헬라어 문장 검색 - Δεμοστ́Σπεεξηε

(데모스테네스, Speeches 21-30, Κατὰ Τιμοκράτους)

τοῦ μὲν ἀγῶνοσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τοῦ παρόντοσ οὐδ’ ἂν αὐτὸν οἶμαι Τιμοκράτην εἰπεῖν ὡσ αἴτιόσ ἐστιν ἄλλοσ τισ αὐτῷ πλὴν αὐτὸσ αὑτῷ. χρημάτων γὰρ οὐκ ὀλίγων ἀποστερῆσαι βουλόμενοσ τὴν πόλιν, παρὰ πάντασ τοὺσ νόμουσ νόμον εἰσήνεγκεν οὔτ’ ἐπιτήδειον οὔτε δίκαιον, ὦ ἄνδρεσ δικασταί· ὃσ τὰ μὲν ἄλλ’ ὅσα λυμανεῖται καὶ χεῖρον ἔχειν τὰ κοινὰ ποιήσει, κύριοσ εἰ γενήσεται, τάχα δὴ καθ’ ἕκαστον ἀκούοντεσ ἐμοῦ μαθήσεσθε, ἓν δ’, ὃ μέγιστον ἔχω καὶ προχειρότατον πρὸσ ὑμᾶσ εἰπεῖν, οὐκ ἀποτρέψομαι. τὴν γὰρ ὑμετέραν ψῆφον, ἣν ὀμωμοκότεσ περὶ πάντων φέρετε, λύει καὶ ποιεῖ τοῦ μηδενὸσ ἀξίαν ὁ τουτουὶ νόμοσ, οὐχ ἵνα κοινῇ τι τὴν πόλιν ὠφελήσῃ πῶσ γάρ;

ὅσ γε, ἃ δοκεῖ συνέχειν τὴν πολιτείαν, τὰ δικαστήρια, ταῦτ’ ἄκυρα ποιεῖ τῶν προστιμημάτων τῶν ἐπὶ τοῖσ ἀδικήμασιν ἐκ τῶν νόμων ὡρισμένων, ἀλλ’ ἵνα τῶν πολὺν χρόνον ὑμᾶσ τινεσ ἐκκεκαρπωμένων καὶ πολλὰ τῶν ὑμετέρων διηρπακότων μηδ’ ἃ κλέπτοντεσ φανερῶσ ἐλήφθησαν καταθῶσιν. καὶ τοσούτῳ ῥᾷόν ἐστ’ ἰδίᾳ τινὰσ θεραπεύειν ἢ τῶν ὑμετέρων δικαίων προί̈στασθαι, ὥσθ’ οὗτοσ μὲν ἔχει παρ’ ἐκείνων ἀργύριον καὶ οὐ πρότερον τοῦτον εἰσήνεγκε ὑπὲρ αὐτῶν τὸν νόμον, ἐμοὶ δ’ ἐν χιλίαισ ὑπὲρ ὑμῶν ὁ κίνδυνοσ·

τοσοῦτ’ ἀπέχω τοῦ λαβεῖν τι παρ’ ὑμῶν. εἰώθασιν μὲν οὖν οἱ πολλοὶ τῶν πράττειν τι προαιρουμένων τῶν κοινῶν λέγειν ὡσ ταῦθ’ ὑμῖν σπουδαιότατ’ ἐστὶν καὶ μάλιστ’ ἄξιον προσέχειν τούτοισ, ὑπὲρ ὧν ἂν αὐτοὶ τυγχάνωσι ποιούμενοι τοὺσ λόγουσ.

ἐγὼ δ’, εἴπερ τινὶ τοῦτο καὶ ἄλλῳ προσηκόντωσ εἴρηται, νομίζω κἀμοὶ νῦν ἁρμόττειν εἰπεῖν. τῶν γὰρ ὄντων ἀγαθῶν τῇ πόλει καὶ τοῦ δημοκρατουμένην καὶ ἐλευθέραν εἶναι ὡσ ἄλλο τι τῶν νόμων αἰτιώτερόν ἐστιν, οὐδ’ ἂν ἕν’ εἰπεῖν οἶμαι.

περὶ τοίνυν αὐτοῦ τούτου νῦν ὑμῖν ἐστιν, πότερον δεῖ τοὺσ μὲν ἄλλουσ νόμουσ, οὓσ ἐπὶ τοῖσ ἀδικοῦσι τὴν πόλιν ὑμεῖσ ἀνεγράψατε, ἀκύρουσ εἶναι, τόνδε δὲ κύριον, ἢ τοὐναντίον τοῦτον μὲν λῦσαι, κατὰ χώραν δὲ μένειν τοὺσ ἄλλουσ ἐᾶν. τὸ μὲν οὖν πρᾶγμα περὶ οὗ δεῖ νῦν ὑμᾶσ γνῶναι, ὡσ ἐν κεφαλαίῳ τισ ἂν εἴποι, τοῦτ’ ἐστίν. ἵνα δ’ ὑμῶν μηδεὶσ θαυμάζῃ τί δή ποτ’ ἐγὼ μετρίωσ, ὥσ γ’ ἐμαυτὸν πείθω, τὸν ἄλλον χρόνον βεβιωκὼσ νῦν ἐν ἀγῶσι καὶ γραφαῖσ δημοσίαισ ἐξετάζομαι, βούλομαι μικρὰ πρὸσ ὑμᾶσ εἰπεῖν·

ἔσται δὲ ταῦτ’ οὐκ ἄπο τοῦ πράγματοσ. ἐγὼ γάρ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, προσέκρουσ’ ἀνθρώπῳ πονηρῷ καὶ φιλαπεχθήμονι καὶ θεοῖσ ἐχθρῷ, ᾧ τελευτῶσ’ ὅλη προσέκρουσεν ἡ πόλισ, Ἀνδροτίωνα λέγω. καὶ τοσούτῳ δεινότερ’ Εὐκτήμονοσ ἠδικήθην ὑπ’ αὐτοῦ, ὥσθ’ ὁ μὲν Εὐκτήμων εἰσ χρήματ’ ἔσθ’ ἃ κακῶσ ἔπαθεν, ἐγὼ δ’, εἰ κατώρθωσεν ἐκεῖνοσ ἣν ἐπ’ ἔμ’ ἦλθεν ὁδόν, οὐχ ὅτι τῶν ὄντων ἂν ἀπεστερήμην, ἀλλ’ οὐδ’ ἂν ἔζων, οὐδ’ ὃ κοινὸν ἅπασίν ἐστιν, ἀπαλλαγῆναι τοῦ βίου, ῥᾴδιον ἦν ἄν μοι.

αἰτιασάμενοσ γάρ μ’ ἃ καὶ λέγειν ἄν τισ ὀκνήσειεν εὖ φρονῶν, τὸν ἐμαυτοῦ πατέρ’ ὡσ ἀπέκτονα, ἀσεβείασ γραφὴν κατασκευάσασ εἰσ ἀγῶνα κατέστησεν. ἐν δὲ τούτῳ τὸ πέμπτον μέροσ τῶν ψήφων οὐ μεταλαβὼν ὦφλε χιλίασ, ἐγὼ δ’, ὥσπερ ἦν δίκαιον, μάλιστα μὲν διὰ τοὺσ θεούσ, ἔπειτα δὲ καὶ διὰ τοὺσ δικάζοντασ ὑμῶν ἐσώθην, τὸν δ’ εἰσ τοιαῦτα καταστήσαντά μ’ ἀδίκωσ ἀδιάλλακτον ἐχθρὸν ἡγούμην. ἰδὼν δ’ ἠδικηκότα κοινῇ πᾶσαν τὴν πόλιν καὶ περὶ τὴν εἴσπραξιν τῶν εἰσφορῶν καὶ περὶ τὴν ποίησιν τῶν πομπείων, καὶ χρήματα πολλὰ τῆσ θεοῦ καὶ τῶν ἐπωνύμων καὶ τῆσ πόλεωσ ἔχοντα καὶ οὐκ ἀποδιδόντα, ἦλθον ἐπ’ αὐτὸν μετ’ Εὐκτήμονοσ, ἡγούμενοσ ἁρμόττοντ’ εἰληφέναι καιρὸν τοῦ βοηθῆσαί θ’ ἅμα τῇ πόλει καὶ τιμωρίαν ὑπὲρ ὧν ἐπεπόνθειν λαβεῖν·

βουλοίμην δ’ ἂν ἐμέ τε τυχεῖν ὧν βούλομαι τοῦτόν τε παθεῖν ὧν ἄξιόσ ἐστι. τοῦ δὲ πράγματοσ οὐκέτ’ ὄντοσ ἀμφισβητησίμου, ἀλλὰ πρῶτον μὲν τῆσ βουλῆσ κατεγνωκυίασ, εἶτα τοῦ δήμου μίαν ἡμέραν ὅλην ἐπὶ τούτοισ αὐτοῖσ ἀναλώσαντοσ, πρὸσ δὲ τούτοισ δικαστηρίοιν δυοῖν εἰσ ἕνα καὶ χιλίουσ ἐψηφισμένων, ἐνούσησ δ’ οὐδεμιᾶσ ἔτ’ ἀποστροφῆσ τοῦ μὴ τὰ χρήματ’ ἔχειν ὑμᾶσ, Τιμοκράτησ οὑτοσὶ τοσοῦθ’ ὑπερεῖδεν ἅπαντα τὰ πράγματα, ὥστε τίθησι τουτονὶ τὸν νόμον, δι’ οὗ τῶν ἱερῶν μὲν χρημάτων τοὺσ θεούσ, τῶν ὁσίων δὲ τὴν πόλιν ἀποστερεῖ, ἄκυρα δὲ τὰ γνωσθένθ’ ὑπὸ τῆσ βουλῆσ καὶ τοῦ δήμου καὶ τοῦ δικαστηρίου καθίστησιν, ἄδειαν δὲ τὰ κοινὰ διαρπάζειν τῷ βουλομένῳ πεποίηκεν.

ὑπὲρ δὴ τούτων ἁπάντων λύσιν εὑρίσκομεν ταύτην οὖσαν μόνην, εἰ γραψάμενοι τὸν νόμον καὶ εἰσαγαγόντεσ εἰσ ὑμᾶσ λῦσαι δυναίμεθα.

ἐξ ἀρχῆσ οὖν ἐν βραχέσιν τὰ πραχθέντα δίειμι πρὸσ ὑμᾶσ, ἵνα μᾶλλον μάθητε καὶ παρακολουθήσητε τοῖσ περὶ τὸν νόμον αὐτὸν ἀδικήμασιν. ψήφισμ’ εἶπεν ἐν ὑμῖν Ἀριστοφῶν ἑλέσθαι ζητητάσ, εἰ δέ τισ οἶδέν τιν’ ἢ τῶν ἱερῶν ἢ τῶν ὁσίων χρημάτων ἔχοντά τι τῆσ πόλεωσ, μηνύειν πρὸσ τούτουσ.

μετὰ ταῦτ’ ἐμήνυσεν Εὐκτήμων ἔχειν Ἀρχέβιον καὶ Λυσιθείδην τριηραρχήσαντασ χρήματα Ναυκρατιτικά, τίμημα τάλαντ’ ἐννέα καὶ τριάκοντα μνᾶσ. προσῆλθε τῇ βουλῇ, προβούλευμ’ ἐγράφη. μετὰ ταῦτα γενομένησ ἐκκλησίασ προὐχειροτόνησεν ὁ δῆμοσ. ἀναστὰσ Εὐκτήμων ἔλεγ’ ἄλλα τε πολλὰ καὶ διεξῆλθεν πρὸσ ὑμᾶσ ὡσ ἔλαβ’ ἡ τριήρησ τὸ πλοῖον ἡ Μελάνωπον ἄγουσα καὶ Γλαυκέτην καὶ Ἀνδροτίωνα πρεσβευτὰσ ὡσ Μαύσωλον, ὡσ ἔθεσαν τὴν ἱκετηρίαν ὧν ἦν τὰ χρήμαθ’ ἅνθρωποι, ὡσ ἀπεχειροτονήσαθ’ ὑμεῖσ μὴ φίλι’ εἶναι τότε, ἀνέμνησεν ὑμᾶσ, τοὺσ νόμουσ ἀνέγνω καθ’ οὓσ τοῦτον τὸν τρόπον πραχθέντων τῆσ πόλεωσ γίγνεται τὰ χρήματα.

ἐδόκει δίκαια λέγειν ὑμῖν ἅπασιν.

ἀναπηδήσασ Ἀνδροτίων καὶ Γλαυκέτησ καὶ Μελάνωποσ καὶ ταυτὶ σκοπεῖτ’ ἂν ἀληθῆ λέγω ἐβόων, ἠγανάκτουν, ἐλοιδοροῦντο, ἀπέλυον τοὺσ τριηράρχουσ, ἔχειν ὡμολόγουν, παρ’ ἑαυτοῖσ ζητεῖν ἠξίουν τὰ χρήματα. ταῦτ’ ἀκουσάντων ὑμῶν, ἐπειδή ποτ’ ἐπαύσανθ’ οὗτοι βοῶντεσ, ἔδωκε γνώμην Εὐκτήμων ὡσ δυνατὸν δικαιοτάτην, ὑμᾶσ μὲν εἰσπράττειν τοὺσ τριηράρχουσ, ἐκείνοισ δ’ εἶναι περὶ αὐτῶν εἰσ τοὺσ ἔχοντασ ἀναφοράν· ἐὰν δ’ ἀμφισβητῆταί τι, ποιεῖν διαδικασίαν, τὸν δ’ ἡττηθέντα, τοῦτον ὀφείλειν τῇ πόλει. γράφονται τὸ ψήφισμα·

εἰσ ὑμᾶσ εἰσῆλθεν· ἵνα συντέμω, κατὰ τοὺσ νόμουσ ἔδοξεν εἰρῆσθαι καὶ ἀπέφυγεν. ἐνταῦθα τί προσῆκεν; τὰ μὲν χρήματ’ ἔχειν τὴν πόλιν, τὸν δ’ ἀποστεροῦντα κολάζειν· νόμου δ’ οὐδ’ ὁτιοῦν οὐδενὸσ δήπου προσέδει. μέχρι μὲν δὴ τούτων οὐδὲν ἠδίκησθ’ ὑπὸ Τιμοκράτουσ τουτουί. μετὰ ταῦτα δὲ πάντ’ ἀνεδέξατ’ ἐφ’ αὑτὸν τὰ προειρημένα, καὶ πάντ’ ἠδικημένοι φανήσεσθ’ ὑπὸ τούτου· ταῖσ γὰρ ἐκείνων τέχναισ καὶ πανουργίαισ μισθώσασ αὑτὸν καὶ παρασχὼν ὑπηρέτην ἐφ’ αὑτὸν ἤγαγεν τἀδικήματα, ὡσ ἐγὼ σαφῶσ ὑμῖν ἐπιδείξω. ἀνάγκη δὲ πρῶτον ὑπομνῆσαι τοὺσ χρόνουσ ὑμᾶσ καὶ τὸν καιρὸν ἐν ᾧ τίθησι τὸν νόμον·

καὶ γὰρ ὑβριστικῶσ προσεκκεχλευακὼσ ὑμᾶσ φανήσεται. ἦν μὲν γὰρ σκιροφοριὼν μὴν ἐν ᾧ τὰσ γραφὰσ ἥττηντ’ ἐκεῖνοι τὰσ κατὰ τοῦ Εὐκτήμονοσ· μισθωσάμενοι δὲ τοῦτον καὶ οὐδὲ παρεσκευασμένοι τὰ δίκαια ποιεῖν ὑμῖν κατὰ τὴν ἀγορὰν λογοποιοὺσ καθίεσαν ὡσ ἁπλᾶ μὲν ἕτοιμοι τὰ χρήματ’ ἐκτίνειν, διπλᾶ δ’ οὐ δυνήσονται. ἦν δὲ ταῦτ’ ἐνέδρα μετὰ χλευασίασ καὶ κατασκευασμὸσ ὑπὲρ τοῦ λαθεῖν τόνδε τὸν νόμον τεθέντα.

μαρτυρεῖ δ’ ὅτι ταῦθ’ οὕτωσ ἔχει τοὔργον αὐτό· τῶν μὲν γὰρ χρημάτων ἐκείνοισ τοῖσ χρόνοισ δραχμὴν οὐ κατέθηκαν ὑμῖν, νόμῳ δ’ ἑνὶ πλείστουσ ὑπάρχοντασ ἀκύρουσ ἐποίησαν, καὶ τούτῳ τῶν πώποτ’ ἐν ὑμῖν τεθέντων αἰσχίστῳ καὶ δεινοτάτῳ. βούλομαι δὴ μικρὰ διεξελθὼν περὶ τῶν κειμένων νόμων, καθ’ οὕσ εἰσιν αἱ τοιαίδε γραφαί, περὶ αὐτοῦ τοῦ νόμου λέγειν ὃν γέγραμμαι·

γενήσεσθε γὰρ εὐμαθέστεροι πρὸσ τὰ λοιπὰ ταῦτα προακούσαντεσ. ἔστιν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐν τοῖσ οὖσι νόμοισ ἡμῖν κυρίοισ διωρισμέν’ ἀκριβῶσ καὶ σαφῶσ πάνθ’ ὅσα δεῖ ποιεῖν περὶ τῶν μελλόντων τεθήσεσθαι νόμων. καὶ πρῶτον μὲν ἁπάντων χρόνοσ ἐστὶ γεγραμμένοσ, ἐν ᾧ προσήκει νομοθετεῖν·

εἶτ’ οὐδὲ τόθ’ ὡσ ἂν ἑκάστῳ δοκῇ δέδωκε τοῦτο πράττειν, ἀλλὰ προστάττει πρῶτον μὲν ἐκθεῖναι πρόσθεν τῶν ἐπωνύμων γράψαντα σκοπεῖν τῷ βουλομένῳ, μετὰ ταῦτ’ ἐπὶ πᾶσι τὸν αὐτὸν νόμον τιθέναι κελεύει, πρὸσ τούτοισ λύειν τοὺσ ἐναντίουσ, ἄλλα περὶ ὧν οὐδὲν ἴσωσ ὑμᾶσ κατεπείγει νῦν ἀκοῦσαι. ἂν δέ τισ τούτων ἓν παραβῇ, τῷ βουλομένῳ δίδωσι γράφεσθαι. εἰ μὲν οὖν μὴ πᾶσιν ἦν ἔνοχοσ τούτοισ Τιμοκράτησ, καὶ παρὰ πάντα ταῦτ’ εἰσενηνόχει τὸν νόμον, ἓν ἂν αὐτοῦ τισ ἐποιεῖτο κατηγόρημα, ὅ τι δήποτε τοῦτ’ ἦν·

νῦν δ’ ἀνάγκη καθ’ ἕκαστον, χωρὶσ περὶ ἑκάστου διελόμενον, λέγειν. πρῶτον μὲν οὖν, ὅπερ ἠδίκησε πρῶτον, τοῦτ’ ἐρῶ, ὡσ παρὰ πάντασ τοὺσ νόμουσ ἐνομοθέτει, εἶτα τῶν ἄλλων ἑξῆσ ὅ τι ἂν βουλομένοισ ὑμῖν ἀκούειν ᾖ. καί μοι λαβὲ τουτουσὶ τοὺσ νόμουσ καὶ ἀνάγνωθι· φανήσεται γὰρ τούτων οὐδὲν πεποιηκώσ. προσέχετ’, ἄνδρεσ δικασταί, τὸν νοῦν ἀναγιγνωσκομένοισ τοῖσ νόμοισ. Ἐπιχειροτονία Νόμων ἐπὶ δὲ τῆσ πρώτησ πρυτανείασ τῇ ἑνδεκάτῃ ἐν τῷ δήμῳ, ἐπειδὰν εὔξηται ὁ κῆρυξ, ἐπιχειροτονίαν ποιεῖν τῶν νόμων, πρῶτον μὲν περὶ τῶν βουλευτικῶν, δεύτερον δὲ τῶν κοινῶν, εἶτα οἳ κεῖνται τοῖσ ἐννέα ἄρχουσιν, εἶτα τῶν ἄλλων ἀρχῶν.

ἡ δὲ χειροτονία ἔστω ἡ προτέρα, ὅτῳ δοκοῦσιν ἀρκεῖν οἱ νόμοι οἱ βουλευτικοί, ἡ δ’ ὑστέρα, ὅτῳ μὴ δοκοῦσιν· εἶτα τῶν κοινῶν κατὰ ταὐτά.

τὴν δ’ ἐπιχειροτονίαν εἶναι τῶν νόμων κατὰ τοὺσ νόμουσ τοὺσ κειμένουσ. ἐὰν δέ τινεσ τῶν νόμων τῶν κειμένων ἀποχειροτονηθῶσι, τοὺσ πρυτάνεισ, ἐφ’ ὧν ἂν ἡ ἐπιχειροτονία γένηται, ποιεῖν περὶ τῶν ἀποχειροτονηθέντων τὴν τελευταίαν τῶν τριῶν ἐκκλησιῶν·

τοὺσ δὲ προέδρουσ, οἳ ἂν τυγχάνωσι προεδρεύοντεσ ἐν ταύτῃ τῇ ἐκκλησίᾳ, χρηματίζειν ἐπάναγκεσ πρῶτον μετὰ τὰ ἱερὰ περὶ τῶν νομοθετῶν, καθ’ ὅ τι καθεδοῦνται, καὶ περὶ τοῦ ἀργυρίου, ὁπόθεν τοῖσ νομοθέταισ ἔσται· τοὺσ δὲ νομοθέτασ εἶναι ἐκ τῶν ὀμωμοκότων τὸν ἡλιαστικὸν ὁρ́κον. ἐὰν δ’ οἱ πρυτάνεισ μὴ ποιήσωσι κατὰ τὰ γεγραμμένα τὴν ἐκκλησίαν ἢ οἱ πρόεδροι μὴ χρηματίσωσι, ὀφείλειν τῶν μὲν πρυτάνεων ἕκαστον χιλίασ δραχμὰσ ἱερὰσ τῇ Ἀθηνᾷ, τῶν δὲ προέδρων ἕκαστοσ ὀφειλέτω τετταράκοντα δραχμὰσ ἱερὰσ τῇ Ἀθηνᾷ.

καὶ ἔνδειξισ αὐτῶν ἔστω πρὸσ τοὺσ θεσμοθέτασ, καθάπερ ἐάν τισ ἄρχῃ ὀφείλων τῷ δημοσίῳ· οἱ δὲ θεσμοθέται τοὺσ ἐνδειχθέντασ εἰσαγόντων εἰσ τὸ δικαστήριον κατὰ τὸν νόμον, ἢ μὴ ἀνιόντων εἰσ Ἄρειον πάγον, ὡσ καταλύοντεσ τὴν ἐπανόρθωσιν τῶν νόμων. πρὸ δὲ τῆσ ἐκκλησίασ ὁ βουλόμενοσ Ἀθηναίων ἐκτιθέτω πρόσθεν τῶν ἐπωνύμων γράψασ τοὺσ νόμουσ οὓσ ἂν τιθῇ, ὅπωσ ἂν πρὸσ τὸ πλῆθοσ τῶν ἐκτεθέντων νόμων ψηφίσηται ὁ δῆμοσ περὶ τοῦ χρόνου τοῖσ νομοθέταισ.

ὁ δὲ τιθεὶσ τὸν καινὸν νόμον ἀναγράψασ εἰσ λεύκωμα ἐκτιθέτω πρόσθεν τῶν ἐπωνύμων ὁσημέραι, ἑώσ ἂν <ἡ> ἐκκλησία γένηται. αἱρεῖσθαι δὲ καὶ τοὺσ συναπολογησομένουσ τὸν δῆμον τοῖσ νόμοισ, οἳ ἂν ἐν τοῖσ νομοθέταισ λύωνται, πέντε ἄνδρασ ἐξ Ἀθηναίων ἁπάντων, τῇ ἑνδεκάτῃ τοῦ ἑκατομβαιῶνοσ μηνόσ. οὗτοι πάντεσ οἱ νόμοι κεῖνται πολὺν ἤδη χρόνον, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ πεῖραν αὑτῶν πολλάκισ δεδώκασ’ ὅτι συμφέροντεσ ὑμῖν εἰσιν, καὶ οὐδεὶσ πώποτ’ ἀντεῖπεν μὴ οὐ καλῶσ ἔχειν αὐτούσ.

εἰκότωσ· οὐδὲν γὰρ ὠμὸν οὐδὲ βίαιον οὐδ’ ὀλιγαρχικὸν προστάττουσιν, ἀλλὰ τοὐναντίον πάντα φιλανθρώπωσ καὶ δημοτικῶσ φράζουσι πράττειν. καὶ πρῶτον μὲν ἐφ’ ὑμῖν ἐποίησαν διαχειροτονίαν, πότερον εἰσοιστέοσ ἐστὶ νόμοσ καινὸσ ἢ δοκοῦσιν ἀρκεῖν οἱ κείμενοι·

μετὰ ταῦτα δέ, ἂν χειροτονῆτ’ εἰσφέρειν, οὐκ εὐθὺσ τιθέναι προσέταξαν, ἀλλὰ τὴν τρίτην ἀπέδειξαν ἐκκλησίαν, καὶ οὐδ’ ἐν ταύτῃ τιθέναι δεδώκασιν, ἀλλὰ σκέψασθαι καθ’ ὅ τι τοὺσ νομοθέτασ καθιεῖτε. ἐν δὲ τῷ μεταξὺ χρόνῳ τούτῳ προσέταξαν τοῖσ βουλομένοισ εἰσφέρειν ἐκτιθέναι τοὺσ νόμουσ πρόσθεν τῶν ἐπωνύμων, ἵν’ ὁ βουλόμενοσ σκέψηται, κἂν ἀσύμφορον ὑμῖν κατίδῃ τι, φράσῃ καὶ κατὰ σχολὴν ἀντείπῃ. τούτων μέντοι τοσούτων ὄντων οὐδὲν πεποίηκε Τιμοκράτησ οὑτοσί·

οὔτε γὰρ ἐξέθηκε τὸν νόμον, οὔτ’ ἔδωκεν εἴ τισ ἐβούλετ’ ἀναγνοὺσ ἀντειπεῖν, οὔτ’ ἀνέμεινεν οὐδένα τῶν τεταγμένων χρόνων ἐν τοῖσ νόμοισ, ἀλλὰ τῆσ ἐκκλησίασ, ἐν ᾗ τοὺσ νόμουσ ἐπεχειροτονήσατε, οὔσησ ἑνδεκάτῃ τοῦ ἑκατομβαιῶνοσ μηνόσ, δωδεκάτῃ τὸν νόμον εἰσήνεγκεν, εὐθὺσ τῇ ὑστεραίᾳ, καὶ ταῦτ’ ὄντων Κρονίων καὶ διὰ ταῦτ’ ἀφειμένησ τῆσ βουλῆσ, διαπραξάμενοσ μετὰ τῶν ὑμῖν ἐπιβουλευόντων καθέζεσθαι νομοθέτασ διὰ ψηφίσματοσ ἐπὶ τῇ τῶν Παναθηναίων προφάσει. βούλομαι δ’ ὑμῖν τὸ ψήφισμ’ αὔτ’ ἀναγνῶναι τὸ νικῆσαν, ἵν’ ἴδηθ’ ὅτι πάντα συνταξάμενοι καὶ οὐδὲν ἀπὸ ταὐτομάτου τούτων ἔπραττον.

λαβὲ τὸ ψήφισμ’ αὐτοῖσ καὶ ἀναγίγνωσκε σύ. ἐπὶ τῆσ Πανδιονίδοσ πρώτησ, ἑνδεκάτῃ τῆσ πρυτανείασ, Ἐπικράτησ εἶπεν, ὅπωσ ἂν τὰ ἱερὰ θύηται καὶ ἡ διοίκησισ ἱκανὴ γένηται καὶ εἴ τινοσ ἐνδεῖ πρὸσ τὰ Παναθήναια διοικηθῇ, τοὺσ πρυτάνεισ τοὺσ τῆσ Πανδιονίδοσ καθίσαι νομοθέτασ αὔριον, τοὺσ δὲ νομοθέτασ εἶναι ἕνα καὶ χιλίουσ ἐκ τῶν ὀμωμοκότων, συννομοθετεῖν δὲ καὶ τὴν βουλήν.

ἐνθυμήθητε ἀναγιγνωσκομένου τοῦ ψηφίσματοσ ὡσ τεχνικῶσ ὁ γράφων αὐτὸ τὴν διοίκησιν καὶ τὸ τῆσ ἑορτῆσ προστησάμενοσ κατεπεῖγον, ἀνελὼν τὸν ἐκ τῶν νόμων χρόνον, αὐτὸσ ἔγραψεν αὔριον νομοθετεῖν, οὐ μὰ Δί’ οὐχ ἵν’ ὡσ κάλλιστα γένοιτό τι τῶν περὶ τὴν ἑορτήν οὐδὲ γὰρ ἦν ὑπόλοιπον οὐδ’ ἀδιοίκητον οὐδέν, ἀλλ’ ἵνα μὴ προαισθομένου μηδενὸσ ἀνθρώπων μηδ’ ἀντειπόντοσ τεθείη καὶ γένοιτο κύριοσ αὐτοῖσ ὅδ’ ὁ νῦν ἀγωνιζόμενοσ νόμοσ.

τεκμήριον δέ·

καθεζομένων γὰρ τῶν νομοθετῶν, περὶ μὲν τούτων, τῆσ διοικήσεωσ καὶ τῶν Παναθηναίων, οὔτε χείρον’ οὔτε βελτίω νόμον οὐδέν’ εἰσήνεγκεν οὐδείσ, περὶ δ’ ὧν οὔτε τὸ ψήφισμ’ ἐκέλευεν οἵ τε νόμοι κωλύουσιν, Τιμοκράτησ οὑτοσὶ κατὰ πολλὴν ἡσυχίαν ἐνομοθέτει, κυριώτερον μὲν νομίσασ τὸν ἐκ τοῦ ψηφίσματοσ ἢ τὸν ἐν τοῖσ νόμοισ εἰρημένον χρόνον, οὐδ’ ὁτιοῦν δὲ φοβηθεὶσ εἰ ἁπάντων ὑμῶν ἀγόντων ἱερομηνίαν, καὶ νόμου κειμένου μήτ’ ἰδίᾳ μήτε κοινῇ μηδὲν ἀλλήλουσ ἀδικεῖν ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ, μηδὲ χρηματίζειν ὅ τι ἂν μὴ περὶ τῆσ ἑορτῆσ ᾖ, αὐτὸσ οὐχ ἕνα τὸν τυχόντα, ἀλλ’ ὅλην ἀδικῶν φανήσεται τὴν πόλιν. καίτοι πῶσ οὐ δεινόν, εἰδότα μὲν τοὺσ νόμουσ, ὧν ὀλίγῳ πρότερον πάντεσ ἠκούσατε, κυρίουσ ὄντασ, εἰδότα δ’ οὐκ ἐῶνθ’ ἕτερον νόμον ψήφισμ’ οὐδέν, οὐδ’ ἂν ἔννομον ᾖ, νόμου κυριώτερον εἶναι, γράψαι καὶ θεῖναι νόμον ὑμῖν κατὰ ψήφισμα, ὃ καὶ αὐτὸ παρὰ τοὺσ νόμουσ εἰρημένον ᾔδει;

ἢ πῶσ οὐ σχέτλιον τὴν μὲν πόλιν αὐτὴν ἑκάστῳ ἡμῶν δεδωκέναι ἄδειαν τοῦ μή τι παθεῖν ἀηδὲσ ἢ δεινὸν ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ ποιήσασαν ἱερομηνίαν, αὐτὴν δὲ μὴ τετυχηκέναι ταύτησ τῆσ ἀσφαλείασ παρὰ Τιμοκράτουσ, ἀλλ’ ἐν αὐτῇ τῇ ἱερομηνίᾳ τὰ μέγιστ’ ἠδικῆσθαι;

τί γὰρ ἄν τισ μεῖζον ἠδίκησ’ ἰδιώτησ ἀνὴρ ἢ καταλύων τοὺσ νόμουσ αὐτῆσ, δι’ ὧν οἰκεῖται; ὅτι μὲν τοίνυν οὐδὲν ὧν προσῆκέν τε καὶ κελεύουσιν οἱ νόμοι πεποίηκεν, εἰσ τὰ προειρημένα τισ σκοπῶν ἂν γνοίη.

ὅτι δ’ οὐ μόνον κατὰ τοῦτ’ ἀδικεῖ, εἰ παραβὰσ τὸν χρόνον τὸν ἐκ τῶν νόμων καὶ τὸ βουλεύσασθαι καὶ σκέψασθαι περὶ τούτων ὑμᾶσ παντελῶσ ἀνελὼν οὔσησ ἱερομηνίασ ἐνομοθέτει, ἀλλὰ καὶ κατ’ ἐκεῖνο, ὅτι πᾶσιν ἐναντίον εἰσενήνοχεν τοῖσ οὖσι νόμοισ, αὐτίκα δὴ μάλ’ ἀκριβῶσ μαθήσεσθε. ἀνάγνωθι δέ μοι λαβὼν τουτονὶ πρῶτον τὸν νόμον, ὃσ διαρρήδην οὐκ ἐᾷ νόμον οὐδέν’ ἐναντίον εἰσφέρειν, ἐὰν δέ τισ εἰσφέρῃ, γράφεσθαι κελεύει. ἀναγίγνωσκε. Νόμοσ τῶν δὲ νόμων τῶν κειμένων μὴ ἐξεῖναι λῦσαι μηδένα, ἐὰν μὴ ἐν νομοθέταισ.

τότε δ’ ἐξεῖναι τῷ βουλομένῳ Ἀθηναίων λύειν, ἕτερον τιθέντι ἀνθ’ ὅτου ἂν λύῃ.

διαχειροτονίαν δὲ ποιεῖν τοὺσ προέδρουσ περὶ τούτων τῶν νόμων, πρῶτον μὲν περὶ τοῦ κειμένου, εἰ δοκεῖ ἐπιτήδειοσ εἶναι τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ οὔ, ἔπειτα περὶ τοῦ τιθεμένου. ὁπότερον δ’ ἂν χειροτονήσωσιν οἱ νομοθέται, τοῦτον κύριον εἶναι. ἐναντίον δὲ νόμον μὴ ἐξεῖναι τιθέναι τῶν νόμων τῶν κειμένων μηδενί. ἐὰν δέ τισ λύσασ τινὰ τῶν νόμων τῶν κειμένων ἕτερον ἀντιθῇ μὴ ἐπιτήδειον τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἐναντίον τῶν κειμένων τῳ, τὰσ γραφὰσ εἶναι κατ’ αὐτοῦ κατὰ τὸν νόμον ὃσ κεῖται ἐάν τισ μὴ ἐπιτήδειον θῇ νόμον. ἠκούσατε μὲν τοῦ νόμου·

πολλῶν δὲ καλῶσ κειμένων νόμων τῇ πόλει οὐδενὸσ ἧττον ἡγοῦμαι καὶ τοῦτον ἀξίωσ ἐπαίνου γεγράφθαι. σκέψασθε γὰρ ὡσ δικαίωσ καὶ σφόδρ’ ὑπὲρ τοῦ δήμου κεῖται. οὐκ ἐᾷ τοῖσ ὑπάρχουσι νόμοισ ἐναντίον εἰσφέρειν, ἐὰν μὴ λύσῃ τὸν πρότερον κείμενον. τίνοσ εἵνεκα; πρῶτον μὲν ἵν’ ὑμῖν ἐξῇ τὰ δίκαια ψηφίζεσθαι μετ’ εὐσεβείασ. εἰ γὰρ εἰήσαν δύ’ ἐναντίοι νόμοι, καί τινεσ ἀντίδικοι παρ’ ὑμῖν ἀγωνίζοιντο ἢ περὶ δημοσίων ἢ περὶ ἰδίων πραγμάτων, ἀξιοίη δ’ ἑκάτεροσ νικᾶν μὴ τὸν αὐτὸν δεικνύων νόμον, οὔτ’ ἀμφοτέροισ ἔνι δήπου ψηφίσασθαι·

πῶσ γάρ; οὔτε θατέρῳ ψηφιζομένουσ εὐορκεῖν· παρὰ γὰρ τὸν ἐναντίον, ὄντα δ’ ὁμοίωσ κύριον, ἡ γνῶσισ συμβαίνει. τοῦτό τ’ οὖν ὑπὲρ ὑμῶν φυλαττόμενοσ ταῦτα προεῖπε καὶ ἔτι πρὸσ τούτῳ βουλόμενοσ φύλακασ ὑμᾶσ τῶν νόμων καταστῆσαι·

ᾔδει γὰρ ἐκεῖνο, ὅτι τὰσ ἄλλασ ἃσ γέγραφ’ αὐτῶν φυλακὰσ ἔστι πολλαχῇ διακρούσασθαι. τοὺσ συνηγόρουσ, οὓσ χειροτονεῖτε, δύναιτ’ ἂν πεῖσαί τισ σιωπᾶν. ἐκτιθέναι κελεύει τοῦ προειδέναι πάντασ· τάχ’ ἄν, εἰ τύχοι, τοὺσ μὲν ἀντειπόντασ ἂν εἰ μὴ προαίσθοιντο, λάθοι, οἱ δ’ οὐδὲν προσέχοντεσ ἀναγνοῖεν ἄν. ἀλλὰ γράψασθαι νὴ Δί’ ἕκαστον ἔστιν, ὃ κἀγὼ νυνὶ πεποίηκα·

κἀνταῦθα, ἂν ἀπαλλάξῃ τισ τὸν ἐπιστάντα, ἡ πόλισ παρακέκρουσται. τίσ οὖν μόνη φυλακὴ καὶ δικαία καὶ βέβαιοσ τῶν νόμων; ὑμεῖσ οἱ πολλοί· οὔτε γὰρ τὸ γνῶναι καὶ δοκιμάσαι τὸ βέλτιστον ἐξελέσθαι δύναιτ’ ἂν ὑμῶν οὐδὲ εἷσ, οὔτ’ ἀπαλλάξασ καὶ διαφθείρασ πεῖσαι τὸν χείρω θέσθαι νόμον ἀντὶ τοῦ κρείττονοσ. διὰ ταῦτα πάντ’ ἐφ’ ἑκάστην ἀπαντᾷ τὴν ὁδὸν τῶν ἀδικημάτων, κωλύων καὶ οὐκ ἐῶν βαδίζειν τοὺσ ἐπιβουλεύοντασ ὑμῖν.

ταῦτα πάντα Τιμοκράτησ, οὕτω καλῶσ καὶ δικαίωσ κείμενα, ἠφάνισεν, ἐξήλειψεν, ὅσον ἦν ἐπὶ τούτῳ, καὶ νόμον εἰσήνεγκεν ἅπασιν ἐναντίον, ὡσ ἔποσ εἰπεῖν, τοῖσ οὖσιν, οὐ παραναγνούσ, οὐ λύσασ, οὐ δοὺσ αἱρ́εσιν, οὐκ ἄλλο ποιήσασ οὐδὲν τῶν προσηκόντων. ὡσ μὲν οὖν ἔνοχοσ τῇ γραφῇ καθέστηκεν, ἐναντίον εἰσενηνοχὼσ τοῖσ οὖσι νόμοισ, οἶμαι πάντασ ὑμᾶσ ᾐσθῆσθαι·

ἵνα δ’ εἰδῆτε παρ’ οἱούσ νόμουσ οἱο͂ν οὗτοσ εἰσήνεγκεν, ἀναγνώσεται πρῶτον ὑμῖν τὸν τούτου νόμον, εἶτα τοὺσ ἄλλουσ, οἷσ οὗτοσ ἐναντίοσ ἐστίν. ἀναγίγνωσκε. Νόμοσ ἐπὶ τῆσ Πανδιονίδοσ πρώτησ, δωδεκάτῃ τῆσ πρυτανείασ, Τιμοκράτησ εἶπεν, καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων τῷ δημοσίῳ προστετίμηται κατὰ νόμον ἢ κατὰ ψήφισμα δεσμοῦ ἢ τὸ λοιπὸν προστιμηθῇ, εἶναι αὐτῷ ἢ ἄλλῳ ὑπὲρ ἐκείνου ἐγγυητὰσ καταστῆσαι τοῦ ὀφλήματοσ, οὓσ ἂν ὁ δῆμοσ χειροτονήσῃ, ἦ μὴν ἐκτείσειν τὸ ἀργύριον ὃ ὦφλεν. τοὺσ δὲ προέδρουσ ἐπιχειροτονεῖν ἐπάναγκεσ, ὅταν τισ καθιστάναι βούληται.

τῷ δὲ καταστήσαντι τοὺσ ἐγγυητάσ, ἐὰν ἀποδιδῷ τῇ πόλει τὸ ἀργύριον ἐφ’ ᾧ κατέστησε τοὺσ ἐγγυητάσ, ἀφεῖσθαι τοῦ δεσμοῦ.

ἐὰν δὲ μὴ καταβάλῃ τὸ ἀργύριον ἢ αὐτὸσ ἢ οἱ ἐγγυηταὶ ἐπὶ τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ, τὸν μὲν ἐξεγγυηθέντα δεδέσθαι, τῶν δὲ ἐγγυητῶν δημοσίαν εἶναι τὴν οὐσίαν. περὶ δὲ τῶν ὠνουμένων τὰ τέλη καὶ τῶν ἐγγυωμένων καὶ ἐκλεγόντων, καὶ τῶν τὰ μισθώσιμα μισθουμένων καὶ ἐγγυωμένων, τὰσ πράξεισ εἶναι τῇ πόλει κατὰ τοὺσ νόμουσ τοὺσ κειμένουσ. ἐὰν δ’ ἐπὶ τῆσ ἐνάτησ ἢ δεκάτησ πρυτανείασ ὄφλῃ, τοῦ ὑστέρου ἐνιαυτοῦ ἐπὶ τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ ἐκτίνειν. ἀκηκόατε μὲν τοῦ νόμου, μνημονεύετε δ’ ἐξ αὐτοῦ μοι πρῶτον μὲν τὸ καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων δεσμοῦ προστετίμηται ἢ τὸ λοιπὸν προστιμηθῇ, ἔπειθ’ ὅτι πλὴν περὶ τῶν τελωνῶν καὶ περὶ τῶν μισθουμένων, καὶ ὅσοι ταῦτ’ ἐγγυῶνται, χρῆσθαι κελεύει τῷ νόμῳ.

ὅλοσ μὲν γάρ ἐστιν ἅπασιν ἐναντίοσ τοῖσ οὖσι, μάλιστα δὲ ταῦτα· γνώσεσθε δὲ τοὺσ νόμουσ ἀκούοντεσ αὐτούσ. λέγε. Νόμοσ Διοκλῆσ εἶπεν·

τοὺσ νόμουσ τοὺσ πρὸ Εὐκλείδου τεθέντασ ἐν δημοκρατίᾳ καὶ ὅσοι ἐπ’ Εὐκλείδου ἐτέθησαν καὶ εἰσὶν ἀναγεγραμμένοι, κυρίουσ εἶναι.

τοὺσ δὲ μετ’ Εὐκλείδην τεθέντασ καὶ τὸ λοιπὸν τιθεμένουσ κυρίουσ εἶναι ἀπὸ τῆσ ἡμέρασ ἧσ ἕκαστοσ ἐτέθη, πλὴν εἴ τῳ προσγέγραπται χρόνοσ ὅντινα δεῖ ἄρχειν. ἐπιγράψαι δὲ τοῖσ μὲν νῦν κειμένοισ τὸν γραμματέα τῆσ βουλῆσ τριάκοντα ἡμερῶν· τὸ δὲ λοιπόν, ὃσ ἂν τυγχάνῃ γραμματεύων, προσγραφέτω παραχρῆμα τὸν νόμον κύριον εἶναι ἀπὸ τῆσ ἡμέρασ ἧσ ἐτέθη. καλῶσ ἐχόντων τῶν νόμων, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τῶν ὑπαρχόντων, ὅδ’ ὁ νῦν ἀναγνωσθεὶσ νόμοσ ὡσπερεὶ διώρισεν καὶ βεβαιοτέρουσ ἐποίησεν αὐτούσ.

κελεύει γὰρ ἕκαστον ἀφ’ ἧσ ἡμέρασ ἐτέθη κύριον εἶναι, πλὴν εἴ τῳ χρόνοσ προσγέγραπται, τούτῳ δὲ τὸν γεγραμμένον ἄρχειν. διὰ τί; ὅτι πολλοῖσ τῶν νόμων προσεγέγραπτο τὸν δὲ νόμον εἶναι κύριον τόνδ’ ἀπὸ τοῦ μετὰ τὸν νῦν ἄρχοντα. ὕστερον δὲ γράφων ὁ τιθεὶσ ἐπὶ τούτοισ τόνδε τὸν νόμον τὸν ἀνεγνωσμένον, οὐκ ἐνόμιζε δίκαιον εἶναι τοὺσ αὐτοὺσ τῶν νόμων ἀναγεγραμμένουσ ὕστερον ἢ ἐτέθησαν κυρίουσ εἶναι ἀνενεγκεῖν ἐπὶ τὴν ἡμέραν, ἀφ’ ἧσ ἐτέθησαν, καὶ πρότερον ποιῆσαι κυρίουσ ἢ ὁ θεὶσ ἕκαστον ἠξίωσεν. τούτῳ μέντοι τῷ νόμῳ σκέψασθ’ ὡσ ἐναντίοσ ἐστὶν ὃν οὗτοσ τέθηκεν.

ὁ μέν γε κελεύει τὸν γεγραμμένον χρόνον ἢ τὴν ἡμέραν ἀφ’ ἧσ ἂν τεθῇ κυρίαν εἶναι· ὁ δ’ ἔγραψεν καὶ εἴ τινι προστετίμηται, περὶ τῶν παρεληλυθότων λέγων. καὶ οὐδὲ τοῦθ’ ὡρ́ισεν, ἄρχοντα προσγράψασ ἀφ’ οὗ, ἀλλὰ πεποίηκεν οὐ μόνον πρὸ τῆσ ἡμέρασ ἐν ᾗ τέθηκε κύριον τὸν νόμον, ἀλλὰ καὶ πρὸ τοῦ γενέσθαι τιν’ ἡμῶν· ἀόριστον γὰρ ἅπαντα τὸν παρεληλυθότα προσπεριείληφε χρόνον. καίτοι χρῆν σ’, ὦ Τιμόκρατεσ, ἢ τοῦτον μὴ γράφειν ἢ ἐκεῖνον λύειν, οὐχ, ἵν’ ὃ βούλει σὺ γένηται, πάντα τὰ πράγματα συνταράξαι. λέγ’ ἄλλον νόμον. Νόμοσ μηδὲ περὶ τῶν ἀτίμων, ὅπωσ χρὴ ἐπιτίμουσ αὐτοὺσ εἶναι, μηδὲ περὶ τῶν ὀφειλόντων τοῖσ θεοῖσ ἢ τῷ δημοσίῳ τῷ Ἀθηναίων περὶ ἀφέσεωσ τοῦ ὀφλήματοσ ἢ τάξεωσ, ἐὰν μὴ ψηφισαμένων Ἀθηναίων τὴν ἄδειαν πρῶτον μὴ ἔλαττον ἑξακισχιλίων, οἷσ ἂν δόξῃ κρύβδην ψηφιζομένοισ.

τότε δ’ ἐξεῖναι χρηματίζειν καθ’ ὅ τι ἂν τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ δοκῇ.

ἄλλοσ οὗτοσ νόμοσ, οὐκ ἐῶν περὶ τῶν ἀτίμων οὐδὲ τῶν ὀφειλόντων λέγειν οὐδὲ χρηματίζειν περὶ ἀφέσεωσ τῶν ὀφλημάτων οὐδὲ τάξεωσ, ἂν μὴ τῆσ ἀδείασ δοθείσησ, καὶ ταύτησ μὴ ἔλαττον ἢ ἑξακισχιλίων ψηφισαμένων.

οὗτοσ δ’ ἔγραψεν ἄντικρυσ, καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων δεσμοῦ προστετίμηται, εἶναι τὴν ἄφεσιν πορισαμένῳ τοὺσ ἐγγυησομένουσ, οὐ προτεθέντοσ οὐδενὸσ περὶ τούτων, οὐδὲ δοθείσησ ἀδείασ λέγειν. καὶ ὁ μὲν νόμοσ, οὐδ’ ἐπειδὰν τὴν ἄδειαν εὑρ́ηταί τισ, ἔδωκεν ὡσ ἂν βούληται πράττειν, ἀλλ’ ὡσ ἂν τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ δοκῇ·

τῷ δ’ οὐκ ἀπέχρησε τοῦτ’ ἀδικεῖν μόνον, εἰ μὴ δοθείσησ τῆσ ἀδείασ λέγει καὶ νόμον εἰσφέρει περὶ τούτων, ἀλλὰ καὶ προσέτ’ οὐκ εἰσ τὴν βουλήν, οὐκ εἰσ τὸν δῆμον εἰπὼν περὶ τούτων οὐδέν, ἐν παραβύστῳ, τῆσ βουλῆσ μὲν ἀφειμένησ, τῶν δ’ ἄλλων διὰ τὴν ἑορτὴν ἱερομηνίαν ἀγόντων, λάθρα τὸν νόμον εἰσήνεγκεν. καίτοι χρῆν σ’, ὦ Τιμόκρατεσ, εἰδότα τὸν νόμον τόνδ’ ὃν ἀνέγνω, εἴ τι δίκαιον ἐβούλου πράττειν, πρῶτον μὲν πρόσοδον γράψασθαι πρὸσ τὴν βουλήν, εἶτα τῷ δήμῳ διαλεχθῆναι, κᾆθ’ οὕτωσ, εἰ πᾶσιν Ἀθηναίοισ ἐδόκει, γράφειν καὶ νομοθετεῖν περὶ τούτων, καὶ τότε τοὺσ χρόνουσ ἀναμείναντα τοὺσ ἐκ τῶν νόμων, ἵνα τοῦτον τὸν τρόπον πράττων, εἰ καί τισ ἐπεχείρει δεικνύειν οὐκ ἐπιτήδειον ὄντα τῇ πόλει τὸν νόμον, μὴ οὖν ἐπιβουλεύειν γ’ ἐδόκεισ, ἀλλὰ γνώμῃ διαμαρτὼν ἀποτυχεῖν.

νῦν δὲ τῷ λάθρα καὶ ταχὺ καὶ παρὰ τοὺσ νόμουσ ἐμβαλεῖν τὸν νόμον εἰσ τοὺσ νόμουσ καὶ μὴ θεῖναι, πᾶσαν ἀφῄρησαι σαυτοῦ τὴν συγγνώμην·

τοῖσ γὰρ ἄκουσιν ἁμαρτοῦσι μέτεστι συγγνώμησ, οὐ τοῖσ ἐπιβουλεύσασιν, ὃ σὺ νῦν εἴληψαι ποιῶν. ἀλλὰ γὰρ αὐτίκ’ ἐρῶ περὶ τούτων. νῦν δ’ ἀναγίγνωσκε τὸν ἑξῆσ νόμον. Νόμοσ ἐὰν δέ τισ ἱκετεύῃ ἐν τῇ βουλῇ ἢ ἐν τῷ δήμῳ περὶ ὧν δικαστήριον ἢ ἡ βουλὴ ἢ ὁ δῆμοσ κατέγνω, ἐὰν μὲν αὐτὸσ ὁ ὀφλὼν ἱκετεύῃ πρὶν ἐκτεῖσαι, ἔνδειξιν εἶναι αὐτοῦ, καθάπερ ἐάν τισ ὀφείλων τῷ δημοσίῳ ἡλιάζηται·

ἐὰν δ’ ἄλλοσ ὑπὲρ τοῦ ὠφληκότοσ ἱκετεύῃ πρὶν ἐκτεῖσαι, δημοσία ἔστω αὐτοῦ ἡ οὐσία ἅπασα.

ἐὰν δέ τισ τῶν προέδρων δῷ τινι τὴν ἐπιχειροτονίαν, ἢ αὐτῷ τῷ ὠφληκότι ἢ ἄλλῳ ὑπὲρ ἐκείνου, πρὶν ἐκτεῖσαι, ἄτιμοσ ἔστω. ἔστι μὲν ἔργον, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, εἰ περὶ πάντων τῶν νόμων οἷσ οὗτοσ ἐναντίον εἰσενήνοχεν ἐροῦμεν·

ἄξιον δ’, εἰ περί του καὶ ἄλλου, καὶ περὶ τοῦδ’ ὃν νῦν ἀνέγνω διελθεῖν. ὁ γὰρ τὸν νόμον τοῦτον, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, θεὶσ ᾔδει τὴν φιλανθρωπίαν καὶ τὴν πραότητα τὴν ὑμετέραν, καὶ διὰ ταύτην ἑώρα περὶ πολλῶν ὑμᾶσ ἑκόντασ ἤδη ποτὲ μεγάλα ζημιωθέντασ. βουλόμενοσ δὴ μηδεμίαν πρόφασιν τοῦ τὰ κοινὰ κακῶσ ἔχειν ὑπολιπεῖν, τοὺσ μετὰ τῶν νόμων κρίσει καὶ δικαστηρίῳ μὴ δίκαια ποιεῖν ἐγνωσμένουσ οὐκ ᾤετο δεῖν τῆσ εὐηθείασ τῆσ ὑμετέρασ ἀπολαύειν, τὸ δεῖσθαι καὶ μετὰ συμφορᾶσ ἱκετεύειν ἔχοντασ ἀφορμήν, ἀλλ’ ὅλωσ ἀπεῖπεν μήτ’ αὐτῷ μήτ’ ἄλλῳ μηδενὶ μήθ’ ἱκετεύειν μήτε λέγειν ὑπὲρ τῶν τοιούτων, ἀλλὰ ποιεῖν τὰ δίκαια σιγῇ.

εἰ τοίνυν τισ ἔροιθ’ ὑμᾶσ ποτέροισ μᾶλλον ἂν εἰκότωσ ποιήσαιθ’ ὁτιοῦν, τοῖσ δεομένοισ ἢ τοῖσ ἐπιτάττουσιν, οἶδ’ ὅτι φήσαιτ’ ἂν τοῖσ δεομένοισ·

τὸ μὲν γὰρ χρηστῶν, τὸ δ’ ἀνάνδρων ἀνθρώπων ἔργον ἐστίν. οὐκοῦν οἱ νόμοι μὲν ἅπαντεσ προστάττουσιν ἃ χρὴ ποιεῖν, οἱ τιθέντεσ δὲ τὰσ ἱκετηρίασ δέονται. εἰ τοίνυν ἱκετεύειν οὐκ ἔξεστιν, ἦ που νόμον γ’ ἐπίταγμ’ ἔχοντ’ εἰσφέρειν; ἐγὼ μὲν οὐκ οἶμαι. καὶ γὰρ αἰσχρὸν περὶ ὧν μηδὲ χαρίζεσθαι δεῖν ὑπειλήφατε, περὶ τούτων ἀκόντων ὑμῶν ἐᾶν ἅ τινεσ βούλονται πραχθῆναι. λέγε τὸν μετὰ τοῦτον ἐφεξῆσ.

ὅσων δίκη πρότερον ἐγένετο ἢ εὔθυνα ἢ διαδικασία περί του ἐν δικαστηρίῳ, ἢ ἰδίᾳ ἢ δημοσίᾳ, ἢ τὸ δημόσιον ἀπέδοτο, μὴ εἰσάγειν περὶ τούτων εἰσ τὸ δικαστήριον μηδ’ ἐπιψηφίζειν τῶν ἀρχόντων μηδένα, μηδὲ κατηγορεῖν ἐώντων ἃ οὐκ ἐῶσιν οἱ νόμοι.

Τιμοκράτησ τοίνυν, ὥσπερ μαρτυρίαν ὧν ἀδικεῖ γράφων, εὐθὺσ ἀρχόμενοσ τοῦ νόμου τἀναντί’ ἔθηκε τούτοισ.

ὁ μέν γ’ οὐκ ἐᾷ περὶ ὧν ἂν ἅπαξ γνῷ δικαστήριον πάλιν χρηματίζειν· ὁ δ’ ἔγραψεν, καὶ εἴ τινι προστετίμηται κατὰ νόμον ἢ κατὰ ψήφισμα, τὸν δῆμον τούτῳ χρηματίζειν, ὅπωσ ἃ μὲν ἔγνω τὸ δικαστήριον λυθήσεται, καταστήσει δ’ ἐγγυητὰσ ὁ ὀφλών. καὶ ὁ μὲν νόμοσ μηδ’ ἐπιψηφίζειν φησὶ τῶν ἀρχόντων παρὰ ταῦτα μηδένα· ὁ δ’ ἔγραψε τοῖσ προέδροισ ἐπάναγκεσ, ἐάν τισ καθιστῇ, προσάγειν, καὶ προσέγραψεν ὁπότ’ ἄν τισ βούληται. λέγ’ ἄλλον νόμον.

τὰσ δίκασ καὶ τὰσ διαίτασ, ὅσαι ἐγένοντο ἐπὶ τοῖσ νόμοισ ἐν δημοκρατουμένῃ τῇ πόλει, κυρίασ εἶναι.

οὔ φησι Τιμοκράτησ, οὔκουν ὁπόσοισ γ’ ἂν δεσμοῦ προστιμηθῇ.

λέγε.

ὁπόσα δ’ ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἐπράχθη ἢ δίκη ἐδικάσθη, ἢ ἰδίᾳ ἢ δημοσίᾳ, ἄκυρα εἶναι.

ἐπίσχεσ.

εἰπέ μοι, τί δεινότατον πάντεσ ἂν ἀκούσαντεσ φήσαιτε, καὶ τί μάλιστ’ ἂν ἀπεύξαισθε; οὐχὶ ταῦτα τὰ πράγμαθ’ ἅπερ ἦν ἐπὶ τῶν τριάκοντα μὴ γενέσθαι; ἔγωγ’ οἶμαι. ὁ γοῦν νόμοσ οὑτοσί, εὐλαβούμενοσ, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, τὸ τοιοῦτον ἀπεῖπε τὰ πραχθέντ’ ἐπ’ ἐκείνων μὴ κύρι’ εἶναι. οὑτοσὶ τοίνυν τὴν αὐτὴν κατέγνω παρανομίαν τῶν ἐπὶ τῆσ δημοκρατίασ πεπραγμένων ἥνπερ τῶν ἐπ’ ἐκείνων ὑμεῖσ· ὁμοίωσ γοῦν ἄκυρα ποιεῖ. καίτοι τί φήσομεν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοῦτον κύριον τὸν νόμον ἐάσαντεσ γενέσθαι;

πότερον τὰ δικαστήρια, ἃ δημοκρατουμένησ τῆσ πόλεωσ ἐκ τῶν ὀμωμοκότων πληροῦται, ταὔτ’ ἀδικήματα τοῖσ ἐπὶ τῶν τριάκοντ’ ἀδικεῖν; καὶ πῶσ οὐ δεινόν; ἀλλὰ δικαίωσ ἐψηφίσθαι; τίνοσ οὖν εἵνεκα τὸν λύσοντα ταῦτα νόμον θέσθαι φήσομεν; πλὴν εἰ τοῦτό τισ εἴποι, μανέντεσ· ἄλλο γὰρ οὐκ ἔστιν εἰπεῖν. λέγ’ ἄλλον νόμον.

μηδὲ νόμον ἐξεῖναι ἐπ’ ἀνδρὶ θεῖναι, ἐὰν μὴ τὸν αὐτὸν ἐπὶ πᾶσιν Ἀθηναίοισ τιθῇ <ἐὰν μὴ> ψηφισαμένων μὴ ἔλαττον ἑξακισχιλίων οἷσ ἂν δόξῃ κρύβδην ψηφιζομένοισ.

οὐκ ἐᾷ νόμον ἀλλ’ ἢ τὸν αὐτὸν τιθέναι κατὰ τῶν πολιτῶν πάντων, καλῶσ καὶ δημοτικῶσ λέγων.

ὥσπερ γὰρ τῆσ ἄλλησ πολιτείασ ἴσον μέτεστιν ἑκάστῳ, οὕτω καὶ τούτων ἴσον μετέχειν ἕκαστον ἀξιοῖ. δι’ οὓσ μὲν τοίνυν οὗτοσ εἰσέφερεν, ὑμεῖσ οὐδὲν ἐμοῦ χεῖρον γιγνώσκετε· ἄνευ δὲ τούτων αὐτὸσ ὡμολόγησεν μὴ ἐπὶ πᾶσι τὸν αὐτὸν τεθηκέναι, πλὴν περὶ τῶν τελωνῶν καὶ τῶν μισθουμένων καὶ τῶν τούτων ἐγγυητῶν χρῆσθαι προσγράψασ τῷ νόμῳ. οὐκοῦν ὁπότ’ εἰσίν τινεσ οὓσ ἀφορίζεισ, οὐκ ἂν ἔτ’ εἰήσ ἐπὶ πᾶσιν τὸν αὐτὸν τεθηκώσ. καὶ μὴν οὐδ’ ἐκεῖνό γ’ ἂν εἴποισ, ὡσ ὅσοισ δεσμοῦ προστιμᾶται, τούτων μάλιστ’ ἢ τὰ μέγιστ’ ἀδικοῦσιν οἱ τελῶναι, ὥστε μόνοισ αὐτοῖσ μὴ μεταδοῦναι τοῦ νόμου.

πολὺ γὰρ δήπου μᾶλλον οἱ προδιδόντεσ τι τῶν κοινῶν, οἱ τοὺσ γονέασ κακοῦντεσ, οἱ μὴ καθαρὰσ τὰσ χεῖρασ ἔχοντεσ, εἰσιόντεσ δ’ εἰσ τὴν ἀγοράν, ἀδικοῦσιν. οἷσ ἅπασιν οἱ μὲν ὑπάρχοντεσ νόμοι δεσμὸν προλέγουσιν, ὁ δὲ σὸσ λελύσθαι δίδωσιν. ἀλλ’ ἐνταῦθα πάλιν καταμηνύεισ ὑπὲρ ὧν ἐτίθεισ· διὰ γὰρ τὸ μὴ τελωνήσαντασ ὀφείλειν αὐτούσ, ἀλλὰ κλέψαντασ, μᾶλλον δ’ ἁρπάσαντασ τὰ χρήματα, διὰ τοῦτ’ οὐκ ἐφρόντισασ, οἶμαι, τῶν τελωνῶν. πολλοὺσ δ’ ἄν τισ ἔχοι νόμουσ ἔτι καὶ καλῶσ ἔχοντασ δεικνύναι, οἷσ πᾶσιν ἐναντίοσ ἐστὶν ὃν οὗτοσ τέθηκεν.

ἀλλ’ ἴσωσ ἐγὼ μέν, εἰ περὶ πάντων ἐρῶ, ἐξωσθήσομαι περὶ τοῦ μηδ’ ἐπιτήδειον ὅλωσ ὑμῖν εἶναι τὸν νόμον εἰπεῖν, ὑμῖν δ’ ὁμοίωσ ἔνοχοσ φανεῖται τῇ γραφῇ, καὶ εἰ ἑνὶ τῶν ὄντων νόμων ἐναντίοσ ἐστίν. πῶσ οὖν μοι δοκεῖ; τοὺσ μὲν ἄλλουσ ἐᾶν, περὶ δ’ οὗ πρότερόν ποτ’ αὐτὸσ οὗτοσ ἔθηκεν νόμου διελθόντ’ ἐπ’ ἐκεῖν’ ἰέναι τὸ μέροσ τῆσ κατηγορίασ ἤδη, ὡσ καὶ μεγάλ’ ἂν βλάπτοι γενόμενοσ κύριοσ τὴν πόλιν. τὸ μὲν οὖν τοῖσ τῶν ἄλλων ἐναντίον εἰσενηνοχέναι νόμον δεινὸν μέν, ἀλλ’ ἄλλου δεῖται κατηγόρου·

τὸ δ’ ὑφ’ αὑτοῦ πρότερον κειμένῳ νόμῳ τἀναντία θεῖναι, τοῦτ’ ἤδη ποιεῖ κατήγορον αὐτὸν αὑτοῦ γεγενῆσθαι. ἵν’ οὖν τοῦτ’ εἰδῆτε γιγνόμενον, ἀναγνώσεται τὸν νόμον ὑμῖν αὐτὸν ὃν οὗτοσ ἔθηκεν· ἐγὼ δὲ σιωπήσομαι. λέγε. Νόμοσ Τιμοκράτησ εἶπεν·

ὁπόσοι Ἀθηναίων κατ’ εἰσαγγελίαν ἐκ τῆσ βουλῆσ ἢ νῦν εἰσιν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ἢ τὸ λοιπὸν κατατεθῶσι, καὶ μὴ παραδοθῇ ἡ κατάγνωσισ αὐτῶν τοῖσ θεσμοθέταισ ὑπὸ τοῦ γραμματέωσ τοῦ κατὰ πρυτανείαν κατὰ τὸν εἰσαγγελτικὸν νόμον, δεδόχθαι τοῖσ νομοθέταισ εἰσάγειν τοὺσ ἕνδεκα εἰσ τὸ δικαστήριον τριάκονθ’ ἡμερῶν ἀφ’ ἧσ ἂν παραλάβωσιν, ἐὰν μή τι δημοσίᾳ κωλύῃ, ἐὰν δὲ μή, ὅταν πρῶτον οἱο͂́ν τ’ ᾖ.

κατηγορεῖν δ’ Ἀθηναίων τὸν βουλόμενον οἷσ ἔξεστιν. ἐὰν δ’ ἁλῷ, τιμάτω ἡ ἡλιαία περὶ αὐτοῦ ὅ τι ἂν δοκῇ ἄξιοσ εἶναι παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι. ἐὰν δ’ ἀργυρίου τιμηθῇ, δεδέσθω τέωσ ἂν ἐκτείσῃ ὅ τι ἂν αὐτοῦ καταγνωσθῇ. ἀκούετ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί;

λέγ’ αὐτοῖσ αὐτὸ τοῦτο πάλιν. ἐὰν δ’ ἀργυρίου τιμηθῇ, δεδέσθω τέωσ ἂν ἐκτείσῃ.

πέπαυσο.

ἔστιν οὖν ὅπωσ ἂν ἐναντιώτερά τισ δύο θείη τοῦ δεδέσθαι, τέωσ ἂν ἐκτείσωσι, τοὺσ ἁλόντασ, καὶ τοῦ καθιστάναι τοὺσ αὐτοὺσ τούτουσ ἐγγυητάσ, ἀλλὰ μὴ δεῖν; ταῦτα τοίνυν κατηγορεῖ Τιμοκράτησ Τιμοκράτουσ, οὐ Διόδωροσ, οὐδ’ ἄλλοσ ὑμῶν οὐδεὶσ τοσούτων ὄντων τὸ πλῆθοσ. καίτοι τίνοσ ἂν ὑμῖν ἀποσχέσθαι δοκεῖ λήμματοσ ἢ τί ποιεῖν ἂν ὀκνῆσαι κέρδουσ εἵνεκα, ὅστισ ἐναντί’ αὐτὸσ αὑτῷ νομοθετεῖν ἠξίωσεν, οὐδὲ τοῖσ ἄλλοισ τῶν νόμων ἐώντων;

ἐμοὶ μὲν γὰρ εἵνεκ’ ἀναιδείασ ὁ τοιοῦτοσ δοκεῖ πᾶν ἂν ἑτοίμωσ ἔργον ποιῆσαι. ὥσπερ τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τῶν περὶ τἄλλα κακούργων τοὺσ ὁμολογοῦντασ ἄνευ κρίσεωσ κολάζειν οἱ νόμοι κελεύουσιν, οὕτω δίκαιον καὶ τούτου, ἐπειδὴ τοὺσ νόμουσ κακουργῶν εἴληπται, μὴ δόντασ λόγον μηδ’ ἐθελήσαντασ ἀκοῦσαι καταψηφίσασθαι· ὡμολόγηκε γὰρ θατέρῳ τῷ προτέρῳ νόμῳ τόνδε τιθεὶσ ἀδικεῖν. ὅτι μὲν τοίνυν καὶ παρὰ τούτουσ τοὺσ νόμουσ καὶ παρὰ τοὺσ προειρημένουσ, καὶ μικροῦ δέω παρὰ πάντασ εἰπεῖν τοὺσ ὄντασ ἐν τῇ πόλει, τέθηκε τὸν νόμον, οἶμαι δῆλον ἅπασιν ὑμῖν εἶναι.

θαυμάζω δ’ αὐτοῦ τί ποτε καὶ τολμήσει λέγειν περὶ τούτων. οὔτε γὰρ ὡσ οὐκ ἐναντίοσ ἔσθ’ ὁ νόμοσ τοῖσ ἄλλοισ δεικνύειν ἕξει, οὔθ’ ὡσ δι’ ἀπειρίαν ἰδιώτην αὐτὸν ὄντα τοῦτ’ ἔλαθεν δύναιτ’ ἂν πεῖσαι· πάλαι γὰρ μισθοῦ καὶ γράφων καὶ νόμουσ εἰσφέρων ὦπται. καὶ μὴν οὐδ’ ἐκεῖνό γ’ ἔνεστιν αὐτῷ, ἀδίκημα μὲν εἶναι τὸ πρᾶγμ’ ὁμολογῆσαι, συγγνώμησ δὲ τυχεῖν ἀξιοῦν·

οὐ γὰρ ἄκων οὐδ’ ὑπὲρ ἠτυχηκότων οὐδ’ ὑπὲρ συγγενῶν καὶ ἀναγκαίων αὐτῷ τεθηκὼσ φαίνεται τὸν νόμον, ἀλλ’ ἑκὼν ὑπὲρ μεγάλ’ ἠδικηκότων ὑμᾶσ, οὐδὲν προσηκόντων αὐτῷ, πλὴν εἰ συγγενεῖσ ὑπολαμβάνειν φησὶν τοὺσ μισθουμένουσ αὐτόν. ὡσ τοίνυν οὐδ’ ἐπιτήδειον νόμον ὑμῖν οὐδὲ συμφέροντ’ εἰσενήνοχεν, τοῦτ’ ἤδη πειράσομαι νυνὶ δεικνύειν.

οἶμαι δὴ πάντασ ἂν ὑμᾶσ ὁμολογῆσαι, δεῖν τὸν ὀρθῶσ ἔχοντα νόμον καὶ συνοίσειν μέλλοντα τῷ πλήθει πρῶτον μὲν ἁπλῶσ καὶ πᾶσι γνωρίμωσ γεγράφθαι, καὶ μὴ τῷ μὲν εἶναι ταυτὶ περὶ αὐτοῦ νομίζειν, τῷ δὲ ταυτί. ἔπειτ’ εἶναι δυνατὰσ τὰσ πράξεισ ἃσ δεῖ γίγνεσθαι διὰ τοῦ νόμου· εἰ γὰρ αὖ καλῶσ μὲν ἔχοι, μὴ δυνατὸν δέ τι φράζοι, εὐχῆσ, οὐ νόμου διαπράττοιτ’ ἂν ἔργον. πρὸσ δὲ τούτοισ μηδενὶ τῶν ἀδικούντων φαίνεσθαι μηδεμίαν διδόντα ῥᾳστώνην.

εἰ γὰρ δημοτικόν τισ ὑπείληφεν τὸ πράουσ εἶναι τοὺσ νόμουσ, τίσιν τούτοισ προσεξεταζέτω, κἄνπερ ὀρθῶσ βούληται σκοπεῖν, εὑρήσει τοῖσ κρίνεσθαι μέλλουσιν, οὐ τοῖσ ἐξεληλεγμένοισ· ἐν μὲν γὰρ τοῖσ ἄδηλον εἴ τισ ἔστ’ ἀδίκωσ διαβεβλημένοσ, τοῖσ δ’ οὐδὲ λόγοσ λείπεται τὸ μὴ οὐ πονηροῖσ εἶναι. τούτων τοίνυν ὧν διεξελήλυθ’ ἐγὼ νῦν οὐδ’ ὁτιοῦν οὗτοσ ἔχων ὁ νόμοσ φανήσεται, τἀναντία δ’ ἑξῆσ πάντα.

πολλαχόθεν μὲν οὖν ἄν τισ ἔχοι τοῦτο διδάσκειν, μάλιστα δὲ τὸν νόμον αὐτὸν ὃν τέθηκε διεξιών. ἔστι γὰρ οὐ τὸ μὲν αὐτοῦ καλῶσ κείμενον, τὸ δ’ ἡμαρτημένον, ἀλλ’ ὅλοσ ἐξ ἀρχῆσ, ἀπὸ τῆσ πρώτησ συλλαβῆσ μέχρι τῆσ τελευταίασ, ἐφ’ ὑμῖν κεῖται. λαβὲ δ’ αὐτοῖσ τὴν γραφὴν αὐτήν, καὶ μέχρι τοῦ πρώτου μέρουσ ἀνάγνωθι τὸν νόμον·

ῥᾷστα γὰρ οὕτωσ ἐγώ τε διδάξω καὶ ὑμεῖσ μαθήσεσθ’ ἃ λέγω. Νόμοσ ἐπὶ τῆσ Πανδιονίδοσ πρώτησ δωδεκάτῃ τῆσ πρυτανείασ τῶν προέδρων ἐπεψήφισεν Ἀριστοκλῆσ Μυρρινούσιοσ, Τιμοκράτησ εἶπεν· καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων τῷ δημοσίῳ προστετίμηται κατὰ νόμον ἢ κατὰ ψήφισμα δεσμοῦ ἢ τὸ λοιπὸν προστιμηθῇ, εἶναι αὐτῷ ἢ ἄλλῳ ὑπὲρ ἐκείνου ἐγγυητὰσ καταστῆσαι.

ἐπίσχεσ·

αὐτίκα γὰρ καθ’ ἕκαστον ἀναγνώσει. τουτὶ πάντων, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τῶν γεγραμμένων ἐν τῷ νόμῳ σχεδόν ἐστι δεινότατον. οἶμαι γὰρ οὐδὲ ἕν’ ἀνθρώπων ἄλλον τολμῆσαι, νόμον εἰσφέροντ’ ἐπὶ τῷ χρῆσθαι τοὺσ πολίτασ αὐτῷ, τὰσ κατὰ τοὺσ πρότερον κυρίουσ νόμουσ κρίσεισ γεγενημένασ ἐπιχειρῆσαι λύειν. τοῦτο τοίνυν οὑτοσὶ Τιμοκράτησ ἀναιδῶσ καὶ οὐδ’ ἀποκρυψάμενοσ πεποίηκεν, γράψασ διαρρήδην καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων τῷ δημοσίῳ προστετίμηται κατὰ νόμον ἢ κατὰ ψήφισμα δεσμοῦ ἢ τὸ λοιπὸν προστιμηθῇ. περὶ μὲν δὴ τῶν μελλόντων εἴ τι δίκαιον ἔπεισεν ὑμᾶσ, οὐκ ἂν ἠδίκει·

περὶ δ’ ὧν δικαστήριον ἔγνωκεν καὶ τέλοσ ἔσχηκεν, πῶσ οὐ δεινὰ ποιεῖ νόμον εἰσφέρων δι’ οὗ ταῦτα λυθήσεται; ὥσπερ ἂν εἴ τισ ἐάσασ κύριον τὸν τούτου γενέσθαι νόμον γράψει’ ἕτερον τοιόνδε καὶ εἴ τινεσ, ὠφληκότεσ χρήματα καὶ δεσμοῦ προστετιμημένον αὐτοῖσ, ἐγγυητὰσ κατέστησαν κατὰ τὸν νόμον, μὴ εἶναι τὴν διεγγύησιν αὐτοῖσ, μηδὲ τὸ λοιπὸν ἐξεγγυᾶν μηδένα. ἀλλ’ οὔτε ταῦτα ποιήσειεν ἂν οὐδεὶσ ὑγιαίνων, οἶμαι, σύ τ’ ἐκεῖνα λύων ἠδίκεισ.

χρῆν γὰρ αὐτόν, εἰ τὸ πρᾶγμ’ ἐνόμιζεν δίκαιον, ἐπὶ τοῖσ ὕστερον γενησομένοισ θεῖναι τὸν νόμον, καὶ μὴ συνενεγκόντ’ εἰσ ταὐτὸ τὰ μέλλοντα τοῖσ παρεληλυθόσιν καὶ τὰ μὴ δῆλα τοῖσ φανεροῖσ ἀδικήμασιν, εἶτ’ ἐπὶ πᾶσι γράψαι τὴν αὐτὴν γνώμην. πῶσ γὰρ οὐ δεινὸν τῶν αὐτῶν ἠξιωκέναι δικαίων τοὺσ ἐξεληλεγμένουσ ἀδικοῦντασ τὴν πόλιν πρότερον καὶ τοὺσ μηδ’ εἰ κρίσεωσ ἄξιον ἐργάσονταί τι δήλουσ; καὶ μὴν κἀκεῖθεν ἴδοι τισ ἂν ὡσ δεινὸν πεποίηκεν τὸ θεῖναι περὶ τῶν παρεληλυθότων τὸν νόμον, εἰ λογίσαιτο παρ’ αὑτῷ τί ποτ’ ἐστὶν ᾧ νόμοσ ὀλιγαρχίασ διαφέρει, καὶ τί δή ποθ’ οἱ μὲν ὑπὸ νόμων ἐθέλοντεσ ἄρχεσθαι σώφρονεσ καὶ χρηστοὶ νομίζονται, οἱ δ’ ὑπὸ τῶν ὀλιγαρχιῶν ἄνανδροι καὶ δοῦλοι.

εὑρ́οι γὰρ ἂν ὡσ ἀληθῶσ τοῦτο προχειρότατον, ὅτι τῶν μὲν ἐν ταῖσ ὀλιγαρχίαισ ἕκαστοσ καὶ τὰ πεπραγμένα λῦσαι καὶ περὶ τῶν μελλόντων ἃν αὐτῷ δοκῇ προστάξαι κύριόσ ἐστιν, οἱ δὲ νόμοι περὶ τῶν μελλόντων ἃ χρὴ γίγνεσθαι φράζουσιν, μετὰ τοῦ πεῖσαι τεθέντεσ ὡσ συνοίσουσι τοῖσ χρωμένοισ.

Τιμοκράτησ τοίνυν ἐν δημοκρατουμένῃ τῇ πόλει νομοθετῶν τὴν ἐκ τῆσ ὀλιγαρχίασ ἀδικίαν εἰσ τὸν αὑτοῦ νόμον μετήνεγκεν, καὶ περὶ τῶν παρεληλυθότων αὑτὸν κυριώτερον τῶν καταγνόντων δικαστῶν ἠξίωσε ποιῆσαι. καὶ οὐ τοῦτο μόνον πεποίηκεν ὑβριστικόν, ἀλλὰ καὶ γέγραπται, ἢ τὸ λοιπὸν ἐάν τινι προστιμηθῇ δεσμοῦ, εἶναι καταστήσαντι τοὺσ ἐγγυητάσ, ἦ μὴν ἐκτείσειν, ἀφεῖσθαι.

καίτοι χρῆν αὐτόν, εἰ τὸ δεδέσθαι δεινὸν ἡγεῖτο, μηδενὶ προστιμᾶν ὃσ ἂν ὑμῖν ἐγγυητὰσ καθιστῇ δεσμοῦ νομοθετῆσαι, μὴ προλαβόντα κατεγνωκότασ ὑμᾶσ τὸν δεσμὸν μηδ’ ἐχθρῶσ διαθέντα πρὸσ ὑμᾶσ τὸν ἑαλωκότα, τηνικαῦτα ποιεῖν τὴν ἐξεγγύησιν. νυνὶ δ’, ὥσπερ ἐνδεικνύμενοσ ὅτι, κἂν ὑμῖν δοκῇ δεδέσθαι τινά, αὐτὸσ ἀφήσει, τοῦτον τὸν τρόπον τὸν νόμον εἰσήνεγκεν. ἆρ’ οὖν τῷ δοκεῖ συμφέρειν τῇ πόλει τοιοῦτοσ νόμοσ ὃσ δικαστηρίου γνώσεωσ αὐτὸσ κυριώτεροσ ἔσται, καὶ τὰσ ὑπὸ τῶν ὀμωμοκότων γνώσεισ τοῖσ ἀνωμότοισ προστάξει λύειν;

ἐγὼ μὲν οὐκ οἶμαι. φαίνεται τοίνυν ὁ τούτου νόμοσ ταῦτ’ ἔχων ἀμφότερα. ὥστ’ εἴπερ ὑμῶν ἑκάστῳ μέλει τι τῆσ πολιτείασ καὶ δεῖν οἰέται κυρίαν εἶναι τὴν αὑτοῦ γνώμην περὶ ὧν ἂν ὀμωμοκὼσ ψηφίσηται, λυτέοσ καὶ οὐκ ἐατέοσ οὗτοσ ὁ τοιοῦτοσ νόμοσ κύριοσ νυνὶ γενέσθαι. οὐ τοίνυν ἀπέχρησεν αὐτῷ τὰ δικαστήρι’ ἄκυρα ποιῆσαι τῶν προστιμημάτων, ἀλλ’ οὐδ’ ἃ δίκαι’ ὡρίσατ’ αὐτὸσ ἐν τῷ νόμῳ καὶ προσέταξε τοῖσ ὠφληκόσιν, οὐδὲ ταῦθ’ ἁπλῶσ οὐδ’ ἀδόλωσ φανήσεται γεγραφώσ, ἀλλ’ ὡσ ἂν μάλιστά τισ ὑμᾶσ ἐξαπατῆσαι καὶ παρακρούσασθαι βουλόμενοσ.

σκέψασθε γὰρ ὡσ γέγραφεν. Τιμοκράτησ εἶπεν φησὶ καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων τῷ δημοσίῳ προστετίμηται κατὰ νόμον ἢ κατὰ ψήφισμα δεσμοῦ ἢ τὸ λοιπὸν προστιμηθῇ, εἶναι αὐτῷ ἢ ἄλλῳ ὑπὲρ ἐκείνου ἐγγυητὰσ καταστῆσαι, οὓσ ἂν ὁ δῆμοσ χειροτονήσῃ, ἦ μὴν ἐκτείσειν. ἐνθυμεῖσθ’ ἀπὸ τοῦ δικαστηρίου καὶ τῆσ καταγνώσεωσ οἷ διεπήδησεν·

ἐπὶ τὸν δῆμον, ἐκκλέπτων τὸν ἠδικηκότα καὶ τὴν παράδοσιν αὐτοῦ τὴν τοῖσ ἕνδεκα. τίσ γὰρ ἀρχὴ παραδώσει τὸν ὀφλόντα; τίσ τῶν ἕνδεκα παραλήψεται; κελεύοντοσ μὲν τούτου ἐν τῷ δήμῳ καθιστάναι τοὺσ ἐγγυητάσ, ἀδυνάτου δ’ ὄντοσ αὐθημερὸν ἐκκλησίαν ἅμα καὶ δικαστήριον γενέσθαι, οὐδαμοῦ δ’ ἐπιτάττοντοσ φυλάττειν τέωσ ἂν καταστήσῃ τοὺσ ἐγγυητάσ. καίτοι τί ποτ’ ἦν δι’ ὃ προσγράψαι σαφῶσ ὤκνησεν τὴν δ’ ἀρχὴν τὸν ὀφλόντα φυλάττειν τέωσ ἂν καταστήσῃ τοὺσ ἐγγυητάσ;

πότερ’ οὐχὶ δίκαιον; εὖ οἶδ’ ὅτι πάντεσ ἂν φήσαιτε. ἀλλ’ ἐναντίον ἦν τινὶ τοῦτο νόμῳ; οὔκ, ἀλλὰ μόνον κατὰ τοὺσ νόμουσ. τί ποτ’ οὖν ἦν; οὐδὲν ἂν ἄλλο τισ εὑρ́οι πλὴν ὅτι οὐχ ὅπωσ δώσουσι δίκην ὧν ἂν ὑμεῖσ καταγνῶτ’ ἐσκόπει, ἀλλ’ ὅπωσ μή. εἶτα πῶσ γέγραπται μετὰ ταῦτα;

καθιστάναι τοὺσ ἐγγυητὰσ ἦ μὴν ἐκτείσειν τὸ ἀργύριον ὃ ὦφλεν. ἐνταυθὶ πάλιν τῶν ἱερῶν μὲν χρημάτων τὴν δεκαπλασίαν ὑφῄρηται, τῶν δ’ ὁσίων, ὁπόσων ἐν τῷ νόμῳ διπλασιάζεται, τὸ ἥμισυ. πῶσ δὴ τοῦτο ποιεῖ; γράψασ ἀντὶ μὲν τοῦ τιμήματοσ τὸ ἀργύριον, ἀντὶ δὲ τοῦ τὸ γιγνόμενον, ὃ ὦφλεν. διαφέρει δὲ τί;

εἰ μὲν ἔγραψε καθιστάναι τοὺσ ἐγγυητὰσ ἦ μὴν ἐκτείσειν τὸ τίμημα τὸ γιγνόμενον, προσπεριειλήφει τοὺσ νόμουσ ἂν καθ’ οὓσ τὰ μὲν διπλᾶ, τὰ δὲ καὶ δεκαπλᾶ γίγνεται τῶν ὀφλημάτων· ὥστ’ ἐκ τούτων ἦν ἀνάγκη τοῖσ ὀφλοῦσιν τὸ γεγραμμένον τ’ ἐκτίνειν καὶ τὰσ ἐκ τῶν νόμων προσούσασ ζημίασ καταβάλλειν. νῦν δ’ ἐν τῷ γράψαι τὴν κατάστασιν εἶναι τῶν ἐγγυητῶν ἦ μὴν ἐκτείσειν τὸ ἀργύριον ὃ ὦφλεν, ἐκ τῆσ λήξεωσ καὶ τῶν γραμμάτων ἐφ’ οἷσ ἕκαστοσ εἰσήχθη ποιεῖ τὴν ἔκτισιν, ἐν οἷσ πᾶσιν ἁπλοῦν ὅ τισ ὦφλεν ἀργύριον γέγραπται. μετὰ ταῦτα τοίνυν τηλικοῦτο πρᾶγμ’ ἀνελὼν ἐν τῇ τῶν ῥημάτων μεταθέσει, προσέγραψεν τοὺσ δὲ προέδρουσ ἐπιχειροτονεῖν ἐπάναγκεσ, ὅταν τισ καθιστάναι βούληται, παρὰ πάντα τὸν νόμον οἰόμενοσ δεῖν σῴζειν τὸν ἠδικηκότα καὶ τὸν ἐν ὑμῖν ἑαλωκότα.

δοὺσ γὰρ ὅταν βούληται τὴν κατάστασιν αὐτῷ τῶν ἐγγυητῶν, ἐπ’ ἐκείνῳ πεποίηκεν μηδέποτ’ ἐκτεῖσαι μηδὲ δεθῆναι. τίσ γὰρ οὐ ποριεῖται φαύλουσ ἀνθρώπουσ, οὓσ ὅταν ὑμεῖσ ἀποχειροτονήσητ’ ἀπηλλάξεται;

ἐὰν γάρ τισ ὡσ οὐ καθιστάντα τοὺσ ἐγγυητὰσ ἀξιοῖ δεδέσθαι, φήσει καὶ καθιστάναι καὶ καταστήσειν, καὶ δείξει τὸν τούτου νόμον, ὃσ καθιστάναι μὲν ὅταν βούληται κελεύει, φυλάττειν δὲ τέωσ οὐ λέγει, οὐδ’, ἂν ἀποχειροτονήσηθ’ ὑμεῖσ τοὺσ ἐγγυητάσ, προστάττει δεδέσθαι, ἀλλ’ ὡσ ἀληθῶσ ὥσπερ ἀλεξιφάρμακόν ἐστι τοῖσ ἀδικεῖν βουλομένοισ. Τῷ δὲ καταστήσαντι φησὶ τοὺσ ἐγγυητάσ, ἐὰν ἀποδιδῷ τῇ πόλει τὸ ἀργύριον.

πάλιν ἐνταῦθ’ ἐπέμειν’ ἐπὶ τοῦ κακουργήματοσ ὃ μικρῷ πρότερον εἶπον, καὶ οὐκ ἐπελάθετο, οὐδ’ ἔγραψε τὸ τίμημα τὸ γιγνόμενον, ἀλλὰ τὸ ἀργύριον ὃ ὦφλεν, ἐὰν ἀποδιδῷ, ἀφεῖσθαι τοῦ δεσμοῦ. Εἂν δὲ μὴ καταβάλῃ τὸ ἀργύριον ἢ αὐτὸσ ἢ οἱ ἐγγυηταὶ ἐπὶ τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ, τὸν μὲν ἐξεγγυηθέντα δεδέσθαι, τῶν δ’ ἐγγυητῶν δημοσίαν εἶναι τὴν οὐσίαν.

ἐν δὴ τῷ τελευταίῳ τούτῳ παντελῶσ αὐτὸσ αὑτοῦ κατήγοροσ, ὡσ ἀδικεῖ, γεγονὼσ φανήσεται. οὐ γὰρ ὅλωσ τὸ δεδέσθαι τινὰ τῶν πολιτῶν αἰσχρὸν ἢ δεινὸν νομίσασ ἀπεῖπε μὴ δεῖν, ἀλλὰ τὸν καιρὸν ἐν ᾧ τὸν ἠδικηκότ’ ἐνῆν παρόντα λαβεῖν ἐκκλέψασ, τοὔνομα μὲν τῆσ τιμωρίασ ἔλιπεν τοῖσ ἀδικουμένοισ ὑμῖν, τὸ δ’ ἔργον ἀφείλετο. καὶ παρ’ ἀκόντων ἔδωκ’ ἄφεσιν τοῖσ τὰ ὑμέτερ’ ἀξιοῦσιν ἔχειν βίᾳ, καὶ μόνον οὐ προσέγραψε δίκην ἐξεῖναι λαχεῖν αὐτῷ κατὰ τῶν δικαστῶν τῶν προστιμησάντων τοῦ δεσμοῦ. ὃ δέ, πολλῶν ὄντων καὶ δεινῶν ὧν ἐν τῷ νόμῳ τέθηκε, μάλιστ’ ἄξιόν ἐστ’ ἀγανακτῆσαι, βούλομαι πρὸσ ὑμᾶσ εἰπεῖν.

δι’ ὅλου γὰρ τοῦ νόμου τῷ καταστήσαντι τοὺσ ἐγγυητὰσ ἅπαντα λέγει, τῷ δὲ μὴ καθιστάντι μήτε βελτίουσ μήτε χείρουσ, μηδ’ ὅλωσ προσέχοντι τὸν νοῦν ὑμῖν, οὐδεμίαν οὔτε δίκην οὔτε τιμωρίαν προσγέγραφεν, ἀλλ’ ἄδειαν πεποίηκε τοσαύτην ὅσην οἱο͂́ν τε γενέσθαι πλείστην. καὶ γὰρ τὸν χρόνον ὃν διώρισε, τὴν ἐνάτην πρυτανείαν, τῷ καταστήσαντι λέγει τοὺσ ἐγγυητάσ. γνοίη δ’ ἄν τισ ἐκεῖθεν·

προσέγραψε δημοσίαν εἶναι τὴν οὐσίαν τὴν τῶν ἐγγυητῶν, ἂν μή τισ ἐκτείσῃ· τοῦ δὲ μὴ καταστήσαντοσ οὐκ ἔνι δήπουθεν ὑπάρχειν ἐγγυητάσ. καὶ τοῖσ μὲν προέδροισ, οἳ κεκληρωμένοι καθίζουσιν ἐξ ὑμῶν, ἐπάναγκεσ ἐποίησεν, ὅταν καθιστῇ τισ, δέχεσθαι· τοῖσ δ’ ἀδικοῦσι τὴν πόλιν οὐδεμίαν προσέγραψεν ἀνάγκην, ἀλλ’ ὥσπερ εὐεργέταισ αἱρ́εσιν αὐτοῖσ ἔδωκεν εἰ χρὴ δοῦναι δίκην ἢ μή. καίτοι πῶσ ἂν ἀσυμφορώτεροσ ὑμῖν τούτου γένοιτο νόμοσ ἢ κάκιον ἔχων;

ὃσ πρῶτον μὲν περὶ τῶν ἐκ τοῦ παρεληλυθότοσ χρόνου κριθέντων ἐναντία τοῖσ ὑφ’ ὑμῶν ἐγνωσμένοισ προστάττει, δεύτερον δὲ περὶ τῶν μελλόντων κριθήσεσθαι προστιμᾶν κελεύων τοὺσ δικαστὰσ τοὺσ ὀμωμοκότασ, ἄκυρα τὰ προστιμήματα ποιεῖ, πρὸσ δὲ τούτοισ ἐπιτίμουσ τοὺσ ὀφείλοντασ οὐ τὰ προσήκοντ’ ἐκτίνοντασ καθίστησιν, ὅλωσ δ’ ἐπιδείκνυσι μάτην ὀμνύντασ, τιμῶντασ, δικάζοντασ, ὀργιζομένουσ, ἅπαντα ποιοῦντασ ὑμᾶσ. ἐγὼ μὲν γάρ, εἰ Κριτίασ ὁ γενόμενοσ τῶν τριάκοντ’ εἰσέφερεν τὸν νόμον, οὐκ ἂν ἄλλον τρόπον οἶμαι γράψαντ’ εἰσενεγκεῖν ἢ τοῦτον. ὅτι τοίνυν ὅλην συγχεῖ τὴν πολιτείαν καὶ καταλύει πάντα τὰ πράγμαθ’ ὁ νόμοσ, καὶ πολλὰσ φιλοτιμίασ περιαιρεῖται τῆσ πόλεωσ, καὶ τοῦτο ῥᾳδίωσ ὑμᾶσ νομίζω μαθήσεσθαι.

ἴστε γὰρ δήπου τοῦθ’ ὅτι σῴζεται πολλάκισ ἡμῶν ἡ πόλισ διὰ τὰσ στρατείασ καὶ τὰσ ναυτικὰσ καὶ τὰσ πεζάσ, καὶ πολλὰ καὶ καλὰ πολλάκισ ἤδη διεπράξασθε καὶ σώσαντέσ τινασ καὶ τιμωρησάμενοι καὶ διαλλάξαντεσ. πῶσ οὖν ἀνάγκη τὰ τοιαῦτα διοικεῖν ἐστιν;

διὰ ψηφισμάτων καὶ νόμων τοῖσ μὲν εἰσφέρειν ἐπιτάττοντασ, τοὺσ δὲ τριηραρχεῖν κελεύοντασ, τοὺσ δὲ πλεῖν, τοὺσ δ’ ἕκαστα ποιεῖν ὧν δεῖ. οὐκοῦν ταῦθ’ ὅπωσ γίγνηται δικαστήρια πληροῦτε καὶ καταγιγνώσκετε δεσμὸν τῶν ἀκοσμούντων. σκέψασθε δὴ τὸν τοῦ καλοῦ κἀγαθοῦ τούτου νόμον, ὡσ λυμαίνεται ταῦτα καὶ διαφθείρει. γέγραπται γὰρ δήπου ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ, καὶ εἴ τινι τῶν ὀφειλόντων προστετίμηται δεσμοῦ ἢ καὶ τὸ λοιπὸν προστιμηθῇ, εἶναι καταστήσαντι ἐγγυητάσ, ἦ μὴν ἐπὶ τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ ἐκτείσειν τὸ ἀργύριον, ἀφεῖσθαι τοῦ δεσμοῦ.

τίσ οὖν πόροσ ἔσται; τίν’ ἀποσταλήσεται τρόπον ἡ στρατιά; πῶσ τὰ χρήματ’ εἰσπράξομεν, ἂν ἕκαστοσ ὀφλισκάνων ἐγγυητὰσ καθιστῇ κατὰ τὸν τούτου νόμον, ἀλλὰ μὴ τὸ προσῆκον ποιῇ; ἐροῦμεν νὴ Δία τοῖσ Ἕλλησιν Τιμοκράτουσ νόμοσ ἐστὶ παρ’ ἡμῖν·

ἀναμείνατ’ οὖν τὴν ἐνάτην πρυτανείαν· εἶτα τότ’ ἔξιμεν· τοῦτο γὰρ λοιπόν. ἂν δ’ ὑπὲρ ὑμῶν αὐτῶν ἀμύνεσθαι δέῃ, ἆρά γ’ οἰέσθε τοὺσ ἐχθροὺσ τὰσ τῶν παρ’ ἡμῖν πονηρῶν διαδύσεισ καὶ κακουργίασ ἀναμενεῖν; ἢ τὴν πόλιν, αὑτὴν ἐμποδίζοντασ νόμουσ εἰ θήσεται καὶ τἀναντία τῶν συμφερόντων λέγοντασ, δυνήσεσθαί τι ποιῆσαι τῶν δεόντων; ἀλλ’ ἀγαπητόν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, εἰ πάντων καλῶσ ἐχόντων ἡμῖν καὶ μηδενὸσ ὄντοσ τοιούτου νόμου, κρατοῖμεν τῶν ἐχθρῶν καὶ ταῖσ ὀξύτησι δυναίμεθα καὶ τοῖσ τοῦ πολέμου καιροῖσ ἀκολουθεῖν καὶ μηδενὸσ ὑστερίζειν.

ἀλλὰ μὴν εἰ φαίνει τοιοῦτον τεθηκὼσ νόμον ὃσ τὰ τοιαῦτα λυμαίνεται δι’ ὧν ἡ πόλισ καὶ σεμνὴ καὶ λαμπρὰ παρὰ πᾶσι καθέστηκεν, πῶσ οὐχὶ δικαίωσ ὁτιοῦν ἂν πάθοισ; ἔτι τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὴν διοίκησιν ἀναιρεῖ, τήν θ’ ἱερὰν καὶ τὴν ὁσίαν.

ὡσ δέ, ἐγὼ φράσω. ἔστιν ὑμῖν κύριοσ νόμοσ, καλῶσ εἴπερ τισ καὶ ἄλλοσ κείμενοσ, τοὺσ ἔχοντασ τά θ’ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια χρήματα καταβάλλειν εἰσ τὸ βουλευτήριον, εἰ δὲ μή, τὴν βουλὴν αὐτοὺσ εἰσπράττειν χρωμένην τοῖσ νόμοισ τοῖσ τελωνικοῖσ. διὰ τοίνυν τοῦ νόμου τούτου διοικεῖται τὰ κοινά·

τὰ γὰρ εἰσ τὰσ ἐκκλησίασ καὶ τὰσ θυσίασ καὶ τὴν βουλὴν καὶ τοὺσ ἱππέασ καὶ τἄλλα χρήματ’ ἀναλισκόμενα, οὗτόσ ἐσθ’ ὁ νόμοσ ὁ ποιῶν προσευπορεῖσθαι. οὐ γὰρ ὄντων ἱκανῶν τῶν ἐκ τῶν τελῶν χρημάτων τῇ διοικήσει, τὰ προσκαταβλήματ’ ὀνομαζόμενα διὰ τὸν τοῦ νόμου τούτου φόβον καταβάλλεται. πῶσ οὖν οὐχ ἅπαντ’ ἀνάγκη καταλυθῆναι τὰ τῆσ πόλεωσ, ὅταν αἱ μὲν τῶν τελῶν καταβολαὶ μὴ ὦσ’ ἱκαναὶ τῇ διοικήσει, ἀλλ’ ἐνδέῃ πολλῶν, καὶ μηδὲ ταῦτ’ ἀλλ’ ἢ περὶ λήγοντα τὸν ἐνιαυτὸν ᾖ λαβεῖν, τὰ δὲ προσκαταβλήματα τοὺσ μὴ τιθέντασ μὴ ᾖ κυρία δεῖν ἡ βουλὴ μηδὲ τὰ δικαστήρια, ἀλλὰ καθιστῶσιν ἐγγυητὰσ ἄχρι τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ;

τὰσ δ’ ὀκτὼ τί ποιήσομεν;

καὶ πῶσ οὐ δεινόν, εἰ διὰ τὸν νόμον, ὃν σὺ τέθηκασ μισθὸν λαβών, ἄμισθοσ ὁ δῆμοσ καὶ ἡ βουλὴ καὶ τὰ δικαστήρι’ ἔσται; εἰπέ, Τιμόκρατεσ· οὐ σύνιμεν καὶ βουλευσόμεθ’ ἄν τι δέῃ; εἶτ’ ἔτι δημοκρατησόμεθα; οὐ δικάσει τὰ δικαστήρια τά τ’ ἴδια καὶ τὰ δημόσια; καὶ τίσ ὑπάρξει τοῖσ ἀδικουμένοισ ἀσφάλεια; οὐκ εἴσεισιν ἡ βουλὴ καὶ διοικήσει τὰ ἐκ τῶν νόμων; καὶ τί λοιπὸν ἔσθ’ ἡμῖν ἀλλ’ ἢ καταλελύσθαι; ἀλλὰ νὴ Δί’ ἀμισθεὶ ταῦτα ποιήσομεν. χρῆν γὰρ τοῦτό γέ σ’, ὦ Τιμόκρατεσ, προσγράψαι τῷ νόμῳ, οὗπερ ἐποίεισ κατὰ τῶν τελωνῶν καὶ τῶν ἐγγυητῶν τὰσ πράξεισ κατὰ τοὺσ ὑπάρχοντασ νόμουσ, καὶ εἰ κατά τινων ἐν ἄλλῳ τινὶ νόμῳ ἢ ψηφίσματι τὰσ αὐτὰσ εἴρηται πράξεισ ὧν ὀφείλουσιν εἶναι ἃσ περὶ τῶν τελωνῶν, καὶ κατὰ τούτων εἶναι τὰσ πράξεισ κατὰ τοὺσ ὑπάρχοντασ νόμουσ.

νῦν δὲ κύκλῳ φεύγων τοὺσ νόμουσ τοὺσ τελωνικούσ, ὅτι τὸ ψήφισμα τὸ Εὐκτήμονοσ εἴρηκε πράττειν τοὺσ ὠφληκότασ κατὰ τούτουσ τοὺσ νόμουσ, διὰ ταῦτ’ οὐ προσέγραψε τοῦτο.

ἐκ δὲ τούτου τοῦ τρόπου τὴν μὲν ὑπάρχουσαν τιμωρίαν λύσασ κατὰ τῶν τὰ τῆσ πόλεωσ ἐχόντων, ἑτέραν δ’ οὐ γράψασ πάντα τὰ πράγματ’ ἀναιρεῖ, δῆμον, ἱππέασ, βουλήν, ἱερά, ὅσια· ἀνθ’ ὧν, ἄνπερ ὑμεῖσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, σωφρονῆτε, κολασθεὶσ καὶ δοὺσ ἀξίαν δίκην τοῖσ ἄλλοισ παράδειγμα γενήσεται μὴ τιθέναι τοιούτουσ νόμουσ. οὐ τοίνυν μόνον τὰ δικαστήρι’ ἄκυρα ποιεῖ τῶν προστιμημάτων, τοῖσ ἀδικοῦσι τὰ κοινὰ δίδωσιν ἄδειαν, τὰσ ὑπὲρ τῆσ πόλεωσ στρατείασ λυμαίνεται, τὴν διοίκησιν καταλύει, ἀλλὰ καὶ τοῖσ κακούργοισ καὶ τοῖσ πατραλοίαισ καὶ τοῖσ ἀστρατεύτοισ βοηθοῦντα τέθηκε τὸν νόμον·

τὰσ γὰρ ὑπαρχούσασ ἐκ τῶν νῦν κυρίων νόμων τιμωρίασ καταλύει. λεγόντων γὰρ τῶν νόμων οὓσ ἔθηκε Σόλων, οὐδὲν ὅμοιοσ ὢν τούτῳ νομοθέτησ, ἄν τισ ἁλῷ κλοπῆσ καὶ μὴ τιμηθῇ θανάτου, προστιμᾶν αὐτῷ δεσμόν, κἄν τισ ἁλοὺσ τῆσ κακώσεωσ τῶν γονέων εἰσ τὴν ἀγορὰν ἐμβάλλῃ, δεδέσθαι, κἂν ἀστρατείασ τισ ὄφλῃ καί τι τῶν αὐτῶν τοῖσ ἐπιτίμοισ ποιῇ, καὶ τοῦτον δεδέσθαι, Τιμοκράτησ ἅπασι τούτοισ ἄδειαν ποιεῖ, τῇ καταστάσει τῶν ἐγγυητῶν τὸν δεσμὸν ἀφαιρῶν.

ὥστ’ ἔμοιγε δοκεῖ καὶ γὰρ εἰ φορτικώτερον εἶναι τὸ ῥηθησόμενον δόξει, λέξω καὶ οὐκ ἀποτρέψομαι κατὰ τοῦτ’ αὔτ’ ἄξιον αὐτὸν εἶναι θανάτῳ ζημιῶσαι, ἵν’ ἐν Αἵδου τοῖσ ἀσεβέσιν θῇ τοῦτον τὸν νόμον, ἡμᾶσ δὲ τοὺσ ζῶντασ τοῖσδε τοῖσ ὁσίοισ καὶ δικαίοισ ἐᾷ τὸ λοιπὸν χρῆσθαι.

ἀνάγνωθι δὲ καὶ τούτουσ τοὺσ νόμουσ. Νόμοι Κλοπῆσ, Κακώσεωσ Γονέων, Ἀστρατείασ ὅ τι ἄν τισ ἀπολέσῃ, ἐὰν μὲν αὐτὸ λάβῃ, τὴν διπλασίαν καταδικάζειν, ἐὰν δὲ μή, τὴν διπλασίαν πρὸσ τοῖσ ἐπαιτίοισ.

δεδέσθαι δ’ ἐν τῇ ποδοκάκκῃ τὸν πόδα πένθ’ ἡμέρασ καὶ νύκτασ ἴσασ, ἐὰν προστιμήσῃ ἡ ἡλιαία.

προστιμᾶσθαι δὲ τὸν βουλόμενον, ὅταν περὶ τοῦ τιμήματοσ ᾖ. ‐ Εἂν δέ τισ ἀπαχθῇ, τῶν γονέων κακώσεωσ ἑαλωκὼσ ἢ ἀστρατείασ ἢ προειρημένον αὐτῷ τῶν νόμων εἴργεσθαι, εἰσιὼν ὅποι μὴ χρή, δησάντων αὐτὸν οἱ ἕνδεκα καὶ εἰσαγόντων εἰσ τὴν ἡλιαίαν, κατηγορείτω δὲ ὁ βουλόμενοσ οἷσ ἔξεστιν. ἐὰν δ’ ἁλῷ, τιμάτω ἡ ἡλιαία ὅ τι χρὴ παθεῖν αὐτὸν ἢ ἀποτεῖσαι. ἐὰν δ’ ἀργυρίου τιμηθῇ, δεδέσθω τέωσ ἂν ἐκτείσῃ. ὅμοιόσ γ’, οὐ γάρ;

ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, Σόλων νομοθέτησ καὶ Τιμοκράτησ. ὁ μέν γε καὶ τοὺσ ὄντασ βελτίουσ ποιεῖ καὶ τοὺσ μέλλοντασ ἔσεσθαι· ὁ δὲ καὶ τοῖσ γεγενημένοισ πονηροῖσ, ὅπωσ μὴ δώσουσι δίκην, ὁδὸν δείκνυσιν, καὶ τοῖσ οὖσιν ὅπωσ ἄδεια γενήσεται κακουργεῖν εὑρίσκει, καὶ τοῖσ μέλλουσιν ἔσεσθαι, τοὺσ ἐξ ἁπάντων τῶν χρόνων πονηρούσ, ὅπωσ ἔσονται σῷοι καὶ μηδὲν πείσονται, παρασκευάζων. καίτοι τίν’ ἂν ἀξίαν δοίησ δίκην, ἢ τί σὺ παθὼν ἂν τὰ προσήκοντ’ εἰήσ πεπονθώσ, ὅσ, τὰ μὲν ἄλλ’ ἐῶ, ἀλλὰ τοὺσ τῷ γήρᾳ βοηθοὺσ <νόμουσ> λυμαίνει, οἳ καὶ ζῶντασ ἀναγκάζουσι τοὺσ παῖδασ τοὺσ γονέασ τρέφειν, καὶ ἐπειδὰν ἀποθάνωσιν, ὅπωσ τῶν νομιζομένων τύχωσι παρασκευάζουσιν;

ἢ πῶσ οὐ κάκιστοσ ἁπάντων ἀνθρώπων δικαίωσ ἂν νομίζοιο, ὅστισ, ὦ κατάρατε, περὶ πλείονοσ φαίνει τοὺσ κλέπτασ καὶ τοὺσ κακούργουσ καὶ τοὺσ ἀστρατεύτουσ τῆσ πατρίδοσ ποιούμενοσ, καὶ διὰ τούτουσ καθ’ ἡμῶν νόμον τίθησ; βούλομαι τοίνυν ὑμῖν, ἃ ὑπεσχόμην ἐν ἀρχῇ τοῦ λόγου, ἀπολογίσασθαι πεποιηκότ’ ἐμαυτόν.

ἔφην γὰρ αὐτὸν ἐξελέγξειν κατὰ πάντ’ ἔνοχον ὄντα τῇ γραφῇ, πρῶτον μὲν παρὰ τοὺσ νόμουσ νομοθετοῦντα, δεύτερον δ’ ὑπεναντία τοῖσ οὖσι νόμοισ γεγραφότα, τρίτον δὲ τοιαῦτα δι’ ὧν βλάπτει τὴν πόλιν. οὐκοῦν ἠκούσατε τῶν νόμων, ἃ κελεύουσι ποιεῖν τὸν τιθέντα νόμον καινόν· καὶ πάλιν ὑμᾶσ ἐδίδαξ’ ὅτι τούτων οὐδ’ ὁτιοῦν ἐποίησεν οὗτοσ. καὶ μὴν κἀκείνων ἠκούετε τῶν νόμων οἷσ ἐναντίοσ ὢν ἐφαίνεθ’ ὁ τούτου·

καὶ τούτουσ ὅτι πρὶν λῦσαι τόνδε τέθηκεν ἐπίστασθε. ἀλλὰ μὴν ὅτι γ’ οὐκ ἐπιτήδειοσ, ἀκηκόατε· ἄρτι γὰρ λέγων ἐπαυσάμην. οὐκοῦν κατὰ πάντ’ ἀδικεῖ φανερῶσ, καὶ οὐδὲν ἔσθ’ ὅ τι φροντίσασ οὐδ’ εὐλαβηθεὶσ φαίνεται, ἀλλ’ ἔμοιγε δοκεῖ, κἂν εἰ πρὸσ τούτοισ ἄλλο τι μὴ ποιεῖν ἐγέγραπτ’ ἐν τοῖσ οὖσι νόμοισ, κἂν τοῦτο ποιῆσαι. πανταχόθεν μὲν τοίνυν δῆλόσ ἐσθ’ ὅτι ταῦτ’ ἔγραψ’ ἐπιβουλεύσασ μετὰ τοῦ βουλεύσασθαι ταῦτ’ ἀδικεῖν καὶ οὐ γνώμῃ διαμαρτών, μάλιστα δ’ ἐκ τοῦ πάντα τὸν νόμον μέχρι τῆσ ὑστάτησ συλλαβῆσ τοιοῦτον εἶναι·

οὐδὲ γὰρ οὐδ’ ἄκων οὐδὲν ἔθηκεν ὀρθῶσ ἔχον, οὐδ’ ὡσ ὑμῖν ἔμελλε λυσιτελήσειν. πῶσ οὖν οὐκ εἰκὸσ μισεῖν καὶ τιμωρεῖσθαι τοῦτον, ὅστισ τοῦ μὲν δήμου ἠδικημένου ἠμέλησεν, ὑπὲρ δὲ τῶν ἠδικηκότων καὶ ὕστερον ἀδικησόντων τοὺσ νόμουσ ἔθηκεν; θαυμάζω δ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τῆσ ἀναιδείασ αὐτοῦ, τὸ ἡνίκα μὲν ἦρχεν αὐτὸσ μετ’ Ἀνδροτίωνοσ, τὸν ἔλεον τοῦτον ἐπὶ τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ μὴ ποιήσασθαι, τῷ ἀπειρηκότι τὰ ἑαυτοῦ χρήματ’ εἰσφέροντι, ἐπειδὴ δ’ Ἀνδροτίων’ ἔδει ἃ πάλαι ὑφῄρητο τῆσ πόλεωσ χρήματα καταθεῖναι, τὰ μὲν ἱερά, τὰ δ’ ὅσια, τότε θεῖναι τὸν νόμον ἐπ’ ἀποστερήσει τῶν μὲν ὁσίων τῆσ διπλασίασ, τῶν ἱερῶν δὲ τῆσ δεκαπλασίασ.

καὶ οὕτω πρὸσ τὸ πλῆθοσ τὸ ὑμέτερον προσενήνεκται ὁ αὐτίκα δὴ μάλ’ ὑπὲρ τοῦ δήμου φήσων τὸν νόμον τοῦτον θεῖναι. δικαίωσ δ’ ἂν ἐμοὶ δοκεῖ παθεῖν ὁτιοῦν, ὅστισ οἰέται δεῖν, εἰ μέν τισ ἀγορανόμοσ ἢ ἀστυνόμοσ ἢ δικαστὴσ κατὰ δήμουσ γενόμενοσ κλοπῆσ ἐν ταῖσ εὐθύναισ ἑάλωκεν, ἄνθρωποσ πένησ καὶ ἰδιώτησ καὶ πολλῶν ἄπειροσ καὶ κληρωτὴν ἀρχὴν ἄρξασ, τούτῳ μὲν τὴν δεκαπλασίαν εἶναι, καὶ νόμον οὐδένα τοῖσ τοιούτοισ ἐπικουροῦντα τίθησιν·

εἰ δέ τινεσ πρέσβεισ αἱρεθέντεσ ὑπὸ τοῦ δήμου, πλούσιοι ὄντεσ, ὑφείλοντο χρήματα πολλά, τὰ μὲν ἱερά, τὰ δ’ ὅσια, καὶ εἶχον χρόνον πολύν, τούτοισ ὅπωσ μηδὲν πείσονται μήθ’ ὧν οἱ νόμοι μήθ’ ὧν τὰ ψηφίσματα προστάττει, μάλ’ ἀκριβῶσ εὑρ͂εν. καίτοι γ’ ὁ Σόλων, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ᾧ οὐδ’ ἂν αὐτὸσ Τιμοκράτησ φήσειεν ὅμοιοσ νομοθέτησ εἶναι, οὐχ ὅπωσ ἀσφαλῶσ κακουργήσουσι φαίνεται παρασκευάζων τοῖσ τοιούτοισ, ἀλλ’ ὅπωσ ἢ μὴ ἀδικήσουσιν ἢ δώσουσι δίκην ἀξίαν, καὶ νόμον εἰσήνεγκεν, εἰ μέν τισ μεθ’ ἡμέραν ὑπὲρ πεντήκοντα δραχμὰσ κλέπτοι, ἀπαγωγὴν πρὸσ τοὺσ ἕνδεκ’ εἶναι, εἰ δέ τισ νύκτωρ ὁτιοῦν κλέπτοι, τοῦτον ἐξεῖναι καὶ ἀποκτεῖναι καὶ τρῶσαι διώκοντα καὶ ἀπαγαγεῖν τοῖσ ἕνδεκα, εἰ βούλοιτο.

τῷ δ’ ἁλόντι ὧν αἱ ἀπαγωγαί εἰσιν, οὐκ ἐγγυητὰσ καταστήσαντι ἔκτισιν εἶναι τῶν κλεμμάτων, ἀλλὰ θάνατον τὴν ζημίαν. καὶ εἴ τίσ γ’ ἐκ Λυκείου ἢ ἐξ Ἀκαδημείασ ἢ ἐκ Κυνοσάργουσ ἱμάτιον ἢ ληκύθιον ἢ ἄλλο τι φαυλότατον, ἢ εἰ τῶν σκευῶν τι τῶν ἐκ τῶν γυμνασίων ὑφέλοιτο ἢ ἐκ τῶν λιμένων, ὑπὲρ δέκα δραχμάσ, καὶ τούτοισ θάνατον ἐνομοθέτησεν εἶναι τὴν ζημίαν.

εἰ δέ τισ ἰδίαν δίκην κλοπῆσ ἁλοίη, ὑπάρχειν μὲν αὐτῷ διπλάσιον ἀποτεῖσαι τὸ τιμηθέν, προστιμῆσαι δ’ ἐξεῖναι τῷ δικαστηρίῳ πρὸσ τῷ ἀργυρίῳ δεσμὸν τῷ κλέπτῃ, πένθ’ ἡμέρασ καὶ νύκτασ ἴσασ, ὅπωσ ὁρῷεν ἅπαντεσ αὐτὸν δεδεμένον. καὶ τούτων ὀλίγῳ πρότερον ἠκούσατε τῶν νόμων. ᾤετο γὰρ δεῖν τόν γε τὰ αἴσχρ’ ἔργ’ ἐργαζόμενον μὴ ἃ ὑφείλετο μόνον ἀποδόντ’ ἀπηλλάχθαι πολλοὶ γὰρ ἂν αὐτῷ ἐδόκουν οὕτω γ’ οἱ κλέπται ἔσεσθαι, εἰ μέλλοιεν λαθόντεσ μὲν ἕξειν, μὴ λαθόντεσ δ’ αὐτὰ μόνον καταθήσειν, ἀλλὰ ταῦτα μὲν διπλάσια καταθεῖναι, δεθέντα δὲ πρὸσ τούτῳ τῷ τιμήματι ἐν αἰσχύνῃ ζῆν ἤδη τὸν ἄλλον βίον.

ἀλλ’ οὐ Τιμοκράτησ, ἀλλ’ ὅπωσ ἁπλᾶ μέν, ἃ δεῖ διπλάσια, καταθήσουσιν παρεσκεύασε, μηδ’ ὁτιοῦν δ’ ἐπιτίμιον ἔσται πρὸσ τούτοισ. καὶ οὐκ ἀπέχρησεν ὑπὲρ τῶν μελλόντων αὐτῷ ταῦτ’ ἀδικεῖν, ἀλλὰ καὶ εἴ τισ ἄρ’ ἠδικηκὼσ καὶ κεκολασμένοσ ἦν, καὶ τοῦτον ἀφῆκεν.

καίτοι ἔγωγ’ ᾤμην δεῖν τὸν νομοθετοῦντα περὶ τῶν μελλόντων ἔσεσθαι, οἱᾶ δεῖ γίγνεσθαι καὶ ὡσ ἕκαστ’ ἔχειν, καὶ τὰσ τιμωρίασ ὁποίασ τινὰσ ἐφ’ ἑκάστοισ δεῖ τοῖσ ἀδικήμασιν εἶναι, περὶ τούτων νομοθετεῖν· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ ἐφ’ ἅπασι τοῖσ πολίταισ κοινοὺσ τοὺσ νόμουσ τιθέναι. τὸ δὲ περὶ τῶν γεγονότων πραγμάτων νόμουσ γράφειν, οὐ νομοθετεῖν ἐστιν, ἀλλὰ τοὺσ ἀδικοῦντασ τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ; σῴζειν.

σκοπεῖτε δ’ ὡσ ἀληθῆ λέγω, ἐκ τωνδί. εἰ μὲν γὰρ Εὐκτήμων ἑάλω τὴν τῶν παρανόμων γραφήν, οὐκ ἂν ἔθηκε τοῦτον τὸν νόμον ὁ Τιμοκράτησ, οὐδ’ ἂν ἐδεῖθ’ ἡ πόλισ τούτου τοῦ νόμου, ἀλλ’ ἐξήρκει ἂν αὐτοῖσ ἀπεστερηκόσι τὴν πόλιν τὰ χρήματα τῶν ἄλλων μὴ φροντίζειν. νῦν δ’, ἐπειδὴ ἀπέφυγεν, τὸ μὲν ὑμέτερον δόγμα καὶ τὴν τοῦ δικαστηρίου ψῆφον καὶ τοὺσ ἄλλουσ νόμουσ ἀκύρουσ οἰέται δεῖν εἶναι, αὑτὸν δὲ καὶ τὸν αὑτοῦ νόμον κύριον. καίτοι, ὦ Τιμόκρατεσ, οἱ μὲν ὄντεσ ἡμῖν κύριοι νόμοι τουτουσὶ ποιοῦσι κυρίουσ ἁπάντων, καὶ διδόασιν αὐτοῖσ ἀκούσασιν, ὁποῖον ἄν τι νομίζωσι τἀδίκημα, τοιαύτῃ περὶ τοῦ ἠδικηκότοσ χρῆσθαι τῇ ὀργῇ, μέγα μεγάλῃ, μικρὸν μικρᾷ.

ὅταν γὰρ ᾖ ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι, τὸ τιμᾶν ἐπὶ τούτοισ γίγνεται. σὺ τοίνυν τὸ παθεῖν ἀφαιρεῖσ τὸν δεσμὸν ἀφιείσ·

καὶ ταῦτα τίσιν; τοῖσ κλέπταισ, τοῖσ ἱεροσύλοισ, τοῖσ πατραλοίαισ, τοῖσ ἀνδροφόνοισ, τοῖσ ἀστρατεύτοισ, τοῖσ λιποῦσι τὰσ τάξεισ· τούτουσ γὰρ πάντασ σῴζεισ τῷ νόμῳ. καίτοι ὅστισ ἐν δημοκρατίᾳ νομοθετῶν μήθ’ ὑπὲρ τῶν ἱερῶν μήθ’ ὑπὲρ τοῦ δήμου νομοθετεῖ, ἀλλ’ ὑπὲρ ὧν εἶπον ἀρτίωσ, πῶσ οὐ δίκαιόσ ἐστι τῆσ ἐσχάτησ τιμωρίασ τυχεῖν; οὐ γὰρ δὴ ἐρεῖ γ’ ὡσ τοὺσ τοιούτουσ οὐ καὶ προσήκει καὶ οἱ νόμοι κελεύουσιν ταῖσ μεγίσταισ τιμωρίαισ ἐνόχουσ εἶναι, οὐδ’ ὡσ οὗτοι, ὑπὲρ ὧν εὑρ́ηκε τὸν νόμον, οὐ καὶ κλέπται καὶ ἱερόσυλοί εἰσιν, τὰ μὲν ἱερά, τὰσ δεκάτασ τῆσ θεοῦ καὶ τὰσ πεντηκοστὰσ τῶν ἄλλων θεῶν, σεσυληκότεσ καὶ ἀντὶ τοῦ ἀποδοῦναι αὐτοὶ ἔχοντεσ, τὰ δ’ ὅσια, ἃ ἐγίγνετο ὑμέτερα, κεκλοφότεσ.

διαφέρει δὲ τοσοῦτον αὐτῶν ἡ ἱεροσυλία τῶν ἄλλων, ὅτι τὴν ἀρχὴν οὐδ’ ἀνήνεγκαν εἰσ τὴν ἀκρόπολιν, δέον αὐτούσ. οἶμαι δέ, νὴ τὸν Δία τὸν Ὀλύμπιον, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐκ ἀπὸ ταὐτομάτου τὴν ὕβριν καὶ τὴν ὑπερηφανίαν ἐπελθεῖν Ἀνδροτίωνι, ἀλλ’ ὑπὸ τῆσ θεοῦ ἐπιπεμφθεῖσαν, ἵν’, ὥσπερ οἱ τὰ ἀκρωτήρια τῆσ Νίκησ περικόψαντεσ ἀπώλοντ’ αὐτοὶ ὑφ’ αὑτῶν, οὕτω καὶ οὗτοι αὐτοὶ αὑτοῖσ δικαζόμενοι ἀπόλοιντο, καὶ τὰ χρήματα καταθεῖεν δεκαπλάσια κατὰ τοὺσ νόμουσ ἢ δεθεῖεν.

βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὃ μεταξὺ λέγων περὶ τούτων ἐνεθυμήθην, εἰπεῖν περὶ οὗ τέθηκε νόμου, παράδοξόν τι, θαυμαστὸν ἡλίκον.

οὗτοσ γάρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τοῖσ μὲν τὰ τέλη ὠνουμένοισ ἔγραψε τὰσ τιμωρίασ εἶναι, εἰ μὴ καταβάλοιεν τὰ χρήματα, κατὰ τοὺσ νόμουσ τοὺσ προτέρουσ, ἐν οἷσ καὶ ὁ δεσμὸσ καὶ ἡ διπλασία γέγραπται, ἀνθρώποισ οἳ διὰ τὸ ζημιοῦσθαι ἐπὶ τῇ ὠνῇ ἄκοντεσ ἔμελλον τὴν πόλιν ἀδικήσειν· τοῖσ δ’ ὑφαιρουμένοισ τὰ τῆσ πόλεωσ καὶ ἱεροσυλοῦσι τὰ τῆσ θεοῦ τὸν δεσμὸν ἀφεῖλεν. καίτοι εἰ μὲν ἐλάττω τούτουσ ἀδικεῖν ἐκείνων νομίσαι φήσεισ, ἀνάγκη μαίνεσθαί σ’ ὁμολογεῖν, εἰ δὲ μείζω νομίζων, ὥσπερ ἔστιν, ἐκεῖνα τἀδικήματα τοὺσ μὲν ἀφίησ, τοὺσ δὲ μή, οὐκ ἤδη δῆλοσ εἶ πεπρακὼσ τὸ πρᾶγμα τούτοισ; ἄξιον τοίνυν καὶ τοῦτ’ εἰπεῖν, ὅσον ὑμεῖσ διαφέρετ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, μεγαλοφροσύνῃ τῶν ῥητόρων.

ὑμεῖσ μέν γε τἀπὶ τῷ πλήθει νενομοθετημένα δεινά, ἐάν τισ ἢ διχόθεν μισθοφορῇ ἢ ὀφείλων τῷ δημοσίῳ ἐκκλησιάζῃ ἢ δικάζῃ, ἢ ἄλλο τι ποιῇ ὧν οἱ νόμοι ἀπαγορεύουσιν, οὐ λύετε, καὶ ταῦτ’ εἰδότεσ ὅτι διὰ πενίαν <ἂν> ποιήσειεν ὁ τούτων τι ποιῶν, οὐδὲ νόμουσ τοιούτουσ τίθεσθ’ ὅπωσ ἐξουσία ἔσται ἐξαμαρτεῖν, ἀλλὰ τοὐναντίον ὅπωσ μή· οὗτοι δ’, ὅπωσ οἱ τὰ αἴσχιστα καὶ τὰ δεινότατα ποιοῦντεσ δίκην μὴ δώσουσιν. εἶτα προπηλακίζουσιν ὑμᾶσ ἰδίᾳ τοῖσ λόγοισ, ὡσ αὐτοὶ καλοὶ κἀγαθοί, πονηρῶν καὶ ἀχαρίστων οἰκετῶν τρόπουσ ἔχοντεσ.

καὶ γὰρ ἐκείνων, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ὅσοι ἂν ἐλεύθεροι γένωνται, οὐ τῆσ ἐλευθερίασ χάριν ἔχουσι τοῖσ δεσπόταισ, ἀλλὰ μισοῦσι μάλιστ’ ἀνθρώπων, ὅτι συνίσασιν αὐτοῖσ δουλεύσασιν. οὕτω δὴ καὶ οὗτοι οἱ ῥήτορεσ οὐκ ἀγαπῶσιν ἐκ πενήτων πλούσιοι ἀπὸ τῆσ πόλεωσ γιγνόμενοι, ἀλλὰ καὶ προπηλακίζουσι τὸ πλῆθοσ, ὅτι σύνοιδεν αὐτῶν ἑκάστῳ τὰ ἐν τῇ πενίᾳ καὶ νεότητι ἐπιτηδεύματα. ἀλλὰ νὴ Δί’ αἰσχρὸν ἴσωσ ἦν Ἀνδροτίωνα δεθῆναι ἢ Γλαυκέτην ἢ Μελάνωπον.

οὐ μὰ τὸν Δί’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ἀλλὰ πολὺ αἴσχιον τὴν πόλιν ἀδικουμένην καὶ ὑβριζομένην μὴ λαβεῖν δίκην καὶ ὑπὲρ τῆσ θεοῦ καὶ ὑπὲρ αὑτῆσ. ἐπεὶ Ἀνδροτίωνί γε πότερ’ οὐ πατρῷον τὸ δεδέσθαι; ἀλλ’ αὐτοὶ ἴστε πολλὰσ πεντετηρίδασ ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ διατρίψαντα τὸν πατέρ’ αὐτοῦ, καὶ ἀποδράντα, ἀλλ’ οὐκ ἀφεθέντα. ἀλλὰ διὰ τὰ ἐπιτηδεύματα τὰ ἐν τῇ ἡλικίᾳ;

ἀλλὰ καὶ διὰ ταῦτα δεδέσθαι αὐτῷ οὐχ ἧττον προσήκει ἢ δι’ ἅπερ ὑφείλετο. ἢ ὅτι εἰσῄει εἰσ τὴν ἀγορὰν οὐκ ἐξὸν αὐτῷ, καὶ ἐκ ταύτησ τοὺσ σωφρόνωσ βεβιωκότασ αὐτὸσ ἦγεν εἰσ τὸ δεσμωτήριον; ἀλλὰ Μελάνωποσ δεινὸν νὴ Δί’ ἐστὶν εἰ δεθήσεσθαι νῦν ἔμελλεν. ἀλλὰ περὶ μὲν τοῦ πατρὸσ αὐτοῦ οὐδὲν ἂν φλαῦρον εἴποιμι, οὐδ’ εἰ πάνυ πόλλ’ ἔχω περὶ κλοπῆσ λέγειν, ἀλλ’ ἔστω ἐμοὶ ἐκεῖνόσ γε τοιοῦτοσ οἱο͂ν ἂν Τιμοκράτησ αὐτὸν ἐγκωμιάσειεν.

ἀλλ’ εἰ χρηστοῦ πατρὸσ ὢν πονηρὸσ καὶ κλέπτησ ἦν, καὶ προδοσίασ γ’ ἁλοὺσ τρία τάλαντ’ ἀπέτεισε, καὶ συνέδρου γενομένου κλοπὴν αὐτοῦ τὸ δικαστήριον κατέγνω καὶ δεκαπλάσιον ἀπέτεισεν, καὶ παρεπρεσβεύσατ’ εἰσ Αἴγυπτον, καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ τοὺσ ἑαυτοῦ ἠδίκει, οὐ τοσούτῳ μᾶλλον αὐτὸν ἔδει δεδέσθαι, εἰ χρηστοῦ πατρὸσ ὢν τοιοῦτοσ ἦν; οἶμαι γὰρ ἔγωγε, εἴπερ τῷ ὄντι χρηστὸσ ἦν Λάχησ καὶ φιλόπολισ, ὑπ’ αὐτοῦ ἂν ἐκείνου δεθῆναι αὐτὸν τοιοῦτόν γ’ ὄντα καὶ οὕτωσ αἰσχροῖσ ὀνείδεσιν περιβάλλοντ’ ἐκεῖνον. καὶ τοῦτον μὲν δὴ ἐῶμεν, Γλαυκέτην δὲ σκεψώμεθα. οὐχ οὗτόσ ἐστιν ὁ πρῶτον μὲν εἰσ Δεκέλειαν αὐτομολήσασ, κἀκεῖθεν ὁρμώμενοσ καταθέων καὶ φέρων καὶ ἄγων ὑμᾶσ;

ἀλλὰ πάντεσ ἴστε ταῦτα. καὶ ἀπὸ μὲν τῶν ὑμετέρων παίδων καὶ γυναικῶν καὶ τῶν ἄλλων χρημάτων ὅσα λάβοι, δεκάτασ ἐκεῖ τῷ ἁρμοστῇ κατατιθεὶσ τούτων ἀκριβῶσ, τὴν δέ γ’ ἐνθάδε θεόν, πρεσβευτὴσ ἀξιωθεὶσ εἶναι ὑφ’ ὑμῶν, ἀποστερῶν τὰσ ἀπὸ τῶν ὑμετέρων πολεμίων δεκάτασ; ἔπειτα ταμιεύσασ ἐν ἀκροπόλει τἀριστεῖα τῆσ πόλεωσ ἃ ἔλαβεν ἀπὸ τῶν βαρβάρων ὑφῃρημένοσ ἐξ ἀκροπόλεωσ, τόν τε δίφρον τὸν ἀργυρόποδα καὶ τὸν ἀκινάκην τὸν Μαρδονίου, ὃσ ἦγε τριακοσίουσ δαρεικούσ;

ἀλλὰ ταῦτά γ’ οὕτω περιφανῆ ἐστιν ὥστε πάντασ ἀνθρώπουσ εἰδέναι. ἀλλὰ τἄλλ’ οὐ βίαιοσ;

ὡσ οὐδείσ γ’ ἀνθρώπων. εἶτα φείσασθαί τινοσ αὐτῶν ἄξιόν ἐστιν, ὥστε διὰ τούτουσ ἢ τῶν δεκατῶν τῶν τῆσ θεοῦ ἀμελῆσαι ἢ τῆσ διπλασίασ τῶν ὁσίων χρημάτων, ἢ τὸν τούτουσ πειρώμενον σῴζειν μὴ τιμωρήσασθαι; καὶ τί κωλύσει ἅπαντασ εἶναι πονηρούσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, εἰ διὰ ταῦτα πλέον ἕξουσιν; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι οὐδέν. μὴ τοίνυν αὐτοὶ διδάσκετε, ἀλλὰ τιμωρεῖσθε.

καὶ μὴ ἐᾶτ’ ἀγανακτεῖν εἰ δεθήσονται ἔχοντεσ τὰ ὑμέτερα ἀλλ’ ἄγετ’ αὐτοὺσ ὑπὸ τοὺσ νόμουσ. οὐδὲ γὰρ οἱ τῆσ ξενίασ ἁλισκόμενοι ἀγανακτοῦσιν ἐν τῷ οἰκήματι τούτῳ ὄντεσ, ἑώσ ἂν τῶν ψευδομαρτυριῶν ἀγωνίσωνται, ἀλλὰ μένουσιν καὶ οὐκ οἰόνται δεῖν ἐγγυητὰσ καταστήσαντεσ περιιέναι. ἔδοξε γὰρ τῇ πόλει ἀπιστεῖν αὐτοῖσ, καὶ οὐκ ᾤετο δεῖν διακρουσθῆναι τῆσ τιμωρίασ δι’ ἐγγυητῶν καταστάσεωσ, ἀλλ’ ἐνταῦθα μένειν αὐτοὺσ οὗ καὶ ἄλλοι πολλοὶ τῶν πολιτῶν.

καίτοι καὶ ἐπὶ χρήμασιν ἤδη τινὲσ ἐδέθησαν καὶ ἐπὶ κρίσεσιν, ἀλλ’ ὅμωσ ὑπέμενον. ἀηδὲσ μὲν οὖν ἴσωσ ἐστὶν ὀνομαστὶ περί τινων μεμνῆσθαι, ἀναγκαῖον δὲ παρεξετάσαι αὐτοὺσ παρὰ τούτουσ. τοὺσ μὲν οὖν πρὸ Εὐκλείδου ἄρχοντοσ ἐάσω καὶ τοὺσ σφόδρα παλαιούσ.

καίτοι κατὰ τοὺσ χρόνουσ οὓσ ἕκαστοι αὐτῶν ἦσαν, πολλοῦ ἄξιοι δοκοῦντεσ γεγενῆσθαι τὸν ἔμπροσθεν χρόνον ὅμωσ ἰσχυρᾶσ παρὰ τοῦ δήμου ὀργῆσ ἐτύγχανον ἐπὶ τοῖσ ὕστερον γιγνομένοισ ἀδικήμασιν· οὐ γὰρ χρόνον τινὰ δικαίουσ ᾤετο δεῖν αὐτοὺσ ἡ πόλισ εἶναι, εἶτα κλέπτασ, ἀλλὰ περί γε τὰ κοίν’ ἀεὶ δικαίουσ· ἐδόκει γὰρ τὸν ἔμπροσθεν χρόνον οὐ φύσει, ἀλλ’ ἐπιβουλεύων, τοῦ πιστευθῆναι, δίκαιοσ γεγονέναι ὁ τοιοῦτοσ ἄνθρωποσ. ἀλλὰ μετ’ Εὐκλείδην ἄρχοντ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, πρῶτον μὲν Θρασύβουλον τὸν Κολλυτέα πάντεσ μέμνησθε δὶσ δεθέντα καὶ κριθέντ’ ἀμφοτέρασ τὰσ κρίσεισ ἐν τῷ δήμῳ·

καίτοι τῶν ἐκ Πειραιῶσ κἀπὸ Φυλῆσ οὗτοσ ἦν. ἔπειτα Φιλέψιον τὸν Λαμπτρέα. ἔπειτ’ Ἀγύρριον τὸν Κολλυτέα, ἄνδρα χρηστὸν καὶ δημοτικὸν καὶ περὶ τὸ πλῆθοσ τὸ ὑμέτερον πολλὰ σπουδάσαντα· ἀλλ’ ὅμωσ τοὺσ νόμουσ ᾤετο δεῖν καὶ αὐτὸσ ἐκεῖνοσ ὁμοίωσ, ὥσπερ ἐπὶ τοῖσ ἀδυνάτοισ, οὕτω καὶ ἐφ’ αὑτῷ ἰσχύειν, καὶ ἐγένετ’ ἐν τῷ οἰκήματι τούτῳ πόλλ’ ἔτη, ἑώσ τὰ χρήματα ἀπέτεισεν ἃ ἔδοξε τῆσ πόλεωσ ὄντ’ ἔχειν·

καὶ ἐπ’ ἐκείνῳ Καλλίστρατοσ δυνάμενοσ καὶ ἀδελφιδοῦσ ὢν αὐτοῦ οὐκ ἐτίθει νόμουσ. καὶ Μυρωνίδησ ὁ Ἀρχίνου υἱόσ, τοῦ καταλαβόντοσ Φυλὴν καὶ μετά γε τοὺσ θεοὺσ αἰτιωτάτου ὄντοσ τῆσ καθόδου τῷ δήμῳ, καὶ ἄλλα πολλὰ καὶ καλὰ πεπολιτευμένου καὶ ἐστρατηγηκότοσ πολλάκισ. ἀλλ’ ὅμωσ ἅπαντεσ οὗτοι ὑπέμενον τοὺσ νόμουσ.

καὶ οἱ ταμίαι ἐφ’ ὧν ὁ Ὀπισθόδομοσ ἐνεπρήσθη, καὶ οἱ τῶν τῆσ θεοῦ καὶ οἱ τῶν ἄλλων θεῶν, ἐν τῷ οἰκήματι τούτῳ ἦσαν, ἑώσ ἡ κρίσισ αὐτοῖσ ἐγένετο. καὶ οἱ περὶ τὸν σῖτον ἀδικεῖν δόξαντεσ, καὶ ἄλλοι πολλοί, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, πάντεσ βελτίουσ Ἀνδροτίωνοσ ὄντεσ. εἶτα τούτοισ μὲν ἔδει κυρίουσ τοὺσ πάλαι κειμένουσ νόμουσ εἶναι, καὶ δεδωκέναι δίκην αὐτοὺσ κατὰ τοὺσ ὑπάρχοντασ νόμουσ·

δι’ Ἀνδροτίωνα δὲ καὶ Γλαυκέτην καὶ Μελάνωπον καινὸν δεῖ γενέσθαι νόμον, διὰ τοὺσ ἑαλωκότασ καὶ ψήφῳ κεκριμένουσ κατὰ τοὺσ πάλαι κειμένουσ νόμουσ καὶ δόξαντασ ἔχειν ἱερὰ χρήματα καὶ ὅσια; εἶτ’ οὐ καταγέλαστοσ δόξει ἡ πόλισ εἶναι, εἰ τοῖσ ἱεροσύλοισ, ὅπωσ σωθήσονται, νόμον φανεῖται τιθεμένη; ἔγωγ’ οἶμαι. μὴ τοίνυν ἐάσηθ’ ὑμᾶσ αὐτοὺσ ὑβρίζεσθαι μηδὲ τὴν πόλιν, ἀλλὰ μνησθέντεσ ὅτι Εὔδημον τὸν Κυδαθηναιᾶ νόμον δόξαντα θεῖναι οὐκ ἐπιτήδειον, οὐ πάλαι ἀλλ’ ἐπ’ Εὐάνδρου ἄρχοντοσ ἀπεκτείνατε, καὶ Φίλιππον τὸν Φιλίππου τοῦ ναυκλήρου υἱὸν μικροῦ μὲν ἀπεκτείνατε, χρημάτων δὲ πολλῶν αὐτοῦ ἐκείνου ἀντιτιμωμένου παρ’ ὀλίγασ ψήφουσ ἐτιμήσατε, ταύτην τὴν ὀργὴν καὶ νῦν ἐπὶ τουτονὶ λάβετε, ἐκεῖνο πρὸσ τούτοισ ἅπασιν ἐνθυμηθέντεσ, τί ποτ’ ἂν ἐπάθετε ὑπὸ τούτου αὐτοῦ, εἰ οὗτοσ εἷσ ὢν ἐπρέσβευεν ὑπὲρ ὑμῶν.

οἶμαι γὰρ τοιοῦτον οὐδὲν εἶναι ὅτου ἂν ἀπέσχετο. ὁρᾶτε δὲ τὴν διάνοιαν αὐτοῦ· ὁ γὰρ νόμοσ ὃν ἐτόλμησε θεῖναι τὸν τρόπον αὐτοῦ δείκνυσιν. βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ἐν Λοκροῖσ ὡσ νομοθετοῦσι διηγήσασθαι·

οὐδὲν γὰρ χείρουσ ἔσεσθε παράδειγμά τι ἀκηκοότεσ, ἄλλωσ τε καὶ ᾧ πόλισ εὐνομουμένη χρῆται. ἐκεῖ γὰρ οὕτωσ οἰόνται δεῖν τοῖσ πάλαι κειμένοισ χρῆσθαι νόμοισ καὶ τὰ πάτρια περιστέλλειν καὶ μὴ πρὸσ τὰσ βουλήσεισ μηδὲ πρὸσ τὰσ διαδύσεισ τῶν ἀδικημάτων νομοθετεῖσθαι, ὥστ’ ἄν τισ βούληται νόμον καινὸν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τὸν τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καὶ ἐὰν μὲν δόξῃ καλὸσ καὶ χρήσιμοσ εἶναι ὁ νόμοσ, ζῇ ὁ τιθεὶσ καὶ ἀπέρχεται, εἰ δὲ μή, τέθνηκεν ἐπισπασθέντοσ τοῦ βρόχου. καὶ γάρ τοι καινοὺσ μὲν οὐ τολμῶσι τίθεσθαι, τοῖσ δὲ πάλαι κειμένοισ ἀκριβῶσ χρῶνται.

καὶ ἐν πολλοῖσ δὲ πάνυ ἔτεσιν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, εἷσ λέγεται παρ’ αὐτοῖσ νόμοσ καινὸσ τεθῆναι. ὄντοσ γὰρ αὐτόθι νόμου, ἐάν τισ ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἀντεκκόψαι παρασχεῖν τὸν ἑαυτοῦ, καὶ οὐ χρημάτων τιμήσεωσ οὐδεμιᾶσ, ἀπειλῆσαί τισ λέγεται ἐχθρὸσ ἐχθρῷ ἕν’ ἔχοντι ὀφθαλμὸν ὅτι αὐτοῦ ἐκκόψει τοῦτον τὸν ἕνα. γενομένησ δὲ ταύτησ τῆσ ἀπειλῆσ χαλεπῶσ ἐνεγκὼν ὁ ἑτερόφθαλμοσ, καὶ ἡγούμενοσ ἀβίωτον αὑτῷ εἶναι τὸν βίον τοῦτο παθόντι, λέγεται τολμῆσαι νόμον εἰσενεγκεῖν, ἐάν τισ ἕνα ἔχοντοσ ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἄμφω ἀντεκκόψαι παρασχεῖν, ἵνα τῇ ἴσῃ συμφορᾷ ἀμφότεροι χρῶνται.

καὶ τοῦτον μόνον λέγονται Λοκροὶ θέσθαι τὸν νόμον ἐν πλεῖν ἢ διακοσίοισ ἔτεσιν. οἱ δὲ παρ’ ἡμῖν ῥήτορεσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, πρῶτον μὲν ὅσοι μῆνεσ μικροῦ δέουσι νομοθετεῖν τὰ αὑτοῖσ συμφέροντα, ἔπειτ’ αὐτοὶ μὲν τοὺσ ἰδιώτασ εἰσ τὸ δεσμωτήριον ἄγουσιν ὅταν ἄρχωσιν, ἐφ’ ἑαυτοῖσ δ’ οὐκ οἰόνται δεῖν ταὐτὸ δίκαιον τοῦτ’ εἶναι·

ἔπειτα τοὺσ μὲν τοῦ Σόλωνοσ νόμουσ τοὺσ πάλαι δεδοκιμασμένουσ, οὓσ οἱ πρόγονοι ἔθεντο, λύουσιν αὐτοί, τοῖσ δ’ ἑαυτῶν, οὓσ ἐπ’ ἀδικίᾳ τῆσ πόλεωσ τιθέασιν, χρῆσθαι ὑμᾶσ οἰόνται δεῖν. εἰ οὖν μὴ τιμωρήσεσθε τούτουσ, οὐκ ἂν φθάνοι τὸ πλῆθοσ τούτοισ τοῖσ θηρίοισ δουλεῦον.

εὖ δ’ ἴστ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ὅτι ἐὰν μὲν σφόδρ’ ὀργίζησθε, ἧττον ἀσελγανοῦσιν, ἂν δὲ μή, πολλοὺσ τοὺσ ἀσελγεῖσ εὑρήσετε καὶ τοὺσ ὑβρίζοντασ ὑμᾶσ ἐπὶ τῇ τοῦ φιλοτιμεῖσθαι προφάσει. ἵνα δὲ καὶ περὶ ἐκείνου εἴπω τοῦ νόμου, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ᾧ ἀκούω μέλλειν παραδείγματι χρῆσθαι τοῦτον καὶ φήσειν ἀκόλουθον αὐτῷ τεθηκέναι, ἐν ᾧ ἔνι οὐδὲ δήσω Ἀθηναίων οὐδένα, ὃσ ἂν ἐγγυητὰσ τρεῖσ καθιστῇ τὸ αὐτὸ τέλοσ τελοῦντασ, πλὴν ἐάν τισ ἐπὶ προδοσίᾳ τῆσ πόλεωσ ἢ ἐπὶ καταλύσει τοῦ δήμου συνιὼν ἁλῷ, ἢ τέλοσ πριάμενοσ ἢ ἐγγυησάμενοσ ἢ ἐκλέγων μὴ καταβάλῃ, ἀκούσατέ μου καὶ περὶ τούτου.

οὐ γὰρ ἐρῶ ὅτι αὐτὸσ Ἀνδροτίων ἦγεν εἰσ τὸ δεσμωτήριον καὶ ἔδει τούτου κειμένου τοῦ νόμου, ἀλλ’ ἐφ’ οἷσ κεῖται ὁ νόμοσ οὗτοσ, διδάξω ὑμᾶσ.

οὗτοσ γάρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐκ ἐπὶ τοῖσ κεκριμένοισ καὶ ἠγωνισμένοισ κεῖται, ἀλλ’ ἐπὶ τοῖσ ἀκρίτοισ, ἵνα μὴ διὰ τὸ δεδέσθαι χεῖρον ἀναγκάζοιντ’ ἀγωνίζεσθαι ἢ καὶ παντάπασιν ἀπαράσκευοι εἰε͂ν. οὑτοσὶ δέ, ἃ ἐπὶ τοῖσ ἀκρίτοισ κεῖται, ὡσ περὶ ἁπάντων εἰρημένα μέλλει πρὸσ ὑμᾶσ λέγειν. ὡσ δὲ σαφῶσ γνώσεσθ’ ὅτι ἀληθῆ λέγω, ἐγὼ ὑμῖν ἐρῶ.

οὔτε γὰρ ἄν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τιμᾶν ἐξῆν ὑμῖν ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι ἐν γὰρ τῷ παθεῖν καὶ ὁ δεσμὸσ ἔνι· οὐκ ἂν οὖν ἐξῆν δεσμοῦ τιμῆσαι, οὔθ’ ὅσων ἔνδειξίσ ἐστιν ἢ ἀπαγωγὴ προσεγέγραπτ’ ἂν ἐν τοῖσ νόμοισ τὸν δ’ ἐνδειχθέντα ἢ ἀπαχθέντα δησάντων οἱ ἕνδεκα ἐν τῷ ξύλῳ, εἴπερ μὴ ἐξῆν ἄλλουσ ἢ τοὺσ ἐπὶ προδοσίᾳ τῆσ πόλεωσ ἢ ἐπὶ καταλύσει τοῦ δήμου συνιόντασ ἢ τοὺσ τὰ τέλη ὠνουμένουσ καὶ μὴ καταβάλλοντασ δῆσαι. νῦν δὲ ταῦθ’ ὑμῖν τεκμήρι’ ἔστω ὅτι ἔξεστι δῆσαι·

παντελῶσ γὰρ ἤδη ἄκυρ’ ἂν ἦν τὰ τιμήματα. ἔπειτα δ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τοῦτο τὸ γράμμα αὐτὸ μὲν καθ’ αὑτὸ οὐκ ἔστι νόμοσ, τὸ οὐδὲ δήσω Ἀθηναίων οὐδένα, ἐν δὲ τῷ ὁρ́κῳ τῷ βουλευτικῷ γέγραπται, ἵνα μὴ συνιστάμενοι οἱ ῥήτορεσ οἱ ἐν τῇ βουλῇ δεσμὸν κατά τινοσ τῶν πολιτῶν λέγοιεν. ἄκυρον οὖν τοῦ δῆσαι τὴν βουλὴν ποιῶν ὁ Σόλων τοῦτο πρὸσ τὸν ὁρ́κον τὸν βουλευτικὸν προσέγραψεν, ἀλλ’ οὐ πρὸσ τὸν ὑμέτερον·

ἁπάντων γὰρ κυριώτατον ᾤετο δεῖν εἶναι τὸ δικαστήριον, καὶ ὅ τι γνοίη, τοῦτο πάσχειν τὸν ἁλόντα. ἀναγνώσεται δ’ ὑμῖν αὐτοῦ τούτου ἕνεκα τὸν τῶν ἡλιαστῶν ὁρ́κον. λέγε σύ. Ὅρκοσ Ἡλιαστῶν ψηφιοῦμαι κατὰ τοὺσ νόμουσ καὶ τὰ ψηφίσματα τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων καὶ τῆσ βουλῆσ τῶν πεντακοσίων.

καὶ τύραννον οὐ ψηφιοῦμαι εἶναι οὐδ’ ὀλιγαρχίαν·

οὐδ’ ἐάν τισ καταλύῃ τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων ἢ λέγῃ ἢ ἐπιψηφίζῃ παρὰ ταῦτα, οὐ πείσομαι· οὐδὲ τῶν χρεῶν τῶν ἰδίων ἀποκοπὰσ οὐδὲ γῆσ ἀναδασμὸν τῆσ Ἀθηναίων οὐδ’ οἰκιῶν· οὐδὲ τοὺσ φεύγοντασ κατάξω, οὐδὲ ὧν θάνατοσ κατέγνωσται, οὐδὲ τοὺσ μένοντασ ἐξελῶ παρὰ τοὺσ νόμουσ τοὺσ κειμένουσ καὶ τὰ ψηφίσματα τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων καὶ τῆσ βουλῆσ οὔτ’ αὐτὸσ ἐγὼ οὔτ’ ἄλλον οὐδένα ἐάσω. οὐδ’ ἀρχὴν καταστήσω ὥστ’ ἄρχειν ὑπεύθυνον ὄντα ἑτέρασ ἀρχῆσ, καὶ τῶν ἐννέα ἀρχόντων καὶ τοῦ ἱερομνήμονοσ καὶ ὅσοι μετὰ τῶν ἐννέα ἀρχόντων κυαμεύονται ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ, καὶ κήρυκοσ καὶ πρεσβείασ καὶ συνέδρων·

οὐδὲ δὶσ τὴν αὐτὴν ἀρχὴν τὸν αὐτὸν ἄνδρα, οὐδὲ δύο ἀρχὰσ ἄρξαι τὸν αὐτὸν ἐν τῷ αὐτῷ ἐνιαυτῷ. οὐδὲ δῶρα δέξομαι τῆσ ἡλιάσεωσ ἕνεκα οὔτ’ αὐτὸσ ἐγὼ οὔτ’ ἄλλοσ ἐμοὶ οὔτ’ ἄλλη εἰδότοσ ἐμοῦ, οὔτε τέχνῃ οὔτε μηχανῇ οὐδεμιᾷ. καὶ γέγονα οὐκ ἔλαττον ἢ τριάκοντα ἔτη.

καὶ ἀκροάσομαι τοῦ τε κατηγόρου καὶ τοῦ ἀπολογουμένου ὁμοίωσ ἀμφοῖν, καὶ διαψηφιοῦμαι περὶ αὐτοῦ οὗ ἂν ἡ δίωξισ ᾖ. ἐπομνύναι Δία, Ποσειδῶ, Δήμητρα, καὶ ἐπαρᾶσθαι ἐξώλειαν ἑαυτῷ καὶ οἰκίᾳ τῇ ἑαυτοῦ, εἴ τι τούτων παραβαίνοι, εὐορκοῦντι δὲ πολλὰ κἀγαθὰ εἶναι. ἐνταῦθ’ οὐκ ἔνι, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐδὲ δήσω Ἀθηναίων οὐδένα.

τὰ γὰρ κρίνοντα τὰσ κρίσεισ ἁπάσασ τὰ δικαστήρι’ ἐστίν, οἷσ ἐξουσία ἐστὶ καὶ δεσμὸν καὶ ἄλλ’ ὅ τι ἂν βούλωνται καταγιγνώσκειν. ὡσ μὲν οὖν ἔξεστιν ὑμῖν δεσμὸν καταγιγνώσκειν ταῦτ’ ἐπιδείκνυμι·

ὡσ δὲ τὰ δεδικασμέν’ ἄκυρα ποιεῖν καὶ δεινὸν καὶ ἀνόσιόν ἐστι καὶ δήμου κατάλυσισ, πάντασ ἂν οἶμαι ὁμολογῆσαι. ἡ γὰρ πόλισ ἡμῶν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, νόμοισ καὶ ψηφίσμασιν διοικεῖται. εἰ δή τισ τὰ ψήφῳ κεκριμένα νόμῳ καινῷ λύσει, τί πέρασ ἔσται; ἢ πῶσ τοῦτον δίκαιόν ἐστι νόμον προσαγορεύειν, ἀλλ’ οὐκ ἀνομίαν; ἢ πῶσ οὐ τῆσ μεγίστησ ὀργῆσ ὁ τοιοῦτοσ νομοθέτησ ἄξιόσ ἐστιν; ἐγὼ μὲν γὰρ τῶν ἐσχάτων νομίζω, οὐχ ὅτι τοῦτον μόνον τὸν νόμον ἔθηκεν, ἀλλ’ ὅτι καὶ τοῖσ ἄλλοισ ὁδὸν δείκνυσι καὶ περὶ δικαστηρίων καταλύσεωσ καὶ περὶ τῶν φευγόντων καθόδου καὶ περὶ τῶν ἄλλων τῶν δεινοτάτων.

τί γὰρ κωλύει, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, εἰ οὗτοσ χαίρων ἀπαλλάξει ὁ τοιοῦτον νόμον τιθείσ, ἕτερον φανῆναι ἄλλο τι τῶν τῆσ πόλεωσ ἰσχυροτάτων καταλύοντα νόμῳ καινῷ; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι οὐδέν.

ἀκούω δ’ ἔγωγε καὶ τὸ πρότερον οὕτω καταλυθῆναι τὴν δημοκρατίαν, παρανόμων πρῶτον γραφῶν καταλυθεισῶν καὶ τῶν δικαστηρίων ἀκύρων γενομένων. ἴσωσ μὲν οὖν ἄν τισ ὑπολάβοι ὅτι οὐχ ὁμοίων ὄντων τῶν πραγμάτων νῦν καὶ τότε λέγω περὶ καταλύσεωσ τοῦ δήμου. ἀλλ’ οὐδὲ σπέρμα δεῖ καταβάλλειν ἐν τῇ πόλει οὐδένα, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τοιούτων πραγμάτων, οὐδ’ εἰ μήπω ἂν ἐκφύοι, ἀλλὰ τὸν ἐγχειροῦντα λέγειν ἢ ποιεῖν τι τοιοῦτον δίκην διδόναι. ὅτι τοίνυν καὶ τέχνῃ κακῶσ ἐνεχείρησε ποιεῖν ὑμᾶσ, ἄξιόν ἐστιν ἀκοῦσαι.

ὁρῶν γὰρ ἑκάστοτε πάντασ, καὶ τοὺσ πολιτευομένουσ καὶ τοὺσ ἰδιώτασ, τοὺσ νόμουσ τῶν τῆσ πόλεωσ ἀγαθῶν αἰτίουσ ὑπολαμβάνοντασ, ἐσκόπει πῶσ λήσει τούτουσ καταλύσασ, κἂν ἄρα ληφθῇ τοῦτο ποιῶν, μὴ δόξει δεινὸν μηδ’ ἀναιδὲσ μηδὲν εἰργάσθαι. εὑρ͂εν οὖν τοῦθ’ ὃ πεποίηκεν, νόμῳ τοὺσ νόμουσ καταλῦσαι, ἵνα τἀδικήματ’ αὐτοῦ τὸ τῆσ σωτηρίασ ὄνομ’ ἔχῃ.

οἵ τε γὰρ σῴζοντεσ τὴν πόλιν εἰσὶ νόμοι, ὅν θ’ οὗτοσ ἔθηκεν οὐδὲν ἐκείνοισ τῶν αὐτῶν ἔχοντα, νόμοσ. τὴν μὲν οὖν τοῦ ὀνόματοσ φιλανθρωπίαν, ὅτι ταύτην ἂν μάλιστα προσεῖσθε, κατεῖδεν· τὴν δὲ χρείαν, ὅτι τἀναντί’ ἔχουσα φανήσεται, παρεῖδεν. φέρε γὰρ πρὸσ Διόσ, ἔστιν ὅστισ ἂν ἢ πρόεδρόσ ποτ’ ἐπεψήφισεν ἢ πρύτανισ τούτων τι τῶν ἐν τῷ νόμῳ γεγραμμένων;

ἐγὼ μὲν οὐδέν’ ἂν οἶμαι. πῶσ οὖν τοῦθ’ ὑπέδυ; νόμον ἔθετ’ ὄνομα τοῖσ αὑτοῦ κακουργήμασιν. οὐ γὰρ ἁπλῶσ, οὐδ’ ὅπωσ ἔτυχον, ποιοῦσι κακῶσ ὑμᾶσ, ἀλλ’ ἐσκεμμένωσ καὶ τοῦτ’ αὐτὸ πράττοντεσ, οὐχ οὗτοι μόνον, ἀλλὰ πολλοὶ τῶν πολιτευομένων, οἳ τούτῳ παριόντεσ αὐτίκα δὴ μάλα συναπολογήσονται, οὐ μὰ Δί’ οὐ Τιμοκράτει χαρίσασθαι βουλόμενοι, πόθεν; ἀλλ’ αὑτῷ συμφέρειν ἕκαστοσ ἡγούμενοσ τὸν νόμον. ὥσπερ τοίνυν οὗτοι σφίσιν αὐτοῖσ βοηθοῦσιν ἐφ’ ὑμᾶσ, οὕτω δεῖ καὶ ὑμᾶσ ὑμῖν αὐτοῖσ βοηθεῖν. καίτοι ἀνερωτῶντόσ τινοσ αὐτὸν ὅτου ἕνεκα τοιαῦτ’ ἠθέλησε γράφειν, καὶ διεξιόντοσ ὡσ χαλεπὸν τὸν ἀγῶν’ ὑπολαμβάνοι τόνδε, τετυφῶσθαι τὸν ταῦτα λέγοντ’ ἔφη·

συμπαρέσεσθαι γὰρ Ἀνδροτίων’ ἑαυτῷ, καὶ τοιούτουσ λόγουσ σχολὴν ἄγοντ’ ἐσκέφθαι περὶ πάντων ὥστ’ εὖ εἰδέναι ὅτι οὐδὲν αὐτῷ γενήσοιτο φλαῦρον ἀπὸ τῆσ γραφῆσ τῆσδε. καὶ δῆτα καὶ τεθαύμακα τὴν ἀναισχυντίαν τὴν τούτου τε κἀκείνου, τοῦ μέν, εἰ καλεῖ, τοῦ δέ, εἰ πάρεισι καὶ συναπολογήσεται.

μαρτυρία γὰρ δήπου φανερὰ γενήσεται πᾶσιν ὑμῖν ὅτι τὸν νόμον τούτου ἕνεκ’ ἐτίθει, ἀλλ’ οὐκ ἐπὶ πᾶσι τὸν αὐτόν. ὅμωσ δὲ καὶ περὶ τῶν ἐκείνῳ πεπολιτευμένων ὑμᾶσ μικρὰ βέλτιόν ἐστιν ἀκοῦσαι, καὶ τούτων ταῦθ’ ὧν κεκοινώνηκεν οὗτοσ, καὶ δι’ ἃ τοῦτον οὐδὲν ἧττον ἐκείνου δικαίωσ ἂν μισοῖτε. λέξω δ’ οὐδὲν ὧν ἀκηκόαθ’ ὑμεῖσ, εἰ μή τινεσ ἄρ’ ἐπὶ τοῖσ Εὐκτήμονι γιγνομένοισ ἀγῶσι παρῆσαν. καὶ πρῶτον μέν, ἐφ’ ᾧ μέγιστον φρονεῖ, τὴν τῶν χρημάτων εἴσπραξιν ἐξετάσωμεν αὐτοῦ, ἣν μετὰ τούτου τοῦ χρηστοῦ πάντασ εἰσέπραξεν ὑμᾶσ.

αἰτιασάμενοσ γὰρ Εὐκτήμονα τὰσ ὑμετέρασ ἔχειν εἰσφοράσ, καὶ τοῦτ’ ἐξελέγξειν ἢ παρ’ ἑαυτοῦ καταθήσειν ὑποσχόμενοσ, καταλύσασ ψηφίσματι κληρωτὴν ἀρχὴν ἐπὶ τῇ προφάσει ταύτῃ, ἐπὶ τὴν εἴσπραξιν παρέδυ, καὶ τοῦτον προὐβάλετο, εἰπὼν τὴν τοῦ σώματοσ ἀρρωστίαν, ἵν’, ἔφη, συνδιοικῇ μοι. δημηγορίαν δ’ ἐπὶ τούτοισ ποιούμενοσ, ὡσ ἔστι τριῶν αἱρ́εσισ, ἢ τὰ πομπεῖα κατακόπτειν ἢ πάλιν εἰσφέρειν ἢ τοὺσ ὀφείλοντασ εἰσπράττειν, αἱρουμένων εἰκότωσ ὑμῶν τοὺσ ὀφείλοντασ εἰσπράττειν, ταῖσ ὑποσχέσεσιν κατέχων καὶ διὰ τὸν καιρὸν ὃσ ἦν τότ’ ἔχων ἐξουσίαν, τοῖσ μὲν κειμένοισ νόμοισ περὶ τούτων οὐκ ᾤετο δεῖν χρῆσθαι, οὐδ’, εἰ μὴ τούτουσ ἐνόμιζ’ ἱκανούσ, ἑτέρουσ τιθέναι, ψηφίσματα δ’ εἶπεν ἐν ὑμῖν δεινὰ καὶ παράνομα, δι’ ὧν ἠργολάβει, προσαγωγεῖ τούτῳ χρώμενοσ τῶν λημμάτων.

καὶ πολλὰ τῶν ὑμετέρων κέκλοφεν μετὰ τούτου, γράψασ τοὺσ ἕνδεκα καὶ τοὺσ ἀποδέκτασ καὶ τοὺσ ὑπηρέτασ ἀκολουθεῖν μεθ’ αὑτοῦ.

εἶτ’ ἔχων τούτουσ ἦγ’ ἐπὶ τὰσ ὑμετέρασ οἰκίασ, καὶ σύ, ὦ Τιμόκρατεσ, συνηκολούθεισ μόνοσ τῶν συναρχόντων δέκ’ ὄντων. καὶ μηδεὶσ ὑπολαμβανέτω με λέγειν ὡσ οὐ χρῆν εἰσπράττειν τοὺσ ὀφείλοντασ. χρῆν γάρ. ἀλλὰ πῶσ; ὡσ ὁ νόμοσ ἀγορεύει· τῶν ἄλλων ἕνεκα· τοῦτο γάρ ἐστι δημοτικόν. οὐ γὰρ τοσοῦτον, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, πέντε ταλάντων ὑμῖν, ὧν οὗτοι τότ’ εἰσέπραξαν, τεθέντων ὠφέλησθε, ὅσον βέβλαφθε τοιούτων ἐθῶν εἰσ τὴν πολιτείαν εἰσαγομένων. εἰ γὰρ θέλετ’ ἐξετάσαι τίνοσ εἵνεκα μᾶλλον ἄν τισ ἕλοιτ’ ἐν δημοκρατίᾳ ζῆν ἢ ἐν ὀλιγαρχίᾳ, τοῦτ’ ἂν εὑρ́οιτε προχειρότατον, ὅτι πάντα πραότερ’ ἐν δημοκρατίᾳ.

ὅτι μὲν τοίνυν τῆσ ὅπου βούλεσθ’ ὀλιγαρχίασ πολλῷ ἀσελγέστερα καὶ δεινότερ’ ἐποίουν οὗτοι, παραλείψω. ἀλλὰ παρ’ ἡμῖν πότε πώποτε δεινότατ’ ἐν τῇ πόλει γέγονεν; εὖ οἶδ’ ὅτι ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἅπαντεσ ἂν εἴποιτε.

τότε τοίνυν, ὡσ ἔστιν ἀκούειν, οὐδεὶσ ἔστιν ὅστισ ἀπεστερεῖτο τοῦ σωθῆναι, ὅστισ ἑαυτὸν οἴκοι κρύψειεν, ἀλλ’ αὐτὸ τοῦτο κατηγοροῦσι τῶν τριάκοντα, ὅτι τοὺσ ἐκ τῆσ ἀγορᾶσ ἀδίκωσ ἀπῆγον. οὗτοι τοίνυν τοσαύτην ὑπερβολὴν ἐποιήσαντ’ ἐκείνων τῆσ αὑτῶν πονηρίασ ὥστ’ ἐν δημοκρατίᾳ πολιτευόμενοι τὴν ἰδίαν οἰκίαν ἑκάστῳ δεσμωτήριον καθίστασαν, τοὺσ ἕνδεκ’ ἄγοντεσ ἐπὶ τὰσ οἰκίασ. καίτοι, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τί οἰέσθ’ ὁπότ’ ἄνθρωποσ πένησ ἢ καὶ πλούσιοσ, πολλὰ δ’ ἀνηλωκὼσ καί τιν’ ἴσωσ τρόπον εἰκότωσ οὐκ εὐπορῶν ἀργυρίου, μὴ μόνον εἰσ τὴν ἀγορὰν φοβοῖτ’ ἐμβαλεῖν, ἀλλὰ μηδ’ οἴκοι μένειν ἀσφαλὲσ ἡγοῖτο, ὁ δὲ τούτων αἴτιοσ Ἀνδροτίων εἰή, ὃν οὐδ’ ὑπὲρ αὑτοῦ δίκην ἐᾷ λαβεῖν τὰ πεπραγμένα καὶ βεβιωμένα, μή τί γ’ ὑπὲρ τῆσ πόλεωσ εἰσπράττειν εἰσφοράσ;

καίτοι εἴ τισ ἔροιτ’ αὐτὸν ἢ σέ, ὦ Τιμόκρατεσ, τὸν ἐπαινέτην τούτων καὶ συνεργόν, τὰσ εἰσφορὰσ πότερον τὰ κτήματ’ ἢ τὰ σώματ’ ὀφείλει, τὰ κτήματα φήσαιτ’ ἄν, εἴπερ ἀληθῆ λέγειν βούλοισθε·

ἀπὸ γὰρ τούτων εἰσφέρομεν. τίνοσ οὖν ἕνεκ’, ὦ κάκιστοι πάντων ἀνθρώπων, ἀφέντεσ τὸ τὰ χωρία δημεύειν καὶ τὰσ οἰκίασ καὶ ταῦτ’ ἀπογράφειν, ἐδεῖτε καὶ ὑβρίζετε πολίτασ ἀνθρώπουσ καὶ τοὺσ ταλαιπώρουσ μετοίκουσ, οἷσ ὑβριστικώτερον ὑμεῖσ ἢ τοῖσ οἰκέταισ τοῖσ ὑμετέροισ αὐτῶν ἐχρῆσθε; καὶ μὴν εἰ θέλετε σκέψασθαι παρ’ ὑμῖν αὐτοῖσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τί δοῦλον ἢ ἐλεύθερον εἶναι διαφέρει, τοῦτο μέγιστον ἂν εὑρ́οιτε, ὅτι τοῖσ μὲν δούλοισ τὸ σῶμα τῶν ἀδικημάτων ἁπάντων ὑπεύθυνόν ἐστιν, τοῖσ δ’ ἐλευθέροισ ὕστατον τοῦτο προσήκει κολάζειν.

οἱ δὲ τοὐναντίον εἰσ τὰ σώματα, ὥσπερ ἀνδραπόδοισ, ἐποιήσαντο τὰσ τιμωρίασ. οὕτω δ’ ἀνίσωσ καὶ πλεονεκτικῶσ ἔσχε πρὸσ ὑμᾶσ Ἀνδροτίων ὥστε τὸν μὲν αὑτοῦ πατέρ’ ᾤετο δεῖν, δημοσίᾳ δεθέντ’ ἐπὶ χρήμασιν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ, μήτ’ ἀποδόντα ταῦτα μήτε κριθέντ’ ἀποδρᾶναι, τῶν δ’ ἄλλων πολιτῶν τὸν μὴ δυνάμενον τὰ ἑαυτοῦ θεῖναι οἴκοθεν εἰσ τὸ δεσμωτήριον ἀχθένθ’ ὑφ’ ἑαυτοῦ δεδέσθαι.

καὶ Τιμοκράτησ τῶν μὲν πολλῶν ἡμῶν τότε, ὅτε τὴν διπλασίαν εἰσέπραττεν, οὐδ’ ἂν παρ’ ἑνὸσ λαβεῖν ἠθέλησεν ἐγγυητάσ, μὴ <ὅτι> μέχρι τῆσ ἐνάτησ πρυτανείασ, ἀλλ’ οὐδὲ μιᾶσ ἡμέρασ, ἀλλ’ ἢ διπλᾶ τὰ χρήματ’ ἔδει καταβάλλειν ἢ παραχρῆμα δεδέσθαι·

παρεδίδου δ’ οὗτοσ τοῖσ ἕνδεκα τὸν οὐκ ὠφληκότ’ ἐν τῷ δικαστηρίῳ. νῦν δ’ ὅπωσ ὧν ἂν ὑμεῖσ καταγνῶτ’ ἄδετοι περιίασιν, ὑπεύθυνον αὑτὸν ποιήσασ νόμον εἰσενεγκεῖν ἐτόλμησεν. ἀλλ’ ὅμωσ κἀκεῖνα καὶ τάδε φήσουσ’ ὑπὲρ ὑμῶν πράττειν.

εἶτα ταῦθ’ ὑμεῖσ ἀναδέξεσθ’ ὑπὲρ ὑμῶν πεπρᾶχθαι, καὶ τὰ τῆσ τούτων θρασύτητοσ καὶ πονηρίασ ἔργα πράωσ οἴσετε; ἀλλὰ μισεῖν ὀφείλετε τοὺσ τοιούτουσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, μᾶλλον ἢ σῴζειν. τὸν γὰρ ὑπὲρ τῆσ πόλεωσ πράττοντά τι καὶ πράων ὑμῶν τευξόμενον τὸ τῆσ πόλεωσ ἦθοσ ἔχοντα δεῖ φαίνεσθαι. τοῦτο δ’ ἐστὶ τί;

τοὺσ ἀσθενεῖσ ἐλεεῖν, τοῖσ ἰσχυροῖσ καὶ δυναμένοισ μὴ ἐπιτρέπειν ὑβρίζειν, οὐ τοὺσ μὲν πολλοὺσ ὠμῶσ μεταχειρίζεσθαι, κολακεύειν δὲ τὸν ἀεί τι δύνασθαι δοκοῦντα. ὃ σὺ ποιεῖσ, ὦ Τιμόκρατεσ· δι’ ἃ πολλῷ μᾶλλον ἂν εἰκότωσ μὴ θελήσαντεσ ἀκοῦσαι σοῦ θάνατον καταψηφίσαινθ’ οὗτοι ἢ δι’ Ἀνδροτίων’ ἀφείησαν. ὅτι τοίνυν οὐδὲ τὴν εἴσπραξιν αὐτὴν ὑπὲρ ὑμῶν πεποίηνται, καὶ τοῦτ’ αὐτίκα δὴ μάλ’ ὑμῖν δῆλον ποιήσω.

εἰ γάρ τισ ἔροιτ’ αὐτοὺσ πότερ’ αὐτοῖσ δοκοῦσ’ ἀδικεῖν μᾶλλον τὴν πόλιν οἱ γεωργοῦντεσ καὶ φειδόμενοι, διὰ παιδοτροφίασ δὲ καὶ οἰκεῖ’ ἀναλώματα καὶ λῃτουργίασ ἑτέρασ ἐλλελοιπότεσ εἰσφοράν, ἢ οἱ τὰ τῶν ἐθελησάντων εἰσενεγκεῖν χρήματα καὶ τὰ παρὰ τῶν συμμάχων κλέπτοντεσ καὶ ἀπολλύντεσ, οὐκ ἂν εἰσ τοῦτο δήπου τόλμησ, καίπερ ὄντεσ ἀναιδεῖσ, ἔλθοιεν, ὥστε φῆσαι τοὺσ τὰ ἑαυτῶν μὴ εἰσφέροντασ μᾶλλον ἀδικεῖν ἢ τοὺσ τὰ κοίν’ ὑφαιρουμένουσ. τίνοσ οὖν ἕνεκ’, ὦ Τιμόκρατεσ καὶ Ἀνδροτίων, ἐτῶν ὄντων πλειόνων ἢ τριάκοντ’ ἀφ’ οὗ ὅ γ’ ἕτεροσ ὑμῶν πολιτεύεται, καὶ ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ πολλῶν μὲν στρατηγῶν ἠδικηκότων τὴν πόλιν, πολλῶν δὲ ῥητόρων, οἳ παρὰ τουτοισὶ κέκρινται, ὧν οἱ μὲν τεθνᾶσιν ἐφ’ οἷσ ἠδίκουν, οἱ δ’ ὑποχωρήσαντεσ ᾤχοντο καταγνόντεσ αὑτῶν, οὐδενὸσ πώποτε τούτων ἐξητάσθη κατήγοροσ ὑμῶν οὐδέτεροσ, οὐδ’ ἀγανακτῶν ὤφθη ὑπὲρ ὧν ἡ πόλισ πάσχει, ἀλλ’ ἐνταῦθ’ ἐφάνηθ’ ἡμῶν κηδόμενοι οὗ πολλοὺσ ἔδει κακῶσ ποιῆσαι;

βούλεσθ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τὸ τούτων αἴτιον ἐγὼ ὑμῖν εἴπω;

ὅτι τούτων μὲν μετέχουσιν ὧν ἀδικοῦσιν ὑμᾶσ τινεσ, ἀπὸ δὲ τῶν εἰσπραττομένων ὑφαιροῦνται· δι’ ἀπληστίαν δὲ τρόπων διχόθεν καρποῦνται τὴν πόλιν. οὔτε γὰρ ῥᾷον πολλοῖσ καὶ τὰ μίκρ’ ἀδικοῦσιν ἀπεχθάνεσθαι ἢ ὀλίγοισ καὶ μεγάλα, οὔτε δημοτικώτερον δήπου τὰ τῶν πολλῶν ἀδικήμαθ’ ὁρᾶν ἢ τὰ τῶν ὀλίγων. ἀλλὰ τοῦτ’ αἴτιον οὑγὼ λέγω.

δεῖ τοίνυν ὑμᾶσ ταῦτα λογιζομένουσ, καὶ μεμνημένουσ ὧν ἂν ἕκαστοσ ἁμάρτῃ, κολάζειν, ὅταν λάβητέ τινα, καὶ μὴ τὸν χρόνον εἰ πολύσ ἐστ’ ἀπ’ ἐκείνου σκοπεῖν, ἀλλ’ εἰ ταῦτ’ ἐποίουν. ὡσ εἰ νῦν πράωσ οἴσετ’ ἐφ’ οἷσ τότ’ ἠγανακτεῖτε, δόξετ’ ὀργιζόμενοι κατεγνωκέναι τὰ χρήματα τούτων, οὐκ ἀδικούμενοι. τῶν μὲν γὰρ ὀργιζομένων ἐστὶν ὀξέωσ τι κακὸν τὸν λελυπηκότ’ ἐργάσασθαι, τῶν δ’ ἀδικουμένων, ὅταν ποθ’ ὑφ’ αὑτοῖσ λάβωσι τὸν ἠδικηκότα, τότε τιμωρήσασθαι. οὔκουν δεῖ δοκεῖν, νῦν μαλακισθέντασ, τότε τῶν ὀμωμοσμένων ὁρ́κων ἀμελήσαντασ ὑμῖν αὐτοῖσ χαρίσασθαι παρὰ τὸ δίκαιον, ἀλλὰ μισεῖν καὶ μηδ’ ἀνέχεσθαι φωνὴν μήτε τούτου μήτ’ ἐκείνου, τοιαῦτα πεπολιτευμένων. ἀλλὰ νὴ Δία ταῦτα μὲν τοιοῦτοι γεγόνασιν ἐν οἷσ πεπολίτευνται, ἄλλα δ’ ἔσθ’ ἃ καλῶσ διῳκήκασιν.

ἀλλὰ καὶ τἄλλ’ οὕτω προσεληλύθασι πρὸσ ὑμᾶσ ὥσθ’ ἥκιστ’ ἐν οἷσ ἀκηκόατ’ ἄξιόν ἐστι μισεῖν αὐτούσ. τί γὰρ βούλεσθ’ εἴπω; τὰ πομπεῖ’ ὡσ ἐπεσκευάκασι, καὶ τὴν τῶν στεφάνων καθαίρεσιν, ἢ τὴν τῶν φιαλῶν ποίησιν τὴν καλήν; ἀλλ’ ἐπὶ τούτοισ γε, εἰ μηδὲν ἄλλ’ ἠδίκουν τὴν πόλιν, τρίσ, οὐχ ἅπαξ τεθνάναι δικαίωσ ἄν μοι δοκοῦσιν·

καὶ γὰρ ἱεροσυλίᾳ καὶ ἀσεβείᾳ καὶ κλοπῇ καὶ πᾶσι τοῖσ δεινοτάτοισ εἴσ’ ἔνοχοι. τὰ μὲν οὖν πόλλ’ ὧν λέγων ἐφενάκιζεν ὑμᾶσ Ἀνδροτίων, παραλείψω· φήσασ δ’ ἀπορρεῖν τὰ φύλλα τῶν στεφάνων καὶ σαπροὺσ εἶναι διὰ τὸν χρόνον, ὥσπερ ἰών ἢ ῥόδων ὄντασ, ἀλλ’ οὐ χρυσίου, συγχωνεύειν ἔπεισεν. αἱρεθεὶσ δ’ ἐπὶ ταῦτα προσείλετο τοῦτον τὸν πάντων τῶν κακῶν κοινωνόν. κᾆτ’ ἐπὶ μὲν ταῖσ εἰσφοραῖσ τὸν δημόσιον παρεῖναι προσέγραψεν ὡσ δὴ δίκαιοσ ὤν, ὧν ἕκαστοσ ἀντιγραφεὺσ ἔμελλεν ἔσεσθαι τῶν εἰσενεγκόντων·

ἐπὶ τοῖσ στεφάνοισ δ’ οὓσ κατέκοπτεν οὐχὶ προσήγαγεν ταὐτὸ δίκαιον τοῦτο, ἀλλ’ αὑτὸσ ῥήτωρ, χρυσοχόοσ, ταμίασ, ἀντιγραφεὺσ γέγονεν. καὶ μὴν εἰ μὲν ἅπαντ’ ἠξίουσ, ὅσα πράττεισ τῇ πόλει, σαυτῷ πιστεύειν, οὐκ ἂν ὁμοίωσ κλέπτησ ὢν ἐφωρῶ·

νῦν δ’ ἐπὶ ταῖσ εἰσφοραῖσ ὃ δίκαιόν ἐσθ’ ὁρίσασ, μὴ σοὶ πιστεύειν, ἀλλὰ τοῖσ αὑτῆσ δούλοισ τὴν πόλιν, ὁπότ’ ἄλλο τι πράττων καὶ χρήματα κινῶν ἱερά, ὧν ἔνι’ οὐδ’ ἐπὶ τῆσ ἡμετέρασ γενεᾶσ ἀνετέθη, μὴ προσγραψάμενοσ τὴν αὐτὴν φυλακὴν ἥνπερ ἐπὶ τῶν εἰσφορῶν φαίνει, οὐκ ἤδη δῆλον δι’ ὃ τοῦτ’ ἐποίησασ; ἐγὼ μὲν οἶμαι. καὶ μήν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, καὶ κατὰ παντὸσ τοῦ χρόνου σκέψασθ’ ὡσ καλὰ καὶ ζηλώτ’ ἐπιγράμματα τῆσ πόλεωσ ἀνελὼν ὡσ ἀσεβῆ καὶ δείν’ ἀντεπέγραψεν.

οἶμαι γὰρ ὑμᾶσ ἅπαντασ ὁρᾶν ὑπὸ τῶν στεφάνων ταῖσ χοινικίσιν κάτωθεν γεγραμμένα οἱ σύμμαχοι τὸν δῆμον ἀνδραγαθίασ εἵνεκα ἐστεφάνωσαν καὶ δικαιοσύνησ, ἢ οἱ σύμμαχοι ἀριστεῖον τῇ Ἀθηναίᾳ ἀνέθεσαν, ἢ κατὰ πόλεισ οἱ δεῖνεσ τὸν δῆμον ἐστεφάνωσαν σωθέντεσ ὑπὸ τοῦ δήμου, οἱο͂ν Εὐβοεῖσ ἐλευθερωθέντεσ ἐστεφάνωσαν τὸν δῆμον ἐπεγέγραπτό που, πάλιν Κόνων ἀπὸ τῆσ ναυμαχίασ τῆσ πρὸσ Λακεδαιμονίουσ, Χαβρίασ ἀπὸ τῆσ ἐν Νάξῳ ναυμαχίασ· τοιαῦτα γὰρ ἦν τὰ τῶν στεφάνων ἐπιγράμματα. ταῦτα μὲν τοίνυν, ἃ πρότερον ζῆλον πολὺν εἶχε καὶ φιλοτιμίαν ὑμῖν, ἠφάνισται καθαιρεθέντων τῶν στεφάνων·

ἐπὶ ταῖσ φιάλαισ δ’ ἃσ ἀντ’ ἐκείνων ἐποιήσαθ’ ὑμῖν ὁ πόρνοσ οὗτοσ, Ἀνδροτίωνοσ ἐπιμελουμένου ἐπιγέγραπται, καὶ οὗ τὸ σῶμ’ ἡταιρηκότοσ οὐκ ἐῶσιν οἱ νόμοι εἰσ τὰ ἱέρ’ εἰσιέναι, τούτου τοὔνομ’ ἐν τοῖσ ἱεροῖσ ἐπὶ τῶν φιαλῶν γεγραμμένον ἐστίν. ὅμοιόν γε, οὐ γάρ; τοῦτο τοῖσ προτέροισ ἐπιγράμμασιν, ἢ φιλοτιμίαν ἴσην ἔχον ὑμῖν. τρία τοίνυν ἐκ τούτου τὰ δεινότατ’ ἄν τισ ἴδοι πεπραγμέν’ αὐτοῖσ.

τὴν μὲν γὰρ θεὸν τοὺσ στεφάνουσ σεσυλήκασιν· τῆσ πόλεωσ δὲ τὸν ζῆλον ἠφανίκασιν τὸν ἐκ τῶν ἔργων, ὧν ὑπόμνημ’ ἦσαν ὄντεσ οἱ στέφανοι· τοὺσ δ’ ἀναθέντασ δόξαν οὐ μικρὰν ἀφῄρηνται, τὸ δοκεῖν ὧν ἂν εὖ πάθωσ’ ἐθέλειν μεμνῆσθαι. καὶ τοιαῦτα καὶ τοσαῦτα τὸ πλῆθοσ κάκ’ εἰργασμένοι εἰσ τοῦτ’ ἀναισθησίασ καὶ τόλμησ προεληλύθασιν, ὥσθ’ ὁ μὲν οἰέται δι’ ἐκεῖνον ὑφ’ ὑμῶν σωθήσεσθαι, ὁ δὲ παρακάθηται καὶ οὐ καταδύεται τοῖσ πεπραγμένοισ. οὕτω δ’ οὐ μόνον εἰσ χρήματ’ ἀναιδήσ, ἀλλὰ καὶ σκαιόσ ἐστιν, ὥστ’ οὐκ οἶδεν ἐκεῖνο, ὅτι στέφανοι μέν εἰσ’ ἀρετῆσ σημεῖον, φιάλαι δὲ καὶ τὰ τοιαῦτα πλούτου, καὶ στέφανοσ μὲν ἅπασ, κἂν μικρὸσ ᾖ, τὴν ἴσην φιλοτιμίαν ἔχει τῷ μεγάλῳ, ἐκπώματα δ’ ἢ θυμιατήρια ἢ τὰ τοιαῦτα κτήματα, ἐὰν μὲν ὑπερβάλλῃ τῷ πλήθει, πλούτου τινὰ δόξαν προσετρίψατο τοῖσ κεκτημένοισ, ἐὰν δ’ ἐπὶ μικροῖσ σεμνύνηταί τισ, τοσοῦτ’ ἀπέχει τοῦ τιμῆσ τινοσ διὰ ταῦτα τυχεῖν ὥστ’ ἀπειρόκαλοσ πρὸσ ἔδοξεν εἶναι.

οὗτοσ τοίνυν ἀνελὼν τὰ τῆσ δόξησ κτήματα τὰ τοῦ πλούτου πεποίηται μικρὰ καὶ ἀνάξι’ ὑμῶν. καὶ οὐδ’ ἐκεῖν’ εἶδεν, ὅτι πρὸσ μὲν χρημάτων κτῆσιν οὐδεπώποθ’ ὁ δῆμοσ ἐσπούδασεν, πρὸσ δὲ δόξησ ὡσ οὐδὲ πρὸσ ἓν τῶν ἄλλων.

τεκμήριον δέ· χρήματα μὲν γὰρ πλεῖστα τῶν Ἑλλήνων ποτὲ σχὼν ἅπανθ’ ὑπὲρ φιλοτιμίασ ἀνήλωσεν, ὑπὲρ δὲ δόξησ εἰσφέρων ἐκ τῶν ἰδίων οὐδένα πώποτε κίνδυνον ἐξέστη. ἀφ’ ὧν κτήματ’ ἀθάνατ’ αὐτῷ περίεστιν, τὰ μὲν τῶν ἔργων ἡ μνήμη, τὰ δὲ τῶν ἀναθημάτων τῶν ἐπ’ ἐκείνοισ σταθέντων τὸ κάλλοσ, προπύλαια ταῦτα, ὁ παρθενών, στοαί, νεώσοικοι, οὐκ ἀμφορίσκοι δύο οὐδὲ χρυσίδεσ τέτταρεσ ἢ τρεῖσ, ἄγουσ’ ἑκάστη μνᾶν, ἅσ, ὅταν σοι δοκῇ, πάλιν γράψεισ καταχωνεύειν. οὐ γὰρ ἑαυτοὺσ δεκατεύοντεσ, οὐδ’ ἃν καταράσαινθ’ οἱ ἐχθροὶ ποιοῦντεσ, διπλᾶσ πράττοντεσ τὰσ εἰσφοράσ, ταῦτ’ ἀνέθεσαν, οὐδ’ οἱοίσπερ σὺ χρώμενοι συμβούλοισ ἐπολιτεύοντο, ἀλλὰ τοὺσ ἐχθροὺσ κρατοῦντεσ, καὶ ἃ πᾶσ τισ ἂν εὖ φρονῶν εὔξαιτο, τὴν πόλιν εἰσ ὁμόνοιαν ἄγοντεσ, ἀθάνατον κλέοσ αὑτῶν λελοίπασι, τοὺσ ἐπιτηδεύοντασ οἱᾶ́ σοι βεβίωται τῆσ ἀγορᾶσ εἴργοντεσ.

ὑμεῖσ δ’ εἰσ τοσοῦτον, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, προῆχθ’ εὐηθείασ καὶ ῥᾳθυμίασ ὥστ’ οὐδὲ τοιαῦτ’ ἔχοντεσ παραδείγματα ταῦτα μιμεῖσθε, ἀλλ’ Ἀνδροτίων ὑμῖν πομπείων ἐπισκευαστήσ, Ἀνδροτίων, ὦ γῆ καὶ θεοί.

καὶ τοῦτ’ ἀσέβημ’ ἔλαττον τίνοσ ἡγεῖσθε; ἐγὼ μὲν γὰρ ἡγοῦμαι δεῖν τὸν εἰσ ἱέρ’ εἰσιόντα καὶ χερνίβων καὶ κανῶν ἁψόμενον, καὶ τῆσ πρὸσ τοὺσ θεοὺσ ἐπιμελείασ προστάτην ἐσόμενον οὐχὶ τακτὸν ἡμερῶν ἀριθμὸν ἁγνεύειν, ἀλλὰ τὸν βίον ἡγνευκέναι τοιούτων ἐπιτηδευμάτων οἱᾶ τούτῳ βεβίωται. καὶ περὶ μὲν τούτου κατὰ σχολήν·

ἃ δὲ Τιμοκράτησ νῦν ἐρεῖ, πολλὰ λέγειν ἔτι πρὸσ τούτοισ ἔχων παύσομαι. οἶδα δ’ ὅτι, ὡσ μὲν οὐκ ἀσύμφοροσ ὑμῖν ἐσθ’ ὁ νόμοσ καὶ παρὰ πάντασ τοὺσ νόμουσ εἰσενηνεγμένοσ καὶ κατὰ πάντ’ ἀδίκωσ ἔχων, οὐχ ἕξει λέγειν· ἀκούω δ’ αὐτὸν λέγειν ὡσ ἐκτέτεισται τὰ χρήματ’ Ἀνδροτίωνι καὶ Γλαυκέτῃ καὶ Μελανώπῳ, καὶ ὅτι δεινότατ’ ἂν πάθοι πάντων ἀνθρώπων, εἰ πεποιηκότων ἐκείνων τὰ δίκαια, ὑπὲρ ὧν αὐτὸσ αἰτίαν ἔχει θεῖναι τὸν νόμον, μηδὲν ἧττον αὐτὸσ ἁλίσκοιτο. ἐγὼ δὲ τὸν λόγον ἡγοῦμαι τοῦτον οὐδὲ καθ’ ἓν λέγειν ἐνεῖναι τούτῳ.

εἰ μὲν γὰρ ὑπὲρ τούτων, οὓσ τὰ προσήκοντα φῂσ πεποιηκέναι, θεῖναι τὸν νόμον ὁμολογεῖσ, κατ’ ἐκεῖνο προσήκει σ’ ἁλίσκεσθαι φανερῶσ, ὅτι μὴ τιθέναι νόμον, ἂν μὴ τὸν αὐτὸν ἐπὶ πᾶσι τοῖσ πολίταισ, ἄντικρυσ οἱ κύριοι νόμοι λέγουσι, καθ’ οὓσ οὗτοι δικάσειν ὀμωμόκασιν. εἰ δὲ τοῦ πᾶσι συμφέροντοσ εἵνεκα ταῦτα νομοθετῆσαι φήσεισ, μὴ λέγε τὴν ἔκτισιν τὴν τούτων·

οὐδὲν γὰρ κοινωνεῖ τῷ νόμῳ τῷδε· ἀλλ’ ὡσ ἐπιτήδειόσ ἐστιν καὶ καλῶσ ἔχων ὁ νόμοσ, τοῦτο δίδασκε. τοῦτο γάρ ἐσθ’ ὑπὲρ οὗ σὺ μὲν εἰσενεγκεῖν φῄσ, ἐγὼ δὲ γέγραμμαι τἀναντία φάσκων, κρῖναι δὲ προσήκει τουτουσί. καίτοι καὶ τοῦτ’ οὐκ ἀπορήσαιμ’ ἂν δεῖξαι, πάντα μᾶλλον ἢ κατὰ τοὺσ νόμουσ πεποιημένουσ τὴν ἔκτισιν ἐκείνουσ τὴν τῶν χρημάτων· ἀλλὰ μὴ περὶ τούτων ὑμῶν οἰσόντων τὴν ψῆφον, τί δεῖ ταῦτα λέγοντ’ ἐνοχλεῖν με νυνί; οἶμαι τοίνυν αὐτὸν οὐδ’ ἐκείνων ἀφέξεσθαι τῶν λόγων, ὡσ δείν’ ἂν πάθοι, εἰ γράψασ ὅπωσ Ἀθηναίων μηδεὶσ δεθήσεται αὐτὸσ πείσεταί τι κακόν, καὶ ὅτι τοὺσ νόμουσ ὡσ πραοτάτουσ καὶ μετριωτάτουσ εἶναι ὑπὲρ τῶν ἀδυνάτων μάλιστ’ ἐστίν.

πρὸσ δὴ τοὺσ τοιούτουσ λόγουσ βέλτιον ἀκηκοέναι μικρὰ πάντασ ὑμᾶσ, ἵν’ ἧττον ἐξαπατᾶσθε. ὅταν μὲν γὰρ λέγῃ, ὅπωσ μηδεὶσ Ἀθηναίων δεθήσεται, μὴ λανθανέτω ψευδόμενοσ ὑμᾶσ.

οὐ γὰρ τοῦτο τέθηκεν, ἀλλ’ ὅπωσ ὑμεῖσ ἄκυροι τῶν προστιμημάτων ἔσεσθε· καὶ τὴν μεθ’ ὁρ́κου καὶ λόγου καὶ κρίσεωσ ψῆφον ἐνηνεγμένην ἀνάδικον καθίστησιν. μὴ δὴ ταῦθ’ ὑμῖν τῶν ἐκ τοῦ νόμου ῥημάτων ἐκλέξασ λεγέτω, ἃ φιλανθρωπότατ’ ἐστὶν ἀκοῦσαι· ἀλλ’ ὅλον δεικνύτω τὸν νόμον ἑξῆσ, καὶ τὰ συμβαίνοντ’ ἐξ αὐτοῦ σκοπεῖν ἐάτω. εὑρήσετε γὰρ ταῦτ’ ὄνθ’ ἃ ἐγὼ λέγω, καὶ οὐχ ἅ φησιν οὗτοσ. ἀλλὰ μὴν πρόσ γε τὸ τοῖσ πολλοῖσ συμφέρειν τοὺσ νόμουσ πράουσ καὶ μετρίουσ εἶναι τάδε χρὴ σκοπεῖν.

ἔστιν, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, δύ’ εἴδη περὶ ὧν εἰσιν οἱ νόμοι κατὰ πάσασ τὰσ πόλεισ· ὧν τὸ μέν ἐστιν, δι’ ὧν χρώμεθ’ ἀλλήλοισ καὶ συναλλάττομεν καὶ περὶ τῶν ἰδίων ἃ χρὴ ποιεῖν διωρίσμεθα καὶ ζῶμεν ὅλωσ τὰ πρὸσ ἡμᾶσ αὐτούσ, τὸ δέ, ὃν τρόπον δεῖ τῷ κοινῷ τῆσ πόλεωσ ἕν’ ἕκαστον ἡμῶν χρῆσθαι, ἂν πολιτεύεσθαι βούληται καὶ φῇ κήδεσθαι τῆσ πόλεωσ. ἐκείνουσ μὲν τοίνυν τοὺσ νόμουσ τοὺσ περὶ τῶν ἰδίων ἠπίωσ κεῖσθαι καὶ φιλανθρώπωσ ὑπὲρ τῶν πολλῶν ἐστιν·

τούσδε δὲ τοὺσ περὶ τῶν πρὸσ τὸ δημόσιον τοὐναντίον ἰσχυρῶσ καὶ χαλεπῶσ ἔχειν ὑπὲρ ὑμῶν ἐστιν· οὕτω γὰρ ἂν ἥκισθ’ οἱ πολιτευόμενοι τοὺσ πολλοὺσ ὑμᾶσ ἀδικοῖεν. ὅταν δὴ τούτῳ τῷ λόγῳ χρῆται, ἐπὶ ταῦτ’ ἀπαντᾶτε, ὅτι τοὺσ νόμουσ οὐκ ἐκείνουσ τοὺσ ὑπὲρ ὑμῶν πράουσ ποιεῖ, ἀλλὰ τούσδ’ οἳ τοῖσ πολιτευομένοισ φόβον παρέχουσιν. πολλὰ δ’ ἄν τισ ἔχοι λέγειν, εἰ καθ’ ἕκαστον ὧν ἐρεῖ δεικνύναι βούλοιτο φενακισμοῦ καὶ παρακρούσεωσ εἵνεκα ῥηθησόμενα.

ἀλλὰ τὰ μὲν πολλὰ παρήσω, κεφάλαιον δ’ ὑμῖν ὃ μνημονεύσετ’ ἐρῶ. σκοπεῖτ’ ἐν ἅπασι τοῖσ λόγοισ, ὁπόσουσ ἂν λέγῃ, εἴ τι δυνήσεται τοιοῦτον εἰπεῖν δι’ οὗ διδάξει ὡσ ἔστι δίκαιον τὸν τιθέντα νόμον ταὐτὰ προστάξαι περὶ τῶν παρεληλυθότων καὶ τέλοσ ἐσχηκότων καὶ περὶ τῶν μελλόντων γενήσεσθαι· πάντων γὰρ ὄντων αἰσχρῶν καὶ δεινῶν τῶν γεγραμμένων ἐν τῷ νόμῳ, τοῦτο δεινότατον καὶ μάλιστα παράνομον γέγραπται. εἰ δὲ μήθ’ οὗτοσ μήτ’ ἄλλοσ μηδεὶσ τοῦτο δυνήσεται δεῖξαι, εἰδέναι χρὴ σαφῶσ φενακιζομένουσ, καὶ λογίζεσθαι πρὸσ ὑμᾶσ αὐτοὺσ ἐκ τίνοσ ποτ’ ἐπῆλθε τούτῳ τοιαῦτα νομοθετεῖν.

οὐ προῖκ’, ὦ Τιμόκρατεσ, πόθεν; οὐδ’ ὀλίγου δεῖ, τοῦτον ἔθηκασ τὸν νόμον· οὐδεμίαν γὰρ ἂν εἰπεῖν ἔχοισ ἄλλην πρόφασιν δι’ ἣν τοιοῦτον ἐπήρθησ εἰσενεγκεῖν νόμον, ἢ τὴν σαυτοῦ θεοῖσ ἐχθρὰν αἰσχροκέρδειαν· οὔτε γὰρ συγγενὴσ οὔτ’ οἰκεῖοσ οὔτ’ ἀναγκαῖοσ ἦν σοι τούτων οὐδείσ. οὐδ’ ἐκεῖν’ ἂν ἔχοισ εἰπεῖν, ὡσ ἐλεήσασ δεινὰ πάσχοντασ ἀνθρώπουσ εἵλου διὰ ταῦτα βοηθεῖν αὐτοῖσ·

οὔτε γὰρ τὰ τούτων πολλοστῷ χρόνῳ μόλισ ἄκοντασ, ἐν τρισὶν ἐξελεγχθέντασ δικαστηρίοισ, κατατιθέναι, τοῦθ’ ἡγήσω τὸ δεινὰ πάσχειν εἶναι· ποιεῖν γάρ ἐστι τοῦτό γε δεινά, καὶ παροξύνειεν μᾶλλον ἄν τινα μισεῖν ἢ προτρέψει’ ἐλεεῖν· οὔτ’ ἄλλωσ πρᾶοσ καὶ φιλάνθρωποσ σύ τισ τῶν ἄλλων διαφόρωσ ὢν ἐλεεῖσ αὐτούσ· οὐ γάρ ἐστι τῆσ αὐτῆσ ψυχῆσ Ἀνδροτίωνα μὲν καὶ Μελάνωπον καὶ Γλαυκέτην ἐλεεῖν, ἃ κλέψαντεσ εἶχον εἰ καταθήσουσι, τουτωνὶ δὲ τοσούτων ὄντων καὶ τῶν ἄλλων πολιτῶν, ὧν ἐπὶ τὰσ οἰκίασ ἐβάδιζεσ σὺ τοὺσ ἕνδεκα καὶ τοὺσ ἀποδέκτασ ἔχων καὶ τοὺσ ὑπηρέτασ, μηδένα πώποτ’ ἐλεῆσαι, ἀλλὰ θύρασ ἀφαιρεῖν καὶ στρώμαθ’ ὑποσπᾶν καὶ διάκονον, εἴ τισ ἐχρῆτο, ταύτην ἐνεχυράζειν·

ἃ σὺ πάντ’ ἐποίεισ ἐνιαυτὸν ὅλον μετ’ Ἀνδροτίωνοσ. πολλῷ γὰρ δήπου σχετλιώτερ’ ἐπάσχεθ’ ὑμεῖσ, καὶ πολὺ μᾶλλον ἂν εἰκότωσ ἠλέεισ τούτουσ, οἳ δι’ ὑμᾶσ, ὦ κατάρατε, τοὺσ λέγοντασ οὐδ’ ὁτιοῦν εἰσφέροντεσ παύονται.

καὶ οὐκ ἀπόχρη τοῦτο, ἀλλὰ καὶ διπλᾶ πράττονται, καὶ ταῦθ’ ὑπὸ σοῦ καὶ Ἀνδροτίωνοσ, οἳ μίαν εἰσφορὰν οὐδεπώποτ’ εἰσενηνόχατε. τηλικοῦτο τοίνυν ἐφρόνησεν οὗτοσ, ὡσ ἄρ’ οὐδὲ δίκην τούτων οὐδεμίαν δώσων, ὥστε μόνοσ δέκα τῶν συναρχόντων ὄντων κοινῇ τὸν λόγον ἐγγράψαι μετ’ Ἀνδροτίωνοσ ἐτόλμησεν.

προῖκα γάρ, οὐδὲν ὠφελούμενοσ, ὑμῖν Τιμοκράτησ ἀπεχθάνεται καὶ νόμουσ εἰσφέρει πᾶσιν ἐναντίουσ, τὸ τελευταῖον δὲ καὶ αὑτοῦ νόμῳ προτέρῳ, ὃ μὰ τὴν Ἀθηνᾶν οὐδ’ ὑμᾶσ οἰόμαι λανθάνειν. ὃ τοίνυν ἔμοιγε δοκεῖ μάλιστ’ ἄξιον ὀργῆσ εἶναι, φράσω καὶ οὐκ ἀποτρέψομαι, ὅτι ταῦτ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, πράττων ἐπ’ ἀργυρίῳ, καὶ προῃρημένοσ ὡσ ἀληθῶσ μισθαρνεῖν, οὐκ εἰσ ἃ καὶ συγγνώμην ἀκούσασ ἄν τισ ἔσχε, ταῦτ’ ἀναλίσκει.

ταῦτα δ’ ἐστὶν τί; ὁ πατήρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ὁ τούτου τῷ δημοσίῳ ὀφείλει· καὶ οὐκ ὀνειδίζων ἐκείνῳ λέγω, ἀλλ’ ἀναγκαζόμενοσ· καὶ οὗτοσ ὁ χρηστὸσ περιορᾷ. καίτοι ὅστισ μέλλων κληρονομήσειν τῆσ ἀτιμίασ, ἂν ἐκεῖνόσ τι πάθῃ, μὴ οἰέται δεῖν ἐκτεῖσαι, ἀλλὰ κερδαίνειν, ὃν ἐκεῖνοσ ζῇ χρόνον, ἀξιοῖ τοῦτο τὸ κέρδοσ, τίνοσ ἂν ὑμῖν ἀποσχέσθαι δοκεῖ;

καὶ τὸν μὲν πατέρ’ οὔτ’ ἐλεεῖσ οὔτε δεινά σοι δοκεῖ πάσχειν, εἰ σοῦ λαμβάνοντοσ καὶ χρηματιζομένου ἀπὸ τῶν εἰσφορῶν ὧν εἰσέπραττεσ, ἀπὸ τῶν ψηφισμάτων ὧν γράφεισ, ἀφ’ ὧν εἰσφέρεισ νόμων, διὰ μικρὸν ἀργύριον μὴ μετέχει τῆσ πόλεωσ, ἑτέρουσ δ’ ἐλεῆσαί τινασ φῄσ; ἀλλὰ νὴ Δία τὴν ἀδελφὴν καλῶσ διῴκηκεν.

ἀλλ’ εἰ καὶ μηδὲν ἄλλ’ ἠδίκει, κατὰ τοῦτ’ ἄξιόσ ἐστ’ ἀπολωλέναι· πέπρακε γὰρ αὐτήν, οὐκ ἐκδέδωκεν. τῶν γὰρ ὑμετέρων ἐχθρῶν ἑνί, Κερκυραίῳ τινὶ τῶν νῦν ἐχόντων τὴν πόλιν, καταλύοντι παρ’ αὐτῷ, ὅτε δεῦρο πρεσβεύοι, καὶ βουληθέντι λαβεῖν αὐτήν ἐξ οὗ δὲ τρόπου, παραλείψω λαβὼν ἀργύριον δέδωκεν· καὶ νῦν ἐστιν ἐν Κερκύρᾳ. ὃσ οὖν τὴν μὲν ἀδελφὴν ἐπ’ ἐξαγωγῇ, φησὶ μὲν ἐκδοῦναι, πέπρακε δὲ τῷ ἔργῳ.

τὸν δ’ αὑτοῦ πατέρ’ οὕτω γηροτροφεῖ, κολακεύει δὲ καὶ μισθοῦ γράφει καὶ πολιτεύεται, τοῦτον ὑμεῖσ λαβόντεσ οὐκ ἀποκτενεῖτε; δόξετ’ ἄρ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, κρίσεισ βούλεσθαι καὶ πράγματ’ ἔχειν, ἀλλ’ οὐκ ἀπηλλάχθαι τῶν πονηρῶν. καὶ μὴν ὅτι μὲν προσήκει πάντασ κολάζειν τοὺσ ἀδικοῦντασ, εὖ οἶδ’ ὅτι πάντεσ ἄν, εἴ τισ ἔροιτο, φήσαιτε·

ὅσῳ δὲ μάλιστα τοῦτον, ὃσ νόμον εἰσενήνοχ’ ἐπὶ βλάβῃ τοῦ πλήθουσ, ἐγὼ πειράσομαι διδάξαι. τῶν μὲν γὰρ κλεπτῶν καὶ λωποδυτῶν καὶ τὰ τοιαῦτα κακουργούντων ἕκαστοσ πρῶτον μὲν ὡσ ἀληθῶσ τὸν ἐντυχόντ’ ἀδικεῖ, καὶ οὐκ ἂν οἱο͂́σ τ’ εἰή πάντασ ἐκδύειν οὐδὲ τὰ πάντων ὑφελέσθαι, εἶτα καταισχύνει τὴν αὑτοῦ δόξαν καὶ τὸν βίον μόνον. εἰ δέ τισ εἰσφέρει νόμον ἐξ οὗ τοῖσ ὑμᾶσ βουλομένοισ ἀδικεῖν ἡ πᾶσ’ ἐξουσία καὶ ἄδεια γενήσεται, οὗτοσ ὅλην ἀδικεῖ τὴν πόλιν καὶ καταισχύνει πάντασ·

νόμοσ γὰρ αἰσχρὸσ ὅταν κύριοσ ᾖ, τῆσ πόλεωσ ὄνειδόσ ἐστι τῆσ θεμένησ, καὶ βλάπτει πάντασ ὅσοι περ ἂν αὐτῷ χρῶνται. τὸν οὖν καὶ βλάπτειν ὑμᾶσ καὶ δόξησ ἀναπιμπλάναι φαύλησ ἐπιχειροῦντα, τοῦτον οὐ τιμωρήσεσθε λαβόντεσ; καὶ τί φήσετε;

γνοίη δ’ ἄν τισ οὕτω μάλισθ’ ἡλίκα πράγματα συσκευάσασ γέγραφ’ αὐτόν, καὶ ταῦθ’ ὡσ ὑπεναντία τῇ καθεστώσῃ πολιτείᾳ, εἰ λογίσαιθ’ ὅτι πάντεσ, ὅταν που καταλύοντεσ τὸν δῆμον πράγμασιν ἐγχειρῶσι νεωτέροισ, τοῦτο ποιοῦσι πρῶτον ἁπάντων· ἔλυσαν τοὺσ πρότερον νόμῳ δι’ ἁμαρτίαν τινὰ ταύτην ὑπέχοντασ τὴν δίκην. πῶσ οὖν οὐκ ἄξιοσ οὗτοσ, εἰ δυνατόν, τρίσ, οὐχ ἅπαξ ἀπολωλέναι, ὃσ εἷσ ὢν καὶ οὐ δήπου μέλλων καταλύσειν ὑμᾶσ, ἀλλὰ τοὐναντίον αὐτὸσ ἐν ὑμῖν, ἂν τὰ δίκαια καὶ τὰ προσήκοντα ποιῆτε, ἀπολεῖσθαι, ὅμωσ ἐμιμήσατο τοῦτο τἀδίκημα, καὶ διὰ τοῦ νόμου λύειν ἠξίωσεν οὓσ δέδεκεν τὰ δικαστήρια, γράψασ ἀναιδῶσ, εἴ τινι προστετίμηται δεσμοῦ κἂν τὸ λοιπόν τινι προστιμήσητε, τοῦτον ἀφεῖσθαι.

καὶ μὴν εἰ αὐτίκα δὴ μάλα κραυγὴν ἀκούσαιτε πρὸσ τῷ δικαστηρίῳ, εἶτ’ εἴποι τισ ὡσ ἀνέῳκται τὸ δεσμωτήριον, οἱ δὲ δεσμῶται φεύγουσιν, οὐδεὶσ οὔτε γέρων οὔτ’ ὀλίγωροσ οὕτωσ ὅστισ οὐχὶ βοηθήσειεν ἂν καθ’ ὅσον δύναται.

εἰ δὲ δή τισ εἴποι παρελθὼν ὡσ ὁ τούτουσ ἀφείσ ἐστιν οὑτοσί, οὐδὲ λόγου τυχὼν ἂν εὐθὺσ ἀπαχθεὶσ θανάτῳ ζημιωθείη. νῦν τοίνυν ἔχετ’, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, τοῦτον, ὃσ οὐχὶ λάθρα πεποίηκε τοῦτο, ἀλλὰ φενακίσασ καὶ παρακρουσάμενοσ νόμον τέθηκεν φανερῶσ ὃσ οὐκ ἀνοίγνυσι τὸ δεσμωτήριον, ἀλλὰ καθαιρεῖ, προσπεριείληφε δὲ καὶ τὰ δικαστήρια.

τίσ γὰρ ἢ τούτων ἢ ἐκείνου χρεία, ὅταν οἷσ τετίμηται δεσμοῦ λύωνται, κἂν τὸ λοιπὸν τιμήσητέ τῳ, μηδὲν ὑμῖν ᾖ πλέον; δεῖ τοίνυν ὑμᾶσ κἀκεῖνο σκοπεῖν, ὅτι πολλοὶ τῶν Ἑλλήνων πολλάκισ εἰσὶν ἐψηφισμένοι τοῖσ νόμοισ χρῆσθαι τοῖσ ὑμετέροισ, ἐφ’ ᾧ φιλοτιμεῖσθ’ ὑμεῖσ, εἰκότωσ·

ὃ γὰρ εἰπεῖν τινά φασιν ἐν ὑμῖν, ἀληθὲσ εἶναί μοι δοκεῖ, ὅτι τοὺσ νόμουσ ἅπαντεσ ὑπειλήφασιν, ὅσοι σωφρονοῦσι, τρόπουσ τῆσ πόλεωσ. χρὴ τοίνυν σπουδάζειν ὅπωσ ὡσ βέλτιστοι δόξουσιν εἶναι, καὶ τοὺσ λυμαινομένουσ καὶ διαστρέφοντασ αὐτοὺσ κολάζειν, ὡσ εἰ καταρρᾳθυμήσετε, τῆσ φιλοτιμίασ τε ταύτησ ἀποστερήσεσθε καὶ κατὰ τῆσ πόλεωσ δόξαν οὐ χρηστὴν ποιήσετε. καὶ μὴν εἰ Σόλωνα καὶ Δράκοντα δικαίωσ ἐπαινεῖτε, οὐκ ἂν ἔχοντεσ εἰπεῖν οὐδετέρου κοινὸν εὐεργέτημ’ οὐδὲν πλὴν ὅτι συμφέροντασ ἔθηκαν καὶ καλῶσ ἔχοντασ νόμουσ, δίκαιον δήπου καὶ τοῖσ ὑπεναντίωσ τιθεῖσιν ἐκείνοισ ὀργίλωσ ἔχοντασ καὶ κολάζοντασ φαίνεσθαι.

οἶδα δὲ Τιμοκράτην, ὅτι τὸν νόμον εἰσενήνοχε τοῦτον οὐχ ἥκισθ’ ὑπὲρ αὑτοῦ· πολλὰ γὰρ ἡγεῖτο πολιτεύεσθαι παρ’ ὑμῖν ἄξια δεσμοῦ. βούλομαι τοίνυν ὑμῖν κἀκεῖνο διηγήσασθαι, ὅ φασί ποτ’ εἰπεῖν Σόλωνα κατηγοροῦντα νόμον τινὸσ οὐκ ἐπιτήδειον θέντοσ.

λέγεται γὰρ τοῖσ δικασταῖσ αὐτὸν εἰπεῖν, ἐπειδὴ τἄλλα κατηγόρησεν, ὅτι νόμοσ ἐστὶν ἁπάσαισ, ὡσ ἔποσ εἰπεῖν, ταῖσ πόλεσιν, ἐάν τισ τὸ νόμισμα διαφθείρῃ, θάνατον τὴν ζημίαν εἶναι. ἐπερωτήσασ δ’ εἰ δίκαιοσ αὐτοῖσ καὶ καλῶσ ἔχων ὁ νόμοσ φαίνεται, ἐπειδὴ φῆσαι τοὺσ δικαστάσ, εἰπεῖν ὅτι αὐτὸσ ἡγεῖται ἀργύριον μὲν νόμισμ’ εἶναι τῶν ἰδίων συναλλαγμάτων εἵνεκα τοῖσ ἰδιώταισ εὑρημένον, τοὺσ δὲ νόμουσ ἡγοῖτο νόμισμα τῆσ πόλεωσ εἶναι. δεῖν δὴ τοὺσ δικαστὰσ πολλῷ μᾶλλον, εἴ τισ ὃ τῆσ πόλεώσ ἐστι νόμισμα, τοῦτο διαφθείρει καὶ παράσημον εἰσφέρει, μισεῖν καὶ κολάζειν, ἢ εἴ τισ ἐκεῖν’ ὃ τῶν ἰδιωτῶν ἐστιν.

προσθεῖναι δὲ τεκμήριον τοῦ καὶ μεῖζον εἶναι τἀδίκημα, τὸ τοὺσ νόμουσ διαφθείρειν ἢ τὸ ἀργύριον, ὅτι ἀργυρίῳ μὲν πολλαὶ τῶν πόλεων καὶ φανερῶσ πρὸσ χαλκὸν καὶ μόλυβδον κεκραμένῳ χρώμεναι σῴζονται καὶ οὐδ’ ὁτιοῦν παρὰ τοῦτο πάσχουσιν, νόμοισ δὲ πονηροῖσ χρώμενοι καὶ διαφθείρεσθαι τοὺσ ὄντασ ἐῶντεσ οὐδένεσ πώποτ’ ἐσώθησαν.

ταύτῃ μέντοι τῇ κατηγορίᾳ Τιμοκράτησ ἔνοχοσ καθέστηκε νυνί, καὶ δικαίωσ ἂν ὑφ’ ὑμῶν τοῦ προσήκοντοσ τύχοι τιμήματοσ. χρὴ μὲν οὖν πᾶσιν ὀργίλωσ ἔχειν, ὅσοι τιθέασι νόμουσ αἰσχροὺσ καὶ πονηρούσ, μάλιστα δὲ τούτοισ οἳ τοὺσ τοιούτουσ τῶν νόμων διαφθείρουσι δι’ ὧν ἔστιν ἢ μικρὰν ἢ μεγάλην εἶναι τὴν πόλιν.

εἰσὶ δ’ οὗτοι τίνεσ; οἵ τε τοὺσ ἀδικοῦντασ τιμωρούμενοι καὶ ὅσοι τοῖσ ἐπιεικέσι τιμάσ τινασ διδόασιν. εἰ γὰρ ἅπαντεσ προθυμηθεῖεν ποιεῖν ἀγαθόν τι τὸ κοινόν, τὰσ τιμὰσ καὶ τὰσ δωρειὰσ τὰσ ὑπὲρ τούτων ζηλώσαντεσ, καὶ πάντεσ ἀποσταῖεν τοῦ κακουργεῖν ἢ κακόν τι πράττειν, τὰσ βλάβασ καὶ τὰσ ζημίασ τὰσ ἐπὶ τούτοισ κειμένασ φοβηθέντεσ, ἔσθ’ ὅ τι κωλύει τὴν πόλιν μεγίστην εἶναι;

κατὰ γὰρ τούτουσ οὔσησ τῆσ πολιτείασ ἐστὶ ταῦτα χρήσιμα τῷ κοινῷ. οὐ τριήρεισ ὅσασ οὐδεμία πόλισ Ἑλληνὶσ κέκτηται; οὐχ ὁπλίτασ; οὐχ ἱππέασ; οὐ προσόδουσ; οὐ τόπουσ; οὐ λιμένασ; ταῦτα δὲ πάντα τί σῴζει καὶ συνέχει; οἱ νόμοι· εἰ δὲ τοὐναντίον γένοιτο τοῖσ χρηστοῖσ μὲν μηδ’ ὁτιοῦν πλέον, τοῖσ δ’ ἀδικοῦσιν ἄδει’ ὅσην Τιμοκράτησ γέγραφεν, πόση ταραχὴ γένοιτ’ ἂν εἰκότωσ;

εὖ γὰρ ἴσθ’ ὅτι τούτων ὧν διεξῆλθον κτημάτων, οὐδ’ εἰ δὶσ γένοιθ’ ὅσα νῦν ἐστιν, οὐδ’ ὁτιοῦν ἂν ὄφελοσ εἰή. οὗτοσ τοίνυν ἐν τούτῳ τῷ νόμῳ φαίνεται κακῶσ ἐπιχειρῶν ὑμᾶσ ποιεῖν δι’ οὗ τοῖσ ἀδικεῖν ἐπιχειροῦσίν εἰσιν αἱ τιμωρίαι. πάντων οὖν εἵνεκα τῶν εἰρημένων ἄξιον ὀργισθῆναι καὶ κολάσαι καὶ παράδειγμα ποιῆσαι τοῖσ ἄλλοισ·

ὡσ τὸ πράωσ ἔχειν τοῖσ τοιούτοισ, καὶ καταψηφίζεσθαι μέν, ὀλίγου δὲ τιμᾶν, ἐθίζειν καὶ προδιδάσκειν ἔστ’ ἀδικεῖν ὑμᾶσ ὡσ πλείστουσ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Demosthenes, Speeches 21-30, Κατὰ Τιμοκράτους

(데모스테네스, Speeches 21-30, Κατὰ Τιμοκράτους)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION