Strabo, Geography, Book 11, chapter 14

(스트라본, 지리학, Book 11, chapter 14)

τῆσ δ’ Ἀρμενίασ τὰ μὲν νότια προβέβληται τὸν Ταῦρον, διείργοντα αὐτὴν ἀφ’ ὅλησ τῆσ μεταξὺ Εὐφράτου καὶ τοῦ Τίγριοσ, ἣν Μεσοποταμίαν καλοῦσι, τὰ δὲ ἑωθινὰ τῇ Μηδίᾳ συνάπτει τῇ μεγάλῃ καὶ τῇ Ἀτροπατηνῇ· προσάρκτια δέ ἐστι τὰ ὑπερκείμενα τῆσ Κασπίασ θαλάττησ ὄρη τὰ τοῦ Παραχοάθρα καὶ Ἀλβανοὶ καὶ Ἴβηρεσ καὶ ὁ Καύκασοσ ἐγκυκλούμενοσ τὰ ἔθνη ταῦτα καὶ συνάπτων τοῖσ Ἀρμενίοισ, συνάπτων δὲ καὶ τοῖσ Μοσχικοῖσ ὄρεσι καὶ Κολχικοῖσ μέχρι τῶν καλουμένων Τιβαρανῶν· ἀπὸ δὲ τῆσ ἑσπέρασ ταῦτά ἐστι τὰ ἔθνη καὶ ὁ Παρυάδρησ καὶ ὁ Σκυδίσησ μέχρι τῆσ μικρᾶσ Ἀρμενίασ καὶ τῆσ τοῦ Εὐφράτου ποταμίασ, ἣ διείργει τὴν Ἀρμενίαν ἀπὸ τῆσ Καππαδοκίασ καὶ τῆσ Κομμαγηνῆσ. ὁ γὰρ Εὐφράτησ ἀπὸ τῆσ βορείου πλευρᾶσ τοῦ Ταύρου τὰσ ἀρχὰσ ἔχων τὸ μὲν πρῶτον ῥεῖ πρὸσ δύσιν διὰ τῆσ Ἀρμενίασ, εἶτ’ ἐπιστρέφει πρὸσ νότον καὶ διακόπτει τὸν Ταῦρον μεταξὺ τῶν Ἀρμενίων τε καὶ Καππαδόκων καὶ Κομμαγηνῶν, ἐκπεσὼν δ’ ἔξω καὶ γενόμενοσ κατὰ τὴν Συρίαν ἐπιστρέφει πρὸσ χειμερινὰσ ἀνατολὰσ μέχρι Βαβυλῶνοσ καὶ ποιεῖ τὴν Μεσοποταμίαν πρὸσ τὸν Τίγριν·

ἀμφότεροι δὲ τελευτῶσιν εἰσ τὸν Περσικὸν κόλπον. τὰ μὲν δὴ κύκλῳ τοιαῦτα, ὀρεινὰ σχεδόν τι πάντα καὶ τραχέα πλὴν τῶν πρὸσ τὴν Μηδίαν κεκλιμένων ὀλίγων. πάλιν δὲ τοῦ λεχθέντοσ Ταύρου τὴν ἀρχὴν λαμβάνοντοσ ἀπὸ τῆσ περαίασ τῶν Κομμαγηνῶν καὶ τῶν Μελιτηνῶν ἣν ὁ Εὐφράτησ ποιεῖ, Μάσιον μέν ἐστι τὸ ὑπερκείμενον ὄροσ τῶν ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ Μυγδόνων ἐκ νότου, ἐν οἷσ ἡ Νίσιβίσ ἐστιν· ἐκ δὲ τῶν πρὸσ ἄρκτον μερῶν ἡ Σωφηνὴ κεῖται μεταξὺ τοῦ τε Μασίου καὶ τοῦ Ἀντιταύρου. οὗτοσ δ’ ἀπὸ τοῦ Εὐφράτου καὶ τοῦ Ταύρου τὴν ἀρχὴν λαβὼν τελευτᾷ πρὸσ τὰ ἑῷα τῆσ Ἀρμενίασ ἀπολαμβάνων μέσην τὴν Σωφηνήν, ἐκ θατέρου δὲ μέρουσ ἔχων τὴν Ἀκιλισηνὴν μεταξὺ ἱδρυμένην τοῦ Ταύρου τε καὶ τῆσ τοῦ Εὐφράτου ποταμίασ πρὶν ἢ κάμπτειν αὐτὴν ἐπὶ νότον. βασίλειον δὲ τῆσ Σωφηνῆσ Καρκαθιόκερτα. τοῦ δὲ Μασίου ὑπέρκειται πρὸσ ἑώ πολὺ κατὰ τὴν Γορδυηνὴν ὁ Νιφάτησ, εἶθ’ ὁ Ἄβοσ, ἀφ’ οὗ καὶ ὁ Εὐφράτησ ῥεῖ καὶ ὁ Ἀράξησ, ὁ μὲν πρὸσ δύσιν ὁ δὲ πρὸσ ἀνατολάσ· εἶθ’ ὁ Νίβαροσ μέχρι τῆσ Μηδίασ παρατείνει. ὁ μὲν οὖν Εὐφράτησ εἴρηται ὃν τρόπον ῥεῖ·

ὁ δὲ Ἀράξησ πρὸσ τὰσ ἀνατολὰσ ἐνεχθεὶσ μέχρι τῆσ Ἀτροπατηνῆσ κάμπτει πρὸσ δύσιν καὶ πρὸσ ἄρκτουσ καὶ παραρρεῖ τὰ Ἄζαρα πρῶτον, εἶτ’ Ἀρτάξατα, πόλεισ Ἀρμενίων· ἔπειτα διὰ τοῦ Ἀραξηνοῦ πεδίου πρὸσ τὸ Κάσπιον ἐκδίδωσι πέλαγοσ. ἐν αὐτῇ δὲ τῇ Ἀρμενίᾳ πολλὰ μὲν ὄρη πολλὰ δὲ ὀροπέδια, ἐν οἷσ οὐδ’ ἄμπελοσ φύεται ῥᾳδίωσ, πολλοὶ δ’ αὐλῶνεσ οἱ μὲν μέσωσ οἱ δὲ καὶ σφόδρα εὐδαίμονεσ καθάπερ τὸ Ἀραξηνὸν πεδίον, δι’ οὗ ὁ Ἀράξησ ποταμὸσ ῥέων εἰσ τὰ ἄκρα τῆσ Ἀλβανίασ καὶ τὴν Κασπίαν ἐκπίπτει θάλατταν, καὶ μετὰ ταῦτα ἡ Σακασηνὴ καὶ αὐτὴ τῇ Ἀλβανίᾳ πρόσχωροσ καὶ τῷ Κύρῳ ποταμῷ, εἶθ’ ἡ Γωγαρηνή·

τὴν δὲ γένεσιν τῶν ζῴων τοιαύτην εἰκάζουσιν οἱάν τὴν τῶν κωνώπων ἐκ τῆσ ἐν τοῖσ μετάλλοισ φλογὸσ καὶ τοῦ φεψάλου. πᾶσα γὰρ ἡ χώρα αὕτη καρποῖσ τε καὶ τοῖσ ἡμέροισ δένδρεσι καὶ τοῖσ ἀειθαλέσι πληθύει, φέρει δὲ καὶ ἐλαίαν. ἔστι δὲ καὶ ἡ Φαυηνὴ τῆσ Ἀρμενίασ ἐπαρχία καὶ ἡ Κωμισηνὴ καὶ Ὀρχιστηνὴ πλείστην ἱππείαν παρέχουσα· ἡ δὲ Χορζηνὴ καὶ Καμβυσηνὴ προσβορρόταταί εἰσι καὶ νιφόβολοι μάλιστα, συνάπτουσαι τοῖσ Καυκασίοισ ὄρεσι καὶ τῇ Ἰβηρίᾳ καὶ τῇ Κολχίδι· ὅπου φασὶ κατὰ τὰσ ὑπερβολὰσ τῶν ὀρῶν πολλάκισ καὶ συνοδίασ ὅλασ ἐν τῇ χιόνι καταπίνεσθαι νιφετῶν γινομένων ἐπὶ πλέον· ἔχειν δὲ καὶ βακτηρίασ πρὸσ τοὺσ τοιούτουσ κινδύνουσ, ἃσ παρεξαίροντασ εἰσ τὴν ἐπιφάνειαν ἀναπνοῆσ τε χάριν καὶ τοῦ διαμηνύειν τοῖσ ἐπιοῦσιν ὥστε βοηθείασ τυγχάνειν, ἀνορύττεσθαι καὶ σώζεσθαι. ἐν δὲ τῇ χιόνι βώλουσ πήγνυσθαί φασι κοίλασ περιεχούσασ χρηστὸν ὕδωρ ὡσ ἐν χιτῶνι, καὶ ζῷα δὲ ἐν αὐτῇ γεννᾶσθαι· καλεῖ δὲ σκώληκασ Ἀπολλωνίδησ, Θεοφάνησ δὲ θρῖπασ· κἀν τούτοισ ἀπολαμβάνεσθαι χρηστὸν ὕδωρ, περισχισθέντων δὲ τῶν χιτώνων πίνεσθαι· ἱστοροῦσι δὲ τὴν Ἀρμενίαν μικρὰν πρότερον οὖσαν αὐξηθῆναι διὰ τῶν περὶ Ἀρταξίαν καὶ Ζαρίαδριν, οἳ πρότερον μὲν ἦσαν Ἀντιόχου τοῦ μεγάλου στρατηγοί, βασιλεύσαντεσ δ’ ὕστερον μετὰ τὴν ἐκείνου ἧτταν ὁ μὲν τῆσ Σωφηνῆσ καὶ τῆσ Ἀκισηνῆσ καὶ Ὀδομαντίδοσ καὶ ἄλλων τινῶν ὁ δὲ τῆσ περὶ Ἀρτάξατα, συνηύξησαν ἐκ τῶν περικειμένων ἐθνῶν ἀποτεμόμενοι μέρη, ἐκ Μήδων μὲν τήν τε Κασπιανὴν καὶ Φαυνῖτιν καὶ Βασοροπέδαν, Ἰβήρων δὲ τήν τε παρώρειαν τοῦ Παρυάδρου καὶ τὴν Χορζηνὴν καὶ Γωγαρηνήν, πέραν οὖσαν τοῦ Κύρου, Χαλύβων δὲ καὶ Μοσυνοίκων Καρηνῖτιν καὶ Ξερξήνην, ἃ τῇ μικρᾷ Ἀρμενίᾳ ἐστὶν ὅμορα ἢ καὶ μέρη αὐτῆσ ἐστι, Καταόνων δὲ Ἀκιλισηνὴν καὶ τὴν περὶ τὸν Ἀντίταυρον, Σύρων δὲ Ταρωνῖτιν, ὥστε πάντασ ὁμογλώττουσ εἶναι.

πόλεισ δ’ εἰσὶν τῆσ Ἀρμενίασ Ἀρτάξατά τε ἣν καὶ Ἀρταξιάσατα καλοῦσιν, Ἀννίβα κτίσαντοσ Ἀρταξίᾳ τῷ βασιλεῖ καὶ Ἄρξατα, ἀμφότεραι ἐπὶ τῷ Ἀράξῃ, ἡ μὲν Ἄρξατα πρὸσ τοῖσ ὁρ́οισ τῆσ Ἀτροπατίασ, ἡ δὲ Ἀρτάξατα πρὸσ τῷ Ἀραξηνῷ πεδίῳ συνῳκισμένη καλῶσ καὶ βασίλειον οὖσα τῆσ χώρασ.

κεῖται δ’ ἐπὶ χερρονησιάζοντοσ ἀγκῶνοσ τὸ τεῖχοσ ἔχουσα κύκλῳ προβεβλημένον τὸν ποταμὸν πλὴν τοῦ ἰσθμοῦ, τὸν ἰσθμὸν δ’ ἔχει τάφρῳ καὶ χάρακι κεκλεισμένον. οὐ πολὺ δ’ ἄπωθεν τῆσ πόλεώσ ἐστι τὰ Τιγράνου καὶ Ἀρταουάσδου γαζοφυλάκια, φρούρια ἐρυμνά, Βάβυρσά τε καὶ Ὀλανή· ἦν δὲ καὶ ἄλλα ἐπὶ τῷ Εὐφράτῃ. Ἀρτάγειρα δὲ ἀπέστησε μὲν Ἄδων ὁ φρούραρχοσ, ἐξεῖλον δ’ οἱ Καίσαροσ στρατηγοὶ πολιορκήσαντεσ πολὺν χρόνον, καὶ τὰ τείχη περιεῖλον. ποταμοὶ δὲ πλείουσ μέν εἰσιν ἐν τῇ χώρᾳ, γνωριμώτατοι δὲ Φᾶσισ μὲν καὶ Λύκοσ εἰσ τὴν Ποντικὴν ἐκπίπτοντεσ θάλατταν Ἐρατοσθένησ δ’ ἀντὶ τοῦ Λύκου τίθησι Θερμώδοντα οὐκ εὖ, εἰσ δὲ τὴν Κασπίαν Κῦροσ καὶ Ἀράξησ, εἰσ δὲ τὴν Ἐρυθρὰν ὅ τε Εὐφράτησ καὶ ὁ Τίγρισ.

εἰσὶ δὲ καὶ λίμναι κατὰ τὴν Ἀρμενίαν μεγάλαι, μία μὲν ἡ Μαντιανή, Κυανῆ ἑρμηνευθεῖσα, μεγίστη, ὥσ φασι, μετὰ τὴν Μαιῶτιν, ἁλμυροῦ ὕδατοσ, διήκουσα μέχρι τῆσ Ἀτροπατίασ, ἔχουσα καὶ ἁλοπήγια·

ἡ δὲ Ἀρσηνή, ἣν καὶ Θωπῖτιν καλοῦσιν· ἔστι δὲ νιτρῖτισ, τὰσ δ’ ἐσθῆτασ ῥήττει καὶ διαξαίνει· διὰ δὲ τοῦτο καὶ ἄποτόν ἐστι τὸ ὕδωρ. φέρεται δὲ δι’ αὐτῆσ ὁ Τίγρισ ἀπὸ τῆσ κατὰ τὸν Νιφάτην ὀρεινῆσ ὁρμηθείσ, ἄμικτον φυλάττων τὸ ῥεῦμα διὰ τὴν ὀξύτητα, ἀφ’ οὗ καὶ τοὔνομα, Μήδων τίγριν καλούντων τὸ τόξευμα· καὶ οὗτοσ μὲν ἔχει πολυειδεῖσ ἰχθῦσ, οἱ δὲ λιμναῖοι ἑνὸσ εἴδουσ εἰσί· κατὰ δὲ τὸν μυχὸν τῆσ λίμνησ εἰσ βάραθρον ἐμπεσὼν ὁ ποταμὸσ καὶ πολὺν τόπον ἐνεχθεὶσ ὑπὸ γῆσ ἀνατέλλει κατὰ τὴν Χαλωνῖτιν· ἐκεῖθεν δ’ ἤδη πρὸσ τὴν Ὦπιν καὶ τὸ τῆσ Σεμιράμιδοσ καλούμενον διατείχισμα ἐκεῖνόσ τε καταφέρεται τοὺσ Γορδυαίουσ ἐν δεξιᾷ ἀφεὶσ καὶ τὴν Μεσοποταμίαν ὅλην, καὶ ὁ Εὐφράτησ τοὐναντίον ἐν ἀριστερᾷ ἔχων τὴν αὐτὴν χώραν· πλησιάσαντεσ δὲ ἀλλήλοισ καὶ ποιήσαντεσ τὴν Μεσοποταμίαν ὁ μὲν διὰ Σελευκείασ φέρεται πρὸσ τὸν Περσικὸν κόλπον, ὁ δὲ διὰ Βαβυλῶνοσ, καθάπερ εἴρηταί που ἐν τοῖσ πρὸσ Ἐρατοσθένην καὶ Ἵππαρχον λόγοισ. μέταλλα δ’ ἐν μὲν τῇ Συσπιρίτιδί ἐστι χρυσοῦ κατὰ τὰ Κάβαλλα, ἐφ’ ἃ Μένωνα ἔπεμψεν Ἀλέξανδροσ μετὰ στρατιωτῶν, ἀνήχθη δ’ ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων·

καὶ ἄλλα δ’ ἐστὶ μέταλλα, καὶ δὴ τῆσ σάνδικοσ καλουμένησ, ἣν δὴ καὶ Ἀρμένιον καλοῦσι χρῶμα, ὅμοιον κάλχῃ. οὕτω δ’ ἐστὶν ἱπποβότοσ σφόδρα ἡ χώρα καὶ οὐχ ἧττον τῆσ Μηδίασ, ὥστε οἱ Νησαῖοι ἵπποι καὶ ἐνταῦθα γίνονται, οἷσπερ οἱ Περσῶν βασιλεῖσ ἐχρῶντο, καὶ ὁ σατράπησ τῆσ Ἀρμενίασ τῷ Πέρσῃ κατ’ ἔτοσ δισμυρίουσ πώλουσ τοῖσ Μιθρακίνοισ ἔπεμπεν. Ἀρταουάσδησ δὲ Ἀντωνίῳ χωρὶσ τῆσ ἄλλησ ἱππείασ αὐτὴν τὴν κατάφρακτον ἑξακισχιλίαν ἵππον ἐκτάξασ ἐπέδειξεν, ἡνίκα εἰσ τὴν Μηδίαν ἐνέβαλε σὺν αὐτῷ. ταύτησ δὲ τῆσ ἱππείασ οὐ Μῆδοι μόνοι καὶ Ἀρμένιοι ζηλωταὶ γεγόνασιν, ἀλλὰ καὶ Ἀλβανοί· καὶ γὰρ ἐκεῖνοι καταφράκτοισ χρῶνται. τοῦ δὲ πλούτου καὶ τῆσ δυνάμεωσ τῆσ χώρασ σημεῖον οὐ μικρὸν ὅτι Πομπηίου Τιγράνῃ τῷ πατρὶ τῷ Ἀρταουάσδου τάλαντα ἐπιγράψαντοσ ἑξακισχίλια ἀργυρίου, διένειμεν αὐτίκα ταῖσ δυνάμεσι τῶν Ῥωμαίων, στρατιώτῃ μὲν κατ’ ἄνδρα πεντήκοντα δραχμὰσ ἑκατοντάρχῃ δὲ χιλίασ ἱππάρχῳ δὲ καὶ χιλιάρχῳ τάλαντον.

μέγεθοσ δὲ τῆσ χώρασ Θεοφάνησ ἀποδίδωσιν εὖροσ μὲν σχοίνων ἑκατὸν μῆκοσ δὲ διπλάσιον, τιθεὶσ τὴν σχοῖνον τετταράκοντα σταδίων·

πρὸσ ὑπερβολὴν δ’ εἴρηκεν· ἐγγυτέρω δ’ ἐστὶ τῆσ ἀληθείασ μῆκοσ μὲν θέσθαι τὸ ὑπ’ ἐκείνου λεχθὲν εὖροσ, εὖροσ δὲ τὸ ἥμισυ ἢ μικρῷ πλεῖον. ἡ μὲν δὴ φύσισ τῆσ Ἀρμενίασ καὶ δύναμισ τοιαύτη. ἀρχαιολογία δέ τίσ ἐστι περὶ τοῦ ἔθνουσ τοῦδε τοιαύτη·

Ἄρμενοσ ἐξ Ἀρμενίου πόλεωσ Θετταλικῆσ, ἣ κεῖται μεταξὺ Φερῶν καὶ Λαρίσησ ἐπὶ τῇ Βοίβῃ, καθάπερ εἴρηται, συνεστράτευσεν Ιἄσονι εἰσ τὴν Ἀρμενίαν· τούτου φασὶν ἐπώνυμον τὴν Ἀρμενίαν οἱ περὶ Κυρσίλον τὸν Φαρσάλιον καὶ Μήδιον τὸν Λαρισαῖον, ἄνδρεσ συνεστρατευκότεσ Ἀλεξάνδρῳ· τῶν δὲ μετὰ τοῦ Ἀρμένου τοὺσ μὲν τὴν Ἀκιλισηνὴν οἰκῆσαι τὴν ὑπὸ τοῖσ Σωφηνοῖσ πρότερον οὖσαν, τοὺσ δὲ ἐν τῇ Συσπιρίτιδι ἑώσ τῆσ Καλαχηνῆσ καὶ τῆσ Ἀδιαβηνῆσ ἔξω τῶν Ἀρμενιακῶν ὁρ́ων. καὶ τὴν ἐσθῆτα δὲ τὴν Ἀρμενιακὴν Θετταλικήν φασιν, οἱο͂ν τοὺσ βαθεῖσ χιτῶνασ οὓσ καλοῦσιν Θετταλικοὺσ ἐν ταῖσ τραγῳδίαισ, καὶ ζωννύουσι περὶ τὰ στήθη καὶ ἐφαπτίδασ, ὡσ καὶ τῶν τραγῳδῶν μιμησαμένων τοὺσ Θετταλούσ· ἔδει μὲν γὰρ αὐτοῖσ ἐπιθέτου κόσμου τοιούτου τινόσ, οἱ δὲ Θετταλοὶ μάλιστα βαθυστολοῦντεσ, ὡσ εἰκόσ, διὰ τὸ πάντων εἶναι Ἑλλήνων βορειοτάτουσ καὶ ψυχροτάτουσ νέμεσθαι τόπουσ ἐπιτηδειοτάτην παρέσχοντο μίμησιν τῇ τῶν ὑποκριτῶν διασκευῇ ἐν τοῖσ ἀναπλάσμασιν· καὶ τὸν τῆσ ἱππικῆσ ζῆλόν φασιν εἶναι Θετταλικὸν καὶ τούτοισ ὁμοίωσ καὶ Μήδοισ. τὴν δὲ Ιἄσονοσ στρατείαν καὶ τὰ Ιἀσόνια μαρτυρεῖ, ὧν τινα οἱ δυνάσται κατεσκεύασαν παραπλησίωσ ὥσπερ τὸν ἐν Ἀβδήροισ νεὼν τοῦ Ιἄσονοσ Παρμενίων. τὸν δὲ Ἀράξην κληθῆναι νομίζουσι κατὰ τὴν ὁμοιότητα τὴν πρὸσ τὸν Πηνειὸν ὑπὸ τῶν περὶ τὸν Ἄρμενον ὁμωνύμωσ ἐκείνῳ·

καλεῖσθαι γὰρ Ἀράξην κἀκεῖνον διὰ τὸ ἀπαράξαι τὴν Ὄσσαν ἀπὸ τοῦ Ὀλύμπου ῥήξαντα τὰ Τέμπη· καὶ τὸν ἐν Ἀρμενίᾳ δὲ ἀπὸ τῶν ὀρῶν καταβάντα πλατύνεσθαί φασι τὸ παλαιόν, καὶ πελαγίζειν ἐν τοῖσ ὑποκειμένοισ πεδίοισ οὐκ ἔχοντα διέξοδον, Ιἄσονα δὲ μιμησάμενον τὰ Τέμπη ποιῆσαι τὴν διασφάγα, δι’ ἧσ καταράττει νυνὶ τὸ ὕδωρ εἰσ τὴν Κασπίαν θάλατταν· ἐκ δὲ τούτου γυμνωθῆναι τὸ Ἀραξηνὸν πεδίον, δι’ οὗ τυγχάνει ῥέων ἐπὶ τὸν καταράκτην ὁ ποταμόσ. οὗτοσ μὲν οὖν ὁ λόγοσ περὶ τοῦ Ἀράξου ποταμοῦ λεγόμενοσ ἔχει τι πιθανόν, ὁ δὲ Ἡροδότειοσ οὐ πάνυ· φησὶ γὰρ ἐκ Ματιηνῶν αὐτὸν ῥέοντα εἰσ τετταράκοντα ποταμοὺσ σχίζεσθαι, μερίζειν δὲ Σκύθασ καὶ Βακτριανούσ· καὶ Καλλισθένησ δὲ ἠκολούθησεν αὐτῷ. λέγονται δὲ καὶ τῶν Αἰνιάνων τινὲσ οἱ μὲν τὴν Οὐιτίαν οἰκῆσαι οἱ δ’ ὕπερθε τῶν Ἀρμενίων ὑπὲρ τὸν Ἄβον καὶ τὸν Νίβαρον μέρη δ’ ἐστὶ τοῦ Ταύρου ταῦτα, ὧν ὁ Ἄβοσ ἐγγύσ ἐστι τῆσ ὁδοῦ τῆσ εἰσ Ἐκβάτανα φερούσησ παρὰ τὸν τῆσ Βάριδοσ νεών.

φασὶ δὲ καὶ Θρᾳκῶν τινασ, τοὺσ προσαγορευομένουσ Σαραπάρασ οἱο͂ν κεφαλοτόμουσ, οἰκῆσαι ὑπὲρ τῆσ Ἀρμενίασ πλησίον Γουρανίων καὶ Μήδων, θηριώδεισ ἀνθρώπουσ καὶ ἀπειθεῖσ ὀρεινοὺσ περισκυθιστάσ τε καὶ ἀποκεφαλιστάσ· τοῦτο γὰρ δηλοῦσιν οἱ Σαραπάραι. εἴρηται δὲ καὶ τὰ περὶ τῆσ Μηδείασ ἐν τοῖσ Μηδικοῖσ· ὥστ’ ἐκ πάντων τούτων εἰκάζουσι καὶ τοὺσ Μήδουσ καὶ Ἀρμενίουσ συγγενεῖσ πωσ τοῖσ Θετταλοῖσ εἶναι καὶ τοῖσ ἀπὸ Ιἄσονοσ καὶ Μηδείασ. ὁ μὲν δὴ παλαιὸσ λόγοσ οὗτοσ, ὁ δὲ τούτου νεώτεροσ καὶ κατὰ Πέρσασ εἰσ τὸ ἐφεξῆσ μέχρι εἰσ ἡμᾶσ ὡσ ἐν κεφαλαίῳ πρέποι ἂν μέχρι τοσούτου λεχθείσ, ὅτι κατεῖχον τὴν Ἀρμενίαν Πέρσαι καὶ Μακεδόνεσ, μετὰ ταῦτα οἱ τὴν Συρίαν ἔχοντεσ καὶ τὴν Μηδίαν·

τελευταῖοσ δ’ ὑπῆρξεν Ὀρόντησ ἀπόγονοσ Ὑδάρνου τῶν ἑπτὰ Περσῶν ἑνόσ· εἶθ’ ὑπὸ τῶν Ἀντιόχου τοῦ μεγάλου στρατηγῶν τοῦ πρὸσ Ῥωμαίουσ πολεμήσαντοσ διῃρέθη δίχα, Ἀρταξίου τε καὶ Ζαριάδριοσ· καὶ ἦρχον οὗτοι τοῦ βασιλέωσ ἐπιτρέψαντοσ· ἡττηθέντοσ δ’ ἐκείνου προσθέμενοι Ῥωμαίοισ καθ’ αὑτοὺσ ἐτάττοντο βασιλεῖσ προσαγορευθέντεσ. τοῦ μὲν οὖν Ἀρταξίου Τιγράνησ ἦν ἀπόγονοσ καὶ εἶχε τὴν ἰδίωσ λεγομένην Ἀρμενίαν αὕτη δ’ ἦν προσεχὴσ τῇ τε Μηδίᾳ καὶ Ἀλβανοῖσ καὶ Ἴβηρσι μέχρι Κολχίδοσ καὶ τῆσ ἐπὶ τῷ Εὐξείνῳ Καππαδοκίασ, τοῦ δὲ Ζαριάδριοσ ὁ Σωφηνὸσ Ἀρτάνησ ἔχων τὰ νότια μέρη καὶ τούτων τὰ πρὸσ δύσιν μᾶλλον. κατελύθη δ’ οὗτοσ ὑπὸ τοῦ Τιγράνου, καὶ πάντων κατέστη κύριοσ ἐκεῖνοσ. τύχαισ δ’ ἐχρήσατο ποικίλαισ· κατ’ ἀρχὰσ μὲν γὰρ ὡμήρευσε παρὰ Πάρθοισ, ἔπειτα δι’ ἐκείνων ἔτυχε καθόδου, λαβόντων μισθὸν ἑβδομήκοντα αὐλῶνασ τῆσ Ἀρμενίασ· αὐξηθεὶσ δὲ καὶ ταῦτα ἀπέλαβε τὰ χωρία καὶ τὴν ἐκείνων ἐπόρθησε τήν τε περὶ Νίνον καὶ τὴν περὶ Ἄρβηλα· ὑπηκόουσ δ’ ἔσχε καὶ τὸν Ἀτροπατηνὸν καὶ τὸν Γορδυαῖον, μεθ’ ὧν καὶ τὴν λοιπὴν Μεσοποταμίαν, ἔτι δὲ τὴν Συρίαν αὐτὴν καὶ Φοινίκην διαβὰσ τὸν Εὐφράτην ἀνὰ κράτοσ εἷλεν. ἐπὶ τοσοῦτον δ’ ἐξαρθεὶσ καὶ πόλιν ἔκτισε πλησίον τῆσ Ἰβηρίασ μεταξὺ ταύτησ τε καὶ τοῦ κατὰ τὸν Εὐφράτην Ζεύγματοσ, ἣν ὠνόμασε Τιγρανόκερτα, ἐκ δώδεκα ἐρημωθεισῶν ὑπ’ αὐτοῦ πόλεων Ἑλληνίδων ἀνθρώπουσ συναγαγών. ἔφθη δ’ ἐπελθὼν Λεύκολλοσ ὁ τῷ Μιθριδάτῃ πολεμήσασ καὶ τοὺσ μὲν οἰκήτορασ εἰσ τὴν οἰκείαν ἑκάστου ἀπέλυσε, τὸ δὲ κτίσμα ἡμιτελὲσ ἔτι ὂν κατέσπασε προσβαλὼν καὶ μικρὰν κώμην κατέλιπεν, ἐξήλασε δὲ καὶ τῆσ Συρίασ αὐτὸν καὶ τῆσ Φοινίκησ. διαδεξάμενοσ δ’ Ἀρταουάσδησ ἐκεῖνον τέωσ μὲν ηὐτύχει φίλοσ ὢν Ῥωμαίοισ, Ἀντώνιον δὲ προδιδοὺσ Παρθυαίοισ ἐν τῷ πρὸσ αὐτοὺσ πολέμῳ δίκασ ἔτισεν· ἀναχθεὶσ γὰρ εἰσ Ἀλεξάνδρειαν ὑπ’ αὐτοῦ, δέσμιοσ πομπευθεὶσ διὰ τῆσ πόλεωσ τέωσ μὲν ἐφρουρεῖτο, ἔπειτ’ ἀνῃρέθη συνάπτοντοσ τοῦ Ἀκτιακοῦ πολέμου. μετ’ ἐκεῖνον δὲ πλείουσ ἐβασίλευσαν ὑπὸ Καίσαρι καὶ Ῥωμαίοισ ὄντεσ· καὶ νῦν ἔτι συνέχεται τὸν αὐτὸν τρόπον. ἅπαντα μὲν οὖν τὰ τῶν Περσῶν ἱερὰ καὶ Μῆδοι καὶ Ἀρμένιοι τετιμήκασι, τὰ δὲ τῆσ Ἀναί̈τιδοσ διαφερόντωσ Ἀρμένιοι, ἔν τε ἄλλοισ ἱδρυσάμενοι τόποισ καὶ δὴ καὶ ἐν τῇ Ἀκιλισηνῇ.

ἀνατιθέασι δ’ ἐνταῦθα δούλουσ καὶ δούλασ· καὶ τοῦτο μὲν οὐ θαυμαστόν, ἀλλὰ καὶ θυγατέρασ οἱ ἐπιφανέστατοι τοῦ ἔθνουσ ἀνιεροῦσι παρθένουσ, αἷσ νόμοσ ἐστὶ καταπορνευθείσαισ πολὺν χρόνον παρὰ τῇ θεῷ μετὰ ταῦτα δίδοσθαι πρὸσ γάμον, οὐκ ἀπαξιοῦντοσ τῇ τοιαύτῃ συνοικεῖν οὐδενόσ. τοιοῦτον δέ τι καὶ Ἡρόδοτοσ λέγει τὸ περὶ τὰσ Λυδάσ· πορνεύειν γὰρ ἁπάσασ. οὕτω δὲ φιλοφρόνωσ χρῶνται τοῖσ ἐρασταῖσ ὥστε καὶ ξενίαν παρέχουσι καὶ δῶρα ἀντιδιδόασι πλείω πολλάκισ ἢ λαμβάνουσιν, ἅτ’ ἐξ εὐπόρων οἴκων ἐπιχορηγούμεναι· δέχονται δὲ οὐ τοὺσ τυχόντασ τῶν ξένων, ἀλλὰ μάλιστα τοὺσ ἀπὸ ἴσου ἀξιώματοσ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION