Xenophon, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Γ, chapter 9

(크세노폰, Memorabilia, Ἀπομνημονευμάτων Γ, chapter 9)

πάλιν δὲ ἐρωτώμενοσ ἡ ἀνδρεία πότερον εἰή διδακτὸν ἢ φυσικόν, οἶμαι μέν, ἔφη, ὥσπερ σῶμα σώματοσ ἰσχυρότερον πρὸσ τοὺσ πόνουσ φύεται, οὕτω καὶ ψυχὴν ψυχῆσ ἐρρωμενεστέραν πρὸσ τὰ δεινὰ φύσει γίγνεσθαι· ὁρῶ γὰρ ἐν τοῖσ αὐτοῖσ νόμοισ τε καὶ ἔθεσι τρεφομένουσ πολὺ διαφέροντασ ἀλλήλων τόλμῃ. νομίζω μέντοι πᾶσαν φύσιν μαθήσει καὶ μελέτῃ πρὸσ ἀνδρείαν αὔξεσθαι·

δῆλον μὲν γὰρ ὅτι Σκύθαι καὶ Θρᾷκεσ οὐκ ἂν τολμήσειαν ἀσπίδασ καὶ δόρατα λαβόντεσ Λακεδαιμονίοισ διαμάχεσθαι· φανερὸν δ’ ὅτι Λακεδαιμόνιοι οὔτ’ ἂν Θρᾳξὶ πέλταισ καὶ ἀκοντίοισ οὔτε Σκύθαισ τόξοισ ἐθέλοιεν ἂν διαγωνίζεσθαι. ὁρῶ δ’ ἔγωγε καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων ὁμοίωσ καὶ φύσει διαφέροντασ ἀλλήλων τοὺσ ἀνθρώπουσ καὶ ἐπιμελείᾳ πολὺ ἐπιδιδόντασ.

ἐκ δὲ τούτων δῆλόν ἐστιν ὅτι πάντασ χρὴ καὶ τοὺσ εὐφυεστέρουσ καὶ τοὺσ ἀμβλυτέρουσ τὴν φύσιν, ἐν οἷσ ἂν ἀξιόλογοι βούλωνται γενέσθαι, ταῦτα καὶ μανθάνειν καὶ μελετᾶν. σοφίαν δὲ καὶ σωφροσύνην οὐ διώριζεν, ἀλλὰ τὸν τὰ μὲν καλά τε κἀγαθὰ γιγνώσκοντα χρῆσθαι αὐτοῖσ καὶ τὸν τὰ αἰσχρὰ εἰδότα εὐλαβεῖσθαι σοφόν τε καὶ σώφρονα ἔκρινε.

προσερωτώμενοσ δὲ εἰ τοὺσ ἐπισταμένουσ μὲν ἃ δεῖ πράττειν, ποιοῦντασ δὲ τἀναντία σοφούσ τε καὶ ἀκρατεῖσ εἶναι νομίζοι, οὐδέν γε μᾶλλον, ἔφη, ἢ ἀσόφουσ τε καὶ ἀκρατεῖσ· πάντασ γὰρ οἶμαι προαιρουμένουσ ἐκ τῶν ἐνδεχομένων ἃ οἰόνται συμφορώτατα αὑτοῖσ εἶναι, ταῦτα πράττειν· νομίζω οὖν τοὺσ μὴ ὀρθῶσ πράττοντασ οὔτε σοφοὺσ οὔτε σώφρονασ εἶναι. ἔφη δὲ καὶ τὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν ἄλλην πᾶσαν ἀρετὴν σοφίαν εἶναι.

τά τε γὰρ δίκαια καὶ πάντα ὅσα ἀρετῇ πράττεται καλά τε κἀγαθὰ εἶναι· καὶ οὔτ’ ἂν τοὺσ ταῦτα εἰδότασ ἄλλο ἀντὶ τούτων οὐδὲν προελέσθαι οὔτε τοὺσ μὴ ἐπισταμένουσ δύνασθαι πράττειν, ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἐγχειρῶσιν, ἁμαρτάνειν· οὕτω καὶ τὰ καλά τε κἀγαθὰ τοὺσ μὲν σοφοὺσ πράττειν, τοὺσ δὲ μὴ σοφοὺσ οὐ δύνασθαι, ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἐγχειρῶσιν, ἁμαρτάνειν. ἐπεὶ οὖν τά τε δίκαια καὶ τἆλλα καλά τε κἀγαθὰ πάντα ἀρετῇ πράττεται, δῆλον εἶναι ὅτι καὶ δικαιοσύνη καὶ ἡ ἄλλη πᾶσα ἀρετὴ σοφία ἐστί. μανίαν γε μὴν ἐναντίον μὲν ἔφη εἶναι σοφίᾳ, οὐ μέντοι γε τὴν ἀνεπιστημοσύνην μανίαν ἐνόμιζε·

τὸ δὲ ἀγνοεῖν ἑαυτὸν καὶ ἃ μὴ οἶδε δοξάζειν τε καὶ οἰέσθαι γιγνώσκειν ἐγγυτάτω μανίασ ἐλογίζετο εἶναι. τοὺσ μέντοι πολλοὺσ ἔφη, ἃ μὲν οἱ πλεῖστοι ἀγνοοῦσι, τοὺσ διημαρτηκότασ τούτων οὐ φάσκειν μαίνεσθαι, τοὺσ δὲ διημαρτηκότασ ὧν οἱ πολλοὶ γιγνώσκουσι μαινομένουσ καλεῖν· ἐάν τε γάρ τισ μέγασ οὕτωσ οἰήται εἶναι ὥστε κύπτειν τὰσ πύλασ τοῦ τείχουσ διεξιών, ἐάν τε οὕτωσ ἰσχυρὸσ ὥστ’ ἐπιχειρεῖν οἰκίασ αἴρεσθαι ἢ ἄλλῳ τῳ ἐπιθέσθαι τῶν πᾶσι δήλων ὅτι ἀδύνατά ἐστι, τοῦτον μαίνεσθαι φάσκειν, τοὺσ δὲ μικρὸν διαμαρτάνοντασ οὐ δοκεῖν τοῖσ πολλοῖσ μαίνεσθαι, ἀλλ’, ὥσπερ τὴν ἰσχυρὰν ἐπιθυμίαν ἔρωτα καλοῦσιν, οὕτω καὶ τὴν μεγάλην παράνοιαν μανίαν αὐτοὺσ καλεῖν.

φθόνον δὲ σκοπῶν, ὅ τι εἰή, λύπην μέν τινα ἐξηύρισκεν αὐτὸν ὄντα, οὔτε μέντοι τὴν ἐπὶ φίλων ἀτυχίαισ οὔτε τὴν ἐπ’ ἐχθρῶν εὐτυχίαισ γιγνομένην, ἀλλὰ μόνουσ ἔφη φθονεῖν τοὺσ ἐπὶ ταῖσ τῶν φίλων εὐπραξίαισ ἀνιωμένουσ.

θαυμαζόντων δέ τινων εἴ τισ φιλῶν τινα ἐπὶ τῇ εὐπραξίᾳ αὐτοῦ λυποῖτο, ὑπεμίμνῃσκεν ὅτι πολλοὶ οὕτω πρόσ τινασ ἔχουσιν, ὥστε κακῶσ μὲν πράττοντασ μὴ δύνασθαι περιορᾶν, ἀλλὰ βοηθεῖν ἀτυχοῦσιν, εὐτυχούντων δὲ λυπεῖσθαι. τοῦτο μέντοι φρονίμῳ μὲν ἀνδρὶ οὐκ ἂν συμβῆναι, τοὺσ ἠλιθίουσ δὲ ἀεὶ πάσχειν αὐτό. σχολὴν δὲ σκοπῶν, τί εἰή, ποιοῦντασ μέν τι τοὺσ πλείστουσ εὑρίσκειν ἔφη·

καὶ γὰρ τοὺσ πεττεύοντασ καὶ τοὺσ γελωτοποιοῦντασ ποιεῖν τι· πάντασ δὲ τούτουσ ἔφη σχολάζειν· ἐξεῖναι γὰρ αὐτοῖσ ἰέναι πράξοντασ τὰ βελτίω τούτων. ἀπὸ μέντοι τῶν βελτιόνων ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι οὐδένα σχολάζειν· εἰ δέ τισ ἰοί, τοῦτον ἀσχολίασ αὐτῷ οὔσησ κακῶσ ἔφη τοῦτο πράττειν. βασιλέασ δὲ καὶ ἄρχοντασ οὐ τοὺσ τὰ σκῆπτρα ἔχοντασ ἔφη εἶναι οὐδὲ τοὺσ ὑπὸ τῶν τυχόντων αἱρεθέντασ οὐδὲ τοὺσ κλήρῳ λαχόντασ οὐδὲ τοὺσ βιασαμένουσ οὐδὲ τοὺσ ἐξαπατήσαντασ, ἀλλὰ τοὺσ ἐπισταμένουσ ἄρχειν.

ὁπότε γάρ τισ ὁμολογήσειε τοῦ μὲν ἄρχοντοσ εἶναι τὸ προστάττειν ὅ τι χρὴ ποιεῖν, τοῦ δὲ ἀρχομένου τὸ πείθεσθαι, ἐπεδείκνυεν ἔν τε νηὶ τὸν μὲν ἐπιστάμενον ἄρχοντα, τὸν δὲ ναύκληρον καὶ τοὺσ ἄλλουσ τοὺσ ἐν τῇ νηὶ πάντασ πειθομένουσ τῷ ἐπισταμένῳ, καὶ ἐν γεωργίᾳ τοὺσ κεκτημένουσ ἀγρούσ, καὶ ἐν νόσῳ τοὺσ νοσοῦντασ, καὶ ἐν σωμασκίᾳ τοὺσ σωμασκοῦντασ, καὶ τοὺσ ἄλλουσ πάντασ οἷσ ὑπάρχει τι ἐπιμελείασ δεόμενον, ἂν μὲν αὐτοὶ ἡγῶνται ἐπίστασθαι ἐπιμελεῖσθαι ‐ ·

εἰ δὲ μή, τοῖσ ἐπισταμένοισ οὐ μόνον παροῦσι πειθομένουσ, ἀλλὰ καὶ ἀπόντασ μεταπεμπομένουσ, ὅπωσ ἐκείνοισ πειθόμενοι τὰ δέοντα πράττωσιν· ἐν δὲ ταλασίᾳ καὶ τὰσ γυναῖκασ ἐπεδείκνυεν ἀρχούσασ τῶν ἀνδρῶν διὰ τὸ τὰσ μὲν εἰδέναι ὅπωσ χρὴ ταλασιουργεῖν, τοὺσ δὲ μὴ εἰδέναι. εἰ δέ τισ πρὸσ ταῦτα λέγοι ὅτι τῷ τυράννῳ ἔξεστι μὴ πείθεσθαι τοῖσ ὀρθῶσ λέγουσι, καὶ πῶσ ἄν, ἔφη, ἐξείη μὴ πείθεσθαι, ἐπικειμένησ γε ζημίασ, ἐάν τισ τῷ εὖ λέγοντι μὴ πείθηται;

ἐν ᾧ γὰρ ἄν τισ πράγματι μὴ πείθηται τῷ εὖ λέγοντι, ἁμαρτήσεται δήπου, ἁμαρτάνων δὲ ζημιωθήσεται. εἰ δὲ φαίη τισ τῷ τυράννῳ ἐξεῖναι καὶ ἀποκτεῖναι τὸν εὖ φρονοῦντα, τὸν δὲ ἀποκτείνοντα, ἔφη, τοὺσ κρατίστουσ τῶν συμμάχων οἰεί ἀζήμιον γίγνεσθαι ἢ ὡσ ἔτυχε ζημιοῦσθαι;

πότερα γὰρ ἂν μᾶλλον οἰεί σῴζεσθαι τὸν τοῦτο ποιοῦντα ἢ οὕτω καὶ τάχιστ’ ἂν ἀπολέσθαι; ἐρομένου δέ τινοσ αὐτὸν τί δοκοίη αὐτῷ κράτιστον ἀνδρὶ ἐπιτήδευμα εἶναι, ἀπεκρίνατο·

εὐπραξία. ἐρομένου δὲ πάλιν εἰ καὶ τὴν εὐτυχίαν ἐπιτήδευμα νομίζοι εἶναι, πᾶν μὲν οὖν τοὐναντίον ἔγωγ’, ἔφη, τύχην καὶ πρᾶξιν ἡγοῦμαι· τὸ μὲν γὰρ μὴ ζητοῦντα ἐπιτυχεῖν τινι τῶν δεόντων εὐτυχίαν οἶμαι εἶναι, τὸ δὲ μαθόντα τε καὶ μελετήσαντά τι εὖ ποιεῖν εὐπραξίαν νομίζω, καὶ οἱ τοῦτο ἐπιτηδεύοντεσ δοκοῦσί μοι εὖ πράττειν. καὶ ἀρίστουσ δὲ καὶ θεοφιλεστάτουσ ἔφη εἶναι ἐν μὲν γεωργίᾳ τοὺσ τὰ γεωργικὰ εὖ πράττοντασ, ἐν δ’ ἰατρείᾳ τοὺσ τὰ ἰατρικά, ἐν δὲ πολιτείᾳ τοὺσ τὰ πολιτικά·

τὸν δὲ μηδὲν εὖ πράττοντα οὔτε χρήσιμον οὐδὲν ἔφη εἶναι οὔτε θεοφιλῆ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION