헬라어 문장 검색 - ΠλατόΡεπυβλί10́

(플라톤, Republic, book 10)

καὶ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα περὶ αὐτῆσ ἐννοῶ, ὡσ παντὸσ ἄρα μᾶλλον ὀρθῶσ ᾠκίζομεν τὴν πόλιν, οὐχ ἥκιστα δὲ ἐνθυμηθεὶσ περὶ ποιήσεωσ λέγω. τὸ ποῖον;

ἔφη. τὸ μηδαμῇ παραδέχεσθαι αὐτῆσ ὅση μιμητική·

εἴδη.

πῶσ λέγεισ;

ὡσ μὲν πρὸσ ὑμᾶσ εἰρῆσθαι ‐ οὐ γάρ μου κατερεῖτε πρὸσ τοὺσ τῆσ τραγῳδίασ ποιητὰσ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἅπαντασ τοὺσ μιμητικούσ ‐ λώβη ἐοίκεν εἶναι πάντα τὰ τοιαῦτα τῆσ τῶν ἀκουόντων διανοίασ, ὅσοι μὴ ἔχουσι φάρμακον τὸ εἰδέναι αὐτὰ οἱᾶ τυγχάνει ὄντα.

πῇ δή, ἔφη, διανοούμενοσ λέγεισ;

ῥητέον, ἦν δ’ ἐγώ·

καίτοι φιλία γέ τίσ με καὶ αἰδὼσ ἐκ παιδὸσ ἔχουσα περὶ Ὁμήρου ἀποκωλύει λέγειν. ἐοίκε μὲν γὰρ τῶν καλῶν ἁπάντων τούτων τῶν τραγικῶν πρῶτοσ διδάσκαλόσ τε καὶ ἡγεμὼν γενέσθαι. ἀλλ’ οὐ γὰρ πρό γε τῆσ ἀληθείασ τιμητέοσ ἀνήρ, ἀλλ’, ὃ λέγω, ῥητέον.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

ἄκουε δή, μᾶλλον δὲ ἀποκρίνου.

Ἐρώτα.

μίμησιν ὅλωσ ἔχοισ ἄν μοι εἰπεῖν ὅτι ποτ’ ἐστίν;

οὐδὲ γάρ τοι αὐτὸσ πάνυ τι συννοῶ τί βούλεται εἶναι. ἦ που ἄρ’, ἔφη, ἐγὼ συννοήσω.

βλεπόντων ἀμβλύτερον ὁρῶντεσ πρότεροι εἶδον.

ἔστιν, ἔφη, οὕτωσ·

ἀλλὰ σοῦ παρόντοσ οὐδ’ ἂν προθυμηθῆναι οἱο͂́σ τε εἰήν εἰπεῖν, εἴ τί μοι καταφαίνεται, ἀλλ’ αὐτὸσ ὁρ́α. βούλει οὖν ἐνθένδε ἀρξώμεθα ἐπισκοποῦντεσ, ἐκ τῆσ εἰωθυίασ μεθόδου;

εἶδοσ γάρ πού τι ἓν ἕκαστον εἰώθαμεν τίθεσθαι περὶ ἕκαστα τὰ πολλά, οἷσ ταὐτὸν ὄνομα ἐπιφέρομεν. ἢ οὐ μανθάνεισ; μανθάνω.

θῶμεν δὴ καὶ νῦν ὅτι βούλει τῶν πολλῶν.

’θέλεισ, πολλαί πού εἰσι κλῖναι καὶ τράπεζαι.

πῶσ δ’ οὔ;

ἀλλὰ ἰδέαι γέ που περὶ ταῦτα τὰ σκεύη δύο, μία μὲν κλίνησ, μία δὲ τραπέζησ.

ναί.

οὐκοῦν καὶ εἰώθαμεν λέγειν ὅτι ὁ δημιουργὸσ ἑκατέρου τοῦ σκεύουσ πρὸσ τὴν ἰδέαν βλέπων οὕτω ποιεῖ ὁ μὲν τὰσ κλίνασ, ὁ δὲ τὰσ τραπέζασ, αἷσ ἡμεῖσ χρώμεθα, καὶ τἆλλα κατὰ ταὐτά;

οὐ γάρ που τήν γε ἰδέαν αὐτὴν δημιουργεῖ οὐδεὶσ τῶν δημιουργῶν· πῶσ γάρ; οὐδαμῶσ.

ἀλλ’ ὁρ́α δὴ καὶ τόνδε τίνα καλεῖσ τὸν δημιουργόν.

τὸν ποῖον;

ὃσ πάντα ποιεῖ, ὅσαπερ εἷσ ἕκαστοσ τῶν χειροτεχνῶν.

δεινόν τινα λέγεισ καὶ θαυμαστὸν ἄνδρα.

οὔπω γε, ἀλλὰ τάχα μᾶλλον φήσεισ.

ὁ αὐτὸσ γὰρ οὗτοσ χειροτέχνησ οὐ μόνον πάντα οἱο͂́σ τε σκεύη ποιῆσαι, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐκ τῆσ γῆσ φυόμενα ἅπαντα ποιεῖ καὶ ζῷα πάντα ἐργάζεται, τά τε ἄλλα καὶ ἑαυτόν, καὶ πρὸσ τούτοισ γῆν καὶ οὐρανὸν καὶ θεοὺσ καὶ πάντα τὰ ἐν οὐρανῷ καὶ τὰ ἐν Αἵδου ὑπὸ γῆσ ἅπαντα ἐργάζεται. πάνυ θαυμαστόν, ἔφη, λέγεισ σοφιστήν.

ἀπιστεῖσ;

ἦν δ’ ἐγώ. καί μοι εἰπέ, τὸ παράπαν οὐκ ἄν σοι δοκεῖ εἶναι τοιοῦτοσ δημιουργόσ, ἢ τινὶ μὲν τρόπῳ γενέσθαι ἂν τούτων ἁπάντων ποιητήσ, τινὶ δὲ οὐκ ἄν; ἢ οὐκ αἰσθάνῃ ὅτι κἂν αὐτὸσ οἱο͂́σ τ’ εἰήσ πάντα ταῦτα ποιῆσαι τρόπῳ γέ τινι; καὶ τίσ, ἔφη, ὁ τρόποσ οὗτοσ;

οὐ χαλεπόσ, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλὰ πολλαχῇ καὶ ταχὺ δημιουργούμενοσ, τάχιστα δέ που, εἰ ’θέλεισ λαβὼν κάτοπτρον περιφέρειν πανταχῇ·

ταχὺ μὲν ἥλιον ποιήσεισ καὶ τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ, ταχὺ δὲ γῆν, ταχὺ δὲ σαυτόν τε καὶ τἆλλα ζῷα καὶ σκεύη καὶ φυτὰ καὶ πάντα ὅσα νυνδὴ ἐλέγετο.

ναί, ἔφη, φαινόμενα, οὐ μέντοι ὄντα γέ που τῇ ἀληθείᾳ.

καλῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ εἰσ δέον ἔρχῃ τῷ λόγῳ.

τῶν τοιούτων γὰρ οἶμαι δημιουργῶν καὶ ὁ ζωγράφοσ ἐστίν. ἦ γάρ; πῶσ γὰρ οὔ;

ἀλλὰ φήσεισ οὐκ ἀληθῆ οἶμαι αὐτὸν ποιεῖν ἃ ποιεῖ.

καίτοι τρόπῳ γέ τινι καὶ ὁ ζωγράφοσ κλίνην ποιεῖ· ἢ οὔ; ναί, ἔφη, φαινομένην γε καὶ οὗτοσ.

τί δὲ ὁ κλινοποιόσ;

οὐκ ἄρτι μέντοι ἔλεγεσ ὅτι οὐ τὸ εἶδοσ ποιεῖ, ὃ δή φαμεν εἶναι ὃ ἔστι κλίνη, ἀλλὰ κλίνην τινά; ἔλεγον γάρ.

οὐκοῦν εἰ μὴ ὃ ἔστιν ποιεῖ, οὐκ ἂν τὸ ὂν ποιοῖ, ἀλλά τι τοιοῦτον οἱο͂ν τὸ ὄν, ὂν δὲ οὔ·

τελέωσ δὲ εἶναι ὂν τὸ τοῦ κλινουργοῦ ἔργον ἢ ἄλλου τινὸσ χειροτέχνου εἴ τισ φαίη, κινδυνεύει οὐκ ἂν ἀληθῆ λέγειν; οὔκουν, ἔφη, ὥσ γ’ ἂν δόξειεν τοῖσ περὶ τοὺσ τοιούσδε λόγουσ διατρίβουσιν.

μηδὲν ἄρα θαυμάζωμεν εἰ καὶ τοῦτο ἀμυδρόν τι τυγχάνει ὂν πρὸσ ἀλήθειαν.

μὴ γάρ.

βούλει οὖν, ἔφην, ἐπ’ αὐτῶν τούτων ζητήσωμεν τὸν μιμητὴν τοῦτον, τίσ ποτ’ ἐστίν;

εἰ βούλει, ἔφη.

οὐκοῦν τριτταί τινεσ κλῖναι αὗται γίγνονται·

μία μὲν ἡ ἐν τῇ φύσει οὖσα, ἣν φαῖμεν ἄν, ὡσ ἐγᾦμαι, θεὸν ἐργάσασθαι. ἢ τίν’ ἄλλον; οὐδένα, οἶμαι.

μία δέ γε ἣν ὁ τέκτων.

ναί, ἔφη.

μία δὲ ἣν ὁ ζωγράφοσ.

ἦ γάρ; ἔστω.

ζωγράφοσ δή, κλινοποιόσ, θεόσ, τρεῖσ οὗτοι ἐπιστάται τρισὶν εἴδεσι κλινῶν.

ναὶ τρεῖσ.

ὁ μὲν δὴ θεόσ, εἴτε οὐκ ἐβούλετο, εἴτε τισ ἀνάγκη ἐπῆν μὴ πλέον ἢ μίαν ἐν τῇ φύσει ἀπεργάσασθαι αὐτὸν κλίνην, οὕτωσ ἐποίησεν μίαν μόνον αὐτὴν ἐκείνην ὃ ἔστιν κλίνη·

δύο δὲ τοιαῦται ἢ πλείουσ οὔτε ἐφυτεύθησαν ὑπὸ τοῦ θεοῦ οὔτε μὴ φυῶσιν. πῶσ δή;

ἔφη. ὅτι, ἦν δ’ ἐγώ, εἰ δύο μόνασ ποιήσειεν, πάλιν ἂν μία ἀναφανείη ἧσ ἐκεῖναι ἂν αὖ ἀμφότεραι τὸ εἶδοσ ἔχοιεν, καὶ εἰή ἂν ὃ ἔστιν κλίνη ἐκείνη ἀλλ’ οὐχ αἱ δύο.

ὀρθῶσ, ἔφη.

ταῦτα δὴ οἶμαι εἰδὼσ ὁ θεόσ, βουλόμενοσ εἶναι ὄντωσ κλίνησ ποιητὴσ ὄντωσ οὔσησ, ἀλλὰ μὴ κλίνησ τινὸσ μηδὲ κλινοποιόσ τισ, μίαν φύσει αὐτὴν ἔφυσεν.

ἐοίκεν.

βούλει οὖν τοῦτον μὲν φυτουργὸν τούτου προσαγορεύωμεν, ἤ τι τοιοῦτον;

δίκαιον γοῦν, ἔφη, ἐπειδήπερ φύσει γε καὶ τοῦτο καὶ τἆλλα πάντα πεποίηκεν.

τί δὲ τὸν τέκτονα;

ἆρ’ οὐ δημιουργὸν κλίνησ; ναί.

ἦ καὶ τὸν ζωγράφον δημιουργὸν καὶ ποιητὴν τοῦ τοιούτου;

οὐδαμῶσ.

ἀλλὰ τί αὐτὸν κλίνησ φήσεισ εἶναι;

τοῦτο, ἦ δ’ ὅσ, ἔμοιγε δοκεῖ μετριώτατ’ ἂν προσαγορεύεσθαι, μιμητὴσ οὗ ἐκεῖνοι δημιουργοί.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ·

τὸν τοῦ τρίτου ἄρα γεννήματοσ ἀπὸ τῆσ φύσεωσ μιμητὴν καλεῖσ; πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

τοῦτ’ ἄρα ἔσται καὶ ὁ τραγῳδοποιόσ, εἴπερ μιμητήσ ἐστι, τρίτοσ τισ ἀπὸ βασιλέωσ καὶ τῆσ ἀληθείασ πεφυκώσ, καὶ πάντεσ οἱ ἄλλοι μιμηταί.

κινδυνεύει.

τὸν μὲν δὴ μιμητὴν ὡμολογήκαμεν.

εἰπὲ δέ μοι περὶ τοῦ ζωγράφου τόδε· πότερα ἐκεῖνο αὐτὸ τὸ ἐν τῇ φύσει ἕκαστον δοκεῖ σοι ἐπιχειρεῖν μιμεῖσθαι ἢ τὰ τῶν δημιουργῶν ἔργα;

τὰ τῶν δημιουργῶν, ἔφη.

ἆρα οἱᾶ ἔστιν ἢ οἱᾶ φαίνεται;

τοῦτο γὰρ ἔτι διόρισον. πῶσ λέγεισ;

ἔφη. ὧδε·

κλίνη, ἐάντε ἐκ πλαγίου αὐτὴν θεᾷ ἐάντε καταντικρὺ ἢ ὁπῃοῦν, μή τι διαφέρει αὐτὴ ἑαυτῆσ, ἢ διαφέρει μὲν οὐδέν, φαίνεται δὲ ἀλλοία; καὶ τἆλλα ὡσαύτωσ; οὕτωσ, ἔφη·

φαίνεται, διαφέρει δ’ οὐδέν. τοῦτο δὴ αὐτὸ σκόπει·

πρὸσ πότερον ἡ γραφικὴ πεποίηται περὶ ἕκαστον; πότερα πρὸσ τὸ ὄν, ὡσ ἔχει, μιμήσασθαι, ἢ πρὸσ τὸ φαινόμενον, ὡσ φαίνεται, φαντάσματοσ ἢ ἀληθείασ οὖσα μίμησισ; φαντάσματοσ, ἔφη.

πόρρω ἄρα που τοῦ ἀληθοῦσ ἡ μιμητική ἐστιν καί, ὡσ ἐοίκεν, διὰ τοῦτο πάντα ἀπεργάζεται, ὅτι σμικρόν τι ἑκάστου ἐφάπτεται, καὶ τοῦτο εἴδωλον.

οἱο͂ν ὁ ζωγράφοσ, φαμέν, ζωγραφήσει ἡμῖν σκυτοτόμον, τέκτονα, τοὺσ ἄλλουσ δημιουργούσ, περὶ οὐδενὸσ τούτων ἐπαί̈ων τῶν τεχνῶν· ἀλλ’ ὅμωσ παῖδάσ γε καὶ ἄφρονασ ἀνθρώπουσ, εἰ ἀγαθὸσ εἰή ζωγράφοσ, γράψασ ἂν τέκτονα καὶ πόρρωθεν ἐπιδεικνὺσ ἐξαπατῷ ἂν τῷ δοκεῖν ὡσ ἀληθῶσ τέκτονα εἶναι.

τί δ’ οὔ;

ἀλλὰ γὰρ οἶμαι ὦ φίλε, τόδε δεῖ περὶ πάντων τῶν τοιούτων διανοεῖσθαι·

ἀκριβέστερον ὁτουοῦν ἐπισταμένῳ, ὑπολαμβάνειν δεῖ τῷ τοιούτῳ ὅτι εὐήθησ τισ ἄνθρωποσ, καί, ὡσ ἐοίκεν, ἐντυχὼν γόητί τινι καὶ μιμητῇ ἐξηπατήθη, ὥστε ἔδοξεν αὐτῷ πάσσοφοσ εἶναι, διὰ τὸ αὐτὸσ μὴ οἱο͂́σ τ’ εἶναι ἐπιστήμην καὶ ἀνεπιστημοσύνην καὶ μίμησιν ἐξετάσαι.

ἀληθέστατα, ἔφη.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, μετὰ τοῦτο ἐπισκεπτέον τήν τε τραγῳδίαν καὶ τὸν ἡγεμόνα αὐτῆσ Ὅμηρον, ἐπειδή τινων ἀκούομεν ὅτι οὗτοι πάσασ μὲν τέχνασ ἐπίστανται, πάντα δὲ τὰ ἀνθρώπεια τὰ πρὸσ ἀρετὴν καὶ κακίαν, καὶ τά γε θεῖα·

ἀνάγκη γὰρ τὸν ἀγαθὸν ποιητήν, εἰ μέλλει περὶ ὧν ἂν ποιῇ καλῶσ ποιήσειν, εἰδότα ἄρα ποιεῖν, ἢ μὴ οἱο͂́ν τε εἶναι ποιεῖν.

οὐκ αἰσθάνονται τριττὰ ἀπέχοντα τοῦ ὄντοσ καὶ ῥᾴδια ποιεῖν μὴ εἰδότι τὴν ἀλήθειαν ‐ φαντάσματα γὰρ ἀλλ’ οὐκ ὄντα ποιοῦσιν ‐ ἤ τι καὶ λέγουσιν καὶ τῷ ὄντι οἱ ἀγαθοὶ ποιηταὶ ἴσασιν περὶ ὧν δοκοῦσιν τοῖσ πολλοῖσ εὖ λέγειν.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη, ἐξεταστέον.

ἑαυτοῦ βίου ὡσ βέλτιστον ἔχοντα;

οὐκ ἔγωγε.

ἀλλ’ εἴπερ γε οἶμαι ἐπιστήμων εἰή τῇ ἀληθείᾳ τούτων πέρι ἅπερ καὶ μιμεῖται, πολὺ πρότερον ἐν τοῖσ ἔργοισ ἂν σπουδάσειεν ἢ ἐπὶ τοῖσ μιμήμασι, καὶ πειρῷτο ἂν πολλὰ καὶ καλὰ ἔργα ἑαυτοῦ καταλιπεῖν μνημεῖα, καὶ εἶναι προθυμοῖτ’ ἂν μᾶλλον ὁ ἐγκωμιαζόμενοσ ἢ ὁ ἐγκωμιάζων.

οἶμαι, ἔφη·

οὐ γὰρ ἐξ ἴσου ἥ τε τιμὴ καὶ ἡ ὠφελία. τῶν μὲν τοίνυν ἄλλων πέρι μὴ ἀπαιτῶμεν λόγον Ὅμηρον ἢ ἄλλον ὁντινοῦν τῶν ποιητῶν, ἐρωτῶντεσ εἰ ἰατρικὸσ ἦν τισ αὐτῶν ἀλλὰ μὴ μιμητὴσ μόνον ἰατρικῶν λόγων, τίνασ ὑγιεῖσ ποιητήσ τισ τῶν παλαιῶν ἢ τῶν νέων λέγεται πεποιηκέναι, ὥσπερ Ἀσκληπιόσ, ἢ τίνασ μαθητὰσ ἰατρικῆσ κατελίπετο, ὥσπερ ἐκεῖνοσ τοὺσ ἐκγόνουσ, μηδ’ αὖ περὶ τὰσ ἄλλασ τέχνασ αὐτοὺσ ἐρωτῶμεν, ἀλλ’ ἐῶμεν·

περὶ δὲ ὧν μεγίστων τε καὶ καλλίστων ἐπιχειρεῖ λέγειν Ὅμηροσ, πολέμων τε πέρι καὶ στρατηγιῶν καὶ διοικήσεων πόλεων, καὶ παιδείασ πέρι ἀνθρώπου, δίκαιόν που ἐρωτᾶν αὐτὸν πυνθανομένουσ·

ὦ φίλε Ὅμηρε, εἴπερ μὴ τρίτοσ ἀπὸ τῆσ ἀληθείασ εἶ ἀρετῆσ πέρι, εἰδώλου δημιουργόσ, ὃν δὴ μιμητὴν ὡρισάμεθα, ἀλλὰ καὶ δεύτεροσ, καὶ οἱο͂́σ τε ἦσθα γιγνώσκειν ποῖα ἐπιτηδεύματα βελτίουσ ἢ χείρουσ ἀνθρώπουσ ποιεῖ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ, λέγε ἡμῖν τίσ τῶν πόλεων διὰ σὲ βέλτιον ᾤκησεν, ὥσπερ διὰ Λυκοῦργον Λακεδαίμων καὶ δι’ ἄλλουσ πολλοὺσ πολλαὶ μεγάλαι τε καὶ σμικραί;

σὲ δὲ τίσ αἰτιᾶται πόλισ νομοθέτην ἀγαθὸν γεγονέναι καὶ σφᾶσ ὠφεληκέναι;

Χαρώνδαν μὲν γὰρ Ἰταλία καὶ Σικελία, καὶ ἡμεῖσ Σόλωνα· σὲ δὲ τίσ; ἕξει τινὰ εἰπεῖν; οὐκ οἶμαι, ἔφη ὁ Γλαύκων·

οὔκουν λέγεταί γε οὐδ’ ὑπ’ αὐτῶν Ὁμηριδῶν. ἀλλὰ δή τισ πόλεμοσ ἐπὶ Ὁμήρου ὑπ’ ἐκείνου ἄρχοντοσ ἢ συμβουλεύοντοσ εὖ πολεμηθεὶσ μνημονεύεται;

οὐδείσ.

ἀλλ’ οἱᾶ δὴ εἰσ τὰ ἔργα σοφοῦ ἀνδρὸσ πολλαὶ ἐπίνοιαι καὶ εὐμήχανοι εἰσ τέχνασ ἤ τινασ ἄλλασ πράξεισ λέγονται, ὥσπερ αὖ Θάλεώ τε πέρι τοῦ Μιλησίου καὶ Ἀναχάρσιοσ τοῦ Σκύθου;

οὐδαμῶσ τοιοῦτον οὐδέν.

συνουσίᾳ καὶ τοῖσ ὑστέροισ ὁδόν τινα παρέδοσαν βίου Ὁμηρικήν, ὥσπερ Πυθαγόρασ αὐτόσ τε διαφερόντωσ ἐπὶ τούτῳ ἠγαπήθη, καὶ οἱ ὕστεροι ἔτι καὶ νῦν Πυθαγόρειον τρόπον ἐπονομάζοντεσ τοῦ βίου διαφανεῖσ πῃ δοκοῦσιν εἶναι ἐν τοῖσ ἄλλοισ;

οὐδ’ αὖ, ἔφη, τοιοῦτον οὐδὲν λέγεται.

ὁ γὰρ Κρεώφυλοσ, ὦ Σώκρατεσ, ἴσωσ, ὁ τοῦ Ὁμήρου ἑταῖροσ, τοῦ ὀνόματοσ ἂν γελοιότεροσ ἔτι πρὸσ παιδείαν φανείη, εἰ τὰ λεγόμενα περὶ Ὁμήρου ἀληθῆ. αὐτὸν ἦν ἐπ’ αὐτοῦ ἐκείνου, ὅτε ἔζη.

λέγεται γὰρ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ.

ἀλλ’ οἰεί, ὦ Γλαύκων, εἰ τῷ ὄντι οἱο͂́σ τ’ ἦν παιδεύειν ἀνθρώπουσ καὶ βελτίουσ ἀπεργάζεσθαι Ὅμηροσ, ἅτε περὶ τούτων οὐ μιμεῖσθαι ἀλλὰ γιγνώσκειν δυνάμενοσ, οὐκ ἄρ’ ἂν πολλοὺσ ἑταίρουσ ἐποιήσατο καὶ ἐτιμᾶτο καὶ ἠγαπᾶτο ὑπ’ αὐτῶν, ἀλλὰ Πρωταγόρασ μὲν ἄρα ὁ Ἀβδηρίτησ καὶ Πρόδικοσ ὁ Κεῖοσ καὶ ἄλλοι πάμπολλοι δύνανται τοῖσ ἐφ’ ἑαυτῶν παριστάναι ἰδίᾳ συγγιγνόμενοι ὡσ οὔτε οἰκίαν οὔτε πόλιν τὴν αὑτῶν διοικεῖν οἱοῖ́ τ’ ἔσονται, ἐὰν μὴ σφεῖσ αὐτῶν ἐπιστατήσωσιν τῆσ παιδείασ, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ σοφίᾳ οὕτω σφόδρα φιλοῦνται, ὥστε μόνον οὐκ ἐπὶ ταῖσ κεφαλαῖσ περιφέρουσιν αὐτοὺσ οἱ ἑταῖροι· ἠνάγκαζον παρὰ σφίσιν οἴκοι εἶναι, ἢ εἰ μὴ ἔπειθον, αὐτοὶ ἂν ἐπαιδαγώγουν ὅπῃ ᾖσαν, ἑώσ ἱκανῶσ παιδείασ μεταλάβοιεν;

παντάπασιν, ἔφη, δοκεῖσ μοι, ὦ Σώκρατεσ, ἀληθῆ λέγειν.

εἶναι, αὐτόσ τε οὐκ ἐπαί̈ων περὶ σκυτοτομίασ καὶ τοῖσ μὴ ἐπαί̈ουσιν, ἐκ τῶν χρωμάτων δὲ καὶ σχημάτων θεωροῦσιν;

πάνυ μὲν οὖν.

οὕτω δὴ οἶμαι καὶ τὸν ποιητικὸν φήσομεν χρώματα ἄττα ἑκάστων τῶν τεχνῶν τοῖσ ὀνόμασι καὶ ῥήμασιν ἐπιχρωματίζειν αὐτὸν οὐκ ἐπαί̈οντα ἀλλ’ ἢ μιμεῖσθαι, ὥστε ἑτέροισ τοιούτοισ ἐκ τῶν λόγων θεωροῦσι δοκεῖν, ἐάντε περὶ σκυτοτομίασ τισ λέγῃ ἐν μέτρῳ καὶ ῥυθμῷ καὶ ἁρμονίᾳ, πάνυ εὖ δοκεῖν λέγεσθαι, ἐάντε περὶ στρατηγίασ ἐάντε περὶ ἄλλου ὁτουοῦν·

οὕτω φύσει αὐτὰ ταῦτα μεγάλην τινὰ κήλησιν ἔχειν.

ἐπεὶ γυμνωθέντα γε τῶν τῆσ μουσικῆσ χρωμάτων τὰ τῶν ποιητῶν, αὐτὰ ἐφ’ αὑτῶν λεγόμενα, οἶμαί σε εἰδέναι οἱᾶ φαίνεται. τεθέασαι γάρ που. ἔγωγ’, ἔφη.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ἐοίκεν τοῖσ τῶν ὡραίων προσώποισ, καλῶν δὲ μή, οἱᾶ γίγνεται ἰδεῖν ὅταν αὐτὰ τὸ ἄνθοσ προλίπῃ;

παντάπασιν, ἦ δ’ ὅσ.

ἴθι δή, τόδε ἄθρει·

ὁ τοῦ εἰδώλου ποιητήσ, ὁ μιμητήσ, φαμέν, τοῦ μὲν ὄντοσ οὐδὲν ἐπαί̈ει, τοῦ δὲ φαινομένου· οὕτωσ;

ναί.

μὴ τοίνυν ἡμίσεωσ αὐτὸ καταλίπωμεν ῥηθέν, ἀλλ’ ἱκανῶσ ἴδωμεν.

λέγε, ἔφη.

ζωγράφοσ, φαμέν, ἡνίασ τε γράψει καὶ χαλινόν;

ναί.

ποιήσει δέ γε σκυτοτόμοσ καὶ χαλκεύσ;

πάνυ γε.

ἆρ’ οὖν ἐπαί̈ει οἱάσ δεῖ τὰσ ἡνίασ εἶναι καὶ τὸν χαλινὸν ὁ γραφεύσ;

ἢ οὐδ’ ὁ ποιήσασ, ὅ τε χαλκεὺσ καὶ ὁ σκυτεύσ, ἀλλ’ ἐκεῖνοσ ὅσπερ τούτοισ ἐπίσταται χρῆσθαι, μόνοσ ὁ ἱππικόσ; ἀληθέστατα.

ἆρ’ οὖν οὐ περὶ πάντα οὕτω φήσομεν ἔχειν;

πῶσ;

περὶ ἕκαστον ταύτασ τινὰσ τρεῖσ τέχνασ εἶναι, χρησομένην, ποιήσουσαν, μιμησομένην;

ναί.

οὐκοῦν ἀρετὴ καὶ κάλλοσ καὶ ὀρθότησ ἑκάστου σκεύουσ καὶ ζῴου καὶ πράξεωσ οὐ πρὸσ ἄλλο τι ἢ τὴν χρείαν ἐστίν, πρὸσ ἣν ἂν ἕκαστον ᾖ πεποιημένον ἢ πεφυκόσ;

οὕτωσ.

πολλὴ ἄρα ἀνάγκη τὸν χρώμενον ἑκάστῳ ἐμπειρότατόν τε εἶναι καὶ ἄγγελον γίγνεσθαι τῷ ποιητῇ οἱᾶ ἀγαθὰ ἢ κακὰ ποιεῖ ἐν τῇ χρείᾳ ᾧ χρῆται·

ἐξαγγέλλει περὶ τῶν αὐλῶν, οἳ ἂν ὑπηρετῶσιν ἐν τῷ αὐλεῖν, καὶ ἐπιτάξει οἱούσ δεῖ ποιεῖν, ὁ δ’ ὑπηρετήσει.

πῶσ δ’ οὔ;

οὐκοῦν ὁ μὲν εἰδὼσ ἐξαγγέλλει περὶ χρηστῶν καὶ πονηρῶν αὐλῶν, ὁ δὲ πιστεύων ποιήσει;

ναί.

ἀκούειν παρὰ τοῦ εἰδότοσ, ὁ δὲ χρώμενοσ ἐπιστήμην.

πάνυ γε.

ὁ δὲ μιμητὴσ πότερον ἐκ τοῦ χρῆσθαι ἐπιστήμην ἕξει περὶ ὧν ἂν γράφῃ, εἴτε καλὰ καὶ ὀρθὰ εἴτε μή, ἢ δόξαν ὀρθὴν διὰ τὸ ἐξ ἀνάγκησ συνεῖναι τῷ εἰδότι καὶ ἐπιτάττεσθαι οἱᾶ χρὴ γράφειν;

οὐδέτερα.

οὔτε ἄρα εἴσεται οὔτε ὀρθὰ δοξάσει ὁ μιμητὴσ περὶ ὧν ἂν μιμῆται πρὸσ κάλλοσ ἢ πονηρίαν.

οὐκ ἐοίκεν.

χαρίεισ ἂν εἰή ὁ ἐν τῇ ποιήσει μιμητικὸσ πρὸσ σοφίαν περὶ ὧν ἂν ποιῇ.

οὐ πάνυ.

ἀλλ’ οὖν δὴ ὅμωσ γε μιμήσεται, οὐκ εἰδὼσ περὶ ἑκάστου ὅπῃ πονηρὸν ἢ χρηστόν·

ἀλλ’, ὡσ ἐοίκεν, οἱο͂ν φαίνεται καλὸν εἶναι τοῖσ πολλοῖσ τε καὶ μηδὲν εἰδόσιν, τοῦτο μιμήσεται. τί γὰρ ἄλλο;

ταῦτα μὲν δή, ὥσ γε φαίνεται, ἐπιεικῶσ ἡμῖν διωμολόγηται, τόν τε μιμητικὸν μηδὲν εἰδέναι ἄξιον λόγου περὶ ὧν μιμεῖται, ἀλλ’ εἶναι παιδιάν τινα καὶ οὐ σπουδὴν τὴν μίμησιν, τούσ τε τῆσ τραγικῆσ ποιήσεωσ ἁπτομένουσ ἐν ἰαμβείοισ καὶ ἐν ἔπεσι πάντασ εἶναι μιμητικοὺσ ὡσ οἱο͂́ν τε μάλιστα.

πάνυ μὲν οὖν.

πρὸσ Διόσ, ἦν δ’ ἐγώ, τὸ δὲ δὴ μιμεῖσθαι τοῦτο οὐ περὶ τρίτον μέν τί ἐστιν ἀπὸ τῆσ ἀληθείασ;

ἦ γάρ; ναί.

πρὸσ δὲ δὴ ποῖόν τί ἐστιν τῶν τοῦ ἀνθρώπου ἔχον τὴν δύναμιν ἣν ἔχει;

τοῦ ποίου τινὸσ πέρι λέγεισ;

τοῦ τοιοῦδε·

ταὐτόν που ἡμῖν μέγεθοσ ἐγγύθεν τε καὶ πόρρωθεν διὰ τῆσ ὄψεωσ οὐκ ἴσον φαίνεται. οὐ γάρ.

καὶ ταὐτὰ καμπύλα τε καὶ εὐθέα ἐν ὕδατί τε θεωμένοισ καὶ ἔξω, καὶ κοῖλά τε δὴ καὶ ἐξέχοντα διὰ τὴν περὶ τὰ χρώματα αὖ πλάνην τῆσ ὄψεωσ, καὶ πᾶσά τισ ταραχὴ δήλη ἡμῖν ἐνοῦσα αὕτη ἐν τῇ ψυχῇ·

ᾧ δὴ ἡμῶν τῷ παθήματι τῆσ φύσεωσ ἡ σκιαγραφία ἐπιθεμένη γοητείασ οὐδὲν ἀπολείπει, καὶ ἡ θαυματοποιία καὶ αἱ ἄλλαι πολλαὶ τοιαῦται μηχαναί.

ἀληθῆ.

ἆρ’ οὖν οὐ τὸ μετρεῖν καὶ ἀριθμεῖν καὶ ἱστάναι βοήθειαι χαριέσταται πρὸσ αὐτὰ ἐφάνησαν, ὥστε μὴ ἄρχειν ἐν ἡμῖν τὸ φαινόμενον μεῖζον ἢ ἔλαττον ἢ πλέον ἢ βαρύτερον, ἀλλὰ τὸ λογισάμενον καὶ μετρῆσαν ἢ καὶ στῆσαν;

πῶσ γὰρ οὔ;

ἀλλὰ μὴν τοῦτό γε τοῦ λογιστικοῦ ἂν εἰή τοῦ ἐν ψυχῇ ἔργον.

τούτου γὰρ οὖν.

τούτῳ δὲ πολλάκισ μετρήσαντι καὶ σημαίνοντι μείζω ἄττα εἶναι ἢ ἐλάττω ἕτερα ἑτέρων ἢ ἴσα τἀναντία φαίνεται ἅμα περὶ ταὐτά.

ναί.

οὐκοῦν ἔφαμεν τῷ αὐτῷ ἅμα περὶ ταὐτὰ ἐναντία δοξάζειν ἀδύνατον εἶναι;

καὶ ὀρθῶσ γ’ ἔφαμεν.

τὸ παρὰ τὰ μέτρα ἄρα δοξάζον τῆσ ψυχῆσ τῷ κατὰ τὰ μέτρα οὐκ ἂν εἰή ταὐτόν.

οὐ γὰρ οὖν.

ἀλλὰ μὴν τὸ μέτρῳ γε καὶ λογισμῷ πιστεῦον βέλτιστον ἂν εἰή τῆσ ψυχῆσ.

τί μήν;

τὸ ἄρα τούτῳ ἐναντιούμενον τῶν φαύλων ἄν τι εἰή ἐν ἡμῖν.

ἀνάγκη.

ἐν ἡμῖν προσομιλεῖ τε καὶ ἑταίρα καὶ φίλη ἐστὶν ἐπ’ οὐδενὶ ὑγιεῖ οὐδ’ ἀληθεῖ.

παντάπασιν, ἦ δ’ ὅσ.

φαύλη ἄρα φαύλῳ συγγιγνομένη φαῦλα γεννᾷ ἡ μιμητική.

ἐοίκεν.

πότερον, ἦν δ’ ἐγώ, ἡ κατὰ τὴν ὄψιν μόνον, ἢ καὶ κατὰ τὴν ἀκοήν, ἣν δὴ ποίησιν ὀνομάζομεν;

εἰκόσ γ’, ἔφη, καὶ ταύτην.

τοῦτο ᾧ προσομιλεῖ ἡ τῆσ ποιήσεωσ μιμητική, καὶ ἴδωμεν φαῦλον ἢ σπουδαῖόν ἐστιν.

ἀλλὰ χρή.

ὧδε δὴ προθώμεθα·

πράττοντασ, φαμέν, ἀνθρώπουσ μιμεῖται ἡ μιμητικὴ βιαίουσ ἢ ἑκουσίασ πράξεισ, καὶ ἐκ τοῦ πράττειν ἢ εὖ οἰομένουσ ἢ κακῶσ πεπραγέναι, καὶ ἐν τούτοισ δὴ πᾶσιν ἢ λυπουμένουσ ἢ χαίροντασ. μή τι ἄλλο ἦν παρὰ ταῦτα; οὐδέν.

ἆρ’ οὖν ἐν ἅπασι τούτοισ ὁμονοητικῶσ ἄνθρωποσ διάκειται;

ἢ ὥσπερ κατὰ τὴν ὄψιν ἐστασίαζεν καὶ ἐναντίασ εἶχεν ἐν ἑαυτῷ δόξασ ἅμα περὶ τῶν αὐτῶν, οὕτω καὶ ἐν ταῖσ πράξεσι στασιάζει τε καὶ μάχεται αὐτὸσ αὑτῷ;

ἀναμιμνῄσκομαι δὲ ὅτι τοῦτό γε νῦν οὐδὲν δεῖ ἡμᾶσ διομολογεῖσθαι· ἐν γὰρ τοῖσ ἄνω λόγοισ ἱκανῶσ πάντα ταῦτα διωμολογησάμεθα, ὅτι μυρίων τοιούτων ἐναντιωμάτων ἅμα γιγνομένων ἡ ψυχὴ γέμει ἡμῶν. ὀρθῶσ, ἔφη.

ὀρθῶσ γάρ, ἦν δ’ ἐγώ·

δοκεῖ ἀναγκαῖον εἶναι διεξελθεῖν.

τὸ ποῖον;

ἔφη. ἀνήρ, ἦν δ’ ἐγώ, ἐπιεικὴσ τοιᾶσδε τύχησ μετασχών, ὑὸν ἀπολέσασ ἤ τι ἄλλο ὧν περὶ πλείστου ποιεῖται, ἐλέγομέν που καὶ τότε ὅτι ῥᾷστα οἴσει τῶν ἄλλων.

πάνυ γε.

νῦν δέ γε τόδ’ ἐπισκεψώμεθα, πότερον οὐδὲν ἀχθέσεται, ἢ τοῦτο μὲν ἀδύνατον, μετριάσει δέ πωσ πρὸσ λύπην.

οὕτω μᾶλλον, ἔφη, τό γε ἀληθέσ.

τόδε νῦν μοι περὶ αὐτοῦ εἰπέ·

πότερον μᾶλλον αὐτὸν οἰεί τῇ λύπῃ μαχεῖσθαί τε καὶ ἀντιτείνειν, ὅταν ὁρᾶται ὑπὸ τῶν ὁμοίων, ἢ ὅταν ἐν ἐρημίᾳ μόνοσ αὐτὸσ καθ’ αὑτὸν γίγνηται; πολύ που, ἔφη, διοίσει, ὅταν ὁρᾶται.

μονωθεὶσ δέ γε οἶμαι πολλὰ μὲν τολμήσει φθέγξασθαι, ἃ εἴ τισ αὐτοῦ ἀκούοι αἰσχύνοιτ’ ἄν, πολλὰ δὲ ποιήσει, ἃ οὐκ ἂν δέξαιτό τινα ἰδεῖν δρῶντα.

οὕτωσ ἔχει, ἔφη.

ἐστίν, τὸ δὲ ἕλκον ἐπὶ τὰσ λύπασ αὐτὸ τὸ πάθοσ;

ἀληθῆ.

ἐναντίασ δὲ ἀγωγῆσ γιγνομένησ ἐν τῷ ἀνθρώπῳ περὶ τὸ αὐτὸ ἅμα, δύο φαμὲν αὐτὼ ἀναγκαῖον εἶναι.

πῶσ δ’ οὔ;

οὐκοῦν τὸ μὲν ἕτερον τῷ νόμῳ ἕτοιμον πείθεσθαι, ᾗ ὁ νόμοσ ἐξηγεῖται;

πῶσ;

ἀνθρωπίνων ἄξιον ὂν μεγάλησ σπουδῆσ, ὅ τε δεῖ ἐν αὐτοῖσ ὅτι τάχιστα παραγίγνεσθαι ἡμῖν, τούτῳ ἐμποδὼν γιγνόμενον τὸ λυπεῖσθαι.

τίνι, ἦ δ’ ὅσ, λέγεισ;

τάχιστα γίγνεσθαι πρὸσ τὸ ἰᾶσθαί τε καὶ ἐπανορθοῦν τὸ πεσόν τε καὶ νοσῆσαν, ἰατρικῇ θρηνῳδίαν ἀφανίζοντα.

ὀρθότατα γοῦν ἄν τισ, ἔφη, πρὸσ τὰσ τύχασ οὕτω προσφέροιτο.

οὐκοῦν, φαμέν, τὸ μὲν βέλτιστον τούτῳ τῷ λογισμῷ ἐθέλει ἕπεσθαι.

δῆλον δή.

τὸ δὲ πρὸσ τὰσ ἀναμνήσεισ τε τοῦ πάθουσ καὶ πρὸσ τοὺσ ὀδυρμοὺσ ἄγον καὶ ἀπλήστωσ ἔχον αὐτῶν ἆρ’ οὐκ ἀλόγιστόν τε φήσομεν εἶναι καὶ ἀργὸν καὶ δειλίασ φίλον;

φήσομεν μὲν οὖν.

οὐκοῦν τὸ μὲν πολλὴν μίμησιν καὶ ποικίλην ἔχει, τὸ ἀγανακτητικόν, τὸ δὲ φρόνιμόν τε καὶ ἡσύχιον ἦθοσ, παραπλήσιον ὂν ἀεὶ αὐτὸ αὑτῷ, οὔτε ῥᾴδιον μιμήσασθαι οὔτε μιμουμένου εὐπετὲσ καταμαθεῖν, ἄλλωσ τε καὶ πανηγύρει καὶ παντοδαποῖσ ἀνθρώποισ εἰσ θέατρα συλλεγομένοισ·

ἀλλοτρίου γάρ που πάθουσ ἡ μίμησισ αὐτοῖσ γίγνεται. παντάπασι μὲν οὖν.

ὁ δὴ μιμητικὸσ ποιητὴσ δῆλον ὅτι οὐ πρὸσ τὸ τοιοῦτον τῆσ ψυχῆσ πέφυκέ τε καὶ ἡ σοφία αὐτοῦ τούτῳ ἀρέσκειν πέπηγεν, εἰ μέλλει εὐδοκιμήσειν ἐν τοῖσ πολλοῖσ, ἀλλὰ πρὸσ τὸ ἀγανακτητικόν τε καὶ ποικίλον ἦθοσ διὰ τὸ εὐμίμητον εἶναι.

δῆλον.

οὐκοῦν δικαίωσ ἂν αὐτοῦ ἤδη ἐπιλαμβανοίμεθα, καὶ τιθεῖμεν ἀντίστροφον αὐτὸν τῷ ζωγράφῳ·

καὶ γὰρ τῷ φαῦλα ποιεῖν πρὸσ ἀλήθειαν ἐοίκεν αὐτῷ, καὶ τῷ πρὸσ ἕτερον τοιοῦτον ὁμιλεῖν τῆσ ψυχῆσ ἀλλὰ μὴ πρὸσ τὸ βέλτιστον, καὶ ταύτῃ ὡμοίωται. καὶ οὕτωσ ἤδη ἂν ἐν δίκῃ οὐ παραδεχοίμεθα εἰσ μέλλουσαν εὐνομεῖσθαι πόλιν, ὅτι τοῦτο ἐγείρει τῆσ ψυχῆσ καὶ τρέφει καὶ ἰσχυρὸν ποιῶν ἀπόλλυσι τὸ λογιστικόν, ὥσπερ ἐν πόλει ὅταν τισ μοχθηροὺσ ἐγκρατεῖσ ποιῶν παραδιδῷ τὴν πόλιν, τοὺσ δὲ χαριεστέρουσ φθείρῃ·

χαριζόμενον καὶ οὔτε τὰ μείζω οὔτε τὰ ἐλάττω διαγιγνώσκοντι, ἀλλὰ τὰ αὐτὰ τοτὲ μὲν μεγάλα ἡγουμένῳ, τοτὲ δὲ σμικρά, εἴδωλα εἰδωλοποιοῦντα, τοῦ δὲ ἀληθοῦσ πόρρω πάνυ ἀφεστῶτα.

πάνυ μὲν οὖν.

οὐ μέντοι πω τό γε μέγιστον κατηγορήκαμεν αὐτῆσ.

τὸ γὰρ καὶ τοὺσ ἐπιεικεῖσ ἱκανὴν εἶναι λωβᾶσθαι, ἐκτὸσ πάνυ τινῶν ὀλίγων, πάνδεινόν που. τί δ’ οὐ μέλλει, εἴπερ γε δρᾷ αὐτό;

ἀκούων σκόπει.

τινὰ τῶν ἡρώων ἐν πένθει ὄντα καὶ μακρὰν ῥῆσιν ἀποτείνοντα ἐν τοῖσ ὀδυρμοῖσ ἢ καὶ ᾄδοντάσ τε καὶ κοπτομένουσ, οἶσθ’ ὅτι χαίρομέν τε καὶ ἐνδόντεσ ἡμᾶσ αὐτοὺσ ἑπόμεθα συμπάσχοντεσ καὶ σπουδάζοντεσ ἐπαινοῦμεν ὡσ ἀγαθὸν ποιητήν, ὃσ ἂν ἡμᾶσ ὅτι μάλιστα οὕτω διαθῇ.

οἶδα·

πῶσ δ’ οὔ; καὶ καρτερεῖν, ὡσ τοῦτο μὲν ἀνδρὸσ ὄν, ἐκεῖνο δὲ γυναικόσ, ὃ τότε ἐπῃνοῦμεν.

ἐννοῶ, ἔφη.

ἦ καλῶσ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, οὗτοσ ὁ ἔπαινοσ ἔχει, τὸ ὁρῶντα τοιοῦτον ἄνδρα, οἱο͂ν ἑαυτόν τισ μὴ ἀξιοῖ εἶναι ἀλλ’ αἰσχύνοιτο ἄν, μὴ βδελύττεσθαι ἀλλὰ χαίρειν τε καὶ ἐπαινεῖν;

οὐ μὰ τὸν Δί’, ἔφη, οὐκ εὐλόγῳ ἐοίκεν.

ναί, ἦν δ’ ἐγώ, εἰ ἐκείνῃ γ’ αὐτὸ σκοποίησ.

πῇ;

εἰ ἐνθυμοῖο ὅτι τὸ βίᾳ κατεχόμενον τότε ἐν ταῖσ οἰκείαισ συμφοραῖσ καὶ πεπεινηκὸσ τοῦ δακρῦσαί τε καὶ ἀποδύρασθαι ἱκανῶσ καὶ ἀποπλησθῆναι, φύσει ὂν τοιοῦτον οἱο͂ν τούτων ἐπιθυμεῖν, τότ’ ἐστὶν τοῦτο τὸ ὑπὸ τῶν ποιητῶν πιμπλάμενον καὶ χαῖρον·

τὸ δὲ φύσει βέλτιστον ἡμῶν, ἅτε οὐχ ἱκανῶσ πεπαιδευμένον λόγῳ οὐδὲ ἔθει, ἀνίησιν τὴν φυλακὴν τοῦ θρηνώδουσ τούτου, ἅτε ἀλλότρια πάθη θεωροῦν καὶ ἑαυτῷ οὐδὲν αἰσχρὸν ὂν εἰ ἄλλοσ ἀνὴρ ἀγαθὸσ φάσκων εἶναι ἀκαίρωσ πενθεῖ, τοῦτον ἐπαινεῖν καὶ ἐλεεῖν, ἀλλ’ ἐκεῖνο κερδαίνειν ἡγεῖται, τὴν ἡδονήν, καὶ οὐκ ἂν δέξαιτο αὐτῆσ στερηθῆναι καταφρονήσασ ὅλου τοῦ ποιήματοσ. λογίζεσθαι γὰρ οἶμαι ὀλίγοισ τισὶν μέτεστιν ὅτι ἀπολαύειν ἀνάγκη ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων εἰσ τὰ οἰκεῖα·

θρέψαντα γὰρ ἐν ἐκείνοισ ἰσχυρὸν τὸ ἐλεινὸν οὐ ῥᾴδιον ἐν τοῖσ αὑτοῦ πάθεσι κατέχειν. ἀληθέστατα, ἔφη.

ἆρ’ οὖν οὐχ ὁ αὐτὸσ λόγοσ καὶ περὶ τοῦ γελοίου;

ὅτι, ἃν αὐτὸσ αἰσχύνοιο γελωτοποιῶν, ἐν μιμήσει δὲ κωμῳδικῇ ἢ καὶ ἰδίᾳ ἀκούων σφόδρα χαρῇσ καὶ μὴ μισῇσ ὡσ πονηρά, ταὐτὸν ποιεῖσ ὅπερ ἐν τοῖσ ἐλέοισ; ὃ γὰρ τῷ λόγῳ αὖ κατεῖχεσ ἐν σαυτῷ βουλόμενον γελωτοποιεῖν, φοβούμενοσ δόξαν βωμολοχίασ, τότ’ αὖ ἀνιεῖσ, καὶ ἐκεῖ νεανικὸν ποιήσασ ἔλαθεσ πολλάκισ ἐν τοῖσ οἰκείοισ ἐξενεχθεὶσ ὥστε κωμῳδοποιὸσ γενέσθαι. καὶ μάλα, ἔφη.

καὶ περὶ ἀφροδισίων δὴ καὶ θυμοῦ καὶ περὶ πάντων τῶν ἐπιθυμητικῶν τε καὶ λυπηρῶν καὶ ἡδέων ἐν τῇ ψυχῇ, ἃ δή φαμεν πάσῃ πράξει ἡμῖν ἕπεσθαι, ὅτι τοιαῦτα ἡμᾶσ ἡ ποιητικὴ μίμησισ ἐργάζεται·

τρέφει γὰρ ταῦτα ἄρδουσα, δέον αὐχμεῖν, καὶ ἄρχοντα ἡμῖν καθίστησιν, δέον ἄρχεσθαι αὐτὰ ἵνα βελτίουσ τε καὶ εὐδαιμονέστεροι ἀντὶ χειρόνων καὶ ἀθλιωτέρων γιγνώμεθα. οὐκ ἔχω ἄλλωσ φάναι, ἦ δ’ ὅσ.

οὐκοῦν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅταν Ὁμήρου ἐπαινέταισ ἐντύχῃσ λέγουσιν ὡσ τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν οὗτοσ ὁ ποιητὴσ καὶ πρὸσ διοίκησίν τε καὶ παιδείαν τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων ἄξιοσ ἀναλαβόντι μανθάνειν τε καὶ κατὰ τοῦτον τὸν ποιητὴν πάντα τὸν αὑτοῦ βίον κατασκευασάμενον ζῆν, φιλεῖν μὲν χρὴ καὶ ἀσπάζεσθαι ὡσ ὄντασ βελτίστουσ εἰσ ὅσον δύνανται, καὶ συγχωρεῖν Ὅμηρον ποιητικώτατον εἶναι καὶ πρῶτον τῶν τραγῳδοποιῶν, εἰδέναι δὲ ὅτι ὅσον μόνον ὕμνουσ θεοῖσ καὶ ἐγκώμια τοῖσ ἀγαθοῖσ ποιήσεωσ παραδεκτέον εἰσ πόλιν·

εἰ δὲ τὴν ἡδυσμένην Μοῦσαν παραδέξῃ ἐν μέλεσιν ἢ ἔπεσιν, ἡδονή σοι καὶ λύπη ἐν τῇ πόλει βασιλεύσετον ἀντὶ νόμου τε καὶ τοῦ κοινῇ ἀεὶ δόξαντοσ εἶναι βελτίστου λόγου.

ἀληθέστατα, ἔφη.

ταῦτα δή, ἔφην, ἀπολελογήσθω ἡμῖν ἀναμνησθεῖσιν περὶ ποιήσεωσ, ὅτι εἰκότωσ ἄρα τότε αὐτὴν ἐκ τῆσ πόλεωσ ἀπεστέλλομεν τοιαύτην οὖσαν·

ὁ γὰρ λόγοσ ἡμᾶσ ᾕρει. προσείπωμεν δὲ αὐτῇ, μὴ καί τινα σκληρότητα ἡμῶν καὶ ἀγροικίαν καταγνῷ, ὅτι παλαιὰ μέν τισ διαφορὰ φιλοσοφίᾳ τε καὶ ποιητικῇ· καὶ γὰρ ἡ "λακέρυζα πρὸσ δεσπόταν κύων ἐκείνη "κραυγάζουσα" καὶ "μέγασ ἐν ἀφρόνων κενεαγορίαισι" καὶ ὁ "τῶν διασόφων ὄχλοσ κρατῶν" καὶ οἱ "λεπτῶσ μεριμνῶντεσ," ὅτι ἄρα "πένονται," καὶ ἄλλα μυρία σημεῖα παλαιᾶσ ἐναντιώσεωσ τούτων. ὅμωσ δὲ εἰρήσθω ὅτι ἡμεῖσ γε, εἴ τινα ἔχοι λόγον εἰπεῖν ἡ πρὸσ ἡδονὴν ποιητικὴ καὶ ἡ μίμησισ, ὡσ χρὴ αὐτὴν εἶναι ἐν πόλει εὐνομουμένῃ, ἅσμενοι ἂν καταδεχοίμεθα, ὡσ σύνισμέν γε ἡμῖν αὐτοῖσ κηλουμένοισ ὑπ’ αὐτῆσ·

ἀλλὰ γὰρ τὸ δοκοῦν ἀληθὲσ οὐχ ὅσιον προδιδόναι. καὶ σύ, καὶ μάλιστα ὅταν δι’ Ὁμήρου θεωρῇσ αὐτήν;

πολύ γε.

οὐκοῦν δικαία ἐστὶν οὕτω κατιέναι, ἀπολογησαμένη ἐν μέλει ἤ τινι ἄλλῳ μέτρῳ;

πάνυ μὲν οὖν.

δοῖμεν δέ γέ που ἂν καὶ τοῖσ προστάταισ αὐτῆσ, ὅσοι μὴ ποιητικοί, φιλοποιηταὶ δέ, ἄνευ μέτρου λόγον ὑπὲρ αὐτῆσ εἰπεῖν, ὡσ οὐ μόνον ἡδεῖα ἀλλὰ καὶ ὠφελίμη πρὸσ τὰσ πολιτείασ καὶ τὸν βίον τὸν ἀνθρώπινόν ἐστιν·

καὶ εὐμενῶσ ἀκουσόμεθα. κερδανοῦμεν γάρ που ἐὰν μὴ μόνον ἡδεῖα φανῇ ἀλλὰ καὶ ὠφελίμη.

πῶσ δ’ οὐ μέλλομεν, ἔφη, κερδαίνειν;

εἰ δέ γε μή, ὦ φίλε ἑταῖρε, ὥσπερ οἱ ποτέ του ἐρασθέντεσ, ἐὰν ἡγήσωνται μὴ ὠφέλιμον εἶναι τὸν ἔρωτα, βίᾳ μέν, ὅμωσ δὲ ἀπέχονται, καὶ ἡμεῖσ οὕτωσ, διὰ τὸν ἐγγεγονότα μὲν ἔρωτα τῆσ τοιαύτησ ποιήσεωσ ὑπὸ τῆσ τῶν καλῶν πολιτειῶν τροφῆσ, εὖνοι μὲν ἐσόμεθα φανῆναι αὐτὴν ὡσ βελτίστην καὶ ἀληθεστάτην, ἑώσ δ’ ἂν μὴ οἱά τ’ ᾖ ἀπολογήσασθαι, ἀκροασόμεθ’ αὐτῆσ ἐπᾴδοντεσ ἡμῖν αὐτοῖσ τοῦτον τὸν λόγον, ὃν λέγομεν, καὶ ταύτην τὴν ἐπῳδήν, εὐλαβούμενοι πάλιν ἐμπεσεῖν εἰσ τὸν παιδικόν τε καὶ τὸν τῶν πολλῶν ἔρωτα.

αὐτὴν ὂν τῷ ἀκροωμένῳ, περὶ τῆσ ἐν αὑτῷ πολιτείασ δεδιότι, καὶ νομιστέα ἅπερ εἰρήκαμεν περὶ ποιήσεωσ.

παντάπασιν, ἦ δ’ ὅσ, σύμφημι.

μέγασ γάρ, ἔφην, ὁ ἀγών, ὦ φίλε Γλαύκων, μέγασ, οὐχ ὅσοσ δοκεῖ, τὸ χρηστὸν ἢ κακὸν γενέσθαι, ὥστε οὔτε τιμῇ ἐπαρθέντα οὔτε χρήμασιν οὔτε ἀρχῇ οὐδεμιᾷ οὐδέ γε ποιητικῇ ἄξιον ἀμελῆσαι δικαιοσύνησ τε καὶ τῆσ ἄλλησ ἀρετῆσ.

σύμφημί σοι, ἔφη, ἐξ ὧν διεληλύθαμεν·

οἶμαι δὲ καὶ ἄλλον ὁντινοῦν. καὶ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, τά γε μέγιστα ἐπίχειρα ἀρετῆσ καὶ προκείμενα ἆθλα οὐ διεληλύθαμεν.

ἀμήχανόν τι, ἔφη, λέγεισ μέγεθοσ, εἰ τῶν εἰρημένων μείζω ἐστὶν ἄλλα.

τί δ’ ἄν, ἦν δ’ ἐγώ, ἔν γε ὀλίγῳ χρόνῳ μέγα γένοιτο;

πᾶσ γὰρ οὗτόσ γε ὁ ἐκ παιδὸσ μέχρι πρεσβύτου χρόνοσ πρὸσ πάντα ὀλίγοσ πού τισ ἂν εἰή. οὐδὲν μὲν οὖν, ἔφη.

τί οὖν;

χρόνου ἐσπουδακέναι, ἀλλ’ οὐχ ὑπὲρ τοῦ παντόσ;

οἶμαι ἔγωγ’, ἔφη·

ἀλλὰ τί τοῦτο λέγεισ; οὐκ ᾔσθησαι, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι ἀθάνατοσ ἡμῶν ἡ ψυχὴ καὶ οὐδέποτε ἀπόλλυται;

καὶ ὃσ ἐμβλέψασ μοι καὶ θαυμάσασ εἶπε·

μὰ Δί’, οὐκ ἔγωγε· σὺ δὲ τοῦτ’ ἔχεισ λέγειν; εἰ μὴ ἀδικῶ γ’, ἔφην.

οἶμαι δὲ καὶ σύ· οὐδὲν γὰρ χαλεπόν. ἔμοιγ’, ἔφη·

σοῦ δ’ ἂν ἡδέωσ ἀκούσαιμι τὸ οὐ χαλεπὸν τοῦτο. ἀκούοισ ἄν, ἦν δ’ ἐγώ.

λέγε μόνον, ἔφη.

ἀγαθόν τι, εἶπον, καὶ κακὸν καλεῖσ;

ἔγωγε.

ἆρ’ οὖν ὥσπερ ἐγὼ περὶ αὐτῶν διανοῇ;

τὸ ποῖον;

τὸ μὲν ἀπολλύον καὶ διαφθεῖρον πᾶν τὸ κακὸν εἶναι, τὸ δὲ σῷζον καὶ ὠφελοῦν τὸ ἀγαθόν.

ἔγωγ’, ἔφη.

τί δέ;

κακὸν ἑκάστῳ τι καὶ ἀγαθὸν λέγεισ; ὀφθαλμίαν καὶ σύμπαντι τῷ σώματι νόσον, σίτῳ τε ἐρυσίβην, σηπεδόνα τε ξύλοισ, χαλκῷ δὲ καὶ σιδήρῳ ἰόν, καί, ὅπερ λέγω, σχεδὸν πᾶσι σύμφυτον ἑκάστῳ κακόν τε καὶ νόσημα;

ἔγωγ’, ἔφη.

οὐκοῦν ὅταν τῴ τι τούτων προσγένηται, πονηρόν τε ποιεῖ ᾧ προσεγένετο, καὶ τελευτῶν ὅλον διέλυσεν καὶ ἀπώλεσεν;

πῶσ γὰρ οὔ;

τὸ σύμφυτον ἄρα κακὸν ἑκάστου καὶ ἡ πονηρία ἕκαστον ἀπόλλυσιν, ἢ εἰ μὴ τοῦτο ἀπολεῖ, οὐκ ἂν ἄλλο γε αὐτὸ ἔτι διαφθείρειεν.

οὐ γὰρ τό γε ἀγαθὸν μή ποτέ τι ἀπολέσῃ, οὐδὲ αὖ τὸ μήτε κακὸν μήτε ἀγαθόν.

πῶσ γὰρ ἄν;

ἔφη. ἐὰν ἄρα τι εὑρίσκωμεν τῶν ὄντων, ᾧ ἔστι μὲν κακὸν ὃ ποιεῖ αὐτὸ μοχθηρόν, τοῦτο μέντοι οὐχ οἱο͂́ν τε αὐτὸ λύειν ἀπολλύον, οὐκ ἤδη εἰσόμεθα ὅτι τοῦ πεφυκότοσ οὕτωσ ὄλεθροσ οὐκ ἦν;

οὕτωσ, ἔφη, εἰκόσ.

τί οὖν;

ἦν δ’ ἐγώ· ψυχῇ ἆρ’ οὐκ ἔστιν ὃ ποιεῖ αὐτὴν αὐτὴν κακήν; καὶ μάλα, ἔφη·

ἀκολασία καὶ δειλία καὶ ἀμαθία.

ἦ οὖν τι τούτων αὐτὴν διαλύει τε καὶ ἀπόλλυσι;

καὶ ἐννόει μὴ ἐξαπατηθῶμεν οἰηθέντεσ τὸν ἄδικον ἄνθρωπον καὶ ἀνόητον, ὅταν ληφθῇ ἀδικῶν, τότε ἀπολωλέναι ὑπὸ τῆσ ἀδικίασ, πονηρίασ οὔσησ ψυχῆσ. ἀλλ’ ὧδε ποίει· ἅπαντα ὑπὸ τῆσ οἰκείασ κακίασ, τῷ προσκαθῆσθαι καὶ ἐνεῖναι διαφθειρούσησ, εἰσ τὸ μὴ εἶναι ἀφικνεῖται ‐ οὐχ οὕτω;

ναί.

ἴθι δή, καὶ ψυχὴν κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον σκόπει.

ἆρα ἐνοῦσα ἐν αὐτῇ ἀδικία καὶ ἡ ἄλλη κακία τῷ ἐνεῖναι καὶ προσκαθῆσθαι φθείρει αὐτὴν καὶ μαραίνει, ἑώσ ἂν εἰσ θάνατον ἀγαγοῦσα τοῦ σώματοσ χωρίσῃ; οὐδαμῶσ, ἔφη, τοῦτό γε.

ἀλλὰ μέντοι ἐκεῖνό γε ἄλογον, ἦν δ’ ἐγώ, τὴν μὲν ἄλλου πονηρίαν ἀπολλύναι τι, τὴν δὲ αὑτοῦ μή.

ἄλογον.

ἐννόει γάρ, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ’ ὑπὸ τῆσ τῶν σιτίων πονηρίασ, ἣ ἂν ᾖ αὐτῶν ἐκείνων, εἴτε παλαιότησ εἴτε σαπρότησ εἴτε ἡτισοῦν οὖσα, οὐκ οἰόμεθα δεῖν σῶμα ἀπόλλυσθαι·

ἀλλ’ ἐὰν μὲν ἐμποιῇ ἡ αὐτῶν πονηρία τῶν σιτίων τῷ σώματι σώματοσ μοχθηρίαν, φήσομεν αὐτὸ δι’ ἐκεῖνα ὑπὸ τῆσ αὑτοῦ κακίασ νόσου οὔσησ ἀπολωλέναι· δὲ σιτίων πονηρίασ ἄλλων ὄντων ἄλλο ὂν τὸ σῶμα, ὑπ’ ἀλλοτρίου κακοῦ μὴ ἐμποιήσαντοσ τὸ ἔμφυτον κακόν, οὐδέποτε ἀξιώσομεν διαφθείρεσθαι.

ὀρθότατ’ αὖ, ἔφη, λέγεισ.

κατὰ τὸν αὐτὸν τοίνυν λόγον, ἦν δ’ ἐγώ, ἐὰν μὴ σώματοσ πονηρία ψυχῇ ψυχῆσ πονηρίαν ἐμποιῇ, μή ποτε ἀξιῶμεν ὑπὸ ἀλλοτρίου κακοῦ ἄνευ τῆσ ἰδίασ πονηρίασ ψυχὴν ἀπόλλυσθαι, τῷ ἑτέρου κακῷ ἕτερον.

ἔχει γάρ, ἔφη, λόγον.

ἢ τοίνυν ταῦτα ἐξελέγξωμεν ὅτι οὐ καλῶσ λέγομεν, ἢ ἑώσ ἂν ᾖ ἀνέλεγκτα, μή ποτε φῶμεν ὑπὸ πυρετοῦ μηδ’ αὖ ὑπ’ ἄλλησ νόσου μηδ’ αὖ ὑπὸ σφαγῆσ, μηδ’ εἴ τισ ὅτι σμικρότατα ὅλον τὸ σῶμα κατατέμοι, ἕνεκα τούτων μηδὲν μᾶλλόν ποτε ψυχὴν ἀπόλλυσθαι, πρὶν ἄν τισ ἀποδείξῃ ὡσ διὰ ταῦτα τὰ παθήματα τοῦ σώματοσ αὐτὴ ἐκείνη ἀδικωτέρα καὶ ἀνοσιωτέρα γίγνεται·

μήτε ψυχὴν μήτε ἄλλο μηδὲν ἐῶμεν φάναι τινὰ ἀπόλλυσθαι.

ἀλλὰ μέντοι, ἔφη, τοῦτό γε οὐδείσ ποτε δείξει, ὡσ τῶν ἀποθνῃσκόντων ἀδικώτεραι αἱ ψυχαὶ διὰ τὸν θάνατον γίγνονται.

αὐτοῦ, τοῦ ἀποκτεινύντοσ τῇ ἑαυτοῦ φύσει, ἀποθνῄσκειν τοὺσ λαμβάνοντασ αὐτό, τοὺσ μὲν μάλιστα θᾶττον, τοὺσ δ’ ἧττον σχολαίτερον, ἀλλὰ μὴ ὥσπερ νῦν διὰ τοῦτο ὑπ’ ἄλλων δίκην ἐπιτιθέντων ἀποθνῄσκουσιν οἱ ἄδικοι.

μὰ Δί’, ἦ δ’ ὅσ, οὐκ ἄρα πάνδεινον φανεῖται ἡ ἀδικία, εἰ θανάσιμον ἔσται τῷ λαμβάνοντι ‐ ἀπαλλαγὴ γὰρ ἂν εἰή κακῶν ‐ ἀλλὰ μᾶλλον οἶμαι αὐτὴν φανήσεσθαι πᾶν τοὐναντίον τοὺσ ἄλλουσ ἀποκτεινῦσαν, εἴπερ οἱο͂́ν τε, τὸν δ’ ἔχοντα καὶ μάλα ζωτικὸν παρέχουσαν, καὶ πρόσ γ’ ἔτι τῷ ζωτικῷ ἄγρυπνον·

οὕτω πόρρω που, ὡσ ἐοίκεν, ἐσκήνηται τοῦ θανάσιμοσ εἶναι.

καλῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, λέγεισ.

ὁπότε γὰρ δὴ μὴ ἱκανὴ ἥ γε οἰκεία πονηρία καὶ τὸ οἰκεῖον κακὸν ἀποκτεῖναι καὶ ἀπολέσαι ψυχήν, σχολῇ τό γε ἐπ’ ἄλλου ὀλέθρῳ τεταγμένον κακὸν ψυχὴν ἤ τι ἄλλο ἀπολεῖ, πλὴν ἐφ’ ᾧ τέτακται. σχολῇ γ’, ἔφη, ὥσ γε τὸ εἰκόσ.

οὐκοῦν ὁπότε μηδ’ ὑφ’ ἑνὸσ ἀπόλλυται κακοῦ, μήτε οἰκείου μήτε ἀλλοτρίου, δῆλον ὅτι ἀνάγκη αὐτὸ ἀεὶ ὂν εἶναι·

εἰ δ’ ἀεὶ ὄν, ἀθάνατον.

ἀνάγκη, ἔφη.

τοῦτο μὲν τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, οὕτωσ ἐχέτω·

εἰ δ’ ἔχει, ἐννοεῖσ ὅτι ἀεὶ ἂν εἰε͂ν αἱ αὐταί. οὔτε γὰρ ἄν που ἐλάττουσ γένοιντο μηδεμιᾶσ ἀπολλυμένησ, οὔτε αὖ πλείουσ· εἰ γὰρ ὁτιοῦν τῶν ἀθανάτων πλέον γίγνοιτο, οἶσθ’ ὅτι ἐκ τοῦ θνητοῦ ἂν γίγνοιτο καὶ πάντα ἂν εἰή τελευτῶντα ἀθάνατα. ἀληθῆ λέγεισ.

ἐάσει ‐ μήτε γε αὖ τῇ ἀληθεστάτῃ φύσει τοιοῦτον εἶναι ψυχήν, ὥστε πολλῆσ ποικιλίασ καὶ ἀνομοιότητόσ τε καὶ διαφορᾶσ γέμειν αὐτὸ πρὸσ αὑτό.

πῶσ λέγεισ;

ἔφη. οὐ ῥᾴδιον, ἦν δ’ ἐγώ, ἀίδιον εἶναι σύνθετόν τε ἐκ πολλῶν καὶ μὴ τῇ καλλίστῃ κεχρημένον συνθέσει, ὡσ νῦν ἡμῖν ἐφάνη ἡ ψυχή.

οὔκουν εἰκόσ γε.

ὅτι μὲν τοίνυν ἀθάνατον ψυχή, καὶ ὁ ἄρτι λόγοσ καὶ οἱ ἄλλοι ἀναγκάσειαν ἄν·

οἱο͂ν δ’ ἐστὶν τῇ ἀληθείᾳ, οὐ λελωβημένον δεῖ αὐτὸ θεάσασθαι ὑπό τε τῆσ τοῦ σώματοσ κοινωνίασ καὶ ἄλλων κακῶν, ὥσπερ νῦν ἡμεῖσ θεώμεθα, ἀλλ’ οἱο͂́ν ἐστιν καθαρὸν γιγνόμενον, τοιοῦτον ἱκανῶσ λογισμῷ διαθεατέον, καὶ πολύ γε κάλλιον αὐτὸ εὑρήσει καὶ ἐναργέστερον δικαιοσύνασ τε καὶ ἀδικίασ διόψεται καὶ πάντα ἃ νῦν διήλθομεν. νῦν δὲ εἴπομεν μὲν ἀληθῆ περὶ αὐτοῦ, οἱο͂ν ἐν τῷ παρόντι φαίνεται·

θαλάττιον Γλαῦκον ὁρῶντεσ οὐκ ἂν ἔτι ῥᾳδίωσ αὐτοῦ ἴδοιεν τὴν ἀρχαίαν φύσιν, ὑπὸ τοῦ τά τε παλαιὰ τοῦ σώματοσ μέρη τὰ μὲν ἐκκεκλάσθαι, τὰ δὲ συντετρῖφθαι καὶ πάντωσ λελωβῆσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων, ἄλλα δὲ προσπεφυκέναι, ὄστρεά τε καὶ φυκία καὶ πέτρασ, ὥστε παντὶ μᾶλλον θηρίῳ ἐοικέναι ἢ οἱο͂σ ἦν φύσει, οὕτω καὶ τὴν ψυχὴν ἡμεῖσ θεώμεθα διακειμένην ὑπὸ μυρίων κακῶν.

ἀλλὰ δεῖ, ὦ Γλαύκων, ἐκεῖσε βλέπειν. ποῖ;

ἦ δ’ ὅσ. εἰσ τὴν φιλοσοφίαν αὐτῆσ, καὶ ἐννοεῖν ὧν ἅπτεται καὶ οἱών ἐφίεται ὁμιλιῶν, ὡσ συγγενὴσ οὖσα τῷ τε θείῳ καὶ ἀθανάτῳ καὶ τῷ ἀεὶ ὄντι, καὶ οἱά ἂν γένοιτο τῷ τοιούτῳ πᾶσα ἐπισπομένη καὶ ὑπὸ ταύτησ τῆσ ὁρμῆσ ἐκκομισθεῖσα ἐκ τοῦ πόντου ἐν ᾧ νῦν ἐστίν, καὶ περικρουσθεῖσα πέτρασ τε καὶ ὄστρεα ἃ νῦν αὐτῇ, ἅτε γῆν ἑστιωμένῃ, γεηρὰ καὶ πετρώδη πολλὰ καὶ ἄγρια περιπέφυκεν ὑπὸ τῶν εὐδαιμόνων λεγομένων ἑστιάσεων.

καὶ τότ’ ἄν τισ ἴδοι αὐτῆσ τὴν ἀληθῆ φύσιν, εἴτε πολυειδὴσ εἴτε μονοειδήσ, εἴτε ὅπῃ ἔχει καὶ ὅπωσ·

νῦν δὲ τὰ ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ βίῳ πάθη τε καὶ εἴδη, ὡσ ἐγᾦμαι, ἐπιεικῶσ αὐτῆσ διεληλύθαμεν. παντάπασι μὲν οὖν, ἔφη.

καὶ οὐ τοὺσ μισθοὺσ οὐδὲ τὰσ δόξασ δικαιοσύνησ ἐπῃνέκαμεν, ὥσπερ Ἡσίοδόν τε καὶ Ὅμηρον ὑμεῖσ ἔφατε, ἀλλ’ αὐτὸ δικαιοσύνην αὐτῇ ψυχῇ ἄριστον ηὑρ́ομεν, καὶ ποιητέον εἶναι αὐτῇ τὰ δίκαια, ἐάντ’ ἔχῃ τὸν Γύγου δακτύλιον, ἐάντε μή, καὶ πρὸσ τοιούτῳ δακτυλίῳ τὴν Αἴδοσ κυνῆν;

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ.

ἄλλῃ ἀρετῇ ἀποδοῦναι, ὅσουσ τε καὶ οἱούσ τῇ ψυχῇ παρέχει παρ’ ἀνθρώπων τε καὶ θεῶν, ζῶντόσ τε ἔτι τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐπειδὰν τελευτήσῃ;

παντάπασι μὲν οὖν, ἦ δ’ ὅσ.

ἆρ’ οὖν ἀποδώσετέ μοι ἃ ἐδανείσασθε ἐν τῷ λόγῳ;

τί μάλιστα;

ἔδωκα ὑμῖν τὸν δίκαιον δοκεῖν ἄδικον εἶναι καὶ τὸν ἄδικον δίκαιον·

κριθείη.

ἢ οὐ μνημονεύεισ; ἀδικοίην μεντἄν, ἔφη, εἰ μή.

ἐπειδὴ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, κεκριμέναι εἰσί, πάλιν ἀπαιτῶ ὑπὲρ δικαιοσύνησ, ὥσπερ ἔχει δόξησ καὶ παρὰ θεῶν καὶ παρ’ ἀνθρώπων, καὶ ἡμᾶσ ὁμολογεῖν περὶ αὐτῆσ δοκεῖσθαι οὕτω, ἵνα καὶ τὰ νικητήρια κομίσηται, ἀπὸ τοῦ δοκεῖν κτωμένη ἃ δίδωσι τοῖσ ἔχουσιν αὐτήν, ἐπειδὴ καὶ τὰ ἀπὸ τοῦ εἶναι ἀγαθὰ διδοῦσα ἐφάνη καὶ οὐκ ἐξαπατῶσα τοὺσ τῷ ὄντι λαμβάνοντασ αὐτήν.

δίκαια, ἔφη, αἰτῇ.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, πρῶτον μὲν τοῦτο ἀποδώσετε, ὅτι θεούσ γε οὐ λανθάνει ἑκάτεροσ αὐτῶν οἱο͂́σ ἐστιν;

ἀποδώσομεν, ἔφη.

εἰ δὲ μὴ λανθάνετον, ὁ μὲν θεοφιλὴσ ἂν εἰή, ὁ δὲ θεομισήσ, ὥσπερ καὶ κατ’ ἀρχὰσ ὡμολογοῦμεν.

ἔστι ταῦτα.

γίγνεται, πάντα γίγνεσθαι ὡσ οἱο͂́ν τε ἄριστα, εἰ μή τι ἀναγκαῖον αὐτῷ κακὸν ἐκ προτέρασ ἁμαρτίασ ὑπῆρχεν;

πάνυ μὲν οὖν.

οὕτωσ ἄρα ὑποληπτέον περὶ τοῦ δικαίου ἀνδρόσ, ἐάντ’ ἐν πενίᾳ γίγνηται ἐάντ’ ἐν νόσοισ ἤ τινι ἄλλῳ τῶν δοκούντων κακῶν, ὡσ τούτῳ ταῦτα εἰσ ἀγαθόν τι τελευτήσει ζῶντι ἢ καὶ ἀποθανόντι.

ἀρετὴν εἰσ ὅσον δυνατὸν ἀνθρώπῳ ὁμοιοῦσθαι θεῷ.

εἰκόσ γ’, ἔφη, τὸν τοιοῦτον μὴ ἀμελεῖσθαι ὑπὸ τοῦ ὁμοίου.

οὐκοῦν περὶ τοῦ ἀδίκου τἀναντία τούτων δεῖ διανοεῖσθαι;

σφόδρα γε.

τὰ μὲν δὴ παρὰ θεῶν τοιαῦτ’ ἄττ’ ἂν εἰή νικητήρια τῷ δικαίῳ.

κατὰ γοῦν ἐμὴν δόξαν, ἔφη.

τί δέ, ἦν δ’ ἐγώ, παρ’ ἀνθρώπων;

ἆρ’ οὐχ ὧδε ἔχει, εἰ δεῖ τὸ ὂν τιθέναι; οὐχ οἱ μὲν δεινοί τε καὶ ἄδικοι δρῶσιν ὅπερ οἱ δρομῆσ ὅσοι ἂν θέωσιν εὖ ἀπὸ τῶν κάτω, ἀπὸ δὲ τῶν ἄνω μή; τὸ μὲν πρῶτον ὀξέωσ ἀποπηδῶσιν, τελευτῶντεσ δὲ καταγέλαστοι γίγνονται, τὰ ὦτα ἐπὶ τῶν ὤμων ἔχοντεσ καὶ ἀστεφάνωτοι ἀποτρέχοντεσ· οἱ δὲ τῇ ἀληθείᾳ δρομικοὶ εἰσ τέλοσ ἐλθόντεσ τά τε ἆθλα λαμβάνουσιν καὶ στεφανοῦνται.

οὐχ οὕτω καὶ περὶ τῶν δικαίων τὸ πολὺ συμβαίνει; πρὸσ τὸ τέλοσ ἑκάστησ πράξεωσ καὶ ὁμιλίασ καὶ τοῦ βίου εὐδοκιμοῦσί τε καὶ τὰ ἆθλα παρὰ τῶν ἀνθρώπων φέρονται; καὶ μάλα.

ἀνέξῃ ἄρα λέγοντοσ ἐμοῦ περὶ τούτων ἅπερ αὐτὸσ ἔλεγεσ περὶ τῶν ἀδίκων;

ἐρῶ γὰρ δὴ ὅτι οἱ μὲν δίκαιοι, ἐπειδὰν πρεσβύτεροι γένωνται, ἐν τῇ αὑτῶν πόλει ἄρχουσί τε ἂν βούλωνται τὰσ ἀρχάσ, γαμοῦσί τε ὁπόθεν ἂν βούλωνται, ἐκδιδόασί τε εἰσ οὓσ ἂν ἐθέλωσι·

καὶ πάντα ἃ σὺ περὶ ἐκείνων, ἐγὼ νῦν λέγω περὶ τῶνδε. καὶ αὖ καὶ περὶ τῶν ἀδίκων, ὅτι οἱ πολλοὶ αὐτῶν, καὶ ἐὰν νέοι ὄντεσ λάθωσιν, ἐπὶ τέλουσ τοῦ δρόμου αἱρεθέντεσ καταγέλαστοί εἰσιν καὶ γέροντεσ γιγνόμενοι ἄθλιοι προπηλακίζονται ὑπὸ ξένων τε καὶ ἀστῶν, μαστιγούμενοι καὶ ἃ ἄγροικα ἔφησθα σὺ εἶναι, ἀληθῆ λέγων ‐ εἶτα στρεβλώσονται καὶ ἐκκαυθήσονται ‐ πάντα ἐκεῖνα οἰού καὶ ἐμοῦ ἀκηκοέναι ὡσ πάσχουσιν. ἀλλ’ ὃ λέγω, ὁρ́α εἰ ἀνέξῃ.

καὶ πάνυ, ἔφη·

δίκαια γὰρ λέγεισ. καὶ ἀνθρώπων ἆθλά τε καὶ μισθοὶ καὶ δῶρα γίγνεται πρὸσ ἐκείνοισ τοῖσ ἀγαθοῖσ οἷσ αὐτὴ παρείχετο ἡ δικαιοσύνη, τοιαῦτ’ ἂν εἰή.

καὶ μάλ’, ἔφη, καλά τε καὶ βέβαια.

ταῦτα τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, οὐδέν ἐστι πλήθει οὐδὲ μεγέθει πρὸσ ἐκεῖνα ἃ τελευτήσαντα ἑκάτερον περιμένει·

χρὴ δ’ αὐτὰ ἀκοῦσαι, ἵνα τελέωσ ἑκάτεροσ αὐτῶν ἀπειλήφῃ τὰ ὑπὸ τοῦ λόγου ὀφειλόμενα ἀκοῦσαι. λέγοισ ἄν, ἔφη, ὡσ οὐ πολλὰ ἄλλ’ ἥδιον ἀκούοντι.

ἀλλ’ οὐ μέντοι σοι, ἦν δ’ ἐγώ, Ἀλκίνου γε ἀπόλογον ἐρῶ, ἀλλ’ ἀλκίμου μὲν ἀνδρόσ, Ἠρὸσ τοῦ Ἀρμενίου, τὸ γένοσ Παμφύλου·

ὅσ ποτε ἐν πολέμῳ τελευτήσασ, ἀναιρεθέντων δεκαταίων τῶν νεκρῶν ἤδη διεφθαρμένων, ὑγιὴσ μὲν ἀνῃρέθη, κομισθεὶσ δ’ οἴκαδε μέλλων θάπτεσθαι δωδεκαταῖοσ ἐπὶ τῇ πυρᾷ κείμενοσ ἀνεβίω, ἀναβιοὺσ δ’ ἔλεγεν ἃ ἐκεῖ ἴδοι. μετὰ πολλῶν, καὶ ἀφικνεῖσθαι σφᾶσ εἰσ τόπον τινὰ δαιμόνιον, ἐν ᾧ τῆσ τε γῆσ δύ’ εἶναι χάσματα ἐχομένω ἀλλήλοιν καὶ τοῦ οὐρανοῦ αὖ ἐν τῷ ἄνω ἄλλα καταντικρύ.

δικαστὰσ δὲ μεταξὺ τούτων καθῆσθαι, οὕσ, ἐπειδὴ διαδικάσειαν, τοὺσ μὲν δικαίουσ κελεύειν πορεύεσθαι τὴν εἰσ δεξιάν τε καὶ ἄνω διὰ τοῦ οὐρανοῦ, σημεῖα περιάψαντασ τῶν δεδικασμένων ἐν τῷ πρόσθεν, τοὺσ δὲ ἀδίκουσ τὴν εἰσ ἀριστεράν τε καὶ κάτω, ἔχοντασ καὶ τούτουσ ἐν τῷ ὄπισθεν σημεῖα πάντων ὧν ἔπραξαν. ἑαυτοῦ δὲ προσελθόντοσ εἰπεῖν ὅτι δέοι αὐτὸν ἄγγελον ἀνθρώποισ γενέσθαι τῶν ἐκεῖ καὶ διακελεύοιντό οἱ ἀκούειν τε καὶ θεᾶσθαι πάντα τὰ ἐν τῷ τόπῳ.

ὁρᾶν δὴ ταύτῃ μὲν καθ’ ἑκάτερον τὸ χάσμα τοῦ οὐρανοῦ τε καὶ τῆσ γῆσ ἀπιούσασ τὰσ ψυχάσ, ἐπειδὴ αὐταῖσ δικασθείη, κατὰ δὲ τὼ ἑτέρω ἐκ μὲν τοῦ ἀνιέναι ἐκ τῆσ γῆσ μεστὰσ αὐχμοῦ τε καὶ κόνεωσ, ἐκ δὲ τοῦ ἑτέρου καταβαίνειν ἑτέρασ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καθαράσ. καὶ τὰσ ἀεὶ ἀφικνουμένασ ὥσπερ ἐκ πολλῆσ πορείασ φαίνεσθαι ἥκειν, καὶ ἁσμένασ εἰσ τὸν λειμῶνα ἀπιούσασ οἱο͂ν ἐν πανηγύρει κατασκηνᾶσθαι, καὶ ἀσπάζεσθαί τε ἀλλήλασ ὅσαι γνώριμαι, καὶ πυνθάνεσθαι τάσ τε ἐκ τῆσ γῆσ ἡκούσασ παρὰ τῶν ἑτέρων τὰ ἐκεῖ καὶ τὰσ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὰ παρ’ ἐκείναισ. διηγεῖσθαι δὲ ἀλλήλαισ τὰσ μὲν ὀδυρομένασ τε καὶ κλαούσασ, ἀναμιμνῃσκομένασ ὅσα τε καὶ οἱᾶ πάθοιεν καὶ ἴδοιεν ἐν τῇ ὑπὸ γῆσ πορείᾳ ‐ εἶναι δὲ τὴν πορείαν χιλιέτη ‐ τὰσ δ’ αὖ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ εὐπαθείασ διηγεῖσθαι καὶ θέασ ἀμηχάνουσ τὸ κάλλοσ.

τὰ μὲν οὖν πολλά, ὦ Γλαύκων, πολλοῦ χρόνου διηγήσασθαι·

ἑκάστην, ὡσ βίου ὄντοσ τοσούτου τοῦ ἀνθρωπίνου ‐ ἵνα δεκαπλάσιον τὸ ἔκτεισμα τοῦ ἀδικήματοσ ἐκτίνοιεν, καὶ οἱο͂ν εἴ τινεσ πολλοῖσ θανάτων ἦσαν αἴτιοι, ἢ πόλεισ προδόντεσ ἢ στρατόπεδα, καὶ εἰσ δουλείασ ἐμβεβληκότεσ ἤ τινοσ ἄλλησ κακουχίασ μεταίτιοι, πάντων τούτων δεκαπλασίασ ἀλγηδόνασ ὑπὲρ ἑκάστου κομίσαιντο, καὶ αὖ εἴ τινασ εὐεργεσίασ εὐεργετηκότεσ καὶ δίκαιοι καὶ ὅσιοι γεγονότεσ εἰε͂ν, κατὰ ταὐτὰ τὴν ἀξίαν κομίζοιντο.

τῶν δὲ εὐθὺσ γενομένων καὶ ὀλίγον χρόνον βιούντων πέρι ἄλλα ἔλεγεν οὐκ ἄξια μνήμησ.

εἰσ δὲ θεοὺσ ἀσεβείασ τε καὶ εὐσεβείασ καὶ γονέασ καὶ αὐτόχειροσ φόνου μείζουσ ἔτι τοὺσ μισθοὺσ διηγεῖτο. ἔφη γὰρ δὴ παραγενέσθαι ἐρωτωμένῳ ἑτέρῳ ὑπὸ ἑτέρου ὅπου εἰή Ἀρδιαῖοσ ὁ μέγασ.

ὁ δὲ Ἀρδιαῖοσ οὗτοσ τῆσ Παμφυλίασ ἔν τινι πόλει τύραννοσ ἐγεγόνει, ἤδη χιλιοστὸν ἔτοσ εἰσ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, γέροντά τε πατέρα ἀποκτείνασ καὶ πρεσβύτερον ἀδελφόν, καὶ ἄλλα δὴ πολλά τε καὶ ἀνόσια εἰργασμένοσ, ὡσ ἐλέγετο. ἔφη οὖν τὸν ἐρωτώμενον εἰπεῖν, "οὐχ ἥκει," φάναι, "οὐδ’ ἂν ἥξει δεῦρο.

ἐθεασάμεθα γὰρ οὖν δὴ καὶ τοῦτο τῶν δεινῶν θεαμάτων· ἐπειδὴ ἐγγὺσ τοῦ στομίου ἦμεν μέλλοντεσ ἀνιέναι καὶ τἆλλα πάντα πεπονθότεσ, ἐκεῖνόν τε κατείδομεν ἐξαίφνησ καὶ ἄλλουσ ‐ σχεδόν τι αὐτῶν τοὺσ πλείστουσ τυράννουσ· ἦσαν δὲ καὶ ἰδιῶταί τινεσ τῶν μεγάλα ἡμαρτηκότων ‐ οὓσ οἰομένουσ ἤδη ἀναβήσεσθαι οὐκ ἐδέχετο τὸ στόμιον, ἀλλ’ ἐμυκᾶτο ὁπότε τισ τῶν οὕτωσ ἀνιάτωσ ἐχόντων εἰσ πονηρίαν ἢ μὴ ἱκανῶσ δεδωκὼσ δίκην ἐπιχειροῖ ἀνιέναι. ἐνταῦθα δὴ ἄνδρεσ, ἔφη, ἄγριοι, διάπυροι ἰδεῖν, παρεστῶτεσ καὶ καταμανθάνοντεσ τὸ φθέγμα, τοὺσ μὲν διαλαβόντεσ ἦγον, τὸν δὲ Ἀρδιαῖον καὶ ἄλλουσ συμποδίσαντεσ χεῖράσ τε καὶ πόδασ καὶ κεφαλήν, καταβαλόντεσ καὶ ἐκδείραντεσ, εἷλκον παρὰ τὴν ὁδὸν ἐκτὸσ ἐπ’ ἀσπαλάθων κνάμπτοντεσ, καὶ τοῖσ ἀεὶ παριοῦσι σημαίνοντεσ ὧν ἕνεκά τε καὶ ὅτι εἰσ τὸν Τάρταρον ἐμπεσούμενοι ἄγοιντο.

" ἔνθα δὴ φόβων, ἔφη, πολλῶν καὶ παντοδαπῶν σφίσι γεγονότων, τοῦτον ὑπερβάλλειν, μὴ γένοιτο ἑκάστῳ τὸ φθέγμα ὅτε ἀναβαίνοι, καὶ ἁσμενέστατα ἕκαστον σιγήσαντοσ ἀναβῆναι.

καὶ τὰσ μὲν δὴ δίκασ τε καὶ τιμωρίασ τοιαύτασ τινὰσ εἶναι, καὶ αὖ τὰσ εὐεργεσίασ ταύταισ ἀντιστρόφουσ. ἐπειδὴ δὲ τοῖσ ἐν τῷ λειμῶνι ἑκάστοισ ἑπτὰ ἡμέραι γένοιντο, ἀναστάντασ ἐντεῦθεν δεῖν τῇ ὀγδόῃ πορεύεσθαι, καὶ ἀφικνεῖσθαι τεταρταίουσ ὅθεν καθορᾶν ἄνωθεν διὰ παντὸσ τοῦ οὐρανοῦ καὶ γῆσ τεταμένον φῶσ εὐθύ, οἱο͂ν κίονα, μάλιστα τῇ ἴριδι προσφερῆ, λαμπρότερον δὲ καὶ καθαρώτερον·

εἰσ ὃ ἀφικέσθαι προελθόντεσ ἡμερησίαν ὁδόν, καὶ ἰδεῖν αὐτόθι κατὰ μέσον τὸ φῶσ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὰ ἄκρα αὐτοῦ τῶν δεσμῶν τεταμένα ‐ εἶναι γὰρ τοῦτο τὸ φῶσ σύνδεσμον τοῦ οὐρανοῦ, οἱο͂ν τὰ ὑποζώματα τῶν τριήρων, οὕτω πᾶσαν συνέχον τὴν περιφοράν ‐ ἐκ δὲ τῶν ἄκρων τεταμένον ἀνάγκησ ἄτρακτον, δι’ οὗ πάσασ ἐπιστρέφεσθαι τὰσ περιφοράσ· οὗ τὴν μὲν ἠλακάτην τε καὶ τὸ ἄγκιστρον εἶναι ἐξ ἀδάμαντοσ, τὸν δὲ σφόνδυλον μεικτὸν ἔκ τε τούτου καὶ ἄλλων γενῶν.

τὴν δὲ τοῦ σφονδύλου φύσιν εἶναι τοιάνδε· τὸ μὲν σχῆμα οἱάπερ ἡ τοῦ ἐνθάδε, νοῆσαι δὲ δεῖ ἐξ ὧν ἔλεγεν τοιόνδε αὐτὸν εἶναι, ὥσπερ ἂν εἰ ἐν ἑνὶ μεγάλῳ σφονδύλῳ κοίλῳ καὶ ἐξεγλυμμένῳ διαμπερὲσ ἄλλοσ τοιοῦτοσ ἐλάττων ἐγκέοιτο ἁρμόττων, καθάπερ οἱ κάδοι οἱ εἰσ ἀλλήλουσ ἁρμόττοντεσ, καὶ οὕτω δὴ τρίτον ἄλλον καὶ τέταρτον καὶ ἄλλουσ τέτταρασ.

ὀκτὼ γὰρ εἶναι τοὺσ σύμπαντασ σφονδύλουσ, ἐν ἀλλήλοισ ἐγκειμένουσ, κύκλουσ ἄνωθεν τὰ χείλη φαίνοντασ, νῶτον συνεχὲσ ἑνὸσ σφονδύλου ἀπεργαζομένουσ περὶ τὴν ἠλακάτην· ἐκείνην δὲ διὰ μέσου τοῦ ὀγδόου διαμπερὲσ ἐληλάσθαι.

τὸν μὲν οὖν πρῶτόν τε καὶ ἐξωτάτω σφόνδυλον πλατύτατον τὸν τοῦ χείλουσ κύκλον ἔχειν, τὸν δὲ τοῦ ἕκτου δεύτερον, τρίτον δὲ τὸν τοῦ τετάρτου, τέταρτον δὲ τὸν τοῦ ὀγδόου, πέμπτον δὲ τὸν τοῦ ἑβδόμου, ἕκτον δὲ τὸν τοῦ πέμπτου, ἕβδομον δὲ τὸν τοῦ τρίτου, ὄγδοον δὲ τὸν τοῦ δευτέρου. καὶ τὸν μὲν τοῦ μεγίστου ποικίλον, τὸν δὲ τοῦ ἑβδόμου λαμπρότατον, τὸν δὲ τοῦ ὀγδόου τὸ χρῶμα ἀπὸ τοῦ ἑβδόμου ἔχειν προσλάμποντοσ, τὸν δὲ τοῦ δευτέρου καὶ πέμπτου παραπλήσια ἀλλήλοισ, ξανθότερα ἐκείνων, τρίτον δὲ λευκότατον χρῶμα ἔχειν, τέταρτον δὲ ὑπέρυθρον, δεύτερον δὲ λευκότητι τὸν ἕκτον. κυκλεῖσθαι δὲ δὴ στρεφόμενον τὸν ἄτρακτον ὅλον μὲν τὴν αὐτὴν φοράν, ἐν δὲ τῷ ὅλῳ περιφερομένῳ τοὺσ μὲν ἐντὸσ ἑπτὰ κύκλουσ τὴν ἐναντίαν τῷ ὅλῳ ἠρέμα περιφέρεσθαι, αὐτῶν δὲ τούτων τάχιστα μὲν ἰέναι τὸν ὄγδοον, δευτέρουσ δὲ καὶ ἅμα ἀλλήλοισ τόν τε ἕβδομον καὶ ἕκτον καὶ πέμπτον·

τὸν τρίτον δὲ φορᾷ ἰέναι, ὡσ σφίσι φαίνεσθαι, ἐπανακυκλούμενον τὸν τέταρτον, τέταρτον δὲ τὸν τρίτον καὶ πέμπτον τὸν δεύτερον.

στρέφεσθαι δὲ αὐτὸν ἐν τοῖσ τῆσ ἀνάγκησ γόνασιν. ἐπὶ δὲ τῶν κύκλων αὐτοῦ ἄνωθεν ἐφ’ ἑκάστου βεβηκέναι Σειρῆνα συμπεριφερομένην, φωνὴν μίαν ἱεῖσαν, ἕνα τόνον· ἐκ πασῶν δὲ ὀκτὼ οὐσῶν μίαν ἁρμονίαν συμφωνεῖν. ἄλλασ δὲ καθημένασ πέριξ δι’ ἴσου τρεῖσ, ἐν θρόνῳ ἑκάστην, θυγατέρασ τῆσ ἀνάγκησ, Μοίρασ, λευχειμονούσασ, στέμματα ἐπὶ τῶν κεφαλῶν ἐχούσασ, Λάχεσίν τε καὶ Κλωθὼ καὶ Ἄτροπον, ὑμνεῖν πρὸσ τὴν τῶν Σειρήνων ἁρμονίαν, Λάχεσιν μὲν τὰ γεγονότα, Κλωθὼ δὲ τὰ ὄντα, Ἄτροπον δὲ τὰ μέλλοντα. καὶ τὴν μὲν Κλωθὼ τῇ δεξιᾷ χειρὶ ἐφαπτομένην συνεπιστρέφειν τοῦ ἀτράκτου τὴν ἔξω περιφοράν, διαλείπουσαν χρόνον, τὴν δὲ Ἄτροπον τῇ ἀριστερᾷ τὰσ ἐντὸσ αὖ ὡσαύτωσ·

τὴν δὲ Λάχεσιν ἐν μέρει ἑκατέρασ ἑκατέρᾳ τῇ χειρὶ ἐφάπτεσθαι. σφᾶσ οὖν, ἐπειδὴ ἀφικέσθαι, εὐθὺσ δεῖν ἰέναι πρὸσ τὴν Λάχεσιν.

προφήτην οὖν τινα σφᾶσ πρῶτον μὲν ἐν τάξει διαστῆσαι, ἔπειτα λαβόντα ἐκ τῶν τῆσ Λαχέσεωσ γονάτων κλήρουσ τε καὶ βίων παραδείγματα, ἀναβάντα ἐπί τι βῆμα ὑψηλὸν εἰπεῖν ‐ "ἀνάγκησ θυγατρὸσ κόρησ Λαχέσεωσ λόγοσ. Ψυχαὶ ἐφήμεροι, ἀρχὴ ἄλλησ περιόδου θνητοῦ γένουσ θανατηφόρου.

οὐχ ὑμᾶσ δαίμων λήξεται, ἀλλ’ ὑμεῖσ δαίμονα αἱρήσεσθε.

πρῶτοσ δ’ ὁ λαχὼν πρῶτοσ αἱρείσθω βίον ᾧ συνέσται ἐξ ἀνάγκησ. ἀρετὴ δὲ ἀδέσποτον, ἣν τιμῶν καὶ ἀτιμάζων πλέον καὶ ἔλαττον αὐτῆσ ἕκαστοσ ἕξει. αἰτία ἑλομένου· θεὸσ ἀναίτιοσ. ταῦτα εἰπόντα ῥῖψαι ἐπὶ πάντασ τοὺσ κλήρουσ, τὸν δὲ παρ’ αὑτὸν πεσόντα ἕκαστον ἀναιρεῖσθαι πλὴν οὗ, ἓ δὲ οὐκ ἐᾶν·

τῷ δὲ ἀνελομένῳ δῆλον εἶναι ὁπόστοσ εἰλήχει. μετὰ δὲ τοῦτο αὖθισ τὰ τῶν βίων παραδείγματα εἰσ τὸ πρόσθεν σφῶν θεῖναι ἐπὶ τὴν γῆν, πολὺ πλείω τῶν παρόντων.

εἶναι δὲ παντοδαπά· ζῴων τε γὰρ πάντων βίουσ καὶ δὴ καὶ τοὺσ ἀνθρωπίνουσ ἅπαντασ. τυραννίδασ τε γὰρ ἐν αὐτοῖσ εἶναι, τὰσ μὲν διατελεῖσ, τὰσ δὲ καὶ μεταξὺ διαφθειρομένασ καὶ εἰσ πενίασ τε καὶ φυγὰσ καὶ εἰσ πτωχείασ τελευτώσασ· εἶναι δὲ καὶ δοκίμων ἀνδρῶν βίουσ, τοὺσ μὲν ἐπὶ εἴδεσιν καὶ κατὰ κάλλη καὶ τὴν ἄλλην ἰσχύν τε καὶ ἀγωνίαν, τοὺσ δ’ ἐπὶ γένεσιν καὶ προγόνων ἀρεταῖσ, καὶ ἀδοκίμων κατὰ ταῦτα, ὡσαύτωσ δὲ καὶ γυναικῶν. ψυχῆσ δὲ τάξιν οὐκ ἐνεῖναι διὰ τὸ ἀναγκαίωσ ἔχειν ἄλλον ἑλομένην βίον ἀλλοίαν γίγνεσθαι· τὰ δ’ ἄλλα ἀλλήλοισ τε καὶ πλούτοισ καὶ πενίαισ, τὰ δὲ νόσοισ, τὰ δ’ ὑγιείαισ μεμεῖχθαι, τὰ δὲ καὶ μεσοῦν τούτων.

ἔνθα δή, ὡσ ἐοίκεν, ὦ φίλε Γλαύκων, ὁ πᾶσ κίνδυνοσ ἀνθρώπῳ, καὶ διὰ ταῦτα μάλιστα ἐπιμελητέον ὅπωσ ἕκαστοσ ἡμῶν τῶν ἄλλων μαθημάτων ἀμελήσασ τούτου τοῦ μαθήματοσ καὶ ζητητὴσ καὶ μαθητὴσ ἔσται, ἐάν ποθεν οἱο͂́σ τ’ ᾖ μαθεῖν καὶ ἐξευρεῖν τίσ αὐτὸν ποιήσει δυνατὸν καὶ ἐπιστήμονα, βίον καὶ χρηστὸν καὶ πονηρὸν διαγιγνώσκοντα, τὸν βελτίω ἐκ τῶν δυνατῶν ἀεὶ πανταχοῦ αἱρεῖσθαι· μετὰ ποίασ τινὸσ ψυχῆσ ἕξεωσ κακὸν ἢ ἀγαθὸν ἐργάζεται, καὶ τί εὐγένειαι καὶ δυσγένειαι καὶ ἰδιωτεῖαι καὶ ἀρχαὶ καὶ ἰσχύεσ καὶ ἀσθένειαι καὶ εὐμαθίαι καὶ δυσμαθίαι καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα τῶν φύσει περὶ ψυχὴν ὄντων καὶ τῶν ἐπικτήτων τί συγκεραννύμενα πρὸσ ἄλληλα ἐργάζεται, ὥστε ἐξ ἁπάντων αὐτῶν δυνατὸν εἶναι συλλογισάμενον αἱρεῖσθαι, πρὸσ τὴν τῆσ ψυχῆσ φύσιν ἀποβλέποντα, τόν τε χείρω καὶ τὸν ἀμείνω βίον, χείρω μὲν καλοῦντα ὃσ αὐτὴν ἐκεῖσε ἄξει, εἰσ τὸ ἀδικωτέραν γίγνεσθαι, ἀμείνω δὲ ὅστισ εἰσ τὸ δικαιοτέραν.

τὰ δὲ ἄλλα πάντα χαίρειν ἐάσει·

ἑωράκαμεν γὰρ ὅτι ζῶντί τε καὶ τελευτήσαντι αὕτη κρατίστη αἱρ́εσισ. ἀδαμαντίνωσ δὴ δεῖ ταύτην τὴν δόξαν ἔχοντα εἰσ Αἵδου ἰέναι, ὅπωσ ἂν ᾖ καὶ ἐκεῖ ἀνέκπληκτοσ ὑπὸ πλούτων τε καὶ τῶν τοιούτων κακῶν, καὶ μὴ ἐμπεσὼν εἰσ τυραννίδασ καὶ ἄλλασ τοιαύτασ πράξεισ πολλὰ μὲν ἐργάσηται καὶ ἀνήκεστα κακά, ἔτι δὲ αὐτὸσ μείζω πάθῃ, ἀλλὰ γνῷ τὸν μέσον ἀεὶ τῶν τοιούτων βίον αἱρεῖσθαι καὶ φεύγειν τὰ ὑπερβάλλοντα ἑκατέρωσε καὶ ἐν τῷδε τῷ βίῳ κατὰ τὸ δυνατὸν καὶ ἐν παντὶ τῷ ἔπειτα· εὐδαιμονέστατοσ γίγνεται ἄνθρωποσ.

καὶ δὴ οὖν καὶ τότε ὁ ἐκεῖθεν ἄγγελοσ ἤγγελλε τὸν μὲν προφήτην οὕτωσ εἰπεῖν·

"καὶ τελευταίῳ ἐπιόντι, ξὺν νῷ ἑλομένῳ, συντόνωσ ζῶντι κεῖται βίοσ ἀγαπητόσ, οὐ κακόσ. μήτε ὁ ἄρχων αἱρέσεωσ ἀμελείτω μήτε ὁ τελευτῶν ἀθυμείτω. εἰπόντοσ δὲ ταῦτα τὸν πρῶτον λαχόντα ἔφη εὐθὺσ ἐπιόντα τὴν μεγίστην τυραννίδα ἑλέσθαι, καὶ ὑπὸ ἀφροσύνησ τε καὶ λαιμαργίασ οὐ πάντα ἱκανῶσ ἀνασκεψάμενον ἑλέσθαι, ἀλλ’ αὐτὸν λαθεῖν ἐνοῦσαν εἱμαρμένην παίδων αὑτοῦ βρώσεισ καὶ ἄλλα κακά·

ἐπειδὴ δὲ κατὰ σχολὴν σκέψασθαι, κόπτεσθαί τε καὶ ὀδύρεσθαι τὴν αἱρ́εσιν, οὐκ ἐμμένοντα τοῖσ προρρηθεῖσιν ὑπὸ τοῦ προφήτου·

οὐ γὰρ ἑαυτὸν αἰτιᾶσθαι τῶν κακῶν, ἀλλὰ τύχην τε καὶ δαίμονασ καὶ πάντα μᾶλλον ἀνθ’ ἑαυτοῦ. εἶναι δὲ αὐτὸν τῶν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἡκόντων, ἐν τεταγμένῃ πολιτείᾳ ἐν τῷ προτέρῳ βίῳ βεβιωκότα, ἔθει ἄνευ φιλοσοφίασ ἀρετῆσ μετειληφότα. ὡσ δὲ καὶ εἰπεῖν, οὐκ ἐλάττουσ εἶναι ἐν τοῖσ τοιούτοισ ἁλισκομένουσ τοὺσ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἥκοντασ, ἅτε πόνων ἀγυμνάστουσ·

τῶν δ’ ἐκ τῆσ γῆσ τοὺσ πολλούσ, ἅτε αὐτούσ τε πεπονηκότασ ἄλλουσ τε ἑωρακότασ, οὐκ ἐξ ἐπιδρομῆσ τὰσ αἱρέσεισ ποιεῖσθαι. διὸ δὴ καὶ μεταβολὴν τῶν κακῶν καὶ τῶν ἀγαθῶν ταῖσ πολλαῖσ τῶν ψυχῶν γίγνεσθαι καὶ διὰ τὴν τοῦ κλήρου τύχην· καὶ ὁ κλῆροσ αὐτῷ τῆσ αἱρέσεωσ μὴ ἐν τελευταίοισ πίπτοι, κινδυνεύει ἐκ τῶν ἐκεῖθεν ἀπαγγελλομένων οὐ μόνον ἐνθάδε εὐδαιμονεῖν ἄν, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐνθένδε ἐκεῖσε καὶ δεῦρο πάλιν πορείαν οὐκ ἂν χθονίαν καὶ τραχεῖαν πορεύεσθαι, ἀλλὰ λείαν τε καὶ οὐρανίαν.

ταύτην γὰρ δὴ ἔφη τὴν θέαν ἀξίαν εἶναι ἰδεῖν, ὡσ ἕκασται αἱ ψυχαὶ ᾑροῦντο τοὺσ βίουσ·

ἐλεινήν τε γὰρ ἰδεῖν εἶναι καὶ γελοίαν καὶ θαυμασίαν.

κατὰ συνήθειαν γὰρ τοῦ προτέρου βίου τὰ πολλὰ αἱρεῖσθαι. ἰδεῖν μὲν γὰρ ψυχὴν ἔφη τήν ποτε Ὀρφέωσ γενομένην κύκνου βίον αἱρουμένην, μίσει τοῦ γυναικείου γένουσ διὰ τὸν ὑπ’ ἐκείνων θάνατον οὐκ ἐθέλουσαν ἐν γυναικὶ γεννηθεῖσαν γενέσθαι· ἰδεῖν δὲ τὴν Θαμύρου ἀηδόνοσ ἑλομένην· ἰδεῖν δὲ καὶ κύκνον μεταβάλλοντα εἰσ ἀνθρωπίνου βίου αἱρ́εσιν, καὶ ἄλλα ζῷα μουσικὰ ὡσαύτωσ. εἰκοστὴν δὲ λαχοῦσαν ψυχὴν ἑλέσθαι λέοντοσ βίον·

εἶναι δὲ τὴν Αἰάντοσ τοῦ Τελαμωνίου, φεύγουσαν ἄνθρωπον γενέσθαι, μεμνημένην τῆσ τῶν ὅπλων κρίσεωσ. τὴν δ’ ἐπὶ τούτῳ Ἀγαμέμνονοσ· ἔχθρᾳ δὲ καὶ ταύτην τοῦ ἀνθρωπίνου γένουσ διὰ τὰ πάθη ἀετοῦ διαλλάξαι βίον. ἐν μέσοισ δὲ λαχοῦσαν τὴν Ἀταλάντησ ψυχήν, κατιδοῦσαν μεγάλασ τιμὰσ ἀθλητοῦ ἀνδρόσ, οὐ δύνασθαι παρελθεῖν, ἀλλὰ λαβεῖν. μετὰ δὲ ταύτην ἰδεῖν τὴν Ἐπειοῦ τοῦ Πανοπέωσ εἰσ τεχνικῆσ γυναικὸσ ἰοῦσαν φύσιν· πόρρω δ’ ἐν ὑστάτοισ ἰδεῖν τὴν τοῦ γελωτοποιοῦ Θερσίτου πίθηκον ἐνδυομένην.

κατὰ τύχην δὲ τὴν Ὀδυσσέωσ λαχοῦσαν πασῶν ὑστάτην αἱρησομένην ἰέναι, μνήμῃ δὲ τῶν προτέρων πόνων φιλοτιμίασ λελωφηκυῖαν ζητεῖν περιιοῦσαν χρόνον πολὺν βίον ἀνδρὸσ ἰδιώτου ἀπράγμονοσ, καὶ μόγισ εὑρεῖν κείμενόν που καὶ παρημελημένον ὑπὸ τῶν ἄλλων, καὶ εἰπεῖν ἰδοῦσαν ὅτι τὰ αὐτὰ ἂν ἔπραξεν καὶ πρώτη λαχοῦσα, καὶ ἁσμένην ἑλέσθαι. καὶ ἐκ τῶν ἄλλων δὴ θηρίων ὡσαύτωσ εἰσ ἀνθρώπουσ ἰέναι καὶ εἰσ ἄλληλα, τὰ μὲν ἄδικα εἰσ τὰ ἄγρια, τὰ δὲ δίκαια εἰσ τὰ ἥμερα μεταβάλλοντα, καὶ πάσασ μείξεισ μείγνυσθαι.

ἐπειδὴ δ’ οὖν πάσασ τὰσ ψυχὰσ τοὺσ βίουσ ᾑρῆσθαι, ὥσπερ ἔλαχον ἐν τάξει προσιέναι πρὸσ τὴν Λάχεσιν·

ἐκείνην δ’ ἑκάστῳ ὃν εἵλετο δαίμονα, τοῦτον φύλακα συμπέμπειν τοῦ βίου καὶ ἀποπληρωτὴν τῶν αἱρεθέντων. ὃν πρῶτον μὲν ἄγειν αὐτὴν πρὸσ τὴν Κλωθὼ ὑπὸ τὴν ἐκείνησ χεῖρά τε καὶ ἐπιστροφὴν τῆσ τοῦ ἀτράκτου δίνησ, κυροῦντα ἣν λαχὼν εἵλετο μοῖραν·

ταύτησ δ’ ἐφαψάμενον αὖθισ ἐπὶ τὴν τῆσ Ἀτρόπου ἄγειν νῆσιν, ἀμετάστροφα τὰ ἐπικλωσθέντα ποιοῦντα· ἐντεῦθεν δὲ δὴ ἀμεταστρεπτὶ ὑπὸ τὸν τῆσ ἀνάγκησ ἰέναι θρόνον, καὶ δι’ ἐκείνου διεξελθόντα, ἐπειδὴ καὶ οἱ ἄλλοι διῆλθον, πορεύεσθαι ἅπαντασ εἰσ τὸ τῆσ Λήθησ πεδίον διὰ καύματόσ τε καὶ πνίγουσ δεινοῦ· καὶ γὰρ εἶναι αὐτὸ κενὸν δένδρων τε καὶ ὅσα γῆ φύει.

σκηνᾶσθαι οὖν σφᾶσ ἤδη ἑσπέρασ γιγνομένησ παρὰ τὸν Ἀμέλητα ποταμόν, οὗ τὸ ὕδωρ ἀγγεῖον οὐδὲν στέγειν. μέτρον μὲν οὖν τι τοῦ ὕδατοσ πᾶσιν ἀναγκαῖον εἶναι πιεῖν, τοὺσ δὲ φρονήσει μὴ σῳζομένουσ πλέον πίνειν τοῦ μέτρου· τὸν δὲ ἀεὶ πιόντα πάντων ἐπιλανθάνεσθαι. ἐπειδὴ δὲ κοιμηθῆναι καὶ μέσασ νύκτασ γενέσθαι, βροντήν τε καὶ σεισμὸν γενέσθαι, καὶ ἐντεῦθεν ἐξαπίνησ ἄλλον ἄλλῃ φέρεσθαι ἄνω εἰσ τὴν γένεσιν, ᾄττοντασ ὥσπερ ἀστέρασ.

αὐτὸσ δὲ τοῦ μὲν ὕδατοσ κωλυθῆναι πιεῖν· ὅπῃ μέντοι καὶ ὅπωσ εἰσ τὸ σῶμα ἀφίκοιτο, οὐκ εἰδέναι, ἀλλ’ ἐξαίφνησ ἀναβλέψασ ἰδεῖν ἑώθεν αὑτὸν κείμενον ἐπὶ τῇ πυρᾷ. καὶ οὕτωσ, ὦ Γλαύκων, μῦθοσ ἐσώθη καὶ οὐκ ἀπώλετο, καὶ ἡμᾶσ ἂν σώσειεν, ἂν πειθώμεθα αὐτῷ, καὶ τὸν τῆσ Λήθησ ποταμὸν εὖ διαβησόμεθα καὶ τὴν ψυχὴν οὐ μιανθησόμεθα.

αὐτῆσ κομιζώμεθα, ὥσπερ οἱ νικηφόροι περιαγειρόμενοι, καὶ ἐνθάδε καὶ ἐν τῇ χιλιέτει πορείᾳ, ἣν διεληλύθαμεν, εὖ πράττωμεν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Plato, Republic, book 10

(플라톤, Republic, book 10)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION