Plutarch, Aemilius Paulus, chapter 6

ὁ δὲ Αἰμίλιοσ ὕπατοσ ἀποδειχθεὶσ ἐστράτευσεν ἐπὶ τοὺσ παραλπίουσ Λίγυασ, οὓσ ἔνιοι καί Λιγυστίνουσ ὀνομάζουσι, μάχιμον καί θυμοειδὲσ ἔθνοσ, ἐμπείρωσ δὲ πολεμεῖν διδασκόμενον ὑπὸ Ῥωμαίων διὰ τὴν γειτνίασιν. τότε δὲ καί τῆσ θαλάττησ ἁψάμενοι σκάφεσι πειρατικοῖσ ἀφῃροῦντο καί περιέκοπτον τάσ ἐμπορίασ, ἄχρι στηλῶν Ἡρακλείων ἀναπλέοντεσ, ἐπιόντοσ οὖν τοῦ Αἰμιλίου τετρακισμύριοι γενόμενοι τὸ πλῆθοσ ὑπέστησαν ὁ δὲ τοὺσ σύμπαντασ ὀκτακισχιλίουσ ἔχων πενταπλασίοισ οὖσιν αὐτοῖσ συνέβαλε, καί τρεψάμενοσ καί κατακλείσασ εἰσ τὰ τείχη διέδωκε λόγον φιλάνθρωπον καί συμβατικόν οὐ γὰρ ἦν βουλομένοισ τοῖσ Ῥωμαίοισ παντάπασιν ἐκκόψαι τὸ Λιγύων ἔθνοσ, ὥσπερ ἑρ́κοσ ἢ πρόβολον ἐμποδὼν κείμενον τοῖσ Γαλατικοῖσ κινήμασιν ἐπαιωρουμένοισ ἀεὶ περὶ τὴν Ἰταλίαν.

πιστεύσαντεσ οὖν τῷ Αἰμιλίῳ τάσ τε ναῦσ καί τάσ πόλεισ ἐνεχείρισαν.

ὁ δὲ τάσ μὲν πόλεισ οὐδὲν ἀδικήσασ ἢ μόνον τὰ τείχη περιελών ἀπέδωκε, τάσ δὲ ναῦσ ἁπάσασ ἀφείλετο, καί πλοῖον οὐδὲν αὐτοῖσ τρισκάλμου μεῖζον ἀπέλιπε· τοὺσ δὲ ἡλωκότασ ὑπ’ αὐτῶν κατὰ γῆν ἢ κατὰ θάλατταν ἀνεσώσατο πολλοὺσ καί ξένουσ καὶ Ῥωμαίουσ εὑρεθέντασ. ἐκείνη μὲν οὖν ἡ ὑπατεία τάσ εἰρημένασ πράξεισ ἐπιφανεῖσ ἔσχεν. ὕστερον δὲ πολλάκισ ποιήσασ φανερὸν αὑτὸν αὖθισ ὑπατεῦσαι βουλόμενον καί ποτε καί παραγγείλασ, ὡσ ἀπέτυχε καί παρώφθη, τὸ λοιπὸν ἡσυχίαν εἶχε, τῶν ἱερῶν ἐπιμελούμενοσ καί τοὺσ παῖδασ ἀσκῶν τὴν μὲν ἐπιχώριον παιδείαν καί πάτριον ὥσπερ αὐτὸσ ἤσκητο, τὴν δὲ Ἑλληνικὴν φιλοτιμότερον.

οὐ γὰρ μόνον γραμματικοὶ καί σοφισταὶ καί ῥήτορεσ, ἀλλὰ καί πλάσται καί ζωγράφοι καί πώλων καί σκυλάκων ἐπιστάται καί διδάσκαλοι θήρασ Ἕλληνεσ ἦσαν περὶ τοὺσ νεανίσκουσ, ὁ δὲ πατήρ, εἰ μή τι δημόσιον ἐμποδὼν εἰή, παρῆν ἀεὶ μελετῶσι καί γυμναζομένοισ, φιλοτεκνότατοσ Ῥωμαίων γενόμενοσ.