Xenophon, Minor Works, Ιἕρων ἢ Τυραννικός, chapter 1

(크세노폰, Minor Works, Ιἕρων ἢ Τυραννικός, chapter 1)

Σιμωνίδησ ὁ ποιητὴσ ἀφίκετό ποτε πρὸσ Ιἕρωνα τὸν τύραννον. σχολῆσ δὲ γενομένησ ἀμφοῖν εἶπεν ὁ Σιμωνίδησ· Ἆρ’ ἄν μοι ἐθελήσαισ, ὦ Ιἕρων, διηγήσασθαι ἃ εἰκὸσ εἰδέναι σε βέλτιον ἐμοῦ; Καὶ ποῖα ταῦτ’ ἐστίν, ἔφη ὁ Ιἕρων, ὁποῖα δὴ ἐγὼ βέλτιον ἂν εἰδείην σοῦ οὕτωσ ὄντοσ σοφοῦ ἀνδρόσ; Οἶδά σε, ἔφη, ἐγὼ καὶ ἰδιώτην γεγενημένον καὶ νῦν τύραννον ὄντα·

εἰκὸσ οὖν ἀμφοτέρων πεπειραμένον καὶ εἰδέναι σε μᾶλλον ἐμοῦ πῇ διαφέρει ὁ τυραννικόσ τε καὶ ὁ ἰδιωτικὸσ βίοσ εἰσ εὐφροσύνασ τε καὶ λύπασ ἀνθρώποισ. Τί οὖν, ἔφη ὁ Ιἕρων, οὐχὶ καὶ σύ, ἐπεὶ νῦν γε ἔτι ἰδιώτησ εἶ, ὑπέμνησάσ με τὰ ἐν τῷ ἰδιωτικῷ βίῳ;

οὕτωσ γὰρ ἄν σοι οἶμαι μάλιστα ἐγὼ δύνασθαι δηλοῦν τὰ διαφέροντα ἐν ἑκατέρῳ. οὕτω δὴ ὁ Σιμωνίδησ εἶπεν·

Τοὺσ μὲν δὴ ἰδιώτασ ἔγωγε, ὦ Ιἕρων, δοκῶ μοι καταμεμαθηκέναι διὰ μὲν τῶν ὀφθαλμῶν ὁράμασιν ἡδομένουσ τε καὶ ἀχθομένουσ, διὰ δὲ τῶν ὤτων ἀκούσμασι, διὰ δὲ τῶν ῥινῶν ὀσμαῖσ, διὰ δὲ τοῦ στόματοσ σίτοισ τε καὶ ποτοῖσ, τὰ δ’ ἀφροδίσια δι’ ὧν δὴ πάντεσ ἐπιστάμεθα· τὰ δὲ ψύχη καὶ θάλπη καὶ σκληρὰ καὶ μαλακὰ καὶ κοῦφα καὶ βαρέα ὅλῳ τῷ σώματί μοι δοκοῦμεν, ἔφη, κρίνοντεσ ἥδεσθαί τε καὶ λυπεῖσθαι ἐπ’ αὐτοῖσ·

ἀγαθοῖσ δὲ καὶ κακοῖσ ἔστι μὲν ὅτε δι’ αὐτῆσ τῆσ ψυχῆσ μοι δοκοῦμεν ἥδεσθαι, ὁτὲ δ’ αὖ λυπεῖσθαι, ἔστι δ’ ὅτε κοινῇ καὶ διά τε τῆσ ψυχῆσ καὶ διὰ τοῦ σώματοσ. τῷ δ’ ὕπνῳ ὅτι μὲν ἡδόμεθα δοκῶ μοι αἰσθάνεσθαι, ὅπωσ δὲ καὶ ᾧτινι καὶ ὁπότε, ταῦτα μᾶλλόν πωσ, ἔφη, δοκῶ μοι ἀγνοεῖν.

καὶ οὐδὲν ἴσωσ τοῦτο θαυμαστόν, εἰ τὰ ἐν τῷ ἐγρηγορέναι σαφεστέρασ ἡμῖν τὰσ αἰσθήσεισ παρέχεται ἢ τὰ ἐν τῷ ὕπνῳ. πρὸσ ταῦτα δὴ ὁ Ιἕρων ἀπεκρίνατο·

Ἐγὼ μὲν τοίνυν, ἔφη, ὦ Σιμωνίδη, ἔξω τούτων ὧν εἴρηκασ σύγε οὐδ’ ὅπωσ ἂν αἴσθοιτό τινοσ ἄλλου ὁ τύραννοσ ἔχοιμ’ ἂν εἰπεῖν, ὥστε μέχρι γε τούτου οὐκ οἶδ’ εἴ τινι διαφέρει ὁ τυραννικὸσ βίοσ τοῦ ἰδιωτικοῦ βίου. καὶ ὁ Σιμωνίδησ εἶπεν·

Ἀλλ’ ἐν τοῖσδε, ἔφη, διαφέρει· πολλαπλάσια μὲν δι’ ἑκάστου τούτων εὐφραίνεται, πολὺ δὲ μείω τὰ λυπηρὰ ἔχει. καὶ ὁ Ιἕρων εἶπεν· Οὐχ οὕτωσ ἔχει, ὦ Σιμωνίδη, ταῦτα, ἀλλ’ εὖ ἴσθ’ ὅτι μείω πολὺ εὐφραίνονται οἱ τύραννοι τῶν μετρίωσ διαγόντων ἰδιωτῶν, πολὺ δὲ πλείω καὶ μείζω λυποῦνται. Ἄπιστα λέγεισ, ἔφη ὁ Σιμωνίδησ.

εἰ γὰρ οὕτωσ ταῦτ’ εἶχε, πῶσ ἂν πολλοὶ μὲν ἐπεθύμουν τυραννεῖν, καὶ ταῦτα τῶν δοκούντων ἱκανωτάτων ἀνδρῶν εἶναι; πῶσ δὲ πάντεσ ἐζήλουν ἂν τοὺσ τυράννουσ; Ὅτι ναὶ μὰ τὸν Δί’, ἔφη ὁ Ιἕρων, ἄπειροι ὄντεσ ἀμφοτέρων τῶν ἔργων σκοποῦνται περὶ αὐτοῦ.

ἐγὼ δὲ πειράσομαί σε διδάσκειν ὅτι ἀληθῆ λέγω, ἀρξάμενοσ ἀπὸ τῆσ ὄψεωσ· ἐντεῦθεν γὰρ καὶ σὲ δοκῶ μεμνῆσθαι ἀρξάμενον λέγειν. πρῶτον μὲν γὰρ ἐν τοῖσ διὰ τῆσ ὄψεωσ θεάμασι λογιζόμενοσ εὑρίσκω μειονεκτοῦντασ τοὺσ τυράννουσ.

ἄλλα μέν γε ἐν ἄλλῃ χώρᾳ ἐστὶν ἀξιοθέατα· ἐπὶ δὲ τούτων ἕκαστα οἱ μὲν ἰδιῶται ἔρχονται καὶ εἰσ πόλεισ ἃσ ἂν βούλωνται θεαμάτων ἕνεκα, καὶ εἰσ τὰσ κοινὰσ πανηγύρεισ, ἔνθα γ’ ἃ ἀξιοθεατότατα δοκεῖ εἶναι ἀνθρώποισ συναγείρεται. οἱ δὲ τύραννοι οὐ μάλα ἀμφὶ θεωρίασ ἔχουσιν.

οὔτε γὰρ ἰέναι αὐτοῖσ ἀσφαλὲσ ὅπου μὴ κρείττονεσ τῶν παρόντων μέλλουσιν ἔσεσθαι, οὔτε τὰ οἴκοι κέκτηνται ἐχυρά, ὥστε ἄλλοισ παρακαταθεμένουσ ἀποδημεῖν. φοβερὸν γὰρ μὴ ἅμα τε στερηθῶσι τῆσ ἀρχῆσ καὶ ἀδύνατοι γένωνται τιμωρήσασθαι τοὺσ ἀδικήσαντασ. εἴποισ οὖν ἂν ἴσωσ σύ, ἀλλ’ ἄρα ἔρχεται αὐτοῖσ τὰ τοιαῦτα καὶ οἴκοι μένουσι.

ναὶ μὰ Δία, ὦ Σιμωνίδη, ὀλίγα γε τῶν πολλῶν καὶ ταῦτα τοιαῦτα ὄντα οὕτω τίμια πωλεῖται τοῖσ τυράννοισ ὥστε οἱ ἐπιδεικνύμενοι καὶ ὁτιοῦν ἀξιοῦσι πολλαπλάσια λαβόντεσ ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ ἀπιέναι παρὰ τοῦ τυράννου ἢ ὅσα ἐν παντὶ τῷ βίῳ παρὰ πάντων τῶν ἄλλων ἀνθρώπων κτῶνται. καὶ ὁ Σιμωνίδησ εἶπεν·

Ἀλλ’ εἰ <ἐν> τοῖσ θεάμασι μειονεκτεῖτε, διά γέ τοι τῆσ ἀκοῆσ πλεονεκτεῖτε. ἐπεὶ τοῦ μὲν ἡδίστου ἀκροάματοσ, ἐπαίνου, οὔποτε σπανίζετε· πάντεσ γὰρ οἱ παρόντεσ ὑμῖν πάντα καὶ ὅσα ἂν λέγητε καὶ ὅσα ἂν ποιῆτε ἐπαινοῦσι. τοῦ δ’ αὖ χαλεπωτάτου ἀκροάματοσ, λοιδορίασ, ἀνήκοοί ἐστε· οὐδεὶσ γὰρ ἐθέλει τυράννου κατ’ ὀφθαλμοὺσ κατηγορεῖν. καὶ ὁ Ιἕρων εἶπε·

Καὶ τί οἰεί, ἔφη, τοὺσ μὴ λέγοντασ κακῶσ εὐφραίνειν, ὅταν εἰδῇ τισ σαφῶσ ὅτι οἱ σιωπῶντεσ οὗτοι πάντεσ κακὰ νοοῦσι τῷ τυράννῳ; ἢ τοὺσ ἐπαινοῦντασ τί δοκεῖσ εὐφραίνειν, ὅταν ὕποπτοι ὦσιν ἕνεκα τοῦ κολακεύειν τοὺσ ἐπαίνουσ ποιεῖσθαι; καὶ ὁ Σιμωνίδησ εἶπεν·

Τοῦτο μὲν δὴ ναὶ μὰ τὸν Δία ἔγωγέ σοι, Ιἕρων, πάνυ συγχωρῶ, τοὺσ ἐπαίνουσ παρὰ τῶν ἐλευθερωτάτων ἡδίστουσ εἶναι, ἀλλ’, ὁρᾷσ; ἐκεῖνό γε οὐκ ἂν ἔτι πείσαισ ἀνθρώπων οὐδένα ὡσ οὐ δι’ ὧν τρεφόμεθα οἱ ἄνθρωποι, πολὺ πλείω ὑμεῖσ ἐν αὐτοῖσ εὐφραίνεσθε. Καὶ οἶδά γ’, ἔφη, ὦ Σιμωνίδη, ὅτι τούτῳ κρίνουσιν οἱ πλεῖστοι ἥδιον ἡμᾶσ καὶ πίνειν καὶ ἐσθίειν τῶν ἰδιωτῶν, ὅτι δοκοῦσι καὶ αὐτοὶ ἥδιον ἂν δειπνῆσαι τὸ ἡμῖν παρατιθέμενον δεῖπνον ἢ τὸ ἑαυτοῖσ·

τὸ γὰρ τὰ εἰωθότα ὑπερβάλλον, τοῦτο παρέχει τὰσ ἡδονάσ. διὸ καὶ πάντεσ ἄνθρωποι ἡδέωσ προσδέχονται τὰσ ἑορτὰσ πλὴν οἱ τύραννοι·

ἔκπλεῳ γὰρ αὐτοῖσ ἀεὶ παρεσκευασμέναι οὐδεμίαν ἐν ταῖσ ἑορταῖσ ἔχουσιν αἱ τράπεζαι αὐτῶν ἐπίδοσιν· ὥστε ταύτῃ πρῶτον τῇ εὐφροσύνῃ τῆσ ἐλπίδοσ μειονεκτοῦσι τῶν ἰδιωτῶν. ἔπειτα δ’, ἔφη, ἐκεῖνο εὖ οἶδ’ ὅτι καὶ σὺ ἔμπειροσ εἶ ὅτι ὅσῳ ἂν πλείω τισ παραθῆται τὰ περιττὰ τῶν ἱκανῶν, τοσούτῳ καὶ θᾶττον κόροσ ἐμπίπτει τῆσ ἐδωδῆσ·

ὥστε καὶ τῷ χρόνῳ τῆσ ἡδονῆσ μειονεκτεῖ ὁ παρατιθέμενοσ πολλὰ τῶν μετρίωσ διαιτωμένων. Ἀλλὰ ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Σιμωνίδησ, ὅσον ἂν χρόνον ἡ ψυχὴ προσίηται, τοῦτον πολὺ μᾶλλον ἥδονται οἱ ταῖσ πολυτελεστέραισ παρασκευαῖσ τρεφόμενοι τῶν τὰ εὐτελέστερα παρατιθεμένων.

Οὐκοῦν, ἔφη ὁ Ιἕρων, ὦ Σιμωνίδη, τὸν ἑκάστῳ ἡδόμενον μάλιστα, τοῦτον οἰεί καὶ ἐρωτικώτατα ἔχειν τοῦ ἔργου τούτου;

Πάνυ μὲν οὖν, ἔφη. Ἦ οὖν ὁρᾷσ τι τοὺσ τυράννουσ ἥδιον ἐπὶ τὴν ἑαυτῶν παρασκευὴν ἰόντασ ἢ τοὺσ ἰδιώτασ ἐπὶ τὴν ἑαυτῶν; Οὐ μὰ τὸν Δί’, ἔφη, οὐ μὲν οὖν, ἀλλὰ καὶ ἀγλευκέστερον, ὡσ πολλοῖσ ἂν δόξειεν. Τί γάρ, ἔφη ὁ Ιἕρων, τὰ πολλὰ ταῦτα μηχανήματα κατανενόηκασ ἃ παρατίθεται τοῖσ τυράννοισ, ὀξέα καὶ δριμέα καὶ στρυφνὰ καὶ τὰ τούτων ἀδελφά;

Πάνυ μὲν οὖν, ἔφη ὁ Σιμωνίδησ, καὶ πάνυ γέ μοι δοκοῦντα παρὰ φύσιν εἶναι ταῦτα ἀνθρώποισ. Ἄλλο τι οὖν οἰεί, ἔφη ὁ Ιἕρων, ταῦτα τὰ ἐδέσματα εἶναι ἢ μαλακῆσ καὶ ἀσθενούσησ ψυχῆσ ἐπιθυμήματα;

ἐπεὶ εὖ οἶδ’ ἔγωγε ὅτι οἱ ἡδέωσ ἐσθίοντεσ καὶ σύ που οἶσθα ὅτι οὐδὲν προσδέονται τούτων τῶν σοφισμάτων. Ἀλλὰ μέντοι, ἔφη ὁ Σιμωνίδησ, τῶν γε πολυτελῶν ὀσμῶν τούτων, αἷσ χρίεσθε, τοὺσ πλησιάζοντασ οἶμαι μᾶλλον ἀπολαύειν ἢ αὐτοὺσ ὑμᾶσ, ὥσπερ γε καὶ τῶν ἀχαρίτων ὀσμῶν οὐκ αὐτὸσ ὁ βεβρωκὼσ αἰσθάνεται, ἀλλὰ μᾶλλον οἱ πλησιάζοντεσ.

Οὕτω μέντοι, ἔφη ὁ Ιἕρων, καὶ τῶν σίτων ὁ μὲν ἔχων παντοδαπὰ ἀεὶ οὐδὲν μετὰ πόθου αὐτῶν λαμβάνει·

ὁ δὲ σπανίσασ τινόσ, οὗτόσ ἐστιν ὁ μετὰ χαρᾶσ πιμπλάμενοσ, ὅταν αὐτῷ προφανῇ τι. Κινδυνεύουσιν, ἔφη ὁ Σιμωνίδησ, αἱ τῶν ἀφροδισίων μόνον ὑμῖν ἀπολαύσεισ τοῦ τυραννεῖν τὰσ ἐπιθυμίασ παρέχειν·

ἐν γὰρ τούτῳ ἔξεστιν ὑμῖν ὅ τι ἂν κάλλιστον ἴδητε τούτῳ συνεῖναι. Νῦν δή, ἔφη ὁ Ιἕρων, εἴρηκασ ἐν ᾧ γε, σάφ’ ἴσθι, μειονεκτοῦμεν τῶν ἰδιωτῶν.

πρῶτον μὲν γὰρ γάμοσ ὁ μὲν ἐκ μειζόνων δήπου καὶ πλούτῳ καὶ δυνάμει κάλλιστοσ δοκεῖ εἶναι καὶ παρέχειν τινὰ τῷ γήμαντι φιλοτιμίαν μεθ’ ἡδονῆσ· δεύτεροσ δ’ ὁ ἐκ τῶν ὁμοίων· ὁ δ’ ἐκ τῶν φαυλοτέρων πάνυ ἄτιμόσ τε καὶ ἄχρηστοσ νομίζεται. τῷ τοίνυν τυράννῳ, ἂν μὴ ξένην γήμῃ, ἀνάγκη ἐκ μειόνων γαμεῖν, ὥστε τὸ ἀγαπητὸν οὐ πάνυ αὐτῷ παραγίγνεται.

πολὺ δὲ καὶ αἱ θεραπεῖαι αἱ ἀπὸ τῶν μέγιστον φρονουσῶν γυναικῶν εὐφραίνουσι μάλιστα, αἱ δ’ ὑπὸ δούλων παροῦσαι μὲν οὐδέν τι ἀγαπῶνται, ἐὰν δέ τι ἐλλείπωσι, δεινὰσ ὀργὰσ καὶ λύπασ ἐμποιοῦσιν. ἐν δὲ τοῖσ παιδικοῖσ ἀφροδισίοισ ἔτι αὖ πολὺ μᾶλλον ἢ ἐν τοῖσ τεκνοποιοῖσ μειονεκτεῖ τῶν εὐφροσυνῶν ὁ τύραννοσ.

ὅτι <μὲν> γὰρ τὰ μετ’ ἔρωτοσ ἀφροδίσια πολὺ διαφερόντωσ εὐφραίνει πάντεσ δήπου ἐπιστάμεθα· ὁ δὲ ἔρωσ πολὺ αὖ ἐθέλει ἥκιστα τῷ τυράννῳ ἐγγίγνεσθαι.

οὐ γὰρ τῶν ἑτοίμων ἥδεται <ὁ> ἔρωσ ἐφιέμενοσ, ἀλλὰ τῶν ἐλπιζομένων. ὥσπερ οὖν εἴ τισ ἄπειροσ ὢν δίψουσ τοῦ πιεῖν οὐκ ἂν ἀπολαύοι, οὕτω καὶ ὁ ἄπειροσ ὢν ἔρωτοσ ἄπειρόσ ἐστι τῶν ἡδίστων ἀφροδισίων. ὁ μὲν οὖν Ιἕρων οὕτωσ εἶπεν.

ὁ δὲ Σιμωνίδησ ἐπιγελάσασ, Πῶσ λέγεισ, ἔφη, ὦ Ιἕρων; τυράννῳ οὐ φῂσ παιδικῶν ἔρωτασ ἐμφύεσθαι; πῶσ μὴν σύ, ἔφη, ἐρᾷσ Δαϊλόχου τοῦ καλλίστου ἐπικαλουμένου; Ὅτι μὰ τὸν Δί’, ἔφη, ὦ Σιμωνίδη, οὐ τοῦ ἑτοίμου παρ’ αὐτοῦ δοκοῦντοσ εἶναι τυχεῖν τούτου μάλιστα ἐπιθυμῶ, ἀλλὰ τοῦ ἥκιστα τυράννῳ προσήκοντοσ κατεργάσασθαι.

ἐγὼ γὰρ δὴ ἐρῶ μὲν Δαϊλόχου ὧνπερ ἴσωσ ἀναγκάζει ἡ φύσισ ἀνθρώπου δεῖσθαι παρὰ τῶν καλῶν, τούτων δὲ ὧν ἐρῶ τυχεῖν, μετὰ μὲν φιλίασ καὶ παρὰ βουλομένου πάνυ ἰσχυρῶσ ἐπιθυμῶ τυγχάνειν, βίᾳ δὲ λαμβάνειν παρ’ αὐτοῦ ἧττον ἄν μοι δοκῶ ἐπιθυμεῖν ἢ ἐμαυτὸν κακόν τι ποιεῖν·

παρὰ μὲν γὰρ πολεμίων ἀκόντων λαμβάνειν πάντων ἥδιστον ἔγωγε νομίζω εἶναι, παρὰ δὲ παιδικῶν βουλομένων ἥδισται οἶμαι αἱ χάριτέσ εἰσιν.

εὐθὺσ γὰρ παρὰ τοῦ ἀντιφιλοῦντοσ ἡδεῖαι μὲν αἱ ἀντιβλέψεισ, ἡδεῖαι δὲ αἱ ἐρωτήσεισ, ἡδεῖαι δὲ αἱ ἀποκρίσεισ, ἥδισται δὲ καὶ ἐπαφροδιτόταται αἱ μάχαι τε καὶ ἔριδεσ·

τὸ δὲ ἀκόντων παιδικῶν ἀπολαύειν λεηλασίᾳ, ἔφη, ἔμοιγε δοκεῖ ἐοικέναι μᾶλλον ἢ ἀφροδισίοισ.

καίτοι τῷ μὲν λῃστῇ παρέχει τινὰσ ὅμωσ ἡδονὰσ τό τε κέρδοσ καὶ τὸ ἀνιᾶν τὸν ἐχθρόν· τὸ δὲ οὗ ἂν ἐρᾷ τισ τούτῳ ἥδεσθαι ἀνιωμένῳ καὶ φιλοῦντα μισεῖσθαι καὶ ἅπτεσθαι ἀχθομένου, πῶσ οὐχὶ τοῦτο ἤδη δυσχερὲσ τὸ πάθημα καὶ οἰκτρόν; καὶ γὰρ δὴ τῷ μὲν ἰδιώτῃ εὐθὺσ τεκμήριόν ἐστιν, ὅταν ὁ ἐρώμενόσ τι ὑπουργῇ, ὅτι ὡσ φιλῶν χαρίζεται, διὰ τὸ εἰδέναι ὅτι οὐδεμιᾶσ ἀνάγκησ οὔσησ ὑπηρετεῖ, τῷ δὲ τυράννῳ οὔποτ’ ἔστι πιστεῦσαι ὡσ φιλεῖται.

ἐπιστάμεθα γὰρ δὴ τοὺσ διὰ φόβον ὑπηρετοῦντασ ὡσ ᾗ μάλιστ’ ἂν δύνωνται ἐξεικάζουσιν αὑτοὺσ ταῖσ τῶν φιλούντων ὑπουργίαισ.

καὶ τοίνυν αἱ ἐπιβουλαὶ ἐξ οὐδένων πλέονεσ τοῖσ τυράννοισ εἰσὶν ἢ ἀπὸ τῶν μάλιστα φιλεῖν αὐτοὺσ προσποιησαμένων.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION