Demosthenes, Speeches 21-30, Πρὸσ Ἄφοβον ὑπὲρ Φάνου Ψευδομαρτυριῶν

(데모스테네스, Speeches 21-30, Πρὸσ Ἄφοβον ὑπὲρ Φάνου Ψευδομαρτυριῶν)

εἰ μὴ πρότερόν μοι δίκησ γενομένησ πρὸσ Ἄφοβον, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, συνῄδειν πολλῷ τούτων μείζω καὶ δεινότερ’ αὐτοῦ ψευσαμένου ῥᾳδίωσ ἐξελέγξασ διὰ τὴν περιφάνειαν τῶν ἀδικημάτων, θαυμασίωσ ἂν ὡσ ηὐλαβούμην μὴ καὶ νῦν οὐ δυνηθῶ δεῖξαι, πῇ παρακρούεταί ποθ’ ἕκασθ’ ὑμᾶσ αὐτῶν. νῦν δὲ σὺν θεοῖσ εἰπεῖν, ἄνπερ ἴσοι καὶ κοινοὶ γένησθ’ ἡμῶν ἀκροαταί, πολλὰσ ἐλπίδασ ἔχω μηδὲν ἧττον ὑμᾶσ τὴν ἀναίδειαν τὴν τούτου γνώσεσθαι τῶν πρότερον δικασάντων. καὶ ταῦτ’ εἰ μὲν ἐδεῖτο λόγου τινὸσ ἢ ποικιλίασ, ἔγωγε κατώκνουν ἂν τὴν ἐμαυτοῦ καταμεμφόμενοσ ἡλικίαν· νῦν δ’ ἁπλῶσ δεῖ διδάξαι καὶ διηγήσασθαι τὰ τούτῳ πεπραγμένα περὶ ἡμῶν· ἐκ δὲ τούτων οἶμαι πᾶσιν ὑμῖν εὔγνωστον ἔσεσθαι, πότερόσ ποθ’ ἡμῶν ἐσθ’ ὁ πονηρόσ. οἶδα μὲν οὖν ὅτι τὴν δίκην οὗτοσ εἴληχε ταύτην, οὐχὶ τῷ τὰ ψευδῆ τιν’ αὑτοῦ καταμεμαρτυρηκέναι ἐξελέγξειν πιστεύων, ἀλλ’ ἡγούμενοσ διὰ τὸ μέγεθοσ τοῦ τιμήματοσ τῆσ δίκησ, ἣν ὦφλεν, ἐμοὶ μὲν ἂν γενέσθαι τινὰ φθόνον, αὑτῷ δ’ ἔλεον.

καὶ διὰ ταῦτα περὶ τῆσ γεγενημένησ δίκησ νῦν ἀπολογεῖται, περὶ ἧσ τότ’ οὐδὲν ἔσχε δίκαιον εἰπεῖν. ἐγὼ δ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, εἰ μὲν ἐπεπράγμην τοῦτον τὴν δίκην ἢ μηδὲν ἤθελον μέτριον συγχωρεῖν, ἠδίκουν μὲν οὐδ’ ἂν οὕτωσ, τὰ παρ’ ὑμῖν γνωσθέντα πραττόμενοσ αὐτόν, ὅμωσ δ’ ἂν εἶχέν τισ εἰπεῖν, ὡσ λίαν ὠμῶσ καὶ πικρῶσ ὄντα συγγενῆ τοῦτον ἐκ τῆσ οὐσίασ ἁπάσησ ἐκβέβληκα. νῦν δὲ τοὐναντίον ἐστίν·

οὗτοσ ἐμὲ τῶν πατρῴων ἁπάντων μετὰ τῶν συνεπιτρόπων ἀπεστέρηκεν, καὶ οὐδ’ ἐν ὑμῖν φανερῶσ ἐξελεγχθεὶσ οἰέται δεῖν οὐδὲν τῶν μετρίων ποιεῖν, ἀλλὰ διασκευασάμενοσ τὴν οὐσίαν, καὶ παραδοὺσ τὴν μὲν συνοικίαν Αἰσίῳ, τὸν δ’ ἀγρὸν Ὀνήτορι, πρὸσ μὲν ἐκείνουσ δίκην καὶ πράγματ’ ἔχειν ἐμὲ πεποίηκεν, ἐκ δὲ τῆσ οἰκίασ αὐτὸσ τὰ σκεύη λαβὼν καὶ τἀνδράποδ’ ἐξαγαγὼν καὶ τὸν λάκκον συντρίψασ καὶ τὰ θυρώματ’ ἀποσπάσασ καὶ μόνον οὐκ αὐτὴν τὴν οἰκίαν ἐμπρήσασ Μέγαράδ’ ἐξῴκηκεν κἀκεῖ μετοίκιον τέθηκεν. ὥστε πολὺ ἂν δικαιότερον διὰ ταῦτα τὰ ἔργα τοῦτον μισήσαιτε ἢ ἐμοῦ τιν’ ἀνεπιείκειαν καταγνοίητε. περὶ μὲν οὖν τῆσ αἰσχροκερδίασ τῆσ τούτου καὶ μιαρίασ ὕστερόν μοι δοκεῖ διεξελθεῖν πρὸσ ὑμᾶσ·

καὶ νῦν δ’ ὡσ ἐν κεφαλαίοισ ἀκηκόατε· περὶ δὲ τῶν μεμαρτυρημένων, ὡσ ἔστιν ἀληθῆ, περὶ ὧνπερ οἴσετε τὴν ψῆφον, ἤδη πειράσομαι διδάσκειν ὑμᾶσ. δέομαι δ’ ὑμῶν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, δικαίαν δέησιν, ἐξ ἴσου ἡμῶν ἀμφοτέρων ἀκοῦσαι. τοῦτο δ’ ἐστὶ καὶ ὑπὲρ ὑμῶν ὁμοίωσ· ὅσῳ γὰρ ἂν ἀκριβέστερον τὰ πεπραγμένα μάθητε, τοσούτῳ δικαιοτέραν καὶ εὐορκοτέραν θήσεσθε τὴν ψῆφον περὶ αὐτῶν. ἐπιδείξω δὲ τοῦτον οὐ μόνον ὡμολογηκότ’ εἶναι τὸν Μιλύαν ἐλεύθερον, ἀλλὰ καὶ φανερὸν τοῦτ’ ἔργῳ πεποιηκότα, καὶ πρὸσ τούτοισ <τοὺσ> ἐκ βασάνου περὶ αὐτῶν πεφευγότα τοῦτον τοὺσ ἀκριβεστάτουσ ἐλέγχουσ, καὶ οὐκ ἐθελήσαντ’ ἐκ τούτων ἐπιδεῖξαι τὴν ἀλήθειαν, ἀλλὰ πανουργοῦντα καὶ μάρτυρασ ψευδεῖσ παρεχόμενον καὶ διακλέπτοντα τοῖσ ἑαυτοῦ λόγοισ τὴν ἀλήθειαν τῶν πεπραγμένων, οὕτω μεγάλοισ καὶ φανεροῖσ ἐλέγχοισ ὥσθ’ ὑμᾶσ πάντασ εἴσεσθαι σαφῶσ, ὅτι ἡμεῖσ μὲν ἀληθῆ λέγομεν, οὗτοσ δ’ οὐδὲν ὑγιὲσ εἴρηκεν.

ἄρξομαι δ’ ἐντεῦθεν ὅθεν καὶ ὑμεῖσ ῥᾷστ’ ἂν μάθοιτε κἀγὼ τάχιστ’ ἂν διδάξαιμι. ἐγὼ γάρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, Δημοφῶντι καὶ Θηριππίδῃ καὶ τούτῳ δίκασ ἔλαχον ἐπιτροπῆσ ἀποστερηθεὶσ ἁπάντων τῶν ὄντων.

γενομένησ δέ μοι τῆσ δίκησ πρὸσ τοῦτον πρῶτον, ἐπέδειξα σαφῶσ τοῖσ δικάζουσιν, ὥσπερ ὑμῖν ἐπιδείξω, πάνθ’ ὅσ’ ἡμῖν κατελείφθη χρήματ’ ἀπεστερηκότα τοῦτον μετ’ ἐκείνων, οὐ καταψευδομαρτυρησάμενοσ. τεκμήριον δὲ μέγιστον·

μαρτυριῶν γὰρ πλέον ἢ πάνυ πολλῶν τῶν ἁπασῶν ἀναγνωσθεισῶν ἐπὶ τῇ δίκῃ, καὶ τούτων τῶν μὲν ὡσ ἔδοσάν τι τούτῳ τῶν ἐμῶν καταμαρτυρουσῶν, τῶν δ’ ὡσ παρῆσαν κομιζομένῳ, τῶν δ’ ὡσ πριάμενοι παρὰ τούτου τούτῳ τὰσ τιμὰσ διέλυσαν, οὐδ’ ᾗ τινι τούτων τῶν ψευδομαρτυρίων ἐπεσκήψατο, οὐδὲ τετόλμηκεν διώκειν ἀλλ’ ἢ ταύτην μίαν οὖσαν, ἐν ᾗ δραχμὴν οὐκ ἂν ἔχοι δεῖξαι μεμαρτυρημένην. καίτοι τό γε τίμημα τῶν χρημάτων ὧν ἀπεστερήμην, οὐκ ἐκ ταύτησ συντιθεὶσ ἐλογιζόμην τοσοῦτον οὐ γὰρ ἔνεστ’ ἀργύριον, ἀλλ’ ἐξ ἐκείνων καθ’ ἕκαστα τιθείσ, αἷσ οὗτοσ οὐκ ἐπεσκήψατο.

ὅθεν οἱ τότ’ ἀκούσαντεσ οὐ μόνον αὐτοῦ κατέγνωσαν, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐπιγεγραμμένων ἐτίμησαν. τίνοσ οὖν ἕνεκ’ ἐκείνασ μὲν εἰάσε, τῇδε δ’ ἐπεσκήψατο; ἐγὼ καὶ τοῦτο διδάξω. τῶν μαρτυριῶν ὅσαι μὲν αὐτοῦ χρήματ’ ἔχειν κατεμαρτύρουν, ᾔδει σαφῶσ ὅτι τοσούτῳ μᾶλλον ἐξελεγχθήσεται ταῦτ’ ἔχων, ὅσῳ πλείων λόγοσ δοθήσεται καθ’ ἓν περὶ ἑκάστου.

τοῦτο δ’ ἔμελλεν ἐν τῇ τῶν ψευδομαρτυρίων ἔσεσθαι κρίσει· ὃ γὰρ τότ’ ἐν μικρῷ μέρει τινὶ τοῦ παντὸσ ὕδατοσ μετὰ τῶν ἄλλων κατηγορήσαμεν, νῦν πρὸσ ἅπαν τὸ ὕδωρ αὐτὸ καθ’ αὑτὸ διδάξειν ἐμέλλομεν. ἀποκρίσει δ’ ἐπισκηψάμενοσ ἐνόμιζεν, ὥσπερ τόθ’ ὡμολόγησεν, οὕτω πάλιν ἔξαρνοσ γενέσθαι ταῦτ’ ἐφ’ ἑαυτῷ γενήσεσθαι.

διὰ ταῦτα τήνδε διώκει. βούλομαι δὴ ταύτην, ὡσ ἔστιν ἀληθήσ, ἐπιδεῖξαι σαφῶσ πᾶσιν ὑμῖν, οὐκ ἐξ εἰκότων οὐδὲ λόγων πρὸσ τὸ παρὸν μεμηχανημένων, ἀλλ’ ἐκ τοῦ παρὰ πᾶσιν ὑμῖν δόξοντοσ, ὡσ ἐγὼ νομίζω, δικαίου. σκοπεῖτε δ’ ἀκούσαντεσ. ἐγὼ γάρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, περὶ τῆσ μαρτυρίασ τῆσ ἐν τῷ γραμματείῳ γεγραμμένησ εἰδὼσ ὄντα μοι τὸν ἀγῶνα, καὶ περὶ τούτου τὴν ψῆφον ὑμᾶσ οἴσοντασ ἐπιστάμενοσ, ᾠήθην δεῖν μηδὲν ἄλλο τούτου πρότερον ἢ τοῦτον προκαλούμενοσ ἐλέγξαι.

καὶ τί ποιῶ; παραδοῦναι παῖδ’ ἤθελον αὐτῷ γράμματ’ ἐπιστάμενον βασανίζειν, ὃσ παρῆν ὅθ’ ὡμολόγει ταῦθ’ οὗτοσ, καὶ τὴν μαρτυρίαν ἔγραφεν, οὐδὲν ὑφ’ ἡμῶν κελευσθεὶσ κακοτεχνεῖν, οὐδὲ τὸ μὲν γράφειν, τὸ δ’ ἀφαιρεῖν ὧν οὗτοσ εἰρήκει περὶ τούτων, ἀλλ’ ἁπλῶσ ὑπὲρ τοῦ πάντα τἀληθῆ καὶ τὰ τούτῳ ῥηθέντα γράψαι. καίτοι τί κάλλιον ἦν τοῦ τὸν παῖδα στρεβλοῦντ’ ἐλέγξαι ψευδομένουσ ἡμᾶσ;

ἀλλὰ συνῄδει πάντων μάλιστ’ ἀνθρώπων ὅτι τἀληθῆ μεμαρτύρηται· διόπερ ἔφευγε τὴν βάσανον. ἀλλὰ μὴν οὐχ εἷσ οὐδὲ δύο ταῦτ’ ἴσασιν, οὐδ’ ὑπὸ μάλησ ἡ πρόκλησισ γέγονεν, ἀλλ’ ἐν τῇ ἀγορᾷ μέσῃ πολλῶν παρόντων. καί μοι κάλει τούτων τοὺσ μάρτυρασ. οὕτω τοίνυν οὗτόσ ἐστιν σοφιστὴσ καὶ σφόδρ’ ἑκὼν τὰ δίκαι’ ἀγνοεῖν προσποιούμενοσ, ὥστε ψευδομαρτυρίων διώκων, καὶ περὶ τούτου τὴν ψῆφον ὑμῶν μελλόντων οἴσειν καὶ ὀμωμοκότων, περὶ τῆσ μαρτυρίασ μὲν ἔφευγε τὴν βάσανον, περὶ οὗ μάλιστα προσῆκεν αὐτῷ τὸν λόγον ποιεῖσθαι, περὶ δ’ ἄλλων φησὶν ἐξαιτεῖν, ψευδόμενοσ.

καίτοι πῶσ οὐχ ὑπερφυέσ, αὑτὸν μὲν δεινὰ πεπονθέναι φάσκειν, εἰ τὸν ἐλεύθερον ἐξαιτῶν, ὡσ ἐγὼ σαφῶσ ὑμῖν ἐπιδείξω, μὴ παρέλαβεν, τοὺσ δὲ μάρτυρασ οὐ δεινὰ πάσχειν νομίζειν, τὸν ὁμολογουμένωσ δοῦλον περὶ ὧν ἐμαρτύρησαν ἐκδιδόντοσ, οὐκ ἐθέλοντοσ τούτου παραλαβεῖν;

οὐ γὰρ δὴ τοῦτό γ’ ἔνεστιν εἰπεῖν, ὡσ περὶ μὲν τινῶν ὧν αὐτὸσ βούλεται σαφὴσ ἡ βάσανοσ, περὶ δ’ αὖ τινῶν οὐ σαφήσ. ἔτι τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, ταύτην τὴν μαρτυρίαν ἐμαρτύρησεν ἁδελφὸσ ὁ τούτου πρῶτοσ Αἴσιοσ, ὃσ νῦν μὲν ἔξαρνόσ ἐστιν τούτῳ συναγωνιζόμενοσ, τότε δ’ ἐμαρτύρησεν ταῦτα μετὰ τῶν ἄλλων, οὔτ’ ἐπιορκεῖν οὔτ’ εὐθὺσ παραχρῆμα δίκην ὀφλισκάνειν βουλόμενοσ.

ὃν οὐκ ἂν δήπου, ψευδῆ μαρτυρίαν εἰ παρεσκευαζόμην, ἐνέγραψ’ ἂν εἰσ τοὺσ μάρτυρασ, ὁρῶν μὲν Ἀφόβῳ χρώμενον μάλιστ’ ἀνθρώπων ἁπάντων, εἰδὼσ δὲ συνεροῦντ’ αὐτῷ τὴν δίκην, ἔτι δ’ ἐμαυτοῦ ὄντ’ ἀντίδικον· οὐ γὰρ ἔχει λόγον τὸν ἑαυτοῦ διάφορον καὶ τούτου ἀδελφὸν μὴ ἀληθινῆσ μαρτυρίασ ἐγγράψαι μάρτυρα. τούτων τοίνυν εἰσὶ μὲν πολλοὶ μάρτυρεσ, ἔτι δ’ οὐκ ἐλάττω τεκμήρια τῶν μαρτύρων.

πρῶτον μὲν γάρ, εἴπερ ὡσ ἀληθῶσ ταῦτα μὴ ἐμαρτύρησεν, οὐκ ἂν νῦν ἔξαρνοσ ἦν, ἀλλὰ τότ’ εὐθὺσ ἐπὶ τοῦ δικαστηρίου τῆσ μαρτυρίασ ἀναγιγνωσκομένησ, ἡνίκα μᾶλλον ἂν αὐτὸν ἢ νῦν ὠφέλει. δεύτερον δ’ οὐκ ἂν ἡσυχίαν ἦγεν, ἀλλὰ δίκην ἄν μοι βλάβησ ἔλαχεν, εἰ ψευδομαρτυρίων ὑπόδικον αὐτὸν ἐποίουν κατὰ τἀδελφοῦ οὐ προσῆκον, ἐν ᾗ καὶ περὶ χρημάτων καὶ περὶ ἀτιμίασ ἄνθρωποι κινδυνεύουσιν. ἔτι δὲ τὸ πρᾶγμ’ ἂν ἐξελέγξαι ζητῶν, ἐξῄτησεν ἄν με τὸν παῖδα τὸν γράφοντα τὰσ μαρτυρίασ, ἵν’ εἰ μὴ παρεδίδουν, μηδὲν δίκαιον λέγειν ἐδόκουν.

νῦν δὲ τοσούτου ποιῆσαί τι τούτων ἐδέησεν, ὥστ’ οὐδ’ ἐμοῦ παραδιδόντοσ, ἐπειδὴ ταῦτ’ ἔξαρνοσ ἐγένεθ’ οὗτοσ, παραλαβεῖν ἠθέλησεν, ἀλλ’ ὁμοίωσ φαίνονται καὶ περὶ τούτων φεύγοντεσ τὰσ βασάνουσ. καὶ ταῦθ’ ὡσ ἀληθῆ λέγω, καὶ ἔν τε τοῖσ μάρτυσιν μεμαρτυρηκὼσ Αἴσιοσ οὐκ ἠρνήθη ταῦτ’ ἐπὶ τοῦ δικαστηρίου τούτῳ παρεστηκὼσ τῆσ μαρτυρίασ ἀναγιγνωσκομένησ, ἐμοῦ τ’ ἐκδιδόντοσ τὸν παῖδα περὶ ἁπάντων τούτων βασανίζειν αὐτοῖσ οὐκ ἠθέλησε παραλαβεῖν, καθ’ ἕκαστον ὑμῖν παρέξομαι τοὺσ μάρτυρασ.

καί μοι κάλει δεῦρ’ αὐτούσ. ὃ τοίνυν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, πάντων τῶν εἰρημένων οἶμαι μέγιστον ὑμῖν ἐρεῖν σημεῖον τοῦ ταῦτ’ ἀποκρίνασθαι τοῦτον, βούλομαι διελθεῖν.

ἐπειδὴ γὰρ ἐξῄτει με τὸν ἄνθρωπον ταῦθ’ ὡμολογηκὼσ ἃ μεμαρτύρηται, βουλόμενοσ καὶ τότ’ αὐτὸν ἐξελέγξαι τεχνάζοντα τί ποιῶ; προσκαλοῦμαι κατὰ Δήμωνοσ εἰσ μαρτυρίαν, ὄντοσ αὐτῷ θείου καὶ κοινωνοῦ τῶν ἀδικημάτων, καὶ συγγράψασ ταῦτ’ ἐκέλευον μαρτυρεῖν, ἃ νῦν διώκει τῶν ψευδομαρτυρίων.

οὗτοσ δὲ τὸ μὲν πρῶτον ἀπηναισχύντει, τοῦ δὲ διαιτητοῦ κελεύοντοσ μαρτυρεῖν ἢ ἐξομνύειν ἐμαρτύρησεν πάνυ μόγισ. καίτοι εἴ γ’ ἦν δοῦλοσ ἅνθρωποσ καὶ μὴ προωμολόγητο πρὸσ τοῦδ’ ἐλεύθεροσ εἶναι, τί μαθὼν ἐμαρτύρησεν, ἀλλ’ οὐκ ἐξομόσασ ἀπηλλάγη τοῦ πράγματοσ; ἀλλὰ μὴν καὶ περὶ τούτων ἤθελον παραδοῦναι τὸν παῖδα τὸν γράφοντα τὴν μαρτυρίαν, ὃσ τά τε γράμματ’ ἔμελλεν γνώσεσθαι τὰ ἑαυτοῦ καὶ τοῦτον ἐμνημόνευεν ἀκριβῶσ μαρτυρήσαντα ταῦτα.

καὶ ταῦτ’ ἤθελον οὐχὶ μαρτύρων ἀπορῶν οἳ παρῆσαν ἦσαν γάρ, ἀλλ’ ἵνα μὴ τούτουσ αἰτιῷτο τὰ ψευδῆ μαρτυρεῖν, ἀλλὰ τὸ πιστὸν ἐκ τῆσ βασάνου τούτοισ ὑπάρχοι. καίτοι πῶσ ἄξιόν ἐστι καταγνῶναι τῶν μαρτύρων διὰ τοῦτο, οἳ μόνοι τῶν πώποτ’ ἠγωνισμένων δίκην ἐν ὑμῖν τὸν διώκοντ’ αὐτὸν αὑτοῖσ μάρτυρα τούτων ἐπιδεικνύουσιν γεγενημένον; ἀλλὰ μὴν ὡσ ἀληθῆ λέγω, λαβὲ τὴν πρόκλησιν καὶ τὴν μαρτυρίαν. τηλικαῦτα τοίνυν δίκαια φυγὼν οὗτοσ, καὶ ἐκ τοσούτων τεκμηρίων ἐπιδεικνύμενοσ ὅτι συκοφαντεῖ, τοῖσ μὲν αὑτοῦ μάρτυσιν ἀξιοῖ πιστεύειν ὑμᾶσ, τοὺσ δ’ ἐμοὺσ διαβάλλει καί φησιν οὐ τἀληθῆ μαρτυρεῖν.

βούλομαι δὴ καὶ ἐκ τῶν εἰκότων περὶ αὐτῶν εἰπεῖν. οἶδ’ οὖν ὅτι πάντεσ ἂν ὁμολογήσαιτε τοὺσ τὰ ψευδῆ μαρτυροῦντασ ἢ κέρδεσιν δι’ ἀπορίαν ἐπαιρομένουσ ἢ δι’ ἑταιρίαν ἢ καὶ δι’ ἔχθραν τῶν ἀντιδίκων ἐθέλειν ἄν τι τοιοῦτον ποιῆσαι. τούτων τοίνυν οὐδὲ δι’ ἓν ἂν εἰε͂ν ἐμοὶ μεμαρτυρηκότεσ.

οὔτε γὰρ ἑταιρίᾳ πῶσ γάρ; οἵ γε μήτ’ ἐν ταῖσ αὐταῖσ διατριβαῖσ μήτε καθ’ ἡλικίαν, μὴ ὅτι ἐμοί τινεσ αὐτῶν, ἀλλ’ οὐδὲ σφίσιν αὐτοῖσ εἰσίν, οὔτ’ ἔχθρᾳ τούτου· φανερὸν γὰρ καὶ τοῦτ’ ἔστιν· ὁ μὲν γὰρ ἀδελφὸσ καὶ σύνδικοσ, Φᾶνοσ δ’ ἐπιτήδειοσ καὶ φυλέτησ, Φίλιπποσ δ’ οὔτε φίλοσ οὔτ’ ἐχθρόσ, ὥστ’ οὐδὲ ταύτην ἄν τισ ἐπενέγκοι δικαίωσ τὴν αἰτίαν. καὶ μὴν οὐδὲ δι’ ἀπορίαν ἄν τισ φήσειεν·

πάντεσ γὰρ κέκτηνται τοσαύτην οὐσίαν ὥστε καὶ λῃτουργεῖν ὑμῖν προθύμωσ καὶ τὰ προσταττόμενα ποιεῖν. χωρὶσ δὲ τούτων οὔτ’ ἀγνῶτεσ ὑμῖν οὔτ’ ἐπὶ τὰ χείρω γιγνωσκόμενοι, μέτριοι δ’ ὄντεσ ἄνθρωποι. καίτοι εἰ μήτ’ ἄποροι μήτ’ ἐχθροὶ τούτου μήτ’ ἐμοὶ φίλοι, πῶσ χρὴ κατὰ τούτων λαβεῖν τιν’ ὑποψίαν ὡσ τὰ ψευδῆ μαρτυροῦσιν; ἐγὼ μὲν γὰρ οὐκ οἶδα. ταῦτα τοίνυν οὗτοσ εἰδώσ, καὶ πάντων μάλιστ’ ἐπιστάμενοσ τἀληθῆ μεμαρτυρηκότασ αὐτούσ, ὅμωσ συκοφαντεῖ καί φησιν οὐ μόνον οὐκ εἰπεῖν ταῦτα, ἃ πῶσ τισ ἂν μᾶλλον ἐξελέγξειεν εἰρηκότα;

ἀλλὰ καὶ δοῦλον εἶναι τὸν ἄνθρωπον τῷ ὄντι. βούλομαι δὲ διὰ βραχέων εἰπὼν πρὸσ ὑμᾶσ ἐξελέγξαι καὶ ταῦτ’ αὐτὸν ψευδόμενον. ἐγὼ γάρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, καὶ περὶ τούτων ἠθέλησα τούτῳ παραδοῦναι βασανίζειν τὰσ θεραπαίνασ, αἳ τελευτῶντοσ τοῦ πατρὸσ μνημονεύουσιν ἀφεθέντα τοῦτον ἐλεύθερον εἶναι τότε. καὶ πρὸσ τούτοισ ἡ μήτηρ κατ’ ἐμοῦ καὶ τῆσ ἀδελφῆσ, οἳ μόνοι παῖδέσ ἐσμεν αὐτῇ, δι’ οὓσ κατεχήρευσε τὸν βίον, πίστιν ἤθελεν ἐπιθεῖναι παραστησαμένη, τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ἀφεῖναι τὸν πατέρ’ ἡνίκ’ ἐτελεύτα, καὶ νομίζεσθαι παρ’ ἡμῖν τοῦτον ἐλεύθερον·

ἣν μηδεὶσ ὑμῶν νομιζέτω καθ’ ἡμῶν ποτ’ ἂν ὀμνύναι ταῦτ’ ἂν ἐθέλειν, εἰ μὴ σαφῶσ ᾔδει τὰ εὐόρκ’ ὀμουμένη. ἀλλὰ μὴν ὡσ ἀληθῆ λέγω καὶ ταῦτ’ ἦμεν ἕτοιμοι ποιεῖν, κάλει τούτων τοὺσ μάρτυρασ. τοσαῦτα τοίνυν δίκαια λέγειν ἐχόντων ἡμῶν καὶ καταφεύγειν εἰσ τοὺσ μεγίστουσ ἐλέγχουσ ἐθελόντων περὶ τῶν μεμαρτυρημένων, πάντα ταῦτα φυγὼν οὗτοσ οἰέται, περὶ τῆσ γεγενημένησ δίκησ διαβάλλων καὶ κατηγορῶν ἐμοῦ, τοῦ μάρτυροσ ὑμᾶσ πείσειν καταψηφίσασθαι, πάντων οἶμαι πρᾶγμα κατασκευάσασ ἀδικώτατον καὶ πλεονεκτικώτατον.

αὐτὸσ μὲν γὰρ μάρτυρασ ψευδεῖσ παρεσκεύασται περὶ τούτων, συγχορηγὸν ἔχων Ὀνήτορα τὸν κηδεστὴν καὶ Τιμοκράτην·

ἡμεῖσ δ’ οὐχὶ προειδότεσ, ἀλλ’ ὑπὲρ αὐτῆσ τῆσ μαρτυρίασ ἡγούμενοι τὸν ἀγῶν’ ἔσεσθαι, τοὺσ περὶ τῶν ἐκ τῆσ ἐπιτροπῆσ χρημάτων μάρτυρασ οὐ παρεσκευάσμεθα νῦν. ὅμωσ δέ, καίπερ οὕτωσ τούτου σεσοφισμένου, τὰ πράγματ’ αὐτὰ διεξιὼν οἶμαι ῥᾳδίωσ ὑμῖν ἐπιδείξειν δικαιότατ’ ἀνθρώπων τοῦτον ὠφληκότα τὴν δίκην, οὐχ ὅτι τὸν Μιλύαν ἐκώλυον βασανίζειν, οὐδ’ ὅτι τοῦτον ἐλεύθερον ὡμολόγησεν, οἱ δὲ μάρτυρεσ οἵδ’ ἐμαρτύρησαν, ἀλλ’ ὅτι πολλὰ τῶν ἐμῶν ἐξηλέγχθη λαβὼν καὶ τὸν οἶκον οὐκ ἐμίσθωσεν τῶν νόμων κελευόντων καὶ τοῦ πατρὸσ ἐν τῇ διαθήκῃ γράψαντοσ, ὡσ ἐγὼ σαφῶσ ὑμῖν ἐπιδείξω· ταῦτα μὲν γὰρ ἦν πᾶσιν ἰδεῖν, οἱ νόμοι καὶ τὸ πλῆθοσ ὧν οὗτοι διηρπάκεσαν χρημάτων·

τὸν Μιλύαν δ’ οὐδ’ ὅστισ ἔστιν οὐδεὶσ ᾔδει. γνώσεσθε δ’ ἐκ τῶν ἐγκεκλημένων ὅτι ταῦθ’ οὕτωσ ἔχοντ’ ἐστίν. ἐγὼ γάρ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τὴν δίκην ἔλαχον τούτῳ τῆσ ἐπιτροπῆσ οὐχ ἓν τίμημα συνθείσ, ὥσπερ ἂν εἴ τισ συκοφαντεῖν ἐπιχειρῶν, ἀλλ’ ἕκαστον ἐγγράψασ καὶ πόθεν λαβὼν καὶ πόσον τὸ πλῆθοσ καὶ παρὰ τοῦ, καὶ οὐδαμοῦ τὸν Μιλύαν παρέγραψ’ ὡσ εἰδότα τι τούτων.

ἔστιν οὖν τοῦ μὲν ἐγκλήματοσ ἀρχή τάδ’ ἐγκαλεῖ Δημοσθένησ Ἀφόβῳ·

ἔχει μου χρήματ’ Ἄφοβοσ ἀπ’ ἐπιτροπῆσ ἐχόμενα, ὀγδοήκοντα μὲν μνᾶσ, ἣν ἔλαβεν προῖκα τῆσ μητρὸσ κατὰ τὴν διαθήκην τοῦ πατρόσ. τοῦτο πρῶτόν ἐστιν τῶν χρημάτων ὧν ἀπεστερῆσθαί φημι. τοῖσ δὲ μάρτυσιν τί μεμαρτύρηται; μαρτυροῦσιν παραγενέσθαι πρὸσ τῷ διαιτητῇ Νοθάρχῳ, ὅτε Ἄφοβοσ ὡμολόγει Μιλύαν ἐλεύθερον εἶναι, ἀφεθέντα ὑπὸ τοῦ Δημοσθένουσ πατρόσ. σκοπεῖτε τοίνυν παρ’ ὑμῖν αὐτοῖσ, εἴ τισ ἂν ὑμῖν ἢ ῥήτωρ ἢ σοφιστὴσ ἢ γόησ οὕτω θαυμάσιοσ δοκεῖ γενέσθαι καὶ λέγειν δεινόσ, ὥστ’ ἐκ ταύτησ τῆσ μαρτυρίασ διδάξαι τιν’ ἀνθρώπων, ὡσ ἔχει τὴν προῖκ’ Ἄφοβοσ τῆσ μητρὸσ τῆσ ἑαυτοῦ.

καὶ τί λέγων, ὦ πρὸσ Διόσ; ὡμολόγησεν εἶναι Μιλύαν ἐλεύθερον; καὶ τί μᾶλλον ἔχων τὴν προῖκα; οὐδὲν ἂν δήπου διὰ τοῦτό γε δόξειεν. ἀλλὰ πόθεν τοῦτ’ ἐπεδείχθη;

πρῶτον μὲν Θηριππίδησ ὢν αὐτῷ συνεπίτροποσ κατεμαρτύρησε δοῦναι· δεύτερον δὲ Δήμων θεῖοσ ὢν καὶ τῶν ἄλλων οἱ παρόντεσ ἐμαρτύρησαν σῖτον τῇ μητρὶ δώσειν ὁμολογεῖν τοῦτον ὡσ ἔχοντα τὴν προῖκα. καὶ τούτοισ οὐκ ἐπεσκήψατο, δῆλον ὅτι τἀληθῆ μεμαρτυρηκότασ εἰδώσ. ἔτι τοίνυν ἡ μήτηρ πίστιν ἠθέλησεν ἐπιθεῖναι κατ’ ἐμοῦ καὶ τῆσ ἀδελφῆσ παραστησαμένη, λαβεῖν τὴν προῖκα τοῦτον τὴν ἑαυτῆσ κατὰ τὴν τοῦ πατρὸσ διαθήκην. ταύτασ τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ πότερ’ αὐτὸν ἔχειν φῶμεν ἢ μή;

καὶ πότερον διὰ τούσδ’ ὀφλεῖν τοὺσ μάρτυρασ ἢ διὰ τούσδε; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι διὰ τὴν ἀλήθειαν. ταύτασ τοίνυν δέκ’ ἔτη κεκαρπωμένοσ, καὶ οὐδὲ δίκην ὀφλὼν ἀποδοῦναι τετολμηκώσ, δεινὰ πεπονθέναι φησὶν καὶ διὰ τούσδε τοὺσ μάρτυρασ ὠφληκέναι. καίτοι τούτων γ’ οὐδεὶσ αὐτὸν ἔχειν ταύτην ἐμαρτύρησεν. περὶ τοίνυν τῆσ ἐκδόσεωσ καὶ τῶν κλινοποιῶν καὶ τοῦ σιδήρου καὶ τοῦ καταλειφθέντοσ ἡμῖν ἐλέφαντοσ καὶ τῆσ προικὸσ τῆσ ἀδελφῆσ, ἣν οὗτοσ καθυφεῖκεν ὑπὲρ τοῦ καὶ αὐτὸσ ἔχειν ὅσα βούλοιτο τῶν ἐμῶν, ἀκούσατε, καὶ σκοπεῖθ’ ὡσ δικαίωσ τ’ ὤφληκεν καὶ οὐδὲν ἦν Μιλύαν περὶ τούτων βασανιστέον.

περὶ μὲν γὰρ ὧν καθυφεῖκασ, νόμοσ ἔστιν, διαρρήδην ὃσ κελεύει σ’ ὁμοίωσ ὀφλισκάνειν ὥσπερ ἂν αὐτὸσ ἔχῃσ·

ὥστε τί τῷ νόμῳ καὶ τῇ βασάνῳ; περὶ δ’ αὖ τῆσ ἐκδόσεωσ, ἐπικοινωνήσαντεσ τῷ Ξούθῳ καὶ διανειμάμενοι τὰ χρήματα καὶ τὰσ συγγραφὰσ ἀνελόντεσ, καὶ πάνθ’ ὃν τρόπον ἐβούλεσθε κατασκευάσαντεσ, καὶ διαφθείραντεσ τὰ γράμματα, ὡσ ὑμῶν ὁ Δήμων κατεμαρτύρει, φενακίζετε καὶ τουτουσὶ παρακρούσασθαι ζητεῖτε. περὶ τοίνυν τῶν κλινοποιῶν, εἰ σὺ λαβὼν ἀργύριον καὶ πόλλ’ ἰδίᾳ κερδάνασ ἐπὶ τοῖσ ἐμοῖσ δανείζων, ὃν καὶ τοὺσ ἄλλουσ προσῆκε κωλύειν, εἶτ’ ἀφανεῖσ πεποίηκασ, τί σοι ποιήσωσιν οἱ μάρτυρεσ;

οὐ γὰρ οὗτοί γε μεμαρτυρήκασιν, ὡσ ὡμολόγεισ ἐπὶ τοῖσ ἐμοῖσ δανείζειν καὶ λαβεῖν τἀνδράποδ’ ὡσ σαυτόν, ἀλλ’ ἐν τῷ λόγῳ τοῦτ’ ἔγραψασ σύ, κατεμαρτύρησαν δ’ οἱ μάρτυρεσ. ἀλλὰ μὴν περί γε τοῦ ἐλέφαντοσ καὶ τοῦ σιδήρου, πάντασ ἐγώ φημι τοὺσ οἰκέτασ εἰδέναι τοῦτον πωλοῦντα, καὶ παραδοῦναι καὶ τότε καὶ νῦν ἤθελον αὐτῷ τούτων ὅντινα βούλοιτο λαβὼν βασανίζειν.

εἰ τοίνυν φήσει με, τὸν εἰδότ’ οὐκ ἐθέλοντα δοῦναι, τοὺσ οὐκ εἰδότασ ἐκδιδόναι, πολὺ δὴ μᾶλλον αὐτῷ παραλαβεῖν φανήσεται προσῆκον· εἰ γάρ, οὓσ ὡσ εἰδότασ ἐξεδίδουν ἐγώ, μηδὲν ἔχειν ἔφασαν τούτων αὐτόν, ἀπήλλακτο δήπουθεν ἂν τῆσ αἰτίασ. ἀλλ’ οὐχὶ τοιοῦτόν ἐστιν, ἀλλὰ σαφῶσ ἂν ἐξηλέγχθη πωλῶν καὶ τὴν τιμὴν κεκομισμένοσ.

διόπερ τοὺσ ὁμολογουμένωσ δούλουσ παραβὰσ τὸν ἐλεύθερον ἠξίου βασανίζειν, ὃν οὐδ’ ὅσιον παραδοῦναι, τὸ πρᾶγμ’ οὐκ ἄγειν εἰσ ἔλεγχον ζητῶν, ἀλλὰ μὴ παραλαμβάνων βουλόμενόσ τι δοκεῖν λέγειν. περὶ τοίνυν πάντων τούτων, πρῶτον μὲν περὶ τῆσ προικόσ, εἶθ’ ὑπὲρ ὧν καθυφεῖκεν, εἶθ’ ὑπὲρ τῶν ἄλλων, ἀναγνώσεται τούσ τε νόμουσ καὶ τὰσ μαρτυρίασ, ἵν’ εἰδῆτε. ΝόμοιΜαρτυρίαι οὐ τοίνυν μόνον ἐκ τούτων ἂν γνοίητε, ὅτι δεινὸν οὐδ’ ὁτιοῦν πέπονθεν τὸν ἄνθρωπον οὐκ ἐκδόντοσ ἐμοῦ βασανίζειν, ἀλλὰ καὶ τὸ πρᾶγμ’ αὔτ’ εἰ σκέψαισθε. θῶμεν γὰρ δὴ τὸν Μιλύαν ἐπὶ τοῦ τροχοῦ στρεβλοῦσθαι, καὶ τί μάλιστ’ ἂν αὐτὸν εὔξαιτο λέγειν σκοπῶμεν.

οὐχ ὅτι τῶν χρημάτων οὐδ’ ὁτιοῦν οἶδεν τοῦτον ἔχοντα; καὶ δὴ λέγει. διὰ τοῦτ’ ἄρ’ οὐκ ἔχει; πολλοῦ γε δεῖ· τοὺσ γὰρ εἰδότασ καὶ παρόντασ μάρτυρασ παρεσχόμην ἐγώ. τεκμήριον δὲ καὶ πίστισ ἐστίν, οὐκ εἴ τίσ τι μὴ οἶδε τοῦτον ἔχοντα πολλοὶ γὰρ ἂν εἰε͂ν, ἀλλ’ εἴ τισ οἶδεν. καταμαρτυρησάντων τοίνυν τοσούτων σου μαρτύρων, τίνι τῶν ψευδομαρτυρίων ἐπεσκήψω;

δεῖξον. ἀλλ’ οὐκ ἂν ἔχοισ δεῖξαι. καίτοι πῶσ οὐ σαφῶσ σὺ σαυτὸν ἐξελέγχεισ, ὅτι ψεύδει δεινὰ πεπονθέναι φάσκων καὶ τὴν δίκην ἀδίκωσ ὠφληκέναι τὸν ἄνθρωπον οὐ παραλαβών, ὃσ τοὺσ ταῦτα μαρτυρήσαντασ ἔχειν σε καὶ λαβεῖν, περὶ ὧν ὡσ οὐ καταλειφθέντων σὺ τὸν Μιλύαν ἐξῄτεισ, ἀφῆκασ τῶν ψευδομαρτυρίων; οὓσ πολὺ κάλλιον ἦν, εἴπερ ἠδίκησο, διώκειν. ἀλλ’ οὐκ ἠδικημένοσ σὺ συκοφαντεῖσ. πολλαχόθεν μὲν οὖν ἄν τισ ἴδοι τὴν σὴν πονηρίαν, μάλιστα δ’ εἰ περὶ τῆσ διαθήκησ ἀκούσειεν.

τοῦ γὰρ πατρόσ, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, τὰ καταλειφθέντα πάντ’ ἐν τῇ διαθήκῃ γράψαντοσ, καὶ τὸν οἶκον ὅπωσ μισθώσουσιν, ταύτην μὲν οὐκ ἀπέδωκεν, ἵνα μὴ τὸ πλῆθοσ εὑρ́οιμ’ ἐγὼ τῶν χρημάτων ἐξ αὐτῆσ, ὡμολόγει δὲ κεκτῆσθαι ταῦτα, ἃ μάλιστ’ οὐχ οἱο͂́ν τ’ ἦν ἐξάρνῳ γενέσθαι διὰ τὴν περιφάνειαν. ἦν δὲ ταῦθ’ ἃ γεγράφθαι φησὶν ἐν τῇ διαθήκῃ, δύο μὲν τάλαντα Δημοφῶντα λαβεῖν εὐθύσ, τὴν δ’ ἀδελφὴν ὅταν ἡλικίαν ἔχῃ τοῦτο δ’ ἔμελλεν εἰσ ἔτοσ δέκατον γενήσεσθαι, τοῦτον δ’ ὀγδοήκοντα μνᾶσ καὶ τὴν μητέρα τὴν ἐμὴν καὶ τὴν οἰκίαν οἰκεῖν, Θηριππίδην δ’ ἑβδομήκοντα μνᾶσ λαβόντα καρπώσασθαι, τέωσ ἀνὴρ ἐγὼ γενοίμην.

τὰ δ’ ἄλλ’ ὅσ’ ἐμοὶ χωρὶσ τούτων κατελείφθη, καὶ τὸ μισθοῦν τὸν οἶκον ἠφάνιζεν ἐκ τῆσ διαθήκησ, οὐ συμφέρον αὑτῷ νομίζων ταῦτ’ ἐπιδειχθῆναι παρ’ ὑμῖν. ἐπειδὴ τοίνυν ὡμολόγηθ’ ὑπ’ αὐτοῦ τούτου τὸν πατέρ’ ἡμῶν τελευτῶντα τοσοῦτον ἀργύριον τούτων ἑκάστῳ δοῦναι, τεκμήριον οἱ δικάζοντεσ τότε τὰσ ὁμολογίασ ἐποιήσαντο ταύτασ τοῦ πλήθουσ τῶν χρημάτων·

ὅστισ γὰρ ἀπὸ τῶν ὄντων τέτταρα τάλαντα καὶ τρισχιλίασ προῖκα καὶ δωρεὰν ἔδωκεν, φανερὸν ἦν ὅτι οὐκ ἀπὸ μικρᾶσ οὐσίασ, ἀλλὰ πλέον ἢ διπλασίασ ἧσ ἐμοὶ κατέλειπεν ταῦτ’ ἀφεῖλεν. οὐ γὰρ ἂν ἐδόκει τὸν μὲν υἱὸν ἐμὲ πένητα βούλεσθαι καταστῆσαι, τούτουσ δὲ πλουσίουσ ὄντασ ἔτι πλουσιωτέρουσ ποιῆσαι ἐπιθυμεῖν, ἀλλ’ ἕνεκα τοῦ πλήθουσ τῶν ἐμοὶ καταλειπομένων Θηριππίδῃ τε τὰσ ἑβδομήκοντα μνᾶσ καὶ Δημοφῶντι τὰ δύο τάλαντα, οὔπω μέλλοντι τῇ ἀδελφῇ τῇ ἐμῇ συνοικήσειν, καρποῦσθαι δοῦναι.

ταῦτα δὴ τὰ χρήματ’ οὐδαμοῦ παραδοὺσ ἐφαίνετο, οὐδ’ ἐλάττω μικροῖσ· ἀλλὰ τὰ μὲν ἀνηλωκέναι, τὰ δ’ οὐ λαβεῖν ἔφη, τὰ δ’ οὐκ εἰδέναι, τὰ δὲ τὸν δεῖν’ ἔχειν, τὰ δ’ ἔνδον εἶναι, τὰ δὲ πάντα μᾶλλον ἢ ὅπου παρέδωκεν εἶχεν λέγειν. περὶ δὲ τοῦ μὴ καταλειφθῆναι τὰ χρήματ’ ἔνδον, βούλομαι σαφῶσ ὑμῖν ἐπιδεῖξαι ψευδόμενον.

τοῦτον γὰρ τὸν λόγον καθεῖκεν, ἐπειδὴ τὰ χρήματα μὲν πολλὰ πέφηνεν ὄντα, οὐκ ἔχει δ’ ἐπιδεῖξαι ταῦθ’ ὡσ ἀποδέδωκεν, ἵν’ ἐξ εἰκότοσ οὐδὲν προσῆκον ἡμῖν φανῇ κομίζεσθαι τά γ’ ὄντα παρ’ ἡμῖν. εἰ μὲν τοίνυν ὁ πατὴρ ἠπίστει τούτοισ, δῆλον ὅτι οὔτ’ ἂν τἄλλ’ ἐπέτρεπεν, οὔτ’ ἂν ἐκεῖν’ οὕτω καταλείπων αὐτοῖσ ἔφραζεν·

ὥστε πόθεν ἴσασιν; εἰ δ’ ἐπίστευεν, οὐκ ἂν δήπου τὰ μὲν πλεῖστ’ αὐτοῖσ τῶν χρημάτων ἐνεχείρισεν, τῶν δ’ οὐκ ἂν κυρίουσ ἐποίησεν. οὐδ’ ἂν τῇ μὲν μητρί μου ταῦτα φυλάττειν παρέδωκεν, αὐτὴν δὲ ταύτην ἑνὶ τῶν ἐπιτρόπων τούτῳ γυναῖκ’ ἠγγύησεν· οὐ γὰρ ἔχει λόγον, σῷσαι μὲν τὰ χρήματα δι’ ἐκείνησ ζητεῖν, ἕνα δὲ τῶν ἀπιστουμένων ταύτησ κἀκείνων κύριον ποιεῖν. ἔτι δὲ τοῦτον, εἴ τι τούτων ἀληθὲσ ἦν, οἰέσθ’ οὐκ ἂν αὐτὴν λαβεῖν δοθεῖσαν ὑπὸ τοῦ πατρόσ;

ὃσ τὴν μὲν προῖκ’ αὐτῆσ ἤδη, τὰσ ὀγδοήκοντα μνᾶσ, ἔχων ὡσ αὐτῇ συνοικήσων, τὴν Φιλωνίδου τοῦ Μελιτέωσ θυγατέρ’ ἔγημεν δι’ αἰσχροκερδίαν, ἵνα πρὸσ αἷσ εἶχεν παρ’ ἡμῶν, ἑτέρασ ὀγδοήκοντα μνᾶσ λάβοι παρ’ ἐκείνου· τεττάρων δὲ ταλάντων ἔνδον ὄντων καὶ ταῦτ’ ἐκείνησ ἐχούσησ, ὡσ οὗτόσ φησιν, οὐκ ἂν ἡγεῖσθ’ αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν, ὥστε γενέσθαι μετ’ ἐκείνησ αὐτῶν κύριον; ἢ τὴν μὲν φανερὰν οὐσίαν, ἣν καὶ ὑμῶν πολλοὶ συνῄδεσαν ὅτι κατελείφθη, μετὰ τῶν συνεπιτρόπων οὕτωσ αἰσχρῶσ διήρπασεν, ὧν δ’ οὐκ ἐμέλλεθ’ ὑμεῖσ ἔσεσθαι μάρτυρεσ, ἀπέσχετ’ ἂν ἐξὸν αὐτῷ λαβεῖν;

καὶ τίσ ἂν πιστεύσειεν; οὐκ ἔστι ταῦτ’, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, οὐκ ἔστιν· ἀλλὰ τὰ μὲν χρήματα, ὅσα κατέλιπεν ὁ πατήρ, ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ κατωρύττετο, ὅτ’ εἰσ τὰσ τούτων χεῖρασ ἦλθεν, οὗτοσ δ’ οὐκ ἔχων ἂν εἰπεῖν ὅπου τι τούτων ἀπέδωκεν, ἵν’ εὔποροσ εἶναι δοκῶν μηδενὸσ τύχω παρ’ ὑμῶν ἐλέου, τούτοισ χρῆται τοῖσ λόγοισ. πολλὰ μὲν οὖν ἔγωγ’ ἔχω καὶ ἄλλα τούτου κατηγορεῖν·

οὐκ ἐνδέχεται δέ μοι, τῷ μάρτυρι τοῦ κινδύνου περὶ τῆσ ἐπιτιμίασ ὄντοσ, περὶ ὧν αὐτὸσ ἠδίκημαι λέγειν. ἀλλὰ βούλομαι πρόκλησιν ὑμῖν ἀναγνῶναι· γνώσεσθε γὰρ ἐξ αὐτῆσ ἀκούσαντεσ, τὰ μεμαρτυρημέν’ ὡσ ἔστιν ἀληθῆ, καὶ τὸν Μιλύαν ὅτι νῦν μὲν περὶ πάντων φησὶν ἐξαιτεῖν, τὸ δὲ πρῶτον ὑπὲρ τριάκοντα μόνον μνῶν ἐξῄτει, καὶ προσέτι ζημιοῦται κατὰ τὴν μαρτυρίαν οὐδέν. ἐγὼ γὰρ πανταχῇ τοῦτον ἐλέγξαι βουλόμενοσ, καὶ τὰσ τέχνασ αὐτοῦ καὶ τὰσ πανουργίασ ἐμφανεῖσ ὑμῖν καταστῆσαι πειρώμενοσ, ἠρόμην αὐτὸν πόσ’ εἰή τὰ χρήματα τὸ πλῆθοσ, καθ’ ἃ τὸν Μιλύαν ὡσ συνειδότ’ ἐξῄτησεν·

οὗτοσ δὲ ψευσάμενοσ περὶ πάντων ἔφησεν. περὶ μὲν τοίνυν ἔφην ἐγώ τούτου παραδώσω σοι τὸν ἔχοντα τἀντίγραφα ὧν σύ με προὐκαλέσω. προομόσαντοσ δέ μου τὸν ἄνθρωπον ὡσ ὡμολόγησασ ἐλεύθερον εἶναι καὶ κατὰ Δήμωνοσ ἐμαρτύρησασ, ἂν ἀπομόσῃσ τἀναντία τούτων κατὰ τῆσ θυγατρόσ, ἀφίημί σοι πάνθ’ ὑπὲρ ὧν ἂν ἐξαιτήσασ φανῇσ τὸ πρῶτον βασανιζομένου τοῦ παιδόσ, καὶ τοσούτῳ σοι γενέσθω τὸ τίμημ’ ἔλαττον ὧν ὦφλεσ, καθ’ ἃ τὸν Μιλύαν ἐξῄτησασ, ἵνα μηδὲν ζημιωθῇσ παρὰ τοὺσ μάρτυρασ.

ταῦτ’ ἐμοῦ προκαλεσαμένου πολλῶν παρόντων, οὐκ ἂν ἔφη ποιῆσαι.

καίτοι ὅστισ αὐτὸσ αὑτῷ ταῦτ’ ἔφυγεν δικάσαι, πῶσ ὑμᾶσ χρὴ τοὺσ ὀμωμοκότασ τούτῳ πειθομένουσ καταγνῶναι τῶν μαρτύρων, ἀλλ’ οὐ τοῦτον ἀναισχυντότατον πάντων ἀνθρώπων εἶναι νομίζειν; ἀλλὰ μὴν ὡσ ἀληθῆ λέγω, κάλει τούτων τοὺσ μάρτυρασ. Μάρτυρεσ οὐ τοίνυν ἐγὼ μὲν ταῦθ’ ἕτοιμοσ ἦν, οἱ δὲ μάρτυρεσ οὐ τὴν αὐτὴν γνώμην ἐμοὶ εἶχον, ἀλλ’ ἐκεῖνοι παραστησάμενοι τοὺσ παῖδασ, ὑπὲρ ὧν ἐμαρτύρησαν, πίστιν ἐπιθεῖναι ἠθέλησαν κατ’ ἐκείνων. ὁ δ’ οὔτ’ ἐκείνοισ οὔτ’ ἐμοὶ δοῦναι τὸν ὁρ́κον ἠξίωσεν, ἀλλ’ ἐπὶ λόγοισ μεμηχανημένοισ καὶ μάρτυσιν οὐ τἀληθῆ μαρτυρεῖν εἰθισμένοισ τὸ πρᾶγμα καταστήσασ, ἐλπίζει ῥᾳδίωσ ὑμᾶσ ἐξαπατήσειν.

λάβ’ οὖν αὐτοῖσ καὶ ταύτην τὴν μαρτυρίαν. Μαρτυρία πῶσ οὖν ἄν τισ σαφέστερον ἐξελέγξειεν συκοφαντουμένουσ ἡμᾶσ καὶ καταμεμαρτυρημένα τἀληθῆ καὶ τὴν δίκην δικαίωσ ὠφλημένην, ἢ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπιδεικνύσ; οἰκέτην τὸν τὴν μαρτυρίαν γράφοντ’ οὐκ ἐθελήσαντα τοῦτον βασανίζειν περὶ αὐτῶν τῶν μεμαρτυρημένων·

Αἴσιον τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ταῦτα μεμαρτυρηκότα, ἅ φησιν εἶναι ψευδῆ· τοῦτον αὐτὸν ταὐτὰ τοῖσ μάρτυσιν οὓσ διώκει μεμαρτυρηκότα μοι κατὰ Δήμωνοσ, ὄντοσ αὐτῷ θείου καὶ συνεπιτρόπου·

τὰσ θεραπαίνασ οὐκ ἐθελήσανθ’ ὑπὲρ τοῦ τὸν ἄνθρωπον ἐλεύθερον εἶναι βασανίζειν· τὴν μητέρα τὴν ἐμαυτοῦ πίστιν περὶ τούτων ἐπιθεῖναι καθ’ ἡμῶν ἐθέλουσαν· τῶν ἄλλων οἰκετῶν οὐκ ἐθέλοντα τοῦτον παραλαμβάνειν οὐδένα, τῶν πάντ’ εἰδότων μᾶλλον ἢ Μιλύασ· τῶν μαρτύρων οἳ κατεμαρτύρουν χρήματ’ ἔχειν αὐτόν, οὐδενὶ τῶν ψευδομαρτυρίων ἐπεσκημμένον· τὴν διαθήκην οὐκ ἀποδόντα, οὐδὲ τὸν οἶκον μισθώσαντα τῶν νόμων κελευόντων·

πίστιν ἐπιθεῖναι προομνύντοσ ἐμοῦ καὶ τῶν μαρτύρων, ὥστ’ ἀφεῖσθαι τοῦτον τῶν χρημάτων καθ’ ἃ τὸν Μιλύαν ἐξῄτησεν, οὐκ οἰηθέντα δεῖν; μὰ τοὺσ θεούσ, ἐγὼ μὲν οὐκ ἂν ἔχοιμ’ ἐπιδεῖξαι ταῦτ’ ἀκριβέστερον ἢ τοῦτον τὸν τρόπον. οὕτω τοίνυν φανερῶσ τῶν μαρτύρων καταψευδόμενοσ καὶ ἐκ τῶν πραγμάτων οὐδὲν ζημιούμενοσ καὶ τὴν δίκην δικαίωσ ὠφληκώσ, ὅμωσ ἀναισχυντεῖ. καὶ εἰ μὲν μὴ καὶ παρὰ τοῖσ αὑτοῦ φίλοισ καὶ παρὰ τῷ διαιτητῇ προεγνωσμένοσ ἀδικεῖν τούτουσ ἐποιεῖτο τοὺσ λόγουσ, ἧττον ἂν ἦν ἄξιον θαυμάζειν·

νῦν δ’ ἐπιτρέψαι με πείσασ Ἀρχένεῳ καὶ Δρακοντίδῃ καὶ Φάνῳ τουτῳί, τῷ νῦν ὑπ’ αὐτοῦ φεύγοντι τῶν ψευδομαρτυρίων, τούτουσ μὲν ἀφῆκεν ἀκούσασ αὐτῶν ὅτι, εἰ μεθ’ ὁρ́κου ταῦτα διαιτήσουσιν, καταγνώσονται τὴν ἐπιτροπήν, ἐπὶ τὸν κληρωτὸν δὲ διαιτητὴν ἐλθὼν καὶ οὐδὲν ἔχων ἀπολύσασθαι τῶν ἐγκεκλημένων ὦφλεν τὴν δίαιταν. οἱ δικασταὶ δ’ ἀκούσαντεσ, εἰσ οὓσ ἐφῆκεν, ταὐτὰ καὶ τοῖσ τούτου φίλοισ καὶ τῷ διαιτητῇ περὶ αὐτῶν ἔγνωσαν καὶ δέκα ταλάντων ἐτίμησαν, οὐ μὰ Δί’ οὐχ ὅτι τὸν Μιλύαν ὡμολόγησεν εἶναι ἐλεύθερον τοῦτο μὲν γὰρ οὐδὲν ἦν, ἀλλ’ ὅτι πεντεκαίδεκα ταλάντων οὐσίασ μοι καταλειφθείσησ τὸν μὲν οἶκον οὐκ ἐμίσθωσεν, δέκα δ’ ἔτη μετὰ τῶν συνεπιτρόπων διαχειρίσασ πρὸσ μὲν τὴν συμμορίαν ὑπὲρ παιδὸσ ὄντοσ ἐμοῦ πέντε μνᾶσ συνετάξατ’ εἰσφέρειν, ὅσονπερ Τιμόθεοσ ὁ Κόνωνοσ καὶ οἱ τὰ μέγιστα κεκτημένοι τιμήματ’ εἰσέφερον, χρόνον δὲ τοσοῦτον τὰ χρήματα ταῦτ’ ἐπιτροπεύσασ, ὑπὲρ ὧν τηλικαύτην αὐτὸσ εἰσφορὰν ἠξίου εἰσφέρειν, ἐμοὶ μὲν τὸ καθ’ αὑτὸν οὐδ’ εἴκοσι μνῶν ἄξια παρέδωκεν, μετὰ δ’ ἐκείνων ὅλα τὰ κεφάλαια καὶ τὰσ ἐπικαρπίασ ἀπεστέρηκεν.

θέντεσ οὖν οἱ δικασταὶ τοῖσ πᾶσι χρήμασιν οὐκ ἐφ’ ὅσῳ μισθοῦσιν τοὺσ οἴκουσ τόκον, ἀλλ’ ὃσ ἦν ἐλάχιστοσ, ηὑρ͂ον τὸ σύμπαν πλέον ἢ τριάκοντα τάλαντ’ αὐτοὺσ ἀποστεροῦντασ·

διὸ τούτῳ τῶν δέκα ταλάντων ἐτίμησαν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION