헬라어 문장 검색 - ΠλατόΡεπυβλί9́

(플라톤, Republic, book 9)

αὐτὸσ δὴ λοιπόσ, ἦν δ’ ἐγώ, ὁ τυραννικὸσ ἀνὴρ σκέψασθαι, πῶσ τε μεθίσταται ἐκ δημοκρατικοῦ, γενόμενόσ τε ποῖόσ τίσ ἐστιν καὶ τίνα τρόπον ζῇ, ἄθλιον ἢ μακάριον. λοιπὸσ γὰρ οὖν ἔτι οὗτοσ, ἔφη.

οἶσθ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὃ ποθῶ ἔτι;

τὸ ποῖον;

τὸ τῶν ἐπιθυμιῶν, οἱαῖ́ τε καὶ ὅσαι εἰσίν, οὔ μοι δοκοῦμεν ἱκανῶσ διῃρῆσθαι.

ἔσται ἡ ζήτησισ οὗ ζητοῦμεν.

οὐκοῦν, ἦ δ’ ὅσ, ἔτ’ ἐν καλῷ;

πάνυ μὲν οὖν·

καὶ σκόπει γε ὃ ἐν αὐταῖσ βούλομαι ἰδεῖν. ἔστιν δὲ τόδε. τῶν δὲ ἰσχυρότεραι καὶ πλείουσ.

λέγεισ δὲ καὶ τίνασ, ἔφη, ταύτασ;

τὰσ περὶ τὸν ὕπνον, ἦν δ’ ἐγώ, ἐγειρομένασ, ὅταν τὸ μὲν ἄλλο τῆσ ψυχῆσ εὕδῃ, ὅσον λογιστικὸν καὶ ἥμερον καὶ ἄρχον ἐκείνου, τὸ δὲ θηριῶδέσ τε καὶ ἄγριον, ἢ σίτων ἢ μέθησ πλησθέν, σκιρτᾷ τε καὶ ἀπωσάμενον τὸν ὕπνον ζητῇ ἰέναι καὶ ἀποπιμπλάναι τὰ αὑτοῦ ἤθη·

οἶσθ’ ὅτι πάντα ἐν τῷ τοιούτῳ τολμᾷ ποιεῖν, ὡσ ἀπὸ πάσησ λελυμένον τε καὶ ἀπηλλαγμένον αἰσχύνησ καὶ φρονήσεωσ. μητρί τε γὰρ ἐπιχειρεῖν μείγνυσθαι, ὡσ οἰέται, οὐδὲν ὀκνεῖ, ἄλλῳ τε ὁτῳοῦν ἀνθρώπων καὶ θεῶν καὶ θηρίων, μιαιφονεῖν τε ὁτιοῦν, βρώματόσ τε ἀπέχεσθαι μηδενόσ· καὶ ἑνὶ λόγῳ οὔτε ἀνοίασ οὐδὲν ἐλλείπει οὔτ’ ἀναισχυντίασ.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ.

φαντάζονται τῶν ἐνυπνίων.

παντελῶσ μὲν οὖν, ἔφη, οἶμαι οὕτωσ.

ταῦτα μὲν τοίνυν ἐπὶ πλέον ἐξήχθημεν εἰπεῖν·

ὃ δὲ βουλόμεθα γνῶναι τόδ’ ἐστίν, ὡσ ἄρα δεινόν τι καὶ ἄγριον καὶ ἄνομον ἐπιθυμιῶν εἶδοσ ἑκάστῳ ἔνεστι, καὶ πάνυ δοκοῦσιν ἡμῶν ἐνίοισ μετρίοισ εἶναι· τοῦτο δὲ ἄρα ἐν τοῖσ ὕπνοισ γίγνεται ἔνδηλον. εἰ οὖν τι δοκῶ λέγειν καὶ συγχωρεῖσ, ἄθρει. ἀλλὰ συγχωρῶ.

τὸν τοίνυν δημοτικὸν ἀναμνήσθητι οἱο͂ν ἔφαμεν εἶναι.

ἦν δέ που γεγονὼσ ἐκ νέου ὑπὸ φειδωλῷ πατρὶ τεθραμμένοσ, τὰσ χρηματιστικὰσ ἐπιθυμίασ τιμῶντι μόνασ, τὰσ δὲ μὴ ἀναγκαίουσ ἀλλὰ παιδιᾶσ τε καὶ καλλωπισμοῦ ἕνεκα γιγνομένασ ἀτιμάζοντι.

ἦ γάρ; ναί.

κατέστη εἰσ μέσον ἀμφοῖν τοῖν τρόποιν, καὶ μετρίωσ δή, ὡσ ᾤετο, ἑκάστων ἀπολαύων οὔτε ἀνελεύθερον οὔτε παράνομον βίον ζῇ, δημοτικὸσ ἐξ ὀλιγαρχικοῦ γεγονώσ.

ἦν γάρ, ἔφη, καὶ ἔστιν αὕτη ἡ δόξα περὶ τὸν τοιοῦτον.

θὲσ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, πάλιν τοῦ τοιούτου ἤδη πρεσβυτέρου γεγονότοσ νέον ὑὸν ἐν τοῖσ τούτου αὖ ἤθεσιν τεθραμμένον.

τίθημι.

τίθει τοίνυν καὶ τὰ αὐτὰ ἐκεῖνα περὶ αὐτὸν γιγνόμενα ἅπερ καὶ περὶ τὸν πατέρα αὐτοῦ, ἀγόμενόν τε εἰσ πᾶσαν παρανομίαν, ὀνομαζομένην δ’ ὑπὸ τῶν ἀγόντων ἐλευθερίαν ἅπασαν, βοηθοῦντά τε ταῖσ ἐν μέσῳ ταύταισ ἐπιθυμίαισ πατέρα τε καὶ τοὺσ ἄλλουσ οἰκείουσ, τοὺσ δ’ αὖ παραβοηθοῦντασ·

ἕτοιμα διανεμομένων ἐπιθυμιῶν, ὑπόπτερον καὶ μέγαν κηφῆνά τινα ‐ ἢ τί ἄλλο οἰεί εἶναι τὸν τῶν τοιούτων ἔρωτα;

οὐδὲν ἔγωγε, ἦ δ’ ὅσ, ἄλλ’ ἢ τοῦτο.

οἰστρᾷ οὗτοσ ὁ προστάτησ τῆσ ψυχῆσ, καὶ ἐάν τινασ ἐν αὐτῷ δόξασ ἢ ἐπιθυμίασ λάβῃ ποιουμένασ χρηστὰσ καὶ ἔτι ἐπαισχυνομένασ, ἀποκτείνει τε καὶ ἔξω ὠθεῖ παρ’ αὑτοῦ, ἑώσ ἂν καθήρῃ σωφροσύνησ, μανίασ δὲ πληρώσῃ ἐπακτοῦ.

παντελῶσ, ἔφη, τυραννικοῦ ἀνδρὸσ λέγεισ γένεσιν.

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ τὸ πάλαι διὰ τὸ τοιοῦτον τύραννοσ ὁ Ἔρωσ λέγεται;

κινδυνεύει, ἔφη.

φρόνημα ἴσχει;

ἴσχει γάρ.

καὶ μὴν ὅ γε μαινόμενοσ καὶ ὑποκεκινηκὼσ οὐ μόνον ἀνθρώπων ἀλλὰ καὶ θεῶν ἐπιχειρεῖ τε καὶ ἐλπίζει δυνατὸσ εἶναι ἄρχειν.

καὶ μάλ’, ἔφη.

τυραννικὸσ δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ δαιμόνιε, ἀνὴρ ἀκριβῶσ γίγνεται, ὅταν ἢ φύσει ἢ ἐπιτηδεύμασιν ἢ ἀμφοτέροισ μεθυστικόσ τε καὶ ἐρωτικὸσ καὶ μελαγχολικὸσ γένηται.

παντελῶσ μὲν οὖν.

γίγνεται μέν, ὡσ ἐοίκεν, οὕτω καὶ τοιοῦτοσ ἁνήρ·

ζῇ δὲ δὴ πῶσ; τὸ τῶν παιζόντων, ἔφη, τοῦτο σὺ καὶ ἐμοὶ ἐρεῖσ.

λέγω δή, ἔφην.

οἶμαι γὰρ τὸ μετὰ τοῦτο ἑορταὶ γίγνονται παρ’ αὐτοῖσ καὶ κῶμοι καὶ θάλειαι καὶ ἑταῖραι καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα, ὧν ἂν Ἔρωσ τύραννοσ ἔνδον οἰκῶν διακυβερνᾷ τὰ τῆσ ψυχῆσ ἅπαντα. ἀνάγκη, ἔφη.

ἆρ’ οὖν οὐ πολλαὶ καὶ δειναὶ παραβλαστάνουσιν ἐπιθυμίαι ἡμέρασ τε καὶ νυκτὸσ ἑκάστησ, πολλῶν δεόμεναι;

πολλαὶ μέντοι.

ταχὺ ἄρα ἀναλίσκονται ἐάν τινεσ ὦσι πρόσοδοι.

πῶσ δ’ οὔ;

καὶ μετὰ τοῦτο δὴ δανεισμοὶ καὶ τῆσ οὐσίασ παραιρέσεισ.

τί μήν;

βιασάμενον;

σφόδρα γ’, ἔφη.

ἀναγκαῖον δὴ πανταχόθεν φέρειν, ἢ μεγάλαισ ὠδῖσί τε καὶ ὀδύναισ συνέχεσθαι.

ἀναγκαῖον.

ἆρ’ οὖν, ὥσπερ αἱ ἐν αὐτῷ ἡδοναὶ ἐπιγιγνόμεναι τῶν ἀρχαίων πλέον εἶχον καὶ τὰ ἐκείνων ἀφῃροῦντο, οὕτω καὶ αὐτὸσ ἀξιώσει νεώτεροσ ὢν πατρόσ τε καὶ μητρὸσ πλέον ἔχειν, καὶ ἀφαιρεῖσθαι, ἐὰν τὸ αὑτοῦ μέροσ ἀναλώσῃ, ἀπονειμάμενοσ τῶν πατρῴων;

ἀλλὰ τί μήν;

ἔφη. ἂν δὲ δὴ αὐτῷ μὴ ἐπιτρέπωσιν, ἆρ’ οὐ τὸ μὲν πρῶτον ἐπιχειροῖ ἂν κλέπτειν καὶ ἀπατᾶν τοὺσ γονέασ;

πάντωσ.

ὁπότε δὲ μὴ δύναιτο, ἁρπάζοι ἂν καὶ βιάζοιτο μετὰ τοῦτο;

οἶμαι, ἔφη.

ἀντεχομένων δὴ καὶ μαχομένων, ὦ θαυμάσιε, γέροντόσ τε καὶ γραόσ, ἆρ’ εὐλαβηθείη ἂν καὶ φείσαιτο μή τι δρᾶσαι τῶν τυραννικῶν;

οὐ πάνυ, ἦ δ’ ὅσ, ἔγωγε θαρρῶ περὶ τῶν γονέων τοῦ τοιούτου.

μητέρα, ἢ ἕνεκα ὡραίου νεωστὶ φίλου γεγονότοσ οὐκ ἀναγκαίου τὸν ἀώρόν τε καὶ ἀναγκαῖον πρεσβύτην πατέρα καὶ τῶν φίλων ἀρχαιότατον δοκεῖ ἄν σοι ὁ τοιοῦτοσ πληγαῖσ τε δοῦναι καὶ καταδουλώσασθαι ἂν αὐτοὺσ ὑπ’ ἐκείνοισ, εἰ εἰσ τὴν αὐτὴν οἰκίαν ἀγάγοιτο;

ναὶ μὰ Δία, ἦ δ’ ὅσ.

σφόδρα γε μακάριον, ἦν δ’ ἐγώ, ἐοίκεν εἶναι τὸ τυραννικὸν ὑὸν τεκεῖν.

πάνυ γ’, ἔφη.

τί δ’, ὅταν δὴ τὰ πατρὸσ καὶ μητρὸσ ἐπιλείπῃ τὸν τοιοῦτον, πολὺ δὲ ἤδη συνειλεγμένον ἐν αὐτῷ ᾖ τὸ τῶν ἡδονῶν σμῆνοσ, οὐ πρῶτον μὲν οἰκίασ τινὸσ ἐφάψεται τοίχου ἤ τινοσ ὀψὲ νύκτωρ ἰόντοσ τοῦ ἱματίου, μετὰ δὲ ταῦτα ἱερόν τι νεωκορήσει;

καὶ ἐν τούτοισ δὴ πᾶσιν, ἃσ πάλαι εἶχεν δόξασ ἐκ παιδὸσ περὶ καλῶν τε καὶ αἰσχρῶν, τὰσ δικαίασ ποιουμένασ, αἱ νεωστὶ ἐκ δουλείασ λελυμέναι, δορυφοροῦσαι τὸν ἔρωτα, κρατήσουσι μετ’ ἐκείνου, αἳ πρότερον μὲν ὄναρ ἐλύοντο ἐν ὕπνῳ, ὅτε ἦν αὐτὸσ ἔτι ὑπὸ νόμοισ τε καὶ πατρὶ δημοκρατούμενοσ ἐν ἑαυτῷ· τυραννευθεὶσ δὲ ὑπὸ Ἔρωτοσ, οἱο͂σ ὀλιγάκισ ἐγίγνετο ὄναρ, ὕπαρ τοιοῦτοσ ἀεὶ γενόμενοσ, οὔτε τινὸσ φόνου δεινοῦ ἀφέξεται οὔτε βρώματοσ οὔτ’ ἔργου, ἀλλὰ τυραννικῶσ ἐν αὐτῷ ὁ Ἔρωσ ἐν πάσῃ ἀναρχίᾳ καὶ ἀνομίᾳ ζῶν, ἅτε αὐτὸσ ὢν μόναρχοσ, τὸν ἔχοντά τε αὐτὸν ὥσπερ πόλιν ἄξει ἐπὶ πᾶσαν τόλμαν, ὅθεν αὑτόν τε καὶ τὸν περὶ αὑτὸν θόρυβον θρέψει, τὸν μὲν ἔξωθεν εἰσεληλυθότα ἀπὸ κακῆσ ὁμιλίασ, τὸν δ’ ἔνδοθεν ὑπὸ τῶν αὐτῶν τρόπων καὶ ἑαυτοῦ ἀνεθέντα καὶ ἐλευθερωθέντα·

ἢ οὐχ οὗτοσ ὁ βίοσ τοῦ τοιούτου;

οὗτοσ μὲν οὖν, ἔφη.

καὶ ἂν μέν γε, ἦν δ’ ἐγώ, ὀλίγοι οἱ τοιοῦτοι ἐν πόλει ὦσι καὶ τὸ ἄλλο πλῆθοσ σωφρονῇ, ἐξελθόντεσ ἄλλον τινὰ δορυφοροῦσι τύραννον ἢ μισθοῦ ἐπικουροῦσιν, ἐάν που πόλεμοσ ᾖ·

ἐὰν δ’ ἐν εἰρήνῃ τε καὶ ἡσυχίᾳ γένωνται, αὐτοῦ δὴ ἐν τῇ πόλει κακὰ δρῶσι σμικρὰ πολλά.

τὰ ποῖα δὴ λέγεισ;

οἱᾶ κλέπτουσι, τοιχωρυχοῦσι, βαλλαντιοτομοῦσι, λωποδυτοῦσιν, ἱεροσυλοῦσιν, ἀνδραποδίζονται·

ἔστι δ’ ὅτε συκοφαντοῦσιν, ἐὰν δυνατοὶ ὦσι λέγειν, καὶ ψευδομαρτυροῦσι καὶ δωροδοκοῦσιν. σμικρά γ’, ἔφη, κακὰ λέγεισ, ἐὰν ὀλίγοι ὦσιν οἱ τοιοῦτοι.

τὰ γὰρ σμικρά, ἦν δ’ ἐγώ, πρὸσ τὰ μεγάλα σμικρά ἐστιν, καὶ ταῦτα δὴ πάντα πρὸσ τύραννον πονηρίᾳ τε καὶ ἀθλιότητι πόλεωσ, τὸ λεγόμενον, οὐδ’ ἵκταρ βάλλει.

ἐν τῇ ψυχῇ τύραννον ἔχῃ.

εἰκότωσ γ’, ἔφη·

τυραννικώτατοσ γὰρ ἂν εἰή. οὐκοῦν ἐὰν μὲν ἑκόντεσ ὑπείκωσιν·

ἐὰν δὲ μὴ ἐπιτρέπῃ ἡ πόλισ, ὥσπερ τότε μητέρα καὶ πατέρα ἐκόλαζεν, οὕτω πάλιν τὴν πατρίδα, ἐὰν οἱο͂́σ τ’ ᾖ, κολάσεται ἐπεισαγόμενοσ νέουσ ἑταίρουσ, καὶ ὑπὸ τούτοισ δὴ δουλεύουσαν τὴν πάλαι φίλην μητρίδα τε, Κρῆτέσ φασι, καὶ πατρίδα ἕξει τε καὶ θρέψει. καὶ τοῦτο δὴ τὸ τέλοσ ἂν εἰή τῆσ ἐπιθυμίασ τοῦ τοιούτου ἀνδρόσ. τοῦτο, ἦ δ’ ὅσ, παντάπασί γε.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, οὗτοί γε τοιοίδε γίγνονται ἰδίᾳ καὶ πρὶν ἄρχειν·

αὐτοὶ ὑποπεσόντεσ, πάντα σχήματα τολμῶντεσ ποιεῖν ὡσ οἰκεῖοι, διαπραξάμενοι δὲ ἀλλότριοι;

καὶ σφόδρα γε.

ἐν παντὶ ἄρα τῷ βίῳ ζῶσι φίλοι μὲν οὐδέποτε οὐδενί, ἀεὶ δέ του δεσπόζοντεσ ἢ δουλεύοντεσ ἄλλῳ, ἐλευθερίασ δὲ καὶ φιλίασ ἀληθοῦσ τυραννικὴ φύσισ ἀεὶ ἄγευστοσ.

πάνυ μὲν οὖν.

ἆρ’ οὖν οὐκ ὀρθῶσ ἂν τοὺσ τοιούτουσ ἀπίστουσ καλοῖμεν;

πῶσ δ’ οὔ;

ἐν τοῖσ πρόσθεν ὡμολογήσαμεν περὶ δικαιοσύνησ οἱο͂́ν ἐστιν.

ἀλλὰ μήν, ἦ δ’ ὅσ, ὀρθῶσ γε.

κεφαλαιωσώμεθα τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, τὸν κάκιστον.

ἔστιν δέ που, οἱο͂ν ὄναρ διήλθομεν, ὃσ ἂν ὕπαρ τοιοῦτοσ ᾖ. πάνυ μὲν οὖν.

οὐκοῦν οὗτοσ γίγνεται ὃσ ἂν τυραννικώτατοσ φύσει ὢν μοναρχήσῃ, καὶ ὅσῳ ἂν πλείω χρόνον ἐν τυραννίδι βιῷ, τοσούτῳ μᾶλλον τοιοῦτοσ.

ἀνάγκη, ἔφη διαδεξάμενοσ τὸν λόγον ὁ Γλαύκων.

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὃσ ἂν φαίνηται πονηρότατοσ, καὶ ἀθλιώτατοσ φανήσεται;

καὶ ὃσ ἂν πλεῖστον χρόνον καὶ μάλιστα τυραννεύσῃ, μάλιστά τε καὶ πλεῖστον χρόνον τοιοῦτοσ γεγονὼσ τῇ ἀληθείᾳ;

τοῖσ δὲ πολλοῖσ πολλὰ καὶ δοκεῖ. ἀνάγκη, ἔφη, ταῦτα γοῦν οὕτωσ ἔχειν.

ἄλλο τι οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅ γε τυραννικὸσ κατὰ τὴν τυραννουμένην πόλιν ἂν εἰή ὁμοιότητι, δημοτικὸσ δὲ κατὰ δημοκρατουμένην, καὶ οἱ ἄλλοι οὕτω;

τί μήν;

οὐκοῦν, ὅτι πόλισ πρὸσ πόλιν ἀρετῇ καὶ εὐδαιμονίᾳ, τοῦτο καὶ ἀνὴρ πρὸσ ἄνδρα;

πῶσ γὰρ οὔ;

τί οὖν ἀρετῇ τυραννουμένη πόλισ πρὸσ βασιλευομένην οἱάν τὸ πρῶτον διήλθομεν;

πᾶν τοὐναντίον, ἔφη·

ἡ μὲν γὰρ ἀρίστη, ἡ δὲ κακίστη. οὐκ ἐρήσομαι, εἶπον, ὁποτέραν λέγεισ·

δῆλον γάρ. ἀλλ’ εὐδαιμονίασ τε αὖ καὶ ἀθλιότητοσ ὡσαύτωσ ἢ ἄλλωσ κρίνεισ; τὴν πόλιν εἰσελθόντασ θεάσασθαι, καταδύντεσ εἰσ ἅπασαν καὶ ἰδόντεσ, οὕτω δόξαν ἀποφαινώμεθα.

ἀλλ’ ὀρθῶσ, ἔφη, προκαλῇ·

καὶ δῆλον παντὶ ὅτι τυραννουμένησ μὲν οὐκ ἔστιν ἀθλιωτέρα, βασιλευομένησ δὲ οὐκ εὐδαιμονεστέρα. ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ περὶ τῶν ἀνδρῶν τὰ αὐτὰ ταῦτα προκαλούμενοσ ὀρθῶσ ἂν προκαλοίμην, ἀξιῶν κρίνειν περὶ αὐτῶν ἐκεῖνον, ὃσ δύναται τῇ διανοίᾳ εἰσ ἀνδρὸσ ἦθοσ ἐνδὺσ διιδεῖν καὶ μὴ καθάπερ παῖσ ἔξωθεν ὁρῶν ἐκπλήττεται ὑπὸ τῆσ τῶν τυραννικῶν προστάσεωσ ἣν πρὸσ τοὺσ ἔξω σχηματίζονται, ἀλλ’ ἱκανῶσ διορᾷ;

μάλιστα γυμνὸσ ἂν ὀφθείη τῆσ τραγικῆσ σκευῆσ, καὶ ἐν αὖ τοῖσ δημοσίοισ κινδύνοισ, καὶ ταῦτα πάντα ἰδόντα κελεύοιμεν ἐξαγγέλλειν πῶσ ἔχει εὐδαιμονίασ καὶ ἀθλιότητοσ ὁ τύραννοσ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ;

ὀρθότατ’ ἄν, ἔφη, καὶ ταῦτα προκαλοῖο.

βούλει οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, προσποιησώμεθα ἡμεῖσ εἶναι τῶν δυνατῶν ἂν κρῖναι καὶ ἤδη ἐντυχόντων τοιούτοισ, ἵνα ἔχωμεν ὅστισ ἀποκρινεῖται ἃ ἐρωτῶμεν;

πάνυ γε.

ἴθι δή μοι, ἔφην, ὧδε σκόπει.

τὴν ὁμοιότητα ἀναμιμνῃσκόμενοσ τῆσ τε πόλεωσ καὶ τοῦ ἀνδρόσ, οὕτω καθ’ ἕκαστον ἐν μέρει ἀθρῶν, τὰ παθήματα ἑκατέρου λέγε. τὰ ποῖα;

ἔφη. πρῶτον μέν, ἦν δ’ ἐγώ, ὡσ πόλιν εἰπεῖν, ἐλευθέραν ἢ δούλην τὴν τυραννουμένην ἐρεῖσ;

ὡσ οἱο͂́ν τ’, ἔφη, μάλιστα δούλην.

καὶ μὴν ὁρᾷσ γε ἐν αὐτῇ δεσπότασ καὶ ἐλευθέρουσ.

ὁρῶ, ἔφη, σμικρόν γέ τι τοῦτο·

τὸ δὲ ὅλον, ὡσ ἔποσ εἰπεῖν, ἐν αὐτῇ καὶ τὸ ἐπιεικέστατον ἀτίμωσ τε καὶ ἀθλίωσ δοῦλον. εἰ οὖν, εἶπον, ὅμοιοσ ἀνὴρ τῇ πόλει, οὐ καὶ ἐν ἐκείνῳ ἀνάγκη τὴν αὐτὴν τάξιν ἐνεῖναι, καὶ πολλῆσ μὲν δουλείασ τε καὶ ἀνελευθερίασ γέμειν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, καὶ ταῦτα αὐτῆσ τὰ μέρη δουλεύειν, ἅπερ ἦν ἐπιεικέστατα, μικρὸν δὲ καὶ τὸ μοχθηρότατον καὶ μανικώτατον δεσπόζειν;

ἀνάγκη, ἔφη.

τί οὖν;

δούλην ἢ ἐλευθέραν τὴν τοιαύτην φήσεισ εἶναι ψυχήν; δούλην δήπου ἔγωγε.

οὐκοῦν ἥ γε αὖ δούλη καὶ τυραννουμένη πόλισ ἥκιστα ποιεῖ ἃ βούλεται;

πολύ γε.

καὶ ἡ τυραννουμένη ἄρα ψυχὴ ἥκιστα ποιήσει ἃ ἂν βουληθῇ, ὡσ περὶ ὅλησ εἰπεῖν ψυχῆσ·

ὑπὸ δὲ οἴστρου ἀεὶ ἑλκομένη βίᾳ ταραχῆσ καὶ μεταμελείασ μεστὴ ἔσται. πῶσ γὰρ οὔ;

πλουσίαν δὲ ἢ πενομένην ἀνάγκη τὴν τυραννουμένην πόλιν εἶναι;

πενομένην.

καὶ ψυχὴν ἄρα τυραννικὴν πενιχρὰν καὶ ἄπληστον ἀνάγκη ἀεὶ εἶναι.

οὕτωσ, ἦ δ’ ὅσ.

τί δέ;

φόβου γέμειν ἆρ’ οὐκ ἀνάγκη τήν τε τοιαύτην πόλιν τόν τε τοιοῦτον ἄνδρα; πολλή γε.

ὀδυρμούσ τε καὶ στεναγμοὺσ καὶ θρήνουσ καὶ ἀλγηδόνασ οἰεί ἔν τινι ἄλλῃ πλείουσ εὑρήσειν;

οὐδαμῶσ.

ἐν ἀνδρὶ δὲ ἡγῇ τὰ τοιαῦτα ἐν ἄλλῳ τινὶ πλείω εἶναι ἢ ἐν τῷ μαινομένῳ ὑπὸ ἐπιθυμιῶν τε καὶ ἐρώτων τούτῳ τῷ τυραννικῷ;

πῶσ γὰρ ἄν;

ἔφη. εἰσ πάντα δὴ οἶμαι ταῦτά τε καὶ ἄλλα τοιαῦτα ἀποβλέψασ τήν τε πόλιν τῶν πόλεων ἀθλιωτάτην ἔκρινασ ‐ οὐκοῦν ὀρθῶσ;

ἔφη.

καὶ μάλα, ἦν δ’ ἐγώ.

ἀλλὰ περὶ τοῦ ἀνδρὸσ αὖ τοῦ τυραννικοῦ τί λέγεισ εἰσ ταὐτὰ ταῦτα ἀποβλέπων; μακρῷ, ἔφη, ἀθλιώτατον εἶναι τῶν ἄλλων ἁπάντων.

τοῦτο, ἦν δ’ ἐγώ, οὐκέτ’ ὀρθῶσ λέγεισ.

πῶσ;

ἦ δ’ ὅσ. οὔπω, ἔφην, οἶμαι, οὗτόσ ἐστιν ὁ τοιοῦτοσ μάλιστα.

ἀλλὰ τίσ μήν;

ὅδε ἴσωσ σοι ἔτι δόξει εἶναι τούτου ἀθλιώτεροσ.

ποῖοσ;

ὃσ ἄν, ἦν δ’ ἐγώ, τυραννικὸσ ὢν μὴ ἰδιώτην βίον καταβιῷ, ἀλλὰ δυστυχὴσ ᾖ καὶ αὐτῷ ὑπό τινοσ συμφορᾶσ ἐκπορισθῇ ὥστε τυράννῳ γενέσθαι.

τεκμαίρομαί σε, ἔφη, ἐκ τῶν προειρημένων ἀληθῆ λέγειν.

ναί, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλ’ οὐκ οἰέσθαι χρὴ τὰ τοιαῦτα, ἀλλ’ εὖ μάλα τῷ τοιούτῳ λόγῳ σκοπεῖν·

περὶ γάρ τοι τοῦ μεγίστου ἡ σκέψισ, ἀγαθοῦ τε βίου καὶ κακοῦ. ὀρθότατα, ἦ δ’ ὅσ.

σκόπει δὴ εἰ ἄρα τι λέγω.

ἐκ τῶνδε περὶ αὐτοῦ σκοποῦντασ.

ἐκ τίνων;

ἐξ ἑνὸσ ἑκάστου τῶν ἰδιωτῶν, ὅσοι πλούσιοι ἐν πόλεσιν ἀνδράποδα πολλὰ κέκτηνται.

οὗτοι γὰρ τοῦτό γε προσόμοιον ἔχουσιν τοῖσ τυράννοισ, τὸ πολλῶν ἄρχειν· διαφέρει δὲ τὸ ἐκείνου πλῆθοσ. διαφέρει γάρ.

οἶσθ’ οὖν ὅτι οὗτοι ἀδεῶσ ἔχουσιν καὶ οὐ φοβοῦνται τοὺσ οἰκέτασ;

τί γὰρ ἂν φοβοῖντο;

οὐδέν, εἶπον·

ἀλλὰ τὸ αἴτιον ἐννοεῖσ; ναί, ὅτι γε πᾶσα ἡ πόλισ ἑνὶ ἑκάστῳ βοηθεῖ τῶν ἰδιωτῶν.

καλῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, λέγεισ.

τί δέ; εἴ τισ θεῶν ἄνδρα ἕνα, ὅτῳ ἔστιν ἀνδράποδα πεντήκοντα ἢ καὶ πλείω, ἄρασ ἐκ τῆσ πόλεωσ αὐτόν τε καὶ γυναῖκα καὶ παῖδασ θείη εἰσ ἐρημίαν μετὰ τῆσ ἄλλησ οὐσίασ τε καὶ τῶν οἰκετῶν, ὅπου αὐτῷ μηδεὶσ τῶν ἐλευθέρων μέλλοι βοηθήσειν, ἐν ποίῳ ἄν τινι καὶ ὁπόσῳ φόβῳ οἰεί γενέσθαι αὐτὸν περί τε αὑτοῦ καὶ παίδων καὶ γυναικόσ, μὴ ἀπόλοιντο ὑπὸ τῶν οἰκετῶν; ἐν παντί, ἦ δ’ ὅσ, ἔγωγε.

οὐκοῦν ἀναγκάζοιτο ἄν τινασ ἤδη θωπεύειν αὐτῶν τῶν δούλων καὶ ὑπισχνεῖσθαι πολλὰ καὶ ἐλευθεροῦν οὐδὲν δεόμενοσ, καὶ κόλαξ αὐτὸσ ἂν θεραπόντων ἀναφανείη;

πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη, αὐτῷ, ἢ ἀπολωλέναι.

τί δ’, εἰ καὶ ἄλλουσ, ἦν δ’ ἐγώ, ὁ θεὸσ κύκλῳ κατοικίσειεν γείτονασ πολλοὺσ αὐτῷ, οἳ μὴ ἀνέχοιντο εἴ τισ ἄλλοσ ἄλλου δεσπόζειν ἀξιοῖ, ἀλλ’ εἴ πού τινα τοιοῦτον λαμβάνοιεν, ταῖσ ἐσχάταισ τιμωροῖντο τιμωρίαισ;

ἔτι ἄν, ἔφη, οἶμαι, μᾶλλον ἐν παντὶ κακοῦ εἰή, κύκλῳ φρουρούμενοσ ὑπὸ πάντων πολεμίων.

ἆρ’ οὖν οὐκ ἐν τοιούτῳ μὲν δεσμωτηρίῳ δέδεται ὁ τύραννοσ, φύσει ὢν οἱο͂ν διεληλύθαμεν, πολλῶν καὶ παντοδαπῶν φόβων καὶ ἐρώτων μεστόσ·

φθονῶν καὶ τοῖσ ἄλλοισ πολίταισ, ἐάν τισ ἔξω ἀποδημῇ καί τι ἀγαθὸν ὁρᾷ;

παντάπασιν μὲν οὖν, ἔφη.

πρὸσ ἄλλα σώματα καὶ μαχόμενοσ ἀναγκάζοιτο διάγειν τὸν βίον.

παντάπασιν, ἔφη, ὁμοιότατά τε καὶ ἀληθέστατα λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ φίλε Γλαύκων, παντελῶσ τὸ πάθοσ ἄθλιον, καὶ τοῦ ὑπὸ σοῦ κριθέντοσ χαλεπώτατα ζῆν χαλεπώτερον ἔτι ζῇ ὁ τυραννῶν;

κομιδῇ γ’, ἔφη.

ἔστιν ἄρα τῇ ἀληθείᾳ, κἂν εἰ μή τῳ δοκεῖ, ὁ τῷ ὄντι τύραννοσ τῷ ὄντι δοῦλοσ τὰσ μεγίστασ θωπείασ καὶ δουλείασ καὶ κόλαξ τῶν πονηροτάτων, καὶ τὰσ ἐπιθυμίασ οὐδ’ ὁπωστιοῦν ἀποπιμπλάσ, ἀλλὰ πλείστων ἐπιδεέστατοσ καὶ πένησ τῇ ἀληθείᾳ φαίνεται, ἐάν τισ ὅλην ψυχὴν ἐπίστηται θεάσασθαι, καὶ φόβου γέμων διὰ παντὸσ τοῦ βίου, σφαδᾳσμῶν τε καὶ ὀδυνῶν πλήρησ, εἴπερ τῇ τῆσ πόλεωσ διαθέσει ἧσ ἄρχει ἐοίκεν.

ἐοίκεν δέ·

ἦ γάρ; καὶ μάλα, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ πρὸσ τούτοισ ἔτι ἀποδώσομεν τῷ ἀνδρὶ καὶ ἃ τὸ πρότερον εἴπομεν, ὅτι ἀνάγκη καὶ εἶναι καὶ ἔτι μᾶλλον γίγνεσθαι αὐτῷ ἢ πρότερον διὰ τὴν ἀρχὴν φθονερῷ, ἀπίστῳ, ἀδίκῳ, ἀφίλῳ, ἀνοσίῳ καὶ πάσησ κακίασ πανδοκεῖ τε καὶ τροφεῖ, καὶ ἐξ ἁπάντων τούτων μάλιστα μὲν αὐτῷ δυστυχεῖ εἶναι, ἔπειτα δὲ καὶ τοὺσ πλησίον αὑτῷ τοιούτουσ ἀπεργάζεσθαι.

οὐδείσ σοι, ἔφη, τῶν νοῦν ἐχόντων ἀντερεῖ.

κριτὴσ ἀποφαίνεται, καὶ σὺ οὕτω, τίσ πρῶτοσ κατὰ τὴν σὴν δόξαν εὐδαιμονίᾳ καὶ τίσ δεύτεροσ, καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἑξῆσ πέντε ὄντασ κρῖνε, βασιλικόν, τιμοκρατικόν, ὀλιγαρχικόν, δημοκρατικόν, τυραννικόν.

ἀλλὰ ῥᾳδία, ἔφη, ἡ κρίσισ.

καθάπερ γὰρ εἰσῆλθον ἔγωγε ὥσπερ χοροὺσ κρίνω ἀρετῇ καὶ κακίᾳ καὶ εὐδαιμονίᾳ καὶ τῷ ἐναντίῳ. ἔκρινε, τοῦτον δ’ εἶναι τὸν βασιλικώτατον καὶ βασιλεύοντα αὑτοῦ, τὸν δὲ κάκιστόν τε καὶ ἀδικώτατον ἀθλιώτατον, τοῦτον δὲ αὖ τυγχάνειν ὄντα ὃσ ἂν τυραννικώτατοσ ὢν ἑαυτοῦ τε ὅτι μάλιστα τυραννῇ καὶ τῆσ πόλεωσ;

ἀνειρήσθω σοι, ἔφη.

ἦ οὖν προσαναγορεύω, εἶπον, ἐάντε λανθάνωσιν τοιοῦτοι ὄντεσ ἐάντε μὴ πάντασ ἀνθρώπουσ τε καὶ θεούσ;

προσαναγόρευε, ἔφη.

εἰε͂ν δή, εἶπον·

δευτέραν δὲ ἰδὲ τήνδε, ἐάν τι δόξῃ εἶναι.

τίσ αὕτη;

ἐπειδή, ὥσπερ πόλισ, ἦν δ’ ἐγώ, διῄρηται κατὰ τρία εἴδη, οὕτω καὶ ψυχὴ ἑνὸσ ἑκάστου τριχῇ, λογιστικὸν δέξεται, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, καὶ ἑτέραν ἀπόδειξιν.

τίνα ταύτην;

τήνδε.

τριῶν ὄντων τριτταὶ καὶ ἡδοναί μοι φαίνονται, ἑνὸσ ἑκάστου μία ἰδία· ἐπιθυμίαι τε ὡσαύτωσ καὶ ἀρχαί. πῶσ λέγεισ;

ἔφη. τὸ μέν, φαμέν, ἦν ᾧ μανθάνει ἄνθρωποσ, τὸ δὲ ᾧ θυμοῦται, τὸ δὲ τρίτον διὰ πολυειδίαν ἑνὶ οὐκ ἔσχομεν ὀνόματι προσειπεῖν ἰδίῳ αὐτοῦ, ἀλλὰ ὃ μέγιστον καὶ ἰσχυρότατον εἶχεν ἐν αὑτῷ, τούτῳ ἐπωνομάσαμεν·

αἱ τοιαῦται ἐπιθυμίαι.

καὶ ὀρθῶσ γ’, ἔφη.

ἆρ’ οὖν καὶ τὴν ἡδονὴν αὐτοῦ καὶ φιλίαν εἰ φαῖμεν εἶναι τοῦ κέρδουσ, μάλιστ’ ἂν εἰσ ἓν κεφάλαιον ἀπερειδοίμεθα τῷ λόγῳ, ὥστε τι ἡμῖν αὐτοῖσ δηλοῦν, ὁπότε τοῦτο τῆσ ψυχῆσ τὸ μέροσ λέγοιμεν, καὶ καλοῦντεσ αὐτὸ φιλοχρήματον καὶ φιλοκερδὲσ ὀρθῶσ ἂν καλοῖμεν;

ἐμοὶ γοῦν δοκεῖ, ἔφη.

τί δέ;

τὸ θυμοειδὲσ οὐ πρὸσ τὸ κρατεῖν μέντοι φαμὲν καὶ νικᾶν καὶ εὐδοκιμεῖν ἀεὶ ὅλον ὡρμῆσθαι; καὶ μάλα.

εἰ οὖν φιλόνικον αὐτὸ καὶ φιλότιμον προσαγορεύοιμεν, ἦ ἐμμελῶσ ἂν ἔχοι;

ἐμμελέστατα μὲν οὖν.

ἀλλὰ μὴν ᾧ γε μανθάνομεν, παντὶ δῆλον ὅτι πρὸσ τὸ εἰδέναι τὴν ἀλήθειαν ὅπῃ ἔχει πᾶν ἀεὶ τέταται, καὶ χρημάτων τε καὶ δόξησ ἥκιστα τούτων τούτῳ μέλει.

πολύ γε.

φιλομαθὲσ δὴ καὶ φιλόσοφον καλοῦντεσ αὐτὸ κατὰ τρόπον ἂν καλοῖμεν;

πῶσ γὰρ οὔ;

τοῦτο, τῶν δὲ τὸ ἕτερον ἐκείνων, ὁπότερον ἂν τύχῃ;

οὕτωσ, ἔφη.

διὰ ταῦτα δὴ καὶ ἀνθρώπων λέγομεν τὰ πρῶτα τριττὰ γένη εἶναι, φιλόσοφον, φιλόνικον, φιλοκερδέσ;

κομιδῇ γε.

καὶ ἡδονῶν δὴ τρία εἴδη, ὑποκείμενον ἓν ἑκάστῳ τούτων;

πάνυ γε.

οἶσθ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι εἰ ’θέλοισ τρεῖσ τοιούτουσ ἀνθρώπουσ ἐν μέρει ἕκαστον ἀνερωτᾶν τίσ τούτων τῶν βίων ἥδιστοσ, τὸν ἑαυτοῦ ἕκαστοσ μάλιστα ἐγκωμιάσεται;

χρηματιστικὸσ πρὸσ τὸ κερδαίνειν τὴν τοῦ τιμᾶσθαι ἡδονὴν ἢ τὴν τοῦ μανθάνειν οὐδενὸσ ἀξίαν φήσει εἶναι, εἰ μὴ εἴ τι αὐτῶν ἀργύριον ποιεῖ;

ἀληθῆ, ἔφη.

τί δὲ ὁ φιλότιμοσ;

ἦν δ’ ἐγώ· οὐ τὴν μὲν ἀπὸ τῶν χρημάτων ἡδονὴν φορτικήν τινα ἡγεῖται, καὶ αὖ τὴν ἀπὸ τοῦ μανθάνειν, ὅτι μὴ μάθημα τιμὴν φέρει, καπνὸν καὶ φλυαρίαν; οὕτωσ, ἔφη, ἔχει.

τὸν δὲ φιλόσοφον, ἦν δ’ ἐγώ, τί οἰώμεθα τὰσ ἄλλασ ἡδονὰσ νομίζειν πρὸσ τὴν τοῦ εἰδέναι τἀληθὲσ ὅπῃ ἔχει καὶ ἐν τοιούτῳ τινὶ ἀεὶ εἶναι μανθάνοντα;

τῆσ ἡδονῆσ οὐ πάνυ πόρρω;

καὶ καλεῖν τῷ ὄντι ἀναγκαίασ, ὡσ οὐδὲν τῶν ἄλλων δεόμενον, εἰ μὴ ἀνάγκη ἦν; εὖ, ἔφη, δεῖ εἰδέναι;

ἥδιον καὶ ἀλυπότερον, πῶσ ἂν εἰδεῖμεν τίσ αὐτῶν ἀληθέστατα λέγει;

οὐ πάνυ, ἔφη, ἔγωγε ἔχω εἰπεῖν.

ἀλλ’ ὧδε σκόπει·

τίνι χρὴ κρίνεσθαι τὰ μέλλοντα καλῶσ κριθήσεσθαι; ἆρ’ οὐκ ἐμπειρίᾳ τε καὶ φρονήσει καὶ λόγῳ; ἢ τούτων ἔχοι ἄν τισ βέλτιον κριτήριον; καὶ πῶσ ἄν;

ἔφη. σκόπει δή·

τριῶν ὄντων τῶν ἀνδρῶν τίσ ἐμπειρότατοσ πασῶν ὧν εἴπομεν ἡδονῶν; ἀπὸ τοῦ εἰδέναι ἡδονῆσ, ἢ ὁ φιλόσοφοσ τῆσ ἀπὸ τοῦ κερδαίνειν;

πολύ, ἔφη, διαφέρει.

τῷ μὲν γὰρ ἀνάγκη γεύεσθαι τῶν ἑτέρων ἐκ παιδὸσ ἀρξαμένῳ· τῷ δὲ φιλοκερδεῖ, ὅπῃ πέφυκε τὰ ὄντα μανθάνοντι, τῆσ ἡδονῆσ ταύτησ, ὡσ γλυκεῖά ἐστιν, οὐκ ἀνάγκη γεύεσθαι οὐδ’ ἐμπείρῳ γίγνεσθαι, μᾶλλον δὲ καὶ προθυμουμένῳ οὐ ῥᾴδιον. πολὺ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, διαφέρει τοῦ γε φιλοκερδοῦσ ὁ φιλόσοφοσ ἐμπειρίᾳ ἀμφοτέρων τῶν ἡδονῶν.

πολὺ μέντοι.

τί δὲ τοῦ φιλοτίμου;

ἆρα μᾶλλον ἄπειρόσ ἐστι τῆσ ἀπὸ τοῦ τιμᾶσθαι ἡδονῆσ ἢ ἐκεῖνοσ τῆσ ἀπὸ τοῦ φρονεῖν; ἀλλὰ τιμὴ μέν, ἔφη, ἐάνπερ ἐξεργάζωνται ἐπὶ ὃ ἕκαστοσ ὡρ́μηκε, πᾶσιν αὐτοῖσ ἕπεται ‐ καὶ γὰρ ὁ πλούσιοσ ὑπὸ πολλῶν τιμᾶται καὶ ὁ ἀνδρεῖοσ καὶ σοφόσ ‐ ὥστε ἀπό γε τοῦ τιμᾶσθαι, οἱο͂́ν ἐστιν, πάντεσ τῆσ ἡδονῆσ ἔμπειροι·

τῆσ δὲ τοῦ ὄντοσ θέασ, οἱάν ἡδονὴν ἔχει, ἀδύνατον ἄλλῳ γεγεῦσθαι πλὴν τῷ φιλοσόφῳ. ἐμπειρίασ μὲν ἄρα, εἶπον, ἕνεκα κάλλιστα τῶν ἀνδρῶν κρίνει οὗτοσ.

πολύ γε.

καὶ μὴν μετά γε φρονήσεωσ μόνοσ ἔμπειροσ γεγονὼσ ἔσται.

τί μήν;

ἀλλὰ μὴν καὶ δι’ οὗ γε δεῖ ὀργάνου κρίνεσθαι, οὐ τοῦ φιλοκερδοῦσ τοῦτο ὄργανον οὐδὲ τοῦ φιλοτίμου, ἀλλὰ τοῦ φιλοσόφου.

τὸ ποῖον;

διὰ λόγων που ἔφαμεν δεῖν κρίνεσθαι.

ἦ γάρ; ναί.

λόγοι δὲ τούτου μάλιστα ὄργανον.

πῶσ δ’ οὔ;

κρινόμενα, ἃ ἐπῄνει ὁ φιλοκερδὴσ καὶ ἔψεγεν, ἀνάγκη ἂν ἦν ταῦτα ἀληθέστατα εἶναι.

πολλή γε.

εἰ δὲ τιμῇ τε καὶ νίκῃ καὶ ἀνδρείᾳ, ἆρ’ οὐχ ἃ ὁ φιλότιμόσ τε καὶ φιλόνικοσ;

δῆλον.

ἐπειδὴ δ’ ἐμπειρίᾳ καὶ φρονήσει καὶ λόγῳ;

ἀνάγκη, ἔφη, ἃ ὁ φιλόσοφόσ τε καὶ ὁ φιλόλογοσ ἐπαινεῖ, ἀληθέστατα εἶναι.

τριῶν ἄρ’ οὐσῶν τῶν ἡδονῶν ἡ τούτου τοῦ μέρουσ τῆσ ψυχῆσ ᾧ μανθάνομεν ἡδίστη ἂν εἰή, καὶ ἐν ᾧ ἡμῶν τοῦτο ἄρχει, ὁ τούτου βίοσ ἥδιστοσ;

πῶσ δ’ οὐ μέλλει;

ἔφη· κύριοσ γοῦν ἐπαινέτησ ὢν ἐπαινεῖ τὸν ἑαυτοῦ βίον ὁ φρόνιμοσ. τίνα δὲ δεύτερον, εἶπον, βίον καὶ τίνα δευτέραν ἡδονήν φησιν ὁ κριτὴσ εἶναι;

δῆλον ὅτι τὴν τοῦ πολεμικοῦ τε καὶ φιλοτίμου·

ἐγγυτέρω γὰρ αὐτοῦ ἐστιν ἢ ἡ τοῦ χρηματιστοῦ. ὑστάτην δὴ τὴν τοῦ φιλοκερδοῦσ, ὡσ ἐοίκεν.

τί μήν;

ἦ δ’ ὅσ. ταῦτα μὲν τοίνυν οὕτω δύ’ ἐφεξῆσ ἂν εἰή καὶ δὶσ νενικηκὼσ ὁ δίκαιοσ τὸν ἄδικον·

τὸ δὲ τρίτον Ὀλυμπικῶσ τῷ σωτῆρί τε καὶ τῷ Ὀλυμπίῳ Διί, ἄθρει ὅτι οὐδὲ παναληθήσ ἐστιν ἡ τῶν ἄλλων ἡδονὴ πλὴν τῆσ τοῦ φρονίμου οὐδὲ καθαρά, ἀλλ’ ἐσκιαγραφημένη τισ, ὡσ ἐγὼ δοκῶ μοι τῶν σοφῶν τινοσ ἀκηκοέναι. καίτοι τοῦτ’ ἂν εἰή μέγιστόν τε καὶ κυριώτατον τῶν πτωμάτων. πολύ γε·

ἀλλὰ πῶσ λέγεισ; ὧδ’, εἶπον, ἐξευρήσω, σοῦ ἀποκρινομένου ζητῶν ἅμα.

Ἐρώτα δή, ἔφη.

λέγε δή, ἦν δ’ ἐγώ·

οὐκ ἐναντίον φαμὲν λύπην ἡδονῇ; καὶ μάλα.

οὐκοῦν καὶ τὸ μήτε χαίρειν μήτε λυπεῖσθαι εἶναί τι;

εἶναι μέντοι.

μεταξὺ τούτοιν ἀμφοῖν ἐν μέσῳ ὂν ἡσυχίαν τινὰ περὶ ταῦτα τῆσ ψυχῆσ;

ἢ οὐχ οὕτωσ αὐτὸ λέγεισ; οὕτωσ, ἦ δ’ ὅσ.

ἆρ’ οὖν μνημονεύεισ, ἦν δ’ ἐγώ, τοὺσ τῶν καμνόντων λόγουσ, οὓσ λέγουσιν ὅταν κάμνωσιν;

ποίουσ;

ἐλελήθει, πρὶν κάμνειν, ἥδιστον ὄν.

μέμνημαι, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ τῶν περιωδυνίᾳ τινὶ ἐχομένων ἀκούεισ λεγόντων ὡσ οὐδὲν ἥδιον τοῦ παύσασθαι ὀδυνώμενον;

ἀκούω.

καὶ ἐν ἄλλοισ γε οἶμαι πολλοῖσ τοιούτοισ αἰσθάνῃ γιγνομένουσ τοὺσ ἀνθρώπουσ, ἐν οἷσ, ὅταν λυπῶνται, τὸ μὴ λυπεῖσθαι καὶ τὴν ἡσυχίαν τοῦ τοιούτου ἐγκωμιάζουσιν ὡσ ἥδιστον, οὐ τὸ χαίρειν.

τοῦτο γάρ, ἔφη, τότε ἡδὺ ἴσωσ καὶ ἀγαπητὸν γίγνεται, ἡσυχία.

καὶ ὅταν παύσηται ἄρα, εἶπον, χαίρων τισ, ἡ τῆσ ἡδονῆσ ἡσυχία λυπηρὸν ἔσται.

ἴσωσ, ἔφη.

ὃ μεταξὺ ἄρα νυνδὴ ἀμφοτέρων ἔφαμεν εἶναι, τὴν ἡσυχίαν, τοῦτό ποτε ἀμφότερα ἔσται, λύπη τε καὶ ἡδονή.

ἐοίκεν.

ἦ καὶ δυνατὸν τὸ μηδέτερα ὂν ἀμφότερα γίγνεσθαι;

οὔ μοι δοκεῖ.

καὶ μὴν τό γε ἡδὺ ἐν ψυχῇ γιγνόμενον καὶ τὸ λυπηρὸν κίνησίσ τισ ἀμφοτέρω ἐστόν·

ἢ οὔ; ναί.

τὸ δὲ μήτε λυπηρὸν μήτε ἡδὺ οὐχὶ ἡσυχία μέντοι καὶ ἐν μέσῳ τούτοιν ἐφάνη ἄρτι;

ἐφάνη γάρ.

πῶσ οὖν ὀρθῶσ ἔστι τὸ μὴ ἀλγεῖν ἡδὺ ἡγεῖσθαι ἢ τὸ μὴ χαίρειν ἀνιαρόν;

οὐδαμῶσ.

οὐκ ἔστιν ἄρα τοῦτο, ἀλλὰ φαίνεται, ἦν δ’ ἐγώ, παρὰ τὸ ἀλγεινὸν ἡδὺ καὶ παρὰ τὸ ἡδὺ ἀλγεινὸν τότε ἡ ἡσυχία, καὶ οὐδὲν ὑγιὲσ τούτων τῶν φαντασμάτων πρὸσ ἡδονῆσ ἀλήθειαν, ἀλλὰ γοητεία τισ.

ὡσ γοῦν ὁ λόγοσ, ἔφη, σημαίνει.

ἰδὲ τοίνυν, ἔφην ἐγώ, ἡδονάσ, αἳ οὐκ ἐκ λυπῶν εἰσίν, ἵνα μὴ πολλάκισ οἰηθῇσ ἐν τῷ παρόντι οὕτω τοῦτο πεφυκέναι, ἡδονὴν μὲν παῦλαν λύπησ εἶναι, λύπην δὲ ἡδονῆσ.

ποῦ δή, ἔφη, καὶ ποίασ λέγεισ;

πολλαὶ μέν, εἶπον, καὶ ἄλλαι, μάλιστα δ’ εἰ ’θέλεισ ἐννοῆσαι τὰσ περὶ τὰσ ὀσμὰσ ἡδονάσ.

αὗται γὰρ οὐ προλυπηθέντι ἐξαίφνησ ἀμήχανοι τὸ μέγεθοσ γίγνονται, παυσάμεναί τε λύπην οὐδεμίαν καταλείπουσιν. ἀληθέστατα, ἔφη.

μὴ ἄρα πειθώμεθα καθαρὰν ἡδονὴν εἶναι τὴν λύπησ ἀπαλλαγήν, μηδὲ λύπην τὴν ἡδονῆσ.

μὴ γάρ.

ἀλλὰ μέντοι, εἶπον, αἵ γε διὰ τοῦ σώματοσ ἐπὶ τὴν ψυχὴν τείνουσαι καὶ λεγόμεναι ἡδοναί, σχεδὸν αἱ πλεῖσταί τε καὶ μέγισται, τούτου τοῦ εἴδουσ εἰσί, λυπῶν τινεσ ἀπαλλαγαί.

εἰσὶ γάρ.

οὐκοῦν καὶ αἱ πρὸ μελλόντων τούτων ἐκ προσδοκίασ γιγνόμεναι προησθήσεισ τε καὶ προλυπήσεισ κατὰ ταὐτὰ ἔχουσιν;

κατὰ ταὐτά.

οἶσθ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, οἱαῖ́ εἰσιν καὶ ᾧ μάλιστα ἐοίκασιν;

τῷ;

ἔφη. νομίζεισ τι, εἶπον, ἐν τῇ φύσει εἶναι τὸ μὲν ἄνω, τὸ δὲ κάτω, τὸ δὲ μέσον;

ἔγωγε.

οἰεί οὖν ἄν τινα ἐκ τοῦ κάτω φερόμενον πρὸσ μέσον ἄλλο τι οἰέσθαι ἢ ἄνω φέρεσθαι;

καὶ ἐν μέσῳ στάντα, ἀφορῶντα ὅθεν ἐνήνεκται, ἄλλοθί που ἂν ἡγεῖσθαι εἶναι ἢ ἐν τῷ ἄνω, μὴ ἑωρακότα τὸ ἀληθῶσ ἄνω; μὰ Δί’, οὐκ ἔγωγε, ἔφη, ἄλλωσ οἶμαι οἰηθῆναι ἂν τὸν τοιοῦτον.

ἀλλ’ εἰ πάλιν γ’, ἔφην, φέροιτο, κάτω τ’ ἂν οἰοίτο φέρεσθαι καὶ ἀληθῆ οἰοίτο;

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν ταῦτα πάσχοι ἂν πάντα διὰ τὸ μὴ ἔμπειροσ εἶναι τοῦ ἀληθινῶσ ἄνω τε ὄντοσ καὶ ἐν μέσῳ καὶ κάτω;

δῆλον δή.

λυπηρὸν φέρωνται, ἀληθῆ τε οἰόνται καὶ τῷ ὄντι λυποῦνται, ὅταν δὲ ἀπὸ λύπησ ἐπὶ τὸ μεταξύ, σφόδρα μὲν οἰόνται πρὸσ πληρώσει τε καὶ ἡδονῇ γίγνεσθαι, ὥσπερ πρὸσ μέλαν φαιὸν ἀποσκοποῦντεσ ἀπειρίᾳ λευκοῦ, καὶ πρὸσ τὸ ἄλυπον οὕτω λύπην ἀφορῶντεσ ἀπειρίᾳ ἡδονῆσ ἀπατῶνται;

μὰ Δία, ἦ δ’ ὅσ, οὐκ ἂν θαυμάσαιμι, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον, εἰ μὴ οὕτωσ ἔχει.

ὧδέ γ’ οὖν, εἶπον, ἐννόει·

τοιαῦτα κενώσεισ τινέσ εἰσιν τῆσ περὶ τὸ σῶμα ἕξεωσ;

τί μήν;

ἄγνοια δὲ καὶ ἀφροσύνη ἆρ’ οὐ κενότησ ἐστὶ γῆσ περὶ ψυχὴν αὖ ἕξεωσ;

μάλα γε.

οὐκοῦν πληροῖτ’ ἂν ὅ τε τροφῆσ μεταλαμβάνων καὶ ὁ νοῦν ἴσχων;

πῶσ δ’ οὔ;

πλήρωσισ δὲ ἀληθεστέρα τοῦ ἧττον ἢ τοῦ μᾶλλον ὄντοσ;

δῆλον ὅτι τοῦ μᾶλλον.

πότερα οὖν ἡγῇ τὰ γένη μᾶλλον καθαρᾶσ οὐσίασ μετέχειν, τὰ οἱο͂ν σίτου τε καὶ ποτοῦ καὶ ὄψου καὶ συμπάσησ τροφῆσ, ἢ τὸ δόξησ τε ἀληθοῦσ εἶδοσ καὶ ἐπιστήμησ καὶ νοῦ καὶ συλλήβδην αὖ πάσησ ἀρετῆσ;

ὧδε δὲ κρῖνε·

τὸ τοῦ ἀεὶ ὁμοίου ἐχόμενον καὶ ἀθανάτου καὶ ἀληθείασ, καὶ αὐτὸ τοιοῦτον ὂν καὶ ἐν τοιούτῳ γιγνόμενον, μᾶλλον εἶναί σοι δοκεῖ, ἢ τὸ μηδέποτε ὁμοίου καὶ θνητοῦ, καὶ αὐτὸ τοιοῦτον καὶ ἐν τοιούτῳ γιγνόμενον; πολύ, ἔφη, διαφέρει τὸ τοῦ ἀεὶ ὁμοίου.

ἡ οὖν ἀεὶ ὁμοίου οὐσία οὐσίασ τι μᾶλλον ἢ ἐπιστήμησ μετέχει;

οὐδαμῶσ.

τί δ’;

ἀληθείασ; οὐδὲ τοῦτο.

εἰ δὲ ἀληθείασ ἧττον, οὐ καὶ οὐσίασ;

ἀνάγκη.

οὐκοῦν ὅλωσ τὰ περὶ τὴν τοῦ σώματοσ θεραπείαν γένη γῶν γενῶν αὖ τῶν περὶ τὴν τῆσ ψυχῆσ θεραπείαν ἧττον ἀληθείασ τε καὶ οὐσίασ μετέχει;

πολύ γε.

σῶμα δὲ αὐτὸ ψυχῆσ οὐκ οἰεί οὕτωσ;

ἔγωγε.

οὐκοῦν τὸ τῶν μᾶλλον ὄντων πληρούμενον καὶ αὐτὸ μᾶλλον ὂν ὄντωσ μᾶλλον πληροῦται ἢ τὸ τῶν ἧττον ὄντων καὶ αὐτὸ ἧττον ὄν;

πῶσ γὰρ οὔ;

ὄντωσ τε καὶ ἀληθεστέρωσ χαίρειν ἂν ποιοῖ ἡδονῇ ἀληθεῖ, τὸ δὲ τῶν ἧττον ὄντων μεταλαμβάνον ἧττόν τε ἂν ἀληθῶσ καὶ βεβαίωσ πληροῖτο καὶ ἀπιστοτέρασ ἂν ἡδονῆσ καὶ ἧττον ἀληθοῦσ μεταλαμβάνοι.

ἀναγκαιότατα, ἔφη.

καὶ ἕνεκα τῆσ τούτων πλεονεξίασ λακτίζοντεσ καὶ κυρίττοντεσ ἀλλήλουσ σιδηροῖσ κέρασί τε καὶ ὁπλαῖσ ἀποκτεινύασι δι’ ἀπληστίαν, ἅτε οὐχὶ τοῖσ οὖσιν οὐδὲ τὸ ὂν οὐδὲ τὸ στέγον ἑαυτῶν πιμπλάντεσ.

παντελῶσ, ἔφη ὁ Γλαύκων, τὸν τῶν πολλῶν, ὦ Σώκρατεσ, χρησμῳδεῖσ βίον.

ὑπὸ τῆσ παρ’ ἀλλήλασ θέσεωσ ἀποχραινομέναισ, ὥστε σφοδροὺσ ἑκατέρασ φαίνεσθαι, καὶ ἔρωτασ ἑαυτῶν λυττῶντασ τοῖσ ἄφροσιν ἐντίκτειν καὶ περιμαχήτουσ εἶναι, ὥσπερ τὸ τῆσ Ἑλένησ εἴδωλον ὑπὸ τῶν ἐν Τροίᾳ Στησίχορόσ φησι γενέσθαι περιμάχητον ἀγνοίᾳ τοῦ ἀληθοῦσ;

πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη, τοιοῦτόν τι αὐτὸ εἶναι.

τί δέ;

πλησμονὴν τιμῆσ τε καὶ νίκησ καὶ θυμοῦ διώκων ἄνευ λογισμοῦ τε καὶ νοῦ;

τοιαῦτα, ἦ δ’ ὅσ, ἀνάγκη καὶ περὶ τοῦτο εἶναι.

τί οὖν, ἦν δ’ ἐγώ·

λαβεῖν, ἅτε ἀληθείᾳ ἑπομένων, καὶ τὰσ ἑαυτῶν οἰκείασ, εἴπερ τὸ βέλτιστον ἑκάστῳ, τοῦτο καὶ οἰκειότατον;

ἀλλὰ μήν, ἔφη, οἰκειότατόν γε.

ἀληθεστάτασ καρποῦσθαι.

κομιδῇ μὲν οὖν.

ὅταν δὲ ἄρα τῶν ἑτέρων τι κρατήσῃ, ὑπάρχει αὐτῷ μήτε τὴν ἑαυτοῦ ἡδονὴν ἐξευρίσκειν, τά τε ἄλλ’ ἀναγκάζειν ἀλλοτρίαν καὶ μὴ ἀληθῆ ἡδονὴν διώκειν.

οὕτωσ, ἔφη.

οὐκοῦν ἃ πλεῖστον φιλοσοφίασ τε καὶ λόγου ἀφέστηκεν, μάλιστ’ ἂν τοιαῦτα ἐξεργάζοιτο;

πολύ γε.

πλεῖστον δὲ λόγου ἀφίσταται οὐχ ὅπερ νόμου τε καὶ τάξεωσ;

δῆλον δή.

καὶ τυραννικαὶ ἐπιθυμίαι;

πολύ γε.

ἐλάχιστον δὲ αἱ βασιλικαί τε καὶ κόσμιαι;

ναί.

πλεῖστον δὴ οἶμαι ἀληθοῦσ ἡδονῆσ καὶ οἰκείασ ὁ τύραννοσ ἀφεστήξει, ὁ δὲ ὀλίγιστον.

ἀνάγκη.

καὶ ἀηδέστατα ἄρα, εἶπον, ὁ τύραννοσ βιώσεται, ὁ δὲ βασιλεὺσ ἥδιστα.

πολλὴ ἀνάγκη.

οἶσθ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅσῳ ἀηδέστερον ζῇ τύραννοσ βασιλέωσ;

ἂν εἴπῃσ, ἔφη.

δὲ νόθαιν, τῶν νόθων εἰσ τὸ ἐπέκεινα ὑπερβὰσ ὁ τύραννοσ, φυγὼν νόμον τε καὶ λόγον, δούλαισ τισὶ δορυφόροισ ἡδοναῖσ συνοικεῖ, καὶ ὁπόσῳ ἐλαττοῦται οὐδὲ πάνυ ῥᾴδιον εἰπεῖν, πλὴν ἴσωσ ὧδε.

πῶσ;

ἔφη. ἀπὸ τοῦ ὀλιγαρχικοῦ τρίτοσ που ὁ τύραννοσ ἀφειστήκει·

ἐν μέσῳ γὰρ αὐτῶν ὁ δημοτικὸσ ἦν. ναί.

οὐκοῦν καὶ ἡδονῆσ τρίτῳ εἰδώλῳ πρὸσ ἀλήθειαν ἀπ’ ἐκείνου συνοικοῖ ἄν, εἰ τὰ πρόσθεν ἀληθῆ;

οὕτω.

εἰσ ταὐτὸν ἀριστοκρατικὸν καὶ βασιλικὸν τιθῶμεν.

τρίτοσ γάρ.

τριπλασίου ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, τριπλάσιον ἀριθμῷ ἀληθοῦσ ἡδονῆσ ἀφέστηκεν τύραννοσ.

φαίνεται.

ἐπίπεδον ἄρ’, ἔφην, ὡσ ἐοίκεν, τὸ εἴδωλον κατὰ τὸν τοῦ μήκουσ ἀριθμὸν ἡδονῆσ τυραννικῆσ ἂν εἰή.

κομιδῇ γε.

κατὰ δὲ δύναμιν καὶ τρίτην αὔξην δῆλον δὴ ἀπόστασιν ὅσην ἀφεστηκὼσ γίγνεται.

δῆλον, ἔφη, τῷ γε λογιστικῷ.

τοῦ τυράννου ἀφεστηκότα λέγῃ ὅσον ἀφέστηκεν, ἐννεακαιεικοσικαιεπτακοσιοπλασιάκισ ἥδιον αὐτὸν ζῶντα εὑρήσει τελειωθείσῃ τῇ πολλαπλασιώσει, τὸν δὲ τύραννον ἀνιαρότερον τῇ αὐτῇ ταύτῃ ἀποστάσει.

τοῖν ἀνδροῖν, τοῦ τε δικαίου καὶ τοῦ ἀδίκου, πρὸσ ἡδονήν τε καὶ λύπην.

καὶ μέντοι καὶ ἀληθῆ καὶ προσήκοντά γε, ἦν δ’ ἐγώ, βίοισ ἀριθμόν, εἴπερ αὐτοῖσ προσήκουσιν ἡμέραι καὶ νύκτεσ καὶ μῆνεσ καὶ ἐνιαυτοί.

ἀλλὰ μήν, ἔφη, προσήκουσιν.

οὐκοῦν εἰ τοσοῦτον ἡδονῇ νικᾷ ὁ ἀγαθόσ τε καὶ δίκαιοσ τὸν κακόν τε καὶ ἄδικον, ἀμηχάνῳ δὴ ὅσῳ πλείονι νικήσει εὐσχημοσύνῃ τε βίου καὶ κάλλει καὶ ἀρετῇ;

ἀμηχάνῳ μέντοι νὴ Δία, ἔφη.

εἰε͂ν δή, εἶπον·

ἐπειδὴ ἐνταῦθα λόγου γεγόναμεν, ἀναλάβωμεν τὰ πρῶτα λεχθέντα, δι’ ἃ δεῦρ’ ἥκομεν. ἦν δέ που λεγόμενον λυσιτελεῖν ἀδικεῖν τῷ τελέωσ μὲν ἀδίκῳ, δοξαζομένῳ δὲ δικαίῳ· ἢ οὐχ οὕτωσ ἐλέχθη; οὕτω μὲν οὖν.

νῦν δή, ἔφην, αὐτῷ διαλεγώμεθα, ἐπειδὴ διωμολογησάμεθα τό τε ἀδικεῖν καὶ τὸ δίκαια πράττειν ἣν ἑκάτερον ἔχει δύναμιν.

πῶσ;

ἔφη. εἰκόνα πλάσαντεσ τῆσ ψυχῆσ λόγῳ, ἵνα εἰδῇ ὁ ἐκεῖνα λέγων οἱᾶ ἔλεγεν.

ποίαν τινά;

ἦ δ’ ὅσ. τῶν τοιούτων τινά, ἦν δ’ ἐγώ, οἱαῖ μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι φύσεισ, ἥ τε Χιμαίρασ καὶ ἡ Σκύλλησ καὶ Κερβέρου, καὶ ἄλλαι τινὲσ συχναὶ λέγονται συμπεφυκυῖαι ἰδέαι πολλαὶ εἰσ ἓν γενέσθαι.

λέγονται γάρ, ἔφη.

πλάττε τοίνυν μίαν μὲν ἰδέαν θηρίου ποικίλου καὶ πολυκεφάλου, ἡμέρων δὲ θηρίων ἔχοντοσ κεφαλὰσ κύκλῳ καὶ ἀγρίων, καὶ δυνατοῦ μεταβάλλειν καὶ φύειν ἐξ αὑτοῦ πάντα ταῦτα.

δεινοῦ πλάστου, ἔφη, τὸ ἔργον·

ὅμωσ δέ, ἐπειδὴ εὐπλαστότερον κηροῦ καὶ τῶν τοιούτων λόγοσ, πεπλάσθω. μίαν δὴ τοίνυν ἄλλην ἰδέαν λέοντοσ, μίαν δὲ ἀνθρώπου·

πολὺ δὲ μέγιστον ἔστω τὸ πρῶτον καὶ δεύτερον τὸ δεύτερον. ταῦτα, ἔφη, ῥᾴω, καὶ πέπλασται.

σύναπτε τοίνυν αὐτὰ εἰσ ἓν τρία ὄντα, ὥστε πῃ συμπεφυκέναι ἀλλήλοισ.

συνῆπται, ἔφη.

ἔξω μόνον ἔλυτρον ὁρῶντι, ἓν ζῷον φαίνεσθαι, ἄνθρωπον.

περιπέπλασται, ἔφη.

δὲ ἄνθρωπον λιμοκτονεῖν καὶ ποιεῖν ἀσθενῆ, ὥστε ἕλκεσθαι ὅπῃ ἂν ἐκείνων ὁπότερον ἄγῃ, καὶ μηδὲν ἕτερον ἑτέρῳ συνεθίζειν μηδὲ φίλον ποιεῖν, ἀλλ’ ἐᾶν αὐτὰ ἐν αὑτοῖσ δάκνεσθαί τε καὶ μαχόμενα ἐσθίειν ἄλληλα.

παντάπασι γάρ, ἔφη, ταῦτ’ ἂν λέγοι ὁ τὸ ἀδικεῖν ἐπαινῶν.

ἄνθρωποσ ἔσται ἐγκρατέστατοσ, καὶ τοῦ πολυκεφάλου θρέμματοσ ἐπιμελήσεται ὥσπερ γεωργόσ, τὰ μὲν ἥμερα τρέφων καὶ τιθασεύων, τὰ δὲ ἄγρια ἀποκωλύων φύεσθαι, σύμμαχον ποιησάμενοσ τὴν τοῦ λέοντοσ φύσιν, καὶ κοινῇ πάντων κηδόμενοσ, φίλα ποιησάμενοσ ἀλλήλοισ τε καὶ αὑτῷ, οὕτω θρέψει;

κομιδῇ γὰρ αὖ λέγει ταῦτα ὁ τὸ δίκαιον ἐπαινῶν.

κατὰ πάντα τρόπον δὴ ὁ μὲν τὰ δίκαια ἐγκωμιάζων ἀληθῆ ἂν λέγοι, ὁ δὲ τὰ ἄδικα ψεύδοιτο.

πρόσ τε γὰρ ἡδονὴν καὶ πρὸσ εὐδοξίαν καὶ ὠφελίαν σκοπουμένῳ ὁ μὲν ἐπαινέτησ τοῦ δικαίου ἀληθεύει, ὁ δὲ ψέκτησ οὐδὲν ὑγιὲσ οὐδ’ εἰδὼσ ψέγει ὅτι ψέγει.

οὔ μοι δοκεῖ, ἦ δ’ ὅσ, οὐδαμῇ γε.

πείθωμεν τοίνυν αὐτὸν πρᾴωσ ‐ οὐ γὰρ ἑκὼν ἁμαρτάνει ‐ ἐρωτῶντεσ·

ὦ μακάριε, οὐ καὶ τὰ καλὰ καὶ αἰσχρὰ νόμιμα διὰ τὰ τοιαῦτ’ ἂν φαῖμεν γεγονέναι· τὰ μὲν καλὰ τὰ ὑπὸ τῷ ἀνθρώπῳ, μᾶλλον δὲ ἴσωσ τὰ ὑπὸ τῷ θείῳ τὰ θηριώδη ποιοῦντα τῆσ φύσεωσ, αἰσχρὰ δὲ τὰ ὑπὸ τῷ ἀγρίῳ τὸ ἥμερον δουλούμενα; συμφήσει·

ἢ πῶσ; ἐάν μοι, ἔφη, πείθηται.

ἔστιν οὖν, εἶπον, ὅτῳ λυσιτελεῖ ἐκ τούτου τοῦ λόγου χρυσίον λαμβάνειν ἀδίκωσ, εἴπερ τοιόνδε τι γίγνεται, λαμβάνων τὸ χρυσίον ἅμα καταδουλοῦται τὸ βέλτιστον ἑαυτοῦ τῷ μοχθηροτάτῳ;

ἐπὶ δεινοτέρῳ ὀλέθρῳ χρυσὸν δωροδοκεῖ ἢ Ἐριφύλη ἐπὶ τῇ τοῦ ἀνδρὸσ ψυχῇ τὸν ὁρ́μον δεξαμένη;

πολὺ μέντοι, ἦ δ’ ὃσ ὁ Γλαύκων·

ἐγὼ γάρ σοι ὑπὲρ ἐκείνου ἀποκρινοῦμαι. οὐκοῦν καὶ τὸ ἀκολασταίνειν οἰεί διὰ τοιαῦτα πάλαι ψέγεσθαι, ὅτι ἀνίεται ἐν τῷ τοιούτῳ τὸ δεινόν, τὸ μέγα ἐκεῖνο καὶ πολυειδὲσ θρέμμα, πέρα τοῦ δέοντοσ;

δῆλον, ἔφη.

τε καὶ ὀφεῶδεσ αὔξηται καὶ συντείνηται ἀναρμόστωσ;

πάνυ μὲν οὖν.

τρυφὴ δὲ καὶ μαλθακία οὐκ ἐπὶ τῇ αὐτοῦ τούτου χαλάσει τε καὶ ἀνέσει ψέγεται, ὅταν ἐν αὐτῷ δειλίαν ἐμποιῇ;

τί μήν;

κολακεία δὲ καὶ ἀνελευθερία οὐχ ὅταν τισ τὸ αὐτὸ τοῦτο, τὸ θυμοειδέσ, ὑπὸ τῷ ὀχλώδει θηρίῳ ποιῇ καὶ ἕνεκα χρημάτων καὶ τῆσ ἐκείνου ἀπληστίασ προπηλακιζόμενον ἐθίζῃ ἐκ νέου ἀντὶ λέοντοσ πίθηκον γίγνεσθαι;

καὶ μάλα, ἔφη.

βαναυσία δὲ καὶ χειροτεχνία διὰ τί οἰεί ὄνειδοσ φέρει;

ἢ δι’ ἄλλο τι φήσομεν ἢ ὅταν τισ ἀσθενὲσ φύσει ἔχῃ τὸ τοῦ βελτίστου εἶδοσ, ὥστε μὴ ἂν δύνασθαι ἄρχειν τῶν ἐν αὑτῷ θρεμμάτων, ἀλλὰ θεραπεύειν ἐκεῖνα, καὶ τὰ θωπεύματα αὐτῶν μόνον δύνηται μανθάνειν; ἐοίκεν, ἔφη.

καὶ ἔχοντοσ ἐν αὑτῷ τὸ θεῖον ἄρχον, οὐκ ἐπὶ βλάβῃ τῇ τοῦ δούλου οἰόμενοι δεῖν ἄρχεσθαι αὐτόν, ὥσπερ Θρασύμαχοσ ᾤετο τοὺσ ἀρχομένουσ, ἀλλ’ ὡσ ἄμεινον ὂν παντὶ ὑπὸ θείου καὶ φρονίμου ἄρχεσθαι, μάλιστα μὲν οἰκεῖον ἔχοντοσ ἐν αὑτῷ, εἰ δὲ μή, ἔξωθεν ἐφεστῶτοσ, ἵνα εἰσ δύναμιν πάντεσ ὅμοιοι ὦμεν καὶ φίλοι, τῷ αὐτῷ κυβερνώμενοι;

καὶ ὀρθῶσ γ’, ἔφη.

δηλοῖ δέ γε, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ὁ νόμοσ ὅτι τοιοῦτον βούλεται, πᾶσι τοῖσ ἐν τῇ πόλει σύμμαχοσ ὤν·

θεραπεύσαντεσ τῷ παρ’ ἡμῖν τοιούτῳ ἀντικαταστήσωμεν φύλακα ὅμοιον καὶ ἄρχοντα ἐν αὐτῷ, καὶ τότε δὴ ἐλεύθερον ἀφίεμεν.

δηλοῖ γάρ, ἦ δ’ ὅσ.

πῇ δὴ οὖν φήσομεν, ὦ Γλαύκων, καὶ κατὰ τίνα λόγον λυσιτελεῖν ἀδικεῖν, ἢ ἀκολασταίνειν ἤ τι αἰσχρὸν ποιεῖν, ἐξ ὧν πονηρότεροσ μὲν ἔσται, πλείω δὲ χρήματα ἢ ἄλλην τινὰ δύναμιν κεκτήσεται;

οὐδαμῇ, ἦ δ’ ὅσ.

πῇ δ’ ἀδικοῦντα λανθάνειν καὶ μὴ διδόναι δίκην λυσιτελεῖν;

ἢ οὐχὶ ὁ μὲν λανθάνων ἔτι πονηρότεροσ γίγνεται, τοῦ δὲ μὴ λανθάνοντοσ καὶ κολαζομένου τὸ μὲν θηριῶδεσ κοιμίζεται καὶ ἡμεροῦται, τὸ δὲ ἥμερον ἐλευθεροῦται, καὶ ὅλη ἡ ψυχὴ εἰσ τὴν βελτίστην φύσιν καθισταμένη τιμιωτέραν ἕξιν λαμβάνει, σωφροσύνην τε καὶ δικαιοσύνην μετὰ φρονήσεωσ κτωμένη, ἢ σῶμα ἰσχύν τε καὶ κάλλοσ μετὰ ὑγιείασ λαμβάνον, τοσούτῳ ὅσῳπερ ψυχὴ σώματοσ τιμιωτέρα;

παντάπασιν μὲν οὖν, ἔφη.

οὐκοῦν ὅ γε νοῦν ἔχων πάντα τὰ αὑτοῦ εἰσ τοῦτο συντείνασ βιώσεται, πρῶτον μὲν τὰ μαθήματα τιμῶν, ἃ τοιαύτην αὐτοῦ τὴν ψυχὴν ἀπεργάσεται, τὰ δὲ ἄλλα ἀτιμάζων;

δῆλον, ἔφη.

καὶ σωφρονήσειν μέλλῃ ἀπ’ αὐτῶν, ἀλλ’ ἀεὶ τὴν ἐν τῷ σώματι ἁρμονίαν τῆσ ἐν τῇ ψυχῇ ἕνεκα συμφωνίασ ἁρμοττόμενοσ φανεῖται.

παντάπασι μὲν οὖν, ἔφη, ἐάνπερ μέλλῃ τῇ ἀληθείᾳ μουσικὸσ εἶναι.

οὐκοῦν, εἶπον, καὶ τὴν ἐν τῇ τῶν χρημάτων κτήσει σύνταξίν τε καὶ συμφωνίαν;

καὶ τὸν ὄγκον τοῦ πλήθουσ οὐκ ἐκπληττόμενοσ ὑπὸ τοῦ τῶν πολλῶν μακαρισμοῦ ἄπειρον αὐξήσει, ἀπέραντα κακὰ ἔχων; οὐκ οἰόμαι, ἔφη.

ἀλλ’ ἀποβλέπων γε, εἶπον, πρὸσ τὴν ἐν αὑτῷ πολιτείαν, καὶ φυλάττων μή τι παρακινῇ αὑτοῦ τῶν ἐκεῖ διὰ πλῆθοσ οὐσίασ ἢ δι’ ὀλιγότητα, οὕτωσ κυβερνῶν προσθήσει καὶ ἀναλώσει τῆσ οὐσίασ καθ’ ὅσον ἂν οἱο͂́σ τ’ ᾖ.

κομιδῇ μὲν οὖν, ἔφη.

ἀλλὰ μὴν καὶ τιμάσ γε, εἰσ ταὐτὸν ἀποβλέπων, τῶν μὲν μεθέξει καὶ γεύσεται ἑκών, ἃσ ἂν ἡγῆται ἀμείνω αὑτὸν ποιήσειν, ἃσ δ’ ἂν λύσειν τὴν ὑπάρχουσαν ἕξιν, φεύξεται ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ.

οὐκ ἄρα, ἔφη, τά γε πολιτικὰ ἐθελήσει πράττειν, ἐάνπερ τούτου κήδηται.

νὴ τὸν κύνα, ἦν δ’ ἐγώ, ἔν γε τῇ ἑαυτοῦ πόλει καὶ μάλα, οὐ μέντοι ἴσωσ ἔν γε τῇ πατρίδι, ἐὰν μὴ θεία τισ συμβῇ τύχη.

μανθάνω, ἔφη·

αὐτὴν εἶναι.

ἀλλ’, ἦν δ’ ἐγώ, ἐν οὐρανῷ ἴσωσ παράδειγμα ἀνάκειται τῷ βουλομένῳ ὁρᾶν καὶ ὁρῶντι ἑαυτὸν κατοικίζειν.

διαφέρει δὲ οὐδὲν εἴτε που ἔστιν εἴτε ἔσται· τὰ γὰρ ταύτησ μόνησ ἂν πράξειεν, ἄλλησ δὲ οὐδεμιᾶσ. εἰκόσ γ’, ἔφη.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

Ancient Greek Text

Plato, Republic, book 9

(플라톤, Republic, book 9)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION