Plato, Epistles, Letter 7

(플라톤, Epistles, Letter 7)

Πλάτων τοῖσ Δίωνοσ οἰκείοισ τε καὶ ἑταίροισ εὖ πράττειν. ἐπεστείλατέ μοι νομίζειν δεῖν τὴν διάνοιαν ὑμῶν εἶναι τὴν αὐτὴν ἣν εἶχεν καὶ δίων, καὶ δὴ καὶ κοινωνεῖν διεκελεύεσθέ μοι, καθ’ ὅσον οἱο͂́σ τέ εἰμι ἔργῳ καὶ λόγῳ.

ἐγὼ δέ, εἰ μὲν δόξαν καὶ ἐπιθυμίαν τὴν αὐτὴν ἔχετε ἐκείνῳ, σύμφημι κοινωνήσειν, εἰ δὲ μή, βουλεύσεσθαι πολλάκισ. τίσ δ’ ἦν ἡ ἐκείνου διάνοια καὶ ἐπιθυμία, σχεδὸν οὐκ εἰκάζων ἀλλ’ ὡσ εἰδὼσ σαφῶσ εἴποιμ’ ἄν.

ὅτε γὰρ κατ’ ἀρχὰσ εἰσ Συρακούσασ ἐγὼ ἀφικόμην, σχεδὸν ἔτη τετταράκοντα γεγονώσ, δίων εἶχε τὴν ἡλικίαν ἣν τὰ νῦν Ἱππαρῖνοσ γέγονεν, καὶ ἣν ἔσχεν τότε δόξαν, ταύτην καὶ διετέλεσεν ἔχων, Συρακοσίουσ οἰέσθαι δεῖν ἐλευθέρουσ εἶναι, κατὰ νόμουσ τοὺσ ἀρίστουσ οἰκοῦντασ· ὥστε οὐδὲν θαυμαστὸν εἴ τισ θεῶν καὶ τοῦτον εἰσ τὴν αὐτὴν δόξαν περὶ πολιτείασ ἐκείνῳ γενέσθαι σύμφρονα ποιήσειεν.

τίσ δ’ ἦν ὁ τρόποσ τῆσ γενέσεωσ αὐτῆσ, οὐκ ἀπάξιον ἀκοῦσαι νέῳ καὶ μὴ νέῳ, πειράσομαι δὲ ἐξ ἀρχῆσ αὐτὴν ἐγὼ πρὸσ ὑμᾶσ διεξελθεῖν· ἔχει γὰρ καιρὸν τὰ νῦν. νέοσ ἐγώ ποτε ὢν πολλοῖσ δὴ ταὐτὸν ἔπαθον·

ᾠήθην, εἰ θᾶττον ἐμαυτοῦ γενοίμην κύριοσ, ἐπὶ τὰ κοινὰ τῆσ πόλεωσ εὐθὺσ ἰέναι. καί μοι τύχαι τινὲσ τῶν τῆσ πόλεωσ πραγμάτων τοιαίδε παρέπεσον.

ὑπὸ πολλῶν γὰρ τῆσ τότε πολιτείασ λοιδορουμένησ μεταβολὴ γίγνεται, καὶ τῆσ μεταβολῆσ εἷσ καὶ πεντήκοντά τινεσ ἄνδρεσ προύστησαν ἄρχοντεσ, ἕνδεκα μὲν ἐν ἄστει, δέκα δ’ ἐν Πειραεῖ ‐ περί τε ἀγορὰν ἑκάτεροι τούτων ὅσα τ’ ἐν τοῖσ ἄστεσι διοικεῖν ἔδει ‐ τριάκοντα δὲ πάντων ἄρχοντεσ κατέστησαν αὐτοκράτορεσ. τούτων δή τινεσ οἰκεῖοί τε ὄντεσ καὶ γνώριμοι ἐτύγχανον ἐμοί, καὶ δὴ καὶ παρεκάλουν εὐθὺσ ὡσ ἐπὶ προσήκοντα πράγματά με.

καὶ ἐγὼ θαυμαστὸν οὐδὲν ἔπαθον ὑπὸ νεότητοσ· ᾠήθην γὰρ αὐτοὺσ ἔκ τινοσ ἀδίκου βίου ἐπὶ δίκαιον τρόπον ἄγοντασ διοικήσειν δὴ τὴν πόλιν, ὥστε αὐτοῖσ σφόδρα προσεῖχον τὸν νοῦν, τί πράξοιεν. ἄνδρα ἐμοὶ πρεσβύτερον Σωκράτη, ὃν ἐγὼ σχεδὸν οὐκ ἂν αἰσχυνοίμην εἰπὼν δικαιότατον εἶναι τῶν τότε, ἐπί τινα τῶν πολιτῶν μεθ’ ἑτέρων ἔπεμπον, βίᾳ ἄξοντα ὡσ ἀποθανούμενον, ἵνα δὴ μετέχοι τῶν πραγμάτων αὐτοῖσ, εἴτε βούλοιτο εἴτε μή·

ὁ δ’ οὐκ ἐπείθετο, πᾶν δὲ παρεκινδύνευσεν παθεῖν πρὶν ἀνοσίων αὐτοῖσ ἔργων γενέσθαι κοινωνόσ ‐ ἃ δὴ πάντα καθορῶν καὶ εἴ τιν’ ἄλλα τοιαῦτα οὐ σμικρά, ἐδυσχέρανά τε καὶ ἐμαυτὸν ἐπανήγαγον ἀπὸ τῶν τότε κακῶν.

χρόνῳ δὲ οὐ πολλῷ μετέπεσε τὰ τῶν τριάκοντά τε καὶ πᾶσα ἡ τότε πολιτεία· πάλιν δὲ βραδύτερον μέν, εἷλκεν δέ με ὅμωσ ἡ περὶ τὸ πράττειν τὰ κοινὰ καὶ πολιτικὰ ἐπιθυμία. ἦν οὖν καὶ ἐν ἐκείνοισ ἅτε τεταραγμένοισ πολλὰ γιγνόμενα ἅ τισ ἂν δυσχεράνειεν, καὶ οὐδέν τι θαυμαστὸν ἦν τιμωρίασ ἐχθρῶν γίγνεσθαί τινών τισιν μείζουσ ἐν μεταβολαῖσ· καίτοι πολλῇ γε ἐχρήσαντο οἱ τότε κατελθόντεσ ἐπιεικείᾳ.

κατὰ δέ τινα τύχην αὖ τὸν ἑταῖρον ἡμῶν Σωκράτη τοῦτον δυναστεύοντέσ τινεσ εἰσάγουσιν εἰσ δικαστήριον, ἀνοσιωτάτην αἰτίαν ἐπιβαλόντεσ καὶ πάντων ἥκιστα Σωκράτει προσήκουσαν· ὡσ ἀσεβῆ γὰρ οἱ μὲν εἰσήγαγον, οἱ δὲ κατεψηφίσαντο καὶ ἀπέκτειναν τὸν τότε τῆσ ἀνοσίου ἀγωγῆσ οὐκ ἐθελήσαντα μετασχεῖν περὶ ἕνα τῶν τότε φευγόντων φίλων, ὅτε φεύγοντεσ ἐδυστύχουν αὐτοί.

σκοποῦντι δή μοι ταῦτά τε καὶ τοὺσ ἀνθρώπουσ τοὺσ πράττοντασ τὰ πολιτικά, καὶ τοὺσ νόμουσ γε καὶ ἔθη, ὅσῳ μᾶλλον διεσκόπουν ἡλικίασ τε εἰσ τὸ πρόσθε προύβαινον, τοσούτῳ χαλεπώτερον ἐφαίνετο ὀρθῶσ εἶναί μοι τὰ πολιτικὰ διοικεῖν· τὸ πρῶτον πολλῆσ μεστὸν ὄντα ὁρμῆσ ἐπὶ τὸ πράττειν τὰ κοινά, βλέποντα εἰσ ταῦτα καὶ φερόμενα ὁρῶντα πάντῃ πάντωσ, τελευτῶντα ἰλιγγιᾶν, καὶ τοῦ μὲν σκοπεῖν μὴ ἀποστῆναι μή ποτε ἄμεινον ἂν γίγνοιτο περί τε αὐτὰ ταῦτα καὶ δὴ καὶ περὶ τὴν πᾶσαν πολιτείαν, τοῦ δὲ πράττειν αὖ περιμένειν ἀεὶ καιρούσ, τελευτῶντα δὲ νοῆσαι περὶ πασῶν τῶν νῦν πόλεων ὅτι κακῶσ σύμπασαι πολιτεύονται ‐ τὰ γὰρ τῶν νόμων αὐταῖσ σχεδὸν ἀνιάτωσ ἔχοντά ἐστιν ἄνευ παρασκευῆσ θαυμαστῆσ τινοσ μετὰ τύχησ ‐ λέγειν τε ἠναγκάσθην, ἐπαινῶν τὴν ὀρθὴν φιλοσοφίαν, ὡσ ἐκ ταύτησ ἔστιν τά τε πολιτικὰ δίκαια καὶ τὰ τῶν ἰδιωτῶν πάντα κατιδεῖν·

λήξειν τὰ ἀνθρώπινα γένη, πρὶν ἂν ἢ τὸ τῶν φιλοσοφούντων ὀρθῶσ γε καὶ ἀληθῶσ γένοσ εἰσ ἀρχὰσ ἔλθῃ τὰσ πολιτικὰσ ἢ τὸ τῶν δυναστευόντων ἐν ταῖσ πόλεσιν ἔκ τινοσ μοίρασ θείασ ὄντωσ φιλοσοφήσῃ.

ταύτην δὴ τὴν διάνοιαν ἔχων εἰσ Ἰταλίαν τε καὶ Σικελίαν ἦλθον, ὅτε πρῶτον ἀφικόμην.

ἐλθόντα δέ με ὁ ταύτῃ λεγόμενοσ αὖ βίοσ εὐδαίμων, Ἰταλιωτικῶν τε καὶ Συρακουσίων τραπεζῶν πλήρησ, οὐδαμῇ οὐδαμῶσ ἤρεσεν, δίσ τε τῆσ ἡμέρασ ἐμπιμπλάμενον ζῆν καὶ μηδέποτε κοιμώμενον μόνον νύκτωρ, καὶ ὅσα τούτῳ ἐπιτηδεύματα συνέπεται τῷ βίῳ· ἐκ γὰρ τούτων τῶν ἐθῶν οὔτ’ ἂν φρόνιμοσ οὐδείσ ποτε γενέσθαι τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανὸν ἀνθρώπων ἐκ νέου ἐπιτηδεύων δύναιτο ‐ οὐχ οὕτωσ θαυμαστῇ φύσει κραθήσεται ‐ σώφρων δὲ οὐδ’ ἂν μελλήσαι ποτὲ γενέσθαι, καὶ δὴ καὶ περὶ τῆσ ἄλλησ ἀρετῆσ ὁ αὐτὸσ λόγοσ ἂν εἰή, πόλισ τε οὐδεμία ἂν ἠρεμήσαι κατὰ νόμουσ οὐδ’ οὑστινασοῦν ἀνδρῶν οἰομένων ἀναλίσκειν μὲν δεῖν πάντα εἰσ ὑπερβολάσ, ἀργῶν δὲ εἰσ ἅπαντα ἡγουμένων αὖ δεῖν γίγνεσθαι πλὴν ἐσ εὐωχίασ καὶ πότουσ καὶ ἀφροδισίων σπουδὰσ διαπονουμένασ·

ἀναγκαῖον δὲ εἶναι ταύτασ τὰσ πόλεισ τυραννίδασ τε καὶ ὀλιγαρχίασ καὶ δημοκρατίασ μεταβαλλούσασ μηδέποτε λήγειν, δικαίου δὲ καὶ ἰσονόμου πολιτείασ τοὺσ ἐν αὐταῖσ δυναστεύοντασ μηδ’ ὄνομα ἀκούοντασ ἀνέχεσθαι.

ταῦτα δὴ πρὸσ τοῖσ πρόσθε διανοούμενοσ, εἰσ Συρακούσασ διεπορεύθην, ἴσωσ μὲν κατὰ τύχην, ἐοίκεν μὴν τότε μηχανωμένῳ τινὶ τῶν κρειττόνων ἀρχὴν βαλέσθαι τῶν νῦν γεγονότων πραγμάτων περὶ Δίωνα καὶ τῶν περὶ Συρακούσασ· δέοσ δὲ μὴ καὶ πλειόνων ἔτι, ἐὰν μὴ νῦν ὑμεῖσ ἐμοὶ πείθησθε τὸ δεύτερον συμβουλεύοντι.

πῶσ οὖν δὴ λέγω πάντων ἀρχὴν γεγονέναι τὴν τότε εἰσ Σικελίαν ἐμὴν ἄφιξιν; ἐγὼ συγγενόμενοσ Δίωνι τότε νέῳ κινδυνεύω, τὰ δοκοῦντα ἐμοὶ βέλτιστα ἀνθρώποισ εἶναι μηνύων διὰ λόγων καὶ πράττειν αὐτὰ συμβουλεύων, ἀγνοεῖν ὅτι τυραννίδοσ τινὰ τρόπον κατάλυσιν ἐσομένην μηχανώμενοσ ἐλάνθανον ἐμαυτόν.

δίων μὲν γὰρ δή, μάλ’ εὐμαθὴσ ὢν πρόσ τε τἆλλα καὶ πρὸσ τοὺσ τότε ὑπ’ ἐμοῦ λόγουσ γενομένουσ, οὕτωσ ὀξέωσ ὑπήκουσεν καὶ σφόδρα, ὡσ οὐδεὶσ πώποτε ὧν ἐγὼ προσέτυχον νέων, καὶ τὸν ἐπίλοιπον βίον ζῆν ἠθέλησεν διαφερόντωσ τῶν πολλῶν Ἰταλιωτῶν τε καὶ Σικελιωτῶν, ἀρετὴν περὶ πλείονοσ ἡδονῆσ τῆσ τε ἄλλησ τρυφῆσ ἠγαπηκώσ· ὅθεν ἐπαχθέστερον τοῖσ περὶ τὰ τυραννικὰ νόμιμα ζῶσιν ἐβίω μέχρι τοῦ θανάτου τοῦ περὶ Διονύσιον γενομένου.

μετὰ δὲ τοῦτο διενοήθη μὴ μόνον ἐν αὑτῷ ποτ’ ἂν γενέσθαι ταύτην τὴν διάνοιαν, ἣν αὐτὸσ ὑπὸ τῶν ὀρθῶν λόγων ἔσχεν, ἐγγιγνομένην δὲ αὐτὴν καὶ ἐν ἄλλοισ ὁρῶν κατενόει, πολλοῖσ μὲν οὔ, γιγνομένην δ’ οὖν ἔν τισιν, ὧν καὶ Διονύσιον ἡγήσατο ἕνα γενέσθαι τάχ’ ἂν συλλαμβανόντων θεῶν, γενομένου δ’ αὖ τοῦ τοιούτου τόν τε αὐτοῦ βίον καὶ τὸν τῶν ἄλλων Συρακουσίων ἀμήχανον ἂν μακαριότητι συμβῆναι γενόμενον. πρὸσ δὴ τούτοισ ᾠήθη δεῖν ἐκ παντὸσ τρόπου εἰσ Συρακούσασ ὅτι τάχιστα ἐλθεῖν ἐμὲ κοινωνὸν τούτων, μεμνημένοσ τήν τε αὑτοῦ καὶ ἐμὴν συνουσίαν ὡσ εὐπετῶσ ἐξηργάσατο εἰσ ἐπιθυμίαν ἐλθεῖν αὐτὸν τοῦ καλλίστου τε καὶ ἀρίστου βίου·

ὃ δὴ καὶ νῦν εἰ διαπράξαιτο ἐν Διονυσίῳ ὡσ ἐπεχείρησε, μεγάλασ ἐλπίδασ εἶχεν ἄνευ σφαγῶν καὶ θανάτων καὶ τῶν νῦν γεγονότων κακῶν βίον ἂν εὐδαίμονα καὶ ἀληθινὸν ἐν πάσῃ τῇ χώρᾳ κατασκευάσαι.

ταῦτα δίων ὀρθῶσ διανοηθεὶσ ἔπεισε μεταπέμπεσθαι Διονύσιον ἐμέ, καὶ αὐτὸσ ἐδεῖτο πέμπων ἥκειν ὅτι τάχιστα ἐκ παντὸσ τρόπου, πρίν τινασ ἄλλουσ ἐντυχόντασ Διονυσίῳ ἐπ’ ἄλλον βίον αὐτὸν τοῦ βελτίστου παρατρέψαι. λέγων δὲ τάδε ἐδεῖτο, εἰ καὶ μακρότερα εἰπεῖν.

τίνασ γὰρ καιρούσ, ἔφη, μείζουσ περιμενοῦμεν τῶν νῦν παραγεγονότων θείᾳ τινὶ τύχῃ; καὶ τὴν αὑτοῦ δύναμιν ἐν αὐτῇ, καὶ τὴν νεότητα καὶ τὴν ἐπιθυμίαν τὴν Διονυσίου, φιλοσοφίασ τε καὶ παιδείασ ὡσ ἔχοι σφόδρα λέγων, τούσ τε αὑτοῦ ἀδελφιδοῦσ καὶ τοὺσ οἰκείουσ ὡσ εὐπαράκλητοι εἰε͂ν πρὸσ τὸν ὑπ’ ἐμοῦ λεγόμενον ἀεὶ λόγον καὶ βίον, ἱκανώτατοί τε Διονύσιον συμπαρακαλεῖν, ὥστε εἴπερ ποτὲ καὶ νῦν ἐλπὶσ πᾶσα ἀποτελεσθήσεται τοῦ τοὺσ αὐτοὺσ φιλοσόφουσ τε καὶ πόλεων ἄρχοντασ μεγάλων συμβῆναι γενομένουσ.

τὰ μὲν δὴ παρακελεύματα ἦν ταῦτά τε καὶ τοιαῦτα ἕτερα πάμπολλα, τὴν δ’ ἐμὴν δόξαν τὸ μὲν περὶ τῶν νέων, ὅπῃ ποτὲ γενήσοιτο, εἶχεν φόβοσ ‐ αἱ γὰρ ἐπιθυμίαι τῶν τοιούτων ταχεῖαι καὶ πολλάκισ ἑαυταῖσ ἐναντίαι φερόμεναι ‐ τὸ δὲ Δίωνοσ ἦθοσ ἠπιστάμην τῆσ ψυχῆσ πέρι φύσει τε ἐμβριθὲσ ὂν ἡλικίασ τε ἤδη μετρίωσ ἔχον.

ὅθεν μοι σκοπουμένῳ καὶ διστάζοντι πότερον εἰή πορευτέον καὶ ὑπακουστέον ἢ πῶσ, ὅμωσ ἔρρεψε δεῖν, εἴ ποτέ τισ τὰ διανοηθέντα περὶ νόμων τε καὶ πολιτείασ ἀποτελεῖν ἐγχειρήσοι, καὶ νῦν πειρατέον εἶναι· πείσασ γὰρ ἕνα μόνον ἱκανῶσ πάντα ἐξειργασμένοσ ἐσοίμην ἀγαθά.

ταύτῃ μὲν δὴ τῇ διανοίᾳ τε καὶ τόλμῃ ἀπῆρα οἴκοθεν, οὐχ ᾗ τινεσ ἐδόξαζον, ἀλλ’ αἰσχυνόμενοσ μὲν ἐμαυτὸν τὸ μέγιστον, μὴ δόξαιμί ποτε ἐμαυτῷ παντάπασι λόγοσ μόνον ἀτεχνῶσ εἶναι τίσ, ἔργου δὲ οὐδενὸσ ἄν ποτε ἑκὼν ἀνθάψασθαι, κινδυνεύσειν δὲ προδοῦναι πρῶτον μὲν τὴν Δίωνοσ ξενίαν τε καὶ ἑταιρίαν ἐν κινδύνοισ ὄντωσ γεγονότοσ οὐ σμικροῖσ. εἴτ’ οὖν πάθοι τι, εἴτ’ ἐκπεσὼν ὑπὸ Διονυσίου καὶ τῶν ἄλλων ἐχθρῶν ἔλθοι παρ’ ἡμᾶσ φεύγων καὶ ἀνέροιτο εἰπών· "ὦ Πλάτων, ἥκω σοι φυγὰσ οὐχ ὁπλιτῶν δεόμενοσ οὐδὲ ἱππέων ἐνδεὴσ γενόμενοσ τοῦ ἀμύνασθαι τοὺσ ἐχθρούσ, ἀλλὰ λόγων καὶ πειθοῦσ, ᾗ σὲ μάλιστα ἠπιστάμην ἐγὼ δυνάμενον ἀνθρώπουσ νέουσ ἐπὶ τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ δίκαια προτρέποντα εἰσ φιλίαν τε καὶ ἑταιρίαν ἀλλήλοισ καθιστάναι ἑκάστοτε·

ὧν ἐνδείᾳ κατὰ τὸ σὸν μέροσ νῦν ἐγὼ καταλιπὼν Συρακούσασ ἐνθάδε πάρειμι.

καὶ τὸ μὲν ἐμὸν ἔλαττον ὄνειδόσ σοι φέρει· φιλοσοφία δέ, ἣν ἐγκωμιάζεισ ἀεὶ καὶ ἀτίμωσ φῂσ ὑπὸ τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων φέρεσθαι, πῶσ οὐ προδέδοται τὰ νῦν μετ’ ἐμοῦ μέροσ ὅσον ἐπὶ σοὶ γέγονεν; καὶ Μεγαροῖ μὲν εἰ κατοικοῦντεσ ἐτυγχάνομεν, ἦλθεσ δήπου ἄν μοι βοηθὸσ ἐφ’ ἅ σε παρεκάλουν, ἢ πάντων ἂν φαυλότατον ἡγοῦ σαυτόν·

νῦν δ’ ἄρα τὸ μῆκοσ τῆσ πορείασ καὶ τὸ μέγεθοσ δὴ τοῦ πλοῦ καὶ τοῦ πόνου ἐπαιτιώμενοσ οἰεί δόξαν κακίασ ἀποφευξεῖσθαί ποτε; πολλοῦ καὶ δεήσει. " λεχθέντων δὲ τούτων τίσ ἂν ἦν μοι πρὸσ ταῦτα εὐσχήμων ἀπόκρισισ; οὐκ ἔστιν. ἀλλ’ ἦλθον μὲν κατὰ λόγον ἐν δίκῃ τε ὡσ οἱο͂́ν τε ἀνθρώπῳ μάλιστα, διά τε τὰ τοιαῦτα καταλιπὼν τὰσ ἐμαυτοῦ διατριβάσ, οὔσασ οὐκ ἀσχήμονασ, ὑπὸ τυραννίδα δοκοῦσαν οὐ πρέπειν τοῖσ ἐμοῖσ λόγοισ οὐδὲ ἐμοί· ἐλθών τε ἐμαυτὸν ἠλευθέρωσα Διὸσ ξενίου καὶ τῆσ φιλοσόφου ἀνέγκλητον μοίρασ παρέσχον, ἐπονειδίστου γενομένησ ἄν, εἴ τι καταμαλθακισθεὶσ καὶ ἀποδειλιῶν αἰσχύνησ μετέσχον κακῆσ.

ἐλθὼν δέ ‐ οὐ γὰρ δεῖ μηκύνειν ‐ ηὑρ͂ον στάσεωσ τὰ περὶ Διονύσιον μεστὰ σύμπαντα καὶ διαβολῶν πρὸσ τὴν τυραννίδα Δίωνοσ πέρι· ἤμυνον μὲν οὖν καθ’ ὅσον ἠδυνάμην, σμικρὰ δ’ οἱο͂́σ τ’ ἦ, μηνὶ δὲ σχεδὸν ἴσωσ τετάρτῳ Δίωνα Διονύσιοσ αἰτιώμενοσ ἐπιβουλεύειν τῇ τυραννίδι, σμικρὸν εἰσ πλοῖον ἐμβιβάσασ, ἐξέβαλεν ἀτίμωσ.

οἱ δὴ Δίωνοσ τὸ μετὰ τοῦτο πάντεσ φίλοι ἐφοβούμεθα μή τινα ἐπαιτιώμενοσ τιμωροῖτο ὡσ συναίτιον τῆσ Δίωνοσ ἐπιβουλῆσ· περὶ δ’ ἐμοῦ καὶ διῆλθε λόγοσ τισ ἐν Συρακούσαισ, ὡσ τεθνεὼσ εἰήν ὑπὸ Διονυσίου τούτων ὡσ πάντων τῶν τότε γεγονότων αἴτιοσ. ὁ δὲ αἰσθανόμενοσ πάντασ ἡμᾶσ οὕτω διατεθέντασ, φοβούμενοσ μὴ μεῖζον ἐκ τῶν φόβων γένοιτό τι, φιλοφρόνωσ πάντασ ἀνελάμβανεν, καὶ δὴ καὶ τὸν ἐμὲ παρεμυθεῖτό τε καὶ θαρρεῖν διεκελεύετο καὶ ἐδεῖτο πάντωσ μένειν·

ἐγίγνετο γάρ οἱ τὸ μὲν ἐμὲ φυγεῖν ἀπ’ αὐτοῦ καλὸν οὐδέν, τὸ δὲ μένειν ‐ διὸ δὴ καὶ σφόδρα προσεποιεῖτο δεῖσθαι. εἰσίν ‐ ὃ δὴ μηχανώμενοσ διεκώλυέν μου τὸν ἔκπλουν, εἰσ ἀκρόπολιν ἀγαγὼν καὶ κατοικίσασ ὅθεν οὐδ’ ἂν εἷσ ἔτι με ναύκληροσ μὴ ὅτι κωλύοντοσ ἐξήγαγε Διονυσίου, ἀλλ’ οὐδ’ εἰ μὴ πέμπων αὐτὸσ τὸν κελεύοντα ἐξαγαγεῖν ἐπέστελλεν, οὔτ’ ἂν ἔμποροσ οὔτε τῶν ἐν ταῖσ τῆσ χώρασ ἐξόδοισ ἀρχόντων οὐδ’ ἂν εἷσ περιεῖδέν με μόνον ἐκπορευόμενον, ὃσ οὐκ ἂν συλλαβὼν εὐθέωσ παρὰ Διονύσιον πάλιν ἀπήγαγεν, ἄλλωσ τε καὶ διηγγελμένον ἤδη ποτὲ τοὐναντίον ἢ τὸ πρότερον πάλιν, ὡσ Πλάτωνα Διονύσιοσ θαυμαστῶσ ὡσ ἀσπάζεται.

τὸ δ’ εἶχεν δὴ πῶσ;

τὸ γὰρ ἀληθὲσ δεῖ φράζειν. ἠσπάζετο μὲν ἀεὶ προϊόντοσ τοῦ χρόνου μᾶλλον κατὰ τὴν τοῦ τρόπου τε καὶ ἤθουσ συνουσίαν, ἑαυτὸν δὲ ἐπαινεῖν μᾶλλον ἢ Δίωνα ἐβούλετό με καὶ φίλον ἡγεῖσθαι διαφερόντωσ μᾶλλον ἢ ’κεῖνον, καὶ θαυμαστῶσ ἐφιλονίκει πρὸσ τὸ τοιοῦτον· ᾗ δ’ ἂν οὕτωσ ἐγένετο, εἴπερ ἐγίγνετο, κάλλιστα, ὤκνει ὡσ δὴ μανθάνων καὶ ἀκούων τῶν περὶ φιλοσοφίαν λόγων οἰκειοῦσθαι καὶ ἐμοὶ συγγίγνεσθαι, φοβούμενοσ τοὺσ τῶν διαβαλλόντων λόγουσ, μή πῃ παραποδισθείη καὶ δίων δὴ πάντα εἰή διαπεπραγμένοσ. ἐγὼ δὲ πάντα ὑπέμενον, τὴν πρώτην διάνοιαν φυλάττων ᾗπερ ἀφικόμην, εἴ πωσ εἰσ ἐπιθυμίαν ἔλθοι τῆσ φιλοσόφου ζωῆσ·

ὁ δ’ ἐνίκησεν ἀντιτείνων. καὶ ὁ πρῶτοσ δὴ χρόνοσ τῆσ εἰσ Σικελίαν ἐμῆσ ἐπιδημίασ τε καὶ διατριβῆσ διὰ πάντα ταῦτα συνέβη γενόμενοσ.

μετὰ δὲ τοῦτο ἀπεδήμησά τε καὶ πάλιν ἀφικόμην πάσῃ σπουδῇ μεταπεμπομένου Διονυσίου·

ὧν δὲ ἕνεκα καὶ ὅσα ἔπραξα, ὡσ εἰκότα τε καὶ δίκαια, ὑμῖν πρῶτον μὲν συμβουλεύσασ ἃ χρὴ ποιεῖν ἐκ τῶν νῦν γεγονότων, ὕστερον τὰ περὶ ταῦτα διέξειμι, τῶν ἐπανερωτώντων ἕνεκα τί δὴ βουλόμενοσ ἦλθον τὸ δεύτερον, ἵνα μὴ τὰ πάρεργα ὡσ ἔργα μοι συμβαίνῃ λεγόμενα. τὸν συμβουλεύοντα ἀνδρὶ κάμνοντι καὶ δίαιταν διαιτωμένῳ μοχθηρὰν πρὸσ ὑγίειαν ἄλλο τι χρὴ πρῶτον μὲν μεταβάλλειν τὸν βίον, καὶ ἐθέλοντι μὲν πείθεσθαι καὶ τἆλλα ἤδη παραινεῖν·

μὴ ἐθέλοντι δέ, φεύγοντα ἀπὸ τῆσ τοῦ τοιούτου συμβουλῆσ ἄνδρα τε ἡγοίμην ἂν καὶ ἰατρικόν, τὸν δὲ ὑπομένοντα τοὐναντίον ἄνανδρόν τε καὶ ἄτεχνον.

ταὐτὸν δὴ καὶ πόλει, εἴτε αὐτῆσ εἷσ εἰή κύριοσ εἴτε καὶ πλείουσ, εἰ μὲν κατὰ τρόπον ὀρθῇ πορευομένησ ὁδῷ τῆσ πολιτείασ συμβουλεύοιτό τι τῶν προσφόρων, νοῦν ἔχοντοσ τὸ τοῖσ τοιούτοισ συμβουλεύειν· τοῖσ δ’ ἔξω τὸ παράπαν βαίνουσι τῆσ ὀρθῆσ πολιτείασ καὶ μηδαμῇ ἐθέλουσιν αὐτῆσ εἰσ ἴχνοσ ἰέναι, προαγορεύουσιν δὲ τῷ συμβούλῳ τὴν μὲν πολιτείαν ἐᾶν καὶ μὴ κινεῖν, ὡσ ἀποθανουμένῳ ἐὰν κινῇ, ταῖσ δὲ βουλήσεσιν καὶ ἐπιθυμίαισ αὐτῶν ὑπηρετοῦντασ συμβουλεύειν κελεύοιεν, τίνα τρόπον γίγνοιτ’ ἂν ῥᾷστά τε καὶ τάχιστα εἰσ τὸν ἀεὶ χρόνον, τὸν μὲν ὑπομένοντα συμβουλὰσ τοιαύτασ ἡγοίμην ἂν ἄνανδρον, τὸν δ’ οὐχ ὑπομένοντα ἄνδρα.

ταύτην δὴ τὴν διάνοιαν ἐγὼ κεκτημένοσ, ὅταν τίσ μοι συμβουλεύηται περί τινοσ τῶν μεγίστων περὶ τὸν αὑτοῦ βίον, οἱο͂ν περὶ χρημάτων κτήσεωσ ἢ περὶ σώματοσ ἢ ψυχῆσ ἐπιμελείασ, ἂν μέν μοι τὸ καθ’ ἡμέραν ἔν τινι τρόπῳ δοκῇ ζῆν ἢ συμβουλεύσαντοσ ἂν ἐθέλειν πείθεσθαι περὶ ὧν ἀνακοινοῦται, προθύμωσ συμβουλεύω καὶ οὐκ ἀφοσιωσάμενοσ μόνον ἐπαυσάμην.

ἐὰν δὲ μὴ συμβουλεύηταί μοι τὸ παράπαν ἢ συμβουλεύοντι δῆλοσ ᾖ μηδαμῇ πεισόμενοσ, αὐτόκλητοσ ἐπὶ τὸν τοιοῦτον οὐκ ἔρχομαι συμβουλεύσων, βιασόμενοσ δὲ οὐδ’ ἂν ὑὸσ ᾖ μου.

δούλῳ δὲ συμβουλεύσαιμ’ ἂν καὶ μὴ ἐθέλοντά γε προσβιαζοίμην· πατέρα δὲ ἢ μητέρα οὐχ ὅσιον ἡγοῦμαι προσβιάζεσθαι μὴ νόσῳ παραφροσύνησ ἐχομένουσ, ἐὰν δέ τινα καθεστῶτα ζῶσι βίον, ἑαυτοῖσ ἀρέσκοντα, ἐμοὶ δὲ μή, μήτε ἀπεχθάνεσθαι μάτην νουθετοῦντα μήτε δὴ κολακεύοντά γε ὑπηρετεῖν αὐτοῖσ, πληρώσεισ ἐπιθυμιῶν ἐκπορίζοντα ἃσ αὐτὸσ ἀσπαζόμενοσ οὐκ ἂν ἐθέλοιμι ζῆν.

ταὐτὸν δὴ καὶ περὶ πόλεωσ αὑτοῦ διανοούμενον χρὴ ζῆν τὸν ἔμφρονα· καλῶσ αὐτῷ φαίνοιτο πολιτεύεσθαι, εἰ μέλλοι μήτε ματαίωσ ἐρεῖν μήτε ἀποθανεῖσθαι λέγων, βίαν δὲ πατρίδι πολιτείασ μεταβολῆσ μὴ προσφέρειν, ὅταν ἄνευ φυγῆσ καὶ σφαγῆσ ἀνδρῶν μὴ δυνατὸν ᾖ γίγνεσθαι τὴν ἀρίστην, ἡσυχίαν δὲ ἄγοντα εὔχεσθαι τὰ ἀγαθὰ αὑτῷ τε καὶ τῇ πόλει.

ἔσεσθαι μέλλοι καὶ πιστοὺσ φίλουσ τε καὶ ἑταίρουσ κτήσεσθαι, ὅπωσ μὴ πάθοι ἅπερ ὁ πατὴρ αὐτοῦ, ὃσ παραλαβὼν Σικελίασ πολλὰσ καὶ μεγάλασ πόλεισ ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἐκπεπορθημένασ, οὐχ οἱο͂́σ τ’ ἦν κατοικίσασ πολιτείασ ἐν ἑκάσταισ καταστήσασθαι πιστὰσ ἑταίρων ἀνδρῶν, οὔτε ἄλλων δή ποθεν ὀθνείων οὔτε ἀδελφῶν, οὓσ ἔθρεψέν τε αὐτὸσ νεωτέρουσ ὄντασ, ἔκ τε ἰδιωτῶν ἄρχοντασ καὶ ἐκ πενήτων πλουσίουσ ἐπεποιήκει διαφερόντωσ.

τούτων κοινωνὸν τῆσ ἀρχῆσ οὐδένα οἱο͂́σ τ’ ἦν πειθοῖ καὶ διδαχῇ καὶ εὐεργεσίαισ καὶ συγγενείαισ ἀπεργασάμενοσ ποιήσασθαι, Δαρείου δὲ ἑπταπλασίῳ φαυλότεροσ ἐγένετο, ὃσ οὐκ ἀδελφοῖσ πιστεύσασ οὐδ’ ὑφ’ αὑτοῦ τραφεῖσιν, κοινωνοῖσ δὲ μόνον τῆσ τοῦ Μήδου τε καὶ εὐνούχου χειρώσεωσ, διένειμέ τε μέρη μείζω ἕκαστα Σικελίασ πάσησ ἑπτά, καὶ πιστοῖσ ἐχρήσατο τοῖσ κοινωνοῖσ καὶ οὐκ ἐπιτιθεμένοισ οὔτε αὐτῷ οὔτε ἀλλήλοισ, ἔδειξέν τε παράδειγμα οἱο͂ν χρὴ τὸν νομοθέτην καὶ βασιλέα τὸν ἀγαθὸν γίγνεσθαι·

νόμουσ γὰρ κατασκευάσασ ἔτι καὶ νῦν διασέσωκεν τὴν Περσῶν ἀρχήν.

ἔτι δὲ Ἀθηναῖοι πρὸσ τούτοισ, οὐκ αὐτοὶ κατοικίσαντεσ, πολλὰσ τῶν Ἑλλήνων πόλεισ ὑπὸ βαρβάρων ἐμβεβλημένασ ἀλλ’ οἰκουμένασ παραλαβόντεσ, ὅμωσ ἑβδομήκοντα ἔτη διεφύλαξαν τὴν ἀρχὴν ἄνδρασ φίλουσ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἑκάσταισ κεκτημένοι. Διονύσιοσ δὲ εἰσ μίαν πόλιν ἁθροίσασ πᾶσαν Σικελίαν, ὑπὸ σοφίασ πιστεύων οὐδενί, μόγισ ἐσώθη·

πένησ γὰρ ἦν ἀνδρῶν φίλων καὶ πιστῶν, οὗ μεῖζον σημεῖον εἰσ ἀρετὴν καὶ κακίαν οὐκ ἔστιν οὐδέν, τοῦ ἔρημον ἢ μὴ τοιούτων ἀνδρῶν εἶναι. αὐτῷ συνεβεβήκει οὕτωσ, ἀνομιλήτῳ μὲν παιδείασ, ἀνομιλήτῳ δὲ συνουσιῶν τῶν προσηκουσῶν γεγονέναι, πρῶτον .

. . ἔπειτα ταύτῃ ὁρμήσαντα φίλουσ ἄλλουσ αὑτῷ τῶν οἰκείων ἅμα καὶ ἡλικιωτῶν καὶ συμφώνουσ πρὸσ ἀρετὴν κτήσασθαι, μάλιστα δ’ αὐτὸν αὑτῷ, τούτου γὰρ αὐτὸν θαυμαστῶσ ἐνδεᾶ γεγονέναι, λέγοντεσ οὐκ ἐναργῶσ οὕτωσ ‐ οὐ γὰρ ἦν ἀσφαλέσ ‐ αἰνιττόμενοι δὲ καὶ διαμαχόμενοι τοῖσ λόγοισ ὡσ οὕτω μὲν πᾶσ ἀνὴρ αὑτόν τε καὶ ἐκείνουσ ὧν ἂν ἡγεμὼν γίγνηται σώσει, μὴ ταύτῃ δὲ τραπόμενοσ τἀναντία πάντα ἀποτελεῖ· πορευθεὶσ δὲ ὡσ λέγομεν, καὶ ἑαυτὸν ἔμφρονά τε καὶ σώφρονα ἀπεργασάμενοσ, εἰ τὰσ ἐξηρημωμένασ Σικελίασ πόλεισ κατοικίσειεν νόμοισ τε συνδήσειεν καὶ πολιτείαισ, ὥστε αὑτῷ τε οἰκείασ καὶ ἀλλήλαισ εἶναι πρὸσ τὰσ τῶν βαρβάρων βοηθείασ, οὐ διπλασίαν τὴν πατρῴαν ἀρχὴν μόνον ποιήσοι, πολλαπλασίαν δὲ ὄντωσ·

ἕτοιμον γὰρ εἶναι τούτων γενομένων πολὺ μᾶλλον δουλώσασθαι Καρχηδονίουσ τῆσ ἐπὶ Γέλωνοσ αὐτοῖσ γενομένησ δουλείασ, ἀλλ’ οὐχ ὥσπερ νῦν τοὐναντίον ὁ πατὴρ αὐτοῦ φόρον ἐτάξατο φέρειν τοῖσ βαρβάροισ.

ταῦτα ἦν τὰ λεγόμενα καὶ παρακελευόμενα ὑφ’ ἡμῶν τῶν ἐπιβουλευόντων Διονυσίῳ, ὡσ πολλαχόθεν ἐχώρουν οἱ τοιοῦτοι λόγοι, οἳ δὴ καὶ κρατήσαντεσ παρὰ Διονυσίῳ ἐξέβαλον μὲν Δίωνα, ἡμᾶσ δ’ εἰσ φόβον κατέβαλον· ἵνα δ’ ἐκπεράνωμεν οὐκ ὀλίγα πράγματα τὰ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ, ἐλθὼν ἐκ Πελοποννήσου καὶ Ἀθηνῶν δίων ἔργῳ τὸν Διονύσιον ἐνουθέτησεν.

ἐπειδὴ δ’ οὖν ἠλευθέρωσέν τε καὶ ἀπέδωκεν αὐτοῖσ δὶσ τὴν πόλιν, ταὐτὸν πρὸσ Δίωνα Συρακόσιοι τότε ἔπαθον ὅπερ καὶ Διονύσιοσ, ὅτε αὐτὸν ἐπεχείρει παιδεύσασ καὶ θρέψασ βασιλέα τῆσ ἀρχῆσ ἄξιον, οὕτω κοινωνεῖν αὐτῷ τοῦ βίου παντόσ, ὁ δὲ τοῖσ διαβάλλουσιν καὶ λέγουσιν ὡσ ἐπιβουλεύων τῇ τυραννίδι δίων πράττοι πάντα ὅσα ἔπραττεν ἐν τῷ τότε χρόνῳ, ἵνα ὁ μὲν παιδείᾳ δὴ τὸν νοῦν κηληθεὶσ ἀμελοῖ τῆσ ἀρχῆσ ἐπιτρέψασ ἐκείνῳ, ὁ δὲ σφετερίσαιτο καὶ Διονύσιον ἐκβάλοι ἐκ τῆσ ἀρχῆσ δόλῳ. ταῦτα τότε ἐνίκησεν καὶ τὸ δεύτερον ἐν Συρακοσίοισ λεγόμενα, καὶ μάλα ἀτόπῳ τε καὶ αἰσχρᾷ νίκῃ τοῖσ τῆσ νίκησ αἰτίοισ. οἱο͂ν γὰρ γέγονεν, ἀκοῦσαι χρὴ τοὺσ ἐμὲ παρακαλοῦντασ πρὸσ τὰ νῦν πράγματα.

ἦλθον Ἀθηναῖοσ ἀνὴρ ἐγώ, ἑταῖροσ Δίωνοσ, σύμμαχοσ αὐτῷ, πρὸσ τὸν τύραννον, ὅπωσ ἀντὶ πολέμου φιλίαν ποιήσαιμι·

διαμαχόμενοσ δὲ τοῖσ διαβάλλουσιν ἡττήθην. πείθοντοσ δὲ Διονυσίου τιμαῖσ καὶ χρήμασιν γενέσθαι μετ’ αὐτοῦ ἐμὲ μάρτυρά τε καὶ φίλον πρὸσ τὴν εὐπρέπειαν τῆσ ἐκβολῆσ τῆσ Δίωνοσ αὐτῷ γίγνεσθαι, τούτων δὴ τὸ πᾶν διήμαρτεν. ὕστερον δὲ δὴ κατιὼν οἴκαδε δίων ἀδελφὼ δύο προσλαμβάνει Ἀθήνηθεν, οὐκ ἐκ φιλοσοφίασ γεγονότε φίλω, ἀλλ’ ἐκ τῆσ περιτρεχούσησ ἑταιρίασ ταύτησ τῆσ τῶν πλείστων φίλων, ἣν ἐκ τοῦ ξενίζειν τε καὶ μυεῖν καὶ ἐποπτεύειν πραγματεύονται, καὶ δὴ καὶ τούτω τὼ συγκαταγαγόντε αὐτὸν φίλω ἐκ τούτων τε καὶ ἐκ τῆσ πρὸσ τὴν κάθοδον ὑπηρεσίασ ἐγενέσθην ἑταίρω· ἐλθόντεσ δὲ εἰσ Σικελίαν, ἐπειδὴ Δίωνα ᾔσθοντο διαβεβλημένον εἰσ τοὺσ ἐλευθερωθέντασ ὑπ’ αὐτοῦ Σικελιώτασ ὡσ ἐπιβουλεύοντα γενέσθαι τύραννον, οὐ μόνον τὸν ἑταῖρον καὶ ξένον προύδοσαν, ἀλλ’ οἱο͂ν τοῦ φόνου αὐτόχειρεσ ἐγένοντο, ὅπλα ἔχοντεσ ἐν ταῖσ χερσὶν αὐτοὶ τοῖσ φονεῦσι παρεστῶτεσ ἐπίκουροι.

καὶ τὸ μὲν αἰσχρὸν καὶ ἀνόσιον οὔτε παρίεμαι ἔγωγε οὔτε τι λέγω ‐ πολλοῖσ γὰρ καὶ ἄλλοισ ὑμνεῖν ταῦτα ἐπιμελὲσ καὶ εἰσ τὸν ἔπειτα μελήσει χρόνον ‐ τὸ δὲ Ἀθηναίων πέρι λεγόμενον, ὡσ αἰσχύνην οὗτοι περιῆψαν τῇ πόλει, ἐξαιροῦμαι·

φημὶ γὰρ κἀκεῖνον Ἀθηναῖον εἶναι ὃσ οὐ προύδωκεν τὸν αὐτὸν τοῦτον, ἐξὸν χρήματα καὶ ἄλλασ τιμὰσ πολλὰσ λαμβάνειν.

οὐ γὰρ διὰ βαναύσου φιλότητοσ ἐγεγόνει φίλοσ, διὰ δὲ ἐλευθέρασ παιδείασ κοινωνίαν, ᾗ μόνῃ χρὴ πιστεύειν τὸν νοῦν κεκτημένον μᾶλλον ἢ συγγενείᾳ ψυχῶν καὶ σωμάτων· ὀνείδουσ γεγόνατον τῇ πόλει τὼ Δίωνα ἀποκτείναντε, ὡσ ἐλλογίμω πώποτε ἄνδρε γενομένω.

ταῦτα εἴρηται πάντα τῆσ συμβουλῆσ ἕνεκα τῶν Διωνείων φίλων καὶ συγγενῶν·

συμβουλεύω δὲ δή τι πρὸσ τούτοισ τὴν αὐτὴν συμβουλὴν καὶ λόγον τὸν αὐτὸν λέγων ἤδη τρίτον τρίτοισ ὑμῖν. μὴ δουλοῦσθαι Σικελίαν ὑπ’ ἀνθρώποισ δεσπόταισ, μηδὲ ἄλλην πόλιν, ὅ γ’ ἐμὸσ λόγοσ, ἀλλ’ ὑπὸ νόμοισ· οὔτε γὰρ τοῖσ δουλουμένοισ οὔτε τοῖσ δουλωθεῖσιν ἄμεινον, αὐτοῖσ καὶ παισὶ παίδων τε καὶ ἐκγόνοισ, ἀλλ’ ὀλέθριοσ πάντωσ ἡ πεῖρα, σμικρὰ δὲ καὶ ἀνελεύθερα ψυχῶν ἤθη τὰ τοιαῦτα ἁρπάζειν κέρδη φιλεῖ, οὐδὲν τῶν εἰσ τὸν ἔπειτα καὶ εἰσ τὸν παρόντα καιρὸν ἀγαθῶν καὶ δικαίων εἰδότα θείων τε καὶ ἀνθρωπίνων. ταῦτα πρῶτον μὲν Δίωνα ἐπεχείρησα ἐγὼ πείθειν, δεύτερον δὲ Διονύσιον, τρίτουσ δὲ ὑμᾶσ νῦν.

καὶ ἐμοὶ πείθεσθε Διὸσ τρίτου σωτῆροσ χάριν, εἶτα εἰσ Διονύσιον βλέψαντεσ καὶ Δίωνα, ὧν ὁ μὲν μὴ πειθόμενοσ ζῇ τὰ νῦν οὐ καλῶσ, ὁ δὲ πειθόμενοσ τέθνηκεν καλῶσ· τὸ γὰρ τῶν καλλίστων ἐφιέμενον αὑτῷ τε καὶ πόλει πάσχειν ὅτι ἂν πάσχῃ πᾶν ὀρθὸν καὶ καλόν.

οὔτε γὰρ πέφυκεν ἀθάνατοσ ἡμῶν οὐδείσ, οὔτ’ εἴ τῳ συμβαίη, γένοιτο ἂν εὐδαίμων, ὡσ δοκεῖ τοῖσ πολλοῖσ· κακὸν γὰρ καὶ ἀγαθὸν οὐδὲν λόγου ἄξιόν ἐστιν τοῖσ ἀψύχοισ, ἀλλ’ ἢ μετὰ σώματοσ οὔσῃ ψυχῇ τοῦτο συμβήσεται ἑκάστῃ ἢ κεχωρισμένῃ. πείθεσθαι δὲ ὄντωσ ἀεὶ χρὴ τοῖσ παλαιοῖσ τε καὶ ἱεροῖσ λόγοισ, οἳ δὴ μηνύουσιν ἡμῖν ἀθάνατον ψυχὴν εἶναι δικαστάσ τε ἴσχειν καὶ τίνειν τὰσ μεγίστασ τιμωρίασ, ὅταν τισ ἀπαλλαχθῇ τοῦ σώματοσ· πένησ τε ἀνὴρ τὴν ψυχὴν οὔτε ἀκούει, ἐάν τε ἀκούσῃ, καταγελῶν, ὡσ οἰέται, πανταχόθεν ἀναιδῶσ ἁρπάζει πᾶν ὅτιπερ ἂν οἰήται, καθάπερ θηρίον, φαγεῖν ἢ πιεῖν ἢ περὶ τὴν ἀνδραποδώδη καὶ ἀχάριστον, ἀφροδίσιον λεγομένην οὐκ ὀρθῶσ, ἡδονὴν ποριεῖν αὑτῷ τοὐμπίμπλασθαι, τυφλὸσ ὢν καὶ οὐχ ὁρῶν, οἷσ συνέπεται τῶν ἁρπαγμάτων ἀνοσιουργία, κακὸν ἡλίκον ἀεὶ μετ’ ἀδικήματοσ ἑκάστου, ἣν ἀναγκαῖον τῷ ἀδικήσαντι συνεφέλκειν ἐπί τε γῇ στρεφομένῳ καὶ ὑπὸ γῆσ νοστήσαντι πορείαν ἄτιμόν τε καὶ ἀθλίαν πάντωσ πανταχῇ.

Δίωνα δὴ ἐγὼ λέγων ταῦτά τε καὶ ἄλλα τοιαῦτα ἔπειθον, καὶ τοῖσ ἀποκτείνασιν ἐκεῖνον δικαιότατ’ ἂν ὀργιζοίμην ἐγὼ τρόπον τινὰ ὁμοιότατα καὶ Διονυσίῳ· διὰ πάσησ τῆσ ἀρχῆσ, μεγίστην δύναμιν ἔχων, ἐν ᾗ γενομένη φιλοσοφία τε καὶ δύναμισ ὄντωσ ἐν ταὐτῷ διὰ πάντων ἀνθρώπων Ἑλλήνων τε καὶ βαρβάρων λάμψασ’ ἂν ἱκανῶσ δόξαν παρέστησεν πᾶσιν τὴν ἀληθῆ, ὡσ οὐκ ἄν ποτε γένοιτο εὐδαίμων οὔτε πόλισ οὔτ’ ἀνὴρ οὐδείσ, ὃσ ἂν μὴ μετὰ φρονήσεωσ ὑπὸ δικαιοσύνῃ διαγάγῃ τὸν βίον, ἤτοι ἐν αὑτῷ κεκτημένοσ ἢ ὁσίων ἀνδρῶν ἀρχόντων ἐν ἤθεσιν τραφείσ τε καὶ παιδευθεὶσ ἐνδίκωσ.

ταῦτα μὲν Διονύσιοσ ἔβλαψεν·

τὰ δὲ ἄλλα σμικρὰ ἂν εἰή πρὸσ ταῦτά μοι βλάβη. ὁ δὲ Δίωνα ἀποκτείνασ οὐκ οἶδεν ταὐτὸν ἐξειργασμένοσ τούτῳ. Δίωνα γὰρ ἐγὼ σαφῶσ οἶδα, ὡσ οἱο͂́ν τε περὶ ἀνθρώπων ἄνθρωπον διισχυρίζεσθαι, ὅτι, τὴν ἀρχὴν εἰ κατέσχεν, ὡσ οὐκ ἄν ποτε ἐπ’ ἄλλο γε σχῆμα ἀρχῆσ ἐτράπετο ἢ ἐπὶ τὸ Συρακούσασ μὲν πρῶτον, τὴν πατρίδα τὴν ἑαυτοῦ, ἐπεὶ τὴν δουλείαν αὐτῆσ ἀπήλλαξεν φαιδρύνασ ἐλευθέρασ δ’ ἐν σχήματι κατέστησεν, τὸ μετὰ τοῦτ’ ἂν πάσῃ μηχανῇ ἐκόσμησεν νόμοισ τοῖσ προσήκουσίν τε καὶ ἀρίστοισ τοὺσ πολίτασ, τό τε ἐφεξῆσ τούτοισ προυθυμεῖτ’ ἂν πρᾶξαι, πᾶσαν Σικελίαν κατοικίζειν καὶ ἐλευθέραν ἀπὸ τῶν βαρβάρων ποιεῖν, τοὺσ μὲν ἐκβάλλων, τοὺσ δὲ χειρούμενοσ ῥᾷον Ιἕρωνοσ· τούτων δ’ αὖ γενομένων δι’ ἀνδρὸσ δικαίου τε καὶ ἀνδρείου καὶ σώφρονοσ καὶ φιλοσόφου, τὴν αὐτὴν ἀρετῆσ ἂν πέρι γενέσθαι δόξαν τοῖσ πολλοῖσ, ἥπερ ἄν, εἰ Διονύσιοσ ἐπείσθη, παρὰ πᾶσιν ἂν ὡσ ἔποσ εἰπεῖν ἀνθρώποισ ἀπέσωσεν γενομένη.

νῦν δὲ ἤ πού τισ δαίμων ἤ τισ ἀλιτήριοσ ἐμπεσὼν ἀνομίᾳ καὶ ἀθεότητι καὶ τὸ μέγιστον τόλμαισ ἀμαθίασ, ἐξ ἧσ πάντα κακὰ πᾶσιν ἐρρίζωται καὶ βλαστάνει καὶ εἰσ ὕστερον ἀποτελεῖ καρπὸν τοῖσ γεννήσασιν πικρότατον, αὕτη πάντα τὸ δεύτερον ἀνέτρεψέν τε καὶ ἀπώλεσεν.

νῦν δὲ δὴ εὐφημῶμεν χάριν οἰωνοῦ τὸ τρίτον.

ὅμωσ δὲ μιμεῖσθαι μὲν συμβουλεύω Δίωνα ὑμῖν τοῖσ φίλοισ τήν τε τῆσ πατρίδοσ εὔνοιαν καὶ τὴν τῆσ τροφῆσ σώφρονα δίαιταν, ἐπὶ λῳόνων δὲ ὀρνίθων τὰσ ἐκείνου βουλήσεισ πειρᾶσθαι ἀποτελεῖν ‐ αἳ δὲ ἦσαν, ἀκηκόατε παρ’ ἐμοῦ σαφῶσ ‐ τὸν δὲ μὴ δυνάμενον ὑμῶν Δωριστὶ ζῆν κατὰ τὰ πάτρια, διώκοντα δὲ τόν τε τῶν Δίωνοσ σφαγέων καὶ τὸν Σικελικὸν βίον, μήτε παρακαλεῖν μήτε οἰέσθαι πιστὸν ἄν τι καὶ ὑγιὲσ πρᾶξαί ποτε, τοὺσ δὲ ἄλλουσ παρακαλεῖν ἐπὶ πάσησ Σικελίασ κατοικισμόν τε καὶ ἰσονομίαν ἔκ τε αὐτῆσ Σικελίασ καὶ ἐκ Πελοποννήσου συμπάσησ, φοβεῖσθαι δὲ μηδὲ Ἀθήνασ· εἰσὶ γὰρ καὶ ἐκεῖ πάντων ἀνθρώπων διαφέροντεσ πρὸσ ἀρετήν, ξενοφόνων τε ἀνδρῶν μισοῦντεσ τόλμασ.

στάσεων πολλαὶ καὶ παντοδαπαὶ φυόμεναι ἑκάστησ ἡμέρασ διαφοραί, εἰδέναι μέν που χρὴ πάντα τινὰ ἄνδρα, ᾧ καὶ βραχὺ δόξησ ὀρθῆσ μετέδωκεν θεία τισ τύχη, ὡσ οὐκ ἔστιν παῦλα κακῶν τοῖσ στασιάσασιν, πρὶν ἂν οἱ κρατήσαντεσ μάχαισ καὶ ἐκβολαῖσ ἀνθρώπων καὶ σφαγαῖσ μνησικακοῦντεσ καὶ ἐπὶ τιμωρίασ παύσωνται τρεπόμενοι τῶν ἐχθρῶν, ἐγκρατεῖσ δὲ ὄντεσ αὑτῶν, θέμενοι νόμουσ κοινοὺσ μηδὲν μᾶλλον πρὸσ ἡδονὴν αὑτοῖσ ἢ τοῖσ ἡττηθεῖσιν κειμένουσ, ἀναγκάσωσιν αὐτοὺσ χρῆσθαι τοῖσ νόμοισ διτταῖσ οὔσαισ ἀνάγκαισ, αἰδοῖ καὶ φόβῳ, φόβῳ μὲν διὰ τὸ κρείττουσ αὐτῶν εἶναι δεικνύντεσ τὴν βίαν, αἰδοῖ δὲ αὖ διὰ τὸ κρείττουσ φαίνεσθαι περί τε τὰσ ἡδονὰσ καὶ τοῖσ νόμοισ μᾶλλον ἐθέλοντέσ τε καὶ δυνάμενοι δουλεύειν.

πόλισ ἐν αὑτῇ στασιάσασα, ἀλλὰ στάσεισ καὶ ἔχθραι καὶ μίση καὶ ἀπιστίαι ταῖσ οὕτω διατεθείσαισ πόλεσιν αὐταῖσ πρὸσ αὑτὰσ ἀεὶ γίγνεσθαι φιλεῖ.

τοὺσ δὴ κρατήσαντασ ἀεὶ χρή, ὅτανπερ ἐπιθυμήσωσιν σωτηρίασ, αὐτοὺσ ἐν αὑτοῖσ ἄνδρασ προκρῖναι τῶν Ἑλλήνων οὓσ ἂν πυνθάνωνται ἀρίστουσ ὄντασ, πρῶτον μὲν γέροντασ, καὶ παῖδασ καὶ γυναῖκασ κεκτημένουσ οἴκοι καὶ προγόνουσ αὑτῶν ὅτι μάλιστα πολλούσ τε καὶ ἀγαθοὺσ καὶ ὀνομαστοὺσ καὶ κτῆσιν κεκτημένουσ πάντασ ἱκανήν ‐ ἀριθμὸν δὲ εἶναι μυριάνδρῳ πόλει πεντήκοντα ἱκανοὶ τοιοῦτοι ‐ τούτουσ δὴ δεήσεσιν καὶ τιμαῖσ ὅτι μεγίσταισ οἴκοθεν μεταπέμψασθαι, μεταπεμψαμένουσ δὲ ὀμόσαντασ δεῖσθαι καὶ κελεύειν θεῖναι νόμουσ, μήτε νικήσασιν μήτε νικηθεῖσιν νέμειν πλέον, τὸ δὲ ἴσον καὶ κοινὸν πάσῃ τῇ πόλει. τεθέντων δὲ τῶν νόμων ἐν τούτῳ δὴ τὰ πάντα ἐστίν.

ἂν μὲν γὰρ οἱ νενικηκότεσ ἥττουσ αὑτοὺσ τῶν νόμων μᾶλλον τῶν νενικημένων παρέχωνται, πάντ’ ἔσται σωτηρίασ τε καὶ εὐδαιμονίασ μεστὰ καὶ πάντων κακῶν ἀποφυγή· εἰ δὲ μή, μήτ’ ἐμὲ μήτ’ ἄλλον κοινωνὸν παρακαλεῖν ἐπὶ τὸν μὴ πειθόμενον τοῖσ νῦν ἐπεσταλμένοισ.

ταῦτα γάρ ἐστιν ἀδελφὰ ὧν τε δίων ὧν τ’ ἐγὼ ἐπεχειρήσαμεν Συρακούσαισ εὖ φρονοῦντεσ συμπρᾶξαι, δεύτερα μήν· πρῶτα δ’ ἦν ἃ τὸ πρῶτον ἐπεχειρήθη μετ’ αὐτοῦ Διονυσίου πραχθῆναι πᾶσιν κοινὰ ἀγαθά, τύχη δέ τισ ἀνθρώπων κρείττων διεφόρησεν. τὰ δὲ νῦν ὑμεῖσ πειρᾶσθε εὐτυχέστερον αὐτὰ ἀγαθῇ πρᾶξαι μοίρᾳ καὶ θείᾳ τινὶ τύχῃ.

συμβουλὴ μὲν δὴ καὶ ἐπιστολὴ εἰρήσθω καὶ ἡ παρὰ Διονύσιον ἐμὴ προτέρα ἄφιξισ·

ἡ δὲ δὴ ὑστέρα πορεία τε καὶ πλοῦσ ὡσ εἰκότωσ τε ἅμα καὶ ἐμμελῶσ γέγονεν, ᾧ μέλει ἀκούειν ἔξεστι τὸ μετὰ τοῦτο. ὁ μὲν γὰρ δὴ πρῶτοσ χρόνοσ τῆσ ἐν Σικελίᾳ διατριβῆσ μοι διεπεράνθη, καθάπερ εἶπον, πρὶν συμβουλεύειν τοῖσ οἰκείοισ καὶ ἑταίροισ τοῖσ περὶ Δίωνα· τὸ μετ’ ἐκεῖνα δ’ οὖν ἔπεισα ὅπῃ δή ποτ’ ἐδυνάμην Διονύσιον ἀφεῖναί με, εἰρήνησ δὲ γενομένησ ‐ ἦν γὰρ τότε πόλεμοσ ἐν Σικελίᾳ ‐ συνωμολογήσαμεν ἀμφότεροι.

Διονύσιοσ μὲν ἔφη μεταπέμψεσθαι Δίωνα καὶ ἐμὲ πάλιν, καταστησάμενοσ τὰ περὶ τὴν ἀρχὴν ἀσφαλέστερον ἑαυτῷ, Δίωνα δὲ ἠξίου διανοεῖσθαι μὴ φυγὴν αὑτῷ γεγονέναι τότε, μετάστασιν δέ· ἐγὼ δ’ ἥξειν ὡμολόγησα ἐπὶ τούτοισ τοῖσ λόγοισ.

γενομένησ δὲ εἰρήνησ, μετεπέμπετό με, Δίωνα δὲ ἐπισχεῖν ἔτι ἐνιαυτὸν ἐδεῖτο, ἐμὲ δὲ ἥκειν ἐκ παντὸσ τρόπου ἠξίου. δίων μὲν οὖν ἐκέλευέ τέ με πλεῖν καὶ ἐδεῖτο· καὶ γὰρ δὴ λόγοσ ἐχώρει πολὺσ ἐκ Σικελίασ ὡσ Διονύσιοσ θαυμαστῶσ φιλοσοφίασ ἐν ἐπιθυμίᾳ πάλιν εἰή γεγονὼσ τὰ νῦν· ὅθεν ὁ δίων συντεταμένωσ ἐδεῖτο ἡμῶν τῇ μεταπέμψει μὴ ἀπειθεῖν. ἐγὼ δὲ ᾔδη μέν που κατὰ τὴν φιλοσοφίαν τοῖσ νέοισ πολλὰ τοιαῦτα γιγνόμενα, ὅμωσ δ’ οὖν ἀσφαλέστερόν μοι ἔδοξεν χαίρειν τότε γε πολλὰ καὶ Δίωνα καὶ Διονύσιον ἐᾶν, καὶ ἀπηχθόμην ἀμφοῖν ἀποκρινάμενοσ ὅτι γέρων τε εἰήν καὶ κατὰ τὰσ ὁμολογίασ οὐδὲν γίγνοιτο τῶν τὰ νῦν πραττομένων. ἐοίκεν δὴ τὸ μετὰ τοῦτο Ἀρχύτησ τε παρὰ Διονύσιον πρὶν ἀφικέσθαι ‐ ἐγὼ γὰρ πρὶν ἀπιέναι ξενίαν καὶ φιλίαν Ἀρχύτῃ καὶ τοῖσ ἐν Τάραντι καὶ Διονυσίῳ ποιήσασ ἀπέπλεον ‐ ἄλλοι τέ τινεσ ἐν Συρακούσαισ ἦσαν Δίωνόσ τε ἄττα διακηκοότεσ καὶ τούτων τινὲσ ἄλλοι, παρακουσμάτων τινῶν ἔμμεστοι τῶν κατὰ φιλοσοφίαν·

οἳ δοκοῦσί μοι Διονυσίῳ πειρᾶσθαι διαλέγεσθαι τῶν περὶ τὰ τοιαῦτα, ὡσ Διονυσίου πάντα διακηκοότοσ ὅσα διενοούμην ἐγώ.

ὁ δὲ οὔτε ἄλλωσ ἐστὶν ἀφυὴσ πρὸσ τὴν τοῦ μανθάνειν δύναμιν φιλότιμόσ τε θαυμαστῶσ· οὐδὲν ἀκηκοὼσ ὅτ’ ἐπεδήμουν ἐγώ, ὅθεν ἅμα μὲν εἰσ ἐπιθυμίαν ᾔει τοῦ διακοῦσαι ἐναργέστερον, ἅμα δ’ ἡ φιλοτιμία κατήπειγεν αὐτόν ‐ δι’ ἃ δὲ οὐκ ἤκουσεν ἐν τῇ πρόσθεν ἐπιδημίᾳ, διεξήλθομεν ἐν τοῖσ ἄνω ῥηθεῖσιν νυνδὴ λόγοισ ‐ ἐπειδὴ δ’ οὖν οἴκαδέ τ’ ἐσώθην καὶ καλοῦντοσ τὸ δεύτερον ἀπηρνήθην, καθάπερ εἶπον νυνδή, δοκεῖ μοι Διονύσιοσ παντάπασιν φιλοτιμηθῆναι μή ποτέ τισιν δόξαιμι καταφρονῶν αὐτοῦ τῆσ φύσεώσ τε καὶ ἕξεωσ ἅμα καὶ τῆσ διαίτησ ἔμπειροσ γεγονώσ, οὐκέτ’ ἐθέλειν δυσχεραίνων παρ’ αὐτὸν ἀφικνεῖσθαι.

δίκαιοσ δὴ λέγειν εἰμὶ τἀληθὲσ καὶ ὑπομένειν, εἴ τισ ἄρα τὰ γεγονότα ἀκούσασ καταφρονήσει τῆσ ἐμῆσ φιλοσοφίασ, τὸν τύραννον δὲ ἡγήσεται νοῦν ἔχειν.

ἔπεμψε μὲν γὰρ δὴ Διονύσιοσ τρίτον ἐπ’ ἐμὲ τριήρη ῥᾳστώνησ ἕνεκα τῆσ πορείασ, ἔπεμψεν δὲ Ἀρχέδημον, ὃν ἡγεῖτό με τῶν ἐν Σικελίᾳ περὶ πλείστου ποιεῖσθαι, τῶν Ἀρχύτῃ συγγεγονότων ἕνα, καὶ ἄλλουσ γνωρίμουσ τῶν ἐν Σικελίᾳ· οὗτοι δὲ ἡμῖν ἤγγελλον πάντεσ τὸν αὐτὸν λόγον, ὡσ θαυμαστὸν ὅσον Διονύσιοσ ἐπιδεδωκὼσ εἰή πρὸσ φιλοσοφίαν.

ἔπεμψεν δὲ ἐπιστολὴν πάνυ μακράν, εἰδὼσ ὡσ πρὸσ Δίωνα διεκείμην καὶ τὴν αὖ Δίωνοσ προθυμίαν τοῦ ἐμὲ πλεῖν καὶ εἰσ Συρακούσασ ἐλθεῖν· πρὸσ γὰρ δὴ πάντα ταῦτα ἦν παρεσκευασμένη τὴν ἀρχὴν ἔχουσα ἡ ἐπιστολή, τῇδέ πῃ φράζουσα ‐ "Διονύσιοσ Πλάτωνι" ‐ τὰ νόμιμα ἐπὶ τούτοισ εἰπὼν οὐδὲν τὸ μετὰ τοῦτο εἶπεν πρότερον ἢ ὡσ "ἂν εἰσ Σικελίαν πεισθεὶσ ὑφ’ ἡμῶν ἔλθῃσ τὰ νῦν, πρῶτον μέν σοι τὰ περὶ Δίωνα ὑπάρξει ταύτῃ γιγνόμενα ὅπῃπερ ἂν αὐτὸσ ἐθέλῃσ ‐ θελήσεισ δὲ οἶδ’ ὅτι τὰ μέτρια, καὶ ἐγὼ συγχωρήσομαι ‐ εἰ δὲ μή, οὐδέν σοι τῶν περὶ Δίωνα ἕξει πραγμάτων οὔτε περὶ τἆλλα οὔτε περὶ αὐτὸν κατὰ νοῦν γιγνόμενα. " ταῦθ’ οὕτωσ εἶπεν, τἆλλα δὲ μακρὰ ἂν εἰή καὶ ἄνευ καιροῦ λεγόμενα.

ἐπιστολαὶ δὲ ἄλλαι ἐφοίτων παρά τε Ἀρχύτου καὶ τῶν ἐν Τάραντι, τήν τε φιλοσοφίαν ἐγκωμιάζουσαι τὴν Διονυσίου, καὶ ὅτι, ἂν μὴ ἀφίκωμαι νῦν, τὴν πρὸσ Διονύσιον αὐτοῖσ γενομένην φιλίαν δι’ ἐμοῦ, οὐ σμικρὰν οὖσαν πρὸσ τὰ πολιτικά, παντάπασιν διαβαλοίην.

ταύτησ δὴ τοιαύτησ γενομένησ ἐν τῷ τότε χρόνῳ τῆσ μεταπέμψεωσ, τῶν μὲν ἐκ Σικελίασ τε καὶ Ἰταλίασ ἑλκόντων, τῶν δὲ Ἀθήνηθεν ἀτεχνῶσ μετὰ δεήσεωσ οἱο͂ν ἐξωθούντων με, καὶ πάλιν ὁ λόγοσ ἧκεν ὁ αὐτόσ, τὸ μὴ δεῖν προδοῦναι Δίωνα μηδὲ τοὺσ ἐν Τάραντι ξένουσ τε καὶ ἑταίρουσ, αὐτῷ δέ μοι ὑπῆν ὡσ οὐδὲν θαυμαστὸν νέον ἄνθρωπον παρακούοντα ἀξίων λόγου πραγμάτων, εὐμαθῆ, πρὸσ ἔρωτα ἐλθεῖν τοῦ βελτίστου βίου· δεῖν οὖν αὐτὸ ἐξελέγξαι σαφῶσ ὁποτέρωσ ποτὲ ἄρα ἔχοι, καὶ τοῦτ’ αὐτὸ μηδαμῇ προδοῦναι μηδ’ ἐμὲ τὸν αἴτιον γενέσθαι τηλικούτου ἀληθῶσ ὀνείδουσ, εἴπερ ὄντωσ εἰή τῳ ταῦτα λελεγμένα.

πορεύομαι δὴ τῷ λογισμῷ τούτῳ κατακαλυψάμενοσ ‐ πολλὰ δεδιὼσ μαντευόμενόσ τε οὐ πάνυ καλῶσ, ὡσ ἐοίκεν ‐ ἐλθὼν δ’ οὖν τὸ τρίτον τῷ σωτῆρι τοῦτό γε οὖν ἔπραξα ὄντωσ·

ἐσώθην γάρ τοι πάλιν εὐτυχῶσ, καὶ τούτων γε μετὰ θεὸν Διονυσίῳ χάριν εἰδέναι χρεών, ὅτι πολλῶν βουληθέντων ἀπολέσαι με διεκώλυσεν καὶ ἔδωκέν τι μέροσ αἰδοῖ τῶν περὶ ἐμὲ πραγμάτων. ἐπειδὴ δὲ ἀφικόμην, ᾤμην τούτου πρῶτον ἔλεγχον δεῖν λαβεῖν, πότερον ὄντωσ εἰή Διονύσιοσ ἐξημμένοσ ὑπὸ φιλοσοφίασ ὥσπερ πυρόσ, ἢ μάτην ὁ πολὺσ οὗτοσ ἔλθοι λόγοσ Ἀθήναζε.

ἔστιν δή τισ τρόποσ τοῦ περὶ τὰ τοιαῦτα πεῖραν λαμβάνειν οὐκ ἀγεννὴσ ἀλλ’ ὄντωσ τυράννοισ πρέπων, ἄλλωσ τε καὶ τοῖσ τῶν παρακουσμάτων μεστοῖσ, ὃ δὴ κἀγὼ Διονύσιον εὐθὺσ ἐλθὼν ᾐσθόμην καὶ μάλα πεπονθότα. δεικνύναι δὴ δεῖ τοῖσ τοιούτοισ ὅτι ἔστι πᾶν τὸ πρᾶγμα οἱο͂́ν τε καὶ δι’ ὅσων πραγμάτων καὶ ὅσον πόνον ἔχει. ὁ γὰρ ἀκούσασ, ἐὰν μὲν ὄντωσ ᾖ φιλόσοφοσ οἰκεῖόσ τε καὶ ἄξιοσ τοῦ πράγματοσ θεῖοσ ὤν, ὁδόν τε ἡγεῖται θαυμαστὴν ἀκηκοέναι συντατέον τε εἶναι νῦν καὶ οὐ βιωτὸν ἄλλωσ ποιοῦντι·

μετὰ τοῦτο δὴ συντείνασ αὐτόσ τε καὶ τὸν ἡγούμενον τὴν ὁδόν, οὐκ ἀνίησιν πρὶν ἂν ἢ τέλοσ ἐπιθῇ πᾶσιν, ἢ λάβῃ δύναμιν ὥστε αὐτὸσ αὑτὸν χωρὶσ τοῦ δείξοντοσ δυνατὸσ εἶναι ποδηγεῖν. ταύτῃ καὶ κατὰ ταῦτα διανοηθεὶσ ὁ τοιοῦτοσ ζῇ, πράττων μὲν ἐν αἷστισιν ἂν ᾖ πράξεσιν, παρὰ πάντα δὲ ἀεὶ φιλοσοφίασ ἐχόμενοσ καὶ τροφῆσ τῆσ καθ’ ἡμέραν ἥτισ ἂν αὐτὸν μάλιστα εὐμαθῆ τε καὶ μνήμονα καὶ λογίζεσθαι δυνατὸν ἐν αὑτῷ νήφοντα ἀπεργάζηται·

τὴν δὲ ἐναντίαν ταύτῃ μισῶν διατελεῖ. ἡλίκοσ καὶ δίαιτα ἡ καθ’ ἡμέραν ὡσ πρέπουσα ἡ κοσμία τῷ πράγματι, χαλεπὸν ἡγησάμενοι καὶ ἀδύνατον αὑτοῖσ, οὔτε δὴ ἐπιτηδεύειν δυνατοὶ γίγνονται, ἔνιοι δὲ αὐτῶν πείθουσιν αὑτοὺσ ὡσ ἱκανῶσ ἀκηκοότεσ εἰσὶν τὸ ὅλον, καὶ οὐδὲν ἔτι δέονταί τινων πραγμάτων.

ἡ μὲν δὴ πεῖρα αὕτη γίγνεται ἡ σαφήσ τε καὶ ἀσφαλεστάτη πρὸσ τοὺσ τρυφῶντάσ τε καὶ ἀδυνάτουσ διαπονεῖν, ὡσ μηδέποτε βαλεῖν ἐν αἰτίᾳ τὸν δεικνύντα ἀλλ’ αὐτὸν αὑτόν, μὴ δυνάμενον πάντα τὰ πρόσφορα ἐπιτηδεύειν τῷ πράγματι.

οὕτω δὴ καὶ Διονυσίῳ τότ’ ἐρρήθη τὰ ῥηθέντα. πάντα μὲν οὖν οὔτ’ ἐγὼ διεξῆλθον οὔτε Διονύσιοσ ἐδεῖτο· πολλὰ γὰρ αὐτὸσ καὶ τὰ μέγιστα εἰδέναι τε καὶ ἱκανῶσ ἔχειν προσεποιεῖτο διὰ τὰσ ὑπὸ τῶν ἄλλων παρακοάσ.

ὕστερον δὲ καὶ ἀκούω γεγραφέναι αὐτὸν περὶ ὧν τότε ἤκουσε, συνθέντα ὡσ αὑτοῦ τέχνην, οὐδὲν τῶν αὐτῶν ὧν ἀκούοι· οἶδα δὲ οὐδὲν τούτων. ἄλλουσ μέν τινασ οἶδα γεγραφότασ περὶ τῶν αὐτῶν τούτων, οἵτινεσ δέ, οὐδ’ αὐτοὶ αὑτούσ. τοσόνδε γε μὴν περὶ πάντων ἔχω φράζειν τῶν γεγραφότων καὶ γραψόντων, ὅσοι φασὶν εἰδέναι περὶ ὧν ἐγὼ σπουδάζω, εἴτ’ ἐμοῦ ἀκηκοότεσ εἴτ’ ἄλλων εἴθ’ ὡσ εὑρόντεσ αὐτοί· τούτουσ οὐκ ἔστιν κατά γε τὴν ἐμὴν δόξαν περὶ τοῦ πράγματοσ ἐπαί̈ειν οὐδέν.

οὔκουν ἐμόν γε περὶ αὐτῶν ἔστιν σύγγραμμα οὐδὲ μήποτε γένηται· ῥητὸν γὰρ οὐδαμῶσ ἐστιν ὡσ ἄλλα μαθήματα, ἀλλ’ ἐκ πολλῆσ συνουσίασ γιγνομένησ περὶ τὸ πρᾶγμα αὐτὸ καὶ τοῦ συζῆν ἐξαίφνησ, οἱο͂ν ἀπὸ πυρὸσ πηδήσαντοσ ἐξαφθὲν φῶσ, ἐν τῇ ψυχῇ γενόμενον αὐτὸ ἑαυτὸ ἤδη τρέφει. καίτοι τοσόνδε γε οἶδα, ὅτι γραφέντα ἢ λεχθέντα ὑπ’ ἐμοῦ βέλτιστ’ ἂν λεχθείη·

καὶ μὴν ὅτι γεγραμμένα κακῶσ οὐχ ἥκιστ’ ἂν ἐμὲ λυποῖ. εἰ δέ μοι ἐφαίνετο γραπτέα θ’ ἱκανῶσ εἶναι πρὸσ τοὺσ πολλοὺσ καὶ ῥητά, τί τούτου κάλλιον ἐπέπρακτ’ ἂν ἡμῖν ἐν τῷ βίῳ ἢ τοῖσ τε ἀνθρώποισι μέγα ὄφελοσ γράψαι καὶ τὴν φύσιν εἰσ φῶσ πᾶσιν προαγαγεῖν; ἀλλ’ οὔτε ἀνθρώποισ ἡγοῦμαι τὴν ἐπιχείρησιν περὶ αὐτῶν λεγομένην ἀγαθόν, εἰ μή τισιν ὀλίγοισ ὁπόσοι δυνατοὶ ἀνευρεῖν αὐτοὶ διὰ σμικρᾶσ ἐνδείξεωσ, τῶν τε δὴ ἄλλων τοὺσ μὲν καταφρονήσεωσ οὐκ ὀρθῆσ ἐμπλήσειεν ἂν οὐδαμῇ ἐμμελῶσ, τοὺσ δὲ ὑψηλῆσ καὶ χαύνησ ἐλπίδοσ, ὡσ σέμν’ ἄττα μεμαθηκότασ.

ἔτι δὲ μακρότερα περὶ αὐτῶν ἐν νῷ μοι γέγονεν εἰπεῖν·

τάχα γὰρ ἂν περὶ ὧν λέγω σαφέστερον ἂν εἰή λεχθέντων αὐτῶν. ἔστι γάρ τισ λόγοσ ἀληθήσ, ἐναντίοσ τῷ τολμήσαντι γράφειν τῶν τοιούτων καὶ ὁτιοῦν, πολλάκισ μὲν ὑπ’ ἐμοῦ καὶ πρόσθεν ῥηθείσ, ἐοίκεν δ’ οὖν εἶναι καὶ νῦν λεκτέοσ. ἔστιν τῶν ὄντων ἑκάστῳ, δι’ ὧν τὴν ἐπιστήμην ἀνάγκη παραγίγνεσθαι, τρία, τέταρτον δ’ αὐτή ‐ πέμπτον δ’ αὐτὸ τιθέναι δεῖ ὃ δὴ γνωστόν τε καὶ ἀληθῶσ ἐστιν ὄν ‐ ἓν μὲν ὄνομα, δεύτερον δὲ λόγοσ, τὸ δὲ τρίτον εἴδωλον, τέταρτον δὲ ἐπιστήμη.

περὶ ἓν οὖν λαβὲ βουλόμενοσ μαθεῖν τὸ νῦν λεγόμενον, καὶ πάντων οὕτω πέρι νόησον.

κύκλοσ ἐστίν τι λεγόμενον, ᾧ τοῦτ’ αὐτό ἐστιν ὄνομα ὃ νῦν ἐφθέγμεθα. λόγοσ δ’ αὐτοῦ τὸ δεύτερον, ἐξ ὀνομάτων καὶ ῥημάτων συγκείμενοσ· τὸ γὰρ ἐκ τῶν ἐσχάτων ἐπὶ τὸ μέσον ἴσον ἀπέχον πάντῃ, λόγοσ ἂν εἰή ἐκείνου ᾧπερ στρογγύλον καὶ περιφερὲσ ὄνομα καὶ κύκλοσ. τρίτον δὲ τὸ ζωγραφούμενόν τε καὶ ἐξαλειφόμενον καὶ τορνευόμενον καὶ ἀπολλύμενον·

ὧν αὐτὸσ ὁ κύκλοσ, ὃν πέρι πάντ’ ἐστὶν ταῦτα, οὐδὲν πάσχει, τούτων ὡσ ἕτερον ὄν. τέταρτον δὲ ἐπιστήμη καὶ νοῦσ ἀληθήσ τε δόξα περὶ ταῦτ’ ἐστίν· ὡσ δὲ ἓν τοῦτο αὖ πᾶν θετέον, οὐκ ἐν φωναῖσ οὐδ’ ἐν σωμάτων σχήμασιν ἀλλ’ ἐν ψυχαῖσ ἐνόν, ᾧ δῆλον ἕτερόν τε ὂν αὐτοῦ τοῦ κύκλου τῆσ φύσεωσ τῶν τε ἔμπροσθεν λεχθέντων τριῶν. τούτων δὲ ἐγγύτατα μὲν συγγενείᾳ καὶ ὁμοιότητι τοῦ πέμπτου νοῦσ πεπλησίακεν, τἆλλα δὲ πλέον ἀπέχει. ταὐτὸν δὴ περί τε εὐθέοσ ἅμα καὶ περιφεροῦσ σχήματοσ καὶ χρόασ, περί τε ἀγαθοῦ καὶ καλοῦ καὶ δικαίου, καὶ περὶ σώματοσ ἅπαντοσ σκευαστοῦ τε καὶ κατὰ φύσιν γεγονότοσ, πυρὸσ ὕδατόσ τε καὶ τῶν τοιούτων πάντων, καὶ ζῴου σύμπαντοσ πέρι καὶ ἐν ψυχαῖσ ἤθουσ, καὶ περὶ ποιήματα καὶ παθήματα σύμπαντα·

οὐ γὰρ ἂν τούτων μή τισ τὰ τέτταρα λάβῃ ἁμῶσ γέ πωσ, οὔποτε τελέωσ ἐπιστήμησ τοῦ πέμπτου μέτοχοσ ἔσται. πρὸσ γὰρ τούτοισ ταῦτα οὐχ ἧττον ἐπιχειρεῖ τὸ ποῖόν τι περὶ ἕκαστον δηλοῦν ἢ τὸ ὂν ἑκάστου διὰ τὸ τῶν λόγων ἀσθενέσ·

ὧν ἕνεκα νοῦν ἔχων οὐδεὶσ τολμήσει ποτὲ εἰσ αὐτὸ τιθέναι τὰ νενοημένα ὑπ’ αὐτοῦ, καὶ ταῦτα εἰσ ἀμετακίνητον, ὃ δὴ πάσχει τὰ γεγραμμένα τύποισ.

τοῦτο δὲ πάλιν αὖ τὸ νῦν λεγόμενον δεῖ μαθεῖν. κύκλοσ ἕκαστοσ τῶν ἐν ταῖσ πράξεσι γραφομένων ἢ καὶ τορνευθέντων μεστὸσ τοῦ ἐναντίου ἐστὶν τῷ πέμπτῳ ‐ τοῦ γὰρ εὐθέοσ ἐφάπτεται πάντῃ ‐ αὐτὸσ δέ, φαμέν, ὁ κύκλοσ οὔτε τι σμικρότερον οὔτε μεῖζον τῆσ ἐναντίασ ἔχει ἐν αὑτῷ φύσεωσ. ὄνομά τε αὐτῶν φαμεν οὐδὲν οὐδενὶ βέβαιον εἶναι, κωλύειν δ’ οὐδὲν τὰ νῦν στρογγύλα καλούμενα εὐθέα κεκλῆσθαι τά τε εὐθέα δὴ στρογγύλα, καὶ οὐδὲν ἧττον βεβαίωσ ἕξειν τοῖσ μεταθεμένοισ καὶ ἐναντίωσ καλοῦσιν. καὶ μὴν περὶ λόγου γε ὁ αὐτὸσ λόγοσ, εἴπερ ἐξ ὀνομάτων καὶ ῥημάτων σύγκειται, μηδὲν ἱκανῶσ βεβαίωσ εἶναι βέβαιον·

μυρίοσ δὲ λόγοσ αὖ περὶ ἑκάστου τῶν τεττάρων ὡσ ἀσαφέσ, τὸ δὲ μέγιστον, ὅπερ εἴπομεν ὀλίγον ἔμπροσθεν, ὅτι δυοῖν ὄντοιν, τοῦ τε ὄντοσ καὶ τοῦ ποιοῦ τινοσ, οὐ τὸ ποιόν τι, τὸ δὲ τί, ζητούσησ εἰδέναι τῆσ ψυχῆσ, τὸ μὴ ζητούμενον ἕκαστον τῶν τεττάρων προτεῖνον τῇ ψυχῇ λόγῳ τε καὶ κατ’ ἔργα, αἰσθήσεσιν εὐέλεγκτον τό τε λεγόμενον καὶ δεικνύμενον ἀεὶ παρεχόμενον ἕκαστον, ἀπορίασ τε καὶ ἀσαφείασ ἐμπίμπλησι πάσησ ὡσ ἔποσ εἰπεῖν πάντ’ ἄνδρα. ἐν οἷσι μὲν οὖν μηδ’ εἰθισμένοι τὸ ἀληθὲσ ζητεῖν ἐσμεν ὑπὸ πονηρᾶσ τροφῆσ, ἐξαρκεῖ δὲ τὸ προταθὲν τῶν εἰδώλων, οὐ καταγέλαστοι γιγνόμεθα ὑπ’ ἀλλήλων, οἱ ἐρωτώμενοι ὑπὸ τῶν ἐρωτώντων, δυναμένων δὲ τὰ τέτταρα διαρρίπτειν τε καὶ ἐλέγχειν·

ἐν οἷσ δ’ ἂν τὸ πέμπτον ἀποκρίνασθαι καὶ δηλοῦν ἀναγκάζωμεν, ὁ βουλόμενοσ τῶν δυναμένων ἀνατρέπειν κρατεῖ.

καὶ ποιεῖ τὸν ἐξηγούμενον ἐν λόγοισ ἢ γράμμασιν ἢ ἀποκρίσεσιν τοῖσ πολλοῖσ τῶν ἀκουόντων δοκεῖν μηδὲν γιγνώσκειν ὧν ἂν ἐπιχειρῇ γράφειν ἢ λέγειν, ἀγνοούντων ἐνίοτε ὡσ οὐχ ἡ ψυχὴ τοῦ γράψαντοσ ἢ λέξαντοσ ἐλέγχεται, ἀλλ’ ἡ τῶν τεττάρων φύσισ ἑκάστου, πεφυκυῖα φαύλωσ. ἡ δὲ διὰ πάντων αὐτῶν διαγωγή, ἄνω καὶ κάτω μεταβαίνουσα ἐφ’ ἕκαστον, μόγισ ἐπιστήμην ἐνέτεκεν εὖ πεφυκότοσ εὖ πεφυκότι·

κακῶσ δὲ ἂν φυῇ, ὡσ ἡ τῶν πολλῶν ἕξισ τῆσ ψυχῆσ εἴσ τε τὸ μαθεῖν εἴσ τε τὰ λεγόμενα ἤθη πέφυκεν, τὰ δὲ διέφθαρται, οὐδ’ ἂν ὁ Λυγκεὺσ ἰδεῖν ποιήσειεν τοὺσ τοιούτουσ. ἑνὶ δὲ λόγῳ, τὸν μὴ συγγενῆ τοῦ πράγματοσ οὔτ’ ἂν εὐμάθεια ποιήσειέν ποτε οὔτε μνήμη ‐ τὴν ἀρχὴν γὰρ ἐν ἀλλοτρίαισ ἕξεσιν οὐκ ἐγγίγνεται ‐ ὥστε ὁπόσοι τῶν δικαίων τε καὶ τῶν ἄλλων ὅσα καλὰ μὴ προσφυεῖσ εἰσιν καὶ συγγενεῖσ, ἄλλοι δὲ ἄλλων εὐμαθεῖσ ἅμα καὶ μνήμονεσ, οὐδ’ ὅσοι συγγενεῖσ, δυσμαθεῖσ δὲ καὶ ἀμνήμονεσ, οὐδένεσ τούτων μήποτε μάθωσιν ἀλήθειαν ἀρετῆσ εἰσ τὸ δυνατὸν οὐδὲ κακίασ.

ἅμα γὰρ αὐτὰ ἀνάγκη μανθάνειν καὶ τὸ ψεῦδοσ ἅμα καὶ ἀληθὲσ τῆσ ὅλησ οὐσίασ, μετὰ τριβῆσ πάσησ καὶ χρόνου πολλοῦ, ὅπερ ἐν ἀρχαῖσ εἶπον·

μόγισ δὲ τριβόμενα πρὸσ ἄλληλα αὐτῶν ἕκαστα, ὀνόματα καὶ λόγοι ὄψεισ τε καὶ αἰσθήσεισ, ἐν εὐμενέσιν ἐλέγχοισ ἐλεγχόμενα καὶ ἄνευ φθόνων ἐρωτήσεσιν καὶ ἀποκρίσεσιν χρωμένων, ἐξέλαμψε φρόνησισ περὶ ἕκαστον καὶ νοῦσ, συντείνων ὅτι μάλιστ’ εἰσ δύναμιν ἀνθρωπίνην. διὸ δὴ πᾶσ ἀνὴρ σπουδαῖοσ τῶν ὄντων σπουδαίων πέρι πολλοῦ δεῖ μὴ γράψασ ποτὲ ἐν ἀνθρώποισ εἰσ φθόνον καὶ ἀπορίαν καταβαλεῖ.

ἑνὶ δὴ ἐκ τούτων δεῖ γιγνώσκειν λόγῳ, ὅταν ἴδῃ τίσ του συγγράμματα γεγραμμένα εἴτε ἐν νόμοισ νομοθέτου εἴτε ἐν ἄλλοισ τισὶν ἅττ’ οὖν, ὡσ οὐκ ἦν τούτῳ ταῦτα σπουδαιότατα, εἴπερ ἔστ’ αὐτὸσ σπουδαῖοσ, κεῖται δέ που ἐν χώρᾳ τῇ καλλίστῃ τῶν τούτου· ἐτέθη, "ἐξ ἄρα δή τοι ἔπειτα," θεοὶ μὲν οὔ, βροτοὶ δὲ "φρένασ ὤλεσαν αὐτοί.

τούτῳ δὴ τῷ μύθῳ τε καὶ πλάνῳ ὁ συνεπισπόμενοσ εὖ εἴσεται, εἴτ’ οὖν Διονύσιοσ ἔγραψέν τι τῶν περὶ φύσεωσ ἄκρων καὶ πρώτων εἴτε τισ ἐλάττων εἴτε μείζων, ὡσ οὐδὲν ἀκηκοὼσ οὐδὲ μεμαθηκὼσ ἦν ὑγιὲσ ὧν ἔγραψεν κατὰ τὸν ἐμὸν λόγον·

ὁμοίωσ γὰρ ἂν αὐτὰ ἐσέβετο ἐμοί, καὶ οὐκ ἂν αὐτὰ ἐτόλμησεν εἰσ ἀναρμοστίαν καὶ ἀπρέπειαν ἐκβάλλειν. οὔτε γὰρ ὑπομνημάτων χάριν ἔγραψεν ‐ οὐδὲν γὰρ δεινὸν μή τισ αὐτὸ ἐπιλάθηται, ἐὰν ἅπαξ τῇ ψυχῇ περιλάβῃ· πάντων γὰρ ἐν βραχυτάτοισ κεῖται ‐ φιλοτιμίασ δὲ αἰσχρᾶσ, εἴπερ, ἕνεκα, εἴθ’ ὡσ αὑτοῦ τιθέμενοσ εἴθ’ ὡσ παιδείασ δὴ μέτοχοσ ὤν, ἧσ οὐκ ἄξιοσ ἦν ἀγαπῶν δόξαν τὴν τῆσ μετοχῆσ γενομένησ.

εἰ μὲν οὖν ἐκ τῆσ μιᾶσ συνουσίασ Διονυσίῳ τοῦτο γέγονεν, τάχ’ ἂν εἰή, γέγονεν δ’ οὖν ὅπωσ, "ἴττω Ζεύσ," φησὶν ὁ Θηβαῖοσ·

διεξῆλθον μὲν γὰρ ὡσ εἶπόν τε ἐγὼ καὶ ἅπαξ μόνον, ὕστερον δὲ οὐ πώποτε ἔτι. ἐννοεῖν δὴ δεῖ τὸ μετὰ τοῦτο, ὅτῳ μέλει τὸ περὶ αὐτὰ γεγονὸσ εὑρεῖν ὅπῃ ποτὲ γέγονεν, τίνι πότ’ αἰτίᾳ τὸ δεύτερον καὶ τὸ τρίτον, πλεονάκισ τε οὐ διεξῇμεν· πότερον Διονύσιοσ ἀκούσασ μόνον ἅπαξ, οὕτωσ εἰδέναι τε οἰέται καὶ ἱκανῶσ οἶδεν, εἴτε αὐτὸσ εὑρὼν ἢ καὶ μαθὼν ἔμπροσθεν παρ’ ἑτέρων, ἢ φαῦλα εἶναι τὰ λεχθέντα, ἢ τὸ τρίτον οὐ καθ’ αὑτόν, μείζονα δέ, καὶ ὄντωσ οὐκ ἂν δυνατὸσ εἶναι φρονήσεώσ τε καὶ ἀρετῆσ ζῆν ἐπιμελούμενοσ. εἰ μὲν γὰρ φαῦλα, πολλοῖσ μάρτυσι μαχεῖται τὰ ἐναντία λέγουσιν, οἳ περὶ τῶν τοιούτων πάμπολυ Διονυσίου κυριώτεροι ἂν εἰε͂ν κριταί·

εἰ δὲ ηὑρηκέναι ἢ μεμαθηκέναι, ἄξια δ’ οὖν εἶναι πρὸσ παιδείαν ψυχῆσ ἐλευθέρασ, πῶσ ἄν, μὴ θαυμαστὸσ ὢν ἄνθρωποσ, τὸν ἡγεμόνα τούτων καὶ κύριον οὕτωσ εὐχερῶσ ἠτίμασέν ποτ’ ἄν; πῶσ δ’ ἠτίμασεν, ἐγὼ φράζοιμ’ ἄν.

οὐ πολὺν χρόνον διαλιπὼν τὸ μετὰ τοῦτο, ἐν τῷ πρόσθεν Δίωνα ἐῶν τὰ ἑαυτοῦ κεκτῆσθαι καὶ καρποῦσθαι χρήματα, τότε οὐκέτ’ εἰά τοὺσ ἐπιτρόπουσ αὐτοῦ πέμπειν εἰσ Πελοπόννησον, καθάπερ ἐπιλελησμένοσ τῆσ ἐπιστολῆσ παντάπασιν·

εἶναι γὰρ αὐτὰ οὐ Δίωνοσ ἀλλὰ τοῦ ὑέοσ, ὄντοσ μὲν ἀδελφιδοῦ αὐτοῦ κατὰ νόμουσ ἐπιτροπεύοντοσ. τὰ μὲν δὴ πεπραγμένα μέχρι τούτου ταῦτ’ ἦν ἐν τῷ τότε χρόνῳ, τούτων δὲ οὕτω γενομένων, ἑωράκη τε ἐγὼ ἀκριβῶσ τὴν ἐπιθυμίαν τὴν Διονυσίου φιλοσοφίασ, ἀγανακτεῖν τε ἐξῆν εἴτε βουλοίμην εἴτε μή.

ἦν γὰρ θέροσ ἤδη τότε καὶ ἔκπλοι τῶν νεῶν· ἐδόκει δὴ χαλεπαίνειν μὲν οὐ δεῖν ἐμὲ Διονυσίῳ μᾶλλον ἢ ἐμαυτῷ τε καὶ τοῖσ βιασαμένοισ ἐλθεῖν ἐμὲ τὸ τρίτον εἰσ τὸν πορθμὸν τὸν περὶ τὴν Σκύλλαν,ὄφρ’ ἔτι τὴν ὀλοὴν ἀναμετρήσαιμι Χάρυβδιν,λέγειν δὲ πρὸσ Διονύσιον ὅτι μοι μένειν ἀδύνατον εἰή Δίωνοσ οὕτω προπεπηλακισμένου. ὁ δὲ παρεμυθεῖτό τε καὶ ἐδεῖτο μένειν, οὐκ οἰόμενόσ οἱ καλῶσ ἔχειν ἐμὲ ἄγγελον αὐτὸν τῶν τοιούτων ἐλθεῖν ὅτι τάχοσ·

οὐ πείθων δὲ αὐτόσ μοι πομπὴν παρασκευάσειν ἔφη. ἐγὼ γὰρ ἐν τοῖσ ἀποστόλοισ πλοίοισ ἐμβὰσ διενοούμην πλεῖν, τεθυμωμένοσ, πάσχειν τε οἰόμενοσ δεῖν, εἰ διακωλυοίμην, ὁτιοῦν, ἐπειδὴ περιφανῶσ ἠδίκουν μὲν οὐδέν, ἠδικούμην δέ·

ὁ δὲ οὐδέν με τοῦ καταμένειν προσιέμενον ὁρῶν, μηχανὴν τοῦ μεῖναι τὸν τότε ἔκπλουν μηχανᾶται τοιάνδε τινά. τῇ μετὰ ταῦτα ἐλθὼν ἡμέρᾳ λέγει πρόσ με πιθανὸν λόγον· "ἐμοὶ καὶ σοὶ δίων," ἔφη, "καὶ τὰ Δίωνοσ ἐκποδὼν ἀπαλλαχθήτω τοῦ περὶ αὐτὰ πολλάκισ διαφέρεσθαι· ποιήσω γὰρ διὰ σέ, ἔφη, Δίωνι τάδε.

ἀξιῶ ἐκεῖνον ἀπολαβόντα τὰ ἑαυτοῦ οἰκεῖν μὲν ἐν Πελοποννήσῳ, μὴ ὡσ φυγάδα δέ, ἀλλ’ ὡσ αὐτῷ καὶ δεῦρο ἐξὸν ἀποδημεῖν, ὅταν ἐκείνῳ τε καὶ ἐμοὶ καὶ ὑμῖν τοῖσ φίλοισ κοινῇ συνδοκῇ· ταῦτα δ’ εἶναι μὴ ἐπιβουλεύοντοσ ἐμοί, τούτων δὲ ἐγγυητὰσ γίγνεσθαι σέ τε καὶ τοὺσ σοὺσ οἰκείουσ καὶ τοὺσ ἐνθάδε Δίωνοσ, ὑμῖν δὲ τὸ βέβαιον ἐκεῖνοσ παρεχέτω. τὰ χρήματα δὲ ἃ ἂν λάβῃ, κατὰ Πελοπόννησον μὲν καὶ Ἀθήνασ κείσθω παρ’ οἷστισιν ἂν ὑμῖν δοκῇ, καρπούσθω δὲ δίων, μὴ κύριοσ δὲ ἄνευ ὑμῶν γιγνέσθω ἀνελέσθαι. ἐγὼ γὰρ ἐκείνῳ μὲν οὐ σφόδρα πιστεύω τούτοισ χρώμενον ἂν τοῖσ χρήμασιν δίκαιον γίγνεσθαι περὶ ἐμέ ‐ οὐ γὰρ ὀλίγα ἔσται ‐ σοὶ δὲ καὶ τοῖσ σοῖσ μᾶλλον πεπίστευκα.

ὁρ́α δὴ ταῦτα εἴ σοι ἀρέσκει, καὶ μένε ἐπὶ τούτοισ τὸν ἐνιαυτὸν τοῦτον, εἰσ δὲ ὡρ́ασ ἄπιθι λαβὼν τὰ χρήματα ταῦτα· καὶ δίων εὖ οἶδ’ ὅτι πολλὴν χάριν ἕξει σοι διαπραξαμένῳ ταῦτα ὑπὲρ ἐκείνου.

" τοῦτον δὴ ἐγὼ τὸν λόγον ἀκούσασ ἐδυσχέραινον μέν, ὅμωσ δὲ βουλευσάμενοσ ἔφην εἰσ τὴν ὑστεραίαν αὐτῷ περὶ τούτων τὰ δόξαντα ἀπαγγελεῖν. ταῦτα συνεθέμεθα τότε. ἐβουλευόμην δὴ τὸ μετὰ ταῦτα κατ’ ἐμαυτὸν γενόμενοσ, μάλα συγκεχυμένοσ· πρῶτοσ δ’ ἦν μοι τῆσ βουλῆσ ἡγούμενοσ ὅδε λόγοσ. "φέρε, εἰ διανοεῖται τούτων μηδὲν ποιεῖν Διονύσιοσ ὧν φησιν, ἀπελθόντοσ δ’ ἐμοῦ ἐὰν ἐπιστέλλῃ Δίωνι πιθανῶσ, αὐτόσ τε καὶ ἄλλοισ πολλοῖσ τῶν αὐτοῦ διακελευόμενοσ, ἃ νῦν πρὸσ ἐμὲ λέγει, ὡσ αὐτοῦ μὲν ἐθέλοντοσ, ἐμοῦ δὲ οὐκ ἐθελήσαντοσ ἃ προυκαλεῖτό με δρᾶν, ἀλλ’ ὀλιγωρήσαντοσ τῶν ἐκείνου τὸ παράπαν πραγμάτων, πρὸσ δὲ καὶ τούτοισιν ἔτι μηδ’ ἐθέλῃ με ἐκπέμπειν, αὐτὸσ τῶν ναυκλήρων μηδενὶ προστάττων, ἐνδείξηται δὲ πᾶσιν ῥᾳδίωσ ὡσ ἀβουλῶν ἐμὲ ἐκπλεῖν, ἆρά τισ ἐθελήσει με ἄγειν ναύτην ὁρμώμενον ἐκ τῆσ Διονυσίου οἰκίασ;

‐ ᾤκουν γὰρ πρὸσ τοῖσ ἄλλοισιν κακοῖσ ἐν τῷ κήπῳ τῷ περὶ τὴν οἰκίαν, ὅθεν οὐδ’ ἂν ὁ θυρωρὸσ ἤθελέν με ἀφεῖναι μὴ πεμφθείσησ αὐτῷ τινοσ ἐντολῆσ παρὰ Διονυσίου ‐ "ἂν δὲ περιμείνω τὸν ἐνιαυτόν, ἕξω μὲν Δίωνι ταῦτα ἐπιστέλλειν, ἐν οἷσ τ’ αὖτ’ εἰμὶ καὶ ἃ πράττω·

παντάπασιν ἔσται μοι καταγελάστωσ πεπραγμένα ‐ τάλαντα γὰρ ἴσωσ ἐστὶν οὐκ ἔλαττον, ἂν ἐκτιμᾷ τισ ὀρθῶσ, ἑκατὸν ἡ Δίωνοσ οὐσία ‐ ἂν δ’ οὖν γίγνηται τὰ νῦν ὑποφαίνοντα οἱᾶ εἰκὸσ αὐτὰ γίγνεσθαι, ἀπορῶ μὲν ὅτι χρήσομαι ἐμαυτῷ, ὅμωσ δὲ ἀναγκαῖον ἴσωσ ἐνιαυτόν γ’ ἔτι πονῆσαι καὶ ἔργοισ ἐλέγξαι πειρᾶσθαι τὰσ Διονυσίου μηχανάσ.

" ταῦτά μοι δόξαντα, εἰσ τὴν ὑστεραίαν εἶπον πρὸσ Διονύσιον ὅτι "δέδοκταί μοι μένειν· ἀξιῶ μήν," ἔφην, "μὴ κύριον ἡγεῖσθαί σε Δίωνοσ ἐμέ, πέμπειν δὲ μετ’ ἐμοῦ σὲ παρ’ αὐτὸν γράμματα τὰ νῦν δεδογμένα δηλοῦντα, καὶ ἐρωτᾶν εἴτε ἀρκεῖ ταῦτα αὐτῷ, καὶ εἰ μή, βούλεται δὲ ἄλλ’ ἄττα καὶ ἀξιοῖ, καὶ ταῦτα ἐπιστέλλειν ὅτι τάχιστα, σὲ δὲ νεωτερίζειν μηδέν πω τῶν περὶ ἐκεῖνον.

" ταῦτα ἐρρήθη, ταῦτα συνωμολογήσαμεν, ὡσ νῦν εἴρηται σχεδόν. ἐξέπλευσεν δὴ τὰ πλοῖα μετὰ τοῦτο, καὶ οὐκέτι μοι δυνατὸν ἦν πλεῖν, ὅτε δή μοι καὶ Διονύσιοσ ἐμνήσθη λέγων ὅτι τὴν ἡμίσειαν τῆσ οὐσίασ εἶναι δέοι Δίωνοσ, τὴν δ’ ἡμίσειαν τοῦ ὑέοσ· ἔφη δὴ πωλήσειν αὐτήν, πραθείσησ δὲ τὰ μὲν ἡμίσεα ἐμοὶ δώσειν ἄγειν, τὰ δ’ ἡμίσεα τῷ παιδὶ καταλείψειν αὐτοῦ·

τὸ γὰρ δὴ δικαιότατον οὕτωσ ἔχειν. πληγεὶσ δ’ ἐγὼ τῷ λεχθέντι πάνυ μὲν ᾤμην γελοῖον εἶναι ἀντιλέγειν ἔτι, ὅμωσ δ’ εἶπον ὅτι χρείη τὴν παρὰ Δίωνοσ ἐπιστολὴν περιμένειν ἡμᾶσ καὶ ταῦτα πάλιν αὐτὰ ἐπιστέλλειν. ὁ δὲ ἑξῆσ τούτοισ πάνυ νεανικῶσ ἐπώλει τὴν οὐσίαν αὐτοῦ πᾶσαν, ὅπῃ τε καὶ ὅπωσ ἤθελε καὶ οἷστισι, πρὸσ ἐμὲ δὲ οὐδὲν ὅλωσ ἐφθέγγετο περὶ αὐτῶν, καὶ μὴν ὡσαύτωσ ἐγὼ πρὸσ ἐκεῖνον αὖ περὶ τῶν Δίωνοσ πραγμάτων οὐδὲν ἔτι διελεγόμην· οὐδὲν γὰρ ἔτι πλέον ᾤμην ποιεῖν.

μέχρι μὲν δὴ τούτων ταύτῃ μοι βεβοηθημένον ἐγεγόνει φιλοσοφίᾳ καὶ φίλοισ·

τὸ δὲ μετὰ ταῦτα ἐζῶμεν ἐγὼ καὶ Διονύσιοσ, ἐγὼ μὲν βλέπων ἔξω, καθάπερ ὄρνισ ποθῶν ποθεν ἀναπτέσθαι, ὁ δὲ διαμηχανώμενοσ τίνα τρόπον ἀνασοβήσοι με μηδὲν ἀποδοὺσ τῶν Δίωνοσ· ὅμωσ δὲ ἔφαμεν ἑταῖροί γε εἶναι πρὸσ πᾶσαν Σικελίαν.

τῶν δὴ μισθοφόρων τοὺσ πρεσβυτέρουσ Διονύσιοσ ἐπεχείρησεν ὀλιγομισθοτέρουσ ποιεῖν παρὰ τὰ τοῦ πατρὸσ ἔθη, θυμωθέντεσ δὲ οἱ στρατιῶται συνελέγησαν ἁθρόοι καὶ οὐκ ἔφασαν ἐπιτρέψειν. ὁ δ’ ἐπεχείρει βιάζεσθαι κλείσασ τὰσ τῆσ ἀκροπόλεωσ πύλασ, οἱ δ’ ἐφέροντο εὐθὺσ πρὸσ τὰ τείχη, παιῶνά τινα ἀναβοήσαντεσ βάρβαρον καὶ πολεμικόν· οὗ δὴ περιδεὴσ Διονύσιοσ γενόμενοσ ἅπαντα συνεχώρησεν καὶ ἔτι πλείω τοῖσ τότε συλλεχθεῖσι τῶν πελταστῶν.

λόγοσ δή τισ ταχὺ διῆλθεν ὡσ Ἡρακλείδησ αἴτιοσ εἰή γεγονὼσ πάντων τούτων· ὃν ἀκούσασ ὁ μὲν Ἡρακλείδησ ἐκποδὼν αὑτὸν ἔσχεν ἀφανῆ, Διονύσιοσ δὲ ἐζήτει λαβεῖν, ἀπορῶν δέ, Θεοδότην μεταπεμψάμενοσ εἰσ τὸν κῆπον ‐ ἔτυχον δ’ ἐν τῷ κήπῳ καὶ ἐγὼ τότε περιπατῶν ‐ τὰ μὲν οὖν ἄλλα οὔτ’ οἶδα οὔτ’ ἤκουον διαλεγομένων, ἃ δὲ ἐναντίον εἶπεν Θεοδότησ ἐμοῦ πρὸσ Διονύσιον, οἶδά τε καὶ μέμνημαι. "Πλάτων γάρ," ἔφη, "Διονύσιον ἐγὼ πείθω τουτονί, ἐὰν ἐγὼ γένωμαι δεῦρο Ἡρακλείδην κομίσαι δυνατὸσ ἡμῖν εἰσ λόγουσ περὶ τῶν ἐγκλημάτων αὐτῷ τῶν νῦν γεγονότων, ἂν ἄρα μὴ δόξῃ δεῖν αὐτὸν οἰκεῖν ἐν Σικελίᾳ, τόν τε ὑὸν λαβόντα καὶ τὴν γυναῖκα ἀξιῶ εἰσ Πελοπόννησον ἀποπλεῖν, οἰκεῖν τε βλάπτοντα μηδὲν Διονύσιον ἐκεῖ, καρπούμενον δὲ τὰ ἑαυτοῦ.

μετεπεμψάμην μὲν οὖν καὶ πρότερον αὐτόν, μεταπέμψομαι δὲ καὶ νῦν, ἄντ’ οὖν ἀπὸ τῆσ προτέρασ μεταπομπῆσ ἄντε καὶ ἀπὸ τῆσ νῦν ὑπακούσῃ μοι· Διονύσιον δὲ ἀξιῶ καὶ δέομαι, ἄν τισ ἐντυγχάνῃ Ἡρακλείδῃ ἐάντ’ ἐν ἀγρῷ ἐάντ’ ἐνθάδε, μηδὲν ἄλλο αὐτῷ φλαῦρον γίγνεσθαι, μεταστῆναι δ’ ἐκ τῆσ χώρασ, ἑώσ ἂν ἄλλο τι Διονυσίῳ δόξῃ.

ταῦτα," ἔφη, "συγχωρεῖσ; λέγων πρὸσ τὸν Διονύσιον.

"συγχωρῶ· μηδ’ ἂν πρὸσ τῇ σῇ," ἔφη, "φανῇ οἰκίᾳ, πείσεσθαι φλαῦρον μηδὲν παρὰ τὰ νῦν εἰρημένα. " τῇ δὴ μετὰ ταύτην τὴν ἡμέραν δείλησ Εὐρύβιοσ καὶ Θεοδότησ προσηλθέτην μοι σπουδῇ τεθορυβημένω θαυμαστῶσ, καὶ Θεοδότησ λέγει, "Πλάτων," ἔφη, "παρῆσθα χθὲσ οἷσ περὶ Ἡρακλείδου Διονύσιοσ ὡμολόγει πρὸσ ἐμὲ καὶ σέ; "πῶσ δὲ οὔκ; ἔφην. "νῦν τοίνυν," ἦ δ’ ὅσ, "περιθέουσιν πελτασταὶ λαβεῖν Ἡρακλείδην ζητοῦντεσ, ὁ δὲ εἶναί πῃ ταύτῃ κινδυνεύει· ἀλλ’ ἡμῖν," ἔφη, "συνακολούθησον πρὸσ Διονύσιον ἁπάσῃ μηχανῇ. " ᾠχόμεθα οὖν καὶ εἰσήλθομεν παρ’ αὐτόν, καὶ τὼ μὲν ἑστάτην σιγῇ δακρύοντε, ἐγὼ δὲ εἶπον· "οἵδε πεφόβηνται μή τι σὺ παρὰ τὰ χθὲσ ὡμολογημένα ποιήσῃσ περὶ Ἡρακλείδην νεώτερον·

δοκεῖ γάρ μοι ταύτῃ πῃ γεγονέναι φανερὸσ ἀποτετραμμένοσ. " ὁ δὲ ἀκούσασ ἀνεφλέχθη τε καὶ παντοδαπὰ χρώματα ἧκεν, οἷ’ ἂν θυμούμενοσ ἀφείη· προσπεσὼν δ’ αὐτῷ ὁ Θεοδότησ, λαβόμενοσ τῆσ χειρὸσ ἐδάκρυσέν τε καὶ ἱκέτευεν μηδὲν τοιοῦτον ποιεῖν, ὑπολαβὼν δ’ ἐγὼ παραμυθούμενοσ, "θάρρει, Θεοδότα," ἔφην· "οὐ γὰρ τολμήσει Διονύσιοσ παρὰ τὰ χθὲσ ὡμολογημένα ἄλλα ποτὲ δρᾶν.

" καὶ ὃσ ἐμβλέψασ μοι καὶ μάλα τυραννικῶσ, "σοί," ἔφη, "ἐγὼ οὔτε τι σμικρὸν οὔτε μέγα ὡμολόγησα. " "νὴ τοὺσ θεούσ," ἦν δ’ ἐγώ, "σύ γε, ταῦτα ἃ σοῦ νῦν οὗτοσ δεῖται μὴ ποιεῖν· καὶ εἰπὼν ταῦτα ἀποστρεφόμενοσ ᾠχόμην ἔξω. τὸ μετὰ ταῦτα ὁ μὲν ἐκυνήγει τὸν Ἡρακλείδην, Θεοδότησ δὲ ἀγγέλουσ πέμπων Ἡρακλείδῃ φεύγειν διεκελεύετο. ὁ δὲ ἐκπέμψασ Τεισίαν καὶ πελταστὰσ διώκειν ἐκέλευε·

φθάνει δέ, ὡσ ἐλέγετο, Ἡρακλείδησ εἰσ τὴν Καρχηδονίων ἐπικράτειαν ἐκφυγὼν ἡμέρασ σμικρῷ τινι μέρει. τὸ δὴ μετὰ τοῦτο ἡ πάλαι ἐπιβουλὴ Διονυσίῳ τοῦ μὴ ἀποδοῦναι τὰ Δίωνοσ χρήματα ἔδοξεν ἔχθρασ λόγον ἔχειν ἂν πρόσ με πιθανόν, καὶ πρῶτον μὲν ἐκ τῆσ ἀκροπόλεωσ ἐκπέμπει με, εὑρὼν πρόφασιν ὡσ τὰσ γυναῖκασ ἐν τῷ κήπῳ, ἐν ᾧ κατῴκουν ἐγώ, δέοι θῦσαι θυσίαν τινὰ δεχήμερον· ἔξω δή με παρ’ Ἀρχεδήμῳ προσέταττεν τὸν χρόνον τοῦτον μεῖναι.

ὄντοσ δ’ ἐμοῦ ἐκεῖ, Θεοδότησ μεταπεμψάμενόσ με πολλὰ περὶ τῶν τότε πραχθέντων ἠγανάκτει καὶ ἐμέμφετο Διονυσίῳ· ὁ δ’ ἀκούσασ ὅτι παρὰ Θεοδότην εἰήν εἰσεληλυθώσ, πρόφασιν αὖ ταύτην ἄλλην τῆσ πρὸσ ἐμὲ διαφορᾶσ ποιούμενοσ, ἀδελφὴν τῆσ πρόσθεν, πέμψασ τινὰ ἠρώτα με εἰ συγγιγνοίμην ὄντωσ μεταπεμψαμένου με Θεοδότου. κἀγώ, "παντάπασιν," ἔφην·

ὁ δέ, "ἐκέλευε τοίνυν," ἔφη, "σοὶ φράζειν ὅτι καλῶσ οὐδαμῇ ποιεῖσ Δίωνα καὶ τοὺσ Δίωνοσ φίλουσ ἀεὶ περὶ πλείονοσ αὐτοῦ ποιούμενοσ. " ταῦτ’ ἐρρήθη, καὶ οὐκέτι μετεπέμψατό με εἰσ τὴν οἴκησιν πάλιν, ὡσ ἤδη σαφῶσ Θεοδότου μὲν ὄντοσ μου καὶ Ἡρακλείδου φίλου, αὐτοῦ δ’ ἐχθροῦ, καὶ οὐκ εὐνοεῖν ᾤετό με, ὅτι Δίωνι τὰ χρήματα ἔρρει παντελῶσ. ᾤκουν δὴ τὸ μετὰ τοῦτο ἔξω τῆσ ἀκροπόλεωσ ἐν τοῖσ μισθοφόροισ·

προσιόντεσ δέ μοι ἄλλοι τε καὶ οἱ τῶν ὑπηρεσιῶν ὄντεσ Ἀθήνηθεν, ἐμοὶ πολῖται, ἀπήγγελλον ὅτι διαβεβλημένοσ εἰήν ἐν τοῖσ πελτασταῖσ καί μοί τινεσ ἀπειλοῖεν, εἴ που λήψονταί με, διαφθερεῖν. μηχανῶμαι δή τινα τοιάνδε σωτηρίαν. πέμπω παρ’ Ἀρχύτην καὶ τοὺσ ἄλλουσ φίλουσ εἰσ Τάραντα, φράζων ἐν οἷσ ὢν τυγχάνω· τριακόντορόν τε καὶ Λαμίσκον αὑτῶν ἕνα, ὃσ ἐλθὼν ἐδεῖτο Διονυσίου περὶ ἐμοῦ, λέγων ὅτι βουλοίμην ἀπιέναι, καὶ μηδαμῶσ ἄλλωσ ποιεῖν.

ὁ δὲ συνωμολόγησεν καὶ ἀπέπεμψεν ἐφόδια δούσ, τῶν Δίωνοσ δὲ χρημάτων οὔτ’ ἐγὼ ἔτι ἀπῄτουν οὔτε τισ ἀπέδωκεν. ἐλθὼν δὲ εἰσ Πελοπόννησον εἰσ Ὀλυμπίαν, Δίωνα καταλαβὼν θεωροῦντα, ἤγγελλον τὰ γεγονότα·

ὁ δὲ τὸν Δία ἐπιμαρτυράμενοσ εὐθὺσ παρήγγελλεν ἐμοὶ καὶ τοῖσ ἐμοῖσ οἰκείοισ καὶ φίλοισ παρασκευάζεσθαι τιμωρεῖσθαι Διονύσιον, ἡμᾶσ μὲν ξεναπατίασ χάριν ‐ οὕτω γὰρ ἔλεγέν τε καὶ ἐνόει ‐ αὐτὸν δ’ ἐκβολῆσ ἀδίκου καὶ φυγῆσ. ἀκούσασ δ’ ἐγὼ τοὺσ μὲν φίλουσ παρακαλεῖν αὐτὸν ἐκέλευον, εἰ βούλοιντο· "ἐμὲ δ’" εἶπον ὅτι "σὺ μετὰ τῶν ἄλλων βίᾳ τινὰ τρόπον σύσσιτον καὶ συνέστιον καὶ κοινωνὸν ἱερῶν Διονυσίῳ ἐποίησασ, ὃσ ἴσωσ ἡγεῖτο διαβαλλόντων πολλῶν ἐπιβουλεύειν ἐμὲ μετὰ σοῦ ἑαυτῷ καὶ τῇ τυραννίδι, καὶ ὅμωσ οὐκ ἀπέκτεινεν, ᾐδέσθη δέ.

οὔτ’ οὖν ἡλικίαν ἔχω συμπολεμεῖν ἔτι σχεδὸν οὐδενί, κοινόσ τε ὑμῖν εἰμι, ἄν ποτέ τι πρὸσ ἀλλήλουσ δεηθέντεσ φιλίασ ἀγαθόν τι ποιεῖν βουληθῆτε· κακὰ δὲ ἑώσ ἂν ἐπιθυμῆτε, ἄλλουσ παρακαλεῖτε.

" ταῦτα εἶπον μεμισηκὼσ τὴν περὶ Σικελίαν πλάνην καὶ ἀτυχίαν· ἀπέδωκεν τὰ χρήματα Δίωνι ἢ καὶ παντάπασι κατηλλάγη, οὐκ ἄν ποτε ἐγένετο οὐδέν, ὅσα γε δὴ τἀνθρώπινα ‐ Δίωνα γὰρ ἐγὼ καὶ τῷ βούλεσθαι καὶ τῷ δύνασθαι κατεῖχον ἂν ῥᾳδίωσ ‐ νῦν δὲ ὁρμήσαντεσ ἐπ’ ἀλλήλουσ κακῶν πάντα ἐμπεπλήκασιν.

καίτοι τήν γε αὐτὴν δίων εἶχεν βούλησιν ἥνπερ ἂν ἐγὼ φαίην δεῖν ἐμὲ καὶ ἄλλον, ὅστισ μέτριοσ, περί τε τῆσ αὑτοῦ δυνάμεωσ καὶ φίλων καὶ περὶ πόλεωσ τῆσ αὑτοῦ διανοοῖτ’ ἂν εὐεργετῶν ἐν δυνάμει καὶ τιμαῖσιν γενέσθαι τὰ μέγιστα ἐν ταῖσ μεγίσταισ.

ἔστιν δὲ οὐκ ἄν τισ πλούσιον ἑαυτὸν ποιήσῃ καὶ ἑταίρουσ καὶ πόλιν, ἐπιβουλεύσασ καὶ συνωμότασ συναγαγών, πένησ ὢν καὶ ἑαυτοῦ μὴ κρατῶν, ὑπὸ δειλίασ τῆσ πρὸσ τὰσ ἡδονὰσ ἡττημένοσ, εἶτα τοὺσ τὰσ οὐσίασ κεκτημένουσ ἀποκτείνασ, ἐχθροὺσ καλῶν τούτουσ, διαφορῇ τὰ τούτων χρήματα καὶ τοῖσ συνεργοῖσ τε καὶ ἑταίροισ παρακελεύηται ὅπωσ μηδεὶσ αὐτῷ ἐγκαλεῖ πένησ φάσκων εἶναι· ταὐτὸν δὲ καὶ τὴν πόλιν ἂν οὕτω τισ εὐεργετῶν τιμᾶται ὑπ’ αὐτῆσ, τοῖσ πολλοῖσ τὰ τῶν ὀλίγων ὑπὸ ψηφισμάτων διανέμων, ἢ μεγάλησ προεστὼσ πόλεωσ καὶ πολλῶν ἀρχούσησ ἐλαττόνων, τῇ ἑαυτοῦ πόλει τὰ τῶν σμικροτέρων χρήματα διανέμῃ μὴ κατὰ δίκην.

οὕτω μὲν γὰρ οὔτε δίων οὔτε ἄλλοσ πετὲ οὐδεὶσ ἐπὶ δύναμιν ἑκὼν εἶσιν ἀλιτηριώδη ἑαυτῷ τε καὶ γένει εἰσ τὸν ἀεὶ χρόνον, ἐπὶ πολιτείαν δὲ καὶ νόμων κατασκευὴν τῶν δικαιοτάτων τε καὶ ἀρίστων, οὔ τι δι’ ὀλιγίστων θανάτων καὶ φόνων γιγνομένην·

ἃ δὴ δίων νῦν πράττων, προτιμήσασ τὸ πάσχειν ἀνόσια τοῦ δρᾶσαι πρότερον, διευλαβούμενοσ δὲ μὴ παθεῖν, ὅμωσ ἔπταισεν ἐπ’ ἄκρον ἐλθὼν τοῦ περιγενέσθαι τῶν ἐχθρῶν, θαυμαστὸν παθὼν οὐδέν. ὅσιοσ γὰρ ἄνθρωποσ ἀνοσίων πέρι, σώφρων τε καὶ ἔμφρων, τὸ μὲν ὅλον οὐκ ἄν ποτε διαψευσθείη τῆσ ψυχῆσ τῶν τοιούτων πέρι, κυβερνήτου δὲ ἀγαθοῦ πάθοσ ἂν ἴσωσ οὐ θαυμαστὸν εἰ πάθοι, ὃν χειμὼν μὲν ἐσόμενοσ οὐκ ἂν πάνυ λάθοι, χειμώνων δὲ ἐξαίσιον καὶ ἀπροσδόκητον μέγεθοσ λάθοι τ’ ἂν καὶ λαθὸν κατακλύσειεν βίᾳ. ταὐτὸν δὴ καὶ Δίωνα ἔσφηλεν· εἶχον καὶ τῆσ ἄλλησ μοχθηρίασ τε καὶ λαιμαργίασ, ἔλαθον, ᾧ δὴ σφαλεὶσ κεῖται, Σικελίαν πένθει περιβαλὼν μυρίῳ.

τὰ δὴ μετὰ τὰ νῦν ῥηθέντα ἃ συμβουλεύω, σχεδὸν εἴρηταί τέ μοι καὶ εἰρήσθω·

ὧν δ’ ἐπανέλαβον ἕνεκα τὴν εἰσ Σικελίαν ἄφιξιν τὴν δευτέραν, ἀναγκαῖον εἶναι ἔδοξέ μοι ῥηθῆναι δεῖν διὰ τὴν ἀτοπίαν καὶ ἀλογίαν τῶν γενομένων. εἰ δ’ ἄρα τινὶ νῦν ῥηθέντα εὐλογώτερα ἐφάνη καὶ προφάσεισ πρὸσ τὰ γενόμενα ἱκανὰσ ἔχειν ἔδοξέν τῳ, μετρίωσ ἂν ἡμῖν καὶ ἱκανῶσ εἰή τὰ νῦν εἰρημένα.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION