Plato, Republic, book 3

(플라톤, Republic, book 3)

τὰ μὲν δὴ περὶ θεούσ, ἦν δ’ ἐγώ, τοιαῦτ’ ἄττα, ὡσ ἐοίκεν, ἀκουστέον τε καὶ οὐκ ἀκουστέον εὐθὺσ ἐκ παίδων τοῖσ θεούσ τε τιμήσουσιν καὶ γονέασ τήν τε ἀλλήλων φιλίαν μὴ περὶ σμικροῦ ποιησομένοισ. καὶ οἶμαί γ’, ἔφη, ὀρθῶσ ἡμῖν φαίνεσθαι.

τί δὲ δὴ εἰ μέλλουσιν εἶναι ἀνδρεῖοι;

ἆρα οὐ ταῦτά τε λεκτέον καὶ οἱᾶ αὐτοὺσ ποιῆσαι ἥκιστα τὸν θάνατον δεδιέναι; ἢ ἡγῇ τινά ποτ’ ἂν γενέσθαι ἀνδρεῖον ἔχοντα ἐν αὑτῷ τοῦτο τὸ δεῖμα;

μὰ Δία, ἦ δ’ ὅσ, οὐκ ἔγωγε.

τί δέ;

τἀν Αἵδου ἡγούμενον εἶναί τε καὶ δεινὰ εἶναι οἰεί τινὰ θανάτου ἀδεῆ ἔσεσθαι καὶ ἐν ταῖσ μάχαισ αἱρήσεσθαι πρὸ ἥττησ τε καὶ δουλείασ θάνατον; οὐδαμῶσ.

ἂν λέγοντασ οὔτε ὠφέλιμα τοῖσ μέλλουσιν μαχίμοισ ἔσεσθαι.

δεῖ μέντοι, ἔφη.

καὶ τὸ ‐ .

. . ψυχὴ δὲ κατὰ χθονόσ, ἠύ̈τε καπνόσ,ᾤχετο τετριγυῖα . . . καὶ ‐ ὡσ δ’ ὅτε νυκτερίδεσ μυχῷ ἄντρου θεσπεσίοιοτρίζουσαι ποτέονται, ἐπεί κέ τισ ἀποπέσῃσινὁρμαθοῦ ἐκ πέτρησ, ἀνά τ’ ἀλλήλῃσιν ἔχονται,ὣσ αἳ τετριγυῖαι ἅμ’ ᾔεσαν. ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα παραιτησόμεθα Ὅμηρόν τε καὶ τοὺσ ἄλλουσ ποιητὰσ μὴ χαλεπαίνειν ἂν διαγράφωμεν, οὐχ ὡσ οὐ ποιητικὰ καὶ ἡδέα τοῖσ πολλοῖσ ἀκούειν, ἀλλ’ ὅσῳ ποιητικώτερα, τοσούτῳ ἧττον ἀκουστέον παισὶ καὶ ἀνδράσιν οὓσ δεῖ ἐλευθέρουσ εἶναι, δουλείαν θανάτου μᾶλλον πεφοβημένουσ.

παντάπασι μὲν οὖν.

πάντασ τοὺσ ἀκούοντασ.

καὶ ἴσωσ εὖ ἔχει πρὸσ ἄλλο τι· ἡμεῖσ δὲ ὑπὲρ τῶν φυλάκων φοβούμεθα μὴ ἐκ τῆσ τοιαύτησ φρίκησ θερμότεροι καὶ μαλακώτεροι τοῦ δέοντοσ γένωνται ἡμῖν. καὶ ὀρθῶσ γ’, ἔφη, φοβούμεθα.

ἀφαιρετέα ἄρα;

ναί.

τὸν δὲ ἐναντίον τύπον τούτοισ λεκτέον τε καὶ ποιητέον;

δῆλα δή.

καὶ τοὺσ ὀδυρμοὺσ ἄρα ἐξαιρήσομεν καὶ τοὺσ οἴκτουσ τοὺσ τῶν ἐλλογίμων ἀνδρῶν;

ἀνάγκη, ἔφη, εἴπερ καὶ τὰ πρότερα.

σκόπει δή, ἦν δ’ ἐγώ, εἰ ὀρθῶσ ἐξαιρήσομεν ἢ οὔ.

φαμὲν δὲ δὴ ὅτι ὁ ἐπιεικὴσ ἀνὴρ τῷ ἐπιεικεῖ, οὗπερ καὶ ἑταῖρόσ ἐστιν, τὸ τεθνάναι οὐ δεινὸν ἡγήσεται. φαμὲν γάρ.

οὐκ ἄρα ὑπέρ γ’ ἐκείνου ὡσ δεινόν τι πεπονθότοσ ὀδύροιτ’ ἄν.

οὐ δῆτα.

ἄλλων ἥκιστα ἑτέρου προσδεῖται.

ἀληθῆ, ἔφη.

ἥκιστα ἄρ’ αὐτῷ δεινὸν στερηθῆναι ὑέοσ ἢ ἀδελφοῦ ἢ χρημάτων ἢ ἄλλου του τῶν τοιούτων.

ἥκιστα μέντοι.

ἥκιστ’ ἄρα καὶ ὀδύρεσθαι, φέρειν δὲ ὡσ πρᾳότατα, ὅταν τισ αὐτὸν τοιαύτη συμφορὰ καταλάβῃ.

πολύ γε.

καὶ ὅσοι κακοὶ τῶν ἀνδρῶν, ἵνα ἡμῖν δυσχεραίνωσιν ὅμοια τούτοισ ποιεῖν οὓσ δή φαμεν ἐπὶ φυλακῇ τῆσ χώρασ τρέφειν.

ὀρθῶσ, ἔφη.

πάλιν δὴ Ὁμήρου τε δεησόμεθα καὶ τῶν ἄλλων ποιητῶν μὴ ποιεῖν Ἀχιλλέα θεᾶσ παῖδα ‐ ἄλλοτ’ ἐπὶ πλευρᾶσ κατακείμενον, ἄλλοτε δ’ αὖτεὕπτιον, ἄλλοτε δὲ πρηνῆ, .

. . τοτὲ δ’ ὀρθὸν ἀναστάντα πλωί̈ζοντ’ ἀλύοντ’ ἐπὶ θῖν’ ἁλὸσ ἀτρυγέτοιο, μηδὲ ἀμφοτέραισιν χερσὶν ἑλόντα κόνιν αἰθαλόεσσαν χευάμενον κὰκ κεφαλῆσ, μηδὲ ἄλλα κλαίοντά τε καὶ ὀδυρόμενον ὅσα καὶ οἱᾶ ἐκεῖνοσ ἐποίησε, μηδὲ Πρίαμον ἐγγὺσ θεῶν γεγονότα λιτανεύοντά τε καὶ ‐ . . . κυλινδόμενον κατὰ κόπρον,ἐξονομακλήδην ὀνομάζοντ’ ἄνδρα ἕκαστον. πολὺ δ’ ἔτι τούτων μᾶλλον δεησόμεθα μήτοι θεούσ γε ποιεῖν ὀδυρομένουσ καὶ λέγοντασ ‐ ὤμοι ἐγὼ δειλή, ὤμοι δυσαριστοτόκεια·

εἰ δ’ οὖν θεούσ, μήτοι τόν γε μέγιστον τῶν θεῶν τολμῆσαι οὕτωσ ἀνομοίωσ μιμήσασθαι, ὥστεὢ πόποι, φάναι, ἦ φίλον ἄνδρα διωκόμενον περὶ ἄστυὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι, ἐμὸν δ’ ὀλοφύρεται ἦτορ·

καὶ ‐ αἲ αἲ ἐγών, ὅ τέ μοι Σαρπηδόνα φίλτατον ἀνδρῶν μοῖρ’ ὑπὸ Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμῆναι. εἰ γάρ, ὦ φίλε Ἀδείμαντε, τὰ τοιαῦτα ἡμῖν οἱ νέοι σπουδῇ ἀκούοιεν καὶ μὴ καταγελῷεν ὡσ ἀναξίωσ λεγομένων, σχολῇ ἂν ἑαυτόν γέ τισ ἄνθρωπον ὄντα ἀνάξιον ἡγήσαιτο τούτων καὶ ἐπιπλήξειεν, εἰ καὶ ἐπίοι αὐτῷ τι τοιοῦτον ἢ λέγειν ἢ ποιεῖν, ἀλλ’ οὐδὲν αἰσχυνόμενοσ οὐδὲ καρτερῶν πολλοὺσ ἐπὶ σμικροῖσιν παθήμασιν θρήνουσ ἂν ᾄδοι καὶ ὀδυρμούσ.

ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεισ.

δεῖ δέ γε οὔχ, ὡσ ἄρτι ἡμῖν ὁ λόγοσ ἐσήμαινεν·

ᾧ πειστέον, ἑώσ ἄν τισ ἡμᾶσ ἄλλῳ καλλίονι πείσῃ. οὐ γὰρ οὖν δεῖ.

ἀλλὰ μὴν οὐδὲ φιλογέλωτάσ γε δεῖ εἶναι.

σχεδὸν γὰρ ὅταν τισ ἐφιῇ ἰσχυρῷ γέλωτι, ἰσχυρὰν καὶ μεταβολὴν ζητεῖ τὸ τοιοῦτον. δοκεῖ μοι, ἔφη.

γέλωτοσ ἄν τισ ποιῇ, ἀποδεκτέον, πολὺ δὲ ἧττον, ἐὰν θεούσ.

πολὺ μέντοι, ἦ δ’ ὅσ.

οὐκοῦν Ὁμήρου οὐδὲ τὰ τοιαῦτα ἀποδεξόμεθα περὶ θεῶν ‐ ἄσβεστοσ δ’ ἄρ’ ἐνῶρτο γέλωσ μακάρεσσι θεοῖσιν,ὡσ ἴδον Ἥφαιστον διὰ δώματα ποιπνύοντα·

οὐκ ἀποδεκτέον κατὰ τὸν σὸν λόγον. εἰ σύ, ἔφη, βούλει ἐμὸν τιθέναι·

ἀποδεκτέον.

ἀλλὰ μὴν καὶ ἀλήθειάν γε περὶ πολλοῦ ποιητέον.

εἰ γὰρ ὀρθῶσ ἐλέγομεν ἄρτι, καὶ τῷ ὄντι θεοῖσι μὲν ἄχρηστον ψεῦδοσ, ἀνθρώποισ δὲ χρήσιμον ὡσ ἐν φαρμάκου εἴδει, δῆλον ὅτι τό γε τοιοῦτον ἰατροῖσ δοτέον, ἰδιώταισ δὲ οὐχ ἁπτέον. δῆλον, ἔφη.

τοῖσ ἄρχουσιν δὴ τῆσ πόλεωσ, εἴπερ τισὶν ἄλλοισ, προσήκει ψεύδεσθαι ἢ πολεμίων ἢ πολιτῶν ἕνεκα ἐπ’ ὠφελίᾳ τῆσ πόλεωσ, τοῖσ δὲ ἄλλοισ πᾶσιν οὐχ ἁπτέον τοῦ τοιούτου·

ἀλλὰ πρόσ γε δὴ τοὺσ τοιούτουσ ἄρχοντασ ἰδιώτῃ ψεύσασθαι ταὐτὸν καὶ μεῖζον ἁμάρτημα φήσομεν ἢ κάμνοντι πρὸσ ἰατρὸν ἢ ἀσκοῦντι πρὸσ παιδοτρίβην περὶ τῶν τοῦ αὑτοῦ σώματοσ παθημάτων μὴ τἀληθῆ λέγειν, ἢ πρὸσ κυβερνήτην περὶ τῆσ νεώσ τε καὶ τῶν ναυτῶν μὴ τὰ ὄντα λέγοντι ὅπωσ ἢ αὐτὸσ ἤ τισ τῶν συνναυτῶν πράξεωσ ἔχει.

ἀληθέστατα, ἔφη.

ἂν ἄρ’ ἄλλον τινὰ λαμβάνῃ ψευδόμενον ἐν τῇ πόλει ‐ .

. . τῶν οἳ δημιοεργοὶ ἐάσι,μάντιν ἢ ἰητῆρα κακῶν ἢ τέκτονα δούρων,κολάσει ὡσ ἐπιτήδευμα εἰσάγοντα πόλεωσ ὥσπερ νεὼσ ἀνατρεπτικόν τε καὶ ὀλέθριον. ἐάνπερ, ἦ δ’ ὅσ, ἐπί γε λόγῳ ἔργα τελῆται.

τί δέ;

σωφροσύνησ ἆρα οὐ δεήσει ἡμῖν τοῖσ νεανίαισ; πῶσ δ’ οὔ;

μὲν ὑπηκόουσ εἶναι, αὐτοὺσ δὲ ἄρχοντασ τῶν περὶ πότουσ καὶ ἀφροδίσια καὶ περὶ ἐδωδὰσ ἡδονῶν;

ἔμοιγε δοκεῖ.

τὰ δὴ τοιάδε φήσομεν οἶμαι καλῶσ λέγεσθαι, οἱᾶ καὶ Ὁμήρῳ Διομήδησ λέγει ‐ τέττα, σιωπῇ ἧσο, ἐμῷ δ’ ἐπιπείθεο μύθῳ,καὶ τὰ τούτων ἐχόμενα, τὰ ‐ .

. . ἴσαν μένεα πνείοντεσ Ἀχαιοί,σιγῇ δειδιότεσ σημάντορασ, . . . καὶ ὅσα ἄλλα τοιαῦτα. καλῶσ.

τί δέ;

καὶ τὰ τούτων ἑξῆσ ἆρα καλῶσ, καὶ ὅσα ἄλλα τισ ἐν λόγῳ ἢ ἐν ποιήσει εἴρηκε νεανιεύματα ἰδιωτῶν εἰσ ἄρχοντασ;

οὐ καλῶσ.

οὐ γὰρ οἶμαι εἴσ γε σωφροσύνην νέοισ ἐπιτήδεια ἀκούειν·

εἰ δέ τινα ἄλλην ἡδονὴν παρέχεται, θαυμαστὸν οὐδέν. ἢ πῶσ σοι φαίνεται; οὕτωσ, ἔφη.

τί δέ;

ποιεῖν ἄνδρα τὸν σοφώτατον λέγοντα ὡσ δοκεῖ αὐτῷ κάλλιστον εἶναι πάντων, ὅταν ‐ . . . παρὰ πλεῖαι ὦσι τράπεζαι σίτου καὶ κρειῶν, μέθυ δ’ ἐκ κρητῆροσ ἀφύσσωνοἰνοχόοσ φορέῃσι καὶ ἐγχείῃ δεπάεσσι,δοκεῖ σοι ἐπιτήδειον εἶναι πρὸσ ἐγκράτειαν ἑαυτοῦ ἀκούειν νέῳ; ἢ τὸ ‐ λιμῷ δ’ οἴκτιστον θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν;

ἢ Δία, καθευδόντων τῶν ἄλλων θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων ὡσ, μόνοσ ἐγρηγορὼσ ἃ ἐβουλεύσατο, τούτων πάντων ῥᾳδίωσ ἐπιλανθανόμενον διὰ τὴν τῶν ἀφροδισίων ἐπιθυμίαν, καὶ οὕτωσ ἐκπλαγέντα ἰδόντα τὴν Ἥραν, ὥστε μηδ’ εἰσ τὸ δωμάτιον ἐθέλειν ἐλθεῖν, ἀλλ’ αὐτοῦ βουλόμενον χαμαὶ συγγίγνεσθαι, λέγοντα ὡσ οὕτωσ ὑπὸ ἐπιθυμίασ ἔχεται, ὡσ οὐδ’ ὅτε τὸ πρῶτον ἐφοίτων πρὸσ ἀλλήλουσ φίλουσ λήθοντε τοκῆασ· οὐδὲ Ἄρεώσ τε καὶ ἀφροδίτησ ὑπὸ Ἡφαίστου δεσμὸν δι’ ἕτερα τοιαῦτα.

οὐ μὰ τὸν Δία, ἦ δ’ ὅσ, οὔ μοι φαίνεται ἐπιτήδειον.

ἀλλ’ εἴ πού τινεσ, ἦν δ’ ἐγώ, καρτερίαι πρὸσ ἅπαντα καὶ λέγονται καὶ πράττονται ὑπὸ ἐλλογίμων ἀνδρῶν, θεατέον τε καὶ ἀκουστέον, οἱο͂ν καὶ τὸ ‐ στῆθοσ δὲ πλήξασ κραδίην ἠνίπαπε μύθῳ·

τέτλαθι δή, κραδίη· καὶ κύντερον ἄλλο ποτ’ ἔτλησ. παντάπασι μὲν οὖν, ἔφη.

οὐ μὲν δὴ δωροδόκουσ γε ἐατέον εἶναι τοὺσ ἄνδρασ οὐδὲ φιλοχρημάτουσ.

οὐδαμῶσ.

οὐδ’ ᾀστέον αὐτοῖσ ὅτι ‐ δῶρα θεοὺσ πείθει, δῶρ’ αἰδοίουσ βασιλῆασ·

οὐδὲ τὸν τοῦ Ἀχιλλέωσ παιδαγωγὸν Φοίνικα ἐπαινετέον ὡσ μετρίωσ ἔλεγε συμβουλεύων αὐτῷ δῶρα μὲν λαβόντι ἐπαμύνειν τοῖσ Ἀχαιοῖσ, ἄνευ δὲ δώρων μὴ ἀπαλλάττεσθαι τῆσ μήνιοσ. ἀπολύειν, ἄλλωσ δὲ μὴ ’θέλειν.

οὔκουν δίκαιόν γε, ἔφη, ἐπαινεῖν τὰ τοιαῦτα.

ὀκνῶ δέ γε, ἦν δ’ ἐγώ, δι’ Ὅμηρον λέγειν ὅτι οὐδ’ ὅσιον ταῦτά γε κατὰ Ἀχιλλέωσ φάναι καὶ ἄλλων λεγόντων πείθεσθαι, καὶ αὖ ὡσ πρὸσ τὸν Ἀπόλλω εἶπεν ‐ ἔβλαψάσ μ’ ἑκάεργε, θεῶν ὀλοώτατε πάντων·

ἦ σ’ ἂν τισαίμην, εἴ μοι δύναμίσ γε παρείη· καὶ ὡσ πρὸσ τὸν ποταμόν, θεὸν ὄντα, ἀπειθῶσ εἶχεν καὶ μάχεσθαι ἕτοιμοσ ἦν, καὶ αὖ τὰσ τοῦ ἑτέρου ποταμοῦ Σπερχειοῦ ἱερὰσ τρίχασ Πατρόκλῳ ἡρ́ωϊ, ἔφη, κόμην ὀπάσαιμι φέρεσθαι, νεκρῷ ὄντι, καὶ ὡσ ἔδρασεν τοῦτο, οὐ πειστέον·

πείθεσθαι τοὺσ ἡμετέρουσ ὡσ Ἀχιλλεύσ, θεᾶσ ὢν παῖσ καὶ Πηλέωσ, σωφρονεστάτου τε καὶ τρίτου ἀπὸ Διόσ, καὶ ὑπὸ τῷ σοφωτάτῳ Χείρωνι τεθραμμένοσ, τοσαύτησ ἦν ταραχῆσ πλέωσ, ὥστ’ ἔχειν ἐν αὑτῷ νοσήματε δύο ἐναντίω ἀλλήλοιν, ἀνελευθερίαν μετὰ φιλοχρηματίασ καὶ αὖ ὑπερηφανίαν θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων.

ὀρθῶσ, ἔφη, λέγεισ.

μὴ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, μηδὲ τάδε πειθώμεθα μηδ’ ἐῶμεν λέγειν, ὡσ Θησεὺσ Ποσειδῶνοσ ὑὸσ Πειρίθουσ τε Διὸσ ὡρ́μησαν οὕτωσ ἐπὶ δεινὰσ ἁρπαγάσ, μηδέ τιν’ ἄλλον θεοῦ παῖδά τε καὶ ἡρ́ω τολμῆσαι ἂν δεινὰ καὶ ἀσεβῆ ἐργάσασθαι, οἱᾶ νῦν καταψεύδονται αὐτῶν·

ἀλλὰ προσαναγκάζωμεν τοὺσ ποιητὰσ ἢ μὴ τούτων αὐτὰ ἔργα φάναι ἢ τούτουσ μὴ εἶναι θεῶν παῖδασ, ἀμφότερα δὲ μὴ λέγειν, μηδὲ ἡμῖν ἐπιχειρεῖν πείθειν τοὺσ νέουσ ὡσ οἱ θεοὶ κακὰ γεννῶσιν, καὶ ἡρ́ωεσ ἀνθρώπων οὐδὲν βελτίουσ·

ὅπερ γὰρ ἐν τοῖσ πρόσθεν ἐλέγομεν, οὔθ’ ὅσια ταῦτα οὔτε ἀληθῆ· ἐπεδείξαμεν γάρ που ὅτι ἐκ θεῶν κακὰ γίγνεσθαι ἀδύνατον.

πῶσ γὰρ οὔ;

καὶ μὴν τοῖσ γε ἀκούουσιν βλαβερά·

πᾶσ γὰρ ἑαυτῷ συγγνώμην ἕξει κακῷ ὄντι, πεισθεὶσ ὡσ ἄρα τοιαῦτα πράττουσίν τε καὶ ἔπραττον καὶ ‐ . . . οἱ θεῶν ἀγχίσποροι,<οἱ> Ζηνὸσ ἐγγύσ, ὧν κατ’ Ἰδαῖον πάγονΔιὸσ πατρῴου βωμόσ ἐστ’ ἐν αἰθέρι,καὶ ‐ οὔ πώ σφιν ἐξίτηλον αἷμα δαιμόνων. εὐχέρειαν ἐντίκτωσι τοῖσ νέοισ πονηρίασ.

κομιδῇ μὲν οὖν, ἔφη.

τί οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ἡμῖν ἔτι λοιπὸν εἶδοσ λόγων πέρι ὁριζομένοισ οἱούσ τε λεκτέον καὶ μή;

περὶ γὰρ θεῶν ὡσ δεῖ λέγεσθαι εἴρηται, καὶ περὶ δαιμόνων τε καὶ ἡρώων καὶ τῶν ἐν Αἵδου. πάνυ μὲν οὖν.

οὐκοῦν καὶ περὶ ἀνθρώπων τὸ λοιπὸν εἰή ἄν;

δῆλα δή.

ἀδύνατον δή, ὦ φίλε, ἡμῖν τοῦτό γε ἐν τῷ παρόντι τάξαι.

πῶσ;

ὅτι οἶμαι ἡμᾶσ ἐρεῖν ὡσ ἄρα καὶ ποιηταὶ καὶ λογοποιοὶ κακῶσ λέγουσιν περὶ ἀνθρώπων τὰ μέγιστα, ὅτι εἰσὶν ἄδικοι μὲν εὐδαίμονεσ πολλοί, δίκαιοι δὲ ἄθλιοι, καὶ ὡσ λυσιτελεῖ τὸ ἀδικεῖν, ἐὰν λανθάνῃ, ἡ δὲ δικαιοσύνη ἀλλότριον μὲν ἀγαθόν, οἰκεία δὲ ζημία·

καὶ τὰ μὲν τοιαῦτα ἀπερεῖν λέγειν, τὰ δ’ ἐναντία τούτων προστάξειν ᾄδειν τε καὶ μυθολογεῖν.

ἢ οὐκ οἰεί; εὖ μὲν οὖν, ἔφη, οἶδα.

οὐκοῦν ἐὰν ὁμολογῇσ ὀρθῶσ με λέγειν, φήσω σε ὡμολογηκέναι ἃ πάλαι ζητοῦμεν;

ὀρθῶσ, ἔφη, ὑπέλαβεσ.

οὐκοῦν περί γε ἀνθρώπων ὅτι τοιούτουσ δεῖ λόγουσ λέγεσθαι, τότε διομολογησόμεθα, ὅταν εὑρ́ωμεν οἱο͂́ν ἐστιν δικαιοσύνη καὶ ὡσ φύσει λυσιτελοῦν τῷ ἔχοντι, ἐάντε δοκῇ ἐάντε μὴ τοιοῦτοσ εἶναι;

ἀληθέστατα, ἔφη.

τὰ μὲν δὴ λόγων πέρι ἐχέτω τέλοσ·

τὸ δὲ λέξεωσ, ὡσ ἐγὼ οἶμαι, μετὰ τοῦτο σκεπτέον, καὶ ἡμῖν ἅ τε λεκτέον καὶ ὡσ λεκτέον παντελῶσ ἐσκέψεται. καὶ ὁ Ἀδείμαντοσ, τοῦτο, ἦ δ’ ὅσ, οὐ μανθάνω ὅτι λέγεισ.

ἀλλὰ μέντοι, ἦν δ’ ἐγώ, δεῖ γε·

ἴσωσ οὖν τῇδε μᾶλλον εἴσῃ. ἆρ’ οὐ πάντα ὅσα ὑπὸ μυθολόγων ἢ ποιητῶν λέγεται διήγησισ οὖσα τυγχάνει ἢ γεγονότων ἢ ὄντων ἢ μελλόντων; τί γάρ, ἔφη, ἄλλο;

ἆρ’ οὖν οὐχὶ ἤτοι ἁπλῇ διηγήσει ἢ διὰ μιμήσεωσ γιγνομένῃ ἢ δι’ ἀμφοτέρων περαίνουσιν;

καὶ τοῦτο, ἦ δ’ ὅσ, ἔτι δέομαι σαφέστερον μαθεῖν.

γελοῖοσ, ἦν δ’ ἐγώ, ἐοίκα διδάσκαλοσ εἶναι καὶ ἀσαφήσ·

ὥσπερ οὖν οἱ ἀδύνατοι λέγειν, οὐ κατὰ ὅλον ἀλλ’ ἀπολαβὼν μέροσ τι πειράσομαί σοι ἐν τούτῳ δηλῶσαι ὃ βούλομαι. καί μοι εἰπέ·

οὐκ ἐτύγχανεν, κατεύχεσθαι τῶν Ἀχαιῶν πρὸσ τὸν θεόν;

ἔγωγε.

οἶσθ’ οὖν ὅτι μέχρι μὲν τούτων τῶν ἐπῶν ‐ .

. . καὶ ἐλίσσετο πάντασ Ἀχαιούσ,Ἀτρείδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶνλέγει τε αὐτὸσ ὁ ποιητὴσ καὶ οὐδὲ ἐπιχειρεῖ ἡμῶν τὴν διάνοιαν ἄλλοσε τρέπειν ὡσ ἄλλοσ τισ ὁ λέγων ἢ αὐτόσ· τὰ δὲ μετὰ ταῦτα ὥσπερ αὐτὸσ ὢν ὁ Χρύσησ λέγει καὶ πειρᾶται ἡμᾶσ ὅτι μάλιστα ποιῆσαι μὴ Ὅμηρον δοκεῖν εἶναι τὸν λέγοντα ἀλλὰ τὸν ἱερέα, πρεσβύτην ὄντα. καὶ τὴν ἄλλην δὴ πᾶσαν σχεδόν τι οὕτω πεποίηται διήγησιν περί τε τῶν ἐν Ἰλίῳ καὶ περὶ τῶν ἐν Ἰθάκῃ καὶ ὅλῃ Ὀδυσσείᾳ παθημάτων.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

οὐκοῦν διήγησισ μέν ἐστιν καὶ ὅταν τὰσ ῥήσεισ ἑκάστοτε λέγῃ καὶ ὅταν τὰ μεταξὺ τῶν ῥήσεων;

πῶσ γὰρ οὔ;

ἀλλ’ ὅταν γέ τινα λέγῃ ῥῆσιν ὥσ τισ ἄλλοσ ὤν, ἆρ’ οὐ τότε ὁμοιοῦν αὐτὸν φήσομεν ὅτι μάλιστα τὴν αὑτοῦ λέξιν ἑκάστῳ ὃν ἂν προείπῃ ὡσ ἐροῦντα;

φήσομεν·

τί γάρ; οὐκοῦν τό γε ὁμοιοῦν ἑαυτὸν ἄλλῳ ἢ κατὰ φωνὴν ἢ κατὰ σχῆμα μιμεῖσθαί ἐστιν ἐκεῖνον ᾧ ἄν τισ ὁμοιοῖ;

τί μήν;

ἐν δὴ τῷ τοιούτῳ, ὡσ ἐοίκεν, οὗτόσ τε καὶ οἱ ἄλλοι ποιηταὶ διὰ μιμήσεωσ τὴν διήγησιν ποιοῦνται.

πάνυ μὲν οὖν.

εἰ δέ γε μηδαμοῦ ἑαυτὸν ἀποκρύπτοιτο ὁ ποιητήσ, πᾶσα ἂν αὐτῷ ἄνευ μιμήσεωσ ἡ ποίησίσ τε καὶ διήγησισ γεγονυῖα εἰή.

ἵνα δὲ μὴ εἴπῃσ ὅτι οὐκ αὖ μανθάνεισ, ὅπωσ ἂν τοῦτο γένοιτο ἐγὼ φράσω. εἰ γὰρ Ὅμηροσ εἰπὼν ὅτι ἦλθεν ὁ Χρύσησ τῆσ τε θυγατρὸσ λύτρα φέρων καὶ ἱκέτησ τῶν Ἀχαιῶν, μάλιστα δὲ τῶν βασιλέων, μετὰ τοῦτο μὴ ὡσ Χρύσησ γενόμενοσ ἔλεγεν ἀλλ’ ἔτι ὡσ Ὅμηροσ, οἶσθ’ ὅτι οὐκ ἂν μίμησισ ἦν ἀλλὰ ἁπλῆ διήγησισ.

εἶχε δ’ ἂν ὧδε πωσ ‐ φράσω δὲ ἄνευ μέτρου· οὐ γάρ εἰμι ποιητικόσ ‐ ἐλθὼν ὁ ἱερεὺσ ηὔχετο ἐκείνοισ μὲν τοὺσ θεοὺσ δοῦναι ἑλόντασ τὴν Τροίαν αὐτοὺσ σωθῆναι, τὴν δὲ θυγατέρα οἱ λῦσαι δεξαμένουσ ἄποινα καὶ τὸν θεὸν αἰδεσθέντασ. ταῦτα δὲ εἰπόντοσ αὐτοῦ οἱ μὲν ἄλλοι ἐσέβοντο καὶ συνῄνουν, ὁ δὲ Ἀγαμέμνων ἠγρίαινεν ἐντελλόμενοσ νῦν τε ἀπιέναι καὶ αὖθισ μὴ ἐλθεῖν, μὴ αὐτῷ τό τε σκῆπτρον καὶ τὰ τοῦ θεοῦ στέμματα οὐκ ἐπαρκέσοι·

πρὶν δὲ λυθῆναι αὐτοῦ τὴν θυγατέρα, ἐν Ἄργει ἔφη γηράσειν μετὰ οὗ· ἀπιέναι δ’ ἐκέλευεν καὶ μὴ ἐρεθίζειν, ἵνα σῶσ οἴκαδε ἔλθοι. ὁ δὲ πρεσβύτησ ἀκούσασ ἔδεισέν τε καὶ ἀπῄει σιγῇ, ἀποχωρήσασ δὲ ἐκ τοῦ στρατοπέδου πολλὰ τῷ Ἀπόλλωνι ηὔχετο, τάσ τε ἐπωνυμίασ τοῦ θεοῦ ἀνακαλῶν καὶ ὑπομιμνῄσκων καὶ ἀπαιτῶν, εἴ τι πώποτε ἢ ἐν ναῶν οἰκοδομήσεσιν ἢ ἐν ἱερῶν θυσίαισ κεχαρισμένον δωρήσαιτο·

ὧν δὴ χάριν κατηύχετο τεῖσαι τοὺσ Ἀχαιοὺσ τὰ ἃ δάκρυα τοῖσ ἐκείνου βέλεσιν. μιμήσεωσ ἁπλῆ διήγησισ γίγνεται.

μανθάνω, ἔφη.

μάνθανε τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι ταύτησ αὖ ἐναντία γίγνεται, ὅταν τισ τὰ τοῦ ποιητοῦ τὰ μεταξὺ τῶν ῥήσεων ἐξαιρῶν τὰ ἀμοιβαῖα καταλείπῃ.

καὶ τοῦτο, ἔφη, μανθάνω, ὅτι ἔστιν τὸ περὶ τὰσ τραγῳδίασ τοιοῦτον.

ἡ μὲν διὰ μιμήσεωσ ὅλη ἐστίν, ὥσπερ σὺ λέγεισ, τραγῳδία τε καὶ κωμῳδία, ἡ δὲ δι’ ἀπαγγελίασ αὐτοῦ τοῦ ποιητοῦ ‐ εὑρ́οισ δ’ ἂν αὐτὴν μάλιστά που ἐν διθυράμβοισ ‐ ἡ δ’ αὖ δι’ ἀμφοτέρων ἔν τε τῇ τῶν ἐπῶν ποιήσει, πολλαχοῦ δὲ καὶ ἄλλοθι, εἴ μοι μανθάνεισ.

ἀλλὰ συνίημι, ἔφη, ὃ τότε ἐβούλου λέγειν.

καὶ τὸ πρὸ τούτου δὴ ἀναμνήσθητι, ὅτι ἔφαμεν ἃ μὲν λεκτέον ἤδη εἰρῆσθαι, ὡσ δὲ λεκτέον ἔτι σκεπτέον εἶναι.

ἀλλὰ μέμνημαι.

τοῦτο τοίνυν αὐτὸ ἦν ὃ ἔλεγον, ὅτι χρείη διομολογήσασθαι πότερον ἐάσομεν τοὺσ ποιητὰσ μιμουμένουσ ἡμῖν τὰσ διηγήσεισ ποιεῖσθαι ἢ τὰ μὲν μιμουμένουσ, τὰ δὲ μή, καὶ ὁποῖα ἑκάτερα, ἢ οὐδὲ μιμεῖσθαι.

μαντεύομαι, ἔφη, σκοπεῖσθαί σε εἴτε παραδεξόμεθα τραγῳδίαν τε καὶ κωμῳδίαν εἰσ τὴν πόλιν, εἴτε καὶ οὔ.

ἴσωσ, ἦν δ’ ἐγώ, ἴσωσ δὲ καὶ πλείω ἔτι τούτων·

οὐ γὰρ δὴ ἔγωγέ πω οἶδα, ἀλλ’ ὅπῃ ἂν ὁ λόγοσ ὥσπερ πνεῦμα φέρῃ, ταύτῃ ἰτέον. καὶ καλῶσ γ’, ἔφη, λέγεισ.

τόδε τοίνυν, ὦ Ἀδείμαντε, ἄθρει, πότερον μιμητικοὺσ ἡμῖν δεῖ εἶναι τοὺσ φύλακασ ἢ οὔ·

ἢ καὶ τοῦτο τοῖσ ἔμπροσθεν ἕπεται, ὅτι εἷσ ἕκαστοσ ἓν μὲν ἂν ἐπιτήδευμα καλῶσ ἐπιτηδεύοι, πολλὰ δ’ οὔ, ἀλλ’ εἰ τοῦτο ἐπιχειροῖ, πολλῶν ἐφαπτόμενοσ πάντων ἀποτυγχάνοι ἄν, ὥστ’ εἶναί που ἐλλόγιμοσ; τί δ’ οὐ μέλλει;

οὐκοῦν καὶ περὶ μιμήσεωσ ὁ αὐτὸσ λόγοσ, ὅτι πολλὰ ὁ αὐτὸσ μιμεῖσθαι εὖ ὥσπερ ἓν οὐ δυνατόσ;

οὐ γὰρ οὖν.

σχολῇ ἄρα ἐπιτηδεύσει γέ τι ἅμα τῶν ἀξίων λόγου ἐπιτηδευμάτων καὶ πολλὰ μιμήσεται καὶ ἔσται μιμητικόσ, ἐπεί που οὐδὲ τὰ δοκοῦντα ἐγγὺσ ἀλλήλων εἶναι δύο μιμήματα δύνανται οἱ αὐτοὶ ἅμα εὖ μιμεῖσθαι, οἱο͂ν κωμῳδίαν καὶ τραγῳδίαν ποιοῦντεσ.

ἢ οὐ μιμήματε ἄρτι τούτω ἐκάλεισ; ἔγωγε·

καὶ ἀληθῆ γε λέγεισ, ὅτι οὐ δύνανται οἱ αὐτοί. οὐδὲ μὴν ῥαψῳδοί γε καὶ ὑποκριταὶ ἅμα.

ἀληθῆ.

ἀλλ’ οὐδέ τοι ὑποκριταὶ κωμῳδοῖσ τε καὶ τραγῳδοῖσ οἱ αὐτοί·

πάντα δὲ ταῦτα μιμήματα.

ἢ οὔ; μιμήματα.

καὶ ἔτι γε τούτων, ὦ Ἀδείμαντε, φαίνεταί μοι εἰσ σμικρότερα κατακεκερματίσθαι ἡ τοῦ ἀνθρώπου φύσισ, ὥστε ἀδύνατοσ εἶναι πολλὰ καλῶσ μιμεῖσθαι ἢ αὐτὰ ἐκεῖνα πράττειν ὧν δὴ καὶ τὰ μιμήματά ἐστιν ἀφομοιώματα.

ἀληθέστατα, ἦ δ’ ὅσ.

εἰ ἄρα τὸν πρῶτον λόγον διασώσομεν, τοὺσ φύλακασ ἡμῖν τῶν ἄλλων πασῶν δημιουργιῶν ἀφειμένουσ δεῖν εἶναι δημιουργοὺσ ἐλευθερίασ τῆσ πόλεωσ πάνυ ἀκριβεῖσ καὶ μηδὲν ἄλλο ἐπιτηδεύειν ὅτι μὴ εἰσ τοῦτο φέρει, οὐδὲν δὴ δέοι ἂν αὐτοὺσ ἄλλο πράττειν οὐδὲ μιμεῖσθαι·

ἐὰν δὲ μιμῶνται, μιμεῖσθαι τὰ τούτοισ προσήκοντα εὐθὺσ ἐκ παίδων, ἀνδρείουσ, σώφρονασ, ὁσίουσ, ἐλευθέρουσ, καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα, τὰ δὲ ἀνελεύθερα μήτε ποιεῖν μήτε δεινοὺσ εἶναι μιμήσασθαι, μηδὲ ἄλλο μηδὲν τῶν αἰσχρῶν, ἵνα μὴ ἐκ τῆσ μιμήσεωσ τοῦ εἶναι ἀπολαύσωσιν.

ἢ οὐκ ᾔσθησαι ὅτι αἱ μιμήσεισ, ἐὰν ἐκ νέων πόρρω διατελέσωσιν, εἰσ ἔθη τε καὶ φύσιν καθίστανται καὶ κατὰ σῶμα καὶ φωνὰσ καὶ κατὰ τὴν διάνοιαν;

καὶ μάλα, ἦ δ’ ὅσ.

οὐ δὴ ἐπιτρέψομεν, ἦν δ’ ἐγώ, ὧν φαμὲν κήδεσθαι καὶ δεῖν αὐτοὺσ ἄνδρασ ἀγαθοὺσ γενέσθαι, γυναῖκα μιμεῖσθαι ἄνδρασ ὄντασ, ἢ νέαν ἢ πρεσβυτέραν, ἢ ἀνδρὶ λοιδορουμένην ἢ πρὸσ θεοὺσ ἐρίζουσάν τε καὶ μεγαλαυχουμένην, οἰομένην εὐδαίμονα εἶναι, ἢ ἐν συμφοραῖσ τε καὶ πένθεσιν καὶ θρήνοισ ἐχομένην·

κάμνουσαν δὲ ἢ ἐρῶσαν ἢ ὠδίνουσαν, πολλοῦ καὶ δεήσομεν.

παντάπασι μὲν οὖν, ἦ δ’ ὅσ.

οὐδέ γε δούλασ τε καὶ δούλουσ πράττοντασ ὅσα δούλων.

οὐδὲ τοῦτο.

οὐδέ γε ἄνδρασ κακούσ, ὡσ ἐοίκεν, δειλούσ τε καὶ τὰ ἐναντία πράττοντασ ὧν νυνδὴ εἴπομεν, κακηγοροῦντάσ τε καὶ κωμῳδοῦντασ ἀλλήλουσ καὶ αἰσχρολογοῦντασ, μεθύοντασ ἢ καὶ νήφοντασ, ἢ καὶ ἄλλα ὅσα οἱ τοιοῦτοι καὶ ἐν λόγοισ καὶ ἐν ἔργοισ ἁμαρτάνουσιν εἰσ αὑτούσ τε καὶ εἰσ ἄλλουσ, οἶμαι δὲ οὐδὲ μαινομένοισ ἐθιστέον ἀφομοιοῦν αὑτοὺσ ἐν λόγοισ οὐδὲ ἐν ἔργοισ·

γνωστέον μὲν γὰρ καὶ μαινομένουσ καὶ πονηροὺσ ἄνδρασ τε καὶ γυναῖκασ, ποιητέον δὲ οὐδὲν τούτων οὐδὲ μιμητέον.

ἀληθέστατα, ἔφη.

τί δέ;

ἦν δ’ ἐγώ· ἢ ἐλαύνοντασ τριήρεισ ἢ κελεύοντασ τούτοισ, ἤ τι ἄλλο τῶν περὶ ταῦτα μιμητέον;

καὶ πῶσ;

ἔφη, οἷσ γε οὐδὲ προσέχειν τὸν νοῦν τούτων οὐδενὶ ἐξέσται; τί δέ;

ἵππουσ χρεμετίζοντασ καὶ ταύρουσ μυκωμένουσ καὶ ποταμοὺσ ψοφοῦντασ καὶ θάλατταν κτυποῦσαν καὶ βροντὰσ καὶ πάντα αὖ τὰ τοιαῦτα ἦ μιμήσονται; ἀλλ’ ἀπείρηται αὐτοῖσ, ἔφη, μήτε μαίνεσθαι μήτε μαινομένοισ ἀφομοιοῦσθαι.

κἀγαθόσ, ὁπότε τι δέοι αὐτὸν λέγειν, καὶ ἕτερον αὖ ἀνόμοιον τούτῳ εἶδοσ, οὗ ἂν ἔχοιτο ἀεὶ καὶ ἐν ᾧ διηγοῖτο ὁ ἐναντίωσ ἐκείνῳ φύσ τε καὶ τραφείσ.

ποῖα δή, ἔφη, ταῦτα;

ὁ μέν μοι δοκεῖ, ἦν δ’ ἐγώ, μέτριοσ ἀνήρ, ἐπειδὰν ἀφίκηται ἐν τῇ διηγήσει ἐπὶ λέξιν τινὰ ἢ πρᾶξιν ἀνδρὸσ ἀγαθοῦ, ἐθελήσειν ὡσ αὐτὸσ ὢν ἐκεῖνοσ ἀπαγγέλλειν καὶ οὐκ αἰσχυνεῖσθαι ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ μιμήσει, μάλιστα μὲν μιμούμενοσ τὸν ἀγαθὸν ἀσφαλῶσ τε καὶ ἐμφρόνωσ πράττοντα, ἐλάττω δὲ καὶ ἧττον ἢ ὑπὸ νόσων ἢ ὑπὸ ἐρώτων ἐσφαλμένον ἢ καὶ ὑπὸ μέθησ ἤ τινοσ ἄλλησ συμφορᾶσ·

ἐνιστάναι εἰσ τοὺσ τῶν κακιόνων τύπουσ, ἀτιμάζων τῇ διανοίᾳ, ὅτι μὴ παιδιᾶσ χάριν.

εἰκόσ, ἔφη.

οὐκοῦν διηγήσει χρήσεται οἱᾴ ἡμεῖσ ὀλίγον πρότερον διήλθομεν περὶ τὰ τοῦ Ὁμήρου ἔπη, καὶ ἔσται αὐτοῦ ἡ λέξισ μετέχουσα μὲν ἀμφοτέρων, μιμήσεώσ τε καὶ τῆσ ἄλλησ διηγήσεωσ, σμικρὸν δέ τι μέροσ ἐν πολλῷ λόγῳ τῆσ μιμήσεωσ;

ἢ οὐδὲν λέγω; καὶ μάλα, ἔφη, οἱο͂́ν γε ἀνάγκη τὸν τύπον εἶναι τοῦ τοιούτου ῥήτοροσ.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ὁ μὴ τοιοῦτοσ αὖ, ὅσῳ ἂν φαυλότεροσ ᾖ, πάντα τε μᾶλλον διηγήσεται καὶ οὐδὲν ἑαυτοῦ ἀνάξιον οἰήσεται εἶναι, ὥστε πάντα ἐπιχειρήσει μιμεῖσθαι σπουδῇ τε καὶ ἐναντίον πολλῶν, καὶ ἃ νυνδὴ ἐλέγομεν, βροντάσ τε καὶ ψόφουσ ἀνέμων τε καὶ χαλαζῶν καὶ ἀξόνων τε καὶ τροχιλιῶν, καὶ σαλπίγγων καὶ αὐλῶν καὶ συρίγγων καὶ πάντων ὀργάνων φωνάσ, καὶ ἔτι κυνῶν καὶ προβάτων καὶ ὀρνέων φθόγγουσ·

καὶ ἔσται δὴ ἡ τούτου λέξισ ἅπασα διὰ μιμήσεωσ φωναῖσ τε καὶ σχήμασιν, ἢ σμικρόν τι διηγήσεωσ ἔχουσα;

ἀνάγκη, ἔφη, καὶ τοῦτο.

ταῦτα τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ἔλεγον τὰ δύο εἴδη τῆσ λέξεωσ.

καὶ γὰρ ἔστιν, ἔφη.

ῥυθμῷ ὡσαύτωσ παραπλησίῳ τινί;

κομιδῇ μὲν οὖν, ἔφη, οὕτωσ ἔχει.

τί δὲ τὸ τοῦ ἑτέρου εἶδοσ;

οὐ τῶν ἐναντίων δεῖται, πασῶν μὲν ἁρμονιῶν, πάντων δὲ ῥυθμῶν, εἰ μέλλει αὖ οἰκείωσ λέγεσθαι, διὰ τὸ παντοδαπὰσ μορφὰσ τῶν μεταβολῶν ἔχειν; καὶ σφόδρα γε οὕτωσ ἔχει.

ἆρ’ οὖν πάντεσ οἱ ποιηταὶ καὶ οἵ τι λέγοντεσ ἢ τῷ ἑτέρῳ τούτων ἐπιτυγχάνουσιν τύπῳ τῆσ λέξεωσ ἢ τῷ ἑτέρῳ ἢ ἐξ ἀμφοτέρων τινὶ συγκεραννύντεσ;

ἀνάγκη, ἔφη.

τί οὖν ποιήσομεν;

ἦν δ’ ἐγώ· πότερον εἰσ τὴν πόλιν πάντασ τούτουσ παραδεξόμεθα ἢ τῶν ἀκράτων τὸν ἕτερον ἢ τὸν κεκραμένον; ἐὰν ἡ ἐμή, ἔφη, νικᾷ, τὸν τοῦ ἐπιεικοῦσ μιμητὴν ἄκρατον.

ἀλλὰ μήν, ὦ Ἀδείμαντε, ἡδύσ γε καὶ ὁ κεκραμένοσ, πολὺ δὲ ἥδιστοσ παισί τε καὶ παιδαγωγοῖσ ὁ ἐναντίοσ οὗ σὺ αἱρῇ καὶ τῷ πλείστῳ ὄχλῳ.

ἥδιστοσ γάρ.

ἡμετέρᾳ πολιτείᾳ, ὅτι οὐκ ἔστιν διπλοῦσ ἀνὴρ παρ’ ἡμῖν οὐδὲ πολλαπλοῦσ, ἐπειδὴ ἕκαστοσ ἓν πράττει.

οὐ γὰρ οὖν ἁρμόττει.

οὐκοῦν διὰ ταῦτα ἐν μόνῃ τῇ τοιαύτῃ πόλει τόν τε σκυτοτόμον σκυτοτόμον εὑρήσομεν καὶ οὐ κυβερνήτην πρὸσ τῇ σκυτοτομίᾳ, καὶ τὸν γεωργὸν γεωργὸν καὶ οὐ δικαστὴν πρὸσ τῇ γεωργίᾳ, καὶ τὸν πολεμικὸν πολεμικὸν καὶ οὐ χρηματιστὴν πρὸσ τῇ πολεμικῇ, καὶ πάντασ οὕτω;

ἀληθῆ, ἔφη.

χρῴμεθα καὶ μυθολόγῳ ὠφελίασ ἕνεκα, ὃσ ἡμῖν τὴν τοῦ ἐπιεικοῦσ λέξιν μιμοῖτο καὶ τὰ λεγόμενα λέγοι ἐν ἐκείνοισ τοῖσ τύποισ οἷσ κατ’ ἀρχὰσ ἐνομοθετησάμεθα, ὅτε τοὺσ στρατιώτασ ἐπεχειροῦμεν παιδεύειν.

καὶ μάλ’, ἔφη, οὕτωσ ἂν ποιοῖμεν, εἰ ἐφ’ ἡμῖν εἰή.

νῦν δή, εἶπον ἐγώ, ὦ φίλε, κινδυνεύει ἡμῖν τῆσ μουσικῆσ τὸ περὶ λόγουσ τε καὶ μύθουσ παντελῶσ διαπεπεράνθαι·

ἅ τε γὰρ λεκτέον καὶ ὡσ λεκτέον εἴρηται. καὶ αὐτῷ μοι δοκεῖ, ἔφη.

οὐκοῦν μετὰ τοῦτο, ἦν δ’ ἐγώ, τὸ περὶ ᾠδῆσ τρόπου καὶ μελῶν λοιπόν;

δῆλα δή.

ἆρ’ οὖν οὐ πᾶσ ἤδη ἂν εὑρ́οι ἃ ἡμῖν λεκτέον περὶ αὐτῶν οἱᾶ δεῖ εἶναι, εἴπερ μέλλομεν τοῖσ προειρημένοισ συμφωνήσειν;

καὶ ὁ Γλαύκων ἐπιγελάσασ, ἐγὼ τοίνυν, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, κινδυνεύω ἐκτὸσ τῶν πάντων εἶναι·

οὔκουν ἱκανῶσ γε ἔχω ἐν τῷ παρόντι συμβαλέσθαι ποῖα ἄττα δεῖ ἡμᾶσ λέγειν· ὑποπτεύω μέντοι. λέγειν, ὅτι τὸ μέλοσ ἐκ τριῶν ἐστιν συγκείμενον, λόγου τε καὶ ἁρμονίασ καὶ ῥυθμοῦ.

ναί, ἔφη, τοῦτό γε.

οὐκοῦν ὅσον γε αὐτοῦ λόγοσ ἐστίν, οὐδὲν δήπου διαφέρει τοῦ μὴ ᾀδομένου λόγου πρὸσ τὸ ἐν τοῖσ αὐτοῖσ δεῖν τύποισ λέγεσθαι οἷσ ἄρτι προείπομεν καὶ ὡσαύτωσ;

ἀληθῆ, ἔφη.

καὶ μὴν τήν γε ἁρμονίαν καὶ ῥυθμὸν ἀκολουθεῖν δεῖ τῷ λόγῳ.

πῶσ δ’ οὔ;

ἀλλὰ μέντοι θρήνων γε καὶ ὀδυρμῶν ἔφαμεν ἐν λόγοισ οὐδὲν προσδεῖσθαι.

οὐ γὰρ οὖν.

τίνεσ οὖν θρηνώδεισ ἁρμονίαι;

λέγε μοι· σὺ γὰρ μουσικόσ. μειξολυδιστί, ἔφη, καὶ συντονολυδιστὶ καὶ τοιαῦταί τινεσ.

οὐκοῦν αὗται, ἦν δ’ ἐγώ, ἀφαιρετέαι;

ἄχρηστοι γὰρ καὶ γυναιξὶν ἃσ δεῖ ἐπιεικεῖσ εἶναι, μὴ ὅτι ἀνδράσι. πάνυ γε.

ἀλλὰ μὴν μέθη γε φύλαξιν ἀπρεπέστατον καὶ μαλακία καὶ ἀργία.

πῶσ γὰρ οὔ;

τίνεσ οὖν μαλακαί τε καὶ συμποτικαὶ τῶν ἁρμονιῶν;

ἰαστί, ἦ δ’ ὅσ, καὶ λυδιστὶ αὖ τινεσ χαλαραὶ καλοῦνται.

ταύταισ οὖν, ὦ φίλε, ἐπὶ πολεμικῶν ἀνδρῶν ἔσθ’ ὅτι χρήσῃ;

οὐδαμῶσ, ἔφη·

ἀλλὰ κινδυνεύει σοι δωριστὶ λείπεσθαι καὶ φρυγιστί. οὐκ οἶδα, ἔφην ἐγώ, τὰσ ἁρμονίασ, ἀλλὰ κατάλειπε ἐκείνην τὴν ἁρμονίαν, ἣ ἔν τε πολεμικῇ πράξει ὄντοσ ἀνδρείου καὶ ἐν πάσῃ βιαίῳ ἐργασίᾳ πρεπόντωσ ἂν μιμήσαιτο φθόγγουσ τε καὶ προσῳδίασ, καὶ ἀποτυχόντοσ ἢ εἰσ τραύματα ἢ εἰσ θανάτουσ ἰόντοσ ἢ εἴσ τινα ἄλλην συμφορὰν πεσόντοσ, ἐν πᾶσι τούτοισ παρατεταγμένωσ καὶ καρτερούντωσ ἀμυνομένου τὴν τύχην·

καὶ ἄλλην αὖ ἐν εἰρηνικῇ τε καὶ μὴ βιαίῳ ἀλλ’ ἐν ἑκουσίᾳ πράξει ὄντοσ, ἢ τινά τι πείθοντόσ τε καὶ δεομένου, ἢ εὐχῇ θεὸν ἢ διδαχῇ καὶ νουθετήσει ἄνθρωπον, ἢ τοὐναντίον ἄλλῳ δεομένῳ ἢ διδάσκοντι ἢ μεταπείθοντι ἑαυτὸν ἐπέχοντα, καὶ ἐκ τούτων πράξαντα κατὰ νοῦν, καὶ μὴ ὑπερηφάνωσ ἔχοντα, ἀλλὰ σωφρόνωσ τε καὶ μετρίωσ ἐν πᾶσι τούτοισ πράττοντά τε καὶ τὰ ἀποβαίνοντα ἀγαπῶντα.

ταύτασ δύο ἁρμονίασ, βίαιον, ἑκούσιον, δυστυχούντων, εὐτυχούντων, σωφρόνων, ἀνδρείων ἁρμονίασ αἵτινεσ φθόγγουσ μιμήσονται κάλλιστα, ταύτασ λεῖπε.

ἀλλ’, ἦ δ’ ὅσ, οὐκ ἄλλασ αἰτεῖσ λείπειν ἢ ἃσ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον.

οὐκ ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, πολυχορδίασ γε οὐδὲ παναρμονίου ἡμῖν δεήσει ἐν ταῖσ ᾠδαῖσ τε καὶ μέλεσιν.

οὔ μοι, ἔφη, φαίνεται.

πολύχορδα καὶ πολυαρμόνια, δημιουργοὺσ οὐ θρέψομεν.

οὐ φαινόμεθα.

τί δέ;

αὐλοποιοὺσ ἢ αὐλητὰσ παραδέξῃ εἰσ τὴν πόλιν; ἢ οὐ τοῦτο πολυχορδότατον, καὶ αὐτὰ τὰ παναρμόνια αὐλοῦ τυγχάνει ὄντα μίμημα; δῆλα δή, ἦ δ’ ὅσ.

λύρα δή σοι, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ κιθάρα λείπεται καὶ κατὰ πόλιν χρήσιμα·

καὶ αὖ κατ’ ἀγροὺσ τοῖσ νομεῦσι σῦριγξ ἄν τισ εἰή. ὡσ γοῦν, ἔφη, ὁ λόγοσ ἡμῖν σημαίνει.

οὐδέν γε, ἦν δ’ ἐγώ, καινὸν ποιοῦμεν, ὦ φίλε, κρίνοντεσ τὸν Ἀπόλλω καὶ τὰ τοῦ Ἀπόλλωνοσ ὄργανα πρὸ Μαρσύου τε καὶ τῶν ἐκείνου ὀργάνων.

μὰ Δία, ἦ δ’ ὅσ, οὔ μοι φαινόμεθα.

καὶ νὴ τὸν κύνα, εἶπον, λελήθαμέν γε διακαθαίροντεσ πάλιν ἣν ἄρτι τρυφᾶν ἔφαμεν πόλιν.

σωφρονοῦντέσ γε ἡμεῖσ, ἦ δ’ ὅσ.

ἴθι δή, ἔφην, καὶ τὰ λοιπὰ καθαίρωμεν.

ἑπόμενον γὰρ δὴ ταῖσ ἁρμονίαισ ἂν ἡμῖν εἰή τὸ περὶ ῥυθμούσ, μὴ ποικίλουσ αὐτοὺσ διώκειν μηδὲ παντοδαπὰσ βάσεισ, ἀλλὰ βίου ῥυθμοὺσ ἰδεῖν κοσμίου τε καὶ ἀνδρείου τίνεσ εἰσίν· οὓσ ἰδόντα τὸν πόδα τῷ τοῦ τοιούτου λόγῳ ἀναγκάζειν ἕπεσθαι καὶ τὸ μέλοσ, ἀλλὰ μὴ λόγον ποδί τε καὶ μέλει. οἵτινεσ δ’ ἂν εἰε͂ν οὗτοι οἱ ῥυθμοί, σὸν ἔργον, ὥσπερ τὰσ ἁρμονίασ, φράσαι.

ἀλλὰ μὰ Δί’, ἔφη, οὐκ ἔχω λέγειν.

ὅτι μὲν γὰρ τρί’ ἄττα ἐστὶν εἴδη ἐξ ὧν αἱ βάσεισ πλέκονται, ὥσπερ ἐν τοῖσ φθόγγοισ τέτταρα, ὅθεν αἱ πᾶσαι ἁρμονίαι, τεθεαμένοσ ἂν εἴποιμι· ποῖα δὲ ὁποίου βίου μιμήματα, λέγειν οὐκ ἔχω. ἀλλὰ ταῦτα μέν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ μετὰ Δάμωνοσ βουλευσόμεθα, τίνεσ τε ἀνελευθερίασ καὶ ὕβρεωσ ἢ μανίασ καὶ ἄλλησ κακίασ πρέπουσαι βάσεισ, καὶ τίνασ τοῖσ ἐναντίοισ λειπτέον ῥυθμούσ·

οἶμαι δέ με ἀκηκοέναι οὐ σαφῶσ ἐνόπλιόν τέ τινα ὀνομάζοντοσ αὐτοῦ σύνθετον καὶ δάκτυλον καὶ ἡρῷόν γε, οὐκ οἶδα ὅπωσ διακοσμοῦντοσ καὶ ἴσον ἄνω καὶ κάτω τιθέντοσ, εἰσ βραχύ τε καὶ μακρὸν γιγνόμενον, καί, ὡσ ἐγὼ οἶμαι, ἰάμβον καί τιν’ ἄλλον τροχαῖον ὠνόμαζε, μήκη δὲ καὶ βραχύτητασ προσῆπτε. καὶ τούτων τισὶν οἶμαι τὰσ ἀγωγὰσ τοῦ ποδὸσ αὐτὸν οὐχ ἧττον ψέγειν τε καὶ ἐπαινεῖν ἢ τοὺσ ῥυθμοὺσ αὐτούσ ‐ ἤτοι συναμφότερόν τι·

οὐ γὰρ ἔχω λέγειν ‐ ἀλλὰ ταῦτα μέν, ὥσπερ εἶπον, εἰσ Δάμωνα ἀναβεβλήσθω· διελέσθαι γὰρ οὐ σμικροῦ λόγου. ἢ σὺ οἰεί; μὰ Δί’, οὐκ ἔγωγε.

ἀλλὰ τόδε γε, ὅτι τὸ τῆσ εὐσχημοσύνησ τε καὶ ἀσχημοσύνησ τῷ εὐρύθμῳ τε καὶ ἀρρύθμῳ ἀκολουθεῖ, δύνασαι διελέσθαι;

πῶσ δ’ οὔ;

ἀλλὰ μὴν τὸ εὔρυθμόν γε καὶ τὸ ἄρρυθμον τὸ μὲν τῇ καλῇ λέξει ἕπεται ὁμοιούμενον, τὸ δὲ τῇ ἐναντίᾳ, καὶ τὸ εὐάρμοστον καὶ ἀνάρμοστον ὡσαύτωσ, εἴπερ ῥυθμόσ γε καὶ ἁρμονία λόγῳ, ὥσπερ ἄρτι ἐλέγετο, ἀλλὰ μὴ λόγοσ τούτοισ.

ἀλλὰ μήν, ἦ δ’ ὅσ, ταῦτά γε λόγῳ ἀκολουθητέον.

τί δ’ ὁ τρόποσ τῆσ λέξεωσ, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ὁ λόγοσ;

οὐ τῷ τῆσ ψυχῆσ ἤθει ἕπεται; πῶσ γὰρ οὔ;

τῇ δὲ λέξει τὰ ἄλλα;

ναί.

εὐηθείᾳ ἀκολουθεῖ, οὐχ ἣν ἄνοιαν οὖσαν ὑποκοριζόμενοι καλοῦμεν ὡσ εὐήθειαν, ἀλλὰ τὴν ὡσ ἀληθῶσ εὖ τε καὶ καλῶσ τὸ ἦθοσ κατεσκευασμένην διάνοιαν.

παντάπασι μὲν οὖν, ἔφη.

ἆρ’ οὖν οὐ πανταχοῦ ταῦτα διωκτέα τοῖσ νέοισ, εἰ μέλλουσι τὸ αὑτῶν πράττειν;

διωκτέα μὲν οὖν.

ἔστιν δέ γέ που πλήρησ μὲν γραφικὴ αὐτῶν καὶ πᾶσα ἡ τοιαύτη δημιουργία, πλήρησ δὲ ὑφαντικὴ καὶ ποικιλία καὶ οἰκοδομία καὶ πᾶσα αὖ ἡ τῶν ἄλλων σκευῶν ἐργασία, ἔτι δὲ ἡ τῶν σωμάτων φύσισ καὶ ἡ τῶν ἄλλων φυτῶν·

ἐν πᾶσι γὰρ τούτοισ ἔνεστιν εὐσχημοσύνη ἢ ἀσχημοσύνη. καὶ ἡ μὲν ἀσχημοσύνη καὶ ἀρρυθμία καὶ ἀναρμοστία κακολογίασ καὶ κακοηθείασ ἀδελφά, τὰ δ’ ἐναντία τοῦ ἐναντίου, σώφρονόσ τε καὶ ἀγαθοῦ ἤθουσ, ἀδελφά τε καὶ μιμήματα. παντελῶσ μὲν οὖν, ἔφη.

χρηστῶν τόπων ὑγίειαν, καὶ εὐθὺσ ἐκ παίδων λανθάνῃ εἰσ ὁμοιότητά τε καὶ φιλίαν καὶ συμφωνίαν τῷ καλῷ λόγῳ ἄγουσα;

πολὺ γὰρ ἄν, ἔφη, κάλλιστα οὕτω τραφεῖεν.

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ὦ Γλαύκων, τούτων ἕνεκα κυριωτάτη ἐν μουσικῇ τροφή, ὅτι μάλιστα καταδύεται εἰσ τὸ ἐντὸσ τῆσ ψυχῆσ ὅ τε ῥυθμὸσ καὶ ἁρμονία, καὶ ἐρρωμενέστατα ἅπτεται αὐτῆσ φέροντα τὴν εὐσχημοσύνην, καὶ ποιεῖ εὐσχήμονα, ἐάν τισ ὀρθῶσ τραφῇ, εἰ δὲ μή, τοὐναντίον;

γίγνοιτο καλόσ τε κἀγαθόσ, τὰ δ’ αἰσχρὰ ψέγοι τ’ ἂν ὀρθῶσ καὶ μισοῖ ἔτι νέοσ ὤν, πρὶν λόγον δυνατὸσ εἶναι λαβεῖν, ἐλθόντοσ δὲ τοῦ λόγου ἀσπάζοιτ’ ἂν αὐτὸν γνωρίζων δι’ οἰκειότητα μάλιστα ὁ οὕτω τραφείσ;

ἐμοὶ γοῦν δοκεῖ, ἔφη, τῶν τοιούτων ἕνεκα ἐν μουσικῇ εἶναι ἡ τροφή.

ἀληθῆ.

οὐκοῦν καὶ εἰκόνασ γραμμάτων, εἴ που ἢ ἐν ὕδασιν ἢ ἐν κατόπτροισ ἐμφαίνοιντο, οὐ πρότερον γνωσόμεθα, πρὶν ἂν αὐτὰ γνῶμεν, ἀλλ’ ἔστιν τῆσ αὐτῆσ τέχνησ τε καὶ μελέτησ;

παντάπασι μὲν οὖν.

ἐσόμεθα, οὔτε αὐτοὶ οὔτε οὕσ φαμεν ἡμῖν παιδευτέον εἶναι τοὺσ φύλακασ, πρὶν ἂν τὰ τῆσ σωφροσύνησ εἴδη καὶ ἀνδρείασ καὶ ἐλευθεριότητοσ καὶ μεγαλοπρεπείασ καὶ ὅσα τούτων ἀδελφὰ καὶ τὰ τούτων αὖ ἐναντία πανταχοῦ περιφερόμενα γνωρίζωμεν καὶ ἐνόντα ἐν οἷσ ἔνεστιν αἰσθανώμεθα καὶ αὐτὰ καὶ εἰκόνασ αὐτῶν, καὶ μήτε ἐν σμικροῖσ μήτε ἐν μεγάλοισ ἀτιμάζωμεν, ἀλλὰ τῆσ αὐτῆσ οἰώμεθα τέχνησ εἶναι καὶ μελέτησ;

πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη.

οὐκοῦν, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτου ἂν συμπίπτῃ ἔν τε τῇ ψυχῇ καλὰ ἤθη ἐνόντα καὶ ἐν τῷ εἴδει ὁμολογοῦντα ἐκείνοισ καὶ συμφωνοῦντα, τοῦ αὐτοῦ μετέχοντα τύπου, τοῦτ’ ἂν εἰή κάλλιστον θέαμα τῷ δυναμένῳ θεᾶσθαι;

πολύ γε.

καὶ μὴν τό γε κάλλιστον ἐρασμιώτατον;

πῶσ δ’ οὔ;

τῶν δὴ ὅτι μάλιστα τοιούτων ἀνθρώπων ὅ γε μουσικὸσ ἐρῴη ἄν·

εἰ δὲ ἀσύμφωνοσ εἰή, οὐκ ἂν ἐρῴη. οὐκ ἄν, εἴ γέ τι, ἔφη, κατὰ τὴν ψυχὴν ἐλλείποι·

ἀσπάζεσθαι.

μανθάνω, ἦν δ’ ἐγώ·

ὅτι ἔστιν σοι ἢ γέγονεν παιδικὰ τοιαῦτα, καὶ συγχωρῶ. ἀλλὰ τόδε μοι εἰπέ· σωφροσύνῃ καὶ ἡδονῇ ὑπερβαλλούσῃ ἔστι τισ κοινωνία; καὶ πῶσ;

ἔφη, ἥ γε ἔκφρονα ποιεῖ οὐχ ἧττον ἢ λύπη; ἀλλὰ τῇ ἄλλῃ ἀρετῇ;

οὐδαμῶσ.

τί δέ;

ὕβρει τε καὶ ἀκολασίᾳ; πάντων μάλιστα.

μείζω δέ τινα καὶ ὀξυτέραν ἔχεισ εἰπεῖν ἡδονὴν τῆσ περὶ τὰ ἀφροδίσια;

οὐκ ἔχω, ἦ δ’ ὅσ, οὐδέ γε μανικωτέραν.

ὁ δὲ ὀρθὸσ ἔρωσ πέφυκε κοσμίου τε καὶ καλοῦ σωφρόνωσ τε καὶ μουσικῶσ ἐρᾶν;

καὶ μάλα, ἦ δ’ ὅσ.

οὐδὲν ἄρα προσοιστέον μανικὸν οὐδὲ συγγενὲσ ἀκολασίασ τῷ ὀρθῷ ἔρωτι;

οὐ προσοιστέον.

οὐ προσοιστέον ἄρα αὕτη ἡ ἡδονή, οὐδὲ κοινωνητέον αὐτῆσ ἐραστῇ τε καὶ παιδικοῖσ ὀρθῶσ ἐρῶσί τε καὶ ἐρωμένοισ;

οὐ μέντοι μὰ Δί’, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, προσοιστέον.

οὕτω δή, ὡσ ἐοίκε, νομοθετήσεισ ἐν τῇ οἰκιζομένῃ πόλει φιλεῖν μὲν καὶ συνεῖναι καὶ ἅπτεσθαι ὥσπερ ὑέοσ παιδικῶν ἐραστήν, τῶν καλῶν χάριν, ἐὰν πείθῃ, τὰ δ’ ἄλλα οὕτωσ ὁμιλεῖν πρὸσ ὅν τισ σπουδάζοι, ὅπωσ μηδέποτε δόξει μακρότερα τούτων συγγίγνεσθαι·

εἰ δὲ μή, ψόγον ἀμουσίασ καὶ ἀπειροκαλίασ ὑφέξοντα.

οὕτωσ, ἔφη.

ἆρ’ οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ σοὶ φαίνεται τέλοσ ἡμῖν ἔχειν ὁ περὶ μουσικῆσ λόγοσ;

οἷ γοῦν δεῖ τελευτᾶν, τετελεύτηκεν· δεῖ δέ που τελευτᾶν τὰ μουσικὰ εἰσ τὰ τοῦ καλοῦ ἐρωτικά. σύμφημι, ἦ δ’ ὅσ.

μετὰ δὴ μουσικὴν γυμναστικῇ θρεπτέοι οἱ νεανίαι.

τί μήν;

δεῖ μὲν δὴ καὶ ταύτῃ ἀκριβῶσ τρέφεσθαι ἐκ παίδων διὰ βίου.

ἔχει δέ πωσ, ὡσ ἐγᾦμαι, ὧδε·

σκόπει δὲ καὶ σύ. ἐμοὶ μὲν γὰρ οὐ φαίνεται, ὃ ἂν χρηστὸν ᾖ σῶμα, τοῦτο τῇ αὑτοῦ ἀρετῇ ψυχὴν ἀγαθὴν ποιεῖν, ἀλλὰ τοὐναντίον ψυχὴ ἀγαθὴ τῇ αὑτῆσ ἀρετῇ σῶμα παρέχειν ὡσ οἱο͂́ν τε βέλτιστον· σοὶ δὲ πῶσ φαίνεται; καὶ ἐμοί, ἔφη, οὕτωσ.

τύπουσ ὑφηγησαίμεθα, ἵνα μὴ μακρολογῶμεν, ὀρθῶσ ἂν ποιοῖμεν;

πάνυ μὲν οὖν.

μέθησ μὲν δὴ εἴπομεν ὅτι ἀφεκτέον αὐτοῖσ·

παντὶ γάρ που μᾶλλον ἐγχωρεῖ ἢ φύλακι μεθυσθέντι μὴ εἰδέναι ὅπου γῆσ ἐστιν. γελοῖον γάρ, ἦ δ’ ὅσ, τόν γε φύλακα φύλακοσ δεῖσθαι.

τί δὲ δὴ σίτων πέρι;

ἀθληταὶ μὲν γὰρ οἱ ἄνδρεσ τοῦ μεγίστου ἀγῶνοσ. ἢ οὐχί; ναί.

ἆρ’ οὖν ἡ τῶνδε τῶν ἀσκητῶν ἕξισ προσήκουσ’ ἂν εἰή τούτοισ;

ἴσωσ.

ἀλλ’, ἦν δ’ ἐγώ, ὑπνώδησ αὕτη γέ τισ καὶ σφαλερὰ πρὸσ ὑγίειαν.

ἢ οὐχ ὁρᾷσ ὅτι καθεύδουσί τε τὸν βίον καί, ἐὰν σμικρὰ ἐκβῶσιν τῆσ τεταγμένησ διαίτησ, μεγάλα καὶ σφόδρα νοσοῦσιν οὗτοι οἱ ἀσκηταί; ὁρῶ.

τε καὶ τῶν ἄλλων σίτων καὶ εἱλήσεων καὶ χειμώνων μὴ ἀκροσφαλεῖσ εἶναι πρὸσ ὑγίειαν.

φαίνεταί μοι.

ἆρ’ οὖν ἡ βελτίστη γυμναστικὴ ἀδελφή τισ ἂν εἰή τῆσ ἁπλῆσ μουσικῆσ ἣν ὀλίγον πρότερον διῇμεν;

πῶσ λέγεισ;

ἁπλῆ που καὶ ἐπιεικὴσ γυμναστική, καὶ μάλιστα ἡ τῶν περὶ τὸν πόλεμον.

πῇ δή;

καὶ παρ’ Ὁμήρου, ἦν δ’ ἐγώ, τά γε τοιαῦτα μάθοι ἄν τισ.

οἶσθα γὰρ ὅτι ἐπὶ στρατιᾶσ ἐν ταῖσ τῶν ἡρώων ἑστιάσεσιν οὔτε ἰχθύσιν αὐτοὺσ ἑστιᾷ, καὶ ταῦτα ἐπὶ θαλάττῃ ἐν Ἑλλησπόντῳ ὄντασ, οὔτε ἑφθοῖσ κρέασιν ἀλλὰ μόνον ὀπτοῖσ, ἃ δὴ μάλιστ’ ἂν εἰή στρατιώταισ εὔπορα· πανταχοῦ γὰρ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν αὐτῷ τῷ πυρὶ χρῆσθαι εὐπορώτερον ἢ ἀγγεῖα συμπεριφέρειν.

καὶ μάλα.

οὐδὲ μὴν ἡδυσμάτων, ὡσ ἐγᾦμαι, Ὅμηροσ πώποτε ἐμνήσθη.

ἢ τοῦτο μὲν καὶ οἱ ἄλλοι ἀσκηταὶ ἴσασιν, ὅτι τῷ μέλλοντι σώματι εὖ ἕξειν ἀφεκτέον τῶν τοιούτων ἁπάντων; καὶ ὀρθῶσ γε, ἔφη, ἴσασί τε καὶ ἀπέχονται.

Συρακοσίαν δέ, ὦ φίλε, τράπεζαν καὶ Σικελικὴν ποικιλίαν ὄψου, ὡσ ἐοίκασ, οὐκ αἰνεῖσ, εἴπερ σοι ταῦτα δοκεῖ ὀρθῶσ ἔχειν.

οὔ μοι δοκῶ.

ψέγεισ ἄρα καὶ Κορινθίαν κόρην φίλην εἶναι ἀνδράσιν μέλλουσιν εὖ σώματοσ ἕξειν.

παντάπασι μὲν οὖν.

οὐκοῦν καὶ Ἀττικῶν πεμμάτων τὰσ δοκούσασ εἶναι εὐπαθείασ;

ἀνάγκη.

ῥυθμοῖσ πεποιημένῃ ἀπεικάζοντεσ ὀρθῶσ ἂν ἀπεικάζοιμεν.

πῶσ γὰρ οὔ;

οὐκοῦν ἐκεῖ μὲν ἀκολασίαν ἡ ποικιλία ἐνέτικτεν, ἐνταῦθα δὲ νόσον, ἡ δὲ ἁπλότησ κατὰ μὲν μουσικὴν ἐν ψυχαῖσ σωφροσύνην, κατὰ δὲ γυμναστικὴν ἐν σώμασιν ὑγίειαν;

ἀληθέστατα, ἔφη.

ἀκολασίασ δὲ καὶ νόσων πληθυουσῶν ἐν πόλει ἆρ’ οὐ δικαστήριά τε καὶ ἰατρεῖα πολλὰ ἀνοίγεται, καὶ δικανική τε καὶ ἰατρικὴ σεμνύνονται, ὅταν δὴ καὶ ἐλεύθεροι πολλοὶ καὶ σφόδρα περὶ αὐτὰ σπουδάζωσιν;

τί γὰρ οὐ μέλλει;

τῆσ δὲ κακῆσ τε καὶ αἰσχρᾶσ παιδείασ ἐν πόλει ἆρα μή τι μεῖζον ἕξεισ λαβεῖν τεκμήριον ἢ τὸ δεῖσθαι ἰατρῶν καὶ δικαστῶν ἄκρων μὴ μόνον τοὺσ φαύλουσ τε καὶ χειροτέχνασ, ἀλλὰ καὶ τοὺσ ἐν ἐλευθέρῳ σχήματι προσποιουμένουσ τεθράφθαι;

ἢ οὐκ αἰσχρὸν δοκεῖ καὶ ἀπαιδευσίασ μέγα τεκμήριον τὸ ἐπακτῷ παρ’ ἄλλων, ὡσ δεσποτῶν τε καὶ κριτῶν, τῷ δικαίῳ ἀναγκάζεσθαι χρῆσθαι, καὶ ἀπορίᾳ οἰκείων;

πάντων μὲν οὖν, ἔφη, αἴσχιστον.

ὢν περὶ τὸ ἀδικεῖν καὶ ἱκανὸσ πάσασ μὲν στροφὰσ στρέφεσθαι, πάσασ δὲ διεξόδουσ διεξελθὼν ἀποστραφῆναι λυγιζόμενοσ, ὥστε μὴ παρασχεῖν δίκην, καὶ ταῦτα σμικρῶν τε καὶ οὐδενὸσ ἀξίων ἕνεκα, ἀγνοῶν ὅσῳ κάλλιον καὶ ἄμεινον τὸ παρασκευάζειν τὸν βίον αὑτῷ μηδὲν δεῖσθαι νυστάζοντοσ δικαστοῦ;

οὔκ, ἀλλὰ τοῦτ’, ἔφη, ἐκείνου ἔτι αἴσχιον.

ἀργίαν τε καὶ δίαιταν οἱάν διήλθομεν, ῥευμάτων τε καὶ πνευμάτων ὥσπερ λίμνασ ἐμπιμπλαμένουσ φύσασ τε καὶ κατάρρουσ νοσήμασιν ὀνόματα τίθεσθαι ἀναγκάζειν τοὺσ κομψοὺσ Ἀσκληπιάδασ, οὐκ αἰσχρὸν δοκεῖ;

καὶ μάλ’, ἔφη·

ὡσ ἀληθῶσ καινὰ ταῦτα καὶ ἄτοπα νοσημάτων ὀνόματα. οἱᾶ, ἦν δ’ ἐγώ, ὡσ οἶμαι, οὐκ ἦν ἐπ’ Ἀσκληπιοῦ.

καὶ τυρὸν ἐπιξυσθέντα, ἃ δὴ δοκεῖ φλεγματώδη εἶναι, οὐκ ἐμέμψαντο τῇ δούσῃ πιεῖν, οὐδὲ Πατρόκλῳ τῷ ἰωμένῳ ἐπετίμησαν.

καὶ μὲν δή, ἔφη, ἄτοπόν γε τὸ πῶμα οὕτωσ ἔχοντι.

οὔκ, εἴ γ’ ἐννοεῖσ, εἶπον, ὅτι τῇ παιδαγωγικῇ τῶν νοσημάτων ταύτῃ τῇ νῦν ἰατρικῇ πρὸ τοῦ Ἀσκληπιάδαι οὐκ ἐχρῶντο, ὥσ φασι, πρὶν Ἡρόδικον γενέσθαι·

ἰατρικῇ, ἀπέκναισε πρῶτον μὲν καὶ μάλιστα ἑαυτόν, ἔπειτ’ ἄλλουσ ὕστερον πολλούσ.

πῇ δή;

ἔφη. μακρόν, ἦν δ’ ἐγώ, τὸν θάνατον αὑτῷ ποιήσασ.

παρακολουθῶν γὰρ τῷ νοσήματι θανασίμῳ ὄντι οὔτε ἰάσασθαι οἶμαι οἱο͂́σ τ’ ἦν ἑαυτόν, ἐν ἀσχολίᾳ τε πάντων ἰατρευόμενοσ διὰ βίου ἔζη, ἀποκναιόμενοσ εἴ τι τῆσ εἰωθυίασ διαίτησ ἐκβαίη, δυσθανατῶν δὲ ὑπὸ σοφίασ εἰσ γῆρασ ἀφίκετο. καλὸν ἄρα τὸ γέρασ, ἔφη, τῆσ τέχνησ ἠνέγκατο.

οἱο͂ν εἰκόσ, ἦν δ’ ἐγώ, τὸν μὴ εἰδότα ὅτι Ἀσκληπιὸσ οὐκ ἀγνοίᾳ οὐδὲ ἀπειρίᾳ τούτου τοῦ εἴδουσ τῆσ ἰατρικῆσ τοῖσ ἐκγόνοισ οὐ κατέδειξεν αὐτό, ἀλλ’ εἰδὼσ ὅτι πᾶσι τοῖσ εὐνομουμένοισ ἔργον τι ἑκάστῳ ἐν τῇ πόλει προστέτακται, ὃ ἀναγκαῖον ἐργάζεσθαι, καὶ οὐδενὶ σχολὴ διὰ βίου κάμνειν ἰατρευομένῳ.

ὃ ἡμεῖσ γελοίωσ ἐπὶ μὲν τῶν δημιουργῶν αἰσθανόμεθα, ἐπὶ δὲ τῶν πλουσίων τε καὶ εὐδαιμόνων δοκούντων εἶναι οὐκ αἰσθανόμεθα. πῶσ;

ἔφη. τέκτων μέν, ἦν δ’ ἐγώ, κάμνων ἀξιοῖ παρὰ τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιὼν ἐξεμέσαι τὸ νόσημα, ἢ κάτω καθαρθεὶσ ἢ καύσει ἢ τομῇ χρησάμενοσ ἀπηλλάχθαι·

ἐὰν δέ τισ αὐτῷ μακρὰν δίαιταν προστάττῃ, πιλίδιά τε περὶ τὴν κεφαλὴν περιτιθεὶσ καὶ τὰ τούτοισ ἑπόμενα, ταχὺ εἶπεν ὅτι οὐ σχολὴ κάμνειν οὐδὲ λυσιτελεῖ οὕτω ζῆν, νοσήματι τὸν νοῦν προσέχοντα, τῆσ δὲ προκειμένησ ἐργασίασ ἀμελοῦντα. καὶ μετὰ ταῦτα χαίρειν εἰπὼν τῷ τοιούτῳ ἰατρῷ, εἰσ τὴν εἰωθυῖαν δίαιταν ἐμβάσ, ὑγιὴσ γενόμενοσ ζῇ τὰ ἑαυτοῦ πράττων· ἐὰν δὲ μὴ ἱκανὸν ᾖ τὸ σῶμα ὑπενεγκεῖν, τελευτήσασ πραγμάτων ἀπηλλάγη.

καὶ τῷ τοιούτῳ μέν γ’, ἔφη, δοκεῖ πρέπειν οὕτω ἰατρικῇ χρῆσθαι.

ἆρα, ἦν δ’ ἐγώ, ὅτι ἦν τι αὐτῷ ἔργον, ὃ εἰ μὴ πράττοι, οὐκ ἐλυσιτέλει ζῆν;

δῆλον, ἔφη.

ὁ δὲ δὴ πλούσιοσ, ὥσ φαμεν, οὐδὲν ἔχει τοιοῦτον ἔργον προκείμενον, οὗ ἀναγκαζομένῳ ἀπέχεσθαι ἀβίωτον.

οὔκουν δὴ λέγεταί γε.

Φωκυλίδου γάρ, ἦν δ’ ἐγώ, οὐκ ἀκούεισ πῶσ φησι δεῖν, ὅταν τῳ ἤδη βίοσ ᾖ, ἀρετὴν ἀσκεῖν.

οἶμαι δέ γε, ἔφη, καὶ πρότερον.

καὶ ἀβίωτον τῷ μὴ μελετῶντι, ἢ νοσοτροφία τεκτονικῇ μὲν καὶ ταῖσ ἄλλαισ τέχναισ ἐμπόδιον τῇ προσέξει τοῦ νοῦ, τὸ δὲ Φωκυλίδου παρακέλευμα οὐδὲν ἐμποδίζει.

ναὶ μὰ τὸν Δία, ἦ δ’ ὅσ.

σχεδόν γέ τι πάντων μάλιστα ἥ γε περαιτέρω γυμναστικῆσ ἡ περιττὴ αὕτη ἐπιμέλεια τοῦ σώματοσ· καὶ γὰρ πρὸσ οἰκονομίασ καὶ πρὸσ στρατείασ καὶ πρὸσ ἑδραίουσ ἐν πόλει ἀρχὰσ δύσκολοσ. τὸ δὲ δὴ μέγιστον, ὅτι καὶ πρὸσ μαθήσεισ ἁστινασοῦν καὶ ἐννοήσεισ τε καὶ μελέτασ πρὸσ ἑαυτὸν χαλεπή, κεφαλῆσ τινασ ἀεὶ διατάσεισ καὶ ἰλίγγουσ ὑποπτεύουσα καὶ αἰτιωμένη ἐκ φιλοσοφίασ ἐγγίγνεσθαι, ὥστε, ὅπῃ ταύτῃ ἀρετὴ ἀσκεῖται καὶ δοκιμάζεται, πάντῃ ἐμπόδιοσ·

κάμνειν γὰρ οἰέσθαι ποιεῖ ἀεὶ καὶ ὠδίνοντα μήποτε λήγειν περὶ τοῦ σώματοσ.

εἰκόσ γε, ἔφη.

περιόδῳ ζῆν μὴ οἰέσθαι δεῖν θεραπεύειν, ὡσ οὔτε αὑτῷ οὔτε πόλει λυσιτελῆ;

πολιτικόν, ἔφη, λέγεισ Ἀσκληπιόν.

δῆλον, ἦν δ’ ἐγώ·

καὶ οἱ παῖδεσ αὐτοῦ, ὅτι τοιοῦτοσ ἦν, οὐχ ὁρᾷσ ὡσ καὶ ἐν Τροίᾳ ἀγαθοὶ πρὸσ τὸν πόλεμον ἐφάνησαν, καὶ τῇ ἰατρικῇ, ὡσ ἐγὼ λέγω, ἐχρῶντο; κοσμίουσ ἐν διαίτῃ, κἂν εἰ τύχοιεν ἐν τῷ παραχρῆμα κυκεῶνα πιόντεσ, νοσώδη δὲ φύσει τε καὶ ἀκόλαστον οὔτε αὐτοῖσ οὔτε τοῖσ ἄλλοισ ᾤοντο λυσιτελεῖν ζῆν, οὐδ’ ἐπὶ τούτοισ τὴν τέχνην δεῖν εἶναι, οὐδὲ θεραπευτέον αὐτούσ, οὐδ’ εἰ Μίδου πλουσιώτεροι εἰε͂ν.

πάνυ κομψούσ, ἔφη, λέγεισ Ἀσκληπιοῦ παῖδασ.

πρέπει, ἦν δ’ ἐγώ, καίτοι ἀπειθοῦντέσ γε ἡμῖν οἱ τραγῳδοποιοί τε καὶ Πίνδαροσ Ἀπόλλωνοσ μέν φασιν Ἀσκληπιὸν εἶναι, ὑπὸ δὲ χρυσοῦ πεισθῆναι πλούσιον ἄνδρα θανάσιμον ἤδη ὄντα ἰάσασθαι, ὅθεν δὴ καὶ κεραυνωθῆναι αὐτόν.

ἡμεῖσ δὲ κατὰ τὰ προειρημένα οὐ πεισόμεθα αὐτοῖσ ἀμφότερα, ἀλλ’ εἰ μὲν θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν, φήσομεν, αἰσχροκερδήσ· εἰ δ’ αἰσχροκερδήσ, οὐκ ἦν θεοῦ.

ὀρθότατα, ἦ δ’ ὅσ, ταῦτά γε.

ἀλλὰ περὶ τοῦδε τί λέγεισ, ὦ Σώκρατεσ; ἆρ’ οὐκ ἀγαθοὺσ δεῖ ἐν τῇ πόλει κεκτῆσθαι ἰατρούσ; πλείστουσ μὲν ὑγιεινούσ, πλείστουσ δὲ νοσώδεισ μετεχειρίσαντο, καὶ δικασταὶ αὖ ὡσαύτωσ οἱ παντοδαπαῖσ φύσεσιν ὡμιληκότεσ.

καὶ μάλα, εἶπον, ἀγαθοὺσ λέγω.

ἀλλ’ οἶσθα οὓσ ἡγοῦμαι τοιούτουσ; ἂν εἴπῃσ, ἔφη.

ἀλλὰ πειράσομαι, ἦν δ’ ἐγώ·

σὺ μέντοι οὐχ ὅμοιον πρᾶγμα τῷ αὐτῷ λόγῳ ἤρου. πῶσ;

ἔφη. ἰατροὶ μέν, εἶπον, δεινότατοι ἂν γένοιντο, εἰ ἐκ παίδων ἀρξάμενοι πρὸσ τῷ μανθάνειν τὴν τέχνην ὡσ πλείστοισ τε καὶ πονηροτάτοισ σώμασιν ὁμιλήσειαν καὶ αὐτοὶ πάσασ νόσουσ κάμοιεν καὶ εἰε͂ν μὴ πάνυ ὑγιεινοὶ φύσει.

οὐ γὰρ οἶμαι σώματι σῶμα θεραπεύουσιν ‐ οὐ γὰρ ἂν αὐτὰ ἐνεχώρει κακὰ εἶναί ποτε καὶ γενέσθαι ‐ ἀλλὰ ψυχῇ σῶμα, ᾗ οὐκ ἐγχωρεῖ κακὴν γενομένην τε καὶ οὖσαν εὖ τι θεραπεύειν.

ὀρθῶσ, ἔφη.

δικαστὴσ δέ γε, ὦ φίλε, ψυχῇ ψυχῆσ ἄρχει, ᾗ οὐκ ἐγχωρεῖ ἐκ νέασ ἐν πονηραῖσ ψυχαῖσ τεθράφθαι τε καὶ ὡμιληκέναι καὶ πάντα ἀδικήματα αὐτὴν ἠδικηκυῖαν διεξεληλυθέναι, ὥστε ὀξέωσ ἀφ’ αὑτῆσ τεκμαίρεσθαι τὰ τῶν ἄλλων ἀδικήματα οἱο͂ν κατὰ σῶμα νόσουσ·

ἀλλ’ ἄπειρον αὐτὴν καὶ ἀκέραιον δεῖ κακῶν ἠθῶν νέαν οὖσαν γεγονέναι, εἰ μέλλει καλὴ κἀγαθὴ οὖσα κρινεῖν ὑγιῶσ τὰ δίκαια. ὑπὸ τῶν ἀδίκων, ἅτε οὐκ ἔχοντεσ ἐν ἑαυτοῖσ παραδείγματα ὁμοιοπαθῆ τοῖσ πονηροῖσ.

καὶ μὲν δή, ἔφη, σφόδρα γε αὐτὸ πάσχουσι.

ἐμπειρίᾳ οἰκείᾳ κεχρημένον.

γενναιότατοσ γοῦν, ἔφη, ἐοίκεν εἶναι ὁ τοιοῦτοσ δικαστήσ.

καὶ ἀγαθόσ γε, ἦν δ’ ἐγώ, ὃ σὺ ἠρώτασ·

ὁ γὰρ ἔχων ψυχὴν ἀγαθὴν ἀγαθόσ. ὁ δὲ δεινὸσ ἐκεῖνοσ καὶ καχύποπτοσ, ὁ πολλὰ αὐτὸσ ἠδικηκὼσ καὶ πανοῦργόσ τε καὶ σοφὸσ οἰόμενοσ εἶναι, ὅταν μὲν ὁμοίοισ ὁμιλῇ, δεινὸσ φαίνεται ἐξευλαβούμενοσ, πρὸσ τὰ ἐν αὑτῷ παραδείγματα ἀποσκοπῶν· ὅταν δὲ ἀγαθοῖσ καὶ πρεσβυτέροισ ἤδη πλησιάσῃ, ἀβέλτεροσ αὖ φαίνεται, ἀπιστῶν παρὰ καιρὸν καὶ ἀγνοῶν ὑγιὲσ ἦθοσ, ἅτε οὐκ ἔχων παράδειγμα τοῦ τοιούτου. πλεονάκισ δὲ πονηροῖσ ἢ χρηστοῖσ ἐντυγχάνων σοφώτεροσ ἢ ἀμαθέστεροσ δοκεῖ εἶναι αὑτῷ τε καὶ ἄλλοισ.

παντάπασι μὲν οὖν, ἔφη, ἀληθῆ.

οὐ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, τοιοῦτον χρὴ τὸν δικαστὴν ζητεῖν τὸν ἀγαθόν τε καὶ σοφόν, ἀλλὰ τὸν πρότερον·

πονηρία μὲν γὰρ ἀρετήν τε καὶ αὑτὴν οὔποτ’ ἂν γνοίη, ἀρετὴ δὲ φύσεωσ παιδευομένησ χρόνῳ ἅμα αὑτῆσ τε καὶ πονηρίασ ἐπιστήμην λήψεται. σοφὸσ οὖν οὗτοσ, ὥσ μοι δοκεῖ, ἀλλ’ οὐχ ὁ κακὸσ γίγνεται.

καὶ ἐμοί, ἔφη, συνδοκεῖ.

τοὺσ μὲν εὐφυεῖσ τὰ σώματα καὶ τὰσ ψυχὰσ θεραπεύσουσι, τοὺσ δὲ μή, ὅσοι μὲν κατὰ σῶμα τοιοῦτοι, ἀποθνῄσκειν ἐάσουσιν, τοὺσ δὲ κατὰ τὴν ψυχὴν κακοφυεῖσ καὶ ἀνιάτουσ αὐτοὶ ἀποκτενοῦσιν;

τὸ γοῦν ἄριστον, ἔφη, αὐτοῖσ τε τοῖσ πάσχουσιν καὶ τῇ πόλει οὕτω πέφανται.

οἱ δὲ δὴ νέοι, ἦν δ’ ἐγώ, δῆλον ὅτι εὐλαβήσονταί σοι δικαστικῆσ εἰσ χρείαν ἰέναι, τῇ ἁπλῇ ἐκείνῃ μουσικῇ χρώμενοι ἣν δὴ ἔφαμεν σωφροσύνην ἐντίκτειν.

τί μήν;

ἔφη. ἆρ’ οὖν οὐ κατὰ ταὐτὰ ἴχνη ταῦτα ὁ μουσικὸσ γυμναστικὴν διώκων, ἐὰν ἐθέλῃ, αἱρήσει, ὥστε μηδὲν ἰατρικῆσ δεῖσθαι ὅτι μὴ ἀνάγκη;

ἔμοιγε δοκεῖ.

αὐτά γε μὴν τὰ γυμνάσια καὶ τοὺσ πόνουσ πρὸσ τὸ θυμοειδὲσ τῆσ φύσεωσ βλέπων κἀκεῖνο ἐγείρων πονήσει μᾶλλον ἢ πρὸσ ἰσχύν, οὐχ ὥσπερ οἱ ἄλλοι ἀθληταὶ ῥώμησ ἕνεκα σιτία καὶ πόνουσ μεταχειριεῖται.

ὀρθότατα, ἦ δ’ ὅσ.

μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ παιδεύειν οὐχ οὗ ἕνεκά τινεσ οἰόνται καθιστᾶσιν, ἵνα τῇ μὲν τὸ σῶμα θεραπεύοιντο, τῇ δὲ τὴν ψυχήν;

ἀλλὰ τί μήν;

ἔφη. κινδυνεύουσιν, ἦν δ’ ἐγώ, ἀμφότερα τῆσ ψυχῆσ ἕνεκα τὸ μέγιστον καθιστάναι.

πῶσ δή;

οὐκ ἐννοεῖσ, εἶπον, ὡσ διατίθενται αὐτὴν τὴν διάνοιαν οἳ ἂν γυμναστικῇ μὲν διὰ βίου ὁμιλήσωσιν, μουσικῆσ δὲ μὴ ἅψωνται;

ἢ αὖ ὅσοι ἂν τοὐναντίον διατεθῶσιν; τίνοσ δέ, ἦ δ’ ὅσ, πέρι λέγεισ;

ἀγριότητόσ τε καὶ σκληρότητοσ, καὶ αὖ μαλακίασ τε καὶ ἡμερότητοσ, ἦν δ’ ἐγώ ‐ ἔγωγε, ἔφη·

ὅτι οἱ μὲν γυμναστικῇ ἀκράτῳ χρησάμενοι ἀγριώτεροι τοῦ δέοντοσ ἀποβαίνουσιν, οἱ δὲ μουσικῇ μαλακώτεροι αὖ γίγνονται ἢ ὡσ κάλλιον αὐτοῖσ.

καὶ μήν, ἦν δ’ ἐγώ, τό γε ἄγριον τὸ θυμοειδὲσ ἂν τῆσ φύσεωσ παρέχοιτο, καὶ ὀρθῶσ μὲν τραφὲν ἀνδρεῖον ἂν εἰή, μᾶλλον δ’ ἐπιταθὲν τοῦ δέοντοσ σκληρόν τε καὶ χαλεπὸν γίγνοιτ’ ἄν, ὡσ τὸ εἰκόσ.

δοκεῖ μοι, ἔφη.

τί δέ;

τὸ ἥμερον οὐχ ἡ φιλόσοφοσ ἂν ἔχοι φύσισ, καὶ μᾶλλον μὲν ἀνεθέντοσ αὐτοῦ μαλακώτερον εἰή τοῦ δέοντοσ, καλῶσ δὲ τραφέντοσ ἥμερόν τε καὶ κόσμιον; ἔστι ταῦτα.

δεῖν δέ γέ φαμεν τοὺσ φύλακασ ἀμφοτέρα ἔχειν τούτω τὼ φύσει.

δεῖ γάρ.

οὐκοῦν ἡρμόσθαι δεῖ αὐτὰσ πρὸσ ἀλλήλασ;

πῶσ δ’ οὔ;

ψυχή;

πάνυ γε.

τοῦ δὲ ἀναρμόστου δειλὴ καὶ ἄγροικοσ;

καὶ μάλα.

οὐκοῦν ὅταν μέν τισ μουσικῇ παρέχῃ καταυλεῖν καὶ καταχεῖν τῆσ ψυχῆσ διὰ τῶν ὤτων ὥσπερ διὰ χώνησ ἃσ νυνδὴ ἡμεῖσ ἐλέγομεν τὰσ γλυκείασ τε καὶ μαλακὰσ καὶ θρηνώδεισ ἁρμονίασ, καὶ μινυρίζων τε καὶ γεγανωμένοσ ὑπὸ τῆσ ᾠδῆσ διατελῇ τὸν βίον ὅλον, οὗτοσ τὸ μὲν πρῶτον, εἴ τι θυμοειδὲσ εἶχεν, ὥσπερ σίδηρον ἐμάλαξεν καὶ χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου καὶ σκληροῦ ἐποίησεν·

ὅταν δ’ ἐπέχων μὴ ἀνιῇ ἀλλὰ κηλῇ, τὸ δὴ μετὰ τοῦτο ἤδη τήκει καὶ λείβει, ἑώσ ἂν ἐκτήξῃ τὸν θυμὸν καὶ ἐκτέμῃ ὥσπερ νεῦρα ἐκ τῆσ ψυχῆσ καὶ ποιήσῃ "μαλθακὸν αἰχμητήν.

πάνυ μὲν οὖν, ἔφη.

καὶ ἐὰν μέν γε, ἦν δ’ ἐγώ, ἐξ ἀρχῆσ φύσει ἄθυμον λάβῃ, ταχὺ τοῦτο διεπράξατο·

ἐὰν δὲ θυμοειδῆ, ἀσθενῆ ποιήσασ τὸν θυμὸν ὀξύρροπον ἀπηργάσατο, ἀπὸ σμικρῶν ταχὺ ἐρεθιζόμενόν τε καὶ κατασβεννύμενον. ἀκράχολοι οὖν καὶ ὀργίλοι ἀντὶ θυμοειδοῦσ γεγένηνται, δυσκολίασ ἔμπλεῳ.

κομιδῇ μὲν οὖν.

τί δὲ ἂν αὖ γυμναστικῇ πολλὰ πονῇ καὶ εὐωχῆται εὖ μάλα, μουσικῆσ δὲ καὶ φιλοσοφίασ μὴ ἅπτηται;

οὐ πρῶτον μὲν εὖ ἴσχων τὸ σῶμα φρονήματόσ τε καὶ θυμοῦ ἐμπίμπλαται καὶ ἀνδρειότεροσ γίγνεται αὐτὸσ αὑτοῦ; καὶ μάλα γε.

τί δὲ ἐπειδὰν ἄλλο μηδὲν πράττῃ μηδὲ κοινωνῇ Μούσησ μηδαμῇ;

οὐκ εἴ τι καὶ ἐνῆν αὐτοῦ φιλομαθὲσ ἐν τῇ ψυχῇ, ἅτε οὔτε μαθήματοσ γευόμενον οὐδενὸσ οὔτε ζητήματοσ, οὔτε λόγου μετίσχον οὔτε τῆσ ἄλλησ μουσικῆσ, ἀσθενέσ τε καὶ κωφὸν καὶ τυφλὸν γίγνεται, ἅτε οὐκ ἐγειρόμενον οὐδὲ τρεφόμενον οὐδὲ διακαθαιρομένων τῶν αἰσθήσεων αὐτοῦ;

οὕτωσ, ἔφη.

ἀγριότητι ὥσπερ θηρίον πρὸσ πάντα διαπράττεται, καὶ ἐν ἀμαθίᾳ καὶ σκαιότητι μετὰ ἀρρυθμίασ τε καὶ ἀχαριστίασ ζῇ.

παντάπασιν, ἦ δ’ ὅσ, οὕτωσ ἔχει.

ἂν ἀλλήλοιν συναρμοσθῆτον ἐπιτεινομένω καὶ ἀνιεμένω μέχρι τοῦ προσήκοντοσ.

καὶ γὰρ ἐοίκεν, ἔφη.

τὸν κάλλιστ’ ἄρα μουσικῇ γυμναστικὴν κεραννύντα καὶ μετριώτατα τῇ ψυχῇ προσφέροντα, τοῦτον ὀρθότατ’ ἂν φαῖμεν εἶναι τελέωσ μουσικώτατον καὶ εὐαρμοστότατον, πολὺ μᾶλλον ἢ τὸν τὰσ χορδὰσ ἀλλήλαισ συνιστάντα.

εἰκότωσ γ’, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ.

οὐκοῦν καὶ ἐν τῇ πόλει ἡμῖν, ὦ Γλαύκων, δεήσει τοῦ τοιούτου τινὸσ ἀεὶ ἐπιστάτου, εἰ μέλλει ἡ πολιτεία σῴζεσθαι;

δεήσει μέντοι ὡσ οἱο͂́ν τέ γε μάλιστα.

οἱ μὲν δὴ τύποι τῆσ παιδείασ τε καὶ τροφῆσ οὗτοι ἂν εἰε͂ν.

χορείασ γὰρ τί ἄν τισ διεξίοι τῶν τοιούτων καὶ θήρασ τε καὶ κυνηγέσια καὶ γυμνικοὺσ ἀγῶνασ καὶ ἱππικούσ; σχεδὸν γάρ τι δῆλα δὴ ὅτι τούτοισ ἑπόμενα δεῖ αὐτὰ εἶναι, καὶ οὐκέτι χαλεπὰ εὑρεῖν. ἴσωσ, ἦ δ’ ὅσ, οὐ χαλεπά.

εἰε͂ν, ἦν δ’ ἐγώ·

τὸ δὴ μετὰ τοῦτο τί ἂν ἡμῖν διαιρετέον εἰή; ἆρ’ οὐκ αὐτῶν τούτων οἵτινεσ ἄρξουσί τε καὶ ἄρξονται; τί μήν;

οὐκοῦν ὅτι μὲν πρεσβυτέρουσ τοὺσ ἄρχοντασ δεῖ εἶναι, νεωτέρουσ δὲ τοὺσ ἀρχομένουσ, δῆλον;

δῆλον.

καὶ ὅτι γε τοὺσ ἀρίστουσ αὐτῶν;

καὶ τοῦτο.

οἱ δὲ γεωργῶν ἄριστοι ἆρ’ οὐ γεωργικώτατοι γίγνονται;

ναί.

νῦν δ’, ἐπειδὴ φυλάκων αὐτοὺσ ἀρίστουσ δεῖ εἶναι, ἆρ’ οὐ φυλακικωτάτουσ πόλεωσ;

ναί.

οὐκοῦν φρονίμουσ τε εἰσ τοῦτο δεῖ ὑπάρχειν καὶ δυνατοὺσ καὶ ἔτι κηδεμόνασ τῆσ πόλεωσ;

ἔστι ταῦτα.

κήδοιτο δέ γ’ ἄν τισ μάλιστα τούτου ὃ τυγχάνοι φιλῶν.

ἀνάγκη.

καὶ μὴν τοῦτό γ’ ἂν μάλιστα φιλοῖ, ᾧ συμφέρειν ἡγοῖτο τὰ αὐτὰ καὶ ἑαυτῷ καὶ ὅταν μάλιστα ἐκείνου μὲν εὖ πράττοντοσ οἰοίτο συμβαίνειν καὶ ἑαυτῷ εὖ πράττειν, μὴ δέ, τοὐναντίον.

οὕτωσ, ἔφη.

βίον, ὃ μὲν ἂν τῇ πόλει ἡγήσωνται συμφέρειν, πάσῃ προθυμίᾳ ποιεῖν, ὃ δ’ ἂν μή, μηδενὶ τρόπῳ πρᾶξαι ἂν ἐθέλειν.

ἐπιτήδειοι γάρ, ἔφη.

δοκεῖ δή μοι τηρητέον αὐτοὺσ εἶναι ἐν ἁπάσαισ ταῖσ ἡλικίαισ, εἰ φυλακικοί εἰσι τούτου τοῦ δόγματοσ καὶ μήτε γοητευόμενοι μήτε βιαζόμενοι ἐκβάλλουσιν ἐπιλανθανόμενοι δόξαν τὴν τοῦ ποιεῖν δεῖν ἃ τῇ πόλει βέλτιστα.

τίνα, ἔφη, λέγεισ τὴν ἐκβολήν;

ἐγώ σοι, ἔφην, ἐρῶ.

τοῦ μεταμανθάνοντοσ, ἀκουσίωσ δὲ πᾶσα ἡ ἀληθήσ.

τὸ μὲν τῆσ ἑκουσίου, ἔφη, μανθάνω, τὸ δὲ τῆσ ἀκουσίου δέομαι μαθεῖν.

τί δέ;

οὐ καὶ σὺ ἡγῇ, ἔφην ἐγώ, τῶν μὲν ἀγαθῶν ἀκουσίωσ στέρεσθαι τοὺσ ἀνθρώπουσ, τῶν δὲ κακῶν ἑκουσίωσ; ἢ οὐ τὸ μὲν ἐψεῦσθαι τῆσ ἀληθείασ κακόν, τὸ δὲ ἀληθεύειν ἀγαθόν; ἢ οὐ τὸ τὰ ὄντα δοξάζειν ἀληθεύειν δοκεῖ σοι εἶναι; ἀλλ’, ἦ δ’ ὅσ, ὀρθῶσ λέγεισ, καί μοι δοκοῦσιν ἄκοντεσ ἀληθοῦσ δόξησ στερίσκεσθαι.

οὐκοῦν κλαπέντεσ ἢ γοητευθέντεσ ἢ βιασθέντεσ τοῦτο πάσχουσιν;

οὐδὲ νῦν, ἔφη, μανθάνω.

τραγικῶσ, ἦν δ’ ἐγώ, κινδυνεύω λέγειν.

κλαπέντασ μὲν γὰρ τοὺσ μεταπεισθέντασ λέγω καὶ τοὺσ ἐπιλανθανομένουσ, ὅτι τῶν μὲν χρόνοσ, τῶν δὲ λόγοσ ἐξαιρούμενοσ λανθάνει· νῦν γάρ που μανθάνεισ; ναί.

τοὺσ τοίνυν βιασθέντασ λέγω οὓσ ἂν ὀδύνη τισ ἢ ἀλγηδὼν μεταδοξάσαι ποιήσῃ.

καὶ τοῦτ’, ἔφη, ἔμαθον, καὶ ὀρθῶσ λέγεισ.

τοὺσ μὴν γοητευθέντασ, ὡσ ἐγᾦμαι, κἂν σὺ φαίησ εἶναι οἳ ἂν μεταδοξάσωσιν ἢ ὑφ’ ἡδονῆσ κηληθέντεσ ἢ ὑπὸ φόβου τι δείσαντεσ.

ἐοίκε γάρ, ἦ δ’ ὅσ, γοητεύειν πάντα ὅσα ἀπατᾷ.

ὃ τοίνυν ἄρτι ἔλεγον, ζητητέον τίνεσ ἄριστοι φύλακεσ τοῦ παρ’ αὑτοῖσ δόγματοσ, τοῦτο ὡσ ποιητέον ὃ ἂν τῇ πόλει ἀεὶ δοκῶσι βέλτιστον εἶναι αὑτοῖσ ποιεῖν.

τηρητέον δὴ εὐθὺσ ἐκ παίδων προθεμένοισ ἔργα ἐν οἷσ ἄν τισ τὸ τοιοῦτον μάλιστα ἐπιλανθάνοιτο καὶ ἐξαπατῷτο, καὶ τὸν μὲν μνήμονα καὶ δυσεξαπάτητον ἐγκριτέον, τὸν δὲ μὴ ἀποκριτέον. ἦ γάρ;

ναί.

καὶ πόνουσ γε αὖ καὶ ἀλγηδόνασ καὶ ἀγῶνασ αὐτοῖσ θετέον, ἐν οἷσ ταὐτὰ ταῦτα τηρητέον.

ὀρθῶσ, ἔφη.

αὖ μεταβλητέον, βασανίζοντασ πολὺ μᾶλλον ἢ χρυσὸν ἐν πυρί ‐ εἰ δυσγοήτευτοσ καὶ εὐσχήμων ἐν πᾶσι φαίνεται, φύλαξ αὑτοῦ ὢν ἀγαθὸσ καὶ μουσικῆσ ἧσ ἐμάνθανεν, εὔρυθμόν τε καὶ εὐάρμοστον ἑαυτὸν ἐν πᾶσι τούτοισ παρέχων, οἱο͂σ δὴ ἂν ὢν καὶ ἑαυτῷ καὶ πόλει χρησιμώτατοσ εἰή.

καὶ τὸν ἀεὶ ἔν τε παισὶ καὶ νεανίσκοισ καὶ ἐν ἀνδράσι βασανιζόμενον καὶ ἀκήρατον ἐκβαίνοντα καταστατέον ἄρχοντα τῆσ πόλεωσ καὶ φύλακα, καὶ τιμὰσ δοτέον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι, τάφων τε καὶ τῶν ἄλλων μνημείων μέγιστα γέρα λαγχάνοντα· τὸν δὲ μὴ τοιοῦτον ἀποκριτέον.

τοιαύτη τισ, ἦν δ’ ἐγώ, δοκεῖ μοι, ὦ Γλαύκων, ἡ ἐκλογὴ εἶναι καὶ κατάστασισ τῶν ἀρχόντων τε καὶ φυλάκων, ὡσ ἐν τύπῳ, μὴ δι’ ἀκριβείασ, εἰρῆσθαι. καὶ ἐμοί, ἦ δ’ ὅσ, οὕτωσ πῃ φαίνεται.

ἆρ’ οὖν ὡσ ἀληθῶσ ὀρθότατον καλεῖν τούτουσ μὲν φύλακασ παντελεῖσ τῶν τε ἔξωθεν πολεμίων τῶν τε ἐντὸσ φιλίων, ὅπωσ οἱ μὲν μὴ βουλήσονται, οἱ δὲ μὴ δυνήσονται κακουργεῖν, τοὺσ δὲ νέουσ, οὓσ δὴ νῦν φύλακασ ἐκαλοῦμεν, ἐπικούρουσ τε καὶ βοηθοὺσ τοῖσ τῶν ἀρχόντων δόγμασιν;

ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη.

τι ἓν ψευδομένουσ πεῖσαι μάλιστα μὲν καὶ αὐτοὺσ τοὺσ ἄρχοντασ, εἰ δὲ μή, τὴν ἄλλην πόλιν;

ποῖόν τι;

ἔφη. μηδὲν καινόν, ἦν δ’ ἐγώ, ἀλλὰ Φοινικικόν τι, πρότερον μὲν ἤδη πολλαχοῦ γεγονόσ, ὥσ φασιν οἱ ποιηταὶ καὶ πεπείκασιν, ἐφ’ ἡμῶν δὲ οὐ γεγονὸσ οὐδ’ οἶδα εἰ γενόμενον ἄν, πεῖσαι δὲ συχνῆσ πειθοῦσ.

ὡσ ἐοίκασ, ἔφη, ὀκνοῦντι λέγειν.

δόξω δέ σοι, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ μάλ’ εἰκότωσ ὀκνεῖν, ἐπειδὰν εἴπω.

λέγ’, ἔφη, καὶ μὴ φοβοῦ.

ὅπλα αὐτῶν καὶ ἡ ἄλλη σκευὴ δημιουργουμένη, ἐπειδὴ δὲ παντελῶσ ἐξειργασμένοι ἦσαν, καὶ ἡ γῆ αὐτοὺσ μήτηρ οὖσα ἀνῆκεν, καὶ νῦν δεῖ ὡσ περὶ μητρὸσ καὶ τροφοῦ τῆσ χώρασ ἐν ᾗ εἰσι βουλεύεσθαί τε καὶ ἀμύνειν αὐτούσ, ἐάν τισ ἐπ’ αὐτὴν ἰῄ, καὶ ὑπὲρ τῶν ἄλλων πολιτῶν ὡσ ἀδελφῶν ὄντων καὶ γηγενῶν διανοεῖσθαι.

οὐκ ἐτόσ, ἔφη, πάλαι ᾐσχύνου τὸ ψεῦδοσ λέγειν.

πάνυ, ἦν δ’ ἐγώ, εἰκότωσ·

ἀλλ’ ὅμωσ ἄκουε καὶ τὸ λοιπὸν τοῦ μύθου. ἐστὲ μὲν γὰρ δὴ πάντεσ οἱ ἐν τῇ πόλει ἀδελφοί, ὡσ φήσομεν πρὸσ αὐτοὺσ μυθολογοῦντεσ, ἀλλ’ ὁ θεὸσ πλάττων, ὅσοι μὲν ὑμῶν ἱκανοὶ ἄρχειν, χρυσὸν ἐν τῇ γενέσει συνέμειξεν αὐτοῖσ, διὸ τιμιώτατοί εἰσιν· ὅσοι δ’ ἐπίκουροι, ἄργυρον· σίδηρον δὲ καὶ χαλκὸν τοῖσ τε γεωργοῖσ καὶ τοῖσ ἄλλοισ δημιουργοῖσ. ἅτε οὖν συγγενεῖσ ὄντεσ πάντεσ τὸ μὲν πολὺ ὁμοίουσ ἂν ὑμῖν αὐτοῖσ γεννῷτε, ἔστι δ’ ὅτε ἐκ χρυσοῦ γεννηθείη ἂν ἀργυροῦν καὶ ἐξ ἀργύρου χρυσοῦν ἔκγονον καὶ τἆλλα πάντα οὕτωσ ἐξ ἀλλήλων. τρόπῳ κατελεήσουσιν, ἀλλὰ τὴν τῇ φύσει προσήκουσαν τιμὴν ἀποδόντεσ ὤσουσιν εἰσ δημιουργοὺσ ἢ εἰσ γεωργούσ, καὶ ἂν αὖ ἐκ τούτων τισ ὑπόχρυσοσ ἢ ὑπάργυροσ φυῇ, τιμήσαντεσ ἀνάξουσι τοὺσ μὲν εἰσ φυλακήν, τοὺσ δὲ εἰσ ἐπικουρίαν, ὡσ χρησμοῦ ὄντοσ τότε τὴν πόλιν διαφθαρῆναι, ὅταν αὐτὴν ὁ σιδηροῦσ φύλαξ ἢ ὁ χαλκοῦσ φυλάξῃ.

τοῦτον οὖν τὸν μῦθον ὅπωσ ἂν πεισθεῖεν, ἔχεισ τινὰ μηχανήν; οὐδαμῶσ, ἔφη, ὅπωσ γ’ ἂν αὐτοὶ οὗτοι·

ὅπωσ μεντἂν οἱ τούτων ὑεῖσ καὶ οἱ ἔπειτα οἵ τ’ ἄλλοι ἄνθρωποι οἱ ὕστερον. ἀλλὰ καὶ τοῦτο, ἦν δ’ ἐγώ, εὖ ἂν ἔχοι πρὸσ τὸ μᾶλλον αὐτοὺσ τῆσ πόλεώσ τε καὶ ἀλλήλων κήδεσθαι·

σχεδὸν γάρ τι μανθάνω ὃ λέγεισ. καὶ τοῦτο μὲν δὴ ἕξει ὅπῃ ἂν αὐτὸ ἡ φήμη ἀγάγῃ·

ἡμεῖσ δὲ τούτουσ τοὺσ γηγενεῖσ ὁπλίσαντεσ προάγωμεν ἡγουμένων τῶν ἀρχόντων. ἐλθόντεσ δὲ θεασάσθων τῆσ πόλεωσ ὅπου κάλλιστον στρατοπεδεύσασθαι, ὅθεν τούσ τε ἔνδον μάλιστ’ ἂν κατέχοιεν, εἴ τισ μὴ ἐθέλοι τοῖσ νόμοισ πείθεσθαι, τούσ τε ἔξωθεν ἀπαμύνοιεν, εἰ πολέμιοσ ὥσπερ λύκοσ ἐπὶ ποίμνην τισ ἰοί· στρατοπεδευσάμενοι δέ, θύσαντεσ οἷσ χρή, εὐνὰσ ποιησάσθων.

ἢ πῶσ; οὕτωσ, ἔφη.

οὐκοῦν τοιαύτασ, οἱάσ χειμῶνόσ τε στέγειν καὶ θέρουσ ἱκανὰσ εἶναι;

πῶσ γὰρ οὐχί;

οἰκήσεισ γάρ, ἔφη, δοκεῖσ μοι λέγειν. ναί, ἦν δ’ ἐγώ, στρατιωτικάσ γε, ἀλλ’ οὐ χρηματιστικάσ.

πῶσ, ἔφη, αὖ τοῦτο λέγεισ διαφέρειν ἐκείνου;

ἐγώ σοι, ἦν δ’ ἐγώ, πειράσομαι εἰπεῖν.

δεινότατον γάρ που πάντων καὶ αἴσχιστον ποιμέσι τοιούτουσ γε καὶ οὕτω τρέφειν κύνασ ἐπικούρουσ ποιμνίων, ὥστε ὑπὸ ἀκολασίασ ἢ λιμοῦ ἤ τινοσ ἄλλου κακοῦ ἔθουσ αὐτοὺσ τοὺσ κύνασ ἐπιχειρῆσαι τοῖσ προβάτοισ κακουργεῖν καὶ ἀντὶ κυνῶν λύκοισ ὁμοιωθῆναι. δεινόν, ἦ δ’ ὅσ·

πῶσ δ’ οὔ; οὐκοῦν φυλακτέον παντὶ τρόπῳ μὴ τοιοῦτον ἡμῖν οἱ ἐπίκουροι ποιήσωσι πρὸσ τοὺσ πολίτασ, ἐπειδὴ αὐτῶν κρείττουσ εἰσίν, ἀντὶ συμμάχων εὐμενῶν δεσπόταισ ἀγρίοισ ἀφομοιωθῶσιν;

φυλακτέον, ἔφη.

οὐκοῦν τὴν μεγίστην τῆσ εὐλαβείασ παρεσκευασμένοι ἂν εἰε͂ν, εἰ τῷ ὄντι καλῶσ πεπαιδευμένοι εἰσίν;

ἀλλὰ μὴν εἰσίν γ’, ἔφη.

καὶ ἐγὼ εἶπον·

τοῦτο μὲν οὐκ ἄξιον διισχυρίζεσθαι, ὦ φίλε Γλαύκων· αὐτοὺσ τῆσ ὀρθῆσ τυχεῖν παιδείασ, ἥτισ ποτέ ἐστιν, εἰ μέλλουσι τὸ μέγιστον ἔχειν πρὸσ τὸ ἥμεροι εἶναι αὑτοῖσ τε καὶ τοῖσ φυλαττομένοισ ὑπ’ αὐτῶν.

καὶ ὀρθῶσ γε, ἦ δ’ ὅσ.

αὐτούσ, κακουργεῖν τε μὴ ἐπαρεῖ περὶ τοὺσ ἄλλουσ πολίτασ.

καὶ ἀληθῶσ γε φήσει.

ὁρ́α δή, εἶπον ἐγώ, εἰ τοιόνδε τινὰ τρόπον δεῖ αὐτοὺσ ζῆν τε καὶ οἰκεῖν, εἰ μέλλουσι τοιοῦτοι ἔσεσθαι·

πρῶτον μὲν οὐσίαν κεκτημένον μηδεμίαν μηδένα ἰδίαν, ἂν μὴ πᾶσα ἀνάγκη· ἔπειτα οἴκησιν καὶ ταμιεῖον μηδενὶ εἶναι μηδὲν τοιοῦτον, εἰσ ὃ οὐ πᾶσ ὁ βουλόμενοσ εἴσεισι· τὰ δ’ ἐπιτήδεια, ὅσων δέονται ἄνδρεσ ἀθληταὶ πολέμου σώφρονέσ τε καὶ ἀνδρεῖοι, ταξαμένουσ παρὰ τῶν ἄλλων πολιτῶν δέχεσθαι μισθὸν τῆσ φυλακῆσ τοσοῦτον ὅσον μήτε περιεῖναι αὐτοῖσ εἰσ τὸν ἐνιαυτὸν μήτε ἐνδεῖν· φοιτῶντασ δὲ εἰσ συσσίτια ὥσπερ ἐστρατοπεδευμένουσ κοινῇ ζῆν·

χρυσίον δὲ καὶ ἀργύριον εἰπεῖν αὐτοῖσ ὅτι θεῖον παρὰ θεῶν ἀεὶ ἐν τῇ ψυχῇ ἔχουσι καὶ οὐδὲν προσδέονται τοῦ ἀνθρωπείου, οὐδὲ ὅσια τὴν ἐκείνου κτῆσιν τῇ τοῦ θνητοῦ χρυσοῦ κτήσει συμμειγνύντασ μιαίνειν, διότι πολλὰ καὶ ἀνόσια περὶ τὸ τῶν πολλῶν νόμισμα γέγονεν, τὸ παρ’ ἐκείνοισ δὲ ἀκήρατον· ἀλλὰ μόνοισ αὐτοῖσ τῶν ἐν τῇ πόλει μεταχειρίζεσθαι καὶ ἅπτεσθαι χρυσοῦ καὶ ἀργύρου οὐ θέμισ, οὐδ’ ὑπὸ τὸν αὐτὸν ὄροφον ἰέναι οὐδὲ περιάψασθαι οὐδὲ πίνειν ἐξ ἀργύρου ἢ χρυσοῦ.

καὶ οὕτω μὲν σῴζοιντό τ’ ἂν καὶ σῴζοιεν τὴν πόλιν· ὁπότε δ’ αὐτοὶ γῆν τε ἰδίαν καὶ οἰκίασ καὶ νομίσματα κτήσονται, οἰκονόμοι μὲν καὶ γεωργοὶ ἀντὶ φυλάκων ἔσονται, δεσπόται δ’ ἐχθροὶ ἀντὶ συμμάχων τῶν ἄλλων πολιτῶν γενήσονται, μισοῦντεσ δὲ δὴ καὶ μισούμενοι καὶ ἐπιβουλεύοντεσ καὶ ἐπιβουλευόμενοι διάξουσι πάντα τὸν βίον, πολὺ πλείω καὶ μᾶλλον δεδιότεσ τοὺσ ἔνδον ἢ τοὺσ ἔξωθεν πολεμίουσ, θέοντεσ ἤδη τότε ἐγγύτατα ὀλέθρου αὐτοί τε καὶ ἡ ἄλλη πόλισ. τούτων οὖν πάντων ἕνεκα, ἦν δ’ ἐγώ, φῶμεν οὕτω δεῖν κατεσκευάσθαι τοὺσ φύλακασ οἰκήσεώσ τε πέρι καὶ τῶν ἄλλων, καὶ ταῦτα νομοθετήσωμεν, ἢ μή;

πάνυ γε, ἦ δ’ ὃσ ὁ Γλαύκων.

상위

Plato (플라톤)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION