호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기
Κῦροσ μὲν οὖν οὕτωσ ἐτελεύτησεν, ἀνὴρ ὢν Περσῶν τῶν μετὰ Κῦρον τὸν ἀρχαῖον γενομένων βασιλικώτατόσ τε καὶ ἄρχειν ἀξιώτατοσ, ὡσ παρὰ πάντων ὁμολογεῖται τῶν Κύρου δοκούντων ἐν πείρᾳ γενέσθαι. πρῶτον μὲν γὰρ ἔτι παῖσ ὤν, ὅτ’ ἐπαιδεύετο καὶ σὺν τῷ ἀδελφῷ καὶ σὺν τοῖσ ἄλλοισ παισί, πάντων πάντα κράτιστοσ ἐνομίζετο.
πάντεσ γὰρ οἱ τῶν ἀρίστων Περσῶν παῖδεσ ἐπὶ ταῖσ βασιλέωσ θύραισ παιδεύονται·
ἔνθα πολλὴν μὲν σωφροσύνην καταμάθοι ἄν τισ, αἰσχρὸν δ’ οὐδὲν οὔτ’ ἀκοῦσαι οὔτ’ ἰδεῖν ἔστι. θεῶνται δ’ οἱ παῖδεσ καὶ τιμωμένουσ ὑπὸ βασιλέωσ καὶ ἀκούουσι, καὶ ἄλλουσ ἀτιμαζομένουσ·
ὥστε εὐθὺσ παῖδεσ ὄντεσ μανθάνουσιν ἄρχειν τε καὶ ἄρχεσθαι. ἔνθα Κῦροσ αἰδημονέστατοσ μὲν πρῶτον τῶν ἡλικιωτῶν ἐδόκει εἶναι, τοῖσ τε πρεσβυτέροισ καὶ τῶν ἑαυτοῦ ὑποδεεστέρων μᾶλλον πείθεσθαι, ἔπειτα δὲ φιλιππότατοσ καὶ τοῖσ ἵπποισ ἄριστα χρῆσθαι·
ἔκρινον δ’ αὐτὸν καὶ τῶν εἰσ τὸν πόλεμον ἔργων, τοξικῆσ τε καὶ ἀκοντίσεωσ, φιλομαθέστατον εἶναι καὶ μελετηρότατον. ἐπεὶ δὲ τῇ ἡλικίᾳ ἔπρεπε, καὶ φιλοθηρότατοσ ἦν καὶ πρὸσ τὰ θηρία μέντοι φιλοκινδυνότατοσ.
καὶ ἄρκτον ποτὲ ἐπιφερομένην οὐκ ἔτρεσεν, ἀλλὰ συμπεσὼν κατεσπάσθη ἀπὸ τοῦ ἵππου, καὶ τὰ μὲν ἔπαθεν, ὧν καὶ τὰσ ὠτειλὰσ εἶχεν, τέλοσ δὲ κατέκανε· καὶ τὸν πρῶτον μέντοι βοηθήσαντα πολλοῖσ μακαριστὸν ἐποίησεν. ἐπεὶ δὲ κατεπέμφθη ὑπὸ τοῦ πατρὸσ σατράπησ Λυδίασ τε καὶ Φρυγίασ τῆσ μεγάλησ καὶ Καππαδοκίασ, στρατηγὸσ δὲ καὶ πάντων ἀπεδείχθη οἷσ καθήκει εἰσ Καστωλοῦ πεδίον ἁθροίζεσθαι, πρῶτον μὲν ἐπέδειξεν αὑτόν, ὅτι περὶ πλείστου ποιοῖτο, εἴ τῳ σπείσαιτο καὶ εἴ τῳ συνθοῖτο καὶ εἴ τῳ ὑπόσχοιτό τι, μηδὲν ψεύδεσθαι.
καὶ γὰρ οὖν ἐπίστευον μὲν αὐτῷ αἱ πόλεισ ἐπιτρεπόμεναι, ἐπίστευον δ’ οἱ ἄνδρεσ·
καὶ εἴ τισ πολέμιοσ ἐγένετο, σπεισαμένου Κύρου ἐπίστευε μηδὲν ἂν παρὰ τὰσ σπονδὰσ παθεῖν. τοιγαροῦν ἐπεὶ Τισσαφέρνει ἐπολέμησε, πᾶσαι αἱ πόλεισ ἑκοῦσαι Κῦρον εἵλοντο ἀντὶ Τισσαφέρνουσ πλὴν Μιλησίων·
οὗτοι δὲ ὅτι οὐκ ἤθελε τοὺσ φεύγοντασ προέσθαι ἐφοβοῦντο αὐτόν. καὶ γὰρ ἔργῳ ἐπεδείκνυτο καὶ ἔλεγεν ὅτι οὐκ ἄν ποτε προοῖτο, ἐπεὶ ἅπαξ φίλοσ αὐτοῖσ ἐγένετο, οὐδ’ εἰ ἔτι μὲν μείουσ γένοιντο, ἔτι δὲ κάκιον πράξειαν.
φανερὸσ δ’ ἦν καὶ εἴ τίσ τι ἀγαθὸν ἢ κακὸν ποιήσειεν αὐτόν, νικᾶν πειρώμενοσ·
καὶ εὐχὴν δέ τινεσ αὐτοῦ ἐξέφερον ὡσ εὔχοιτο τοσοῦτον χρόνον ζῆν ἔστε νικῴη καὶ τοὺσ εὖ καὶ κακῶσ ποιοῦντασ ἀλεξόμενοσ. καὶ γὰρ οὖν πλεῖστοι δὴ αὐτῷ ἑνί γε ἀνδρὶ τῶν ἐφ’ ἡμῶν ἐπεθύμησαν καὶ χρήματα καὶ πόλεισ καὶ τὰ ἑαυτῶν σώματα προέσθαι.
οὐ μὲν δὴ οὐδὲ τοῦτ’ ἄν τισ εἴποι, ὡσ τοὺσ κακούργουσ καὶ ἀδίκουσ εἰά καταγελᾶν, ἀλλὰ ἀφειδέστατα πάντων ἐτιμωρεῖτο·
πολλάκισ δ’ ἦν ἰδεῖν παρὰ τὰσ στειβομένασ ὁδοὺσ καὶ ποδῶν καὶ χειρῶν καὶ ὀφθαλμῶν στερομένουσ ἀνθρώπουσ· ὥστ’ ἐν τῇ Κύρου ἀρχῇ ἐγένετο καὶ Ἕλληνι καὶ βαρβάρῳ μηδὲν ἀδικοῦντι ἀδεῶσ πορεύεσθαι ὅπῃ τισ ἤθελεν, ἔχοντι ὅ τι προχωροίη. τούσ γε μέντοι ἀγαθοὺσ εἰσ πόλεμον ὡμολόγητο διαφερόντωσ τιμᾶν.
καὶ πρῶτον μὲν ἦν αὐτῷ πόλεμοσ πρὸσ Πισίδασ καὶ Μυσούσ· στρατευόμενοσ οὖν καὶ αὐτὸσ εἰσ ταύτασ τὰσ χώρασ, οὓσ ἑώρα ἐθέλοντασ κινδυνεύειν, τούτουσ καὶ ἄρχοντασ ἐποίει ἧσ κατεστρέφετο χώρασ, ἔπειτα δὲ καὶ ἄλλοισ δώροισ ἐτίμα· ὥστε φαίνεσθαι τοὺσ μὲν ἀγαθοὺσ εὐδαιμονεστάτουσ, τοὺσ δὲ κακοὺσ δούλουσ τούτων ἀξιοῦσθαι εἶναι.
τοιγαροῦν πολλὴ ἦν ἀφθονία αὐτῷ τῶν ἐθελόντων κινδυνεύειν, ὅπου τισ οἰοίτο Κῦρον αἰσθήσεσθαι. εἴσ γε μὴν δικαιοσύνην εἴ τισ φανερὸσ γένοιτο ἐπιδείκνυσθαι βουλόμενοσ, περὶ παντὸσ ἐποιεῖτο τούτουσ πλουσιωτέρουσ ποιεῖν τῶν ἐκ τοῦ ἀδίκου φιλοκερδούντων.
καὶ γὰρ οὖν ἄλλα τε πολλὰ δικαίωσ αὐτῷ διεχειρίζετο καὶ στρατεύματι ἀληθινῷ ἐχρήσατο.
καὶ γὰρ στρατηγοὶ καὶ λοχαγοί, οἳ χρημάτων ἕνεκα πρὸσ ἐκεῖνον ἔπλευσαν, ἔγνωσαν κερδαλεώτερον εἶναι Κύρῳ καλῶσ πειθαρχεῖν ἢ τὸ κατὰ μῆνα κέρδοσ. ἀλλὰ μὴν εἴ τίσ γέ τι αὐτῷ προστάξαντι καλῶσ ὑπηρετήσειεν, οὐδενὶ πώποτε ἀχάριστον εἰάσε τὴν προθυμίαν.
τοιγαροῦν δὴ κράτιστοι ὑπηρέται παντὸσ ἔργου Κύρῳ ἐλέχθησαν γενέσθαι. εἰ δέ τινα ὁρῴη δεινὸν ὄντα οἰκονόμον ἐκ τοῦ δικαίου καὶ κατασκευάζοντά τε ἧσ ἄρχοι χώρασ καὶ προσόδουσ ποιοῦντα, οὐδένα ἂν πώποτε ἀφείλετο, ἀλλ’ ἀεὶ πλείω προσεδίδου·
ὥστε καὶ ἡδέωσ ἐπόνουν καὶ θαρραλέωσ ἐκτῶντο καὶ ὃ ἐπέπατο αὖ τισ ἥκιστα Κῦρον ἔκρυπτεν· οὐ γὰρ φθονῶν τοῖσ φανερῶσ πλουτοῦσιν ἐφαίνετο, ἀλλὰ πειρώμενοσ χρῆσθαι τοῖσ τῶν ἀποκρυπτομένων χρήμασι. φίλουσ γε μήν, ὅσουσ ποιήσαιτο καὶ εὔνουσ γνοίη ὄντασ καὶ ἱκανοὺσ κρίνειε συνεργοὺσ εἶναι ὅ τι τυγχάνει βουλόμενοσ κατεργάζεσθαι, ὁμολογεῖται πρὸσ πάντων κράτιστοσ δὴ γενέσθαι θεραπεύειν.
καὶ γὰρ αὐτὸ τοῦτο οὗπερ αὐτὸσ ἕνεκα φίλων ᾤετο δεῖσθαι, ὡσ συνεργοὺσ ἔχοι, καὶ αὐτὸσ ἐπειρᾶτο συνεργὸσ τοῖσ φίλοισ κράτιστοσ εἶναι τούτου ὅτου αἰσθάνοιτο ἕκαστον ἐπιθυμοῦντα.
δῶρα δὲ πλεῖστα μὲν οἶμαι εἷσ γε ἀνὴρ ἐλάμβανε διὰ πολλά·
ταῦτα δὲ πάντων δὴ μάλιστα τοῖσ φίλοισ διεδίδου, πρὸσ τοὺσ τρόπουσ ἑκάστου σκοπῶν καὶ ὅτου μάλιστα ὁρῴη ἕκαστον δεόμενον. καὶ ὅσα τῷ σώματι αὐτοῦ πέμποι τισ ἢ ὡσ εἰσ πόλεμον ἢ ὡσ εἰσ καλλωπισμόν, καὶ περὶ τούτων λέγειν αὐτὸν ἔφασαν ὅτι τὸ μὲν ἑαυτοῦ σῶμα οὐκ ἂν δύναιτο τούτοισ πᾶσι κοσμηθῆναι, φίλουσ δὲ καλῶσ κεκοσμημένουσ μέγιστον κόσμον ἀνδρὶ νομίζοι.
καὶ τὸ μὲν τὰ μεγάλα νικᾶν τοὺσ φίλουσ εὖ ποιοῦντα οὐδὲν θαυμαστόν, ἐπειδή γε καὶ δυνατώτεροσ ἦν·
τὸ δὲ τῇ ἐπιμελείᾳ περιεῖναι τῶν φίλων καὶ τῷ προθυμεῖσθαι χαρίζεσθαι, ταῦτα ἔμοιγε μᾶλλον δοκεῖ ἀγαστὰ εἶναι. Κῦροσ γὰρ ἔπεμπε βίκουσ οἴνου ἡμιδεεῖσ πολλάκισ ὁπότε πάνυ ἡδὺν λάβοι, λέγων ὅτι οὔπω δὴ πολλοῦ χρόνου τούτου ἡδίονι οἴνῳ ἐπιτύχοι·
τοῦτον οὖν σοὶ ἔπεμψε καὶ δεῖταί σου τήμερον τοῦτον ἐκπιεῖν σὺν οἷσ μάλιστα φιλεῖσ. πολλάκισ δὲ χῆνασ ἡμιβρώτουσ ἔπεμπε καὶ ἄρτων ἡμίσεα καὶ ἄλλα τοιαῦτα, ἐπιλέγειν κελεύων τὸν φέροντα·
τούτοισ ἥσθη Κῦροσ· βούλεται οὖν καὶ σὲ τούτων γεύσασθαι. ὅπου δὲ χιλὸσ σπάνιοσ πάνυ εἰή, αὐτὸσ δὲ δύναιτο παρασκευάσασθαι διὰ τὸ πολλοὺσ ἔχειν ὑπηρέτασ καὶ διὰ τὴν ἐπιμέλειαν, διαπέμπων ἐκέλευε τοὺσ φίλουσ τοῖσ τὰ ἑαυτῶν σώματα ἄγουσιν ἵπποισ ἐμβάλλειν τοῦτον τὸν χιλόν, ὡσ μὴ πεινῶντεσ τοὺσ ἑαυτοῦ φίλουσ ἄγωσιν.
εἰ δὲ δή ποτε πορεύοιτο καὶ πλεῖστοι μέλλοιεν ὄψεσθαι, προσκαλῶν τοὺσ φίλουσ ἐσπουδαιολογεῖτο, ὡσ δηλοίη οὓσ τιμᾷ.
ὥστε ἐγὼ μέν γε, ἐξ ὧν ἀκούω, οὐδένα κρίνω ὑπὸ πλειόνων πεφιλῆσθαι οὔτε Ἑλλήνων οὔτε βαρβάρων. τεκμήριον δὲ τούτου καὶ τόδε.
παρὰ μὲν Κύρου δούλου ὄντοσ οὐδεὶσ ἀπῄει πρὸσ βασιλέα, πλὴν Ὀρόντασ ἐπεχείρησε· καὶ οὗτοσ δὴ ὃν ᾤετο πιστόν οἱ εἶναι ταχὺ αὐτὸν ηὑρ͂ε Κύρῳ φίλτερον ἢ ἑαυτῷ· παρὰ δὲ βασιλέυσ πολλοὶπρὸσ Κῦρον ἀπῆλθον, ἐπειδὴ πολέμιοι ἀλλήλοισ ἐγένοντο, καὶ οὗτοι μέντοι οἱ μάλιστα ὑπ’ αὐτοῦ ἀγαπώμενοι, νομίζοντεσ παρὰ Κύρῳ ὄντεσ ἀγαθοὶ ἀξιωτέρασ ἂν τιμῆσ τυγχάνειν ἢ παρὰ βασιλεῖ. μέγα δὲ τεκμήριον καὶ τὸ ἐν τῇ τελευτῇ τοῦ βίου αὐτῷ γενόμενον ὅτι καὶ αὐτὸσ ἦν ἀγαθὸσ καὶ κρίνειν ὀρθῶσ ἐδύνατο τοὺσ πιστοὺσ καὶ εὔνουσ καὶ βεβαίουσ.
ἀποθνῄσκοντοσ γὰρ αὐτοῦ πάντεσ οἱ περὶ αὐτὸν φίλοι καὶ συντράπεζοι ἀπέθανον μαχόμενοι ὑπὲρ Κύρου πλὴν Ἀριαίου·
οὗτοσ δὲ τεταγμένοσ ἐτύγχανεν ἐπὶ τῷ εὐωνύμῳ τοῦ ἱππικοῦ ἄρχων· ὡσ δ’ ᾔσθετο Κῦρον πεπτωκότα, ἔφυγεν ἔχων καὶ τὸ στράτευμα πᾶν οὗ ἡγεῖτο.
호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기