Xenophon, Works on Socrates, Οἰκονομικός, chapter 20

(크세노폰, Works on Socrates, Οἰκονομικός, chapter 20)

ἐνταῦθα δὴ ἐγὼ εἶπον· πῶσ οὖν, ὦ Ἰσχόμαχε, εἰ οὕτω γε καὶ ῥᾴδιά ἐστι μαθεῖν τὰ περὶ τὴν γεωργίαν καὶ πάντεσ ὁμοίωσ ἴσασιν ἃ δεῖ ποιεῖν, οὐχὶ καὶ πάντεσ πράττουσιν ὁμοίωσ, ἀλλ’ οἱ μὲν αὐτῶν ἀφθόνωσ τε ζῶσι καὶ περιττὰ ἔχουσιν, οἱ δ’ οὐδὲ τὰ ἀναγκαῖα δύνανται πορίζεσθαι, ἀλλὰ καὶ προσοφείλουσιν; ἐγὼ δή σοι λέξω, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη ὁ Ἰσχόμαχοσ.

οὐ γὰρ ἡ ἐπιστήμη οὐδ’ ἡ ἀνεπιστημοσύνη τῶν γεωργῶν ἐστιν ἡ ποιοῦσα τοὺσ μὲν εὐπορεῖν, τοὺσ δὲ ἀπόρουσ εἶναι· οὐδ’ ἂν ἀκούσαισ, ἔφη, λόγου οὕτω διαθέοντοσ ὅτι διέφθαρται ὁ οἶκοσ, διότι οὐχ ὁμαλῶσ ὁ σπορεὺσ ἔσπειρεν, οὐδ’ ὅτι οὐκ ὀρθῶσ τοὺσ ὄρχουσ ἐφύτευσεν, οὐδ’ ὅτι ἀγνοήσασ τισ τὴν γῆν φέρουσαν ἀμπέλουσ ἐν ἀφόρῳ ἐφύτευσεν, οὐδ’ ὅτι ἠγνόησέ τισ ὅτι ἀγαθόν ἐστι τῷ σπόρῳ νεὸν προεργάζεσθαι, οὐδ’ ὅτι ἠγνόησέ τισ ὡσ ἀγαθόν ἐστι τῇ γῇ κόπρον μιγνύναι·

ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔστιν ἀκοῦσαι, ἁνὴρ οὐ λαμβάνει σῖτον ἐκ τοῦ ἀγροῦ·

οὐ γὰρ ἐπιμελεῖται ὡσ αὐτῷ σπείρηται ἢ ὡσ κόπροσ γίγνηται. οὐδ’ οἶνον ἔχει ἁνήρ· οὐ γὰρ ἐπιμελεῖται ὡσ φυτεύσῃ ἀμπέλουσ οὐδὲ αἱ οὖσαι ὅπωσ φέρωσιν αὐτῷ. οὐδὲ ἔλαιον οὐδὲ σῦκα ἔχει ἁνήρ· οὐ γὰρ ἐπιμελεῖται οὐδὲ ποιεῖ ὅπωσ ταῦτα ἔχῃ. τοιαῦτ’, ἔφη, ἐστίν, ὦ Σώκρατεσ, ἃ διαφέροντεσ ἀλλήλων οἱ γεωργοὶ διαφερόντωσ καὶ πράττουσι πολὺ μᾶλλον ἢ οἱ δοκοῦντεσ σοφόν τι ηὑρηκέναι εἰσ τὰ ἔργα.

καὶ οἱ στρατηγοὶ ἔστιν ἐν οἷσ τῶν στρατηγικῶν ἔργων οὐ γνώμῃ διαφέροντεσ ἀλλήλων οἱ μὲν βελτίονεσ οἱ δὲ χείρονέσ εἰσιν, ἀλλὰ σαφῶσ ἐπιμελείᾳ.

ἃ γὰρ καὶ οἱ στρατηγοὶ γιγνώσκουσι πάντεσ καὶ τῶν ἰδιωτῶν οἱ πλεῖστοι, ταῦτα οἱ μὲν ποιοῦσι τῶν ἀρχόντων οἱ δ’ οὔ. οἱο͂ν καὶ τόδε γιγνώσκουσιν ἅπαντεσ ὅτι διὰ πολεμίασ πορευομένουσ βέλτιόν ἐστι τεταγμένουσ πορεύεσθαι οὕτωσ ὡσ ἂν ἄριστα μάχοιντο, εἰ δέοι.

τοῦτο τοίνυν γιγνώσκοντεσ οἱ μὲν ποιοῦσιν οὕτωσ οἱ δ’ οὐ ποιοῦσι. φυλακὰσ ἅπαντεσ ἴσασιν ὅτι βέλτιόν ἐστι καθιστάναι καὶ ἡμερινὰσ καὶ νυκτερινὰσ πρὸ τοῦ στρατοπέδου.

ἀλλὰ καὶ τούτου οἱ μὲν ἐπιμελοῦνται ὡσ ἔχῃ οὕτωσ, οἱ δ’ οὐκ ἐπιμελοῦνται. ὅταν τε αὖ διὰ στενοπόρων ἰώσιν, οὐ πάνυ χαλεπὸν εὑρεῖν ὅστισ οὐ γιγνώσκει ὅτι προκαταλαμβάνειν τὰ ἐπίκαιρα κρεῖττον ἢ μή;

ἀλλὰ καὶ τούτου οἱ μὲν ἐπιμελοῦνται οὕτω ποιεῖν, οἱ δ’ οὔ. ἀλλὰ καὶ κόπρον λέγουσι μὲν πάντεσ ὅτι ἄριστον εἰσ γεωργίαν ἐστὶ καὶ ὁρῶσι δὲ αὐτομάτην γιγνομένην·

ὅμωσ δὲ καὶ ἀκριβοῦντεσ ὡσ γίγνεται, καὶ ῥᾴδιον ὂν πολλὴν ποιεῖν, οἱ μὲν καὶ τούτου ἐπιμελοῦνται ὅπωσ ἁθροίζηται, οἱ δὲ παραμελοῦσι. καίτοι ὕδωρ μὲν ὁ ἄνω θεὸσ παρέχει, τὰ δὲ κοῖλα πάντα τέλματα γίγνεται, ἡ γῆ δὲ ὕλην παντοίαν παρέχει, καθαίρειν δὲ δεῖ τὴν γῆν τὸν μέλλοντα σπείρειν·

ἃ δ’ ἐκποδὼν ἀναιρεῖται, ταῦτα εἴ τισ ἐμβάλλοι εἰσ τὸ ὕδωρ, ὁ χρόνοσ ἤδη αὐτὸσ ἂν ποιοίη οἷσ ἡ γῆ ἥδεται. ποία μὲν γὰρ ὕλη, ποία δὲ γῆ ἐν ὕδατι στασίμῳ οὐ κόπροσ γίγνεται; καὶ ὁπόσα δὲ θεραπείασ δεῖται ἡ γῆ, ὑγροτέρα γε οὖσα πρὸσ τὸν σπόρον ἢ ἁλμωδεστέρα πρὸσ φυτείαν, καὶ ταῦτα γιγνώσκουσι μὲν πάντεσ καὶ ὡσ τὸ ὕδωρ ἐξάγεται τάφροισ καὶ ὡσ ἡ ἅλμη κολάζεται μιγνυμένη πᾶσι τοῖσ ἀνάλμοισ, καὶ ὑγροῖσ τε καὶ ξηροῖσ·

ἀλλὰ καὶ τούτων ἐπιμελοῦνται οἱ μὲν οἱ δ’ οὔ. εἰ δέ τισ παντάπασιν ἀγνὼσ εἰή τί δύναται φέρειν ἡ γῆ, καὶ μήτε ἰδεῖν ἔχοι καρπὸν μηδὲ φυτὸν αὐτῆσ, μήτε ὅτου ἀκούσαι τὴν ἀλήθειαν περὶ αὐτῆσ ἔχοι, οὐ πολὺ μὲν ῥᾷον γῆσ πεῖραν λαμβάνειν παντὶ ἀνθρώπῳ ἢ ἵππου, πολὺ δὲ ῥᾷον ἢ ἀνθρώπου;

οὐ γὰρ ἔστιν ὅ τι ἐπὶ ἀπάτῃ δείκνυσιν, ἀλλ’ ἁπλῶσ ἅ τε δύναται καὶ ἃ μὴ σαφηνίζει τε καὶ ἀληθεύει. δοκεῖ δέ μοι ἡ γῆ καὶ τοὺσ κακούσ τε καὶ ἀργοὺσ τῷ εὔγνωστα καὶ εὐμαθῆ πάντα παρέχειν ἄριστα ἐξετάζειν.

οὐ γὰρ ὥσπερ τὰσ ἄλλασ τέχνασ τοῖσ μὴ ἐργαζομένοισ ἔστι προφασίζεσθαι ὅτι οὐκ ἐπίστανται, γῆν δὲ πάντεσ οἴδασιν ὅτι εὖ πάσχουσα εὖ ποιεῖ· ἀλλ’ ἡ ἐν γῇ ἀργία ἐστὶ σαφὴσ ψυχῆσ κατήγοροσ κακῆσ.

ὡσ μὲν γὰρ ἂν δύναιτο ἄνθρωποσ ζῆν ἄνευ τῶν ἐπιτηδείων, οὐδεὶσ τοῦτο αὐτὸσ αὑτὸν πείθει· ὁ δὲ μήτε ἄλλην τέχνην χρηματοποιὸν ἐπιστάμενοσ μήτε γεωργεῖν ἐθέλων φανερὸν ὅτι κλέπτων ἢ ἁρπάζων ἢ προσαιτῶν διανοεῖται βιοτεύειν, ἢ παντάπασιν ἀλόγιστόσ ἐστι. μέγα δὲ ἔφη διαφέρειν εἰσ τὸ λυσιτελεῖν γεωργίαν καὶ μὴ λυσιτελεῖν, ὅταν ὄντων ἐργαστήρων καὶ πλεόνων ὁ μὲν ἔχῃ τινὰ ἐπιμέλειαν ὡσ τὴν ὡρ́αν αὐτῷ ἐν τῷ ἔργῳ οἱ ἐργάται ὦσιν, ὁ δὲ μὴ ἐπιμελῆται τούτου.

ῥᾳδίωσ γὰρ ἀνὴρ εἷσ παρὰ τοὺσ δέκα διαφέρει τῷ ἐν ὡρ́ᾳ ἐργάζεσθαι, καὶ ἄλλοσ γε ἀνὴρ διαφέρει τῷ πρὸ τῆσ ὡρ́ασ ἀπιέναι. τὸ δὲ δὴ ἐᾶν ῥᾳδιουργεῖν δι’ ὅλησ τῆσ ἡμέρασ τοὺσ ἀνθρώπουσ ῥᾳδίωσ τὸ ἥμισυ διαφέρει τοῦ ἔργου παντόσ.

ὥσπερ καὶ ἐν ταῖσ ὁδοιπορίαισ παρὰ στάδια διακόσια ἔστιν ὅτε τοῖσ ἑκατὸν σταδίοισ διήνεγκαν ἀλλήλων ἄνθρωποι τῷ τάχει, ἀμφότεροι καὶ νέοι ὄντεσ καὶ ὑγιαίνοντεσ, ὅταν ὁ μὲν πράττῃ ἐφ’ ᾧπερ ὡρ́μηται, βαδίζων, ὁ δὲ ῥᾳστωνεύῃ τῇ ψυχῇ καὶ παρὰ κρήναισ καὶ ὑπὸ σκιαῖσ ἀναπαυόμενόσ τε καὶ θεώμενοσ καὶ αὔρασ θηρεύων μαλακάσ.

οὕτω δὲ καὶ ἐν τοῖσ ἔργοισ πολὺ διαφέρουσιν εἰσ τὸ ἁνύτειν οἱ πράττοντεσ ἐφ’ ᾧπερ τεταγμένοι εἰσί, καὶ οἱ μὴ πράττοντεσ ἀλλ’ εὑρίσκοντεσ προφάσεισ τοῦ μὴ ἐργάζεσθαι καὶ ἐώμενοι ῥᾳδιουργεῖν.

τὸ δὲ δὴ καὶ τὸ καλῶσ ἐργάζεσθαι ἢ κακῶσ ἐπιμελεῖσθαι, τοῦτο δὴ τοσοῦτον διαφέρει ὅσον ἢ ὅλωσ ἐργάζεσθαι ἢ ὅλωσ ἀργὸν εἶναι.

ὅταν σκαπτόντων, ἵνα ὕλησ καθαραὶ αἱ ἄμπελοι γένωνται, οὕτω σκάπτωσιν ὥστε πλείω καὶ καλλίω τὴν ὕλην γίγνεσθαι, πῶσ τοῦτο οὐκ ἀργὸν ἂν φήσαισ εἶναι; τὰ οὖν συντρίβοντα τοὺσ οἴκουσ πολὺ μᾶλλον ταῦτά ἐστιν ἢ αἱ λίαν ἀνεπιστημοσύναι.

τὸ γὰρ τὰσ μὲν δαπάνασ χωρεῖν ἐντελεῖσ ἐκ τῶν οἴκων, τὰ δὲ ἔργα μὴ τελεῖσθαι λυσιτελούντωσ πρὸσ τὴν δαπάνην, ταῦτα οὐκέτι δεῖ θαυμάζειν ἐὰν ἀντὶ τῆσ περιουσίασ ἔνδειαν παρέχηται. τοῖσ γε μέντοι ἐπιμελεῖσθαι δυναμένοισ καὶ συντεταμένωσ γεωργοῦσιν ἁνυτικωτάτην χρημάτισιν ἀπὸ γεωργίασ καὶ αὐτὸσ ἐπετήδευσε καὶ ἐμὲ ἐδίδαξεν ὁ πατήρ.

οὐδέποτε γὰρ εἰά χῶρον ἐξειργασμένον ὠνεῖσθαι, ἀλλ’ ὅστισ ἢ δι’ ἀμέλειαν ἢ δι’ ἀδυναμίαν τῶν κεκτημένων καὶ ἀργὸσ καὶ ἀφύτευτοσ εἰή, τοῦτον ὠνεῖσθαι παρῄνει. τοὺσ μὲν γὰρ ἐξειργασμένουσ ἔφη καὶ πολλοῦ ἀργυρίου γίγνεσθαι καὶ ἐπίδοσιν οὐκ ἔχειν·

τοὺσ δὲ μὴ ἔχοντασ ἐπίδοσιν οὐδὲ ἡδονὰσ ὁμοίασ ἐνόμιζε παρέχειν, ἀλλὰ πᾶν κτῆμα καὶ θρέμμα τὸ ἐπὶ τὸ βέλτιον ἰόν, τοῦτο καὶ εὐφραίνειν μάλιστα ᾤετο. οὐδὲν οὖν ἔχει πλείονα ἐπίδοσιν ἢ χῶροσ ἐξ ἀργοῦ πάμφοροσ γιγνόμενοσ. εὖ γὰρ ἴσθι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, ὅτι τῆσ ἀρχαίασ τιμῆσ πολλοὺσ πολλαπλασίου χώρουσ ἀξίουσ ἡμεῖσ ἤδη ἐποιήσαμεν.

καὶ τοῦτο, ὦ Σώκρατεσ, ἔφη, οὕτω μὲν πολλοῦ ἄξιον τὸ ἐνθύμημα, οὕτω δὲ καὶ μαθεῖν ῥᾴδιον, ὥστε νυνὶ ἀκούσασ σὺ τοῦτο ἐμοὶ ὁμοίωσ ἐπιστάμενοσ ἄπει, καὶ ἄλλον διδάξεισ, ἐὰν βούλῃ. καὶ ὁ ἐμὸσ δὲ πατὴρ οὔτε ἔμαθε παρ’ ἄλλου τοῦτο οὔτε μεριμνῶν ηὑρ͂εν, ἀλλὰ διὰ τὴν φιλογεωργίαν καὶ φιλοπονίαν ἐπιθυμῆσαι ἔφη τοιούτου χώρου ὅπωσ ἔχοι ὅ τι ποιοίη ἅμα καὶ ὠφελούμενοσ ἥδοιτο.

ἦν γάρ τοι, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ, φύσει, ὡσ ἐμοὶ δοκεῖ, φιλογεωργότατοσ Ἀθηναίων ὁ ἐμὸσ πατήρ.

καὶ ἐγὼ μέντοι ἀκούσασ τοῦτο ἠρόμην αὐτόν· πότερα δέ, ὦ Ἰσχόμαχε, ὁπόσουσ ἐξειργάσατο χώρουσ ὁ πατὴρ πάντασ ἐκέκτητο ἢ καὶ ἀπεδίδοτο, εἰ πολὺ ἀργύριον εὑρίσκοι; καὶ ἀπεδίδοτο νὴ Σί’, ἔφη ὁ Ἰσχόμαχοσ· ἀλλὰ ἄλλον τοι εὐθὺσ ἀντεωνεῖτο, ἀργὸν δέ, διὰ τὴν φιλεργίαν. λέγεισ, ἔφην ἐγώ, ὦ Ἰσχόμαχε, τῷ ὄντι φύσει τὸν πατέρα φιλογέωργον εἶναι οὐδὲν ἧττον ἢ οἱ ἔμποροι φιλόσιτοί εἰσι.

καὶ γὰρ οἱ ἔμποροι διὰ τὸ σφόδρα φιλεῖν τὸν σῖτον, ὅπου ἂν ἀκούσωσι πλεῖστον εἶναι, ἐκεῖσε πλέουσιν ἐπ’ αὐτὸν καὶ Αἰγαῖον καὶ Εὔξεινον καὶ Σικελικὸν πόντον περῶντεσ· ἔπειτα δὲ λαβόντεσ ὁπόσον δύνανται πλεῖστον ἄγουσιν αὐτὸν διὰ τῆσ θαλάττησ, καὶ ταῦτα εἰσ τὸ πλοῖον ἐνθέμενοι ἐν ᾧπερ αὐτοὶ πλέουσι.

καὶ ὅταν δεηθῶσιν ἀργυρίου, οὐκ εἰκῇ αὐτὸν ὅπου ἂν τύχωσιν ἀπέβαλον, ἀλλ’ ὅπου ἂν ἀκούσωσι τιμᾶσθαί τε μάλιστα τὸν σῖτον καὶ περὶ πλείστου αὐτὸν ποιῶνται οἱ ἄνθρωποι, τούτοισ αὐτὸν ἄγοντεσ παραδιδόασι. καὶ ὁ σὸσ δὲ πατὴρ οὕτω πωσ ἐοίκε φιλογέωργοσ εἶναι. πρὸσ ταῦτα δὲ εἶπεν ὁ Ἰσχόμαχοσ·

σὺ μὲν παίζεισ, ἔφη, ὦ Σώκρατεσ· ἐγὼ δὲ καὶ φιλοικοδόμουσ νομίζω οὐδὲν ἧττον οἵτινεσ ἂν ἀποδιδῶνται ἐξοικοδομοῦντεσ τὰσ οἰκίασ, εἶτ’ ἄλλασ οἰκοδομῶσι. νὴ Δία, ἐγὼ δέ γέ σοι, ἔφην, ὦ Ἰσχόμαχε, ἐπομόσασ λέγω ἦ μὴν πιστεύειν σοι φύσει νομίζειν φιλεῖν ταῦτα πάντασ ἀφ’ ὧν ἂν ὠφελεῖσθαι νομίζωσιν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION