Plutarch, Quaestiones Convivales, book 8, Εἰ δυνατόν ἐστι συστῆναι νοσήματα καινὰ καὶ δι’ ἃσ αἰτίασ.

(플루타르코스, Quaestiones Convivales, book 8, Εἰ δυνατόν ἐστι συστῆναι νοσήματα καινὰ καὶ δι’ ἃσ αἰτίασ.)

φίλων ὁ ἰατρὸσ διεβεβαιοῦτο τὴν καλουμένην ἐλεφαντίασιν οὐ πρὸ πολλοῦ πάνυ χρόνου γνώριμον γεγονέναι· μηδένα γὰρ τῶν παλαιῶν ἰατρῶν τοῦ πάθουσ τούτου πεποιῆσθαι λόγον, εἰσ ἕτερα μικρὰ καὶ γλίσχρα καὶ δυσθεώρητα τοῖσ πολλοῖσ ἐνταθέντασ. Ἀθηνόδωρον, ἐν τῷ προτέρῳ τῶν Ἐπιδημιῶν ἱστοροῦντα πρῶτον ἐν τοῖσ κατ’ Ἀσκληπιάδην χρόνοισ οὐ μόνον τὴν ἐλεφαντίασιν ἀλλὰ καὶ τὸν ὑδροφόβαν ἐκφανῆ γενέσθαι.

θαυμάζοντεσ οὖν οἱ παρόντεσ, εἰ νέα πάθη τότε πρῶτον ἔσχεν ἐν τῇ φύσει γένεσιν καὶ σύστασιν, οὐχ ἧττον ᾤοντο θαυμάσιον εἶναι τὸ λαθεῖν τηλικαῦτα συμπτώματα χρόνον τοσοῦτον·

ἐρρύησαν δέ πωσ μᾶλλον οἱ πλείουσ ἐπὶ τὸ δεύτερον ὡσ ἀνθρώπινον μᾶλλον·

ἥκιστα τὴν φύσιν ἔν γε τούτοισ φιλόκαινον εἶναι καὶ νέων πραγμάτων ὥσπερ ἐν πόλει τῷ, σώματι δημιουργὸν ἀξιοῦντεσ. ὁ δὲ Διογενιανὸσ ἔφη καὶ τὰ τῆσ ψυχῆσ νοσήματα καὶ πάθη κοινήν τινα καὶ πάτριον ὁδὸν βαδίζειν.

"ἡ μοχθηρία καὶ πολύτολμον, αὐτοκρατὲσ δ’ ἡ ψυχὴ καὶ κύριον ὑφ’ αὑτῆσ, εἰ βούλοιτο, μεταβάλλειν καὶ τρέπεσθαι ῥᾳδίωσ·

"ἔχει δέ τινα τάξιν τὸ ἄτακτον αὐτῆσ καὶ τὰ μέτρα τηρεῖ τοῖσ πάθεσιν, ὥσπερ ἡ θάλαττα ταῖσ ὑπερεκχύσεσι, καὶ καινὸν οὐδὲν οὐδὲ τοῖσ παλαιοῖσ ἀνιστόρητον ἐξήνθηκε κακίασ εἶδοσ· "ἀλλὰ πολλαὶ μὲν ἐπιθυμιῶν διαφοραί, μυρία δὲ κινήματα φόβου καὶ σχήματα· "τὰσ δὲ λύπησ καὶ ἡδονῆσ μορφὰσ ἔργον ἐστὶ μὴ ἀπειπεῖν ἐξαριθμούμενον· "οὐ μέν τι νῦν γε κἀχθέσ, ἀλλ’ ἀεί ποτε ζῇ ταῦτα, κοὐδεὶσ οἶδεν ἐξ ὅτου φάνη· "πόθεν γε δὴ σώματι νόσημα καινὸν ἢ πάθοσ ὀψίγονον, ἰδίαν μὲν ὥσπερ ἡ ψυχὴ κινήσεωσ ἀρχὴν οἴκοθεν οὐκ ἔχοντι, συνημμένῳ δὲ κοιναῖσ πρὸσ τὴν φύσιν αἰτίαισ καὶ κεκραμένῳ κρᾶσιν, ἧσ καὶ τὸ ἀόριστον ἐντὸσ ὁρ́ων πλανᾶται, καθάπερ πλοῖον ἐν περιδρόμῳ σαλεῦον; "οὔτε γὰρ ἀναίτιοσ νόσου σύστασὶσ ἐστι, τὴν ἐκ μὴ ὄντοσ παρανόμωσ ἐπεισάγουσα γένεσιν καὶ δύναμιν τοῖσ πράγμασιν αἰτίαν τε καινὴν ἔργον ἐξευρεῖν, μὴ καινὸν ἀέρα καὶ ξένον ὕδωρ καὶ τροφὰσ ἀγεύστουσ τοῖσ πρότερον ἐξ ἑτέρων τινῶν κόσμων ἢ μετακοσμίων ἀποφήναντι δεῦρο νῦν πρῶτον ἐπιρρεούσασ. "ἐκ τούτων γὰρ νοσοῦμεν οἷσ καὶ ζῶμεν, ἴδια δὲ σπέρματα νόσων οὐκ ἔστιν· "ἀλλ’ αἱ τούτων μοχθηρίαι πρὸσ ἡμᾶσ καὶ αἱ ἡμῶν περὶ ταῦτα πλημμέλειαι τὴν φύσιν ἐπιταράττουσιν αἱ δὲ ταραχαὶ διαφορὰσ ἀιδίουσ ἔχουσι πολλάκισ νέοισ χρωμένασ ὀνόμασι· "τὰ γὰρ ὀνόματα τῆσ συνηθείασ ἐστὶ τὰ δὲ πάθη τῆσ φύσεωσ ὅθεν ἐν ἀφωρισμένοισ τούτοισ ἐκεῖνα ποικιλλόμενα τὴν ἀπάτην πεποίηκεν. "ὡσ δὲ τοῖσ τοῦ λόγου μορίοισ καὶ ταῖσ πρὸσ ἄλληλα τούτων συντάξεσι καινὸν ἐγγενέσθαι βαρβαρισμὸν ἢ σολοικισμὸν ἐξαίφνησ δυνατόν ἐστιν, οὕτωσ αἱ τοῦ σώματοσ κράσεισ ὡρισμένασ ἔχουσι τὰσ ὀλισθήσεισ καὶ παραβάσεισ, τρόπον τινὰ τῇ φύσει καὶ τῶν παρὰ φύσιν ἐμπεριεχομένων. "ταύτῃ γε κομψοὶ καὶ οἱ μυθογράφοι· "τὰ γὰρ παντάπασιν ἔκφυλα καὶ τεράστια τῶν ζῴων γενέσθαι λέγουσιν ἐν τῇ γιγαντομαχίᾳ, τῆσ σελήνησ ἐκτρεπομένησ καὶ τὰσ ἀνατολὰσ οὐχ ὅθεν εἰώθε ποιουμένησ· "οἱ δὲ καινὰ νοσήματα τὴν φύσιν ὥσπερ τέρατα γεννᾶν ἀξιοῦσι, μήτε πιθανὴν μήτ’ ἀπίθανον αἰτίαν τῆσ ἐξαλλαγῆσ πλάσσοντεσ, ἀλλὰ τὸ ἄγαν καὶ τὸ μᾶλλον ἐνίων παθῶν καινότητα καὶ διαφορὰν ἀποφαίνοντεσ· "οὐκ ὀρθῶσ, ὦ μακάριε Φίλων ἐπίτασισ γὰρ καὶ αὔξησισ μέγεθοσ ἢ πλῆθοσ προστίθησι, τοῦ δὲ γένουσ οὐκ ἐκβιβάζει τὸ ὑποκείμενον· "ὥσπερ οὐδὲ τὴν ἐλεφαντίασιν οἰόμαι σφοδρότητα τῶν ψωρικῶν τινοσ τούτων οὖσαν οὐδὲ τὸν ὑδροφόβαν τῶν στομαχικῶν ἢ τῶν μελαγχολικῶν. καίτοι τοῦτό γε θαυμαστόν, εἰ μηδ’ Ὅμηροσ ἀγνοῶν ἐλάνθανεν ὑμᾶσ· "τὸν γάρ λυσσητῆρα κύνα δῆλόσ ἐστιν ἀπὸ τοῦ πάθουσ τούτου προσαγορεύων, ἀφ’ οὗ καὶ ἄνθρωποι λυσσᾶν λέγονται. ταῦτα τοῦ Διογενιανοῦ διελθόντοσ, ὁ Φίλων αὐτόσ τε μέτρια διελέχθη πρὸσ τὸν λόγον αὐτοῦ, κἀμὲ συνειπεῖν παρεκάλει τοῖσ ἀρχαίοισ ἰατροῖσ, ὡσ ἀμελείασ ἢ ἀγνοίασ τῶν μεγίστων ὀφλισκάνουσιν, εἴ γε μὴ ταῦτα τὰ πάθη νεώτερα φαίνεται τῆσ ἐκείνων ἡλικίασ.

πρῶτον οὖν ὁ Διογενιανὸσ οὐκ ὀρθῶσ ἀξιοῦν ἔδοξεν ἡμῖν τὰσ ἐπιτάσεισ καὶ ἀνέσεισ μὴ ποιεῖν διαφορὰσ μηδὲ τοῦ γένουσ ἐκβιβάζειν·

οὕτω γὰρ οὔτ’ ὄξοσ ὀξίνου φήσομεν διαφέρειν οὔτε πικρότητα στρυφνότητοσ;

οὔτε πυρῶν αἴραν οὔτε μίνθον ἡδυόσμων. καίτοι περιφανῶσ ἐκστάσεισ αὗται καὶ μεταβολαὶ ποιοτήτων εἰσίν, αἱ μὲν ἀνέσεισ μαραινομένων αἱ δ’ ἐπιτάσεισ σφοδρυνομένων·

ἢ μηδὲ φλόγα πνεύματοσ λεπτοῦ μηδὲ φλογὸσ αὐγὴν μηδὲ πάχνην δρόσου μηδὲ χάλαζαν ὄμβρου διαφέρειν λέγωμεν, ἀλλ’ ἐπιτάσεισ εἶναι ταῦτα πάντα καὶ σφοδρότητασ·

ὡρ́α δὲ καὶ τυφλότητα μηθὲν ἀμβλυωπίασ φάναι διαφέρειν μηδὲ ναυτίασ χολέραν, ἀλλὰ τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον παραλλάττειν. καίτοι ταῦτα πρὸσ λόγον οὐθέν ἐστιν·

ἂν γὰρ αὐτὴν λέγωσι δεξάμενοι τὴν ἐπίτασιν καὶ τὴν σφοδρότητα νῦν γεγονέναι, πρῶτον, ἐν ποσῷ γιγνομένησ τῆσ καινότητοσ οὐκ ἐν ποιῷ, μένει τὸ παράδοξον ὁμοίωσ·

δοκεῖ καὶ λόγον ἔχειν τὸ μὴ δρόμῳ, καθάπερ ὕσπληγοσ μιᾶσ πεσούσησ, ἐκδραμεῖν τὰ πάθη πρὸσ τὴν γένεσιν, ἄλλων δ’ ἄλλοισ ἀεὶ κατόπιν ἐπιγιγνομένων, ἕκαστον ἐν χρόνῳ τινὶ λαβεῖν τὴν πρώτην γένεσιν.

"τὰ μὲν ἀπ’ ἐνδείασ ὅσα τε καῦμα προσπῖπτον ἢ ψῦχοσ ἐμποιεῖ, ταῦτα πρῶτον τοῖσ σώμασι παραγενέσθαι·

"πλησμονὰσ δὲ καὶ θρύψεισ καὶ ἡδυπαθείασ ὕστερον ἐπελθεῖν μετ’ ἀργίασ καὶ σχολῆσ δι’ ἀφθονίαν τῶν ἀναγκαίων πολὺ περίττωμα ποιούσασ καὶ πονηρόν, ἐν ᾧ ποικίλα νοσημάτων εἴδη παντοδαπάσ τε τούτων ἐπιπλοκὰσ πρὸσ ἀλλήλασ καὶ μίξεισ ἀεί τι νεωτερίζειν. "τὸ μὲν γὰρ κατὰ φύσιν τέτακται καὶ διώρισται, τάξισ γὰρ ἢ τάξεωσ ἔργον ἡ φύσισ· "ἡ δ’ ἀταξία καθάπερ ἡ Πινδαρικὴ ψάμμοσ ἀριθμὸν περιπέφευγε, καὶ τὸ παρὰ τὴν φύσιν εὐθὺσ ἀόριστον καὶ ἄπειρόν ἐστιν. "ἀληθεύειν μὲν γὰρ ἁπλῶσ ψεύδεσθαι δ’ ἀπειραχῶσ παρέχει τὰ πράγματα· "καὶ ῥυθμοὶ καὶ ἁρμονίαι λόγουσ ἔχουσιν· "ἃ δὲ πλημμελοῦσιν ἄνθρωποι περὶ λύραν καὶ ᾠδὴν καὶ ὄρχησιν, οὐκ ἄν τισ περιλάβοι,. καίτοι καὶ Φρύνιχοσ ὁ τῶν τραγῳδιῶν ποιητὴσ περὶ αὑτοῦ φησιν ὅτι σχήματα δ’ ὄρχησισ τόσα μοι πόρεν, ὅσσ’ ἐνὶ πόντῳ κύματα ποιεῖται χείματι νὺξ ὀλοή. καὶ Χρύσιπποσ τὰσ ἐκ δέκα μόνων ἀξιωμάτων συμπλοκὰσ πλήθει φησὶν ἑκατὸν μυριάδασ ὑπερβάλλειν. "ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἤλεγξεν Ἵππαρχοσ, ἀποδείξασ ὅτι τὸ μὲν καταφατικὸν περιέχει συμπεπλεγμένων μυριάδασ δέκα καὶ πρὸσ ταύταισ χίλια τεσσαράκοντα ἐννέα· "τὸ δ’ ἀποφατικὸν αὐτοῦ μυριάδασ τριάκοντα μίαν καὶ πρὸσ ταύταισ ἐνακόσια πεντήκοντα δύο. Ξενοκράτησ δὲ τὸν τῶν συλλαβῶν ἀριθμόν, ὃν τὰ στοιχεῖα μιγνύμενα πρὸσ ἄλληλα παρέχει, μυριάδων ἀπέφηνεν εἰκοσάκισ καὶ μυριάκισ μυρίων. "τί δὴ θαυμαστόν ἐστιν εἰ, τοσαύτασ μὲν ἐν ἑαυτῷ τοῦ σώματοσ δυνάμεισ ἔχοντοσ, τοσαύτασ δὲ διὰ σίτων καὶ ποτῶν ἐπεισαγομένου ποιότητασ ἑκάστοτε, χρωμένου δὲ κινήσεσι καὶ μεταβολαῖσ μήτε καιρὸν ἕνα μήτε τάξιν ἀεὶ μίαν ἐχούσαισ, αἱ πρὸσ ἀλλήλασ συμπλοκαὶ τούτων ἁπάντων ἔστιν ὅτε καινὰ καὶ ἀσυνήθη νοσήματα φέρουσιν, οἱο͂ν ὁ Θουκυδίδησ ἱστορεῖ τὸν Ἀθήνησι λοιμὸν γενέσθαι, τεκμαιρόμενοσ αὐτοῦ τὸ μὴ σύντροφον μάλιστα τῷ τὰ σαρκοφάγα μὴ γεύεσθαι τῶν νεκρῶν; "οἱ δὲ περὶ τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν νοσήσαντεσ, ὡσ Ἀγαθαρχίδασ ἱστόρηκεν, ἄλλοισ τε συμπτώμασιν ἐχρήσαντο καινοῖσ καὶ ἀνιστορήτοισ, καὶ δρακόντια μικρὰ τὰσ κνήμασ διεσθίοντα καὶ τοὺσ βραχίονασ ἐξέκυψεν, ἁψαμένων δ’ αὖθισ ἀνεδύετο καὶ φλεγμονὰσ ἀκαρτερήτουσ ἐνειλούμενα τοῖσ μυώδεσι παρεῖχεν καὶ τοῦτο τὸ πάθοσ οὔτε πρότερον οἶδεν οὐδεὶσ οὔτε ὕστερον ἄλλοισ ἀλλ’ ἐκείνοισ γε μόνοισ γενόμενον, ὡσ ἕτερα πολλά. καὶ γὰρ ἐν δυσουρίᾳ τισ γενόμενοσ πολὺν χρόνον ἐξέδωκε κριθίνην καλάμην γόνατ’ ἔχουσαν. "καὶ τὸν ἡμέτερον ξένον Ἔφηβον Ἀθήνησιν ἴσμεν ἐκβάλλοντα μετὰ πολλοῦ σπέρματοσ θηρίδιον δασὺ καὶ πολλοῖσ ποσὶ ταχὺ βαδίζον. "τὴν δὲ Τίμωνοσ ἐν Κιλικίᾳ τήθην Ἀριστοτέλησ ἱστόρηκε φωλεύειν τοῦ ἔτουσ ἑκάστου δύο μῆνασ, μηδενὶ πλὴν μόνῳ τῷ ἀναπνεῖν, ὅτι ζῇ, διάδηλον οὖσαν. "καὶ μὴν ἔν γε τοῖσ Μενωνείοισ σημεῖον ἡπατικοῦ πάθουσ ἀναγέγραπται τὸ τοὺσ κατοικιδίουσ μῦσ ἐπιμελῶσ· "παραφυλάττειν καὶ διώκειν· "ὃ νῦν οὐδαμοῦ γιγνόμενον ὁρᾶται. "διὸ μὴ θαυμάζωμεν, ἂν γένηταί τι τῶν οὐ πρότερον ὄντων, μηδ’ εἴ τι τῶν πρότερον ὄντων ὕστερον ἐκλέλοιπεν· "αἰτία γὰρ ἡ τῶν σωμάτων φύσισ, ἄλλην ἄλλοτε λαμβάνουσα κρᾶσιν. "τὸ μὲν οὖν ἀέρα καινὸν ἐπεισάγειν ἢ ξένον ὕδωρ, εἰ μὴ βούλεται Διογενιανόσ, ἐάσωμεν καίτοι τούσ γε Δημοκριτείουσ ἴσμεν καὶ λέγοντασ καὶ γράφοντασ, ὅτι καὶ κόσμων ἐκτὸσ φθαρέντων καὶ σωμάτων ἀλλοφύλων ἐκ τῆσ ἀπορροῆσ ἐπιρρεόντων, ἐνταῦθα πολλάκισ ἀρχαὶ παρεμπίπτουσι λοιμῶν καὶ παθῶν οὐ συνήθων. "ἐάσωμεν δὲ καὶ τὰσ φθορὰσ τὰσ κατὰ μέροσ παρ’ ἡμῖν ὑπό τε σεισμῶν καὶ αὐχμῶν καὶ ὄμβρων, αἷσ καὶ τὰ πνεύματα καὶ τὰ νάματα γηγενῆ φύσιν ἔχοντα συννοσεῖν ἀνάγκη καὶ συμμεταβάλλειν. "ἀλλὰ περὶ τὰ· "σιτία καὶ τὰ ὄψα καὶ τὰσ ἄλλασ διαίτασ τοῦ σώματοσ ἐξαλλαγήν, ὅση γέγονεν, οὐ παραλειπτέον· "πολλὰ γὰρ τῶν ἀγεύστων καὶ ἀβρώτων πρότερον ἥδιστα νῦν γέγονεν, ὥσπερ οἰνόμελι καὶ μήτρα· "λέγουσι δὲ μηδ’ ἐγκέφαλον ἐσθίειν τοὺσ παλαιούσ· "διὸ καὶ Ὅμηρον εἰπεῖν τίω δέ μιν ἐν καρὸσ αἴσῃ, τὸν ἐγκέφαλον οὕτω, διὰ τὸ ῥίπτειν καὶ ἀποβάλλειν μυσαττομένουσ, προσειπόντα· "σικύου δὲ πέπονοσ καὶ μήλου Μηδικοῦ καὶ πεπέρεωσ πολλοὺσ ἴσμεν ἔτι τῶν πρεσβυτέρων γεύσασθαι μὴ δυναμένουσ. "ὑπό τε δὴ τούτων εἰκόσ ἐστι ξενοπαθεῖν τὰ σώματα καὶ παραλλάττειν ταῖσ κράσεσιν ἡσυχῆ ποιότητα καὶ περίττωμα ποιούντων ἴδιον, τήν τε τάξιν αὖ τῶν ἐδεστῶν καὶ μετακόσμησιν οὐ μικρὰν ἔχειν διαφοράν. αἱ γὰρ καλούμεναι ψυχραὶ τράπεζαι πρότερον, ὀστρέων, ἐχίνων, ὠμῶν λαχάνων, ὥσπερ ἐλαφρῶν ὁ Πλάτων, ἀπ’ οὐρᾶσ ἐπὶ στόμα μεταχθεῖσαι τὴν πρώτην ἀντὶ τῆσ ἐσχάτησ τάξιν ἔχουσι. "μέγα δὲ καὶ τὸ τῶν καλουμένων προπωμάτων· "οὐδὲ γὰρ ὕδωρ οἱ παλαιοὶ πρὶν ἐντραγεῖν ἔπινον· "οἱ δὲ νῦν ἄσιτοι προμεθυσθέντεσ ἅπτονται τῆσ τροφῆσ διαβρόχῳ τῷ σώματι καὶ ζέοντι, λεπτὰ καὶ τομὰ καὶ ὀξέα προσφέροντεσ ὑπέκκαυμα τῆσ ὀρέξεωσ, εἶθ’ οὕτωσ ἐμφορούμενοι τῶν ἄλλων. "οὐδενὸσ δὲ πρὸσ μεταβολὴν καὶ τὸ ποιῆσαι νοσημάτων καινῶν γένεσιν ἀσθενέστερόν ἐστιν ἡ περὶ τὰ λουτρὰ τῆσ σαρκὸσ πολυπάθεια καθάπερ σιδήρου πυρὶ μαλασσομένησ καὶ ῥεούσησ, εἶτα βαφὴν ὑπὸ ψυχροῦ καὶ στόμωσιν ἀναδεχομένησ· "ἔνθα μὲν εἰσ Ἀχέροντα Πυριφλεγέθων τε ῥέουσι· "τοῦτο γὰρ ἄν τισ εἰπεῖν μοι δοκεῖ τῶν ὀλίγον ἡμῶν ἔμπροσθεν γεγονότων, βαλανείου θύρασ ἀνοιχθείσησ. "ἐκεῖνοι γὰρ οὕτωσ ἀνειμένοισ ἐχρῶντο καὶ μαλακοῖσ, ὥστ’ Ἀλέξανδροσ μὲν ὁ βασιλεὺσ ἐν τῷ λουτρῶνι πυρέττων ἐκάθευδεν αἱ δὲ Γαλατῶν γυναῖκεσ εἰσ τὰ βαλανεῖα πόλτου χύτρασ εἰσφέρουσαι μετὰ τῶν παίδων ἤσθιον ὁμοῦ λουόμεναι. "νῦν δὲ λυττῶσιν ἐοίκε τὰ βαλανεῖα καὶ ὑλακτοῦσι καὶ σπαράττουσιν· "ὁ δ’ ἑλκόμενοσ ἀὴρ ἐν αὐτοῖσ, ὑγροῦ μῖγμα καὶ πυρὸσ γεγονώσ, οὐδὲν ἐᾷ τοῦ σώματοσ ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλὰ πᾶσαν ἄτομον κλονεῖ καὶ ταράσσει καὶ μεθίστησιν ἐξ ἕδρασ, ἄχρι οὗ κατασβέσωμεν αὑτοὺσ πεπυρωμένουσ καὶ ζέοντασ. "ὦ Διογενιανέ, δεῖται ὁ λόγοσ αἰτιῶν ἐπεισοδίων ἔξωθεν οὐδὲ μετακοσμίων, ἀλλ’ αὐτόθεν ἡ περὶ τὴν δίαιταν μεταβολὴ τὰ μὲν συγγεννᾶν τὰ δ’ ἀφανίζειν τῶν νοσημάτων οὐκ ἀδύνατὸσ ἐστιν.

상위

Quaestiones Convivales

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION