Homer, Odyssey, Book 4

(호메로스, 오디세이아, Book 4)

οἱ δ’ ἷξον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν, πρὸσ δ’ ἄρα δώματ’ ἔλων Μενελάου κυδαλίμοιο. τὸν δ’ εὑρ͂ον δαινύντα γάμον πολλοῖσιν ἔτῃσιν υἱέοσ ἠδὲ θυγατρὸσ ἀμύμονοσ ᾧ ἐνὶ οἴκῳ. τὴν μὲν Ἀχιλλῆοσ ῥηξήνοροσ υἱέι πέμπεν· ἐν Τροίῃ γὰρ πρῶτον ὑπέσχετο καὶ κατένευσε δωσέμεναι, τοῖσιν δὲ θεοὶ γάμον ἐξετέλειον. τὴν ἄρ’ ὅ γ’ ἔνθ’ ἵπποισι καὶ ἁρ́μασι πέμπε νέεσθαι Μυρμιδόνων προτὶ ἄστυ περικλυτόν, οἷσιν ἄνασσεν. υἱέι δὲ Σπάρτηθεν Ἀλέκτοροσ ἤγετο κούρην, ὅσ οἱ τηλύγετοσ γένετο κρατερὸσ Μεγαπένθησ ἐκ δούλησ· Ἑλένῃ δὲ θεοὶ γόνον οὐκέτ’ ἔφαινον, ἐπεὶ δὴ τὸ πρῶτον ἐγείνατο παῖδ’ ἐρατεινήν, Ἑρμιόνην, ἣ εἶδοσ ἔχε χρυσέησ Ἀφροδίτησ. ὣσ οἱ μὲν δαίνυντο καθ’ ὑψερεφὲσ μέγα δῶμα γείτονεσ ἠδὲ ἔται Μενελάου κυδαλίμοιο, τερπόμενοι· μετὰ δέ σφιν ἐμέλπετο θεῖοσ ἀοιδὸσ φορμίζων, δοιὼ δὲ κυβιστητῆρε κατ’ αὐτούσ, μολπῆσ ἐξάρχοντοσ, ἐδίνευον κατὰ μέσσουσ. τὼ δ’ αὖτ’ ἐν προθύροισι δόμων αὐτώ τε καὶ ἵππω, Τηλέμαχόσ θ’ ἡρ́ωσ καὶ Νέστοροσ ἀγλαὸσ υἱόσ, στῆσαν·

ὁ δὲ προμολὼν ἴδετο κρείων Ἐτεωνεύσ, ὀτρηρὸσ θεράπων Μενελάου κυδαλίμοιο, βῆ δ’ ἴμεν ἀγγελέων διὰ δώματα ποιμένι λαῶν, ἀγχοῦ δ’ ἱστάμενοσ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· "ξείνω δή τινε τώδε, διοτρεφὲσ ὦ Μενέλαε, ἄνδρε δύω, γενεῇ δὲ Διὸσ μεγάλοιο ἐίκτον.

ἀλλ’ εἴπ’, ἤ σφωιν καταλύσομεν ὠκέασ ἵππουσ, ἦ ἄλλον πέμπωμεν ἱκανέμεν, ὅσ κε φιλήσῃ. τὸν δὲ μέγ’ ὀχθήσασ προσέφη ξανθὸσ Μενέλαοσ·

"οὐ μὲν νήπιοσ ἦσθα, Βοηθοί̈δη Ἐτεωνεῦ, τὸ πρίν· ἀτὰρ μὲν νῦν γε πάϊσ ὣσ νήπια βάζεισ. ἦ μὲν δὴ νῶι ξεινήια πολλὰ φαγόντε ἄλλων ἀνθρώπων δεῦρ’ ἱκόμεθ’, αἴ κέ ποθι Ζεὺσ ἐξοπίσω περ παύσῃ ὀιζύοσ. ἀλλὰ λύ’ ἵππουσ ξείνων, ἐσ δ’ αὐτοὺσ προτέρω ἄγε θοινηθῆναι. ὣσ φάθ’, ὁ δὲ μεγάροιο διέσσυτο, κέκλετο δ’ ἄλλουσ ὀτρηροὺσ θεράποντασ ἅμα σπέσθαι ἑοῖ αὐτῷ.

οἱ δ’ ἵππουσ μὲν λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ ἱδρώοντασ, καὶ τοὺσ μὲν κατέδησαν ἐφ’ ἱππείῃσι κάπῃσι, πὰρ δ’ ἔβαλον ζειάσ, ἀνὰ δὲ κρῖ λευκὸν ἔμιξαν, ἁρ́ματα δ’ ἔκλιναν πρὸσ ἐνώπια παμφανόωντα, αὐτοὺσ δ’ εἰσῆγον θεῖον δόμον. οἱ δὲ ἰδόντεσ θαύμαζον κατὰ δῶμα διοτρεφέοσ βασιλῆοσ· ὥσ τε γὰρ ἠελίου αἴγλη πέλεν ἠὲ σελήνησ δῶμα καθ’ ὑψερεφὲσ Μενελάου κυδαλίμοιο. αὐτὰρ ἐπεὶ τάρπησαν ὁρώμενοι ὀφθαλμοῖσιν, ἔσ ῥ’ ἀσαμίνθουσ βάντεσ ἐυξέστασ λούσαντο. τοὺσ δ’ ἐπεὶ οὖν δμῳαὶ λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ, ἀμφὶ δ’ ἄρα χλαίνασ οὔλασ βάλον ἠδὲ χιτῶνασ, ἔσ ῥα θρόνουσ ἕζοντο παρ’ Ἀτρεί̈δην Μενέλαον.

χέρνιβα δ’ ἀμφίπολοσ προχόῳ ἐπέχευε φέρουσα καλῇ χρυσείῃ ὑπὲρ ἀργυρέοιο λέβητοσ, νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσσε τράπεζαν. σῖτον δ’ αἰδοίη ταμίη παρέθηκε φέρουσα, εἴδατα πόλλ’ ἐπιθεῖσα, χαριζομένη παρεόντων. δαιτρὸσ δὲ κρειῶν πίνακασ παρέθηκεν ἀείρασ παντοίων, παρὰ δέ σφι τίθει χρύσεια κύπελλα. τὼ καὶ δεικνύμενοσ προσέφη ξανθὸσ Μενέλαοσ· "σίτου θ’ ἅπτεσθον καὶ χαίρετον.

αὐτὰρ ἔπειτα δείπνου πασσαμένω εἰρησόμεθ’, οἵ τινέσ ἐστον ἀνδρῶν· οὐ γὰρ σφῷν γε γένοσ ἀπόλωλε τοκήων, ἀλλ’ ἀνδρῶν γένοσ ἐστὲ διοτρεφέων βασιλήων σκηπτούχων, ἐπεὶ οὔ κε κακοὶ τοιούσδε τέκοιεν. ὣσ φάτο, καί σφιν νῶτα βοὸσ παρὰ πίονα θῆκεν ὄπτ’ ἐν χερσὶν ἑλών, τά ῥά οἱ γέρα πάρθεσαν αὐτῷ.

οἱ δ’ ἐπ’ ὀνείαθ’ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρασ ἰάλλον. αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιοσ καὶ ἐδητύοσ ἐξ ἔρον ἕντο, δὴ τότε Τηλέμαχοσ προσεφώνεε Νέστοροσ υἱόν, ἄγχι σχὼν κεφαλήν, ἵνα μὴ πευθοίαθ’ οἱ ἄλλοι· "φράζεο, Νεστορίδη, τῷ ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ, χαλκοῦ τε στεροπὴν κὰδ δώματα ἠχήεντα χρυσοῦ τ’ ἠλέκτρου τε καὶ ἀργύρου ἠδ’ ἐλέφαντοσ.

Ζηνόσ που τοιήδε γ’ Ὀλυμπίου ἔνδοθεν αὐλή, ὅσσα τάδ’ ἄσπετα πολλά· σέβασ μ’ ἔχει εἰσορόωντα. τοῦ δ’ ἀγορεύοντοσ ξύνετο ξανθὸσ Μενέλαοσ, καί σφεασ φωνήσασ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

"τέκνα φίλ’, ἦ τοι Ζηνὶ βροτῶν οὐκ ἄν τισ ἐρίζοι·

ὧν ὄφελον τριτάτην περ ἔχων ἐν δώμασι μοῖραν ναίειν, οἱ δ’ ἄνδρεσ σόοι ἔμμεναι, οἳ τότ’ ὄλοντο Τροίῃ ἐν εὐρείῃ ἑκὰσ Ἄργεοσ ἱπποβότοιο. ἀθάνατοι γὰρ τοῦ γε δόμοι καὶ κτήματ’ ἐάσιν· ἀνδρῶν δ’ ἤ κέν τίσ μοι ἐρίσσεται, ἠὲ καὶ οὐκί, κτήμασιν. ἦ γὰρ πολλὰ παθὼν καὶ πόλλ’ ἐπαληθεὶσ ἠγαγόμην ἐν νηυσὶ καὶ ὀγδοάτῳ ἔτει ἦλθον, Κύπρον Φοινίκην τε καὶ Αἰγυπτίουσ ἐπαληθείσ, Αἰθίοπάσ θ’ ἱκόμην καὶ Σιδονίουσ καὶ Ἐρεμβοὺσ καὶ Λιβύην, ἵνα τ’ ἄρνεσ ἄφαρ κεραοὶ τελέθουσι. τρὶσ γὰρ τίκτει μῆλα τελεσφόρον εἰσ ἐνιαυτόν. ἔνθα μὲν οὔτε ἄναξ ἐπιδευὴσ οὔτε τι ποιμὴν τυροῦ καὶ κρειῶν οὐδὲ γλυκεροῖο γάλακτοσ, ἀλλ’ αἰεὶ παρέχουσιν ἐπηετανὸν γάλα θῆσθαι. ἡο͂σ ἐγὼ περὶ κεῖνα πολὺν βίοτον συναγείρων ἠλώμην, τῆόσ μοι ἀδελφεὸν ἄλλοσ ἔπεφνεν λάθρῃ, ἀνωιστί, δόλῳ οὐλομένησ ἀλόχοιο· ὣσ οὔ τοι χαίρων τοῖσδε κτεάτεσσιν ἀνάσσω. καὶ πατέρων τάδε μέλλετ’ ἀκουέμεν, οἵ τινεσ ὑμῖν εἰσίν, ἐπεὶ μάλα πολλὰ πάθον, καὶ ἀπώλεσα οἶκον εὖ μάλα ναιετάοντα, κεχανδότα πολλὰ καὶ ἐσθλά. ἀλλ’ ἔμπησ πάντασ μὲν ὀδυρόμενοσ καὶ ἀχεύων πολλάκισ ἐν μεγάροισι καθήμενοσ ἡμετέροισιν ἄλλοτε μέν τε γόῳ φρένα τέρπομαι, ἄλλοτε δ’ αὖτε παύομαι·

αἰψηρὸσ δὲ κόροσ κρυεροῖο γόοιο. τῶν πάντων οὐ τόσσον ὀδύρομαι, ἀχνύμενόσ περ, ὡσ ἑνόσ, ὅσ τέ μοι ὕπνον ἀπεχθαίρει καὶ ἐδωδὴν μνωομένῳ, ἐπεὶ οὔ τισ Ἀχαιῶν τόσσ’ ἐμόγησεν, ὅσσ’ Ὀδυσεὺσ ἐμόγησε καὶ ἤρατο. τῷ δ’ ἄρ’ ἔμελλεν αὐτῷ κήδε’ ἔσεσθαι, ἐμοὶ δ’ ἄχοσ αἰὲν ἄλαστον κείνου, ὅπωσ δὴ δηρὸν ἀποίχεται, οὐδέ τι ἴδμεν, ζώει ὅ γ’ ἦ τέθνηκεν. ὀδύρονταί νύ που αὐτὸν Λαέρτησ θ’ ὁ γέρων καὶ ἐχέφρων Πηνελόπεια Τηλέμαχόσ θ’, ὃν ἔλειπε νέον γεγαῶτ’ ἐνὶ οἴκῳ. ὣσ φάτο, τῷ δ’ ἄρα πατρὸσ ὑφ’ ἵμερον ὦρσε γόοιο.

δάκρυ δ’ ἀπὸ βλεφάρων χαμάδισ βάλε πατρὸσ ἀκούσασ, χλαῖναν πορφυρέην ἄντ’ ὀφθαλμοῖιν ἀνασχὼν ἀμφοτέρῃσιν χερσί. νόησε δέ μιν Μενέλαοσ, μερμήριξε δ’ ἔπειτα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, ἠέ μιν αὐτὸν πατρὸσ ἐάσειε μνησθῆναι ἦ πρῶτ’ ἐξερέοιτο ἕκαστά τε πειρήσαιτο. ἡο͂σ ὁ ταῦθ’ ὡρ́μαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, ἐκ δ’ Ἑλένη θαλάμοιο θυώδεοσ ὑψορόφοιο ἤλυθεν Ἀρτέμιδι χρυσηλακάτῳ ἐικυῖα.

τῇ δ’ ἄρ’ ἅμ’ Ἀδρήστη κλισίην εὔτυκτον ἔθηκεν, Ἀλκίππη δὲ τάπητα φέρεν μαλακοῦ ἐρίοιο, Φυλὼ δ’ ἀργύρεον τάλαρον φέρε, τόν οἱ ἔθηκεν Ἀλκάνδρη, Πολύβοιο δάμαρ, ὃσ ἔναι’ ἐνὶ Θήβῃσ Αἰγυπτίῃσ, ὅθι πλεῖστα δόμοισ ἐν κτήματα κεῖται· ὃσ Μενελάῳ δῶκε δύ’ ἀργυρέασ ἀσαμίνθουσ, δοιοὺσ δὲ τρίποδασ, δέκα δὲ χρυσοῖο τάλαντα. χωρὶσ δ’ αὖθ’ Ἑλένῃ ἄλοχοσ πόρε κάλλιμα δῶρα· χρυσέην τ’ ἠλακάτην τάλαρόν θ’ ὑπόκυκλον ὄπασσεν ἀργύρεον, χρυσῷ δ’ ἐπὶ χείλεα κεκράαντο. τόν ῥά οἱ ἀμφίπολοσ Φυλὼ παρέθηκε φέρουσα νήματοσ ἀσκητοῖο βεβυσμένον· αὐτὰρ ἐπ’ αὐτῷ ἠλακάτη τετάνυστο ἰοδνεφὲσ εἶροσ ἔχουσα. ἕζετο δ’ ἐν κλισμῷ, ὑπὸ δὲ θρῆνυσ ποσὶν ἠε͂ν. αὐτίκα δ’ ἥ γ’ ἐπέεσσι πόσιν ἐρέεινεν ἕκαστα· "ἴδμεν δή, Μενέλαε διοτρεφέσ, οἵ τινεσ οἵδε ἀνδρῶν εὐχετόωνται ἱκανέμεν ἡμέτερον δῶ;

ψεύσομαι ἦ ἔτυμον ἐρέω; κέλεται δέ με θυμόσ. οὐ γάρ πώ τινά φημι ἐοικότα ὧδε ἰδέσθαι οὔτ’ ἄνδρ’ οὔτε γυναῖκα, σέβασ μ’ ἔχει εἰσορόωσαν, ὡσ ὅδ’ Ὀδυσσῆοσ μεγαλήτοροσ υἱῖ ἐοίκε, Τηλεμάχῳ, τὸν ἔλειπε νέον γεγαῶτ’ ἐνὶ οἴκῳ κεῖνοσ ἀνήρ, ὅτ’ ἐμεῖο κυνώπιδοσ εἵνεκ’ Ἀχαιοὶ ἤλθεθ’ ὑπὸ Τροίην πόλεμον θρασὺν ὁρμαίνοντεσ. τὴν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη ξανθὸσ Μενέλαοσ·

"οὕτω νῦν καὶ ἐγὼ νοέω, γύναι, ὡσ σὺ ἐίσκεισ· κείνου γὰρ τοιοίδε πόδεσ τοιαίδε τε χεῖρεσ ὀφθαλμῶν τε βολαὶ κεφαλή τ’ ἐφύπερθέ τε χαῖται. καὶ νῦν ἦ τοι ἐγὼ μεμνημένοσ ἀμφ’ Ὀδυσῆι μυθεόμην, ὅσα κεῖνοσ ὀιζύσασ ἐμόγησεν ἀμφ’ ἐμοί, αὐτὰρ ὁ πικρὸν ὑπ’ ὀφρύσι δάκρυον εἶβε, χλαῖναν πορφυρέην ἄντ’ ὀφθαλμοῖιν ἀνασχών. τὸν δ’ αὖ Νεστορίδησ Πεισίστρατοσ ἀντίον ηὔδα·

"Ἀτρεί̈δη Μενέλαε διοτρεφέσ, ὄρχαμε λαῶν, κείνου μέν τοι ὅδ’ υἱὸσ ἐτήτυμον, ὡσ ἀγορεύεισ· ἀλλὰ σαόφρων ἐστί, νεμεσσᾶται δ’ ἐνὶ θυμῷ ὧδ’ ἐλθὼν τὸ πρῶτον ἐπεσβολίασ ἀναφαίνειν ἄντα σέθεν, τοῦ νῶι θεοῦ ὣσ τερπόμεθ’ αὐδῇ. αὐτὰρ ἐμὲ προέηκε Γερήνιοσ ἱππότα Νέστωρ τῷ ἅμα πομπὸν ἕπεσθαι· ἐέλδετο γάρ σε ἰδέσθαι, ὄφρα οἱ ἤ τι ἔποσ ὑποθήσεαι ἠέ τι ἔργον. πολλὰ γὰρ ἄλγε’ ἔχει πατρὸσ πάϊσ οἰχομένοιο ἐν μεγάροισ, ᾧ μὴ ἄλλοι ἀοσσητῆρεσ ἐώσιν, ὡσ νῦν Τηλεμάχῳ ὁ μὲν οἴχεται, οὐδέ οἱ ἄλλοι εἴσ’ οἵ κεν κατὰ δῆμον ἀλάλκοιεν κακότητα. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη ξανθὸσ Μενέλαοσ·

"ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ φίλου ἀνέροσ υἱὸσ ἐμὸν δῶ ἵκεθ’, ὃσ εἵνεκ’ ἐμεῖο πολέασ ἐμόγησεν ἀέθλουσ· καί μιν ἔφην ἐλθόντα φιλησέμεν ἔξοχον ἄλλων Ἀργείων, εἰ νῶιν ὑπεὶρ ἅλα νόστον ἔδωκε νηυσὶ θοῇσι γενέσθαι Ὀλύμπιοσ εὐρύοπα Ζεύσ. καί κέ οἱ Ἄργεϊ νάσσα πόλιν καὶ δώματ’ ἔτευξα, ἐξ Ἰθάκησ ἀγαγὼν σὺν κτήμασι καὶ τέκεϊ ᾧ καὶ πᾶσιν λαοῖσι, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξασ, αἳ περιναιετάουσιν, ἀνάσσονται δ’ ἐμοὶ αὐτῷ. καί κε θάμ’ ἐνθάδ’ ἐόντεσ ἐμισγόμεθ’· οὐδέ κεν ἡμέασ ἄλλο διέκρινεν φιλέοντέ τε τερπομένω τε, πρίν γ’ ὅτε δὴ θανάτοιο μέλαν νέφοσ ἀμφεκάλυψεν. ἀλλὰ τὰ μέν που μέλλεν ἀγάσσεσθαι θεὸσ αὐτόσ, ὃσ κεῖνον δύστηνον ἀνόστιμον οἰο͂ν ἔθηκεν. ὣσ φάτο, τοῖσι δὲ πᾶσιν ὑφ’ ἵμερον ὦρσε γόοιο.

κλαῖε μὲν Ἀργείη Ἑλένη, Διὸσ ἐκγεγαυῖα, κλαῖε δὲ Τηλέμαχόσ τε καὶ Ἀτρεί̈δησ Μενέλαοσ, οὐδ’ ἄρα Νέστοροσ υἱὸσ ἀδακρύτω ἔχεν ὄσσε· μνήσατο γὰρ κατὰ θυμὸν ἀμύμονοσ Ἀντιλόχοιο, τόν ῥ’ Ηοὖσ ἔκτεινε φαεινῆσ ἀγλαὸσ υἱόσ· τοῦ ὅ γ’ ἐπιμνησθεὶσ ἔπεα πτερόεντ’ ἀγόρευεν· "Ἀτρεί̈δη, περὶ μέν σε βροτῶν πεπνυμένον εἶναι Νέστωρ φάσχ’ ὁ γέρων, ὅτ’ ἐπιμνησαίμεθα σεῖο οἷσιν ἐνὶ μεγάροισι, καὶ ἀλλήλουσ ἐρέοιμεν.

καὶ νῦν, εἴ τί που ἔστι, πίθοιό μοι· οὐ γὰρ ἐγώ γε τέρπομ’ ὀδυρόμενοσ μεταδόρπιοσ, ἀλλὰ καὶ ἠὼσ ἔσσεται ἠριγένεια· νεμεσσῶμαί γε μὲν οὐδὲν κλαίειν ὅσ κε θάνῃσι βροτῶν καὶ πότμον ἐπίσπῃ. τοῦτό νυ καὶ γέρασ οἰο͂ν ὀιζυροῖσι βροτοῖσιν, κείρασθαί τε κόμην βαλέειν τ’ ἀπὸ δάκρυ παρειῶν. καὶ γὰρ ἐμὸσ τέθνηκεν ἀδελφεόσ, οὔ τι κάκιστοσ Ἀργείων· μέλλεισ δὲ σὺ ἴδμεναι· οὐ γὰρ ἐγώ γε ἤντησ’ οὐδὲ ἴδον· περὶ δ’ ἄλλων φασὶ γενέσθαι Ἀντίλοχον, πέρι μὲν θείειν ταχὺν ἠδὲ μαχητήν. τὸν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη ξανθὸσ Μενέλαοσ·

"ὦ φίλ’, ἐπεὶ τόσα εἶπεσ, ὅσ’ ἂν πεπνυμένοσ ἀνὴρ εἴποι καὶ ῥέξειε, καὶ ὃσ προγενέστεροσ εἰή· τοίου γὰρ καὶ πατρόσ, ὃ καὶ πεπνυμένα βάζεισ, ῥεῖα δ’ ἀρίγνωτοσ γόνοσ ἀνέροσ ᾧ τε Κρονίων ὄλβον ἐπικλώσῃ γαμέοντί τε γεινομένῳ τε, ὡσ νῦν Νέστορι δῶκε διαμπερὲσ ἤματα πάντα αὐτὸν μὲν λιπαρῶσ γηρασκέμεν ἐν μεγάροισιν, υἱέασ αὖ πινυτούσ τε καὶ ἔγχεσιν εἶναι ἀρίστουσ. ἡμεῖσ δὲ κλαυθμὸν μὲν ἐάσομεν, ὃσ πρὶν ἐτύχθη, δόρπου δ’ ἐξαῦτισ μνησώμεθα, χερσὶ δ’ ἐφ’ ὕδωρ χευάντων. μῦθοι δὲ καὶ ἠῶθέν περ ἔσονται Τηλεμάχῳ καὶ ἐμοὶ διαειπέμεν ἀλλήλοισιν. ὣσ ἔφατ’, Ἀσφαλίων δ’ ἄρ ὕδωρ ἐπὶ χεῖρασ ἔχευεν, ὀτρηρὸσ θεράπων Μενελάου κυδαλίμοιο.

οἱ δ’ ἐπ’ ὀνείαθ’ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρασ ἰάλλον. ἔνθ’ αὖτ’ ἄλλ’ ἐνόησ’ Ἑλένη Διὸσ ἐκγεγαυῖα·

αὐτίκ’ ἄρ’ εἰσ οἶνον βάλε φάρμακον, ἔνθεν ἔπινον, νηπενθέσ τ’ ἄχολόν τε, κακῶν ἐπίληθον ἁπάντων. ὃσ τὸ καταβρόξειεν, ἐπὴν κρητῆρι μιγείη, οὔ κεν ἐφημέριόσ γε βάλοι κατὰ δάκρυ παρειῶν, οὐδ’ εἴ οἱ κατατεθναίη μήτηρ τε πατήρ τε, οὐδ’ εἴ οἱ προπάροιθεν ἀδελφεὸν ἢ φίλον υἱὸν χαλκῷ δηιόῳεν, ὁ δ’ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῷτο. τοῖα Διὸσ θυγάτηρ ἔχε φάρμακα μητιόεντα, ἐσθλά, τά οἱ Πολύδαμνα πόρεν, Θῶνοσ παράκοιτισ Αἰγυπτίη, τῇ πλεῖστα φέρει ζείδωροσ ἄρουρα φάρμακα, πολλὰ μὲν ἐσθλὰ μεμιγμένα πολλὰ δὲ λυγρά· ἰητρὸσ δὲ ἕκαστοσ ἐπιστάμενοσ περὶ πάντων ἀνθρώπων· ἦ γὰρ Παιήονόσ εἰσι γενέθλησ. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἐνέηκε κέλευσέ τε οἰνοχοῆσαι, ἐξαῦτισ μύθοισιν ἀμειβομένη προσέειπεν· "Ἀτρεί̈δη Μενέλαε διοτρεφὲσ ἠδὲ καὶ οἵδε ἀνδρῶν ἐσθλῶν παῖδεσ·

ἀτὰρ θεὸσ ἄλλοτε ἄλλῳ Ζεὺσ ἀγαθόν τε κακόν τε διδοῖ· δύναται γὰρ ἅπαντα· ἦ τοι νῦν δαίνυσθε καθήμενοι ἐν μεγάροισι καὶ μύθοισ τέρπεσθε· ἐοικότα γὰρ καταλέξω. πάντα μὲν οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι οὐδ’ ὀνομήνω, ὅσσοι Ὀδυσσῆοσ ταλασίφρονόσ εἰσιν ἀέθλοι· ἀλλ’ οἱο͂ν τόδ’ ἔρεξε καὶ ἔτλη καρτερὸσ ἀνὴρ δήμῳ ἔνι Τρώων, ὅθι πάσχετε πήματ’ Ἀχαιοί. αὐτόν μιν πληγῇσιν ἀεικελίῃσι δαμάσσασ, σπεῖρα κάκ’ ἀμφ’ ὤμοισι βαλών, οἰκῆι ἐοικώσ, ἀνδρῶν δυσμενέων κατέδυ πόλιν εὐρυάγυιαν· ἄλλῳ δ’ αὐτὸν φωτὶ κατακρύπτων ἠίσκε, δέκτῃ, ὃσ οὐδὲν τοῖοσ ἐήν ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν. τῷ ἴκελοσ κατέδυ Τρώων πόλιν, οἱ δ’ ἀβάκησαν πάντεσ· ἐγὼ δέ μιν οἰή ἀνέγνων τοῖον ἐόντα, καί μιν ἀνηρώτων· ὁ δὲ κερδοσύνῃ ἀλέεινεν. ἀλλ’ ὅτε δή μιν ἐγὼ λόεον καὶ χρῖον ἐλαίῳ, ἀμφὶ δὲ εἵματα ἕσσα καὶ ὤμοσα καρτερὸν ὁρ́κον μὴ μὲν πρὶν Ὀδυσῆα μετὰ Τρώεσσ’ ἀναφῆναι, πρίν γε τὸν ἐσ νῆάσ τε θοὰσ κλισίασ τ’ ἀφικέσθαι, καὶ τότε δή μοι πάντα νόον κατέλεξεν Ἀχαιῶν. πολλοὺσ δὲ Τρώων κτείνασ ταναήκεϊ χαλκῷ ἦλθε μετ’ Ἀργείουσ, κατὰ δὲ φρόνιν ἤγαγε πολλήν. ἔνθ’ ἄλλαι Τρῳαὶ λίγ’ ἐκώκυον· αὐτὰρ ἐμὸν κῆρ χαῖρ’, ἐπεὶ ἤδη μοι κραδίη τέτραπτο νέεσθαι ἂψ οἶκόνδ’, ἄτην δὲ μετέστενον, ἣν Ἀφροδίτη δῶχ’, ὅτε μ’ ἤγαγε κεῖσε φίλησ ἀπὸ πατρίδοσ αἰήσ, παῖδά τ’ ἐμὴν νοσφισσαμένην θάλαμόν τε πόσιν τε οὔ τευ δευόμενον, οὔτ’ ἂρ φρένασ οὔτε τι εἶδοσ. τὴν δ’ ἀπαμειβόμενοσ προσέφη ξανθὸσ Μενέλαοσ·

"ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, γύναι, κατὰ μοῖραν ἐείπεσ. ἤδη μὲν πολέων ἐδάην βουλήν τε νόον τε ἀνδρῶν ἡρώων, πολλὴν δ’ ἐπελήλυθα γαῖαν· ἀλλ’ οὔ πω τοιοῦτον ἐγὼν ἴδον ὀφθαλμοῖσιν, οἷν Ὀδυσσῆοσ ταλασίφρονοσ ἔσκε φίλον κῆρ. οἱο͂ν καὶ τόδ’ ἔρεξε καὶ ἔτλη καρτερὸσ ἀνὴρ ἵππῳ ἔνι ξεστῷ, ἵν’ ἐνήμεθα πάντεσ ἄριστοι Ἀργείων Τρώεσσι φόνον καὶ κῆρα φέροντεσ. ἦλθεσ ἔπειτα σὺ κεῖσε· κελευσέμεναι δέ σ’ ἔμελλε δαίμων, ὃσ Τρώεσσιν ἐβούλετο κῦδοσ ὀρέξαι· καί τοι Δηί̈φοβοσ θεοείκελοσ ἕσπετ’ ἰούσῃ. τρὶσ δὲ περίστειξασ κοῖλον λόχον ἀμφαφόωσα, ἐκ δ’ ὀνομακλήδην Δαναῶν ὀνόμαζεσ ἀρίστουσ, πάντων Ἀργείων φωνὴν ἴσκουσ’ ἀλόχοισιν. αὐτὰρ ἐγὼ καὶ Τυδεί̈δησ καὶ δῖοσ Ὀδυσσεὺσ ἥμενοι ἐν μέσσοισιν ἀκούσαμεν ὡσ ἐβόησασ. νῶι μὲν ἀμφοτέρω μενεήναμεν ὁρμηθέντε ἢ ἐξελθέμεναι, ἢ ἔνδοθεν αἶψ’ ὑπακοῦσαι· ἀλλ’ Ὀδυσεὺσ κατέρυκε καὶ ἔσχεθεν ἱεμένω περ. ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντεσ ἀκὴν ἔσαν υἱε͂σ Ἀχαιῶν, Ἄντικλοσ δὲ σέ γ’ οἰο͂σ ἀμείψασθαι ἐπέεσσιν ἤθελεν. ἀλλ’ Ὀδυσεὺσ ἐπὶ μάστακα χερσὶ πίεζεν νωλεμέωσ κρατερῇσι, σάωσε δὲ πάντασ Ἀχαιούσ· τόφρα δ’ ἔχ’, ὄφρα σε νόσφιν ἀπήγαγε Παλλὰσ Ἀθήνη. τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχοσ πεπνυμένοσ ἀντίον ηὔδα·

"Ἀτρεί̈δη Μενέλαε διοτρεφέσ, ὄρχαμε λαῶν, ἄλγιον· οὐ γάρ οἵ τι τάδ’ ἤρκεσε λυγρὸν ὄλεθρον, οὐδ’ εἴ οἱ κραδίη γε σιδηρέη ἔνδοθεν ἠε͂ν. ἀλλ’ ἄγετ’ εἰσ εὐνὴν τράπεθ’ ἡμέασ, ὄφρα καὶ ἤδη ὕπνῳ ὕπο γλυκερῷ ταρπώμεθα κοιμηθέντεσ. ὣσ ἔφατ’, Ἀργείη δ’ Ἑλένη δμῳῇσι κέλευσεν δέμνι’ ὑπ’ αἰθούσῃ θέμεναι καὶ ῥήγεα καλὰ πορφύρε’ ἐμβαλέειν στορέσαι τ’ ἐφύπερθε τάπητασ, χλαίνασ τ’ ἐνθέμεναι οὔλασ καθύπερθεν ἕσασθαι.

αἱ δ’ ἴσαν ἐκ μεγάροιο δάοσ μετὰ χερσὶν ἔχουσαι, δέμνια δὲ στόρεσαν· ἐκ δὲ ξείνουσ ἄγε κῆρυξ. οἱ μὲν ἄρ’ ἐν προδόμῳ δόμου αὐτόθι κοιμήσαντο, Τηλέμαχόσ θ’ ἡρ́ωσ καὶ Νέστοροσ ἀγλαὸσ υἱόσ· Ἀτρεί̈δησ δὲ καθεῦδε μυχῷ δόμου ὑψηλοῖο, πὰρ δ’ Ἑλένη τανύπεπλοσ ἐλέξατο, δῖα γυναικῶν. ἦμοσ δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλοσ Ηὤσ, ὤρνυτ’ ἄρ’ ἐξ εὐνῆφι βοὴν ἀγαθὸσ Μενέλαοσ εἵματα ἑσσάμενοσ, περὶ δὲ ξίφοσ ὀξὺ θέτ’ ὤμῳ, ποσσὶ δ’ ὑπὸ λιπαροῖσιν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα, βῆ δ’ ἴμεν ἐκ θαλάμοιο θεῷ ἐναλίγκιοσ ἄντην, Τηλεμάχῳ δὲ παρῖζεν, ἔποσ τ’ ἔφατ’ ἔκ τ’ ὀνόμαζεν·

"τίπτε δέ σε χρειὼ δεῦρ’ ἤγαγε, Τηλέμαχ’ ἡρ́ωσ, ἐσ Λακεδαίμονα δῖαν, ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσησ;

δήμιον ἦ ἴδιον; τόδε μοι νημερτὲσ ἐνίσπεσ. τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχοσ πεπνυμένοσ ἀντίον ηὔδα·

"Ἀτρεί̈δη Μενέλαε διοτρεφέσ, ὄρχαμε λαῶν, ἤλυθον, εἴ τινά μοι κληηδόνα πατρὸσ ἐνίσποισ. ἐσθίεταί μοι οἶκοσ, ὄλωλε δὲ πίονα ἔργα, δυσμενέων δ’ ἀνδρῶν πλεῖοσ δόμοσ, οἵ τέ μοι αἰεὶ μῆλ’ ἁδινὰ σφάζουσι καὶ εἰλίποδασ ἕλικασ βοῦσ, μητρὸσ ἐμῆσ μνηστῆρεσ ὑπέρβιον ὕβριν ἔχοντεσ. τοὔνεκα νῦν τὰ σὰ γούναθ’ ἱκάνομαι, αἴ κ’ ἐθέλῃσθα κείνου λυγρὸν ὄλεθρον ἐνισπεῖν, εἴ που ὄπωπασ ὀφθαλμοῖσι τεοῖσιν ἢ ἄλλου μῦθον ἄκουσασ πλαζομένου· περὶ γάρ μιν ὀιζυρὸν τέκε μήτηρ. μηδέ τί μ’ αἰδόμενοσ μειλίσσεο μηδ’ ἐλεαίρων, ἀλλ’ εὖ μοι κατάλεξον ὅπωσ ἤντησασ ὀπωπῆσ. λίσσομαι, εἴ ποτέ τοί τι πατὴρ ἐμόσ, ἐσθλὸσ Ὀδυσσεὺσ ἢ ἔποσ ἠέ τι ἔργον ὑποστὰσ ἐξετέλεσσε δήμῳ ἔνι Τρώων, ὅθι πάσχετε πήματ’ Ἀχαιοί, τῶν νῦν μοι μνῆσαι, καί μοι νημερτὲσ ἐνίσπεσ. τὸν δὲ μέγ’ ὀχθήσασ προσέθη ξανθὸσ Μενέλαοσ·

"ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ κρατερόφρονοσ ἀνδρὸσ ἐν εὐνῇ ἤθελον εὐνηθῆναι ἀνάλκιδεσ αὐτοὶ ἐόντεσ. ὡσ δ’ ὁπότ’ ἐν ξυλόχῳ ἔλαφοσ κρατεροῖο λέοντοσ νεβροὺσ κοιμήσασα νεηγενέασ γαλαθηνοὺσ κνημοὺσ ἐξερέῃσι καὶ ἄγκεα ποιήεντα βοσκομένη, ὁ δ’ ἔπειτα ἑὴν εἰσήλυθεν εὐνήν, ἀμφοτέροισι δὲ τοῖσιν ἀεικέα πότμον ἐφῆκεν, ὣσ Ὀδυσεὺσ κείνοισιν ἀεικέα πότμον ἐφήσει. αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον, τοῖοσ ἐών, οἱο͂́σ ποτ’ ἐυκτιμένῃ ἐνὶ Λέσβῳ ἐξ ἔριδοσ Φιλομηλεί̈δῃ ἐπάλαισεν ἀναστάσ, κὰδ δ’ ἔβαλε κρατερῶσ, κεχάροντο δὲ πάντεσ Ἀχαιοί, τοῖοσ ἐὼν μνηστῆρσιν ὁμιλήσειεν Ὀδυσσεύσ· πάντεσ κ’ ὠκύμοροί τε γενοίατο πικρόγαμοί τε. ταῦτα δ’ ἅ μ’ εἰρωτᾷσ καὶ λίσσεαι, οὐκ ἂν ἐγώ γε ἄλλα παρὲξ εἴποιμι παρακλιδόν, οὐδ’ ἀπατήσω, ἀλλὰ τὰ μέν μοι ἐείπε γέρων ἅλιοσ νημερτήσ, τῶν οὐδέν τοι ἐγὼ κρύψω ἔποσ οὐδ’ ἐπικεύσω. "Αἰγύπτῳ μ’ ἔτι δεῦρο θεοὶ μεμαῶτα νέεσθαι ἔσχον, ἐπεὶ οὔ σφιν ἔρεξα τεληέσσασ ἑκατόμβασ.

ἡ δέ μευ ἄγχι στᾶσα ἔποσ φάτο φώνησέν τε· οἱ δ’ αἰεὶ βούλοντο θεοὶ μεμνῆσθαι ἐφετμέων. νῆσοσ ἔπειτά τισ ἔστι πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ Αἰγύπτου προπάροιθε, Φάρον δέ ἑ κικλήσκουσι, τόσσον ἄνευθ’ ὅσσον τε πανημερίη γλαφυρὴ νηῦσ ἤνυσεν, ᾗ λιγὺσ οὖροσ ἐπιπνείῃσιν ὄπισθεν· ἐν δὲ λιμὴν ἐύορμοσ, ὅθεν τ’ ἀπὸ νῆασ ἐίσασ ἐσ πόντον βάλλουσιν, ἀφυσσάμενοι μέλαν ὕδωρ. ἔνθα μ’ ἐείκοσιν ἤματ’ ἔχον θεοί, οὐδέ ποτ’ οὖροι πνείοντεσ φαίνονθ’ ἁλιαέεσ, οἵ ῥά τε νηῶν πομπῆεσ γίγνονται ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσησ. καί νύ κεν ἠιά πάντα κατέφθιτο καὶ μένε’ ἀνδρῶν, εἰ μή τίσ με θεῶν ὀλοφύρατο καί μ’ ἐσάωσε, Πρωτέοσ ἰφθίμου θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντοσ, Εἰδοθέη· τῇ γάρ ῥα μάλιστά γε θυμὸν ὄρινα. ἥ μ’ οἰῴ ἔρροντι συνήντετο νόσφιν ἑταίρων· αἰεὶ γὰρ περὶ νῆσον ἀλώμενοι ἰχθυάασκον γναμπτοῖσ ἀγκίστροισιν, ἔτειρε δὲ γαστέρα λιμόσ. "νήπιόσ εἰσ, ὦ ξεῖνε, λίην τόσον ἠδὲ χαλίφρων, ἠε͂ ἑκὼν μεθίεισ καὶ τέρπεαι ἄλγεα πάσχων;

ὡσ δὴ δήθ’ ἐνὶ νήσῳ ἐρύκεαι, οὐδέ τι τέκμωρ εὑρέμεναι δύνασαι, μινύθει δέ τοι ἦτορ ἑταίρων. "ὣσ ἔφατ’, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενοσ προσέειπον·

ἐκ μέν τοι ἐρέω, ἥ τισ σύ πέρ ἐσσι θεάων, ὡσ ἐγὼ οὔ τι ἑκὼν κατερύκομαι, ἀλλά νυ μέλλω ἀθανάτουσ ἀλιτέσθαι, οἳ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν. ἀλλὰ σύ πέρ μοι εἰπέ, θεοὶ δέ τε πάντα ἴσασιν, ὅσ τίσ μ’ ἀθανάτων πεδάᾳ καὶ ἔδησε κελεύθου, νόστον θ’, ὡσ ἐπὶ πόντον ἐλεύσομαι ἰχθυόεντα. "ὣσ ἐφάμην, ἡ δ’ αὐτίκ’ ἀμείβετο δῖα θεάων·

τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ’ ἀτρεκέωσ ἀγορεύσω. πωλεῖταί τισ δεῦρο γέρων ἅλιοσ νημερτὴσ ἀθάνατοσ Πρωτεὺσ Αἰγύπτιοσ, ὅσ τε θαλάσσησ πάσησ βένθεα οἶδε, Ποσειδάωνοσ ὑποδμώσ· τὸν δέ τ’ ἐμόν φασιν πατέρ’ ἔμμεναι ἠδὲ τεκέσθαι. τόν γ’ εἴ πωσ σὺ δύναιο λοχησάμενοσ λελαβέσθαι, ὅσ κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου νόστον θ’, ὡσ ἐπὶ πόντον ἐλεύσεαι ἰχθυόεντα. καὶ δέ κέ τοι εἴπῃσι, διοτρεφέσ, αἴ κ’ ἐθέλῃσθα, ὅττι τοι ἐν μεγάροισι κακόν τ’ ἀγαθόν τε τέτυκται οἰχομένοιο σέθεν δολιχὴν ὁδὸν ἀργαλέην τε. "ὣσ ἔφατ’, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενοσ προσέειπον·

αὐτὴ νῦν φράζευ σὺ λόχον θείοιο γέροντοσ, μή πώσ με προϊδὼν ἠὲ προδαεὶσ ἀλέηται· ἀργαλέοσ γάρ τ’ ἐστὶ θεὸσ βροτῷ ἀνδρὶ δαμῆναι. "ὣσ ἐφάμην, ἡ δ’ αὐτίκ’ ἀμείβετο δῖα θεάων·

τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ’ ἀτρεκέωσ ἀγορεύσω. ἦμοσ δ’ ἠέλιοσ μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκῃ, τῆμοσ ἄρ’ ἐξ ἁλὸσ εἶσι γέρων ἅλιοσ νημερτὴσ πνοιῇ ὕπο Ζεφύροιο μελαίνῃ φρικὶ καλυφθείσ, ἐκ δ’ ἐλθὼν κοιμᾶται ὑπὸ σπέσσι γλαφυροῖσιν· ἀμφὶ δέ μιν φῶκαι νέποδεσ καλῆσ ἁλοσύδνησ ἁθρόαι εὕδουσιν, πολιῆσ ἁλὸσ ἐξαναδῦσαι, πικρὸν ἀποπνείουσαι ἁλὸσ πολυβενθέοσ ὀδμήν. ἔνθα σ’ ἐγὼν ἀγαγοῦσα ἅμ’ ἠοῖ φαινομένηφιν εὐνάσω ἑξείησ· σὺ δ’ ἐὺ κρίνασθαι ἑταίρουσ τρεῖσ, οἵ τοι παρὰ νηυσὶν ἐυσσέλμοισιν ἄριστοι. πάντα δέ τοι ἐρέω ὀλοφώια τοῖο γέροντοσ. φώκασ μέν τοι πρῶτον ἀριθμήσει καὶ ἔπεισιν· αὐτὰρ ἐπὴν πάσασ πεμπάσσεται ἠδὲ ἴδηται, λέξεται ἐν μέσσῃσι νομεὺσ ὣσ πώεσι μήλων. τὸν μὲν ἐπὴν δὴ πρῶτα κατευνηθέντα ἴδησθε, καὶ τότ’ ἔπειθ’ ὑμῖν μελέτω κάρτοσ τε βίη τε, αὖθι δ’ ἔχειν μεμαῶτα καὶ ἐσσύμενόν περ ἀλύξαι. πάντα δὲ γιγνόμενοσ πειρήσεται, ὅσσ’ ἐπὶ γαῖαν ἑρπετὰ γίγνονται, καὶ ὕδωρ καὶ θεσπιδαὲσ πῦρ· ὑμεῖσ δ’ ἀστεμφέωσ ἐχέμεν μᾶλλόν τε πιέζειν. ἀλλ’ ὅτε κεν δή σ’ αὐτὸσ ἀνείρηται ἐπέεσσι, τοῖοσ ἐὼν οἱο͂́ν κε κατευνηθέντα ἴδησθε, καὶ τότε δὴ σχέσθαι τε βίησ λῦσαί τε γέροντα, ἡρ́ωσ, εἴρεσθαι δέ, θεῶν ὅσ τίσ σε χαλέπτει, νόστον θ’, ὡσ ἐπὶ πόντον ἐλεύσεαι ἰχθυόεντα. "ὣσ εἰποῦσ’ ὑπὸ πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα. αὐτὰρ ἐγὼν ἐπὶ νῆασ, ὅθ’ ἕστασαν ἐν ψαμάθοισιν, ἠιά· πολλὰ δέ μοι κραδίη πόρφυρε κιόντι. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἐπὶ νῆα κατήλυθον ἠδὲ θάλασσαν, δόρπον θ’ ὁπλισάμεσθ’, ἐπί τ’ ἤλυθεν ἀμβροσίη νύξ· δὴ τότε κοιμήθημεν ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσησ. ἦμοσ δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλοσ Ηὤσ, καὶ τότε δὴ παρὰ θῖνα θαλάσσησ εὐρυπόροιο ἠιά πολλὰ θεοὺσ γουνούμενοσ· αὐτὰρ ἑταίρουσ τρεῖσ ἄγον, οἷσι μάλιστα πεποίθεα πᾶσαν ἐπ’ ἰθύν. "τόφρα δ’ ἄρ’ ἥ γ’ ὑποδῦσα θαλάσσησ εὐρέα κόλπον τέσσαρα φωκάων ἐκ πόντου δέρματ’ ἔνεικε·

πάντα δ’ ἔσαν νεόδαρτα· δόλον δ’ ἐπεμήδετο πατρί. εὐνὰσ δ’ ἐν ψαμάθοισι διαγλάψασ’ ἁλίῃσιν ἧστο μένουσ’· ἡμεῖσ δὲ μάλα σχεδὸν ἤλθομεν αὐτῆσ· ἑξείησ δ’ εὔνησε, βάλεν δ’ ἐπὶ δέρμα ἑκάστῳ. ἔνθα κεν αἰνότατοσ λόχοσ ἔπλετο· τεῖρε γὰρ αἰνῶσ φωκάων ἁλιοτρεφέων ὀλοώτατοσ ὀδμή· τίσ γάρ κ’ εἰναλίῳ παρὰ κήτεϊ κοιμηθείη; ἀλλ’ αὐτὴ ἐσάωσε καὶ ἐφράσατο μέγ’ ὄνειαρ· ἀμβροσίην ὑπὸ ῥῖνα ἑκάστῳ θῆκε φέρουσα ἡδὺ μάλα πνείουσαν, ὄλεσσε δὲ κήτεοσ ὀδμήν. πᾶσαν δ’ ἠοίην μένομεν τετληότι θυμῷ· φῶκαι δ’ ἐξ ἁλὸσ ἦλθον ἀολλέεσ. αἱ μὲν ἔπειτα ἑξῆσ εὐνάζοντο παρὰ ῥηγμῖνι θαλάσσησ· ἔνδιοσ δ’ ὁ γέρων ἦλθ’ ἐξ ἁλόσ, εὑρ͂ε δὲ φώκασ ζατρεφέασ, πάσασ δ’ ἄρ’ ἐπῴχετο, λέκτο δ’ ἀριθμόν· ἐν δ’ ἡμέασ πρώτουσ λέγε κήτεσιν, οὐδέ τι θυμῷ ὠί̈σθη δόλον εἶναι· ἔπειτα δὲ λέκτο καὶ αὐτόσ. ἡμεῖσ δὲ ἰάχοντεσ ἐπεσσύμεθ’, ἀμφὶ δὲ χεῖρασ βάλλομεν· οὐδ’ ὁ γέρων δολίησ ἐπελήθετο τέχνησ, ἀλλ’ ἦ τοι πρώτιστα λέων γένετ’ ἠυγένειοσ, αὐτὰρ ἔπειτα δράκων καὶ πάρδαλισ ἠδὲ μέγασ σῦσ· γίγνετο δ’ ὑγρὸν ὕδωρ καὶ δένδρεον ὑψιπέτηλον· ἡμεῖσ δ’ ἀστεμφέωσ ἔχομεν τετληότι θυμῷ. ἀλλ’ ὅτε δή ῥ’ ἀνίαζ’ ὁ γέρων ὀλοφώια εἰδώσ, καὶ τότε δή μ’ ἐπέεσσιν ἀνειρόμενοσ προσέειπε· "τίσ νύ τοι, Ἀτρέοσ υἱέ, θεῶν συμφράσσατο βουλάσ, ὄφρα μ’ ἕλοισ ἀέκοντα λοχησάμενοσ;

τέο σε χρή; "ὣσ ἔφατ’, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενοσ προσέειπον·

οἶσθα, γέρον, τί με ταῦτα παρατροπέων ἐρεείνεισ; ὡσ δὴ δήθ’ ἐνὶ νήσῳ ἐρύκομαι, οὐδέ τι τέκμωρ εὑρέμεναι δύναμαι, μινύθει δέ μοι ἔνδοθεν ἦτορ. ἀλλὰ σύ πέρ μοι εἰπέ, θεοὶ δέ τε πάντα ἴσασιν, ὅσ τίσ μ’ ἀθανάτων πεδάᾳ καὶ ἔδησε κελεύθου, νόστον θ’, ὡσ ἐπὶ πόντον ἐλεύσομαι ἰχθυόεντα. "ὣσ ἐφάμην, ὁ δέ μ’ αὐτίκ’ ἀμειβόμενοσ προσέειπεν·

ἀλλὰ μάλ’ ὤφελλεσ Διί τ’ ἄλλοισίν τε θεοῖσι ῥέξασ ἱερὰ κάλ’ ἀναβαινέμεν, ὄφρα τάχιστα σὴν ἐσ πατρίδ’ ἵκοιο πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον. οὐ γάρ τοι πρὶν μοῖρα φίλουσ τ’ ἰδέειν καὶ ἱκέσθαι οἶκον ἐυκτίμενον καὶ σὴν ἐσ πατρίδα γαῖαν, πρίν γ’ ὅτ’ ἂν Αἰγύπτοιο, διιπετέοσ ποταμοῖο, αὖτισ ὕδωρ ἔλθῃσ ῥέξῃσ θ’ ἱερὰσ ἑκατόμβασ ἀθανάτοισι θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι· καὶ τότε τοι δώσουσιν ὁδὸν θεοί, ἣν σὺ μενοινᾷσ. "ὣσ ἔφατ’, αὐτὰρ ἐμοί γε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ, οὕνεκά μ’ αὖτισ ἄνωγεν ἐπ’ ἠεροειδέα πόντον Αἴγυπτόνδ’ ἰέναι, δολιχὴν ὁδὸν ἀργαλέην τε.

ἀλλὰ καὶ ὣσ μύθοισιν ἀμειβόμενοσ προσέειπον· "ταῦτα μὲν οὕτω δὴ τελέω, γέρον, ὡσ σὺ κελεύεισ.

ἀλλ’ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέωσ κατάλεξον, ἢ πάντεσ σὺν νηυσὶν ἀπήμονεσ ἦλθον Ἀχαιοί, οὓσ Νέστωρ καὶ ἐγὼ λίπομεν Τροίηθεν ἰόντεσ, ἠε͂́ τισ ὤλετ’ ὀλέθρῳ ἀδευκέι ἧσ ἐπὶ νηὸσ ἠὲ φίλων ἐν χερσίν, ἐπεὶ πόλεμον τολύπευσεν. "ὣσ ἐφάμην, ὁ δέ μ’ αὐτίκ’ ἀμειβόμενοσ προσέειπεν·

Ἀτρεί̈δη, τί με ταῦτα διείρεαι; οὐδέ τί σε χρὴ ἴδμεναι, οὐδὲ δαῆναι ἐμὸν νόον· οὐδέ σέ φημι δὴν ἄκλαυτον ἔσεσθαι, ἐπὴν ἐὺ πάντα πύθηαι. πολλοὶ μὲν γὰρ τῶν γε δάμεν, πολλοὶ δὲ λίποντο· ἀρχοὶ δ’ αὖ δύο μοῦνοι Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων ἐν νόστῳ ἀπόλοντο· μάχῃ δέ τε καὶ σὺ παρῆσθα. εἷσ δ’ ἔτι που ζωὸσ κατερύκεται εὐρέι πόντῳ. "Αἰάσ μὲν μετὰ νηυσὶ δάμη δολιχηρέτμοισι.

Γυρῇσίν μιν πρῶτα Ποσειδάων ἐπέλασσεν πέτρῃσιν μεγάλῃσι καὶ ἐξεσάωσε θαλάσσησ· καί νύ κεν ἔκφυγε κῆρα καὶ ἐχθόμενόσ περ Ἀθήνῃ, εἰ μὴ ὑπερφίαλον ἔποσ ἔκβαλε καὶ μέγ’ ἀάσθη· φῆ ῥ’ ἀέκητι θεῶν φυγέειν μέγα λαῖτμα θαλάσσησ. τοῦ δὲ Ποσειδάων μεγάλ’ ἔκλυεν αὐδήσαντοσ· αὐτίκ’ ἔπειτα τρίαιναν ἑλὼν χερσὶ στιβαρῇσιν ἤλασε Γυραίην πέτρην, ἀπὸ δ’ ἔσχισεν αὐτήν· καὶ τὸ μὲν αὐτόθι μεῖνε, τὸ δὲ τρύφοσ ἔμπεσε πόντῳ, τῷ ῥ’ Αἰάσ τὸ πρῶτον ἐφεζόμενοσ μέγ’ ἀάσθη· τὸν δ’ ἐφόρει κατὰ πόντον ἀπείρονα κυμαίνοντα. ὣσ ὁ μὲν ἔνθ’ ἀπόλωλεν, ἐπεὶ πίεν ἁλμυρὸν ὕδωρ. "σὸσ δέ που ἔκφυγε κῆρασ ἀδελφεὸσ ἠδ’ ὑπάλυξεν ἐν νηυσὶ γλαφυρῇσι·

σάωσε δὲ πότνια Ἥρη. ἀλλ’ ὅτε δὴ τάχ’ ἔμελλε Μαλειάων ὄροσ αἰπὺ ἵξεσθαι, τότε δή μιν ἀναρπάξασα θύελλα πόντον ἐπ’ ἰχθυόεντα φέρεν βαρέα στενάχοντα, ἀγροῦ ἐπ’ ἐσχατιήν, ὅθι δώματα ναῖε Θυέστησ τὸ πρίν, ἀτὰρ τότ’ ἔναιε Θυεστιάδησ Αἴγισθοσ. ἀλλ’ ὅτε δὴ καὶ κεῖθεν ἐφαίνετο νόστοσ ἀπήμων, ἂψ δὲ θεοὶ οὖρον στρέψαν, καὶ οἴκαδ’ ἵκοντο, ἦ τοι ὁ μὲν χαίρων ἐπεβήσετο πατρίδοσ αἰήσ καὶ κύνει ἁπτόμενοσ ἣν πατρίδα· πολλὰ δ’ ἀπ’ αὐτοῦ δάκρυα θερμὰ χέοντ’, ἐπεὶ ἀσπασίωσ ἴδε γαῖαν. τὸν δ’ ἄρ’ ἀπὸ σκοπιῆσ εἶδε σκοπόσ, ὅν ῥα καθεῖσεν Αἴγισθοσ δολόμητισ ἄγων, ὑπὸ δ’ ἔσχετο μισθὸν χρυσοῦ δοιὰ τάλαντα· φύλασσε δ’ ὅ γ’ εἰσ ἐνιαυτόν, μή ἑ λάθοι παριών, μνήσαιτο δὲ θούριδοσ ἀλκῆσ. βῆ δ’ ἴμεν ἀγγελέων πρὸσ δώματα ποιμένι λαῶν. αὐτίκα δ’ Αἴγισθοσ δολίην ἐφράσσατο τέχνην· κρινάμενοσ κατὰ δῆμον ἐείκοσι φῶτασ ἀρίστουσ εἷσε λόχον, ἑτέρωθι δ’ ἀνώγει δαῖτα πένεσθαι. αὐτὰρ ὁ βῆ καλέων Ἀγαμέμνονα, ποιμένα λαῶν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν, ἀεικέα μερμηρίζων. τὸν δ’ οὐκ εἰδότ’ ὄλεθρον ἀνήγαγε καὶ κατέπεφνεν δειπνίσσασ, ὥσ τίσ τε κατέκτανε βοῦν ἐπὶ φάτνῃ. οὐδέ τισ Ἀτρεί̈δεω ἑτάρων λίπεθ’ οἵ οἱ ἕποντο, οὐδέ τισ Αἰγίσθου, ἀλλ’ ἔκταθεν ἐν μεγάροισιν. "ὣσ ἔφατ’, αὐτὰρ ἐμοί γε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ, κλαῖον δ’ ἐν ψαμάθοισι καθήμενοσ, οὐδέ νύ μοι κῆρ ἤθελ’ ἔτι ζώειν καὶ ὁρᾶν φάοσ ἠελίοιο.

αὐτὰρ ἐπεὶ κλαίων τε κυλινδόμενόσ τε κορέσθην, δὴ τότε με προσέειπε γέρων ἅλιοσ νημερτήσ· "μηκέτι, Ἀτρέοσ υἱέ, πολὺν χρόνον ἀσκελὲσ οὕτω κλαῖ’, ἐπεὶ οὐκ ἄνυσίν τινα δήομεν·

ἀλλὰ τάχιστα πείρα ὅπωσ κεν δὴ σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι. ἢ γάρ μιν ζωόν γε κιχήσεαι, ἤ κεν Ὀρέστησ κτεῖνεν ὑποφθάμενοσ, σὺ δέ κεν τάφου ἀντιβολήσαισ. "ὣσ ἔφατ’, αὐτὰρ ἐμοὶ κραδίη καὶ θυμὸσ ἀγήνωρ αὖτισ ἐνὶ στήθεσσι καὶ ἀχνυμένῳ περ ἰάνθη, καί μιν φωνήσασ ἔπεα πτερόεντα προσηύδων·

"τούτουσ μὲν δὴ οἶδα·

σὺ δὲ τρίτον ἄνδρ’ ὀνόμαζε, ὅσ τισ ἔτι ζωὸσ κατερύκεται εὐρέι πόντῳ ἠὲ θανών· ἐθέλω δὲ καὶ ἀχνύμενόσ περ ἀκοῦσαι. "ὣσ ἐφάμην, ὁ δέ μ’ αὐτίκ’ ἀμειβόμενοσ προσέειπεν·

υἱὸσ Λαέρτεω, Ἰθάκῃ ἔνι οἰκία ναίων· τὸν δ’ ἴδον ἐν νήσῳ θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέοντα, νύμφησ ἐν μεγάροισι Καλυψοῦσ, ἥ μιν ἀνάγκῃ ἴσχει· ὁ δ’ οὐ δύναται ἣν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι· οὐ γάρ οἱ πάρα νῆεσ ἐπήρετμοι καὶ ἑταῖροι, οἵ κέν μιν πέμποιεν ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσησ. σοι δ’ οὐ θέσφατόν ἐστι, διοτρεφὲσ ὦ Μενέλαε, Ἄργει ἐν ἱπποβότῳ θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν, ἀλλά σ’ ἐσ Ἠλύσιον πεδίον καὶ πείρατα γαίησ ἀθάνατοι πέμψουσιν, ὅθι ξανθὸσ Ῥαδάμανθυσ, τῇ περ ῥηίστη βιοτὴ πέλει ἀνθρώποισιν· οὐ νιφετόσ, οὔτ’ ἂρ χειμὼν πολὺσ οὔτε ποτ’ ὄμβροσ, ἀλλ’ αἰεὶ Ζεφύροιο λιγὺ πνείοντοσ ἀήτασ Ὠκεανὸσ ἀνίησιν ἀναψύχειν ἀνθρώπουσ· οὕνεκ’ ἔχεισ Ἑλένην καί σφιν γαμβρὸσ Διόσ ἐσσι. "ὣσ εἰπὼν ὑπὸ πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα. αὐτὰρ ἐγὼν ἐπὶ νῆασ ἅμ’ ἀντιθέοισ ἑτάροισιν ἠιά, πολλὰ δέ μοι κραδίη πόρφυρε κιόντι. αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ ἐπὶ νῆα κατήλθομεν ἠδὲ θάλασσαν, δόρπον θ’ ὁπλισάμεσθ’, ἐπί τ’ ἤλυθεν ἀμβροσίη νύξ, δὴ τότε κοιμήθημεν ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσησ. ἦμοσ δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλοσ Ηὤσ, νῆασ μὲν πάμπρωτον ἐρύσσαμεν εἰσ ἅλα δῖαν, ἐν δ’ ἱστοὺσ τιθέμεσθα καὶ ἱστία νηυσὶν ἐίσῃσ, ἂν δὲ καὶ αὐτοὶ βάντεσ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον· ἑξῆσ δ’ ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖσ. ἂψ δ’ εἰσ Αἰγύπτοιο διιπετέοσ ποταμοῖο στῆσα νέασ, καὶ ἔρεξα τεληέσσασ ἑκατόμβασ. αὐτὰρ ἐπεὶ κατέπαυσα θεῶν χόλον αἰὲν ἐόντων, χεῦ’ Ἀγαμέμνονι τύμβον, ἵν’ ἄσβεστον κλέοσ εἰή. ταῦτα τελευτήσασ νεόμην, ἔδοσαν δέ μοι οὖρον ἀθάνατοι, τοί μ’ ὦκα φίλην ἐσ πατρίδ’ ἔπεμψαν. ἀλλ’ ἄγε νῦν ἐπίμεινον ἐνὶ μεγάροισιν ἐμοῖσιν, ὄφρα κεν ἑνδεκάτη τε δυωδεκάτη τε γένηται· καὶ τότε σ’ εὖ πέμψω, δώσω δέ τοι ἀγλαὰ δῶρα, τρεῖσ ἵππουσ καὶ δίφρον ἐύξοον· αὐτὰρ ἔπειτα δώσω καλὸν ἄλεισον, ἵνα σπένδῃσθα θεοῖσιν ἀθανάτοισ ἐμέθεν μεμνημένοσ ἤματα πάντα. τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχοσ πεπνυμένοσ ἀντίον ηὔδα·

"Ἀτρεί̈δη, μὴ δή με πολὺν χρόνον ἐνθάδ’ ἔρυκε. καὶ γάρ κ’ εἰσ ἐνιαυτὸν ἐγὼ παρὰ σοί γ’ ἀνεχοίμην ἥμενοσ, οὐδέ κέ μ’ οἴκου ἕλοι πόθοσ οὐδὲ τοκήων· αἰνῶσ γὰρ μύθοισιν ἔπεσσί τε σοῖσιν ἀκούων τέρπομαι. ἀλλ’ ἤδη μοι ἀνιάζουσιν ἑταῖροι ἐν Πύλῳ ἠγαθέῃ· σὺ δέ με χρόνον ἐνθάδ’ ἐρύκεισ. δῶρον δ’ ὅττι κέ μοι δοίησ, κειμήλιον ἔστω· ἵππουσ δ’ εἰσ Ἰθάκην οὐκ ἄξομαι, ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ ἐνθάδε λείψω ἄγαλμα· σὺ γὰρ πεδίοιο ἀνάσσεισ εὐρέοσ, ᾧ ἔνι μὲν λωτὸσ πολύσ, ἐν δὲ κύπειρον πυροί τε ζειαί τε ἰδ’ εὐρυφυὲσ κρῖ λευκόν. ἐν δ’ Ἰθάκῃ οὔτ’ ἂρ δρόμοι εὐρέεσ οὔτε τι λειμών· αἰγίβοτοσ, καὶ μᾶλλον ἐπήρατοσ ἱπποβότοιο. οὐ γάρ τισ νήσων ἱππήλατοσ οὐδ’ ἐυλείμων, αἵ θ’ ἁλὶ κεκλίαται· Ἰθάκη δέ τε καὶ περὶ πασέων. ὣσ φάτο, μείδησεν δὲ βοὴν ἀγαθὸσ Μενέλαοσ, χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔποσ τ’ ἔφατ’ ἔκ τ’ ὀνόμαζεν·

"αἵματόσ εἰσ ἀγαθοῖο, φίλον τέκοσ, οἷ’ ἀγορεύεισ·

τοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μεταστήσω· δύναμαι γάρ. δώρων δ’ ὅσσ’ ἐν ἐμῷ οἴκῳ κειμήλια κεῖται, δώσω ὃ κάλλιστον καὶ τιμηέστατόν ἐστιν· δώσω τοι κρητῆρα τετυγμένον· ἀργύρεοσ δὲ ἔστιν ἅπασ, χρυσῷ δ’ χείλεα κεκράανται, ἔργον δ’ Ἡφαίστοιο. πόρεν δέ ἑ Φαίδιμοσ ἡρ́ωσ, Σιδονίων βασιλεύσ, ὅθ’ ἑὸσ δόμοσ ἀμφεκάλυψε κεῖσέ με νοστήσαντα· τεὶ̈ν δ’ ἐθέλω τόδ’ ὀπάσσαι. ὣσ οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸσ ἀλλήλουσ ἀγόρευον, δαιτυμόνεσ δ’ ἐσ δώματ’ ἴσαν θείου βασιλῆοσ.

οἱ δ’ ἦγον μὲν μῆλα, φέρον δ’ ἐυήνορα οἶνον· σῖτον δέ σφ’ ἄλοχοι καλλικρήδεμνοι ἔπεμπον. ὣσ οἱ μὲν περὶ δεῖπνον ἐνὶ μεγάροισι πένοντο. μνηστῆρεσ δὲ πάροιθεν Ὀδυσσῆοσ μεγάροιο δίσκοισιν τέρποντο καὶ αἰγανέῃσιν ἱέντεσ ἐν τυκτῷ δαπέδῳ, ὅθι περ πάροσ, ὕβριν ἔχοντεσ.

Ἀντίνοοσ δὲ καθῆστο καὶ Εὐρύμαχοσ θεοειδήσ, ἀρχοὶ μνηστήρων, ἀρετῇ δ’ ἔσαν ἔξοχ’ ἄριστοι. τοῖσ δ’ υἱὸσ Φρονίοιο Νοήμων ἐγγύθεν ἐλθὼν Ἀντίνοον μύθοισιν ἀνειρόμενοσ προσέειπεν· "Ἀντίνο’, ἦ ῥά τι ἴδμεν ἐνὶ φρεσίν, ἠε͂ καὶ οὐκί, ὁππότε Τηλέμαχοσ νεῖτ’ ἐκ Πύλου ἠμαθόεντοσ;

νῆά μοι οἴχετ’ ἄγων· ἐμὲ δὲ χρεὼ γίγνεται αὐτῆσ Ἤλιδ’ ἐσ εὐρύχορον διαβήμεναι, ἔνθα μοι ἵπποι δώδεκα θήλειαι, ὑπὸ δ’ ἡμίονοι ταλαεργοὶ ἀδμῆτεσ· τῶν κέν τιν’ ἐλασσάμενοσ δαμασαίμην. ὣσ ἔφαθ’, οἱ δ’ ἀνὰ θυμὸν ἐθάμβεον·

οὐ γὰρ ἔφαντο ἐσ Πύλον οἴχεσθαι Νηλήιον, ἀλλά που αὐτοῦ ἀγρῶν ἢ μήλοισι παρέμμεναι ἠὲ συβώτη. τὸν δ’ αὖτ’ Ἀντίνοοσ προσέφη Εὐπείθεοσ υἱόσ·

"νημερτέσ μοι ἔνισπε, πότ’ ᾤχετο καὶ τίνεσ αὐτῷ κοῦροι ἕποντ’; Ἰθάκησ ἐξαίρετοι, ἦ ἑοὶ αὐτοῦ θῆτέσ τε δμῶέσ τε; δύναιτό κε καὶ τὸ τελέσσαι. καί μοι τοῦτ’ ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρ’ ἐὺ εἰδῶ, ἤ σε βίῃ ἀέκοντοσ ἀπηύρα νῆα μέλαιναν, ἠε͂ ἑκών οἱ δῶκασ, ἐπεὶ προσπτύξατο μύθῳ. τὸν δ’ υἱὸσ Φρονίοιο Νοήμων ἀντίον ηὔδα·

"αὐτὸσ ἑκών οἱ δῶκα· τί κεν ῥέξειε καὶ ἄλλοσ, ὁππότ’ ἀνὴρ τοιοῦτοσ ἔχων μελεδήματα θυμῷ αἰτίζῃ; χαλεπόν κεν ἀνήνασθαι δόσιν εἰή. κοῦροι δ’, οἳ κατὰ δῆμον ἀριστεύουσι μεθ’ ἡμέασ, οἵ οἱ ἕποντ’· ἐν δ’ ἀρχὸν ἐγὼ βαίνοντ’ ἐνόησα Μέντορα, ἠὲ θεόν, τῷ δ’ αὐτῷ πάντα ἐῴκει. ἀλλὰ τὸ θαυμάζω· ἴδον ἐνθάδε Μέντορα δῖον χθιζὸν ὑπηοῖον, τότε δ’ ἔμβη νηὶ Πύλονδε. ὣσ ἄρα φωνήσασ ἀπέβη πρὸσ δώματα πατρόσ, τοῖσιν δ’ ἀμφοτέροισιν ἀγάσσατο θυμὸσ ἀγήνωρ.

μνηστῆρασ δ’ ἄμυδισ κάθισαν καὶ παῦσαν ἀέθλων. τοῖσιν δ’ Ἀντίνοοσ μετέφη Εὐπείθεοσ υἱόσ, ἀχνύμενοσ· μένεοσ δὲ μέγα φρένεσ ἀμφιμέλαιναι πίμπλαντ’, ὄσσε δέ οἱ πυρὶ λαμπετόωντι ἐίκτην· "ὢ πόποι, ἦ μέγα ἔργον ὑπερφιάλωσ ἐτελέσθη Τηλεμάχῳ ὁδὸσ ἥδε·

φάμεν δέ οἱ οὐ τελέεσθαι. ἐκ τοσσῶνδ’ ἀέκητι νέοσ πάϊσ οἴχεται αὔτωσ νῆα ἐρυσσάμενοσ, κρίνασ τ’ ἀνὰ δῆμον ἀρίστουσ. ἄρξει καὶ προτέρω κακὸν ἔμμεναι· ἀλλά οἱ αὐτῷ Ζεὺσ ὀλέσειε βίην, πρὶν ἥβησ μέτρον ἱκέσθαι. ἀλλ’ ἄγε μοι δότε νῆα θοὴν καὶ εἴκοσ’ ἑταίρουσ, ὄφρα μιν αὐτὸν ἰόντα λοχήσομαι ἠδὲ φυλάξω ἐν πορθμῷ Ἰθάκησ τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσησ, ὡσ ἂν ἐπισμυγερῶσ ναυτίλλεται εἵνεκα πατρόσ. "ὣσ ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα πάντεσ ἐπῄνεον ἠδ’ ἐκέλευον.

αὐτίκ’ ἔπειτ’ ἀνστάντεσ ἔβαν δόμον εἰσ Ὀδυσῆοσ. οὐδ’ ἄρα Πηνελόπεια πολὺν χρόνον ἠε͂ν ἄπυστοσ μύθων, οὓσ μνηστῆρεσ ἐνὶ φρεσὶ βυσσοδόμευον·

κῆρυξ γάρ οἱ ἐείπε Μέδων, ὃσ ἐπεύθετο βουλὰσ αὐλῆσ ἐκτὸσ ἐών· οἱ δ’ ἔνδοθι μῆτιν ὕφαινον. βῆ δ’ ἴμεν ἀγγελέων διὰ δώματα Πηνελοπείῃ· τὸν δὲ κατ’ οὐδοῦ βάντα προσηύδα Πηνελόπεια· "κῆρυξ, τίπτε δέ σε πρόεσαν μνηστῆρεσ ἀγαυοί;

ἦ εἰπέμεναι δμῳῇσιν Ὀδυσσῆοσ θείοιο ἔργων παύσασθαι, σφίσι δ’ αὐτοῖσ δαῖτα πένεσθαι; μὴ μνηστεύσαντεσ μηδ’ ἄλλοθ’ ὁμιλήσαντεσ ὕστατα καὶ πύματα νῦν ἐνθάδε δειπνήσειαν· οἳ θάμ’ ἀγειρόμενοι βίοτον κατακείρετε πολλόν, κτῆσιν Τηλεμάχοιο δαί̈φρονοσ· οὐδέ τι πατρῶν ὑμετέρων τὸ πρόσθεν ἀκούετε, παῖδεσ ἐόντεσ, οἱο͂σ Ὀδυσσεὺσ ἔσκε μεθ’ ὑμετέροισι τοκεῦσιν, οὔτε τινὰ ῥέξασ ἐξαίσιον οὔτε τι εἰπὼν ἐν δήμῳ, ἥ τ’ ἐστὶ δίκη θείων βασιλήων· ἄλλον κ’ ἐχθαίρῃσι βροτῶν, ἄλλον κε φιλοίη. κεῖνοσ δ’ οὔ ποτε πάμπαν ἀτάσθαλον ἄνδρα ἐώργει. ἀλλ’ ὁ μὲν ὑμέτεροσ θυμὸσ καὶ ἀεικέα ἔργα φαίνεται, οὐδέ τίσ ἐστι χάρισ μετόπισθ’ ἐυεργέων. τὴν δ’ αὖτε προσέειπε Μέδων πεπνυμένα εἰδώσ·

"αἲ γὰρ δή, βασίλεια, τόδε πλεῖστον κακὸν εἰή. ἀλλὰ πολὺ μεῖζόν τε καὶ ἀργαλεώτερον ἄλλο μνηστῆρεσ φράζονται, ὃ μὴ τελέσειε Κρονίων· Τηλέμαχον μεμάασι κατακτάμεν ὀξέι χαλκῷ οἴκαδε νισόμενον· ὁ δ’ ἔβη μετὰ πατρὸσ ἀκουὴν ἐσ Πύλον ἠγαθέην ἠδ’ ἐσ Λακεδαίμονα δῖαν. ὣσ φάτο, τῆσ δ’ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ, δὴν δέ μιν ἀμφασίη ἐπέων λάβε·

τὼ δέ οἱ ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν, θαλερὴ δέ οἱ ἔσχετο φωνή. ὀψὲ δὲ δή μιν ἔπεσσιν ἀμειβομένη προσέειπε· "κῆρυξ, τίπτε δέ μοι πάϊσ οἴχεται;

οὐδέ τί μιν χρεὼ νηῶν ὠκυπόρων ἐπιβαινέμεν, αἵ θ’ ἁλὸσ ἵπποι ἀνδράσι γίγνονται, περόωσι δὲ πουλὺν ἐφ’ ὑγρήν. ἦ ἵνα μηδ’ ὄνομ’ αὐτοῦ ἐν ἀνθρώποισι λίπηται; τὴν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα Μέδων πεπνυμένα εἰδώσ·

"οὐκ οἶδ’ ἤ τίσ μιν θεὸσ ὤρορεν, ἠε͂ καὶ αὐτοῦ θυμὸσ ἐφωρμήθη ἴμεν ἐσ Πύλον, ὄφρα πύθηται πατρὸσ ἑοῦ ἢ νόστον ἢ ὅν τινα πότμον ἐπέσπεν. ὣσ ἄρα φωνήσασ ἀπέβη κατὰ δῶμ’ Ὀδυσῆοσ.

τὴν δ’ ἄχοσ ἀμφεχύθη θυμοφθόρον, οὐδ’ ἄρ’ ἔτ’ ἔτλη δίφρῳ ἐφέζεσθαι πολλῶν κατὰ οἶκον ἐόντων, ἀλλ’ ἄρ’ ἐπ’ οὐδοῦ ἷζε πολυκμήτου θαλάμοιο οἴκτρ’ ὀλοφυρομένη· περὶ δὲ δμῳαὶ μινύριζον πᾶσαι, ὅσαι κατὰ δώματ’ ἔσαν νέαι ἠδὲ παλαιαί. τῇσ δ’ ἁδινὸν γοόωσα μετηύδα Πηνελόπεια· "κλῦτε, φίλαι·

πέρι γάρ μοι Ὀλύμπιοσ ἄλγε’ ἔδωκεν ἐκ πασέων, ὅσσαι μοι ὁμοῦ τράφεν ἠδ’ ἐγένοντο· ἣ πρὶν μὲν πόσιν ἐσθλὸν ἀπώλεσα θυμολέοντα, παντοίῃσ ἀρετῇσι κεκασμένον ἐν Δαναοῖσιν, ἐσθλόν, τοῦ κλέοσ εὐρὺ καθ’ Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργοσ. νῦν αὖ παῖδ’ ἀγαπητὸν ἀνηρείψαντο θύελλαι ἀκλέα ἐκ μεγάρων, οὐδ’ ὁρμηθέντοσ ἄκουσα. σχέτλιαι, οὐδ’ ὑμεῖσ περ ἐνὶ φρεσὶ θέσθε ἑκάστη ἐκ λεχέων μ’ ἀνεγεῖραι, ἐπιστάμεναι σάφα θυμῷ, ὁππότ’ ἐκεῖνοσ ἔβη κοίλην ἐπὶ νῆα μέλαιναν. εἰ γὰρ ἐγὼ πυθόμην ταύτην ὁδὸν ὁρμαίνοντα, τῷ κε μάλ’ ἤ κεν ἔμεινε καὶ ἐσσύμενόσ περ ὁδοῖο, ἤ κέ με τεθνηκυῖαν ἐνὶ μεγάροισιν ἔλειπεν. ἀλλά τισ ὀτρηρῶσ Δολίον καλέσειε γέροντα, δμῶ’ ἐμόν, ὅν μοι δῶκε πατὴρ ἔτι δεῦρο κιούσῃ, καί μοι κῆπον ἔχει πολυδένδρεον, ὄφρα τάχιστα Λαέρτῃ τάδε πάντα παρεζόμενοσ καταλέξῃ, εἰ δή πού τινα κεῖνοσ ἐνὶ φρεσὶ μῆτιν ὑφήνασ ἐξελθὼν λαοῖσιν ὀδύρεται, οἳ μεμάασιν ὃν καὶ Ὀδυσσῆοσ φθῖσαι γόνον ἀντιθέοιο. τὴν δ’ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸσ Εὐρύκλεια·

"νύμφα φίλη, σὺ μὲν ἄρ με κατάκτανε νηλέι χαλκῷ ἢ ἐά ἐν μεγάρῳ· μῦθον δέ τοι οὐκ ἐπικεύσω. ᾔδε’ ἐγὼ τάδε πάντα, πόρον δέ οἱ ὅσσ’ ἐκέλευε, σῖτον καὶ μέθυ ἡδύ· ἐμεῦ δ’ ἕλετο μέγαν ὁρ́κον μὴ πρὶν σοὶ ἐρέειν, πρὶν δωδεκάτην γε γενέσθαι ἢ σ’ αὐτὴν ποθέσαι καὶ ἀφορμηθέντοσ ἀκοῦσαι, ὡσ ἂν μὴ κλαίουσα κατὰ χρόα καλὸν ἰάπτῃσ. ἀλλ’ ὑδρηναμένη, καθαρὰ χροὶ̈ εἵμαθ’ ἑλοῦσα, εἰσ ὑπερῷ’ ἀναβᾶσα σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶν εὔχε’ Ἀθηναίῃ κούρῃ Διὸσ αἰγιόχοιο· ἡ γάρ κέν μιν ἔπειτα καὶ ἐκ θανάτοιο σαώσαι. μηδὲ γέροντα κάκου κεκακωμένον· οὐ γὰρ ὀίω πάγχυ θεοῖσ μακάρεσσι γονὴν Ἀρκεισιάδαο ἔχθεσθ’, ἀλλ’ ἔτι πού τισ ἐπέσσεται ὅσ κεν ἔχῃσι δώματά θ’ ὑψερεφέα καὶ ἀπόπροθι πίονασ ἀγρούσ. ὣσ φάτο, τῆσ δ’ εὔνησε γόον, σχέθε δ’ ὄσσε γόοιο.

ἡ δ’ ὑδρηναμένη, καθαρὰ χροὶ̈ εἵμαθ’ ἑλοῦσα εἰσ ὑπερῷ’ ἀνέβαινε σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξίν, ἐν δ’ ἔθετ’ οὐλοχύτασ κανέῳ, ἠρᾶτο δ’ Ἀθήνῃ· "κλῦθί μευ, αἰγιόχοιο Διὸσ τέκοσ, Ἀτρυτώνη, εἴ ποτέ τοι πολύμητισ ἐνὶ μεγάροισιν Ὀδυσσεὺσ ἢ βοὸσ ἢ ὀί̈οσ κατὰ πίονα μηρί’ ἔκηε, τῶν νῦν μοι μνῆσαι, καί μοι φίλον υἱᾶ σάωσον, μνηστῆρασ δ’ ἀπάλαλκε κακῶσ ὑπερηνορέοντασ.

ὣσ εἰποῦσ’ ὀλόλυξε, θεὰ δέ οἱ ἔκλυεν ἀρῆσ.

μνηστῆρεσ δ’ ὁμάδησαν ἀνὰ μέγαρα σκιόεντα· ὧδε δέ τισ εἴπεσκε νέων ὑπερηνορεόντων· "ἦ μάλα δὴ γάμον ἄμμι πολυμνήστη βασίλεια ἀρτύει, οὐδέ τι οἶδεν ὅ οἱ φόνοσ υἱῖ τέτυκται.

"ὣσ ἄρα τισ εἴπεσκε, τὰ δ’ οὐκ ἴσαν ὡσ ἐτέτυκτο.

τοῖσιν δ’ Ἀντίνοοσ ἀγορήσατο καὶ μετέειπε· "δαιμόνιοι, μύθουσ μὲν ὑπερφιάλουσ ἀλέασθε πάντασ ὁμῶσ, μή πού τισ ἀπαγγείλῃσι καὶ εἴσω.

ἀλλ’ ἄγε σιγῇ τοῖον ἀναστάντεσ τελέωμεν μῦθον, ὃ δὴ καὶ πᾶσιν ἐνὶ φρεσὶν ἤραρεν ἡμῖν. ὣσ εἰπὼν ἐκρίνατ’ ἐείκοσι φῶτασ ἀρίστουσ, βὰν δ’ ἰέναι ἐπὶ νῆα θοὴν καὶ θῖνα θαλάσσησ.

νῆα μὲν οὖν πάμπρωτον ἁλὸσ βένθοσδε ἔρυσσαν, ἐν δ’ ἱστόν τ’ ἐτίθεντο καὶ ἱστία νηὶ μελαίνῃ, ἠρτύναντο δ’ ἐρετμὰ τροποῖσ ἐν δερματίνοισιν, πάντα κατὰ μοῖραν, ἀνά θ’ ἱστία λευκὰ πέτασσαν· τεύχεα δέ σφ’ ἤνεικαν ὑπέρθυμοι θεράποντεσ. ὑψοῦ δ’ ἐν νοτίῳ τήν γ’ ὡρ́μισαν, ἐκ δ’ ἔβαν αὐτοί· ἔνθα δὲ δόρπον ἕλοντο, μένον δ’ ἐπὶ ἕσπερον ἐλθεῖν. ἡ δ’ ὑπερωίῳ αὖθι περίφρων Πηνελόπεια κεῖτ’ ἄρ’ ἄσιτοσ, ἄπαστοσ ἐδητύοσ ἠδὲ ποτῆτοσ, ὁρμαίνουσ’ ἤ οἱ θάνατον φύγοι υἱὸσ ἀμύμων, ἦ ὅ γ’ ὑπὸ μνηστῆρσιν ὑπερφιάλοισι δαμείη.

ὅσσα δὲ μερμήριξε λέων ἀνδρῶν ἐν ὁμίλῳ δείσασ, ὁππότε μιν δόλιον περὶ κύκλον ἄγωσι, τόσσα μιν ὁρμαίνουσαν ἐπήλυθε νήδυμοσ ὕπνοσ· εὗδε δ’ ἀνακλινθεῖσα, λύθεν δέ οἱ ἅψεα πάντα. ἔνθ’ αὖτ’ ἄλλ’ ἐνόησε θεά, γλαυκῶπισ Ἀθήνη·

εἴδωλον ποίησε, δέμασ δ’ ἠίκτο γυναικί, Ἰφθίμῃ, κούρῃ μεγαλήτοροσ Ἰκαρίοιο, τὴν Εὔμηλοσ ὄπυιε Φερῇσ ἔνι οἰκία ναίων. πέμπε δέ μιν πρὸσ δώματ’ Ὀδυσσῆοσ θείοιο, ἡο͂σ Πηνελόπειαν ὀδυρομένην γοόωσαν παύσειε κλαυθμοῖο γόοιό τε δακρυόεντοσ. ἐσ θάλαμον δ’ εἰσῆλθε παρὰ κληῖδοσ ἱμάντα, στῆ δ’ ἄρ ὑπὲρ κεφαλῆσ, καί μιν πρὸσ μῦθον ἐείπεν· "εὕδεισ, Πηνελόπεια, φίλον τετιημένη ἦτορ;

οὐ μέν σ’ οὐδὲ ἐῶσι θεοὶ ῥεῖα ζώοντεσ κλαίειν οὐδ’ ἀκάχησθαι, ἐπεί ῥ’ ἔτι νόστιμόσ ἐστι σὸσ παῖσ· οὐ μὲν γάρ τι θεοῖσ ἀλιτήμενόσ ἐστι. τὴν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα περίφρων Πηνελόπεια, ἡδὺ μάλα κνώσσουσ’ ἐν ὀνειρείῃσι πύλῃσιν·

"τίπτε, κασιγνήτη, δεῦρ’ ἤλυθεσ;

οὔ τι πάροσ γε πωλέ’, ἐπεὶ μάλα πολλὸν ἀπόπροθι δώματα ναίεισ· καί με κέλεαι παύσασθαι ὀιζύοσ ἠδ’ ὀδυνάων πολλέων, αἵ μ’ ἐρέθουσι κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, ἣ πρὶν μὲν πόσιν ἐσθλὸν ἀπώλεσα θυμολέοντα, παντοίῃσ ἀρετῇσι κεκασμένον ἐν Δαναοῖσιν, ἐσθλόν, τοῦ κλέοσ εὐρὺ καθ’ Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργοσ· νῦν αὖ παῖσ ἀγαπητὸσ ἔβη κοίλησ ἐπὶ νηόσ, νήπιοσ, οὔτε πόνων ἐὺ εἰδὼσ οὔτ’ ἀγοράων. τοῦ δὴ ἐγὼ καὶ μᾶλλον ὀδύρομαι ἤ περ ἐκείνου· τοῦ δ’ ἀμφιτρομέω καὶ δείδια, μή τι πάθῃσιν, ἢ ὅ γε τῶν ἐνὶ δήμῳ, ἵν’ οἴχεται, ἢ ἐνὶ πόντῳ· δυσμενέεσ γὰρ πολλοὶ ἐπ’ αὐτῷ μηχανόωνται, ἱέμενοι κτεῖναι πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι. τὴν δ’ ἀπαμειβόμενον προσέφη εἴδωλον ἀμαυρόν·

"θάρσει, μηδέ τι πάγχυ μετὰ φρεσὶ δείδιθι λίην· τοίη γάρ οἱ πομπὸσ ἅμ’ ἔρχεται, ἥν τε καὶ ἄλλοι ἀνέρεσ ἠρήσαντο παρεστάμεναι, δύναται γάρ, Παλλὰσ Ἀθηναίη· σὲ δ’ ὀδυρομένην ἐλεαίρει· ἣ νῦν με προέηκε τεὶ̈ν τάδε μυθήσασθαι. τὴν δ’ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·

"εἰ μὲν δὴ θεόσ ἐσσι θεοῖό τε ἔκλυεσ αὐδῆσ, εἰ δ’ ἄγε μοι καὶ κεῖνον ὀιζυρὸν κατάλεξον, ἤ που ἔτι ζώει καὶ ὁρᾷ φάοσ ἠελίοιο, ἦ ἤδη τέθνηκε καὶ εἰν Αἴδαο δόμοισι. τὴν δ’ ἀπαμειβόμενον προσέφη εἴδωλον ἀμαυρόν·

"οὐ μέν τοι κεῖνόν γε διηνεκέωσ ἀγορεύσω, ζώει ὅ γ’ ἦ τέθνηκε· κακὸν δ’ ἀνεμώλια βάζειν. ὣσ εἰπὸν σταθμοῖο παρὰ κληῖδα λιάσθη ἐσ πνοιὰσ ἀνέμων.

ἡ δ’ ἐξ ὕπνου ἀνόρουσε κούρη Ἰκαρίοιο· φίλον δέ οἱ ἦτορ ἰάνθη, ὥσ οἱ ἐναργὲσ ὄνειρον ἐπέσσυτο νυκτὸσ ἀμολγῷ. μνηστῆρεσ δ’ ἀναβάντεσ ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα Τηλεμάχῳ φόνον αἰπὺν ἐνὶ φρεσὶν ὁρμαίνοντεσ.

ἔστι δέ τισ νῆσοσ μέσσῃ ἁλὶ πετρήεσσα, μεσσηγὺσ Ἰθάκησ τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσησ, Ἀστερίσ, οὐ μεγάλη· λιμένεσ δ’ ἔνι ναύλοχοι αὐτῇ ἀμφίδυμοι· τῇ τόν γε μένον λοχόωντεσ Ἀχαιοί.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION