Demosthenes, Speeches 21-30, Κατὰ Ἀφόβου Ἐπιτροπῆσ Α

(데모스테네스, Speeches 21-30, Κατὰ Ἀφόβου Ἐπιτροπῆσ Α)

εἰ μὲν ἐβούλετ’ Ἄφοβοσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τὰ δίκαια ποιεῖν ἢ περὶ ὧν διεφερόμεθα τοῖσ οἰκείοισ ἐπιτρέπειν, οὐδὲν ἂν ἔδει δικῶν οὐδὲ πραγμάτων· ἀπέχρη γὰρ ἂν τοῖσ ὑπ’ ἐκείνων γνωσθεῖσιν ἐμμένειν, ὥστε μηδεμίαν ἡμῖν εἶναι πρὸσ τοῦτον διαφοράν. ἐπειδὴ δ’ οὗτοσ τοὺσ μὲν σαφῶσ εἰδότασ τὰ ἡμέτερ’ ἔφυγε μηδὲν διαγνῶναι περὶ αὐτῶν, εἰσ δ’ ὑμᾶσ τοὺσ οὐδὲν τῶν ἡμετέρων ἀκριβῶσ ἐπισταμένουσ ἐλήλυθεν, ἀνάγκη ἐστὶν ἐν ὑμῖν παρ’ αὐτοῦ πειρᾶσθαι τῶν δικαίων τυγχάνειν. οἶδα μὲν οὖν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ὅτι πρὸσ ἄνδρασ καὶ λέγειν ἱκανοὺσ καὶ παρασκευάσασθαι δυναμένουσ χαλεπόν ἐστιν εἰσ ἀγῶνα καθίστασθαι περὶ τῶν ὄντων ἁπάντων, ἄπειρον ὄντα παντάπασι πραγμάτων διὰ τὴν ἡλικίαν·

ὅμωσ δέ, καίπερ πολὺ τούτων καταδεέστεροσ ὤν, πολλὰσ ἐλπίδασ ἔχω καὶ παρ’ ὑμῖν τεύξεσθαι τῶν δικαίων καὶ μέχρι γε τοῦ τὰ γεγενημένα διεξελθεῖν καὶ αὐτὸσ ἀρκούντωσ ἐρεῖν, ὥσθ’ ὑμᾶσ μήτ’ ἀπολειφθῆναι τῶν πραγμάτων μηδὲ καθ’ ἓν μήτ’ ἀγνοῆσαι περὶ ὧν δεήσει τὴν ψῆφον ἐνεγκεῖν. δέομαι δ’ ὑμῶν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, μετ’ εὐνοίασ τέ μου ἀκοῦσαι, κἂν ἠδικῆσθαι δοκῶ, βοηθῆσαί μοι τὰ δίκαια.

ποιήσομαι δ’ ὡσ ἂν δύνωμαι διὰ βραχυτάτων τοὺσ λόγουσ. ὅθεν οὖν ῥᾷστα μαθήσεσθε περὶ αὐτῶν, ἐντεῦθεν ὑμᾶσ καὶ ἐγὼ πρῶτον πειράσομαι διδάσκειν. Δημοσθένησ γὰρ οὑμὸσ πατήρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, κατέλιπεν οὐσίαν μὲν σχεδὸν τεττάρων καὶ δέκα ταλάντων, ἐμὲ δ’ ἕπτ’ ἐτῶν ὄντα καὶ τὴν ἀδελφὴν πέντε, ἔτι δὲ τὴν ἡμετέραν μητέρα πεντήκοντα μνᾶσ εἰσ τὸν οἶκον εἰσενηνεγμένην.

βουλευσάμενοσ δὲ περὶ ἡμῶν, ὅτ’ ἔμελλε τελευτᾶν, ἅπαντα ταῦτ’ ἐνεχείρισεν Ἀφόβῳ τε τουτῳὶ καὶ Δημοφῶντι τῷ Δήμωνοσ υἱεῖ, τούτοιν μὲν ἀδελφιδοῖν ὄντοιν, τῷ μὲν ἐξ ἀδελφοῦ, τῷ δ’ ἐξ ἀδελφῆσ γεγονότοιν, ἔτι δὲ Θηριππίδῃ τῷ Παιανιεῖ, γένει μὲν οὐδὲν προσήκοντι, φίλῳ δ’ ἐκ παιδὸσ ὑπάρχοντι. κἀκείνῳ μὲν ἔδωκεν ἐκ τῶν ἐμῶν ἑβδομήκοντα μνᾶσ καρπώσασθαι τοσοῦτον χρόνον, ἑώσ ἐγὼ ἀνὴρ εἶναι δοκιμασθείην, ὅπωσ μὴ δι’ ἐπιθυμίαν χρημάτων χεῖρόν τι τῶν ἐμῶν διοικήσειεν·

Δημοφῶντι δὲ τὴν ἐμὴν ἀδελφὴν καὶ δύο τάλαντ’ εὐθὺσ ἔδωκεν ἔχειν, αὐτῷ δὲ τούτῳ τὴν μητέρα τὴν ἐμὴν καὶ προῖκ’ ὀγδοήκοντα μνᾶσ, καὶ τὴν οἰκίαν <οἰκεῖν> καὶ σκεύεσι χρῆσθαι τοῖσ ἐμοῖσ, ἡγούμενοσ, καὶ τούτουσ ἔτ’ οἰκειοτέρουσ εἴ μοι ποιήσειεν, οὐκ ἂν χεῖρόν μ’ ἐπιτροπευθῆναι ταύτησ τῆσ οἰκειότητοσ προσγενομένησ. λαβόντεσ δ’ οὗτοι ταῦτα πρῶτον σφίσιν αὐτοῖσ ἐκ τῶν χρημάτων, καὶ τὴν ἄλλην οὐσίαν ἅπασαν διαχειρίσαντεσ, καὶ δέκ’ ἔτη ἡμᾶσ ἐπιτροπεύσαντεσ, τὰ μὲν ἄλλα πάντ’ ἀπεστερήκασιν, τὴν οἰκίαν δὲ καὶ ἀνδράποδα τέτταρα καὶ δέκα καὶ ἀργυρίου μνᾶσ τριάκοντα, μάλιστα σύμπαντα ταῦτ’ εἰσ ἑβδομήκοντα μνᾶσ παραδεδώκασι.

καὶ τὸ μὲν κεφάλαιον τῶν ἀδικημάτων, ὡσ ἂν συντομώτατ’ εἴποι τισ, τοῦτ’ ἔστιν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί·

τὸ δὲ πλῆθοσ τῆσ οὐσίασ ὅτι τοῦτ’ ἦν τὸ καταλειφθέν, μέγιστοι μὲν αὐτοὶ μάρτυρέσ μοι γεγόνασιν· εἰσ γὰρ τὴν συμμορίαν ὑπὲρ ἐμοῦ συνετάξαντο κατὰ τὰσ πέντε καὶ εἴκοσι μνᾶσ πεντακοσίασ δραχμὰσ εἰσφέρειν, ὅσονπερ Τιμόθεοσ ὁ Κόνωνοσ καὶ οἱ τὰ μέγιστα κεκτημένοι τιμήματ’ εἰσέφερον· δεῖ δὲ καὶ καθ’ ἕκαστον ὑμᾶσ ἀκοῦσαι τά τ’ ἐνεργὰ αὐτῶν καὶ ὅσ’ ἦν ἀργὰ καὶ ὅσου ἦν ἄξι’ ἕκαστα. ταῦτα γὰρ μαθόντεσ ἀκριβῶσ εἴσεσθε, ὅτι τῶν πώποτ’ ἐπιτροπευσάντων οὐδένεσ ἀναιδέστερον οὐδὲ περιφανέστερον ἢ οὗτοι τὰ ἡμέτερα διηρπάκασιν. πρῶτον μὲν οὖν ὡσ συνετιμήσανθ’ ὑπὲρ ἐμοῦ ταύτην τὴν εἰσφορὰν εἰσ τὴν συμμορίαν, παρέξομαι τούτων μάρτυρασ, ἔπειθ’ ὅτι οὐ πένητα κατέλιπέν μ’ ὁ πατὴρ οὐδ’ ἑβδομήκοντα μνῶν οὐσίαν κεκτημένον, ἀλλὰ τοσαύτην ὅσην οὐδ’ αὐτοὶ οὗτοι ἀποκρύψασθαι διὰ τὸ μέγεθοσ πρὸσ τὴν πόλιν ἐδυνήθησαν.

καί μοι ἀναγίγνωσκε λαβὼν ταύτην τὴν μαρτυρίαν. Μαρτυρία δῆλον μὲν τοίνυν καὶ ἐκ τούτων ἐστὶν τὸ πλῆθοσ τῆσ οὐσίασ. πεντεκαίδεκα ταλάντων γὰρ τρία τάλαντα τίμημα·

ταύτην ἠξίουν εἰσφέρειν τὴν εἰσφοράν. ἔτι δ’ ἀκριβέστερον εἴσεσθε τὴν οὐσίαν αὐτὴν ἀκούσαντεσ· ὁ γὰρ πατήρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, κατέλιπεν δύ’ ἐργαστήρια, τέχνησ οὐ μικρᾶσ ἑκάτερον, μαχαιροποιοὺσ μὲν τριάκοντα καὶ δύ’ ἢ τρεῖσ, ἀνὰ πέντε μνᾶσ καὶ ἕξ, τοὺσ δ’ οὐκ ἐλάττονοσ ἢ τριῶν μνῶν ἀξίουσ, ἀφ’ ὧν τριάκοντα μνᾶσ ἀτελεῖσ ἐλάμβανεν τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν πρόσοδον, κλινοποιοὺσ δ’ εἴκοσι τὸν ἀριθμόν, τετταράκοντα μνῶν ὑποκειμένουσ, οἳ δώδεκα μνᾶσ ἀτελεῖσ αὐτῷ προσέφερον, ἀργυρίου δ’ εἰσ τάλαντον ἐπὶ δραχμῇ δεδανεισμένου, οὗ τόκοσ ἐγίγνετο τοῦ ἐνιαυτοῦ ἑκάστου πλεῖν ἢ ἑπτὰ μναῖ. καὶ ταῦτα μὲν ἐνεργὰ κατέλιπεν, ὡσ καὶ αὐτοὶ οὗτοι ὁμολογήσουσιν·

ὧν γίγνεται τοῦ μὲν ἀρχαίου κεφάλαιον τέτταρα τάλαντα καὶ πεντακισχίλιαι, τὸ δ’ ἔργον αὐτῶν πεντήκοντα μναῖ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἑκάστου. χωρὶσ δὲ τούτων ἐλέφαντα μὲν καὶ σίδηρον, ὃν κατηργάζοντο, καὶ ξύλα κλίνει’ εἰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ ἄξια, κηκῖδα δὲ καὶ χαλκὸν ἑβδομήκοντα μνῶν ἐωνημένα, ἔτι δ’ οἰκίαν τρισχιλίων, ἔπιπλα δὲ καὶ ἐκπώματα καὶ χρυσία καὶ ἱμάτια, τὸν κόσμον τῆσ μητρόσ, ἄξια σύμπαντα ταῦτ’ εἰσ μυρίασ δραχμάσ, ἀργυρίου δ’ ἔνδον ὀγδοήκοντα μνᾶσ. καὶ ταῦτα μὲν οἴκοι κατέλιπεν πάντα, ναυτικὰ δ’ ἑβδομήκοντα μνᾶσ, ἔκδοσιν παρὰ Ξούθῳ, τετρακοσίασ δὲ καὶ δισχιλίασ ἐπὶ τῇ τραπέζῃ τῇ Πασίωνοσ, ἑξακοσίασ δ’ ἐπὶ τῇ Πυλάδου, παρὰ Δημομέλει δὲ τῷ Δήμωνοσ υἱεῖ χιλίασ καὶ ἑξακοσίασ, κατὰ διακοσίασ δὲ καὶ τριακοσίασ ὁμοῦ τι τάλαντον διακεχρημένον.

καὶ τούτων αὖ τῶν χρημάτων τὸ κεφάλαιον πλέον ἢ ὀκτὼ τάλαντα καὶ πεντήκοντα μναῖ γίγνονται. συμπάντων δ’ εἰσ τέτταρα καὶ δέκα τάλανθ’ εὑρήσετε σκοποῦντεσ. καὶ τὸ μὲν πλῆθοσ τῆσ οὐσίασ τοῦτ’ ἦν τὸ καταλειφθέν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί.

ὅσα δ’ αὐτῆσ διακέκλεπται καὶ ὅσ’ ἰδίᾳ ἕκαστοσ εἴληφεν καὶ ὁπόσα κοινῇ πάντεσ ἀποστεροῦσιν, οὐκ ἐνδέχεται πρὸσ ταὐτὸ ὕδωρ εἰπεῖν, ἀλλ’ ἀνάγκη χωρὶσ ἕκαστον διελεῖν ἐστίν. ἃ μὲν οὖν Δημοφῶν ἢ Θηριππίδησ ἔχουσι τῶν ἐμῶν, τότ’ ἐξαρκέσει περὶ αὐτῶν εἰπεῖν, ὅταν κατ’ αὐτῶν τὰσ γραφὰσ ἀπενέγκωμεν· ἃ δὲ τοῦτον ἔχοντ’ ἐξελέγχουσιν ἐκεῖνοι καὶ ἐγὼ οἶδ’ αὐτὸν εἰληφότα, περὶ τούτων ἤδη ποιήσομαι τοὺσ λόγουσ πρὸσ ὑμᾶσ. πρῶτον μὲν οὖν ὡσ ἔχει τὴν προῖκα, τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ, τοῦθ’ ὑμῖν ἐπιδείξω, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ περὶ τῶν ἄλλων, ὡσ ἂν δύνωμαι διὰ βραχυτάτων. οὗτοσ γὰρ εὐθὺσ μετὰ τὸν τοῦ πατρὸσ θάνατον ᾤκει τὴν οἰκίαν εἰσελθὼν κατὰ τὴν ἐκείνου διαθήκην, καὶ λαμβάνει τά τε χρυσία τῆσ μητρὸσ καὶ τὰ ἐκπώματα τὰ καταλειφθέντα.

καὶ ταῦτα μὲν ὡσ εἰσ πεντήκοντα μνᾶσ εἶχεν, ἔτι δὲ τῶν ἀνδραπόδων τῶν πιπρασκομένων παρά τε Θηριππίδου καὶ Δημοφῶντοσ τὰσ τιμὰσ ἐλάμβανεν, ἑώσ ἀνεπληρώσατο τὴν προῖκα, τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ. καὶ ἐπειδὴ εἶχεν, ἐκπλεῖν μέλλων εἰσ Κέρκυραν τριήραρχοσ, ἀπέγραψε ταῦτα πρὸσ Θηριππίδην ἔχονθ’ ἑαυτὸν καὶ ὡμολόγει κεκομίσθαι τὴν προῖκα.

καὶ πρῶτον μὲν τούτων Δημοφῶν καὶ Θηριππίδησ, οἱ τούτου συνεπίτροποι, μάρτυρέσ εἰσιν· ἔτι δὲ καὶ ὡσ αὐτὸσ ὡμολόγει ταῦτ’ ἔχειν, Δημοχάρησ θ’ ὁ Λευκονοεύσ, ὁ τὴν τηθίδα τὴν ἐμὴν ἔχων, καὶ ἄλλοι πολλοὶ μάρτυρεσ γεγόνασιν. οὐ γὰρ διδόντοσ τούτου σῖτον τῇ μητρί, τὴν προῖκ’ ἔχοντοσ, οὐδὲ τὸν οἶκον μισθοῦν ἐθέλοντοσ, ἀλλὰ μετὰ τῶν ἄλλων ἐπιτρόπων διαχειρίζειν ἀξιοῦντοσ, ἐποιήσατο λόγουσ περὶ τούτων ὁ Δημοχάρησ.

οὗτοσ δ’ ἀκούσασ οὔτ’ ἠμφεσβήτησεν μὴ ἔχειν οὔτε χαλεπῶσ ἤνεγκεν ὡσ οὐκ εἰληφώσ, ἀλλ’ ὡμολόγει καὶ ἔτι μικρὸν ἔφη πρὸσ τὴν ἐμὴν μητέρα περὶ χρυσιδίων ἀντιλέγεσθαι· τοῦτ’ οὖν διευκρινησάμενοσ, καὶ περὶ τῆσ τροφῆσ καὶ περὶ τῶν ἄλλων ποιήσειν οὕτωσ ὥστ’ ἔχειν μοι πάντα καλῶσ. καίτοι εἰ φανήσεται πρόσ τε τὸν Δημοχάρη ταῦθ’ ὡμολογηκὼσ καὶ πρὸσ τοὺσ ἄλλουσ οἳ παρῆσαν, παρά τε τοῦ Δημοφῶντοσ καὶ τοῦ Θηριππίδου τῶν ἀνδραπόδων εἰσ τὴν προῖκα τὰσ τιμὰσ εἰληφώσ, αὐτόσ θ’ ἑαυτὸν ἔχειν τὴν προῖκ’ ἀπογράψασ πρὸσ τοὺσ συνεπιτρόπουσ, οἰκῶν τε τὴν οἰκίαν ἐπειδὴ τάχιστ’ ἐτελεύτησεν ὁ πατήρ, πῶσ οὐκ ἐκ πάντων ὁμολογουμένου τοῦ πράγματοσ εὑρεθήσεται φανερῶσ τὴν προῖκα, τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ, κεκομισμένοσ, καὶ λίαν ἀναιδῶσ μὴ λαβεῖν ἐξαρνούμενοσ;

ἀλλὰ μὴν ὡσ ἀληθῆ λέγω, λαβὲ τὰσ μαρτυρίασ καὶ ἀνάγνωθι.

Μαρτυρίαι τὴν μὲν τοίνυν προῖκα τοῦτον τὸν τρόπον ἔχει λαβών. μὴ γήμαντοσ δ’ αὐτοῦ τὴν μητέρα τὴν ἐμήν, ὁ μὲν νόμοσ κελεύει τὴν προῖκ’ ὀφείλειν ἐπ’ ἐννέ’ ὀβολοῖσ, ἐγὼ δ’ ἐπὶ δραχμῇ μόνον τίθημι. γίγνεται δ’, ἐάν τισ συντιθῇ τό τ’ ἀρχαῖον καὶ τὸ ἔργον τῶν δέκ’ ἐτῶν, μάλιστα τρία τάλαντα.

καὶ ταῦτα μὲν οὕτωσ ὑμῖν ἐπιδείκνυμι λαβόντα καὶ ἔχειν ὁμολογήσαντα μαρτύρων ἐναντίον τοσούτων·

ἄλλασ τοίνυν ἔχει τριάκοντα μνᾶσ, τοῦ ἐργαστηρίου λαβὼν τὴν πρόσοδον, καὶ ἀναισχυντότατ’ ἀνθρώπων ἀποστερεῖν ἐπικεχείρηκεν. ἐμοὶ δ’ ὁ πατὴρ κατέλιπεν τριάκοντα μνᾶσ ἀπ’ αὐτῶν τὴν πρόσοδον· ἀποδομένων δὲ τούτων τὰ ἡμίσεα τῶν ἀνδραπόδων, πεντεκαίδεκά μοι μνᾶσ γίγνεσθαι κατὰ λόγον προσῆκε. Θηριππίδησ μὲν οὖν ἕπτ’ ἔτη τῶν ἀνδραπόδων ἐπιμεληθεὶσ ἕνδεκα μνᾶσ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἀπέφηνε, τέτταρσι μναῖσ καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἔλαττον ἢ ὅσον προσῆκε λογιζόμενοσ.

οὗτοσ δὲ δύ’ ἔτη τὰ πρῶτ’ ἐπιμεληθεὶσ οὐδ’ ὁτιοῦν ἀποδείκνυσιν, ἀλλ’ ἐνίοτε μέν φησιν ἀργῆσαι τὸ ἐργαστήριον, ἐνίοτε δ’ ὡσ αὐτὸσ μὲν οὐκ ἐπεμελήθη τούτων, ὁ δ’ ἐπίτροποσ Μιλύασ, ὁ ἀπελεύθεροσ ὁ ἡμέτεροσ, διῴκησεν αὐτά, καὶ παρ’ ἐκείνου μοι προσήκει λόγον λαβεῖν. ἂν οὖν καὶ νῦν εἴπῃ τινὰ τούτων τῶν λόγων, ῥᾳδίωσ ἐξελεγχθήσεται ψευδόμενοσ. ἂν μὲν οὖν ἀργὸν φῇ γενέσθαι, λόγον αὐτὸσ ἀπενήνοχεν ἀναλωμάτων οὐκ εἰσ σιτία τοῖσ ἀνθρώποισ, ἀλλ’ εἰσ ἔργα, τὸν εἰσ τὴν τέχνην ἐλέφαντα καὶ μαχαιρῶν λαβὰσ καὶ ἄλλασ ἐπισκευάσ, ὡσ ἐργαζομένων τῶν δημιουργῶν.

ἔτι δὲ Θηριππίδῃ τριῶν ἀνδραπόδων, ἃ ἦν αὐτῷ ἐν τῷ ἐμῷ ἐργαστηρίῳ, μισθὸν ἀποδεδωκέναι λογίζεται. καίτοι μὴ γενομένησ ἐργασίασ οὔτ’ ἐκείνῳ λαβεῖν μισθὸν οὔτ’ ἐμοὶ τὰ ἀναλώματα ταῦτα λογισθῆναι προσῆκεν. εἰ δ’ αὖ γενέσθαι μὲν φήσει, τῶν δ’ ἔργων ἀπρασίαν εἶναι, δεῖ δήπου τά γ’ ἔργ’ αὐτὸν ἀποδεδωκότα μοι φαίνεσθαι, καὶ ὧν ἐναντίον ἀπέδωκε παρασχέσθαι μάρτυρασ.

εἰ δὲ μηδὲν τούτων πεποίηκεν, πῶσ οὐκ ἔχει τὴν πρόσοδον δυοῖν ἐτοῖν τὴν ἐκ τοῦ ἐργαστηρίου, τὰσ τριάκοντα μνᾶσ, φανερῶσ οὕτωσ τῶν ἔργων γεγενημένων; εἰ δ’ αὖ τούτων μὲν μηδὲν ἐρεῖ, Μιλύαν δ’ αὐτὰ φήσει πάντα διῳκηκέναι, πῶσ χρὴ πιστεύειν, ὅταν φῇ τὰ μὲν ἀναλώματ’ αὐτὸσ ἀνηλωκέναι, πλέον ἢ πεντακοσίασ δραχμάσ, λῆμμα δ’ εἴ τι γέγονεν, ἐκεῖνον ἔχειν;

ἐμοὶ μὲν γὰρ δοκεῖ τοὐναντίον ἂν γενέσθαι τούτων, εἰ καὶ Μιλύασ αὐτῶν ἐπεμελεῖτο, τὰ μὲν ἀναλώματ’ ἐκεῖνοσ ἀναλῶσαι, τὰ δὲ λήμμαθ’ οὗτοσ λαβεῖν, εἴ τι δεῖ τεκμαίρεσθαι πρὸσ τὸν ἄλλον αὐτοῦ τρόπον καὶ τὴν ἀναίδειαν. λάβ’ οὖν τὰσ μαρτυρίασ ταύτασ, καὶ ἀνάγνωθ’ αὐτοῖσ. Μαρτυρίαι ταύτασ τοίνυν ἔχει τριάκοντα μνᾶσ ἀπὸ τοῦ ἐργαστηρίου, καὶ τὸ ἔργον αὐτῶν ὀκτὼ ἐτῶν· ὃ ἂν ἐπὶ δραχμῇ τισ τιθῇ μόνον, ἄλλασ τριάκοντα μνᾶσ εὑρήσει.

καὶ ταῦτα μὲν ἰδίᾳ μόνοσ εἴληφεν· ἃ συντεθέντα πρὸσ τὴν προῖκα μάλιστα τέτταρα τάλαντα γίγνεται σὺν τοῖσ ἀρχαίοισ. ἃ δὲ μετὰ τῶν ἄλλων ἐπιτρόπων κοινῇ διήρπακεν, καὶ ὅσ’ ἔνια μηδὲ καταλειφθῆναι παντάπασιν ἠμφεσβήτηκεν, ταῦθ’ ὑμῖν ἤδη ἐπιδείξω καθ’ ἕκαστον. πρῶτον μὲν οὖν περὶ τῶν κλινοποιῶν, οὓσ κατέλιπεν μὲν ὁ πατήρ, ἀφανίζουσι δ’ οὗτοι, τετταράκοντα μὲν μνῶν ὑποκειμένουσ, εἴκοσι δ’ ὄντασ τὸν ἀριθμόν, ἐπιδείξω ὑμῖν ὡσ λίαν ἀναιδῶσ καὶ φανερῶσ μ’ ἀποστεροῦσι.

τούτουσ γὰρ καταλειφθῆναι μὲν οἴκοι παρ’ ἡμῖν πάντεσ ὁμολογοῦσιν, καὶ τὰσ δώδεκα μνᾶσ ἑκάστου τοῦ ἐνιαυτοῦ τῷ πατρὶ γίγνεσθαί φασιν· αὐτοὶ δὲ λῆμμα μὲν παρ’ αὐτῶν ἐν δέκ’ ἔτεσιν οὐδὲν ἐμοὶ γεγενημένον ἀποφαίνουσιν ἀλλ’ οὐδὲ μικρόν, ἀναλώματοσ δὲ κεφάλαιον εἰσ αὐτοὺσ οὗτοσ ὀλίγου δεῖν λογίζεται χιλίασ· εἰσ τοῦτ’ ἀναιδείασ ἐλήλυθεν. αὐτοὺσ δὲ τοὺσ ἀνθρώπουσ, εἰσ οὓσ ταῦτ’ ἀνηλωκέναι φησίν, οὐδαμοῦ μοι παραδεδώκασιν, ἀλλὰ πάντων κενότατον λόγον λέγουσιν, ὡσ ὁ ὑποθεὶσ τῷ πατρὶ τἀνδράποδα πονηρότατοσ ἀνθρώπων ἐστὶν καὶ ἐράνουσ τε λέλοιπε πλείστουσ καὶ ὑπέρχρεωσ γέγονε, καὶ τούτων οὐκ ὀλίγουσ κεκλήκασι κατ’ ἐκείνου μάρτυρασ.

τὰ δ’ ἀνδράποδ’ ὅστισ ἐστὶν ὁ λαβών, ἢ πῶσ ἐκ τῆσ οἰκίασ ἐξῆλθεν, ἢ τίσ ἀφείλετο, ἢ πρὸσ τίνα δίκην ἥττηνται περὶ αὐτῶν, οὐκ ἔχουσιν εἰπεῖν. καίτοι εἴ τι ἔλεγον ὑγιέσ, οὐκ ἂν κατὰ τῆσ ἐκείνου πονηρίασ παρείχοντο μάρτυρασ, ἧσ οὐδέν μοι προσήκει φροντίζειν, ἀλλὰ τούτων ἂν ἀντελαμβάνοντο καὶ τοὺσ λαβόντασ ἀπεδείκνυσαν καὶ οὐδὲν ἂν αὐτῶν παρέλειπον.

νῦν δ’ ὠμότατ’ ἀνθρώπων, ὁμολογοῦντεσ καταλειφθῆναι καὶ λαβόντεσ ὡσ αὑτοὺσ καὶ καρπωσάμενοι δέκ’ ἔτη τοὺσ ἀνθρώπουσ, ἄρδην ὅλον τὸ ἐργαστήριον ἀφανίζουσι. καὶ ταῦθ’ ὡσ ἀληθῆ λέγω, λαβέ μοι τὰσ μαρτυρίασ καὶ ἀναγίγνωσκε. Μαρτυρίαι ὅτι τοίνυν οὐκ ἄποροσ ἦν ὁ Μοιριάδησ, οὐδ’ ἦν τῇ πατρὶ τοῦτο τὸ συμβόλαιον εἰσ τἀνδράποδ’ ἠλιθίωσ συμβεβλημένον, μεγίστῳ τεκμηρίῳ γνώσεσθε· λαβὼν γὰρ ὡσ ἑαυτὸν Ἄφοβοσ τοῦτο τὸ ἐργαστήριον, ὡσ αὐτοὶ τῶν μαρτύρων ἠκούσατε, καὶ δέον αὐτόν, εἰ καί τισ ἄλλοσ ἐβούλετ’ εἰσ ταῦτα συμβαλεῖν, τοῦτον διακωλύειν ἐπίτροπόν γ’ ὄντα, αὐτὸσ ἐπὶ τούτοισ τοῖσ ἀνδραπόδοισ τῷ Μοιριάδῃ πεντακοσίασ δραχμὰσ ἐδάνεισεν, ἃσ ὀρθῶσ καὶ δικαίωσ παρ’ ἐκείνου κεκομίσθαι ὡμολόγηκεν.

καίτοι πῶσ οὐ δεινόν, εἰ ἡμῖν μὲν πρὸσ τῷ λῆμμ’ ἀπ’ αὐτῶν μηδὲν γεγονέναι καὶ αὐτὰ τὰ ὑποτεθέντ’ ἀπόλωλεν, οἳ πρότερον συνεβάλομεν, τῷ δ’ εἰσ τὰ ἡμέτερα δανείσαντι καὶ τοσούτῳ χρόνῳ πράξαντι καὶ οἱ τόκοι καὶ τἀρχαῖ’ ἐκ τῶν ἡμετέρων ἀποδέδοται καὶ οὐδεμί’ ἀπορία γέγονεν;

ἀλλὰ μὴν ὡσ ἀληθῆ λέγω, λαβὲ τὴν μαρτυρίαν καὶ ἀνάγνωθι. Μαρτυρία σκέψασθε τοίνυν ὅσον ἀργύριον οὗτοι παρὰ τοὺσ κλινοποιοὺσ κλέπτουσι, τετταράκοντα μὲν μνᾶσ αὐτὸ τὸ ἀρχαῖον, δέκα δ’ ἐτῶν τὸ ἔργον αὐτῶν δύο τάλαντα· δώδεκα γὰρ μνᾶσ ἑκάστου τοῦ ἐνιαυτοῦ τὴν πρόσοδον αὐτῶν ἐλάμβανον.

ἆρα μικρόν τι καὶ ἐξ ἀφανοῦσ ποθεν καὶ παραλογίσασθαι. ῥᾴδιον, ἀλλ’ οὐ φανερῶσ οὑτωσὶ μικροῦ δεῖν τρία τάλαντα ταῦτ’ ἀνηρπάκασιν; ὧν κοινῇ διαπεφορημένων τὸ τρίτον δήπου μέροσ παρὰ τούτου μοι προσήκει κεκομίσθαι. καὶ μήν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ τὰ περὶ τοῦ ἐλέφαντοσ καὶ σιδήρου τοῦ καταλειφθέντοσ παραπλήσιά πωσ τούτοισ πεποιήκασιν·

οὐδὲ γὰρ ταῦτ’ ἀποφαίνουσιν. καίτοι κεκτημένον μὲν τοσούτουσ κλινοποιούσ, κεκτημένον δὲ μαχαιροποιοὺσ οὐχ οἱο͂́ν τε μὴ οὐχὶ καὶ σίδηρον καὶ ἐλέφαντα καταλιπεῖν, ἀλλ’ ἀνάγκη ταῦτά γ’ ὑπάρχειν· τί γὰρ ἂν ἠργάζοντο τούτων μὴ ὑπαρξάντων; τὸν τοίνυν πλέον ἢ πεντήκοντ’ ἀνδράποδα κεκτημένον καὶ δυοῖν τέχναιν ἐπιμελούμενον, ὧν θάτερον ἐργαστήριον εἰσ τὰσ κλίνασ ῥᾳδίωσ δύο μνᾶσ τοῦ μηνὸσ ἀνήλισκεν ἐλέφαντοσ, τὸ δὲ μαχαιροποιεῖον οὐκ ἔλαττον ἢ τοσοῦτον ἕτερον σὺν σιδήρῳ, τοῦτον οὔ φασιν καταλιπεῖν οὐδὲν τούτων·

εἰσ τοῦτ’ ἀναιδείασ ἐληλύθασιν. ὅτι μὲν οὖν οὐ πιστὰ λέγουσιν, καὶ ἐκ τούτων αὐτῶν ῥᾴδιόν ἐστι μαθεῖν·

ὅτι δ’ ἐκεῖνοσ κατέλιπε τοσοῦτον τὸ πλῆθοσ ὥστε μὴ μόνον ἱκανὸν εἶναι κατεργάζεσθαι τοῖσ ἑαυτοῦ δημιουργοῖσ, ἀλλὰ καὶ τῷ βουλομένῳ πρὸσ ὠνεῖσθαι τῶν ἄλλων, ἐκεῖθεν φανερόν, ὅτι αὐτόσ τ’ ἐπώλει ζῶν καὶ Δημοφῶν καὶ οὗτοσ τοῦ πατρὸσ ἤδη τετελευτηκότοσ ἐκ τῆσ οἰκίασ τῆσ ἐμῆσ ἀπεδίδοντο τοῖσ βουλομένοισ. καίτοι πόσον τινὰ χρὴ τὸν καταλειφθέντα νομίζειν εἶναι, ὅταν φαίνηται τηλικούτοισ τ’ ἐργαστηρίοισ ἐξαρκῶν καὶ χωρὶσ ὑπὸ τῶν ἐπιτρόπων πιπρασκόμενοσ;

ἆρ’ ὀλίγον, ἀλλ’ οὐ πολλῷ πλείω τῶν ἐγκεκλημένων; λαβὲ τοίνυν τὰσ μαρτυρίασ ταυτασὶ καὶ ἀνάγνωθ’ αὐτοῖσ. τούτου τοίνυν τοῦ ἐλέφαντόσ ἐστι πλέον ἢ τάλαντον, ὃν οὔτ’ αὐτὸν οὔτε τὸ ἔργον μοι ἀποφαίνουσιν, ἀλλὰ καὶ τοῦτον ἄρδην ἀφανίζουσιν ὅλον.

ἔτι τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, παρὰ τὸν λόγον ὃν ἀποφέρουσιν, ἐξ ὧν αὐτοὶ λαβεῖν ὁμολογοῦσιν, ἐπιδείξω ὑμῖν τρεῖσ μὲν ὄντασ αὐτοὺσ πλέον ἢ ὀκτὼ τάλαντ’ ἐκ τῶν ἐμῶν ἔχοντασ, ἰδίᾳ δ’ ἐκ τούτων Ἄφοβον τρία τάλαντα καὶ χιλίασ εἰληφότα, τά τ’ ἀνηλωμένα χωρὶσ τούτων πλείω τιθεὶσ καὶ ὅσ’ ἐκ τούτων ἀπέδοσαν ἀφαιρῶν, ἵν’ εἰδῆθ’ ὅτι οὐ μικρᾶσ ἀναιδείασ τὰ ἐγχειρήματ’ αὐτῶν ἐστίν.

λαβεῖν γὰρ ἐκ τῶν ἐμῶν ὁμολογοῦσιν οὗτοσ μὲν ὀκτὼ καὶ ἑκατὸν μνᾶσ, χωρὶσ ὧν ἔχοντ’ αὐτὸν ἐγὼ ἐπιδείξω νῦν, Θηριππίδησ δὲ δύο τάλαντα, Δημοφῶν δ’ ἑπτὰ καὶ ὀγδοήκοντα μνᾶσ.

τοῦτο δ’ ἐστὶ πέντε τάλαντα καὶ πεντεκαίδεκα μναῖ. τούτου τοίνυν ὃ μὲν οὐχ ἅθρουν ἐλήφθη, σχεδόν εἰσιν ἑβδομήκοντα μναῖ καὶ ἑπτά, ἡ πρόσοδοσ ἡ ἀπὸ τῶν ἀνδραπόδων, ὃ δ’ εὐθὺσ ἔλαβον οὗτοι, μικροῦ δέοντα τέτταρα τάλαντα· οἷσ τὸ ἔργον ἂν προσθῆτ’ ἐπὶ δραχμῇ μόνον τῶν δέκ’ ἐτῶν, ὀκτὼ τάλανθ’ εὑρήσετε σὺν τοῖσ ἀρχαίοισ καὶ χιλίασ γιγνομένασ. τὴν μὲν τοίνυν τροφὴν ἀπὸ τῶν ἑβδομήκοντα μνῶν καὶ ἑπτὰ λογιστέον τῶν ἀπὸ τοῦ ἐργαστηρίου γενομένων.

Θηριππίδησ γὰρ ἑπτὰ μνᾶσ ἐδίδου καθ’ ἕκαστον τὸν ἐνιαυτὸν εἰσ ταῦτα, καὶ ἡμεῖσ τοῦτο λαβεῖν ὁμολογοῦμεν. ὥσθ’ ἑβδομήκοντα μνῶν ἐν τοῖσ δέκ’ ἔτεσιν τροφὴν τούτων ἡμῖν ἀνηλωκότων, τὸ περιὸν τὰσ ἑπτακοσίασ προστίθημ’ αὐτοῖσ, καὶ τούτων πλείω εἰμὶ τεθηκώσ. ὃ δ’ ἐμοὶ δοκιμασθέντι παρέδοσαν καὶ ὅσον εἰσ τὴν πόλιν εἰσενηνόχασιν, τοῦτ’ ἀπὸ τῶν ὀκτὼ ταλάντων καὶ τοῦ προσόντοσ ἀφαιρετέον ἐστίν. ἀπέδοσαν μὲν τοίνυν οὗτοσ καὶ Θηριππίδησ μίαν καὶ τριάκοντα μνᾶσ, εἰσφορὰσ δ’ εἰσενηνοχέναι λογίζονται δυοῖν δεούσασ εἴκοσι μνᾶσ.

ἐγὼ δ’ ὑπερβαλὼν τοῦτο ποιήσω τριάκοντα μνᾶσ, ἵνα πρὸσ ταῦτα μηδ’ ἀντειπεῖν ἔχωσιν. οὐκοῦν ἂν ἀφέλητε τὸ τάλαντον ἀπὸ τῶν ὀκτὼ ταλάντων, ἑπτὰ τὰ λειπόμεν’ ἐστί, καὶ ταῦτα, ἐξ ὧν αὐτοὶ λαβεῖν ὁμολογοῦσι, τούτουσ ἔχειν ἐστὶν ἀναγκαῖον. τοῦτο τοίνυν, εἰ καὶ τἄλλα πάντ’ ἀποστεροῦσιν ἀρνούμενοι μὴ ἔχειν, ἀποδοῦναι προσῆκεν, ὁμολογοῦντάσ γε λαβεῖν ταῦτ’ ἐκ τῶν ἐμῶν. νῦν δὲ τί ποιοῦσιν;

ἔργον μὲν οὐδὲν ἀποφαίνουσι τοῖσ χρήμασιν, αὐτὰ δὲ τὰ ἀρχαῖα πάντ’ ἀνηλωκέναι φασὶ σὺν ταῖσ ἑπτὰ καὶ ἑβδομήκοντα μναῖσ· Δημοφῶν δὲ καὶ πρὸσ ὀφείλοντασ ἡμᾶσ ἐνέγραψε. ταῦτ’ οὐ μεγάλη καὶ περιφανὴσ ἀναισχυντία; ταῦτ’ οὐχ ὑπερβολὴ δεινῆσ αἰσχροκερδίασ; τί οὖν ποτ’ ἐστὶ τὸ δεινόν, εἰ μὴ ταῦτα δόξει τηλικαύτασ ὑπερβολὰσ ἔχοντα; οὗτοσ τοίνυν τὸ καθ’ αὑτὸν ὀκτὼ καὶ ἑκατὸν μνᾶσ λαβεῖν ὁμολογῶν, ἔχει καὶ αὐτὰσ καὶ τὸ ἔργον δέκ’ ἐτῶν, μάλιστα τρία τάλαντα καὶ χιλίασ.

καὶ ταῦθ’ ὡσ ἀληθῆ λέγω, καὶ ἐν τοῖσ λόγοισ τῆσ ἐπιτροπῆσ τὸ λῆμμ’ ἕκαστοσ τοῦθ’ ὁμολογῶν λαβεῖν ἅπαν ἀνηλωκέναι λογίζεται, λαβὲ τὰσ μαρτυρίασ καὶ ἀνάγνωθι. Μαρτυρίαι νομίζω τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, περὶ τούτων ἱκανῶσ μὲν ὑμᾶσ μεμαθηκέναι, καὶ ὅσα κλέπτουσιν καὶ κακουργοῦσιν ἕκαστοσ αὐτῶν· ἔτι δ’ ἀκριβέστερον ἔγνωτ’ ἄν, εἴ μοι τὰσ διαθήκασ, ἃσ ὁ πατὴρ κατέλιπεν, οὗτοι ἀποδοῦναι ἠθέλησαν.

ἐν γὰρ ἐκείναισ ἐγέγραπτο, ὥσ φησιν ἡ μήτηρ, ἃ κατέλιπεν ὁ πατὴρ πάντα, καὶ ἐξ ὧν ἔδει τούτουσ λαβεῖν τὰ δοθέντα, καὶ τὸν οἶκον ὅπωσ μισθώσουσι. νῦν δ’ ἀπαιτοῦντοσ ἐμοῦ καταλειφθῆναι μὲν ὁμολογοῦσιν, αὐτὰσ δ’ οὐκ ἀποφαίνουσι.

ταῦτα δὲ ποιοῦσι τό τε πλῆθοσ οὐ βουλόμενοι καταφανὲσ ποιῆσαι τῆσ οὐσίασ τὸ καταλειφθέν, ὃ διηρπάκασιν οὗτοι, τάσ τε δωρεὰσ ἵνα μὴ δοκῶσιν ἔχειν, ὥσπερ οὐκ ἐξ αὐτοῦ τοῦ πράγματοσ ἐξελεγχθησόμενοι ῥᾳδίωσ. λαβὲ δ’ αὐτοῖσ τὰσ μαρτυρίασ ὧν ἐναντίον ἀπεκρίναντο, καὶ ἀνάγνωθι. Μαρτυρίαι οὗτοσ διαθήκην μὲν γενέσθαι φησίν, καὶ τὰ δύο τάλαντα Δημοφῶντι καὶ τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ τούτῳ δοθῆναι μαρτυρεῖ· τὰσ δ’ ἑβδομήκοντα μνᾶσ, ἃσ Θηριππίδησ ἔλαβεν, οὐ προσγραφῆναί φησιν, οὐδὲ τὸ πλῆθοσ τῆσ οὐσίασ τὸ καταλειφθέν, οὐδὲ τὸν οἶκον ὅπωσ μισθώσουσιν·

οὐ γὰρ αὐτῷ συμφέρει προσομολογῆσαι ταῦτα. λαβὲ δὴ τὴν τούτου ἀπόκρισιν. Μαρτυρία οὗτοσ αὖ τὴν μὲν διαθήκην γενέσθαι φησίν, καὶ τὸ ἀργύριον ἐκ τοῦ χαλκοῦ καὶ τῆσ κηκῖδοσ ἀποδοθῆναι τῷ Θηριππίδῃ, ὃ ἐκεῖνοσ οὔ φησιν, καὶ τὰ δύο τάλαντα τῷ Δημοφῶντι· περὶ δὲ τῶν αὐτῷ δοθέντων γραφῆναι μέν φησιν, οὐχ ὁμολογῆσαι δ’ αὐτόσ, ἵνα μὴ δοκῇ λαβεῖν.

τὸ δὲ πλῆθοσ τῆσ οὐσίασ οὐδ’ οὗτοσ ἀποφαίνει καθόλου, οὐδὲ τὸ μισθοῦν τὸν οἶκον· οὐδὲ γὰρ οὐδὲ τούτῳ συμφέρει προσομολογῆσαι ταῦτα. δῆλον τοίνυν ἐστὸν οὐδὲν ἧττον τὸ πλῆθοσ τῶν καταλειφθέντων, καίπερ ἀφανιζόντων τούτων τὴν οὐσίαν ἐκ τῶν διαθηκῶν, ἐξ ὧν τοσαῦτα χρήματ’ ἀλλήλοισ φασὶ δοθῆναι.

ὅστισ γὰρ ἐκ τεττάρων ταλάντων καὶ τρισχιλίων τοῖσ μὲν τρία τάλαντα καὶ δισχιλίασ προῖκα δέδωκεν, τῷ δ’ ἑβδομήκοντα μνᾶσ καρποῦσθαι, φανερὸν δήπου πᾶσιν ὅτι οὐκ ἀπὸ μικρᾶσ οὐσίασ, ἀλλὰ πλέον ἢ διπλασίασ ἧσ ἐμοὶ κατέλειπεν ταῦτ’ ἀφεῖλεν. οὐ γὰρ δήπου τὸν μὲν υἱὸν ἐμὲ πένητ’ ἐβούλετο καταλιπεῖν, τούτουσ δὲ πλουσίουσ ὄντασ ἔτι πλουσιωτέρουσ ποιῆσαι ἐπεθύμησεν, ἀλλ’ ἕνεκα τοῦ πλήθουσ τῶν ἐμοὶ καταλειπομένων Θηριππίδῃ τε τοσοῦτον ἀργύριον καὶ Δημοφῶντι τὰ δύο τάλαντα, οὔπω μέλλοντι τῇ ἀδελφῇ τῇ ἐμῇ συνοικήσειν, καρποῦσθαι ἔδωκεν, ἵνα δυοῖν θάτερον διαπράξαιτο, ἢ διὰ τὰ διδόμενα βελτίουσ αὐτοὺσ εἶναι τὰ περὶ τὴν ἐπιτροπὴν προτρέψειεν, ἢ εἰ κακοὶ γίγνοιντο, μηδεμιᾶσ συγγνώμησ παρ’ ὑμῶν τυγχάνοιεν, εἰ τοσούτων ἀξιωθέντεσ τοιαῦτ’ εἰσ ἡμᾶσ ἐξαμαρτάνοιεν.

οὗτοσ τοίνυν καὶ αὐτὸσ πρὸσ τῇ προικὶ καὶ θεραπαίνασ λαβὼν καὶ τὴν οἰκίαν οἰκῶν, ἐπειδὴ δεῖ λόγον αὐτὸν δοῦναι τούτων, τὰ ἑαυτοῦ πράττειν φησίν·

καὶ εἰσ τοσοῦτον αἰσχροκερδίασ ἦλθεν, ὥστε καὶ τοὺσ διδασκάλουσ τοὺσ μισθοὺσ ἀπεστέρηκεν καὶ τῶν εἰσφορῶν ἔστιν ἃσ οὐ κατέθηκεν, ἐμοὶ δὲ λογίζεται. λαβὲ δὴ καὶ ταύτασ αὐτοῖσ τὰσ μαρτυρίασ καὶ ἀνάγνωθι. Μαρτυρίαι πῶσ οὖν ἄν τισ σαφέστερον ἐπιδείξειεν πάντα διηρπακότα καὶ μηδὲ τῶν μικρῶν ἀπεσχημένον, ἢ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπιδεικνὺσ μετὰ τοσούτων μαρτύρων καὶ τεκμηρίων; τὴν μὲν προῖκα λαβεῖν ὁμολογήσαντα καὶ ἔχειν αὐτὸν πρὸσ τοὺσ ἐπιτρόπουσ ἀπογράψαντα, τὸ δ’ ἐργαστήριον κεκαρπωμένον αὐτὸν καὶ τὴν πρόσοδον οὐκ ἀποφαίνοντα, τῶν δ’ ἄλλων τὰ μὲν πεπρακότα καὶ τὰσ τιμὰσ οὐκ ἀποδεδωκότα, τὰ δ’ ὡσ ἑαυτὸν λαβόντα καὶ ταῦτ’ ἠφανικότα, ἔτι δὲ παρὰ τὸν λόγον ὃν αὐτὸσ ἀπέδωκε τοσαῦτα κλέπτοντα, πρὸσ δὲ τούτοισ τὴν διαθήκην ἠφανικότα, τὰ ἀνδράποδα πεπρακότα, τἄλλ’ οὕτω πάντα διῳκηκότα, ὡσ οὐδ’ ἂν οἱ ἔχθιστοι διοικήσειαν;

ἐγὼ μὲν οὐκ οἶδ’ ὅπωσ ἄν τισ σαφέστερον ἐπιδείξειεν.

ἐτόλμα τοίνυν πρὸσ τῷ διαιτητῇ λέγειν, ὡσ ἀπὸ τῶν χρημάτων χρέα τε πάμπολλ’ ἐκτέτεικεν ὑπὲρ ἐμοῦ Δημοφῶντι καὶ Θηριππίδῃ τοῖσ συνεπιτρόποισ, καὶ ὡσ πολλὰ τῶν ἐμῶν λάβοιεν, οὐδέτερ’ ἔχων ἐπιδεικνύναι τούτων.

οὔτε γὰρ ὡσ ὀφείλοντά με κατέλιπεν ὁ πατὴρ ἐν τοῖσ γράμμασιν ἀπέφηνεν, οὐδ’ οἷσ ἀποδεδωκέναι ταῦτ’ ἔφη παρέσχηται μάρτυρασ, οὔτ’ αὖ τὸν ἀριθμὸν τῶν χρημάτων εἰσ τοὺσ συνεπιτρόπουσ ἐπανέφερεν ὅσον αὐτὸσ φαίνεται λαβών, ἀλλὰ πολλοῖσ ἐλάττω χρήμασιν. ἐρωτηθεὶσ δ’ ὑπὸ τοῦ διαιτητοῦ ταῦτά τε καθ’ ἕκαστον, καὶ τὴν οὐσίαν τὴν αὑτοῦ πότερον ἐκ τῶν ἐπικαρπιῶν ἢ τἀρχαῖ’ ἀναλίσκων διῴκηκεν, καὶ πότερον ἐπιτροπευθεὶσ ἀπεδέξατ’ ἂν τοῦτον τὸν λόγον παρὰ τῶν ἐπιτρόπων ἢ τἀρχαῖ’ ἂν ἀπολαβεῖν ἠξίου σὺν τοῖσ ἔργοισ τοῖσ γεγενημένοισ, πρὸσ μὲν ταῦτ’ ἀπεκρίνατ’ οὐδέν, προὐκαλεῖτο δ’ ἐθέλειν ἐπιδεῖξαί μοι τὴν οὐσίαν δέκα ταλάντων οὖσαν·

εἰ δέ τι ἐλλείποι, αὐτὸσ ἔφη προσθήσειν. κελεύοντοσ δ’ ἐμοῦ πρὸσ τὸν διαιτητὴν ἐπιδεικνύναι ταῦτ’ οὐκ ἐπέδειξεν, οὐδ’ ὡσ οἱ συνεπίτροποι παρέδοσαν οὐ γὰρ ἂν αὐτοῦ κατεδιῄτησεν, μαρτυρίαν δ’ ἐνεβάλετο τοιαύτην, περὶ ἧσ πειράσεταί τι λέγειν.

ἂν μὲν οὖν καὶ νῦν ἔχειν με φῇ, τίνοσ παραδόντοσ ἐρωτᾶτ’ αὐτόν, καὶ καθ’ ἕκαστον παρασχέσθαι μάρτυρασ ἀξιοῦτε. ἐὰν δ’ εἶναί μοι φῇ τοῦτον τὸν τρόπον, λογιζόμενοσ τὰ παρ’ ἑκατέρῳ τῶν ἐπιτρόπων, διπλασίοισ ἐλάττω φανήσεται λέγων, ἔχοντα δ’ οὐδὲν μᾶλλον ἀποφαίνων.

ἐγὼ γὰρ ὥσπερ καὶ τοῦτον τοσαῦτ’ ἔχοντ’ ἐξήλεγξα, οὕτωσ κἀκείνων ἑκάτερον οὐκ ἐλάττω τούτων ἔχοντ’ ἐπιδείξω. ὥστ’ οὐ τοῦτ’ αὐτῷ λεκτέον, ἀλλ’ ὡσ ἢ αὐτὸσ ἢ οἱ συνεπίτροποι παρέδοσαν. εἰ δὲ μὴ τοῦτ’ ἐπιδείξει, πῶσ χρὴ ταύτῃ τῇ προκλήσει προσέχειν ὑμᾶσ τὸν νοῦν; οὐδὲν γὰρ μᾶλλον ἔχοντά μ’ ἐπιδείκνυσι. πολλὰ τοίνυν ἀπορηθεὶσ πρὸσ τῷ διαιτητῇ περὶ πάντων τούτων, καὶ καθ’ ἕκαστον ἐξελεγχόμενοσ ὥσπερ νυνὶ παρ’ ὑμῖν, ἐτόλμησε ψεύσασθαι πάντων δεινότατον, ὡσ τέτταρά μοι τάλανθ’ ὁ πατὴρ κατέλιπε κατορωρυγμένα καὶ τούτων κυρίαν τὴν μητέρ’ ἐποίησεν.

ταῦτα δ’ εἶπεν, ἵν’ εἰ μὲν καὶ νῦν προσδοκήσαιμ’ αὐτὸν ἐρεῖν, ἀπολογούμενοσ περὶ αὐτῶν διατρίβοιμι, δέον ἕτερά μ’ αὐτοῦ κατηγορεῖν πρὸσ ὑμᾶσ· εἰ δ’ ὡσ οὐ ῥηθησομένων παραλίποιμι, νῦν αὐτὸσ εἴποι, ἵνα δοκῶν εἶναι πλούσιοσ ἧττον ὑφ’ ὑμῶν ἐλεοίμην. καὶ μαρτυρίαν μὲν οὐδεμίαν ἐνεβάλετο τούτων ὁ ταῦτ’ εἰπεῖν ἀξιώσασ, ψιλῷ δὲ λόγῳ χρησάμενοσ ὡσ πιστευθησόμενοσ δι’ ἐκείνων.

καὶ ὅταν μὲν ἔρηταί τισ αὐτόν, εἰσ τί τῶν ἐμῶν τοσαῦτα χρήματ’ ἀνήλωκεν, χρέα φησὶν ὑπὲρ ἐμοῦ ἐκτετεικέναι καὶ πένητ’ ἐνταυθοῖ ζητεῖ ποιεῖν· ὅταν δὲ βούληται, πλούσιον ὡσ ἐοίκεν, εἴπερ γε καὶ τοσοῦτον ἐκεῖνοσ ἀργύριον οἴκοι κατέλιπεν. ὡσ δ’ οὐκ ἀληθῆ λέγειν οἱο͂́ν τ’ αὐτόν, ἀλλ’ ἀδύνατόν τι γενέσθαι τούτων, ἐκ πολλῶν ῥᾴδιον μαθεῖν. εἰ μὲν γὰρ ὁ πατὴρ ἠπίστει τούτοισ, δῆλον ὅτι οὔτ’ ἂν τἄλλ’ ἐπέτρεπεν οὔτ’ ἂν ταῦθ’ οὕτω καταλείπων αὐτοῖσ ἔφραζε·

μανία γὰρ δεινὴ τὰ κεκρυμμέν’ εἰπεῖν, μηδὲ τῶν φανερῶν μέλλοντ’ ἐπιτρόπουσ καταστήσειν. εἰ δ’ ἐπίστευεν, οὐκ ἂν δήπου τὰ μὲν πλεῖστ’ αὐτοῖσ τῶν χρημάτων ἐνεχείρισεν, τῶν δ’ οὐκ ἂν κυρίουσ ἐποίησεν. οὐδ’ ἂν τῇ μὲν μητρί μου ταῦτα φυλάττειν ἔδωκεν, αὐτὴν δ’ ἐκείνην ἑνὶ τῶν ἐπιτρόπων τούτῳ γυναῖκ’ ἔδωκεν· οὐ γὰρ ἔχει λόγον, σῴζειν μὲν τὰ χρήματα διὰ τῆσ ἐμῆσ μητρὸσ ζητεῖν, ἕνα δὲ τῶν ἀπιστουμένων καὶ αὐτῆσ καὶ τῶν χρημάτων κύριον ποιεῖν. ἔτι δέ, τούτων εἴ τι ἦν ἀληθέσ, οἰέσθ’ οὐκ ἂν αὐτὴν λαβεῖν δοθεῖσαν ὑπὸ τοῦ πατρόσ;

ὃσ τὴν μὲν προῖκ’ αὐτῆσ ἤδη, τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ, ἔχων ὡσ συνοικήσων αὐτῇ, τὴν Φιλωνίδου τοῦ Μελιτέωσ θυγατέρ’ ἔγημεν· τεττάρων δὲ ταλάντων ἔνδον ὄντων, καὶ ταῦτ’ ἐκείνησ ἐχούσησ, ὡσ οὗτόσ φησιν, οὐκ ἂν ἡγεῖσθ’ αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν, ὥστε γενέσθαι μετ’ ἐκείνησ αὐτῶν κύριον; ἢ τὴν μὲν φανερὰν οὐσίαν, ἣν καὶ ὑμῶν οἱ πολλοὶ συνῄδεσαν ὅτι κατελείφθη, μετὰ τῶν συνεπιτρόπων οὕτωσ αἰσχρῶσ διήρπασεν, ὧν δ’ οὐκ ἐμέλλεθ’ ὑμεῖσ ἔσεσθαι μάρτυρεσ, ἀπέσχετ’ ἂν ἐξὸν αὐτῷ λαβεῖν;

καὶ τίσ ἂν πιστεύσειεν; οὐκ ἔστιν ταῦτ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐκ ἔστιν, ἀλλὰ τὰ μὲν χρήματα, ὅσα κατέλιπεν ὁ πατήρ, πάντα τούτοισ παρέδωκεν, οὗτοσ δ’, ἵν’ ἧττον ἐλεηθῶ παρ’ ὑμῖν, τούτοισ τοῖσ λόγοισ χρήσεται. πολλὰ μὲν οὖν ἔγωγ’ ἔχω καὶ ἄλλα τούτου κατηγορεῖν·

ἓν δὲ περὶ πάντων κεφάλαιον εἰπών, πάσασ αὐτοῦ διαλύσω τὰσ ἀπολογίασ. τούτῳ γὰρ ἐξῆν μηδὲν ἔχειν τούτων τῶν πραγμάτων, μισθώσαντι τὸν οἶκον κατὰ τουτουσὶ τοὺσ νόμουσ. λαβὲ τοὺσ νόμουσ καὶ ἀνάγνωθι. Νόμοι κατὰ τούτουσ τοὺσ νόμουσ Ἀντιδώρῳ μὲν ἐκ τριῶν ταλάντων καὶ τρισχιλίων ἐν ἓξ ἔτεσιν ἓξ τάλαντα καὶ πλέον ἐκ τοῦ μισθωθῆναι παρεδόθη, καὶ ταῦθ’ ὑμῶν τινὲσ εἶδον· Θεογένησ γὰρ ὁ Προβαλίσιοσ, ὁ μισθωσάμενοσ αὐτοῦ τὸν οἶκον, ἐν τῇ ἀγορᾷ ταῦτα τὰ χρήματ’ ἐξηρίθμησεν.

ἐμοὶ δ’ ἐκ τεττάρων καὶ δέκα ταλάντων ἐν δέκ’ ἔτεσιν πρὸσ τὸν χρόνον τε καὶ τὴν ἐκείνου μίσθωσιν πλέον ἢ τριπλάσια κατὰ τὸ εἰκὸσ προσῆκον γενέσθαι, τοῦτο διὰ τί οὐκ ἐποίησεν, ἐρωτᾶτ’ αὐτόν.

εἰ μὲν γάρ φησι βέλτιον εἶναι μὴ μισθωθῆναι τὸν οἶκον, δειξάτω μὴ διπλάσια μηδὲ τριπλάσιά μοι γεγενημένα, ἀλλ’ αὐτὰ τὰ ἀρχαῖ’ ἐμοὶ πάντ’ ἀποδεδομένα. εἰ δ’ ἐκ τεττάρων καὶ δέκα ταλάντων ἐμοὶ μὲν μηδ’ ἑβδομήκοντα μνᾶσ παραδεδώκασιν, ὁ δὲ καὶ πρὸσ ὀφείλοντά μ’ αὑτῷ ἀπέγραψεν, πῶσ ἀποδέξασθαί τι προσήκει τούτων λεγόντων; οὐδαμῶσ δήπουθεν. ταῦτα προσπεριποιεῖν, τὴν δ’ ἄλλην οὐσίαν ἐνεργὸν ποιήσασιν, οὖσαν ταύτησ διπλασίαν, αὑτοῖσ τε, εἰ χρημάτων ἐπεθύμουν, μέτρι’ ἐξ αὐτῶν λαβεῖν, ἐμοί τε σὺν τοῖσ ἀρχαίοισ τὸν οἶκον ἐκ τῶν προσόδων μείζω ποιῆσαι, τούτων μὲν οὐδὲν ἐποίησαν, ἀποδόμενοι δ’ ἀλλήλοισ τὰ πλείστου ἄξια τῶν ἀνδραπόδων, τὰ δὲ παντάπασιν ἀφανίσαντεσ, ἐμοῦ μὲν ἀνεῖλον καὶ τὴν ὑπάρχουσαν πρόσοδον, σφίσι δ’ αὐτοῖσ οὐ μικρὰν ἐκ τῶν ἐμῶν κατεσκευάσαντο.

λαβόντεσ δὲ καὶ τἄλλ’ αἰσχρῶσ οὑτωσὶ πάντα, πλέον ἢ τὰ ἡμίσεα τῶν χρημάτων μηδὲ καταλειφθῆναι κοινῇ πάντεσ ἀμφισβητοῦσιν, ὡσ πεντεταλάντου δὲ μόνον τῆσ οὐσίασ οὔσησ ἐκ τοσαύτησ τοὺσ λόγουσ ἀπενηνόχασιν, οὐ πρόσοδον μὲν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἀποφαίνοντεσ, τὰ δὲ κεφάλαια φανερὰ ἀποδεικνύντεσ, ἀλλ’ αὐτὰ τὰ ἀρχαῖ’ οὕτωσ ἀναιδῶσ ἀνηλῶσθαι φάσκοντεσ.

καὶ οὐδ’ αἰσχύνονται ταῦτα τολμῶντεσ. καίτοι τί ποτ’ ἂν ἔπαθον ὑπ’ αὐτῶν, εἰ πλείω χρόνον ἐπετροπεύθην;

οὐκ ἂν ἔχοιεν εἰπεῖν. ὅπου γὰρ δέκ’ ἐτῶν διαγενομένων παρὰ μὲν τῶν οὕτω μικρὰ κεκόμισμαι, τῷ δὲ καὶ πρὸσ ὀφείλων ἐγγέγραμμαι, πῶσ οὐκ ἄξιον διαγανακτεῖν; δῆλον δὲ παντάπασιν· εἰ κατελείφθην μὲν ἐνιαύσιοσ, ἓξ ἔτη δὲ πρὸσ ἐπετροπεύθην ὑπ’ αὐτῶν, οὐδ’ ἂν τὰ μικρὰ ταῦτα παρ’ αὐτῶν ἀπέλαβον. εἰ γὰρ ἐκεῖν’ ἀνήλωται ὀρθῶσ, οὐδὲν ἂν τῶν νῦν παραδοθέντων ἐξήρκεσεν εἰσ ἕκτον ἔτοσ, ἀλλ’ ἢ παρ’ αὑτῶν ἄν μ’ ἔτρεφον ἢ τῷ λιμῷ περιεῖδον ἀπολόμενον. καίτοι πῶσ οὐ δεινόν, εἰ ἕτεροι μὲν οἶκοι ταλαντιαῖοι καὶ διτάλαντοι καταλειφθέντεσ ἐκ τοῦ μισθωθῆναι διπλάσιοι καὶ τριπλάσιοι γεγόνασιν, ὥστ’ ἀξιοῦσθαι λῃτουργεῖν, ὁ δ’ ἐμὸσ τριηραρχεῖν εἰθισμένοσ καὶ μεγάλασ εἰσφορὰσ εἰσφέρειν μηδὲ μικρὰσ δυνήσεται διὰ τὰσ τούτων ἀναισχυντίασ;

τίνασ δ’ οὗτοι λελοίπασιν ὑπερβολὰσ εἰπεῖν; οἳ καὶ τὴν διαθήκην ἠφανίκασιν ὡσ λήσοντεσ, καὶ τὰσ μὲν σφετέρασ αὐτῶν οὐσίασ ἐκ τῶν ἐπικαρπιῶν διῳκήκασι καὶ τἀρχαῖα τῶν ὑπαρχόντων ἐκ τῶν ἐμῶν πολλῷ μείζω πεποιήκασι, τῆσ δ’ ἐμῆσ οὐσίασ, ὥσπερ τὰ μέγισθ’ ὑφ’ ἡμῶν ἀδικηθέντεσ, ὅλον τὸ κεφάλαιον ἀνῃρήκασι; καὶ ὑμεῖσ μὲν οὐδὲ τῶν εἰσ ὑμᾶσ ἁμαρτανόντων ὅταν τινὸσ καταψηφίσησθε, οὐ πάντα τὰ ὄντ’ ἀφείλεσθε, ἀλλ’ ἢ γυναῖκασ ἢ παιδί’ αὐτῶν ἐλεήσαντεσ μέροσ τι κἀκείνοισ ὑπελίπετε·

οὗτοι δὲ τοσοῦτον διαφέρουσιν ὑμῶν, ὥστε καὶ δωρεὰσ παρ’ ἡμῶν προσλαβόντεσ ἵνα δικαίωσ ἐπιτροπεύσωσι, τοιαῦτ’ εἰσ ἡμᾶσ ὑβρίκασι. καὶ οὐδ’ ᾐσχύνθησαν, εἰ μὴ ἠλέησαν, τὴν ἐμὴν ἀδελφήν, εἰ δυοῖν ταλάντοιν ὑπὸ τοῦ πατρὸσ ἀξιωθεῖσα, μηδενὸσ τεύξεται τῶν προσηκόντων, ἀλλ’ ὥσπερ ἔχθιστοί τινεσ, ἀλλ’ οὐ φίλοι καὶ συγγενεῖσ καταλειφθέντεσ οὐδὲν τῆσ οἰκειότητοσ ἐφρόντισαν. ἀλλ’ ἐγὼ μὲν ὁ πάντων ταλαιπωρότατοσ πρὸσ ἀμφότερ’ ἀπορῶ, ταύτην θ’ ὅπωσ ἐκδῶ καὶ τἄλλ’ ὁπόθεν διοικῶ.

προσεπίκειται δ’ ἡ πόλισ ἀξιοῦσ’ εἰσφέρειν, δικαίωσ· οὐσίαν γὰρ ἱκανὴν πρὸσ ταῦτα κατέλιπέν μοι ὁ πατήρ. τὰ δὲ χρήματα τὰ καταλειφθένθ’ οὗτοι πάντ’ εἰλήφασιν. καὶ νῦν κομίσασθαι τἀμαυτοῦ ζητῶν εἰσ κίνδυνον καθέστηκα τὸν μέγιστον.

ἂν γὰρ ἀποφύγῃ μ’ οὗτοσ, ὃ μὴ γένοιτο, τὴν ἐπωβελίαν ὀφλήσω μνᾶσ ἑκατόν. καὶ τούτῳ μέν, ἐὰν καταψηφίσησθε, τιμητόν, κοὐκ ἐκ τῶν ἑαυτοῦ χρημάτων, ἀλλ’ ἐκ τῶν ἐμῶν ποιήσεται τὴν ἔκτεισιν· ἐμοὶ δ’ ἀτίμητον τοῦτ’ ἔστιν, ὥστ’ οὐ μόνον ἔσομαι τῶν πατρῴων ἀπεστερημένοσ, ἀλλὰ καὶ πρὸσ ἠτιμωμένοσ, ἂν μὴ νῦν ἡμᾶσ ὑμεῖσ ἐλεήσητε. δέομαι οὖν ὑμῶν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ ἱκετεύω καὶ ἀντιβολῶ, μνησθέντασ καὶ τῶν νόμων καὶ τῶν ὁρ́κων οὓσ ὀμόσαντεσ δικάζετε, βοηθῆσαι ἡμῖν τὰ δίκαια, καὶ μὴ περὶ πλείονοσ τὰσ τούτου δεήσεισ ἢ τὰσ ἡμετέρασ ποιήσασθαι.

δίκαιοι δ’ ἔστ’ ἐλεεῖν οὐ τοὺσ ἀδίκουσ τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τοὺσ παραλόγωσ δυστυχοῦντασ, οὐδὲ τοὺσ ὠμῶσ οὕτωσ τἀλλότρι’ ἀποστεροῦντασ, ἀλλ’ ἡμᾶσ τοὺσ πολὺν χρόνον ὧν ὁ πατὴρ ἡμῖν κατέλιπεν στερομένουσ καὶ πρὸσ ὑπὸ τούτων ὑβριζομένουσ καὶ νῦν περὶ ἀτιμίασ κινδυνεύοντασ. μέγα δ’ ἂν οἶμαι στενάξαι τὸν πατέρ’ ἡμῶν, εἰ αἴσθοιτο τῶν προικῶν καὶ τῶν δωρεῶν ὧν αὐτὸσ τούτοισ ἔδωκεν, ὑπὲρ τούτων τῆσ ἐπωβελίασ τὸν αὑτοῦ υἱὸν ἐμὲ κινδυνεύοντα, καὶ ἄλλουσ μέν τινασ ἤδη τῶν πολιτῶν οὐ μόνον συγγενῶν, ἀλλὰ καὶ φίλων ἀνδρῶν ἀπορούντων θυγατέρασ παρὰ σφῶν αὐτῶν ἐκδόντασ, Ἄφοβον δὲ μηδ’ ἣν ἔλαβεν προῖκ’ ἐθέλοντ’ ἀποδοῦναι, καὶ ταῦτ’ ἔτει δεκάτῳ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION