Aristotle, Rhetoric, Book 3, chapter 17

(아리스토텔레스, 수사학, Book 3, chapter 17)

τὰσ δὲ πίστεισ δεῖ ἀποδεικτικὰσ εἶναι· ἀποδεικνύναι δὲ χρή, ἐπεί περ τεττάρων ἡ ἀμφισβήτησισ, περὶ τοῦ ἀμφισβητουμένου φέροντα τὴν ἀπόδειξιν, οἱο͂ν, εἰ ὅτι οὐ γέγονεν ἀμφισβητεῖται, ἐν τῇ κρίσει δεῖ τούτου μάλιστα τὴν ἀπόδειξιν φέρειν, εἰ δ’ ὅτι οὐκ ἔβλαψεν, τούτου, καὶ ὅτι οὐ τοσόνδε ἢ ὅτι δικαίωσ, ὡσαύτωσ καὶ εἰ περὶ τοῦ γενέσθαι τοῦτο ἡ ἀμφισβήτησισ. μὴ λανθανέτω δ’ ὅτι ἀναγκαῖον ἐν ταύτῃ τῇ ἀμφισβητήσει μόνῃ τὸν ἕτερον εἶναι πονηρόν·

οὐ γάρ ἐστιν ἄγνοια αἰτία, ὥσπερ ἂν εἴ τινεσ περὶ τοῦ δικαίου ἀμφισβητοῖεν, ὥστ’ ἐν τούτῳ χρονιστέον, ἐν δὲ τοῖσ ἄλλοισ οὔ. ἐν δὲ τοῖσ ἐπιδεικτικοῖσ τὸ πολὺ ὅτι καλὰ καὶ ὠφέλιμα ἡ αὔξησισ ἔστω·

τὰ γὰρ πράγματα δεῖ πιστεύεσθαι· ὀλιγάκισ γὰρ καὶ τούτων ἀποδείξεισ φέρουσιν, ἐὰν ἄπιστα ᾖ ἢ ἐὰν ἄλλοσ αἰτίαν ἔχῃ. ἐν δὲ τοῖσ δημηγορικοῖσ ἢ ὡσ οὐκ ἔσται ἀμφισβητήσειεν ἄν τισ, ἢ ὡσ ἔσται μὲν <ποιοῦσιν> ἃ κελεύει, ἀλλ’ οὐ δίκαια ἢ οὐκ ὠφέλιμα ἢ οὐ τηλικαῦτα.

δεῖ δὲ καὶ ὁρᾶν εἴ τι ψεύδεται ἐκτὸσ τοῦ πράγματοσ· τεκμήρια γὰρ ταῦτα φαίνεται καὶ τῶν ἄλλων ὅτι ψεύδεται. ἔστιν δὲ τὰ μὲν παραδείγματα δημηγορικώτερα, τὰ δ’ ἐνθυμήματα δικανικώτερα·

ἡ μὲν γὰρ περὶ τὸ μέλλον, ὥστ’ ἐκ τῶν γενομένων ἀνάγκη παραδείγματα λέγειν, ἡ δὲ περὶ ὄντων ἢ μὴ ὄντων, οὗ μᾶλλον ἀπόδειξίσ ἐστι καὶ ἀνάγκη· ἔχει γὰρ τὸ γεγονὸσ ἀνάγκην. οὐ δεῖ δὲ ἐφεξῆσ λέγειν τὰ ἐνθυμήματα, ἀλλ’ ἀναμιγνύναι·

εἰ δὲ μή, καταβλάπτει ἄλληλα. ἔστιν γὰρ καὶ τοῦ ποσοῦ ὁρ́οσ. ὦ φίλ’, ἐπεὶ τόσα εἶπεσ ὅσ’ ἂν πεπνυμένοσ ἀνήρ, ἀλλ’ οὐ τοιαῦτα. καὶ μὴ περὶ πάντων ἐνθυμήματα ζητεῖ·

εἰ δὲ μή, ποιήσεισ ὅπερ ἔνιοι ποιοῦσι τῶν φιλοσοφούντων, οἳ συλλογίζονται τὰ γνωριμώτερα καὶ πιστότερα ἢ ἐξ ὧν λέγουσιν. καὶ ὅταν πάθοσ ποιῇσ, μὴ λέγε ἐνθύμημα ἢ γὰρ ἐκκρούσει τὸ πάθοσ ἢ μάτην εἰρημένον ἔσται τὸ ἐνθύμημα·

ἐκκρούουσι γὰρ αἱ κινήσεισ ἀλλήλασ αἱ ἅμα, καὶ ἢ ἀφανίζουσιν ἢ ἀσθενεῖσ ποιοῦοιν, οὐδ’ ὅταν ἠθικὸν τὸν λόγον, οὐ δεῖ ἐνθύμημά τι ζητεῖν ἅμα· οὐ γὰρ ἔχει οὔτε ἦθοσ οὔτε προαίρεσιν ἡ ἀπόδειξισ. γνώμαισ δὲ χρηστέον καὶ ἐν διηγήσει καὶ ἐν πίστει·

ἠθικὸν γὰρ "καὶ ἐγὼ δέδωκα, καὶ ταῦτ’ εἰδὼσ ὡσ οὐ δεῖ πιστεύειν" · ἐὰν δὲ παθητικῶσ, "καὶ οὐ μεταμέλει μοι καίπερ ἠδικημένῳ· τούτῳ μὲν γὰρ περίεστιν τὸ κέρδοσ, ἐμοὶ δὲ τὸ δίκαιον. τὸ δὲ δημηγορεῖν χαλεπώτερον τοῦ δικάζεσθαι, εἰκότωσ, διότι περὶ τὸ μέλλον, ἐκεῖ δὲ περὶ τὸ γεγονόσ, ὃ ἐπιστητὸν ἤδη καὶ τοῖσ μάντεσιν, ὡσ ἔφη Ἐπιμενίδησ ὁ Κρήσ ἐκεῖνοσ γὰρ περὶ τῶν ἐσομένων οὐκ ἐμαντεύετο, ἀλλὰ περὶ τῶν γεγονότων μὲν ἀδήλων δέ, καὶ ὁ νόμοσ ὑπόθεσισ ἐν τοῖσ δικανικοῖσ·

ἔχοντα δὲ ἀρχὴν ῥᾷον εὑρεῖν ἀπόδειξιν. καὶ οὐκ ἔχει πολλὰσ διατριβάσ, οἱο͂ν πρὸσ ἀντίδικον ἢ περὶ αὑτοῦ, ἢ παθητικὸν ποιεῖν, ἀλλ’ ἥκιστα πάντων, ἐὰν μὴ ἐξιστῇ. δεῖ οὖν ἀποροῦντα τοῦτο ποιεῖν ὅπερ οἱ Ἀθήνησι ῥήτορεσ ποιοῦσι καὶ Ἰσοκράτησ· καὶ γὰρ συμβουλεύων κατηγορεῖ, οἱο͂ν Λακεδαιμονίων μὲν ἐν τῷ πανηγυρικῷ, Χάρητοσ δ’ ἐν τῷ συμμαχικῷ. ἐν δὲ τοῖσ ἐπιδεικτικοῖσ δεῖ τὸν λόγον ἐπεισοδιοῦν ἐπαίνοισ, οἱο͂ν Ἰσοκράτησ ποιεῖ·

ἀεὶ γάρ τινα εἰσάγει. καὶ ὃ ἔλεγεν Γοργίασ, ὅτι οὐχ ὑπολείπει αὐτὸν ὁ λόγοσ, ταὐτό ἐστιν· εἰ γὰρ Ἀχιλλέα λέγει Πηλέα ἐπαινεῖ, εἶτα Αἰακόν, εἶτα τὸν θεόν, ὁμοίωσ δὲ καὶ ἀνδρείαν, ἣ τὰ καὶ τὰ ποιεῖ ἢ τοιόνδε ἐστίν. ἔχοντα μὲν οὖν ἀποδείξεισ καὶ ἠθικῶσ λεκτέον καὶ ἀποδεικτικῶσ, ἐὰν δὲ μὴ ἔχῃσ ἐνθυμήματα, ἠθικῶσ·

καὶ μᾶλλον τῷ ἐπιεικεῖ ἁρμόττει χρηστὸν φαίνεσθαι ἢ τὸν λόγον ἀκριβῆ. τῶν δὲ ἐνθυμημάτων τὰ ἐλεγκτικὰ μᾶλλον εὐδοκιμεῖ τῶν δεικτικῶν, ὅτι ὅσα ἔλεγχον ποιεῖ, μᾶλλον δῆλον ὅτι συλλελόγισται·

παρ’ ἄλληλα γὰρ μᾶλλον τἀναντία γνωρίζεται. τὰ δὲ πρὸσ τὸν ἀντίδικον οὐχ ἕτερόν τι εἶδοσ, ἀλλὰ τῶν πίστεών ἐστι <τὸ> τὰ μὲν λῦσαι ἐνστάσει τὰ δὲ συλλογισμῷ.

δεῖ δὲ καὶ ἐν συμβουλῇ καὶ ἐν δίκῃ ἀρχόμενον μὲν λέγειν τὰσ ἑαυτοῦ πίστεισ πρότερον, ὕστερον δὲ πρὸσ τἀναντία ἀπαντᾶν λύοντα καὶ προδιασύροντα. ἂν δὲ πολύχουσ ᾖ ἡ ἐναντίωσισ, πρότερον τὰ ἐναντία, οἱο͂ν ἐποίησε Καλλίστρατοσ ἐν τῇ Μεσσηνιακῇ ἐκκλησίᾳ· ἃ γὰρ ἐροῦσι προανελὼν οὕτωσ τότε αὐτὸσ εἶπεν. ὕστερον δὲ λέγοντα πρῶτον πρὸσ τὸν ἐναντίον λόγον λεκτέον, λύοντα καὶ ἀντισυλλογιζόμενον, καὶ μάλιστα ἂν εὐδοκιμηκότα ᾖ·

ὥσπερ γὰρ ἄνθρωπον προδιαβεβλημένον οὐ δέχεται ἡ ψυχή, τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ λόγον, ἐὰν ὁ ἐναντίοσ εὖ δοκῇ εἰρηκέναι. δεῖ οὖν χώραν ποιεῖν ἐν τῷ ἀκροατῇ τῷ μέλλοντι λόγῳ· ἔσται δὲ ἂν ἀνέλῃσ· διὸ ἢ πρὸσ πάντα ἢ τὰ μέγιστα ἢ τὰ εὐδοκιμοῦντα ἢ τὰ εὐέλεγκτα μαχεσάμενον οὕτω τὰ αὑτοῦ πιστὰ ποιητέον. ταῖσ θεαῖσι πρῶτα σύμμαχοσ γενήσομαι· ἐγὼ γὰρ Ἥραν· ἐν τούτοισ ἥψατο πρῶτον τοῦ εὐηθεστάτου. περὶ μὲν οὖν πίστεων ταῦτα.

εἰσ δὲ τὸ ἦθοσ, ἐπειδὴ ἔνια περὶ αὑτοῦ λέγειν ἢ ἐπίφθονον ἢ μακρολογίαν ἢ ἀντιλογίαν ἔχει, καὶ περὶ ἄλλου ἢ λοιδορίαν ἢ ἀγροικίαν, ἕτερον χρὴ λέγοντα ποιεῖν, ὅπερ Ἰσοκράτησ ποιεῖ ἐν τῷ Φιλίππῳ καὶ ἐν τῇ Ἀντιδόσει, καὶ ὡσ Ἀρχίλοχοσ ψέγει· ποιεῖ γὰρ τὸν πατέρα λέγοντα περὶ τῆσ θυγατρὸσ ἐν τῷ ἰάμβῳ χρημάτων δ’ ἀέλπτον οὐθέν ἐστιν οὐδ’ ἀπώμοτον, καὶ τὸν Χάρωνα τὸν τέκτονα ἐν τῷ ἰάμβῳ οὗ ἀρχὴ οὔ μοι τὰ Γύγεω, καὶ ὡσ Σοφοκλῆσ τὸν Αἵμονα ὑπὲρ τῆσ Ἀντιγόνησ πρὸσ τὸν πατέρα ὡσ λεγόντων ἑτέρων. δεῖ δὲ καὶ μεταβάλλειν τὰ ἐνθυμήματα καὶ γνώμασ ποιεῖν ἐνίοτε, οἱο͂ν "χρὴ δὲ τὰσ διαλλαγὰσ ποιεῖν τοὺσ νοῦν ἔχοντασ εὐτυχοῦντασ·

οὕτω γὰρ ἂν μέγιστα πλεονεκτοῖεν," ἐνθυμηματικῶσ δὲ "εἰ γὰρ δεῖ, ὅταν ὠφελιμώταται ὦσιν καὶ πλεονεκτικώταται αἱ καταλλαγαί, τότε καταλλάττεσθαι, εὐτυχοῦντασ δεῖ καταλλάττεσθαι.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION