Lucian, Pro lapsu inter salutandum

(루키아노스, Pro lapsu inter salutandum)

Χαλεπὸν μὲν ἄνθρωπον ὄντα δαίμονόσ τινοσ ἐπήρειαν διαφυγεῖν, πολὺ δὲ χαλεπώτερον ἀπολογίαν εὑρεῖν παραλόγου καὶ δαιμονίου πταίσματοσ, ἅπερ ἀμφότερα νῦν ἐμοὶ συμβέβηκεν, ὃσ ἀφικόμενοσ παρὰ σέ, ὡσ προσείποιμι τὸ ἑωθινόν, δέον τὴν συνήθη ταύτην φωνὴν ἀφεῖναι καὶ χαίρειν κελεύειν, ἐγὼ δὲ ὁ χρυσοῦσ ἐπιλαθόμενοσ ὑγιαίνειν σε ἠξίουν, εὔφημον μὲν καὶ τοῦτο, οὐκ ἐν καιρῷ δὲ ὡσ οὐ κατὰ τὴν ἑώ. ἐγὼ μὲν οὖν ἐπὶ τούτῳ εὐθὺσ ἴδιόν τε καὶ ἠρυθρίων καὶ παντοῖοσ ἦν ὑπὸ ἀπορίασ, οἱ παρόντεσ δὲ οἱ μὲν παραπαίειν, ὡσ τὸ εἰκόσ, οἱ δὲ ληρεῖν ὑφ̓ ἡλικίασ, οἱ δὲ χθεσινῆσ κραιπάλησ ἀνάμεστον ἔτι ᾤοντό με εἶναι, εἰ καὶ ὅτι μάλιστα σὺ ἐπιεικῶσ ἤνεγκασ τὸ γεγονὸσ οὐδ̓ ὅσον ἄκρῳ τῷ μειδιάματι ἐπισημηνάμενοσ τῆσ γλώττησ τὴν διαμαρτίαν. ἔδοξεν οὖν μοι καλῶσ ἔχειν παραμυθίαν τινὰ ἐμαυτῷ συγγράψαι, ὡσ μὴ πάνυ ἀνιῴμην ἐπὶ τῷ πταίσματι μηδ̓ ἀφόρητον ἡγοίμην, εἰ πρεσβύτησ ἀνὴρ τοσοῦτον ἀπεσφάλην τοῦ καλῶσ ἔχοντοσ ἐπὶ τοσούτων μαρτύρων·

εὐχὴν ὀλισθούσησ.

ἀρχόμενοσ μὲν οὖν τῆσ γραφῆσ πάνυ ἀπόρῳ ἐντεύξεσθαι ᾤμην τῷ προβλήματι, προῖόντι δὲ πολλὰ προὐφάνη τὰ λεκτέα.

οὐ μὴν πρότερον ἐρῶ αὐτά, ἢν μὴ περὶ τοῦ χαίρειν αὐτοῦ καὶ τοῦ εὖ πράττειν καὶ τοῦ ὑγιαίνειν προείπω τὰ εἰκότα. τὸ μὲν δὴ χαίρειν ἀρχαία μὲν ἡ προσαγόρευσισ, οὐ μὴν ἑωθινὴ μόνον οὐδὲ ὑπὸ τὴν πρώτην ἔντευξιν, ἀλλὰ καὶ πρῶτον μὲν ἰδόντεσ ἀλλήλουσ ἔλεγον αὐτό, ὡσ τό χαῖῤ, ὦ δυνάστα τῆσδε γῆσ Τιρυνθίασ. καὶ μετὰ τὸ δεῖπνον ἐσ λόγουσ ἤδη παροινίουσ τρεπόμενοι, ὡσ τό χαῖῤ, Ἀχιλεῦ, δαιτὸσ μὲν ἐΐσησ οὐκ ἐπιδευεῖσ, Ὀδυσσεὺσ ὁπότε τὴν ἐπεσταλμένην πρεσβείαν αὐτῷ ἐρρητόρευε. καὶ ἤδη ἀπιόντεσ παῤ ἀλλήλων, ὡσ τό χαίρετ̓, ἐγὼ δ̓ ὔμμιν θεὸσ ἄμβροτοσ, οὐκέτι θνητόσ. ἴδιοσ δὲ καιρὸσ οὐδεὶσ ἀπενενέμητο τῇ προσρήσει, οὐδὲ ὡσ νῦν μόνοσ ὁ ἑωθινόσ, ὅπου γε καὶ ἐπὶ τῶν ἀπαισίων καὶ ἀπευκτοτάτων ὅμωσ ἐχρῶντο αὐτῇ, ὡσ ὁ τοῦ Εὐριπίδου Πολυνείκησ ἤδη τελευτῶν τὸν βίον, καὶ χαίρετ̓, ἤδη γάρ με περιβάλλει σκότοσ. καὶ οὐ μόνον φιλοφροσύνησ αὐτοῖσ ἦν τοῦτο σύμβολον, ἀλλὰ καὶ ἀπεχθείασ καὶ τοῦ μηκέτι χρήσεσθαι ἀλλήλοισ·

τὸ γοῦν μακρὰ χαίρειν φράσαι τὸ μηκέτι φροντιεῖν δηλοῖ. πρῶτοσ δ̓ αὐτὸ Φιλιππίδησ ὁ ἡμεροδρομήσασ λέγεται ἀπὸ Μαραθῶνοσ ἀγγέλλων τὴν νίκην εἰπεῖν πρὸσ τοὺσ ἄρχοντασ καθημένουσ καὶ πεφροντικότασ ὑπὲρ τοῦ τέλουσ τῆσ μάχησ, Χαίρετε, νικῶμεν, καὶ τοῦτο εἰπὼν συναποθανεῖν τῇ ἀγγελίᾳ καὶ τῷ χαίρειν συνεκπνεῦσαι.

ἐν ἐπιστολῆσ δὲ ἀρχῇ Κλέων ὁ Ἀθηναῖοσ δημαγωγὸσ ἀπὸ Σφακτηρίασ πρῶτον χαίρειν προὔθηκεν εὐαγγελιζόμενοσ τὴν νίκην τὴν ἐκεῖθεν καὶ τὴν τῶν Σπαρτιατῶν ἅλωσιν· καὶ ὅλωσ γε μετ̓ ἐκεῖνον ὁ Νικίασ ἀπὸ Σικελίασ ἐπιστέλλων ἐν τῷ ἀρχαίῳ τῶν ἐπιστολῶν διέμεινεν ἀπ̓ αὐτῶν ἀρξάμενοσ τῶν πραγμάτων.

θεὸν προσεῖπεν ὡσ ἀνάξιον τοῦ Πυθίου καὶ οὐχ ὅπωσ θεοῖσ, ἀλλ̓ οὐδ̓ ἀνθρώποισ δεξιοῖσ πρέπον.

ὁ μέν γε θεσπέσιοσ Πυθαγόρασ, εἰ καὶ μηδὲν αὐτὸσ ἴδιον ἡμῖν καταλιπεῖν τῶν αὐτοῦ ἠξίωσεν, ὅσον Ὀκέλλῳ τῷ Λευκανῷ καὶ Ἀρχύτᾳ καὶ τοῖσ ἄλλοισ ὁμιληταῖσ αὐτοῦ τεκμαίρεσθαι, οὔτε τὸ χαίρειν οὔτε τὸ εὖ πράττειν προὔγραφεν, ἀλλ̓ ἀπὸ τοῦ ὑγιαίνειν ἄρχεσθαι ἐκέλευεν·

αὐτοῖσ τρίγωνον, τὸ δἰ ἀλλήλων, τὸ πεντάγραμμον, ᾧ συμβόλῳ πρὸσ τοὺσ ὁμοδόξουσ ἐχρῶντο, ὑγίεια πρὸσ αὐτῶν ὠνομάζετο, καὶ ὅλωσ ἡγοῦντο τῷ μὲν ὑγιαίνειν τὸ εὖ πράττειν καὶ τὸ χαίρειν εἶναι, οὔτε δὲ τῷ εὖ πράττειν οὔτε τῷ χαίρειν πάντωσ καὶ τὸ ὑγιαίνειν.

ἐκάλεσαν, ὧν καὶ Φιλόλαόσ ἐστι.

καὶ τί σοι τοὺσ παλαιοὺσ λέγω, ὅπου καὶ Ἐπίκουροσ ἀνὴρ πάνυ χαίρων τῷ χαίρειν καὶ τὴν ἡδονὴν πρὸ ἁπάντων αἱρούμενοσ ἐν ταῖσ σπουδαιοτέραισ ἐπιστολαῖσ ‐ εἰσὶ δὲ αὗται ὀλίγαι ‐ .

καὶ ἐν ταῖσ πρὸσ τοὺσ φιλτάτουσ μάλιστα ὑγιαίνειν εὐθὺσ ἐν ἀρχῇ προστάττει; πολὺ δ̓ ἂν καὶ ἐν τῇ τραγῳδίᾳ καὶ ἐν τῇ ἀρχαίᾳ κωμῳδίᾳ εὑρ́οισ τὸ ὑγιαίνειν πρῶτον εὐθὺσ λεγόμενον· τὸ μὲν γὰρ οὖλέ τε καὶ μάλα χαῖρε σαφῶσ προτεταγμένον τοῦ χαίρειν τὸ ὑγιαίνειν ἔχει· ὁ δὲ Ἄλεξισ, ὦ δέσποθ̓, ὑγίαιν̓, ὡσ χρόνιοσ ἐλήλυθασ· ὁ δὲ Ἀχαιόσ, ἥκω πεπραγὼσ δεινά, σὺ δ̓ ὑγίαινέ μοι· καὶ ὁ Φιλήμων, αἰτῶ δ̓ ὑγίειαν πρῶτον, εἶτ̓ εὐπραξίαν, τρίτον δὲ χαίρειν, εἶτ̓ ὀφείλειν μηδενί. ὁ μὲν γὰρ τὸ σκόλιον γράψασ, οὗ καὶ Πλάτων μέμνηται, τί καὶ οὗτόσ φησιν; Ὑγιαίνειν μὲν ἄριστον, τὸ δεύτερον καλὸν γενέσθαι, τρίτον δὲ πλουτεῖν, τοῦ χαίρειν δὲ τὸ παράπαν οὐκ ἐμνήσθη, ἵνα σοι μὴ τὸ γνωριμώτατον ἐκεῖνο καὶ πᾶσι διὰ στόματοσ λέγω, ὑγίεια, πρεσβίστα μακάρων, μετὰ σεῦ ναίοιμι τὸ λειπόμενον βιοτᾶσ·

ὥστε εἰ πρεσβίστη ἐστὶν ὑγίεια, καὶ τὸ ἔργον αὐτῆσ τὸ ὑγιαίνειν προτακτέον τῶν ἄλλων ἀγαθῶν. μυρία δὲ καὶ ἄλλα ἔκ τε ποιητῶν καὶ συγγραφέων καὶ φιλοσόφων καταδεῖξαί σοι ἔχων, προτιμώντων τὸ ὑγιαίνειν, τοῦτο μὲν παραιτήσομαι, ὡσ μὴ εἰσ ἀπειροκαλίαν τινὰ μειρακιώδη ἐκπέσῃ μοι τὸ σύγγραμμα καὶ κινδυνεύωμεν ἄλλῳ ἥλῳ ἐκκρούειν τὸν ἧλον, ὀλίγα δέ σοι τῆσ ἀρχαίασ ἱστορίασ ὁπόσα μέμνημαι οἰκεῖα τῷ παρόντι προσγράψαι καλῶσ ἔχειν ὑπέλαβον.

ὅτε Ἀλέξανδροσ τὴν ἐν Ἰσσῷ μάχην ἀγωνιεῖσθαι ἔμελλεν, ὡσ Εὐμένησ ὁ Καρδιανὸσ ἐν τῇ πρὸσ Ἀντίπατρον ἐπιστολῇ λέγει, ἑώθεν εἰσελθὼν εἰσ τὴν σκηνὴν αὐτοῦ ὁ Ἡφαιστίων, εἴτ̓ ἐπιλαθόμενοσ εῖτ̓ ἐκταραχθεὶσ ὥσπερ ἐγὼ εἴτε καὶ θεοῦ τινοσ τοῦτο καταναγκάσαντοσ, ταὐτὸν ἐμοὶ ἔφη, Ὑγίαινε, βασιλεῦ, καιρὸσ ἤδη παρατάττεσθαι.

ταραχθέντων δὲ τῶν παρόντων πρὸσ τὸ παράδοξον τῆσ προσαγορεύσεωσ καὶ τοῦ Ηφαιστίωνοσ ὀλίγου δεῖν ὑπ̓ αἰδοῦσ ἐκθανόντοσ, Ἀλέξανδροσ, Δέχομαι, εἶπε, τὴν κλῃδόνα·

τὸ γὰρ σώουσ ἐπανήξειν ἀπὸ τῆσ μάχησ ἤδη μοι ὑπέσχηται. Ἀντίοχοσ δὲ ὁ σωτὴρ ὅτε τοῖσ Γαλάταισ συνάπτειν ἔμελλεν, ἔδοξεν ὄναρ ἐπιστάντα οἱ τὸν Ἀλέξανδρον κελεύειν σύνθημα πρὸ τῆσ μάχησ παραδοῦναι τῇ στρατιᾷ τὸ ὑγιαίνειν, καὶ ὑπὸ τούτῳ συνθήματι τὴν θαυμαστὴν ἐκείνην νίκην ἐνίκησε.

καὶ Πτολεμαῖοσ δὲ ὁ Λάγου Σελεύκῳ ἐπιστέλλων σαφῶσ ἀνέστρεψε τὴν τάξιν ἐν ἀρχῇ μὲν τῆσ ἐπιστολῆσ ὑγιαίνειν αὐτὸν προσειπών, ἐπὶ τέλει δὲ ἀντὶ τοῦ ἐρρῶσθαι ὑπογράψασ τὸ χαίρειν, ὡσ Διονυσόδωροσ ὁ τὰσ ἐπιστολὰσ αὐτοῦ συναγαγών φησιν.

ἄξιον δὲ καὶ Πύρρου τοῦ Ἠπειρώτου μνησθῆναι, ἀνδρὸσ μετὰ Ἀλέξανδρον τὰ δεύτερα ἐν στρατηγίαισ ἐνεγκαμένου καὶ μυρίασ τροπὰσ τῆσ τύχησ·

ἐνεγκόντοσ.

οὗτοσ τοίνυν ἀεὶ θεοῖσ εὐχόμενοσ καὶ θύων καὶ ἀνατιθεὶσ οὐδεπώποτε ἢ νίκην ἢ βασιλείασ ἀξίωμα μεῖζον ἢ εὔκλειαν ἢ πλούτου ὑπερβολὴν ᾔτησε παῤ αὐτῶν, ἀλλ̓ ἓν τοῦτο ηὔχετο, ὑγιαίνειν, ὡσ ἔστ̓ ἂν τοῦτ̓ ἔχῃ, ῥᾳδίωσ αὐτῷ τῶν ἄλλων προσγενησομένων. καὶ ἄριστα, οἶμαι, ἐφρόνει, λογιζόμενοσ ὅτι οὐδὲν ὄφελοσ τῶν ἁπάντων ἀγαθῶν, ἔστ̓ ἂν τοῦ ὑγιαίνειν μόνον ἀπῇ. Ναί, φησί τισ.

ἀλλὰ νῦν ἑκάστου καιρὸσ ἴδιοσ ὑφ̓ ἡμῶν ἀποδέδεικται, σὺ δὲ τοῦτον ἐναλλάξασ, εἰ καὶ μηδὲν ἄλλο ἔφησθα; ὅμωσ τῷ δικαίῳ λόγῳ οὐκ ἂν ἔξω εἰήσ τοῦ ἡμαρτηκέναι, ὥσπερ ἂν εἴ τισ περὶ τῇ κνήμῃ τὸ κράνοσ ἢ περὶ τῇ κεφαλῇ τὰσ κνημῖδασ ἐπιδήσαιτο. Ἀλλ̓, ὦ βέλτιστε, φαίην ἂν κἀγὼ πρὸσ αὐτόν, εἰκότωσ ἂν ταῦτα ἔλεγεσ, εἴ τισ ὅλωσ καιρὸσ ἦν ὑγιείασ μὴ δεόμενοσ, νῦν δὲ καὶ ἑώθεν καὶ μεσούσησ ἡμέρασ καὶ νύκτωρ ἀεὶ τὸ ὑγιαῖνον ἀναγκαῖον, καὶ μάλιστα τοῖσ ἄρχουσι καὶ πολλὰ πράττουσιν ὑμῖν, ὅσῳ καὶ πρὸσ τὰ πολλὰ δεῖσθε τοῦ σώματοσ· ἔτι δὲ ὁ μὲν χαῖρε εἰπὼν μόνον εὐφήμῳ τῇ ἀρχῇ ἐχρήσατο, καὶ ἔστιν εὐχὴ το πρᾶγμα, ὁ δὲ ὑγιαίνειν παρακελευόμενοσ καὶ χρήσιμόν τι δρᾷ καὶ ὑπομιμνήσκει τῶν πρὸσ τὸ ὑγιαίνειν συντελούντων, καὶ οὐ συνεύχεται μόνον, ἀλλὰ καὶ παραγγέλλει.

τί δ̓;

οὐχὶ καὶ ἐν τῷ τῶν ἐντολῶν βιβλίῳ, ὃ ἀεὶ παρὰ βασιλέωσ λαμβανετε, τοῦτο πρῶτον ὑμῖν ἐστι παράγγελμα, τῆσ ὑγιείασ τῆσ ὑμετέρασ αὐτῶν ἐπιμελεῖσθαι; καὶ μάλ̓ εἰκότωσ· οὐδὲν γὰρ ἂν εἰή ὄφελοσ ὑμῶν πρὸσ τὰ ἄλλα μὴ οὕτω διακειμένων. ἀλλὰ καὶ ὑμεῖσ αὐτοί, εἴ τι κἀγὼ τῆσ Ῥωμαίων φωνῆσ ἐπαϊώ, τοὺσ προσαγορεύοντασ ἀντιδεξιούμενοι τῷ τῆσ ὑγιείασ ὀνόματι πολλάκισ ἀμείβεσθε. καὶ ταῦτα πάντα εἶπον οὐχ ὡσ ἐκ προνοίασ ἀφελὼν μὲν τὸ χαίρειν, ἐπιτηδεύσασ δὲ ἀντ̓ αὐτοῦ εἰπεῖν τὸ ὑγιαίνειν, ἀλλ̓ ὡσ τοῦτο μὲν ἄκων παθών·

ἢ γελοῖόσ γ̓ ἂν ἦν ξενίζων καὶ τοὺσ καιροὺσ τῶν προσαγορεύσεων ἐναλλάττων. χάριν δὲ ὁμολογῶ τοῖσ θεοῖσ, ὅτι μοι τὸ σφάλμα εἰσ ἄλλο μακρῷ αἰσιώτερον περιετράπη καὶ εἰσ τὸ ἄμεινον παρώλισθον, καὶ τάχα τῆσ Ὑγιείασ ἢ Ἀσκληπιοῦ αὐτοῦ ἐπιπνοίᾳ τοῦτ̓ ἐπράχθη δἰ ἐμοῦ σοι τὸ ὑγιαίνειν ὑπισχνουμένου·

ἐπεὶ ἔγωγε πῶσ ἂν αὐτὸ ἔπαθον ἄνευ θεοῦ μηδέπω πρότερον ἐν τῷ μακρῷ βίῳ ταραχθεὶσ ὅμοιον;

εἰ δὲ δεῖ καὶ ἀνθρωπίνην τινὰ ὑπὲρ τοῦ γεγονότοσ ἀπολογίαν εἰπεῖν, οὐδὲν ξένον, εἰ πάνυ ἐσπουδακὼσ ἐπὶ τοῖσ ἀρίστοισ ὑπὸ σοῦ γνωρίζεσθαι ἐκ τῆσ ἄγαν ἐπιθυμίασ εἰσ τοὐναντίον διαταραχθεὶσ ἐνέπεσον.

τάχα δ̓ ἄν τινα ἐκπλήξειε τῆσ κατ̓ ὀρθὸν λογισμὸν καὶ στρατιωτῶν πλῆθοσ, ὧν οἱ μὲν προωθοῦντεσ, οἱ δὲ ἐν τῇ τάξει τῆσ προσαγορεύσεωσ μὴ μένοντεσ. σὺ δ̓ εὖ οἶδ̓ ὅτι κἂν οἱ ἄλλοι εἰσ ἄνοιαν ἢ ἀπαιδευσίαν ἢ παραφροσύνην ἀναφέρωσι τὸ πρᾶγμα, αἰδοῦσ αὐτὸ σύμβολον καὶ ἀφελείασ ἐποιήσω καὶ ψυχῆσ μηδὲν ἀγοραῖον καὶ ἔντεχνον ἐχούσησ·

ὡσ τό γε πάνυ θαρραλέον ἐν τοῖσ τοιούτοισ οὐ πόρρω θρασύτητοσ καὶ ἀναισχυντίασ ἐστί. πρὸσ εὐφημίαν αὐτὸ τρέπεσθαι.

ἐπὶ γοῦν τοῦ πρώτου Σεβαστοῦ καὶ τοιόνδε τι λέγεται γενέσθαι·

ὁ μὲν ἔτυχε δίκην τινὰ δικάσασ ὀρθῶσ καὶ ἀπολύσασ ἐγκλήματοσ τοῦ μεγίστου ἀδίκωσ συκοφαντούμενον ἄνθρωπον, ὁ δὲ χάριν ὁμολογῶν μεγάλῃ τῇ φωνῇ, Χάριν οἶδά σοι, ἔφη, ὦ αὐτοκράτορ, ὅτι κακῶσ καὶ ἀδίκωσ ἐδίκασασ· καὶ τῶν περὶ Σεβαστὸν ἀγανακτησάντων καὶ διασπάσασθαι τὸν ἄνθρωπον ἐθελόντων, Παύσασθε χαλεπαίνοντεσ, ἐκεῖνοσ ἔφη· οὐ γὰρ τὴν γλῶτταν αὐτοῦ, ἀλλὰ τὴν γνώμην ἐξετάζειν ἄξιον. ἐκεῖνοσ μὲν οὕτωσ· σὺ δ̓ εἴτε τὴν γνώμην σκέψαιο, πάνυ εὔνουν εὑρήσεισ, εἴτε τὴν γλῶτταν, εὔφημοσ καὶ αὐτή. ἐοίκα δ̓ ἐνταῦθα ἤδη γενόμενοσ εἰκότωσ ἄλλο τι φοβήσεσθαι, μή τισι δόξω ἐξεπίτηδεσ ἡμαρτηκέναι, ὡσ τὴν ἀπολογίαν ταύτην συγγράψαιμι.

καὶ εἰή γε, ὦ φίλτατε Ἀσκληπιέ, τοιοῦτον φανῆναι τὸν λόγον, ὡσ μὴ ἀπολογίαν, ἀλλ̓ ἐπιδείξεωσ ἀφορμὴν εἶναι δοκεῖν.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION