헬라어 문장 검색 - ΧενοπήΞψροπαέ8́3́

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Η, chapter 3)

νῦν δὲ ἤδη διηγησόμεθα ὡσ τὸ πρῶτον ἐξήλασε Κῦροσ ἐκ τῶν βασιλείων· καὶ γὰρ αὐτῆσ τῆσ ἐξελάσεωσ ἡ σεμνότησ ἡμῖν δοκεῖ μία τῶν τεχνῶν εἶναι τῶν μεμηχανημένων τὴν ἀρχὴν μὴ εὐκαταφρόνητον εἶναι. πρῶτον μὲν οὖν πρὸ τῆσ ἐξελάσεωσ εἰσκαλέσασ πρὸσ αὑτὸν τοὺσ τὰσ ἀρχὰσ ἔχοντασ Περσῶν τε καὶ τῶν ἄλλων συμμάχων διέδωκεν αὐτοῖσ τὰσ Μηδικὰσ στολάσ· καὶ τότε πρῶτον Πέρσαι Μηδικὴν στολὴν ἐνέδυσαν· διαδιδούσ τε ἅμα τάδε ἔλεγεν αὐτοῖσ ὅτι ἐλάσαι βούλοιτο εἰσ τὰ τεμένη τὰ τοῖσ θεοῖσ ἐξῃρημένα καὶ θῦσαι μετ’ ἐκείνων. πάρεστε οὖν, ἔφη, ἐπὶ τὰσ θύρασ κοσμηθέντεσ ταῖσ στολαῖσ ταύταισ πρὶν ἥλιον ἀνατέλλειν, καὶ καθίστασθε ὡσ ἂν ὑμῖν Φεραύλασ ὁ Πέρσησ ἐξαγγείλῃ παρ’ ἐμοῦ·

καὶ ἐπειδάν, ἔφη, ἐγὼ ἡγῶμαι, ἕπεσθε ἐν τῇ ῥηθείσῃ χώρᾳ. ἢν δ’ ἄρα τινὶ δοκῇ ὑμῶν ἄλλῃ κάλλιον εἶναι ἢ ὡσ ἂν νῦν ἐλαύνωμεν, ἐπειδὰν πάλιν ἔλθωμεν, διδασκέτω με· ὅπῃ γὰρ ἂν κάλλιστον καὶ ἄριστον ὑμῖν δοκῇ εἶναι, ταύτῃ ἕκαστα δεῖ καταστήσασθαι. ἐπεὶ δὲ τοῖσ κρατίστοισ διέδωκε τὰσ καλλίστασ στολάσ, ἐξέφερε δὴ καὶ ἄλλασ Μηδικὰσ στολάσ, παμπόλλασ γὰρ παρεσκευάσατο, οὐδὲν φειδόμενοσ οὔτε πορφυρίδων οὔτε ὀρφνίνων οὔτε φοινικίδων οὔτε καρυκίνων ἱματίων·

νείμασ δὲ τούτων τὸ μέροσ ἑκάστῳ τῶν ἡγεμόνων ἐκέλευσεν αὐτοὺσ τούτοισ κοσμεῖν τοὺσ αὑτῶν φίλουσ, ὥσπερ, ἔφη, ἐγὼ ὑμᾶσ κοσμῶ. καί τισ τῶν παρόντων ἐπήρετο αὐτόν·

σὺ δέ, ὦ Κῦρε, ἔφη, πότε κοσμήσῃ; ὁ δ’ ἀπεκρίνατο· οὐ γὰρ νῦν, ἔφη, δοκῶ ὑμῖν αὐτὸσ κοσμεῖσθαι ὑμᾶσ κοσμῶν; ἀμέλει, ἔφη, ἢν δύνωμαι ὑμᾶσ τοὺσ φίλουσ εὖ ποιεῖν, ὁποίαν ἂν ἔχων στολὴν τυγχάνω, ἐν ταύτῃ καλὸσ φανοῦμαι. οὕτω δὴ οἱ μὲν ἀπελθόντεσ μεταπεμπόμενοι τοὺσ φίλουσ ἐκόσμουν ταῖσ στολαῖσ.

ὁ δὲ Κῦροσ νομίζων Φεραύλαν τὸν ἐκ τῶν δημοτῶν καὶ συνετὸν εἶναι καὶ φιλόκαλον καὶ εὔτακτον καὶ τοῦ χαρίζεσθαι αὐτῷ οὐκ ἀμελῆ, ὅσ ποτε καὶ περὶ τοῦ τιμᾶσθαι ἕκαστον κατὰ τὴν ἀξίαν συνεῖπε, τοῦτον δὴ καλέσασ συνεβουλεύετο αὐτῷ πῶσ ἂν τοῖσ μὲν εὔνοισ κάλλιστα ἰδεῖν ποιοῖτο τὴν ἐξέλασιν, τοῖσ δὲ δυσμενέσι φοβερώτατα. ἐπεὶ δὲ σκοπούντοιν αὐτοῖν ταὐτὰ συνέδοξεν, ἐκέλευσε τὸν Φεραύλαν ἐπιμεληθῆναι ὅπωσ ἂν οὕτω γένηται αὔριον ἡ ἐξέλασισ ὥσπερ ἔδοξε καλῶσ ἔχειν.

εἴρηκα δέ, ἔφη, ἐγὼ πάντασ πείθεσθαί σοι περὶ τῆσ ἐν τῇ ἐξελάσει τάξεωσ· ὅπωσ δ’ ἂν ἥδιον παραγγέλλοντόσ σου ἀκούωσι, φέρε λαβών, ἔφη, χιτῶνασ μὲν τουτουσὶ τοῖσ τῶν δορυφόρων ἡγεμόσι, κασᾶσ δὲ τούσδε τοὺσ ἐφιππίουσ τοῖσ τῶν ἱππέων ἡγεμόσι δόσ, καὶ τῶν ἁρμάτων τοῖσ ἡγεμόσιν ἄλλουσ τούσδε χιτῶνασ. ὁ μὲν δὴ ἔφερε λαβών·

οἱ δὲ ἡγεμόνεσ ἐπεὶ ἴδοιεν αὐτόν, ἔλεγον· μέγασ δὴ σύγε, ὦ Φεραύλα, ὁπότε γε καὶ ἡμῖν τάξεισ ἃ ἂν δέῃ ποιεῖν. οὐ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Φεραύλασ, οὐ μόνον γε, ὡσ ἐοίκεν, ἀλλὰ καὶ συσκευοφορήσω· νῦν γοῦν φέρω τώδε δύο κασᾶ, τὸν μὲν σοί, τὸν δὲ ἄλλῳ· σὺ μέντοι τούτων λαβὲ ὁπότερον βούλει. ἐκ τούτου δὴ ὁ μὲν λαμβάνων τὸν κασᾶν τοῦ μὲν φθόνου ἐπελέληστο, εὐθὺσ δὲ συνεβουλεύετο αὐτῷ ὁπότερον λαμβάνοι·

ὁ δὲ συμβουλεύσασ ἂν ὁπότεροσ βελτίων εἰή καὶ εἰπών· ἤν μου κατηγορήσῃσ ὅτι αἱρ́εσίν σοι ἔδωκα, εἰσ αὖθισ ὅταν διακονῶ, ἑτέρῳ χρήσῃ μοι διακόνῳ· ὁ μὲν δὴ Φεραύλασ οὕτω διαδοὺσ ᾗ ἐτάχθη εὐθὺσ ἐπεμελεῖτο τῶν εἰσ τὴν ἐξέλασιν ὅπωσ ὡσ κάλλιστα ἕκαστα ἕξοι. ἡνίκα δ’ ἡ ὑστεραία ἧκε, καθαρὰ μὲν ἦν πάντα πρὸ ἡμέρασ, στοῖχοι δὲ εἱστήκεσαν ἔνθεν καὶ ἔνθεν τῆσ ὁδοῦ, ὥσπερ καὶ νῦν ἔτι ἵστανται ᾗ ἂν βασιλεὺσ μέλλῃ ἐλαύνειν·

ὧν ἐντὸσ οὐδενὶ ἔστιν εἰσιέναι τῶν μὴ τετιμημένων· μαστιγοφόροι δὲ καθέστασαν, οἳ ἔπαιον εἴ τισ ἐνοχλοίη. ἕστασαν δὲ πρῶτον μὲν τῶν δορυφόρων εἰσ τετρακισχιλίουσ ἔμπροσθεν τῶν πυλῶν εἰσ τέτταρασ, δισχίλιοι δ’ ἑκατέρωθεν τῶν πυλῶν. καὶ οἱ ἱππεῖσ δὲ πάντεσ παρῆσαν καταβεβηκότεσ ἀπὸ τῶν ἵππων, καὶ διειρκότεσ τὰσ χεῖρασ διὰ τῶν κανδύων, ὥσπερ καὶ νῦν ἔτι διείρουσιν, ὅταν ὁρᾷ βασιλεύσ.

ἕστασαν δὲ Πέρσαι μὲν ἐκ δεξιᾶσ, οἱ δὲ ἄλλοι σύμμαχοι ἐξ ἀριστερᾶσ τῆσ ὁδοῦ, καὶ τὰ ἁρ́ματα ὡσαύτωσ τὰ ἡμίσεα ἑκατέρωθεν. ἐπεὶ δ’ ἀνεπετάννυντο αἱ τοῦ βασιλείου πύλαι, πρῶτον μὲν ἤγοντο τῷ Διὶ ταῦροι πάγκαλοι εἰσ τέτταρασ καὶ οἷσ τῶν ἄλλων θεῶν οἱ μάγοι ἐξηγοῦντο·

πολὺ γὰρ οἰόνται Πέρσαι χρῆναι τοῖσ περὶ τοὺσ θεοὺσ μᾶλλον τεχνίταισ χρῆσθαι ἢ περὶ τἆλλα. μετὰ δὲ τοὺσ βοῦσ ἵπποι ἤγοντο θῦμα τῷ Ἡλίῳ·

μετὰ δὲ τούτουσ ἐξήγετο ἁρ́μα λευκὸν χρυσόζυγον ἐστεμμένον Διὸσ ἱερόν· μετὰ δὲ τοῦτο Ἡλίου ἁρ́μα λευκόν, καὶ τοῦτο ἐστεμμένον ὥσπερ τὸ πρόσθεν· μετὰ δὲ τοῦτο ἄλλο τρίτον ἁρ́μα ἐξήγετο, φοινικίσι καταπεπταμένοι οἱ ἵπποι, καὶ πῦρ ὄπισθεν αὐτοῦ ἐπ’ ἐσχάρασ μεγάλησ ἄνδρεσ εἵποντο φέροντεσ. ἐπὶ δὲ τούτοισ ἤδη αὐτὸσ ἐκ τῶν πυλῶν προυφαίνετο ὁ Κῦροσ ἐφ’ ἁρ́ματοσ ὀρθὴν ἔχων τὴν τιάραν καὶ χιτῶνα πορφυροῦν μεσόλευκον ἄλλῳ δ’ οὐκ ἔξεστι μεσόλευκον ἔχειν, καὶ περὶ τοῖσ σκέλεσιν ἀναξυρίδασ ὑσγινοβαφεῖσ, καὶ κάνδυν ὁλοπόρφυρον.

εἶχε δὲ καὶ διάδημα περὶ τῇ τιάρᾳ· καὶ οἱ συγγενεῖσ δὲ αὐτοῦ τὸ αὐτὸ τοῦτο σημεῖον εἶχον, καὶ νῦν τὸ αὐτὸ τοῦτο ἔχουσι. τὰσ δὲ χεῖρασ ἔξω τῶν χειρίδων εἶχε.

παρωχεῖτο δὲ αὐτῷ ἡνίοχοσ μέγασ μέν, μείων δ’ ἐκείνου εἴτε καὶ τῷ ὄντι εἴτε καὶ ὁπωσοῦν· μείζων δ’ ἐφάνη πολὺ Κῦροσ. ἰδόντεσ δὲ πάντεσ προσεκύνησαν, εἴτε καὶ ἄρξαι τινὲσ κεκελευσμένοι εἴτε καὶ ἐκπλαγέντεσ τῇ παρασκευῇ καὶ τῷ δόξαι μέγαν τε καὶ καλὸν φανῆναι τὸν Κῦρον. πρόσθεν δὲ Περσῶν οὐδεὶσ Κῦρον προσεκύνει. ἐπεὶ δὲ προῄει τὸ τοῦ Κύρου ἁρ́μα, προηγοῦντο μὲν οἱ τετρακισχίλιοι δορυφόροι, παρείποντο δὲ οἱ δισχίλιοι ἑκατέρωθεν τοῦ ἁρ́ματοσ·

ἐφείποντο δὲ οἱ περὶ αὐτὸν σκηπτοῦχοι ἐφ’ ἵππων κεκοσμημένοι σὺν τοῖσ παλτοῖσ ἀμφὶ τοὺσ τριακοσίουσ. οἱ δ’ αὖ τῷ Κύρῳ τρεφόμενοι ἵπποι παρήγοντο χρυσοχάλινοι, ῥαβδωτοῖσ ἱματίοισ καταπεπταμένοι, ἀμφὶ τοὺσ διακοσίουσ·

ἐπὶ δὲ τούτοισ δισχίλιοι ξυστοφόροι· ἐπὶ δὲ τούτοισ ἱππεῖσ οἱ πρῶτοι γενόμενοι μύριοι, εἰσ ἑκατὸν πανταχῇ τεταγμένοι· ἡγεῖτο δ’ αὐτῶν Χρυσάντασ· ἐπὶ δὲ τούτοισ μύριοι ἄλλοι Περσῶν ἱππεῖσ τεταγμένοι ὡσαύτωσ, ἡγεῖτο δ’ αὐτῶν Ὑστάσπασ·

ἐπὶ δὲ τούτοισ ἄλλοι μύριοι ὡσαύτωσ, ἡγεῖτο δ’ αὐτῶν Δατάμασ· ἐπὶ δὲ τούτοισ ἄλλοι, ἡγεῖτο δ’ αὐτῶν Γαδάτασ·

ἐπὶ δὲ τούτοισ Μῆδοι ἱππεῖσ, ἐπὶ δὲ τούτοισ Ἀρμένιοι, μετὰ δὲ τούτουσ Ὑρκάνιοι, μετὰ δὲ τούτουσ Καδούσιοι, ἐπὶ δὲ τούτοισ Σάκαι· μετὰ δὲ τοὺσ ἱππέασ ἁρ́ματα ἐπὶ τεττάρων τεταγμένα, ἡγεῖτο δ’ αὐτῶν Ἀρταβάτασ Πέρσησ. πορευομένου δὲ αὐτοῦ πάμπολλοι ἄνθρωποι παρείποντο ἔξω τῶν σημείων, δεόμενοι Κύρου ἄλλοσ ἄλλησ πράξεωσ.

πέμψασ οὖν πρὸσ αὐτοὺσ τῶν σκηπτούχων τινάσ, οἳ παρείποντο αὐτῷ τρεῖσ ἑκατέρωθεν τοῦ ἁρ́ματοσ αὐτοῦ τούτου ἕνεκα τοῦ διαγγέλλειν, ἐκέλευσεν εἰπεῖν αὐτοῖσ, εἴ τίσ τι αὐτοῦ δέοιτο, διδάσκειν τῶν ἱππάρχων τινὰ ὅ τι τισ βούλοιτο, ἐκείνουσ δ’ ἔφη πρὸσ αὐτὸν ἐρεῖν. οἱ μὲν δὴ ἀπιόντεσ εὐθὺσ κατὰ τοὺσ ἱππέασ ἐπορεύοντο καὶ ἐβουλεύοντο τίνι ἕκαστοσ προσίοι. ὁ δὲ Κῦροσ οὓσ ἐβούλετο μάλιστα θεραπεύεσθαι τῶν φίλων ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, τούτουσ πέμπων τινὰ πρὸσ αὑτὸν ἐκάλει καθ’ ἕνα ἕκαστον καὶ ἔλεγεν αὐτοῖσ οὕτωσ·

ἤν τισ ὑμᾶσ διδάσκῃ τι τούτων τῶν παρεπομένων, ὃσ μὲν ἂν μηδὲν δοκῇ ὑμῖν λέγειν, μὴ προσέχετε αὐτῷ τὸν νοῦν· ὃσ δ’ ἂν δικαίων δεῖσθαι δοκῇ, εἰσαγγέλλετε πρὸσ ἐμέ, ἵνα κοινῇ βουλευόμενοι διαπράττωμεν αὐτοῖσ. οἱ μὲν δὴ ἄλλοι, ἐπεὶ καλέσειεν, ἀνὰ κράτοσ ἐλαύνοντεσ ὑπήκουον, συναύξοντεσ τὴν ἀρχὴν τῷ Κύρῳ καὶ ἐνδεικνύμενοι ὅτι σφόδρα πείθοιντο·

Δαϊφέρηνσ δέ τισ ἦν σολοικότεροσ ἄνθρωποσ τῷ τρόπῳ, ὃσ ᾤετο, εἰ μὴ ταχὺ ὑπακούοι, ἐλευθερώτεροσ ἂν φαίνεσθαι. αἰσθόμενοσ οὖν ὁ Κῦροσ τοῦτο, πρὶν προσελθεῖν αὐτὸν καὶ διαλεχθῆναι αὐτῷ ὑποπέμψασ τινὰ τῶν σκηπτούχων εἰπεῖν ἐκέλευσε πρὸσ αὐτὸν ὅτι οὐδὲν ἔτι δέοιτο·

καὶ τὸ λοιπὸν οὐκ ἐκάλει. ὡσ δ’ ὁ ὕστερον κληθεὶσ αὐτοῦ πρότεροσ αὐτῷ προσήλασεν, ὁ Κῦροσ καὶ ἵππον αὐτῷ ἔδωκε τῶν παρεπομένων καὶ ἐκέλευσε τῶν σκηπτούχων τινὰ συναπαγαγεῖν αὐτῷ ὅποι κελεύσειε.

τοῖσ δὲ ἰδοῦσιν ἔντιμόν τι τοῦτο ἔδοξεν εἶναι, καὶ πολὺ πλείονεσ ἐκ τούτου αὐτὸν ἐθεράπευον ἀνθρώπων. ἐπεὶ δὲ ἀφίκοντο πρὸσ τὰ τεμένη, ἔθυσαν τῷ Διὶ καὶ ὡλοκαύτησαν τοὺσ ταύρουσ·

ἔπειτα τῷ Ἡλίῳ καὶ ὡλοκαύτησαν τοὺσ ἵππουσ· ἔπειτα Γῇ σφάξαντεσ ὡσ ἐξηγήσαντο οἱ μάγοι ἐποίησαν· ἔπειτα δὲ ἡρ́ωσι τοῖσ Συρίαν ἔχουσι. μετὰ δὲ ταῦτα καλοῦ ὄντοσ τοῦ χωρίου ἔδειξε τέρμα ὡσ ἐπὶ πέντε σταδίων χωρίου, καὶ εἶπε κατὰ φῦλα ἀνὰ κράτοσ ἐνταῦθα ἀφεῖναι τοὺσ ἵππουσ.

σὺν μὲν οὖν τοῖσ Πέρσαισ αὐτὸσ ἤλασε καὶ ἐνίκα πολύ· μάλιστα γὰρ ἐμεμελήκει αὐτῷ ἱππικῆσ· Μήδων δὲ Ἀρτάβαζοσ ἐνίκα· Κῦροσ γὰρ αὐτῷ τὸν ἵππον ἐδεδώκει· Σύρων δὲ τῶν ἀποστάντων Γαδάτασ· Ἀρμενίων δὲ Τιγράνησ· Ὑρκανίων δὲ ὁ υἱὸσ τοῦ ἱππάρχου· Σακῶν δὲ ἰδιώτησ ἀνὴρ ἀπέλιπεν ἄρα τῷ ἵππῳ τοὺσ ἄλλουσ ἵππουσ ἐγγὺσ τῷ ἡμίσει τοῦ δρόμου. ἔνθα δὴ λέγεται ὁ Κῦροσ ἐρέσθαι τὸν νεανίσκον εἰ δέξαιτ’ ἂν βασιλείαν ἀντὶ τοῦ ἵππου.

τὸν δ’ ἀποκρίνασθαι ὅτι βασιλείαν μὲν οὐκ ἂν δεξαίμην, χάριν δὲ ἀνδρὶ ἀγαθῷ καταθέσθαι δεξαίμην ἄν. καὶ ὁ Κῦροσ εἶπε·

καὶ μὴν ἐγὼ δεῖξαί σοι θέλω ἔνθα κἂν μύων βάλῃσ, οὐκ ἂν ἁμάρτοισ ἀνδρὸσ ἀγαθοῦ. πάντωσ τοίνυν, ὁ Σάκασ ἔφη, δεῖξόν μοι· ὡσ βαλῶ γε ταύτῃ τῇ βώλῳ, ἔφη ἀνελόμενοσ. καὶ ὁ μὲν Κῦροσ δείκνυσιν αὐτῷ ὅπου ἦσαν πλεῖστοι τῶν φίλων·

ὁ δὲ καταμύων ἱήσι τῇ βώλῳ καὶ παρελαύνοντοσ Φεραύλα τυγχάνει· ἔτυχε γὰρ ὁ Φεραύλασ παραγγέλλων τι τακτὸσ παρὰ τοῦ Κύρου· βληθεὶσ δὲ οὐδὲ μετεστράφη, ἀλλ’ ᾤχετο ἐφ’ ὅπερ ἐτάχθη. ἀναβλέψασ δὲ ὁ Σάκασ ἐρωτᾷ τίνοσ ἔτυχεν.

οὐ μὰ τὸν Δί’, ἔφη, οὐδενὸσ τῶν παρόντων. ἀλλ’ οὐ μέντοι, ἔφη ὁ νεανίσκοσ, τῶν γε ἀπόντων. ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Κῦροσ, σύγε ἐκείνου τοῦ παρὰ τὰ ἁρ́ματα ταχὺ ἐλαύνοντοσ τὸν ἵππον. καὶ πῶσ, ἔφη, οὐδὲ μεταστρέφεται; καὶ ὁ Κῦροσ ἔφη·

μαινόμενοσ γάρ τίσ ἐστιν, ὡσ ἐοίκεν. ἀκούσασ ὁ νεανίσκοσ ᾤχετο σκεψόμενοσ τίσ εἰή· καὶ εὑρίσκει τὸν Φεραύλαν γῆσ τε κατάπλεων τὸ γένειον καὶ αἵματοσ· ἐρρύη γὰρ αὐτῷ ἐκ τῆσ ῥινὸσ βληθέντι. ἐπεὶ δὲ προσῆλθεν, ἤρετο αὐτὸν εἰ βληθείη.

ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· ὡσ ὁρᾷσ. δίδωμι τοίνυν σοι, ἔφη, τοῦτον τὸν ἵππον. ὁ δ’ ἐπήρετο· ἀντὶ τοῦ; ἐκ τούτου δὴ διηγεῖτο ὁ Σάκασ τὸ πρᾶγμα, καὶ τέλοσ εἶπε· καὶ οἶμαί γε οὐχ ἡμαρτηκέναι ἀνδρὸσ ἀγαθοῦ. καὶ ὁ Φεραύλασ εἶπεν·

ἀλλὰ πλουσιωτέρῳ μὲν ἄν, εἰ ἐσωφρόνεισ, ἢ ἐμοὶ ἐδίδουσ· νῦν δὲ κἀγὼ δέξομαι. ἐπεύχομαι δέ, ἔφη, τοῖσ θεοῖσ, οἵπερ με ἐποίησαν βληθῆναι ὑπὸ σοῦ, δοῦναί μοι ποιῆσαι μὴ μεταμέλειν σοι τῆσ ἐμῆσ δωρεᾶσ. καὶ νῦν μέν, ἔφη, ἀπέλα, ἀναβὰσ ἐπὶ τὸν ἐμὸν ἵππον· αὖθισ δ’ ἐγὼ παρέσομαι πρὸσ σέ. οἱ μὲν δὴ οὕτω διηλλάξαντο. Καδουσίων δὲ ἐνίκα Ῥαθίνησ.

ἀφίει δὲ καὶ τὰ ἁρ́ματα καθ’ ἕκαστον· τοῖσ δὲ νικῶσι πᾶσιν ἐδίδου βοῦσ τε, ὅπωσ ἂν θύσαντεσ ἑστιῷντο, καὶ ἐκπώματα. τὸν μὲν οὖν βοῦν ἔλαβε καὶ αὐτὸσ τὸ νικητήριον· τῶν δ’ ἐκπωμάτων τὸ αὑτοῦ μέροσ Φεραύλᾳ ἔδωκεν, ὅτι καλῶσ ἔδοξεν αὐτῷ τὴν ἐκ τοῦ βασιλείου ἔλασιν διατάξαι. οὕτω δὴ τότε ὑπὸ Κύρου κατασταθεῖσα ἡ βασιλέωσ ἔλασισ οὕτωσ ἔτι καὶ νῦν διαμένει, πλὴν τὰ ἱερὰ ἄπεστιν, ὅταν μὴ θύῃ.

ὡσ δὲ ταῦτα τέλοσ εἶχεν, ἀφικνοῦνται πάλιν εἰσ τὴν πόλιν, καὶ ἐσκήνησαν, οἷσ μὲν ἐδόθησαν οἰκίαι, κατ’ οἰκίασ, οἷσ δὲ μή, ἐν τάξει. καλέσασ δὲ καὶ ὁ Φεραύλασ τὸν Σάκαν τὸν δόντα τὸν ἵππον ἐξένιζε, καὶ τἆλλά τε παρεῖχεν ἔκπλεω, καὶ ἐπεὶ ἐδεδειπνήκεσαν, τὰ ἐκπώματα αὐτῷ ἃ ἔλαβε παρὰ Κύρου ἐμπιμπλὰσ προύπινε καὶ ἐδωρεῖτο.

καὶ ὁ Σάκασ ὁρῶν πολλὴν μὲν καὶ καλὴν στρωμνήν, πολλὴν δὲ καὶ καλὴν κατασκευήν, καὶ οἰκέτασ δὲ πολλούσ, εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Φεραύλα, ἦ καὶ οἴκοι τῶν πλουσίων ἦσθα;

καὶ ὁ Φεραύλασ εἶπε·

ποίων πλουσίων; τῶν μὲν οὖν σαφῶσ ἀποχειροβιώτων. ἐμὲ γάρ τοι ὁ πατὴρ τὴν μὲν τῶν παίδων παιδείαν γλίσχρωσ αὐτὸσ ἐργαζόμενοσ καὶ τρέφων ἐπαίδευεν· ἐπεὶ δὲ μειράκιον ἐγενόμην, οὐ δυνάμενοσ τρέφειν ἀργόν, εἰσ ἀγρὸν ἀπαγαγὼν ἐκέλευσεν ἐργάζεσθαι. ἔνθα δὴ ἐγὼ ἀντέτρεφον ἐκεῖνον, ἑώσ ἔζη, αὐτὸσ σκάπτων καὶ σπείρων καὶ μάλα μικρὸν γῄδιον, οὐ μέντοι πονηρόν γε, ἀλλὰ πάντων δικαιότατον·

ὅ τι γὰρ λάβοι σπέρμα, καλῶσ καὶ δικαίωσ ἀπεδίδου αὐτό τε καὶ τόκον οὐδέν τι πολύν· ἤδη δέ ποτε ὑπὸ γενναιότητοσ καὶ διπλάσια ἀπέδωκεν ὧν ἔλαβεν. οἴκοι μὲν οὖν ἔγωγε οὕτωσ ἔζων· νῦν δὲ ταῦτα πάντα ἃ ὁρᾷσ Κῦρόσ μοι ἔδωκε. καὶ ὁ Σάκασ εἶπεν·

ὦ μακάριε σὺ τά τε ἄλλα καὶ αὐτὸ τοῦτο ὅτι ἐκ πένητοσ πλούσιοσ γεγένησαι· πολὺ γὰρ οἰόμαί σε καὶ διὰ τοῦτο ἥδιον πλουτεῖν ὅτι πεινήσασ χρημάτων ἐπλούτησασ. καὶ ὁ Φεραύλασ εἶπεν·

ἦ γὰρ οὕτωσ, ὦ Σάκα, ὑπολαμβάνεισ ὡσ ἐγὼ νῦν τοσούτῳ ἥδιον ζῶ ὅσῳ πλείω κέκτημαι; οὐκ οἶσθα, ἔφη, ὅτι ἐσθίω μὲν καὶ πίνω καὶ καθεύδω οὐδ’ ὁτιοῦν νῦν ἥδιον ἢ τότε ὅτε πένησ ἦν· ὅτι δὲ ταῦτα πολλά ἐστι, τοσοῦτον κερδαίνω, πλείω μὲν φυλάττειν δεῖ, πλείω δὲ ἄλλοισ διανέμειν, πλειόνων δὲ ἐπιμελούμενον πράγματα ἔχειν. νῦν γὰρ δὴ ἐμὲ πολλοὶ μὲν οἰκέται σῖτον αἰτοῦσι, πολλοὶ δὲ πιεῖν, πολλοὶ δὲ ἱμάτια·

οἱ δὲ ἰατρῶν δέονται· ἥκει δέ τισ ἢ τῶν προβάτων λελυκωμένα φέρων ἢ τῶν βοῶν κατακεκρημνισμένα ἢ νόσον φάσκων ἐμπεπτωκέναι τοῖσ κτήνεσιν· ὥστε μοι δοκῶ, ἔφη ὁ Φεραύλασ, νῦν διὰ τὸ πολλὰ ἔχειν πλείω λυπεῖσθαι ἢ πρόσθεν διὰ τὸ ὀλίγα ἔχειν. καὶ ὁ Σάκασ, ἀλλὰ ναὶ μὰ Δί’, ἔφη, ὅταν σῶα ᾖ, πολλὰ ὁρῶν πολλαπλάσια ἐμοῦ εὐφραίνῃ.

καὶ ὁ Φεραύλασ εἶπεν· οὔτοι, ὦ Σάκα, οὕτωσ ἡδύ ἐστι τὸ ἔχειν χρήματα ὡσ ἀνιαρὸν τὸ ἀποβάλλειν. γνώσῃ δ’ ὅτι ἐγὼ ἀληθῆ λέγω· τῶν μὲν γὰρ πλουτούντων οὐδεὶσ ἀναγκάζεται ὑφ’ ἡδονῆσ ἀγρυπνεῖν, τῶν δὲ ἀποβαλλόντων τι ὄψει οὐδένα δυνάμενον καθεύδειν ὑπὸ λύπησ. μὰ Δί’, ἔφη ὁ Σάκασ, οὐδέ γε τῶν λαμβανόντων τι νυστάζοντα οὐδένα ἂν ἴδοισ ὑφ’ ἡδονῆσ.

ἀληθῆ, ἔφη, λέγεισ·

εἰ γάρ τοι τὸ ἔχειν οὕτωσ ὥσπερ τὸ λαμβάνειν ἡδὺ ἦν, πολὺ ἂν διέφερον εὐδαιμονίᾳ οἱ πλούσιοι τῶν πενήτων. καὶ ἀνάγκη δέ τοί ἐστιν, ἔφη, ὦ Σάκα, τὸν πολλὰ ἔχοντα πολλὰ καὶ δαπανᾶν καὶ εἰσ θεοὺσ καὶ εἰσ φίλουσ καὶ εἰσ ξένουσ· ὅστισ οὖν ἰσχυρῶσ χρήμασιν ἥδεται, εὖ ἴσθι τοῦτον καὶ δαπανῶντα ἰσχυρῶσ ἀνιᾶσθαι. <ναὶ> μὰ Δί’, ἔφη ὁ Σάκασ, ἀλλ’ οὐκ ἐγὼ τούτων εἰμί, ἀλλὰ καὶ εὐδαιμονίαν τοῦτο νομίζω τὸ πολλὰ ἔχοντα πολλὰ καὶ δαπανᾶν.

τί οὖν, ἔφη, πρὸσ τῶν θεῶν, ὁ Φεραύλασ, οὐχὶ σύγε αὐτίκα μάλα εὐδαίμων ἐγένου καὶ ἐμὲ εὐδαίμονα ἐποίησασ;

λαβὼν γάρ, ἔφη, ταῦτα πάντα κέκτησο, καὶ χρῶ ὅπωσ βούλει αὐτοῖσ· ἐμὲ δὲ μηδὲν ἄλλο ἢ ὥσπερ ξένον τρέφε, καὶ ἔτι εὐτελέστερον ἢ ξένον· ἀρκέσει γάρ μοι ὅ τι ἂν καὶ σὺ ἔχῃσ τούτων μετέχειν. παίζεισ, ἔφη ὁ Σάκασ.

καὶ ὁ Φεραύλασ ὀμόσασ εἶπεν ἦ μὴν σπουδῇ λέγειν. καὶ ἄλλα γέ σοι, ὦ Σάκα, προσδιαπράξομαι παρὰ Κύρου, μήτε θύρασ τὰσ Κύρου θεραπεύειν μήτε στρατεύεσθαι· ἀλλὰ σὺ μὲν πλουτῶν οἴκοι μένε· ἐγὼ δὲ ταῦτα ποιήσω καὶ ὑπὲρ σοῦ καὶ ὑπὲρ ἐμοῦ· καὶ ἐάν τι ἀγαθὸν προσλαμβάνω διὰ τὴν Κύρου θεραπείαν ἢ καὶ ἀπὸ στρατείασ τινόσ, οἴσω πρὸσ σέ, ἵνα ἔτι πλειόνων ἄρχῃσ· μόνον, ἔφη, ἐμὲ ἀπόλυσον ταύτησ τῆσ ἐπιμελείασ· ἢν γὰρ ἐγὼ σχολὴν ἄγω ἀπὸ τούτων, ἐμοί τέ σε οἰόμαι πολλὰ καὶ Κύρῳ χρήσιμον ἔσεσθαι. τούτων οὕτω ῥηθέντων ταῦτα συνέθεντο καὶ ταῦτα ἐποίουν.

καὶ ὁ μὲν ἡγεῖτο εὐδαίμων γεγενῆσθαι, ὅτι πολλῶν ἦρχε χρημάτων· ὁ δ’ αὖ ἐνόμιζε μακαριώτατοσ εἶναι, ὅτι ἐπίτροπον ἕξοι σχολὴν παρέχοντα πράττειν ὅ τι ἂν αὐτῷ ἡδὺ ᾖ. ἦν δὲ τοῦ Φεραύλα ὁ τρόποσ φιλέταιρόσ τε καὶ θεραπεύειν οὐδὲν ἡδὺ αὐτῷ οὕτωσ ἐδόκει εἶναι οὐδ’ ὠφέλιμον ὡσ ἀνθρώπουσ.

καὶ γὰρ βέλτιστον πάντων τῶν ζῴων ἡγεῖτο ἄνθρωπον εἶναι καὶ εὐχαριστότατον, ὅτι ἑώρα τούσ τε ἐπαινουμένουσ ὑπό τινοσ ἀντεπαινοῦντασ τούτουσ προθύμωσ τοῖσ τε χαριζομένοισ πειρωμένουσ ἀντιχαρίζεσθαι, καὶ οὓσ γνοῖεν εὐνοϊκῶσ ἔχοντασ, τούτοισ ἀντ’ εὖ νοοῦντασ, καὶ οὓσ εἰδεῖεν φιλοῦντασ αὐτούσ, τούτουσ μισεῖν οὐ δυναμένουσ, καὶ γονέασ δὲ πολὺ μᾶλλον ἀντιθεραπεύειν πάντων τῶν ζῴων ἐθέλοντασ καὶ ζῶντασ καὶ τελευτήσαντασ· τὰ δ’ ἄλλα πάντα ζῷα καὶ ἀχαριστότερα καὶ ἀγνωμονέστερα ἀνθρώπων ἐγίγνωσκεν εἶναι. οὕτω δὴ ὅ τε Φεραύλασ ὑπερήδετο ὅτι ἐξέσοιτο αὐτῷ ἀπαλλαγέντι τῆσ τῶν ἄλλων κτημάτων ἐπιμελείασ ἀμφὶ τοὺσ φίλουσ ἔχειν, ὅ τε Σάκασ ὅτι ἔμελλε πολλὰ ἔχων πολλοῖσ χρήσεσθαι.

ἐφίλει δὲ ὁ μὲν Σάκασ τὸν Φεραύλαν, ὅτι προσέφερέ τι ἀεί· ὁ δὲ τὸν Σάκαν, ὅτι παραλαμβάνειν πάντα ἤθελε καὶ ἀεὶ πλειόνων ἐπιμελούμενοσ οὐδὲν μᾶλλον αὐτῷ ἀσχολίαν παρεῖχε. καὶ οὗτοι μὲν δὴ οὕτω διῆγον.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Η, chapter 3

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Η, chapter 3)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION