Appian, The Civil Wars, book 5, chapter 12

(아피아노스, The Civil Wars, book 5, chapter 12)

Τοῦτο μὲν δὴ τῆσ ναυμαχίασ τέλοσ ἦν τῆσ περὶ Μύλασ Ἀγρίππα καὶ Παπίᾳ γενομένησ· τὸν δὲ Καίσαρα ὁ Πομπήιοσ, ὥσπερ ἦν, ὑπολαβὼν ἐσ τὸ Ταύρου στρατόπεδον οἴχεσθαι καὶ ἐπιχειρήσειν τῷ Ταυρομενίῳ, μετὰ δεῖπνον εὐθὺσ ἐσ Μεσσήνην περιέπλει, μέροσ ἐν ταῖσ Μύλαισ ὑπολιπών, ἵνα αὐτὸν ὁ Ἀγρίππασ ἔτι παρεῖναι νομίζοι.

Ἀγρίππασ μὲν δὴ διαναπαύσασ τὸν στρατόν, ἐσ ὅσον ἤπειγεν, ἐσ Τυνδαρίδα ἐνδιδομένην ἔπλει· καὶ παρῆλθε μὲν εἴσω, μαχομένων δὲ λαμπρῶσ τῶν φρουρῶν ἐξεώσθη. προσεχώρησαν δ’ ἕτεραι πόλεισ αὐτῷ καὶ φρουρὰσ ἐδέξαντο· καὶ αὐτὸσ ἐπανῆλθεν ἐσ Ιἑράν. ὁ δὲ Καῖσαρ ἤδη μὲν ἐσ Λευκόπετραν ἐκ τοῦ Σκυλακίου διεπεπλεύκει, μαθὼν ἔτι ἀκριβέστερον, ὅτι ὁ Πομπήιοσ ἐκ Μεσσήνησ ἐσ Μύλασ οἴχοιτο δι’ Ἀγρίππαν· ἐκ δὲ Λευκοπέτρασ ἔμελλε νυκτὸσ περᾶν ὑπὲρ τὸν πορθμὸν ἐσ τὸ Ταυρομένιον. πυθόμενοσ δὲ περὶ τῆσ ναυμαχίασ μετέγνω μὴ κλέπτειν ἔτι τὸν διάπλουν νενικηκώσ, ἀλλὰ κατὰ φῶσ θαρροῦντι τῷ στρατῷ περαιοῦσθαι· καὶ γὰρ ἔτι πάντωσ ἡγεῖτο Πομπήιον Ἀγρίππᾳ παραμένειν. κατασκεψάμενοσ οὖν ἡμέρασ τὸ πέλαγοσ ἐκ τῶν ὀρῶν, ἐπεὶ καθαρὸν ἔγνω πολεμίων, ἔπλει στρατὸν ἔχων, ὅσον αἱ νῆεσ ἐδέχοντο, Μεσσάλαν ἐπὶ τοῦ λοιποῦ καταλιπών, ἑώσ ἐπ’ αὐτὸν αἱ νῆεσ ἐπανέλθοιεν. ἐλθὼν δ’ ἐπὶ τὸ Ταυρομένιον προσέπεμψε μὲν ὡσ ὑπαξόμενοσ αὐτό, οὐ δεξαμένων δὲ τῶν φρουρῶν παρέπλει τὸν ποταμὸν τὸν Ὀνοβάλαν καὶ τὸ ἱερὸν τὸ Ἀφροδίσιον καὶ ὡρμίσατο ἐσ τὸν Ἀρχηγέτην, Ναξίων τὸν θεόν, ὡσ χάρακα θησόμενοσ ἐνταῦθα καὶ ἀποπειράσων τοῦ Ταυρομενίου. ὁ δὲ Ἀρχηγέτησ Ἀπόλλωνοσ ἀγαλμάτιόν ἐστιν, ὃ πρῶτον ἐστήσαντο Ναξίων οἱ εἰσ Σικελίαν ἀπῳκισμένοι. Ἐνταῦθα τῆσ νεὼσ ἐκβαίνων ὁ Καῖσαρ ὤλισθε καὶ ἔπεσε καὶ ἀνέδραμε δι’ αὑτοῦ.

καὶ αὐτῷ καθισταμένῳ ἔτι τὸ στρατόπεδον Πομπήιοσ ἐπέπλει στόλῳ πολλῷ, θαῦμα ἀδόκητον· ᾤετο γὰρ αὐτον ἐκπεπολεμῆσθαι πρὸσ Ἀγρίππα. παρήλαυνε δὲ τῷ Πομπηίῳ καὶ ἡ ἵπποσ, ἐσ τάχοσ διερίζουσα τῷ ναυτικῷ, καὶ τὰ πεζὰ ἑτέρωθεν ἐφαίνετο, ὥστε δεῖσαι μὲν ἅπαντασ, ἐν μέσῳ τριῶν στρατῶν πολεμίων γενομένουσ, δεῖσαι δὲ τὸν Καίσαρα, Μεσσάλαν οὐκ ἔχοντα μεταπέμψασθαι. οἱ μὲν οὖν ἱππέεσ εὐθὺσ ἠνώχλουν οἱ Πομπηίου χαρακοποιουμένουσ ἔτι τοὺσ τοῦ Καίσαροσ· εἰ δὲ ἐπὶ τοῖσ ἱππεῦσιν οἱ πεζοὶ καὶ τὸ ναυτικὸν ἐφώρμησε, τάχα ἄν τι μεῖζον ἐξήνυστο τῷ Πομπηίῳ. νῦν δὲ ἀπείρωσ τε πολέμου, καὶ ὑπ’ ἀγνοίασ τοῦ θορύβου τῶν Καίσαροσ, καὶ ὄκνου, μὴ μάχησ περὶ δείλην ἑσπέραν ἄρχειν, οἱ μὲν αὐτῶν ἐσ Κόκκυνον ἄκραν ὡρμίσαντο, οἱ πεζοὶ δ’ οὐκ ἀξιοῦντεσ ἀγχοῦ τῶν πολεμίων στρατοπεδεύειν ἐσ Φοίνικα πόλιν ἀνεχώρουν. καὶ νυκτὸσ οἱ μὲν ἀνεπαύοντο, οἱ δὲ τοῦ Καίσαροσ τὸν μὲν χάρακα ἐτέλουν, ὑπὸ δὲ κόπου καὶ ἀγρυπνίασ ἐσ τὴν μάχην ἐβλάπτοντο. τέλη δ’ ἦν αὐτῷ τρία καὶ ἱππέεσ χωρὶσ ἵππων πεντακόσιοι καὶ κοῦφοι χίλιοι καὶ κληροῦχοι σύμμαχοι χωρὶσ καταλόγου δισχίλιοι καὶ ναυτικὴ δύναμισ ἐπὶ τούτοισ. Τὰ μὲν οὖν πεζὰ πάντα Κορνιφικίῳ παραδοὺσ ὁ Καῖσαρ ἐκέλευσε τοὺσ κατὰ τὴν γῆν πολεμίουσ ἀπομάχεσθαι καὶ πράσσειν, ὅ τι ἐπείγοι·

αὐτὸσ δὲ ταῖσ ναυσὶν ἔτι πρὸ ἡμέρασ ἀνήγετο ἐσ τὸ πέλαγοσ, μὴ καὶ τοῦδε αὐτὸν ἀποκλείσαιεν οἱ πολέμιοι. καὶ τὸ μὲν δεξιὸν ἐπέτρεπε Τιτινίῳ, τὸ δὲ λαιὸν Καρισίῳ, λιβυρνίδοσ δὲ αὐτὸσ ἐπέβαινε καὶ περιέπλει πάντασ παρακαλῶν· ἐπὶ δὲ τῇ παρακλήσει τὰ στρατηγικὰ σημεῖα, ὡσ ἐν κινδύνῳ μάλιστα ὤν, ἀπέθετο. ἐπαναχθέντοσ δὲ τοῦ Πομπηίου δὶσ μὲν ἐπεχείρησαν ἀλλήλοισ, καὶ τὸ ἔργον ἐσ νύκτα ἐτελεύτησεν. ἁλισκομένων δὲ καὶ πιμπραμένων τῶν Καίσαροσ νεῶν, αἱ μὲν ἀράμεναι τὰ βραχέα τῶν ἱστίων ἀπέπλεον ἐσ τὴν Ἰταλίαν, τῶν παραγγελμάτων καταφρονοῦσαι· καὶ αὐτὰσ ἐπ’ ὀλίγον οἱ τοῦ Πομπηίου διώξαντεσ ἐπὶ τὰσ ὑπολοίπουσ ἀνέστρεψαν, καὶ τῶνδε τὰσ μὲν ᾕρουν ὁμοίωσ, τὰσ δὲ ἐνεπίμπρασαν. ὅσοι δ’ ἐξ αὐτῶν ἐσ τὴν γῆν ἐσενήχοντο, τοὺσ μὲν οἱ ἱππέεσ οἱ τοῦ Πομπηίου διέφθειρον ἢ συνελάμβανον, οἱ δ’ ἐσ τὸ τοῦ Κορνιφικίου στρατόπεδον ἀνεπήδων, καὶ αὐτοῖσ ὁ Κορνιφίκιοσ ἐπιθέουσιν ἐπεχείρει, τοὺσ κούφουσ ἐκπέμπων μόνουσ· οὐ γὰρ εὔκαιρον ἐδόκει κινεῖν φάλαγγα δύσθυμον ἀντικαθημένων πεζῶν μεγαλοφρονουμένων, ὡσ εἰκὸσ ἦν, ἐπὶ νίκῃ. Καίσαρα δ’ ἐν τοῖσ ὑπηρετικοῖσ ἐσ πολὺ τῆσ νυκτὸσ ἀνακωχεύοντα καὶ βουλευόμενον, εἴτε ἐσ Κορνιφίκιον ἐπανέλθοι διὰ μέσων τοσῶνδε ναυαγίων εἴτε ἐσ Μεσσάλαν διαφύγοι, θεὸσ ἐσ τὸν Λ̓βάλαν λιμένα παρήνεγκε μεθ’ ἑνὸσ ὁπλοφόρου, χωρὶσ φίλων τε καὶ ὑπασπιστῶν καὶ θεραπόντων.

καί τινεσ ἐκ τῶν ὀρῶν ἐσ πύστιν τῶν γεγονότων καταθέοντεσ εὑρ͂ον αὐτὸν τό τε σῶμα καὶ τὴν ψυχὴν ἐσταλμένον, καὶ ἐσ ἀκάτιον ἐξ ἀκατίου μεταφέροντεσ, ἵνα διαλάθοι, μετεκόμισαν ἐσ Μεσσάλαν οὐ μακρὰν ὄντα. ὁ δ’ εὐθύσ, ἔτι ἀθεράπευτοσ, ἔσ τε Κορνιφίκιον ἔστελλε λιβυρνίδα καὶ πανταχοῦ διὰ τῶν ὀρῶν περιέπεμπεν, ὅτι σῴζοιτο, Κορνιφικίῳ τε πάντασ ἐπικουρεῖν ἐκέλευε καὶ αὐτὸσ ἔγραφεν αὐτίκα πέμψειν βοήθειαν. θεραπεύσασ δὲ τὸ σῶμα καὶ ἀναπαυσάμενοσ ὀλίγον ἐσ Στυλίδα νυκτὸσ ἐξῄει, παραπεμπόμενοσ ὑπὸ τοῦ Μεσσάλα, πρὸσ Καρρίναν τρία ἔχοντα ἐπὶ τοῦ πρόπλου τέλη· καὶ τῷδε μὲν ἐκέλευσε διαπλεῖν ἐσ τὸ πέραν, ἔνθα καὶ αὐτὸσ ἔμελλε διαπλευσεῖσθαι, Ἀγρίππαν δὲ γράφων ἠξίου κινδυνεύοντι Κορνιφικίῳ πέμπειν Λαρώνιον μετὰ στρατιᾶσ ὀξέωσ. Μαικήναν δ’ αὖθισ ἐσ Ῥώμην ἔπεμπε διὰ τοὺσ νεωτερίζοντασ· καί τινεσ παρακινοῦντεσ ἐκολάσθησαν. καὶ Μεσσάλαν ἐσ Δικαιάρχειαν ἔπεμπεν, ἄγειν τὸ πρῶτον καλούμενον τέλοσ ἐσ Ἱππώνειον. Μεσσάλασ δὲ οὗτοσ ἦν, ὃν οἱ τρεῖσ ἐπὶ θανάτῳ προγεγράφεσαν ἐν Ῥώμῃ, καὶ χρήματα τῷ κτείναντι καὶ ἐλευθερίαν ἐπικεκηρύχεσαν·

ὁ δὲ πρὸσ Κάσσιον καὶ Βροῦτον φυγών, ἀποθανόντων ἐκείνων, τὸν στόλον ἐπὶ σπονδαῖσ Ἀντωνίῳ παραδεδώκει. καί μοι τοῦτο ἀναμνῆσαι νῦν ἔδοξεν ἐσ ζήλωμα τῆσ Ῥωμαίων ἀρετῆσ, ὅπου Μεσσάλασ, μόνον ἔχων ἐν τοσῇδε συμφορᾷ τὸν προγράψαντα, ἐθεράπευεν ὡσ αὐτοκράτορα καὶ περιέσῳζε. Κορνιφίκιοσ δὲ ἀποτρέψασθαι μὲν ἐκ τοῦ χάρακοσ εὐμαρῶσ εἶχε τοὺσ πολεμίουσ, κινδυνεύων δ’ ἐξ ἀπορίασ ἐσ μάχην ἐξέτασσε καὶ προυκαλεῖτο. Πομπηίου δὲ οὐ συμπλεκομένου μὲν ἀνδράσιν ἐν μόνῃ τῇ μάχῃ τὴν ἐλπίδα ἔχουσιν, παραστήσεσθαι δ’ αὐτοὺσ τῷ λιμῷ προσδοκῶντοσ, ὥδευεν ὁ Κορνιφίκιοσ, ἐν μέσῳ τοὺσ ἀπὸ τῶν νεῶν διαφυγόντασ ἀνόπλουσ ἔχων βαλλόμενόσ τε καὶ χαλεπῶσ, ἐν μὲν τοῖσ πεδινοῖσ ὑπὸ τῶν ἱππέων, ἐν δὲ τοῖσ τραχέσιν ὑπὸ τῶν ψιλῶν τε καὶ κούφων, οἳ Νομάδεσ Λίβυεσ ὄντεσ ἠκόντιζόν τε ἐπὶ πλεῖστον καὶ τοὺσ ἐπεκθέοντασ ὑπέφευγον. Τετάρτῃ δ’ ἡμέρᾳ μόλισ ἐπὶ τὴν ἄνυδρον γῆν ἀφίκοντο, ἣν ῥύακα πυρὸσ λέγουσι, ποτὲ μέχρι θαλάσσησ κατιοῦσαν, ἐπικλύσαι καὶ σβέσαι τὰ ἐν αὐτῇ νάματα.

καὶ αὐτὴν οἱ μὲν ἐπιχώριοι μόνησ ὁδεύουσι νυκτόσ, πνιγώδη τε οὖσαν ἀπ’ ἐκείνου καὶ κονιορτοῦ σποδώδουσ γέμουσαν, οἱ δ’ ἀμφὶ τὸν Κορνιφίκιον οὔτε νυκτὸσ ἐθάρρουν, ἐν ἀσελήνῳ μάλιστα, ἰέναι διὰ ἀπειρίαν ὁδῶν καὶ ἐνέδρασ, οὔτε ἡμέρασ ὑπέμενον, ἀλλ’ ἀπεπνίγοντο καὶ τὰσ βάσεισ ὡσ ἐν θέρει καὶ καύματι ὑπεκαίοντο, μάλιστα οἱ γυμνοί. βραδύνειν τε οὐ δυνάμενοι διὰ τὴν δίψαν ἐνοχλοῦσαν, οὐδένα ἔτι τῶν βαλλόντων αὐτοὺσ ἐπεξῄεσαν, ἀλλ’ ἐτιτρώσκοντο ἀφυλάκτωσ. ἐπεὶ δὲ καὶ τὰσ ἐξόδουσ τῆσ διακεκαυμένησ ἕτεροι κατεῖχον πολέμιοι, ἀμελήσαντεσ τῶν ἀσθενεστέρων τε καὶ γυμνῶν ἀνεπήδων ἐσ τοὺσ αὐχένασ οἱ δυνάμενοι τόλμῃ παραβόλῳ καὶ ἐβιάζοντο τοὺσ πολεμίουσ, ἐσ ὅσον εἶχον δυνάμεωσ. κατεχομένων δὲ καὶ τῶν ἑξῆσ αὐχένων ἀπεγίνωσκον αὑτῶν ἤδη καὶ μεθεῖντο ὑπὸ δίψησ καὶ θέρουσ καὶ κόπου. προτρέποντοσ δὲ αὐτοὺσ τοῦ Κορνιφικίου καὶ πηγὴν πλησίον οὖσαν ἐπιδεικνύοντοσ, οἱ μὲν αὖθισ ἐβιάζοντο, πολλοὺσ ἀπὸ σφῶν ἀπολλύντεσ, ἕτεροι δὲ τὴν πηγὴν κατεῖχον πολέμιοι, καὶ παντελὴσ ἤδη τοὺσ τοῦ Κορνιφικίου κατεῖχον ἀθυμία, καὶ παρίεντο. Ὧδε δὲ αὐτοῖσ ἔχουσι Λαρώνιοσ ἐπιφαίνεται μακρόθεν, ὑπὸ Ἀγρίππου σὺν τρισὶ τέλεσι πεμφθείσ, οὔπω μὲν ἔνδηλοσ ὤν, ὅτι φίλοσ εἰή·

ὑπὸ δὲ ἐλπίδοσ ἀεὶ τοιοῦτον ἔσεσθαι προσδοκῶντεσ ἀνέφερον αὖθισ αὑτῶν. ὡσ δὲ καὶ τοὺσ πολεμίουσ εἶδον τὸ ὕδωρ ἀπολιπόντασ, ἵνα μὴ γένοιντο ἐχθρῶν ἐν μέσῳ, ἀνέκραγον μὲν ὑπὸ ἡδονῆσ, ὅσον ἔσθενον, ἀντιβοήσαντοσ δ’ αὐτοῖσ τοῦ Λαρωνίου δρόμῳ τὴν πηγὴν κατέλαβον. καὶ ὑπὸ μὲν τῶν ἡγεμόνων ἐκωλύοντο πίνειν ἀθρόωσ· ὅσοι δὲ ἠμέλησαν, ἔπινον ὁμοῦ καὶ ἀπέθνῃσκον. Οὕτω μὲν ἐξ ἀέλπτου Κορνιφίκιοσ καὶ τοῦ στρατοῦ τὸ φθάσαν μέροσ περιεσώθη πρὸσ Ἀγρίππαν ἐσ Μύλασ· ἄρτι δὲ ὁ Ἀγρίππασ Τυνδαρίδα εἰλήφει, τροφῶν μεστὸν χωρίον καὶ εὐφυῶσ ἐσ πόλεμον ἐκ τῆσ θαλάσσησ ἔχον, καὶ ὁ Καῖσαρ ἐσ αὐτὸ τὰ πεζὰ καὶ τοὺσ ἱππέασ διεβίβαζεν.

ἐγένοντό τε αὐτῷ πάντεσ ἐν Σικελίᾳ ὁπλιτῶν μὲν ἐσ εἴκοσι καὶ ἓν τέλοσ. ἱππέεσ δὲ δισμύριοι καὶ κοῦφοι πλείουσ τῶν πεντακισχιλίων. Μύλασ δ’ ἔτι καὶ τὰ ἐκ Μυλῶν ἐπί τε Ναυλόχουσ καὶ Πελωριάδα καὶ τὰ παράλια πάντα φρουραὶ Πομπηίου κατεῖχον, αἳ φόβῳ μάλιστα Ἀγρίππου πῦρ διηνεκὲσ ἔκαιον ὡσ ἐμπρήσοντεσ τοὺσ ἐπιπλέοντασ. ἐκράτει δὲ καὶ τῶν στενῶν ἑκατέρων ὁ Πομπήιοσ. ἀμφὶ δὲ τὸ Ταυρομένιον καὶ περὶ Μύλασ τὰσ περιόδουσ τῶν ὀρῶν ἀπετείχιζε καὶ τὸν Καίσαρα ἐκ Τυνδαρίδοσ ἐσ τὸ πρόσθεν ἰόντα ἠνώχλει, μὴ συμπλεκόμενον. Ἀγρίππου δὲ νομισθέντοσ ἐπελεῖν ἐσ Πελωριάδα μετεπήδησεν, ἐκλιπὼν τὰ στενὰ περὶ Μύλασ· καὶ ὁ Καῖσαρ αὐτῶν τε κατέσχε καὶ Μυλῶν καὶ Ἀρτεμισίου, πολίχνησ βραχυτάτησ, ἐν ᾗ φασι τὰσ Ἡλίου βοῦσ γενέσθαι καὶ τὸν ὕπνον Ὀδυσσεῖ. Ψευδοῦσ δὲ τῆσ Ἀγρίππου δόξησ φανείσησ, ὁ Πομπήιοσ ἡσθεὶσ τῶν στενῶν ἀφῃρημένοσ καὶ Τισιηνὸν ἐκάλει μετὰ τοῦ στρατοῦ.

Τισιηνῷ δ’ ὁ Καῖσαρ ὑπήντα καὶ διημάρτανε τῆσ ὁδοῦ περὶ ὄροσ τὸ Μυκόνιον, ἔνθα ἄσκηνοσ ἐνυκτέρευσεν· ὄμβρου τε πολλοῦ καταρραγέντοσ, οἱο͂σ ἐν φθινοπώρῳ γίγνεται, τῶν ὁπλοφόρων τινὲσ τὴν νύκτα πᾶσαν ἀσπίδα Κελτικὴν ὑπερέσχον αὐτοῦ. ἐγένοντο δὲ καὶ βρόμοι τῆσ Αἴτνησ σκληροὶ καὶ μυκήματα μακρὰ καὶ σέλα περιλάμποντα τὴν στρατιάν, ὥστε τοὺσ μὲν Γερμανοὺσ ἐξ εὐνίων ἀναπηδᾶν ὑπὸ δέουσ, τοὺσ δέ, ἀκοῇ τῶν περὶ τῆσ Αἴτνησ λεγομένων, οὐκ ἀπιστεῖν ἐν τοσοῖσδε παραδόξοισ ἐμπεσεῖσθαι σφίσι καὶ τὸν ῥύακα. μετὰ δὲ τοῦτο τὴν Παλαιστηνῶν γῆν ἔκειρε, καὶ Λέπιδοσ αὐτῷ συνήντετο σιτολογῶν, καὶ Μεσσήνῃ παρεστρατοπέδευον ἀμφότεροι. Γιγνομένων δ’ ἀν’ ὅλην τὴν Σικελίαν ἁψιμαχιῶν πολλῶν, ἔργου δὲ μείζονοσ οὐδενόσ, Ταῦρον ὁ Καῖσαρ ἔπεμψε τὰσ ἀγορὰσ τοῦ Πομπηίου περικόπτειν καὶ τὰσ πόλεισ τὰσ χορηγούσασ προκαταλαμβάνειν.

καὶ τῷδε μάλιστα κάμνων ὁ Πομπήιοσ ἔκρινε μάχῃ μείζονι κριθῆναι περὶ ἁπάντων. τὰ μὲν δὴ πεζὰ τοῦ Καίσαροσ ἐδεδίει, ταῖσ δὲ ναυσὶν ἐπαιρόμενοσ ἤρετο πέμπων, εἰ δέχοιτο ναυμαχίᾳ κριθῆναι. ὁ δὲ ὠρρώδει μὲν τὰ ἐνάλια πάντα, οὐ σὺν τύχῃ μέχρι δεῦρο κεχρημένοσ αὐτοῖσ, αἰσχρὸν δὲ νομίσασ ἀντειπεῖν ἐδέχετο. καὶ ὡρίζετο αὐτοῖσ ἡμέρα, ἐσ ἣν τριακόσιαι νῆεσ ἑκατέρων ἰδίᾳ παρεσκευάζοντο, βέλη τε παντοῖα φέρουσαι καὶ πύργουσ καὶ μηχανάσ, ὅσασ ἐπενόουν. ἐπενόει δὲ καὶ τὸν καλούμενον ἁρ́παγα ὁ Ἀγρίππασ, ξύλον πεντάπηχυ σιδήρῳ περιβεβλημένον, κρίκουσ ἔχον περὶ κεραίασ ἑκατέρασ· τῶν δὲ κρίκων εἴχετο τοῦ μὲν ὁ ἁρ́παξ, σιδήριον καμπύλον, τοῦ δὲ καλῴδια πολλά, μηχαναῖσ ἐπισπώμενα τὸν ἁρ́παγα, ὅτε τῆσ πολεμίασ νεὼσ ἐκ καταπέλτου λάβοιτο. Ἐλθούσησ δὲ τῆσ ἡμέρασ πρῶτα μὲν ἦν ἐρετῶν ἅμιλλα καὶ βοή, καὶ βέλη τὰ μὲν ἐκ μηχανῆσ, τὰ δ’ ἀπὸ χειρῶν, ὅσα λίθοι καὶ πυρφόρα καὶ τοξεύματα.

τὸ δ’ αὐτὸ ποιούντων καὶ τῶν πολεμίων ἴση μὲν ἦν ἡ βία τῶν ἀνδρῶν, ὁ δὲ ἁρ́παξ ἐποίει τὸ ἴδιον. μετὰ δὲ αἱ νῆεσ αὐταὶ συνερρήγνυντο ἀλλήλαισ, αἱ μὲν εἰσ τὰ πλάγια, αἱ δὲ κατ’ ἐπωτίδασ, αἱ δὲ ἐπὶ τοὺσ ἐμβόλουσ, ἔνθα μάλιστά εἰσιν αἱ πληγαὶ βίαιοι τινάξαι τε τοὺσ ἐπιβάτασ καὶ τὴν ναῦν ἀργοτέραν ἐργάσασθαι. ἄλλαι δὲ ἀλλήλασ διεξέπλεον βάλλουσαί τε καὶ ἀκοντίζουσαι· καὶ τὰ ὑπηρετικὰ τοὺσ ἐκπίπτοντασ ἀνελάμβανεν. ἔργα τε χειρῶν ἦν καὶ βία ναυτῶν καὶ τέχνη κυβερνητῶν καὶ βοαὶ καὶ στρατηγῶν παρακελεύσεισ καὶ μηχανήματα πάντα. εὐδοκίμει δὲ μάλιστα ὁ ἁρ́παξ, ἔκ τε πολλοῦ ταῖσ ναυσὶ διὰ κουφότητα ἐμπίπτων καὶ ἐμπηγνύμενοσ, ὅτε μάλιστα ὑπὸ τῶν καλῳδίων ἐφέλκοιτο ὀπίσω· κοπῆναί τε ὑπὸ τῶν βλαπτομένων οὐκ ἦν εὔποροσ διὰ σίδηρον τὸν περιέχοντα, καὶ τὸ μῆκοσ αὐτοῦ δυσεφικτότατα τοῖσ κόπτουσι τὰ καλῴδια ἐποίει· οὐδὲ τὸ μηχάνημά πω προέγνωστο, ὡσ δρέπανα δόρασι περιθέσθαι· ἓν δ’ ἐπενόουν ὡσ ἐν ἀδοκήτῳ, τὴν ναῦν κρούοντεσ ἐπὶ πρύμναν ἀντισπᾶν. Ὅτε μὲν οὖν προσπελάσειαν αἱ νῆεσ, ἐμάχοντο παντοίωσ καὶ ἐσ ἀλλήλουσ μεθήλλοντο.

καὶ διαγνῶναι τὸν πολέμιον οὐκ ἦν ἔτι ὁμοίωσ εὔπορον· ὅπλοισ τε γὰρ ὡσ τὰ πολλὰ τοῖσ αὐτοῖσ ἐχρῶντο καὶ φωνῇ σχεδὸν ἅπαντεσ Ἰταλῇ, τά τε συνθήματα μιγνυμένων ἐσ ἀμφοτέρουσ ἐξενήνεκτο, καὶ ἐκ τοῦδε μάλιστα ἐνέδραι πολλαὶ καὶ ποικίλαι παρὰ ἀμφοῖν, καὶ ἀπιστία πρὸσ τοὺσ λέγοντασ αὐτὰ ἐπεγίγνετο, ἀγνωσία τε πάντασ ἀλλήλων ἐπεῖχεν ὡσ ἐν πολέμῳ καὶ θαλάσσῃ γεμούσῃ φόνων τε καὶ ὅπλων καὶ ναυαγίων. οὐ γάρ τινα πεῖραν ἔλιπον, ὅτι μὴ μόνον τὸ πῦρ· τούτου δὲ μετὰ τοὺσ πρώτουσ ἐπίπλουσ ἐφείσαντο διὰ τὰσ συμπλοκάσ. ὁ δὲ πεζὸσ ἑκατέρων στρατὸσ ἀπὸ τῆσ γῆσ μετὰ φόβου καὶ σπουδῆσ ἐσ τὴν θάλασσαν ἀφεώρων, ὡσ ἐν τῇδε καὶ αὐτοὶ περὶ τῆσ σφῶν σωτηρίασ τὴν ἐλπίδα ἔχοντεσ. διέκρινόν γε μὴν οὐδέν, οὐδ’ ἐδύναντο, καὶ μάλιστα περισκοποῦντεσ, οἱᾶ νεῶν ἑξακοσίων ἐπὶ μήκιστον ἐκτεταγμένων καὶ τῆσ οἰμωγῆσ ἐναλλασσομένησ ἀνὰ μέροσ ἑκατέρωθεν. Μόλισ δέ ποτε ταῖσ χροιαῖσ τῶν πύργων, αἷσ δὴ μόναισ διέφερον ἀλλήλων, ὁ Ἀγρίππασ συνεὶσ πλέονασ ἀπολωλέναι τοῦ Πομπηίου ναῦσ ἐθάρρυνε τοὺσ συνόντασ ὡσ ἤδη κατορθοῦντασ·

αἱ δὲ ἑπτακαίδεκα μόναι διέφυγον. καὶ τοῖσ πολεμίοισ αὖθισ ἐμπεσὼν ἐπέκειτο ἀπαύστωσ, μέχρι βιασθέντεσ, ὅσοι μάλιστα κατ’ αὐτὸν ἦσαν, τούσ τε πύργουσ κατέρριψαν καὶ τὰσ ναῦσ ἐπιστρέψαντεσ ἐσ τὸν πορθμὸν ἔφευγον. καὶ ἔφθασαν ἐσδραμεῖν ἑπτακαίδεκα νῆεσ. αἱ δὲ λοιπαί, διακλείσαντοσ αὐτὰσ τοῦ Ἀγρίππου, αἱ μὲν ἐξώκελλον ἐσ τὴν γῆν διωκόμεναι, καὶ συνεξώκελλον αὐταῖσ ὑπὸ ὁρμῆσ οἱ διώκοντεσ ἢ ὁρμιζομένασ ἀπέσπων ἢ ἐνεπίμπρασαν· ὅσαι δὲ ἔτι κατὰ τὸ πέλαγοσ ἐμάχοντο, τὰ περὶ αὐτὰσ γιγνόμενα κατιδοῦσαι παρεδίδοσαν ἑαυτὰσ τοῖσ πολεμίοισ. καὶ ὁ τοῦ Καίσαροσ στρατὸσ ἐπινίκιον ἠλάλαξεν ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ ὁ πεζὸσ ἀντεβόησεν ἐπὶ τῆσ γῆσ. οἱ Πομπηίου δ’ ἀνῴμωξαν, καὶ αὐτὸσ ἐκ τῶν Ναυλόχων ἀναθορὼν ἐσ τὴν Μεσσήνην ἠπείγετο, οὐδὲν ὑπὸ ἐκπλήξεωσ περὶ τῶν πεζῶν οὐδ’ ἐπισκήψασ· ὅθεν καὶ τούσδε ὁ Καῖσαρ Τισιηνοῦ παραδιδόντοσ ὑποσπόνδουσ ἐδέχετο καὶ τοὺσ ἱππέασ ἐπ’ αὐτοῖσ, τῶν ἱππάρχων παραδιδόντων. κατέδυσαν δὲ ἐν τῷ πόνῳ νῆεσ Καίσαροσ μὲν τρεῖσ, Πομπηίου δὲ ὀκτὼ καὶ εἴκοσι, καὶ αἱ λοιπαὶ κατεφλέχθησαν ἢ ἐλήφθησαν ἢ ἐσ τὴν γῆν ὀκέλλουσαι συνετρίβησαν· Καὶ ὁ Πομπήιοσ ἐν ὁδῷ περὶ τῆσ μεταγνώμησ τοῦ πεζοῦ πυθόμενοσ τήν τε ἐσθῆτα ἤλλαξεν ἐσ ἰδιώτην ἀπ’ αὐτοκράτοροσ καὶ προύπεμψεν ἐσ Μεσσήνην ἐσ τὰσ ναῦσ ἐντίθεσθαι τὰ δυνατά·

παρεσκεύαστο δὲ ἅπαντα ἐκ πολλοῦ. Πλένιόν τε ἐκ Λιλυβαίου, μεθ’ ὧν εἶχεν ὀκτὼ τελῶν, ἐκάλει κατὰ σπουδὴν ὡσ μετὰ τῶνδε φευξόμενοσ. καὶ Πλένιοσ μὲν ἠπείγετο πρὸσ αὐτόν, αὐτομολούντων δὲ ἑτέρων, φίλων τε καὶ φρουρίων καὶ στρατῶν, καὶ τῶν πολεμίων ἐσ τὸν πορθμὸν ἐσπλεόντων, οὐκ ἀναμείνασ οὐδὲ Πλένιον ὁ Πομπήιοσ ἐν πόλει καλῶσ τετειχισμένῃ, ἔφευγεν ἐκ τῆσ Μεσσήνησ ἐπὶ τῶν ἑπτακαίδεκα νεῶν ἐσ Ἀντώνιον, ὡσ ἐξ ὁμοίων αὐτῷ τὴν μητέρα περισεσωκώσ. καὶ ὁ Πλένιοσ αὐτὸν οὐ καταλαβὼν ἐσ τὴν Μεσσήνην παρῆλθε καὶ κατεῖχε τῆσ πόλεωσ. ὁ δὲ Καῖσαρ αὐτὸσ μὲν ἔμεινεν ἐν τῷ περὶ Ναυλόχουσ στρατοπέδῳ, Ἀγρίππαν δ’ ἐκέλευσε τῇ Μεσσήνῃ παρακαθέζεσθαι· καὶ παρεκάθητο σὺν Λεπίδῳ. Πλενίου δὲ πρεσβευομένου περὶ σπονδῶν Ἀγρίππασ μὲν ἠξίου περιμένειν Καίσαρα ἐσ ἑώ, Λέπιδοσ δὲ ἐδίδου τὰσ σπονδὰσ καὶ τὸν τοῦ Πλενίου στρατὸν οἰκειούμενοσ ἑαυτῷ συνεχώρει διαρπάσαι τὴν πόλιν μετὰ τοῦ ἄλλου στρατοῦ.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION