Lucian, Zeuxis

(루키아노스, Zeuxis)

Ἔναγχοσ ἐγὼ μὲν ὑμῖν δείξασ τὸν λόγον ἀπῄειν οἴκαδε, προσιόντεσ δέ μοι τῶν ἀκηκοότων πολλοὶ ‐ κωλύει γὰρ οὐδέν, οἶμαι, καὶ τὰ τοιαῦτα πρὸσ φίλουσ ἤδη ὄντασ ὑμᾶσ λέγειν ‐ προσιόντεσ οὖν ἐδεξιοῦντο καὶ θαυμάζουσιν ἐῴκεσαν· ἐπὶ πολὺ γοῦν παρομαρτοῦντεσ ἄλλοσ ἄλλοθεν ἐβόων καὶ ἐπῄνουν, ἄχρι τοῦ καὶ ἐρυθριᾶν με, μὴ ἄρα πάμπολυ τῆσ ἀξίασ τῶν ἐπαίνων ἀπολειποίμην.

τὸ δ̓ οὖν κεφάλαιον αὐτοῖσ τοῦτο ἦν, καὶ πάντεσ ἓν καὶ τὸ αὐτὸ ἐπεσημαίνοντο, τὴν γνώμην τῶν συγγραμμάτων ξένην οὖσαν καὶ πολὺν ἐν αὐτῇ τὸν νεωτερισμόν. μᾶλλον δὲ αὐτὰ εἰπεῖν ἄμεινον, ἅπερ ἐκεῖνοι ἀπεφθέγγοντο· "Ὤ τῆσ καινότητοσ. "Ἡράκλεισ, τῆσ παραδοξολογίασ. "εὐμήχανοσ ἄνθρωποσ. "οὐδὲν ἄν τισ εἴποι τῆσ ἐπινοίασ νεαρώτερον. οἱ μὲν τοιαῦτα πολλὰ ἔλεγον, ὡσ ἐκεκήληντο δηλαδὴ ὑπὸ τῆσ ἀκροάσεωσ. ἢ τίνα γὰρ ἂν αἰτίαν εἶχον ψεύδεσθαι καὶ κολακεύειν τὰ τοιαῦτα ξένον ἄνθρωπον, οὐ πάνυ πολλῆσ αὐτοῖσ φροντίδοσ ἄξιον τὰ ἄλλα; πλὴν ἐμέ γε ‐ εἰρήσεται γάρ ‐ οὐ μετρίωσ ἠνία ὁ ἔπαινοσ αὐτῶν, καὶ ἐπειδή ποτε ἀπελθόντων κατ̓ ἐμαυτὸν ἐγενόμην, ἐκεῖνα ἐνενόουν·

οὐκοῦν τοῦτο μόνον χάριεν τοῖσ ἐμοῖσ ἔνεστιν, ὅτι μὴ συνήθη μηδὲ κατὰ τὸ κοινὸν βαδίζει τοῖσ ἄλλοισ, ὀνομάτων δὲ ἄρα καλῶν ἐν αὐτοῖσ καὶ πρὸσ τὸν ἀρχαῖον κανόνα συγκειμένων ἢ νοῦ ὀξέοσ ἢ περινοίασ τινὸσ ἢ χάριτοσ Ἀττικῆσ ἢ ἁρμονίασ ἢ τέχνησ τῆσ ἐφ̓ ἅπασι, τούτων δὲ πόρρω ἴσωσ τοὐμόν· οὐ γὰρ ἂν παρέντεσ αὐτὰ ἐκεῖνα, ἐπῄνουν μόνον τὸ καινὸν τῆσ προαιρέσεωσ καὶ ξενίζον.

ἐγὼ δὲ ὁ μάταιοσ ᾤμην, ὁπότε ἀναπηδῶντεσ ἐπαινοῖεν, τάχα μέν τι καὶ αὐτὸ τοῦτο προσάγεσθαι αὐτούσ· ἀληθὲσ γὰρ εἶναι τὸ τοῦ Ὁμήρου, καὶ τὴν νέαν ᾠδὴν κεχαρισμένην ὑπάρχειν τοῖσ ἀκούουσιν· οὐ μὴν τοσοῦτόν γε οὐδὲ ὅλον τῇ καινότητι νέμειν ἠξίουν, ἀλλὰ τὴν μὲν ὥσπερ ἐν προσθήκησ μοίρᾳ συνεπικοσμεῖν τι καὶ πρὸσ τὸν ἔπαινον συντελεῖν καὶ αὐτήν, τὰ δὲ τῷ ὄντι ἐπαινούμενα καὶ ὑπὸ τῶν ἀκουόντων εὐφημούμενα ἐκεῖνα εἶναι. ὥστε οὐ μετρίωσ ἐπήρμην καὶ ἐκινδύνευον πιστεύειν αὐτοῖσ ἕνα καὶ μόνον ἐν τοῖσ Ἕλλησιν εἶναι λέγουσι καὶ τὰ τοιαῦτα. τὸ δὲ κατὰ τὴν παροιμίαν, ἄνθρακεσ ἡμῶν ὁ θησαυρὸσ ἦσαν, καὶ ὀλίγου δέω θαυματοποιοῦ τινοσ ἔπαινον ἐπαινεῖσθαι πρὸσ αὐτῶν. ἐθέλω γοῦν ὑμῖν καὶ τὸ τοῦ γραφέωσ διηγήσασθαι·

ὁ Ζεῦξισ ἐκεῖνοσ ἄριστοσ γραφέων γενόμενοσ τὰ δημώδη καὶ τὰ κοινὰ ταῦτα οὐκ ἔγραφεν, ἢ ὅσα πάνυ ὀλίγα, ἡρ́ωασ ἢ θεοὺσ ἢ πολέμουσ, ἀεὶ δὲ καινοποιεῖν ἐπειρᾶτο καὶ τι ἀλλόκοτον ἂν καὶ ξένον ἐπινοήσασ ἐπ̓ ἐκείνῳ τὴν ἀκρίβειαν τῆσ τέχνησ ἐπεδείκνυτο· ἐν δὲ τοῖσ ἄλλοισ τολμήμασι καὶ θήλειαν Ἱπποκένταυρον ὁ Ζεῦξισ ἐποίησεν, ἀνατρέφουσάν γε προσέτι παιδίω Ἱπποκενταύρω διδύμω κομιδῇ νηπίω.

τῆσ εἰκόνοσ ταύτησ ἀντίγραφόσ ἐστι νῦν Ἀθήνησι πρὸσ αὐτὴν ἐκείνην ἀκριβεῖ τῇ στάθμῃ μετενηνεγμένη· τὸ ἀρχέτυπον δ̓ αὐτὸ Σύλλασ ὁ Ῥωμαίων στρατηγὸσ ἐλέγετο μετὰ τῶν ἄλλων εἰσ Ἰταλίαν πεπομφέναι, εἶτα περὶ Μαλέαν, οἶμαι, καταδύσησ τῆσ ὁλκάδοσ, ἀπολέσθαι ἅπαντα καὶ τὴν γραφήν. πλὴν ἀλλὰ τήν γε εἰκόνα τῆσ εἰκόνοσ εἶδον, καὶ αὐτὸσ ὑμῖν, ὡσ ἂν οἱο͂́σ τε ὦ, δείξω τῷ λόγῳ, οὐ μὰ τὸν Δία γραφικόσ τισ ὤν, ἀλλὰ πάνυ μέμνημαι οὐ πρὸ πολλοῦ ἰδὼν ἔν τινοσ τῶν γραφέων Ἀθήνησι· καὶ τὸ ὑπερθαυμάσαι τότε τὴν τέχνην τάχ̓ ἄν μοι καὶ νῦν πρὸσ τὸ σαφέστερον δηλῶσαι συναγωνίσαιτο. Ἐπὶ χλόησ εὐθαλοῦσ ἡ Κένταυροσ αὕτη πεποίηται ὅλῃ μὲν τῇ ἵππῳ χαμαὶ κειμένη, καὶ ἀποτέτανται εἰσ τοὐπίσω οἱ πόδεσ, τὸ δὲ γυναικεῖον ὅσον αὐτῆσ ἠρέμα ἐπεγήγερται καὶ ἐπ̓ ἀγκῶνόσ ἐστιν, οἱ δὲ πόδεσ οἱ ἔμπροσθεν οὐκέτι καὶ οὗτοι ἀποτάδην, οἱο͂ν ἐπὶ πλευρὰν κειμένησ, ἀλλ̓ ὁ μὲν ὀκλάζοντι ἐοίκεν ὢν καμπύλοσ ὑπεσταλμένῃ τῇ ὁπῇ, ὁ δὲ ἔμπαλιν ἐπανίσταται καὶ τοῦ ἐδάφουσ ἀντιλαμβάνεται, οἱοῖ́ εἰσιν ἵπποι πειρώμενοι ἀναπηδᾶν.

τοῖν νεογνοῖν δὲ τὸ μὲν ἄνω ἔχει αὐτὴ ἐν ταῖσ ἀγκάλαισ καὶ τρέφει ἀνθρωπικῶσ ἐπέχουσα τὸν γυναικεῖον μαστόν, τὸ δ̓ ἕτερον ἐκ τῆσ ἵππου θηλάζει ἐσ τὸν πωλικὸν τρόπον· ἄνω δὲ τῆσ εἰκόνοσ οἱο͂ν ἀπό τινοσ σκοπῆσ Ἱπποκένταυρόσ τισ, ἀνὴρ ἐκείνησ δηλαδὴ τῆσ τὰ βρέφη ἀμφοτέρωθεν τιθηνουμένησ, ἐπικύπτει γελῶν οὐχ ὅλοσ φαινόμενοσ, ἀλλ̓ ἐσ μέσον τὸν ἵππον, λέοντοσ σκύμνον ἀνέχων τῇ δεξιᾷ καὶ ὑπὲρ ἑαυτὸν αἰωρῶν, ὡσ δεδίξαιτο σὺν παιδιᾷ τὰ βρέφη.

τὰ μὲν οὖν ἄλλα τῆσ γραφῆσ, ἐφ̓ ὅσα τοῖσ ἰδιώταισ ἡμῖν οὐ πάντη ἐμφανῆ ὄντα τὴν ὅλην ὅμωσ ἔχει δύναμιν τῆσ τέχνησ, οἱο͂ν τὸ ἀποτεῖναι τὰσ γραμμὰσ ἐσ τὸ εὐθύτατον καὶ τῶν χρωμάτων ἀκριβῆ τὴν κρᾶσιν καὶ εὔκαιρον τὴν ἐπιβολὴν ποιήσασθαι καὶ σκιάσαι ἐσ δέον καὶ τοῦ μεγέθουσ τὸν λόγον καὶ τὴν τῶν μερῶν πρὸσ τὸ ὅλον ἰσότητα καὶ ἁρμονίαν γραφέων παῖδεσ ἐπαινούντων, οἷσ ἔργον εἰδέναι τὰ τοιαῦτα·

Ζεύξιδοσ ἐκεῖνο μάλιστα ἐπῄνεσα, ὅτι ἐν μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ ὑποθέσει ποικίλωσ τὸ περιττὸν ἐπεδείξατο τῆσ τέχνησ, τὸν μὲν ἄνδρα ποιήσασ πάντη φοβερὸν καὶ κομιδῇ ἄγριον, σοβαρὸν τῇ χαίτῃ, λάσιον τὰ πολλὰ οὐ κατὰ τὸν ἵππον αὐτοῦ μόνον, ἀλλὰ καὶ καθ̓ ἕτερον τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ἐξάρασ αὐτῷ τοὺσ ὤμουσ ἐπὶ πλεῖστον, τὸ βλέμμα, καίτοι γελῶντοσ, θηριῶδεσ ὅλον καὶ ὄρειόν τι καὶ ἀνήμερον.

τοιοῦτον μὲν ἐκεῖνον·

τὴν θήλειαν δὲ ἵππου γε τῆσ καλλίστησ, οἱαῖ μάλιστα αἱ Θετταλαί εἰσιν, ἀδμῆτεσ ἔτι καὶ ἄβατοι, τὸ δ̓ ἄνω ἡμίτομον γυναικὸσ πάγκαλον ἔξω τῶν ὤτων· ἐκεῖνα δὲ μόνα σατυρώδη ἐστὶν αὐτῇ· καὶ ἡ μῖξισ δὲ καὶ ἡ ἁρμογὴ τῶν σωμάτων, καθ̓ ὃ συνάπτεται καὶ συνδεῖται τῷ γυναικείῳ τὸ ἱππικόν, ἠρέμα καὶ οὐκ ἀθρόωσ μεταβαίνουσα καὶ ἐκ προσαγωγῆσ τρεπομένη λανθάνει τὴν ὄψιν ἐκ θατέρου εἰσ τὸ ἕτερον ὑπαγομένη. τὸ νεογνὸν δὲ τὸ ἐν τῷ νηπίῳ ὅμωσ ἄγριον καὶ ἐν τῷ ἁπαλῷ ἤδη φοβερόν, καὶ τοῦτο θαυμαστὸν οἱο͂ν ἔδοξέ μοι, καὶ ὅτι παιδικῶσ μάλα πρὸσ τὸν σκύμνον τοῦ λέοντοσ ἀναβλέπουσι, μεταξὺ τῆσ θηλῆσ ἑκάτεροσ ἐπειλημμένοι ἐν χρῷ τῇ μητρὶ προσιστάμενοι.

ταῦτα δ̓ οὖν ἐπιδειξάμενοσ ὁ Ζεῦξισ αὐτὸσ μὲν ᾤετο ἐκπλήξειν τοὺσ ὁρῶντασ ἐπὶ τῇ τέχνῃ, οἱ δὲ αὐτίκα μὲν ἐβόων.

ἢ τί γὰρ ἂν ἐποίουν καλλίστω θεάματι ἐντυγχάνοντεσ; ἐπῄνουν δὲ μάλιστα πάντεσ ἅπερ κἀμὲ πρῴην ἐκεῖνοι, τῆσ ἐπινοίασ τὸ ξένον καὶ τὴν γνώμην τῆσ γραφῆσ ὡσ νέαν καὶ τοῖσ ἔμπροσθεν ἠγνοημένην οὖσαν. ὥστε ὁ Ζεῦξισ συνεὶσ ὅτι αὐτοὺσ ἀσχολεῖ ἡ ὑπόθεσισ καινὴ οὖσα καὶ ἀπάγει τῆσ τέχνησ, ὡσ ἐν παρέργῳ τίθεσθαι τὴν ἀκρίβειαν τῶν πραγμάτων, Ἄγε δή, ἔφη, ὦ Μικκίων, πρὸσ τὸν μαθητήν, περίβαλε ἤδη τὴν εἰκόνα καὶ ἀράμενοι ἀποκομίζετε οἴκαδε· οὗτοι γὰρ ἡμῶν τὸν πηλὸν τῆσ τέχνησ ἐπαινοῦσι, τῶν δ̓, ἐφ̓ ὅτῳ, εἰ καλῶσ ἔχει καὶ κατὰ τὴν τέχνην, οὐ πολὺν ποιοῦνται λόγον, ἀλλὰ παρευδοκιμεῖ τὴν ἀκρίβειαν τῶν ἔργων ἡ τῆσ ὑποθέσεωσ καινοτομία. ὁ μὲν οὖν Ζεῦξισ οὕτωσ, ὀργιλώτερον ἴσωσ.

Ἀντίοχοσ δὲ ὁ σωτὴρ ἐπικληθεὶσ καὶ οὗτοσ ὅμοιόν τι παθεῖν λέγεται ἐν τῇ πρὸσ Γαλάτασ μάχῃ. εἰ βούλεσθε, διηγήσομαι καὶ τοῦτο, ὁποῖον ἐγένετο. εἰδὼσ γὰρ τούτουσ ἀλκίμουσ ὄντασ καὶ πλήθει παμπόλλουσ ὁρῶν καὶ τὴν φάλαγγα καρτερῶσ συναραρυῖαν καὶ ἐπὶ μετώπου μὲν προασπίζοντασ τοὺσ χαλκοθώρακασ αὐτῶν, ἐσ βάθοσ δὲ ἐπὶ τεττάρων καὶ εἴκοσι τεταγμένουσ ὁπλίτασ, ἐπὶ κέρωσ δ̓ ἑκατέρωθεν τὴν ἵππον δισμυρίαν οὖσαν, ἐκ δὲ τοῦ μέσου τὰ ἁρ́ματα ἐκπηδήσεσθαι μέλλοντα δρεπανηφόρα ὀγδοήκοντα καὶ συνωρίδασ ἐπ̓ αὐτοῖσ δὶσ τοσαύτασ, ταῦτα ὁρῶν πάνυ πονηρὰσ εἶχε τὰσ ἐλπίδασ, ὡσ ἀμάχων ὄντων ἐκείνων αὐτῷ·

ἐκεῖνοσ γὰρ δἰ ὀλίγου τῆσ στρατιᾶσ ἐκείνησ παρασκευασθείσησ οὐ μεγαλωστὶ οὐδὲ κατ̓ ἀξίαν τοῦ πολέμου ἀφίκετο κομιδῇ ὀλίγουσ ἄγων, καὶ τούτων πελταστικὸν τὸ πολὺ καὶ ψιλικόν· οἱ γυμνῆτεσ δὲ ὑπὲρ ἥμισυ τῆσ στρατιᾶσ ἦσαν. ὥστε ἐδόκει αὐτῷ ἤδη σπένδεσθαι καί τινα εὐπρεπῆ διάλυσιν εὑρίσκεσθαι τοῦ πολέμου. ἀλλὰ Θεοδότασ ὁ Ῥόδιοσ, ἀνὴρ γενναῖοσ καὶ τακτικῶν ἔμπειροσ, οὐκ εἰά παρὼν ἀθυμεῖν·

καὶ ἦσαν γὰρ ἑκκαίδεκα ἐλέφαντεσ τῷ Ἀντιόχῳ.

τούτουσ ἐκέλευσεν ὁ Θεοδότασ τέωσ μὲν ἔχειν ὡσ οἱο͂́ν τε κατακρύψαντασ, ὡσ μὴ κατάδηλοι εἰε͂ν ὑπερφαινόμενοι τοῦ στρατοῦ, ἐπειδὰν δὲ σημήνῃ ὁ σαλπιγκτὴσ καὶ δέῃ συμπλέκεσθαι καὶ εἰσ χεῖρασ ἰέναι καὶ ἡ ἵπποσ ἡ τῶν πολεμίων ἐπελαύνηται καὶ τὰ ἁρ́ματα οἱ Γαλάται ἀνοίξαντεσ τὴν φάλαγγα καὶ διαστήσαντεσ ἐπαφῶσι, τότε ἀνὰ τέτταρασ μὲν τῶν ἐλεφάντων ἀπαντᾶν ἐφ̓ ἑκάτερα τοῖσ ἱππεῦσι, τοὺσ ὀκτὼ δὲ ἀντεπαφεῖναι τοῖσ ἁρματηλάταισ καὶ συνωριασταῖσ· εἰ γὰρ τοῦτο γένοιτο, φοβηθήσονται αὐτῶν, ἔφη, οἱ ἵπποι καὶ ἐσ τοὺσ Γαλάτασ αὖθισ ἐμπεσοῦνται φεύγοντεσ. καὶ οὕτωσ ἐγένετο· "δίφροι δ̓ ἀνεκυμβαλίαζον·

τέμνοντεσ νὴ Δία καὶ διαιροῦντεσ τοῖσ δρεπάνοισ εἴ τινασ τῶν φίλων καταλάβοιεν· πολλοὶ δ̓ ὡσ ἐν ταραχῳ τοσουτῳ κατελαμβάνοντο. εἵποντο δὲ καὶ οἱ ἐλέφαντεσ συμπατοῦντεσ καὶ συναναρριπτοῦντεσ ἐσ ὕψοσ ταῖσ προνομαίαισ καὶ συναρπάζοντεσ καὶ τοῖσ ὀδοῦσι περιπείροντεσ, καὶ τέλοσ οὗτοι κατὰ κράτοσ παραδιδόασι τῷ Αντιόχῳ τὴν νίκην. οἱ Γαλάται δὲ οἱ μὲν ἐτεθνήκεσαν, πολλοῦ τοῦ φόνου γενομένου, οἱ δὲ ζῶντεσ ἐλαμβάνοντο, πλὴν πάνυ ὀλίγοι ὁπόσοι ἔφθασαν ἐσ τὰ ὄρη ἀναφυγόντεσ, οἱ Μακεδόνεσ δὲ ὅσοι σὺν Ἀντιόχῳ ἦσαν, ἐπαιώνιζον καὶ προσιόντεσ ἄλλοσ ἀλλαχόθεν ἀνέδουν τὸν βασιλέα καλλίνικον ἀναβοῶντεσ·

ὁ δὲ καὶ δακρύσασ, ὥσ φασιν, Αἰσχυνώμεθα, ἔφη, ὦ στρατιῶται, οἷσ γε ἡ σωτηρία ἐν ἑκκαίδεκα τούτοισ θηρίοισ ἐγένετο·

ὡσ εἰ μὴ τὸ καινὸν τοῦ θεάματοσ ἐξέπληξε τοὺσ πολεμίουσ, τί ἂν ἡμεῖσ ἦμεν πρὸσ αὐτούσ; ἔπειτα τῷ τροπαίῳ κελεύει ἄλλο μηδέν, ἐλέφαντα δὲ μόνον ἐγκολάψαι. ὡρ́α τοίνυν με σκοπεῖν, μὴ καὶ τοὐμὸν ὅμοιον ᾖ τῷ Ἀντιόχῳ καὶ τὰ μὲν ἄλλα οὐκ ἄξια μάχησ, ἐλέφαντεσ δέ τινεσ καὶ ξένα μορμολύκεια πρὸσ τοὺσ ὁρῶντασ καὶ θαυματοποιία ἄλλωσ·

ἐκεῖνα γοῦν ἐπαινοῦσι πάντεσ. οἷσ δ̓ ἐγὼ ἐπεποίθειν, οὐ πάνυ ταῦτα ἐν λόγῳ παῤ αὐτοῖσ ἐστιν, ἀλλ̓ ὅτι μὲν θήλεια Ἱπποκένταυροσ γεγραμμένη, τοῦτο μόνον ἐκπλήττονται καὶ ὥσπερ ἐστί, καινὸν καὶ τεράστιον δοκεῖ αὐτοῖσ. τὰ δ̓ ἄλλα μάτην ἄρα τῷ Ζεύξιδι πεποίηται; ἀλλ̓ οὐ μάτην·

γραφικοὶ γὰρ ὑμεῖσ καὶ μετὰ τέχνησ ἕκαστα ὁρᾶτε. εἰή μόνον ἄξια τοῦ θεάτρου δεικνύειν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION