헬라어 문장 검색 - ΠλατόΡεπυβλί6́

(플라톤, Republic, book 6)

οἱ μὲν δὴ φιλόσοφοι, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Γλαύκων, καὶ οἱ μὴ διὰ μακροῦ τινοσ διεξελθόντεσ λόγου μόγισ πωσ ἀνεφάνησαν οἵ εἰσιν ἑκάτεροι. ἴσωσ γάρ, ἔφη, διὰ βραχέοσ οὐ ῥᾴδιον.

οὐ φαίνεται, εἶπον·

δίκαιοσ ἀδίκου.

τί οὖν, ἔφη, τὸ μετὰ τοῦτο ἡμῖν;

τί δ’ ἄλλο, ἦν δ’ ἐγώ, ἢ τὸ ἑξῆσ;

ἐπειδὴ φιλόσοφοι μὲν οἱ τοῦ ἀεὶ κατὰ ταὐτὰ ὡσαύτωσ ἔχοντοσ δυνάμενοι ἐφάπτεσθαι, οἱ δὲ μὴ ἀλλ’ ἐν πολλοῖσ καὶ παντοίωσ ἴσχουσιν πλανώμενοι οὐ φιλόσοφοι, ποτέρουσ δὴ δεῖ πόλεωσ ἡγεμόνασ εἶναι; πῶσ οὖν λέγοντεσ ἂν αὐτό, ἔφη, μετρίωσ λέγοιμεν;

φύλακασ.

ὀρθῶσ, ἔφη.

τόδε δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ἆρα δῆλον, εἴτε τυφλὸν εἴτε ὀξὺ ὁρῶντα χρὴ φύλακα τηρεῖν ὁτιοῦν;

καὶ πῶσ, ἔφη, οὐ δῆλον;

καὶ θεώμενοι ὡσ οἱο͂́ν τε ἀκριβέστατα, οὕτω δὴ καὶ τὰ ἐνθάδε νόμιμα καλῶν τε πέρι καὶ δικαίων καὶ ἀγαθῶν τίθεσθαί τε, ἐὰν δέῃ τίθεσθαι, καὶ τὰ κείμενα φυλάττοντεσ σῴζειν;

οὐ μὰ τὸν Δία, ἦ δ’ ὅσ, οὐ πολύ τι διαφέρει.

τούτουσ οὖν μᾶλλον φύλακασ στησόμεθα ἢ τοὺσ ἐγνωκότασ μὲν ἕκαστον τὸ ὄν, ἐμπειρίᾳ δὲ μηδὲν ἐκείνων ἐλλείποντασ μηδ’ ἐν ἄλλῳ μηδενὶ μέρει ἀρετῆσ ὑστεροῦντασ;

ἄτοπον μεντἄν, ἔφη, εἰή ἄλλουσ αἱρεῖσθαι, εἴ γε τἆλλα μὴ ἐλλείποιντο·

τούτῳ γὰρ αὐτῷ σχεδόν τι τῷ μεγίστῳ ἂν προέχοιεν. οὐκοῦν τοῦτο δὴ λέγωμεν, τίνα τρόπον οἱοῖ́ τ’ ἔσονται οἱ αὐτοὶ κἀκεῖνα καὶ ταῦτα ἔχειν;

πάνυ μὲν οὖν.

ὃ τοίνυν ἀρχόμενοι τούτου τοῦ λόγου ἐλέγομεν, τὴν φύσιν αὐτῶν πρῶτον δεῖ καταμαθεῖν·

καὶ οἶμαι, ἐὰν ἐκείνην ἱκανῶσ ὁμολογήσωμεν, ὁμολογήσειν καὶ ὅτι οἱοῖ́ τε ταῦτα ἔχειν οἱ αὐτοί, ὅτι τε οὐκ ἄλλουσ πόλεων ἡγεμόνασ δεῖ εἶναι ἢ τούτουσ. πῶσ;

ἡμῖν ὅτι μαθήματόσ γε ἀεὶ ἐρῶσιν ὃ ἂν αὐτοῖσ δηλοῖ ἐκείνησ τῆσ οὐσίασ τῆσ ἀεὶ οὔσησ καὶ μὴ πλανωμένησ ὑπὸ γενέσεωσ καὶ φθορᾶσ.

ὡμολογήσθω.

καὶ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ὅτι πάσησ αὐτῆσ, καὶ οὔτε σμικροῦ οὔτε μείζονοσ οὔτε τιμιωτέρου οὔτε ἀτιμοτέρου μέρουσ ἑκόντεσ ἀφίενται, ὥσπερ ἐν τοῖσ πρόσθεν περί τε τῶν φιλοτίμων καὶ ἐρωτικῶν διήλθομεν.

ὀρθῶσ, ἔφη, λέγεισ.

τούτῳ ἐν τῇ φύσει οἳ ἂν μέλλωσιν ἔσεσθαι οἱούσ ἐλέγομεν.

τὸ ποῖον;

τὴν ἀψεύδειαν καὶ τὸ ἑκόντασ εἶναι μηδαμῇ προσδέχεσθαι τὸ ψεῦδοσ ἀλλὰ μισεῖν, τὴν δ’ ἀλήθειαν στέργειν.

εἰκόσ γ’, ἔφη.

οὐ μόνον γε, ὦ φίλε, εἰκόσ, ἀλλὰ καὶ πᾶσα ἀνάγκη τὸν ἐρωτικῶσ του φύσει ἔχοντα πᾶν τὸ συγγενέσ τε καὶ οἰκεῖον τῶν παιδικῶν ἀγαπᾶν.

ὀρθῶσ, ἔφη.

ἦ οὖν οἰκειότερον σοφίᾳ τι ἀληθείασ ἂν εὑρ́οισ;

καὶ πῶσ;

ἦ δ’ ὅσ. φιλοψευδῆ;

οὐδαμῶσ γε.

τὸν ἄρα τῷ ὄντι φιλομαθῆ πάσησ ἀληθείασ δεῖ εὐθὺσ ἐκ νέου ὅτι μάλιστα ὀρέγεσθαι.

παντελῶσ γε.

ἀλλὰ μὴν ὅτῳ γε εἰσ ἕν τι αἱ ἐπιθυμίαι σφόδρα ῥέπουσιν, ἴσμεν που ὅτι εἰσ τἆλλα τούτῳ ἀσθενέστεραι, ὥσπερ ῥεῦμα ἐκεῖσε ἀπωχετευμένον.

τί μήν;

ἀληθῶσ φιλόσοφόσ τισ εἰή.

μεγάλη ἀνάγκη.

σώφρων μὴν ὅ γε τοιοῦτοσ καὶ οὐδαμῇ φιλοχρήματοσ·

ὧν γὰρ ἕνεκα χρήματα μετὰ πολλῆσ δαπάνησ σπουδάζεται, ἄλλῳ τινὶ μᾶλλον ἢ τούτῳ προσήκει σπουδάζειν. οὕτω.

καὶ μήν που καὶ τόδε δεῖ σκοπεῖν, ὅταν κρίνειν μέλλῃσ φύσιν φιλόσοφόν τε καὶ μή.

τὸ ποῖον;

μή σε λάθῃ μετέχουσα ἀνελευθερίασ·

ἐναντιώτατον γάρ που σμικρολογία ψυχῇ μελλούσῃ τοῦ ὅλου καὶ παντὸσ ἀεὶ ἐπορέξεσθαι θείου τε καὶ ἀνθρωπίνου. ἀληθέστατα, ἔφη.

ἡῖ οὖν ὑπάρχει διανοίᾳ μεγαλοπρέπεια καὶ θεωρία παντὸσ μὲν χρόνου, πάσησ δὲ οὐσίασ, οἱο͂́ν τε οἰεί τούτῳ μέγα τι δοκεῖν εἶναι τὸν ἀνθρώπινον βίον;

ἀδύνατον, ἦ δ’ ὅσ.

οὐκοῦν καὶ θάνατον οὐ δεινόν τι ἡγήσεται ὁ τοιοῦτοσ;

ἥκιστά γε.

δειλῇ δὴ καὶ ἀνελευθέρῳ φύσει φιλοσοφίασ ἀληθινῆσ, ὡσ ἐοίκεν, οὐκ ἂν μετείη.

οὔ μοι δοκεῖ.

τί οὖν;

ὁ κόσμιοσ καὶ μὴ φιλοχρήματοσ μηδ’ ἀνελεύθεροσ μηδ’ ἀλαζὼν μηδὲ δειλὸσ ἔσθ’ ὅπῃ ἂν δυσσύμβολοσ ἢ ἄδικοσ γένοιτο; οὐκ ἔστιν.

καὶ τοῦτο δὴ ψυχὴν σκοπῶν φιλόσοφον καὶ μὴ εὐθὺσ νέου ὄντοσ ἐπισκέψῃ, εἰ ἄρα δικαία τε καὶ ἥμεροσ ἢ δυσκοινώνητοσ καὶ ἀγρία.

πάνυ μὲν οὖν.

οὐ μὴν οὐδὲ τόδε παραλείψεισ, ὡσ ἐγᾦμαι.

τὸ ποῖον;

εὐμαθὴσ ἢ δυσμαθήσ.

ἢ προσδοκᾷσ ποτέ τινά τι ἱκανῶσ ἂν στέρξαι, ὃ πράττων ἂν ἀλγῶν τε πράττοι καὶ μόγισ σμικρὸν ἀνύτων; οὐκ ἂν γένοιτο.

τί δ’ εἰ μηδὲν ὧν μάθοι σῴζειν δύναιτο, λήθησ ὢν πλέωσ;

ἆρ’ ἂν οἱο͂́σ τ’ εἰή ἐπιστήμησ μὴ κενὸσ εἶναι; καὶ πῶσ;

ἀνόνητα δὴ πονῶν οὐκ οἰεί ἀναγκασθήσεται τελευτῶν αὑτόν τε μισεῖν καὶ τὴν τοιαύτην πρᾶξιν;

πῶσ δ’ οὔ;

ἐπιλήσμονα ἄρα ψυχὴν ἐν ταῖσ ἱκανῶσ φιλοσόφοισ μή ποτε ἐγκρίνωμεν, ἀλλὰ μνημονικὴν αὐτὴν ζητῶμεν δεῖν εἶναι.

παντάπασι μὲν οὖν.

ἀλλ’ οὐ μὴν τό γε τῆσ ἀμούσου τε καὶ ἀσχήμονοσ φύσεωσ ἄλλοσέ ποι ἂν φαῖμεν ἕλκειν ἢ εἰσ ἀμετρίαν.

τί μήν;

ἀλήθειαν δ’ ἀμετρίᾳ ἡγῇ συγγενῆ εἶναι ἢ ἐμμετρίᾳ;

ἐμμετρίᾳ.

ἔμμετρον ἄρα καὶ εὔχαριν ζητῶμεν πρὸσ τοῖσ ἄλλοισ διάνοιαν φύσει, ἣν ἐπὶ τὴν τοῦ ὄντοσ ἰδέαν ἑκάστου τὸ αὐτοφυὲσ εὐάγωγον παρέξει.

πῶσ δ’ οὔ;

τί οὖν;

μή πῃ δοκοῦμέν σοι οὐκ ἀναγκαῖα ἕκαστα διεληλυθέναι καὶ ἑπόμενα ἀλλήλοισ τῇ μελλούσῃ τοῦ ὄντοσ ἱκανῶσ τε καὶ τελέωσ ψυχῇ μεταλήψεσθαι; ἀναγκαιότατα μὲν οὖν, ἔφη.

ἔστιν οὖν ὅπῃ μέμψῃ τοιοῦτον ἐπιτήδευμα, ὃ μή ποτ’ ἄν τισ οἱο͂́σ τε γένοιτο ἱκανῶσ ἐπιτηδεῦσαι, εἰ μὴ φύσει εἰή μνήμων, εὐμαθήσ, μεγαλοπρεπήσ, εὔχαρισ, φίλοσ τε καὶ συγγενὴσ ἀληθείασ, δικαιοσύνησ, ἀνδρείασ, σωφροσύνησ;

οὐδ’ ἂν ὁ Μῶμοσ, ἔφη, τό γε τοιοῦτον μέμψαιτο.

ἀλλ’, ἦν δ’ ἐγώ, τελειωθεῖσι τοῖσ τοιούτοισ παιδείᾳ τε καὶ ἡλικίᾳ ἆρα οὐ μόνοισ ἂν τὴν πόλιν ἐπιτρέποισ;

καὶ ὁ Ἀδείμαντοσ, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη, πρὸσ μὲν ταῦτά σοι οὐδεὶσ ἂν οἱο͂́σ τ’ εἰή ἀντειπεῖν.

ἀλλὰ γὰρ τοιόνδε τι πάσχουσιν οἱ ἀκούοντεσ ἑκάστοτε ἃ νῦν λέγεισ· ἡγοῦνται δι’ ἀπειρίαν τοῦ ἐρωτᾶν καὶ ἀποκρίνεσθαι ὑπὸ τοῦ λόγου παρ’ ἕκαστον τὸ ἐρώτημα σμικρὸν παραγόμενοι, ἁθροισθέντων τῶν σμικρῶν ἐπὶ τελευτῆσ τῶν λόγων μέγα τὸ σφάλμα καὶ ἐναντίον τοῖσ πρώτοισ ἀναφαίνεσθαι, καὶ ὥσπερ ὑπὸ τῶν πεττεύειν δεινῶν οἱ μὴ τελευτῶντεσ ἀποκλείονται καὶ οὐκ ἔχουσιν ὅτι φέρωσιν, οὕτω καὶ σφεῖσ τελευτῶντεσ ἀποκλείεσθαι καὶ οὐκ ἔχειν ὅτι λέγωσιν ὑπὸ πεττείασ αὖ ταύτησ τινὸσ ἑτέρασ, οὐκ ἐν ψήφοισ ἀλλ’ ἐν λόγοισ· ἐπεὶ τό γε ἀληθὲσ οὐδέν τι μᾶλλον ταύτῃ ἔχειν.

λέγω δ’ εἰσ τὸ παρὸν ἀποβλέψασ. ἀπαλλάττωνται, ἀλλὰ μακρότερον ἐνδιατρίψωσιν, τοὺσ μὲν πλείστουσ καὶ πάνυ ἀλλοκότουσ γιγνομένουσ, ἵνα μὴ παμπονήρουσ εἴπωμεν, τοὺσ δ’ ἐπιεικεστάτουσ δοκοῦντασ ὅμωσ τοῦτό γε ὑπὸ τοῦ ἐπιτηδεύματοσ οὗ σὺ ἐπαινεῖσ πάσχοντασ, ἀχρήστουσ ταῖσ πόλεσι γιγνομένουσ.

καὶ ἐγὼ ἀκούσασ, οἰεί οὖν, εἶπον, τοὺσ ταῦτα λέγοντασ ψεύδεσθαι;

οὐκ οἶδα, ἦ δ’ ὅσ, ἀλλὰ τὸ σοὶ δοκοῦν ἡδέωσ ἂν ἀκούοιμι.

ἀκούοισ ἂν ὅτι ἔμοιγε φαίνονται τἀληθῆ λέγειν.

πῶσ οὖν, ἔφη, εὖ ἔχει λέγειν ὅτι οὐ πρότερον κακῶν παύσονται αἱ πόλεισ, πρὶν ἂν ἐν αὐταῖσ οἱ φιλόσοφοι ἄρξωσιν, οὓσ ἀχρήστουσ ὁμολογοῦμεν αὐταῖσ εἶναι;

ἐρωτᾷσ, ἦν δ’ ἐγώ, ἐρώτημα δεόμενον ἀποκρίσεωσ δι’ εἰκόνοσ λεγομένησ.

σὺ δέ γε, ἔφη, οἶμαι οὐκ εἰώθασ δι’ εἰκόνων λέγειν.

εἰε͂ν, εἶπον·

σκώπτεισ ἐμβεβληκώσ με εἰσ λόγον οὕτω δυσαπόδεικτον; ἄκουε δ’ οὖν τῆσ εἰκόνοσ, ἵν’ ἔτι μᾶλλον ἴδῃσ ὡσ γλίσχρωσ εἰκάζω.

οὕτω γὰρ χαλεπὸν τὸ πάθοσ τῶν ἐπιεικεστάτων, ὃ πρὸσ τὰσ πόλεισ πεπόνθασιν, ὥστε οὐδ’ ἔστιν ἓν οὐδὲν ἄλλο τοιοῦτον πεπονθόσ, ἀλλὰ δεῖ ἐκ πολλῶν αὐτὸ συναγαγεῖν εἰκάζοντα καὶ ἀπολογούμενον ὑπὲρ αὐτῶν, οἱο͂ν οἱ γραφῆσ τραγελάφουσ καὶ τὰ τοιαῦτα μειγνύντεσ γράφουσιν. νόησον γὰρ τοιουτονὶ γενόμενον εἴτε πολλῶν νεῶν πέρι εἴτε μιᾶσ· ἐάντε τινεσ βούλωνται ἐάντε μή, μήτε τέχνην τούτου μήτε μελέτην οἰόμενοι δυνατὸν εἶναι λαβεῖν ἅμα καὶ τὴν κυβερνητικήν.

τε καὶ ἀδολέσχην καὶ ἄχρηστόν σφισι καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἐν ταῖσ οὕτω κατεσκευασμέναισ ναυσὶ πλωτήρων;

καὶ μάλα, ἔφη ὁ Ἀδείμαντοσ.

οὐ δή, ἦν δ’ ἐγώ, οἶμαι δεῖσθαί σε ἐξεταζομένην τὴν εἰκόνα ἰδεῖν, ὅτι ταῖσ πόλεσι πρὸσ τοὺσ ἀληθινοὺσ φιλοσόφουσ τὴν διάθεσιν ἐοίκεν, ἀλλὰ μανθάνειν ὃ λέγω.

καὶ μάλ’, ἔφη.

εἰ ἐτιμῶντο.

ἀλλὰ διδάξω, ἔφη.

καὶ ὅτι τοίνυν τἀληθῆ λέγεισ, ὡσ ἄχρηστοι τοῖσ πολλοῖσ οἱ ἐπιεικέστατοι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ·

τῆσ μέντοι ἀχρηστίασ τοὺσ μὴ χρωμένουσ κέλευε αἰτιᾶσθαι, ἀλλὰ μὴ τοὺσ ἐπιεικεῖσ. εἶναι ἐπὶ ἰατρῶν θύρασ ἰέναι καὶ πάντα τὸν ἄρχεσθαι δεόμενον ἐπὶ τὰσ τοῦ ἄρχειν δυναμένου, οὐ τὸν ἄρχοντα δεῖσθαι τῶν ἀρχομένων ἄρχεσθαι, οὗ ἂν τῇ ἀληθείᾳ τι ὄφελοσ ᾖ.

ἀλλὰ τοὺσ νῦν πολιτικοὺσ ἄρχοντασ ἀπεικάζων οἷσ ἄρτι ἐλέγομεν ναύταισ οὐχ ἁμαρτήσῃ, καὶ τοὺσ ὑπὸ τούτων ἀχρήστουσ λεγομένουσ καὶ μετεωρολέσχασ τοῖσ ὡσ ἀληθῶσ κυβερνήταισ. ὀρθότατα, ἔφη.

ἔκ τε τοίνυν τούτων καὶ ἐν τούτοισ οὐ ῥᾴδιον εὐδοκιμεῖν τὸ βέλτιστον ἐπιτήδευμα ὑπὸ τῶν τἀναντία ἐπιτηδευόντων·

πολὺ δὲ μεγίστη καὶ ἰσχυροτάτη διαβολὴ γίγνεται φιλοσοφίᾳ διὰ τοὺσ τὰ τοιαῦτα φάσκοντασ ἐπιτηδεύειν, οὓσ δὴ σὺ φῂσ τὸν ἐγκαλοῦντα τῇ φιλοσοφίᾳ λέγειν ὡσ παμπόνηροι οἱ πλεῖστοι τῶν ἰόντων ἐπ’ αὐτήν, οἱ δὲ ἐπιεικέστατοι ἄχρηστοι, καὶ ἐγὼ συνεχώρησα ἀληθῆ σε λέγειν.

ἦ γάρ; ναί.

οὐκοῦν τῆσ μὲν τῶν ἐπιεικῶν ἀχρηστίασ τὴν αἰτίαν διεληλύθαμεν;

καὶ μάλα.

ἂν δυνώμεθα, πειραθῶμεν δεῖξαι;

πάνυ μὲν οὖν.

ἀκούωμεν δὴ καὶ λέγωμεν ἐκεῖθεν ἀναμνησθέντεσ, ὅθεν διῇμεν τὴν φύσιν οἱο͂ν ἀνάγκη φῦναι τὸν καλόν τε κἀγαθὸν ἐσόμενον.

ἡγεῖτο δ’ αὐτῷ, εἰ νῷ ἔχεισ, πρῶτον μὲν ἀλήθεια, ἣν διώκειν αὐτὸν πάντωσ καὶ πάντῃ ἔδει ἢ ἀλαζόνι ὄντι μηδαμῇ μετεῖναι φιλοσοφίασ ἀληθινῆσ.

ἦν γὰρ οὕτω λεγόμενον.

οὐκοῦν ἓν μὲν τοῦτο σφόδρα οὕτω παρὰ δόξαν τοῖσ νῦν δοκουμένοισ περὶ αὐτοῦ;

καὶ μάλα, ἔφη.

ἐπιμένοι ἐπὶ τοῖσ δοξαζομένοισ εἶναι πολλοῖσ ἑκάστοισ, ἀλλ’ ἰοί καὶ οὐκ ἀμβλύνοιτο οὐδ’ ἀπολήγοι τοῦ ἔρωτοσ, πρὶν αὐτοῦ ὃ ἔστιν ἑκάστου τῆσ φύσεωσ ἅψασθαι ᾧ προσήκει ψυχῆσ ἐφάπτεσθαι τοῦ τοιούτου ‐ προσήκει δὲ συγγενεῖ ‐ ᾧ πλησιάσασ καὶ μιγεὶσ τῷ ὄντι ὄντωσ, γεννήσασ νοῦν καὶ ἀλήθειαν, γνοίη τε καὶ ἀληθῶσ ζῴη καὶ τρέφοιτο καὶ οὕτω λήγοι ὠδῖνοσ, πρὶν δ’ οὔ;

ὡσ οἱο͂́ν τ’, ἔφη, μετριώτατα.

τί οὖν;

τούτῳ τι μετέσται ψεῦδοσ ἀγαπᾶν ἢ πᾶν τοὐναντίον μισεῖν; μισεῖν, ἔφη.

ἡγουμένησ δὴ ἀληθείασ οὐκ ἄν ποτε οἶμαι φαμὲν αὐτῇ χορὸν κακῶν ἀκολουθῆσαι.

πῶσ γάρ;

ἀλλ’ ὑγιέσ τε καὶ δίκαιον ἦθοσ, ᾧ καὶ σωφροσύνην ἕπεσθαι.

ὀρθῶσ, ἔφη.

καὶ δὴ τὸν ἄλλον τῆσ φιλοσόφου φύσεωσ χορὸν τί δεῖ πάλιν ἐξ ἀρχῆσ ἀναγκάζοντα τάττειν;

μέμνησαι γάρ που ὅτι συνέβη προσῆκον τούτοισ ἀνδρεία, μεγαλοπρέπεια, εὐμάθεια, μνήμη· ὁμολογεῖν οἷσ λέγομεν, ἐάσασ δὲ τοὺσ λόγουσ, εἰσ αὐτοὺσ ἀποβλέψασ περὶ ὧν ὁ λόγοσ, φαίη ὁρᾶν αὐτῶν τοὺσ μὲν ἀχρήστουσ, τοὺσ δὲ πολλοὺσ κακοὺσ πᾶσαν κακίαν, τῆσ διαβολῆσ τὴν αἰτίαν ἐπισκοποῦντεσ ἐπὶ τούτῳ νῦν γεγόναμεν, τί ποθ’ οἱ πολλοὶ κακοί, καὶ τούτου δὴ ἕνεκα πάλιν ἀνειλήφαμεν τὴν τῶν ἀληθῶσ φιλοσόφων φύσιν καὶ ἐξ ἀνάγκησ ὡρισάμεθα.

ἔστιν, ἔφη, ταῦτα.

ταύτησ δή, ἦν δ’ ἐγώ, τῆσ φύσεωσ δεῖ θεάσασθαι τὰσ φθοράσ, ὡσ διόλλυται ἐν πολλοῖσ, σμικρὸν δέ τι ἐκφεύγει, οὓσ δὴ καὶ οὐ πονηρούσ, ἀχρήστουσ δὲ καλοῦσι·

τοῦτο αὖ τὰσ μιμουμένασ ταύτην καὶ εἰσ τὸ ἐπιτήδευμα καθισταμένασ αὐτῆσ, οἱαῖ οὖσαι φύσεισ ψυχῶν εἰσ ἀνάξιον καὶ μεῖζον ἑαυτῶν ἀφικνούμεναι ἐπιτήδευμα, πολλαχῇ πλημμελοῦσαι, πανταχῇ καὶ ἐπὶ πάντασ δόξαν οἱάν λέγεισ φιλοσοφίᾳ προσῆψαν.

τίνασ δέ, ἔφη, τὰσ διαφθορὰσ λέγεισ;

ἐγώ σοι, εἶπον, ἂν οἱο͂́σ τε γένωμαι, πειράσομαι διελθεῖν.

τόδε μὲν οὖν οἶμαι πᾶσ ἡμῖν ὁμολογήσει, τοιαύτην φύσιν καὶ πάντα ἔχουσαν ὅσα προσετάξαμεν νυνδή, εἰ τελέωσ μέλλοι φιλόσοφοσ γενέσθαι, ὀλιγάκισ ἐν ἀνθρώποισ φύεσθαι καὶ ὀλίγασ. ἢ οὐκ οἰεί;

σφόδρα γε.

τούτων δὴ τῶν ὀλίγων σκόπει ὡσ πολλοὶ ὄλεθροι καὶ μεγάλοι.

τίνεσ δή;

ὃ μὲν πάντων θαυμαστότατον ἀκοῦσαι, ὅτι ἓν ἕκαστον ὧν ἐπῃνέσαμεν τῆσ φύσεωσ ἀπόλλυσι τὴν ἔχουσαν ψυχὴν καὶ ἀποσπᾷ φιλοσοφίασ.

λέγω δὲ ἀνδρείαν, σωφροσύνην καὶ πάντα ἃ διήλθομεν. ἄτοπον, ἔφη, ἀκοῦσαι.

ἔτι τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, πρὸσ τούτοισ τὰ λεγόμενα ἀγαθὰ πάντα φθείρει καὶ ἀποσπᾷ, κάλλοσ καὶ πλοῦτοσ καὶ ἰσχὺσ σώματοσ καὶ συγγένεια ἐρρωμένη ἐν πόλει καὶ πάντα τὰ τούτων οἰκεῖα·

ἔχεισ γὰρ τὸν τύπον ὧν λέγω. ἔχω, ἔφη·

καὶ ἡδέωσ γ’ ἂν ἀκριβέστερον ἃ λέγεισ πυθοίμην. λαβοῦ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅλου αὐτοῦ ὀρθῶσ, καί σοι εὔδηλόν τε φανεῖται καὶ οὐκ ἄτοπα δόξει τὰ προειρημένα περὶ αὐτῶν.

πῶσ οὖν, ἔφη, κελεύεισ;

παντόσ, ἦν δ’ ἐγώ, σπέρματοσ πέρι ἢ φυτοῦ, εἴτε ἐγγείων εἴτε τῶν ζῴων, ἴσμεν ὅτι τὸ μὴ τυχὸν τροφῆσ ἧσ προσήκει ἑκάστῳ μηδ’ ὡρ́ασ μηδὲ τόπου, ὅσῳ ἂν ἐρρωμενέστερον ᾖ, τοσούτῳ πλειόνων ἐνδεῖ τῶν πρεπόντων·

ἀγαθῷ γάρ που κακὸν ἐναντιώτερον ἢ τῷ μὴ ἀγαθῷ. πῶσ δ’ οὔ;

ἔχει δὴ οἶμαι λόγον τὴν ἀρίστην φύσιν ἐν ἀλλοτριωτέρᾳ οὖσαν τροφῇ κάκιον ἀπαλλάττειν τῆσ φαύλησ.

ἔχει.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Ἀδείμαντε, καὶ τὰσ ψυχὰσ οὕτω φῶμεν τὰσ εὐφυεστάτασ κακῆσ παιδαγωγίασ τυχούσασ διαφερόντωσ κακὰσ γίγνεσθαι;

ἢ οἰεί τὰ μεγάλα ἀδικήματα καὶ τὴν ἄκρατον πονηρίαν ἐκ φαύλησ ἀλλ’ οὐκ ἐκ νεανικῆσ φύσεωσ τροφῇ διολομένησ γίγνεσθαι, ἀσθενῆ δὲ φύσιν μεγάλων οὔτε ἀγαθῶν οὔτε κακῶν αἰτίαν ποτὲ ἔσεσθαι; οὔκ, ἀλλά, ἦ δ’ ὅσ, οὕτωσ.

ἣν τοίνυν ἔθεμεν τοῦ φιλοσόφου φύσιν, ἂν μὲν οἶμαι μαθήσεωσ προσηκούσησ τύχῃ, εἰσ πᾶσαν ἀρετὴν ἀνάγκη αὐξανομένην ἀφικνεῖσθαι, ἐὰν δὲ μὴ ἐν προσηκούσῃ σπαρεῖσά τε καὶ φυτευθεῖσα τρέφηται, εἰσ πάντα τἀναντία αὖ, ἐὰν μή τισ αὐτῇ βοηθήσασ θεῶν τύχῃ.

μὲν εἶναι σοφιστάσ, παιδεύειν δὲ τελεώτατα καὶ ἀπεργάζεσθαι οἱούσ βούλονται εἶναι καὶ νέουσ καὶ πρεσβυτέρουσ καὶ ἄνδρασ καὶ γυναῖκασ;

πότε δή;

ἦ δ’ ὅσ. ὅταν, εἶπον, συγκαθεζόμενοι ἁθρόοι πολλοὶ εἰσ ἐκκλησίασ ἢ εἰσ δικαστήρια ἢ θέατρα ἢ στρατόπεδα ἤ τινα ἄλλον κοινὸν πλήθουσ σύλλογον σὺν πολλῷ θορύβῳ τὰ μὲν ψέγωσι τῶν λεγομένων ἢ πραττομένων, τὰ δὲ ἐπαινῶσιν, ὑπερβαλλόντωσ ἑκάτερα, καὶ ἐκβοῶντεσ καὶ κροτοῦντεσ, πρὸσ δ’ αὐτοῖσ αἵ τε πέτραι καὶ ὁ τόποσ ἐν ᾧ ἂν ὦσιν ἐπηχοῦντεσ διπλάσιον θόρυβον παρέχωσι τοῦ ψόγου καὶ ἐπαίνου.

ἐν δὴ τῷ τοιούτῳ τὸν νέον, τὸ λεγόμενον, τίνα οἰεί καρδίαν ἴσχειν;

ἢ ποίαν ἂν αὐτῷ παιδείαν ἰδιωτικὴν ἀνθέξειν, ἣν οὐ κατακλυσθεῖσαν ὑπὸ τοῦ τοιούτου ψόγου ἢ ἐπαίνου οἰχήσεσθαι φερομένην κατὰ ῥοῦν ᾗ ἂν οὗτοσ φέρῃ, καὶ φήσειν τε τὰ αὐτὰ τούτοισ καλὰ καὶ αἰσχρὰ εἶναι, καὶ ἐπιτηδεύσειν ἅπερ ἂν οὗτοι, καὶ ἔσεσθαι τοιοῦτον; πολλή, ἦ δ’ ὅσ, ὦ Σώκρατεσ, ἀνάγκη.

καὶ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, οὔπω τὴν μεγίστην ἀνάγκην εἰρήκαμεν.

ποίαν;

ἔφη. ἣν ἔργῳ προστιθέασι λόγῳ μὴ πείθοντεσ οὗτοι οἱ παιδευταί τε καὶ σοφισταί.

ἢ οὐκ οἶσθα ὅτι τὸν μὴ πειθόμενον ἀτιμίαισ τε καὶ χρήμασι καὶ θανάτοισ κολάζουσι; καὶ μάλα, ἔφη, σφόδρα.

τίνα οὖν ἄλλον σοφιστὴν οἰεί ἢ ποίουσ ἰδιωτικοὺσ λόγουσ ἐναντία τούτοισ τείνοντασ κρατήσειν;

οἶμαι μὲν οὐδένα, ἦ δ’ ὅσ.

οὐ γάρ, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλὰ καὶ τὸ ἐπιχειρεῖν πολλὴ ἄνοια.

οὔτε γὰρ γίγνεται οὔτε γέγονεν οὐδὲ οὖν μὴ γένηται ἀλλοῖον ἦθοσ πρὸσ ἀρετὴν παρὰ τὴν τούτων παιδείαν πεπαιδευμένον, ἀνθρώπειον, ὦ ἑταῖρε ‐ θεῖον μέντοι κατὰ τὴν παροιμίαν ἐξαιρῶμεν λόγου· καὶ γένηται οἱο͂ν δεῖ ἐν τοιαύτῃ καταστάσει πολιτειῶν, θεοῦ μοῖραν αὐτὸ σῶσαι λέγων οὐ κακῶσ ἐρεῖσ.

οὐδ’ ἐμοὶ ἄλλωσ, ἔφη, δοκεῖ.

ἔτι τοίνυν σοι, ἦν δ’ ἐγώ, πρὸσ τούτοισ καὶ τόδε δοξάτω.

τὸ ποῖον;

ἕκαστοσ τῶν μισθαρνούντων ἰδιωτῶν, οὓσ δὴ οὗτοι σοφιστὰσ καλοῦσι καὶ ἀντιτέχνουσ ἡγοῦνται, μὴ ἄλλα παιδεύειν ἢ ταῦτα τὰ τῶν πολλῶν δόγματα, ἃ δοξάζουσιν ὅταν ἁθροισθῶσιν, καὶ σοφίαν ταύτην καλεῖν·

ἐπιθυμίασ κατεμάνθανεν, ὅπῃ τε προσελθεῖν χρὴ καὶ ὅπῃ ἅψασθαι αὐτοῦ, καὶ ὁπότε χαλεπώτατον ἢ πρᾳότατον καὶ ἐκ τίνων γίγνεται, καὶ φωνὰσ δὴ ἐφ’ οἷσ ἑκάστασ εἰώθεν φθέγγεσθαι, καὶ οἱάσ αὖ ἄλλου φθεγγομένου ἡμεροῦταί τε καὶ ἀγριαίνει, καταμαθὼν δὲ ταῦτα πάντα συνουσίᾳ τε καὶ χρόνου τριβῇ σοφίαν τε καλέσειεν καὶ ὡσ τέχνην συστησάμενοσ ἐπὶ διδασκαλίαν τρέποιτο, μηδὲν εἰδὼσ τῇ ἀληθείᾳ τούτων τῶν δογμάτων τε καὶ ἐπιθυμιῶν ὅτι καλὸν ἢ αἰσχρὸν ἢ ἀγαθὸν ἢ κακὸν ἢ δίκαιον ἢ ἄδικον, ὀνομάζοι δὲ πάντα ταῦτα ἐπὶ ταῖσ τοῦ μεγάλου ζῴου δόξαισ, οἷσ μὲν χαίροι ἐκεῖνο ἀγαθὰ καλῶν, οἷσ δὲ ἄχθοιτο κακά, ἄλλον δὲ μηδένα ἔχοι λόγον περὶ αὐτῶν, ἀλλὰ τἀναγκαῖα δίκαια καλοῖ καὶ καλά, τὴν δὲ τοῦ ἀναγκαίου καὶ ἀγαθοῦ φύσιν, ὅσον διαφέρει τῷ ὄντι, μήτε ἑωρακὼσ εἰή μήτε ἄλλῳ δυνατὸσ δεῖξαι.

τοιοῦτοσ δὴ ὢν πρὸσ Διὸσ οὐκ ἄτοποσ ἄν σοι δοκεῖ εἶναι παιδευτήσ;

ἔμοιγ’, ἔφη.

ἦ οὖν τι τούτου δοκεῖ διαφέρειν ὁ τὴν τῶν πολλῶν καὶ παντοδαπῶν συνιόντων ὀργὴν καὶ ἡδονὰσ κατανενοηκέναι σοφίαν ἡγούμενοσ, εἴτ’ ἐν γραφικῇ εἴτ’ ἐν μουσικῇ εἴτε δὴ ἐν πολιτικῇ;

ὅτι μὲν γὰρ ἄν τισ τούτοισ ὁμιλῇ ἐπιδεικνύμενοσ, ἢ ποίησιν ἤ τινα ἄλλην δημιουργίαν ἢ πόλει διακονίαν, κυρίουσ αὑτοῦ ποιῶν τοὺσ πολλούσ, πέρα τῶν ἀναγκαίων, ἡ Διομηδεία λεγομένη ἀνάγκη ποιεῖν αὐτῷ ταῦτα ἃ ἂν οὗτοι ἐπαινῶσιν·

ὡσ δὲ καὶ ἀγαθὰ καὶ καλὰ ταῦτα τῇ ἀληθείᾳ, ἤδη πώποτέ του ἤδουσασ αὐτῶν λόγον διδόντοσ οὐ καταγέλαστον; οἶμαι δέ γε, ἦ δ’ ὅσ, οὐδ’ ἀκούσομαι.

ταῦτα τοίνυν πάντα ἐννοήσασ ἐκεῖνο ἀναμνήσθητι·

μὴ τὰ πολλὰ ἕκαστα, ἔσθ’ ὅπωσ πλῆθοσ ἀνέξεται ἢ ἡγήσεαι εἶναι;

ἥκιστά γ’, ἔφη.

φιλόσοφον μὲν ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, πλῆθοσ ἀδύνατον εἶναι.

ἀδύνατον.

καὶ τοὺσ φιλοσοφοῦντασ ἄρα ἀνάγκη ψέγεσθαι ὑπ’ αὐτῶν.

ἀνάγκη.

καὶ ὑπὸ τούτων δὴ τῶν ἰδιωτῶν, ὅσοι προσομιλοῦντεσ ὄχλῳ ἀρέσκειν αὐτῷ ἐπιθυμοῦσι.

δῆλον.

ἐκ δὴ τούτων τίνα ὁρᾷσ σωτηρίαν φιλοσόφῳ φύσει, ὥστ’ ἐν τῷ ἐπιτηδεύματι μείνασαν πρὸσ τέλοσ ἐλθεῖν;

ἐννόει δ’ ἐκ τῶν ἔμπροσθεν. ὡμολόγηται γὰρ δὴ ἡμῖν εὐμάθεια καὶ μνήμη καὶ ἀνδρεία καὶ μεγαλοπρέπεια ταύτησ εἶναι τῆσ φύσεωσ.

ναί.

οὐκοῦν εὐθὺσ ἐν παισὶν ὁ τοιοῦτοσ πρῶτοσ ἔσται ἐν ἅπασιν, ἄλλωσ τε καὶ ἐὰν τὸ σῶμα φυῇ προσφερὴσ τῇ ψυχῇ;

τί δ’ οὐ μέλλει;

ἔφη. βουλήσονται δὴ οἶμαι αὐτῷ χρῆσθαι, ἐπειδὰν πρεσβύτεροσ γίγνηται, ἐπὶ τὰ αὑτῶν πράγματα οἵ τε οἰκεῖοι καὶ οἱ πολῖται.

πῶσ δ’ οὔ;

ὑποκείσονται ἄρα δεόμενοι καὶ τιμῶντεσ, προκαταλαμβάνοντεσ καὶ προκολακεύοντεσ τὴν μέλλουσαν αὐτοῦ δύναμιν.

φιλεῖ γοῦν, ἔφη, οὕτω γίγνεσθαι.

τί οὖν οἰεί, ἦν δ’ ἐγώ, τὸν τοιοῦτον ἐν τοῖσ τοιούτοισ ποιήσειν, ἄλλωσ τε καὶ ἐὰν τύχῃ μεγάλησ πόλεωσ ὢν καὶ ἐν ταύτῃ πλούσιόσ τε καὶ γενναῖοσ, καὶ ἔτι εὐειδὴσ καὶ μέγασ;

πράττειν, καὶ ἐπὶ τούτοισ ὑψηλὸν ἐξαρεῖν αὑτόν, σχηματισμοῦ καὶ φρονήματοσ κενοῦ ἄνευ νοῦ ἐμπιμπλάμενον;

καὶ μάλ’, ἔφη.

τῷ δὴ οὕτω διατιθεμένῳ ἐάν τισ ἠρέμα προσελθὼν τἀληθῆ λέγῃ, ὅτι νοῦσ οὐκ ἔνεστιν αὐτῷ, δεῖται δέ, τὸ δὲ οὐ κτητὸν μὴ δουλεύσαντι τῇ κτήσει αὐτοῦ, ἆρ’ εὐπετὲσ οἰεί εἶναι εἰσακοῦσαι διὰ τοσούτων κακῶν;

πολλοῦ γε δεῖ, ἦ δ’ ὅσ.

ἐὰν δ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, διὰ τὸ εὖ πεφυκέναι καὶ τὸ συγγενὲσ τῶν λόγων εἰσαισθάνηταί τέ πῃ καὶ κάμπτηται καὶ ἕλκηται πρὸσ φιλοσοφίαν, τί οἰόμεθα δράσειν ἐκείνουσ τοὺσ ἡγουμένουσ ἀπολλύναι αὐτοῦ τὴν χρείαν τε καὶ ἑταιρίαν;

οὐ πᾶν μὲν ἔργον, πᾶν δ’ ἔποσ λέγοντάσ τε καὶ πράττοντασ καὶ περὶ αὐτόν, ὅπωσ ἂν μὴ πεισθῇ, καὶ περὶ τὸν πείθοντα, ὅπωσ ἂν μὴ οἱο͂́σ τ’ ᾖ, καὶ ἰδίᾳ ἐπιβουλεύοντασ καὶ δημοσίᾳ εἰσ ἀγῶνασ καθιστάντασ;

πολλή, ἦ δ’ ὅσ, ἀνάγκη.

ἔστιν οὖν ὅπωσ ὁ τοιοῦτοσ φιλοσοφήσει;

οὐ πάνυ.

ὁρᾷσ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι οὐ κακῶσ ἐλέγομεν ὡσ ἄρα καὶ αὐτὰ τὰ τῆσ φιλοσόφου φύσεωσ μέρη, ὅταν ἐν κακῇ τροφῇ γένηται, αἴτια τρόπον τινὰ τοῦ ἐκπεσεῖν ἐκ τοῦ ἐπιτηδεύματοσ, καὶ τὰ λεγόμενα ἀγαθά, πλοῦτοί τε καὶ πᾶσα ἡ τοιαύτη παρασκευή;

οὐ γάρ, ἀλλ’ ὀρθῶσ, ἔφη, ἐλέχθη.

οὗτοσ δή, εἶπον, ὦ θαυμάσιε, ὄλεθρόσ τε καὶ διαφθορὰ τοσαύτη τε καὶ τοιαύτη τῆσ βελτίστησ φύσεωσ εἰσ τὸ ἄριστον ἐπιτήδευμα, ὀλίγησ καὶ ἄλλωσ γιγνομένησ, ὡσ ἡμεῖσ φαμεν.

καὶ ἐκ τούτων δὴ τῶν ἀνδρῶν καὶ οἱ τὰ μέγιστα κακὰ ἐργαζόμενοι τὰσ πόλεισ γίγνονται καὶ τοὺσ ἰδιώτασ, καὶ οἱ τἀγαθά, οἳ ἂν ταύτῃ τύχωσι ῥυέντεσ·

σμικρὰ δὲ φύσισ οὐδὲν μέγα οὐδέποτε οὐδένα οὔτε ἰδιώτην οὔτε πόλιν δρᾷ. ἀληθέστατα, ἦ δ’ ὅσ.

ἔρημον καὶ ἀτελῆ φιλοσοφίαν λείποντεσ αὐτοί τε βίον οὐ προσήκοντα οὐδ’ ἀληθῆ ζῶσιν, τὴν δέ, ὥσπερ ὀρφανὴν συγγενῶν, ἄλλοι ἐπεισελθόντεσ ἀνάξιοι ᾔσχυνάν τε καὶ ὀνείδη περιῆψαν, οἱᾶ καὶ σὺ φῂσ ὀνειδίζειν τοὺσ ὀνειδίζοντασ, ὡσ οἱ συνόντεσ αὐτῇ οἱ μὲν οὐδενόσ, οἱ δὲ πολλοὶ πολλῶν κακῶν ἄξιοί εἰσιν.

καὶ γὰρ οὖν, ἔφη, τά γε λεγόμενα ταῦτα.

εἰκότωσ γε, ἦν δ’ ἐγώ, λεγόμενα.

καθορῶντεσ γὰρ ἄλλοι ἀνθρωπίσκοι κενὴν τὴν χώραν ταύτην γιγνομένην, καλῶν δὲ ὀνομάτων καὶ προσχημάτων μεστήν, ὥσπερ οἱ ἐκ τῶν εἱργμῶν εἰσ τὰ ἱερὰ ἀποδιδράσκοντεσ, ἅσμενοι καὶ οὗτοι ἐκ τῶν τεχνῶν ἐκπηδῶσιν εἰσ τὴν φιλοσοφίαν, οἳ ἂν κομψότατοι ὄντεσ τυγχάνωσι περὶ τὸ αὑτῶν τεχνίον. καὶ τὰσ ψυχὰσ συγκεκλασμένοι τε καὶ ἀποτεθρυμμένοι διὰ τὰσ βαναυσίασ τυγχάνουσιν ‐ ἢ οὐκ ἀνάγκη;

καὶ μάλα, ἔφη.

δοκεῖσ οὖν τι, ἦν δ’ ἐγώ, διαφέρειν αὐτοὺσ ἰδεῖν ἀργύριον κτησαμένου χαλκέωσ φαλακροῦ καὶ σμικροῦ, νεωστὶ μὲν ἐκ δεσμῶν λελυμένου, ἐν βαλανείῳ δὲ λελουμένου, νεουογὸν ἱμάτιον ἔχοντοσ, ὡσ νυμφίου παρεσκευασμένου, διὰ πενίαν καὶ ἐρημίαν τοῦ δεσπότου τὴν θυγατέρα μέλλοντοσ γαμεῖν;

οὐ πάνυ, ἔφη, διαφέρει.

ποῖ’ ἄττα οὖν εἰκὸσ γεννᾶν τοὺσ τοιούτουσ;

οὐ νόθα καὶ φαῦλα; πολλὴ ἀνάγκη.

τί δέ;

τοὺσ ἀναξίουσ παιδεύσεωσ, ὅταν αὐτῇ πλησιάζοντεσ ὁμιλῶσι μὴ κατ’ ἀξίαν, ποῖ’ ἄττα φῶμεν γεννᾶν διανοήματά τε καὶ δόξασ; ἆρ’ οὐχ ὡσ ἀληθῶσ προσήκοντα ἀκοῦσαι σοφίσματα, καὶ οὐδὲν γνήσιον οὐδὲ φρονήσεωσ ἄξιον ἀληθινῆσ ἐχόμενον; παντελῶσ μὲν οὖν, ἔφη.

πάνσμικρον δή τι, ἔφην ἐγώ, ὦ Ἀδείμαντε, λείπεται τῶν κατ’ ἀξίαν ὁμιλούντων φιλοσοφίᾳ, ἤ που ὑπὸ φυγῆσ καταληφθὲν γενναῖον καὶ εὖ τεθραμμένον ἦθοσ, ἀπορίᾳ τῶν διαφθερούντων κατὰ φύσιν μεῖναν ἐπ’ αὐτῇ, ἢ ἐν σμικρᾷ πόλει ὅταν μεγάλη ψυχὴ φυῇ καὶ ἀτιμάσασα τὰ τῆσ πόλεωσ ὑπερίδῃ·

βραχὺ δέ πού τι καὶ ἀπ’ ἄλλησ τέχνησ δικαίωσ ἀτιμάσαν εὐφυὲσ ἐπ’ αὐτὴν ἂν ἔλθοι.

εἰή δ’ ἂν καὶ ὁ τοῦ ἡμετέρου ἑταίρου Θεάγουσ χαλινὸσ οἱο͂σ κατασχεῖν· καὶ γὰρ Θεάγει τὰ μὲν ἄλλα πάντα παρεσκεύασται πρὸσ τὸ ἐκπεσεῖν φιλοσοφίασ, ἡ δὲ τοῦ σώματοσ νοσοτροφία ἀπείργουσα αὐτὸν τῶν πολιτικῶν κατέχει. τὸ δ’ ἡμέτερον οὐκ ἄξιον λέγειν, τὸ δαιμόνιον σημεῖον·

ἢ γάρ πού τινι ἄλλῳ ἢ οὐδενὶ τῶν ἔμπροσθεν γέγονεν. ἔργων τόν τε ἐνθάδε βίον βιώσεται καὶ τὴν ἀπαλλαγὴν αὐτοῦ μετὰ καλῆσ ἐλπίδοσ ἵλεώσ τε καὶ εὐμενὴσ ἀπαλλάξεται.

ἀλλά τοι, ἦ δ’ ὅσ, οὐ τὰ ἐλάχιστα ἂν διαπραξάμενοσ ἀπαλλάττοιτο.

οὐδέ γε, εἶπον, τὰ μέγιστα, μὴ τυχὼν πολιτείασ προσηκούσησ·

ἐν γὰρ προσηκούσῃ αὐτόσ τε μᾶλλον αὐξήσεται καὶ μετὰ τῶν ἰδίων τὰ κοινὰ σώσει. τὸ μὲν οὖν τῆσ φιλοσοφίασ ὧν ἕνεκα διαβολὴν εἴληφεν καὶ ὅτι οὐ δικαίωσ, ἐμοὶ μὲν δοκεῖ μετρίωσ εἰρῆσθαι, εἰ μὴ ἔτ’ ἄλλο λέγεισ τι σύ.

ἀλλ’ οὐδέν, ἦ δ’ ὅσ, ἔτι λέγω περὶ τούτου·

ἀλλὰ τὴν προσήκουσαν αὐτῇ τίνα τῶν νῦν λέγεισ πολιτειῶν; οὐδ’ ἡντινοῦν, εἶπον, ἀλλὰ τοῦτο καὶ ἐπαιτιῶμαι, μηδεμίαν ἀξίαν εἶναι τῶν νῦν κατάστασιν πόλεωσ φιλοσόφου φύσεωσ·

διὸ καὶ στρέφεσθαί τε καὶ ἀλλοιοῦσθαι αὐτήν, ὥσπερ ξενικὸν σπέρμα ἐν γῇ ἄλλῃ σπειρόμενον ἐξίτηλον εἰσ τὸ ἐπιχώριον φιλεῖ κρατούμενον ἰέναι, οὕτω καὶ τοῦτο τὸ γένοσ νῦν μὲν οὐκ ἴσχειν τὴν αὑτοῦ δύναμιν, ἀλλ’ εἰσ ἀλλότριον ἦθοσ ἐκπίπτειν· εἰ δὲ λήψεται τὴν ἀρίστην πολιτείαν, ὥσπερ καὶ αὐτὸ ἄριστόν ἐστιν, τότε δηλώσει ὅτι τοῦτο μὲν τῷ ὄντι θεῖον ἦν, τὰ δὲ ἄλλα ἀνθρώπινα, τά τε τῶν φύσεων καὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων. δῆλοσ δὴ οὖν εἶ ὅτι μετὰ τοῦτο ἐρήσῃ τίσ αὕτη ἡ πολιτεία.

οὐκ ἔγνωσ, ἔφη·

οὐ γὰρ τοῦτο ἔμελλον, ἀλλ’ εἰ αὑτὴ ἣν ἡμεῖσ διεληλύθαμεν οἰκίζοντεσ τὴν πόλιν ἢ ἄλλη. τὰ μὲν ἄλλα, ἦν δ’ ἐγώ, αὕτη·

ἔχον τῆσ πολιτείασ τὸν αὐτὸν ὅνπερ καὶ σὺ ὁ νομοθέτησ ἔχων τοὺσ νόμουσ ἐτίθεισ.

ἐρρήθη γάρ, ἔφη.

ἀλλ’ οὐχ ἱκανῶσ, εἶπον, ἐδηλώθη, φόβῳ ὧν ὑμεῖσ ἀντιλαμβανόμενοι δεδηλώκατε μακρὰν καὶ χαλεπὴν αὐτοῦ τὴν ἀπόδειξιν·

ἐπεὶ καὶ τὸ λοιπὸν οὐ πάντων ῥᾷστον διελθεῖν. τὸ ποῖον;

τίνα τρόπον μεταχειριζομένη πόλισ φιλοσοφίαν οὐ διολεῖται.

τὰ γὰρ δὴ μεγάλα πάντα ἐπισφαλῆ, καὶ τὸ λεγόμενον τὰ καλὰ τῷ ὄντι χαλεπά. ἀλλ’ ὅμωσ, ἔφη, λαβέτω τέλοσ ἡ ἀπόδειξισ τούτου φανεροῦ γενομένου.

οὐ τὸ μὴ βούλεσθαι, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλ’ εἴπερ, τὸ μὴ δύνασθαι διακωλύσει·

παρὼν δὲ τήν γ’ ἐμὴν προθυμίαν εἴσῃ. σκόπει δὲ καὶ νῦν ὡσ προθύμωσ καὶ παρακινδυνευτικῶσ μέλλω λέγειν, ὅτι τοὐναντίον ἢ νῦν δεῖ τοῦ ἐπιτηδεύματοσ τούτου πόλιν ἅπτεσθαι. πῶσ;

νῦν μέν, ἦν δ’ ἐγώ, οἱ καὶ ἁπτόμενοι μειράκια ὄντα ἄρτι ἐκ παίδων τὸ μεταξὺ οἰκονομίασ καὶ χρηματισμοῦ πλησιάσαντεσ αὐτοῦ τῷ χαλεπωτάτῳ ἀπαλλάττονται, οἱ φιλοσοφώτατοι ποιούμενοι ‐ λέγω δὲ χαλεπώτατον τὸ περὶ τοὺσ λόγουσ ‐ ἐν δὲ τῷ ἔπειτα, ἐὰν καὶ ἄλλων τοῦτο πραττόντων παρακαλούμενοι ἐθέλωσιν ἀκροαταὶ γίγνεσθαι, μεγάλα ἡγοῦνται, πάρεργον οἰόμενοι αὐτὸ δεῖν πράττειν·

Ἡρακλειτείου ἡλίου, ὅσον αὖθισ οὐκ ἐξάπτονται.

δεῖ δὲ πῶσ;

ἔφη. πᾶν τοὐναντίον·

μειράκια μὲν ὄντα καὶ παῖδασ μειρακιώδη παιδείαν καὶ φιλοσοφίαν μεταχειρίζεσθαι, τῶν τε σωμάτων, ἐν ᾧ βλαστάνει τε καὶ ἀνδροῦται, εὖ μάλα ἐπιμελεῖσθαι, ὑπηρεσίαν φιλοσοφίᾳ κτωμένουσ· προϊούσησ δὲ τῆσ ἡλικίασ, ἐν ᾗ ἡ ψυχὴ τελεοῦσθαι ἄρχεται, ἐπιτείνειν τὰ ἐκείνησ γυμνάσια· στρατειῶν ἐκτὸσ γίγνηται, τότε ἤδη ἀφέτουσ νέμεσθαι καὶ μηδὲν ἄλλο πράττειν, ὅτι μὴ πάρεργον, τοὺσ μέλλοντασ εὐδαιμόνωσ βιώσεσθαι καὶ τελευτήσαντασ τῷ βίῳ τῷ βεβιωμένῳ τὴν ἐκεῖ μοῖραν ἐπιστήσειν πρέπουσαν.

ὡσ ἀληθῶσ μοι δοκεῖσ, ἔφη, λέγειν γε προθύμωσ, ὦ Σώκρατεσ·

οἶμαι μέντοι τοὺσ πολλοὺσ τῶν ἀκουόντων προθυμότερον ἔτι ἀντιτείνειν οὐδ’ ὁπωστιοῦν πεισομένουσ, ἀπὸ Θρασυμάχου ἀρξαμένουσ. μὴ διάβαλλε, ἦν δ’ ἐγώ, ἐμὲ καὶ Θρασύμαχον ἄρτι φίλουσ γεγονότασ, οὐδὲ πρὸ τοῦ ἐχθροὺσ ὄντασ.

πείρασ γὰρ οὐδὲν ἀνήσομεν, ἑώσ ἂν ἢ πείσωμεν καὶ τοῦτον καὶ τοὺσ ἄλλουσ, ἢ προὔργου τι ποιήσωμεν εἰσ ἐκεῖνον τὸν βίον, ὅταν αὖθισ γενόμενοι τοῖσ τοιούτοισ ἐντύχωσι λόγοισ.

εἰσ μικρόν γ’, ἔφη, χρόνον εἴρηκασ.

εἰσ οὐδὲν μὲν οὖν, ἔφην, ὥσ γε πρὸσ τὸν ἅπαντα.

τὸ μέντοι μὴ πείθεσθαι τοῖσ λεγομένοισ τοὺσ πολλοὺσ θαῦμα οὐδέν· οὐ γὰρ πώποτε εἶδον γενόμενον τὸ νῦν λεγόμενον, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον τοιαῦτ’ ἄττα ῥήματα ἐξεπίτηδεσ ἀλλήλοισ ὡμοιωμένα, ἀλλ’ οὐκ ἀπὸ τοῦ αὐτομάτου ὥσπερ νῦν συμπεσόντα. ἄνδρα δὲ ἀρετῇ παρισωμένον καὶ ὡμοιωμένον μέχρι τοῦ δυνατοῦ τελέωσ ἔργῳ τε καὶ λόγῳ, δυναστεύοντα ἐν πόλει ἑτέρᾳ τοιαύτῃ, οὐ πώποτε ἑωράκασιν, οὔτε ἕνα οὔτε πλείουσ.

ἢ οἰεί;

οὐδαμῶσ γε.

οὐδέ γε αὖ λόγων, ὦ μακάριε, καλῶν τε καὶ ἐλευθέρων ἱκανῶσ ἐπήκοοι γεγόνασιν, οἱών ζητεῖν μὲν τὸ ἀληθὲσ συντεταμένωσ ἐκ παντὸσ τρόπου τοῦ γνῶναι χάριν, τὰ δὲ κομψά τε καὶ ἐριστικὰ καὶ μηδαμόσε ἄλλοσε τείνοντα ἢ πρὸσ δόξαν καὶ ἔριν καὶ ἐν δίκαισ καὶ ἐν ἰδίαισ συνουσίαισ πόρρωθεν ἀσπαζομένων.

οὐδὲ τούτων, ἔφη.

ἡμεῖσ τότε καὶ δεδιότεσ ὅμωσ ἐλέγομεν, ὑπὸ τἀληθοῦσ ἠναγκασμένοι, ὅτι οὔτε πόλισ οὔτε πολιτεία οὐδέ γ’ ἀνὴρ ὁμοίωσ μή ποτε γένηται τέλεοσ, πρὶν ἂν τοῖσ φιλοσόφοισ τούτοισ τοῖσ ὀλίγοισ καὶ οὐ πονηροῖσ, ἀχρήστοισ δὲ νῦν κεκλημένοισ, ἀνάγκη τισ ἐκ τύχησ περιβάλῃ, εἴτε βούλονται εἴτε μή, πόλεωσ ἐπιμεληθῆναι, καὶ τῇ πόλει κατηκόῳ γενέσθαι, ἢ τῶν νῦν ἐν δυναστείαισ ἢ βασιλείαισ ὄντων ὑέσιν ἢ αὐτοῖσ ἔκ τινοσ θείασ ἐπιπνοίασ ἀληθινῆσ φιλοσοφίασ ἀληθινὸσ ἔρωσ ἐμπέσῃ.

τούτων δὲ πότερα γενέσθαι ἢ ἀμφότερα ὡσ ἄρα ἐστὶν ἀδύνατον, ἐγὼ μὲν οὐδένα φημὶ ἔχειν λόγον. οὕτω γὰρ ἂν ἡμεῖσ δικαίωσ καταγελῴμεθα, ὡσ ἄλλωσ εὐχαῖσ ὅμοια λέγοντεσ.

ἢ οὐχ οὕτωσ; οὕτωσ.

εἰ τοίνυν ἄκροισ εἰσ φιλοσοφίαν πόλεώσ τισ ἀνάγκη ἐπιμεληθῆναι ἢ γέγονεν ἐν τῷ ἀπείρῳ τῷ παρεληλυθότι χρόνῳ ἢ καὶ νῦν ἔστιν ἔν τινι βαρβαρικῷ τόπῳ, πόρρω που ἐκτὸσ ὄντι τῆσ ἡμετέρασ ἐπόψεωσ, ἢ καὶ ἔπειτα γενήσεται, περὶ τούτου ἕτοιμοι τῷ λόγῳ διαμάχεσθαι, ὡσ γέγονεν ἡ εἰρημένη πολιτεία καὶ ἔστιν καὶ γενήσεταί γε, ὅταν αὕτη ἡ Μοῦσα πόλεωσ ἐγκρατὴσ γένηται.

οὐ γὰρ ἀδύνατοσ γενέσθαι, οὐδ’ ἡμεῖσ ἀδύνατα λέγομεν·

χαλεπὰ δὲ καὶ παρ’ ἡμῶν ὁμολογεῖται. καὶ ἐμοί, ἔφη, οὕτω δοκεῖ.

τοῖσ δὲ πολλοῖσ, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι οὐκ αὖ δοκεῖ, ἐρεῖσ;

ἴσωσ, ἔφη.

ὦ μακάριε, ἦν δ’ ἐγώ, μὴ πάνυ οὕτω τῶν πολλῶν κατηγόρει.

ἀλλοίαν τοι δόξαν ἕξουσιν, ἐὰν αὐτοῖσ μὴ φιλονικῶν ἀλλὰ παραμυθούμενοσ καὶ ἀπολυόμενοσ τὴν τῆσ φιλομαθείασ διαβολὴν ἐνδεικνύῃ οὓσ λέγεισ τοὺσ φιλοσόφουσ, καὶ διορίζῃ ὥσπερ ἄρτι τήν τε φύσιν αὐτῶν καὶ τὴν ἐπιτήδευσιν, ἵνα μὴ ἡγῶνταί σε λέγειν οὓσ αὐτοὶ οἰόνται.

ἢ καὶ ἐὰν οὕτω θεῶνται, ἀλλοίαν τοι φήσεισ αὐτοὺσ δόξαν λήψεσθαι καὶ ἄλλα ἀποκρινεῖσθαι.

ἢ οἰεί τινὰ χαλεπαίνειν τῷ μὴ χαλεπῷ ἢ φθονεῖν τῷ μὴ φθονερῷ ἄφθονόν τε καὶ πρᾷον ὄντα; ἐγὼ μὲν γάρ σε προφθάσασ λέγω ὅτι ἐν ὀλίγοισ τισὶν ἡγοῦμαι, ἀλλ’ οὐκ ἐν τῷ πλήθει, χαλεπὴν οὕτω φύσιν γίγνεσθαι. καὶ ἐγὼ ἀμέλει, ἔφη, συνοίομαι.

οὐκοῦν καὶ αὐτὸ τοῦτο συνοίει, τοῦ χαλεπῶσ πρὸσ φιλοσοφίαν τοὺσ πολλοὺσ διακεῖσθαι ἐκείνουσ αἰτίουσ εἶναι τοὺσ ἔξωθεν οὐ προσῆκον ἐπεισκεκωμακότασ, λοιδορουμένουσ τε αὑτοῖσ καὶ φιλαπεχθημόνωσ ἔχοντασ καὶ ἀεὶ περὶ ἀνθρώπων τοὺσ λόγουσ ποιουμένουσ, ἥκιστα φιλοσοφίᾳ πρέπον ποιοῦντασ;

πολύ γ’, ἔφη.

οὐδὲ γάρ που, ὦ Ἀδείμαντε, σχολὴ τῷ γε ὡσ ἀληθῶσ πρὸσ τοῖσ οὖσι τὴν διάνοιαν ἔχοντι κάτω βλέπειν εἰσ ἀνθρώπων πραγματείασ, καὶ μαχόμενον αὐτοῖσ φθόνου τε καὶ δυσμενείασ ἐμπίμπλασθαι, ἀλλ’ εἰσ τεταγμένα ἄττα καὶ κατὰ ταὐτὰ ἀεὶ ἔχοντα ὁρῶντασ καὶ θεωμένουσ οὔτ’ ἀδικοῦντα οὔτ’ ἀδικούμενα ὑπ’ ἀλλήλων, κόσμῳ δὲ πάντα καὶ κατὰ λόγον ἔχοντα, ταῦτα μιμεῖσθαί τε καὶ ὅτι μάλιστα ἀφομοιοῦσθαι.

ἢ οἰεί τινὰ μηχανὴν εἶναι, ὅτῳ τισ ὁμιλεῖ ἀγάμενοσ, μὴ μιμεῖσθαι ἐκεῖνο;

ἀδύνατον, ἔφη.

θείῳ δὴ καὶ κοσμίῳ ὅ γε φιλόσοφοσ ὁμιλῶν κόσμιόσ τε καὶ θεῖοσ εἰσ τὸ δυνατὸν ἀνθρώπῳ γίγνεται·

διαβολὴ δ’ ἐν πᾶσι πολλή.

παντάπασι μὲν οὖν.

ἂν οὖν τισ, εἶπον, αὐτῷ ἀνάγκη γένηται ἃ ἐκεῖ ὁρᾷ μελετῆσαι εἰσ ἀνθρώπων ἤθη καὶ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ τιθέναι καὶ μὴ μόνον ἑαυτὸν πλάττειν, ἆρα κακὸν δημιουργὸν αὐτὸν οἰεί γενήσεσθαι σωφροσύνησ τε καὶ δικαιοσύνησ καὶ συμπάσησ τῆσ δημοτικῆσ ἀρετῆσ;

ἥκιστά γε, ἦ δ’ ὅσ.

λέγομεν, χαλεπανοῦσι δὴ τοῖσ φιλοσόφοισ καὶ ἀπιστήσουσιν ἡμῖν λέγουσιν ὡσ οὐκ ἄν ποτε ἄλλωσ εὐδαιμονήσειε πόλισ, εἰ μὴ αὐτὴν διαγράψειαν οἱ τῷ θείῳ παραδείγματι χρώμενοι ζωγράφοι;

οὐ χαλεπανοῦσιν, ἦ δ’ ὅσ, ἐάνπερ αἴσθωνται.

τίνα λέγεισ τρόπον τῆσ διαγραφῆσ;

λαβόντεσ, ἦν δ’ ἐγώ, ὥσπερ πίνακα πόλιν τε καὶ ἤθη ἀνθρώπων, πρῶτον μὲν καθαρὰν ποιήσειαν ἄν, ὃ οὐ πάνυ ῥᾴδιον·

ἀλλ’ οὖν οἶσθ’ ὅτι τούτῳ ἂν εὐθὺσ τῶν ἄλλων διενέγκοιεν, τῷ μήτε ἰδιώτου μήτε πόλεωσ ἐθελῆσαι ἂν ἅψασθαι μηδὲ γράφειν νόμουσ, πρὶν ἢ παραλαβεῖν καθαρὰν ἢ αὐτοὶ ποιῆσαι. καὶ ὀρθῶσ γ’, ἔφη.

οὐκοῦν μετὰ ταῦτα οἰεί ὑπογράψασθαι ἂν τὸ σχῆμα τῆσ πολιτείασ;

τί μήν;

ἔπειτα οἶμαι ἀπεργαζόμενοι πυκνὰ ἂν ἑκατέρωσ’ ἀποβλέποιεν, πρόσ τε τὸ φύσει δίκαιον καὶ καλὸν καὶ σῶφρον καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, καὶ πρὸσ ἐκεῖν’ αὖ τὸ ἐν τοῖσ ἀνθρώποισ ἐμποιοῖεν, συμμειγνύντεσ τε καὶ κεραννύντεσ ἐκ τῶν ἐπιτηδευμάτων τὸ ἀνδρείκελον, ἀπ’ ἐκείνου τεκμαιρόμενοι, ὃ δὴ καὶ Ὅμηροσ ἐκάλεσεν ἐν τοῖσ ἀνθρώποισ ἐγγιγνόμενον θεοειδέσ τε καὶ θεοείκελον.

ὀρθῶσ, ἔφη.

ἑώσ ὅτι μάλιστα ἀνθρώπεια ἤθη εἰσ ὅσον ἐνδέχεται θεοφιλῆ ποιήσειαν.

καλλίστη γοῦν ἄν, ἔφη, ἡ γραφὴ γένοιτο.

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, πείθομέν πῃ ἐκείνουσ, οὓσ διατεταμένουσ ἐφ’ ἡμᾶσ ἔφησθα ἰέναι, ὡσ τοιοῦτόσ ἐστι πολιτειῶν ζωγράφοσ ὃν τότ’ ἐπῃνοῦμεν πρὸσ αὐτούσ, δι’ ὃν ἐκεῖνοι ἐχαλέπαινον ὅτι τὰσ πόλεισ αὐτῷ παρεδίδομεν, καί τι μᾶλλον αὐτὸ νῦν ἀκούοντεσ πραύ̈νονται;

καὶ πολύ γε, ἦ δ’ ὅσ, εἰ σωφρονοῦσιν.

πῇ γὰρ δὴ ἕξουσιν ἀμφισβητῆσαι;

πότερον μὴ τοῦ ὄντοσ τε καὶ ἀληθείασ ἐραστὰσ εἶναι τοὺσ φιλοσόφουσ; ἄτοπον μεντἄν, ἔφη, εἰή.

ἀλλὰ μὴ τὴν φύσιν αὐτῶν οἰκείαν εἶναι τοῦ ἀρίστου, ἣν ἡμεῖσ διήλθομεν;

οὐδὲ τοῦτο.

τί δέ;

τὴν τοιαύτην τυχοῦσαν τῶν προσηκόντων ἐπιτηδευμάτων οὐκ ἀγαθὴν τελέωσ ἔσεσθαι καὶ φιλόσοφον, εἴπερ τινὰ ἄλλην; ἢ ἐκείνουσ φήσει μᾶλλον, οὓσ ἡμεῖσ ἀφωρίσαμεν; οὐ δήπου.

ἔτι οὖν ἀγριανοῦσι λεγόντων ἡμῶν ὅτι πρὶν ἂν πόλεωσ τὸ φιλόσοφον γένοσ ἐγκρατὲσ γένηται, οὔτε πόλει οὔτε πολίταισ κακῶν παῦλα ἔσται, οὐδὲ ἡ πολιτεία ἣν μυθολογοῦμεν λόγῳ ἔργῳ τέλοσ λήψεται;

ἴσωσ, ἔφη, ἧττον.

παντάπασι πρᾴουσ γεγονέναι καὶ πεπεῖσθαι, ἵνα, εἰ μή τι, ἀλλὰ αἰσχυνθέντεσ ὁμολογήσωσιν;

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

οὗτοι μὲν τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, τοῦτο πεπεισμένοι ἔστων·

τοῦδε δὲ πέρι τισ ἀμφισβητήσει, ὡσ οὐκ ἂν τύχοιεν γενόμενοι βασιλέων ἔκγονοι ἢ δυναστῶν τὰσ φύσεισ φιλόσοφοι; οὐδ’ ἂν εἷσ, ἔφη.

τοιούτουσ δὲ γενομένουσ ὡσ πολλὴ ἀνάγκη διαφθαρῆναι, ἔχει τισ λέγειν;

ὡσ μὲν γὰρ χαλεπὸν σωθῆναι, καὶ ἡμεῖσ συγχωροῦμεν· ὡσ δὲ ἐν παντὶ τῷ χρόνῳ τῶν πάντων οὐδέποτε οὐδ’ ἂν εἷσ σωθείη, ἔσθ’ ὅστισ ἀμφισβητήσειε;

καὶ πῶσ;

ἀλλὰ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, εἷσ ἱκανὸσ γενόμενοσ, πόλιν ἔχων πειθομένην, πάντ’ ἐπιτελέσαι τὰ νῦν ἀπιστούμενα.

ἱκανὸσ γάρ, ἔφη.

ἄρχοντοσ γάρ που, ἦν δ’ ἐγώ, τιθέντοσ τοὺσ νόμουσ καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ἃ διεληλύθαμεν, οὐ δήπου ἀδύνατον ἐθέλειν ποιεῖν τοὺσ πολίτασ.

οὐδ’ ὁπωστιοῦν.

ἀλλὰ δή, ἅπερ ἡμῖν δοκεῖ, δόξαι καὶ ἄλλοισ θαυμαστόν τι καὶ ἀδύνατον;

οὐκ οἶμαι ἔγωγε, ἦ δ’ ὅσ.

καὶ μὴν ὅτι γε βέλτιστα, εἴπερ δυνατά, ἱκανῶσ ἐν τοῖσ ἔμπροσθεν, ὡσ ἐγᾦμαι, διήλθομεν.

ἱκανῶσ γάρ.

νῦν δή, ὡσ ἐοίκεν, συμβαίνει ἡμῖν περὶ τῆσ νομοθεσίασ ἄριστα μὲν εἶναι ἃ λέγομεν, εἰ γένοιτο, χαλεπὰ δὲ γενέσθαι, οὐ μέντοι ἀδύνατά γε.

συμβαίνει γάρ, ἔφη.

τε καὶ ἐπιτηδευμάτων οἱ σωτῆρεσ ἐνέσονται τῆσ πολιτείασ, καὶ κατὰ ποίασ ἡλικίασ ἕκαστοι ἑκάστων ἁπτόμενοι;

λεκτέον μέντοι, ἔφη.

οὐδέν, ἦν δ’ ἐγώ, τὸ σοφόν μοι ἐγένετο τήν τε τῶν γυναικῶν τῆσ κτήσεωσ δυσχέρειαν ἐν τῷ πρόσθεν παραλιπόντι καὶ παιδογονίαν καὶ τὴν τῶν ἀρχόντων κατάστασιν, εἰδότι ὡσ ἐπίφθονόσ τε καὶ χαλεπὴ γίγνεσθαι ἡ παντελῶσ ἀληθήσ·

νῦν γὰρ οὐδὲν ἧττον ἦλθεν τὸ δεῖν αὐτὰ διελθεῖν. καὶ τὰ μὲν δὴ τῶν γυναικῶν τε καὶ παίδων πεπέρανται, τὸ δὲ τῶν ἀρχόντων ὥσπερ ἐξ ἀρχῆσ μετελθεῖν δεῖ.

ἐλέγομεν δ’, εἰ μνημονεύεισ, δεῖν αὐτοὺσ φιλοπόλιδάσ τε φαίνεσθαι, βασανιζομένουσ ἐν ἡδοναῖσ τε καὶ λύπαισ, καὶ τὸ δόγμα τοῦτο μήτ’ ἐν πόνοισ μήτ’ ἐν φόβοισ μήτ’ ἐν ἄλλῃ μηδεμιᾷ μεταβολῇ φαίνεσθαι ἐκβάλλοντασ, ἢ τὸν ἀδυνατοῦντα ἀποκριτέον, τὸν δὲ πανταχοῦ ἀκήρατον ἐκβαίνοντα ὥσπερ χρυσὸν ἐν πυρὶ βασανιζόμενον, στατέον ἄρχοντα καὶ γέρα δοτέον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι καὶ ἆθλα. λόγου, πεφοβημένου κινεῖν τὸ νῦν παρόν.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ·

μέμνημαι γάρ. ὄκνοσ γάρ, ἔφην, ὦ φίλε, ἐγώ, εἰπεῖν τὰ νῦν ἀποτετολμημένα·

νῦν δὲ τοῦτο μὲν τετολμήσθω εἰπεῖν, ὅτι τοὺσ ἀκριβεστάτουσ φύλακασ φιλοσόφουσ δεῖ καθιστάναι. εἰρήσθω γάρ, ἔφη.

νόησον δὴ ὡσ εἰκότωσ ὀλίγοι ἔσονταί σοι·

ἣν γὰρ διήλθομεν φύσιν δεῖν ὑπάρχειν αὐτοῖσ, εἰσ ταὐτὸν συμφύεσθαι αὐτῆσ τὰ μέρη ὀλιγάκισ ἐθέλει, τὰ πολλὰ δὲ διεσπασμένη φύεται. πῶσ, ἔφη, λέγεισ;

εὐμαθεῖσ καὶ μνήμονεσ καὶ ἀγχίνοι καὶ ὀξεῖσ καὶ ὅσα ἄλλα τούτοισ ἕπεται οἶσθ’ ὅτι οὐκ ἐθέλουσιν ἅμα φύεσθαι καὶ νεανικοί τε καὶ μεγαλοπρεπεῖσ τὰσ διανοίασ οἱοῖ κοσμίωσ μετὰ ἡσυχίασ καὶ βεβαιότητοσ ἐθέλειν ζῆν, ἀλλ’ οἱ τοιοῦτοι ὑπὸ ὀξύτητοσ φέρονται ὅπῃ ἂν τύχωσιν, καὶ τὸ βέβαιον ἅπαν αὐτῶν ἐξοίχεται.

ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

οὐκοῦν τὰ βέβαια αὖ ταῦτα ἤθη καὶ οὐκ εὐμετάβολα, οἷσ ἄν τισ μᾶλλον ὡσ πιστοῖσ χρήσαιτο, καὶ ἐν τῷ πολέμῳ πρὸσ τοὺσ φόβουσ δυσκίνητα ὄντα, πρὸσ τὰσ μαθήσεισ αὖ ποιεῖ ταὐτόν·

δυσκινήτωσ ἔχει καὶ δυσμαθῶσ ὥσπερ ἀπονεναρκωμένα, καὶ ὕπνου τε καὶ χάσμησ ἐμπίμπλανται, ὅταν τι δέῃ τοιοῦτον διαπονεῖν.

ἔστι ταῦτα, ἔφη.

ἡμεῖσ δέ γέ φαμεν ἀμφοτέρων δεῖν εὖ τε καὶ καλῶσ μετέχειν, ἢ μήτε παιδείασ τῆσ ἀκριβεστάτησ δεῖν αὐτῷ μεταδιδόναι μήτε τιμῆσ μήτε ἀρχῆσ.

ὀρθῶσ, ἦ δ’ ὅσ.

οὐκοῦν σπάνιον αὐτὸ οἰεί ἔσεσθαι;

πῶσ δ’ οὔ;

ἀποδειλιάσει, ὥσπερ οἱ ἐν τοῖσ ἄλλοισ ἀποδειλιῶντεσ.

πρέπει γέ τοι δή, ἔφη, οὕτω σκοπεῖν.

ἀλλὰ ποῖα δὴ λέγεισ μαθήματα μέγιστα; μνημονεύεισ μέν που, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι τριττὰ εἴδη ψυχῆσ διαστησάμενοι συνεβιβάζομεν δικαιοσύνησ τε πέρι καὶ σωφροσύνησ καὶ ἀνδρείασ καὶ σοφίασ ὃ ἕκαστον εἰή.

μὴ γὰρ μνημονεύων, ἔφη, τὰ λοιπὰ ἂν εἰήν δίκαιοσ μὴ ἀκούειν.

ἦ καὶ τὸ προρρηθὲν αὐτῶν;

τὸ ποῖον δή;

ἐλέγομέν που ὅτι ὡσ μὲν δυνατὸν ἦν κάλλιστα αὐτὰ κατιδεῖν ἄλλη μακροτέρα εἰή περίοδοσ, ἣν περιελθόντι καταφανῆ γίγνοιτο, τῶν μέντοι ἔμπροσθεν προειρημένων ἑπομένασ ἀποδείξεισ οἱο͂́ν τ’ εἰή προσάψαι.

καὶ ὑμεῖσ ἐξαρκεῖν ἔφατε, καὶ οὕτω δὴ ἐρρήθη τὰ τότε τῆσ μὲν ἀκριβείασ, ὡσ ἐμοὶ ἐφαίνετο, ἐλλιπῆ, εἰ δὲ ὑμῖν ἀρεσκόντωσ, ὑμεῖσ ἂν τοῦτο εἴποιτε. ἀλλ’ ἔμοιγε, ἔφη, μετρίωσ·

ἐφαίνετο μὴν καὶ τοῖσ ἄλλοισ. ἀλλ’, ὦ φίλε, ἦν δ’ ἐγώ, μέτρον τῶν τοιούτων ἀπολεῖπον καὶ ὁτιοῦν τοῦ ὄντοσ οὐ πάνυ μετρίωσ γίγνεται·

ἀτελὲσ γὰρ οὐδὲν οὐδενὸσ μέτρον. δοκεῖ δ’ ἐνίοτέ τισιν ἱκανῶσ ἤδη ἔχειν καὶ οὐδὲν δεῖν περαιτέρω ζητεῖν. καὶ μάλ’, ἔφη, συχνοὶ πάσχουσιν αὐτὸ διὰ ῥᾳθυμίαν.

τούτου δέ γε, ἦν δ’ ἐγώ, τοῦ παθήματοσ ἥκιστα προσδεῖ φύλακι πόλεώσ τε καὶ νόμων.

εἰκόσ, ἦ δ’ ὅσ.

τὴν μακροτέραν τοίνυν, ὦ ἑταῖρε, ἔφην, περιιτέον τῷ τοιούτῳ, καὶ οὐχ ἧττον μανθάνοντι πονητέον ἢ γυμναζομένῳ·

ἤ, ὃ νυνδὴ ἐλέγομεν, τοῦ μεγίστου τε καὶ μάλιστα προσήκοντοσ μαθήματοσ ἐπὶ τέλοσ οὔποτε ἥξει.

οὐ γὰρ ταῦτα, ἔφη, μέγιστα, ἀλλ’ ἔτι τι μεῖζον δικαιοσύνησ τε καὶ ὧν διήλθομεν;

καὶ μεῖζον, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ αὐτῶν τούτων οὐχ ὑπογραφὴν δεῖ ὥσπερ νῦν θεάσασθαι, ἀλλὰ τὴν τελεωτάτην ἀπεργασίαν μὴ παριέναι.

πᾶν ποιεῖν συντεινομένουσ ὅπωσ ὅτι ἀκριβέστατα καὶ καθαρώτατα ἕξει, τῶν δὲ μεγίστων μὴ μεγίστασ ἀξιοῦν εἶναι καὶ τὰσ ἀκριβείασ;

καὶ μάλα, ἔφη, ἄξιον τὸ διανόημα·

ὃ μέντοι μέγιστον μάθημα καὶ περὶ ὅτι αὐτὸ λέγεισ, οἰεί τιν’ ἄν σε, ἔφη, ἀφεῖναι μὴ ἐρωτήσαντα τί ἐστιν; οὐ πάνυ, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλὰ καὶ σὺ ἐρώτα.

πάντωσ αὐτὸ οὐκ ὀλιγάκισ ἀκήκοασ, νῦν δὲ ἢ οὐκ ἐννοεῖσ ἢ αὖ διανοῇ ἐμοὶ πράγματα παρέχειν ἀντιλαμβανόμενοσ. οἶμαι δὲ τοῦτο μᾶλλον·

ἐπεὶ ὅτι γε ἡ τοῦ ἀγαθοῦ ἰδέα μέγιστον μάθημα, πολλάκισ ἀκήκοασ, ᾗ δὴ καὶ δίκαια καὶ τἆλλα προσχρησάμενα χρήσιμα καὶ ὠφέλιμα γίγνεται. καὶ νῦν σχεδὸν οἶσθ’ ὅτι μέλλω τοῦτο λέγειν, καὶ πρὸσ τούτῳ ὅτι αὐτὴν οὐχ ἱκανῶσ ἴσμεν· εἰ δὲ μὴ ἴσμεν, ἄνευ δὲ ταύτησ εἰ ὅτι μάλιστα τἆλλα ἐπισταίμεθα, οἶσθ’ ὅτι οὐδὲν ἡμῖν ὄφελοσ, ὥσπερ οὐδ’ εἰ κεκτῄμεθά τι ἄνευ τοῦ ἀγαθοῦ. ἢ οἰεί τι πλέον εἶναι πᾶσαν κτῆσιν ἐκτῆσθαι, μὴ μέντοι ἀγαθήν; ἢ πάντα τἆλλα φρονεῖν ἄνευ τοῦ ἀγαθοῦ, καλὸν δὲ καὶ ἀγαθὸν μηδὲν φρονεῖν;

μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγ’, ἔφη.

ἀλλὰ μὴν καὶ τόδε γε οἶσθα, ὅτι τοῖσ μὲν πολλοῖσ ἡδονὴ δοκεῖ εἶναι τὸ ἀγαθόν, τοῖσ δὲ κομψοτέροισ φρόνησισ.

πῶσ δ’ οὔ;

καὶ ὅτι γε, ὦ φίλε, οἱ τοῦτο ἡγούμενοι οὐκ ἔχουσι δεῖξαι ἥτισ φρόνησισ, ἀλλ’ ἀναγκάζονται τελευτῶντεσ τὴν τοῦ ἀγαθοῦ φάναι.

καὶ μάλα, ἔφη, γελοίωσ.

πῶσ γὰρ οὐχί, ἦν δ’ ἐγώ, εἰ ὀνειδίζοντέσ γε ὅτι οὐκ ἴσμεν τὸ ἀγαθὸν λέγουσι πάλιν ὡσ εἰδόσιν;

φρόνησιν γὰρ αὐτό φασιν εἶναι ἀγαθοῦ, ὡσ αὖ συνιέντων ἡμῶν ὅτι λέγουσιν, ἐπειδὰν τὸ τοῦ ἀγαθοῦ φθέγξωνται ὄνομα. ἀληθέστατα, ἔφη.

τί δὲ οἱ τὴν ἡδονὴν ἀγαθὸν ὁριζόμενοι;

μῶν μή τι ἐλάττονοσ πλάνησ ἔμπλεῳ τῶν ἑτέρων; ἢ οὐ καὶ οὗτοι ἀναγκάζονται ὁμολογεῖν ἡδονὰσ εἶναι κακάσ; σφόδρα γε.

συμβαίνει δὴ αὐτοῖσ οἶμαι ὁμολογεῖν ἀγαθὰ εἶναι καὶ κακὰ ταὐτά.

ἦ γάρ; τί μήν;

οὐκοῦν ὅτι μὲν μεγάλαι καὶ πολλαὶ ἀμφισβητήσεισ περὶ αὐτοῦ, φανερόν;

πῶσ γὰρ οὔ;

τί δέ;

τόδε οὐ φανερόν, ὡσ δίκαια μὲν καὶ καλὰ πολλοὶ ἂν ἕλοιντο τὰ δοκοῦντα, κἂν <εἰ> μὴ εἰή, ὅμωσ ταῦτα πράττειν καὶ κεκτῆσθαι καὶ δοκεῖν, ἀγαθὰ δὲ οὐδενὶ ἔτι ἀρκεῖ τὰ δοκοῦντα κτᾶσθαι, ἀλλὰ τὰ ὄντα ζητοῦσιν, τὴν δὲ δόξαν ἐνταῦθα ἤδη πᾶσ ἀτιμάζει; καὶ μάλα, ἔφη.

οὕτω φῶμεν δεῖν ἐσκοτῶσθαι καὶ ἐκείνουσ τοὺσ βελτίστουσ ἐν τῇ πόλει, οἷσ πάντα ἐγχειριοῦμεν;

ἥκιστά γ’, ἔφη.

οἶμαι γοῦν, εἶπον, δίκαιά τε καὶ καλὰ ἀγνοούμενα ὅπῃ ποτὲ ἀγαθά ἐστιν, οὐ πολλοῦ τινοσ ἄξιον φύλακα κεκτῆσθαι ἂν ἑαυτῶν τὸν τοῦτο ἀγνοοῦντα·

μαντεύομαι δὲ μηδένα αὐτὰ πρότερον γνώσεσθαι ἱκανῶσ. καλῶσ γάρ, ἔφη, μαντεύῃ.

τοιοῦτοσ αὐτὴν ἐπισκοπῇ φύλαξ, ὁ τούτων ἐπιστήμων;

ἀνάγκη, ἔφη.

ἀλλὰ σὺ δή, ὦ Σώκρατεσ, πότερον ἐπιστήμην τὸ ἀγαθὸν φῂσ εἶναι ἢ ἡδονήν, ἢ ἄλλο τι παρὰ ταῦτα; οὗτοσ, ἦν δ’ ἐγώ, ἀνήρ, καλῶσ ἦσθα καὶ πάλαι καταφανὴσ ὅτι σοι οὐκ ἀποχρήσοι τὸ τοῖσ ἄλλοισ δοκοῦν περὶ αὐτῶν.

χρόνον περὶ ταῦτα πραγματευόμενον.

τί δέ;

ἦν δ’ ἐγώ· δοκεῖ σοι δίκαιον εἶναι περὶ ὧν τισ μὴ οἶδεν λέγειν ὡσ εἰδότα; οὐδαμῶσ γ’, ἔφη, ὡσ εἰδότα, ὡσ μέντοι οἰόμενον ταῦθ’ ἃ οἰέται ἐθέλειν λέγειν.

τί δέ;

εἶπον· οὐκ ᾔσθησαι τὰσ ἄνευ ἐπιστήμησ δόξασ, ὡσ πᾶσαι αἰσχραί; ὧν αἱ βέλτισται τυφλαί ‐ ἢ δοκοῦσί τί σοι τυφλῶν διαφέρειν ὁδὸν ὀρθῶσ πορευομένων οἱ ἄνευ νοῦ ἀληθέσ τι δοξάζοντεσ; οὐδέν, ἔφη.

παρ’ ἄλλων ἀκούειν φανά τε καὶ καλά;

μὴ πρὸσ Διόσ, ἦ δ’ ὅσ, ὦ Σώκρατεσ, ὁ Γλαύκων, ὥσπερ ἐπὶ τέλει ὢν ἀποστῇσ.

ἀρκέσει γὰρ ἡμῖν, κἂν ὥσπερ δικαιοσύνησ πέρι καὶ σωφροσύνησ καὶ τῶν ἄλλων διῆλθεσ, οὕτω καὶ περὶ τοῦ ἀγαθοῦ διέλθῃσ. καὶ γὰρ ἐμοί, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ ἑταῖρε, καὶ μάλα ἀρκέσει·

ἀλλ’ ὅπωσ μὴ οὐχ οἱο͂́σ τ’ ἔσομαι, προθυμούμενοσ δὲ ἀσχημονῶν γέλωτα ὀφλήσω. ἐστὶ τἀγαθὸν ἐάσωμεν τὸ νῦν εἶναι ‐ πλέον γάρ μοι φαίνεται ἢ κατὰ τὴν παροῦσαν ὁρμὴν ἐφικέσθαι τοῦ γε δοκοῦντοσ ἐμοὶ τὰ νῦν ‐ ὃσ δὲ ἔκγονόσ τε τοῦ ἀγαθοῦ φαίνεται καὶ ὁμοιότατοσ ἐκείνῳ, λέγειν ἐθέλω, εἰ καὶ ὑμῖν φίλον, εἰ δὲ μή, ἐᾶν.

ἀλλ’, ἔφη, λέγε·

εἰσ αὖθισ γὰρ τοῦ πατρὸσ ἀποτείσεισ τὴν διήγησιν. βουλοίμην ἄν, εἶπον, ἐμέ τε δύνασθαι αὐτὴν ἀποδοῦναι καὶ ὑμᾶσ κομίσασθαι, ἀλλὰ μὴ ὥσπερ νῦν τοὺσ τόκουσ μόνον.

τοῦτον δὲ δὴ οὖν τὸν τόκον τε καὶ ἔκγονον αὐτοῦ τοῦ ἀγαθοῦ κομίσασθε. εὐλαβεῖσθε μέντοι μή πῃ ἐξαπατήσω ὑμᾶσ ἄκων, κίβδηλον ἀποδιδοὺσ τὸν λόγον τοῦ τόκου. εὐλαβησόμεθα, ἔφη, κατὰ δύναμιν·

ἀλλὰ μόνον λέγε. διομολογησάμενόσ γ’ ἔφην ἐγώ, καὶ ἀναμνήσασ ὑμᾶσ τά τ’ ἐν τοῖσ ἔμπροσθεν ῥηθέντα καὶ ἄλλοτε ἤδη πολλάκισ εἰρημένα.

τὰ ποῖα;

ἦ δ’ ὅσ. πολλὰ καλά, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ πολλὰ ἀγαθὰ καὶ ἕκαστα οὕτωσ εἶναί φαμέν τε καὶ διορίζομεν τῷ λόγῳ.

φαμὲν γάρ.

καὶ αὐτὸ δὴ καλὸν καὶ αὐτὸ ἀγαθόν, καὶ οὕτω περὶ πάντων ἃ τότε ὡσ πολλὰ ἐτίθεμεν, πάλιν αὖ κατ’ ἰδέαν μίαν ἑκάστου ὡσ μιᾶσ οὔσησ τιθέντεσ, "ὃ ἔστιν" ἕκαστον προσαγορεύομεν.

ἔστι ταῦτα.

καὶ τὰ μὲν δὴ ὁρᾶσθαί φαμεν, νοεῖσθαι δ’ οὔ, τὰσ δ’ αὖ ἰδέασ νοεῖσθαι μέν, ὁρᾶσθαι δ’ οὔ.

παντάπασι μὲν οὖν.

τῷ οὖν ὁρῶμεν ἡμῶν αὐτῶν τὰ ὁρώμενα;

τῇ ὄψει, ἔφη.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ἀκοῇ τὰ ἀκουόμενα, καὶ ταῖσ ἄλλαισ αἰσθήσεσι πάντα τὰ αἰσθητά;

τί μήν;

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ἐννενόηκασ τὸν τῶν αἰσθήσεων δημιουργὸν ὅσῳ πολυτελεστάτην τὴν τοῦ ὁρᾶν τε καὶ ὁρᾶσθαι δύναμιν ἐδημιούργησεν;

οὐ πάνυ, ἔφη.

ἀλλ’ ὧδε σκόπει.

ἐὰν μὴ παραγένηται τρίτον, ἡ μὲν οὐκ ἀκούσεται, ἡ δὲ οὐκ ἀκουσθήσεται;

οὐδενόσ, ἔφη.

οἶμαι δέ γε, ἦν δ’ ἐγώ, οὐδ’ ἄλλαισ πολλαῖσ, ἵνα μὴ εἴπω ὅτι οὐδεμιᾷ, τοιούτου προσδεῖ οὐδενόσ.

ἢ σύ τινα ἔχεισ εἰπεῖν; οὐκ ἔγωγε, ἦ δ’ ὅσ.

τὴν δὲ τῆσ ὄψεωσ καὶ τοῦ ὁρατοῦ οὐκ ἐννοεῖσ ὅτι προσδεῖται;

πῶσ;

παραγένηται γένοσ τρίτον ἰδίᾳ ἐπ’ αὐτὸ τοῦτο πεφυκόσ, οἶσθα ὅτι ἥ τε ὄψισ οὐδὲν ὄψεται, τά τε χρώματα ἔσται ἀόρατα.

τίνοσ δὴ λέγεισ, ἔφη, τούτου;

ὃ δὴ σὺ καλεῖσ, ἦν δ’ ἐγώ, φῶσ.

ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

δύναμισ τῶν ἄλλων συζεύξεων τιμιωτέρῳ ζυγῷ ἐζύγησαν, εἴπερ μὴ ἄτιμον τὸ φῶσ.

ἀλλὰ μήν, ἔφη, πολλοῦ γε δεῖ ἄτιμον εἶναι.

τίνα οὖν ἔχεισ αἰτιάσασθαι τῶν ἐν οὐρανῷ θεῶν τούτου κύριον, οὗ ἡμῖν τὸ φῶσ ὄψιν τε ποιεῖ ὁρᾶν ὅτι κάλλιστα καὶ τὰ ὁρώμενα ὁρᾶσθαι;

ὅνπερ καὶ σύ, ἔφη, καὶ οἱ ἄλλοι·

τὸν ἥλιον γὰρ δῆλον ὅτι ἐρωτᾷσ. ἆρ’ οὖν ὧδε πέφυκεν ὄψισ πρὸσ τοῦτον τὸν θεόν;

πῶσ;

δὴ καλοῦμεν ὄμμα.

οὐ γὰρ οὖν.

ἀλλ’ ἡλιοειδέστατόν γε οἶμαι τῶν περὶ τὰσ αἰσθήσεισ ὀργάνων.

πολύ γε.

οὐκοῦν καὶ τὴν δύναμιν ἣν ἔχει ἐκ τούτου ταμιευομένην ὥσπερ ἐπίρρυτον κέκτηται;

πάνυ μὲν οὖν.

ἆρ’ οὖν οὐ καὶ ὁ ἥλιοσ ὄψισ μὲν οὐκ ἔστιν, αἴτιοσ δ’ ὢν αὐτῆσ ὁρᾶται ὑπ’ αὐτῆσ ταύτησ;

οὕτωσ, ἦ δ’ ὅσ.

ἐν τῷ νοητῷ τόπῳ πρόσ τε νοῦν καὶ τὰ νοούμενα, τοῦτο τοῦτον ἐν τῷ ὁρατῷ πρόσ τε ὄψιν καὶ τὰ ὁρώμενα.

πῶσ;

ἔφη· ἔτι δίελθέ μοι. ὀφθαλμοί, ἦν δ’ ἐγώ, οἶσθ’ ὅτι, ὅταν μηκέτι ἐπ’ ἐκεῖνά τισ αὐτοὺσ τρέπῃ ὧν ἂν τὰσ χρόασ τὸ ἡμερινὸν φῶσ ἐπέχῃ, ἀλλὰ ὧν νυκτερινὰ φέγγη, ἀμβλυώττουσί τε καὶ ἐγγὺσ φαίνονται τυφλῶν, ὥσπερ οὐκ ἐνούσησ καθαρᾶσ ὄψεωσ;

καὶ μάλα, ἔφη.

ὅταν δέ γ’ οἶμαι ὧν ὁ ἥλιοσ καταλάμπει, σαφῶσ ὁρῶσι, καὶ τοῖσ αὐτοῖσ τούτοισ ὄμμασιν ἐνοῦσα φαίνεται.

τί μήν;

οὕτω τοίνυν καὶ τὸ τῆσ ψυχῆσ ὧδε νόει·

ὅταν μὲν οὗ καταλάμπει ἀλήθειά τε καὶ τὸ ὄν, εἰσ τοῦτο ἀπερείσηται, ἐνόησέν τε καὶ ἔγνω αὐτὸ καὶ νοῦν ἔχειν φαίνεται· ὅταν δὲ εἰσ τὸ τῷ σκότῳ κεκραμένον, τὸ γιγνόμενόν τε καὶ ἀπολλύμενον, δοξάζει τε καὶ ἀμβλυώττει ἄνω καὶ κάτω τὰσ δόξασ μεταβάλλον, καὶ ἐοίκεν αὖ νοῦν οὐκ ἔχοντι. ἐοίκε γάρ.

τοῦτο τοίνυν τὸ τὴν ἀλήθειαν παρέχον τοῖσ γιγνωσκομένοισ καὶ τῷ γιγνώσκοντι τὴν δύναμιν ἀποδιδὸν τὴν τοῦ ἀγαθοῦ ἰδέαν φάθι εἶναι·

αἰτίαν δ’ ἐπιστήμησ οὖσαν καὶ ἀληθείασ, ὡσ γιγνωσκομένησ μὲν διανοοῦ, οὕτω δὲ καλῶν ἀμφοτέρων ὄντων, γνώσεώσ τε καὶ ἀληθείασ, ἄλλο καὶ κάλλιον ἔτι τούτων ἡγούμενοσ αὐτὸ ὀρθῶσ ἡγήσῃ· δὲ καὶ ἀλήθειαν, ὥσπερ ἐκεῖ φῶσ τε καὶ ὄψιν ἡλιοειδῆ μὲν νομίζειν ὀρθόν, ἥλιον δ’ ἡγεῖσθαι οὐκ ὀρθῶσ ἔχει, οὕτω καὶ ἐνταῦθα ἀγαθοειδῆ μὲν νομίζειν ταῦτ’ ἀμφότερα ὀρθόν, ἀγαθὸν δὲ ἡγεῖσθαι ὁπότερον αὐτῶν οὐκ ὀρθόν, ἀλλ’ ἔτι μειζόνωσ τιμητέον τὴν τοῦ ἀγαθοῦ ἕξιν.

ἀμήχανον κάλλοσ, ἔφη, λέγεισ, εἰ ἐπιστήμην μὲν καὶ ἀλήθειαν παρέχει, αὐτὸ δ’ ὑπὲρ ταῦτα κάλλει ἐστίν·

οὐ γὰρ δήπου σύ γε ἡδονὴν αὐτὸ λέγεισ. εὐφήμει, ἦν δ’ ἐγώ·

ἀλλ’ ὧδε μᾶλλον τὴν εἰκόνα αὐτοῦ ἔτι ἐπισκόπει. πῶσ;

τὸν ἥλιον τοῖσ ὁρωμένοισ οὐ μόνον οἶμαι τὴν τοῦ ὁρᾶσθαι δύναμιν παρέχειν φήσεισ, ἀλλὰ καὶ τὴν γένεσιν καὶ αὔξην καὶ τροφήν, οὐ γένεσιν αὐτὸν ὄντα.

πῶσ γάρ;

καὶ τοῖσ γιγνωσκομένοισ τοίνυν μὴ μόνον τὸ γιγνώσκεσθαι φάναι ὑπὸ τοῦ ἀγαθοῦ παρεῖναι, ἀλλὰ καὶ τὸ εἶναί τε καὶ τὴν οὐσίαν ὑπ’ ἐκείνου αὐτοῖσ προσεῖναι, οὐκ οὐσίασ ὄντοσ τοῦ ἀγαθοῦ, ἀλλ’ ἔτι ἐπέκεινα τῆσ οὐσίασ πρεσβείᾳ καὶ δυνάμει ὑπερέχοντοσ.

καὶ ὁ Γλαύκων μάλα γελοίωσ, Ἄπολλον, ἔφη, δαιμονίασ ὑπερβολῆσ.

σὺ γάρ, ἦν δ’ ἐγώ, αἴτιοσ, ἀναγκάζων τὰ ἐμοὶ δοκοῦντα περὶ αὐτοῦ λέγειν.

καὶ μηδαμῶσ γ’, ἔφη, παύσῃ, εἰ μή τι, ἀλλὰ τὴν περὶ τὸν ἥλιον ὁμοιότητα αὖ διεξιών, εἴ πῃ ἀπολείπεισ.

ἀλλὰ μήν, εἶπον, συχνά γε ἀπολείπω.

μηδὲ σμικρὸν τοίνυν, ἔφη, παραλίπῃσ.

οἶμαι μέν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ πολύ·

ὅμωσ δέ, ὅσα γ’ ἐν τῷ παρόντι δυνατόν, ἑκὼν οὐκ ἀπολείψω. μὴ γάρ, ἔφη.

νόησον τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ὥσπερ λέγομεν, δύο αὐτὼ εἶναι, καὶ βασιλεύειν τὸ μὲν νοητοῦ γένουσ τε καὶ τόπου, τὸ δ’ αὖ ὁρατοῦ, ἵνα μὴ οὐρανοῦ εἰπὼν δόξω σοι σοφίζεσθαι περὶ τὸ ὄνομα.

ἀλλ’ οὖν ἔχεισ ταῦτα διττὰ εἴδη, ὁρατόν, νοητόν; ἔχω.

μὲν τὰσ σκιάσ, ἔπειτα τὰ ἐν τοῖσ ὕδασι φαντάσματα καὶ ἐν τοῖσ ὅσα πυκνά τε καὶ λεῖα καὶ φανὰ συνέστηκεν, καὶ πᾶν τὸ τοιοῦτον, εἰ κατανοεῖσ.

ἀλλὰ κατανοῶ.

τὸ τοίνυν ἕτερον τίθει ᾧ τοῦτο ἐοίκεν, τά τε περὶ ἡμᾶσ ζῷσ καὶ πᾶν τὸ φυτευτὸν καὶ τὸ σκευαστὸν ὅλον γένοσ.

τίθημι, ἔφη.

ἦ καὶ ἐθέλοισ ἂν αὐτὸ φάναι, ἦν δ’ ἐγώ, διῃρῆσθαι ἀληθείᾳ τε καὶ μή, ὡσ τὸ δοξαστὸν πρὸσ τὸ γνωστόν, οὕτω τὸ ὁμοιωθὲν πρὸσ τὸ ᾧ ὡμοιώθη;

ἔγωγ’, ἔφη, καὶ μάλα.

σκόπει δὴ αὖ καὶ τὴν τοῦ νοητοῦ τομὴν ᾗ τμητέον.

πῇ;

ἡῖ τὸ μὲν αὐτοῦ τοῖσ τότε μιμηθεῖσιν ὡσ εἰκόσιν χρωμένη ψυχὴ ζητεῖν ἀναγκάζεται ἐξ ὑποθέσεων, οὐκ ἐπ’ ἀρχὴν πορευομένη ἀλλ’ ἐπὶ τελευτήν, τὸ δ’ αὖ ἕτερον ‐ τὸ ἐπ’ ἀρχὴν ἀνυπόθετον ‐ ἐξ ὑποθέσεωσ ἰοῦσα καὶ ἄνευ τῶν περὶ ἐκεῖνο εἰκόνων, αὐτοῖσ εἴδεσι δι’ αὐτῶν τὴν μέθοδον ποιουμένη.

ταῦτ’, ἔφη, ἃ λέγεισ, οὐχ ἱκανῶσ ἔμαθον.

ἀλλ’ αὖθισ, ἦν δ’ ἐγώ·

ῥᾷον γὰρ τούτων προειρημένων μαθήσῃ. ὡσ παντὶ φανερῶν, ἐκ τούτων δ’ ἀρχόμενοι τὰ λοιπὰ ἤδη διεξιόντεσ τελευτῶσιν ὁμολογουμένωσ ἐπὶ τοῦτο οὗ ἂν ἐπὶ σκέψιν ὁρμήσωσι.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη, τοῦτό γε οἶδα.

δὲ αὐτὰ ἐκεῖνα ἰδεῖν ἃ οὐκ ἂν ἄλλωσ ἴδοι τισ ἢ τῇ διανοίᾳ.

ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ.

τοῦτο τοίνυν νοητὸν μὲν τὸ εἶδοσ ἔλεγον, ὑποθέσεσι δ’ ἀναγκαζομένην ψυχὴν χρῆσθαι περὶ τὴν ζήτησιν αὐτοῦ, οὐκ ἐπ’ ἀρχὴν ἰοῦσαν, ὡσ οὐ δυναμένην τῶν ὑποθέσεων ἀνωτέρω ἐκβαίνειν, εἰκόσι δὲ χρωμένην αὐτοῖσ τοῖσ ὑπὸ τῶν κάτω ἀπεικασθεῖσιν καὶ ἐκείνοισ πρὸσ ἐκεῖνα ὡσ ἐναργέσι δεδοξασμένοισ τε καὶ τετιμημένοισ.

μανθάνω, ἔφη, ὅτι τὸ ὑπὸ ταῖσ γεωμετρίαισ τε καὶ ταῖσ ταύτησ ἀδελφαῖσ τέχναισ λέγεισ.

αἰσθητῷ παντάπασιν οὐδενὶ προσχρώμενοσ, ἀλλ’ εἴδεσιν αὐτοῖσ δι’ αὐτῶν εἰσ αὐτά, καὶ τελευτᾷ εἰσ εἴδη.

ἀνελθόντεσ σκοπεῖν ἀλλ’ ἐξ ὑποθέσεων, νοῦν οὐκ ἴσχειν περὶ αὐτὰ δοκοῦσί σοι, καίτοι νοητῶν ὄντων μετὰ ἀρχῆσ.

διάνοιαν δὲ καλεῖν μοι δοκεῖσ τὴν τῶν γεωμετρικῶν τε καὶ τὴν τῶν τοιούτων ἕξιν ἀλλ’ οὐ νοῦν, ὡσ μεταξύ τι δόξησ τε καὶ νοῦ τὴν διάνοιαν οὖσαν. ἱκανώτατα, ἦν δ’ ἐγώ, ἀπεδέξω.

δὲ ἐπὶ τῷ δευτέρῳ, τῷ τρίτῳ δὲ πίστιν ἀπόδοσ καὶ τῷ τελευταίῳ εἰκασίαν, καὶ τάξον αὐτὰ ἀνὰ λόγον, ὥσπερ ἐφ’ οἷσ ἐστιν ἀληθείασ μετέχει, οὕτω ταῦτα σαφηνείασ ἡγησάμενοσ μετέχειν.

μανθάνω, ἔφη, καὶ συγχωρῶ καὶ τάττω ὡσ λέγεισ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Republic, book 6

(플라톤, Republic, book 6)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION