντοσ, χωρὶσ δ’ Ἀντιλόχοιο, τὸν ἔξοχα τῖεσ ἁπάντων τῶν ἄλλων ἑτάρων, μετὰ Πάτροκλόν γε θανόντα. ἀμφ’ αὐτοῖσι δ’ ἔπειτα μέγαν καὶ ἀμύμονα τύμβον χεύαμεν Ἀργείων ἱερὸσ στρατὸσ αἰχμητάων ἀκτῇ ἔπι προὐχούσῃ, ἐπὶ πλατεῖ Ἑλλησπόντῳ, ὥσ κεν τηλεφανὴσ ἐκ ποντόφιν ἀνδράσιν εἰή τοῖσ οἳ νῦν γεγάασι καὶ οἳ μετόπισθεν ἔσονται. μήτηρ δ’ αἰτήσασα θεοὺσ περικαλλέ’ ἀέθλα θῆκε μέσῳ ἐν ἀγῶνι ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν.

ἤδη μὲν πολέων τάφῳ ἀνδρῶν ἀντεβόλησασ ἡρώων, ὅτε κέν ποτ’ ἀποφθιμένου βασιλῆοσ ζώννυνταί τε νέοι καὶ ἐπεντύνονται ἀέθλα· ἀλλά κε κεῖνα μάλιστα ἰδὼν θηήσαο θυμῷ, οἷ’ ἐπὶ σοὶ κατέθηκε θεὰ περικαλλέ’ ἀέθλα, ἀργυρόπεζα Θέτισ· μάλα γὰρ φίλοσ ἦσθα θεοῖσιν. ὣσ σὺ μὲν οὐδὲ θανὼν ὄνομ’ ὤλεσασ, ἀλλά τοι αἰεὶ πάντασ ἐπ’ ἀνθρώπουσ κλέοσ ἔσσεται ἐσθλόν, Ἀχιλλεῦ, αὐτὰρ ἐμοὶ τί τόδ’ ἦδοσ, ἐπεὶ πόλεμον τολύπευσα; ἐν νόστῳ γάρ μοι Ζεὺσ μήσατο λυγρὸν ὄλεθρον Αἰγίσθου ὑπὸ χερσὶ καὶ οὐλομένησ ἀλόχοιο. ὣσ οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸσ ἀλλήλουσ ἀγόρευον, ἀγχίμολον δέ σφ’ ἦλθε διάκτοροσ ἀργεϊφόντησ, ψυχὰσ μνηστήρων κατάγων Ὀδυσῆϊ δαμέντων, τὼ δ’ ἄρα θαμβήσαντ’ ἰθὺσ κίον, ὡσ ἐσιδέσθην.

ἔγνω δὲ ψυχὴ Ἀγαμέμνονοσ Ἀτρεί̈δαο παῖδα φίλον Μελανῆοσ, ἀγακλυτὸν Ἀμφιμέδοντα· ξεῖνοσ γάρ οἱ ἐήν Ἰθάκῃ ἔνι οἰκία ναίων. τὸν προτέρη ψυχὴ προσεφώνεεν Ἀτρεί̈δαο· "Ἀμφίμεδον, τί παθόντεσ ἐρεμνὴν γαῖαν ἔδυτε πάντεσ κεκριμένοι καὶ ὁμήλικεσ;

οὐδέ κεν ἄλλωσ κρινάμενοσ λέξαιτο κατὰ πτόλιν ἄνδρασ ἀρίστουσ. ἦ ὔμμ’ ἐν νήεσσι Ποσειδάων ἐδάμασσεν, ὄρσασ ἀργαλέουσ ἀνέμουσ καὶ κύματα μακρά; ἦ που ἀνάρσιοι ἄνδρεσ ἐδηλήσαντ’ ἐπὶ χέρσου βοῦσ περιταμνομένουσ ἠδ’ οἰῶν πώεα καλά, ἠὲ περὶ πτόλιοσ μαχεούμενοι ἠδὲ γυναικῶν; εἰπέ μοι εἰρομένῳ· ξεῖνοσ δέ τοι εὔχομαι εἶναι. ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε κεῖσε κατήλυθον ὑμέτερον δῶ, ὀτρυνέων Ὀδυσῆα σὺν ἀντιθέῳ Μενελάῳ Ἴλιον εἰσ ἅμ’ ἕπεσθαι ἐϋσσέλμων ἐπὶ νηῶν; μηνὶ δ’ ἄρ’ οὔλῳ πάντα περήσαμεν εὐρέα πόντον, σπουδῇ παρπεπιθόντεσ Ὀδυσσῆα πτολίπορθον. " τὸν δ’ αὖτε ψυχὴ προσεφώνεεν Ἀμφιμέδοντοσ· "Ἀτρεί̈δη κύδιστε, ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον, μέμνημαι τάδε πάντα, διοτρεφέσ, ὡσ ἀγορεύεισ· σοὶ δ’ ἐγὼ εὖ μάλα πάντα καὶ ἀτρεκέωσ καταλέξω, ἡμετέρου θανάτοιο κακὸν τέλοσ, οἱο͂ν ἐτύχθη. μνώμεθ’ Ὀδυσσῆοσ δὴν οἰχομένοιο δάμαρτα· ἡ δ’ οὔτ’ ἠρνεῖτο στυγερὸν γάμον οὔτ’ ἐτελεύτα, ἡμῖν φραζομένη θάνατον καὶ κῆρα μέλαιναν, ἀλλὰ δόλον τόνδ’ ἄλλον ἐνὶ φρεσὶ μερμήριξε· στησαμένη μέγαν ἱστὸν ἐνὶ μεγάροισιν ὕφαινε, λεπτὸν καὶ περίμετρον· ἄφαρ δ’ ἡμῖν μετέειπε· "κοῦροι ἐμοὶ μνηστῆρεσ, ἐπεὶ θάνε δῖοσ Ὀδυσσεύσ, μίμνετ’ ἐπειγόμενοι τὸν ἐμὸν γάμον, εἰσ ὅ κε φᾶροσ ἐκτελέσω, μή μοι μεταμώνια νήματ’ ὄληται, Λαέρτῃ ἡρ́ωϊ ταφήϊον, εἰσ ὅτε κέν μιν μοῖρ’ ὀλοὴ καθέλῃσι τανηλεγέοσ θανάτοιο, μή τίσ μοι κατὰ δῆμον Ἀχαιϊάδων νεμεσήσῃ, αἴ κεν ἄτερ σπείρου κεῖται πολλὰ κτεατίσσασ.

"ὣσ ἔφαθ’, ἡμῖν δ’ αὖτ’ ἐπεπείθετο θυμὸσ ἀγήνωρ.

ἔνθα καὶ ἠματίη μὲν ὑφαίνεσκεν μέγαν ἱστόν, νύκτασ δ’ ἀλλύεσκεν, ἐπεὶ δαί̈δασ παραθεῖτο. ὣσ τρίετεσ μὲν ἔληθε δόλῳ καὶ ἔπειθεν Ἀχαιούσ· ἀλλ’ ὅτε τέτρατον ἦλθεν ἔτοσ καὶ ἐπήλυθον ὡρ͂αι, μηνῶν φθινόντων, περὶ δ’ ἤματα πόλλ’ ἐτελέσθη, καὶ τότε δή τισ ἐείπε γυναικῶν, ἣ σάφα ᾔδη, καὶ τήν γ’ ἀλλύουσαν ἐφεύρομεν ἀγλαὸν ἱστόν. ὣσ τὸ μὲν ἐξετέλεσσε καὶ οὐκ ἐθέλουσ’, ὑπ’ ἀνάγκησ. "εὖθ’ ἡ φᾶροσ ἔδειξεν, ὑφήνασα μέγαν ἱστόν, πλύνασ’, ἠελίῳ ἐναλίγκιον ἠὲ σελήνῃ, καὶ τότε δή ῥ’ Ὀδυσῆα κακόσ ποθεν ἤγαγε δαίμων ἀγροῦ ἐπ’ ἐσχατιήν, ὅθι δώματα ναῖε συβώτησ.

ἔνθ’ ἦλθεν φίλοσ υἱὸσ Ὀδυσσῆοσ θείοιο, ἐκ Πύλου ἠμαθόεντοσ ἰὼν σὺν νηὶ̈ μελαίνῃ· τὼ δὲ μνηστῆρσιν θάνατον κακὸν ἀρτύναντε ἵκοντο προτὶ ἄστυ περικλυτόν, ἦ τοι Ὀδυσσεὺσ ὕστεροσ, αὐτὰρ Τηλέμαχοσ πρόσθ’ ἡγεμόνευε. τὸν δὲ συβώτησ ἦγε κακὰ χροὶ̈ εἵματ’ ἔχοντα, πτωχῷ λευγαλέῳ ἐναλίγκιον ἠδὲ γέροντι σκηπτόμενον· τὰ δὲ λυγρὰ περὶ χροὶ̈ εἵματα ἕστο· οὐδέ τισ ἡμείων δύνατο γνῶναι τὸν ἐόντα ἐξαπίνησ προφανέντ’, οὐδ’ οἳ προγενέστεροι ἦσαν, ἀλλ’ ἔπεσίν τε κακοῖσιν ἐνίσσομεν ἠδὲ βολῇσιν. αὐτὰρ ὁ τῆοσ ἐτόλμα ἐνὶ μεγάροισιν ἑοῖσι βαλλόμενοσ καὶ ἐνισσόμενοσ τετληότι θυμῷ· ἀλλ’ ὅτε δή μιν ἔγειρε Διὸσ νοόσ αἰγιόχοιο, σὺν μὲν Τηλεμάχῳ περικαλλέα τεύχε’ ἀείρασ ἐσ θάλαμον κατέθηκε καὶ ἐκλήϊσεν ὀχῆασ, αὐτὰρ ὁ ἣν ἄλοχον πολυκερδείῃσιν ἄνωγε τόξον μνηστήρεσσι θέμεν πολιόν τε σίδηρον, ἡμῖν αἰνομόροισιν ἀέθλια καὶ φόνου ἀρχήν. οὐδέ τισ ἡμείων δύνατο κρατεροῖο βιοῖο νευρὴν ἐντανύσαι, πολλὸν δ’ ἐπιδευέεσ ἦμεν. ἀλλ’ ὅτε χεῖρασ ἵκανεν Ὀδυσσῆοσ μέγα τόξον, ἔνθ’ ἡμεῖσ μὲν πάντεσ ὁμοκλέομεν ἐπέεσσι τόξον μὴ δόμεναι, μηδ’ εἰ μάλα πολλ’ ἀγορεύοι· Τηλέμαχοσ δέ μιν οἰο͂σ ἐποτρύνων ἐκέλευσεν. αὐτὰρ ὁ δέξατο χειρὶ πολύτλασ δῖοσ Ὀδυσσεύσ, ῥηϊδίωσ δ’ ἐτάνυσσε βιόν, διὰ δ’ ἧκε σιδήρου, στῆ δ’ ἄρ’ ἐπ’ οὐδὸν ἰών, ταχέασ δ’ ἐκχεύατ’ ὀϊστοὺσ δεινὸν παπταίνων, βάλε δ’ Ἀντίνοον βασιλῆα. αὐτὰρ ἔπειτ’ ἄλλοισ ἐφίει βέλεα στονόεντα, ἄντα τιτυσκόμενοσ· τοὶ δ’ ἀγχιστῖνοι ἔπιπτον. γνωτὸν δ’ ἦν ὅ ῥά τίσ σφι θεῶν ἐπιτάρροθοσ ἠε͂ν· αὐτίκα γὰρ κατὰ δώματ’ ἐπισπόμενοι μένεϊ σφῷ κτεῖνον ἐπιστροφάδην, τῶν δὲ στόνοσ ὤρνυτ’ ἀεικὴσ κράτων τυπτομένων, δάπεδον δ’ ἅπαν αἵματι θῦεν. ὣσ ἡμεῖσ, Ἀγάμεμνον, ἀπωλόμεθ’, ὧν ἔτι καὶ νῦν σώματ’ ἀκηδέα κεῖται ἐνὶ μεγάροισ Ὀδυσῆοσ· οὐ γάρ πω ἴσασι φίλοι κατὰ δώμαθ’ ἑκάστου, οἵ κ’ ἀπονίψαντεσ μέλανα βρότον ἐξ ὠτειλέων κατθέμενοι γοάοιεν· ὃ γὰρ γέρασ ἐστὶ θανόντων. τὸν δ’ αὖτε ψυχὴ προσεφώνεεν Ἀτρεί̈δαο·

"ὄλβιε Λαέρταο πάϊ, πολυμήχαν’ Ὀδυσσεῦ, ἦ ἄρα σὺν μεγάλῃ ἀρετῇ ἐκτήσω ἄκοιτιν. ὡσ ἀγαθαὶ φρένεσ ἦσαν ἀμύμονι Πηνελοπείῃ, κούρῃ Ἰκαρίου· ὡσ εὖ μέμνητ’ Ὀδυσῆοσ, ἀνδρὸσ κουριδίου· τῷ οἱ κλέοσ οὔ ποτ’ ὀλεῖται ἧσ ἀρετῆσ, τεύξουσι δ’ ἐπιχθονίοισιν ἀοιδὴν ἀθάνατοι χαρίεσσαν ἐχέφρονι Πηνελοπείῃ, οὐχ ὡσ Τυνδαρέου κούρη κακὰ μήσατο ἔργα, κουρίδιον κτείνασα πόσιν, στυγερὴ δέ τ’ ἀοιδὴ ἔσσετ’ ἐπ’ ἀνθρώπουσ, χαλεπὴν δέ τε φῆμιν ὀπάσσει θηλυτέρῃσι γυναιξί, καὶ ἥ κ’ εὐεργὸσ ἐῄσιν. ὣσ οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸσ ἀλλήλουσ ἀγόρευον, ἑσταότ’ εἰν Αἴ̈δαο δόμοισ, ὑπὸ κεύθεσι γαίησ·

οἱ δ’ ἐπεὶ ἐκ πόλιοσ κατέβαν, τάχα δ’ ἀγρὸν ἵκοντο καλὸν Λαέρταο τετυγμένον, ὅν ῥά ποτ’ αὐτὸσ Λαέρτησ κτεάτισσεν, ἐπεὶ μάλα πόλλ’ ἐμόγησεν.

ἔνθα οἱ οἶκοσ ἐήν, περὶ δὲ κλίσιον θέε πάντη, ἐν τῷ σιτέσκοντο καὶ ἵζανον ἠδὲ ἰαυόν δμῶεσ ἀναγκαῖοι, τοί οἱ φίλα ἐργάζοντο. ἐν δὲ γυνὴ Σικελὴ γρηὺ̈σ πέλεν, ἥ ῥα γέροντα ἐνδυκέωσ κομέεσκεν ἐπ’ ἀγροῦ, νόσφι πόληοσ. ἔνθ’ Ὀδυσεὺσ δμώεσσι καὶ υἱέϊ μῦθον ἐείπεν· "ὑμεῖσ μὲν νῦν ἔλθετ’ ἐϋκτίμενον δόμον εἴσω, δεῖπνον δ’ αἶψα συῶν ἱερεύσατε ὅσ τισ ἄριστοσ·

αὐτὰρ ἐγὼ πατρὸσ πειρήσομαι ἡμετέροιο, αἴ κέ μ’ ἐπιγνώῃ καὶ φράσσεται ὀφθαλμοῖσιν, ἠε͂́ κεν ἀγνοιῇσι, πολὺν χρόνον ἀμφὶσ ἐόντα. ὣσ εἰπὼν δμώεσσιν ἀρήϊα τεύχε’ ἔδωκεν.

οἱ μὲν ἔπειτα δόμονδε θοῶσ κίον, αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ ἆσσον ἰέν πολυκάρπου ἀλωῆσ πειρητίζων. οὐδ’ εὑρ͂εν Δολίον, μέγαν ὄρχατον ἐσκαταβαίνων, οὐδέ τινα δμώων οὐδ’ υἱῶν· ἀλλ’ ἄρα τοί γε αἱμασιὰσ λέξοντεσ ἀλωῆσ ἔμμεναι ἑρ́κοσ ᾤχοντ’, αὐτὰρ ὁ τοῖσι γέρων ὁδὸν ἡγεμόνευε. τὸν δ’ οἰο͂ν πατέρ’ εὑρ͂εν ἐϋκτιμένῃ ἐν ἀλωῇ, λιστρεύοντα φυτόν· ῥυπόωντα δὲ ἕστο χιτῶνα ῥαπτὸν ἀεικέλιον, περὶ δὲ κνήμῃσι βοείασ κνημῖδασ ῥαπτὰσ δέδετο, γραπτῦσ ἀλεείνων, χειρῖδάσ τ’ ἐπὶ χερσὶ βάτων ἕνεκ’· αὐτὰρ ὕπερθεν αἰγείην κυνέην κεφαλῇ ἔχε, πένθοσ ἀέξων. τὸν δ’ ὡσ οὖν ἐνόησε πολύτλασ δῖοσ Ὀδυσσεὺσ γήραϊ τειρόμενον, μέγα δὲ φρεσὶ πένθοσ ἔχοντα, στὰσ ἄρ’ ὑπὸ βλωθρὴν ὄγχνην κατὰ δάκρυον εἶβε.

μερμήριξε δ’ ἔπειτα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν κύσσαι καὶ περιφῦναι ἑὸν πατέρ’, ἠδὲ ἕκαστα εἰπεῖν, ὡσ ἔλθοι καὶ ἵκοιτ’ ἐσ πατρίδα γαῖαν, ἦ πρῶτ’ ἐξερέοιτο ἕκαστά τε πειρήσαιτο. ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι, πρῶτον κερτομίοισ ἐπέεσσιν πειρηθῆναι. τὰ φρονέων ἰθὺσ κίεν αὐτοῦ δῖοσ Ὀδυσσεύσ. ἦ τοι ὁ μὲν κατέχων κεφαλὴν φυτὸν ἀμφελάχαινε· τὸν δὲ παριστάμενοσ προσεφώνεε φαίδιμοσ υἱόσ· "ὦ γέρον, οὐκ ἀδαημονίη σ’ ἔχει ἀμφιπολεύειν ὄρχατον, ἀλλ’ εὖ τοι κομιδὴ ἔχει, οὐδέ τι πάμπαν, οὐ φυτόν, οὐ συκέη, οὐκ ἄμπελοσ, οὐ μὲν ἐλαίη, οὐκ ὄγχνη, οὐ πρασιή τοι ἄνευ κομιδῆσ κατὰ κῆπον.

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δὲ μὴ χόλον ἔνθεο θυμῷ αὐτόν σ’ οὐκ ἀγαθὴ κομιδὴ ἔχει, ἀλλ’ ἅμα γῆρασ λυγρὸν ἔχεισ αὐχμεῖσ τε κακῶσ καὶ ἀεικέα ἕσσαι. οὐ μὲν ἀεργίησ γε ἄναξ ἕνεκ’ οὔ σε κομίζει, οὐδέ τί τοι δούλειον ἐπιπρέπει εἰσοράασθαι εἶδοσ καὶ μέγεθοσ· βασιλῆϊ γὰρ ἀνδρὶ ἐοίκασ. τοιούτῳ δὲ ἐοίκασ, ἐπεὶ λούσαιτο φάγοι τε, εὑδέμεναι μαλακῶσ· ἡ γὰρ δίκη ἐστὶ γερόντων. ἀλλ’ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέωσ κατάλεξον, τεῦ δμὼσ εἶσ ἀνδρῶν; τεῦ δ’ ὄρχατον ἀμφιπολεύεισ; καὶ μοι τοῦτ’ ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρ’ ἐὺ̈ εἰδῶ, εἰ ἐτεόν γ’ Ἰθάκην τήνδ’ ἱκόμεθ’, ὥσ μοι ἐείπεν οὗτοσ ἀνὴρ νῦν δὴ ξυμβλήμενοσ ἐνθάδ’ ἰόντι, οὔ τι μάλ’ ἀρτίφρων, ἐπεὶ οὐ τόλμησεν ἕκαστα εἰπεῖν ἠδ’ ἐπακοῦσαι ἐμὸν ἔποσ, ὡσ ἐρέεινον ἀμφὶ ξείνῳ ἐμῷ, ἤ που ζώει τε καὶ ἔστιν ἦ ἤδη τέθνηκε καὶ εἰν Αἴ̈δαο δόμοισιν. ἐκ γάρ τοι ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μευ ἄκουσον· ἄνδρα ποτ’ ἐξείνισσα φίλῃ ἐνὶ πατρίδι γαίῃ ἡμέτερόνδ’ ἐλθόντα, καὶ οὔ πω τισ βροτὸσ ἄλλοσ ξείνων τηλεδαπῶν φιλίων ἐμὸν ἵκετο δῶμα· εὔχετο δ’ ἐξ Ἰθάκησ γένοσ ἔμμεναι, αὐτὰρ ἔφασκε Λαέρτην Ἀρκεισιάδην πατέρ’ ἔμμεναι αὐτῷ. τὸν μὲν ἐγὼ πρὸσ δώματ’ ἄγων ἐὺ̈ ἐξείνισσα, ἐνδυκέωσ φιλέων, πολλῶν κατὰ οἶκον ἐόντων, καί οἱ δῶρα πόρον ξεινήϊα, οἱᾶ ἐῴκει. χρυσοῦ μέν οἱ δῶκ’ εὐεργέοσ ἑπτὰ τάλαντα, δῶκα δέ οἱ κρητῆρα πανάργυρον ἀνθεμόεντα, δώδεκα δ’ ἁπλοί̈δασ χλαίνασ, τόσσουσ δὲ τάπητασ, τόσσα δὲ φάρεα καλά, τόσουσ δ’ ἐπὶ τοῖσι χιτῶνασ, χωρὶσ δ’ αὖτε γυναῖκασ, ἀμύμονα ἔργα ἰδυίασ, τέσσαρασ εἰδαλίμασ, ἃσ ἤθελεν αὐτὸσ ἑλέσθαι. τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα πατὴρ κατὰ δάκρυον εἴβων·

"ξεῖν’, ἦ τοι μὲν γαῖαν ἱκάνεισ, ἣν ἐρεείνεισ, ὑβρισταὶ δ’ αὐτὴν καὶ ἀτάσθαλοι ἄνδρεσ ἔχουσιν· δῶρα δ’ ἐτώσια ταῦτα χαρίζεο, μυρί’ ὀπάζων· εἰ γάρ μιν ζωόν γ’ ἐκίχεισ Ἰθάκησ ἐνὶ δήμῳ, τῷ κέν σ’ εὖ δώροισιν ἀμειψάμενοσ ἀπέπεμψε καὶ ξενίῃ ἀγαθῇ ἡ γὰρ θέμισ, ὅσ τισ ὑπάρξῃ. ἀλλ’ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέωσ κατάλεξον, πόστον δὴ ἔτοσ ἐστίν, ὅτε ξείνισσασ ἐκεῖνον σὸν ξεῖνον δύστηνον, ἐμὸν παῖδ’, εἴ ποτ’ ἐήν γε, δύσμορον; ὅν που τῆλε φίλων καὶ πατρίδοσ αἰήσ ἠέ που ἐν πόντῳ φάγον ἰχθύεσ, ἢ ἐπὶ χέρσου θηρσὶ καὶ οἰωνοῖσιν ἕλωρ γένετ’· οὐδέ ἑ μήτηρ κλαῦσε περιστείλασα πατήρ θ’, οἵ μιν τεκόμεσθα· οὐδ’ ἄλοχοσ πολύδωροσ, ἐχέφρων Πηνελόπεια, κώκυσ’ ἐν λεχέεσσιν ἑὸν πόσιν, ὡσ ἐπεῴκει, ὀφθαλμοὺσ καθελοῦσα· τὸ γὰρ γέρασ ἐστὶ θανόντων. καί μοι τοῦτ’ ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρ’ ἐὺ̈ εἰδῶ· τίσ πόθεν εἶσ ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλισ ἠδὲ τοκῆεσ; ποῦ δὲ νηῦσ ἕστηκε θοή, ἥ σ’ ἤγαγε δεῦρο ἀντιθέουσ θ’ ἑτάρουσ; ἦ ἔμποροσ εἰλήλουθασ νηὸσ ἐπ’ ἀλλοτρίησ, οἱ δ’ ἐκβήσαντεσ ἔβησαν; τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πολύμητισ Ὀδυσσεύσ·

"τοιγὰρ ἐγώ τοι πάντα μάλ’ ἀτρεκέωσ καταλέξω. εἰμὶ μὲν ἐξ Ἀλύβαντοσ, ὅθι κλυτὰ δώματα ναίω, υἱὸσ Ἀφείδαντοσ Πολυπημονίδαο ἄνακτοσ· αὐτὰρ ἐμοί γ’ ὄνομ’ ἐστὶν Ἐπήριτοσ· ἀλλά με δαίμων πλάγξ’ ἀπὸ Σικανίησ δεῦρ’ ἐλθέμεν οὐκ ἐθέλοντα· νηῦσ δέ μοι ἥδ’ ἕστηκεν ἐπ’ ἀγροῦ νόσφι πόληοσ. αὐτὰρ Ὀδυσσῆϊ τόδε δὴ πέμπτον ἔτοσ ἐστίν, ἐξ οὗ κεῖθεν ἔβη καὶ ἐμῆσ ἀπελήλυθε πάτρησ, δύσμοροσ· ἦ τέ οἱ ἐσθλοὶ ἔσαν ὄρνιθεσ ἰόντι, δεξιοί, οἷσ χαίρων μὲν ἐγὼν ἀπέπεμπον ἐκεῖνον, χαῖρε δὲ κεῖνοσ ἰών· θυμὸσ δ’ ἔτι νῶϊν ἐώλπει μίξεσθαι ξενίῃ ἠδ’ ἀγλαὰ δῶρα διδώσειν. ὣσ φάτο, τὸν δ’ ἄχεοσ νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα·

ἀμφοτέρῃσι δὲ χερσὶν ἑλὼν κόνιν αἰθαλόεσσαν χεύατο κὰκ κεφαλῆσ πολιῆσ, ἁδινὰ στεναχίζων. τοῦ δ’ ὠρίνετο θυμόσ, ἀνὰ ῥῖνασ δέ οἱ ἤδη δριμὺ μένοσ προὔτυψε φίλον πατέρ’ εἰσορόωντι. κύσσε δέ μιν περιφὺσ ἐπιάλμενοσ, ἠδὲ προσηύδα· "κεῖνοσ μέν τοι ὅδ’ αὐτὸσ ἐγώ, πάτερ, ὃν σὺ μεταλλᾷσ, ἤλυθον εἰκοστῷ ἔτεϊ ἐσ πατρίδα γαῖαν.

ἀλλ’ ἴσχεο κλαυθμοῖο γόοιό τε δακρυόεντοσ. ἐκ γάρ τοι ἐρέω· μάλα δὲ χρὴ σπευδέμεν ἔμπησ· μνηστῆρασ κατέπεφνον ἐν ἡμετέροισι δόμοισι, λώβην τινύμενοσ θυμαλγέα καὶ κακὰ ἔργα. τὸν δ’ αὖ Λαέρτησ ἀπαμείβετο φώνησέν τε·

"εἰ μὲν δὴ Ὀδυσεύσ γε ἐμὸσ πάϊσ ἐνθάδ’ ἱκάνεισ, σῆμά τί μοι νῦν εἰπὲ ἀριφραδέσ, ὄφρα πεποίθω. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πολύμητισ Ὀδυσσεύσ·

"οὐλὴν μὲν πρῶτον τήνδε φράσαι ὀφθαλμοῖσι, τὴν ἐν Παρνησῷ μ’ ἔλασεν σῦσ λευκῷ ὀδόντι οἰχόμενον· σὺ δέ με προί̈εισ καὶ πότνια μήτηρ ἐσ πατέρ’ Αὐτόλυκον μητρὸσ φίλον, ὄφρ’ ἂν ἑλοίμην δῶρα, τὰ δεῦρο μολών μοι ὑπέσχετο καὶ κατένευσεν. εἰ δ’ ἄγε τοι καὶ δένδρε’ ἐϋκτιμένην κατ’ ἀλωὴν εἴπω, ἅ μοί ποτ’ ἔδωκασ, ἐγὼ δ’ ᾔτεόν σε ἕκαστα παιδνὸσ ἐών, κατὰ κῆπον ἐπισπόμενοσ· διὰ δ’ αὐτῶν ἱκνεύμεσθα, σὺ δ’ ὠνόμασασ καὶ ἐείπεσ ἕκαστα. ὄγχνασ μοι δῶκασ τρισκαίδεκα καὶ δέκα μηλέασ, συκέασ τεσσαράκοντ’· ὄρχουσ δέ μοι ὧδ’ ὀνόμηνασ δώσειν πεντήκοντα, διατρύγιοσ δὲ ἕκαστοσ ἠήν· ἔνθα δ’ ἀνὰ σταφυλαὶ παντοῖαι ἐάσιν ‐ ὁππότε δὴ Διὸσ ὡρ͂αι ἐπιβρίσειαν ὕπερθεν. ὣσ φάτο, τοῦ δ’ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ, σήματ’ ἀναγνόντοσ τά οἱ ἔμπεδα πέφραδ’ Ὀδυσσεύσ.

ἀμφὶ δὲ παιδὶ φίλῳ βάλε πήχεε· τὸν δὲ ποτὶ οἷ εἷλεν ἀποψύχοντα πολύτλασ δῖοσ Ὀδυσσεύσ. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἄμπνυτο καὶ ἐσ φρένα θυμὸσ ἀγέρθη, ἐξαῦτισ μύθοισιν ἀμειβόμενοσ προσέειπε· "Ζεῦ πάτερ, ἦ ῥα ἔτ’ ἔστε θεοὶ κατὰ μακρὸν Ὄλυμπον, εἰ ἐτεὸν μνηστῆρεσ ἀτάσθαλον ὕβριν ἔτισαν.

νῦν δ’ αἰνῶσ δείδοικα κατὰ φρένα μὴ τάχα πάντεσ ἐνθάδ’ ἐπέλθωσιν Ἰθακήσιοι, ἀγγελίασ δὲ πάντη ἐποτρύνωσι Κεφαλλήνων πολίεσσι. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πολύμητισ Ὀδυσσεύσ·

"θάρσει, μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων. ἀλλ’ ἰόμεν προτὶ οἶκον, ὃσ ὀρχάτου ἐγγύθι κεῖται· ἔνθα δὲ Τηλέμαχον καὶ βουκόλον ἠδὲ συβώτην προὔπεμψ’, ὡσ ἂν δεῖπνον ἐφοπλίσσωσι τάχιστα. ὣσ ἄρα φωνήσαντε βάτην πρὸσ δώματα καλά.

οἱ δ’ ὅτε δή ῥ’ ἵκοντο δόμουσ εὖ ναιετάοντασ, εὑρ͂ον Τηλέμαχον καὶ βουκόλον ἠδὲ συβώτην ταμνομένουσ κρέα πολλὰ κερῶντάσ τ’ αἴθοπα οἶνον. τόφρα δὲ Λαέρτην μεγαλήτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ ἀμφίπολοσ Σικελὴ λοῦσεν καὶ χρῖσεν ἐλαίῳ, ἀμφὶ δ’ ἄρα χλαῖναν καλὴν βάλεν·

αὐτὰρ Ἀθήνη ἄγχι παρισταμένη μέλε’ ἤλδανε ποιμένι λαῶν, μείζονα δ’ ἠὲ πάροσ καὶ πάσσονα θῆκεν ἰδέσθαι.

ἐκ δ’ ἀσαμίνθου βῆ· θαύμαζε δέ μιν φίλοσ υἱόσ, ὡσ ἴδεν ἀθανάτοισι θεοῖσ ἐναλίγκιον ἄντην· καί μιν φωνήσασ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· "ὦ πάτερ, ἦ μάλα τίσ σε θεῶν αἰειγενετάων εἶδόσ τε μέγεθόσ τε ἀμείνονα θῆκεν ἰδέσθαι.

" τὸν δ’ αὖ Λαέρτησ πεπνυμένοσ ἀντίον ηὔδα· "αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον, οἱο͂σ Νήρικον εἷλον, ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, ἀκτὴν ἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσιν ἀνάσσων, τοῖοσ ἐών τοι χθιζὸσ ἐν ἡμετέροισι δόμοισιν, τεύχε’ ἔχων ὤμοισιν, ἐφεστάμεναι καὶ ἀμύνειν ἄνδρασ μνηστῆρασ· τῷ κε σφέων γούνατ’ ἔλυσα πολλῶν ἐν μεγάροισι, σὺ δὲ φρένασ ἔνδον ἐγήθεισ. ὣσ οἷ μὲν τοιαῦτα πρὸσ ἀλλήλουσ ἀγόρευον.

οἱ δ’ ἐπεὶ οὖν παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα, ἑξείησ ἕζοντο κατὰ κλισμούσ τε θρόνουσ τε· ἔνθ’ οἱ μὲν δείπνῳ ἐπεχείρεον, ἀγχίμολον δὲ ἦλθ’ ὁ γέρων Δολίοσ, σὺν δ’ υἱεῖσ τοῖο γέροντοσ, ἐξ ἔργων μογέοντεσ, ἐπεὶ προμολοῦσα κάλεσσεν μήτηρ γρηῦσ Σικελή, ἥ σφεασ τρέφε καί ῥα γέροντα ἐνδυκέωσ κομέεσκεν, ἐπεὶ κατὰ γῆρασ ἔμαρψεν. οἱ δ’ ὡσ οὖν Ὀδυσῆα ἴδον φράσσαντό τε θυμῷ, ἔσταν ἐνὶ μεγάροισι τεθηπότεσ· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ μειλιχίοισ ἐπέεσσι καθαπτόμενοσ προσέειπεν· "ὦ γέρον, ἵζ’ ἐπὶ δεῖπνον, ἀπεκλελάθεσθε δὲ θάμβευσ·

δηρὸν γὰρ σίτῳ ἐπιχειρήσειν μεμαῶτεσ μίμνομεν ἐν μεγάροισ, ὑμέασ ποτιδέγμενοι αἰεί. ὣσ ἄρ ἔφη, Δολίοσ δ’ ἰθὺσ κίε χεῖρε πετάσσασ ἀμφοτέρασ, Ὀδυσεῦσ δὲ λαβὼν κύσε χεῖρ’ ἐπὶ καρπῷ, καί μιν φωνήσασ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

"ὦ φίλ’, ἐπεὶ νόστησασ ἐελδομένοισι μάλ’ ἡμῖν οὐδ’ ἔτ’ ὀϊομένοισι, θεοὶ δέ σ’ ἀνήγαγον αὐτοί, οὖλέ τε καὶ μάλα χαῖρε, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν.

καί μοι τοῦτ’ ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρ’ ἐὺ̈ εἰδῶ, ἢ ἤδη σάφα οἶδε περίφρων Πηνελόπεια νοστήσαντά σε δεῦρ’, ἦ ἄγγελον ὀτρύνωμεν. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη πολύμητισ Ὀδυσσεύσ "ὦ γέρον, ἤδη οἶδε·

τί σε χρὴ ταῦτα πένεσθαι; ὣσ φάθ’, ὁ δ’ αὖτισ ἄρ’ ἕζετ’ ἐϋξέστου ἐπὶ δίφρου.

ὣσ δ’ αὔτωσ παῖδεσ Δολίου κλυτὸν ἀμφ’ Ὀδυσῆα δεικανόωντ’ ἐπέεσσι καὶ ἐν χείρεσσι φύοντο, ἑξείησ δ’ ἕζοντο παραὶ Δολίον, πατέρα σφόν. ὣσ οἱ μὲν περὶ δεῖπνον ἐνὶ μεγάροισι πένοντο·

Ὄσσα δ’ ἄρ’ ἄγγελοσ ὦκα κατὰ πτόλιν ᾤχετο πάντη, μνηστήρων στυγερὸν θάνατον καὶ κῆρ’ ἐνέπουσα. οἱ δ’ ἄρ’ ὁμῶσ ἀί̈οντεσ ἐφοίτων ἄλλοθεν ἄλλοσ μυχμῷ τε στοναχῇ τε δόμων προπάροιθ’ Ὀδυσῆοσ, ἐκ δὲ νέκυσ οἴκων φόρεον καὶ θάπτον ἕκαστοι, τοὺσ δ’ ἐξ ἀλλάων πολίων οἶκόνδε ἕκαστον πέμπον ἄγειν ἁλιεῦσι θοῇσ ἐπὶ νηυσὶ τιθέντεσ· αὐτοὶ δ’ εἰσ ἀγορὴν κίον ἀθρόοι, ἀχνύμενοι κῆρ. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἤγερθεν ὁμηγερέεσ τ’ ἐγένοντο, τοῖσιν δ’ Εὐπείθησ ἀνά θ’ ἵστατο καὶ μετέειπε· παιδὸσ γάρ οἱ ἄλαστον ἐνὶ φρεσὶ πένθοσ ἔκειτο, Ἀντινόου, τὸν πρῶτον ἐνήρατο δῖοσ Ὀδυσσεύσ· τοῦ ὅ γε δάκρυ χέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν· "ὦ φίλοι, ἦ μέγα ἔργον ἀνὴρ ὅδ’ ἐμήσατ’ Ἀχαιούσ·

τοὺσ μὲν σὺν νήεσσιν ἄγων πολέασ τε καὶ ἐσθλοὺσ ὤλεσε μὲν νῆασ γλαφυράσ, ἀπὸ δ’ ὤλεσε λαούσ· τοὺσ δ’ ἐλθὼν ἔκτεινε Κεφαλλήνων ὄχ’ ἀρίστουσ, ἀλλ’ ἄγετε, πρὶν τοῦτον ἢ ἐσ Πύλον ὦκα ἱκέσθαι ἢ καὶ ἐσ Ἤλιδα δῖαν, ὅθι κρατέουσιν Ἐπειοί, ἰόμεν· ἦ καὶ ἔπειτα κατηφέεσ ἐσσόμεθ’ αἰεί· λώβη γὰρ τάδε γ’ ἐστὶ καὶ ἐσσομένοισι πυθέσθαι, εἰ δὴ μὴ παίδων τε κασιγνήτων τε φονῆασ τισόμεθ’. οὐκ ἂν ἐμοί γε μετὰ φρεσὶν ἡδὺ γένοιτο ζωέμεν, ἀλλὰ τάχιστα θανὼν φθιμένοισι μετείην. ἀλλ’ ἰόμεν, μὴ φθέωσι περαιωθέντεσ ἐκεῖνοι. ὣσ φάτο δάκρυ χέων, οἶκτοσ δ’ ἕλε πάντασ Ἀχαιούσ.

ἀγχίμολον δέ σφ’ ἦλθε Μέδων καὶ θεῖοσ ἀοιδὸσ ἐκ μεγάρων Ὀδυσῆοσ, ἐπεί σφεασ ὕπνοσ ἀνῆκεν, ἔσταν δ’ ἐν μέσσοισι· τάφοσ δ’ ἕλεν ἄνδρα ἕκαστον. τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε Μέδων πεπνυμένα εἰδώσ· "κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι·

οὐ γὰρ Ὀδυσσεὺσ ἀθανάτων ἀέκητι θεῶν τάδ’ ἐμήσατο ἔργα· αὐτὸσ ἐγὼν εἶδον θεὸν ἄμβροτον, ὅσ ῥ’ Ὀδυσῆϊ ἐγγύθεν ἑστήκει καὶ Μέντορι πάντα ἐῴκει. ἀθάνατοσ δὲ θεὸσ τοτὲ μὲν προπάροιθ’ Ὀδυσῆοσ φαίνετο θαρσύνων, τοτὲ δὲ μνηστῆρασ ὀρίνων θῦνε κατὰ μέγαρον· τοὶ δ’ ἀγχιστῖνοι ἔπιπτον. ὣσ φάτο, τοὺσ δ’ ἄρα πάντασ ὑπὸ χλωρὸν δέοσ ᾕρει.

τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε γέρων ἡρ́ωσ Ἁλιθέρσησ Μαστορίδησ· ὁ γὰρ οἰο͂σ ὁρ́α πρόσσω καὶ ὀπίσσω· ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπε· "κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι κεν εἴπω·

ὑμετέρῃ κακότητι, φίλοι, τάδε ἔργα γένοντο· οὐ γὰρ ἐμοὶ πείθεσθ’, οὐ Μέντορι ποιμένι λαῶν, ὑμετέρουσ παῖδασ καταπαυέμεν ἀφροσυνάων, οἳ μέγα ἔργον ἔρεξαν ἀτασθαλίῃσι κακῇσι, κτήματα κείροντεσ καὶ ἀτιμάζοντεσ ἄκοιτιν ἀνδρὸσ ἀριστῆοσ· τὸν δ’ οὐκέτι φάντο νέεσθαι. καὶ νῦν ὧδε γένοιτο. πίθεσθέ μοι ὡσ ἀγορεύω· μὴ ἰόμεν, μή πού τισ ἐπίσπαστον κακὸν εὑρ́ῃ. ὣσ ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρ’ ἀνήϊξαν μεγάλῳ ἀλαλητῷ ἡμίσεων πλείουσ·

τοὶ δ’ ἀθρόοι αὐτόθι μίμνον· οὐ γὰρ σφιν ἅδε μῦθοσ ἐνὶ φρεσίν, ἀλλ’ Εὐπείθει πείθοντ’· αἶψα δ’ ἔπειτ’ ἐπὶ τεύχεα ἐσσεύοντο. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἕσσαντο περὶ χροὶ̈ νώροπα χαλκόν, ἀθρόοι ἠγερέθοντο πρὸ ἄστεοσ εὐρυχόροιο. τοῖσιν δ’ Εὐπείθησ ἡγήσατο νηπιέῃσι· φῆ δ’ ὅ γε τίσεσθαι παιδὸσ φόνον, οὐδ’ ἄρ’ ἔμελλεν ἂψ ἀπονοστήσειν, ἀλλ’ αὐτοῦ πότμον ἐφέψειν. αὐτὰρ Ἀθηναίη Ζῆνα Κρονίωνα προσηύδα·

"ὦ πάτερ ἡμέτερε, Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων, εἰπέ μοι εἰρομένῃ, τί νύ τοι νόοσ ἔνδοθι κεύθει; ἢ προτέρω πόλεμόν τε κακὸν καὶ φύλοπιν αἰνὴν τεύξεισ, ἦ φιλότητα μετ’ ἀμφοτέροισι τίθησθα; τὴν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύσ·

"τέκνον ἐμόν, τί με ταῦτα διείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷσ; οὐ γὰρ δὴ τοῦτον μὲν ἐβούλευσασ νόον αὐτή, ὡσ ἦ τοι κείνουσ Ὀδυσεὺσ ἀποτίσεται ἐλθών; ἔρξον ὅπωσ ἐθέλεισ· ἐρέω τέ τοι ὡσ ἐπέοικεν. ἐπεὶ δὴ μνηστῆρασ ἐτίσατο δῖοσ Ὀδυσσεύσ, ὁρ́κια πιστὰ ταμόντεσ ὁ μὲν βασιλευέτω αἰεί, ἡμεῖσ δ’ αὖ παίδων τε κασιγνήτων τε φόνοιο ἔκλησιν θέωμεν· τοὶ δ’ ἀλλήλουσ φιλεόντων ὡσ τὸ πάροσ, πλοῦτοσ δὲ καὶ εἰρήνη ἅλισ ἔστω. ὣσ εἰπὼν ὤτρυνε πάροσ μεμαυῖαν Ἀθήνην, βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων ἀί̈ξασα.

οἱ δ’ ἐπεὶ οὖν σίτοιο μελίφρονοσ ἐξ ἔρον ἕντο, τοῖσ δ’ ἄρα μύθων ἦρχε πολύτλασ δῖοσ Ὀδυσσεύσ·

"ἐξελθών τισ ἴδοι μὴ δὴ σχεδὸν ὦσι κιόντεσ. ὣσ ἔφατ’·

ἐκ δ’ υἱὸσ Δολίου κίεν, ὡσ ἐκέλευεν· στῆ δ’ ἄρ’ ἐπ’ οὐδὸν ἰών, τοὺσ δὲ σχεδὸν ἔσιδε πάντασ· αἶψα δ’ Ὀδυσσῆα ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· "οἵδε δὴ ἐγγὺσ ἐάσ’· ἀλλ’ ὁπλιζώμεθα θᾶσσον. ὣσ ἔφαθ’, οἱ δ’ ὤρνυντο καὶ ἐν τεύχεσσι δύοντο, τέσσαρεσ ἀμφ’ Ὀδυσῆ’, ἓξ δ’ υἱεῖσ οἱ Δολίοιο·

ἐν δ’ ἄρα Λαέρτησ Δολίοσ τ’ ἐσ τεύχε’ ἔδυνον, καὶ πολιοί περ ἐόντεσ, ἀναγκαῖοι πολεμισταί. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἕσσαντο περὶ χροὶ̈ νώροπα χαλκόν, ὠί̈ξάν ῥα θύρασ, ἐκ δ’ ἠί̈ον, ἄρχε δ’ Ὀδυσσεύσ. τοῖσι δ’ ἐπ’ ἀγχίμολον θυγάτηρ Διὸσ ἦλθεν Ἀθήνη Μέντορι εἰδομένη ἠμὲν δέμασ ἠδὲ καὶ αὐδήν.

τὴν μὲν ἰδὼν γήθησε πολύτλασ δῖοσ Ὀδυσσεύσ· αἶψα δὲ Τηλέμαχον προσεφώνεεν ὃν φίλον υἱόν· "Τηλέμαχ’, ἤδη μὲν τόδε γ’ εἴσεαι αὐτὸσ ἐπελθών, ἀνδρῶν μαρναμένων ἵνα τε κρίνονται ἄριστοι, μή τι καταισχύνειν πατέρων γένοσ, οἳ τὸ πάροσ περ ἀλκῇ τ’ ἠνορέῃ τε κεκάσμεθα πᾶσαν ἐπ’ αἰᾶν.

" τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχοσ πεπνυμένοσ ἀντίον ηὔδα· "ὄψεαι, αἴ κ’ ἐθέλῃσθα, πάτερ φίλε, τῷδ’ ἐπὶ θυμῷ οὔ τι καταισχύνοντα τεὸν γένοσ, ὡσ ἀγορεύεισ. ὣσ φάτο, Λαέρτησ δ’ ἐχάρη καὶ μῦθον ἐείπε·

"τίσ νύ μοι ἡμέρη ἥδε, θεοὶ φίλοι; ἦ μάλα χαίρω· υἱόσ θ’ υἱωνόσ τ’ ἀρετῆσ πέρι δῆριν ἔχουσιν. τὸν δὲ παρισταμένη προσέφη γλαυκῶπισ Ἀθήνη·

"ὦ Ἀρκεισιάδη, πάντων πολὺ φίλταθ’ ἑταίρων, εὐξάμενοσ κούρῃ γλαυκώπιδι καὶ Διὶ πατρί, αἶψα μαλ’ ἀμπεπαλὼν προί̈ει δολιχόσκιον ἔγχοσ. ὣσ φάτο, καί ῥ’ ἔμπνευσε μένοσ μέγα Παλλὰσ Ἀθήνη εὐξάμενοσ δ’ ἄρ’ ἔπειτα Διὸσ κούρῃ μεγάλοιο, αἶψα μάλ’ ἀμπεπαλὼν προί̈ει δολιχόσκιον ἔγχοσ, καὶ βάλεν Εὐπείθεα κόρυθοσ διὰ χαλκοπαρῄου.

ἡ δ’ οὐκ ἔγχοσ ἔρυτο, διαπρὸ δὲ εἴσατο χαλκόσ, δούπησεν δὲ πεσών, ἀράβησε δὲ τεύχε’ ἐπ’ αὐτῷ. ἐν δ’ ἔπεσον προμάχοισ Ὀδυσεὺσ καὶ φαίδιμοσ υἱόσ, τύπτον δὲ ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισι. καί νύ κε δὴ πάντασ ὄλεσαν καὶ ἔθηκαν ἀνόστουσ, εἰ μὴ Ἀθηναίη, κούρη Διὸσ αἰγιόχοιο, ἠύ̈σεν φωνῇ, κατὰ ἔσχεθε λαὸν ἅπαντα. "ἴσχεσθε πτολέμου, Ἰθακήσιοι, ἀργαλέοιο, ὥσ κεν ἀναιμωτί γε διακρινθῆτε τάχιστα.

ὣσ φάτ’ Ἀθηναίη, τοὺσ δὲ χλωρὸν δέοσ εἷλεν·

τῶν δ’ ἄρα δεισάντων ἐκ χειρῶν ἔπτατο τεύχεα, πάντα δ’ ἐπὶ χθονὶ πῖπτε, θεᾶσ ὄπα φωνησάσησ· πρὸσ δὲ πόλιν τρωπῶντο λιλαιόμενοι βιότοιο. σμερδαλέον δ’ ἐβόησε πολύτλασ δῖοσ Ὀδυσσεύσ, οἴμησεν δὲ ἀλεὶσ ὥσ τ’ αἰετὸσ ὑψιπετήεισ. καὶ τότε δὴ Κρονίδησ ἀφίει ψολόεντα κεραυνόν, κὰδ δ’ ἔπεσε πρόσθε γλαυκώπιδοσ ὀβριμοπάτρησ. δὴ τότ’ Ὀδυσσῆα προσέφη γλαυκῶπισ Ἀθήνη· "διογενὲσ Λαερτιάδη, πολυμήχαν’ Ὀδυσσεῦ, ἴσχεο, παῦε δὲ νεῖκοσ ὁμοιί̈ου πολέμοιο, μή πωσ τοι Κρονίδησ κεχολώσεται εὐρύοπα Ζεύσ.

ὣσ φάτ’ Ἀθηναίη, ὁ δ’ ἐπείθετο, χαῖρε δὲ θυμῷ.

ὁρ́κια δ’ αὖ κατόπισθε μετ’ ἀμφοτέροισιν ἔθηκεν Παλλὰσ Ἀθηναίη, κούρη Διὸσ αἰγιόχοιο, Μέντορι εἰδομένη ἠμὲν δέμασ ἠδὲ καὶ αὐδήν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION