Epictetus, Works, gnomologium epicteteum e( stobaei libris 3-4)

(에픽테토스, Works, gnomologium epicteteum e( stobaei libris 3-4))

Ὁ τύχῃ βίοσ συμπεπλεγμένοσ ἐοίκε χειμάρρῳ ποταμῷ· καὶ γὰρ ταραχώδησ καὶ ἰλύοσ ἀνάμεστοσ καὶ δυσέμβατοσ καὶ τυραννικὸσ καὶ πολύηχοσ καὶ ὀλιγοχρόνιοσ. Ψυχὴ ὁμιλοῦσα ἀρετῇ ἐοίκεν ἀεννάῳ πηγῇ·

καὶ γὰρ καθαρὸν καὶ ἀτάραχον καὶ πότιμον καὶ νόστιμον καὶ κοινωνικὸν καὶ πλούσιον καὶ ἀβλαβὲσ καὶ ἀνώλεθρον. Εἰ βούλει ἀγαθὸσ εἶναι, πρῶτον πίστευσον, ὅτι κακὸσ εἶ.

Βέλτιον ὀλιγάκισ πλημμελεῖν ὁμολογοῦντα σωφρονεῖν πλεονάκισ ἢ ὀλιγάκισ ἁμαρτάνειν λέγοντα πλημμελεῖν πολλάκισ.

Κόλαζε τὰ πάθη, ἵνα μὴ ὑπ’ αὐτῶν τιμωρῇ.

Μὴ οὕτωσ τὸ ἐκ τῆσ δόξησ αἰσχύνου, ὡσ τὸ ἐκ τῆσ ἀληθείασ ἀπόφευγε.

Εἰ θέλεισ καλῶσ ἀκούειν, μάθε καλῶσ λέγειν·

μαθὼν δὲ καλῶσ λέγειν πειρῶ καλῶσ πράττειν καὶ οὕτω καρπώσῃ τὸ καλῶσ ἀκούειν. Ἐξέταζε σαυτόν, πότερα πλουτεῖν θέλεισ ἢ εὐδαιμονεῖν.

καὶ εἰ μὲν πλουτεῖν, ἴσθι, ὅτι οὔτε ἀγαθὸν οὔτε ἐπὶ σοὶ πάντῃ· εἰ δὲ εὐδαιμονεῖν, ὅτι καὶ ἀγαθὸν καὶ ἐπὶ σοί· ἐπεὶ τὸ μὲν τύχησ ἐπίκαιρον δάνειον, τὸ δὲ τῆσ εὐδαιμονίασ προαιρέσεωσ. Καθάπερ ἔχιν ἢ ἀσπίδα ἢ σκορπίον ἐν ἐλεφαντίνῃ ἢ χρυσῇ θεώμενοσ κίστῃ οὐ διὰ τὸ πολυτελὲσ τῆσ ὕλησ ἀγαπᾷσ καὶ εὐδαιμονίζεισ, ἀλλ’ ὅτι λυμαντικὴ ἡ φύσισ, ἐκτρέπῃ καὶ μυσάττῃ, οὕτω καὶ ἐπειδὰν ἐν πλούτῳ καὶ ὄγκῳ τύχησ θεάσῃ κακίαν ἐνοῦσαν, μὴ καταπλαγῇσ τὸ περιλαμπὲσ τῆσ ὕλησ, ἀλλὰ καταφρόνει τῆσ ἐν τῷ τρόπῳ κιβδηλίασ.

Ὁ πλοῦτοσ οὐ τῶν ἀγαθῶν, ἡ πολυτέλεια τῶν κακῶν, ἡ σωφροσύνη τῶν ἀγαθῶν.

καλεῖ δὲ ἡ μὲν σωφροσύνη ἐπὶ τὴν εὐτέλειαν καὶ τὴν κτῆσιν τῶν ἀγαθῶν, ὁ δὲ πλοῦτοσ ἐπὶ τὴν πολυτέλειαν καὶ ἀφέλκει τῆσ σωφροσύνησ. δυσχερὲσ ἄρα πλουτοῦντα σωφρονεῖν ἢ σωφρονοῦντα πλουτεῖν. Ὥσπερ, εἰ ἐν νηὶ ἐσπάρησ ἢ ἐτέχθησ, οὐκ ἂν ἔσπευδεσ αὐτῆσ κυβερνήτησ ὑπάρχειν, οὔτε γὰρ ἐκεῖ σοι φύσει ἡ ναῦσ συνέσται οὔτε ἐνταῦθα ὁ πλοῦτοσ, ἀλλὰ πάντῃ ὁ λόγοσ.

ὅπερ οὖν σοι φυσικὸν καὶ συγγενέσ, ὁ λόγοσ, τοῦτο καὶ οἰκεῖον ἡγησάμενοσ τούτου ἐπιμελοῦ. Ἐν Πέρσαισ μὲν γεννηθεὶσ οὐκ ἂν ἔσπευδεσ οἰκεῖν τὴν Ἑλλάδα, ἀλλ’ αὐτόθι διάγων εὐτυχεῖν·

ἐν πενίᾳ δὲ γεννηθείσ, τί σπεύδεισ πλουτεῖν, ἀλλ’ οὐκ αὐτόθι μένων εὐτυχεῖν; Ὥσπερ ἐπὶ σμικροῦ σκίμποδοσ θλιβόμενον ὑγιαίνειν ἄμεινον ἢ ἐπὶ πλατείασ κλίνησ κυλινδούμενον νοσεῖν, οὕτω καὶ ἐν μικρᾷ περιουσίᾳ βέλτιον συστελλόμενον εὐθυμεῖν ἢ ἐν μεγάλῃ τυγχάνοντα δυσθυμεῖν.

Οὐ πενία λύπην ἐργάζεται, ἀλλὰ ἐπιθυμία·

οὐδὲ πλοῦτοσ φόβου ἀπαλλάττει, ἀλλὰ λογισμόσ. κτησάμενοσ τοιγαροῦν τὸν λογισμὸν οὔτε πλούτου ἐπιθυμήσεισ οὔτε πενίαν μέμψῃ. Οὔτε ἵπποσ ἐπὶ φάτνῃ καὶ φαλάροισ καὶ τάπησιν οὔτε ὄρνισ ἐπὶ βρώμῃ καὶ καλιᾷ ὑψοῦται καὶ γαυριᾷ, ἀλλ’ ἄμφω ἐπὶ ὠκύτητι, ὁ μὲν ποδῶν, ὁ δὲ πτερῶν.

καὶ σὺ τοιγαροῦν μὴ ἐπὶ τροφῇ καὶ σκέπῃ καὶ ἁπλῶσ τῇ ἔξωθεν περιουσίᾳ μέγα ὀγκύλλου, ἀλλ’ ἐπὶ χρηστότητι καὶ εὐποιίᾳ. Τὸ καλῶσ ζῆν τοῦ πολυτελῶσ διαφέρει·

τὸ μὲν γὰρ ἐκ σωφροσύνησ καὶ αὐταρκείασ καὶ εὐταξίασ καὶ κοσμιότητοσ καὶ εὐτελείασ παραγίνεται, τὸ δὲ ἐξ ἀκολασίασ καὶ τρυφῆσ καὶ ἀταξίασ καὶ ἀκοσμίασ· τέλοσ δὲ τοῦ μὲν ἔπαινοσ ἀληθήσ, τοῦ δὲ ψόγοσ. εἰ τοίνυν βούλει καλῶσ ζῆν, μὴ ζήτει μετὰ πολυτελείασ ἐπαινεῖσθαι. Μέτρον ἔστω σοι παντὸσ σίτου καὶ ποτοῦ ἡ πρώτη τῆσ ὀρέξεωσ ἔμπλησισ, ὄψον δὲ καὶ ἡδονὴ αὐτὴ ἡ ὄρεξισ·

καὶ οὔτε πλείονα τῶν δεόντων προσοίσῃ οὔτε ὀψοποιῶν δεηθήσῃ ποτῷ τε τῷ παραπεσόντι ἀρκεσθήσῃ. Τὰσ σιτήσεισ ποιοῦ μὴ πολυτελεῖσ καὶ σκυθρωπάσ, ἀλλὰ λαμπρὰσ καὶ εὐτελεῖσ, ἵνα μήτε διὰ τὰ σωματικὰ αἱ ψυχαὶ ταράττωνται μήτε φενακιζόμεναι πρὸσ τῶν ἡδονῶν τῶν σωματικῶν ὀλιγωρῶσιν, ἔπειτα βλάπτωνται τρυφῶντα μὲν παραυτίκα, νοσοῦντα δὲ εἰσαῦθισ τὰ σώματα.

Φρόντιζε, ὅπωσ σε μὴ τὰ ἐν τῇ γαστρὶ σιτία ἐπαίρῃ, ἀλλ’ ἡ ἐν τῇ ψυχῇ εὐφρασία·

ἐπεὶ τὰ μὲν ἀποσκυβαλίζεται καὶ συνεκρεῖ ὁ ἔπαινοσ, ἡ δέ, κἂν ἡ ψυχὴ χωρισθῇ, διὰ παντὸσ ἀκήρατοσ μένει. Ἐν ταῖσ ἑστιάσεσι μέμνησο, ὅτι δύο ὑποδέχῃ, σῶμα καὶ ψυχήν, καὶ ὅ τι ἂν τῷ σώματι δῷσ, τοῦτο εὐθὺσ ἐξέχεασ, ὅ τι δ’ ἂν τῇ ψυχῇ, διὰ παντὸσ τηρεῖσ.

Μὴ συγκεράσασ ἅμα ὀργὴν πολυτελείᾳ προσενέγκῃσ.

πολυτέλεια μὲν ἐμπηδήσασα τῷ σώματι μετ’ οὐ πολὺ οἴχεται, ἡ δὲ ὀργὴ ἐνδῦσα τῇ ψυχῇ ἐπὶ τὸ μήκιστον μένει. σκόπει τοιγαροῦν, ὅπωσ μὴ ὑπ’ ὀργῆσ ἐξαχθεὶσ τοὺσ δαιτυμόνασ πολυτελῶσ ὑβρίσῃσ, ἀλλὰ μᾶλλον μεθ’ ἡμερότητοσ εὐτελῶσ εὐφράνῃσ. Αἰσχρὸν τοῖσ τῶν μελιττῶν δωρήμασι γλυκάζοντα τὴν κατάποσιν τὸ τῶν θεῶν δῶρον πικράζειν τὸν λόγον τῇ κακίᾳ.

Μελέτω σοι ἐν τοῖσ σιτίοισ, ὅπωσ σοι οἱ ὑπουργοῦντεσ μὴ πλείουσ τῶν ὑπουργουμένων ὑπάρχωσιν·

ἄτοπον γὰρ ὀλίγαισ στιβάσι πολλὰσ δουλεύειν ψυχάσ. Ἄριστον μέν, εἰ κἀν ταῖσ παρασκευαῖσ χειρουργῶν κἀν ταῖσ τροφαῖσ ἑστιώμενοσ κοινωνεῖσ τοῖσ θεραπεύουσι τῶν παρόντων.

εἰ δὲ τὸ τοιόνδε δυσχερὲσ τῷ καιρῷ ὑπάρχοι, μέμνησο, ὅτι μὴ κάμνων ὑπὸ καμνόντων ὑπουργῇ, ἐσθίων ὑπὸ μὴ ἐσθιόντων, πίνων ὑπὸ μὴ πινόντων, [ἐσθίων] λαλῶν ὑπὸ σιωπώντων, ἀνειμένοσ ὑπὸ συνεσταλμένων· καὶ οὔτε αὐτὸσ φλεγμήνασ ἄτοπον πείσῃ οὐθ’ ἕτερον ἀγριάνασ χαλεπὸν ἐργάσῃ. Ἐρίζειν καὶ φιλονεικεῖν πάντῃ μὲν ἀνοίκειον, μάλιστα δὲ ἐν ταῖσ παρὰ πότον ὁμιλίαισ ἀπρεπέσ.

οὔτε γὰρ ἂν μεθύων νήφοντα διδάξειέ τισ οὔτ’ αὖ μεθύων πρὸσ νήφοντοσ πεισθείη. ἔνθα δ’ ἂν μὴ παρῇ πειθοῦσ τέλοσ, εἰκῇ σε παρέχεισ διατείνεσθαι. Οἱ τέττιγεσ μουσικοί, οἱ δὲ κοχλίαι ἄφωνοι·

χαίρουσι δὲ οἱ μὲν ὑγραινόμενοι, οἱ δὲ ἀλεαινόμενοι· ἔπειτα προκαλεῖται τοὺσ μὲν ἡ δρόσοσ καὶ ἐπὶ ταύτῃ ἐκδύνουσι, τοὺσ δ’ αὖ διεγείρει ἀκμάζων ὁ ἥλιοσ καὶ ἐπ’ αὐτῷ ᾄδουσι. τοιγαροῦν εἰ βούλει μουσικὸσ καὶ εὐάρμοστοσ ὑπάρχειν ἀνήρ, ἡνίκ’ ἂν ἐν τοῖσ πότοισ ὑπὸ τοῦ οἴνου δροσισθῇ ἡ ψυχή, τότε αὐτὴν μὴ ἐά προιοῦσαν μολύνεσθαι· ἀλλ’ ἡνίκ’ ἂν ἐν τοῖσ συνεδρίοισ ὑπὸ τοῦ λόγου διαπυρωθῇ, τότε θεσπίζειν καὶ ᾄδειν τὰ τῆσ δικαιοσύνησ κέλευε λόγια. Τὸν προσομιλοῦντα τριχῇ διασκοποῦ, ἢ ὡσ ἀμείνονα ἢ ὡσ ἥττονα ἢ ὡσ ἴσον·

καὶ εἰ μὲν ἀμείνονα, ἀκούειν χρὴ καὶ πείθεσθαι αὐτῷ· εἰ δὲ ἥττονα, πείθειν· εἰ δὲ ἴσον, συμφωνεῖν· καὶ οὔποτε ἁλώσῃ φιλονεικίασ. Ἄμεινον τῇ ἀληθείᾳ συγχωρήσαντα τὴν δόξαν νικᾶν ἢ τῇ δόξῃ συγχωρήσαντα πρὸσ τῆσ ἀληθείασ ἡττᾶσθαι.

Ζητῶν τὴν ἀλήθειαν οὐ ζητήσεισ τὸ ἐκ παντὸσ τρόπου νικᾶν καὶ εὑρὼν τὴν ἀλήθειαν ἕξεισ τὸ μὴ νικᾶσθαι.

Ἡ ἀλήθεια παρ’ αὑτῇ νικᾷ, ἡ δὲ δόξα παρὰ τοῖσ ἔξω.

Ἐλευθερία καὶ δουλεία, τὸ μὲν ἀρετῆσ ὄνομα, τὸ δὲ κακίασ, ἄμφω δὲ προαιρέσεωσ ἔργα.

οἷσ δὲ προαίρεσισ οὐ κοινωνεῖ, τούτων ψαύει μὲν οὐδέτερον· τύχη δὲ δεσπόζειν εἰώθε σώματοσ καὶ ὅσα τῶν ἀμφὶ σῶμα προαιρέσεωσ ἀκοινώνητα. οὐδεὶσ γὰρ δοῦλοσ τὴν προαίρεσιν ὑπάρχων ἐλεύθεροσ. Κακὸσ δεσμὸσ σώματοσ μὲν τύχη, ψυχῆσ δὲ κακία.

ὁ μὲν γὰρ τὸ σῶμα λελυμένοσ, τὴν δὲ ψυχὴν δεδεμένοσ δοῦλοσ· ὁ δ’ αὖ τὸ σῶμα δεδεμένοσ, τὴν δὲ ψυχὴν λελυμένοσ ἐλεύθεροσ. Τὸν μὲν τοῦ σώματοσ δεσμὸν λύει καὶ φύσισ διὰ θανάτου καὶ κακία διὰ χρημάτων, τὸν δὲ τῆσ ψυχῆσ ἀρετὴ διὰ μαθήσεωσ καὶ ἐμπειρίασ καὶ ἀσκήσεωσ.

Εἰ βούλει ἀταράχωσ καὶ εὐαρέστωσ ζῆν, πειρῶ τοὺσ συνοικοῦντάσ σοι σύμπαντασ ἀγαθοὺσ ἔχειν·

ἕξεισ δὲ ἀγαθούσ, εἰ τοὺσ μὲν ἑκόντασ παιδεύοισ, τοὺσ δὲ ἄκοντασ ἔπειτα κεχειρωμένουσ ἀπολύοισ. συμφεύξεται γὰρ τοῖσ φυγοῦσιν ἡ μοχθηρία ἅμα καὶ ἡ δουλεία, συναπολειφθήσεται δὲ τοῖσ συμμένουσί σοι ἡ χρηστότησ καὶ ἡ ἐλευθερία. Βέλτιον μετὰ ἑνὸσ ἐλευθέρου ζῶντα ἄφοβον καὶ ἐλεύθερον ὑπάρχειν ἢ μετὰ πολλῶν δουλεύειν.

Ὅπερ φεύγεισ παθεῖν, τοῦτο μὴ ἐπιχείρει διατιθέναι·

φεύγεισ δὲ δουλείαν, φυλάσσου τὸ δουλεύεσθαι. ὑπομένων γὰρ δουλεύεσθαι αὐτὸσ ὑπάρχειν πρότερον ἐοίκασ δοῦλοσ· οὔτε γὰρ κακίᾳ ἀρετὴ κοινωνεῖ οὔτε ἐλευθερία δουλείᾳ. Ὥσπερ ὁ ὑγιαίνων οὐκ ἂν ὑπὸ νοσούντων βούλοιτο θεραπεύεσθαι οὐδὲ τοὺσ συνοικοῦντασ ἑαυτῷ νοσεῖν, οὕτωσ οὐδ’ ὁ ἐλεύθεροσ ἀνάσχοιτ’ ἂν ὑπὸ δούλων ὑπηρετεῖσθαι ἢ τοὺσ συμβιοῦντασ ἑαυτῷ δουλεύειν.

Εἰ βούλει δούλων ἐκτὸσ ὑπάρχειν, αὐτὸσ ἀπολύθητι δουλείασ·

ἔσῃ δ’ ἐλεύθεροσ, ἐὰν ἀπολυθῇσ ἐπιθυμίασ. οὔτε γὰρ Ἀριστείδησ οὔτε Ἐπαμεινώνδασ οὔτε Λυκοῦργοσ πλουτοῦντεσ καὶ δουλευόμενοι ὁ μὲν δίκαιοσ, ὁ δὲ σωτήρ, ὁ δὲ θεὸσ ἀνηγορεύθησαν· ἀλλ’ ὅτι πενόμενοι τὴν Ἑλλάδα δουλείασ ἀπέλυον. Εἰ βούλει σοι τὴν οἰκίαν εὖ οἰκεῖσθαι, μιμοῦ τὸν Σπαρτιάτην Λυκοῦργον.

ὃν γὰρ τρόπον οὗτοσ οὐ τείχεσι τὴν πόλιν ἔφραξεν, ἀλλ’ ἀρετῇ τοὺσ ἐνοικοῦντασ ὠχύρωσε καὶ διαπαντὸσ ἐτήρησεν ἐλευθέραν τὴν πόλιν, οὕτω καὶ σὺ μὴ μεγάλην αὐλὴν περιβάλλου καὶ πύργουσ ὑψηλοὺσ ἀνίστα, ἀλλὰ τοὺσ ἐνοικοῦντασ εὐνοίᾳ καὶ πίστει καὶ φιλίᾳ στήριζε· καὶ οὐδὲν εἰσ αὐτὴν εἰσελεύσεται βλαβερόν, οὐδ’ ἂν τὸ σύμπαν τῆσ κακίασ παρατάξηται στῖφοσ. Μὴ πίναξι καὶ γραφαῖσ τὴν οἰκίαν σου περίβαλλε, ἀλλὰ σωφροσύνῃ κατάγραφε.

τὸ μὲν γὰρ ἀλλοῖον τῶν ὀφθαλμῶν ἐστιν ἐπίκαιροσ γοητεία, τὸ δὲ σύμφυτοσ καὶ ἀνεξάλειπτοσ καὶ ἀίδιοσ οἰκίασ κόσμοσ. Ἀντὶ βοῶν ἀγέλησ πειρῶ φίλων ἀγέλασ ἐναγελάζεσθαί σου τῇ οἰκίᾳ.

Ὥσπερ λύκοσ ὅμοιον κυνί, οὕτω καὶ κόλαξ καὶ μοιχὸσ καὶ παράσιτοσ ὅμοιον φίλῳ.

πρόσεχε τοιγαροῦν, μὴ ἀντὶ κυνῶν φυλάκων λάθῃσ λυμεῶνασ εἰσδεχόμενοσ λύκουσ. Τὸ μὲν γύψῳ λευκανθίζουσαν σπουδάζειν θαυμάζεσθαι τὴν οἰκίαν ἀπειροκάλου, τὸ δὲ ἦθοσ χρηστότητι κοινωνίασ λαμπρύνειν φιλοκάλου ἅμα καὶ φιλανθρώπου.

Εἂν θαυμάζῃσ τὰ μικρὰ πρὸ τῶν μεγάλων, καταφρονήσῃ·

ἐὰν δὲ καταφρονήσῃσ τῶν μικρῶν μεγάλωσ, θαυμασθήσῃ. Οὐδὲν μικρότερον φιλοκερδείασ καὶ φιληδονίασ καὶ ἀλαζονείασ·

οὐδὲν κρεῖσσον μεγαλοφροσύνησ καὶ ἡμερότητοσ καὶ φιλανθρωπίασ καὶ εὐποιίασ. Οὐδεὶσ φιλοχρήματοσ καὶ φιλήδονοσ καὶ φιλόδοξοσ φιλάνθρωποσ, ἀλλὰ μόνοσ ὁ φιλόκαλοσ.

Ὥσπερ οὐκ ἂν ἐβούλου ἐν νηὶ μεγάλῃ καὶ γλαφυρᾷ καὶ πολυχρύσῳ πλέων βαπτίζεσθαι, οὕτω μηδὲ ἐν οἰκίᾳ αἱροῦ ὑπερμεγέθει καὶ πολυτελεῖ αὐλιζόμενοσ χειμάζεσθαι.

Ὥσπερ ἀληθὴσ ζυγὸσ οὔτε πρὸσ ἀληθοῦσ εὐθύνεται ζυγοῦ οὔθ’ ὑπὸ ψευδοῦσ κρίνεται, οὕτω καὶ ὁ δίκαιοσ κριτὴσ οὔθ’ ὑπὸ δικαίων εὐθύνεται οὔτε παρ’ ἀδίκοισ δικάζεται.

Ὥσπερ τὸ εὐθὺ εὐθέοσ οὐ δεῖται, οὕτωσ οὐδὲ τὸ δίκαιον δικαίου.

Μὴ πρότερον ἐν ἑτέρῳ δικαστηρίῳ δικάσῃσ, πρὶν ἂν αὐτὸσ παρὰ τῇ δίκῃ κριθῇσ.

Εἰ βούλει τὰσ κρίσεισ δικαίασ ποιεῖσθαι, μηδένα τῶν δικαζομένων καὶ δικαιολογούντων ἐπιγίγνωσκε, ἀλλ’ αὐτὴν τὴν δίκην.

Ἥκιστα πταίσεισ ἐν ταῖσ κρίσεσιν, ἐὰν αὐτὸσ ἐν τῷ βίῳ ἄπταιστοσ διατελῇσ.

Ἄμεινον δικαίωσ κρίναντα πρὸσ τοῦ καταδικασθέντοσ ἀδίκωσ μεμφθῆναι ἢ ἀδίκωσ κρίναντα παρὰ τῇ φύσει δικαίωσ ψέγεσθαι.

Καθάπερ ἡ τὸν χρυσὸν δοκιμάζουσα λίθοσ οὐκέτι καὶ αὐτὴ πρὸσ τοῦ χρυσοῦ δοκιμάζεται, οὕτω καὶ ὁ τὸ κριτήριον ἔχων.

Αἰσχρὸν τὸν δικαστὴν πρὸσ ἑτέρων δικάζεσθαι.

Καθάπερ ὀρθοῦ οὐδὲν ὀρθότερον, οὕτωσ οὐδὲ δικαίου οὐδὲν δικαιότερον.

Ὥσπερ οἱ ἐπὶ τῶν λιμένων πυρσοὶ δι’ ὀλίγων φρυγάνων πολλὴν ἀνάψαντεσ φλόγα ταῖσ ἀλωμέναισ ἀνὰ τὸ πέλαγοσ ναυσὶν ἱκανὴν ἐργάζονται βοήθειαν, οὕτω καὶ ἀνὴρ λαμπρὸσ ἐν πόλει χειμαζομένῃ αὐτὸσ ὀλίγοισ ἀρκούμενοσ μεγάλα τοὺσ πολίτασ εὐεργετεῖ.

Ὥσπερ εἰ ναῦν κυβερνᾶν ἐπεχείρεισ, πάντωσ ἂν τὴν κυβερνητικὴν ἐξεμάνθανεσ τέχνην, ἐξέσται γάρ σοι, ὥσπερ ἐκεῖσε πᾶσαν, οὕτω κἀνθάδε πᾶσαν κυβερνᾶν πόλιν.

Εἰ πρόκειταί σοι τὴν πόλιν ἀναθήμασι κοσμεῖν, σεαυτῷ πρῶτον ἀνάθεσ τὸ κάλλιστον ἡμερότητοσ καὶ δικαιοσύνησ καὶ εὐποιίασ ἀνάθημα.

Εὐποιήσεισ σὺ τὰ μέγιστα τὴν πόλιν, εἰ μὴ τοὺσ ὀρόφουσ ὑψώσεισ, ἀλλὰ τὰσ ψυχὰσ αὐξήσεισ.

ἄμεινον γὰρ ἐν μικροῖσ οἰκήμασι μεγάλασ οἰκεῖν ψυχὰσ ἢ ἐν μεγάλαισ οἰκίαισ ταπεινὰ φωλεύειν ἀνδράποδα. Μὴ τοῖσ ἐξ Εὐβοίασ καὶ Σπάρτησ λίθοισ τοὺσ τοίχουσ τῆσ κατασκευῆσ ποίκιλλε, ἀλλὰ γὰρ τῇ ἐκ τῆσ Ἑλλάδοσ παιδείᾳ τὰ στέρνα τῶν πολιτῶν καὶ τῶν πολιτευομένων διακόσμει.

γνώμαισ γὰρ ἀνδρῶν εὖ οἰκοῦνται πόλεισ; ἀλλ’ οὐ λίθοισ καὶ ξύλοισ. Ὥσπερ, εἰ λέοντασ ἐβούλου τρέφειν, οὐκ ἄν σοι τῆσ πολυτελείασ τῶν ζωγρείων ἔμελεν, ἀλλὰ τῆσ πράξεωσ τῶν ζῴων·

οὕτωσ, εἰ πολιτῶν πειρᾷ προίστασθαι, μὴ τοσοῦτον τῆσ πολυτελείασ τῶν ἀναστημάτων φρόντιζε, ὁπόσον τῆσ ἀνδρείασ τῶν ἐνδιατριβόντων ἐπιμελοῦ. Καθάπερ ἀγαθὸσ πωλοδάμνησ οὐ τῶν πώλων τοὺσ μὲν ἀγαθοὺσ τρέφει, τοὺσ δὲ δυσηνίουσ λιμώττειν ἐᾷ, ἀλλὰ τρέφει μὲν ἐπ’ ἴσησ ἄμφω, κολάζει δὲ μᾶλλον θάτερον ἐξισοῦν θατέρῳ βιαζόμενοσ μέρει·

οὕτω καὶ κηδεμονικὸσ ἀνὴρ καὶ πολιτικῆσ ἐπιστήμων δυνάμεωσ τῶν πολιτῶν τοὺσ μὲν εὐγνώμονασ ποιεῖν ἐπιχειρεῖ, τοὺσ δὲ ἔμπαλιν οὐ καθάπαξ διαφθείρεσθαι, ἀλλὰ τροφῆσ μὲν ἀμφοῖν ἥκιστα φθονεῖ, παιδεύει δὲ καὶ σφοδρότερον ἐπισπέρχει τὸν ἀντιβαίνοντα τῷ λόγῳ καὶ τῷ νόμῳ. Καθάπερ οὔτε κλαγγῇ χὴν οὔτε βληχῇ καταπλήσσεται πρόβατον, οὕτω μηδὲ πλήθουσ ἀνοήτου σε δεδιττέσθω φωνή.

Ὥσπερ πλῆθοσ ἀκρίτωσ αἰτοῦν τί σε τῶν ἰδίων οὐ δυσωπεῖ, οὕτω μηδὲ ὄχλον ἀδίκωσ σε δυσωποῦντα διατραπῇσ.

Ὅπερ ἐπιβάλλει τῇ πόλει, τοῦτο εἴσφερε φθάνων·

καὶ οὐδέποτε αἰτηθήσῃ τὰ μὴ ἐπιβάλλοντα. Ὥσπερ ὁ ἥλιοσ οὐ περιμένει λιτὰσ καὶ γοητείασ, ἵν’ ἀνατείλῃ, ἀλλ’ εὐθὺσ λάμπει καὶ πρὸσ ἁπάντων ἀσπάζεται, οὕτω μηδὲ σὺ περίμενε κρότουσ καὶ ψόφουσ καὶ ἐπαίνουσ, ἵν’ εὐποιήσῃσ, ἀλλ’ ἑκοντὴσ εὐεργέτει καὶ ἴσα τῷ ἡλίῳ φιληθήσῃ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION