헬라어 문장 검색 - ΦλαϝιύΑντιθυί20́

(플라비우스 요세푸스, Antiquitates Judaicae, Book 20)

Τελευτήσαντοσ δὲ τοῦ βασιλέωσ Ἀγρίππα, καθὼσ ἐν τῇ πρὸ ταύτησ ἀπηγγέλκαμεν βίβλῳ, πέμπει Μάρσῳ διάδοχον Κλαύδιοσ Καῖσαρ Κάσσιον Λογγῖνον, μνήμῃ τῇ τοῦ βασιλέωσ τοῦτο χαριζόμενοσ, πολλὰ διὰ γραμμάτων ὑπ’ αὐτοῦ περιόντοσ ἀξιωθεὶσ μηκέτι Μάρσον τῶν κατὰ τὴν Συρίαν πραγμάτων προί̈στασθαι. Φᾶδοσ δὲ ὡσ εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν ἐπίτροποσ ἀφίκετο, καταλαμβάνει στασιάσαντασ τοὺσ τὴν Περαίαν κατοικοῦντασ Ιοὐδαίουσ πρὸσ Φιλαδελφηνοὺσ περὶ ὁρ́ων κώμησ μιᾶσ λεγομένησ πολεμίων ἀνδρῶν ἀνάπλεω·

καὶ δὴ οἱ τῆσ Περαίασ χωρὶσ γνώμησ τῆσ τῶν πρώτων παρ’ αὐτοῖσ ἀναλαβόντεσ τὰ ὅπλα πολλοὺσ τῶν Φιλαδελφηνῶν διαφθείρουσιν. ταῦτα πυθόμενον τὸν Φᾶδον σφόδρα παρώξυνεν, ὅτι μὴ τὴν κρίσιν αὐτῷ παραλίποιεν, εἴπερ ὑπὸ τῶν Φιλαδελφηνῶν ἐνόμιζον ἀδικεῖσθαι, ἀλλ’ ἐφ’ ὅπλα χωρήσειαν.

λαβὼν οὖν τρεῖσ τοὺσ πρώτουσ αὐτῶν τοὺσ καὶ τῆσ στάσεωσ αἰτίουσ δῆσαι προσέταξεν, εἶτα τὸν μὲν αὐτῶν ἀνεῖλεν, Ἀννίβασ δ’ ἦν ὄνομα τούτῳ, Ἀμαράμῳ δὲ καὶ Ἐλεαζάρῳ τοῖσ δυσὶ φυγὴν ἐπέβαλεν.

ἀναιρεῖται δὲ καὶ Θολομαῖοσ ὁ ἀρχιλῃστὴσ μετ’ οὐ πολὺν χρόνον ἀχθεὶσ ἐπ’ αὐτὸν διατεθεικὼσ μέγιστα κακὰ τὴν Ἰδουμαίαν καὶ τοὺσ Ἄραβασ, ἐκαθάρθη τε λῃστηρίων ἅπασα τοὐντεῦθεν Ιοὐδαία προνοίᾳ καὶ φροντίδι τῇ Φάδου·

ὃσ δὴ καὶ τότε μεταπεμψάμενοσ τοὺσ ἀρχιερεῖσ καὶ τοὺσ πρώτουσ τῶν Ιἑροσολυμιτῶν παρῄνεσεν αὐτοῖσ τὸν ποδήρη χιτῶνα καὶ τὴν ἱερὰν στολήν, ἣν φορεῖν μόνοσ ὁ ἀρχιερεὺσ ἔθοσ ἔχει, εἰσ τὴν Ἀντωνίαν, ἥπερ ἐστὶ φρούριον, καταθέσθαι κεισομένην ὑπὸ τῇ Ῥωμαίων ἐξουσίᾳ, καθὰ δὴ καὶ πρότερον ἦν.

οἱ δὲ ἀντιλέγειν μὲν οὐκ ἐτόλμων, παρεκάλουν δ’ ὅμωσ τόν τε Φᾶδον καὶ τὸν Λογγῖνον, ἀφίκετο γὰρ καὶ αὐτὸσ εἰσ τὰ Ιἑροσόλυμα πολλὴν ἐπαγόμενοσ δύναμιν φόβῳ τοῦ μὴ τὰ προστάγματα Φάδου τὸ πλῆθοσ τῶν Ιοὐδαίων νεωτερίζειν ἀναγκάσῃ, πρῶτον μὲν αὐτοῖσ ἐπιτρέψαι πρέσβεισ ὡσ Καίσαρα πέμψαι τοὺσ αἰτησομένουσ παρ’ αὐτοῦ τὴν ἱερὰν στολὴν ὑπὸ τὴν αὐτῶν ἐξουσίαν ἔχειν, εἶτα δὲ περιμεῖναι μέχρισ ἂν γνῶσιν, τί πρὸσ ταῦτα Κλαύδιοσ ἀποκρίναιτο.

οἱ δὲ ἐπιτρέψειν αὐτοῖσ ἔφασαν ἀποστεῖλαι τοὺσ πρέσβεισ, εἰ λάβοιεν τοὺσ παῖδασ ὁμηρεύσοντασ.

ὑπακουσάντων δ’ ἑτοίμωσ ἐκείνων καὶ δόντων ἐξεπέμφθησαν οἱ πρέσβεισ. παραγενομένων δὲ εἰσ τὴν Ῥώμην αὐτῶν γνοὺσ ὁ νεώτεροσ Ἀγρίππασ ὁ τοῦ τετελευτηκότοσ παῖσ, καθ’ ἣν ἥκουσιν αἰτίαν, ἐτύγχανεν δὲ ὢν παρὰ Κλαυδίῳ Καίσαρι, καθὼσ καὶ πρότερον εἴπομεν, παρακαλεῖ τὸν Καίσαρα συγχωρῆσαι τοῖσ Ιοὐδαίοισ ἅπερ ἠξίουν περὶ τῆσ ἱερᾶσ στολῆσ καὶ Φάδῳ περὶ τούτων ἐπιστεῖλαι.

Καλέσασ δὲ Κλαύδιοσ τοὺσ πρέσβεισ ἔφη ταῦτα συγχωρεῖν καὶ ἐκέλευεν αὐτοὺσ Ἀγρίππᾳ χάριν εἰδέναι, ταῦτα γὰρ ἐκείνου ποιεῖν ἀξιώσαντοσ, ἐπί τε ταῖσ ἀποκρίσεσιν τοιαύτην ἐπιστολὴν ἔδωκεν·

"Κλαύδιοσ Καῖσαρ Γερμανικὸσ δημαρχικῆσ ἐξουσίασ τὸ πέμπτον ὕπατοσ ἀποδεδειγμένοσ τὸ τέταρτον αὐτοκράτωρ τὸ δέκατον πατὴρ πατρίδοσ Ιἑροσολυμιτῶν ἄρχουσι βουλῇ δήμῳ Ιοὐδαίων παντὶ ἔθνει χαίρειν.

Ἀγρίππα τοῦ ἐμοῦ, ὃν ἐγὼ ἔθρεψα καὶ ἔχω σὺν ἐμαυτῷ εὐσεβέστατον ὄντα, προσαγαγόντοσ μοι τοὺσ ὑμετέρουσ πρέσβεισ εὐχαριστοῦντασ ἐφ’ ᾗ πεποίημαι τοῦ ἔθνουσ ὑμῶν κηδεμονίᾳ, καὶ αἰτησαμένων σπουδαίωσ καὶ φιλοτίμωσ τὴν ἱερὰν ἐσθῆτα καὶ τὸν στέφανον ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν ὑμῶν εἶναι, συγχωρῶ καθὼσ ὁ κράτιστοσ καί μοι τιμιώτατοσ Οὐιτέλλιοσ ἐποίησεν.

συγκατεθέμην δὲ τῇ γνώμῃ ταύτῃ πρῶτον διὰ τὸ ἐμαυτοῦ εὐσεβὲσ καὶ τὸ βούλεσθαι ἑκάστουσ κατὰ τὰ πάτρια θρησκεύειν, ἔπειτα δὲ εἰδώσ, ὅτι καὶ αὐτῷ βασιλεῖ Ἡρώδῃ καὶ Ἀριστοβούλῳ τῷ νεωτέρῳ, ὧν τὴν πρὸσ ἐμαυτὸν εὐσέβειαν καὶ τὴν περὶ ὑμᾶσ γινώσκω σπουδήν ταῦτα ποιήσασ, πρὸσ οὓσ ἔστι μοι πλεῖστα δίκαια φιλίασ κρατίστουσ ὄντασ κἀμοὶ τιμίουσ.

ἔγραψα δὲ περὶ τούτων καὶ Κουσπίῳ Φάδῳ τῷ ’μῷ ἐπιτρόπῳ.

οἱ τὰ γράμματα κομίζοντεσ Κορνήλιοσ Κέρωνοσ Τρύφων Θευδίωνοσ Δωρόθεοσ Ναθαναήλου Ιωἄννησ Ιωἄννου. ἐγράφη πρὸ τεσσάρων καλανδῶν ἐπὶ ὑπάτων Ῥούφου καὶ Πομπηίου Σιλουανοῦ. Ηἰτήσατο δὲ καὶ Ἡρώδησ, ὁ ἀδελφὸσ μὲν Ἀγρίππα τοῦ τετελευτηκότοσ, Χαλκίδοσ δὲ τὴν ἀρχὴν κατὰ τὸν χρόνον ἐκεῖνον πεπιστευμένοσ, Κλαύδιον Καίσαρα τὴν ἐξουσίαν τοῦ νεὼ καὶ τῶν ἱερῶν χρημάτων καὶ τὴν τῶν ἀρχιερέων χειροτονίαν, πάντων τε ἐπέτυχεν.

ἐξ ἐκείνου τε πᾶσι τοῖσ ἀπογόνοισ αὐτοῦ παρέμεινεν ἡ ἐξουσία μέχρι τῆσ τοῦ πολέμου τελευτῆσ.

καὶ δὴ ὁ Ἡρώδησ μεθίστησιν τῆσ ἀρχιερωσύνησ τὸν ἐπικαλούμενον Κανθήραν Ιὠσήπῳ τῷ Καμεὶ ἀντ’ ἐκείνου τὴν διαδοχὴν τῆσ τιμῆσ παρασχόμενοσ. Κατὰ τοῦτον δὲ τὸν καιρὸν τῶν Ἀδιαβηνῶν βασιλὶσ Ἑλένη καὶ ὁ παῖσ αὐτῆσ Ἰζάτησ εἰσ τὰ Ιοὐδαίων ἔθη τὸν βίον μετέβαλον διὰ τοιαύτην αἰτίαν·

Μονόβαζοσ ὁ τῶν Ἀδιαβηνῶν βασιλεύσ, ᾧ καὶ Βαζαῖοσ ἐπίκλησισ ἦν, τῆσ ἀδελφῆσ Ἑλένησ ἁλοὺσ ἔρωτι τῇ πρὸσ γάμου κοινωνίᾳ ἄγεται καὶ κατέστησεν ἐγκύμονα.

συγκαθεύδων δέ ποτε τῇ γαστρὶ τῆσ γυναικὸσ τὴν χεῖρα προσαναπαύσασ ἡνίκα καθύπνωσεν, φωνῆσ τινοσ ἔδοξεν ὑπακούειν κελευούσησ αἴρειν ἀπὸ τῆσ νηδύοσ τὴν χεῖρα καὶ μὴ θλίβειν τὸ ἐν αὐτῇ βρέφοσ θεοῦ προνοίᾳ καὶ ἀρχῆσ τυχὸν καὶ τέλουσ εὐτυχοῦσ τευξόμενον. ταραχθεὶσ οὖν ὑπὸ τῆσ φωνῆσ εὐθὺσ διεγερθεὶσ ἔφραζε τῇ γυναικὶ ταῦτα, καί γε τὸν υἱὸν Ἰζάτην ἐπεκάλεσεν.

ἦν δὲ αὐτῷ Μονόβαζοσ τούτου πρεσβύτεροσ ἐκ τῆσ Ἑλένησ γενόμενοσ ἄλλοι τε παῖδεσ ἐξ ἑτέρων γυναικῶν.

τὴν μέντοι πᾶσαν εὔνοιαν ὡσ εἰσ μονογενῆ τὸν Ἰζάτην ἔχων φανερὸσ ἦν. φθόνοσ δὲ τοὐντεῦθεν τῷ παιδὶ παρὰ τῶν ὁμοπατρίων ἀδελφῶν ἐφύετο κἀκ τούτου μῖσοσ ηὔξετο λυπουμένων ἁπάντων, ὅτι τὸν Ἰζάτην αὐτῶν ὁ πατὴρ προτιμῴη.

ταῦτα δὲ καίπερ σαφῶσ αἰσθανόμενοσ ὁ πατὴρ ἐκείνοισ μὲν συνεγίνωσκεν ὡσ μὴ διὰ κακίαν αὐτὸ πάσχουσιν ἀλλ’ ἤτοι παρὰ τοῦ πατρὸσ αὐτῶν ἕκαστον ἀξιῶν εὐνοίασ τυγχάνειν, τὸν δὲ νεανίαν, σφόδρα γὰρ ἐδεδοίκει περὶ αὐτοῦ, μὴ μισούμενοσ ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν πάθοι τι, πολλὰ δωρησάμενοσ πρὸσ Ἀβεννήριγον ἐκπέμπει τὸν Σπασίνου χάρακοσ βασιλέα, παρακατατιθέμενοσ ἐκείνῳ τὴν τοῦ παιδὸσ σωτηρίαν.

ὁ δὲ Ἀβεννήριγοσ ἄσμενόσ τε δέχεται τὸν νεανίαν καὶ διὰ πολλῆσ εὐνοίασ ἄγων γυναῖκα μὲν αὐτῷ τὴν θυγατέρα, Σαμαχὼσ δ’ ἦν ὄνομα ταύτῃ, δίδωσι·

δωρεῖται δὲ χώραν, ἐξ ἧσ μεγάλασ λήψοιτο προσόδουσ. Μονόβαζοσ δὲ ἤδη γηραιὸσ ὢν καὶ τοῦ ζῆν ὀλίγον αὐτῷ τὸν λοιπὸν ὁρῶν χρόνον ἠθέλησεν εἰσ ὄψιν ἀφικέσθαι τῷ παιδὶ πρὸ τοῦ τελευτῆσαι.

μεταπεμψάμενοσ οὖν αὐτὸν ἀσπάζεται φιλοφρονέστατα, καὶ χώραν δίδωσιν Καρρῶν λεγομένην. φέρειν δ’ ἡ γῆ πλεῖστον τὸ ἄμωμον ἀγαθή·

ἔστι δ’ ἐν αὐτῇ καὶ τὰ λείψανα τῆσ λάρνακοσ, ᾗ Νῶχον ἐκ τῆσ ἐπομβρίασ διασεσῶσθαι λόγοσ ἔχει, καὶ μέχρι νῦν ταῦτα τοῖσ ἰδεῖν βουλομένοισ ἐπιδείκνυται. διέτριβεν οὖν ὁ Ἰζάτησ ἐν τῇ χώρᾳ ταύτῃ μέχρι τῆσ τελευτῆσ τοῦ πατρόσ.

ᾗ δ’ ἐξέλιπεν ἡμέρᾳ τὸν βίον ὁ Μονόβαζοσ ἡ βασιλὶσ Ἑλένη μεταπέμπεται πάντασ τοὺσ μεγιστᾶνασ καὶ τῆσ βασιλείασ σατράπασ καὶ τοὺσ τὰσ δυνάμεισ πεπιστευμένουσ. οἷσ ἀφικομένοισ, "ὅτι μὲν ὁ ἐμὸσ ἀνήρ, εἶπε, τῆσ βασιλείασ αὐτῷ διάδοχον Ἰζάτην ηὔξατο γενέσθαι καὶ τοῦτον ἄξιον ἔκρινεν, οὐδ’ ὑμᾶσ λεληθέναι δοκῶ, περιμένω δὲ ὅμωσ καὶ τὴν ὑμετέραν κρίσιν·

μακάριοσ γὰρ οὐχ ὁ παρ’ ἑνόσ, ἀλλὰ πλειόνων καὶ θελόντων τὴν ἀρχὴν λαμβάνων. " ἡ μὲν ταῦτ’ εἶπεν ἐπὶ πείρᾳ τοῦ τί φρονοῖεν οἱ συγκληθέντεσ·

οἱ δὲ ἀκούσαντεσ πρῶτον μὲν προσεκύνησαν τὴν βασιλίδα, καθὼσ ἔθοσ ἐστὶν αὐτοῖσ, εἶτ’ ἔφασαν τὴν τοῦ βασιλέωσ γνώμην βεβαιοῦν καὶ ὑπακούσεσθαι χαίροντεσ Ἰζάτῃ δικαίωσ ὑπὸ τοῦ πατρὸσ προκριθέντι τῶν ἀδελφῶν κατὰ τὰσ εὐχὰσ τὰσ ἁπάντων. βούλεσθαί τ’ ἔφασαν προαποκτεῖναι πρῶτον αὐτοῦ τοὺσ ἀδελφοὺσ καὶ συγγενεῖσ ὑπὲρ τοῦ τὴν ἀρχὴν Ἰζάτην μετ’ ἀσφαλείασ κατασχεῖν·

φθαρέντων γὰρ ἐκείνων καθαιρεθήσεσθαι πάντα τὸν φόβον τὸν ὑπὸ μίσουσ τοῦ παρ’ αὐτῶν καὶ φθόνου γινόμενον. πρὸσ ταῦτα ἡ Ἑλένη χάριν μὲν αὐτοῖσ ὡμολόγει τῆσ πρὸσ αὐτὴν καὶ τὸν Ἰζάτην εὐνοίασ ἔχειν, παρεκάλει δ’ ὅμωσ ἐπισχεῖν τὴν περὶ τῆσ ἀναιρέσεωσ τῶν ἀδελφῶν γνώμην μέχρι ἂν Ἰζάτησ παραγενόμενοσ συνδοκιμάσῃ.

οἱ δ’ ἐπεὶ ἀνελεῖν συμβουλεύσαντεσ οὐκ ἔπεισαν, ἀλλὰ φυλάσσειν αὐτοὺσ δεσμίουσ παρῄνουν μέχρι τῆσ ἐκείνου παρουσίασ ὑπὲρ ἀσφαλείασ τῆσ ἑαυτῶν.

συνεβούλευον δ’ αὐτῇ μεταξὺ προστήσασθαί τινα τῆσ ἀρχῆσ ἐπίτροπον, ᾧ μάλιστα πιστεύει. πείθεται τούτοισ ἡ Ἑλένη, καὶ καθίστησι τὸν πρεσβύτατον παῖδα Μονόβαζον βασιλέα περιθεῖσα τὸ διάδημα καὶ δοῦσα τὸν σημαντῆρα τοῦ πατρὸσ δακτύλιον τήν τε σαμψηρὰν ὀνομαζομένην παρ’ αὐτοῖσ, διοικεῖν τε τὴν βασιλείαν παρῄνεσεν μέχρι τῆσ τοῦ ἀδελφοῦ παρουσίασ.

ἧκε δ’ οὗτοσ ταχέωσ ἀκούσασ τὴν τοῦ πατρὸσ τελευτὴν καὶ διαδέχεται τὸν ἀδελφὸν Μονόβαζον ὑπεκστάντοσ τῆσ ἀρχῆσ αὐτῷ.

Καθ’ ὃν δὲ χρόνον ὁ Ἰζάτησ ἐν τῷ Σπασίνου χάρακι διέτριβεν Ιοὐδαῖόσ τισ ἔμποροσ Ἀνανίασ ὄνομα πρὸσ τὰσ γυναῖκασ εἰσιὼν τοῦ βασιλέωσ ἐδίδασκεν αὐτὰσ τὸν θεὸν σέβειν, ὡσ Ιοὐδαίοισ πάτριον ἦν, καὶ δὴ δι’ αὐτῶν εἰσ γνῶσιν ἀφικόμενοσ τῷ Ἰζάτῃ κἀκεῖνον ὁμοίωσ συνανέπεισεν μετακληθέντι τε ὑπὸ τοῦ πατρὸσ εἰσ τὴν Ἀδιαβηνὴν συνεξῆλθεν κατὰ πολλὴν ὑπακούσασ δέησιν·

συνεβεβήκει δὲ καὶ τὴν Ἑλένην ὁμοίωσ ὑφ’ ἑτέρου τινὸσ Ιοὐδαίου διδαχθεῖσαν εἰσ τοὺσ ἐκείνων μετακεκομίσθαι νόμουσ.

ὁ δ’ Ἰζάτησ ὡσ παρέλαβεν τὴν βασιλείαν, ἀφικόμενοσ εἰσ τὴν Ἀδιαβηνὴν καὶ θεασάμενοσ τούσ τε ἀδελφοὺσ καὶ τοὺσ ἄλλουσ συγγενεῖσ δεδεμένουσ ἐδυσχέρανεν τῷ γεγονότι.

καὶ τὸ μὲν ἀνελεῖν ἢ φυλάττειν δεδεμένουσ ἀσεβὲσ ἡγούμενοσ, τὸ δὲ μνησικακοῦντασ ἔχειν σὺν αὐτῷ μὴ δεδεμένουσ σφαλερὸν εἶναι νομίζων, τοὺσ μὲν ὁμηρεύσοντασ μετὰ τέκνων εἰσ τὴν Ῥώμην ἐξέπεμψε Κλαυδίῳ Καίσαρι, τοὺσ δὲ πρὸσ Ἀρταβάνην τὸν Πάρθον ἐφ’ ὁμοίαισ προφάσεσιν ἀπέστειλεν.

Πυθόμενοσ δὲ πάνυ τοῖσ Ιοὐδαίων ἔθεσιν χαίρειν τὴν μητέρα τὴν ἑαυτοῦ ἔσπευσε καὶ αὐτὸσ εἰσ ἐκεῖνα μεταθέσθαι, νομίζων τε μὴ ἂν εἶναι βεβαίωσ Ιοὐδαῖοσ, εἰ μὴ περιτέμνοιτο, πράττειν ἦν ἕτοιμοσ.

μαθοῦσα δ’ ἡ μήτηρ κωλύειν ἐπειρᾶτο ἐπιφέρειν αὐτῷ κίνδυνον λέγουσα·

βασιλέα γὰρ εἶναι, καὶ καταστήσειν εἰσ πολλὴν δυσμένειαν τοὺσ ὑπηκόουσ μαθόντασ, ὅτι ξένων ἐπιθυμήσειεν καὶ ἀλλοτρίων αὐτοῖσ ἐθῶν, οὐκ ἀνέξεσθαί τε βασιλεύοντοσ αὐτῶν Ιοὐδαίου. καὶ ἡ μὲν ταῦτ’ ἔλεγεν καὶ παντοίωσ ἐκώλυεν.

ὁ δ’ εἰσ τὸν Ἀνανίαν τοὺσ λόγουσ ἀνέφερεν. τοῦ δὲ τῇ μητρὶ συμφάσκοντοσ καὶ συναπειλήσαντοσ ὡσ εἰ μὴ πείθοι καταλιπὼν ἄπεισιν· δεδοικέναι γὰρ ἔλεγεν, μὴ τοῦ πράγματοσ ἐκδήλου πᾶσιν γενομένου κινδυνεύσειε τιμωρίαν ὑποσχεῖν ὡσ αὐτὸσ αἴτιοσ τούτων καὶ διδάσκαλοσ τῷ βασιλεῖ ἀπρεπῶν ἔργων γενόμενοσ, δυνάμενον δ’ αὐτὸν ἔφη καὶ χωρὶσ τῆσ περιτομῆσ τὸ θεῖον σέβειν, εἴγε πάντωσ κέκρικε ζηλοῦν τὰ πάτρια τῶν Ιοὐδαίων·

τοῦτ’ εἶναι κυριώτερον τοῦ περιτέμνεσθαι· συγγνώμην δ’ ἕξειν αὐτῷ καὶ τὸν θεὸν φήσαντοσ μὴ πράξαντι τὸ ἔργον δι’ ἀνάγκην καὶ τὸν ἐκ τῶν ὑπηκόων φόβον, ἐπείσθη μὲν τότε τοῖσ λόγοισ ὁ βασιλεύσ.

μετὰ ταῦτα δέ, τὴν γὰρ ἐπιθυμίαν οὐκ ἐξεβεβλήκει παντάπασιν, Ιοὐδαῖόσ τισ ἕτεροσ ἐκ τῆσ Γαλιλαίασ ἀφικόμενοσ Ἐλεάζαροσ ὄνομα πάνυ περὶ τὰ πάτρια δοκῶν ἀκριβὴσ εἶναι προετρέψατο πρᾶξαι τοὖργον.

ἐπεὶ γὰρ εἰσῆλθεν ἀσπασόμενοσ αὐτὸν καὶ κατέλαβε τὸν Μωυσέοσ νόμον ἀναγινώσκοντα, "λανθάνεισ, εἶπεν, ὦ βασιλεῦ, τὰ μέγιστα τοὺσ νόμουσ καὶ δι’ αὐτῶν τὸν θεὸν ἀδικῶν·

οὐ γὰρ ἀναγινώσκειν σε δεῖ μόνον αὐτούσ, ἀλλὰ καὶ πρότερον τὰ προστασσόμενα ποιεῖν ὑπ’ αὐτῶν. μέχρι τίνοσ ἀπερίτμητοσ μενεῖσ;

ἀλλ’ εἰ μήπω τὸν περὶ τούτου νόμον ἀνέγνωσ, ἵν’ εἰδῇσ τίσ ἐστιν ἡ ἀσέβεια, νῦν ἀνάγνωθι. " ταῦτα ἀκούσασ ὁ βασιλεὺσ οὐχ ὑπερεβάλετο τὴν πρᾶξιν, μεταστὰσ δ’ εἰσ ἕτερον οἴκημα καὶ τὸν ἰατρὸν εἰσκαλεσάμενοσ τὸ προσταχθὲν ἐτέλει καὶ μεταπεμψάμενοσ τήν τε μητέρα καὶ τὸν διδάσκαλον Ἀνανίαν ἐσήμαινεν αὐτὸν πεπραχέναι τοὖργον.

τοὺσ δ’ ἔκπληξισ εὐθὺσ ἔλαβεν καὶ φόβοσ οὔτι μέτριοσ, μὴ τῆσ πράξεωσ εἰσ ἔλεγχον ἐλθούσησ κινδυνεύσειεν μὲν ὁ βασιλεὺσ τὴν ἀρχὴν ἀποβαλεῖν οὐκ ἀνασχομένων τῶν ὑπηκόων ἄρχειν αὐτῶν ἄνδρα τῶν παρ’ ἑτέροισ ζηλωτὴν ἐθῶν, κινδυνεύσειαν δὲ καὶ αὐτοὶ τῆσ αἰτίασ ἐπ’ αὐτοῖσ ἐνεχθείσησ.

θεὸσ δ’ ἦν ὁ κωλύσων ἄρα τοὺσ ἐκείνων φόβουσ ἐλθεῖν ἐπὶ τέλοσ·

πολλοῖσ γὰρ αὐτόν τε τὸν Ἰζάτην περιπεσόντα κινδύνοισ καὶ παῖδασ τοὺσ ἐκείνου διέσωσεν ἐξ ἀμηχάνων πόρον εἰσ σωτηρίαν παρασχών, ἐπιδεικνὺσ ὅτι τοῖσ εἰσ αὐτὸν ἀποβλέπουσιν καὶ μόνῳ πεπιστευκόσιν ὁ καρπὸσ οὐκ ἀπόλλυται ὁ τῆσ εὐσεβείασ. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ὕστερον ἀπαγγελοῦμεν. Ἑλένη δὲ ἡ τοῦ βασιλέωσ μήτηρ ὁρῶσα τὰ μὲν κατὰ τὴν βασιλείαν εἰρηνευόμενα, τὸν δὲ υἱὸν αὐτῆσ μακάριον καὶ παρὰ πᾶσι ζηλωτὸν καὶ τοῖσ ἀλλοεθνέσι διὰ τὴν ἐκ τοῦ θεοῦ πρόνοιαν, ἐπιθυμίαν ἔσχεν εἰσ τὴν Ιἑροσολυμιτῶν πόλιν ἀφικομένη τὸ πᾶσιν ἀνθρώποισ περιβόητον ἱερὸν τοῦ θεοῦ προσκυνῆσαι καὶ χαριστηρίουσ θυσίασ προσενεγκεῖν, ἐδεῖτό τε τοῦ παιδὸσ ἐπιτρέψαι.

τοῦ δὲ πάνυ προθύμωσ τῇ μητρὶ παρακαλούσῃ κατανεύσαντοσ καὶ πολλὴν παρασκευὴν τῶν εἰσ τὴν ἀποστολὴν ἑτοιμασαμένου καὶ χρήματα πλεῖστα δόντοσ, καταβαίνει εἰσ τὴν Ιἑροσολυμιτῶν πόλιν προπέμποντοσ ἐπὶ πολὺ τοῦ παιδόσ.

γίνεται δὲ αὐτῆσ ἡ ἄφιξισ πάνυ συμφέρουσα τοῖσ Ιἑροσολυμίταισ·

λιμοῦ γὰρ αὐτῶν τὴν πόλιν κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον πιεζοῦντοσ καὶ πολλῶν ὑπ’ ἐνδείασ ἀναλωμάτων φθειρομένων ἡ βασιλὶσ Ἑλένη πέμπει τινὰσ τῶν ἑαυτῆσ, τοὺσ μὲν εἰσ τὴν Ἀλεξάνδρειαν πολλῶν σῖτον ὠνησομένουσ χρημάτων, τοὺσ δ’ εἰσ Κύπρον ἰσχάδων φόρτον οἴσοντασ. ὡσ δ’ ἐπανῆλθον ταχέωσ κομίζοντεσ τοῖσ ἀπορουμένοισ διένειμε τροφὴν καὶ μεγίστην αὐτῆσ μνήμην τῆσ εὐποιίασ ταύτησ εἰσ τὸ πᾶν ἡμῶν ἔθνοσ καταλέλοιπε.

πυθόμενοσ δὲ καὶ ὁ παῖσ αὐτῆσ Ἰζάτησ τὰ περὶ τὸν λιμὸν ἔπεμψε πολλὰ χρήματα τοῖσ πρώτοισ τῶν Ιἑροσολυμιτῶν.

ἀλλὰ γὰρ ἃ τοῖσ βασιλεῦσιν εἰσ τὴν πόλιν ἡμῶν ἀγαθὰ πέπρακται μετὰ ταῦτα δηλώσομεν. Ὁ δὲ τῶν Πάρθων βασιλεὺσ Ἀρταβάνησ αἰσθόμενοσ τοὺσ σατράπασ ἐπιβουλὴν ἐπ’ αὐτὸν συντεθεικότασ, μένειν παρ’ αὐτοῖσ ἀσφαλὲσ οὐχ ὁρῶν ἔγνω πρὸσ Ἰζάτην ἀπαίρειν, πόρον παρ’ αὐτοῦ βουλόμενοσ σωτηρίασ εὑρέσθαι καὶ κάθοδον εἰσ τὴν ἀρχήν, εἰ δυνηθείη.

καὶ δὴ ἀφικνεῖται συγγενῶν τε καὶ οἰκετῶν περὶ χιλίουσ τὸν ἀριθμὸν ἐπαγόμενοσ συντυγχάνει τε τῷ Ἰζάτῃ καθ’ ὁδόν.

αὐτόσ τε σαφῶσ ἐκεῖνον ἐπιστάμενοσ, ὑπ’ Ἰζάτου δὲ οὐ γινωσκόμενοσ, πλησίον καταστὰσ πρῶτον μὲν κατὰ τὸ πάτριον προσεκύνησεν αὐτόν, εἶτα "βασιλεῦ, φησίν, μὴ περιίδῃσ με τὸν σὸν ἱκέτην μηδ’ ὑπερηφανήσῃσ δεομένου·

ταπεινὸσ γὰρ ἐκ μεταβολῆσ γενόμενοσ καὶ ἐκ βασιλέωσ ἰδιώτησ τῆσ σῆσ ἐπικουρίασ χρῄζω. βλέψον οὖν εἰσ τὸ τῆσ τύχησ ἄστατον καὶ κοινὴν εἶναι νόμισον καὶ ὑπὲρ σαυτοῦ πρόνοιαν·

ἐμοῦ γὰρ ἀνεκδικήτου περιοφθέντοσ ἔσονται θρασύτεροι πολλοὶ καὶ κατὰ τῶν ἄλλων βασιλέων. ὁ μὲν ταῦτ’ ἔλεγεν δακρύων καὶ τῇ κεφαλῇ κάτω νεύων, ὁ δὲ Ἰζάτησ ὡσ ἤκουσε τοὔνομα καὶ εἶδεν ἱκέτην αὐτῷ παρεστῶτα τὸν Ἀρταβάνην, κατεπήδησεν ἀπὸ τοῦ ἵππου καί "θάρσησον, εἶπεν, ὦ βασιλεῦ, μηδέ σε συγχείτω τὸ παρὸν ὡσ ἀνήκεστον·

ταχεῖα γὰρ ἔσται τῆσ λύπησ ἡ μεταβολή.

φίλον δέ με καὶ σύμμαχον εὑρήσεισ κρείττω τῆσ ἐλπίδοσ· ἢ γὰρ εἰσ τὴν Πάρθων σε καταστήσω βασιλείαν πάλιν ἢ τῆσ ἐμῆσ ἐκστήσομαι. Ταῦτα εἰπὼν ἀνεβίβαζεν τὸν Ἀρταβάνην ἐπὶ τὸν ἵππον, παρείπετο δ’ αὐτὸσ πεζὸσ τιμὴν ἀπονέμων ταυτηνὶ ὡσ ἂν μείζονι βασιλεῖ.

θεασάμενοσ δ’ Ἀρταβάνησ βαρέωσ ἤνεγκεν καὶ τὴν ἐφεστῶσαν αὐτῷ τύχην καὶ τιμὴν ἐπωμόσατο καταβήσεσθαι μὴ ’κείνου πάλιν ἀναβάντοσ καὶ προηγουμένου. ὁ δὲ πεισθεὶσ ἐπὶ τὸν ἵππον ἥλατο καὶ ἀγαγὼν αὐτὸν εἰσ τὴν βασιλείαν πᾶσαν τιμὴν ἀπένειμεν ἔν τε συνεδρίαισ καὶ ταῖσ περὶ τὰσ ἑστιάσεισ προκατακλίσεσιν, οὐκ εἰσ τὸ παρὸν αὐτοῦ τῆσ τύχησ ἀποβλέπων, ἀλλ’ εἰσ τὸ πρότερον ἀξίωμα, καί τι καὶ λογισμῷ διδούσ, ὡσ κοιναὶ τοῖσ ἀνθρώποισ αἱ μεταβολαὶ τῆσ τύχησ.

γράφει τε πρὸσ τοὺσ Πάρθουσ πείθων αὐτοὺσ τὸν Ἀρταβάνην ὑποδέξασθαι, πίστιν προτείνων τῆσ τῶν πεπραγμένων ἀμνηστίασ δεξιὰν καὶ ὁρ́κουσ καὶ μεσιτείαν τὴν αὐτοῦ.

μαθὼν τὴν προαίρεσιν αὐτῶν ὁ Κίνναμοσ ταύτην αὐτὸσ γράφει τῷ Ἀρταβάνῃ, τέθραπτο γὰρ ὑπ’ αὐτοῦ καὶ φύσει δ’ ἦν καλὸσ καὶ ἀγαθόσ, παρακαλῶν αὐτῷ πιστεύσαντα παραγενέσθαι τὴν ἀρχὴν ἀποληψόμενον τὴν αὐτοῦ.

καὶ ὁ Ἀρταβάνησ πιστεύσασ παρῆν.

ὑπαντᾷ δ’ αὐτῷ ὁ Κίνναμοσ καὶ προσκυνήσασ βασιλέα τε προσαγορεύσασ περιτίθησιν αὐτοῦ τῇ κεφαλῇ τὸ διάδημα ἀφελὼν τῆσ ἑαυτοῦ. Καὶ Ἀρταβάνησ οὕτω διὰ Ἰζάτου πάλιν εἰσ τὴν ἀρχὴν καθίσταται πρότερον αὐτῆσ ἐκπεσὼν διὰ τοὺσ μεγιστᾶνασ.

οὐκ ἐγένετο μὴν ἀμνήμων τῶν εἰσ αὐτὸν εὐεργεσιῶν, ἀλλ’ ἀντιδωρεῖται τὸν Ἰζάτην ταῖσ μεγίσταισ τιμαῖσ παρ’ αὐτοῖσ· τήν τε γὰρ τιάραν ὀρθὴν ἐπέτρεψεν αὐτῷ φορεῖν καὶ ἐπὶ κλίνησ χρυσῆσ καθεύδειν, ἅπερ μόνων ἐστὶ γέρα καὶ σημεῖα τῶν Πάρθων βασιλέων.

ἔδωκεν δὲ καὶ χώραν πολλὴν αὐτῷ κἀγαθὴν τοῦ τῶν Ἀρμενίων βασιλέωσ ἀποτεμόμενοσ, Νίσιβισ δέ ἐστιν ὄνομα τῇ γῇ, καὶ ἐν αὐτῇ πρότερον Μακεδόνεσ ἐκτίσαντο πόλιν Ἀντιόχειαν, ἣν Ἐπιμυγδονίαν προσηγόρευσαν.

ταύταισ μὲν δὴ ταῖσ τιμαῖσ ὁ Ἰζάτησ ὑπὸ τοῦ τῶν Πάρθων βασιλέωσ ἐτιμήθη. Μετ’ οὐ πολὺν δὲ χρόνον Ἀρταβάνησ τελευτᾷ τὴν βασιλείαν τῷ παιδὶ Οὐαρδάνῃ καταλιπών.

οὗτοσ δὴ πρὸσ τὸν Ἰζάτην ἀφικόμενοσ ἔπειθεν αὐτὸν μέλλων πρὸσ Ῥωμαίουσ πόλεμον ἐκφέρειν συστρατεύεσθαι καὶ συμμαχίαν ἑτοιμάζειν. οὐ μὴν ἔπειθεν·

ὁ γὰρ Ἰζάτησ τὴν Ῥωμαίων δύναμίν τε καὶ τύχην ἐπιστάμενοσ ἀδυνάτοισ αὐτὸν ἐνόμιζεν ἐπιχειρεῖν. ἔτι τε πεπομφὼσ πέντε μὲν τὸν ἀριθμὸν υἱοὺσ τὴν ἡλικίαν νέουσ γλῶτταν τὴν παρ’ ἡμῖν πάτριον καὶ παιδείαν ἀκριβῶσ μαθησομένουσ, τὴν δὲ μητέρα προσκυνήσουσαν τὸ ἱερόν, ὡσ προεῖπον, ὀκνηρότεροσ ἦν καὶ τὸν Οὐαρδάνην ἐκώλυεν συνεχῶσ διηγούμενοσ τὰσ Ῥωμαίων δυνάμεισ τε καὶ πράξεισ, διὰ τούτων οἰόμενοσ αὐτὸν φοβήσειν καὶ παύσειν ἐπιθυμοῦντα τῆσ ἐπ’ αὐτοὺσ στρατείασ.

παροξυνθεὶσ δ’ ἐπὶ τούτοισ ὁ Πάρθοσ πόλεμον εὐθὺσ πρὸσ Ἰζάτην κατήγγειλεν.

οὐ μὴν ἔλαβεν οὐδὲ τῆσ ἐπὶ τούτῳ στρατείασ ὄνησιν τοῦ θεοῦ τὰσ ἐλπίδασ αὐτοῦ πάσασ ὑποτεμόντοσ· μαθόντεσ γὰρ οἱ Πάρθοι τὴν διάνοιαν τοῦ Οὐαρδάνου καὶ ὡσ ἐπὶ Ῥωμαίουσ στρατεύειν ἔκρινεν, αὐτὸν μὲν ἀναιροῦσιν, τὴν ἀρχὴν δὲ τῷ ἀδελφῷ Κοτάρδῃ παρέδοσαν.

καὶ τοῦτον δὲ μετ’ οὐ πολὺν χρόνον ἐξ ἐπιβουλῆσ τελευτήσαντα διαδέχεται Οὐολογέσησ ὁ ἀδελφόσ, ὃσ δὴ καὶ τοῖσ ὁμοπατρίοισ δυσὶν ἀδελφοῖσ δυναστείασ ἐπίστευσεν, Πακόρῳ μὲν τῷ καὶ πρεσβυτέρῳ τὴν Μήδων, Τιριδάτῃ δὲ τῷ νεωτέρῳ τὴν Ἀρμενίαν.

Ὁ δὲ τοῦ βασιλέωσ ἀδελφὸσ Μονόβαζοσ καὶ οἱ συγγενεῖσ θεωροῦντεσ τὸν Ἰζάτην διὰ τὴν πρὸσ τὸν θεὸν εὐσέβειαν ζηλωτὸν παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποισ γεγενημένον ἔσχον ἐπιθυμίαν καὶ αὐτοὶ τὰ πάτρια καταλιπόντεσ ἔθεσι χρῆσθαι τοῖσ Ιοὐδαίων.

γίνεται δ’ ἡ πρᾶξισ αὐτῶν κατάφωροσ τοῖσ ὑπηκόοισ, κἀπὶ τούτῳ χαλεπήναντεσ οἱ μεγιστᾶνεσ οὐκ ἐφανέρουν μὲν τὴν ὀργήν, κατὰ νοῦν δὲ ἔχοντεσ καιρὸν ἐπιτήδειον ἐζήτουν δίκην εἰσπράξασθαι σπεύδοντεσ παρ’ αὐτῶν.

καὶ δὴ γράφουσιν πρὸσ Ἀβίαν τὸν Ἀράβων βασιλέα χρήματα πολλὰ δώσειν ὑπισχνούμενοι στρατεύσασθαι θελήσαντι κατὰ τοῦ παρ’ αὐτοῖσ βασιλέωσ, ἐπηγγέλλοντο δὲ καὶ περὶ τὴν πρώτην συμβολὴν ἐγκαταλείψειν τὸν βασιλέα·

θέλειν γὰρ αὐτὸν τιμωρήσασθαι μισήσαντα τὰ παρ’ αὐτοῖσ ἔθη· καὶ ὁρ́κοισ τὴν πρὸσ ἀλλήλουσ ἐνδησάμενοι πίστιν σπεύδειν παρεκάλουν. πείθεται δὲ ὁ Ἄραψ, καὶ πολλὴν ἐπαγόμενοσ δύναμιν ἧκεν ἐπὶ τὸν Ἰζάτην.

μελλούσησ δὲ τῆσ πρώτησ συμβολῆσ πρὶν εἰσ χεῖρασ ἐλθεῖν καταλείπουσιν τὸν Ἰζάτην ἐκ συνθήματοσ πάντεσ ὡσ πανικῷ δείματι κατασχεθέντεσ, καὶ τὰ νῶτα τοῖσ πολεμίοισ ἐντρέψαντεσ ἔφευγον. οὐ μὴν ὁ Ἰζάτησ κατεπλάγη, νοήσασ δὲ προδοσίαν ὑπὸ τῶν μεγιστάνων γεγενῆσθαι καὶ αὐτὸσ εἰσ τὸ στρατόπεδον ὑπεχώρησεν, καὶ τὴν αἰτίαν ζητήσασ ὡσ ἔμαθεν συντεταγμένουσ πρὸσ τὸν Ἄραβα, τοὺσ μὲν αἰτίουσ ἀναιρεῖ, τῇ δ’ ἐπιούσῃ συμβαλὼν πλείστουσ μὲν ἀπέκτεινε, πάντασ δὲ φυγεῖν ἠνάγκασεν, αὐτὸν δὲ τὸν βασιλέα διώκων εἴσ τι φρούριον συνήλασεν Ἄρσαμον καλούμενον, καὶ προσμαχεσάμενοσ καρτερῶσ εἷλε τὸ φρούριον διαρπάσασ τε τὴν ἐν αὐτῷ λείαν πᾶσαν, πολλὴ δὲ ἦν, ὑπέστρεψεν εἰσ τὴν Ἀδιαβηνὴν τὸν Ἀβίαν οὐ καταλαβὼν ζῶντα·

περικαταλαμβανόμενοσ γὰρ ἑαυτὸν ἀνεῖλεν.

Ἀποτυχόντεσ δὲ οἱ τῶν Ἀδιαβηνῶν μεγιστᾶνεσ τῆσ πρώτησ ἐπιχειρήσεωσ παραδόντοσ αὐτοὺσ τοῦ θεοῦ τῷ βασιλεῖ οὐδ’ ὣσ ἠρέμουν, ἀλλὰ γράφουσιν πάλιν Οὐολογέσῃ, βασιλεὺσ δὲ Πάρθων οὗτοσ ἦν, παρακαλοῦντεσ ἀποκτεῖναι μὲν τὸν Ἰζάτην, καταστῆσαι δ’ αὐτοῖσ ἕτερον δυνάστην καὶ τῷ γένει Πάρθον·

μισεῖν γὰρ ἔλεγον τὸν ἑαυτῶν βασιλέα καταλύσαντα μὲν τὰ πάτρια, ξένων δ’ ἐραστὴν ἐθῶν γενόμενον. ταῦτα ἀκούσασ ὁ Πάρθοσ ἐπήρθη πρὸσ τὸν πόλεμον, καὶ προφάσεωσ δικαίασ μηδεμίαν ἀφορμὴν ἔχων τὰσ ὑπὸ τοῦ πατρὸσ αὐτῷ δοθείσασ τιμὰσ ἔπεμψεν ἀπαιτῶν, ἀπειθήσαντι δὲ πόλεμον κατήγγελλεν.

ταράσσεται δὲ τὴν ψυχὴν οὐχὶ μετρίωσ ὁ Ἰζάτησ, ὡσ ἤκουσεν ταῦτα, κατάγνωσιν μὲν φέρειν αὐτῷ νομίσασ τὸ τῶν δωρεῶν ἐξίστασθαι δοκεῖν διὰ φόβον τοῦτο πράξασ.

καὶ τοῦτον μέγιστον ἡγησάμενοσ ἔχειν σύμμαχον κατατίθεται μὲν τὰ τέκνα καὶ τὰσ γυναῖκασ εἰσ τὰ τῶν φρουρίων ἀσφαλέστατα, τὸν σῖτον δὲ πάντα μὲν τὸν εἰσ τὰσ βάρεισ ἐμπίπρησιν τόν τε χόρτον καὶ τὰσ νομάσ, ταῦτά τε προευτρεπισάμενοσ ἐξεδέχετο τοὺσ πολεμίουσ.

παραγενομένου δὲ τοῦ Πάρθου μετὰ πολλῆσ δυνάμεωσ πεζῶν τε καὶ ἱππέων θᾶττον ἐλπίδοσ, ὥδευσε γὰρ συντόνωσ, βαλλομένου τε χάρακα πρὸσ τῷ ποταμῷ τῷ τὴν Ἀδιαβηνὴν καὶ τὴν Μηδίαν ὁρίζοντι, τίθησι καὶ ὁ Ἰζάτησ τὸ στρατόπεδον οὐκ ἄπωθεν ἔχων περὶ αὐτὸν ἱππεῖσ τὸν ἀριθμὸν ἑξακισχιλίουσ.

ἀφικνεῖται δὲ πρὸσ τὸν Ἰζάτην ἄγγελοσ παρὰ τοῦ Πάρθου πεμφθείσ, ὃσ τὴν Πάρθων δύναμιν ὅση τίσ ἐστιν ἤγγελλεν ἀπὸ Εὐφράτου ποταμοῦ μέχρι Βάκτρων τοὺσ ὁρ́ουσ αὐτῆσ τιθέμενοσ καὶ τοὺσ ὑπηκόουσ αὐτῆσ βασιλέασ καταλέγων.

ἠπείλει δὲ δώσειν αὐτὸν δίκασ ἀχάριστον περὶ δεσπότασ τοὺσ ἑαυτοῦ γενόμενον, καὶ ῥύεσθαι τῶν βασιλέωσ αὐτὸν χειρῶν οὐδὲ τὸν θεὸν ὃν σέβει δυνήσεσθαι.

ταῦτα τοῦ ἀγγέλου φράσαντοσ ὁ Ἰζάτησ εἰδέναι μὲν τὴν Πάρθων δύναμιν ἔφη πολὺ τῆσ αὐτοῦ διαφέρουσαν, γινώσκειν δ’ οὖν ἔτι μᾶλλον πάντων ἀνθρώπων ἔλεγεν κρείσσω τὸν θεόν.

"εἰ μὴ μάτην, ὦ δέσποτα κύριε, τῆσ σῆσ ἐγενόμην χρηστότητοσ, τῶν πάντων δὲ δικαίωσ μόνον καὶ πρῶτον ἥγημαι κύριον, ἐλθὲ σύμμαχοσ οὐχ ὑπὲρ ἐμοῦ μόνον ἀμυνούμενοσ τοὺσ πολεμίουσ, ἀλλ’ ὅτι καὶ τῆσ σῆσ δυνάμεωσ κατατετολμήκασιν.

" ὁ μὲν ταῦτ’ ἐποτνιᾶτο δακρύων καὶ ὀδυρόμενοσ, ἐπήκοοσ δὲ ὁ θεὸσ ἐγίνετο, καὶ κατ’ ἐκείνην εὐθὺσ τὴν νύκτα δεξάμενοσ Οὐολογέσησ ἐπιστολάσ, ἐν αἷσ ἐγέγραπτο Δαῶν καὶ Σακῶν χεῖρα μεγάλην καταφρονήσασαν αὐτοῦ τῆσ ἀποδημίασ ἐπιστρατευσαμένην διαρπάζειν τὴν Παρθυηνῶν, ἄπρακτοσ ἀνέζευξεν εἰσ τοὐπίσω.

καὶ Ἰζάτησ οὕτω κατὰ θεοῦ πρόνοιαν τὰσ ἀπειλὰσ τοῦ Πάρθου διαφεύγει. Μετ’ οὐ πολὺν δὲ χρόνον πεντηκοστὸν μὲν καὶ πέμπτον ἀπὸ γενεᾶσ πληρώσασ ἔτοσ τέταρτον δὲ πρὸσ εἰκοστῷ δυναστεύσασ, καταλιπὼν παῖδασ ἄρρενασ εἰκοσιτέσσαρασ καὶ θυγατέρασ εἰκοσιτέσσαρασ καταστρέφει τὸν βίον.

τὴν μέντοι διαδοχὴν τῆσ ἀρχῆσ τὸν ἀδελφὸν Μονόβαζον ἐκέλευεν παραλαβεῖν, ἀμειβόμενοσ αὐτὸν ὅτι κατὰ τὴν ἀποδημίαν αὐτοῦ μετὰ τὸν τοῦ πατρὸσ θάνατον πιστῶσ φυλάξειεν αὐτῷ τὴν δυναστείαν.

ἡ δὲ μήτηρ Ἑλένη τὸν τοῦ παιδὸσ θάνατον ἀκούσασα βαρέωσ μὲν ἤνεγκεν ὡσ εἰκὸσ μητέρα στερομένην εὐσεβεστάτου παιδόσ, παραμυθίαν δ’ ὅμωσ εἶχεν τὴν διαδοχὴν ἀκούσασα εἰσ τὸν πρεσβύτερον αὐτῆσ υἱὸν ἥκουσαν, καὶ πρὸσ αὐτὸν ἔσπευδεν.

παραγενομένη δὲ εἰσ τὴν Ἀδιαβηνὴν οὐ πολὺν Ἰζάτῃ τῷ παιδὶ χρόνον ἐπεβίωσεν. ὁ δὲ Μονόβαζοσ τά τε ἐκείνησ ὀστᾶ καὶ τὰ τοῦ ἀδελφοῦ πέμψασ εἰσ Ιἑροσόλυμα θάψαι προσέταξεν ἐν ταῖσ πυραμίσιν, ἃσ ἡ μήτηρ κατεσκευάκει τρεῖσ τὸν ἀριθμὸν τρία στάδια τῆσ Ιἑροσολυμιτῶν πόλεωσ ἀπεχούσασ.

ἀλλὰ Μονόβαζοσ μὲν ὁ βασιλεὺσ ὅσα κατὰ τὸν τῆσ ζωῆσ χρόνον ἔπραξεν, ὕστερον ἀπαγγελοῦμεν.

Φάδου δὲ τῆσ Ιοὐδαίασ ἐπιτροπεύοντοσ γόησ τισ ἀνὴρ Θευδᾶσ ὀνόματι πείθει τὸν πλεῖστον ὄχλον ἀναλαβόντα τὰσ κτήσεισ ἕπεσθαι πρὸσ τὸν Ιὀρδάνην ποταμὸν αὐτῷ·

προφήτησ γὰρ ἔλεγεν εἶναι, καὶ προστάγματι τὸν ποταμὸν σχίσασ δίοδον ἔχειν ἔφη παρέξειν αὐτοῖσ ῥᾳδίαν. καὶ ταῦτα λέγων πολλοὺσ ἠπάτησεν.

οὐ μὴν εἰάσεν αὐτοὺσ τῆσ ἀφροσύνησ ὄνασθαι Φᾶδοσ, ἀλλ’ ἐξέπεμψεν ἴλην ἱππέων ἐπ’ αὐτούσ, ἥτισ ἀπροσδόκητοσ ἐπιπεσοῦσα πολλοὺσ μὲν ἀνεῖλεν, πολλοὺσ δὲ ζῶντασ ἔλαβεν, αὐτὸν δὲ τὸν Θευδᾶν ζωγρήσαντεσ ἀποτέμνουσι τὴν κεφαλὴν καὶ κομίζουσιν εἰσ Ιἑροσόλυμα. τὰ μὲν οὖν συμβάντα τοῖσ Ιοὐδαίοισ κατὰ τοὺσ Κουσπίου Φάδου τῆσ ἐπιτροπῆσ χρόνουσ ταῦτ’ ἐγένετο.

Ἦλθε δὲ Φάδῳ διάδοχοσ Τιβέριοσ Ἀλέξανδροσ Ἀλεξάνδρου παῖσ τοῦ καὶ ἀλαβαρχήσαντοσ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ γένει τε καὶ πλούτῳ πρωτεύσαντοσ τῶν ἐκεῖ καθ’ αὑτόν.

διήνεγκε καὶ τῇ πρὸσ τὸν θεὸν εὐσεβείᾳ τοῦ παιδὸσ Ἀλεξάνδρου· τοῖσ γὰρ πατρίοισ οὐκ ἐνέμεινεν οὗτοσ ἔθεσιν. ἐπὶ τούτου δὲ καὶ τὸν μέγαν λιμὸν κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν συνέβη γενέσθαι, καθ’ ὃν καὶ ἡ βασίλισσα Ἑλένη πολλῶν χρημάτων ὠνησαμένη σῖτον ἀπὸ τῆσ Αἰγύπτου διένειμεν τοῖσ ἀπορουμένοισ, ὡσ προεῖπον.

πρὸσ τούτοισ δὲ καὶ οἱ παῖδεσ Ιοὔδα τοῦ Γαλιλαίου ἀνήχθησαν τοῦ τὸν λαὸν ἀπὸ Ῥωμαίων ἀποστήσαντοσ Κυρινίου τῆσ Ιοὐδαίασ τιμητεύοντοσ, ὡσ ἐν τοῖσ πρὸ τούτων δεδηλώκαμεν, Ιἄκωβοσ καὶ Σίμων, οὓσ ἀνασταυρῶσαι προσέταξεν Ἀλέξανδροσ.

ὁ δὲ τῆσ Χαλκίδοσ βασιλεὺσ Ἡρώδησ μεταστήσασ τῆσ ἀρχιερωσύνησ Ιὤσηπον τὸν τοῦ Καμοιδὶ τὴν διαδοχὴν τῆσ τιμῆσ Ἀνανίᾳ τῷ τοῦ Νεβεδαίου δίδωσιν.

Τιβερίῳ δὲ Ἀλεξάνδρῳ Κουμανὸσ ἀφίκετο διάδοχοσ. καὶ τελευτᾷ τὸν βίον Ἡρώδησ ὁ τοῦ μεγάλου βασιλέωσ Ἀγρίππα ἀδελφὸσ ὀγδόῳ τῆσ Κλαυδίου Καίσαροσ ἀρχῆσ ἔτει, καταλιπὼν τρεῖσ υἱοὺσ Ἀριστόβουλον μὲν ὑπὸ τῆσ πρώτησ αὐτῷ τεχθέντα γυναικόσ, ἐκ Βερενίκησ δὲ τῆσ τἀδελφοῦ θυγατρὸσ Βερενικιανὸν καὶ Ὑρκανόν.

τὴν δ’ ἀρχὴν αὐτοῦ Καῖσαρ Κλαύδιοσ Ἀγρίππᾳ τῷ νεωτέρῳ δίδωσιν. Στάσεωσ δ’ ἐμπεσούσησ τῇ τῶν Ιἑροσολυμιτῶν πόλει Κουμανοῦ τὰ κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν πράγματα διοικοῦντοσ ἐφθάρησαν ὑπὸ ταύτησ πολλοὶ τῶν Ιοὐδαίων.

καὶ πρότερον ἀφηγήσομαι τὴν αἰτίαν, δι’ ἣν ταῦτα συνέβη· τῆσ πάσχα προσαγορευομένησ ἑορτῆσ ἐνστάσησ, καθ’ ἣν ἔθοσ ἐστὶν ἡμῖν ἄζυμα προσφέρεσθαι, πολλοῦ καὶ πανταχόθεν πλήθουσ συναχθέντοσ ἐπὶ τὴν ἑορτὴν δείσασ ὁ Κουμανόσ, μὴ νεώτερόν τι παρὰ τούτων προσπέσῃ, κελεύει τῶν στρατιωτῶν μίαν τάξιν ἀναλαβοῦσαν τὰ ὅπλα ἐπὶ τῶν τοῦ ἱεροῦ στοῶν ἑστάναι καταστελοῦντασ τὸν νεωτερισμόν, εἰ ἄρα τισ γένοιτο.

τοῦτο δὲ καὶ οἱ πρὸ αὐτοῦ τῆσ Ιοὐδαίασ ἐπιτροπεύσαντεσ ἐν ταῖσ ἑορταῖσ ἔπραττον.

τετάρτῃ δὲ ἡμέρᾳ τῆσ ἑορτῆσ στρατιώτησ τισ ἀνακαλύψασ ἐπεδείκνυε τῷ πλήθει τὰ αἰδοῖα, καὶ πρὸσ τοῦτο θεασαμένων ὀργὴ καὶ θυμὸσ ἦν οὐχ ἑαυτοὺσ ὑβρίσθαι λεγόντων, ἀλλὰ τὸν θεὸν ἠσεβῆσθαι·

τινὲσ δὲ τῶν θρασυτέρων τὸν Κουμανὸν ἐβλασφήμουν ὑπ’ αὐτοῦ τὸν στρατιώτην καθεῖσθαι λέγοντεσ. Κουμανὸσ δ’ ἀκούσασ καὶ αὐτὸσ οὐ μετρίωσ ἐρεθίζεται πρὸσ τὰσ βλασφημίασ, παρῄνει μέντοι παύσασθαι νεωτέρων ἐπιθυμοῦντασ πραγμάτων μηδὲ στάσεισ ἐξάπτειν ἐν ἑορτῇ.

μὴ πείθων δέ, μᾶλλον γὰρ ἐπέκειντο βλασφημοῦντεσ, κελεύει τὸ στράτευμα πᾶν τὰσ πανοπλίασ ἀναλαβὸν ἥκειν εἰσ τὴν Ἀντωνίαν, φρούριον δ’ ἦν τοῦτο, καθάπερ καὶ πρότερον εἴπομεν, ἐπικείμενον τῷ ἱερῷ.

παραγενομένουσ δὲ τοὺσ στρατιώτασ θεασάμενον τὸ πλῆθοσ καὶ φοβηθὲν φεύγειν ὡρ́μησεν, τῶν δ’ ἐξόδων στενῶν οὐσῶν διώκεσθαι νομίζοντεσ ὑπὸ τῶν πολεμίων καὶ συνωθούμενοι κατὰ τὴν φυγὴν πολλοὺσ ἀλλήλοισ ἐν τοῖσ στενοῖσ θλιβόμενοι διέφθειρον.

δύο γοῦν μυριάδεσ ἐξηριθμήθησαν τῶν κατὰ τὴν στάσιν ἐκείνην φθαρέντων.

πένθοσ δ’ ἦν τὸ λοιπὸν ἀντὶ τῆσ ἑορτῆσ, καὶ πάντεσ ἐκλαθόμενοι τῶν εὐχῶν καὶ τῶν θυσιῶν ἐπὶ θρήνουσ καὶ κλαυθμοὺσ ἐτράποντο. τοιαῦτα μὲν ἑνὸσ ἀσέλγεια στρατιώτου παθήματα γενέσθαι παρεσκεύασεν. Οὔπω δ’ αὐτῶν τὸ πρῶτον πένθοσ ἐπέπαυτο καὶ κακὸν ἄλλο προσέπιπτεν·

τῶν γὰρ ἀφεστώτων ἐπὶ νεωτερισμῷ τινεσ κατὰ τὴν δημοσίαν ὁδὸν ὡσ ἑκατὸν σταδίων ἄπωθεν τῆσ πόλεωσ Στέφανον Καίσαροσ δοῦλον ὁδοιποροῦντα λῃστεύσαντεσ ἅπασαν αὐτοῦ τὴν κτῆσιν διαρπάζουσιν. ἀκούσασ δὲ τὸ πραχθὲν ὁ Κουμανὸσ εὐθὺσ πέμπει στρατιώτασ, κελεύσασ αὐτοῖσ τὰσ πλησίον κώμασ διαρπάσαι, τοὺσ δ’ ἐπιφανεστάτουσ αὐτῶν δήσαντασ ἐπ’ αὐτὸν ἄγειν.

τῆσ δὲ πορθήσεωσ γενομένησ τῶν στρατιωτῶν τισ τοὺσ Μωυσέωσ νόμουσ ἔν τινι κώμῃ λαβὼν κειμένουσ προκομίσασ εἰσ τὴν πάντων ὄψιν διέσχισεν ἐπιβλασφημῶν καὶ πολλὰ κατακερτομῶν.

Ιοὐδαῖοι δὲ ταῦτα ἀκούσαντεσ καὶ πολλοὶ συνδραμόντεσ καταβαίνουσιν εἰσ Καισάρειαν, ἐκεῖ γὰρ ἐτύγχανεν ὁ Κουμανὸσ ὤν, ἱκετεύοντεσ μὴ αὐτοὺσ ἀλλὰ τὸν θεὸν οὗπερ οἱ νόμοι καθυβρίσθησαν ἐκδικῆσαι·

ζῆν γὰρ οὐχ ὑπομένειν τῶν πατρίων αὐτοῖσ οὕτωσ περιυβρισμένων. μὴ πάλιν νεωτερίσειεν τὸ πλῆθοσ, συμβουλευσάντων καὶ τῶν φίλων τὸν ἐνυβρίσαντα τοῖσ νόμοισ στρατιώτην πελεκίσασ ἔπαυσεν τὴν στάσιν ἐκ δευτέρου μέλλουσαν ἐξάπτεσθαι.

Γίνεται δὲ καὶ Σαμαρείταισ πρὸσ Ιοὐδαίουσ ἔχθρα δι’ αἰτίαν τοιαύτην·

ἔθοσ ἦν τοῖσ Γαλιλαίοισ ἐν ταῖσ ἑορταῖσ εἰσ τὴν ἱερὰν πόλιν παραγινομένοισ ὁδεύειν διὰ τῆσ Σαμαρέων χώρασ. καὶ τότε καθ’ ὁδὸν αὐτοῖσ κώμησ Γιναῆσ λεγομένησ τῆσ ἐν μεθορίῳ κειμένησ Σαμαρείασ τε καὶ τοῦ μεγάλου πεδίου τινὲσ συνάψαντεσ μάχην πολλοὺσ αὐτῶν ἀναιροῦσιν. πυθόμενοι δὲ τὰ πραχθέντα τῶν Γαλιλαίων οἱ πρῶτοι πρὸσ Κουμανὸν ἀφίκοντο καὶ παρεκάλουν αὐτὸν μετιέναι τῶν ἀνῃρημένων τὸν φόνον.

ὁ δὲ χρήμασι πεισθεὶσ ὑπὸ τῶν Σαμαρέων ὠλιγώρησεν. ἀγανακτήσαντεσ δὲ ἐπὶ τούτῳ Γαλιλαῖοι τὸ πλῆθοσ τῶν Ιοὐδαίων ἔπειθον ἐφ’ ὅπλα χωρῆσαι καὶ τῆσ ἐλευθερίασ ἀντέχεσθαι·

δουλείαν γὰρ καὶ καθ’ αὑτὴν μὲν πικρὰν ἔλεγον εἶναι, τὴν ἐφ’ ὕβρει δὲ παντάπασιν ἀφόρητον. τῶν δ’ ἐν τέλει καταπραύ̈νειν αὐτοὺσ πειρωμένων καὶ πείσειν τὸν Κουμανὸν ἐπαγγελλομένων δίκασ εἰσπράξασθαι παρὰ τῶν ἀνῃρηκότων, ἐκείνοισ μὲν οὐ προσέσχον, ἀναλαβόντεσ δὲ τὰ ὅπλα καὶ βοηθεῖν Ἐλεάζαρον τὸν τοῦ Δειναίου παρακαλέσαντεσ, λῃστὴσ δ’ οὗτοσ ἦν ἔτη πολλὰ τὴν διατριβὴν ἐν ὄρει πεποιημένοσ, κώμασ τινὰσ τῶν Σαμαρέων ἐμπρήσαντεσ διαρπάζουσι.

Κουμανὸσ δὲ τῆσ πράξεωσ εἰσ αὐτὸν ἀφικομένησ ἀναλαβὼν τὴν τῶν Σεβαστηνῶν ἴλην καὶ πεζῶν τέσσαρα τάγματα τούσ τε Σαμαρεῖσ καθοπλίσασ ἐξῆλθεν ἐπὶ τοὺσ Ιοὐδαίουσ, καὶ συμβαλὼν πολλοὺσ μὲν αὐτῶν ἀπέκτεινεν πλείουσ δὲ ζῶντασ ἔλαβεν.

οἱ δὲ πρῶτοι κατὰ τιμὴν καὶ γένοσ τῶν Ιἑροσολυμιτῶν, ὡσ εἶδον εἰσ οἱο͂ν κακῶν μέγεθοσ ἥκουσιν, μετενδυσάμενοι σάκκουσ καὶ σποδοῦ τὰσ κεφαλὰσ ἀναπλήσαντεσ παντοῖοι τοὺσ ἀφεστῶτασ παρακαλοῦντεσ ἦσαν καὶ πείθοντεσ πρὸ ὀφθαλμῶν θεμένουσ κατασκαφησομένην μὲν αὐτῶν τὴν πατρίδα, τὸ δὲ ἱερὸν πυρποληθησόμενον, αὐτῶν δὲ καὶ γυναικῶν σὺν τέκνοισ ἀνδραποδισμοὺσ ἐσομένουσ, μεταθέσθαι τὸν λογισμὸν καὶ τὰ ὅπλα ῥίψαντασ ἠρεμεῖν εἰσ τὸ λοιπὸν ἀποχωρήσαντασ εἰσ τὰ αὑτῶν.

ταῦτα δὲ εἰπόντεσ ἔπεισαν.

καὶ οἱ μὲν διελύθησαν, οἱ λῃσταὶ δὲ ἐπὶ τοὺσ ἐχυροὺσ τόπουσ πάλιν ἀπῆλθον. ἐξ ἐκείνου τε ἡ σύμπασα Ιοὐδαία λῃστηρίων ἐπληρώθη. Σαμαρέων δὲ οἱ πρῶτοι πρὸσ Οὐμμίδιον Κοδρᾶτον τῆσ Συρίασ προεστηκότα κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἐν Τύρῳ τυγχάνοντα παραγενόμενοι κατηγόρουν τῶν Ιοὐδαίων, ὡσ τὰσ κώμασ αὐτῶν ἐμπρήσειαν καὶ διαρπάσειαν, καὶ περὶ μὲν ὧν αὐτοὶ πεπόνθασιν οὐχ οὕτωσ ἀγανακτεῖν ἔφασκον, ὡσ ὅτι Ῥωμαίων καταφρονήσειαν, ἐφ’ οὓσ κριτὰσ ἐχρῆν αὐτοὺσ εἴπερ ἠδίκουν παραγενέσθαι, ἢ νῦν ὡσ οὐκ ἐχόντων ἡγεμόνασ Ῥωμαίουσ καταδραμεῖν·

ἥκειν οὖν ἐπ’ αὐτὸν ἐκδικίασ τευξόμενοι.

ταῦτα μὲν οὖν οἱ Σαμαρεῖσ κατηγόρουν.

Ιοὐδαῖοι δὲ καὶ τῆσ στάσεωσ καὶ τῆσ μάχησ αἰτίουσ γεγονέναι Σαμαρεῖσ ἔφασαν, πρὸ πάντων δὲ Κουμανὸν δώροισ ὑπ’ αὐτῶν φθαρέντα καὶ παρασιωπήσαντα τὸν τῶν ἀνῃρημένων φόνον. καὶ Κουαδρᾶτοσ ἀκούσασ ὑπερτίθεται τὴν κρίσιν, εἰπὼν ἀποφανεῖσθαι, ἐπειδὰν εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν παραγενόμενοσ ἀκριβέστερον ἐπιγνῷ τὴν ἀλήθειαν.

καὶ οἱ μὲν ἀπῄεσαν ἄπρακτοι.

μετ’ οὐ πολὺν δὲ χρόνον ὁ Κουαδρᾶτοσ ἧκεν εἰσ Σαμάρειαν, ἔνθα διακούσασ αἰτίουσ τῆσ ταραχῆσ ὑπέλαβε γεγονέναι τοὺσ Σαμαρεῖσ. Σαμαρέων δὲ καὶ Ιοὐδαίων οὕστινασ νεωτερίσαντασ ἔμαθεν ἀνεσταύρωσεν οὓσ Κουμανὸσ ἔλαβεν αἰχμαλώτουσ. κἀκεῖθεν εἰσ κώμην τινὰ παραγενόμενοσ Λύδδαν πόλεωσ τὸ μέγεθοσ οὐκ ἀποδέουσαν καθίσασ ἐπὶ βήματοσ κἀκ δευτέρου τῶν Σαμαρέων διακούσασ διδάσκεται παρά τινοσ Σαμαρέωσ, ὅτι τῶν Ιοὐδαίων τισ πρῶτοσ ὄνομα Δόητοσ καί τινεσ σὺν αὐτῷ νεωτερισταὶ τέσσαρεσ τὸν ἀριθμὸν πείσειαν τὸν ὄχλον ἐπὶ τῇ Ῥωμαίων ἀποστάσει.

κἀκείνουσ μὲν ὁ Κουαδρᾶτοσ ἀνελεῖν προσέταξεν, τοὺσ δὲ περὶ Ἀνανίαν τὸν ἀρχιερέα καὶ τὸν στρατηγὸν Ἄνανον δήσασ εἰσ Ῥώμην ἀνέπεμψεν περὶ τῶν πεπραγμένων λόγον ὑφέξοντασ Κλαυδίῳ Καίσαρι.

κελεύει δὲ καὶ τοῖσ τῶν Σαμαρέων πρώτοισ καὶ τοῖσ Ιοὐδαίοισ Κουμανῷ τε τῷ ἐπιτρόπῳ καὶ Κέλερι, χιλίαρχοσ δ’ ἦν οὗτοσ, ἐπ’ Ἰταλίασ ἀπιέναι πρὸσ τὸν αὐτοκράτορα κριθησομένουσ ἐπ’ αὐτοῦ περὶ τῶν πρὸσ ἀλλήλουσ ζητήσεων.

αὐτὸσ δὲ δείσασ, μὴ τὸ πλῆθοσ πάλιν τῶν Ιοὐδαίων νεωτερίσειεν, εἰσ τὴν τῶν Ιἑροσολυμιτῶν πόλιν ἀφικνεῖται·

καταλαμβάνει δ’ αὐτὴν εἰρηνευομένην καὶ πάτριον ἑορτὴν τῷ θεῷ τελοῦσαν. πιστεύσασ οὖν μηδένα νεωτερισμὸν παρ’ αὐτῶν γενήσεσθαι καταλιπὼν ἑορτάζοντασ ὑπέστρεψεν εἰσ Ἀντιόχειαν. Οἱ περὶ Κουμανὸν δὲ καὶ τοὺσ πρώτουσ τῶν Σαμαρέων ἀναπεμφθέντεσ εἰσ Ῥώμην λαμβάνουσι παρὰ τοῦ αὐτοκράτοροσ ἡμέραν, καθ’ ἣν περὶ τῶν πρὸσ ἀλλήλουσ ἀμφισβητήσεων λέγειν ἔμελλον.

σπουδὴ δὲ μεγίστη τῷ Κουμανῷ καὶ τοῖσ Σαμαρεῦσιν ἦν παρὰ τῶν Καίσαροσ ἀπελευθέρων καὶ φίλων, κἂν περιεγένοντο τῶν Ιοὐδαίων, εἰ μή περ Ἀγρίππασ ὁ νεώτεροσ ἐν τῇ Ῥώμῃ τυγχάνων κατασπευδομένουσ ἰδὼν τοὺσ τῶν Ιοὐδαίων πρώτουσ ἐδεήθη πολλὰ τῆσ τοῦ αὐτοκράτοροσ γυναικὸσ Ἀγριππίνησ πεῖσαι τὸν ἄνδρα διακούσαντα πρεπόντωσ τῇ ἑαυτοῦ δικαιοσύνῃ τιμωρήσασθαι τοὺσ αἰτίουσ τῆσ ἀποστάσεωσ.

καὶ Κλαύδιοσ τῇ δεήσει ταύτῃ προευτρεπισθεὶσ καὶ διακούσασ, ὡσ εὑρ͂ε τῶν κακῶν ἀρχηγοὺσ τοὺσ Σαμαρείτασ γενομένουσ, τοὺσ μὲν ἀναβάντασ πρὸσ αὐτὸν ἐκέλευσεν ἀναιρεθῆναι, τῷ Κουμανῷ δὲ φυγὴν ἐπέβαλεν, Κέλερα δὲ τὸν χιλίαρχον ἐκέλευσεν ἀγαγόντασ εἰσ τὰ Ιἑροσόλυμα πάντων ὁρώντων ἐπὶ τὴν πόλιν πᾶσαν σύραντασ οὕτωσ ἀποκτεῖναι.

Πέμπει δὲ καὶ Κλαύδιον Φήλικα Πάλλαντοσ ἀδελφὸν τῶν κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν προστησόμενον πραγμάτων.

τῆσ δ’ ἀρχῆσ δωδέκατον ἔτοσ ἤδη πεπληρωκὼσ δωρεῖται τὸν Ἀγρίππαν τῇ Φιλίππου τετραρχίᾳ καὶ Βαταναίᾳ προσθεὶσ αὐτῷ τὴν Τραχωνῖτιν σὺν Ἀβέλλᾳ·

Λυσανία δ’ αὕτη γεγόνει τετραρχία· τὴν Χαλκίδα δ’ αὐτὸν ἀφαιρεῖται δυναστεύσαντα ταύτησ ἔτη τέσσαρα. λαβὼν δὲ τὴν δωρεὰν παρὰ τοῦ Καίσαροσ Ἀγρίππασ ἐκδίδωσι πρὸσ γάμον Ἀζίζῳ τῷ Ἐμεσῶν βασιλεῖ περιτέμνεσθαι θελήσαντι Δρούσιλλαν τὴν ἀδελφήν·

Ἐπιφανὴσ γὰρ ὁ Ἀντιόχου τοῦ βασιλέωσ παῖσ παρῃτήσατο τὸν γάμον μὴ βουληθεὶσ τὰ Ιοὐδαίων ἔθη μεταλαβεῖν καίπερ τοῦτο ποιήσειν προϋπεσχημένοσ αὐτῆσ τῷ πατρί. καὶ Μαριάμμην δ’ ἐξέδωκεν Ἀρχελάῳ τῷ Ἑλκίου παιδὶ πρότερον ὑπὸ Ἀγρίππα τοῦ πατρὸσ ἁρμοσθεῖσαν αὐτῷ, καὶ γίνεται θυγάτηρ αὐτοῖσ ὄνομα Βερενίκη.

Διαλύονται δὲ τῇ Δρουσίλλῃ πρὸσ τὸν Ἄζιζον οἱ γάμοι μετ’ οὐ πολὺν χρόνον τοιαύτησ ἐμπεσούσησ αἰτίασ·

καθ’ ὃν χρόνον τῆσ Ιοὐδαίασ ἐπετρόπευε Φῆλιξ θεασάμενοσ ταύτην, καὶ γὰρ ἦν κάλλει πασῶν διαφέρουσα, λαμβάνει τῆσ γυναικὸσ ἐπιθυμίαν, καὶ Ἄτομον ὀνόματι τῶν ἑαυτοῦ φίλων Ιοὐδαῖον, Κύπριον δὲ τὸ γένοσ, μάγον εἶναι σκηπτόμενον πέμπων πρὸσ αὐτὴν ἔπειθεν τὸν ἄνδρα καταλιποῦσαν αὐτῷ γήμασθαι, μακαρίαν ποιήσειν ἐπαγγελλόμενοσ μὴ ὑπερηφανήσασαν αὐτόν.

ἡ δὲ κακῶσ πράττουσα καὶ φυγεῖν τὸν ἐκ τῆσ ἀδελφῆσ Βερενίκησ βουλομένη φθόνον αὑτῇ διὰ τὸ κάλλοσ παρεκάλει παρ’ ἐκείνησ οἰόμενοσ οὐκ ἐν ὀλίγοισ ἔβλαπτεν, παραβῆναί τε τὰ πάτρια νόμιμα πείθεται καὶ τῷ Φήλικι γήμασθαι.

τεκοῦσα δ’ ἐξ αὐτοῦ παῖδα προσηγόρευσεν Ἀγρίππαν.

ἀλλ’ ὃν μὲν τρόπον ὁ νεανίασ οὗτοσ σὺν τῇ γυναικὶ κατὰ τὴν ἐκπύρωσιν τοῦ Βεσβίου ὄρουσ ἐπὶ τῶν Τίτου Καίσαροσ χρόνων ἠφανίσθη, μετὰ ταῦτα δηλώσω. Βερενίκη δὲ μετὰ τὴν Ἡρώδου τελευτήν, ὃσ αὐτῆσ ἀνὴρ καὶ θεῖοσ ἐγεγόνει, πολὺν χρόνον ἐπιχηρεύσασα, φήμησ ἐπισχούσησ, ὅτι τἀδελφῷ συνείη, πείθει Πολέμωνα, Κιλικίασ δὲ ἦν οὗτοσ βασιλεύσ, περιτεμόμενον ἀγαγέσθαι πρὸσ γάμον αὐτήν·

οὕτωσ γὰρ ἐλέγξειν ᾤετο ψευδεῖσ τὰσ διαβολάσ. καὶ ὁ Πολέμων ἐπείσθη μάλιστα διὰ τὸν πλοῦτον αὐτῆσ·

οὐ μὴν ἐπὶ πολὺ συνέμεινεν ὁ γάμοσ, ἀλλ’ ἡ Βερενίκη δι’ ἀκολασίαν, ὡσ ἔφασαν, καταλείπει τὸν Πολέμωνα. ὁ δ’ ἅμα τοῦ τε γάμου καὶ τοῦ τοῖσ ἔθεσι τῶν Ιοὐδαίων ἐμμένειν ἀπήλλακτο. τῷ αὐτῷ δὲ καιρῷ καὶ Μαριάμμη παραιτησαμένη τὸν Ἀρχέλαον συνῴκησε Δημητρίῳ τῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Ιοὐδαίων πρωτεύοντι γένει τε καὶ πλούτῳ·

τότε δὴ καὶ τὴν ἀλαβαρχίαν αὐτὸσ εἶχεν. γενόμενον δ’ αὐτῇ παιδίον ἐξ ἐκείνου Ἀγριππῖνον προσηγόρευσεν. ἀλλὰ περὶ μὲν ἑκάστου τούτων μετὰ ἀκριβείασ ὕστερον ἀπαγγελοῦμεν. Τελευτᾷ δὲ Κλαύδιοσ Καῖσαρ βασιλεύσασ ἔτη δεκατρία καὶ μῆνασ ὀκτὼ πρὸσ ἡμέραισ εἴκοσι, καὶ λόγοσ ἦν παρά τινων, ὡσ ὑπὸ τῆσ γυναικὸσ Ἀγριππίνησ φαρμάκοισ ἀνῄρητο.

ταύτησ πατὴρ μὲν ἦν Γερμανικὸσ ὁ Καίσαροσ ἀδελφόσ, ἀνὴρ δὲ γενόμενοσ Δομέτιοσ Ἠνόβαρβοσ ὁ τῶν ἐπισήμων κατὰ τὴν Ῥωμαίων πόλιν. οὗ τελευτήσαντοσ χηρεύουσαν αὐτὴν ἐπὶ πολὺν χρόνον Κλαύδιοσ ἄγεται πρὸσ γάμον ἐπαγομένην καὶ παῖδα Δομέτιον ὁμώνυμον τῷ πατρί.

προανῃρήκει δὲ τὴν γυναῖκα Μεσσαλῖναν διὰ ζηλοτυπίαν, ἐξ ἧσ αὐτῷ καὶ παῖδεσ ἐγεγόνεσαν Βρεττανικόσ τε καὶ Ὀκταουία. ἦν γὰρ Ἀντωνιανὴ καὶ πρεσβυτάτη τῶν ἀδελφῶν, ἣν ἐκ Πετίνησ τῆσ πρώτησ γυναικὸσ εἶχεν.

καὶ δὴ τὴν Ὀκταουίαν ἡρ́μοσεν τῷ Νέρωνι· τοῦτο γὰρ ὕστερον αὐτὸν ἐκάλεσεν εἰσποιησάμενοσ υἱὸν ὁ Καῖσαρ. καθάπερ ἦν λόγοσ, διεπράξατο, καὶ παραχρῆμα πέμπει τὸν τῶν στρατευμάτων ἔπαρχον Βοῦρρον καὶ σὺν αὐτῷ τοὺσ χιλιάρχουσ τῶν τε ἀπελευθέρων τοὺσ πλεῖστον δυναμένουσ ἀπάξοντασ εἰσ τὴν παρεμβολὴν τὸν Νέρωνα καὶ προσαγορεύσοντασ αὐτὸν αὐτοκράτορα.

Νέρων δὲ τὴν ἀρχὴν οὕτωσ παραλαβὼν Βρεττανικὸν μὲν ἀδήλωσ τοῖσ πολλοῖσ ἀναιρεῖ διὰ φαρμάκων, φανερῶσ δ’ οὐκ εἰσ μακρὰν τὴν μητέρα τὴν ἑαυτοῦ φονεύει, ταύτην ἀμοιβὴν ἀποτίσασ αὐτῇ οὐ μόνον τῆσ γενέσεωσ ἀλλὰ καὶ τοῦ ταῖσ ἐκείνησ μηχαναῖσ τὴν Ῥωμαίων ἡγεμονίαν παραλαβεῖν.

κτείνει δὲ καὶ τὴν Ὀκταουίαν, ᾗ συνῴκει, πολλούσ τε ἐπιφανεῖσ ἄνδρασ ὡσ ἐπ’ αὐτὸν ἐπιβουλὰσ συντιθέντασ. Ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἐῶ πλείω γράφειν·

πολλοὶ γὰρ τὴν περὶ Νέρωνα συντετάχασιν ἱστορίαν, ὧν οἱ μὲν διὰ χάριν εὖ πεπονθότεσ ὑπ’ αὐτοῦ τῆσ ἀληθείασ ἠμέλησαν, οἱ δὲ διὰ μῖσοσ καὶ τὴν πρὸσ αὐτὸν ἀπέχθειαν οὕτωσ ἀναιδῶσ ἐνεπαρῴνησαν τοῖσ ψεύσμασιν, ὡσ ἀξίουσ αὐτοὺσ εἶναι καταγνώσεωσ. καὶ θαυμάζειν οὐκ ἔπεισί μοι τοὺσ περὶ Νέρωνοσ ψευσαμένουσ, ὅπου μηδὲ τῶν πρὸ αὐτοῦ γενομένων γράφοντεσ τὴν ἀλήθειαν τῆσ ἱστορίασ τετηρήκασιν, καίτοι πρὸσ ἐκείνουσ αὐτοῖσ οὐδὲν μῖσοσ ἦν ἅτε μετ’ αὐτοὺσ πολλῷ χρόνῳ γενομένοισ.

ἀλλὰ γὰρ τοῖσ μὲν οὐ προνοουμένοισ τῆσ ἀληθείασ ἐξέστω γράφειν ὡσ θέλουσιν, τούτῳ γὰρ χαίρειν ἐοίκασιν, ἡμεῖσ δὲ σκοπὸν προθέμενοι τὴν ἀλήθειαν τὰ μὲν ἀπηρτημένα τῆσ προκειμένησ ἡμῖν πραγματείασ ἐπ’ ὀλίγον μνήμησ ἀξιοῦμεν, τὰ δ’ ἡμῖν τοῖσ Ιοὐδαίοισ συμπεσόντα δηλοῦμεν οὐ παρέργωσ μήτε τὰσ συμφορὰσ μήτε τὰσ ἁμαρτίασ διασαφεῖν ὀκνοῦντεσ.

ἐπανήξω τοίνυν ἐπὶ τὴν τῶν οἰκείων πραγμάτων διήγησιν.

Τῷ γὰρ πρώτῳ τῆσ Νέρωνοσ ἀρχῆσ ἔτει τελευτήσαντοσ τοῦ Ἐμέσων δυνάστου Ἀζίζου Σόεμοσ ἀδελφὸσ τὴν ἀρχὴν διαδέχεται.

τὴν δὲ τῆσ μικρᾶσ Ἀρμενίασ προστασίαν Ἀριστόβουλοσ Ἡρώδου τῆσ Χαλκίδοσ βασιλέωσ παῖσ ὑπὸ Νέρωνοσ ἐγχειρίζεται. καὶ τὸν Ἀγρίππαν δὲ δωρεῖται μοίρᾳ τινὶ τῆσ Γαλιλαίασ ὁ Καῖσαρ Τιβεριάδα καὶ Ταριχέασ ὑπακούειν αὐτῷ κελεύσασ, δίδωσι δὲ καὶ Ιοὐλιάδα πόλιν τῆσ Περαίασ καὶ κώμασ τὰσ περὶ αὐτὴν δεκατέσσαρασ.

Τὰ δὲ κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν πράγματα πρὸσ τὸ χεῖρον ἀεὶ τὴν ἐπίδοσιν ἐλάμβανεν·

λῃστηρίων γὰρ ἡ χώρα πάλιν ἀνεπλήσθη καὶ γοήτων ἀνθρώπων, οἳ τὸν ὄχλον ἠπάτων. ἀλλὰ τούτουσ μὲν ὁ Φῆλιξ πολλοὺσ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν σὺν τοῖσ λῃσταῖσ λαμβάνων ἀνῄρει, καὶ Ἐλεάζαρον δὲ τὸν Διναίου παῖδα τὸν συστησάμενον τῶν λῃστῶν τὸ σύνταγμα δι’ ἐνέδρασ εἷλεν ζῶντα·

πίστιν γὰρ αὐτῷ προτείνασ ὑπὲρ τοῦ μηδὲν πείσεσθαι κακὸν πείθει πρὸσ αὐτὸν ἀφικέσθαι καὶ δήσασ ἀνέπεμψεν εἰσ Ῥώμην. ἔχων δὲ καὶ ἀπεχθῶσ πρὸσ τὸν ἀρχιερέα Ιὠνάθην ὁ Φῆλιξ διὰ τὸ πολλάκισ ὑπ’ αὐτοῦ νουθετεῖσθαι περὶ τοῦ κρειττόνωσ προί̈στασθαι τῶν κατὰ τὴν Ιοὐδαίαν πραγμάτων, μὴ καὶ μέμψιν αὐτὸσ ὀφλοίη παρὰ τοῖσ πλήθεσιν αἰτησάμενοσ ἐκεῖνον παρὰ τοῦ Καίσαροσ πεμφθῆναι τῆσ Ιοὐδαίασ ἐπίτροπον, πρόφασιν ἐπενόει δι’ ἧσ μεταστήσεται τὸν συνεχῶσ ὀχληρὸν αὐτῷ γινόμενον·

βαρὺ γὰρ τοῖσ ἀδικεῖν θέλουσιν τὸ συνεχῶσ νουθετοῦν. καὶ δὴ διὰ τοιαύτησ αἰτίασ ὁ Φῆλιξ τὸν πιστότατον τῶν Ιὠνάθου φίλων Ιἑροσολυμίτην τὸ γένοσ Δωρᾶν ὀνόματι πείθει πολλὰ χρήματα δώσειν ὑπισχνούμενοσ ἐπαγαγεῖν τῷ Ιὠνάθῃ τοὺσ [λῃστὰσ] ἀναιρήσοντασ, κἀκεῖνοσ ὑπακούσασ ἐμηχανήσατο διὰ τῶν λῃστῶν πραχθῆναι τοιούτῳ τρόπῳ τὸν φόνον·

ἀνέβησάν τινεσ αὐτῶν εἰσ τὴν πόλιν ὡσ προσκυνήσοντεσ τὸν θεὸν ὑπὸ τὰσ ἐσθῆτασ ἔχοντεσ ξιφίδια καὶ συναναμιγέντεσ τῷ Ιὠνάθῃ κτείνουσιν αὐτόν.

ἀνεκδικήτου δὲ τούτου τοῦ φόνου μεμενηκότοσ μετὰ πάσησ τὸ λοιπὸν ἀδείασ ἀναβαίνοντεσ ἐν ταῖσ ἑορταῖσ οἱ λῃσταὶ καὶ τὸν σίδηρον ὁμοίωσ κεκρυμμένον ἔχοντεσ συναναμιγνύμενοι τοῖσ πλήθεσιν ἀνῄρουν μέν τινασ ἑαυτῶν ἐχθρούσ, οὓσ δ’ ἐπὶ χρήμασιν ἄλλοισ ὑπηρετοῦντεσ, οὐ μόνον κατὰ τὴν ἄλλην πόλιν ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ ἱερὸν ἐνίουσ·

καὶ γὰρ ἐκεῖ σφάττειν ἐτόλμων, οὐδ’ ἐν τούτῳ δοκοῦντεσ ἀσεβεῖν. διὰ τοῦτ’ οἶμαι καὶ τὸν θεὸν μισήσαντα τὴν ἀσέβειαν αὐτῶν ἀποστραφῆναι μὲν ἡμῶν τὴν πόλιν, τὸ δὲ ἱερὸν οὐκέτι καθαρὸν οἰκητήριον αὐτῷ κρίναντα Ῥωμαίουσ ἐπαγαγεῖν ἡμῖν καὶ τῇ πόλει καθάρσιον πῦρ καὶ δουλείαν ἐπιβαλεῖν σὺν γυναιξὶν καὶ τέκνοισ σωφρονίσαι ταῖσ συμφοραῖσ βουλόμενον ἡμᾶσ.

Τὰ μὲν οὖν τῶν λῃστῶν ἔργα τοιαύτησ ἀνοσιότητοσ ἐπλήρου τὴν πόλιν, οἱ δὲ γόητεσ καὶ ἀπατεῶνεσ ἄνθρωποι τὸν ὄχλον ἔπειθον αὐτοῖσ εἰσ τὴν ἐρημίαν ἕπεσθαι·

δείξειν γὰρ ἔφασαν ἐναργῆ τέρατα καὶ σημεῖα κατὰ τὴν τοῦ θεοῦ πρόνοιαν γινόμενα.

καὶ πολλοὶ πεισθέντεσ τῆσ ἀφροσύνησ τιμωρίασ ὑπέσχον· ἀναχθέντασ γὰρ αὐτοὺσ Φῆλιξ ἐκόλασεν. ἀφικνεῖται δέ τισ ἐξ Αἰγύπτου κατὰ τοῦτον τὸν καιρὸν εἰσ Ιἑροσόλυμα προφήτησ εἶναι λέγων καὶ συμβουλεύων τῷ δημοτικῷ πλήθει σὺν αὐτῷ πρὸσ ὄροσ τὸ προσαγορευόμενον ἐλαιῶν, ὃ τῆσ πόλεωσ ἄντικρυσ κείμενον ἀπέχει στάδια πέντε·

θέλειν γὰρ ἔφασκεν αὐτοῖσ ἐκεῖθεν ἐπιδεῖξαι, ὡσ κελεύσαντοσ αὐτοῦ πίπτοι τὰ τῶν Ιἑροσολυμιτῶν τείχη, δι’ ὧν καὶ τὴν εἴσοδον αὐτοῖσ παρέξειν ἐπηγγέλλετο.

Φῆλιξ δ’ ὡσ ἐπύθετο ταῦτα, κελεύει τοὺσ στρατιώτασ ἀναλαβεῖν τὰ ὅπλα καὶ μετὰ πολλῶν ἱππέων τε καὶ πεζῶν ὁρμήσασ ἀπὸ τῶν Ιἑροσολύμων προσβάλλει τοῖσ περὶ τὸν Αἰγύπτιον, καὶ τετρακοσίουσ μὲν αὐτῶν ἀνεῖλεν, διακοσίουσ δὲ ζῶντασ ἔλαβεν.

ὁ δ’ Αἰγύπτιοσ αὐτὸσ διαδρὰσ ἐκ τῆσ μάχησ ἀφανὴσ ἐγένετο.

πάλιν δ’ οἱ λῃσταὶ τὸν δῆμον εἰσ τὸν πρὸσ Ῥωμαίουσ πόλεμον ἠρέθιζον μηδὲν ὑπακούειν αὐτοῖσ λέγοντεσ, καὶ τὰσ τῶν ἀπειθούντων κώμασ ἐμπιπράντεσ διήρπαζον. Γίνεται δὲ καὶ τῶν Καισάρειαν οἰκούντων Ιοὐδαίων στάσισ πρὸσ τοὺσ ἐν αὐτῇ Σύρουσ περὶ ἰσοπολιτείασ·

οἱ μὲν γὰρ Ιοὐδαῖοι πρωτεύειν ἠξίουν διὰ τὸ τὸν κτίστην τῆσ Καισαρείασ Ἡρώδην αὐτῶν βασιλέα γεγονέναι τὸ γένοσ Ιοὐδαῖον, Σύροι δὲ τὰ μὲν περὶ τὸν Ἡρώδην ὡμολόγουν, ἔφασκον δὲ τὴν Καισάρειαν Στράτωνοσ πύργον τὸ πρότερον καλεῖσθαι καὶ τότε μηδένα γεγονέναι τῆσ πόλεωσ αὐτῶν Ιοὐδαῖον οἰκήτορα. ταῦτα ἀκούσαντεσ οἱ τῆσ χώρασ ἔπαρχοι λαβόντεσ ἀμφοτέρωθεν τοὺσ αἰτίουσ τῆσ στάσεωσ πληγαῖσ ᾐκίσαντο καὶ τὴν ταραχὴν οὕτω κατέστειλαν πρὸσ ὀλίγον.

πάλιν γὰρ οἱ κατὰ τὴν πόλιν Ιοὐδαῖοι τῷ πλούτῳ θαρροῦντεσ καὶ διὰ τοῦτο καταφρονοῦντεσ τῶν Σύρων ἐβλασφήμουν εἰσ αὐτοὺσ ἐρεθίσειν προσδοκῶντεσ.

οἱ δὲ χρήμασιν μὲν ἡττώμενοι, μέγα δὲ φρονοῦντεσ ἐπὶ τῷ τοὺσ πλείστουσ τῶν ὑπὸ Ῥωμαίοισ ἐκεῖ στρατευομένων Καισαρεῖσ εἶναι καὶ Σεβαστηνοὺσ μέχρι μέν τινοσ καὶ αὐτοὶ τοὺσ Ιοὐδαίουσ λόγῳ ὕβριζον, εἶτα λίθοισ ἀλλήλουσ ἔβαλλον, ἑώσ πολλοὺσ παρ’ ἀμφότερα τρωθῆναί τε καὶ πεσεῖν συνέβη·

νικῶσί γε μὴν Ιοὐδαῖοι. Φῆλιξ δ’ ὡσ ἐθεάσατο φιλονεικίαν ἐν πολέμου τρόπῳ γενομένην προπηδήσασ παύεσθαι τοὺσ Ιοὐδαίουσ παρεκάλει, μὴ πειθομένοισ δὲ τοὺσ στρατιώτασ ὁπλίσασ ἐπαφίησι καὶ πολλοὺσ μὲν αὐτῶν ἀνεῖλεν, πλείουσ δὲ ζῶντασ ἔλαβεν, οἰκίασ δέ τινασ τῶν ἐν τῇ πόλει πολλῶν πάνυ χρημάτων γεμούσασ διαρπάζειν ἐφῆκεν.

οἱ δὲ τῶν Ιοὐδαίων ἐπιεικέστεροι καὶ προύχοντεσ κατὰ τὴν ἀξίωσιν δείσαντεσ περὶ ἑαυτῶν παρεκάλουν τὸν Φήλικα τοὺσ στρατιώτασ ἀνακαλέσασθαι τῇ σάλπιγγι καὶ φείσασθαι τὸ λοιπὸν αὐτῶν δοῦναί τε μετάνοιαν ἐπὶ τοῖσ πεπραγμένοισ.

καὶ Φῆλιξ ἐπείσθη. Κατὰ τοῦτον τὸν καιρὸν ὁ βασιλεὺσ Ἀγρίππασ δίδωσιν τὴν ἀρχιερωσύνην Ἰσμαήλῳ·

Φαβεῖ παῖσ οὗτοσ ἦν. ἐξάπτεται δὲ καὶ τοῖσ ἀρχιερεῦσι στάσισ πρὸσ τοὺσ ἱερεῖσ καὶ τοὺσ πρώτουσ τοῦ πλήθουσ τῶν Ιἑροσολυμιτῶν, ἕκαστόσ τε αὐτῶν στῖφοσ ἀνθρώπων τῶν θρασυτάτων καὶ νεωτεριστῶν ἑαυτῷ ποιήσασ ἡγεμὼν ἦν, καὶ συρράσσοντεσ ἐκακολόγουν τε ἀλλήλουσ καὶ λίθοισ ἔβαλλον.

ὁ δ’ ἐπιπλήξων ἦν οὐδὲ εἷσ, ἀλλ’ ὡσ ἐν ἀπροστατήτῳ πόλει ταῦτ’ ἐπράσσετο μετ’ ἐξουσίασ. τοσαύτη δὲ τοὺσ ἀρχιερεῖσ κατέλαβεν ἀναίδεια καὶ τόλμα, ὥστε καὶ πέμπειν δούλουσ ἐτόλμων ἐπὶ τὰσ ἅλωνασ τοὺσ ληψομένουσ τὰσ τοῖσ ἱερεῦσιν ὀφειλομένασ δεκάτασ, καὶ συνέβαινεν τοὺσ ἀπορουμένουσ τῶν ἱερέων ὑπ’ ἐνδείασ τελευτᾶν.

οὕτωσ ἐκράτει τοῦ δικαίου παντὸσ ἡ τῶν στασιαζόντων βία. Πορκίου δὲ Φήστου διαδόχου Φήλικι πεμφθέντοσ ὑπὸ Νέρωνοσ οἱ πρωτεύοντεσ τῶν τὴν Καισάρειαν κατοικούντων Ιοὐδαίων εἰσ τὴν Ῥώμην ἀναβαίνουσιν Φήλικοσ κατηγοροῦντεσ, καὶ πάντωσ ἂν ἐδεδώκει τιμωρίαν τῶν εἰσ Ιοὐδαίουσ ἀδικημάτων, εἰ μὴ πολλὰ αὐτὸν ὁ Νέρων τἀδελφῷ Πάλλαντι παρακαλέσαντι συνεχώρησεν μάλιστα δὴ τότε διὰ τιμῆσ ἄγων ἐκεῖνον.

καὶ τῶν ἐν Καισαρείᾳ δὲ οἱ πρῶτοι Σύρων Βήρυλλον, παιδαγωγὸσ δ’ ἦν οὗτοσ τοῦ Νέρωνοσ τάξιν τὴν ἐπὶ τῶν Ἑλληνικῶν ἐπιστολῶν πεπιστευμένοσ, πείθουσι πολλοῖσ χρήμασιν αἰτήσασθαι παρὰ τοῦ Νέρωνοσ αὐτοῖσ ἐπιστολὴν ἀκυροῦσαν τὴν Ιοὐδαίων πρὸσ αὐτοὺσ ἰσοπολιτείαν.

καὶ Βήρυλλοσ τὸν αὐτοκράτορα παρακαλέσασ ἐπέτυχε γραφῆναι τὴν ἐπιστολήν.

αὕτη τῷ ἔθνει ἡμῶν τῶν μετὰ ταῦτα κακῶν τὰσ αἰτίασ παρέσχεν· πυθόμενοι γὰρ οἱ κατὰ τὴν Καισάρειαν Ιοὐδαῖοι τὰ γραφέντα τῆσ πρὸσ τοὺσ Σύρουσ στάσεωσ μᾶλλον εἴχοντο μέχρι δὴ τὸν πόλεμον ἐξῆψαν. Ἀφικομένου δὲ εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν Φήστου συνέβαινεν τὴν Ιοὐδαίαν ὑπὸ τῶν λῃστῶν κακοῦσθαι τῶν κωμῶν ἁπασῶν ἐμπιπραμένων τε καὶ διαρπαζομένων.

καὶ οἱ σικάριοι δὲ καλούμενοι, λῃσταὶ δέ εἰσιν οὗτοι, τότε μάλιστα ἐπλήθυον χρώμενοι ξιφιδίοισ παραπλησίοισ μὲν τὸ μέγεθοσ τοῖσ τῶν Περσῶν ἀκινάκαισ, ἐπικαμπέσι δὲ καὶ ὁμοίαισ ταῖσ ὑπὸ Ῥωμαίων σίκαισ καλουμέναισ, ἀφ’ ὧν καὶ τὴν προσηγορίαν οἱ λῃστεύοντεσ ἔλαβον πολλοὺσ ἀναιροῦντεσ.

ἀναμιγνύμενοι γὰρ ἐν ταῖσ ἑορταῖσ, καθὼσ καὶ πρότερον εἴπομεν, τῷ πλήθει τῶν πανταχόθεν εἰσ τὴν πόλιν ἐπὶ τὴν εὐσέβειαν συρρεόντων οὓσ βουληθεῖεν ῥᾳδίωσ ἀπέσφαττον, πολλάκισ δὲ καὶ μεθ’ ὅπλων ἐπὶ τὰσ κώμασ τῶν ἐχθρῶν ἀφικόμενοι διήρπαζον καὶ ἐνεπίμπρασαν.

πέμπει δὲ Φῆστοσ δύναμιν ἱππικήν τε καὶ πεζικὴν ἐπὶ τοὺσ ἀπατηθέντασ ὑπό τινοσ ἀνθρώπου γόητοσ σωτηρίαν αὐτοῖσ ἐπαγγελλομένου καὶ παῦλαν κακῶν, εἰ βουληθεῖεν ἕπεσθαι μέχρι τῆσ ἐρημίασ αὐτῷ, καὶ αὐτόν τε ἐκεῖνον τὸν ἀπατήσαντα καὶ τοὺσ ἀκολουθήσαντασ διέφθειραν οἱ πεμφθέντεσ.

Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν τοῦτον ὁ βασιλεὺσ Ἀγρίππασ ᾠκοδομήσατο μεγέθει διαφέρον οἴκημα ἐν τῷ βασιλείῳ ἐν Ιἑροσολύμοισ πλησίον τοῦ ξυστοῦ.

τὸ δὲ βασίλειον ἐγεγόνει πάλαι ὑπὸ τῶν Ἀσαμωναίου παίδων, ἐφ’ ὑψηλοῦ δὲ τόπου κείμενον τοῖσ κατοπτεύειν ἀπ’ αὐτοῦ βουλομένοισ τὴν πόλιν ἐπιτερπεστάτην παρεῖχεν τὴν θέαν, ἧσ ἐφιέμενοσ ὁ βασιλεὺσ ἐκεῖθεν ἀφεώρα κατακείμενοσ τὰ κατὰ τὸ ἱερὸν πρασσόμενα.

ταῦτα δὲ θεασάμενοι τῶν Ιἑροσολυμιτῶν οἱ προύχοντεσ δεινῶσ ἐχαλέπαινον·

οὐ γὰρ ἦν πάτριον τὰ κατὰ τὸ ἱερὸν δρώμενα κατοπτεύεσθαι καὶ μάλιστα τὰσ ἱερουργίασ. τοῖχον οὖν ἐγείρουσιν ἐπὶ τῆσ ἐξέδρασ ὑψηλόν, ἥτισ ἦν ἐν τῷ ἔσωθεν ἱερῷ τετραμμένη πρὸσ δύσιν. οὐ μόνον δὲ τοῦ βασιλικοῦ τρικλίνου τὴν ἄποψιν οὗτοσ οἰκοδομηθεὶσ ἀπετέμνετο, ἀλλὰ καὶ τῆσ δυτικῆσ στοᾶσ τῆσ κατὰ τὸ ἔξωθεν ἱερὸν οὔσησ, ἔνθα τὰσ φυλακὰσ οἱ Ῥωμαῖοι ταῖσ ἑορταῖσ ἐποιοῦντο διὰ τὸ ἱερόν.

ἐπὶ τούτοισ ἠγανάκτησεν ὅ τε βασιλεὺσ Ἀγρίππασ, μάλιστα δὲ Φῆστοσ ὁ ἔπαρχοσ, καὶ προσέταξεν αὐτοῖσ καθελεῖν.

οἱ δὲ παρεκάλεσαν ἐξουσίαν αὐτοῖσ δοῦναι πρεσβεῦσαι περὶ τούτου πρὸσ Νέρωνα· ζῆν γὰρ οὐχ ὑπομένειν καθαιρεθέντοσ τινὸσ μέρουσ τοῦ ἱεροῦ. συγχωρήσαντοσ δὲ τοῦ Φήστου πέμπουσιν ἐξ αὑτῶν πρὸσ Νέρωνα τοὺσ πρώτουσ δέκα καὶ Ἰσμάηλον τὸν ἀρχιερέα καὶ Ἑλκίαν τὸν γαζοφύλακα.

Νέρων δὲ διακούσασ αὐτῶν οὐ μόνον συνέγνω περὶ τοῦ πραχθέντοσ, ἀλλὰ καὶ συνεχώρησεν ἐᾶν οὕτωσ τὴν οἰκοδομίαν, τῇ γυναικὶ Ποππαίᾳ, θεοσεβὴσ γὰρ ἦν, ὑπὲρ τῶν Ιοὐδαίων δεηθείσῃ χαριζόμενοσ, ἣ τοῖσ μὲν δέκα προσέταξεν ἀπιέναι, τὸν δ’ Ἑλκίαν καὶ τὸν Ἰσμάηλον ὁμηρεύσοντασ παρ’ ἑαυτῇ κατέσχεν.

ὁ δὲ βασιλεὺσ ταῦθ’ ὡσ ἐπύθετο δίδωσιν τὴν ἀρχιερωσύνην Ιὠσήπῳ τῷ Σίμωνοσ παιδὶ ἀρχιερέωσ ἐπικαλουμένῳ δὲ Καβί.

Πέμπει δὲ Καῖσαρ Ἀλβῖνον εἰσ τὴν Ιοὐδαίαν ἔπαρχον Φήστου τὴν τελευτὴν πυθόμενοσ.

ὁ δὲ βασιλεὺσ ἀφείλετο μὲν τὸν Ιὤσηπον τὴν ἱερωσύνην, τῷ δὲ Ἀνάνου παιδὶ καὶ αὐτῷ Ἀνάνῳ λεγομένῳ τὴν διαδοχὴν τῆσ ἀρχῆσ ἔδωκεν. τοῦτον δέ φασι τὸν πρεσβύτατον Ἄνανον εὐτυχέστατον γενέσθαι·

πέντε γὰρ ἔσχε παῖδασ καὶ τούτουσ πάντασ συνέβη ἀρχιερατεῦσαι τῷ θεῷ, αὐτὸσ πρότεροσ τῆσ τιμῆσ ἐπὶ πλεῖστον ἀπολαύσασ, ὅπερ οὐδενὶ συνέβη τῶν παρ’ ἡμῖν ἀρχιερέων. ὁ δὲ νεώτεροσ Ἄνανοσ, ὃν τὴν ἀρχιερωσύνην ἔφαμεν εἰληφέναι, θρασὺσ ἦν τὸν τρόπον καὶ τολμητὴσ διαφερόντωσ, αἱρ́εσιν δὲ μετῄει τὴν Σαδδουκαίων, οἵπερ εἰσὶ περὶ τὰσ κρίσεισ ὠμοὶ παρὰ πάντασ τοὺσ Ιοὐδαίουσ, καθὼσ ἤδη δεδηλώκαμεν.

ἅτε δὴ οὖν τοιοῦτοσ ὢν ὁ Ἄνανοσ, νομίσασ ἔχειν καιρὸν ἐπιτήδειον διὰ τὸ τεθνάναι μὲν Φῆστον, Ἀλβῖνον δ’ ἔτι κατὰ τὴν ὁδὸν ὑπάρχειν, καθίζει συνέδριον κριτῶν καὶ παραγαγὼν εἰσ αὐτὸ τὸν ἀδελφὸν Ιἠσοῦ τοῦ λεγομένου Χριστοῦ, Ιἄκωβοσ ὄνομα αὐτῷ, καί τινασ ἑτέρουσ, ὡσ παρανομησάντων κατηγορίαν ποιησάμενοσ παρέδωκε λευσθησομένουσ.

ὅσοι δὲ ἐδόκουν ἐπιεικέστατοι τῶν κατὰ τὴν πόλιν εἶναι καὶ περὶ τοὺσ νόμουσ ἀκριβεῖσ βαρέωσ ἤνεγκαν ἐπὶ τούτῳ καὶ πέμπουσιν πρὸσ τὸν βασιλέα κρύφα παρακαλοῦντεσ αὐτὸν ἐπιστεῖλαι τῷ Ἀνάνῳ μηκέτι τοιαῦτα πράσσειν·

μηδὲ γὰρ τὸ πρῶτον ὀρθῶσ αὐτὸν πεποιηκέναι. τινὲσ δ’ αὐτῶν καὶ τὸν Ἀλβῖνον ὑπαντιάζουσιν ἀπὸ τῆσ Ἀλεξανδρείασ ὁδοιποροῦντα καὶ διδάσκουσιν, ὡσ οὐκ ἐξὸν ἦν Ἀνάνῳ χωρὶσ τῆσ ἐκείνου γνώμησ καθίσαι συνέδριον.

Ἀλβῖνοσ δὲ πεισθεὶσ τοῖσ λεγομένοισ γράφει μετ’ ὀργῆσ τῷ Ἀνάνῳ λήψεσθαι παρ’ αὐτοῦ δίκασ ἀπειλῶν.

καὶ ὁ βασιλεὺσ Ἀγρίππασ διὰ τοῦτο τὴν Ἀρχιερωσύνην ἀφελόμενοσ αὐτὸν ἄρξαντα μῆνασ τρεῖσ Ιἠσοῦν τὸν τοῦ Δαμναίου κατέστησεν. Ἐπεὶ δ’ ἧκεν ὁ Ἀλβῖνοσ εἰσ τὴν τῶν Ιἑροσολυμιτῶν πόλιν, πᾶσαν εἰσηνέγκατο σπουδὴν καὶ πρόνοιαν ὑπὲρ τοῦ τὴν χώραν εἰρηνεύεσθαι τοὺσ πολλοὺσ τῶν σικαρίων διαφθείρασ.

ὁ δὲ ἀρχιερεὺσ Ἀνανίασ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἐπὶ μέγα προύκοπτε δόξησ καὶ τῆσ παρὰ τῶν πολιτῶν εὐνοίασ τε καὶ τιμῆσ ἠξιοῦτο λαμπρῶσ·

ἦν γὰρ χρημάτων ποριστικόσ· καθ’ ἡμέραν γοῦν τὸν Ἀλβῖνον καὶ τὸν ἀρχιερέα δώροισ ἐθεράπευεν. εἶχεν δ’ οἰκέτασ πάνυ μοχθηρούσ, οἳ συναναστρεφόμενοι τοῖσ θρασυτάτοισ ἐπὶ τὰσ ἅλωνασ πορευόμενοι τὰσ τῶν ἱερέων δεκάτασ ἐλάμβανον βιαζόμενοι καὶ τοὺσ μὴ διδόντασ οὐκ ἀπείχοντο τύπτειν, οἵ τε ἀρχιερεῖσ ὅμοια τοῖσ ἐκείνου δούλοισ ἔπρασσον μηδενὸσ κωλύειν δυναμένου.

καὶ τῶν ἱερέων τοὺσ πάλαι ταῖσ δεκάταισ τρεφομένουσ τότε συνέβαινε θνήσκειν τροφῆσ ἀπορίᾳ.

Πάλιν δ’ οἱ σικάριοι κατὰ τὴν ἑορτήν, ἐνειστήκει γὰρ αὕτη, διὰ νυκτὸσ εἰσ τὴν πόλιν παρελθόντεσ συλλαμβάνουσι ζῶντα τὸν γραμματέα τοῦ στρατηγοῦντοσ Ἐλεαζάρου, παῖσ δ’ ἦν οὗτοσ Ἀνανίου τοῦ ἀρχιερέωσ, καὶ δήσαντεσ ἐξήγαγον.

εἶτα πέμψαντεσ πρὸσ τὸν Ἀνανίαν ἀπολύσειν ἔφασαν τὸν γραμματέα πρὸσ αὐτόν, εἰ πείσειεν τὸν Ἀλβῖνον δέκα δεσμώτασ τοὺσ ἐξ αὐτῶν ληφθέντασ ἀπολῦσαι.

καὶ ὁ Ἀνανίασ διὰ τὴν ἀνάγκην πείσασ τὸν Ἀλβῖνον τῆσ ἀξιώσεωσ ἐπέτυχεν. τοῦτο μειζόνων κακῶν ἦρξεν·

οἱ γὰρ λῃσταὶ παντοίωσ ἐπεμηχανῶντο τῶν Ἀνανίου τινὰσ συλλαμβάνειν οἰκείων καὶ συνεχῶσ ζωγροῦντεσ οὐκ ἀπέλυον πρὶν ἤ τινασ τῶν σικαρίων ἀπολάβοιεν γενόμενοί τε πάλιν ἀριθμὸσ οὐκ ὀλίγοσ ἀναθαρρήσαντεσ τὴν χώραν ἅπασαν ἐκάκουν. Κατὰ τοῦτον δὲ τὸν καιρὸν ὁ βασιλεὺσ Ἀγρίππασ μείζονα τὴν Φιλίππου καλουμένην Καισάρειαν κατασκευάσασ εἰσ τιμὴν τοῦ Νέρωνοσ Νερωνιάδα προσηγόρευσεν, καὶ Βηρυτίοισ δὲ θέατρον ἀπὸ πολλῶν χρημάτων κατεσκευασμένον ταῖσ κατ’ ἔτοσ θέαισ ἐδωρεῖτο πολλὰσ εἰσ τοῦτο μυριάδασ ἀναλίσκων·

σῖτον γὰρ ἐδίδου τῷ δήμῳ καὶ ἔλαιον διένεμεν καὶ τὴν πᾶσαν δὲ πόλιν ἀνδριάντων ἀναθέσεσιν καὶ ταῖσ τῶν ἀρχαίων ἀποτύποισ εἰκόσιν ἐκόσμει καὶ μικροῦ δεῖν πάντα τὸν τῆσ βασιλείασ κόσμον ἐκεῖ μετήνεγκεν.

μῖσοσ οὖν αὐτῷ παρὰ τῶν ὑπηκόων ηὔξετο διὰ τὸ περιαιρούμενον τὰ ἐκείνων εἰσ ξένην πόλιν κοσμεῖν. λαμβάνει δὲ καὶ Ιἠσοῦσ ὁ τοῦ Γαμαλιήλου τὴν διαδοχὴν τῆσ ἀρχιερωσύνησ παρὰ τοῦ βασιλέωσ Ιἠσοῦν ἀφελομένου τὸν τοῦ Δαμναίου, καὶ διὰ τοῦτο στάσισ αὐτῶν πρὸσ ἀλλήλουσ ἐγένετο·

σύστημα γὰρ τῶν θρασυτάτων ποιησάμενοι πολλάκισ μέχρι λίθων βολῆσ ἀπὸ τῶν βλασφημιῶν ἐξέπιπτον. ὑπερεῖχεν δὲ Ἀνανίασ τῷ πλούτῳ προσαγόμενοσ τοὺσ λαμβάνειν ἑτοίμουσ. Κοστόβαροσ δὲ καὶ Σαοῦλοσ αὐτοὶ καθ’ αὑτοὺσ μοχθηρὰ πλήθη συνῆγον γένουσ μὲν ὄντεσ βασιλικοῦ καὶ διὰ τὴν πρὸσ Ἀγρίππαν συγγένειαν εὐνοίασ τυγχάνοντεσ, βίαιοι δὲ καὶ ἁρπάζειν τὰ τῶν ἀσθενεστέρων ἕτοιμοι.

ἐξ ἐκείνου μάλιστα τοῦ καιροῦ συνέβη τὴν πόλιν ἡμῶν νοσεῖν προκοπτόντων πάντων ἐπὶ τὸ χεῖρον. Ὡσ δ’ ἤκουσεν Ἀλβῖνοσ διάδοχον αὐτῷ Γέσσιον Φλῶρον ἀφικνεῖσθαι, βουλόμενοσ δοκεῖν τι τοῖσ Ιἑροσολυμίταισ παρεσχῆσθαι προαγαγὼν τοὺσ δεσμώτασ, ὅσοι ἦσαν αὐτῶν προδήλωσ θανεῖν ἄξιοι, τούτουσ προσέταξεν ἀναιρεθῆναι, τοὺσ δ’ ἐκ μικρᾶσ καὶ τῆσ τυχούσησ αἰτίασ εἰσ τὴν εἱρκτὴν κατατεθέντασ χρήματα λαμβάνων αὐτὸσ ἀπέλυεν.

καὶ οὕτωσ ἡ μὲν φυλακὴ τῶν δεσμωτῶν ἐκαθάρθη, ἡ χώρα δὲ λῃστῶν ἐπληρώθη. Τῶν δὲ Λευιτῶν, φυλὴ δ’ ἐστὶν αὕτη, ὅσοιπερ ἦσαν ὑμνῳδοὶ πείθουσι τὸν βασιλέα καθίσαντα συνέδριον φορεῖν αὐτοῖσ ἐπίσησ τοῖσ ἱερεῦσιν ἐπιτρέψαι λινῆν στολήν·

πρέπειν γὰρ αὐτοῦ τοῖσ τῆσ ἀρχῆσ χρόνοισ ἔφασκον ἀφ’ ὧν μνημονευθήσεται καινοποιεῖν. καὶ τῆσ ἀξιώσεωσ οὐ διήμαρτον·

ὁ γὰρ βασιλεὺσ μετὰ γνώμησ τῶν εἰσ τὸ συνέδριον ἐποιχομένων συνεχώρησεν τοῖσ ὑμνῳδοῖσ ἀποθεμένουσ τὴν προτέραν ἐσθῆτα φορεῖν λινῆν οἱάν ἠθέλησαν. μέρουσ δέ τινοσ τῆσ φυλῆσ λειτουργοῦντοσ κατὰ τὸ ἱερὸν καὶ τούτοισ ἐπέτρεψεν τοὺσ ὕμνουσ ἐκμαθεῖν, ὡσ παρεκάλουν.

πάντα δ’ ἦν ἐναντία ταῦτα τοῖσ πατρίοισ νόμοισ, ὧν παραβαθέντων οὐκ ἐνῆν μὴ οὐχὶ δίκασ ὑποσχεῖν. Ἤδη δὲ τότε καὶ τὸ ἱερὸν ἐτετέλεστο.

καὶ χρήματα μὲν ἀπόθετα διὰ τὸν ἐκ Ῥωμαίων φόβον ἔχειν οὐ θέλων, προνοούμενοσ δὲ τῶν τεχνιτῶν καὶ εἰσ τούτουσ ἀναλοῦν τοὺσ θησαυροὺσ βουλόμενοσ, καὶ γὰρ εἰ μίαν τισ ὡρ́αν τῆσ ἡμέρασ ἐργάσαιτο, τὸν μισθὸν ὑπὲρ ταύτησ εὐθέωσ ἐλάμβανεν, ἔπειθον τὸν βασιλέα τὴν ἀνατολικὴν στοὰν ἀνεγεῖραι.

ἦν δὲ ἡ στοὰ τοῦ μὲν ἔξωθεν ἱεροῦ, κειμένη δ’ ἐν φάραγγι βαθείᾳ τετρακοσίων πηχῶν τοὺσ τοίχουσ ἔχουσα ἐκ λίθου τετραγώνου κατεσκεύαστο καὶ λευκοῦ πάνυ, τὸ μὲν μῆκοσ ἑκάστου λίθου πήχεισ εἴκοσι, τὸ δὲ ὕψοσ ἕξ, ἔργον Σολόμωνοσ τοῦ βασιλέωσ πρώτου δειμαμένου τὸ σύμπαν ἱερόν.

ὁ βασιλεὺσ δ’, ἐπεπίστευτο γὰρ ὑπὸ Κλαυδίου Καίσαροσ τὴν ἐπιμέλειαν τοῦ ἱεροῦ, λογισάμενοσ παντὸσ μὲν ἔργου τὴν καθαίρεσιν εἶναι ῥᾳδίαν δυσχερῆ δὲ τὴν κατασκευήν, ἐπὶ δὲ τῆσ στοᾶσ ταύτησ καὶ μᾶλλον, χρόνου τε γὰρ καὶ πολλῶν χρημάτων εἰσ τοὖργον δεήσειν, ἠρνήσατο μὲν περὶ τούτου δεομένοισ, καταστορέσαι δὲ λευκῷ λίθῳ τὴν πόλιν οὐκ ἐκώλυσεν.

Ιἠσοῦν δὲ τὸν τοῦ Γαμαλιήλου τὴν ἀρχιερωσύνην ἀφελόμενοσ ἔδωκεν αὐτὴν Ματθίᾳ τῷ Θεοφίλου, καθ’ ὃν καὶ ὁ πρὸσ Ῥωμαίουσ πόλεμοσ Ιοὐδαίοισ ἔλαβε τὴν ἀρχήν.

Ἀναγκαῖον δ’ εἶναι νομίζω καὶ τῇ ἱστορίᾳ ταύτῃ προσῆκον διηγήσασθαι περὶ τῶν ἀρχιερέων, πῶσ ἀρξάμενοι καὶ τίσιν ἔξεστι τῆσ τιμῆσ ταύτησ μεταλαμβάνειν καὶ πόσοι γεγόνασιν μέχρι τῆσ τοῦ πολέμου τελευτῆσ.

πρῶτον μὲν οὖν πάντων λέγουσιν Αἀρῶνα τὸν Μωυσέωσ ἀδελφὸν ἀρχιερατεῦσαι τῷ θεῷ, τελευτήσαντοσ δὲ ἐκείνου διαδέξασθαι τοὺσ παῖδασ εὐθὺσ κἀπ’ ἐκείνων τοῖσ ἐγγόνοισ αὐτῶν διαμεῖναι τὴν τιμὴν ἅπασιν.

ὅθεν καὶ πάτριόν ἐστι μηδένα τοῦ θεοῦ τὴν ἀρχιερωσύνην λαμβάνειν ἢ τὸν ἐξ αἵματοσ τοῦ Αἀρῶνοσ, ἑτέρου δὲ γένουσ οὐδ’ ἂν βασιλεὺσ ὢν τύχῃ τεύξεται τῆσ ἀρχιερωσύνησ.

ἐγένοντο οὖν πάντεσ τὸν ἀριθμὸν ἀπὸ Αἀρῶνοσ, ὡσ ἔφαμεν, τοῦ πρώτου γενομένου μέχρι Φανάσου τοῦ κατὰ τὸν πόλεμον ὑπὸ τῶν στασιαστῶν ἀρχιερέωσ ἀναδειχθέντοσ ὀγδοήκοντα τρεῖσ.

ἐκ τούτων κατὰ τὴν ἔρημον ἐπὶ τῶν Μωυσέωσ χρόνων τῆσ σκηνῆσ ἑστώσησ, ἣν Μωυσῆσ τῷ θεῷ κατεσκεύασεν, μέχρι τῆσ εἰσ Ιοὐδαίαν ἀφίξεωσ, ἔνθα Σολόμων ὁ βασιλεὺσ τῷ θεῷ τὸν ναὸν ἤγειρεν, ἀρχιεράτευσαν δεκατρεῖσ.

τὸ γὰρ πρῶτον ἑώσ τοῦ βίου τελευτῆσ τὰσ ἀρχιερωσύνασ εἶχον, ὕστερον δὲ καὶ παρὰ ζώντων διεδέχοντο.

οἱ τοίνυν δεκατρεῖσ οὗτοι τῶν δύο παίδων Αἀρῶνοσ ὄντεσ ἔγγονοι κατὰ διαδοχὴν τὴν τιμὴν παρελάμβανον. ἐγένετο δὲ αὐτῶν ἀριστοκρατικὴ μὲν ἡ πρώτη πολιτεία, μετὰ ταύτην δὲ μοναρχία, βασιλέων δὲ τρίτη. γίνεται δὲ τῶν ἐτῶν ἀριθμὸσ ὧν ἦρξαν οἱ δεκατρεῖσ ἀφ’ ἧσ ἡμέρασ οἱ πατέρεσ ἡμῶν ἐξέλιπον Αἴγυπτον Μωυσέωσ ἄγοντοσ μέχρι τῆσ τοῦ ναοῦ κατασκευῆσ, ὃν Σολόμων ὁ βασιλεὺσ ἐν Ιἑροσολύμοισ ἀνήγειρεν, ἔτη δώδεκα πρὸσ τοῖσ ἑξακοσίοισ.

Μετὰ δὲ τοὺσ δεκατρεῖσ ἀρχιερέασ ἐκείνουσ οἱ δέκα καὶ ὀκτὼ τὴν ἀρχιερωσύνην ἔσχον ἀπὸ Σολόμωνοσ βασιλέωσ ἐν Ιἑροσολύμοισ αὐτὴν διαδεξάμενοι, μέχρι οὗ Ναβουχοδονόσοροσ ὁ τῶν Βαβυλωνίων βασιλεὺσ ἐπιστρατεύσασ τῇ πόλει τὸν μὲν ναὸν ἐνέπρησεν, τὸ δὲ ἔθνοσ ἡμῶν εἰσ Βαβυλῶνα μετήνεγκεν καὶ τὸν ἀρχιερέα Ιὠσαδάκην αἰχμάλωτον ἔλαβεν.

τούτων χρόνοσ τῆσ ἱερωσύνησ τετρακοσίων ἑξηκονταὲξ ἐτῶν ἐστι μηνῶν ἓξ ἡμερῶν δέκα ἤδη βασιλευομένων Ιοὐδαίων.

μετὰ δὲ χρόνον ἐτῶν ἁλώσεωσ ἑβδομήκοντα τῆσ ὑπὸ Βαβυλωνίων γενομένησ Κῦροσ ὁ Περσῶν βασιλεὺσ ἀπέλυσεν τοὺσ ἐκ Βαβυλῶνοσ Ιοὐδαίουσ ἐπὶ τὴν οἰκείαν γῆν πάλιν καὶ συνεχώρησεν τὸν ναὸν ἀνεγεῖραι.

τότε δὴ τῶν ὑποστρεψάντων αἰχμαλώτων Ιἠσοῦσ ὁ τοῦ Ιὠσεδὲκ εἷσ ὢν τὴν ἀρχιερωσύνην λαμβάνει.

λαμβάνει δ’ οὗτοσ αὐτὸσ καὶ οἱ ἔγγονοι αὐτοῦ πεντεκαίδεκα συνάπαντεσ μέχρι βασιλέωσ Ἀντιόχου τοῦ Εὐπάτοροσ, ἐπολιτεύοντο δὲ δημοκρατικῶσ ἔτη τετρακόσια δεκατέσσαρα. Πρῶτοσ δ’ Ἀντίοχοσ ὁ προειρημένοσ καὶ ὁ στρατηγὸσ αὐτοῦ Λυσίασ τὸν Ὀνίαν, ᾧ Μενέλαοσ ἐπίκλην, παύουσι τῆσ ἀρχιερωσύνησ ἀνελόντεσ αὐτὸν ἐν Βεροίᾳ καὶ καθιστᾶσιν Ιἄκιμον ἀρχιερέα, γένουσ μὲν τοῦ Αἀρῶνοσ, οὐκ ὄντα δὲ τῆσ οἰκίασ ταύτησ.

διὰ τοῦτο καὶ Ὀνίασ ὁ τοῦ τετελευτηκότοσ Ὀνίου ἐξάδελφοσ ὁμώνυμοσ τῷ πατρὶ παραγενόμενοσ εἰσ Αἴγυπτον καὶ διὰ φιλίασ ἀφικόμενοσ Πτολεμαίῳ τῷ Φιλομήτορι καὶ Κλεοπάτρᾳ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, πείθει τούτουσ κατὰ τὸν Ἡλιοπολίτην νομὸν δειμαμένουσ τῷ θεῷ ναὸν παραπλήσιον τῷ ἐν Ιἑροσολύμοισ αὐτὸν ἀρχιερέα καταστῆσαι.

ἀλλὰ περὶ μὲν τοῦ ἱεροῦ τοῦ κατασκευασθέντοσ ἐν Αἰγύπτῳ πολλάκισ ἐδηλώσαμεν.

ὁ δὲ Ιἄκιμοσ ἔτη τρία τὴν ἀρχιερωσύνην κατασχὼν ἐτελεύτησεν. διεδέξατο δ’ αὐτὸν οὐδείσ, ἀλλὰ διετέλεσεν ἡ πόλισ ἐνιαυτοὺσ ἑπτὰ χωρὶσ ἀρχιερέωσ οὖσα. πάλιν δὲ οἱ τῶν Ἀσαμωναίου παίδων ἔγγονοι τὴν προστασίαν τοῦ ἔθνουσ πιστευθέντεσ καὶ πολεμήσαντεσ Μακεδόσιν Ιὠνάθην ἀρχιερέα καθιστᾶσιν, ὃσ ἦρξεν ἐνιαυτοὺσ ἑπτά.

τελευτήσαντοσ δὲ ἐξ ἐπιβουλῆσ αὐτοῦ καὶ ἐνέδρασ τῆσ ὑπὸ Τρύφωνοσ μηχανηθείσησ, ὡσ ἀνωτέρω που προειρήκαμεν, λαμβάνει τὴν ἀρχιερωσύνην Σίμων ἀδελφὸσ αὐτοῦ.

καὶ τοῦτον δὲ δόλῳ παρὰ συμπόσιον ὑπὸ τοῦ γαμβροῦ διαφθαρέντα διεδέξατο παῖσ Ὑρκανὸσ ὄνομα ὃν κατασχόντα τὴν ἱερωσύνην πλείονα τἀδελφοῦ χρόνον ἐνιαυτῷ, τριακονταὲν ἔτη τῆσ τιμῆσ Ὑρκανὸσ ἀπολαύσασ τελευτᾷ γηραιὸσ Ιοὔδᾳ τῷ καὶ Ἀριστοβούλῳ κληθέντι τὴν διαδοχὴν καταλιπών.

κληρονομεῖ δὲ καὶ τοῦτον ἀδελφὸσ Ἀλέξανδροσ, ὑπὸ νόσου μὲν τελευτήσαντα, τὴν ἱερωσύνην δὲ κατασχόντα μετὰ βασιλείασ, καὶ γὰρ διάδημα πρῶτοσ περιέθετο ὁ Ιοὔδασ, ἐνιαυτὸν ἕνα.

Βασιλεύσασ δὲ ὁ Ἀλέξανδροσ καὶ ἱερατεύσασ ἔτη εἰκοσιεπτὰ καταστρέφει τὸν βίον Ἀλεξάνδρᾳ τῇ γυναικὶ καταστῆσαι τὸν ἀρχιερατευσόμενον ἐπιτρέψασ.

ἡ δὲ τὴν μὲν ἀρχιερωσύνην Ὑρκανῷ δίδωσιν, αὐτὴ δὲ τὴν βασιλείαν ἔτη ἐννέα κατασχοῦσα τελευτᾷ τὸν βίον· τὸν ἴσον δὲ χρόνον τὴν ἀρχιερωσύνην ὁ παῖσ αὐτῆσ Ὑρκανὸσ ἔσχεν· μετὰ γὰρ τὸν θάνατον αὐτῆσ πολεμήσασ πρὸσ αὐτὸν ὁ ἀδελφὸσ Ἀριστόβουλοσ καὶ νικήσασ ἀφαιρεῖται μὲν ἐκεῖνον τὴν ἀρχήν, αὐτὸσ δ’ ἐβασίλευέ τε καὶ ἀρχιεράτευεν τοῦ ἔθνουσ.

ἔτει δὲ τρίτῳ τῆσ βασιλείασ καὶ πρὸσ μησὶν τοῖσ ἴσοισ Πομπήιοσ ἐλθὼν καὶ τὴν τῶν Ιἑροσολυμιτῶν πόλιν κατὰ κράτοσ ἑλὼν αὐτὸν μὲν εἰσ Ῥώμην μετὰ τῶν τέκνων δήσασ ἔπεμψεν, τῷ δ’ Ὑρκανῷ πάλιν τὴν ἀρχιερωσύνην ἀποδοὺσ τὴν μὲν τοῦ ἔθνουσ προστασίαν ἐπέτρεψεν, διάδημα δὲ φορεῖν ἐκώλυσεν.

ἦρξεν δὲ πρὸσ τοῖσ ἐννέα τοῖσ πρώτοισ ὁ Ὑρκανὸσ τέσσαρα καὶ εἴκοσιν.

Βαζαφράνησ δὲ καὶ Πάκοροσ οἱ τῆσ Παρθυηνῆσ δυνάσται διαβάντεσ τὸν Εὐφράτην καὶ πολεμήσαντεσ Ὑρκανῷ αὐτὸν μὲν ζωγρίᾳ συνέλαβον, τὸν Ἀριστοβούλου δὲ υἱὸν Ἀντίγονον κατέστησαν βασιλέα. τρία δ’ ἔτη καὶ τρεῖσ μῆνασ ἄρξαντα τοῦτον Σόσσιόσ τε καὶ Ἡρώδησ ἐξεπολιόρκησαν, Ἀντώνιοσ δ’ ἀνεῖλεν εἰσ τὴν Ἀντιόχειαν ἀναχθέντα.

Τὴν δὲ βασιλείαν Ἡρώδησ παρὰ Ῥωμαίων ἐγχειρισθεὶσ οὐκέτι τοὺσ ἐκ τοῦ Ἀσαμωναίου γένουσ καθίστησιν ἀρχιερεῖσ, ἀλλά τισιν ἀσήμοισ καὶ μόνον ἐξ ἱερέων οὖσιν πλὴν ἑνὸσ Ἀριστοβούλου τὴν τιμὴν ἀπένεμεν.

τὸν δ’ Ἀριστόβουλον Ὑρκανοῦ τοῦ ὑπὸ Πάρθων ληφθέντοσ υἱωνὸν ὄντα καταστήσασ ἀρχιερέα τῇ ἀδελφῇ αὐτοῦ συνῴκησεν Μαριάμμῃ, τὴν τοῦ πλήθουσ πρὸσ ἑαυτὸν θηρώμενοσ εὔνοιαν διὰ τὴν Ὑρκανοῦ μνήμην.

εἶτα φοβηθείσ, μὴ πρὸσ τὸν Ἀριστόβουλον πάντεσ ἀποκλίνωσιν, ἀνεῖλεν αὐτὸν ἐν Ιἑριχοῖ πνιγῆναι μηχανησάμενοσ κολυμβῶντα, καθὼσ ἤδη δεδηλώκαμεν. μετὰ τοῦτον οὐκέτι τοῖσ ἐγγόνοισ τῶν Ἀσαμωναίου παίδων τὴν ἀρχιερωσύνην ἐπίστευσεν.

ἔπραξεν δὲ ὅμοια τῷ Ἡρώδῃ περὶ τῆσ καταστάσεωσ τῶν ἱερέων Ἀρχέλαόσ τε ὁ παῖσ αὐτοῦ καὶ μετὰ τοῦτον τὴν ἀρχὴν Ῥωμαῖοι τῶν Ιοὐδαίων παραλαβόντεσ. εἰσὶν οὖν οἱ ἀπὸ τῶν Ἡρώδου χρόνων ἀρχιερατεύσαντεσ μέχρι τῆσ ἡμέρασ, ἧσ τὸν ναὸν καὶ τὴν πόλιν Τίτοσ ἑλὼν ἐπυρπόλησεν, οἱ πάντεσ εἴκοσι καὶ ὀκτώ, χρόνοσ δὲ τούτων ἔτη πρὸσ τοῖσ ἑκατὸν ἑπτά.

καὶ τινὲσ μὲν αὐτῶν ἐπολιτεύσαντο ἐπί τε Ἡρώδου βασιλεύοντοσ καὶ ἐπὶ Ἀρχελάου τοῦ παιδὸσ αὐτοῦ, μετὰ δὲ τὴν τούτων τελευτὴν ἀριστοκρατία μὲν ἦν ἡ πολιτεία, τὴν δὲ προστασίαν τοῦ ἔθνουσ οἱ ἀρχιερεῖσ ἐπεπίστευντο.

περὶ μὲν οὖν τῶν ἀρχιερέων ἱκανὰ ταῦτα. Γέσσιοσ δὲ Φλῶροσ ὁ πεμφθεὶσ Ἀλβίνου διάδοχοσ ὑπὸ Νέρωνοσ πολλῶν ἐνέπλησε κακῶν Ιοὐδαίουσ.

Κλαζομένιοσ μὲν ἦν τὸ γένοσ οὗτοσ, ἐπήγετο δὲ γυναῖκα Κλεοπάτραν, δι’ ἣν φίλην οὖσαν Ποππαίασ τῆσ Νέρωνοσ γυναικὸσ καὶ πονηρίᾳ μηδὲν αὐτοῦ διαφέρουσαν τῆσ ἀρχῆσ ἐπέτυχεν. οὕτω δὲ περὶ τὴν ἐξουσίαν ἐγένετο κακὸσ καὶ βίαιοσ, ὥστε διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῶν κακῶν Ἀλβῖνον ἐπῄνουν ὡσ εὐεργέτην Ιοὐδαῖοι·

ἐκεῖνοσ μὲν γὰρ ἐπεκρύπτετο τὴν πονηρίαν καὶ τοῦ μὴ παντάπασιν κατάφωροσ εἶναι προυνόει, Γέσσιοσ δὲ Φλῶροσ καθάπερ εἰσ ἐπίδειξιν πονηρίασ πεμφθεὶσ τὰσ εἰσ τὸ ἔθνοσ ἡμῶν παρανομίασ ἐπόμπευεν, μήτε ἁρπαγῆσ παραλιπὼν μηδένα τρόπον μήτε ἀδίκου κολάσεωσ·

ἦν γὰρ ἄτεγκτοσ μὲν πρὸσ ἔλεον, παντὸσ δὲ κέρδουσ ἄπληστοσ, ᾧ γε μηδὲ τὰ πλεῖστα τῶν ὀλίγων διέφερεν, ἀλλὰ καὶ λῃσταῖσ ἐκοινώνησεν·

ἀδεῶσ γὰρ οἱ πολλοὶ τοῦτ’ ἔπραττον ἐχέγγυον παρ’ ἐκείνου τὴν σωτηρίαν ἐπὶ τοῖσ μέρεσιν ἔχειν πεπιστευκότεσ. καὶ τοῦτο μέτριον οὐκ ἦν.

ἀλλ’ οἱ δυστυχεῖσ Ιοὐδαῖοι μὴ δυνάμενοι τὰσ ὑπὸ τῶν λῃστῶν γινομένασ πορθήσεισ ὑπομένειν ἠναγκάζοντο τῶν ἰδίων ἠθῶν ἐξανιστάμενοι φεύγειν ἅπαντεσ, ὡσ κρεῖττον ὁπουδήποτε παρὰ τοῖσ ἀλλοφύλοισ κατοικήσοντεσ. καὶ τί δεῖ πλείω λέγειν;

τὸν γὰρ πρὸσ Ῥωμαίουσ πόλεμον ὁ καταναγκάσασ ἡμᾶσ ἄρασθαι Φλῶροσ ἦν κρεῖττον ἡγουμένουσ ἀθρόωσ ἢ κατ’ ὀλίγον ἀπολέσθαι. καὶ δὴ τὴν ἀρχὴν ἔλαβεν ὁ πόλεμοσ δευτέρῳ μὲν ἔτει τῆσ ἐπιτροπῆσ Φλώρου, δωδεκάτῳ δὲ τῆσ Νέρωνοσ ἀρχῆσ. ἀλλ’ ὅσα μὲν δρᾶν ἠναγκάσθημεν ἢ παθεῖν ὑπεμείναμεν, ἀκριβῶσ γνῶναι πάρεστιν τοῖσ βουλομένοισ ἐντυχεῖν ταῖσ ὑπ’ ἐμοῦ περὶ τοῦ Ιοὐδαϊκοῦ πολέμου βίβλοισ γεγραμμέναισ.

Παύσεται δ’ ἐνταῦθά μοι τὰ τῆσ ἀρχαιολογίασ μεθ’ ἣν καὶ τὸν πόλεμον ἠρξάμην γράφειν.

περιέχει δ’ αὕτη τὴν ἀπὸ πρώτησ γενέσεωσ ἀνθρώπου παράδοσιν μέχρι ἔτουσ δωδεκάτου τῆσ Νέρωνοσ ἡγεμονίασ τῶν ἡμῖν συμβεβηκότων τοῖσ Ιοὐδαίοισ κατά τε τὴν Αἴγυπτον καὶ Συρίαν καὶ Παλαιστίνην, ὅσα τε πεπόνθαμεν ὑπὸ Ἀσσυρίων τε καὶ Βαβυλωνίων, τίνα τε Πέρσαι καὶ Μακεδόνεσ διατεθείκασιν ἡμᾶσ, καὶ μετ’ ἐκείνουσ Ῥωμαῖοι· πάντα γὰρ οἶμαι μετ’ ἀκριβείασ συντεταχέναι.

τηρῆσαι δὲ πεπείραμαι καὶ τὴν τῶν ἀρχιερέων ἀναγραφὴν τῶν ἐν δισχιλίοισ ἔτεσι γενομένων.

ἀπλανῆ δὲ πεποίημαι καὶ τὴν περὶ τοὺσ βασιλεῖσ διαδοχὴν τὰσ πράξεισ αὐτῶν καὶ τὰσ πολιτείασ ἀπαγγέλλων μοναρχῶν τε δυναστείασ, ὡσ αἱ ἱεραὶ βίβλοι περὶ πάντων ἔχουσι τὴν ἀναγραφήν· τοῦτο γὰρ ποιήσειν ἐν ἀρχῇ τῆσ ἱστορίασ ἐπηγγειλάμην. λέγω δὴ θαρσήσασ ἤδη διὰ τὴν τῶν προτεθέντων συντέλειαν, ὅτι μηδεὶσ ἂν ἕτεροσ ἠδυνήθη θελήσασ μήτε Ιοὐδαῖοσ μήτε ἀλλόφυλοσ τὴν πραγματείαν ταύτην οὕτωσ ἀκριβῶσ εἰσ Ἕλληνασ ἐξενεγκεῖν·

ἔχω γὰρ ὁμολογούμενον παρὰ τῶν ὁμοεθνῶν πλεῖστον αὐτῶν κατὰ τὴν ἐπιχώριον παιδείαν διαφέρειν καὶ τῶν Ἑλληνικῶν δὲ γραμμάτων ἐσπούδασα μετασχεῖν τὴν γραμματικὴν ἐμπειρίαν ἀναλαβών, τὴν δὲ περὶ τὴν προφορὰν ἀκρίβειαν πάτριοσ ἐκώλυσεν συνήθεια.

παρ’ ἡμῖν γὰρ οὐκ ἐκείνουσ ἀποδέχονται τοὺσ πολλῶν ἐθνῶν διάλεκτον ἐκμαθόντασ διὰ τὸ κοινὸν εἶναι νομίζειν τὸ ἐπιτήδευμα τοῦτο μόνον οὐκ ἐλευθέροισ τοῖσ τυχοῦσιν ἀλλὰ καὶ τῶν οἰκετῶν τοῖσ θέλουσι, μόνοισ δὲ σοφίαν μαρτυροῦσιν τοῖσ τὰ νόμιμα σαφῶσ ἐπισταμένοισ καὶ τὴν τῶν ἱερῶν γραμμάτων δύναμιν ἑρμηνεῦσαι δυναμένοισ.

διὰ τοῦτο πολλῶν πονησάντων περὶ τὴν ἄσκησιν ταύτην μόλισ δύο τινὲσ ἢ τρεῖσ κατώρθωσαν καὶ τῶν πόνων τὴν ἐπικαρπίαν εὐθὺσ ἔλαβον.

ἴσωσ δ’ οὐκ ἂν ἐπίφθονον γένοιτο καὶ περὶ γένουσ τοὐμοῦ καὶ περὶ τῶν κατὰ τὸν βίον πράξεων βραχέα διεξελθεῖν ἑώσ ἔχω ζῶντασ ἢ τοὺσ ἐλέγξοντασ ἢ τοὺσ μαρτυρήσοντασ.

Ἐπὶ τούτοισ δὲ καταπαύσω τὴν ἀρχαιολογίαν βιβλίοισ μὲν εἴκοσι περιειλημμένην, ἓξ δὲ μυριάσι στίχων, κἂν τὸ θεῖον ἐπιτρέπῃ κατὰ περιδρομὴν ὑπομνήσω πάλιν τοῦ τε πολέμου καὶ τῶν συμβεβηκότων ἡμῖν μέχρι τῆσ νῦν ἐνεστώσησ ἡμέρασ, ἥτισ ἐστὶν τρισκαιδεκάτου μὲν ἔτουσ τῆσ Δομετιανοῦ Καίσαροσ ἀρχῆσ, ἐμοὶ δ’ ἀπὸ γενέσεωσ πεντηκοστοῦ τε καὶ ἕκτου.

προῄρημαι δὲ συγγράψαι κατὰ τὰσ ἡμετέρασ δόξασ τῶν Ιοὐδαίων ἐν τέσσαρσι βίβλοισ περὶ θεοῦ καὶ τῆσ οὐσίασ αὐτοῦ καὶ περὶ τῶν νόμων, διὰ τί κατ’ αὐτοὺσ τὰ μὲν ἔξεστιν ἡμῖν ποιεῖν, τὰ δὲ κεκώλυται.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Flavius Josephus, Antiquitates Judaicae, Book 20

(플라비우스 요세푸스, Antiquitates Judaicae, Book 20)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION