헬라어 문장 검색 - ΠλατόΡεπυβλί1́

(플라톤, Republic, book 1)

κατέβην χθὲσ εἰσ Πειραιᾶ μετὰ Γλαύκωνοσ τοῦ Ἀρίστωνοσ προσευξόμενόσ τε τῇ θεῷ καὶ ἅμα τὴν ἑορτὴν βουλόμενοσ θεάσασθαι τίνα τρόπον ποιήσουσιν ἅτε νῦν πρῶτον ἄγοντεσ. καλὴ μὲν οὖν μοι καὶ ἡ τῶν ἐπιχωρίων πομπὴ ἔδοξεν εἶναι, οὐ μέντοι ἧττον ἐφαίνετο πρέπειν ἣν οἱ Θρᾷκεσ ἔπεμπον. προσευξάμενοι δὲ καὶ θεωρήσαντεσ ἀπῇμεν πρὸσ τὸ ἄστυ.

κατιδὼν οὖν πόρρωθεν ἡμᾶσ οἴκαδε ὡρμημένουσ Πολέμαρχοσ ὁ Κεφάλου ἐκέλευσε δραμόντα τὸν παῖδα περιμεῖναί ἑ κελεῦσαι. καί μου ὄπισθεν ὁ παῖσ λαβόμενοσ τοῦ ἱματίου, κελεύει ὑμᾶσ, ἔφη, Πολέμαρχοσ περιμεῖναι. καὶ ἐγὼ μετεστράφην τε καὶ ἠρόμην ὅπου αὐτὸσ εἰή. οὗτοσ, ἔφη, ὄπισθεν προσέρχεται· ἀλλὰ περιμένετε. ἀλλὰ περιμενοῦμεν, ἦ δ’ ὃσ ὁ Γλαύκων. καὶ ὀλίγῳ ὕστερον ὅ τε Πολέμαρχοσ ἧκε καὶ Ἀδείμαντοσ ὁ τοῦ Γλαύκωνοσ ἀδελφὸσ καὶ Νικήρατοσ ὁ Νικίου καὶ ἄλλοι τινὲσ ὡσ ἀπὸ τῆσ πομπῆσ.

ὁ οὖν Πολέμαρχοσ ἔφη·

ὦ Σώκρατεσ, δοκεῖτέ μοι πρὸσ ἄστυ ὡρμῆσθαι ὡσ ἀπιόντεσ. οὐ γὰρ κακῶσ δοξάζεισ, ἦν δ’ ἐγώ.

ὁρᾷσ οὖν ἡμᾶσ, ἔφη, ὅσοι ἐσμέν;

πῶσ γὰρ οὔ;

ἢ τοίνυν τούτων, ἔφη, κρείττουσ γένεσθε ἢ μένετ’ αὐτοῦ.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ἔτι ἓν λείπεται, τὸ ἢν πείσωμεν ὑμᾶσ ὡσ χρὴ ἡμᾶσ ἀφεῖναι;

ἦ καὶ δύναισθ’ ἄν, ἦ δ’ ὅσ, πεῖσαι μὴ ἀκούοντασ;

οὐδαμῶσ, ἔφη ὁ Γλαύκων.

ὡσ τοίνυν μὴ ἀκουσομένων, οὕτω διανοεῖσθε.

καὶ ὁ Ἀδείμαντοσ, ἆρά γε, ἦ δ’ ὅσ, οὐδ’ ἴστε ὅτι λαμπὰσ ἔσται πρὸσ ἑσπέραν ἀφ’ ἵππων τῇ θεῷ;

ἀφ’ ἵππων;

ἦν δ’ ἐγώ· καινόν γε τοῦτο. λαμπάδια ἔχοντεσ διαδώσουσιν ἀλλήλοισ ἁμιλλώμενοι τοῖσ ἵπποισ; ἢ πῶσ λέγεισ; οὕτωσ, ἔφη ὁ Πολέμαρχοσ.

καὶ πρόσ γε παννυχίδα ποιήσουσιν, ἣν ἄξιον θεάσασθαι· ἐξαναστησόμεθα γὰρ μετὰ τὸ δεῖπνον καὶ τὴν παννυχίδα θεασόμεθα. καὶ συνεσόμεθά τε πολλοῖσ τῶν νέων αὐτόθι καὶ διαλεξόμεθα. καὶ μὴ ἄλλωσ ποιεῖτε.

καὶ ὁ Γλαύκων, ἐοίκεν, ἔφη, μενετέον εἶναι.

ἀλλ’ εἰ δοκεῖ, ἦν δ’ ἐγώ, οὕτω χρὴ ποιεῖν.

ἠῖμεν οὖν οἴκαδε εἰσ τοῦ Πολεμάρχου, καὶ Λυσίαν τε αὐτόθι κατελάβομεν καὶ Εὐθύδημον, τοὺσ τοῦ Πολεμάρχου ἀδελφούσ, καὶ δὴ καὶ Θρασύμαχον τὸν Καλχηδόνιον καὶ Χαρμαντίδην τὸν Παιανιᾶ καὶ Κλειτοφῶντα τὸν Ἀριστωνύμου·

ἦν δ’ ἔνδον καὶ ὁ πατὴρ ὁ τοῦ Πολεμάρχου Κέφαλοσ. καὶ μάλα πρεσβύτησ μοι ἔδοξεν εἶναι· διὰ χρόνου γὰρ καὶ ἑωράκη αὐτόν. καθῆστο δὲ ἐστεφανωμένοσ ἐπί τινοσ προσκεφαλαίου τε καὶ δίφρου· τεθυκὼσ γὰρ ἐτύγχανεν ἐν τῇ αὐλῇ.

ἐκαθεζόμεθα οὖν παρ’ αὐτόν· ἔκειντο γὰρ δίφροι τινὲσ αὐτόθι κύκλῳ. εὐθὺσ οὖν με ἰδὼν ὁ Κέφαλοσ ἠσπάζετό τε καὶ εἶπεν·

ὦ Σώκρατεσ, οὐ δὲ θαμίζεισ ἡμῖν καταβαίνων εἰσ τὸν Πειραιᾶ. χρῆν μέντοι. εἰ μὲν γὰρ ἐγὼ ἔτι ἐν δυνάμει ἦ τοῦ ῥᾳδίωσ πορεύεσθαι πρὸσ τὸ ἄστυ, οὐδὲν ἂν σὲ ἔδει δεῦρο ἰέναι, ἀλλ’ ἡμεῖσ ἂν παρὰ σὲ ᾖμεν· νῦν δέ σε χρὴ πυκνότερον δεῦρο ἰέναι.

ὡσ εὖ ἴσθι ὅτι ἔμοιγε ὅσον αἱ ἄλλαι αἱ κατὰ τὸ σῶμα ἡδοναὶ ἀπομαραίνονται, τοσοῦτον αὔξονται αἱ περὶ τοὺσ λόγουσ ἐπιθυμίαι τε καὶ ἡδοναί. μὴ οὖν ἄλλωσ ποίει, ἀλλὰ τοῖσδέ τε τοῖσ νεανίσκοισ σύνισθι καὶ δεῦρο παρ’ ἡμᾶσ φοίτα ὡσ παρὰ φίλουσ τε καὶ πάνυ οἰκείουσ. καὶ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Κέφαλε, χαίρω γε διαλεγόμενοσ τοῖσ σφόδρα πρεσβύταισ·

δοκεῖ γάρ μοι χρῆναι παρ’ αὐτῶν πυνθάνεσθαι, ὥσπερ τινὰ ὁδὸν προεληλυθότων ἣν καὶ ἡμᾶσ ἴσωσ δεήσει πορεύεσθαι, ποία τίσ ἐστιν, τραχεῖα καὶ χαλεπή, ἢ ῥᾳδία καὶ εὔποροσ.

καὶ δὴ καὶ σοῦ ἡδέωσ ἂν πυθοίμην ὅτι σοι φαίνεται τοῦτο, ἐπειδὴ ἐνταῦθα ἤδη εἶ τῆσ ἡλικίασ ὃ δὴ "ἐπὶ γήραοσ οὐδῷ" φασιν εἶναι οἱ ποιηταί, πότερον χαλεπὸν τοῦ βίου, ἢ πῶσ σὺ αὐτὸ ἐξαγγέλλεισ. ἐγώ σοι, ἔφη, νὴ τὸν Δία ἐρῶ, ὦ Σώκρατεσ, οἱο͂́ν γέ μοι φαίνεται.

πολλάκισ γὰρ συνερχόμεθά τινεσ εἰσ ταὐτὸν παραπλησίαν ἡλικίαν ἔχοντεσ, διασῴζοντεσ τὴν παλαιὰν παροιμίαν· οἱ οὖν πλεῖστοι ἡμῶν ὀλοφύρονται συνιόντεσ, τὰσ ἐν τῇ νεότητι ἡδονὰσ ποθοῦντεσ καὶ ἀναμιμνῃσκόμενοι περί τε τἀφροδίσια καὶ περὶ πότουσ τε καὶ εὐωχίασ καὶ ἄλλ’ ἄττα ἃ τῶν τοιούτων ἔχεται, καὶ ἀγανακτοῦσιν ὡσ μεγάλων τινῶν ἀπεστερημένοι καὶ τότε μὲν εὖ ζῶντεσ, νῦν δὲ οὐδὲ ζῶντεσ. ἔνιοι δὲ καὶ τὰσ τῶν οἰκείων προπηλακίσεισ τοῦ γήρωσ ὀδύρονται, καὶ ἐπὶ τούτῳ δὴ τὸ γῆρασ ὑμνοῦσιν ὅσων κακῶν σφίσιν αἴτιον.

ἐμοὶ δὲ δοκοῦσιν, ὦ Σώκρατεσ, οὗτοι οὐ τὸ αἴτιον αἰτιᾶσθαι. εἰ γὰρ ἦν τοῦτ’ αἴτιον, κἂν ἐγὼ τὰ αὐτὰ ταῦτα ἐπεπόνθη, ἕνεκά γε γήρωσ, καὶ οἱ ἄλλοι πάντεσ ὅσοι ἐνταῦθα ἦλθον ἡλικίασ. νῦν δ’ ἔγωγε ἤδη ἐντετύχηκα οὐχ οὕτωσ ἔχουσιν καὶ ἄλλοισ, καὶ δὴ καὶ Σοφοκλεῖ ποτε τῷ ποιητῇ παρεγενόμην ἐρωτωμένῳ ὑπό τινοσ· "πῶσ," ἔφη, "ὦ Σοφόκλεισ, ἔχεισ πρὸσ τἀφροδίσια; ἔτι οἱο͂́σ τε εἶ γυναικὶ συγγίγνεσθαι" ;

καὶ ὅσ, "εὐφήμει," ἔφη, "ὦ ἄνθρωπε· ἁσμενέστατα μέντοι αὐτὸ ἀπέφυγον, ὥσπερ λυττῶντά τινα καὶ ἄγριον δεσπότην ἀποδράσ. " εὖ οὖν μοι καὶ τότε ἔδοξεν ἐκεῖνοσ εἰπεῖν, καὶ νῦν οὐχ ἧττον. παντάπασι γὰρ τῶν γε τοιούτων ἐν τῷ γήρᾳ πολλὴ εἰρήνη γίγνεται καὶ ἐλευθερία· ἐπειδὰν αἱ ἐπιθυμίαι παύσωνται κατατείνουσαι καὶ χαλάσωσιν, παντάπασιν τὸ τοῦ Σοφοκλέουσ γίγνεται, δεσποτῶν πάνυ πολλῶν ἐστι καὶ μαινομένων ἀπηλλάχθαι. ἀλλὰ καὶ τούτων πέρι καὶ τῶν γε πρὸσ τοὺσ οἰκείουσ μία τισ αἰτία ἐστίν, οὐ τὸ γῆρασ, ὦ Σώκρατεσ, ἀλλ’ ὁ τρόποσ τῶν ἀνθρώπων.

ἂν μὲν γὰρ κόσμιοι καὶ εὔκολοι ὦσιν, καὶ τὸ γῆρασ μετρίωσ ἐστὶν ἐπίπονον· εἰ δὲ μή, καὶ γῆρασ, ὦ Σώκρατεσ, καὶ νεότησ χαλεπὴ τῷ τοιούτῳ συμβαίνει. καὶ ἐγὼ ἀγασθεὶσ αὐτοῦ εἰπόντοσ ταῦτα, βουλόμενοσ ἔτι λέγειν αὐτὸν ἐκίνουν καὶ εἶπον·

ὦ Κέφαλε, οἶμαί σου τοὺσ πολλούσ, ὅταν ταῦτα λέγῃσ, οὐκ ἀποδέχεσθαι ἀλλ’ ἡγεῖσθαί σε ῥᾳδίωσ τὸ γῆρασ φέρειν οὐ διὰ τὸν τρόπον ἀλλὰ διὰ τὸ πολλὴν οὐσίαν κεκτῆσθαι·

τοῖσ γὰρ πλουσίοισ πολλὰ παραμύθιά φασιν εἶναι. ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ·

οὐ γὰρ ἀποδέχονται. καὶ λέγουσι μέν τι, οὐ μέντοι γε ὅσον οἰόνται· ἀλλὰ τὸ τοῦ Θεμιστοκλέουσ εὖ ἔχει, ὃσ τῷ Σεριφίῳ λοιδορουμένῳ καὶ λέγοντι ὅτι οὐ δι’ αὑτὸν ἀλλὰ διὰ τὴν πόλιν εὐδοκιμοῖ, ἀπεκρίνατο ὅτι οὔτ’ ἂν αὐτὸσ Σερίφιοσ ὢν ὀνομαστὸσ ἐγένετο οὔτ’ ἐκεῖνοσ Ἀθηναῖοσ. καὶ τοῖσ δὴ μὴ πλουσίοισ, χαλεπῶσ δὲ τὸ γῆρασ φέρουσιν, εὖ ἔχει ὁ αὐτὸσ λόγοσ, ὅτι οὔτ’ ἂν ὁ ἐπιεικὴσ πάνυ τι ῥᾳδίωσ γῆρασ μετὰ πενίασ ἐνέγκοι οὔθ’ ὁ μὴ ἐπιεικὴσ πλουτήσασ εὔκολόσ ποτ’ ἂν ἑαυτῷ γένοιτο.

πότερον δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Κέφαλε, ὧν κέκτησαι τὰ πλείω παρέλαβεσ ἢ ἐπεκτήσω;

ποῖ’ ἐπεκτησάμην, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ;

μέσοσ τισ γέγονα χρηματιστὴσ τοῦ τε πάππου καὶ τοῦ πατρόσ. ὁ μὲν γὰρ πάπποσ τε καὶ ὁμώνυμοσ ἐμοὶ σχεδόν τι ὅσην ἐγὼ νῦν οὐσίαν κέκτημαι παραλαβὼν πολλάκισ τοσαύτην ἐποίησεν, Λυσανίασ δὲ ὁ πατὴρ ἔτι ἐλάττω αὐτὴν ἐποίησε τῆσ νῦν οὔσησ· ἐγὼ δὲ ἀγαπῶ ἐὰν μὴ ἐλάττω καταλίπω τούτοισιν, ἀλλὰ βραχεῖ γέ τινι πλείω ἢ παρέλαβον. οὗ τοι ἕνεκα ἠρόμην, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι μοι ἔδοξασ οὐ σφόδρα ἀγαπᾶν τὰ χρήματα, τοῦτο δὲ ποιοῦσιν ὡσ τὸ πολὺ οἳ ἂν μὴ αὐτοὶ κτήσωνται·

οἱ δὲ κτησάμενοι διπλῇ ἢ οἱ ἄλλοι ἀσπάζονται αὐτά.

ὥσπερ γὰρ οἱ ποιηταὶ τὰ αὑτῶν ποιήματα καὶ οἱ πατέρεσ τοὺσ παῖδασ ἀγαπῶσιν, ταύτῃ τε δὴ καὶ οἱ χρηματισάμενοι περὶ τὰ χρήματα σπουδάζουσιν ὡσ ἔργον ἑαυτῶν, καὶ κατὰ τὴν χρείαν ᾗπερ οἱ ἄλλοι. χαλεποὶ οὖν καὶ συγγενέσθαι εἰσίν, οὐδὲν ἐθέλοντεσ ἐπαινεῖν ἀλλ’ ἢ τὸν πλοῦτον. ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

πάνυ μὲν οὖν, ἦν δ’ ἐγώ.

ἀλλά μοι ἔτι τοσόνδε εἰπέ· τί μέγιστον οἰεί ἀγαθὸν ἀπολελαυκέναι τοῦ πολλὴν οὐσίαν κεκτῆσθαι; ὅ, ἦ δ’ ὅσ, ἴσωσ οὐκ ἂν πολλοὺσ πείσαιμι λέγων.

εὖ γὰρ ἴσθι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι, ἐπειδάν τισ ἐγγὺσ ᾖ τοῦ οἰέσθαι τελευτήσειν, εἰσέρχεται αὐτῷ δέοσ καὶ φροντὶσ περὶ ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει. οἵ τε γὰρ λεγόμενοι μῦθοι περὶ τῶν ἐν Αἵδου, ὡσ τὸν ἐνθάδε ἀδικήσαντα δεῖ ἐκεῖ διδόναι δίκην, καταγελώμενοι τέωσ, τότε δὴ στρέφουσιν αὐτοῦ τὴν ψυχὴν μὴ ἀληθεῖσ ὦσιν· καὶ αὐτόσ ‐ ἤτοι ὑπὸ τῆσ τοῦ γήρωσ ἀσθενείασ ἢ καὶ ὥσπερ ἤδη ἐγγυτέρω ὢν τῶν ἐκεῖ μᾶλλόν τι καθορᾷ αὐτά ‐ ὑποψίασ δ’ οὖν καὶ δείματοσ μεστὸσ γίγνεται καὶ ἀναλογίζεται ἤδη καὶ σκοπεῖ εἴ τινά τι ἠδίκησεν.

ὁ μὲν οὖν εὑρίσκων ἑαυτοῦ ἐν τῷ βίῳ πολλὰ ἀδικήματα καὶ ἐκ τῶν ὕπνων, ὥσπερ οἱ παῖδεσ, θαμὰ ἐγειρόμενοσ δειμαίνει καὶ ζῇ μετὰ κακῆσ ἐλπίδοσ· , ὡσ καὶ Πίνδαροσ λέγει.

χαριέντωσ γάρ τοι, ὦ Σώκρατεσ, τοῦτ’ ἐκεῖνοσ εἶπεν, ὅτι ὃσ ἂν δικαίωσ καὶ ὁσίωσ τὸν βίον διαγάγῃ,γλυκεῖά οἱ καρδίανἀτάλλοισα γηροτρόφοσ συναορεῖἐλπὶσ ἃ μάλιστα θνατῶν πολύστροφονγνώμαν κυβερνᾷ. εὖ οὖν λέγει θαυμαστῶσ ὡσ σφόδρα. πρὸσ δὴ τοῦτ’ ἔγωγε τίθημι τὴν τῶν χρημάτων κτῆσιν πλείστου ἀξίαν εἶναι, οὔ τι παντὶ ἀνδρὶ ἀλλὰ τῷ ἐπιεικεῖ καὶ κοσμίῳ. τὸ γὰρ μηδὲ ἄκοντά τινα ἐξαπατῆσαι ἢ ψεύσασθαι, μηδ’ αὖ ὀφείλοντα ἢ θεῷ θυσίασ τινὰσ ἢ ἀνθρώπῳ χρήματα ἔπειτα ἐκεῖσε ἀπιέναι δεδιότα, μέγα μέροσ εἰσ τοῦτο ἡ τῶν χρημάτων κτῆσισ συμβάλλεται. ἔχει δὲ καὶ ἄλλασ χρείασ πολλάσ·

ἀλλὰ ἕν γε ἀνθ’ ἑνὸσ οὐκ ἐλάχιστον ἔγωγε θείην ἂν εἰσ τοῦτο ἀνδρὶ νοῦν ἔχοντι, ὦ Σώκρατεσ, πλοῦτον χρησιμώτατον εἶναι. παγκάλωσ, ἦν δ’ ἐγώ, λέγεισ, ὦ Κέφαλε.

τοῦτο δ’ αὐτό, τὴν δικαιοσύνην, πότερα τὴν ἀλήθειαν αὐτὸ φήσομεν εἶναι ἁπλῶσ οὕτωσ καὶ τὸ ἀποδιδόναι ἄν τίσ τι παρά του λάβῃ, ἢ καὶ αὐτὰ ταῦτα ἔστιν ἐνίοτε μὲν δικαίωσ, ἐνίοτε δὲ ἀδίκωσ ποιεῖν; οἱο͂ν τοιόνδε λέγω· πᾶσ ἄν που εἴποι, εἴ τισ λάβοι παρὰ φίλου ἀνδρὸσ σωφρονοῦντοσ ὅπλα, εἰ μανεὶσ ἀπαιτοῖ, ὅτι οὔτε χρὴ τὰ τοιαῦτα ἀποδιδόναι, οὔτε δίκαιοσ ἂν εἰή ὁ ἀποδιδούσ, οὐδ’ αὖ πρὸσ τὸν οὕτωσ ἔχοντα πάντα ἐθέλων τἀληθῆ λέγειν. ὀρθῶσ, ἔφη, λέγεισ.

οὐκ ἄρα οὗτοσ ὁρ́οσ ἐστὶν δικαιοσύνησ, ἀληθῆ τε λέγειν καὶ ἃ ἂν λάβῃ τισ ἀποδιδόναι.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ὑπολαβὼν ὁ Πολέμαρχοσ, εἴπερ γέ τι χρὴ Σιμωνίδῃ πείθεσθαι.

καὶ μέντοι, ἔφη ὁ Κέφαλοσ, καὶ παραδίδωμι ὑμῖν τὸν λόγον·

δεῖ γάρ με ἤδη τῶν ἱερῶν ἐπιμεληθῆναι. οὐκοῦν, ἔφη, ἐγώ, ὁ Πολέμαρχοσ, τῶν γε σῶν κληρονόμοσ;

πάνυ γε, ἦ δ’ ὃσ γελάσασ, καὶ ἅμα ᾔει πρὸσ τὰ ἱερά.

λέγε δή, εἶπον ἐγώ, σὺ ὁ τοῦ λόγου κληρονόμοσ, τί φῂσ τὸν Σιμωνίδην λέγοντα ὀρθῶσ λέγειν περὶ δικαιοσύνησ;

ὅτι, ἦ δ’ ὅσ, τὸ τὰ ὀφειλόμενα ἑκάστῳ ἀποδιδόναι δίκαιόν ἐστι·

τοῦτο λέγων δοκεῖ ἔμοιγε καλῶσ λέγειν. ἀλλὰ μέντοι, ἦν δ’ ἐγώ, Σιμωνίδῃ γε οὐ ῥᾴδιον ἀπιστεῖν ‐ σοφὸσ γὰρ καὶ θεῖοσ ἀνήρ ‐ τοῦτο μέντοι ὅτι ποτὲ λέγει, σὺ μέν, ὦ Πολέμαρχε, ἴσωσ γιγνώσκεισ, ἐγὼ δὲ ἀγνοῶ·

δῆλον γὰρ ὅτι οὐ τοῦτο λέγει, ὅπερ ἄρτι ἐλέγομεν, τό τινοσ παρακαταθεμένου τι ὁτῳοῦν μὴ σωφρόνωσ ἀπαιτοῦντι ἀποδιδόναι. καίτοι γε ὀφειλόμενόν πού ἐστιν τοῦτο ὃ παρακατέθετο·

ἦ γάρ; ναί.

ἀποδοτέον δέ γε οὐδ’ ὁπωστιοῦν τότε ὁπότε τισ μὴ σωφρόνωσ ἀπαιτοῖ;

ἀληθῆ, ἦ δ’ ὅσ.

ἄλλο δή τι ἢ τὸ τοιοῦτον, ὡσ ἐοίκεν, λέγει Σιμωνίδησ τὸ τὰ ὀφειλόμενα δίκαιον εἶναι ἀποδιδόναι.

ἄλλο μέντοι νὴ Δί’, ἔφη·

τοῖσ γὰρ φίλοισ οἰέται ὀφείλειν τοὺσ φίλουσ ἀγαθὸν μέν τι δρᾶν, κακὸν δὲ μηδέν. καὶ ἡ λῆψισ βλαβερὰ γίγνηται, φίλοι δὲ ὦσιν ὅ τε ἀπολαμβάνων καὶ ὁ ἀποδιδούσ ‐ οὐχ οὕτω λέγειν φῂσ τὸν Σιμωνίδην;

πάνυ μὲν οὖν.

τί δέ;

τοῖσ ἐχθροῖσ ἀποδοτέον ὅτι ἂν τύχῃ ὀφειλόμενον; παντάπασι μὲν οὖν, ἔφη, ὅ γε ὀφείλεται αὐτοῖσ, ὀφείλεται δέ γε οἶμαι παρά γε τοῦ ἐχθροῦ τῷ ἐχθρῷ ὅπερ καὶ προσήκει, κακόν τι.

τὸ δίκαιον ὃ εἰή.

διενοεῖτο μὲν γάρ, ὡσ φαίνεται, ὅτι τοῦτ’ εἰή δίκαιον, τὸ προσῆκον ἑκάστῳ ἀποδιδόναι, τοῦτο δὲ ὠνόμασεν ὀφειλόμενον. ἀλλὰ τί οἰεί;

ἔφη. ὦ πρὸσ Διόσ, ἦν δ’ ἐγώ, εἰ οὖν τισ αὐτὸν ἤρετο·

"ὦ Σιμωνίδη, ἡ τίσιν οὖν τί ἀποδιδοῦσα ὀφειλόμενον καὶ προσῆκον τέχνη ἰατρικὴ καλεῖται; τί ἂν οἰεί ἡμῖν αὐτὸν ἀποκρίνασθαι; δῆλον ὅτι, ἔφη, ἡ σώμασιν φάρμακά τε καὶ σιτία καὶ ποτά.

ἡ δὲ τίσιν τί ἀποδιδοῦσα ὀφειλόμενον καὶ προσῆκον τέχνη μαγειρικὴ καλεῖται;

ἡ τοῖσ ὄψοισ τὰ ἡδύσματα.

εἰε͂ν·

ἡ οὖν δὴ τίσιν τί ἀποδιδοῦσα τέχνη δικαιοσύνη ἂν καλοῖτο; εἰ μέν τι, ἔφη, δεῖ ἀκολουθεῖν, ὦ Σώκρατεσ, τοῖσ ἔμπροσθεν εἰρημένοισ, ἡ τοῖσ φίλοισ τε καὶ ἐχθροῖσ ὠφελίασ τε καὶ βλάβασ ἀποδιδοῦσα.

τὸ τοὺσ φίλουσ ἄρα εὖ ποιεῖν καὶ τοὺσ ἐχθροὺσ κακῶσ δικαιοσύνην λέγει;

δοκεῖ μοι.

τίσ οὖν δυνατώτατοσ κάμνοντασ φίλουσ εὖ ποιεῖν καὶ ἐχθροὺσ κακῶσ πρὸσ νόσον καὶ ὑγίειαν;

ἰατρόσ.

τίσ δὲ πλέοντασ πρὸσ τὸν τῆσ θαλάττησ κίνδυνον;

κυβερνήτησ.

τί δὲ ὁ δίκαιοσ;

ἐν τίνι πράξει καὶ πρὸσ τί ἔργον δυνατώτατοσ φίλουσ ὠφελεῖν καὶ ἐχθροὺσ βλάπτειν; ἐν τῷ προσπολεμεῖν καὶ ἐν τῷ συμμαχεῖν, ἔμοιγε δοκεῖ.

εἰε͂ν·

μὴ κάμνουσί γε μήν, ὦ φίλε Πολέμαρχε, ἰατρὸσ ἄχρηστοσ. ἀληθῆ.

καὶ μὴ πλέουσι δὴ κυβερνήτησ.

ναί.

ἆρα καὶ τοῖσ μὴ πολεμοῦσιν ὁ δίκαιοσ ἄχρηστοσ;

οὐ πάνυ μοι δοκεῖ τοῦτο.

χρήσιμον ἄρα καὶ ἐν εἰρήνῃ δικαιοσύνη;

χρήσιμον.

καὶ γὰρ γεωργία·

ἢ οὔ; ναί.

πρόσ γε καρποῦ κτῆσιν;

ναί.

καὶ μὴν καὶ σκυτοτομική;

ναί.

πρόσ γε ὑποδημάτων ἂν οἶμαι φαίησ κτῆσιν;

πάνυ γε.

τί δὲ δή;

τὴν δικαιοσύνην πρὸσ τίνοσ χρείαν ἢ κτῆσιν ἐν εἰρήνῃ φαίησ ἂν χρήσιμον εἶναι; πρὸσ τὰ συμβόλαια, ὦ Σώκρατεσ.

συμβόλαια δὲ λέγεισ κοινωνήματα ἤ τι ἄλλο;

κοινωνήματα δῆτα.

ἆρ’ οὖν ὁ δίκαιοσ ἀγαθὸσ καὶ χρήσιμοσ κοινωνὸσ εἰσ πεττῶν θέσιν, ἢ ὁ πεττευτικόσ;

ὁ πεττευτικόσ.

ἀλλ’ εἰσ πλίνθων καὶ λίθων θέσιν ὁ δίκαιοσ χρησιμώτερόσ τε καὶ ἀμείνων κοινωνὸσ τοῦ οἰκοδομικοῦ;

οὐδαμῶσ.

ἀλλ’ εἰσ τίνα δὴ κοινωνίαν ὁ δίκαιοσ ἀμείνων κοινωνὸσ τοῦ οἰκοδομικοῦ τε καὶ κιθαριστικοῦ, ὥσπερ ὁ κιθαριστικὸσ τοῦ δικαίου εἰσ κρουμάτων;

εἰσ ἀργυρίου, ἔμοιγε δοκεῖ.

πλήν γ’ ἴσωσ, ὦ Πολέμαρχε, πρὸσ τὸ χρῆσθαι ἀργυρίῳ, ὅταν δέῃ ἀργυρίου κοινῇ πρίασθαι ἢ ἀποδόσθαι ἵππον·

δέ, ὡσ ἐγὼ οἶμαι, ὁ ἱππικόσ.

ἦ γάρ; φαίνεται.

καὶ μὴν ὅταν γε πλοῖον, ὁ ναυπηγὸσ ἢ ὁ κυβερνήτησ;

ἐοίκεν.

ὅταν οὖν τί δέῃ ἀργυρίῳ ἢ χρυσίῳ κοινῇ χρῆσθαι, ὁ δίκαιοσ χρησιμώτεροσ τῶν ἄλλων;

ὅταν παρακαταθέσθαι καὶ σῶν εἶναι, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν λέγεισ ὅταν μηδὲν δέῃ αὐτῷ χρῆσθαι ἀλλὰ κεῖσθαι;

πάνυ γε.

ἡ δικαιοσύνη;

κινδυνεύει.

καὶ ὅταν δὴ δρέπανον δέῃ φυλάττειν, ἡ δικαιοσύνη χρήσιμοσ καὶ κοινῇ καὶ ἰδίᾳ·

ὅταν δὲ χρῆσθαι, ἡ ἀμπελουργική; φαίνεται.

φήσεισ δὲ καὶ ἀσπίδα καὶ λύραν ὅταν δέῃ φυλάττειν καὶ μηδὲν χρῆσθαι, χρήσιμον εἶναι τὴν δικαιοσύνην, ὅταν δὲ χρῆσθαι, τὴν ὁπλιτικὴν καὶ τὴν μουσικήν;

ἀνάγκη.

καὶ περὶ τἆλλα δὴ πάντα ἡ δικαιοσύνη ἑκάστου ἐν μὲν χρήσει ἄχρηστοσ, ἐν δὲ ἀχρηστίᾳ χρήσιμοσ;

κινδυνεύει.

οὐκ ἂν οὖν, ὦ φίλε, πάνυ γέ τι σπουδαῖον εἰή ἡ δικαιοσύνη, εἰ πρὸσ τὰ ἄχρηστα χρήσιμον ὂν τυγχάνει.

τόδε δὲ σκεψώμεθα. ἆρ’ οὐχ ὁ πατάξαι δεινότατοσ ἐν μάχῃ εἴτε πυκτικῇ εἴτε τινὶ καὶ ἄλλῃ, οὗτοσ καὶ φυλάξασθαι; πάνυ γε.

ἆρ’ οὖν καὶ νόσον ὅστισ δεινὸσ φυλάξασθαι, καὶ λαθεῖν οὗτοσ δεινότατοσ ἐμποιήσασ;

ἔμοιγε δοκεῖ.

ἀλλὰ μὴν στρατοπέδου γε ὁ αὐτὸσ φύλαξ ἀγαθόσ, ὅσπερ καὶ τὰ τῶν πολεμίων κλέψαι καὶ βουλεύματα καὶ τὰσ ἄλλασ πράξεισ;

πάνυ γε.

ὅτου τισ ἄρα δεινὸσ φύλαξ, τούτου καὶ φὼρ δεινόσ.

ἐοίκεν.

εἰ ἄρα ὁ δίκαιοσ ἀργύριον δεινὸσ φυλάττειν, καὶ κλέπτειν δεινόσ.

ὡσ γοῦν ὁ λόγοσ, ἔφη, σημαίνει.

κλέπτησ ἄρα τισ ὁ δίκαιοσ, ὡσ ἐοίκεν, ἀναπέφανται, καὶ κινδυνεύεισ παρ’ Ὁμήρου μεμαθηκέναι αὐτό·

καὶ γὰρ ἐκεῖνοσ τὸν τοῦ Ὀδυσσέωσ πρὸσ μητρὸσ πάππον Αὐτόλυκον ἀγαπᾷ τε καί φησιν αὐτὸν πάντασ ἀνθρώπουσ κεκάσθαι κλεπτοσύνῃ θ’ ὁρ́κῳ τε. ἐοίκεν οὖν ἡ δικαιοσύνη καὶ κατὰ σὲ καὶ καθ’ Ὅμηρον καὶ κατὰ Σιμωνίδην κλεπτική τισ εἶναι, ἐπ’ ὠφελίᾳ μέντοι τῶν φίλων καὶ ἐπὶ βλάβῃ τῶν ἐχθρῶν.

οὐχ οὕτωσ ἔλεγεσ; οὐ μὰ τὸν Δί’, ἔφη, ἀλλ’ οὐκέτι οἶδα ἔγωγε ὅτι ἔλεγον·

τοῦτο μέντοι ἔμοιγε δοκεῖ ἔτι, ὠφελεῖν μὲν τοὺσ φίλουσ ἡ δικαιοσύνη, βλάπτειν δὲ τοὺσ ἐχθρούσ. φίλουσ δὲ λέγεισ εἶναι πότερον τοὺσ δοκοῦντασ ἑκάστῳ χρηστοὺσ εἶναι, ἢ τοὺσ ὄντασ, κἂν μὴ δοκῶσι, καὶ ἐχθροὺσ ὡσαύτωσ;

εἰκὸσ μέν, ἔφη, οὓσ ἄν τισ ἡγῆται χρηστοὺσ φιλεῖν, οὓσ δ’ ἂν πονηροὺσ μισεῖν.

ἆρ’ οὖν οὐχ ἁμαρτάνουσιν οἱ ἄνθρωποι περὶ τοῦτο, ὥστε δοκεῖν αὐτοῖσ πολλοὺσ μὲν χρηστοὺσ εἶναι μὴ ὄντασ, πολλοὺσ δὲ τοὐναντίον;

ἁμαρτάνουσιν.

τούτοισ ἄρα οἱ μὲν ἀγαθοὶ ἐχθροί, οἱ δὲ κακοὶ φίλοι;

πάνυ γε.

ὠφελεῖν, τοὺσ δὲ ἀγαθοὺσ βλάπτειν;

φαίνεται.

ἀλλὰ μὴν οἵ γε ἀγαθοὶ δίκαιοί τε καὶ οἱοῖ μὴ ἀδικεῖν;

ἀληθῆ.

κατὰ δὴ τὸν σὸν λόγον τοὺσ μηδὲν ἀδικοῦντασ δίκαιον κακῶσ ποιεῖν.

μηδαμῶσ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ·

πονηρὸσ γὰρ ἐοίκεν εἶναι ὁ λόγοσ. τοὺσ ἀδίκουσ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, δίκαιον βλάπτειν, τοὺσ δὲ δικαίουσ ὠφελεῖν;

οὗτοσ ἐκείνου καλλίων φαίνεται.

πολλοῖσ ἄρα, ὦ Πολέμαρχε, συμβήσεται, ὅσοι διημαρτήκασιν τῶν ἀνθρώπων, δίκαιον εἶναι τοὺσ μὲν φίλουσ βλάπτειν ‐ πονηροὶ γὰρ αὐτοῖσ εἰσιν ‐ τοὺσ δ’ ἐχθροὺσ ὠφελεῖν ‐ ἀγαθοὶ γάρ·

καὶ οὕτωσ ἐροῦμεν αὐτὸ τοὐναντίον ἢ τὸν Σιμωνίδην ἔφαμεν λέγειν.

καὶ μάλα, ἔφη, οὕτω συμβαίνει.

ἀλλὰ μεταθώμεθα· κινδυνεύομεν γὰρ οὐκ ὀρθῶσ τὸν φίλον καὶ ἐχθρὸν θέσθαι. πῶσ θέμενοι, ὦ Πολέμαρχε;

τὸν δοκοῦντα χρηστόν, τοῦτον φίλον εἶναι.

νῦν δὲ πῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, μεταθώμεθα;

τὸν δοκοῦντά τε, ἦ δ’ ὅσ, καὶ τὸν ὄντα χρηστὸν φίλον·

τὸν δὲ δοκοῦντα μέν, ὄντα δὲ μή, δοκεῖν ἀλλὰ μὴ εἶναι φίλον.

καὶ περὶ τοῦ ἐχθροῦ δὲ ἡ αὐτὴ θέσισ. φίλοσ μὲν δή, ὡσ ἐοίκε, τούτῳ τῷ λόγῳ ὁ ἀγαθὸσ ἔσται, ἐχθρὸσ δὲ ὁ πονηρόσ.

ναί.

κελεύεισ δὴ ἡμᾶσ προσθεῖναι τῷ δικαίῳ ἢ ὡσ τὸ πρῶτον ἐλέγομεν, λέγοντεσ δίκαιον εἶναι τὸν μὲν φίλον εὖ ποιεῖν, τὸν δ’ ἐχθρὸν κακῶσ·

νῦν πρὸσ τούτῳ ὧδε λέγειν, ὅτι ἔστιν δίκαιον τὸν μὲν φίλον ἀγαθὸν ὄντα εὖ ποιεῖν, τὸν δ’ ἐχθρὸν κακὸν ὄντα βλάπτειν; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη, οὕτωσ ἄν μοι δοκεῖ καλῶσ λέγεσθαι.

ἔστιν ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, δικαίου ἀνδρὸσ βλάπτειν καὶ ὁντινοῦν ἀνθρώπων;

καὶ πάνυ γε, ἔφη·

τούσ γε πονηρούσ τε καὶ ἐχθροὺσ δεῖ βλάπτειν. βλαπτόμενοι δ’ ἵπποι βελτίουσ ἢ χείρουσ γίγνονται;

χείρουσ.

ἆρα εἰσ τὴν τῶν κυνῶν ἀρετήν, ἢ εἰσ τὴν τῶν ἵππων;

εἰσ τὴν τῶν ἵππων.

ἆρ’ οὖν καὶ κύνεσ βλαπτόμενοι χείρουσ γίγνονται εἰσ τὴν τῶν κυνῶν ἀλλ’ οὐκ εἰσ τὴν τῶν ἵππων ἀρετήν;

ἀνάγκη.

ἀνθρώπουσ δέ, ὦ ἑταῖρε, μὴ οὕτω φῶμεν, βλαπτομένουσ εἰσ τὴν ἀνθρωπείαν ἀρετὴν χείρουσ γίγνεσθαι;

πάνυ μὲν οὖν.

ἀλλ’ ἡ δικαιοσύνη οὐκ ἀνθρωπεία ἀρετή;

καὶ τοῦτ’ ἀνάγκη.

καὶ τοὺσ βλαπτομένουσ ἄρα, ὦ φίλε, τῶν ἀνθρώπων ἀνάγκη ἀδικωτέρουσ γίγνεσθαι.

ἐοίκεν.

ἆρ’ οὖν τῇ μουσικῇ οἱ μουσικοὶ ἀμούσουσ δύνανται ποιεῖν;

ἀδύνατον.

ἀλλὰ τῇ ἱππικῇ οἱ ἱππικοὶ ἀφίππουσ;

οὐκ ἔστιν.

ἀλλὰ τῇ δικαιοσύνῃ δὴ οἱ δίκαιοι ἀδίκουσ;

συλλήβδην ἀρετῇ οἱ ἀγαθοὶ κακούσ;

ἀλλὰ ἀδύνατον.

οὐ γὰρ θερμότητοσ οἶμαι ἔργον ψύχειν ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου.

ναί.

οὐδὲ ξηρότητοσ ὑγραίνειν ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου.

πάνυ γε.

οὐδὲ δὴ τοῦ ἀγαθοῦ βλάπτειν ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου.

φαίνεται.

ὁ δέ γε δίκαιοσ ἀγαθόσ;

πάνυ γε.

οὐκ ἄρα τοῦ δικαίου βλάπτειν ἔργον, ὦ Πολέμαρχε, οὔτε φίλον οὔτ’ ἄλλον οὐδένα, ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου, τοῦ ἀδίκου.

παντάπασί μοι δοκεῖσ ἀληθῆ λέγειν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

εἰ ἄρα τὰ ὀφειλόμενα ἑκάστῳ ἀποδιδόναι φησίν τισ δίκαιον εἶναι, τοῦτο δὲ δὴ νοεῖ αὐτῷ τοῖσ μὲν ἐχθροῖσ βλάβην ὀφείλεσθαι παρὰ τοῦ δικαίου ἀνδρόσ, τοῖσ δὲ φίλοισ ὠφελίαν, οὐκ ἦν σοφὸσ ὁ ταῦτα εἰπών.

οὐ γὰρ ἀληθῆ ἔλεγεν· οὐδαμοῦ γὰρ δίκαιον οὐδένα ἡμῖν ἐφάνη ὂν βλάπτειν. συγχωρῶ, ἦ δ’ ὅσ.

μαχούμεθα ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, κοινῇ ἐγώ τε καὶ σύ, ἐάν τισ αὐτὸ φῇ ἢ Σιμωνίδην ἢ Βίαντα ἢ Πιττακὸν εἰρηκέναι ἤ τιν’ ἄλλον τῶν σοφῶν τε καὶ μακαρίων ἀνδρῶν.

ἐγὼ γοῦν, ἔφη, ἕτοιμόσ εἰμι κοινωνεῖν τῆσ μάχησ.

ἀλλ’ οἶσθα, ἦν δ’ ἐγώ, οὗ μοι δοκεῖ εἶναι τὸ ῥῆμα, τὸ φάναι δίκαιον εἶναι τοὺσ μὲν φίλουσ ὠφελεῖν, τοὺσ δ’ ἐχθροὺσ βλάπτειν;

τίνοσ;

ἔφη. οἶμαι αὐτὸ Περιάνδρου εἶναι ἢ Περδίκκου ἢ Ξέρξου ἢ Ἰσμηνίου τοῦ Θηβαίου ἤ τινοσ ἄλλου μέγα οἰομένου δύνασθαι πλουσίου ἀνδρόσ.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ·

ἐπειδὴ δὲ οὐδὲ τοῦτο ἐφάνη ἡ δικαιοσύνη ὂν οὐδὲ τὸ δίκαιον, τί ἂν ἄλλο τισ αὐτὸ φαίη εἶναι; καὶ ὁ Θρασύμαχοσ πολλάκισ μὲν καὶ διαλεγομένων ἡμῶν μεταξὺ ὡρ́μα ἀντιλαμβάνεσθαι τοῦ λόγου, ἔπειτα ὑπὸ τῶν παρακαθημένων διεκωλύετο βουλομένων διακοῦσαι τὸν λόγον·

ὡσ δὲ διεπαυσάμεθα καὶ ἐγὼ ταῦτ’ εἶπον, οὐκέτι ἡσυχίαν ἦγεν, ἀλλὰ συστρέψασ ἑαυτὸν ὥσπερ θηρίον ἧκεν ἐφ’ ἡμᾶσ ὡσ διαρπασόμενοσ. καὶ ἐγώ τε καὶ ὁ Πολέμαρχοσ δείσαντεσ διεπτοήθημεν·

ὁ δ’ εἰσ τὸ μέσον φθεγξάμενοσ, τίσ, ἔφη, ὑμᾶσ πάλαι φλυαρία ἔχει, ὦ Σώκρατεσ; καὶ τί εὐηθίζεσθε πρὸσ ἀλλήλουσ ὑποκατακλινόμενοι ὑμῖν αὐτοῖσ;

ἀλλ’ εἴπερ ὡσ ἀληθῶσ βούλει εἰδέναι τὸ δίκαιον ὅτι ἔστι, μὴ μόνον ἐρώτα μηδὲ φιλοτιμοῦ ἐλέγχων ἐπειδάν τίσ τι ἀποκρίνηται, ἐγνωκὼσ τοῦτο, ὅτι ῥᾷον ἐρωτᾶν ἢ ἀποκρίνεσθαι, ἀλλὰ καὶ αὐτὸσ ἀπόκριναι καὶ εἰπὲ τί φῂσ εἶναι τὸ δίκαιον. καὶ ὅπωσ μοι μὴ ἐρεῖσ ὅτι τὸ δέον ἐστὶν μηδ’ ὅτι τὸ ὠφέλιμον μηδ’ ὅτι τὸ λυσιτελοῦν μηδ’ ὅτι τὸ κερδαλέον μηδ’ ὅτι τὸ συμφέρον, ἀλλὰ σαφῶσ μοι καὶ ἀκριβῶσ λέγε ὅτι ἂν λέγῃσ· ὡσ ἐγὼ οὐκ ἀποδέξομαι ἐὰν ὕθλουσ τοιούτουσ λέγῃσ.

καὶ ἐγὼ ἀκούσασ ἐξεπλάγην καὶ προσβλέπων αὐτὸν ἐφοβούμην, καί μοι δοκῶ, εἰ μὴ πρότεροσ ἑωράκη αὐτὸν ἢ ἐκεῖνοσ ἐμέ, ἄφωνοσ ἂν γενέσθαι.

νῦν δὲ ἡνίκα ὑπὸ τοῦ λόγου ἤρχετο ἐξαγριαίνεσθαι, προσέβλεψα αὐτὸν πρότεροσ, ὥστε αὐτῷ οἱο͂́σ τ’ ἐγενόμην ἀποκρίνασθαι, καὶ εἶπον ὑποτρέμων· ὦ Θρασύμαχε, μὴ χαλεπὸσ ἡμῖν ἴσθι·

εἰ γάρ τι ἐξαμαρτάνομεν ἐν τῇ τῶν λόγων σκέψει ἐγώ τε καὶ ὅδε, εὖ ἴσθι ὅτι ἄκοντεσ ἁμαρτάνομεν. μὴ γὰρ δὴ οἰού, εἰ μὲν χρυσίον ἐζητοῦμεν, οὐκ ἄν ποτε ἡμᾶσ ἑκόντασ εἶναι ὑποκατακλίνεσθαι ἀλλήλοισ ἐν τῇ ζητήσει καὶ διαφθείρειν τὴν εὑρ́εσιν αὐτοῦ, δικαιοσύνην δὲ ζητοῦντασ, πρᾶγμα πολλῶν χρυσίων τιμιώτερον, ἔπειθ’ οὕτωσ ἀνοήτωσ ὑπείκειν ἀλλήλοισ καὶ οὐ σπουδάζειν ὅτι μάλιστα φανῆναι αὐτό. οἰού γε σύ, ὦ φίλε. ἀλλ’ οἶμαι οὐ δυνάμεθα· μᾶλλον εἰκόσ ἐστίν που ὑπὸ ὑμῶν τῶν δεινῶν ἢ χαλεπαίνεσθαι.

καὶ ὃσ ἀκούσασ ἀνεκάγχασέ τε μάλα σαρδάνιον καὶ εἶπεν·

ὦ Ἡράκλεισ, ἔφη, αὕτη ’κείνη ἡ εἰωθυῖα εἰρωνεία Σωκράτουσ, καὶ ταῦτ’ ἐγὼ ᾔδη τε καὶ τούτοισ προύλεγον, ὅτι σὺ ἀποκρίνασθαι μὲν οὐκ ἐθελήσοισ, εἰρωνεύσοιο δὲ καὶ πάντα μᾶλλον ποιήσοισ ἢ ἀποκρινοῖο, εἴ τίσ τί σε ἐρωτᾷ. σοφὸσ γὰρ εἶ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε·

εὖ οὖν ᾔδησθα ὅτι εἴ τινα ἔροιο ὁπόσα ἐστὶν τὰ δώδεκα, καὶ ἐρόμενοσ προείποισ αὐτῷ ‐ "ὅπωσ μοι, ὦ ἄνθρωπε, μὴ ἐρεῖσ ὅτι ἔστιν τὰ δώδεκα δὶσ ἓξ μηδ’ ὅτι τρὶσ τέτταρα μηδ’ ὅτι ἑξάκισ δύο μηδ’ ὅτι τετράκισ τρία· ὡσ οὐκ ἀποδέξομαί σου ἐὰν τοιαῦτα φλυαρῇσ" ‐ δῆλον οἶμαί σοι ἦν ὅτι οὐδεὶσ ἀποκρινοῖτο τῷ οὕτωσ πυνθανομένῳ.

ἀλλ’ εἴ σοι εἶπεν· "ὦ Θρασύμαχε, πῶσ λέγεισ; μὴ ἀποκρίνωμαι ὧν προεῖπεσ μηδέν; πότερον, ὦ θαυμάσιε, μηδ’ εἰ τούτων τι τυγχάνει ὄν, ἀλλ’ ἕτερον εἴπω τι τοῦ ἀληθοῦσ; ἢ πῶσ λέγεισ;

τί ἂν αὐτῷ εἶπεσ πρὸσ ταῦτα; εἰε͂ν, ἔφη·

ὡσ δὴ ὅμοιον τοῦτο ἐκείνῳ. οὐδέν γε κωλύει, ἦν δ’ ἐγώ·

εἰ δ’ οὖν καὶ μὴ ἔστιν ὅμοιον, φαίνεται δὲ τῷ ἐρωτηθέντι τοιοῦτον, ἧττόν τι αὐτὸν οἰεί ἀποκρινεῖσθαι τὸ φαινόμενον ἑαυτῷ, ἐάντε ἡμεῖσ ἀπαγορεύωμεν ἐάντε μή; ἄλλο τι οὖν, ἔφη, καὶ σὺ οὕτω ποιήσεισ·

ὧν ἐγὼ ἀπεῖπον, τούτων τι ἀποκρινῇ; οὐκ ἂν θαυμάσαιμι, ἦν δ’ ἐγώ·

εἴ μοι σκεψαμένῳ οὕτω δόξειεν. τί οὖν, ἔφη, ἂν ἐγὼ δείξω ἑτέραν ἀπόκρισιν παρὰ πάσασ ταύτασ περὶ δικαιοσύνησ, βελτίω τούτων;

τί ἀξιοῖσ παθεῖν; τί ἄλλο, ἦν δ’ ἐγώ, ἢ ὅπερ προσήκει πάσχειν τῷ μὴ εἰδότι;

προσήκει δέ που μαθεῖν παρὰ τοῦ εἰδότοσ· καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ἀξιῶ παθεῖν. ἡδὺσ γὰρ εἶ, ἔφη·

ἀλλὰ πρὸσ τῷ μαθεῖν καὶ ἀπότεισον ἀργύριον. οὐκοῦν ἐπειδάν μοι γένηται, εἶπον.

ἀλλ’ ἔστιν, ἔφη ὁ Γλαύκων.

ἀλλ’ ἕνεκα ἀργυρίου, ὦ Θρασύμαχε, λέγε· πάντεσ γὰρ ἡμεῖσ Σωκράτει εἰσοίσομεν. πάνυ γε οἶμαι, ἦ δ’ ὅσ·

ἵνα Σωκράτησ τὸ εἰωθὸσ διαπράξηται· αὐτὸσ μὲν μὴ ἀποκρίνηται, ἄλλου δ’ ἀποκρινομένου λαμβάνῃ λόγον καὶ ἐλέγχῃ. πῶσ γὰρ ἄν, ἔφην ἐγώ, ὦ βέλτιστε, τὶσ ἀποκρίναιτο πρῶτον μὲν μὴ εἰδὼσ μηδὲ φάσκων εἰδέναι, ἔπειτα, εἴ τι καὶ οἰέται, περὶ τούτων ἀπειρημένον αὐτῷ εἰή ὅπωσ μηδὲν ἐρεῖ ὧν ἡγεῖται ὑπ’ ἀνδρὸσ οὐ φαύλου;

ἀλλὰ σὲ δὴ μᾶλλον εἰκὸσ λέγειν· σὺ γὰρ δὴ φῂσ εἰδέναι καὶ ἔχειν εἰπεῖν.

μὴ οὖν ἄλλωσ ποίει, ἀλλὰ ἐμοί τε χαρίζου ἀποκρινόμενοσ καὶ μὴ φθονήσῃσ καὶ Γλαύκωνα τόνδε διδάξαι καὶ τοὺσ ἄλλουσ. εἰπόντοσ δέ μου ταῦτα, ὅ τε Γλαύκων καὶ οἱ ἄλλοι ἐδέοντο αὐτοῦ μὴ ἄλλωσ ποιεῖν.

καὶ ὁ Θρασύμαχοσ φανερὸσ μὲν ἦν ἐπιθυμῶν εἰπεῖν ἵν’ εὐδοκιμήσειεν, ἡγούμενοσ ἔχειν ἀπόκρισιν παγκάλην· προσεποιεῖτο δὲ φιλονικεῖν πρὸσ τὸ ἐμὲ εἶναι τὸν ἀποκρινόμενον. τελευτῶν δὲ συνεχώρησεν, κἄπειτα, αὕτη δή, ἔφη, ἡ Σωκράτουσ σοφία· αὐτὸν μὲν μὴ ἐθέλειν διδάσκειν, παρὰ δὲ τῶν ἄλλων περιιόντα μανθάνειν καὶ τούτων μηδὲ χάριν ἀποδιδόναι.

ὅτι μέν, ἦν δ’ ἐγώ, μανθάνω παρὰ τῶν ἄλλων, ἀληθῆ εἶπεσ, ὦ Θρασύμαχε, ὅτι δὲ οὔ με φῂσ χάριν ἐκτίνειν, ψεύδῃ·

ἐκτίνω γὰρ ὅσην δύναμαι. δύναμαι δὲ ἐπαινεῖν μόνον· χρήματα γὰρ οὐκ ἔχω. ὡσ δὲ προθύμωσ τοῦτο δρῶ, ἐάν τίσ μοι δοκῇ εὖ λέγειν, εὖ εἴσῃ αὐτίκα δὴ μάλα, ἐπειδὰν ἀποκρίνῃ· οἶμαι γάρ σε εὖ ἐρεῖν. ἄκουε δή, ἦ δ’ ὅσ.

φημὶ γὰρ ἐγὼ εἶναι τὸ δίκαιον οὐκ ἄλλο τι ἢ τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον. ἀλλὰ τί οὐκ ἐπαινεῖσ; ἀλλ’ οὐκ ἐθελήσεισ. ἐὰν μάθω γε πρῶτον, ἔφην, τί λέγεισ·

νῦν γὰρ οὔπω οἶδα. τὸ τοῦ κρείττονοσ φῂσ συμφέρον δίκαιον εἶναι. καὶ τοῦτο, ὦ Θρασύμαχε, τί ποτε λέγεισ; οὐ γάρ που τό γε τοιόνδε φῄσ· σιτίον εἶναι καὶ ἡμῖν τοῖσ ἥττοσιν ἐκείνου συμφέρον ἅμα καὶ δίκαιον.

βδελυρὸσ γὰρ εἶ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, καὶ ταύτῃ ὑπολαμβάνεισ ᾗ ἂν κακουργήσαισ μάλιστα τὸν λόγον.

οὐδαμῶσ, ὦ ἄριστε, ἦν δ’ ἐγώ·

ἀλλὰ σαφέστερον εἰπὲ τί λέγεισ. εἶτ’ οὐκ οἶσθ’, ἔφη, ὅτι τῶν πόλεων αἱ μὲν τυραννοῦνται, αἱ δὲ δημοκρατοῦνται, αἱ δὲ ἀριστοκρατοῦνται;

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν τοῦτο κρατεῖ ἐν ἑκάστῃ πόλει, τὸ ἄρχον;

πάνυ γε.

τίθεται δέ γε τοὺσ νόμουσ ἑκάστη ἡ ἀρχὴ πρὸσ τὸ αὑτῇ συμφέρον, δημοκρατία μὲν δημοκρατικούσ, τυραννὶσ δὲ τυραννικούσ, καὶ αἱ ἄλλαι οὕτωσ·

θέμεναι δὲ ἀπέφηναν τοῦτο δίκαιον τοῖσ ἀρχομένοισ εἶναι, τὸ σφίσι συμφέρον, καὶ τὸν τούτου ἐκβαίνοντα κολάζουσιν ὡσ παρανομοῦντά τε καὶ ἀδικοῦντα. τοῦτ’ οὖν ἐστιν, ὦ βέλτιστε, ὃ λέγω ἐν ἁπάσαισ ταῖσ πόλεσιν ταὐτὸν εἶναι δίκαιον, τὸ τῆσ καθεστηκυίασ ἀρχῆσ συμφέρον· αὕτη δέ που κρατεῖ, ὥστε συμβαίνει τῷ ὀρθῶσ λογιζομένῳ πανταχοῦ εἶναι τὸ αὐτὸ δίκαιον, τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον.

νῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ἔμαθον ὃ λέγεισ·

εἰ δὲ ἀληθὲσ ἢ μή, πειράσομαι μαθεῖν. τὸ συμφέρον μὲν οὖν, ὦ Θρασύμαχε, καὶ σὺ ἀπεκρίνω δίκαιον εἶναι ‐ καίτοι ἔμοιγε ἀπηγόρευεσ ὅπωσ μὴ τοῦτο ἀποκρινοίμην ‐ πρόσεστιν δὲ δὴ αὐτόθι τὸ "τοῦ κρείττονοσ. σμικρά γε ἴσωσ, ἔφη, προσθήκη.

οὔπω δῆλον οὐδ’ εἰ μεγάλη·

ἀλλ’ ὅτι μὲν τοῦτο σκεπτέον εἰ ἀληθῆ λέγεισ, δῆλον. ἐπειδὴ γὰρ συμφέρον γέ τι εἶναι καὶ ἐγὼ ὁμολογῶ τὸ δίκαιον, σὺ δὲ προστιθεῖσ καὶ αὐτὸ φῂσ εἶναι τὸ τοῦ κρείττονοσ, ἐγὼ δὲ ἀγνοῶ, σκεπτέον δή. σκόπει, ἔφη.

ταῦτ’ ἔσται, ἦν δ’ ἐγώ.

καί μοι εἰπέ· οὐ καὶ πείθεσθαι μέντοι τοῖσ ἄρχουσιν δίκαιον φῂσ εἶναι; ἔγωγε.

πότερον δὲ ἀναμάρτητοί εἰσιν οἱ ἄρχοντεσ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἑκάσταισ ἢ οἱοῖ́ τι καὶ ἁμαρτεῖν;

πάντωσ που, ἔφη, οἱοῖ́ τι καὶ ἁμαρτεῖν.

οὐκοῦν ἐπιχειροῦντεσ νόμουσ τιθέναι τοὺσ μὲν ὀρθῶσ τιθέασιν, τοὺσ δέ τινασ οὐκ ὀρθῶσ;

οἶμαι ἔγωγε.

τὸ δὲ ὀρθῶσ ἆρα τὸ τὰ συμφέροντά ἐστι τίθεσθαι ἑαυτοῖσ, τὸ δὲ μὴ ὀρθῶσ ἀσύμφορα;

ἢ πῶσ λέγεισ; οὕτωσ.

ἃ δ’ ἂν θῶνται ποιητέον τοῖσ ἀρχομένοισ, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ δίκαιον;

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐ μόνον ἄρα δίκαιόν ἐστιν κατὰ τὸν σὸν λόγον τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον ποιεῖν ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον, τὸ μὴ συμφέρον.

τί λέγεισ σύ;

ἔφη. ἃ σὺ λέγεισ, ἔμοιγε δοκῶ·

σκοπῶμεν δὲ βέλτιον. οὐχ ὡμολόγηται τοὺσ ἄρχοντασ τοῖσ ἀρχομένοισ προστάττοντασ ποιεῖν ἄττα ἐνίοτε διαμαρτάνειν τοῦ ἑαυτοῖσ βελτίστου, ἃ δ’ ἂν προστάττωσιν οἱ ἄρχοντεσ δίκαιον εἶναι τοῖσ ἀρχομένοισ ποιεῖν; ταῦτ’ οὐχ ὡμολόγηται; οἶμαι ἔγωγε, ἔφη.

οἰού τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ τὸ ἀσύμφορα ποιεῖν τοῖσ ἄρχουσί τε καὶ κρείττοσι δίκαιον εἶναι ὡμολογῆσθαί σοι, ὅταν οἱ μὲν ἄρχοντεσ ἄκοντεσ κακὰ αὑτοῖσ προστάττωσιν, τοῖσ δὲ δίκαιον εἶναι φῇσ ταῦτα ποιεῖν ἃ ἐκεῖνοι προσέταξαν ‐ ἆρα τότε, ὦ σοφώτατε Θρασύμαχε, οὐκ ἀναγκαῖον συμβαίνειν αὐτὸ οὑτωσί, δίκαιον εἶναι ποιεῖν τοὐναντίον ἢ ὃ σὺ λέγεισ;

τὸ γὰρ τοῦ κρείττονοσ ἀσύμφορον δήπου προστάττεται τοῖσ ἥττοσιν ποιεῖν. ναὶ μὰ Δί’, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ὁ Πολέμαρχοσ, σαφέστατά γε.

ἐὰν σύ γ’, ἔφη, αὐτῷ μαρτυρήσῃσ, ὁ Κλειτοφῶν ὑπολαβών.

καὶ τί, ἔφη, δεῖται μάρτυροσ;

αὐτὸσ γὰρ Θρασύμαχοσ ὁμολογεῖ τοὺσ μὲν ἄρχοντασ ἐνίοτε ἑαυτοῖσ κακὰ προστάττειν, τοῖσ δὲ δίκαιον εἶναι ταῦτα ποιεῖν. τὸ γὰρ τὰ κελευόμενα ποιεῖν, ὦ Πολέμαρχε, ὑπὸ τῶν ἀρχόντων δίκαιον εἶναι ἔθετο Θρασύμαχοσ.

καὶ γὰρ τὸ τοῦ κρείττονοσ, ὦ Κλειτοφῶν, συμφέρον δίκαιον εἶναι ἔθετο.

ταῦτα δὲ ἀμφότερα θέμενοσ ὡμολόγησεν αὖ ἐνίοτε τοὺσ κρείττουσ τὰ αὑτοῖσ ἀσύμφορα κελεύειν τοὺσ ἥττουσ τε καὶ ἀρχομένουσ ποιεῖν.

ἐκ δὲ τούτων τῶν ὁμολογιῶν οὐδὲν μᾶλλον τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον δίκαιον ἂν εἰή ἢ τὸ μὴ συμφέρον. ἀλλ’, ἔφη ὁ Κλειτοφῶν, τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον ἔλεγεν ὃ ἡγοῖτο ὁ κρείττων αὑτῷ συμφέρειν·

τοῦτο ποιητέον εἶναι τῷ ἥττονι, καὶ τὸ δίκαιον τοῦτο ἐτίθετο. ἀλλ’ οὐχ οὕτωσ, ἦ δ’ ὃσ ὁ Πολέμαρχοσ, ἐλέγετο.

οὐδέν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Πολέμαρχε, διαφέρει, ἀλλ’ εἰ νῦν οὕτω λέγει Θρασύμαχοσ, οὕτωσ αὐτοῦ ἀποδεχώμεθα.

καί μοι εἰπέ, ὦ Θρασύμαχε· τοῦτο ἦν ὃ ἐβούλου λέγειν τὸ δίκαιον, τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον δοκοῦν εἶναι τῷ κρείττονι, ἐάντε συμφέρῃ ἐάντε μή; οὕτω σε φῶμεν λέγειν; ἥκιστά γε, ἔφη·

ἀλλὰ κρείττω με οἰεί καλεῖν τὸν ἐξαμαρτάνοντα ὅταν ἐξαμαρτάνῃ; ἔγωγε, εἶπον, ᾤμην σε τοῦτο λέγειν ὅτε τοὺσ ἄρχοντασ ὡμολόγεισ οὐκ ἀναμαρτήτουσ εἶναι ἀλλά τι καὶ ἐξαμαρτάνειν.

συκοφάντησ γὰρ εἶ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ἐν τοῖσ λόγοισ·

ἐπεὶ αὐτίκα ἰατρὸν καλεῖσ σὺ τὸν ἐξαμαρτάνοντα περὶ τοὺσ κάμνοντασ κατ’ αὐτὸ τοῦτο ὃ ἐξαμαρτάνει; ἢ λογιστικόν, ὃσ ἂν ἐν λογισμῷ ἁμαρτάνῃ, τότε ὅταν ἁμαρτάνῃ, κατὰ ταύτην τὴν ἁμαρτίαν; ἀλλ’ οἶμαι λέγομεν τῷ ῥήματι οὕτωσ, ὅτι ὁ ἰατρὸσ ἐξήμαρτεν καὶ ὁ λογιστὴσ ἐξήμαρτεν καὶ ὁ γραμματιστήσ· τὸ δ’ οἶμαι ἕκαστοσ τούτων, καθ’ ὅσον τοῦτ’ ἔστιν ὃ προσαγορεύομεν αὐτόν, οὐδέποτε ἁμαρτάνει· ὥστε κατὰ τὸν ἀκριβῆ λόγον, ἐπειδὴ καὶ σὺ ἀκριβολογῇ, οὐδεὶσ τῶν δημιουργῶν ἁμαρτάνει.

ἐπιλειπούσησ γὰρ ἐπιστήμησ ὁ ἁμαρτάνων ἁμαρτάνει, ἐν ᾧ οὐκ ἔστι δημιουργόσ· ὥστε δημιουργὸσ ἢ σοφὸσ ἢ ἄρχων οὐδεὶσ ἁμαρτάνει τότε ὅταν ἄρχων ᾖ, ἀλλὰ πᾶσ γ’ ἂν εἴποι ὅτι ὁ ἰατρὸσ ἥμαρτεν καὶ ὁ ἄρχων ἥμαρτεν. τοιοῦτον οὖν δή σοι καὶ ἐμὲ ὑπόλαβε νυνδὴ ἀποκρίνεσθαι· τὸ δὲ ἀκριβέστατον ἐκεῖνο τυγχάνει ὄν, τὸν ἄρχοντα, καθ’ ὅσον ἄρχων ἐστίν, μὴ ἁμαρτάνειν, μὴ ἁμαρτάνοντα δὲ τὸ αὑτῷ βέλτιστον τίθεσθαι, τοῦτο δὲ τῷ ἀρχομένῳ ποιητέον. ὥστε ὅπερ ἐξ ἀρχῆσ ἔλεγον δίκαιον λέγω, τὸ τοῦ κρείττονοσ ποιεῖν συμφέρον.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε·

δοκῶ σοι συκοφαντεῖν; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

οἰεί γάρ με ἐξ ἐπιβουλῆσ ἐν τοῖσ λόγοισ κακουργοῦντά σε ἐρέσθαι ὡσ ἠρόμην;

εὖ μὲν οὖν οἶδα, ἔφη.

καὶ οὐδέν γέ σοι πλέον ἔσται· οὔτε γὰρ ἄν με λάθοισ κακουργῶν, οὔτε μὴ λαθὼν βιάσασθαι τῷ λόγῳ δύναιο.

οὐδέ γ’ ἂν ἐπιχειρήσαιμι, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ μακάριε.

ἀλλ’ ἵνα μὴ αὖθισ ἡμῖν τοιοῦτον ἐγγένηται, διόρισαι ποτέρωσ λέγεισ τὸν ἄρχοντά τε καὶ τὸν κρείττονα, τὸν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν ἢ τὸν ἀκριβεῖ λόγῳ, ὃ νυνδὴ ἔλεγεσ, οὗ τὸ συμφέρον κρείττονοσ ὄντοσ δίκαιον ἔσται τῷ ἥττονι ποιεῖν. τὸν τῷ ἀκριβεστάτῳ, ἔφη, λόγῳ ἄρχοντα ὄντα.

πρὸσ ταῦτα κακούργει καὶ συκοφάντει, εἴ τι δύνασαι ‐ οὐδέν σου παρίεμαι ‐ ἀλλ’ οὐ μὴ οἱο͂́σ τ’ ᾖσ. οἰεί γὰρ ἄν με, εἶπον, οὕτω μανῆναι ὥστε ξυρεῖν ἐπιχειρεῖν λέοντα καὶ συκοφαντεῖν Θρασύμαχον;

νῦν γοῦν, ἔφη, ἐπεχείρησασ, οὐδὲν ὢν καὶ ταῦτα.

ἅδην, ἦν δ’ ἐγώ, τῶν τοιούτων.

ἀλλ’ εἰπέ μοι· ὁ τῷ ἀκριβεῖ λόγῳ ἰατρόσ, ὃν ἄρτι ἔλεγεσ, πότερον χρηματιστήσ ἐστιν ἢ τῶν καμνόντων θεραπευτήσ; καὶ λέγε τὸν τῷ ὄντι ἰατρὸν ὄντα. τῶν καμνόντων, ἔφη, θεραπευτήσ.

τί δὲ κυβερνήτησ;

ὁ ὀρθῶσ κυβερνήτησ ναυτῶν ἄρχων ἐστὶν ἢ ναύτησ; ναυτῶν ἄρχων.

οὐδὲν οἶμαι τοῦτο ὑπολογιστέον, ὅτι πλεῖ ἐν τῇ νηί, οὐδ’ ἐστὶν κλητέοσ ναύτησ·

οὐ γὰρ κατὰ τὸ πλεῖν κυβερνήτησ καλεῖται, ἀλλὰ κατὰ τὴν τέχνην καὶ τὴν τῶν ναυτῶν ἀρχήν. ἀληθῆ, ἔφη.

οὐκοῦν ἑκάστῳ τούτων ἔστιν τι συμφέρον;

πάνυ γε.

οὐ καὶ ἡ τέχνη, ἦν δ’ ἐγώ, ἐπὶ τούτῳ πέφυκεν, ἐπὶ τῷ τὸ συμφέρον ἑκάστῳ ζητεῖν τε καὶ ἐκπορίζειν;

ἐπὶ τούτῳ, ἔφη.

ἆρ’ οὖν καὶ ἑκάστῃ τῶν τεχνῶν ἔστιν τι συμφέρον ἄλλο ἢ ὅτι μάλιστα τελέαν εἶναι;

πῶσ τοῦτο ἐρωτᾷσ;

ὥσπερ, ἔφην ἐγώ, εἴ με ἔροιο εἰ ἐξαρκεῖ σώματι εἶναι σώματι ἢ προσδεῖταί τινοσ, εἴποιμ’ ἂν ὅτι "παντάπασι μὲν οὖν προσδεῖται.

διὰ ταῦτα καὶ ἡ τέχνη ἐστὶν ἡ ἰατρικὴ νῦν ηὑρημένη, ὅτι σῶμά ἐστιν πονηρὸν καὶ οὐκ ἐξαρκεῖ αὐτῷ τοιούτῳ εἶναι. τούτῳ οὖν ὅπωσ ἐκπορίζῃ τὰ συμφέροντα, ἐπὶ τούτῳ παρεσκευάσθη ἡ τέχνη. " ἦ ὀρθῶσ σοι δοκῶ, ἔφην, ἂν εἰπεῖν οὕτω λέγων, ἢ οὔ; ὀρθῶσ, ἔφη.

τί δὲ δή;

αὐτὴ ἡ ἰατρική ἐστιν πονηρά, ἢ ἄλλη τισ τέχνη ἔσθ’ ὅτι προσδεῖταί τινοσ ἀρετῆσ ‐ ὥσπερ ὀφθαλμοὶ ὄψεωσ καὶ ὦτα ἀκοῆσ καὶ διὰ ταῦτα ἐπ’ αὐτοῖσ δεῖ τινοσ τέχνησ τῆσ τὸ συμφέρον εἰσ αὐτὰ ταῦτα σκεψομένησ τε καὶ ἐκποριούσησ ‐ ἆρα καὶ ἐν αὐτῇ τῇ τέχνῃ ἔνι τισ πονηρία, καὶ δεῖ ἑκάστῃ τέχνῃ ἄλλησ τέχνησ ἥτισ αὐτῇ τὸ συμφέρον σκέψεται, καὶ τῇ σκοπουμένῃ ἑτέρασ αὖ τοιαύτησ, καὶ τοῦτ’ ἔστιν ἀπέραντον; ἢ αὐτὴ αὑτῇ τὸ συμφέρον σκέψεται;

ἢ οὔτε αὑτῆσ οὔτε ἄλλησ προσδεῖται ἐπὶ τὴν αὑτῆσ πονηρίαν τὸ συμφέρον σκοπεῖν· οὔτε γὰρ πονηρία οὔτε ἁμαρτία οὐδεμία οὐδεμιᾷ τέχνῃ πάρεστιν, οὐδὲ προσήκει τέχνῃ ἄλλῳ τὸ συμφέρον ζητεῖν ἢ ἐκείνῳ οὗ τέχνη ἐστίν, αὐτὴ δὲ ἀβλαβὴσ καὶ ἀκέραιόσ ἐστιν ὀρθὴ οὖσα, ἑώσπερ ἂν ᾖ ἑκάστη ἀκριβὴσ ὅλη ἥπερ ἐστίν; καὶ σκόπει ἐκείνῳ τῷ ἀκριβεῖ λόγῳ· οὕτωσ ἢ ἄλλωσ ἔχει; οὕτωσ, ἔφη, φαίνεται.

οὐκ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, ἰατρικὴ ἰατρικῇ τὸ συμφέρον σκοπεῖ ἀλλὰ σώματι.

ναί, ἔφη.

οὐδὲ ἱππικὴ ἱππικῇ ἀλλ’ ἵπποισ·

οὐδὲ ἄλλη τέχνη οὐδεμία ἑαυτῇ ‐ οὐδὲ γὰρ προσδεῖται ‐ ἀλλ’ ἐκείνῳ οὗ τέχνη ἐστίν. φαίνεται, ἔφη, οὕτωσ.

ἀλλὰ μήν, ὦ Θρασύμαχε, ἄρχουσί γε αἱ τέχναι καὶ κρατοῦσιν ἐκείνου οὗπέρ εἰσιν τέχναι.

συνεχώρησεν ἐνταῦθα καὶ μάλα μόγισ.

ὑπὸ ἑαυτῆσ.

συνωμολόγησε μὲν καὶ ταῦτα τελευτῶν, ἐπεχείρει δὲ περὶ αὐτὰ μάχεσθαι·

ἐπειδὴ δὲ ὡμολόγησεν, ἄλλο τι οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, οὐδὲ ἰατρὸσ οὐδείσ, καθ’ ὅσον ἰατρόσ, τὸ τῷ ἰατρῷ συμφέρον σκοπεῖ οὐδ’ ἐπιτάττει, ἀλλὰ τὸ τῷ κάμνοντι; ὡμολόγηται γὰρ ὁ ἀκριβὴσ ἰατρὸσ σωμάτων εἶναι ἄρχων ἀλλ’ οὐ χρηματιστήσ. ἢ οὐχ ὡμολόγηται; συνέφη.

οὐκοῦν καὶ ὁ κυβερνήτησ ὁ ἀκριβὴσ ναυτῶν εἶναι ἄρχων ἀλλ’ οὐ ναύτησ;

ὡμολόγηται.

οὐκ ἄρα ὅ γε τοιοῦτοσ κυβερνήτησ τε καὶ ἄρχων τὸ τῷ κυβερνήτῃ συμφέρον σκέψεταί τε καὶ προστάξει, ἀλλὰ τὸ τῷ ναύτῃ τε καὶ ἀρχομένῳ.

συνέφησε μόγισ.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε, οὐδὲ ἄλλοσ οὐδεὶσ ἐν οὐδεμιᾷ ἀρχῇ, καθ’ ὅσον ἄρχων ἐστίν, τὸ αὑτῷ συμφέρον σκοπεῖ οὐδ’ ἐπιτάττει, ἀλλὰ τὸ τῷ ἀρχομένῳ καὶ ᾧ ἂν αὐτὸσ δημιουργῇ, καὶ πρὸσ ἐκεῖνο βλέπων καὶ τὸ ἐκείνῳ συμφέρον καὶ πρέπον, καὶ λέγει ἃ λέγει καὶ ποιεῖ ἃ ποιεῖ ἅπαντα.

ἐπειδὴ οὖν ἐνταῦθα ἦμεν τοῦ λόγου καὶ πᾶσι καταφανὲσ ἦν ὅτι ὁ τοῦ δικαίου λόγοσ εἰσ τοὐναντίον περιειστήκει, ὁ Θρασύμαχοσ ἀντὶ τοῦ ἀποκρίνεσθαι, εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, τίτθη σοι ἔστιν;

τί δέ;

ἦν δ’ ἐγώ· οὐκ ἀποκρίνεσθαι χρῆν μᾶλλον ἢ τοιαῦτα ἐρωτᾶν; ὅτι τοί σε, ἔφη, κορυζῶντα περιορᾷ καὶ οὐκ ἀπομύττει δεόμενον, ὅσ γε αὐτῇ οὐδὲ πρόβατα οὐδὲ ποιμένα γιγνώσκεισ.

ὅτι δὴ τί μάλιστα;

ἦν δ’ ἐγώ. ὅτι οἰεί τοὺσ ποιμένασ ἢ τοὺσ βουκόλουσ τὸ τῶν προβάτων ἢ τὸ τῶν βοῶν ἀγαθὸν σκοπεῖν καὶ παχύνειν αὐτοὺσ καὶ θεραπεύειν πρὸσ ἄλλο τι βλέποντασ ἢ τὸ τῶν δεσποτῶν ἀγαθὸν καὶ τὸ αὑτῶν, καὶ δὴ καὶ τοὺσ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἄρχοντασ, οἳ ὡσ ἀληθῶσ ἄρχουσιν, ἄλλωσ πωσ ἡγῇ διανοεῖσθαι πρὸσ τοὺσ ἀρχομένουσ ἢ ὥσπερ ἄν τισ πρὸσ πρόβατα διατεθείη, καὶ ἄλλο τι σκοπεῖν αὐτοὺσ διὰ νυκτὸσ καὶ ἡμέρασ ἢ τοῦτο, ὅθεν αὐτοὶ ὠφελήσονται.

καὶ οὕτω πόρρω εἶ περί τε τοῦ δικαίου καὶ δικαιοσύνησ καὶ ἀδίκου τε καὶ ἀδικίασ, ὥστε ἀγνοεῖσ ὅτι ἡ μὲν δικαιοσύνη καὶ τὸ δίκαιον ἀλλότριον ἀγαθὸν τῷ ὄντι, τοῦ κρείττονόσ τε καὶ ἄρχοντοσ συμφέρον, οἰκεία δὲ τοῦ πειθομένου τε καὶ ὑπηρετοῦντοσ βλάβη, ἡ δὲ ἀδικία τοὐναντίον, καὶ ἄρχει τῶν ὡσ ἀληθῶσ εὐηθικῶν τε καὶ δικαίων, οἱ δ’ ἀρχόμενοι ποιοῦσιν τὸ ἐκείνου συμφέρον κρείττονοσ ὄντοσ, καὶ εὐδαίμονα ἐκεῖνον ποιοῦσιν ὑπηρετοῦντεσ αὐτῷ, ἑαυτοὺσ δὲ οὐδ’ ὁπωστιοῦν.

σκοπεῖσθαι δέ, ὦ εὐηθέστατε Σώκρατεσ, οὑτωσὶ χρή, ὅτι δίκαιοσ ἀνὴρ ἀδίκου πανταχοῦ ἔλαττον ἔχει. πρῶτον μὲν ἐν τοῖσ πρὸσ ἀλλήλουσ συμβολαίοισ, ὅπου ἂν ὁ τοιοῦτοσ τῷ τοιούτῳ κοινωνήσῃ, οὐδαμοῦ ἂν εὑρ́οισ ἐν τῇ διαλύσει τῆσ κοινωνίασ πλέον ἔχοντα τὸν δίκαιον τοῦ ἀδίκου ἀλλ’ ἔλαττον·

ἔπειτα ἐν τοῖσ πρὸσ τὴν πόλιν, ὅταν τέ τινεσ εἰσφοραὶ ὦσιν, ὁ μὲν δίκαιοσ ἀπὸ τῶν ἴσων πλέον εἰσφέρει, ὁ δ’ ἔλαττον, ὅταν τε λήψεισ, ὁ μὲν οὐδέν, ὁ δὲ πολλὰ κερδαίνει. καὶ γὰρ ὅταν ἀρχήν τινα ἄρχῃ ἑκάτεροσ, τῷ μὲν δικαίῳ ὑπάρχει, καὶ εἰ μηδεμία ἄλλη ζημία, τά γε οἰκεῖα δι’ ἀμέλειαν μοχθηροτέρωσ ἔχειν, ἐκ δὲ τοῦ δημοσίου μηδὲν ὠφελεῖσθαι διὰ τὸ δίκαιον εἶναι, πρὸσ δὲ τούτοισ ἀπεχθέσθαι τοῖσ τε οἰκείοισ καὶ τοῖσ γνωρίμοισ, ὅταν μηδὲν ἐθέλῃ αὐτοῖσ ὑπηρετεῖν παρὰ τὸ δίκαιον·

τῷ δὲ ἀδίκῳ πάντα τούτων τἀναντία ὑπάρχει. λέγω γὰρ ὅνπερ νυνδὴ ἔλεγον, τὸν μεγάλα δυνάμενον πλεονεκτεῖν· τοῦτον οὖν σκόπει, εἴπερ βούλει κρίνειν ὅσῳ μᾶλλον συμφέρει ἰδίᾳ αὑτῷ ἄδικον εἶναι ἢ τὸ δίκαιον.

πάντων δὲ ῥᾷστα μαθήσῃ, ἐὰν ἐπὶ τὴν τελεωτάτην ἀδικίαν ἔλθῃσ, ἣ τὸν μὲν ἀδικήσαντα εὐδαιμονέστατον ποιεῖ, τοὺσ δὲ ἀδικηθέντασ καὶ ἀδικῆσαι οὐκ ἂν ἐθέλοντασ ἀθλιωτάτουσ. ἔστιν δὲ τοῦτο τυραννίσ, ἣ οὐ κατὰ σμικρὸν τἀλλότρια καὶ λάθρᾳ καὶ βίᾳ ἀφαιρεῖται, καὶ ἱερὰ καὶ ὅσια καὶ ἴδια καὶ δημόσια, ἀλλὰ συλλήβδην· ὧν ἐφ’ ἑκάστῳ μέρει ὅταν τισ ἀδικήσασ μὴ λάθῃ, ζημιοῦταί τε καὶ ὀνείδη ἔχει τὰ μέγιστα ‐ καὶ γὰρ ἱερόσυλοι καὶ ἀνδραποδισταὶ καὶ τοιχωρύχοι καὶ ἀποστερηταὶ καὶ κλέπται οἱ κατὰ μέρη ἀδικοῦντεσ τῶν τοιούτων κακουργημάτων καλοῦνται ‐ ἐπειδὰν δέ τισ πρὸσ τοῖσ τῶν πολιτῶν χρήμασιν καὶ αὐτοὺσ ἀνδραποδισάμενοσ δουλώσηται, ἀντὶ τούτων τῶν αἰσχρῶν ὀνομάτων εὐδαίμονεσ καὶ μακάριοι κέκληνται, οὐ μόνον ὑπὸ τῶν πολιτῶν ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν ἄλλων ὅσοι ἂν πύθωνται αὐτὸν τὴν ὅλην ἀδικίαν ἠδικηκότα·

οὐ γὰρ τὸ ποιεῖν τὰ ἄδικα ἀλλὰ τὸ πάσχειν φοβούμενοι ὀνειδίζουσιν οἱ ὀνειδίζοντεσ τὴν ἀδικίαν.

οὕτωσ, ὦ Σώκρατεσ, καὶ ἰσχυρότερον καὶ ἐλευθεριώτερον καὶ δεσποτικώτερον ἀδικία δικαιοσύνησ ἐστὶν ἱκανῶσ γιγνομένη, καὶ ὅπερ ἐξ ἀρχῆσ ἔλεγον, τὸ μὲν τοῦ κρείττονοσ συμφέρον τὸ δίκαιον τυγχάνει ὄν, τὸ δ’ ἄδικον ἑαυτῷ λυσιτελοῦν τε καὶ συμφέρον. ταῦτα εἰπὼν ὁ Θρασύμαχοσ ἐν νῷ εἶχεν ἀπιέναι, ὥσπερ βαλανεὺσ ἡμῶν καταντλήσασ κατὰ τῶν ὤτων ἁθρόον καὶ πολὺν τὸν λόγον·

οὐ μὴν εἰάσάν γε αὐτὸν οἱ παρόντεσ, ἀλλ’ ἠνάγκασαν ὑπομεῖναί τε καὶ παρασχεῖν τῶν εἰρημένων λόγον. καὶ δὴ ἔγωγε καὶ αὐτὸσ πάνυ ἐδεόμην τε καὶ εἶπον· ὦ δαιμόνιε Θρασύμαχε, οἱο͂ν ἐμβαλὼν λόγον ἐν νῷ ἔχεισ ἀπιέναι πρὶν διδάξαι ἱκανῶσ ἢ μαθεῖν εἴτε οὕτωσ εἴτε ἄλλωσ ἔχει; ἢ σμικρὸν οἰεί ἐπιχειρεῖν πρᾶγμα διορίζεσθαι ὅλου βίου διαγωγήν, ᾗ ἂν διαγόμενοσ ἕκαστοσ ἡμῶν λυσιτελεστάτην ζωὴν ζῴη;

ἐγὼ γὰρ οἶμαι, ἔφη ὁ Θρασύμαχοσ, τουτὶ ἄλλωσ ἔχειν;

ἐοίκασ, ἦν δ’ ἐγώ ‐ ἤτοι ἡμῶν γε οὐδὲν κήδεσθαι, οὐδέ τι φροντίζειν εἴτε χεῖρον εἴτε βέλτιον βιωσόμεθα ἀγνοοῦντεσ ὃ σὺ φῂσ εἰδέναι.

ἀλλ’, ὠγαθέ, προθυμοῦ καὶ ἡμῖν ἐνδείξασθαι ‐ οὔτοι κακῶσ σοι κείσεται ὅτι ἂν ἡμᾶσ τοσούσδε ὄντασ εὐεργετήσῃσ ‐ ἐγὼ γὰρ δή σοι λέγω τό γ’ ἐμόν, ὅτι οὐ πείθομαι οὐδ’ οἶμαι ἀδικίαν δικαιοσύνησ κερδαλεώτερον εἶναι, οὐδ’ ἐὰν ἐᾷ τισ αὐτὴν καὶ μὴ διακωλύῃ πράττειν ἃ βούλεται. ἀλλ’, ὠγαθέ, ἔστω μὲν ἄδικοσ, δυνάσθω δὲ ἀδικεῖν ἢ τῷ λανθάνειν ἢ τῷ διαμάχεσθαι, ὅμωσ ἐμέ γε οὐ πείθει ὡσ ἔστι τῆσ δικαιοσύνησ κερδαλεώτερον.

ταῦτ’ οὖν καὶ ἕτεροσ ἴσωσ τισ ἡμῶν πέπονθεν, οὐ μόνοσ ἐγώ· πεῖσον οὖν, ὦ μακάριε, ἱκανῶσ ἡμᾶσ ὅτι οὐκ ὀρθῶσ βουλευόμεθα δικαιοσύνην ἀδικίασ περὶ πλείονοσ ποιούμενοι.

καὶ πῶσ, ἔφη, σὲ πείσω;

εἰ γὰρ οἷσ νυνδὴ ἔλεγον μὴ πέπεισαι, τί σοι ἔτι ποιήσω; ἢ εἰσ τὴν ψυχὴν φέρων ἐνθῶ τὸν λόγον; μὰ Δί’, ἦν δ’ ἐγώ, μὴ σύ γε·

ἀλλὰ πρῶτον μέν, ἃ ἂν εἴπῃσ, ἔμμενε τούτοισ, ἢ ἐὰν μετατιθῇ, φανερῶσ μετατίθεσο καὶ ἡμᾶσ μὴ ἐξαπάτα. γὰρ τὰ ἔμπροσθεν ἐπισκεψώμεθα ‐ ὅτι τὸν ὡσ ἀληθῶσ ἰατρὸν τὸ πρῶτον ὁριζόμενοσ τὸν ὡσ ἀληθῶσ ποιμένα οὐκέτι ᾤου δεῖν ὕστερον ἀκριβῶσ φυλάξαι, ἀλλὰ πιαίνειν οἰεί αὐτὸν τὰ πρόβατα, καθ’ ὅσον ποιμήν ἐστιν, οὐ πρὸσ τὸ τῶν προβάτων βέλτιστον βλέποντα ἀλλ’, ὥσπερ δαιτυμόνα τινὰ καὶ μέλλοντα ἑστιάσεσθαι, πρὸσ τὴν εὐωχίαν, ἢ αὖ πρὸσ τὸ ἀποδόσθαι, ὥσπερ χρηματιστὴν ἀλλ’ οὐ ποιμένα.

ἀρχομένῳ τε καὶ θεραπευομένῳ, ἔν τε πολιτικῇ καὶ ἰδιωτικῇ ἀρχῇ.

σὺ δὲ τοὺσ ἄρχοντασ ἐν ταῖσ πόλεσιν, τοὺσ ὡσ ἀληθῶσ ἄρχοντασ, ἑκόντασ οἰεί ἄρχειν; μὰ Δί’ οὔκ, ἔφη, ἀλλ’ εὖ οἶδα.

τί δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε;

τὰσ ἄλλασ ἀρχὰσ οὐκ ἐννοεῖσ ὅτι οὐδεὶσ ἐθέλει ἄρχειν ἑκών, ἀλλὰ μισθὸν αἰτοῦσιν, ὡσ οὐχὶ αὐτοῖσιν ὠφελίαν ἐσομένην ἐκ τοῦ ἄρχειν ἀλλὰ τοῖσ ἀρχομένοισ; ἐπεὶ τοσόνδε εἰπέ·

οὐχὶ ἑκάστην μέντοι φαμὲν ἑκάστοτε τῶν τεχνῶν τούτῳ ἑτέραν εἶναι, τῷ ἑτέραν τὴν δύναμιν ἔχειν; καί, ὦ μακάριε, μὴ παρὰ δόξαν ἀποκρίνου, ἵνα τι καὶ περαίνωμεν. ἀλλὰ τούτῳ, ἔφη, ἑτέρα.

οὐκοῦν καὶ ὠφελίαν ἑκάστη τούτων ἰδίαν τινὰ ἡμῖν παρέχεται ἀλλ’ οὐ κοινήν, οἱο͂ν ἰατρικὴ μὲν ὑγίειαν, κυβερνητικὴ δὲ σωτηρίαν ἐν τῷ πλεῖν, καὶ αἱ ἄλλαι οὕτω;

πάνυ γε.

οὐκοῦν καὶ μισθωτικὴ μισθόν;

αὕτη γὰρ αὐτῆσ ἡ δύναμισ· ἢ τὴν ἰατρικὴν σὺ καὶ τὴν κυβερνητικὴν τὴν αὐτὴν καλεῖσ; ἢ ἐάνπερ βούλῃ ἀκριβῶσ διορίζειν, ὥσπερ ὑπέθου, οὐδέν τι μᾶλλον, ἐάν τισ κυβερνῶν ὑγιὴσ γίγνηται διὰ τὸ συμφέρον αὐτῷ πλεῖν ἐν τῇ θαλάττῃ, ἕνεκα τούτου καλεῖσ μᾶλλον αὐτὴν ἰατρικήν; οὐ δῆτα, ἔφη.

οὐδέ γ’, οἶμαι, τὴν μισθωτικήν, ἐὰν ὑγιαίνῃ τισ μισθαρνῶν.

οὐ δῆτα.

τί δέ;

τὴν ἰατρικὴν μισθαρνητικήν, ἐὰν ἰώμενόσ τισ μισθαρνῇ; οὐκ ἔφη.

οὐκοῦν τήν γε ὠφελίαν ἑκάστησ τῆσ τέχνησ ἰδίαν ὡμολογήσαμεν εἶναι;

ἔστω, ἔφη.

ἥντινα ἄρα ὠφελίαν κοινῇ ὠφελοῦνται πάντεσ οἱ δημιουργοί, δῆλον ὅτι κοινῇ τινι τῷ αὐτῷ προσχρώμενοι ἀπ’ ἐκείνου ὠφελοῦνται.

ἐοίκεν, ἔφη.

φαμὲν δέ γε τὸ μισθὸν ἀρνυμένουσ ὠφελεῖσθαι τοὺσ δημιουργοὺσ ἀπὸ τοῦ προσχρῆσθαι τῇ μισθωτικῇ τέχνῃ γίγνεσθαι αὐτοῖσ.

συνέφη μόγισ.

οὐκ ἄρα ἀπὸ τῆσ αὑτοῦ τέχνησ ἑκάστῳ αὕτη ἡ ὠφελία ἐστίν, ἡ τοῦ μισθοῦ λῆψισ, ἀλλ’, εἰ δεῖ ἀκριβῶσ σκοπεῖσθαι, ἡ μὲν ἰατρικὴ ὑγίειαν ποιεῖ, ἡ δὲ μισθαρνητικὴ μισθόν, καὶ ἡ μὲν οἰκοδομικὴ οἰκίαν, ἡ δὲ μισθαρνητικὴ αὐτῇ ἑπομένη μισθόν, καὶ αἱ ἄλλαι πᾶσαι οὕτωσ τὸ αὑτῆσ ἑκάστη ἔργον ἐργάζεται καὶ ὠφελεῖ ἐκεῖνο ἐφ’ ᾧ τέτακται.

ἐὰν δὲ μὴ μισθὸσ αὐτῇ προσγίγνηται, ἔσθ’ ὅτι ὠφελεῖται ὁ δημιουργὸσ ἀπὸ τῆσ τέχνησ; οὐ φαίνεται, ἔφη.

ἆρ’ οὖν οὐδ’ ὠφελεῖ τότε, ὅταν προῖκα ἐργάζηται;

οἶμαι ἔγωγε.

οὐκοῦν, ὦ Θρασύμαχε, τοῦτο ἤδη δῆλον, ὅτι οὐδεμία τέχνη οὐδὲ ἀρχὴ τὸ αὑτῇ ὠφέλιμον παρασκευάζει, ἀλλ’, ὅπερ πάλαι ἐλέγομεν, τὸ τῷ ἀρχομένῳ καὶ παρασκευάζει καὶ ἐπιτάττει, τὸ ἐκείνου συμφέρον ἥττονοσ ὄντοσ σκοποῦσα, ἀλλ’ οὐ τὸ τοῦ κρείττονοσ.

διὰ δὴ ταῦτα ἔγωγε, ὦ φίλε Θρασύμαχε, καὶ ἄρτι ἔλεγον μηδένα ἐθέλειν ἑκόντα ἄρχειν καὶ τὰ ἀλλότρια κακὰ μεταχειρίζεσθαι ἀνορθοῦντα, ἀλλὰ μισθὸν αἰτεῖν, ὅτι ὁ μέλλων καλῶσ τῇ τέχνῃ πράξειν οὐδέποτε αὑτῷ τὸ βέλτιστον πράττει οὐδ’ ἐπιτάττει κατὰ τὴν τέχνην ἐπιτάττων, ἀλλὰ τῷ ἀρχομένῳ· ὧν δὴ ἕνεκα, ὡσ ἐοίκε, μισθὸν δεῖν ὑπάρχειν τοῖσ μέλλουσιν ἐθελήσειν ἄρχειν, ἢ ἀργύριον ἢ τιμήν, ἢ ζημίαν ἐὰν μὴ ἄρχῃ.

πῶσ τοῦτο λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ;

ἔφη ὁ Γλαύκων· τοὺσ μὲν γὰρ δύο μισθοὺσ γιγνώσκω, τὴν δὲ ζημίαν ἥντινα λέγεισ καὶ ὡσ ἐν μισθοῦ μέρει εἴρηκασ, οὐ συνῆκα. τὸν τῶν βελτίστων ἄρα μισθόν, ἔφην, οὐ συνιεῖσ, δι’ ὃν ἄρχουσιν οἱ ἐπιεικέστατοι, ὅταν ἐθέλωσιν ἄρχειν.

ἢ οὐκ οἶσθα ὅτι τὸ φιλότιμόν τε καὶ φιλάργυρον εἶναι ὄνειδοσ λέγεταί τε καὶ ἔστιν;

ἔγωγε, ἔφη.

διὰ ταῦτα τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, οὔτε χρημάτων ἕνεκα ἐθέλουσιν ἄρχειν οἱ ἀγαθοὶ οὔτε τιμῆσ·

οὔτε γὰρ φανερῶσ πραττόμενοι τῆσ ἀρχῆσ ἕνεκα μισθὸν μισθωτοὶ βούλονται κεκλῆσθαι, οὔτε λάθρᾳ αὐτοὶ ἐκ τῆσ ἀρχῆσ λαμβάνοντεσ κλέπται. οὐδ’ αὖ τιμῆσ ἕνεκα· οὐ γάρ εἰσι φιλότιμοι. δεῖ δὴ αὐτοῖσ ἀνάγκην προσεῖναι καὶ ζημίαν, εἰ μέλλουσιν ἐθέλειν ἄρχειν ‐ ὅθεν κινδυνεύει τὸ ἑκόντα ἐπὶ τὸ ἄρχειν ἰέναι ἀλλὰ μὴ ἀνάγκην περιμένειν αἰσχρὸν νενομίσθαι ‐ τῆσ δὲ ζημίασ μεγίστη τὸ ὑπὸ πονηροτέρου ἄρχεσθαι, ἐὰν μὴ αὐτὸσ ἐθέλῃ ἄρχειν· ἣν δείσαντέσ μοι φαίνονται ἄρχειν, ὅταν ἄρχωσιν, οἱ ἐπιεικεῖσ, καὶ τότε ἔρχονται ἐπὶ τὸ ἄρχειν οὐχ ὡσ ἐπ’ ἀγαθόν τι ἰόντεσ οὐδ’ ὡσ εὐπαθήσοντεσ ἐν αὐτῷ, ἀλλ’ ὡσ ἐπ’ ἀναγκαῖον καὶ οὐκ ἔχοντεσ ἑαυτῶν βελτίοσιν ἐπιτρέψαι οὐδὲ ὁμοίοισ.

ἐπεὶ κινδυνεύει πόλισ ἀνδρῶν ἀγαθῶν εἰ γένοιτο, περιμάχητον ἂν εἶναι τὸ μὴ ἄρχειν ὥσπερ νυνὶ τὸ ἄρχειν, καὶ ἐνταῦθ’ ἂν καταφανὲσ γενέσθαι ὅτι τῷ ὄντι ἀληθινὸσ ἄρχων οὐ πέφυκε τὸ αὑτῷ συμφέρον σκοπεῖσθαι ἀλλὰ τὸ τῷ ἀρχομένῳ·

ὥστε πᾶσ ἂν ὁ γιγνώσκων τὸ ὠφελεῖσθαι μᾶλλον ἕλοιτο ὑπ’ ἄλλου ἢ ἄλλον ὠφελῶν πράγματα ἔχειν. τοῦτο μὲν οὖν ἔγωγε οὐδαμῇ συγχωρῶ Θρασυμάχῳ, ὡσ τὸ δίκαιόν ἐστιν τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον. ἀλλὰ τοῦτο μὲν δὴ καὶ εἰσ αὖθισ σκεψόμεθα·

πολὺ δέ μοι δοκεῖ μεῖζον εἶναι ὃ νῦν λέγει Θρασύμαχοσ, τὸν τοῦ ἀδίκου βίον φάσκων εἶναι κρείττω ἢ τὸν τοῦ δικαίου. σὺ οὖν ποτέρωσ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Γλαύκων, αἱρῇ; καὶ πότερον ἀληθεστέρωσ δοκεῖ σοι λέγεσθαι; τὸν τοῦ δικαίου ἔγωγε λυσιτελέστερον βίον εἶναι.

ἤκουσασ, ἦν δ’ ἐγώ, ὅσα ἄρτι Θρασύμαχοσ ἀγαθὰ διῆλθεν τῷ τοῦ ἀδίκου;

ἤκουσα, ἔφη, ἀλλ’ οὐ πείθομαι.

βούλει οὖν αὐτὸν πείθωμεν, ἂν δυνώμεθά πῃ ἐξευρεῖν, ὡσ οὐκ ἀληθῆ λέγει;

πῶσ γὰρ οὐ βούλομαι;

ἦ δ’ ὅσ. ἂν μὲν τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ἀντικατατείναντεσ λέγωμεν αὐτῷ λόγον παρὰ λόγον, ὅσα αὖ ἀγαθὰ ἔχει τὸ δίκαιον εἶναι, καὶ αὖθισ οὗτοσ, καὶ ἄλλον ἡμεῖσ, ἀριθμεῖν δεήσει τἀγαθὰ καὶ μετρεῖν ὅσα ἑκάτεροι ἐν ἑκατέρῳ λέγομεν, καὶ ἤδη δικαστῶν τινων τῶν διακρινούντων δεησόμεθα·

ἂν δὲ ὥσπερ ἄρτι ἀνομολογούμενοι πρὸσ ἀλλήλουσ σκοπῶμεν, ἅμα αὐτοί τε δικασταὶ καὶ ῥήτορεσ ἐσόμεθα.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

ὁποτέρωσ οὖν σοι, ἦν δ’ ἐγώ, ἀρέσκει.

οὕτωσ, ἔφη.

ἴθι δή, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε, ἀπόκριναι ἡμῖν ἐξ ἀρχῆσ.

τὴν τελέαν ἀδικίαν τελέασ οὔσησ δικαιοσύνησ λυσιτελεστέραν φῂσ εἶναι; πάνυ μὲν οὖν καὶ φημί, ἔφη, καὶ δι’ ἅ, εἴρηκα.

φέρε δή, τὸ τοιόνδε περὶ αὐτῶν πῶσ λέγεισ;

τὸ μέν που ἀρετὴν αὐτοῖν καλεῖσ, τὸ δὲ κακίαν; πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν τὴν μὲν δικαιοσύνην ἀρετήν, τὴν δὲ ἀδικίαν κακίαν;

εἰκόσ γ’, ἔφη, ὦ ἥδιστε, ἐπειδή γε καὶ λέγω ἀδικίαν μὲν λυσιτελεῖν, δικαιοσύνην δ’ οὔ.

ἀλλὰ τί μήν;

τοὐναντίον, ἦ δ’ ὅσ.

ἦ τὴν δικαιοσύνην κακίαν;

οὔκ, ἀλλὰ πάνυ γενναίαν εὐήθειαν.

τὴν ἀδικίαν ἄρα κακοήθειαν καλεῖσ;

οὔκ, ἀλλ’ εὐβουλίαν, ἔφη.

ἦ καὶ φρόνιμοί σοι, ὦ Θρασύμαχε, δοκοῦσιν εἶναι καὶ ἀγαθοὶ οἱ ἄδικοι;

οἵ γε τελέωσ, ἔφη, οἱοῖ́ τε ἀδικεῖν, πόλεισ τε καὶ ἔθνη δυνάμενοι ἀνθρώπων ὑφ’ ἑαυτοὺσ ποιεῖσθαι·

σὺ δὲ οἰεί με ἴσωσ τοὺσ τὰ βαλλάντια ἀποτέμνοντασ λέγειν. λυσιτελεῖ μὲν οὖν, ἦ δ’ ὅσ, καὶ τὰ τοιαῦτα, ἐάνπερ λανθάνῃ· ἔστι δὲ οὐκ ἄξια λόγου, ἀλλ’ ἃ νυνδὴ ἔλεγον. τοῦτο μέν, ἔφην, οὐκ ἀγνοῶ ὃ βούλει λέγειν, ἀλλὰ τόδε ἐθαύμασα, εἰ ἐν ἀρετῆσ καὶ σοφίασ τιθεῖσ μέρει τὴν ἀδικίαν, τὴν δὲ δικαιοσύνην ἐν τοῖσ ἐναντίοισ.

ἀλλὰ πάνυ οὕτω τίθημι.

τοῦτο, ἦν δ’ ἐγώ, ἤδη στερεώτερον, ὦ ἑταῖρε, καὶ οὐκέτι ῥᾴδιον ἔχειν ὅτι τισ εἴπῃ.

εἰ γὰρ λυσιτελεῖν μὲν τὴν ἀδικίαν ἐτίθεσο, κακίαν μέντοι ἢ αἰσχρὸν αὐτὸ ὡμολόγεισ εἶναι ὥσπερ ἄλλοι τινέσ, εἴχομεν ἄν τι λέγειν κατὰ τὰ νομιζόμενα λέγοντεσ· ἃ ἡμεῖσ τῷ δικαίῳ προσετίθεμεν, ἐπειδή γε καὶ ἐν ἀρετῇ αὐτὸ καὶ σοφίᾳ ἐτόλμησασ θεῖναι.

ἀληθέστατα, ἔφη, μαντεύῃ.

ἀλλ’ οὐ μέντοι, ἦν δ’ ἐγώ, ἀποκνητέον γε τῷ λόγῳ ἐπεξελθεῖν σκοπούμενον, ἑώσ ἄν σε ὑπολαμβάνω λέγειν ἅπερ διανοῇ.

ἐμοὶ γὰρ δοκεῖσ σύ, ὦ Θρασύμαχε, ἀτεχνῶσ νῦν οὐ σκώπτειν, ἀλλὰ τὰ δοκοῦντα περὶ τῆσ ἀληθείασ λέγειν. τί δέ σοι, ἔφη, τοῦτο διαφέρει, εἴτε μοι δοκεῖ εἴτε μή, ἀλλ’ οὐ τὸν λόγον ἐλέγχεισ;

οὐδέν, ἦν δ’ ἐγώ.

ἀλλὰ τόδε μοι πειρῶ ἔτι πρὸσ τούτοισ ἀποκρίνασθαι· ὁ δίκαιοσ τοῦ δικαίου δοκεῖ τί σοι ἂν ἐθέλειν πλέον ἔχειν; οὐδαμῶσ, ἔφη·

οὐ γὰρ ἂν ἦν ἀστεῖοσ, ὥσπερ νῦν, καὶ εὐήθησ. τί δέ;

τῆσ δικαίασ πράξεωσ; οὐδὲ τῆσ δικαίασ, ἔφη.

τοῦ δὲ ἀδίκου πότερον ἀξιοῖ ἂν πλεονεκτεῖν καὶ ἡγοῖτο δίκαιον εἶναι, ἢ οὐκ ἂν ἡγοῖτο;

ἡγοῖτ’ ἄν, ἦ δ’ ὅσ, καὶ ἀξιοῖ, ἀλλ’ οὐκ ἂν δύναιτο.

δικαίου μὴ ἀξιοῖ πλέον ἔχειν μηδὲ βούλεται ὁ δίκαιοσ, τοῦ δὲ ἀδίκου;

ἀλλ’ οὕτωσ, ἔφη, ἔχει.

τί δὲ δὴ ὁ ἄδικοσ;

ἆρα ἀξιοῖ τοῦ δικαίου πλεονεκτεῖν καὶ τῆσ δικαίασ πράξεωσ; πῶσ γὰρ οὔκ;

ἔφη, ὅσ γε πάντων πλέον ἔχειν ἀξιοῖ; οὐκοῦν καὶ ἀδίκου γε ἀνθρώπου τε καὶ πράξεωσ ὁ ἄδικοσ πλεονεκτήσει καὶ ἁμιλλήσεται ὡσ ἁπάντων πλεῖστον αὐτὸσ λάβῃ;

ἔστι ταῦτα.

ὧδε δὴ λέγωμεν, ἔφην·

τοῦ ἀνομοίου;

ἄριστα, ἔφη, εἴρηκασ.

ἔστιν δέ γε, ἔφην, φρόνιμόσ τε καὶ ἀγαθὸσ ὁ ἄδικοσ, ὁ δὲ δίκαιοσ οὐδέτερα;

καὶ τοῦτ’, ἔφη, εὖ.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ἐοίκε τῷ φρονίμῳ καὶ τῷ ἀγαθῷ ὁ ἄδικοσ, ὁ δὲ δίκαιοσ οὐκ ἐοίκεν;

πῶσ γὰρ οὐ μέλλει, ἔφη, ὁ τοιοῦτοσ ὢν καὶ ἐοικέναι τοῖσ τοιούτοισ, ὁ δὲ μὴ ἐοικέναι;

καλῶσ.

τοιοῦτοσ ἄρα ἐστὶν ἑκάτεροσ αὐτῶν οἷσπερ ἐοίκεν; ἀλλὰ τί μέλλει;

ἔφη. εἰε͂ν, ὦ Θρασύμαχε·

ἄμουσον;

ἔγωγε.

πότερον φρόνιμον καὶ πότερον ἄφρονα;

τὸν μὲν μουσικὸν δήπου φρόνιμον, τὸν δὲ ἄμουσον ἄφρονα.

οὐκοῦν καὶ ἅπερ φρόνιμον, ἀγαθόν, ἃ δὲ ἄφρονα, κακόν;

ναί.

τί δὲ ἰατρικόν;

οὐχ οὕτωσ; οὕτωσ.

δοκεῖ ἂν οὖν τίσ σοι, ὦ ἄριστε, μουσικὸσ ἀνὴρ ἁρμοττόμενοσ λύραν ἐθέλειν μουσικοῦ ἀνδρὸσ ἐν τῇ ἐπιτάσει καὶ ἀνέσει τῶν χορδῶν πλεονεκτεῖν ἢ ἀξιοῦν πλέον ἔχειν;

οὐκ ἔμοιγε.

τί δέ;

ἀμούσου; ἀνάγκη, ἔφη.

τί δὲ ἰατρικόσ;

ἐν τῇ ἐδωδῇ ἢ πόσει ἐθέλειν ἄν τι ἰατρικοῦ πλεονεκτεῖν ἢ ἀνδρὸσ ἢ πράγματοσ; οὐ δῆτα.

μὴ ἰατρικοῦ δέ;

ναί.

περὶ πάσησ δὴ ὁρ́α ἐπιστήμησ τε καὶ ἀνεπιστημοσύνησ εἴ τίσ σοι δοκεῖ ἐπιστήμων ὁστισοῦν πλείω ἂν ἐθέλειν αἱρεῖσθαι ἢ ὅσα ἄλλοσ ἐπιστήμων ἢ πράττειν ἢ λέγειν, καὶ οὐ ταὐτὰ τῷ ὁμοίῳ ἑαυτῷ εἰσ τὴν αὐτὴν πρᾶξιν.

ἀλλ’ ἴσωσ, ἔφη, ἀνάγκη τοῦτό γε οὕτωσ ἔχειν.

τί δὲ ὁ ἀνεπιστήμων;

πλεονεκτήσειεν ἄν, ὁμοίωσ δὲ ἀνεπιστήμονοσ;

ἴσωσ.

ὁ δὲ ἐπιστήμων σοφόσ;

φημί.

ὁ δὲ σοφὸσ ἀγαθόσ;

φημί.

ὁ ἄρα ἀγαθόσ τε καὶ σοφὸσ τοῦ μὲν ὁμοίου οὐκ ἐθελήσει πλεονεκτεῖν, τοῦ δὲ ἀνομοίου τε καὶ ἐναντίου.

ἐοίκεν, ἔφη.

ὁ δὲ κακόσ τε καὶ ἀμαθὴσ τοῦ τε ὁμοίου καὶ τοῦ ἐναντίου.

φαίνεται.

οὐκοῦν, ὦ Θρασύμαχε, ἦν δ’ ἐγώ, ὁ ἄδικοσ ἡμῖν τοῦ ἀνομοίου τε καὶ ὁμοίου πλεονεκτεῖ;

ἢ οὐχ οὕτωσ ἔλεγεσ; ἔγωγε, ἔφη.

ὁ δέ γε δίκαιοσ τοῦ μὲν ὁμοίου οὐ πλεονεκτήσει, τοῦ δὲ ἀνομοίου;

ναί.

ἐοίκεν ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, ὁ μὲν δίκαιοσ τῷ σοφῷ καὶ ἀγαθῷ, ὁ δὲ ἄδικοσ τῷ κακῷ καὶ ἀμαθεῖ.

κινδυνεύει.

ἀλλὰ μὴν ὡμολογοῦμεν, ᾧ γε ὅμοιοσ ἑκάτεροσ εἰή, τοιοῦτον καὶ ἑκάτερον εἶναι.

ὡμολογοῦμεν γάρ.

ὁ μὲν ἄρα δίκαιοσ ἡμῖν ἀναπέφανται ὢν ἀγαθόσ τε καὶ σοφόσ, ὁ δὲ ἄδικοσ ἀμαθήσ τε καὶ κακόσ.

ὁ δὴ Θρασύμαχοσ ὡμολόγησε μὲν πάντα ταῦτα, οὐχ ὡσ ἐγὼ νῦν ῥᾳδίωσ λέγω, ἀλλ’ ἑλκόμενοσ καὶ μόγισ, μετὰ ἱδρῶτοσ θαυμαστοῦ ὅσου, ἅτε καὶ θέρουσ ὄντοσ ‐ τότε καὶ εἶδον ἐγώ, πρότερον δὲ οὔπω, Θρασύμαχον ἐρυθριῶντα ‐ ἐπειδὴ δὲ οὖν διωμολογησάμεθα τὴν δικαιοσύνην ἀρετὴν εἶναι καὶ σοφίαν, τὴν δὲ ἀδικίαν κακίαν τε καὶ ἀμαθίαν, εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ, τοῦτο μὲν ἡμῖν οὕτω κείσθω, ἔφαμεν δὲ δὴ καὶ ἰσχυρὸν εἶναι τὴν ἀδικίαν.

ἢ οὐ μέμνησαι, ὦ Θρασύμαχε;

μέμνημαι, ἔφη·

ἀλλ’ ἔμοιγε οὐδὲ ἃ νῦν λέγεισ ἀρέσκει, καὶ ἔχω περὶ αὐτῶν λέγειν. εἰ οὖν λέγοιμι, εὖ οἶδ’ ὅτι δημηγορεῖν ἄν με φαίησ. ἢ οὖν ἐά με εἰπεῖν ὅσα βούλομαι, ἤ, εἰ βούλει ἐρωτᾶν, ἐρώτα·

ἐγὼ δέ σοι, ὥσπερ ταῖσ γραυσὶν ταῖσ τοὺσ μύθουσ λεγούσαισ, "εἰε͂ν" ἐρῶ καὶ κατανεύσομαι καὶ ἀνανεύσομαι. μηδαμῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, παρά γε τὴν σαυτοῦ δόξαν.

ὥστε σοί, ἔφη, ἀρέσκειν, ἐπειδήπερ οὐκ ἐᾷσ λέγειν.

καίτοι τί ἄλλο βούλει; οὐδὲν μὰ Δία, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλ’ εἴπερ τοῦτο ποιήσεισ, ποίει·

ἐγὼ δὲ ἐρωτήσω. ἐρώτα δή.

τοῦτο τοίνυν ἐρωτῶ, ὅπερ ἄρτι, ἵνα καὶ ἑξῆσ διασκεψώμεθα τὸν λόγον, ὁποῖόν τι τυγχάνει ὂν δικαιοσύνη πρὸσ ἀδικίαν.

ἐλέχθη γάρ που ὅτι καὶ δυνατώτερον καὶ ἰσχυρότερον εἰή ἀδικία δικαιοσύνησ·

νῦν δέ γ’, ἔφην, εἴπερ σοφία τε καὶ ἀρετή ἐστιν δικαιοσύνη, ῥᾳδίωσ οἶμαι φανήσεται καὶ ἰσχυρότερον ἀδικίασ, ἐπειδήπερ ἐστὶν ἀμαθία ἡ ἀδικία ‐ οὐδεὶσ ἂν ἔτι τοῦτο ἀγνοήσειεν ‐ ἀλλ’ οὔ τι οὕτωσ ἁπλῶσ, ὦ Θρασύμαχε, ἔγωγε ἐπιθυμῶ, ἀλλὰ τῇδέ πῃ σκέψασθαι· πόλιν φαίησ ἂν ἄδικον εἶναι καὶ ἄλλασ πόλεισ ἐπιχειρεῖν δουλοῦσθαι ἀδίκωσ καὶ καταδεδουλῶσθαι, πολλὰσ δὲ καὶ ὑφ’ ἑαυτῇ ἔχειν δουλωσαμένην;

πῶσ γὰρ οὔκ;

ἔφη. καὶ τοῦτό γε ἡ ἀρίστη μάλιστα ποιήσει καὶ τελεώτατα οὖσα ἄδικοσ. μανθάνω, ἔφην, ὅτι σὸσ οὗτοσ ἦν ὁ λόγοσ.

ἀλλὰ τόδε περὶ αὐτοῦ σκοπῶ· πότερον ἡ κρείττων γιγνομένη πόλισ πόλεωσ ἄνευ δικαιοσύνησ τὴν δύναμιν ταύτην ἕξει, ἢ ἀνάγκη αὐτῇ μετὰ δικαιοσύνησ; εἰ μέν, ἔφη, ὡσ σὺ ἄρτι ἔλεγεσ ἔχει ‐ ἡ δικαιοσύνη σοφία ‐ μετὰ δικαιοσύνησ·

εἰ δ’ ὡσ ἐγὼ ἔλεγον, μετὰ ἀδικίασ. πάνυ ἄγαμαι, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε, ὅτι οὐκ ἐπινεύεισ μόνον καὶ ἀνανεύεισ, ἀλλὰ καὶ ἀποκρίνῃ πάνυ καλῶσ.

σοὶ γάρ, ἔφη, χαρίζομαι.

εὖ γε σὺ ποιῶν·

ἀλλὰ δὴ καὶ τόδε μοι χάρισαι καὶ λέγε· δοκεῖσ ἂν ἢ πόλιν ἢ στρατόπεδον ἢ λῃστὰσ ἢ κλέπτασ ἢ ἄλλο τι ἔθνοσ, ὅσα κοινῇ ἐπί τι ἔρχεται ἀδίκωσ, πρᾶξαι ἄν τι δύνασθαι, εἰ ἀδικοῖεν ἀλλήλουσ; οὐ δῆτα, ἦ δ’ ὅσ.

τί δ’ εἰ μὴ ἀδικοῖεν;

οὐ μᾶλλον; πάνυ γε.

στάσεισ γάρ που, ὦ Θρασύμαχε, ἥ γε ἀδικία καὶ μίση καὶ μάχασ ἐν ἀλλήλοισ παρέχει, ἡ δὲ δικαιοσύνη ὁμόνοιαν καὶ φιλίαν·

ἦ γάρ; ἔστω, ἦ δ’ ὅσ, ἵνα σοι μὴ διαφέρωμαι.

ἀλλ’ εὖ γε σὺ ποιῶν, ὦ ἄριστε.

τόδε δέ μοι λέγε· ἀλλήλων πράττειν;

πάνυ γε.

τί δὲ ἂν ἐν δυοῖν ἐγγένηται;

οὐ διοίσονται καὶ μισήσουσιν καὶ ἐχθροὶ ἔσονται ἀλλήλοισ τε καὶ τοῖσ δικαίοισ; ἔσονται, ἔφη.

ἐὰν δὲ δή, ὦ θαυμάσιε, ἐν ἑνὶ ἐγγένηται ἀδικία, μῶν μὴ ἀπολεῖ τὴν αὑτῆσ δύναμιν, ἢ οὐδὲν ἧττον ἕξει;

μηδὲν ἧττον ἐχέτω, ἔφη.

οὐκοῦν τοιάνδε τινὰ φαίνεται ἔχουσα τὴν δύναμιν, οἱάν, ᾧ ἂν ἐγγένηται, εἴτε πόλει τινὶ εἴτε γένει εἴτε στρατοπέδῳ εἴτε ἄλλῳ ὁτῳοῦν, πρῶτον μὲν ἀδύνατον αὐτὸ ποιεῖν πράττειν μεθ’ αὑτοῦ διὰ τὸ στασιάζειν καὶ διαφέρεσθαι, ἔτι δ’ ἐχθρὸν εἶναι ἑαυτῷ τε καὶ τῷ ἐναντίῳ παντὶ καὶ τῷ δικαίῳ;

οὐχ οὕτωσ;

πάνυ γε.

καὶ ἐν ἑνὶ δὴ οἶμαι ἐνοῦσα ταὐτὰ ταῦτα ποιήσει ἅπερ πέφυκεν ἐργάζεσθαι·

πρῶτον μὲν ἀδύνατον αὐτὸν πράττειν ποιήσει στασιάζοντα καὶ οὐχ ὁμονοοῦντα αὐτὸν ἑαυτῷ, ἔπειτα ἐχθρὸν καὶ ἑαυτῷ καὶ τοῖσ δικαίοισ· ἦ γάρ; ναί.

δίκαιοι δέ γ’ εἰσίν, ὦ φίλε, καὶ οἱ θεοί;

ἔστω, ἔφη.

καὶ θεοῖσ ἄρα ἐχθρὸσ ἔσται ὁ ἄδικοσ, ὦ Θρασύμαχε, ὁ δὲ δίκαιοσ φίλοσ.

εὐωχοῦ τοῦ λόγου, ἔφη, θαρρῶν·

οὐ γὰρ ἔγωγέ σοι ἐναντιώσομαι, ἵνα μὴ τοῖσδε ἀπέχθωμαι. ἴθι δή, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ τὰ λοιπά μοι τῆσ ἑστιάσεωσ ἀποπλήρωσον ἀποκρινόμενοσ ὥσπερ καὶ νῦν.

ὅτι μὲν γὰρ καὶ σοφώτεροι καὶ ἀμείνουσ καὶ δυνατώτεροι πράττειν οἱ δίκαιοι φαίνονται, οἱ δὲ ἄδικοι οὐδὲ πράττειν μετ’ ἀλλήλων οἱοῖ́ τε ‐ ἀλλὰ δὴ καὶ οὕσ φαμεν ἐρρωμένωσ πώποτέ τι μετ’ ἀλλήλων κοινῇ πρᾶξαι ἀδίκουσ ὄντασ, τοῦτο οὐ παντάπασιν ἀληθὲσ λέγομεν· οὐ γὰρ ἂν ἀπείχοντο ἀλλήλων κομιδῇ ὄντεσ ἄδικοι, ἀλλὰ δῆλον ὅτι ἐνῆν τισ αὐτοῖσ δικαιοσύνη, ἣ αὐτοὺσ ἐποίει μήτοι καὶ ἀλλήλουσ γε καὶ ἐφ’ οὓσ ᾖσαν ἅμα ἀδικεῖν, δι’ ἣν ἔπραξαν ἃ ἔπραξαν, ὡρ́μησαν δὲ ἐπὶ τὰ ἄδικα ἀδικίᾳ ἡμιμόχθηροι ὄντεσ, ἐπεὶ οἵ γε παμπόνηροι καὶ τελέωσ ἄδικοι τελέωσ εἰσὶ καὶ πράττειν ἀδύνατοι ‐ ταῦτα μὲν οὖν ὅτι οὕτωσ ἔχει μανθάνω, ἀλλ’ οὐχ ὡσ σὺ τὸ πρῶτον ἐτίθεσο·

εἰ δὲ καὶ ἄμεινον ζῶσιν οἱ δίκαιοι τῶν ἀδίκων καὶ εὐδαιμονέστεροί εἰσιν, ὅπερ τὸ ὕστερον προυθέμεθα σκέψασθαι, σκεπτέον.

φαίνονται μὲν οὖν καὶ νῦν, ὥσ γέ μοι δοκεῖ, ἐξ ὧν εἰρήκαμεν· ὅμωσ δ’ ἔτι βέλτιον σκεπτέον. οὐ γὰρ περὶ τοῦ ἐπιτυχόντοσ ὁ λόγοσ, ἀλλὰ περὶ τοῦ ὅντινα τρόπον χρὴ ζῆν. σκόπει δή, ἔφη.

σκοπῶ, ἦν δ’ ἐγώ.

καί μοι λέγε· δοκεῖ τί σοι εἶναι ἵππου ἔργον; ἔμοιγε.

ἆρ’ οὖν τοῦτο ἂν θείησ καὶ ἵππου καὶ ἄλλου ὁτουοῦν ἔργον, ὃ ἂν ἢ μόνῳ ἐκείνῳ ποιῇ τισ ἢ ἄριστα;

οὐ μανθάνω, ἔφη.

ἀλλ’ ὧδε·

ἔσθ’ ὅτῳ ἂν ἄλλῳ ἴδοισ ἢ ὀφθαλμοῖσ; οὐ δῆτα.

τί δέ;

ἀκούσαισ ἄλλῳ ἢ ὠσίν; οὐδαμῶσ.

οὐκοῦν δικαίωσ ἂν ταῦτα τούτων φαμὲν ἔργα εἶναι;

πάνυ γε.

τί δέ;

μαχαίρᾳ ἂν ἀμπέλου κλῆμα ἀποτέμοισ καὶ σμίλῃ καὶ ἄλλοισ πολλοῖσ; πῶσ γὰρ οὔ;

ἀλλ’ οὐδενί γ’ ἂν οἶμαι οὕτω καλῶσ ὡσ δρεπάνῳ τῷ ἐπὶ τούτῳ ἐργασθέντι.

ἀληθῆ.

ἆρ’ οὖν οὐ τοῦτο τούτου ἔργον θήσομεν;

θήσομεν μὲν οὖν.

νῦν δὴ οἶμαι ἄμεινον ἂν μάθοισ ὃ ἄρτι ἠρώτων, πυνθανόμενοσ εἰ οὐ τοῦτο ἑκάστου εἰή ἔργον ὃ ἂν ἢ μόνον τι ἢ κάλλιστα τῶν ἄλλων ἀπεργάζηται.

πράγματοσ ἔργον εἶναι.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ.

οὐκοῦν καὶ ἀρετὴ δοκεῖ σοι εἶναι ἑκάστῳ ᾧπερ καὶ ἔργον τι προστέτακται; ἰώμεν δὲ ἐπὶ τὰ αὐτὰ πάλιν· ὀφθαλμῶν, φαμέν, ἔστι τι ἔργον; ἔστιν.

ἆρ’ οὖν καὶ ἀρετὴ ὀφθαλμῶν ἔστιν;

καὶ ἀρετή.

τί δέ;

ὤτων ἦν τι ἔργον; ναί.

οὐκοῦν καὶ ἀρετή;

καὶ ἀρετή.

τί δὲ πάντων πέρι τῶν ἄλλων;

οὐχ οὕτω; οὕτω.

ἔχε δή·

ἀπεργάσαιντο μὴ ἔχοντα τὴν αὑτῶν οἰκείαν ἀρετήν, ἀλλ’ ἀντὶ τῆσ ἀρετῆσ κακίαν;

καὶ πῶσ ἄν;

ἔφη· τυφλότητα γὰρ ἴσωσ λέγεισ ἀντὶ τῆσ ὄψεωσ. ἥτισ, ἦν δ’ ἐγώ, αὐτῶν ἡ ἀρετή·

οὐ γάρ πω τοῦτο ἐρωτῶ, ἀλλ’ εἰ τῇ οἰκείᾳ μὲν ἀρετῇ τὸ αὑτῶν ἔργον εὖ ἐργάσεται τὰ ἐργαζόμενα, κακίᾳ δὲ κακῶσ. ἀληθέσ, ἔφη, τοῦτό γε λέγεισ.

οὐκοῦν καὶ ὦτα στερόμενα τῆσ αὑτῶν ἀρετῆσ κακῶσ τὸ αὑτῶν ἔργον ἀπεργάσεται;

πάνυ γε.

τίθεμεν οὖν καὶ τἆλλα πάντα εἰσ τὸν αὐτὸν λόγον;

ἔμοιγε δοκεῖ.

ἴθι δή, μετὰ ταῦτα τόδε σκέψαι.

ψυχῆσ ἔστιν τι ἔργον ὃ ἄλλῳ τῶν ὄντων οὐδ’ ἂν ἑνὶ πράξαισ, οἱο͂ν τὸ τοιόνδε· τὸ ἐπιμελεῖσθαι καὶ ἄρχειν καὶ βουλεύεσθαι καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα, ἔσθ’ ὅτῳ ἄλλῳ ἢ ψυχῇ δικαίωσ ἂν αὐτὰ ἀποδοῖμεν καὶ φαῖμεν ἴδια ἐκείνησ εἶναι; οὐδενὶ ἄλλῳ.

τί δ’ αὖ τὸ ζῆν;

οὐ ψυχῆσ φήσομεν ἔργον εἶναι; μάλιστά γ’, ἔφη.

οὐκοῦν καὶ ἀρετήν φαμέν τινα ψυχῆσ εἶναι;

φαμέν.

ἆρ’ οὖν ποτε, ὦ Θρασύμαχε, ψυχὴ τὰ αὑτῆσ ἔργα εὖ ἀπεργάσεται στερομένη τῆσ οἰκείασ ἀρετῆσ, ἢ ἀδύνατον;

ἀδύνατον.

ἀνάγκη ἄρα κακῇ ψυχῇ κακῶσ ἄρχειν καὶ ἐπιμελεῖσθαι, τῇ δὲ ἀγαθῇ πάντα ταῦτα εὖ πράττειν.

ἀνάγκη.

οὐκοῦν ἀρετήν γε συνεχωρήσαμεν ψυχῆσ εἶναι δικαιοσύνην, κακίαν δὲ ἀδικίαν;

συνεχωρήσαμεν γάρ.

ἡ μὲν ἄρα δικαία ψυχὴ καὶ ὁ δίκαιοσ ἀνὴρ εὖ βιώσεται, κακῶσ δὲ ὁ ἄδικοσ.

φαίνεται, ἔφη, κατὰ τὸν σὸν λόγον.

ἀλλὰ μὴν ὅ γε εὖ ζῶν μακάριόσ τε καὶ εὐδαίμων, ὁ δὲ μὴ τἀναντία.

πῶσ γὰρ οὔ;

ὁ μὲν δίκαιοσ ἄρα εὐδαίμων, ὁ δ’ ἄδικοσ ἄθλιοσ.

ἔστω, ἔφη.

ἀλλὰ μὴν ἄθλιόν γε εἶναι οὐ λυσιτελεῖ, εὐδαίμονα δέ.

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐδέποτ’ ἄρα, ὦ μακάριε Θρασύμαχε, λυσιτελέστερον ἀδικία δικαιοσύνησ.

ταῦτα δή σοι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, εἱστιάσθω ἐν τοῖσ Βενδιδίοισ.

ὑπὸ σοῦ γε, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Θρασύμαχε, ἐπειδή μοι πρᾷοσ ἐγένου καὶ χαλεπαίνων ἐπαύσω.

οὐ μέντοι καλῶσ γε εἱστίαμαι, δι’ ἐμαυτὸν ἀλλ’ οὐ διὰ σέ· ἀλλ’ ὥσπερ οἱ λίχνοι τοῦ ἀεὶ παραφερομένου ἀπογεύονται ἁρπάζοντεσ, πρὶν τοῦ προτέρου μετρίωσ ἀπολαῦσαι, καὶ ἐγώ μοι δοκῶ οὕτω, πρὶν ὃ τὸ πρῶτον ἐσκοποῦμεν εὑρεῖν, τὸ δίκαιον ὅτι ποτ’ ἐστίν, ἀφέμενοσ ἐκείνου ὁρμῆσαι ἐπὶ τὸ σκέψασθαι περὶ αὐτοῦ εἴτε κακία ἐστὶν καὶ ἀμαθία, εἴτε σοφία καὶ ἀρετή, καὶ ἐμπεσόντοσ αὖ ὕστερον λόγου, ὅτι λυσιτελέστερον ἡ ἀδικία τῆσ δικαιοσύνησ, οὐκ ἀπεσχόμην τὸ μὴ οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἐλθεῖν ἀπ’ ἐκείνου, ὥστε μοι νυνὶ γέγονεν ἐκ τοῦ διαλόγου μηδὲν εἰδέναι·

ὁπότε γὰρ τὸ δίκαιον μὴ οἶδα ὅ ἐστιν, σχολῇ εἴσομαι εἴτε ἀρετή τισ οὖσα τυγχάνει εἴτε καὶ οὔ, καὶ πότερον ὁ ἔχων αὐτὸ οὐκ εὐδαίμων ἐστὶν ἢ εὐδαίμων.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Republic, book 1

(플라톤, Republic, book 1)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION