헬라어 문장 검색 - ΦλαϝιύΑντιθυί03́

(플라비우스 요세푸스, Antiquitates Judaicae, Book 3)

Παραδόξου δὲ τῆσ σωτηρίασ τοῖσ Ἑβραίοισ οὕτωσ γενομένησ δεινῶσ ἐλύπει πάλιν αὐτοὺσ ἀγομένουσ ἐπὶ τὸ Σιναῖον ὄροσ ἡ χώρα τελέωσ οὖσα ἔρημοσ καὶ τῶν τε πρὸσ τροφὴν αὐτοῖσ ἄποροσ, σπανίζουσα δὲ καὶ ὕδατοσ εἰσ τὸ ἔσχατον, καὶ μὴ μόνον ἀνθρώποισ τι παρασχεῖν ἐνδεήσ, ἀλλὰ καὶ μηδ’ ἄλλο τι τῶν ζῴων ἱκανὴ βόσκειν· ψαφαρὰ γάρ ἐστι καὶ νοτερὸν ἐξ αὐτῆσ οὐδὲν ὅ τι καὶ φῦσαι καρπὸν δύναιτο. τοιαύτην δὲ οὖσαν τὴν χώραν ἐξ ἀνάγκησ ὥδευον ἑτέραν ἀπελθεῖν οὐκ ἔχοντεσ. ἐπεφέροντο δ’ ἐκ τῆσ προωδοιπορημένησ ὕδωρ τοῦ στρατηγοῦ κεκελευκότοσ, καὶ τούτου δαπανηθέντοσ ἐκ φρεάτων ἐποιοῦντο τὴν ὑδρείαν ἐπιπόνωσ διὰ σκληρότητα τῆσ γῆσ, καὶ τὸ εὑρισκόμενον δὲ πικρὸν ἀλλ’ οὐ πότιμον ἦν, καὶ τοῦτο δὲ σπάνιον.

ἀφικνοῦνται δὲ τοῦτον ὁδεύοντεσ τὸν τρόπον περὶ δείλην ὀψίαν εἰσ Μὰρ τόπον οὕτωσ διὰ τὴν τοῦ ὕδατοσ κακίαν ὀνομάσαντεσ·

μὰρ γὰρ ἡ πικρία λέγεται. καὶ αὐτόθι τεταλαιπωρημένοι τῷ τε συνεχεῖ τῆσ ὁδοιπορίασ καὶ τῇ τῆσ τροφῆσ ἀπορίᾳ, καὶ γὰρ τότ’ αὐτοὺσ τελείωσ ἐπιλελοίπει, κατάγονται· φρέαρ γὰρ ἦν, διὸ καὶ μᾶλλον ἔμειναν, οὐδ’ αὐτὸ μὲν ἐξαρκεῖν δυνάμενον τοσούτῳ στρατῷ, βραχεῖαν μέντοι παρέχον αὐτοῖσ εὐθυμίαν ἐν ἐκείνοισ εὑρεθὲν τοῖσ χωρίοισ·

καὶ γὰρ ἤκουον παρὰ τῶν ἐξερευνώντων μηδὲν ἔμπροσθεν βαδίζουσιν εἶναι. πικρὸν δὲ ἐκεῖνο τὸ ὕδωρ καὶ ἄποτον ἦν οὐκ ἀνθρώποισ μόνον ἀλλὰ καὶ τοῖσ ὑποζυγίοισ ἀφόρητον. Ὁρῶν δ’ ὁ Μωυσῆσ ἀθύμωσ διακειμένουσ καὶ τοῦ πράγματοσ τὸ ἀναντίλεκτον, οὐ γὰρ καθαρὸσ ἦν στρατὸσ ὥστε τῷ βιαζομένῳ τῆσ ἀνάγκησ ἀντιτάξαι τὸ ἀνδρεῖον, ἀλλὰ διέφθειρε τὸ κατ’ ἐκείνουσ γενναῖον παίδων τε καὶ γυναικῶν ὄχλοσ ἀσθενέστεροσ τῆσ ἐκ λόγων διδασκαλίασ, ἐν χαλεπωτέροισ ἦν τὴν συμφορὰν τὴν ἁπάντων ἰδίαν αὐτοῦ ποιούμενοσ·

καὶ γὰρ οὐδ’ ἐπ’ ἄλλον τινὰ συνέτρεχον ἀλλ’ ἐπ’ αὐτόν, ἀντιβολοῦντεσ γύναια μὲν ὑπὲρ νηπίων οἱ δ’ ἄνδρεσ ὑπὲρ ἐκείνων μὴ περιορᾶν, ἀλλ’ ἐκπορίζειν αὐτοῖσ ἀφορμήν τινα σωτηρίασ.

ἱκετεύειν οὖν τρέπεται τὸν θεὸν μεταβαλεῖν τὸ ὕδωρ ἐκ τῆσ παρούσησ κακίασ καὶ πότιμον αὐτοῖσ παρασχεῖν. καὶ κατανεύσαντοσ τοῦ θεοῦ τὴν χάριν λαβὼν τομάδοσ τὸ ἄκρον ἐν ποσὶν ἐρριμμένησ διαιρεῖ μέσην καὶ κατὰ τὸ μῆκοσ τὴν τομὴν ποιησάμενοσ, ἔπειτα μεθεὶσ εἰσ τὸ φρέαρ ἔπειθε τοὺσ Ἑβραίουσ τὸν θεὸν ἐπήκοον αὐτοῦ τῶν εὐχῶν γεγονέναι καὶ ὑπεσχῆσθαι τὸ ὕδωρ αὐτοῖσ παρέξειν οἱο͂ν ἐπιθυμοῦσιν, ἂν πρὸσ τὰ ὑπ’ αὐτοῦ κελευόμενα μὴ ὀκνηρῶσ ἀλλὰ προθύμωσ ὑπουργῶσιν.

ἐρομένων δ’ αὐτῶν, τί καὶ ποιούντων ἂν μεταβάλοι τὸ ὕδωρ ἐπὶ τὸ κρεῖττον, κελεύει τοὺσ ἐν ἀκμῇ περιστάντασ ἐξαντλεῖν λέγων τὸ ὑπολειπόμενον ἔσεσθαι πότιμον αὐτοῖσ προεκκενωθέντοσ τοῦ πλείονοσ.

καὶ οἱ μὲν ἐπόνουν, τὸ δ’ ὑπὸ τῶν συνεχῶν πληγῶν γεγυμνασμένον καὶ κεκαθαρμένον ἤδη πότιμον ἦν. Ἄραντεσ δ’ ἐκεῖθεν εἰσ Ἦλιν ἀφικνοῦνται πόρρωθεν μὲν ἀγαθὴν ὁραθῆναι, καὶ γὰρ φοινικόφυτοσ ἦν, πλησιάζουσα δ’ ἀπηλέγχετο πονηρά·

καὶ γὰρ οἱ φοίνικεσ ὄντεσ οὐ πλείουσ ἑβδομήκοντα δυσαυξεῖσ τε ἦσαν καὶ χαμαίζηλοι δι’ ὕδατοσ ἀπορίαν ψαφαροῦ τοῦ παντὸσ ὄντοσ χωρίου· οὔτε γὰρ ἐκ τῶν πηγῶν δώδεκα οὐσῶν τὸν ἀριθμὸν νοτερόν τι προσαρδεῦον αὐτοῖσ δι’ ἐλπίδα χρήσιμον, ἀλλὰ μὴ δυναμένων ἐκβλύσαι μηδ’ ἀνασχεῖν ἰκμάδεσ ἦσαν ὀλίγαι, καὶ διαμωμένοισ τὴν ψάμμον οὐδὲν ἀπήντα, κἂν εἴ τι δὲ στάζον ἔλαβον εἰσ χεῖρασ, ἄχρηστον ηὑρ́ισκον ὑπὸ τοῦ θολερὸν εἶναι·

καρπόν τε φέρειν ἦν ἀσθενῆ τὰ δένδρα διὰ σπάνιν τῆσ ἐξ ὕδατοσ εἰσ τοῦτο ἀφορμῆσ καὶ παρακλήσεωσ.

εἶχον οὖν ἐν αἰτίᾳ τὸν στρατηγὸν καὶ κατεβόων αὐτοῦ τὴν ταλαιπωρίαν καὶ τὴν πεῖραν τῶν κακῶν δι’ αὐτὸν πάσχειν λέγοντεσ· τριακοστὴν γὰρ ἐκείνην ὁδεύοντεσ ἡμέραν ὅσα μὲν ἐπεφέροντο πάντ’ ἦσαν ἀναλωκότεσ, μηδενὶ δὲ περιτυγχάνοντεσ δυσέλπιδεσ ἦσαν περὶ τῶν ὅλων. πρὸσ δὲ τῷ παρόντι κακῷ τὴν διάνοιαν ὄντεσ καὶ ἐν μνήμῃ εἶναι τῶν ὑπηργμένων αὐτοῖσ ἔκ τε τοῦ θεοῦ καὶ τῆσ Μωυσέοσ ἀρετῆσ καὶ συνέσεωσ κωλυόμενοι δι’ ὀργῆσ τὸν στρατηγὸν εἶχον καὶ βάλλειν αὐτὸν ὡρμήκεσαν ὡσ αἰτιώτατον τῆσ ἐν ποσὶ συμφορᾶσ.

ὃν εἰκὸσ δοκιμάζοντα τὴν ἀρετὴν αὐτῶν πῶσ τε καρτερίασ ἔχουσι καὶ μνήμησ τῶν προϋπηργμένων, εἰ μὴ πρὸσ ἐκεῖνα γίγνοιντο διὰ τὰ ἐν ποσὶ κακά, γυμνάζειν αὐτοὺσ τοῖσ ἄρτι χαλεποῖσ.

ἐλέγχεσθαι δὲ αὐτοὺσ οὐκ ἀγαθοὺσ οὔτε περὶ τὴν ὑπομονὴν οὔτε περὶ τὴν μνήμην τῶν εὖ γεγονότων, οὕτωσ μὲν τοῦ θεοῦ καὶ τῆσ ἐκείνου γνώμησ, καθ’ ἣν ἐκλελοίπασι τὴν Αἴγυπτον, καταφρονοῦντασ, οὕτωσ δὲ πρὸσ αὐτὸν τὸν ὑπηρέτην αὐτοῦ διατεθέντασ καὶ ταῦτα μηδὲν αὐτοὺσ διαψευσάμενον περὶ ὧν εἴποι τε καὶ πράττειν κατ’ ἐντολὴν τοῦ θεοῦ κελεύσειε.

πῶσ τε διὰ τῆσ θαλάσσησ ἀναφυγούσησ αὐτοῖσ πορρωτάτω καινὴν ὁδὸν ἀπελθόντεσ αὐτῇ ταύτῃ σωθείησαν μὲν αὐτοί, τοὺσ δὲ ἐχθροὺσ ἐπίδοιεν ἀπολωλότασ, ὅτι τε σπανίζοντασ ὅπλων εἰσ εὐπορίαν ὁ θεὸσ καὶ τούτων καταστήσειε, τά τε ἄλλα ὅσα πρὸσ αὐτῷ τῷ διαφθαρήσεσθαι δόξαντασ γεγονέναι καὶ σώσειεν ὁ θεὸσ ἐκ παραλόγου καὶ ὡσ δύναμισ αὐτῷ·

ἵνα μάθοι πότερόν ποτε καὶ τροφῆσ ἀπορίαν καὶ σπάνιν ὕδατοσ ὑπὲρ αὐτῆσ ἐστε ἐνεγκεῖν γενναῖοι, ἢ δουλεύειν μᾶλλον ἀγαπᾶτε καθάπερ τὰ βοσκήματα τοῖσ κρατοῦσι καὶ τοῖσ πρὸσ τὰσ ἐκείνων ὑπηρεσίασ ἀφθόνωσ τρεφομένοισ·

δεδιέναι δ’ εἰπὼν οὐχ οὕτωσ ὑπὲρ τῆσ ἑαυτοῦ σωτηρίασ, πείσεσθαι γὰρ οὐδὲν κακὸν ἀδίκωσ ἀποθανών, ἀλλ’ ὑπὲρ αὐτῶν, μὴ δι’ ὧνπερ αὐτὸν βάλλουσι λίθων τοῦ θεοῦ κατακρίνειν νομισθῶσιν, ἐπράυνεν αὐτοὺσ καὶ τῆσ μὲν τοῦ βάλλειν ὁρμῆσ ἐπέσχε καὶ εἰσ μετάνοιαν ὧν ἔμελλον δρᾶν ἔτρεψε.

παθεῖν δ’ οὐκ ἀλόγωσ αὐτοὺσ διὰ τὴν ἀνάγκην τοῦτο νομίσασ ἔγνω δεῖν ἐφ’ ἱκετείαν τοῦ θεοῦ καὶ παράκλησιν ἐλθεῖν, καὶ ἀναβὰσ ἐπί τινα σκοπὴν ᾔτει πόρον τινὰ τῷ λαῷ καὶ τῆσ ἐνδείασ ἀπαλλαγήν·

ἐν αὐτῷ γὰρ εἶναι τὴν σωτηρίαν αὐτοῦ καὶ οὐκ ἐν ἄλλῳ·

συγγινώσκειν δὲ τοῖσ νῦν ὑπὸ τῆσ ἀνάγκησ ὑπὸ τοῦ λαοῦ πραττομένοισ φύσει δυσαρέστου καὶ φιλαιτίου τοῦ τῶν ἀνθρώπων ἐν οἷσ ἂν ἀτυχῇ γένουσ ὄντοσ. ὁ θεὸσ δὲ προνοήσειν τε ἐπαγγέλλεται καὶ παρέξειν ἀφορμὴν ἣν ποθοῦσι. Μωυσῆσ δὲ τοῦ θεοῦ ταῦτ’ ἀκούσασ καταβαίνει πρὸσ τὸ πλῆθοσ·

οἱ δ’ ὡσ ἑώρων καὶ ταῖσ ἐπαγγελίαισ ταῖσ παρὰ τοῦ θεοῦ γεγηθότα μετέβαλον ἐκ τῆσ κατηφείασ πρὸσ τὸ ἱλαρώτερον, καὶ στὰσ ἐκεῖνοσ ἐν μέσοισ ἥκειν ἔλεγε φέρων αὐτοῖσ παρὰ τοῦ θεοῦ τὴν περὶ τῶν ἐνεστηκότων ἀπόρων ἀπαλλαγήν. καὶ μετ’ ὀλίγον ὀρτύγων πλῆθοσ, τρέφει δὲ τοῦτο τὸ ὄρνεον ὡσ οὐδὲν ἕτερον ὁ Ἀράβιοσ κόλποσ, ἐφίπταται τὴν μεταξὺ θάλατταν ὑπερελθὸν καὶ ὑπὸ κόπου τε ἅμα τῆσ πτήσεωσ καὶ πρόσγαιον μᾶλλον τῶν ἄλλων ὂν καταφέρεται εἰσ τοὺσ Ἑβραίουσ·

οἱ δὲ συλλαμβάνοντεσ ὡσ τροφὴν αὐτοῖσ τοῦ θεοῦ ταύτην μηχανησαμένου τὴν ἔνδειαν ἰῶνται, καὶ Μωυσῆσ ἐπ’ εὐχὰσ τρέπεται τοῦ θεοῦ ταχεῖαν καὶ παρὰ τὴν ὑπόσχεσιν ποιησαμένου τὴν ἐπικουρίαν. Εὐθὺσ δὲ μετὰ τὴν πρώτην ἀφορμὴν τῆσ τροφῆσ καὶ δευτέραν αὐτοῖσ κατέπεμπεν ὁ θεόσ·

τοῦ πλήθουσ ἀγνοοῦντοσ καὶ νομίζοντοσ νίφεσθαι καὶ τῆσ ὡρ́ασ εἶναι τοῦ ἔτουσ τὸ γινόμενον, ἀνεδίδασκεν οὐ κατὰ τὴν ἐκείνων ὑπόληψιν ἀπ’ οὐρανοῦ καταφέρεσθαι τὴν δρόσον, ἀλλ’ ἐπὶ σωτηρίᾳ τῇ αὐτῶν καὶ διατροφῇ, καὶ γευομένοισ τοῦτο αὐτοῖσ παρεῖχε πιστεύειν.

οἱ δὲ μιμούμενοι τὸν στρατηγὸν ἥδοντο τῷ βρώματι·

μέλιτι γὰρ ἦν τὴν γλυκύτητα καὶ τὴν ἡδονὴν ἐμφερέσ, ὅμοιον δὲ τῇ τῶν ἀρωμάτων βδέλλῃ, τὸ δὲ μέγεθοσ τῷ κοριάννου σπέρματι· καὶ περὶ συλλογὴν λίαν αὐτοῦ ἐσπουδάκεσαν. παρηγγέλλετο δ’ ἐξ ἴσου πᾶσιν ἀσσαρῶνα, τοῦτο δ’ ἐστὶ μέτρον, εἰσ ἑκάστην ἡμέραν συλλέγειν ὡσ οὐκ ἐπιλείψοντοσ αὐτοῖσ τοῦ βρώματοσ, ἵνα μὴ τοῖσ ἀδυνάτοισ ἄπορον ᾖ τὸ λαμβάνειν δι’ ἀλκὴν τῶν δυνατωτέρων πλεονεκτούντων περὶ τὴν ἀναίρεσιν.

οἱ μέντοι πλέον τοῦ προστεταγμένου μέτρου συναγαγόντεσ οὐδὲν περισσότερον εἶχον τοῦ κακοπαθῆσαι·

ἀσσαρῶνοσ γὰρ οὐδὲν πλέον εὑρ́ισκον· τοῦ δ’ ὑπολειφθέντοσ εἰσ τὴν ἐπιοῦσαν ὄνησισ οὐδ’ ἥτισ ἦν διεφθαρμένου ὑπό τε σκωλήκων καὶ πικρίασ· οὕτω θεῖον ἦν τὸ βρῶμα καὶ παράδοξον. ἀμύνει δὲ τοῖσ ταύτην νεμομένοισ τὴν ἐκ τῶν ἄλλων ἀπορίαν, ἔτι δὲ καὶ νῦν [ὑέται] πᾶσ ἐκεῖνοσ ὁ τόποσ, καθάπερ καὶ τότε Μωυσεῖ χαριζόμενον τὸ θεῖον κατέπεμψε τὴν διατροφήν.

καλοῦσι δὲ Ἑβραῖοι τὸ βρῶμα τοῦτο μάννα·

τὸ γὰρ μάν ἐπερώτησισ κατὰ τὴν ἡμετέραν διάλεκτον, τί τοῦτ’ ἔστιν ἀνακρίνουσα. καὶ οἱ μὲν χαίροντεσ ἐπὶ τοῖσ ἀπ’ οὐρανοῦ καταπεμφθεῖσιν αὐτοῖσ διετέλουν, τῇ δὲ τροφῇ ταύτῃ τεσσαράκοντα ἔτη ἐχρήσαντο ἐφ’ ὅσον χρόνον ἦσαν ἐν τῇ ἐρήμῳ. Ὡσ δ’ ἐκεῖθεν ἄραντεσ εἰσ Ῥαφιδεὶν ἧκον ταλαιπωρηθέντεσ ὑπὸ δίψουσ εἰσ ἔσχατον ἔν τε ταῖσ πρότερον ἡμέραισ πίδαξιν ὀλίγαισ ἐντυγχάνοντεσ καὶ τότε παντάπασιν ἄνυδρον εὑρόντεσ τὴν γῆν, ἐν κακοῖσ ἦσαν καὶ πάλιν δι’ ὀργῆσ τὸν Μωυσῆν ἐποιοῦντο.

ὁ δὲ τὴν ὁρμὴν τοῦ πλήθουσ πρὸσ μικρὸν ἐκκλίνασ ἐπὶ λιτὰσ τρέπεται τοῦ θεοῦ παρακαλῶν ὡσ τροφὴν ἔδωκεν ἀπορουμένοισ οὕτωσ καὶ ποτὸν παρασχεῖν, διαφθειρομένησ καὶ τῆσ ἐπὶ τροφῇ χάριτοσ ποτοῦ μὴ παρόντοσ.

ὁ δ’ οὐκ εἰσ μακρὰν τὴν δωρεὰν ἀνεβάλλετο, τῷ δὲ Μωυσεῖ παρέξειν ὑπισχνεῖται πηγὴν καὶ πλῆθοσ ὕδατοσ ὅθεν οὐ προσδοκήσειαν, καὶ κελεύει τῷ βάκτρῳ πλήξαντα τὴν πέτραν, ἣν ἑώρων αὐτόθι παρακειμένην, παρ’ αὐτῆσ λαμβάνειν τὴν εὐπορίαν ὧν δέονται·

φροντίζει γὰρ καὶ τοῦ μὴ σὺν πόνῳ μηδ’ ἐργασίᾳ τὸ ποτὸν αὐτοῖσ φανῆναι. καὶ Μωυσῆσ ταῦτα λαβὼν παρὰ τοῦ θεοῦ παραγίνεται πρὸσ τὸν λαὸν περιμένοντα καὶ εἰσ αὐτὸν ἀφορῶντα·

καὶ γὰρ ἤδη καθεώρων αὐτὸν ἀπὸ τῆσ σκοπῆσ ὁρμώμενον. ὡσ δ’ ἧκεν, ἀπολύειν αὐτοὺσ καὶ ταύτησ τῆσ ἀνάγκησ τὸν θεὸν ἔλεγε καὶ χαρίσασθαι σωτηρίαν οὐδ’ ἐλπισθεῖσαν ἐκ τῆσ πέτρασ ποταμὸν αὐτοῖσ ῥυήσεσθαι λέγων. τῶν δὲ πρὸσ τὴν ἀκοὴν καταπλαγέντων, εἰ ὑπό τε τοῦ δίψουσ καὶ τῆσ ὁδοιπορίασ τεταλαιπωρημένοισ ἀνάγκη γένοιτο κόπτειν τὴν πέτραν, ὁ Μωυσῆσ πλήττει τῇ βακτηρίᾳ, καὶ χανούσησ ἐξέβλυσεν ὕδωρ πολὺ καὶ διαυγέστατον.

οἱ δὲ τῷ παραδόξῳ τοῦ γεγονότοσ κατεπλάγησαν, καὶ πρὸσ τὴν ὄψιν αὐτοῖσ ἤδη τὸ δίψοσ ἔληγε, καὶ πίνουσιν ἡδὺ καὶ γλυκὺ τὸ νᾶμα καὶ οἱο͂ν ἂν εἰή θεοῦ τὸ δῶρον δόντοσ ἐφαίνετο·

τόν τε οὖν Μωυσῆν ἐθαύμαζον οὕτωσ ὑπὸ τοῦ θεοῦ τετιμημένον, καὶ θυσίαισ ἠμείβοντο τὴν τοῦ θεοῦ περὶ αὐτοὺσ πρόνοιαν. δηλοῖ δὲ ἐν τῷ ἱερῷ ἀνακειμένη γραφὴ τὸν θεὸν προειπεῖν Μωυσεῖ οὕτωσ ἐκ τῆσ πέτρασ ἀναδοθήσεσθαι ὕδωρ. Τοῦ δὲ Ἑβραίων ὀνόματοσ ἤδη πολλοῦ κατὰ πάντασ διαβοωμένου καὶ τοῦ περὶ αὐτῶν λόγου φοιτῶντοσ ἐν φόβῳ συνέβαινεν οὐ μικρῷ τοὺσ ἐπιχωρίουσ εἶναι, καὶ πρεσβευόμενοι πρὸσ ἀλλήλουσ παρεκάλουν ἀμύνειν καὶ πειρᾶσθαι τοὺσ ἄνδρασ διαφθείρειν.

ὃν οὐ καλῶσ ἔχει περιορᾶν, ἀλλὰ πρὶν ἢ λαβεῖν ἰσχὺν καὶ παρελθεῖν εἰσ εὐπορίαν καὶ αὐτὸν τῆσ πρὸσ ἡμᾶσ κατάρξαι μάχησ θαρρήσαντασ τῷ μηδὲν αὐτοῖσ παρ’ ἡμῶν ἀπαντᾶν καταλύειν ἀσφαλὲσ καὶ σῶφρον δίκην αὐτοὺσ καὶ περὶ τῆσ ἐρήμου καὶ τῶν ἐν αὐτῇ πραχθέντων ἀπαιτοῦντασ, ἀλλ’ οὐχ ὅταν ταῖσ πόλεσιν ἡμῶν καὶ τοῖσ ἀγαθοῖσ ἐπιβάλωσι τὰσ χεῖρασ.

οἱ δὲ ἀρχομένην δύναμιν ἐχθρῶν πειρώμενοι καταλύειν ἀγαθοὶ συνεῖναι μᾶλλον, ἢ οἱ προκόψασαν μείζω κωλύοντεσ γενέσθαι·

οἱ μὲν γὰρ τοῦ περισσοῦ δοκοῦσι νεμεσᾶν, οἱ δ’ οὐδεμίαν αὐτοῖσ ἀφορμὴν κατ’ αὐτῶν ἐῶσι γενέσθαι. τοιαῦτα τοῖσ τε πλησιοχώροισ καὶ πρὸσ ἀλλήλουσ πρεσβευόμενοι χωρεῖν τοῖσ Ἑβραίοισ ἐγνώκεσαν εἰσ μάχην. Μωυσεῖ δ’ οὐδὲν προσδοκῶντι πολέμιον ἀπορίαν καὶ ταραχὴν ἐνεποίει τὰ τῶν ἐπιχωρίων, καὶ παρόντων ἐπὶ τὴν μάχην ἤδη καὶ κινδυνεύειν δέον ἐθορύβει χαλεπῶσ τὸ τῶν Ἑβραίων πλῆθοσ ἐν ἀπορίᾳ μὲν ὂν ἁπάντων, μέλλον δὲ πολεμεῖν πρὸσ ἀνθρώπουσ τοῖσ πᾶσι καλῶσ ἐξηρτυμένουσ.

ὑπολαμβάνειν δὲ τὸ μὲν αὐτῶν εἶναι στράτευμα πολὺ καὶ πάντων ἀπροσδεέσ, ὅπλων χρημάτων τροφῆσ τῶν ἄλλων, ὧν παρόντων ἐκ πεποιθήσεωσ πολεμοῦσιν ἄνθρωποι, κρίνοντασ ἐν τῇ παρὰ τοῦ θεοῦ συμμαχίᾳ ταῦτα αὐτοῖσ παρεῖναι, τὸ δὲ τῶν ἐναντίων ὀλίγον ἄνοπλον ἀσθενέσ, οἱο͂ν καὶ μὴ ὑπὸ τοιούτων, οἱοίσ αὐτοῖσ σύνοιδεν οὖσιν, νικᾶσθαι βουλομένου τοῦ θεοῦ.

εἰδέναι δ’ οἱο͂σ οὗτοσ ἐπίκουροσ ἐκ πολλῶν πεπειραμένουσ καὶ δεινοτέρων τοῦ πολέμου·

τοῦτον μὲν γὰρ εἶναι πρὸσ ἀνθρώπουσ, ἃ δ’ ἦν αὐτοῖσ πρὸσ λιμὸν καὶ δίψοσ ἄπορα καὶ πρὸσ ὄρη καὶ θάλασσαν ὁδὸν οὐκ ἔχουσι φυγῆσ, ταῦτ’ αὐτοῖσ διὰ τὴν εὐμένειαν τὴν παρὰ τοῦ θεοῦ νενικῆσθαι. νῦν δὲ γίνεσθαι παρεκάλει προθυμοτάτουσ, ὡσ τῆσ ἁπάντων εὐπορίασ αὐτοῖσ ἐν τῷ κρατῆσαι τῶν ἐχθρῶν κειμένησ. Καὶ Μωυσῆσ μὲν τοιούτοισ παρεθάρσυνε τὸ πλῆθοσ λόγοισ συγκαλῶν τούσ τε φυλάρχουσ καὶ τῶν ἐν τέλει καθ’ ἑκάστουσ τε καὶ σὺν ἀλλήλοισ τοὺσ μὲν νεωτέρουσ παρεκάλει πείθεσθαι τοῖσ πρεσβυτέροισ, τοὺσ δὲ ἀκροᾶσθαι τοῦ στρατηγοῦ·

οἱ δ’ ἦσαν ἐπὶ τὸν κίνδυνον τὰσ ψυχὰσ ἠρμένοι καὶ πρὸσ τὸ δεινὸν ἑτοίμωσ ἔχοντεσ ἤλπιζον ἀπαλλαγήσεσθαί ποτε τῶν κακῶν, καὶ τὸν Μωυσῆν ἐκέλευον ἄγειν αὐτοὺσ ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ ἤδη καὶ μὴ μέλλειν, ὡσ τῆσ ἀναβολῆσ ἐμποδιζούσησ τὴν προθυμίαν αὐτῶν.

ὁ δὲ τῆσ πληθύοσ ἀποκρίνασ πᾶν τὸ μάχιμον Ιἠσοῦν ἐφίστησιν αὐτῷ Ναυήκου μὲν υἱὸν φυλῆσ τῆσ Ἐφραιμίτιδοσ, ἀνδρειότατον δὲ καὶ πόνουσ ὑποστῆναι γενναῖον καὶ νοῆσαί τε καὶ εἰπεῖν ἱκανώτατον καὶ θρησκεύοντα τὸν θεὸν ἐκπρεπῶσ καὶ Μωυσῆν διδάσκαλον τῆσ πρὸσ αὐτὸν εὐσεβείασ πεποιημένον τιμώμενόν τε παρὰ τοῖσ Ἑβραίοισ.

βραχὺ δέ τι περὶ τὸ ὕδωρ ἔταξε τῶν ὁπλιτῶν ἐπὶ φυλακῇ παίδων καὶ γυναικῶν τοῦ τε παντὸσ στρατοπέδου.

καὶ νύκτα μὲν πᾶσαν ἐν παρασκευαῖσ ἦσαν τῶν τε ὅπλων εἴ τι πεπονηκὸσ ἦν ἀναλαμβάνοντεσ καὶ τοῖσ στρατηγοῖσ προσέχοντεσ, ὡσ ὁρμήσοντεσ ἐπὶ τὴν μάχην ὁπότε κελεύσειεν αὐτοὺσ Μωυσῆσ. διηγρύπνει δὲ καὶ Μωυσῆσ ἀναδιδάσκων τὸν Ιἠσοῦν ὃν τρόπον ἐκτάξειε τὸ στρατόπεδον. ἠργμένησ δὲ ὑποφαίνειν τῆσ ἡμέρασ αὖθισ τόν τε Ιἠσοῦν παρεκάλει μηδὲν χείρονα φανῆναι κατὰ τὸ ἔργον τῆσ οὔσησ περὶ αὐτὸν ἐλπίδοσ δόξαν τε διὰ τῆσ παρούσησ κτήσασθαι στρατηγίασ παρὰ τοῖσ ἀρχομένοισ ἐπὶ τοῖσ γεγενημένοισ, τῶν τε Ἑβραίων τοὺσ ἀξιολογωτάτουσ ἰδίᾳ παρεκάλει καὶ σύμπαν ἤδη τὸ πλῆθοσ ὡπλισμένον παρώρμα.

καὶ ὁ μὲν οὕτωσ παραστησάμενοσ τὸν στρατὸν τοῖσ τε λόγοισ καὶ τῇ διὰ τῶν ἔργων παρασκευῇ ἀνεχώρει πρὸσ τὸ ὄροσ θεῷ τε καὶ Ιἠσοῦ παραδιδοὺσ τὸ στράτευμα.

Προσέμισγον δὲ οἱ πολέμιοι κἀν χερσὶν ἦν ἡ μάχη·

προθυμίᾳ δὲ καὶ διακελευσμῷ τὰ πρὸσ ἀλλήλουσ χρωμένων μέχρι μὲν οὖν Μωυσῆσ αὖθισ ἀνίσχει τὰσ χεῖρασ, καὶ τοὺσ Ἀμαληκίτασ κατεπόνουν οἱ Ἑβραῖοι. τὸν οὖν πόνον τῆσ ἀνατάσεωσ τῶν χειρῶν ὁ Μωυσῆσ οὐχ ὑπομένων, ὁσάκισ γὰρ ἂν αὐτὰσ καθίει τοσαυτάκισ ἐλαττοῦσθαι τοὺσ οἰκείουσ αὐτοῦ συνέβαινε, κελεύει τόν τε ἀδελφὸν Αἀρῶνα καὶ τῆσ ἀδελφῆσ Μαριάμησ τὸν ἄνδρα Οὖρον ὄνομα στάντασ ἑκατέρωθεν αὐτοῦ διακρατεῖν τὰσ χεῖρασ καὶ μὴ ἐπιτρέπειν κάμνειν βοηθοῦντασ. καὶ τούτου γενομένου κατὰ κράτοσ ἐνίκων τοὺσ Ἀμαληκίτασ οἱ Ἑβραῖοι, καὶ πάντεσ ἂν ἀπωλώλεισαν, εἰ μὴ νυκτὸσ ἐπιγενομένησ ἀπέσχοντο τοῦ κτείνειν.

νίκην καλλίστην καὶ καιριωτάτην νικῶσιν ἡμῶν οἱ πρόγονοι·

καὶ γὰρ τῶν ἐπιστρατευσάντων ἐκράτησαν καὶ τοὺσ περιοίκουσ ἐφόβησαν, μεγάλων τε καὶ λαμπρῶν ἐκ τοῦ πονεῖν ἐπέτυχον ἀγαθῶν ἑλόντεσ τὸ στρατόπεδον τῶν πολεμίων, πλούτουσ τε μεγάλουσ δημοσίᾳ καὶ κατ’ ἰδίαν ἔσχον οὐδὲ τῆσ ἀναγκαίου τροφῆσ πρότερον εὐποροῦντεσ. ὑπῆρξε δ’ αὐτοῖσ οὐκ εἰσ τὸ παρὸν μόνον, ἀλλὰ καὶ εἰσ τὸν αὖθισ αἰῶνα τῶν ἀγαθῶν αἰτία κατορθωθεῖσα ἡ προειρημένη μάχη·

οὐ γὰρ τὰ σώματα μόνον τῶν ἐπιστρατευσάντων ἐδούλωσαν ἀλλὰ καὶ τὰ φρονήματα, καὶ τοῖσ περιοίκοισ ἅπασι μετὰ τὴν ἐκείνων ἧτταν ἐγένοντο φοβεροί, αὐτοί τε πλούτου μεγάλου δύναμιν προσέλαβον· πολὺσ γὰρ ὁ ἄργυρόσ τε καὶ χρυσὸσ ἐγκατελήφθη ἐν τῷ στρατοπέδῳ καὶ σκεύη χαλκᾶ, οἷσ ἐχρῶντο περὶ τὴν δίαιταν, πολὺ δὲ ἐπίσημον πλῆθοσ ἑκατέρων ὅσα τε ὑφαντὰ καὶ κόσμοι περὶ τὰσ ὁπλίσεισ ἥ τε ἄλλη θεραπεία καὶ κατασκευὴ ἐκείνων λεία τε παντοία κτηνῶν καὶ ὅσα φιλεῖ στρατοπέδοισ ἐξωδευκόσιν ἕπεσθαι.

φρονήματόσ τε ὑπεπλήσθησαν ἐπ’ ἀνδρείᾳ Ἑβραῖοι καὶ πολλὴ μεταποίησισ ἦν ἀρετῆσ αὐτοῖσ πρόσ τε τῷ πονεῖν ἦσαν ἀεὶ τούτῳ πάντα ληπτὰ νομίζοντεσ εἶναι.

καὶ ταύτησ μὲν τῆσ μάχησ τοῦτο τὸ πέρασ. Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ Μωυσῆσ νεκρούσ τε ἐσκύλευε τῶν πολεμίων καὶ τὰσ παντευχίασ τῶν φυγόντων συνέλεγεν ἀριστεῦσί τε τιμὰσ ἐδίδου καὶ τὸν στρατηγὸν Ιἠσοῦν ἐνεκωμίαζε μαρτυρούμενον ἐφ’ οἷσ ἔπραξεν ὑπὸ παντὸσ τοῦ στρατοῦ.

ἀπέθανεν δὲ Ἑβραίων μὲν οὐδείσ, τῶν δὲ πολεμίων ὅσουσ οὐδ’ ἀριθμῷ γνῶναι δυνατὸν ἦν. θύσασ δὲ χαριστήρια βωμὸν ἱδρύεται νικαῖον ὀνομάσασ τὸν θεὸν προεφήτευέ τε πανωλεθρὶ τοὺσ Ἀμαληκίτασ ἀπολουμένουσ καὶ μηδένα αὐτῶν ὑπολειφθησόμενον εἰσ αὖθισ διὰ τὸ Ἑβραίοισ ἐπιστρατεύσασθαι καὶ ταῦτα ἐν ἐρήμῳ τε γῇ καὶ ταλαιπωρουμένοισ, τόν τε στρατὸν εὐωχίαισ ἀνελάμβανε.

καὶ ταύτην μὲν τὴν μάχην πρώτην μαχεσάμενοι πρὸσ τοὺσ κατατολμήσαντασ αὐτῶν μετὰ τὴν ἐξ Αἰγύπτου γενομένην ἔξοδον οὕτωσ ἐπολέμησαν, ἐπεὶ δὲ τὴν τῶν ἐπινικίων ἑορτὴν ἤγαγον, ὁ Μωυσῆσ ἀναπαύσασ ἐπ’ ὀλίγασ ἡμέρασ τοὺσ Ἑβραίουσ μετὰ τὴν μάχην προῆγε συντεταγμένουσ·

πολὺ δ’ ἦν ἤδη τὸ ὁπλιτικὸν αὐτοῖσ·

καὶ προϊὼν κατ’ ὀλίγον ἐν τριμήνῳ μετὰ τὴν ἐξ Αἰγύπτου κίνησιν παρῆν ἐπὶ τὸ Σιναῖον ὄροσ, ἐν ᾧ τά τε περὶ τὸν θάμνον αὐτῷ καὶ τὰ λοιπὰ φαντάσματα συντυχεῖν προειρήκαμεν. Καὶ Ῥαγουῆλοσ ὁ πενθερὸσ αὐτοῦ πυνθανόμενοσ εὐπραξίαν ἀσμένωσ ἀπήντα τόν τε Μωυσῆν καὶ τὴν Σαπφώραν δεχόμενοσ καὶ τοὺσ παῖδασ αὐτῶν.

ἥδεται δὲ Μωυσῆσ ἐπὶ τῇ τοῦ πενθεροῦ ἀφίξει καὶ θύσασ εὐωχεῖ τὸ πλῆθοσ τοῦ θάμνου πλησίον, ὃσ διαπεφεύγει τοῦ πυρὸσ τὴν φλόγωσιν· καὶ τὸ μὲν πλῆθοσ κατὰ συγγένειαν ὡσ ἕκαστοι τῆσ εὐωχίασ μετελάμβανον, Αἀρὼν δὲ σὺν τοῖσ παροῦσι Ῥαγουῆλον προσλαβόμενοσ ὕμνουσ τε ᾖδον εἰσ τὸν θεὸν ὡσ τῆσ σωτηρίασ αὐτοῖσ καὶ τῆσ ἐλευθερίασ αἴτιον καὶ ποριστὴν γεγενημένον, καὶ τὸν στρατηγὸν εὐφήμουν ὡσ κατὰ ἀρετὴν ἐκείνου πάντων αὐτοῖσ κατὰ νοῦν ἀπηντηκότων.

καὶ Ῥαγουῆλοσ πολλὰ μὲν ἐγκώμια τοῦ πλήθουσ ἐπὶ τῇ πρὸσ τὸν Μωυσῆν εὐχαριστίᾳ διεξῄει, ἐθαύμαζε δὲ καὶ τὸν Μωυσῆν τῆσ ἐπὶ σωτηρίᾳ τῶν φίλων ἀνδραγαθίασ.

Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ θεασάμενοσ ὁ Ῥαγουῆλοσ τὸν Μωυσῆν ἐν ὄχλῳ πραγμάτων ὄντα·

διέλυε γὰρ τὰσ δίκασ τοῖσ δεομένοισ πάντων ἐπ’ αὐτὸν βαδιζόντων καὶ μόνωσ ἂν τοῦ δικαίου τυχεῖν ἡγουμένων, εἰ διαιτητὴσ αὐτοῖσ οὗτοσ γένοιτο· καὶ γὰρ τοῖσ ἡττωμένοισ κοῦφον ἐδόκει τὸ λείπεσθαι κατὰ δικαιοσύνην οὐ κατὰ πλεονεξίαν αὐτὸ πάσχειν νομίζουσι·

τότε μὲν ἡσυχίαν ἦγε μὴ βουλόμενοσ ἐμποδίζειν τοῖσ ἀρετῇ χρῆσθαι τοῦ στρατηγοῦ θέλουσι, παυσάμενον δὲ τοῦ θορύβου παραλαβὼν καὶ συμμονωθεὶσ ἀνεδίδασκεν ἃ δεῖ ποιεῖν. καὶ συνεβούλευε τῆσ μὲν ἐπὶ τοῖσ ἥττοσι ταλαιπωρίασ ἑτέροισ ἐκστῆναι, περὶ δὲ τῶν μειζόνων καὶ τῆσ σωτηρίασ τοῦ πλήθουσ ἔχειν τὴν πρόνοιαν αὐτόν·

δικάσαι μὲν γὰρ ἀγαθοὺσ κἂν ἄλλουσ Ἑβραίων εὑρεθῆναι, φροντίσαι δὲ τοσούτων μυριάδων σωτηρίασ οὐκ ἄλλον τινὰ δύνασθαι μὴ Μωυσῆν γενόμενον. "αἰσθανόμενοσ οὖν τῆσ ἀρετῆσ, φησί, σαυτοῦ καὶ οἱο͂σ γέγονασ ἐπὶ τῷ τὸν λαὸν ὑπουργῶν τῷ θεῷ σώζειν τὴν μὲν τῶν ἐγκλημάτων δίαιταν ἐπίτρεψον αὐτοῖσ ποιεῖσθαι καὶ ἐπ’ ἄλλων, σὺ δὲ πρὸσ μόνῃ τῇ τοῦ θεοῦ θεραπείᾳ κατέχων σεαυτὸν διατέλει ζητῶν οἷσ ἂν τὸ πλῆθοσ ἀπαλλάξειασ τῆσ νῦν ἀπορίασ.

ὑποθήκαισ δὲ ταῖσ ἐμαῖσ περὶ τῶν ἀνθρωπίνων χρησάμενοσ τὸν στρατὸν ἐξετάσεισ ἀκριβῶσ καὶ κατὰ μυρίουσ τούτων κεκριμένουσ ἄρχοντασ ἀποδείξεισ, εἶτα κατὰ χιλίουσ, διαιρήσεισ δὲ μετ’ αὐτοὺσ εἰσ πεντακοσίουσ, καὶ πάλιν εἰσ ἑκατόν, εἶτ’ εἰσ πεντήκοντα.

ἄρχοντάσ τε ἐπὶ τούτοισ τάξεισ, οἳ κατὰ τριάκοντα μερισθέντασ διακοσμήσουσι καὶ κατὰ εἴκοσι καὶ κατὰ δέκα συναριθμουμένουσ, ἔστω δέ τισ ἐπὶ τούτοισ εἷσ τὴν προσηγορίαν ἀπὸ τοῦ τῶν ἀρχομένων ἀριθμοῦ λαμβάνων, δοκιμασθέντεσ ὑπὸ τοῦ πλήθουσ παντὸσ εἶναι ἀγαθοὶ καὶ δίκαιοι, οἳ περί τε τῶν διαφόρων αὐτοῖσ κρινοῦσι κἂν ᾖ τι μεῖζον ἐπὶ τοὺσ ἐν ἀξιώματι τὴν περὶ τούτου διάγνωσιν ἐπανοίσουσιν, ἂν δὲ κἀκείνουσ διαφύγῃ τὸ περὶ τοῦ πράγματοσ δύσκολον, ἐπὶ σὲ τοῦτο ἀναπέμψουσιν·

ἔσται γὰρ οὕτωσ ἀμφότερα·

καὶ τῶν δικαίων Ἑβραῖοι τεύξονται καὶ σὺ τῷ θεῷ προσεδρεύων εὐμενέστερον ἂν ποιήσειασ αὐτὸν τῷ στρατῷ. Ταῦτα Ῥαγουήλου παραινέσαντοσ Μωυσῆσ ἀσμένωσ προσήκατο τὴν συμβουλίαν καὶ ποιεῖ κατὰ τὴν ὑποθήκην τὴν ἐκείνου τοῦ τρόπου τὴν ἐπίνοιαν οὐκ ἀποκρυψάμενοσ οὐδὲ σφετερισάμενοσ αὐτήν, ἀλλὰ ποιήσασ φανερὸν τὸν ἐξευρηκότα τῷ πλήθει.

κἀν τοῖσ βιβλίοισ δὲ Ῥαγουῆλον ἔγραψεν ὡσ εὑρηκότα τὴν διάταξιν τὴν προειρημένην, καλῶσ ἔχειν ἡγούμενοσ τἀληθῆ μαρτυρεῖν τοῖσ ἀξίοισ, εἰ καὶ δόξαν ἔμελλε φέρειν ἐπιγραφομένῳ τὰ ὑπὸ ἄλλων εὑρημένα, ὥστε τὴν Μωυσέοσ ἀρετὴν κἀκ τούτου καταμαθεῖν.

ἀλλὰ περὶ μὲν ταύτησ εὐκαίρωσ ἐν ἄλλοισ τῆσ γραφῆσ δηλώσομεν. Μωυσῆσ δὲ συγκαλέσασ τὴν πληθὺν αὐτὸσ μὲν εἰσ τὸ ὄροσ ἀπέρχεσθαι τὸ Σιναῖον ἔλεγεν ὡσ συνεσόμενοσ τῷ θεῷ καί τι λαβὼν παρ’ αὐτοῦ χρήσιμον ἐπανήξων πρὸσ αὐτούσ, ἐκείνουσ δ’ ἐκέλευσε πλησίον μετασκηνῶσαι τῷ ὄρει τὴν γειτνίασιν τοῦ θεοῦ προτιμήσαντασ.

ταῦτ’ εἰπὼν ἀνῄει πρὸσ τὸ Σιναῖον ὑψηλότατον τῶν ἐν ἐκείνοισ τοῖσ χωρίοισ ὀρῶν τυγχάνον καὶ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ μεγέθουσ καὶ τῶν κρημνῶν τὸ ἀπότομον ἀνθρώποισ οὐ μόνον οὐκ ἀναβατὸν ἀλλ’ οὐδὲ ὁραθῆναι δίχα πόνου τῆσ ὄψεωσ δυνάμενον ἄλλωσ τε διὰ τὸ λόγον εἶναι περὶ τοῦ τὸν θεὸν ἐν αὐτῷ διατρίβειν φοβερὸν καὶ ἀπρόσιτον.

Ἑβραῖοι δὲ κατὰ τὰσ Μωυσέοσ ἐντολὰσ μετεσκήνουν καὶ τὰσ ὑπωρείασ τοῦ ὄρουσ κατελαμβάνοντο ἠρμένοι ταῖσ διανοίαισ ὡσ μετὰ τῆσ ἐπαγγελίασ τῶν ἀγαθῶν, ἣν προύτεινεν αὐτοῖσ, ἐπανήξοντοσ Μωυσέοσ παρὰ τοῦ θεοῦ.

ἑορτάζοντεσ δὲ τὸν στρατηγὸν περιέμενον ἁγνεύοντεσ τήν τε ἄλλην ἁγνείαν καὶ ἀπὸ συνουσίασ τῆσ γυναικῶν ἡμέρασ τρεῖσ, καθὼσ ἐκεῖνοσ αὐτοῖσ προεῖπε, καὶ παρακαλοῦντεσ τὸν θεὸν εὐμενῆ συμβάλλοντα Μωυσεῖ δοῦναι δωρεάν, ὑφ’ ἧσ εὖ βιώσονται.

ταῖσ τ’ οὖν διαίταισ ἐχρῶντο πολυτελεστέραισ καὶ τῷ κόσμῳ γυναιξὶν ὁμοῦ καὶ τέκνοισ ἐκπρεπῶσ ἤσκηντο. καὶ τοῦ λοιποῦ παντὸσ ἐν αἰθρίᾳ τυγχάνοντοσ ἄνεμοί τε σφοδροὶ λάβρον κινοῦντεσ ὑετὸν κατῄγιζον, ἀστραπαί τε ἦσαν φοβεραὶ τοῖσ ὁρῶσι, καὶ κεραυνοὶ κατενεχθέντεσ ἐδήλουν τὴν παρουσίαν τοῦ θεοῦ οἷσ Μωυσῆσ ἔχαιρεν εὐμενοῦσ παρατυχόντοσ.

καὶ περὶ μὲν τούτων ὡσ βούλεται φρονείτω ἕκαστοσ τῶν ἐντευξομένων, ἐμοὶ δὲ ἀνάγκη ταῦτα ἱστορεῖν καθάπερ ἐν ταῖσ ἱεραῖσ βίβλοισ ἀναγέγραπται.

τοὺσ δὲ Ἑβραίουσ τά τε ὁρώμενα καὶ ὁ ταῖσ ἀκοαῖσ προσβάλλων ψόφοσ δεινῶσ ἐτάραττεν, ἀήθεισ τε γὰρ ἦσαν αὐτῶν, καὶ ὁ περὶ τοῦ ὄρουσ διαπεφοιτηκὼσ λόγοσ ὡσ εἰσ αὐτὸ τοῦτο φοιτῶντοσ τοῦ θεοῦ σφόδρα τὴν διάνοιαν αὐτῶν ἐξέπληττε. κατεῖχον δ’ αὑτοὺσ πρὸσ ταῖσ σκηναῖσ ἀχθόμενοι καὶ τόν τε Μωυσῆν ἀπολωλέναι νομίζοντεσ ὑπ’ ὀργῆσ τοῦ θεοῦ καὶ περὶ αὐτῶν ὅμοια προσδοκῶντεσ.

Οὕτωσ δ’ αὐτῶν διακειμένων ἐπιφαίνεται Μωυσῆσ γαῦρόσ τε καὶ μέγα φρονῶν.

ὀφθείσ τε οὖν αὐτὸσ ἀπαλλάσσει τοῦ δέουσ αὐτοὺσ καὶ περὶ τῶν μελλόντων κρείττονασ ὑπετίθετο τὰσ ἐλπίδασ, αἴθριόσ τε καὶ καθαρὸσ ὁ ἀὴρ τῶν πρὸ ὀλίγου παθῶν ἦν Μωυσέοσ παραγεγονότοσ. ἐπὶ τούτοισ οὖν συγκαλεῖ τὸ πλῆθοσ εἰσ ἐκκλησίαν ἀκουσόμενον ὧν ὁ θεὸσ εἴποι πρὸσ αὐτόν, καὶ συναθροισθέντων στὰσ ἐπὶ ὑψηλοῦ τινοσ, ὅθεν ἔμελλον πάντεσ ἀκούσεσθαι, "ὁ μὲν θεόσ, εἶπεν, ὦ Ἑβραῖοι, καθάπερ καὶ πρότερον εὐμενὴσ προσεδέξατό με καὶ βίον τε ὑμῖν εὐδαίμονα καὶ πολιτείασ κόσμον ὑπαγορεύσασ πάρεστι καὶ αὐτὸσ εἰσ τὸ στρατόπεδον.

πρὸσ γοῦν αὐτοῦ καὶ τῶν ἔργων, ἃ δι’ ἐκεῖνον ἡμῖν ἤδη πέπρακται, μὴ καταφρονήσητε τῶν λεγομένων εἰσ ἐμὲ τὸν λέγοντα ἀφορῶντεσ μηδ’ ὅτι γλῶττα ἀνθρωπίνη πρὸσ ὑμᾶσ λέγει·

τὴν δ’ ἀρετὴν αὐτῶν κατανοήσαντεσ ἐπιγνώσεσθε καὶ τὸ μέγεθοσ τοῦ νενοηκότοσ καὶ ἐπὶ συμφέροντι τῷ ὑμετέρῳ πρὸσ ἐμὲ μὴ φθονήσαντοσ εἰπεῖν· ὁ ποτὸν ἐκ πέτρασ ἀναβλύσασ σπανίζουσι, δι’ ὃν Ἄδαμοσ τῶν ἀπὸ γῆσ τε καρπῶν καὶ θαλάσσησ μεταλαμβάνει, δι’ ὃν Νῶχοσ ἐκ τῆσ ἐπομβρίασ διέφυγε, δι’ ὃν Ἅβραμοσ ὁ ἡμέτεροσ πρόγονοσ ἐξ ἀλήτου τὴν Χαναναίαν κατέσχε γῆν, δι’ ὃν Ἴσακοσ γηραιοῖσ ἐτέχθη γονεῦσι, δι’ ὃν Ιἄκωβοσ δώδεκα παίδων ἀρεταῖσ ἐκοσμήθη, δι’ ὃν Ιὤσηποσ ἐδεσπότευσε τῆσ Αἰγυπτίων δυνάμεωσ, οὗτοσ ὑμῖν τούτουσ χαρίζεται τοὺσ λόγουσ δι’ ἑρμηνέωσ ἐμοῦ.

σεβάσμιοι δ’ ὑμῖν γενέσθωσαν καὶ παίδων περιμαχητότεροι καὶ γυναικῶν·

εὐδαίμονα γὰρ διάξετε βίον τούτοισ ἑπόμενοι καὶ γῆσ ἀπολαύοντεσ καρπίμου καὶ θαλάσσησ ἀχειμάστου καὶ τέκνων γονῆσ κατὰ φύσιν τικτομένων καὶ πολεμίοισ ἔσεσθε φοβεροί· τῷ θεῷ γὰρ εἰσ ὄψιν ἐλθὼν ἀκροατὴσ ἀφθάρτου φωνῆσ ἐγενόμην· οὕτωσ ἐκείνῳ τοῦ γένουσ ἡμῶν καὶ τῆσ τούτου μέλει διαμονῆσ. Ταῦτ’ εἰπὼν προάγει τὸν λαὸν γυναιξὶν ὁμοῦ καὶ τέκνοισ, ὡσ ἀκούσαιεν τοῦ θεοῦ διαλεγομένου πρὸσ αὐτοὺσ περὶ τῶν πρακτέων, ἵνα μὴ βλαβείη τῶν λεγομένων ἡ ἀρετὴ ὑπὸ ἀνθρωπίνησ γλώττησ ἀσθενῶσ εἰσ γνῶσιν αὐτοῖσ παραδιδομένη.

πάντεσ τε ἤκουον φωνῆσ ὑψόθεν παραγενομένησ εἰσ ἅπαντασ, ὡσ διαφυγεῖν μηδένα καὶ λόγων οὓσ Μωυσῆσ ἐν ταῖσ δύο πλαξὶ γεγραμμένουσ κατέλιπεν·

οὓσ οὐ θεμιτόν ἐστιν ἡμῖν λέγειν φανερῶσ πρὸσ λέξιν, τὰσ δὲ δυνάμεισ αὐτῶν δηλώσομεν. Διδάσκει μὲν οὖν ἡμᾶσ ὁ πρῶτοσ λόγοσ, ὅτι θεόσ ἐστιν εἷσ καὶ τοῦτον δεῖ σέβεσθαι μόνον·

ὁ δὲ δεύτεροσ κελεύει μηδενὸσ εἰκόνα ζῴου ποιήσαντασ προσκυνεῖν· ὁ τρίτοσ δὲ ἐπὶ μηδενὶ φαύλῳ τὸν θεὸν ὀμνύναι· ὁ δὲ τέταρτοσ παρατηρεῖν τὰσ ἑβδομάδασ ἀναπαυομένουσ ἀπὸ παντὸσ ἔργου· ὁ δὲ πέμπτοσ γονεῖσ τιμᾶν·

ὁ δὲ ἕκτοσ ἀπέχεσθαι φόνου· ὁ δὲ ἕβδομοσ μὴ μοιχεύειν· ὁ δὲ ὄγδοοσ μὴ κλοπὴν δρᾶν· ὁ δὲ ἔνατοσ μὴ ψευδομαρτυρεῖν· ὁ δὲ δέκατοσ μηδενὸσ ἀλλοτρίου ἐπιθυμίαν λαμβάνειν. Καὶ τὸ μὲν πλῆθοσ ἀκροασάμενον αὐτοῦ τοῦ θεοῦ περὶ ὧν Μωυσῆσ διελέχθη χαῖρον ἐπὶ τοῖσ προειρημένοισ τοῦ συλλόγου διελύθη, ταῖσ δ’ ἐφεξῆσ φοιτῶντεσ ἐπὶ τὴν σκηνὴν ἠξίουν αὐτὸν καὶ νόμουσ αὐτοῖσ παρὰ τοῦ θεοῦ κομίζειν.

ὁ δὲ τούτουσ τε τίθεται καὶ περὶ τῶν ὅλων ὃν ἂν πραχθείη τρόπον ἐν τοῖσ αὖθισ ἀπεσήμαινε χρόνοισ, ὧν μνησθήσομαι κατὰ καιρὸν οἰκεῖον.

τοὺσ δὲ πλείονασ τῶν νόμων εἰσ ἑτέραν ἀνατίθεμαι γραφὴν ἰδίαν περὶ αὐτῶν ποιησόμενοσ ἀφήγησιν. Οὕτω δὲ τῶν πραγμάτων αὐτοῖσ ἐχόντων ὁ Μωυσῆσ πάλιν εἰσ τὸ Σιναῖον ὄροσ ἀνῄει προειπὼν τοῖσ Ἑβραίοισ, βλεπόντων δ’ αὐτῶν ἐποιεῖτο τὴν ἄνοδον.

καὶ χρόνου τριβομένου, τεσσαράκοντα γὰρ ἡμέρασ διήγαγεν ἀπ’ αὐτῶν, δέοσ εἶχε τοὺσ Ἑβραίουσ, μή τι Μωυσῆσ πάθοι, καὶ τῶν συντυχόντων δεινῶν οὐκ ἔστιν ὃ οὕτωσ ἐλύπησεν αὐτούσ, ὡσ τὸ νομίζειν Μωυσῆν ἀπολωλέναι. ἦν γὰρ τοῖσ ἀνθρώποισ ἔρισ τῶν μὲν ἀπολωλέναι λεγόντων θηρίοισ περιπεσόντα, καὶ μάλιστα ὅσοι πρὸσ αὐτὸν ἀπεχθῶσ ἦσαν διακείμενοι ταύτην τὴν ψῆφον ἔφερον, τῶν δὲ πρὸσ τὸ θεῖον ἀνακεχωρηκέναι.

τοὺσ δὲ σώφρονασ καὶ μηδέτερον τῶν λεγομένων εἰσ ἡδονὴν λαμβάνοντασ ἰδίαν, καὶ τὸ θηρίοισ περιπεσόντα ἀποθανεῖν ἀνθρώπινον ἡγουμένουσ καὶ τὸ ὑπὸ τοῦ θεοῦ πρὸσ αὐτὸν μεταστῆναι διὰ τὴν προσοῦσαν ἀρετὴν εἰκὸσ νομίζοντασ, πρᾴωσ ἔχειν οὗτοσ ὁ λογισμὸσ ἐποίει.

προστάτου δὲ ἠρημῶσθαι καὶ κηδεμόνοσ ὑπολαμβάνοντεσ, οἱού τυχεῖν οὐκ ἂν ἄλλου δύναιντο, σφόδρα λυπούμενοι διετέλουν καὶ οὔτε ὑπονοεῖν αὐτοὺσ εἰά τὸ προσδοκᾶν τι χρηστὸν περὶ τἀνδρὸσ οὔτε μὴ λυπεῖσθαι καὶ κατηφεῖν ἠδύναντο.

τὸ δὲ στρατόπεδον οὐκ ἐθάρρουν μετάγειν Μωυσέοσ αὐτοὺσ ἐκεῖ παραμένειν προειρηκότοσ. Ἤδη δὲ τεσσαράκοντα ἡμερῶν διεληλυθυιῶν καὶ τοσούτων νυκτῶν παρῆν οὐδενὸσ σιτίου τῶν τοῖσ ἀνθρώποισ νενομισμένων γεγευμένοσ.

καὶ σκηνὴν ὅτι βούλεται γενέσθαι αὐτῷ, εἰσ ἣν κάτεισι πρὸσ αὐτοὺσ παραγινόμενοσ, ὅπωσ καὶ μεταβαίνοντεσ ἀλλαχοῦ ταύτην ἐπαγώμεθα καὶ μηκέτι δεώμεθα τῆσ ἐπὶ τὸ Σιναῖον ἀνόδου, ἀλλ’ αὐτὸσ ἐπιφοιτῶν τῇ σκηνῇ παρατυγχάνῃ ταῖσ ἡμετέραισ εὐχαῖσ.

γενήσεται δὲ ἡ σκηνὴ μέτροισ τε καὶ κατασκευῇ οἷσ αὐτὸσ ὑπέδειξεν ὑμῶν ἀόκνωσ ἐχόντων πρὸσ τὸ ἔργον.

ταῦτ’ εἰπὼν δύο πλάκασ αὐτοῖσ ἐπιδείκνυσιν ἐγγεγραμμένουσ ἐχούσασ τοὺσ δέκα λόγουσ, ἐν ἑκατέρᾳ πέντε. καὶ χεὶρ ἦν ἐπὶ τῇ γραφῇ τοῦ θεοῦ. Οἱ δὲ χαίροντεσ οἷσ τε ἑώρων καὶ οἷσ ἤκουον τοῦ στρατηγοῦ τῆσ κατὰ δύναμιν αὐτῶν σπουδῆσ οὐκ ἀπελείποντο, ἀλλ’ εἰσέφερον ἄργυρόν τε καὶ χρυσὸν καὶ χαλκὸν ξύλα τε τῆσ καλλίστησ ὕλησ καὶ μηδὲν ὑπὸ τῆσ σήψεωσ παθεῖν δυνάμενα, αἰγείουσ τε τρίχασ καὶ δορὰσ προβάτων τὰσ μὲν ὑακίνθῳ βεβαμμένασ τὰσ δὲ φοίνικι·

αἱ δὲ πορφύρασ ἄνθοσ, ἕτεραι δὲ λευκὴν παρεῖχον τὴν χρόαν· ἔριά τε τοῖσ προειρημένοισ ἄνθεσι μεμολυσμένα καὶ λίνου βύσσον λίθουσ τε τούτοισ ἐνδεδεμένουσ, οὓσ χρυσίῳ καθειργνύντεσ ἄνθρωποι κόσμῳ χρῶνται πολυτελεῖ, θυμιαμάτων τε πλῆθοσ συνέφερον·

ἐκ γὰρ τοιαύτησ ὕλησ κατεσκεύασε τὴν σκηνήν. ἡ δ’ οὐδὲν μεταφερομένου καὶ συμπερινοστοῦντοσ ναοῦ διέφερε. τούτων οὖν κατὰ σπουδὴν συγκομισθέντων ἑκάστου καὶ παρὰ δύναμιν φιλοτιμησαμένου, ἀρχιτέκτονασ τοῖσ ἔργοισ ἐφίστησι κατ’ ἐντολὴν τοῦ θεοῦ οὓσ καὶ τὸ πλῆθοσ ἂν ἐπελέξατο τῆσ ἐξουσίασ ἐπ’ αὐτῷ γενομένησ.

τὰ δὲ ὀνόματα αὐτῶν, καὶ γὰρ ἐν ταῖσ ἱεραῖσ βίβλοισ ἀναγέγραπται, ταῦτ’ ἦν·

Βασάηλοσ [μὲν] Οὐρὶ παῖσ τῆσ Ιοὔδα φυλῆσ, υἱὸσ δὲ Μαριάμησ τῆσ ἀδελφῆσ τοῦ στρατηγοῦ, Ἐλίβαζοσ δὲ Ἰσαμάχου Δανίδοσ φυλῆσ. τὸ δὲ πλῆθοσ οὕτωσ ὑπὸ προθυμίασ τοῖσ ἐγχειρουμένοισ ἐπῆλθεν, ὥστε Μωυσῆσ ἀνεῖρξεν αὐτοὺσ ὑποκηρυξάμενοσ ἀρκεῖν τοὺσ ὄντασ·

τοῦτο γὰρ οἱ δημιουργοὶ προειρήκεσαν· ἐχώρουν οὖν ἐπὶ τὴν τῆσ σκηνῆσ κατασκευήν, καὶ Μωυσῆσ αὐτοὺσ ἕκαστα περὶ τῶν μέτρων κατὰ τὴν ὑποθήκην τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ μεγέθουσ ὅσα τε δεῖ σκεύη χωρεῖν αὐτὴν ἀνεδίδασκε πρὸσ τὰσ θυσίασ ὑπηρετήσοντα. ἐφιλοτιμοῦντο δὲ καὶ γυναῖκεσ περί τε στολὰσ ἱερατικὰσ καὶ περὶ τὰ ἄλλα ὅσων ἔχρῃζε τὸ ἔργον κόσμου τε καὶ λειτουργίασ ἕνεκα τοῦ θεοῦ.

Πάντων δ’ ἐν ἑτοίμῳ γεγενημένων χρυσίου τε καὶ χαλκοῦ καὶ τῶν ὑφαντῶν, προειπὼν ἑορτὴν Μωυσῆσ καὶ θυσίασ κατὰ τὴν ἑκάστου δύναμιν ἵστη τὴν σκηνήν, πρῶτον μὲν αἴθριον διαμετρησάμενοσ τὸ μὲν εὖροσ πεντήκοντα πηχῶν ἑκατὸν δὲ τὸ μῆκοσ.

κάμακασ δὲ ἔστησε χαλκέασ πενταπήχεισ τὸ ὕψοσ καθ’ ἑκατέραν πλευρὰν εἴκοσι τῶν ἐπιμηκεστέρων, δέκα δὲ τῶν ἐν πλάτει κειμένων τῆσ κατόπιν, κρίκοι δὲ τῶν καμάκων ἑκάστῃ προσῆσαν·

κιονόκρανα μὲν ἀργύρεα, βάσεισ δὲ χρυσαῖ σαυρωτῆρσιν ἐμφερεῖσ, χαλκαῖ δὲ ἦσαν, ἐπὶ τῆσ γῆσ ἐρηρεισμέναι. ἐξήπτετο δὲ τῶν κρίκων καλώδια τὴν ἀρχὴν ἥλων χαλκέων πηχυαίων τὸ μέγεθοσ ἐκδεδεμένα, οἳ καθ’ ἑκάστην κάμακα παρέντεσ κατὰ τοῦ ἐδάφουσ ἀκίνητον ὑπὸ βίασ ἀνέμων τὴν σκηνὴν ἔμελλον παρέξειν.

σινδὼν δ’ ἐκ βύσσου ποικιλωτάτη διὰ πασῶν ἐπῄει ἀπὸ τοῦ κιονοκράνου κατιοῦσα μέχρι τῆσ βάσεωσ πολλὴ κεχυμένη, περιφράττουσα ἅπαν κύκλῳ τὸ χωρίον, ὡσ μηδὲν δοκεῖν τείχουσ διαφέρειν. καὶ οὕτωσ μὲν εἶχον αἱ τρεῖσ πλευραὶ τοῦ περιβόλου·

τῆσ δὲ τετάρτησ πλευρᾶσ, πεντήκοντα γὰρ οὖσα πήχεων ἡ ἑτέρα μέτωπον τοῦ παντὸσ ἦν, εἴκοσι μὲν πήχεισ ἀνεῴγεσαν κατὰ πύλασ, ἐν αἷσ ἀνὰ δύο κάμακεσ εἱστήκεσαν κατὰ μίμησιν πυλώνων. ὅλαισ δ’ αὐταῖσ ἄργυροσ ἦν ἐπικεχαλκωμένοσ πάρεξ τῶν βάσεων·

χαλκαῖ γὰρ ἦσαν. ἑκατέρωθεν δὲ τοῦ πυλῶνοσ τρεῖσ κάμακεσ ἦσαν ἑστῶσαι, αἳ τοῖσ πυλούχοισ ἐμβεβήκεσαν ἐρηρεισμέναι, καὶ κατ’ αὐτῶν δὲ βύσσινον ὕφοσ σινδόνοσ ἦν περιηγμένον. τὸ δὲ κατὰ τὰσ πύλασ μήκουσ μὲν ὄντοσ πήχεων εἴκοσι πέντε δὲ βάθουσ ὕφοσ ἦν πορφύρασ φοίνικοσ σὺν ὑακίνθῳ καὶ βύσσῳ πεποιημένον πολλῶν αὐτῷ συνανθούντων καὶ ποικίλων, ὁπόσα μὴ ζῴων ἐξετυποῦτο μορφάσ.

ἐντὸσ δὲ τῶν πυλῶν περιρραντήριον ἦν χάλκεον ὁμοίαν αὐτῷ καὶ τὴν κρηπῖδα παρεχόμενον, ἐξ οὗ τοῖσ ἱερεῦσι τὰσ χεῖρασ ἀποπλύνειν καὶ τῶν ποδῶν καταχεῖν παρῆν.

καὶ ὁ μὲν τοῦ αἰθρίου περίβολοσ τοῦτον τὸν τρόπον ἦν διακεκοσμημένοσ. Τὴν δὲ σκηνὴν ἵστησιν αὐτοῦ κατὰ μέσον τετραμμένην πρὸσ τὰσ ἀνατολάσ, ἵνα πρῶτον ὁ ἥλιοσ ἐπ’ αὐτὴν ἀνιὼν ἀφίῃ τὰσ ἀκτῖνασ.

καὶ τὸ μὲν μῆκοσ αὐτῆσ ἐπὶ πήχεισ ἐγήγερτο τριάκοντα τὸ δὲ εὖροσ ἐπὶ δέκα διειστήκει, καὶ ὁ μὲν ἕτεροσ τῶν τοίχων νότιοσ ἦν, ὁ δὲ ἕτεροσ κατὰ βορέαν ἐτέτραπτο, κατόπιν δ’ αὐτῆσ ἡ δύσισ κατελείπετο. ἀνίστασθαι δ’ αὐτὴν ἐχρῆν ἐφ’ ὅσον προβαίνοι τὸ εὖροσ.

κίονεσ δ’ ἦσαν ξύλου πεποιημένοι κατὰ πλευρὰν ἑκατέραν εἴκοσι τετράγωνοι μὲν τὸ σχῆμα εἰργασμένοι, εἰσ δὲ πλάτοσ διεστῶτεσ πήχεώσ τε καὶ ἡμίσουσ, τὸ δὲ βάθοσ δακτύλων τεσσάρων. λεπίδεσ δ’ αὐτοῖσ ἦσαν ἐπικεχαλκευμέναι πανταχόθεν χρυσαῖ διά τε τῶν ἔνδοθεν καὶ τῶν ἐκτὸσ μερῶν.

δύο δ’ αὐτῶν ἑκάστῳ προσῆσαν στρόφιγγεσ ἐλαυνόμενοι κατὰ δύο βάσεων· αὗται δ’ ἀργυραῖ μὲν ἦσαν, πυλὶσ δ’ ἑκατέρᾳ τούτων προσῆν δεχομένη τὴν στρόφιγγα. τοῦ δὲ κατὰ δύσιν τοίχου κίονεσ μὲν ἓξ ἦσαν, συνῄεσαν δ’ ἀλλήλοισ ἀκριβῶσ ἅπαντεσ, ὥστε μεμυκότων τῶν ἁρμῶν ὡσ ἕνα δοκεῖν εἶναι τοῖχον αὐτῶν τὴν συνέλευσιν χρύσειον τά τε ἔνδοθεν καὶ τὰ ἐκτόσ·

ἀνηλόγει γὰρ ὁ τῶν κιόνων ἀριθμόσ·

εἴκοσι γὰρ ἦσαν καὶ παρεῖχε πλάτοσ τρίτον σπιθαμῆσ ἕκαστοσ αὐτῶν, ὥστε συμπληροῦσθαι τοὺσ τριάκοντα πήχεισ ὑπ’ αὐτῶν· κατὰ δὲ τὸν ὄπισθεν τοῖχον, ἐννέα γὰρ πήχεισ οἱ ἓξ κίονεσ παρέχονται συνελθόντεσ, δύ’ ἑτέρουσ ποιοῦνται κίονασ ἐκ πήχεωσ τετμημένουσ, οὓσ ἐγγωνίουσ ἔθεσαν ἐπ’ ἴσησ τοῖσ μείζοσιν ἠσκημένουσ. ἕκαστοσ δὲ τῶν κιόνων κρίκον εἶχε χρύσεον κατὰ τὸ ἔξω μέτωπον προσφυὴσ ὥσπερ ῥίζαισ τισὶν ἐμπεπλεγμένοσ κατὰ στίχον πρὸσ ἀλλήλουσ τετραμμένοι τὴν περιφέρειαν, καὶ δι’ αὐτῶν ἐπίχρυσοι σκυταλίδεσ ἐλαυνόμεναι πέντε πήχεων ἑκάστη τὸ μέγεθοσ σύνδεσμοσ ἦσαν τῶν κιόνων, ἐμβαινούσησ κατὰ κεφαλὴν σκυταλίδοσ ἑκάστησ τῇ ἑτέρᾳ τεχνητῷ στρόφιγγι κοχλίου τρόπον δεδημιουργημένῳ.

κατὰ δὲ τὸν ὄπισθεν τοῖχον μία φάλαγξ ἦν διὰ πάντων ἰοῦσα τῶν κιόνων, εἰσ ἣν ἐνέβαινον πλάγιαι αἱ τελευταῖαι τῶν σκυταλίδων ἐξ ἑκατέρου τοίχου τῶν ἐπιμηκεστέρων καὶ κρατεῖσθαι συνέβαινεν αὐταῖσ γιγλύμοισ τῷ θήλει τοῦ ἄρρενοσ συνελθόντοσ.

τοῦτο μέντοι πρὸσ τὸ μήθ’ ὑπὸ ἀνέμων κραδαίνεσθαι μήτ’ ἄλλησ αἰτίασ τὴν σκηνὴν συνεῖχεν, ἀλλ’ ἀκίνητον αὐτὴν ἐν ἠρεμίᾳ πολλῇ διαφυλάξειν ἔμελλεν. Ἐντὸσ δὲ διελὼν τὸ μῆκοσ αὐτῆσ εἰσ τρία μέρη μετὰ δέκα πήχεασ ἡρμοσμένουσ ἐκ τοῦ μυχοῦ τέσσαρασ ἵστησι κίονασ ὁμοίωσ τοῖσ ἄλλοισ εἰργασμένουσ καὶ βάσεσιν ὁμοίαισ ἐπικειμένουσ διαλείποντασ ἀλλήλων κατ’ ὀλίγον.

τὸ δ’ ἐνδοτέρω αὐτῶν ἄδυτον ἦν, τὸ δὲ λοιπὸν ἡ σκηνὴ τοῖσ ἱερεῦσιν ἀνεῖτο. τὴν μέντοι διαμέτρησιν τὴν τοιαύτην τῆσ σκηνῆσ καὶ μίμησιν τῆσ τῶν ὅλων φύσεωσ συνέβαινεν εἶναι·

τὸ μὲν γὰρ τρίτον αὐτῆσ μέροσ τὸ ἐντὸσ τῶν τεσσάρων κιόνων, ὃ τοῖσ ἱερεῦσιν ἦν ἄβατον, ὡσ οὐρανὸσ ἀνεῖτο τῷ θεῷ, οἱ δ’ εἴκοσι πήχεισ, ὥσπερ γῆ καὶ θάλασσα βάσιμοσ ἀνθρώποισ, οὕτωσ τοῖσ ἱερεῦσι μόνοισ ἐπετέτραπτο. κατὰ μέτωπον δέ, ἐξ οὗ τὴν εἴσοδον ἦσαν πεποιημένοι, κίονεσ ἕστασαν χρύσεοι χαλκείαισ βάσεσιν ἐφεστῶτεσ τὸν ἀριθμὸν πέντε.

κατεπετάννυσαν δὲ τὴν σκηνὴν ὕφεσι βύσσου καὶ πορφύρασ ὑακίνθου καὶ φοίνικοσ βαφῆσ συγκεκραμένησ. καὶ πρῶτον μὲν ἦν πήχεων δέκα πανταχόθεν, ᾧ κατεπετάννυσαν τοὺσ κίονασ, οἳ διαιροῦντεσ τὸν νεὼν τὸ ἄδυτον ἔνδον αὑτῶν ἀπελάμβανον·

καὶ τοῦτο ἦν τὸ ποιοῦν αὐτὸ μηδενὶ κάτοπτον. καὶ ὁ μὲν πᾶσ ναὸσ ἅγιον ἐκαλεῖτο, τὸ δ’ ἄβατον τὸ ἐντὸσ τῶν τεσσάρων κιόνων τοῦ ἁγίου τὸ ἅγιον. ὡραῖον δὲ τὸ φάρσοσ ἄνθεσι παντοίοισ, ὅσα γῆθεν ἀνέρχεται, διαπεποικιλμένον τοῖσ τε ἄλλοισ ἅπασιν ἐνυφασμένον, ὅσα κόσμον οἴσειν ἔμελλε, πλὴν ζῴων μορφῆσ.

ἕτερον δὲ τούτῳ καὶ τῷ μεγέθει καὶ τῇ ὑφῇ καὶ τῇ χρόᾳ παραπλήσιον τοὺσ ἐπὶ ταῖσ εἰσόδοισ πέντε κίονασ περιέβαλλε κατὰ γωνίαν ἑκάστου κίονοσ κρίκου κατέχοντοσ αὐτὸ ἀπὸ κορυφῆσ ἄχρι ἡμίσουσ τοῦ κίονοσ.

τὸ δὲ λοιπὸν εἴσοδοσ ἀνεῖτο τοῖσ ἱερεῦσιν ὑποδυομένοισ. ὑπὲρ δὲ τούτου λίνεον ἦν ἰσομέγεθεσ φάρσοσ ἐφελκόμενον ἀπὸ κάλων ἐπὶ θάτερα, τῶν κρίκων τῷ τε ὕφει καὶ τῷ κάλῳ διακονούντων πρόσ τε τὸ ἐκπετάννυσθαι καὶ συνελκόμενον ἵστασθαι κατὰ γωνίαν ἐμποδὼν οὐκ ἐσόμενον πρὸσ τὸ κατοπτεύεσθαι καὶ μάλιστα ἐν ταῖσ ἐπισήμοισ ἡμέραισ.

κατὰ δὲ τὰσ λοιπὰσ καὶ μάλισθ’ ὅταν ᾖ νιφετώδησ προπεταννύμενον στεγανὸν ἐποίει τὸ ἐκ τῶν βαμμάτων ὕφοσ·

ὅθεν δὴ παρέμεινε τὸ ἔθοσ καὶ τὸν ναὸν οἰκοδομησαμένων ἡμῶν, ὥστε τὴν σινδόνα τοιουτότροπον περικεῖσθαι ταῖσ εἰσόδοισ. δέκα δὲ ἄλλα φάρση πηχῶν τὸ πλάτοσ τεσσάρων τὸ δὲ μῆκοσ ὀκτὼ καὶ εἴκοσι, χρυσείουσ ἔχοντα γιγλύμουσ ἐπὶ συναφῇ θηλείασ τε καὶ ἄρρενοσ συνείλεκτο, ὡσ ἓν εἶναι δοκεῖν, εἶτα ὑπερτεινόμενα τοῦ ναοῦ τό τ’ ἐφύπερθεν ἐσκίαζε καὶ τῶν τοίχων τοὺσ κατὰ πλευρὰν καὶ κατόπιν ἑστῶτασ ἀπὸ τῆσ γῆσ ὅσον πῆχυν ἀνέχοντα.

ἴσαι δὲ τῷ πλάτει καὶ ἄλλαι σινδόνεσ μιᾷ πλείουσ τὸν ἀριθμὸν τὸ δὲ μῆκοσ ὑπερβάλλουσαι, τριακονταπήχεισ γὰρ ἦσαν, ὑφασμέναι δ’ ἐκ τριχῶν ὁμοίωσ κατὰ λεπτουργίαν ταῖσ ἐκ τῶν ἐρίων πεποιημέναι ἐτέταντο μέχρι τῆσ γῆσ κεχυμέναι κατὰ θύρασ ἀετώματι παραπλήσιον καὶ παστάδι παρεῖχον, τοῦ ἑνδεκάτου φάρσουσ εἰσ τοῦτο παρειλημμένου.

ἄλλαι δ’ ἐπάνω τούτων ἐκ διφθερῶν κατεσκευασμέναι ὑπερῄεσαν σκέπη καὶ βοήθεια ταῖσ ὑφανταῖσ ἔν τε τοῖσ καύμασι καὶ ὁπότε ὑετὸσ εἰή γεγενημέναι.

πολλὴ δ’ ἔκπληξισ ἐλάμβανε τοὺσ πόρρωθεν θεωμένουσ· τὴν γὰρ χρόαν τοῖσ κατὰ τὸν οὐρανὸν συμβαίνουσιν οὐδὲν ἐδόκουν διαφέρειν. αἱ δ’ ἐκ τῆσ τριχὸσ καὶ τῶν διφθερῶν πεποιημέναι κατῄεσαν ὁμοίωσ τῷ περὶ τὰσ πύλασ ὑφάσματι τό τε καῦμα καὶ τὴν ἀπὸ τῶν ὄμβρων ὕβριν ἀπομαχόμεναι.

καὶ ἡ μὲν σκηνὴ τοῦτον πήγνυται τὸν τρόπον. Γίνεται δὲ καὶ κιβωτὸσ τῷ θεῷ ξύλων ἰσχυρῶν τὴν φύσιν καὶ σῆψιν παθεῖν οὐ δυναμένων·

ἡ δ’ ἐρὼν μὲν καλεῖται κατὰ τὴν ἡμετέραν γλῶτταν, ἡ δὲ κατασκευὴ τοιαύτη τισ ἦν· μῆκοσ μὲν ἦν αὐτῇ πέντε σπιθαμῶν, τὸ δ’ εὖροσ καὶ τὸ βάθοσ τριῶν σπιθαμῶν εἰσ ἑκάτερον·

χρυσῷ δὲ τά τ’ ἐντὸσ καὶ τὰ ἔξωθεν περιελήλατο πᾶσα, ὡσ ἀποκεκρύφθαι τὴν ξύλωσιν, στρόφιγξί τε χρυσοῖσ τὸ ἐπίθεμα προσηνωμένον εἶχε θαυμαστῶσ, ὃ πανταχόθεν ἴσον ἦν κατ’ οὐδέτερον μέροσ ἐξοχαῖσ τὴν εὐαρμοστίαν λυμαινόμενον. καὶ καθ’ ἑκάτερον δὲ τοῖχον τῶν ἐπιμηκεστέρων κρίκοι προσῆσαν χρυσοῖ δύο τοῦ παντὸσ διήκοντεσ ξύλου, καὶ δι’ αὐτῶν ἔνετοι σκυταλίδεσ ἐπίχρυσοι καθ’ ἑκάτερον τοῖχον, ὡσ ἂν ὑπ’ αὐτῶν ὁπότε δεήσειεν ἄγοιτο κινουμένη·

οὐ γὰρ ἐπὶ ζεύγουσ ἐκομίζετο, ἀλλ’ ὑπὸ τῶν ἱερέων ἐφέρετο. τῷ δὲ ἐπιθέματι αὐτῆσ ἦσαν πρόστυποι δύο, Χερουβεῖσ μὲν αὐτοὺσ Ἑβραῖοι καλοῦσι, ζῷα δέ ἐστι πετεινὰ μορφὴν δ’ οὐδενὶ τῶν ὑπ’ ἀνθρώπων ἑωραμένων παραπλήσια, Μωυσῆσ δέ φησι τῷ θρόνῳ τοῦ θεοῦ προστυπεῖσ ἑωρακέναι.

ταύτῃ τὰσ δύο πλάκασ, ἐν αἷσ τοὺσ δέκα λόγουσ συγγεγράφθαι συμβεβήκει ἀνὰ πέντε μὲν εἰσ ἑκατέραν ἀνὰ δύο δὲ καὶ ἥμισυ κατὰ μέτωπον, ἐγκατέθετο.

καὶ ταύτην ἐν τῷ ἀδύτῳ κατατίθησιν. Ἐν δὲ τῷ ναῷ τράπεζαν ἱδρύεται Δελφικαῖσ παραπλησίαν τὸ μῆκοσ μὲν δύο πηχῶν, τὸ δὲ πλάτοσ ἑνὸσ πήχεωσ καὶ σπιθαμῶν τριῶν τὸ ὕψοσ.

ἦσαν δ’ αὐτῇ πόδεσ τὰ μὲν ἐξ ἡμίσουσ ἑώσ τῶν κάτω τελέωσ ἐξηρτισμένοι οἷσ Δωριεῖσ προστιθέασι ταῖσ κλίναισ ἐμφερεῖσ, τὸ δὲ πρὸσ αὐτὴν ἀνατεῖνον τετράγωνοι τῇ ἐργασίᾳ. κοιλαίνεται δὲ καθ’ ἕκαστον πλευρὸν κοιλαίνουσά πωσ κατὰ παλαιστὴν τὸ ἔδαφοσ ἕλικοσ περιθεούσησ τό τε ἄνω καὶ τὸ κάτω μέροσ τοῦ σώματοσ, καθ’ ἕκαστον δὲ τῶν ποδῶν καὶ ταύτῃ ἐλήλατο κρίκοσ οὐκ ἄπωθεν τοῦ ἐπιθέματοσ, δι’ ὧν ᾔεσαν στελεοὶ χρύσεοι ξύλου τἄνερθεν ὄντεσ, οὐκ ἐξαίρετοι·

κοῖλον γὰρ εἶχεν ἐπ’ αὐτοῖσ τὸ κατὰ τοὺσ κρίκουσ κοινωθέντασ·

οὐδὲ γάρ εἰσι διηνεκεῖσ, ἀλλὰ πρὶν συνελθεῖν εἰσ τὸ ἄπειρον εἰσ περονίδασ τὴν ἀρχὴν τελευτῶντεσ, ὧν ἡ μὲν εἰσ τὸ προανέχον ἐμβαίνει τῆσ τραπέζησ, ἡ δὲ εἰσ τὸν πόδα· καὶ τούτοισ κατὰ τὰσ ὁδοὺσ ἐκομίζετο. ἐπὶ ταύτησ, ἐτίθετο γὰρ ἐν τῷ ναῷ τετραμμένη πρὸσ ἄρκτον οὐ πόρρω τοῦ μυχοῦ, διετίθεσαν ἄρτουσ τε δώδεκα ἀζύμουσ κατὰ ἓξ ἐπαλλήλουσ καθαροῦ πάνυ τοῦ ἀλεύρου ἐκ δύο ἀσσάρων, ὃ μέτρον Ἑβραίων ἑπτὰ κοτύλασ Ἀττικὰσ ἔχει.

ὑπὲρ δὲ τῶν ἄρτων ἐτίθεντο φιάλαι δύο χρύσεαι λιβάνου πλήρεισ, μετὰ δὲ ἡμέρασ ἑπτὰ πάλιν ἄλλοι ἐκομίζοντο [ἄρτοι] ἐν τῷ καλουμένῳ ὑφ’ ἡμῶν Σαββάτῳ·

τὴν γὰρ ἑβδόμην ἡμέραν Σάββατα καλοῦμεν· τὴν δ’ αἰτίαν ἐξ ἧσ ταῦτα ἐπενοήθησαν ἐν ἑτέροισ ἐροῦμεν. Κατὰ πρόσωπον δὲ τῆσ τραπέζησ τῷ πρὸσ μεσημβρίαν τετραμμένῳ τοίχῳ πλησίον ἵσταται λυχνία ἐκ χρυσοῦ κεχωνευμένη διάκενοσ σταθμὸν ἔχουσα μνᾶσ ἑκατόν·

Ἑβραῖοι μὲν καλοῦσι κίγχαρεσ, εἰσ δὲ τὴν Ἑλληνικὴν μεταβαλλόμενον γλῶτταν σημαίνει τάλαντον. πεποίηται δὲ σφαιρία καὶ κρίνα σὺν ῥοί̈σκοισ καὶ κρατηριδίοισ, ἑβδομήκοντα δ’ ἦν τὰ πάντα, ἐξ ὧν ἀπὸ μιᾶσ βάσεωσ συνετέθη πρὸσ ὕψοσ, ποιήσαντοσ αὐτὴν συγκειμένην εἰσ μοίρασ εἰσ ὅσασ τοὺσ πλανήτασ καὶ τὸν ἥλιον κατανέμουσιν.

ἀπαρτίζεται δὲ εἰσ ἑπτὰ κεφαλὰσ καταλλήλασ ἐν στίχῳ διακειμένασ.

λύχνοι δ’ ἐπιφέρονται αὐταῖσ ἑπτὰ κατὰ μίαν τῶν πλανητῶν τὸν ἀριθμὸν μεμιμημένοι, ὁρῶσι δὲ εἴσ τε τὴν ἀνατολὴν καὶ τὴν μεσημβρίαν λοξῶσ αὐτῆσ κειμένησ. Μεταξὺ δὲ αὐτῆσ καὶ τῆσ τραπέζησ ἔνδον, ὡσ προεῖπον, θυμιατήριον ξύλινον μέν, ἐξ οὗ καὶ τὰ πρότερα ἦν σκεύη μὴ σηπόμενα, στερεὰ δὲ περιελήλατ’ αὐτῷ λεπίσ, πηχυαῖον μὲν κατὰ πλευρὰν ἑκάστην τὸ πλάτοσ ὕψοσ δὲ διπλάσιον.

ἐπῆν τε ἐσχάρα χρυσεία ὑπερανεστῶσα ἔχουσα κατὰ γωνίαν ἑκάστην στέφανον καὶ τοῦτον δ’ ἐκπεριοδεύοντα χρύσεον, ᾗ καὶ κρίκοι καὶ σκυταλίδεσ προσῆσαν, αἷσ κατὰ τὰσ ὁδοὺσ ὑπὸ τῶν ἱερέων ἐφέρετο.

ἵδρυτο δὲ καὶ πρὸ τῆσ σκηνῆσ βωμὸσ χάλκεοσ ὑπόξυλοσ καὶ αὐτὸσ ἑκάστην πλευρὰν πέντε πήχεσιν ἐκμεμετρημένοσ, τὸ δὲ ὕψοσ τρίπηχυσ, ὁμοίωσ τῷ χρυσῷ κεκοσμημένοσ, χαλκείαισ λεπίσιν ἐξησκημένοσ, δικτύῳ τὴν ἐσχάραν ἐμφερήσ·

ἐξεδέχετο γὰρ ἡ γῆ τὸ ἀπὸ τῆσ ἐσχάρασ πῦρ καταφερόμενον τῆσ βάσεωσ διὰ παντὸσ οὐχ ὑποκειμένησ. ἀντικρὺ δ’ ἐτίθεντο τοῦ χρυσέου οἰνοχόαι τε καὶ φιάλαι σὺν θυί̈σκαισ καὶ κρατῆρσιν ἦσαν ὅσα τε ἄλλα πρὸσ τὰσ ἱερουργίασ πεποίητο χρύσεα πάντα ὑπῆρχε.

καὶ ἡ μὲν σκηνὴ τοιαύτη τε ἦν καὶ τὰ περὶ αὐτὴν σκεύη. Γίνονται δὲ καὶ τοῖσ ἱερεῦσι στολαὶ πᾶσί τε τοῖσ ἄλλοισ, οὓσ χαναναίασ καλοῦσι, καὶ δὴ καὶ τῷ ἀρχιερεῖ, ὃν ἀραβάχην προσαγορεύουσι·

σημαίνει δὲ ἀρχιερέα. τὴν μὲν οὖν τῶν ἄλλων στολὴν τοιαύτην εἶναι συμβέβηκεν. ὅταν δὲ προσίῃ ταῖσ ἱερουργίαισ ὁ ἱερεὺσ ἡγνευκὼσ ἣν ὁ νόμοσ ἁγνείαν προαγορεύει, πρῶτον μὲν περιτίθεται τὸν μαναχάσην λεγόμενον·

βούλεται δὲ τοῦτο συνακτῆρα μὲν δηλοῦν, διάζωμα δ’ ἐστὶ περὶ τὰ αἰδοῖα ῥαπτὸν ἐκ βύσσου κλωστῆσ εἰργασμένον ἐμβαινόντων εἰσ αὐτὸ τῶν ποδῶν ὥσπερ εἰσ ἀναξυρίδασ, ἀποτέμνεται δὲ ὑπὲρ ἥμισυ καὶ τελευτῆσαν ἄχρι τῆσ λαγόνοσ περὶ αὐτὴν ἀποσφίγγεται. Ἐπὶ δὲ τούτῳ λίνεον ἔνδυμα διπλῆσ φορεῖ σινδόνοσ βυσσίνησ, χεθομένη μὲν καλεῖται, λίνεον δὲ τοῦτο σημαίνει·

χέθον γὰρ τὸ λίνον ἡμεῖσ καλοῦμεν. ἔστι δὲ τοῦτο τὸ ἔνδυμα ποδήρησ χιτὼν περιγεγραμμένοσ τῷ σώματι καὶ τὰσ χειρῖδασ περὶ τοῖσ βραχίοσιν κατεσφιγμένοσ, ὃν ἐπιζώννυνται κατὰ στῆθοσ ὀλίγον τῆσ μασχάλησ ὑπεράνω τὴν ζώνην περιάγοντεσ πλατεῖαν μὲν ὡσ εἰσ τέσσαρασ δακτύλουσ, διακένωσ δ’ ὑφασμένην ὥστε λεβηρίδα δοκεῖν ὄφεωσ· ἄνθη δ’ εἰσ αὐτὴν ἐνύφανται φοίνικι καὶ πορφύρᾳ μετὰ ὑακίνθου καὶ βύσσου πεποικιλμένα, στήμων δ’ ἐστὶ μόνη βύσσοσ.

καὶ λαβοῦσα τὴν ἀρχὴν τῆσ ἑλίξεωσ κατὰ στέρνον καὶ περιελθοῦσα πάλιν δεῖται, καὶ κέχυται μὲν πολλὴ μέχρι καὶ τῶν σφυρῶν ἑώσ οὗ μηδὲν ὁ ἱερεὺσ ἐνεργεῖ, πρὸσ γὰρ εὐπρέπειαν οὕτωσ ἔχει τοῖσ ὁρῶσι καλῶσ, ὅταν δὲ σπουδάζειν περὶ τὰσ θυσίασ δέῃ καὶ διακονεῖν, ὅπωσ μὴ κινουμένησ ἐμποδίζηται πρὸσ τὸ ἔργον, ἀναβαλόμενοσ ἐπὶ τὸν λαιὸν ὦμον φέρει.

Μωυσῆσ μὲν οὖν ἀβαί̈θ αὐτὴν ἐκάλεσεν, ἡμεῖσ δὲ παρὰ Βαβυλωνίων μεμαθηκότεσ ἐμίαν αὐτὴν καλοῦμεν·

οὕτωσ γὰρ προσαγορεύεται παρ’ αὐτοῖσ. οὗτοσ ὁ χιτὼν κολποῦται μὲν οὐδαμόθεν, λαγαρὸν δὲ παρέχων τὸν βροχωτῆρα τοῦ αὐχένοσ ἁρπεδόσιν ἐκ τῆσ ὠάσ καὶ τῶν κατὰ στέρνον καὶ μετάφρενον ἠρτημέναισ ἀναδεῖται ὑπὲρ ἑκατέραν κατακλεῖδα· μασσαβάνησ καλεῖται. Ὑπὲρ δὲ τῆσ κεφαλῆσ φορεῖ πῖλον ἄκωνον οὐ διικνούμενον εἰσ πᾶσαν αὐτὴν ἀλλ’ ἐπ’ ὀλίγον ὑπερβεβηκότα μέσησ·

καλεῖται μὲν μασναεφθῆσ, τῇ δὲ κατασκευῇ τοιοῦτόσ ἐστιν ὡσ στεφάνη δοκεῖν ἐξ ὑφάσματοσ λινέου ταινία πεποιημένη παχεῖα· καὶ γὰρ ἐπιπτυσσόμενον ῥάπτεται πολλάκισ. ἔπειτα σινδὼν ἄνωθεν αὐτὸν ἐκπεριέρχεται διήκουσα μέχρι μετώπου τήν τε ῥαφὴν τῆσ ταινίασ καὶ τὸ ἀπ’ αὐτῆσ ἀπρεπὲσ καλύπτουσα καὶ ὅλη δὲ τῷ κρανίῳ γιγνομένη ἐπίπεδον·

ἡρ́μοσται δὲ ἀκριβῶσ, ὡσ ἂν μὴ περιρρυείη πονοῦντοσ περὶ τὴν ἱερουργίαν. καὶ ὁποία μέν ἐστιν ἡ τῶν πολλῶν ἱερέων στολὴ δεδηλώκαμεν. Ὁ δὲ ἀρχιερεὺσ κοσμεῖται μὲν καὶ ταύτῃ παραλιπὼν οὐδὲν τῶν προειρημένων, ἐπενδυσάμενοσ δ’ ἐξ ὑακίνθου πεποιημένον χιτῶνα, ποδήρησ δ’ ἐστὶ καὶ οὗτοσ, μεεὶρ καλεῖται κατὰ τὴν ἡμετέραν γλῶσσαν, ζώνῃ περισφίγγεται βάμμασιν οἷσ ἡ πρότερον ἤνθει διαπεποικιλμένῃ χρυσοῦ συνυφασμένου·

κατὰ πέζαν δ’ αὐτῷ προσερραμμένοι θύσανοι ῥοῶν τρόπον ἐκ βαφῆσ μεμιμημένοι ἀπήρτηντο καὶ κώδωνεσ χρύσεοι κατὰ πολλὴν ἐπιτήδευσιν τῆσ εὐπρεπείασ, ὥστε μέσον ἀπολαμβάνεσθαι δυοῖν τε κωδώνοιν ῥοί̈σκον, καὶ ῥοῶν κωδώνιον.

ἔστι δ’ ὁ χιτὼν οὗτοσ οὐκ ἐκ δυοῖν περιτμημάτων, ὥστε ῥαπτὸσ ἐπὶ τῶν ὤμων εἶναι καὶ τῶν παρὰ πλευράν, φάρσοσ δ’ ἓν ἐπίμηκεσ ὑφασμένον σχιστὸν ἔχει βροχωτῆρα πλάγιον, ἀλλὰ κατὰ μῆκοσ ἐρρωγότα πρόσ τε τὸ στέρνον καὶ μέσον τὸ μετάφρενον·

πέζα δ’ αὐτῷ προσέρραπται ὑπὲρ τοῦ μὴ διελέγχεσθαι τῆσ τομῆσ τὴν δυσπρέπειαν· ὁμοίωσ δὲ καὶ ὅθεν αἱ χεῖρεσ διείργονται σχιστόσ ἐστιν. Ἐπὶ δὲ τούτοισ τρίτον ἐνδύεται τὸν λεγόμενον μὲν ἐφώδην, Ἑλληνικῇ δ’ ἐπωμίδι προσεοικότα·

γίνεται γὰρ τοῦτον τὸν τρόπον. ὑφανθεὶσ ἐπὶ βάθοσ πηχυαῖον ἔκ τε χρωμάτων παντοίων καὶ χρυσοῦ συμπεποικιλμένοσ ἀπερίπτυκτον τοῦ στέρνου τὸ μέσον καταλιμπάνει χειρῖσι τε ἠσκημένοσ καὶ τῷ παντὶ σχήματι χιτὼν εἶναι πεποιημένοσ. τῷ δὲ διακένῳ τοῦ ἐνδύματοσ σύνεισι περίτμημα σπιθαμῆσ τὸ μέγεθοσ χρυσῷ τε καὶ τοῖσ αὐτοῖσ τῷ ἐφώδῃ βάμμασι διηνθισμένον·

ἐσσὴν μὲν καλεῖται, σημαίνει δὲ τοῦτο κατὰ τὴν Ἑλλήνων γλῶτταν λόγιον· πληροῖ δὲ ἀκριβῶσ τοῦ ἐφώδου ὅπερ ὑφαίνοντεσ κατὰ στῆθοσ ἐξέλιπον, ἑνοῦται δ’ ὑπὸ κρίκων χρυσέων αὐτῷ τε κατὰ γωνίαν ἑκάστην κἀκείνῳ τῶν ἴσων προσκεκοινωμένων, ῥάμματοσ ὑακίνθου παραληφθέντοσ εἰσ τὴν πρὸσ ἀλλήλουσ κατάδεσιν τοῖσ κρίκοισ.

πρὸσ δὲ τὸ μὴ χαλαρὸν εἶναι τὸ ἐν μέσῳ τῶν κρίκων καταλιμπανόμενον ῥαφὴν αὐτοῦ νήμασιν ὑακινθίνοισ ἐπενόησαν.

πορποῦσι δὲ τὴν ἐπωμίδα σαρδόνυχεσ δύο κατὰ τῶν ὤμων ἑκάτερον τέλοσ ἐπ’ αὐτοὺσ ἐπιθέον χρύσεον ἔχοντεσ πρὸσ τὸ ταῖσ περονίσιν ἐπιτήδειον εἶναι. ἐγγέγραπται δὲ τούτοισ τῶν Ιἀκώβου παίδων τὰ ὀνόματα γράμμασιν ἐπιχωρίοισ γλώσσῃ τῇ ἡμετέρᾳ κατὰ ἓξ τῶν λίθων ἑκατέρῳ, οἱ πρεσβύτεροι δ’ εἰσὶ κατὰ ὦμον τὸν δεξιόν.

ἐπίασι δὲ καὶ τὸν ἐσσήνην λίθοι δώδεκα μεγέθει καὶ κάλλει διαφέροντεσ οὐ κτητὸσ ἀνθρώποισ κόσμοσ διὰ τιμῆσ ὑπερβολὴν ὄντεσ· οὗτοι μέντοι κατὰ στίχον τρεῖσ ἐπὶ τεσσάρων διακείμενοι γραμμῶν ἐνήσκηνται τῷ ὕφει, χρυσὸσ δ’ αὐτοὺσ ἐκπεριέρχεται τὰσ ἕλικασ ἐντιθεὶσ τῷ ὕφει πρὸσ τὸ μὴ διαρρεῖν οὕτωσ πεποιημένοσ.

καὶ ἡ μὲν πρώτη τριάσ ἐστι σαρδόνυξ τόπαζοσ σμάραγδοσ, ἡ δευτέρα δὲ ἄνθρακα παρέχεται καὶ ἰάσπιν καὶ σάπφειρον, τῆσ δὲ τρίτησ λίγυροσ μὲν ἄρχει εἶτα ἀμέθυσοσ ἀχάτησ δὲ τρίτοσ ἔνατοσ ὢν τοῖσ πᾶσι, τετάρτου δὲ στίχου χρυσόλιθοσ μὲν πρόκειται, μετὰ δὲ αὐτὸν ὄνυξ, εἶτα βήρυλλοσ, τελευταῖοσ οὗτοσ.

γράμματα δὲ ἐπετέτμητο πᾶσι τῶν Ιἀκώβου υἱῶν, οὓσ καὶ φυλάρχουσ νομίζομεν, ἑκάστου τῶν λίθων ὀνόματι τετιμημένου κατὰ τάξιν ἣν ἕκαστον αὐτῶν γενέσθαι συμβέβηκε.

τῶν οὖν κρίκων ἀσθενῶν ὄντων κατ’ αὐτοὺσ ἐνεγκεῖν τὸ βάροσ τῶν λίθων ἑτέρουσ δύο κρίκουσ μείζονασ τῇ πέζῃ τοῦ ἐσσήνου ᾗπερ ἀνήκει πρὸσ τὸν τράχηλον ἐμβεβηκότασ τῷ ὑφάσματι ποιοῦσι, δεξομένουσ ἁλύσεισ εἰργασμένασ, αἳ συνῆσαν κατ’ ἄκρον τῶν ὤμων σειραῖσ ἐκ χρυσοῦ πεπλεγμέναισ συνάπτουσαι, ὧν τὸ ἄκρον ἀνεστραμμένον ἐνέβαινε κρίκῳ προέχοντι τῆσ νωτιαίασ πέζησ τοῦ ἐφώδου.

καὶ τοῦτο ἦν ἀσφάλεια τῷ ἐσσήνῃ πρὸσ τὸ μὴ περιρρεῖν, ζώνη δὲ τῷ ἐσσήνῃ προσέρραπτο βάμμασιν οἷσ προεῖπον μετὰ χρυσίου προσφερήσ, ἣ περιοδεύσασα δεῖται πάλιν ἐπὶ τῇ ῥαφῇ καὶ κατακρεμνᾶται·

τοὺσ δὲ θυσάνουσ χρύσεαι σύριγγεσ καθ’ ἑκατέραν ἄκραν ἐκλαβοῦσαι πάντασ ἐμπεριέχουσιν αὗται. Πῖλον δὲ ἦν ὁ καὶ πρότερον αὐτῷ παραπλησίωσ εἰργασμένοσ τοῖσ πᾶσιν ἱερεῦσιν, ὑπ’ αὐτὸν δὲ συνερραμμένοσ ἕτεροσ ἐξ ὑακίνθου πεποικιλμένοσ περιέρχεται στέφανοσ χρύσεοσ ἐπὶ τριστιχίαν κεχαλκευμένοσ.

θάλλει δ’ ἐπ’ αὐτῷ κάλυξ χρύσεοσ τῇ σακχάρῳ βοτάνῃ παρ’ ἡμῖν λεγομένῃ ἀπομεμιμημένοσ, ὑὸσ δὲ κύαμον Ἑλλήνων οἱ περὶ τομὰσ ῥιζῶν ἐμπείρωσ ἔχοντεσ προσαγορεύουσιν. εἰ δέ τισ ἢ θεασάμενοσ τὴν βοτάνην ἀμαθίᾳ τούτου ἀγνοεῖ τὴν φύσιν αὐτῆσ ἢ τὴν κλῆσιν ἐπιστάμενοσ οὐκ ἰδὼν δ’ ἀναγνωρίσειε, τοῖσ οὕτω δὴ ἔχουσι σημανῶ τὸν τρόπον·

βοτάνη μέν ἐστιν ὑπὲρ τρεῖσ σπιθαμὰσ πολλάκισ αὐξανομένη τὸ ὕψοσ, τὴν δὲ ῥίζαν ἐμφερὴσ βουνιάδι, ταύτῃ γὰρ οὐκ ἂν ἁμάρτοι τισ εἰκάζων αὐτήν, τὰ δὲ φύλλα τοῖσ εὐζώμων·

ἐκ μέντοι τῶν κλάδων ἀνίησι κάλυκα προσεχῆ τῷ κλωνί, περίεισι δ’ αὐτὴν ἔλυτρον, ὅπερ ἀποκρίνεται κατ’ αὐτὸ πρὸσ τὸν καρπὸν μεταβαλεῖν ἠργμένησ· ὁ δὲ κάλυξ μεγέθουσ ἐστὶ σκυταλίδοσ τοῦ μικροῦ δακτύλου, κρατῆρι δ’ ἐμφερὴσ τὴν περιγραφήν. σημανῶ δὲ καὶ τοῦτο τοῖσ οὐ μεμαθηκόσι· σφαιρίδοσ εἰσ δύο τετμημένησ περὶ τῷ πυθμένι τὴν ἑτέραν τομὴν ἔχει φυόμενοσ ἀπὸ ῥίζησ περιφερήσ·

εἶτα συνιὼν κατ’ ὀλίγον ὑποκοιλαινούσησ εὐπρεπῶσ τῆσ ὑποχωρήσεωσ ἀνευρύνεται πάλιν ἠρέμα κατὰ χεῖλοσ, ὁμοίωσ ὀμφαλῷ ῥοιᾶσ τετμημένοσ. ἐπίθεμα δ’ αὐτῷ ἡμισφαίριον προσπέφυκεν ἀκριβῶσ ἂν εἴποι τισ τετορνευμένον, ὑπερανεστώσασ ἔχον τὰσ ἐντομάσ, ἃσ εἶπον τῇ ῥοᾷ παραπλησίωσ βλαστάνειν, ἀκανθώδεισ καὶ εἰσ ὀξὺ παντελῶσ ἀποληγούσασ τὸ ἄκρον.

φυλάττει δ’ ἐπὶ τῷ ἐπιθέματι τὸν καρπὸν διὰ παντὸσ τοῦ κάλυκοσ ὄντα βοτάνησ σπέρματι τῆσ σιδηρίτιδοσ ὅμοιον, ἀφίησι δ’ ἄνθοσ τῷ τῆσ μήκωνοσ πλαταγωνίῳ δυνάμενον δοκεῖν ἐμφερὲσ εἶναι.

ἐκ τούτου μὲν στέφανοσ ἐκκεχάλκευται ὅσον ἀπὸ τοῦ ἰνίου πρὸσ ἑκάτερον τῶν κροτάφων.

τὸ δὲ μέτωπον ἡ μὲν ἐφιελὶσ οὐκ ἔπεισι, λεγέσθω γὰρ οὕτωσ ὁ κάλυξ, τελαμὼν δ’ ἐστὶ χρύσεοσ, ὃσ ἱεροῖσ γράμμασι τοῦ θεοῦ τὴν προσηγορίαν ἐπιτετμημένοσ ἐστί. καὶ τοιοῦτοσ μὲν ὁ τοῦ ἀρχιερέωσ κόσμοσ ἐστί. Θαυμάσειε δ’ ἄν τισ τῶν ἀνθρώπων τὴν πρὸσ ἡμᾶσ ἀπέχθειαν, ἣν ὡσ ἐκφαυλιζόντων ἡμῶν τὸ θεῖον ὅπερ αὐτοὶ σέβειν προῄρηνται διατετελέκασιν ἐσχηκότεσ·

εἰ γάρ τισ τῆσ σκηνῆσ κατανοήσειε τὴν πῆξιν καὶ τοῦ ἱερέωσ ἴδοι τὴν στολὴν τά τε σκεύη, οἷσ περὶ τὴν ἱερουργίαν χρώμεθα, τόν τε νομοθέτην εὑρήσει θεῖον ἄνδρα καὶ ματαίωσ ἡμᾶσ ὑπὸ τῶν ἄλλων τὰσ βλασφημίασ ἀκούοντασ·

ἕκαστα γὰρ τούτων εἰσ ἀπομίμησιν καὶ διατύπωσιν τῶν ὅλων, εἴ τισ ἀφθόνωσ ἐθέλοι καὶ μετὰ συνέσεωσ σκοπεῖν, εὑρήσει γεγονότα· τήν τε γὰρ σκηνὴν τριάκοντα πηχῶν οὖσαν νείμασ εἰσ τρία καὶ δύο μέρη πᾶσιν ἀνεὶσ τοῖσ ἱερεῦσιν ὥσπερ βέβηλόν τινα καὶ κοινὸν τόπον, τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν ἀποσημαίνει·

καὶ γὰρ ταῦτα πᾶσίν ἐστιν ἐπιβατά. τὴν δὲ τρίτην μοῖραν μόνῳ περιέγραψε τῷ θεῷ διὰ τὸ καὶ τὸν οὐρανὸν ἀνεπίβατον εἶναι ἀνθρώποισ. ἐπί τε τῇ τραπέζῃ τοὺσ δώδεκα τιθεὶσ ἄρτουσ ἀποσημαίνει τὸν ἐνιαυτὸν εἰσ τοσούτουσ μῆνασ διῃρημένον.

τὴν δὲ λυχνίαν ἐξ ἑβδομήκοντα μορίων ποιήσασ συγκειμένην τὰσ τῶν πλανητῶν δεκαμοιρίασ ᾐνίξατο· καὶ λύχνουσ ὑπὲρ αὐτῆσ ἑπτά, τῶν πλανητῶν τὴν φοράν· τοσοῦτοι γάρ εἰσι τὸν ἀριθμόν. τά τε φάρση ἐκ τεσσάρων ὑφανθέντα τὴν τῶν στοιχείων φύσιν δηλοῖ·

ἥ τε γὰρ βύσσοσ τὴν γῆν ἀποσημαίνειν ἐοίκε διὰ τὸ ἐξ αὐτῆσ ἀνεῖσθαι τὸ λίνον, ἥ τε πορφύρα τὴν θάλασσαν τῷ πεφοινῖχθαι τῶν ἰχθύων τῷ αἵματι, τὸν δὲ ἀέρα βούλεται δηλοῦν ὁ ὑάκινθοσ, καὶ ὁ φοῖνιξ δ’ ἂν εἰή τεκμήριον τοῦ πυρόσ. ἀποσημαίνει δὲ καὶ ὁ τοῦ ἀρχιερέωσ χιτὼν τὴν γῆν λίνεοσ ὤν, ὁ δὲ ὑάκινθοσ τὸν πόλον, ἀστραπαῖσ μὲν κατὰ τοὺσ ῥοί̈σκουσ ἀπεικασμένοσ βρονταῖσ δὲ κατὰ τὸν τῶν κωδώνων ψόφον.

καὶ τὴν ἐφαπτίδα τοῦ παντὸσ τὴν φύσιν ἐκ τεσσάρων δοχθεῖσαν γενέσθαι τῷ θεῷ χρυσῷ συνυφασμένην κατ’ ἐπίνοιαν οἶμαι τῆσ προσούσησ ἅπασιν αὐγῆσ. καὶ τὸν ἐσσῆνα μέσον ὄντα τῆσ ἐφαπτίδοσ ἐν τρόπῳ γῆσ ἔταξε·

καὶ γὰρ αὕτη τὸν μεσαίτατον τόπον ἔχει· ζώνῃ τε περιοδεύσασ τὸν ὠκεανὸν ἀποσημαίνει· καὶ γὰρ οὗτοσ ἐμπεριείληφε τὰ πάντα. δηλοῖ δὲ καὶ τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην τῶν σαρδονύχων ἑκάτεροσ, οἷσ ἐνεπόρπωσε τὸν ἀρχιερέα. τήν τε δωδεκάδα τῶν λίθων εἴτε τοὺσ μῆνάσ τισ θέλοι νοεῖν, εἴτε τὸν οὕτωσ [ἀριθμὸν τῶν] ἀστέρων, ὃν ζωδιακὸν κύκλον Ἕλληνεσ καλοῦσι, τῆσ κατ’ ἐκεῖνο γνώμησ οὐκ ἂν ἁμάρτοι·

καὶ ὁ πῖλοσ δέ μοι δοκεῖ τὸν οὐρανὸν τεκμηριοῦν ὑακίνθινοσ πεποιημένοσ, οὐ γὰρ ἂν ἄλλωσ ὑπερανετίθετο αὐτῷ τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ τῇ στεφάνῃ ἠγλαϊσμένον καὶ ταύτῃ χρυσέᾳ, διὰ τὴν αὐγήν, ᾗ μάλιστα χαίρει τὸ θεῖον. καὶ ταῦτα μὲν ἐπὶ τοσοῦτόν μοι δεδηλώσθω πολλάκισ τε καὶ ἐν πολλοῖσ τὴν ἀρετὴν τοῦ νομοθέτου παρεξόντων ἡμῖν διελθεῖν τῶν πραγμάτων.

Ὡσ δὲ τὸ προειρημένον πέρασ εἶχε, τῶν ἀναθημάτων μήπω καθιερωμένων ἐπιστὰσ ὁ θεὸσ Μωυσεῖ τὴν ἱερωσύνην Αἀρῶνι τἀδελφῷ προσέταξε δοῦναι ὡσ ἁπάντων δι’ ἀρετὴν τῆσ τιμῆσ δικαιοτέρῳ τυχεῖν.

καὶ συναγαγὼν εἰσ ἐκκλησίαν τὸ πλῆθοσ τήν τε ἀρετὴν αὐτοῦ καὶ τὴν εὔνοιαν διεξῄει καὶ τοὺσ κινδύνουσ οὓσ ὑπομείνειεν ὑπὲρ αὐτῶν. μαρτυρούντων δ’ ἐφ’ ἅπασιν αὐτῷ καὶ τὸ περὶ αὐτὸν πρόθυμον ἐνδεικνυμένων, "ἄνδρεσ, εἶπεν, Ἰσραηλῖται, τὸ μὲν ἔργον ἤδη τέλοσ ἔχει οἱο͂ν αὐτῷ τε τῷ θεῷ ἥδιστον ἦν καὶ δυνατὸν ἡμῖν, ἐπεὶ δὲ δεῖ τοῦτον τῇ σκηνῇ καταδέχεσθαι, δεῖ πρῶτον ἡμῖν τοῦ ἱερατευσομένου καὶ ὑπηρετήσοντοσ ταῖσ θυσίαισ καὶ ταῖσ ὑπὲρ ἡμῶν εὐχαῖσ.

καὶ ἔγωγε ταύτησ ἐμοὶ τῆσ σκέψεωσ ἐπιτραπείσησ ἐμαυτὸν ἂν τῆσ τιμῆσ ἄξιον ἔκρινα διά τε τὸ φύσει πάντασ εἶναι φιλαύτουσ, καὶ ὅτι πολλὰ ἐμαυτῷ καμόντι περὶ σωτηρίασ τῆσ ὑμετέρασ σύνοιδα·

ὡσ οὗτοσ ἐνδύσεται στολὴν τῷ θεῷ καθωσιωμένην καὶ βωμῶν ἐπιμέλειαν ἕξει καὶ πρόνοιαν ἱερείων καὶ τὰσ ὑπὲρ ἡμῶν εὐχὰσ ποιήσεται πρὸσ τὸν θεὸν ἡδέωσ ἀκουσόμενον, ὅτι τε κήδεται γένουσ τοῦ ἡμετέρου καὶ παρ’ ἀνδρὸσ ὃν αὐτὸσ ἐπελέξατο γινομένασ προσδέχεται ταύτασ.

" Ἑβραῖοι δὲ ἠρέσκοντο τοῖσ λεγομένοισ καὶ συνῄνουν τῇ τοῦ θεοῦ χειροτονίᾳ·

ἦν γὰρ Αἀρὼν διά τε τὸ γένοσ καὶ τὴν προφητείαν καὶ τὴν ἀρετὴν τἀδελφοῦ πρὸσ τιμὴν ἁπάντων ἀξιολογώτεροσ. ἦσαν δ’ αὐτῷ καὶ παῖδεσ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τέσσαρεσ Νάβαδοσ Ἀβιοῦσ Ἐλεάζαροσ Ἰθάμαροσ. Ὅσα δὲ τῶν πρὸσ τὴν τῆσ σκηνῆσ κατασκευὴν παρεσκευασμένων ἦν περιττὰ ταῦτ’ ἐκέλευσεν εἰσ φάρση σκεπαστήρια τῆσ τε σκηνῆσ αὐτῆσ καὶ τῆσ λυχνίασ καὶ τοῦ θυμιατηρίου καὶ τῶν ἄλλων σκευῶν ἀναλῶσαι, ὅπωσ κατὰ τὴν ὁδοιπορίαν ταῦτα μήτ’ ἐξ ὑετοῦ μηδὲν μήτ’ ἐκ κονιορτοῦ βλάπτηται.

ὁ δὲ σίκλοσ νόμισμα Ἑβραίων ὢν Ἀττικὰσ δέχεται δραχμὰσ τέσσαρασ·

οἱ δ’ ἑτοίμωσ ὑπήκουον οἷσ ἐκέλευσε Μωυσῆσ καὶ τὸ πλῆθοσ τῶν εἰσφερόντων ἦν ἑξήκοντα μυριάδεσ καὶ πεντακισχίλιοι καὶ πεντακόσιοι καὶ πεντήκοντα.

ἔφερον δὲ τὸ ἀργύριον τῶν ἐλευθέρων οἱ ἀπὸ εἴκοσι ἐτῶν ἄχρι πεντήκοντα γεγονότεσ. τὸ δὲ συγκομισθὲν εἰσ τὰσ περὶ τὴν σκηνὴν χρείασ ἀναλοῦτο. Ἥγνιζε δὲ καὶ τὴν σκηνὴν καὶ τοὺσ ἱερέασ τρόπῳ τοιούτῳ ποιούμενοσ αὐτῶν τὴν κάθαρσιν.

σμύρνησ ἐπιλέκτου σίκλουσ πεντακοσίουσ καὶ ἴρεωσ ἴσουσ, κινναμώμου δὲ καὶ καλάμου, ἔστι δὲ καὶ τοῦτο εἶδοσ θυμιάματοσ, ἡμίσειαν τῶν πρότερον ὁλκὴν κεκομμένα δεύειν ἐκέλευσεν, ἐλαίου τε ἐλαί̈νου εἴν, μέτρον δ’ ἐστὶ τοῦτο ἐπιχώριον δύο χόασ Ἀττικοὺσ δεχόμενον, ἀναμίξαντασ καὶ καθεψήσαντασ σκευάσαι τέχνῃ μυρεψῶν χρῖσμα εὐωδέστατον. κἄπειτα τοῦτο λαβὼν αὐτούσ τε τοὺσ ἱερέασ καὶ πᾶσαν τὴν σκηνὴν χρίων κεκάθαρκε, τά τε θυμιώμενα, πολλὰ δ’ ἐστὶ ταῦτα καὶ ποικίλα, κατὰ τὴν σκηνὴν ἐπὶ τοῦ χρυσοῦ θυμιατηρίου μεγάλησ πάνυ τιμῆσ ὄντα συνεφέρετο, ὧν παραλείπω τὴν φύσιν ἐκδιηγεῖσθαι, μὴ δι’ ὄχλου γένηται τοῖσ ἐντυγχάνουσι.

δὶσ δὲ τῆσ ἡμέρασ πρίν τε ἀνασχεῖν τὸν ἥλιον καὶ πρὸσ δυσμαῖσ θυμιᾶν ἐχρῆν ἔλαιόν τε ἁγνίσαντασ φυλάσσειν εἰσ τοὺσ λύχνουσ, ὧν τοὺσ μὲν τρεῖσ ἐπὶ τῇ ἱερᾷ λυχνίᾳ φέγγειν ἔδει τῷ θεῷ κατὰ πᾶσαν ἡμέραν, τοὺσ δὲ λοιποὺσ περὶ τὴν ἑσπέραν ἅπτοντασ.

Ἁπάντων δ’ ἤδη πέρασ εἰληφότων ἔδοξαν ἄριστοι τῶν δημιουργῶν Βεσέβηλοσ καὶ Ἐλίαβοσ, τῶν γὰρ ἐξευρημένων τοῖσ προτέροισ αὐτοὶ προεθυμήθησαν ἀμείνονα προσεξεργάσασθαι, λαβεῖν τε ἐπίνοιαν ὧν πρότερον ἠγνόουν τὴν κατασκευὴν ἱκανώτατοι·

τούτων μέντοι Βεσέβηλον συνέβη κριθῆναι τὸν κράτιστον.

ὁ δὲ πᾶσ χρόνοσ εἰσ τὸ ἔργον διῆλθε μηνῶν ἑπτὰ καὶ μετὰ τοῦτο ἀφ’ οὗ τὴν Αἴγυπτον ἐξέλιπον ἐνιαυτὸσ αὐτοῖσ πρῶτοσ ἐτελειοῦτο. ἀρχομένου δὲ τοῦ δευτέρου ἔτουσ μηνὶ Ξανθικῷ κατὰ Μακεδόνασ Νισὰν δὲ κατὰ Ἑβραίουσ νουμηνίᾳ τὴν σκηνὴν ἀφιεροῦσι καὶ πάνθ’ ὅσα περὶ αὐτὴν σκεύη μοι δεδήλωται. Ἐπέδειξε δὲ ὁ θεὸσ αὑτὸν ἡσθέντα τῷ ἔργῳ τῶν Ἑβραίων καὶ μὴ μάτην αὐτοὺσ πονήσαντασ ὑπερηφανίᾳ τῆσ χρήσεωσ, ἀλλ’ ἐπεξενώθη καὶ κατεσκήνωσε τῷ ναῷ τούτῳ.

τὴν δὲ παρουσίαν οὕτωσ ἐποίησεν· ὁ μὲν οὐρανὸσ καθαρὸσ ἦν, ὑπὲρ δὲ τὴν σκηνὴν μόνην ἤχλυσεν οὔτε βαθεῖ πάνυ νέφει καὶ πυκνῷ περιλαβὼν αὐτήν, ὥστ’ εἶναι δόξαι χειμέριον, οὔτε μὴν λεπτὸν οὕτωσ, ὥστε τὴν ὄψιν ἰσχύσαι τι δι’ αὐτοῦ κατανοῆσαι·

ἡδεῖα δὲ ἀπ’ αὐτοῦ δρόσοσ ἔρρει καὶ θεοῦ δηλοῦσα παρουσίαν τοῖσ τοῦτο καὶ βουλομένοισ καὶ πεπιστευκόσι. καὶ δὴ, λέγειν γὰρ ἐν τοῖσ περὶ θυσιῶν μέλλω τὰ πρασσόμενα περὶ τὰσ ἱερουργίασ ἐν ἐκείνοισ δηλώσων περί τε ὧν ὁλοκαυτεῖν κελεύει καὶ ὧν μεταλαμβάνειν τῆσ βρώσεωσ ἐφίησιν ὁ νόμοσ, κἀκ τοῦ αἵματοσ τῶν τεθυμένων τήν τε στολὴν τοῦ Αἀρῶνοσ καὶ αὐτὸν σὺν τοῖσ παισὶν ἔρραινεν ἀφαγνίσασ πηγαίοισ τε ὕδασι καὶ μύρῳ, ἵνα τοῦ θεοῦ γίγνοιντο.

ἐπὶ μὲν οὖν ἡμέρασ ἑπτὰ τοῦτον τὸν τρόπον αὐτούσ τε καὶ τὰσ στολὰσ ἐθεράπευε τήν τε σκηνὴν καὶ τὰ περὶ αὐτὴν σκεύη ἐλαίῳ τε προσχριομένῳ, καθὼσ εἶπον, καὶ τῷ αἵματι τῶν ταύρων καὶ κριῶν σφαγέντων καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἑνὸσ κατὰ γένοσ, τῇ δὲ ὀγδόῃ κατήγγειλεν ἑορτὴν τῷ λαῷ καὶ θύειν προσέταξε κατὰ δύναμιν.

οἱ δ’ ἀλλήλοισ ἁμιλλώμενοι καὶ ὑπερβάλλειν φιλοτιμούμενοι τὰσ θυσίασ, ἃσ ἕκαστοσ ἐπιφέροι, τοῖσ λεγομένοισ ὑπήκουον.

ἐπικειμένων δὲ τῶν ἱερῶν τῷ βωμῷ αἰφνίδιον ἐξ αὐτοῦ πῦρ ἀνήφθη αὐτόματον, καὶ ὅμοιον ἀστραπῆσ λαμπηδόνι ὁρώμενον τῇ φλογὶ πάντα ἐδαπάνα τὰ ἐπὶ τοῦ βωμοῦ. Συνέβη δὲ καὶ Αἀρῶνι συμφορά τισ ἐκ τούτου λογιζομένῳ ὡσ ἐπ’ ἀνθρώπῳ καὶ πατρί, γενναίωσ δ’ ὑπ’ αὐτοῦ καρτερηθεῖσα, ὅτι καὶ τὴν ψυχὴν πρὸσ τὰ συμπίπτοντα στερρὸσ ἦν καὶ κατὰ βούλησιν τοῦ θεοῦ ἡγεῖτο τὸ πάθοσ γεγονέναι·

τῶν γὰρ υἱῶν αὐτοῦ τεσσάρων ὄντων, ὡσ προεῖπον, δύο οἱ πρεσβύτεροι Νάβαδοσ καὶ Ἀβιοῦσ κομίσαντεσ ἐπὶ τὸν βωμὸν οὐχ ὧν προεῖπε Μωυσῆσ θυμάτων, ἀλλ’ οἷσ ἐχρῶντο πρότερον, κατεκαύθησαν τοῦ πυρὸσ ἐπ’ αὐτοὺσ τὴν ὁρμὴν βαλόντοσ καὶ τὰ στέρνα καὶ τὰ πρόσωπα φλέγειν αὐτῶν ἀρξαμένου καὶ σβέσαι μηδενὸσ δυναμένου.

καὶ οἱ μὲν οὕτωσ ἀπέθανον·

Μωυσῆσ δὲ κελεύει τὸν πατέρα αὐτῶν καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ βαστάξαντασ τὰ σώματα καὶ κομίσαντασ τῆσ παρεμβολῆσ ἔξω θάψαι μεγαλοπρεπῶσ. πενθεῖ δὲ αὐτοὺσ τὸ πλῆθοσ χαλεπῶσ ἐπὶ τῷ θανάτῳ παρὰ δόξαν οὕτω γεγενημένῳ διατεθέν. μόνουσ δὲ Μωυσῆσ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτῶν καὶ τὸν πατέρα μὴ φροντίζειν τῆσ ἐπ’ αὐτοῖσ λύπησ ἠξίωσε προκρίναντασ τὴν εἰσ τὸν θεὸν τιμὴν τοῦ περὶ αὐτοὺσ σκυθρωποῦ·

ἤδη γὰρ Αἀρὼν καὶ τὴν στολὴν τὴν ἱερὰν ἠμφίεστο. Μωυσῆσ δὲ πᾶσαν τιμὴν παραιτησάμενοσ, ἣν ἑώρα τὸ πλῆθοσ αὐτῷ παρασχεῖν ἕτοιμον, πρὸσ μόνῃ τῇ τοῦ θεοῦ θεραπείᾳ διετέλει.

καὶ τῶν μὲν εἰσ τὸ Σιναῖον ἀνόδων ἀπείχετο, εἰσ δὲ τὴν σκηνὴν εἰσιὼν ἐχρηματίζετο περὶ ὧν ἐδεῖτο παρὰ τοῦ θεοῦ ἰδιωτεύων καὶ τῇ στολῇ καὶ πᾶσι τοῖσ ἄλλοισ ἄγων ἑαυτὸν δημοτικώτερον καὶ μηδὲν βουλόμενοσ τῶν πολλῶν διαφέρειν δοκεῖν, ἢ μόνῳ τῷ προνοούμενοσ αὐτῶν βλέπεσθαι. ἔτι δὲ τὴν πολιτείαν καὶ νόμουσ αὐτῶν ἔγραφε, καθ’ οὓσ κεχαρισμένωσ τῷ θεῷ βιώσονται μηδὲν ἀλλήλοισ ἐγκαλεῖν ἔχοντεσ·

ταῦτα μέντοι κατὰ τὴν ὑπαγόρευσιν τοῦ θεοῦ συνετάττετο. διέξειμι μὲν οὖν περὶ τῆσ πολιτείασ καὶ τῶν νόμων. Ὃ μέντοι περὶ τῆσ τοῦ ἀρχιερέωσ στολῆσ παρέλιπον διελθεῖν βούλομαι·

οὐδαμόθεν γὰρ προφητῶν κακουργίαισ κατέλιπεν ἀφορμήν, εἰ δέ τινεσ τοιοῦτοι γένοιντο παρεγχειρεῖν τῷ τοῦ θεοῦ ἀξιώματι, αὐτοκράτορα δ’ εἶναι τὸν θεὸν παρατυγχάνειν τοῖσ ἱεροῖσ κατέλιπεν ὁπότε θελήσειε καὶ μὴ παρεῖναι, καὶ τοῦτ’ οὐχ Ἑβραίοισ δῆλον εἶναι μόνον ἠθέλησεν, ἀλλὰ καὶ τῶν ξένων τοῖσ παρατυγχάνουσι. τῶν γὰρ λίθων, οὓσ ἐπὶ τοῖσ ὤμοισ φέρειν τὸν ἀρχιερέα προεῖπον, σαρδόνυχεσ δὲ ἦσαν καὶ σημαίνειν αὐτῶν τὴν φύσιν ἡγοῦμαι περισσὸν πᾶσιν εἰσ γνῶσιν ἀφιγμένων, συνέβαινε λάμπειν, ὁπότε ταῖσ ἱερουργίαισ ὁ θεὸσ παρείη, τὸν ἕτερον τὸν ἐπὶ τῷ δεξιῷ τῶν ὤμων πεπορπημένον αὐγῆσ ἀποπηδώσησ καὶ τοῖσ πορρωτάτω φαινομένησ, οὐ πρότερον ταύτησ ὑπαρχούσησ τῷ λίθῳ.

θαυμαστὸν μὲν οὖν καὶ τοῦτο τοῖσ μὴ τὴν σοφίαν ἐπ’ ἐκφαυλισμῷ τῶν θείων ἠσκηκόσιν, ὃ δ’ ἐστὶ τούτου θαυμασιώτερον ἐρῶ·

διὰ γὰρ τῶν δώδεκα λίθων, οὓσ κατὰ στέρνον ὁ ἀρχιερεὺσ ἐνερραμμένουσ τῷ ἐσσῆνι φορεῖ, νίκην μέλλουσι πολεμεῖν προεμήνυεν ὁ θεόσ· τοσαύτη γὰρ ἀπήστραπτεν ἀπ’ αὐτῶν αὐγὴ μήπω τῆσ στρατιᾶσ κεκινημένησ, ὡσ τῷ πλήθει παντὶ γνώριμον εἶναι τὸ παρεῖναι τὸν θεὸν εἰσ τὴν ἐπικουρίαν, ὅθεν Ἕλληνεσ οἱ τὰ ἡμέτερα τιμῶντεσ ἔθη διὰ τὸ μηδὲν ἀντιλέγειν δύνασθαι τούτοισ τὸν ἐσσῆνα λόγιον καλοῦσιν.

ἐπαύσατο μὲν οὖν ὅ τε ἐσσὴν καὶ ὁ σαρδόνυξ τοῦ λάμπειν ἔτεσι διακοσίοισ πρότερον ἢ ταύτην ἐμὲ συνθεῖναι τὴν γραφὴν τοῦ θεοῦ δυσχεράναντοσ ἐπὶ τῇ παραβάσει τῶν νόμων, περὶ ὧν ἐροῦμεν εὐκαιρότερον.

τρέψομαι δὲ νῦν ἐπὶ τὸν ἑξῆσ λόγον. Καθιερωμένησ γὰρ δὴ τῆσ σκηνῆσ καὶ διακεκοσμημένων τῶν περὶ τοὺσ ἱερέασ τό τε πλῆθοσ ὁμόσκηνον αὐτῷ τὸν θεὸν ἔκρινεν εἶναι καὶ τρέπεται πρὸσ θυσίασ τε καὶ ἀνέσεισ ὡσ ἅπασαν ἤδη κακοῦ προσδοκίαν ἀπεωσμένον, καὶ περὶ τῶν μελλόντων ὡσ ἀμεινόνων ἐπιθυμοῦντεσ δωρεάσ τε τῷ θεῷ τὰσ μὲν κοινῇ τὰσ δὲ κατ’ ἰδίαν ἀνετίθεσαν κατὰ φυλάσ·

οἵ τε γὰρ φύλαρχοι κατὰ δύο συνελθόντεσ ἅμαξαν καὶ δύο βόασ προσκομίζουσιν·

ἓξ μὲν οὖν ἦσαν αὗται καὶ τὴν σκηνὴν ἐν ταῖσ ὁδοιπορίαισ παρεκόμιζον. πρὸσ τούτοισ ἕκαστοσ φιάλην τε κομίζει καὶ τρύβλιον καὶ θυί̈σκην, τὴν μὲν δαρεικοὺσ δέκα δυναμένην καὶ πλήρη θυμιαμάτων· τὸ δὲ τρύβλιον καὶ ἡ φιάλη, ἀργυρᾶ δὲ ἦν, σίκλουσ μὲν αἱ δύο διακοσίουσ εἷλκον, εἰσ δὲ τὴν φιάλην ἑβδομήκοντα μόνοι δεδαπάνηντο, πλήρεισ δὲ ἦσαν ἀλεύρων ἐλαίῳ πεφυραμένων, οἷσ ἐπὶ τῷ βωμῷ χρῶνται πρὸσ τὰσ ἱερουργίασ·

μόσχον τε καὶ κριὸν σὺν ἀρνίῳ ἐτείῳ ὁλομελῆ καυθησόμενα καὶ σὺν αὐτοῖσ χίμαρον ἐπὶ παραιτήσει ἁμαρτημάτων. προσῆγε δὲ τῶν ἀρχόντων ἕκαστοσ καὶ ἑτέρασ θυσίασ σωτηρίουσ λεγομένασ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν δύο βόασ καὶ πέντε κριοὺσ σὺν ἀρνάσιν ἐτείοισ καὶ ἐρίφοισ.

οὗτοι μὲν δὴ θύουσιν ἐπὶ ἡμέρασ δώδεκα κατὰ πᾶσαν ἡμέραν εἷσ· Μωυσῆσ δὲ οὐκέτ’ ἀναβαίνων ἐπὶ τὸ Σιναῖον ἀλλ’ εἰσ τὴν σκηνὴν εἰσιὼν ἀνεμάνθανε παρὰ θεοῦ περί τε τῶν πρακτέων καὶ τῶν νόμων τῆσ συντάξεωσ· οὓσ κρείττονασ ἢ κατὰ σύνεσιν ἀνθρωπίνην ὄντασ εἰσ τὸν ἅπαντα βεβαίωσ αἰῶνα συνέβη φυλαχθῆναι δωρεὰν εἶναι δόξαντασ τοῦ θεοῦ, ὡσ μήτ’ ἐν εἰρήνῃ ὑπὸ τρυφῆσ μήτ’ ἐν πολέμῳ κατ’ ἀνάγκην Ἑβραίουσ παραβῆναί τινα τῶν νόμων.

ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων παύομαι λέγων γραφὴν ἑτέραν ἠξιωκὼσ συνθεῖναι περὶ τῶν νόμων. Νυνὶ δ’ ὀλίγων τινῶν ἐπιμνησθήσομαι τῶν ἐφ’ ἁγνείαισ καὶ ἱερουργίαισ κειμένων·

καὶ γὰρ τὸν λόγον μοι περὶ τῶν θυσιῶν ἐνεστάναι συμβέβηκε. δύο μὲν γάρ εἰσιν ἱερουργίαι, τούτων δ’ ἡ μὲν ὑπὸ τῶν ἰδιωτῶν ἑτέρα δ’ ὑπὸ τοῦ δήμου συντελούμεναι κατὰ δύο γίνονται τρόπουσ· τῆσ μὲν ὁλοκαυτεῖται πᾶν τὸ θυόμενον καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὴν προσηγορίαν τοιαύτην ἔλαβεν, ἡ δὲ χαριστήριόσ τέ ἐστι καὶ κατ’ εὐωχίαν δρᾶται τῶν τεθυκότων·

ἐρῶ δὲ περὶ τῆσ προτέρασ. ἀνὴρ ἰδιώτησ ὁλοκαυτῶν θύει μὲν βοῦν καὶ ἀρνίον καὶ ἔριφον·

ταῦτα μὲν ἐπέτεια, τοὺσ δὲ βοῦσ ἐφεῖται θύειν καὶ προήκοντασ· ἄρρενα δὲ ὁλοκαυτεῖται τὰ πάντα. σφαγέντων δὲ τούτων τὸν κύκλον τῷ αἵματι δεύουσι τοῦ βωμοῦ οἱ ἱερεῖσ, εἶτα καθαρὰ ποιήσαντεσ διαμελίζουσι καὶ πάσαντεσ ἁλσὶν ἐπὶ τὸν βωμὸν ἀνατιθέασι σχιζῶν ἤδη πεπληρωμένον καὶ πυρὸσ φλεγομένου. τοὺσ δὲ πόδασ τῶν ἱερείων καὶ τὰ κατὰ νηδὺν ἐκκαθάραντεσ ἀκριβῶσ τοῖσ ἄλλοισ καθαγνισθησόμενα προσεπιφέρουσι, τὰσ δορὰσ τῶν ἱερέων λαμβανόντων.

καὶ ὁ μὲν τῆσ ὁλοκαυτώσεωσ τρόποσ ἐστὶν οὗτοσ. Τὰσ δὲ χαριστηρίουσ θυσίασ ἐπιτελοῦντεσ τὰ αὐτὰ μὲν ζῷα θύουσιν, ὁλόκληρα δὲ ταῦτα καὶ τῶν ἐπετείων πρεσβύτερα, ἄρρενα μέντοι θήλεσι συνδυαζόμενα.

θύσαντεσ δὲ ταῦτα φοινίσσουσι μὲν αἵματι τὸν βωμόν, τοὺσ δὲ νεφροὺσ καὶ τὸν ἐπίπλουν καὶ πάντα τὰ πιμελῆ σὺν τῷ λοβῷ τοῦ ἥπατοσ καὶ σὺν αὐτοῖσ τὴν οὐρὰν τοῦ ἀρνὸσ ἐπιφέρουσι τῷ βωμῷ. τὸ δὲ στῆθοσ καὶ τὴν κνήμην τὴν δεξιὰν τοῖσ ἱερεῦσι παρασχόντεσ ἐπὶ δύο ἡμέρασ εὐωχοῦνται τοῖσ καταλειπομένοισ τῶν κρεῶν, ἃ δ’ ἂν περισσεύσῃ κατακαίουσι.

Θύουσι δὲ καὶ ὑπὲρ ἁμαρτάδων καὶ ὁμοίωσ τῷ προειρημένῳ τὸ περὶ τῶν ἁμαρτάδων τῆσ ἱερουργίασ τρόπῳ γίνεται.

οἱ δὲ ἀδύνατοι πορίζειν τὰ τέλεια θύματα περιστερὰσ ἢ τρυγόνασ δύο, ὧν τὸ μὲν ὁλοκαυτεῖται τῷ θεῷ, τὸ δὲ τοῖσ ἱερεῦσιν εἰσ βρῶσιν διδόασιν. ἀκριβέστερον δὲ περὶ τῆσ θυσίασ τῶνδε τῶν ζῴων ἐν τοῖσ περὶ θυσιῶν ἐροῦμεν. ὁ μὲν γὰρ κατὰ ἄγνοιαν εἰσ τοῦτο προπεσὼν ἄρνα καὶ ἔριφον θήλειαν τῶν αὐτοετῶν προσφέρει, καὶ τῷ μὲν αἵματι δεύει τὸν βωμὸν ὁ ἱερεὺσ οὐχ ὡσ τὸ πρῶτον ἀλλὰ τῶν γωνιῶν τὰσ ἐξοχάσ, καὶ τούσ τε νεφροὺσ καὶ τὴν ἄλλην πιμελὴν σὺν τῷ λοβῷ τοῦ ἥπατοσ ἐπιφέρουσι τῷ βωμῷ, οἱ δὲ ἱερεῖσ τάσ τε δορὰσ ἀποφέρονται καὶ τὰ κρέα ἐπ’ ἐκείνησ δαπανήσοντεσ τῆσ ἡμέρασ ἐν τῷ ἱερῷ·

ὁ γὰρ νόμοσ εἰσ τὴν αὔριον ἀπολιπεῖν οὐκ ἐᾷ. ὁ δὲ ἁμαρτὼν μὲν αὑτῷ δὲ συνειδὼσ καὶ μηδένα ἔχων τὸν ἐξελέγχοντα κριὸν θύει τοῦ νόμου τοῦτο κελεύοντοσ, οὗ τὰ κρέα κατὰ τὸ ἱερὸν ὁμοίωσ οἱ ἱερεῖσ αὐθημερὸν σιτοῦνται.

οἱ δὲ ἄρχοντεσ ἐφ’ οἷσ ἡμάρτανον ἐκθυόμενοι ταὐτὰ μὲν κομίζουσι τοῖσ ἰδιώταισ, διαλλάσσουσι δὲ τῷ προσάγειν θύματα ταῦρον ἔριφον ἄρσενασ. Νόμοσ δὲ ταῖσ ἰδιωτικαῖσ καὶ ταῖσ δημοσίαισ θυσίαισ καὶ ἄλευρον ἐπιφέρεσθαι καθαρώτατον, ἀρνὶ μὲν ἀσσαρῶνοσ μέτρον κριῷ δὲ δυοῖν ταύρῳ δὲ τριῶν.

τοῦτο καθαγνίζουσιν ἐπὶ τῷ βωμῷ μεμαγμένον ἐλαίῳ· κομίζεται γὰρ δὴ καὶ ἔλαιον ὑπὸ τῶν τεθυκότων ἐπὶ μὲν βοὶ̈ ἰνὸσ ἥμισυ, ἐπὶ δὲ κριῷ μέροσ τούτου τρίτον τοῦ μέτρου, καὶ τετάρτη μερὶσ ἐπ’ ἀρνί·

ὁ δὲ ἲν μέτρον ἀρχαῖον Ἑβραίων δύναται δύο χόασ Ἀττικούσ. τὸ δ’ αὐτὸ μέτρον τῷ ἐλαίῳ καὶ οἴνου παρῆγον, σπένδουσι δὲ περὶ τὸν βωμὸν τὸν οἶνον. εἰ δέ τισ θυσίαν οὐκ ἐπιτελῶν ἐπήνεγκε κατ’ εὐχὴν σεμίδαλιν, ταύτησ ἀπαρχὴν μίαν ἐπιβάλλει τῷ βωμῷ δράκα, τὴν δὲ λοιπὴν οἱ ἱερεῖσ πρὸσ τροφὴν λαμβάνουσιν ἢ ἑψηθεῖσαν, ἐλαίῳ γὰρ συμπεφύραται, ἢ γενομένων ἄρτων.

ἱερέωσ δὲ κομίσαντοσ καὶ ὁποσονοῦν ὁλοκαυτεῖν ἀναγκαῖον. κωλύει δὲ ὁ νόμοσ θύειν ζῷον αὐθημερὸν μετὰ τοῦ γεγεννηκότοσ ἐπὶ ταὐτό, οὐδ’ ἄλλωσ δὲ πρὶν ὀγδόην ἡμέραν γεννηθέντι διελθεῖν.

γίνονται δὲ ἄλλαι θυσίαι ὑπὲρ τοῦ τὰσ νόσουσ διαφυγεῖν ἢ κατ’ ἄλλασ αἰτίασ, εἰσ ἃσ πέμματα σὺν ἱερείοισ ἀναλίσκεται, ὧν εἰσ τὴν ὑστέραν οὐδὲν ὑπολιπεῖν ἐστι νόμιμον, τῶν ἱερέων μέροσ ἴδιον λαβόντων. Ἐκ δὲ τοῦ δημοσίου ἀναλώματοσ νόμοσ ἐστὶν ἄρνα καθ’ ἑκάστην ἡμέραν σφάζεσθαι τῶν αὐτοετῶν ἀρχομένησ τε ἡμέρασ καὶ ληγούσησ, κατὰ δὲ ἑβδόμην ἡμέραν, ἥτισ σάββατα καλεῖται, δύο σφάττουσι τὸν αὐτὸν τρόπον ἱερουργοῦντεσ.

τῇ δὲ νουμηνίᾳ τάσ τε καθημερινὰσ θυσίασ ἐπιτελοῦσι καὶ δύο βόασ σὺν ἀρνάσιν ἐνιαυσιαίοισ ἑπτὰ καὶ κριόν, ἔριφον δὲ ἐπὶ παραιτήσεσιν ἁμαρτάδων, εἴ τι κατὰ λήθην γένοιτο.

Τῷ δ’ ἑβδόμῳ μηνί, ὃν Μακεδόνεσ Ὑπερβερεταῖον καλοῦσι, προσθέντεσ τοῖσ εἰρημένοισ ταῦρον καὶ κριὸν καὶ ἄρνασ ἑπτὰ θύουσι καὶ ἔριφον ὑπὲρ ἁμαρτάδων.

Δεκάτῃ δὲ τοῦ αὐτοῦ μηνὸσ κατὰ σελήνην διανηστεύοντεσ ἑώσ ἑσπέρασ θύουσι δ’ ἐν ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ ταῦρόν τε καὶ κριοὺσ δύο καὶ ἄρνασ ἑπτὰ καὶ ὑπὲρ ἁμαρτάδων ἔριφον.

προσάγουσι δὲ δύο πρὸσ τούτοισ ἐρίφουσ, ὧν ὁ μὲν ζῶν εἰσ τὴν ὑπερόριον ἐρημίαν πέμπεται ἀποτροπιασμὸσ καὶ παραίτησισ τοῦ πλήθουσ παντὸσ ὑπὲρ ἁμαρτημάτων ἐσόμενοσ, τὸν δ’ ἐν τοῖσ προαστείοισ εἰσ καθαρώτατον ἄγοντεσ χωρίον αὐτόθι σὺν αὐτῇ καίουσι τῇ δορᾷ μηδὲν ὅλωσ καθάραντεσ.

συγκατακαίεται δὲ ταῦροσ οὐχ ὑπὸ τοῦ δήμου προσαχθείσ, ἀλλ’ ἐκ τῶν ἰδίων ἀναλωμάτων τοῦ ἀρχιερέωσ παρασχόντοσ·

οὗ δὴ σφαγέντοσ εἰσκομίσασ εἰσ τὸν ναὸν τοῦ αἵματοσ ἅμα καὶ τοῦ ἐρίφου ῥαίνει τῷ δακτύλῳ τὸν ὄροφον ἑπτάκισ, τοῦ δ’ αὐτοῦ καὶ τὸ ἔδαφοσ καὶ τοσαυτάκισ εἰσ τὸν ναὸν καὶ περὶ τὸν χρύσεον βωμὸν καὶ τὸ λοιπὸν περὶ τῷ μείζονι κομίσασ εἰσ τὸ αἴθριον· πρὸσ τούτοισ τὰσ ἐξοχὰσ καὶ τοὺσ νεφροὺσ καὶ τὴν πιμελὴν σὺν τῷ λοβῷ τοῦ ἥπατοσ ἐπιφέρουσι τῷ βωμῷ.

παρέχεται δὲ καὶ κριὸν ὁ ἀρχιερεὺσ ὁλοκαύτωσιν τῷ θεῷ. ὅταν πατρίδων ἐπιτύχοιεν, παραγινομένουσ εἰσ ἐκείνην τὴν πόλιν, ἣν διὰ τὸν ναὸν μητρόπολιν ἕξουσιν, ἐφ’ ἡμέρασ ὀκτὼ ἑορτὴν ἄγοντασ ὁλοκαυτεῖν τε καὶ θύειν τῷ θεῷ τότε χαριστήρια, φέροντασ ἐν ταῖσ χερσὶν εἰρεσιώνην μυρσίνησ καὶ ἰτέασ σὺν κράδῃ φοίνικοσ πεποιημένην τοῦ μήλου τοῦ τῆσ περσέασ προσόντοσ.

εἶναι δὲ τῇ πρώτῃ τῶν ἡμερῶν τὴν τῆσ ὁλοκαυτώσεωσ θυσίαν ἐκ τριῶν καὶ δέκα βοῶν καὶ ἀρνῶν ἑνὶ πλειόνων καὶ κριῶν δύο κατὰ παραίτησιν ἁμαρτιῶν ἐρίφου προστιθεμένου.

ταῖσ δ’ ἑξῆσ ἡμέραισ ὁ μὲν αὐτὸσ ἀριθμὸσ τῶν ἀρνῶν καὶ τῶν κριῶν σὺν τῷ ἐρίφῳ θύεται, ὑφαιροῦντεσ δὲ ἑκάστησ ἡμέρασ ἕνα τῶν βοῶν εἰσ ἑπτὰ καταντῶσιν. ἀνίενται δὲ ἀπὸ παντὸσ ἔργου κατὰ τὴν ὀγδόην ἡμέραν καὶ τῷ θεῷ, καθάπερ εἰρήκαμεν, μόσχον τε θύομεν καὶ κριὸν καὶ ἄρνασ ἑπτά, ὑπὲρ δὲ ἁμαρτημάτων παραιτήσεωσ ἔριφον.

καὶ ταῦτα μὲν Ἑβραίοισ τὰσ σκηνὰσ πηγνύουσιν ἐπιτελεῖν ἐστι πάτριον. Τῷ δὲ μηνὶ τῷ Ξανθικῷ, ὃσ Νισὰν παρ’ ἡμῖν καλεῖται καὶ τοῦ ἔτουσ ἐστὶν ἀρχή, τεσσαρεσκαιδεκάτῃ κατὰ σελήνην ἐν κριῷ τοῦ ἡλίου καθεστῶτοσ, τούτῳ γὰρ τῷ μηνὶ τῆσ ὑπ’ Αἰγυπτίουσ δουλείασ ἠλευθερώθημεν, καὶ τὴν θυσίαν, ἣν τότ’ ἐξιόντασ ἀπ’ Αἰγύπτου θῦσαι προεῖπον ἡμᾶσ πάσχα λεγομένην, δι’ ἔτουσ ἑκάστου θύειν ἐνόμισεν, καὶ δὴ τελοῦμεν αὐτὴν κατὰ φατρίασ μηδενὸσ τῶν τεθυμένων εἰσ τὴν ἐπιοῦσαν τηρουμένου.

πέμπτῃ δὲ καὶ δεκάτῃ διαδέχεται τὴν πάσχα ἡ τῶν ἀζύμων ἑορτὴ ἑπτὰ ἡμέρασ οὖσα, καθ’ ἣν ἀζύμοισ τρέφονται καὶ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ταῦροι σφάζονται δύο καὶ κριὸσ μὲν εἷσ ἑπτὰ δὲ ἄρνεσ.

καὶ ταῦτα μὲν ὁλοκαυτεῖται προστιθεμένου τοῖσ πᾶσι καὶ ἐρίφου ὑπὲρ ἁμαρτάδων εἰσ εὐωχίαν κατὰ ἡμέραν ἑκάστην τοῖσ ἱερεῦσιν. τῇ δὲ δευτέρᾳ τῶν ἀζύμων ἡμέρᾳ, ἕκτη δ’ ἐστὶν αὕτη καὶ δεκάτη, τῶν καρπῶν οὓσ ἐθέρισαν, οὐ γὰρ ἥψαντο πρότερον αὐτῶν, μεταλαμβάνουσι καὶ τὸν θεὸν ἡγούμενοι τιμᾶν δίκαιον εἶναι πρῶτον, παρ’ οὗ τῆσ εὐπορίασ τούτων ἔτυχον, τὰσ ἀπαρχὰσ αὐτῷ τῆσ κριθῆσ ἐπιφέρουσι τρόπον τοιοῦτον.

φρύξαντεσ τῶν ἀσταχύων τὸ δράγμα καὶ πτίσαντεσ καὶ καθαρὰσ πρὸσ ἄλεστον τὰσ κριθὰσ ποιήσαντεσ τῷ βωμῷ ἀσσαρῶνα προσφέρουσι τῷ θεῷ, καὶ μίαν ἐξ αὐτοῦ δράκα ἐπιβαλόντεσ τὸ λοιπὸν ἀφιᾶσιν εἰσ χρῆσιν τοῖσ ἱερεῦσι·

καὶ τότε λοιπὸν δημοσίᾳ ἔξεστι πᾶσι καὶ ἰδίᾳ θερίζειν. θύουσι δ’ ἐπὶ ταῖσ ἀπαρχαῖσ τῶν καρπῶν ἀρνίον εἰσ ὁλοκαύτωσιν τῷ θεῷ. Ἑβδόμησ ἑβδομάδοσ διαγεγενημένησ μετὰ ταύτην τὴν θυσίαν, αὗται δ’ εἰσὶν αἱ τῶν ἑβδομάδων ἡμέραι τεσσαράκοντα καὶ ἐννέα, [τῇ πεντηκοστῇ], ἣν Ἑβραῖοι ἀσαρθὰ καλοῦσι, σημαίνει δὲ τοῦτο πεντηκοστήν, καθ’ ἣν προσάγουσι τῷ θεῷ ἄρτον ἀλφίτων μὲν πυρίνων ἀσσαρῶνασ δύο μετὰ ζύμησ γεγονότων, θυμάτων δὲ ἄρνασ δύο·

ταῦτα μὲν γὰρ τῷ θεῷ προσάγειν νόμιμον μόνον, εἰσ δὲ δεῖπνον τοῖσ ἱερεῦσι σκευάζεται καὶ καταλιπεῖν οὐδέν ἐστιν ἐξ αὐτῶν εἰσ τὴν ἐπιοῦσαν συγκεχωρημένον·

ὁλοκαυτωθησομένουσ μόσχουσ τε θύουσι τρεῖσ καὶ κριοὺσ δύο καὶ ἄρνασ τεσσαρεσκαίδεκα, ἐρίφουσ δὲ δύο ὑπὲρ ἁμαρτημάτων. ἔστι δ’ οὐδεμία τῶν ἑορτῶν, καθ’ ἣν οὐχ ὁλοκαυτοῦσιν οὐδὲ τῶν πόνων τῶν ἐπὶ τοῖσ ἔργοισ ἄνεσιν οὐ διδόασιν, ἀλλ’ ἐν πάσαισ νόμιμον τό τε τῆσ θυσίασ εἶδοσ καὶ τὸ τῆσ ἀργίασ ἀταλαίπωρον καὶ πρὸσ εὐωχίαισ εἰσὶ τεθυκότεσ.

Ἐκ μέντοι τοῦ κοινοῦ σῖτοσ ὀπτὸσ ζύμησ ἄμοιροσ, ἀσσαρῶνεσ δ’ εἴκοσι καὶ τέσσαρεσ εἰσ τοῦτο ἀναλοῦνται.

ὀπτῶνται δὲ ἀνὰ δύο διαιρεθέντεσ μὲν τῇ πρὸ τοῦ σαββάτου, τῷ δὲ σαββάτῳ πρωὶ̈ κομισθέντεσ ἐπὶ τῆσ ἱερᾶσ τραπέζησ τίθενται κατὰ ἓξ εἰσ ἀλλήλουσ τετραμμένοι. δύο δὲ χρυσέων ὑπερκειμένων πινάκων λιβανωτοῦ γεμόντων διαμένουσιν ἑώσ τοῦ ἑτέρου σαββάτου·

καὶ τότε μὲν ἀντ’ ἐκείνων ἄλλοι κομίζονται, οἱ δὲ τοῖσ ἱερεῦσι πρὸσ τροφὴν δίδονται, καὶ τοῦ λιβανωτοῦ θυμιωμένου ἐπὶ τῷ ἱερῷ πυρί, ἐφ’ ᾧ καὶ ὁλοκαυτοῦσι τὰ πάντα, λιβανωτὸσ ὑπὲρ ἐκείνου ἄλλοσ ὑπὲρ τῶν ἄρτων προστίθεται. θύει δ’ ὁ ἱερεὺσ ἐκ τῶν ἰδίων ἀναλωμάτων, καὶ δὶσ ἑκάστησ ἡμέρασ τοῦτο ποιεῖ, ἄλευρον ἐλαίῳ μεμαγμένον καὶ πεπηγὸσ ὀπτήσει βραχείᾳ, καὶ εἷσ μέν ἐστιν ἀσσάρων τοῦ ἀλεύρου, τούτου δὲ τὸ μὲν ἥμισυ τὸ πρωί̈, τὸ δ’ ἕτερον δείλησ ἐπιφέρει τῷ πυρί.

τὸν μὲν οὖν περὶ τούτων λόγον ἀκριβέστερον αὖθισ δηλώσομεν, ἱκανὰ δέ μοι δοκεῖ καὶ νῦν περὶ αὐτῶν προειρῆσθαι. Μωυσῆσ δὲ τοῦ Λευὶ τὴν φυλὴν τῆσ πρὸσ τὸν λαὸν κοινωνίασ ὑπεξελόμενοσ ἱερὰν ἐσομένην ἥγνιζε πηγαίοισ ὕδασι καὶ ἀενάοισ καὶ θυσίαισ, ἃσ ἐπὶ τοῖσ τοιούτοισ νομίμουσ παρέχονται τῷ θεῷ, τήν τε σκηνὴν αὐτοῖσ καὶ τὰ σκεύη τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ἄλλ’ ὅσα πρὸσ σκέπην τῆσ σκηνῆσ ἐπεποίητο παρέδωκεν, ὅπωσ ὑφηγουμένων τῶν ἱερέων ὑπηρετήσωσιν·

ἤδη γὰρ τῷ θεῷ καθιέρωτο. Καὶ περὶ τῶν ζῴων δὲ διέκρινεν ἕκαστον, ὅτι τρέφοιντο καὶ οὗ πάλιν ἀπεχόμενοι διατελοῖεν, περὶ ὧν ἐν οἷσ ἂν ἡμῖν ἀφορμὴ τῆσ γραφῆσ γένηται διελευσόμεθα τὰσ αἰτίασ προστιθέντεσ, ἀφ’ ὧν κινηθεὶσ τὰ μὲν αὐτῶν βρωτὰ ἡμῖν ἐκέλευσεν εἶναι, τῶν δὲ προσέταξεν ἀπέχεσθαι.

αἵματοσ μέντοι παντὸσ εἰσ τροφὴν ἀπηγόρευσε τὴν χρῆσιν ψυχὴν αὐτὸ καὶ πνεῦμα νομίζων, καὶ κρέωσ τοῦ τεθνηκότοσ αὐτομάτωσ ζῴου τὴν βρῶσιν διεκώλυσεν, ἐπίπλου τε καὶ στέατοσ αἰγείου καὶ προβατείου καὶ τοῦ τῶν βοῶν ἀπέχεσθαι προεῖπεν.

Ἀπήλασε δὲ τῆσ πόλεωσ καὶ τοὺσ λέπρᾳ τὰ σώματα κακωθέντασ καὶ τοὺσ περὶ τὴν γονὴν ῥεομένουσ καὶ τὰσ γυναῖκασ δ’ αἷσ ἡ τῶν κατὰ φύσιν ἔκκρισισ ἔπεισι μετέστησε πρὸσ ἡμέραν ἑβδόμην, μεθ’ ἣν ὡσ ἤδη καθαραῖσ ἐνδημεῖν ἐφίησιν.

ὁμοίωσ δὲ καὶ τοῖσ κηδεύσασι νεκρὸν μετὰ τοσαύτασ ἡμέρασ νόμιμον τὸ ἐνδημεῖν·

τὸν δ’ ὑπὲρ τὸν ἀριθμὸν τούτων τῶν ἡμερῶν ἐνεχόμενον ἐν τῷ μιάσματι θύειν νόμιμον ἀμνάδασ δύο, ὧν τὴν μὲν ἑτέραν καθαγνίζειν δεῖ, τὴν δ’ ἑτέραν οἱ ἱερεῖσ λαμβάνουσιν. ὁμοίωσ δὲ θύουσι καὶ περὶ τοῦ τὴν γονὴν ῥεομένου.

ὃσ δ’ ἂν κατὰ τοὺσ ὕπνουσ ἀποκρίνῃ γονήν, καθεὶσ αὑτὸν εἰσ ὕδωρ ψυχρὸν ὁμοίωσ τοῖσ κατὰ νόμον γυναικὶ πλησιάζουσιν ἐξουσίαν ἔχει. τοὺσ δὲ λεπροὺσ εἰσ τὸ παντελὲσ ἐξήλασε τῆσ πόλεωσ μηδενὶ συνδιαιτωμένουσ καὶ νεκροῦ μηδὲν διαφέροντασ·

ἂν δέ τισ ἐξικετεύσασ τὸν θεὸν ἀπολυθῇ τῆσ νόσου καὶ τὴν ἐρρωμένην κομίσηται χρόαν, ὁ δὴ τοιοῦτοσ ποικίλαισ ἀμείβεται θυσίαισ τὸν θεόν, περὶ ὧν ὕστερον ἐροῦμεν. Ὅθεν καὶ καταγελάσειεν ἄν τισ τῶν λεγόντων Μωυσῆν λέπρᾳ κεκακωμένον αὐτόν τε ἀπ’ Αἰγύπτου φυγεῖν καὶ τῶν ἐκπεσόντων διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν ἡγησάμενον εἰσ τὴν Χαναναίαν ἀγαγεῖν αὐτούσ.

εἰ γὰρ τοῦτ’ ἦν ἀληθέσ, οὐκ ἂν ἐπὶ τῇ αὑτοῦ Μωυσῆσ ἀτιμίᾳ τοιαῦτ’ ἐνομοθέτησεν, οἷσ εὔλογον ἦν αὐτὸν καὶ ἑτέρων εἰσηγουμένων ἀντειρηκέναι, καὶ ταῦτα παρὰ πολλοῖσ ὄντων λεπρῶν ἔθνεσι καὶ τιμῆσ ἀπολαυόντων, οὐ μόνον ὕβρεωσ καὶ φυγῆσ ἀπηλλαγμένων, ἀλλὰ καὶ τὰσ ἐπισημοτάτασ στρατείασ στρατευομένων καὶ τὰσ πολιτικὰσ ἀρχὰσ πιστευομένων καὶ εἰσ ἱερὰ καὶ ναοὺσ ἐχόντων ἐξουσίαν εἰσιέναι·

ὥστ’ οὐδὲν ἐκώλυε καὶ Μωυσῆν, εἰ τοιούτῳ τινὶ συμπτώματι περὶ τὴν χρόαν ἢ τὸ σὺν αὐτῷ πλῆθοσ ἠλάττωτο, νομοθετῆσαι περὶ αὐτῶν τὰ κάλλιστα καὶ μηδεμίαν τοιαύτην ὁρίσαι ζημίαν.

ἀλλὰ δῆλον μέν, ὡσ ταῦτα περὶ ἡμῶν λέγουσιν ὑπὸ βασκανίασ προαγόμενοι, Μωυσῆσ δὲ τούτων καθαρὸσ ὢν ἐν καθαροῖσ τοῖσ ὁμοφύλοισ περὶ τῶν νενοσηκότων ἐνομοθέτει κατὰ τιμὴν τοῦ θεοῦ τοῦτο ποιῶν.

ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἕκαστοσ ὡσ αὐτῷ δοκεῖ σκοπείτω. Τὰσ δὲ γυναῖκασ ἐπειδὰν τέκωσιν εἰσ τὸ ἱερὸν εἰσιέναι κεκώλυκε καὶ θυσιῶν ἅπτεσθαι μέχρι τεσσαράκοντα ἡμερῶν, ἂν ἄρρεν τὸ τεχθὲν ᾖ·

διπλασίονασ γὰρ εἶναι τὰσ ἡμέρασ ἐπὶ θηλυτοκίαισ συμβέβηκεν. εἰσιοῦσαι μέντοι μετὰ τὴν προειρημένην προθεσμίαν θυσίασ ἐπιτελοῦσιν, ἃσ οἱ ἱερεῖσ πρὸσ τὸν θεὸν διανέμονται. Ἂν δ’ ὑπονοήσῃ μεμοιχεῦσθαί τισ αὐτῷ τὴν γυναῖκα, κομίζει κριθῆσ ἀληλεσμένησ ἀσσάρωνα, καὶ μίαν αὐτῆσ δράκα ἐπιβαλόντεσ τῷ θεῷ τὸ λοιπὸν τοῖσ ἱερεῦσι διδόασιν εἰσ τροφήν.

τὴν δὲ γυναῖκα στήσασ τισ τῶν ἱερέων κατὰ τὰσ πύλασ, αἱ δ’ εἰσὶ τετραμμέναι πρὸσ τὸν νεών, καὶ τῆσ κεφαλῆσ τὸ ἱμάτιον ἀφελὼν ἐπιγράφει μὲν τοῦ θεοῦ τὴν προσηγορίαν διφθέρᾳ, κελεύει δὲ ὀμνύειν μηδὲν ἠδικηκέναι τὸν ἄνδρα, παραβᾶσαν δὲ τὸ σῶφρον τοῦ δεξιοῦ σκέλουσ ἔξαρθρον γενέσθαι καὶ τὴν γαστέρα πρησθεῖσαν οὕτωσ ἀποθανεῖν· ἂν δ’ ὑπὸ πολλοῦ τοῦ ἔρωτοσ καὶ τῆσ διὰ τοῦτον ζηλοτυπίασ προπετῶσ ὁ ἀνὴρ διὰ τὴν ὑπόνοιαν εἰή κεκινημένοσ, μηνὶ δεκάτῳ γενέσθαι παιδίον ἄρρεν αὐτῇ.

τῶν δ’ ὁρ́κων τελειωθέντων τῆσ διφθέρασ ἀπαλείψασ τοὔνομα εἰσ φιάλην ἐκπιέζει, προκομίσασ τε ἐκ τοῦ ἱεροῦ γῆσ εἴ τι προστύχοι καὶ καταπάσασ ἐκπιεῖν δίδωσιν·

ἡ δ’ εἰ μὲν ἀδίκωσ ἐνεκλήθη, ἐγκύμων τε γίνεται καὶ τελεσφορεῖται κατὰ τὴν γαστέρα· ψευσαμένη δὲ τὸν ἄνδρα ἐπὶ τοῖσ γάμοισ καὶ τὸν θεὸν ἐπὶ τοῖσ ὁρ́κοισ μετ’ αἰσχύνησ καταστρέφει τὸν βίον τοῦ τε σκέλουσ ἐκπεσόντοσ αὐτῇ καὶ τὴν κοιλίαν ὑδέρου καταλαβόντοσ.

καὶ περὶ μὲν τῶν θυσιῶν καὶ τῆσ ἁγνείασ τῆσ ἐπ’ αὐταῖσ ταῦτα Μωυσῆσ τοῖσ ὁμοφύλοισ προενόησε, νόμουσ δὲ αὐτοῖσ τοιούτουσ ἔθετο. Μοιχείαν μὲν εἰσ τὸ παντελὲσ ἀπεῖπε νομίσασ εὔδαιμον τὸ περὶ τοὺσ γάμουσ ὑγιαίνειν τοὺσ ἄνδρασ, καὶ ταῖσ τε πόλεσι καὶ τοῖσ οἴκοισ συμφέρειν τὸ τοὺσ παῖδασ εἶναι γνησίουσ.

καὶ μίσγεσθαι δὲ μητράσι κακὸν μέγιστον ὁ νόμοσ ἀπεῖπεν, ὁμοίωσ δὲ καὶ πατρὸσ συνεῖναι γαμετῇ καὶ τηθίσι καὶ ἀδελφαῖσ καὶ παίδων γυναιξὶν ὡσ ἔκφυλον ἔχον τὴν ἀδικίαν μεμίσηκεν. ἐκώλυσε δὲ καὶ γυναικὶ μεμιασμένῃ τοῖσ κατὰ φύσιν πλησιάζειν μηδὲ κτήνεσιν εἰσ συνουσίαν φοιτᾶν μηδὲ τὴν πρὸσ τὰ ἄρρενα μῖξιν τιμᾶν διὰ τὴν ἐπ’ αὐτοῖσ ὡρ́αν ἡδονὴν θηρωμένουσ παράνομον.

κατὰ δὲ τῶν εἰσ ταῦτ’ ἐξυβρισάντων θάνατον ὡρ́ισε τὴν τιμωρίαν. Τῶν δ’ ἱερέων καὶ διπλασίονα τὴν ἁγνείαν ἐποίησε·

τούτων τε γὰρ αὐτοὺσ ὁμοίωσ τοῖσ ἄλλοισ εἴργει καὶ προσέτι γαμεῖν τὰσ ἡταιρηκυίασ ἐκώλυσε, μήτε δούλην μήτ’ αἰχμάλωτον γαμεῖν αὐτοὺσ κεκώλυκε καὶ τὰσ ἐκ καπηλείασ καὶ τοῦ πανδοκεύειν πεπορισμένασ τὸν βίον μηδὲ τὰσ τῶν προτέρων ἀνδρῶν ἐφ’ αἱσδηποτοῦν αἰτίαισ ἀπηλλαγμένασ. τὸν ἀρχιερέα μέντοι οὐδὲ τεθνηκότοσ ἀνδρὸσ ἠξίωσε γυναῖκα τοῦτο τοῖσ ἄλλοισ ἱερεῦσι συγχωρῶν, μόνην δ’ αὐτῷ [δέδωκε] γαμεῖν παρθένον καὶ ταύτην φυλάττειν·

ὅθεν οὐδὲ νεκρῷ πρόσεισιν ὁ ἀρχιερεὺσ τῶν λοιπῶν οὐ κεκωλυμένων ἀδελφοῖσ καὶ γονεῦσι καὶ παισὶ τοῖσ αὑτῶν προσιέναι μεταστᾶσιν. ἀφελεῖσ δὲ εἶναι πᾶσαν ἀφέλειαν·

τὸν δὲ μὴ ὁλόκληρον τῶν ἱερέων νέμεσθαι πρὸσ τοὺσ ἱερεῖσ ἐκέλευσε τὰ γέρα, ἀναβαίνειν δὲ ἐπὶ τὸν βωμὸν καὶ εἰσιέναι εἰσ τὸν ναὸν ἐκώλυσε· μὴ μόνον δὲ περὶ τὰσ ἱερουργίασ καθαροὺσ εἶναι, σπουδάζειν δὲ καὶ περὶ τὴν αὐτῶν δίαιταν, ὥστ’ αὐτὴν ἄμεμπτον εἶναι. καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν οἱ τὴν ἱερατικὴν στολὴν φοροῦντεσ ἄμωμοί τέ εἰσι καὶ περὶ πάντα καθαροὶ καὶ νηφάλιοι, πίνειν οἶνον ἑώσ οὗ τὴν στολὴν ἔχουσι κεκωλυμένοι·

ἔτι δὲ καὶ τὰ ἱερεῖα θύουσιν ὁλόκληρα καὶ κατὰ μηδὲν λελωβημένα. Ταῦτα μὲν οὖν ἤδη καὶ κατὰ τὸν ζωῆσ χρόνον τῆσ αὐτοῦ γινόμενα παρέδωκε Μωυσῆσ, τῶν δὲ αὖθισ καίπερ ἐπὶ τῆσ ἐρημίασ διαιτώμενοσ προενόησεν, ὅπωσ ἐπειδὰν τὴν Χαναναίαν λάβωσι τάδε ποιῶσι·

δι’ ἑβδόμου ἔτουσ ἄνεσιν δίδωσι τῇ γῇ ἀπό τε ἀρότρου καὶ φυτείασ, ὥσπερ καὶ αὐτοῖσ δι’ ἑβδόμησ ἡμέρασ τὴν ἀπὸ τῶν ἔργων προεῖπεν ἀνάπαυσιν.

καὶ τῶν αὐτομάτωσ ἀναδοθέντων ἀπὸ τῆσ γῆσ κοινὴν εἶναι τοῖσ θέλουσι τὴν χρῆσιν τῶν τε ὁμοφύλων καὶ τῶν ἀλλοτριοχώρων, μηδὲν ἐξ αὐτῶν φυλάττοντασ· ποιεῖν δὲ τοῦτο καὶ μεθ’ ἑβδόμην ἐτῶν ἑβδομάδα. ταῦτα πεντήκοντα μέν ἐστιν ἔτη τὰ πάντα, καλεῖται δὲ ὑπὸ Ἑβραίων ὁ πεντηκοστὸσ ἐνιαυτὸσ ἰώβηλοσ, ἐν ᾧ οἵ τε χρεῶσται τῶν δανείων ἀπολύονται καὶ οἱ δουλεύοντεσ ἐλεύθεροι ἀφίενται, οὓσ ὄντασ ὁμοφύλουσ καὶ παραβάντασ τι τῶν νομίμων τῷ σχήματι τῆσ δουλείασ ἐκόλασε θάνατον οὐκ ἐκδεχομένουσ.

ἀποδίδωσι δὲ καὶ τοὺσ ἀγροὺσ τοῖσ ἀρχῆθεν αὐτῶν δεσπόταισ τοῦτον τὸν τρόπον·

τοῦ δ’ ἀναλώματοσ ὑπερβάλλοντοσ ὑπὲρ τοῦ λείποντοσ καταβαλὼν τὸ ἱκνούμενον ἐξέχεται τῆσ κτήσεωσ, ἴσων δὲ συναριθμουμένων τῶν τε καρπῶν καὶ τῶν ἀναλωμάτων ἀποδίδωσι τοῖσ καὶ πρότερον νεμηθεῖσι.

τὸ αὐτὸ δὲ καὶ ἐπὶ ταῖσ οἰκίαισ νόμιμον ἰσχύειν ἠθέλησε ταῖσ κατὰ κώμασ πεπραμέναισ·

περὶ γὰρ τῶν ἐν τῇ πόλει πεπραμένων ἔγνωκεν ἑτέρωσ. εἰ μὲν γὰρ πρὸ τοῦ τελειωθῆναι τὸν ἐνιαυτὸν καταβάλοι τὸ ἀργύριον, ἀναγκάζει τὸν πριάμενον ἀποδοῦναι, εἰ δὲ πλῆρεσ γένοιτο τὸ ἔτοσ, βεβαιοῖ τὴν κτῆσιν τῷ πριαμένῳ. ταύτην Μωυσῆσ τὴν διάταξιν τῶν νόμων, ὅθ’ ὑπὸ τὸ Σιναῖον καθιδρύκει τὴν στρατιάν, ἐξέμαθε παρὰ τοῦ θεοῦ καὶ τοῖσ Ἑβραίοισ γεγραμμένην παραδίδωσιν.

Ἐπειδὴ δὲ καλῶσ αὐτῷ τὰ περὶ τὴν νομοθεσίαν ἔχειν ἐδόκει, πρὸσ ἐξέτασιν τοῦ στρατοῦ τὸ λοιπὸν ἐτράπη τῶν πολεμικῶν ἤδη κατὰ νοῦν ἔχων ἅπτεσθαι, προστάσσει τε τοῖσ φυλάρχοισ πλὴν τῆσ Λευίτιδοσ φυλῆσ ἀκριβῶσ τὸν ἀριθμὸν ἐκμαθεῖν τῶν στρατεύεσθαι δυναμένων·

ἱεροὶ γὰρ ἦσαν οἱ Λευῖται καὶ πάντων ἀτελεῖσ. γενομένησ δὲ τῆσ ἐξετάσεωσ εὑρέθησαν μυριάδεσ ἑξήκοντα τῶν ὁπλιτεύειν δυναμένων ὄντων ἀπὸ εἴκοσι ἐτῶν ἑώσ πεντήκοντα καὶ τρισχίλιοι πρὸσ ἑξακοσίοισ καὶ πεντήκοντα.

ἀντὶ δὲ Λευὶ κατέλεξεν εἰσ τοὺσ φυλάρχουσ Μανασσῆν τὸν Ιὠσήπου παῖδα καὶ Ἐφράην ἀντὶ τοῦ Ιὠσήπου· δέησισ δὲ ἦν αὕτη Ιἀκώβου πρὸσ Ιὤσηπον ποιητοὺσ αὐτῷ παρασχεῖν τοὺσ παῖδασ, ὡσ καὶ προεῖπον. Πηγνύντεσ δὲ τὴν σκηνὴν μέσην ἀπελάμβανον τριῶν φυλῶν κατὰ πλευρὰν ἑκάστην παρασκηνουμένων·

ὁδοὶ δὲ διὰ μέσων ἐτέτμηντο, καὶ κόσμοσ ἦν ἀγορᾶσ, καὶ τῶν πωλουμένων ἕκαστον ἐν τάξει διέκειτο, καὶ δημιουργοὶ τέχνησ ἁπάσησ ἐν τοῖσ ἐργαστηρίοισ ἦσαν, οὐδενί τε ἄλλῳ ἢ πόλει μετανισταμένῃ καὶ καθιδρυμένῃ ἐῴκει. τὰ δὲ περὶ τὴν σκηνὴν πρῶτοι μὲν οἱ ἱερεῖσ κατεῖχον, ἔπειτα δὲ οἱ Λευῖται πάντεσ ὄντεσ τὸ πλῆθοσ, ἐξητάσθησαν γὰρ καὶ αὐτοὶ τοῦ μὲν ἄρρενοσ ὅσον τριακοστὴν εἶχεν ἡμέραν γενόμενον, δισμύριοι καὶ δισχίλιοι πρὸσ τοῖσ ὀκτακοσίοισ ὀγδοήκοντα.

καὶ ἐφ’ ὅσον μὲν ὑπὲρ τὴν σκηνὴν συνέβαινεν ἑστάναι τὴν νεφέλην, μένειν αὐτοῖσ ὡσ ἐπιδημοῦντοσ ἐδόκει τοῦ θεοῦ, τρεπομένησ δὲ ταύτησ μετανίστασθαι. Εὑρ͂ε δὲ καὶ βυκάνησ τρόπον ἐξ ἀργύρου ποιησάμενοσ, ἔστι δὲ τοιαύτη·

μῆκοσ μὲν ἔχει πηχυαῖον ὀλίγῳ λεῖπον, στενὴ δ’ ἐστὶ σύριγξ αὐλοῦ βραχεῖ παχυτέρα, παρέχουσα δὲ εὖροσ ἀρκοῦν ἐπὶ τῷ στόματι πρὸσ ὑποδοχὴν πνεύματοσ εἰσ κώδωνα ταῖσ σάλπιγξι παραπλησίωσ τελοῦντα· ἀσώσρα καλεῖται κατὰ τὴν Ἑβραίων γλῶσσαν. γίνονται δὲ δύο, καὶ τῇ μὲν ἑτέρᾳ πρὸσ παρακέλευσιν καὶ συλλογὴν ἐχρῶντο τοῦ πλήθουσ εἰσ τὰσ ἐκκλησίασ·

καὶ μιᾷ μὲν ἀποσημάναντοσ ἔδει τὰσ ἀρχὰσ συνελθεῖν σκεψομένασ περὶ τῶν οἰκείων, ἀμφοτέραισ δὲ συνῆγε τὸ πλῆθοσ. τῆσ δὲ σκηνῆσ μετακινουμένησ ταῦτα ἐγίνετο·

ἀποσημήναντοσ γὰρ τὸ πρῶτον οἱ παρὰ ταῖσ ἀνατολαῖσ ἐσκηνωκότεσ ἀνίσταντο, καὶ πρὸσ τὴν δευτέραν οἱ πρὸσ τὸν νότον αὖθισ καθεστῶτεσ. εἶθ’ ἡ σκηνὴ λυομένη μέση τῶν προϊουσῶν ἓξ φυλῶν ἐκομίζετο καὶ τῶν ἑπομένων ἕξ, Λευῖται δὲ περὶ τὴν σκηνὴν πάντεσ ἦσαν. τρίτον δὲ σημήναντοσ τὸ κατὰ λίβα τετραμμένον τῶν ἐσκηνωκότων μέροσ ἐκινεῖτο, καὶ τέταρτον τὸ κατὰ βορρᾶν.

ταῖσ δὲ βυκάναισ ἐχρῶντο καὶ ἐπὶ ταῖσ ἱερουργίαισ προσάγοντεσ τὰσ θυσίασ καὶ τοῖσ σαββάτοισ καὶ ταῖσ λοιπαῖσ ἡμέραισ. θύει δὲ τότε πρῶτον μετὰ τὴν ἀναχώρησιν τὴν ἐξ Αἰγύπτου τὴν πάσχα λεγομένην ἐπὶ τῆσ ἐρήμου. καὶ ὅτι γῆσ ἀγαθῆσ αὐτοὺσ πείσαντοσ ἀπαναστῆναι τὴν μὲν ἀπολέσειαν, ἀντὶ δὲ ἧσ ὑπέσχετο παρέξειν εὐδαιμονίασ ἐν ταύταισ ἀλῶνται ταῖσ ταλαιπωρίαισ, ὕδατοσ μὲν σπανίζοντεσ, εἰ δὲ καὶ τὴν μάνναν ἐπιλιπεῖν συμβαίη τέλεον ἀπολούμενοι.

πολλὰ δὲ εἰσ τὸν ἄνδρα καὶ δεινὰ λεγόντων, εἷσ δέ τισ αὐτοῖσ παρῄνει, μήτε Μωυσέοσ καὶ τῶν πεπονημένων αὐτῷ περὶ τῆσ κοινῆσ σωτηρίασ ἀμνημονεῖν μήτ’ ἀπογινώσκειν τῆσ τοῦ θεοῦ βοηθείασ.

τὸ δὲ πλῆθοσ πρὸσ τοῦτο μᾶλλον ἐκινήθη καὶ θορυβῆσαν ἔτι μᾶλλον πρὸσ τὸν Μωυσῆν ἐπετείνετο. Μωυσῆσ δὲ παραθαρσύνων αὐτοὺσ οὕτωσ ἀπεγνωκότασ ὑπέσχετο καίπερ αἰσχρῶσ ὑπ’ αὐτῶν περιυβρισμένοσ πλῆθοσ αὐτοῖσ παρέξειν κρεῶν οὐκ εἰσ μίαν ἡμέραν ἀλλ’ εἰσ πλείονασ.

ἀπιστούντων δ’ ἐπὶ τούτῳ καί τινοσ ἐρομένου, πόθεν ἂν τοσαύταισ εὐπορήσειε μυριάσι τῶν προειρημένων, "ὁ θεόσ, εἶπε, κἀγὼ καί τοι κακῶσ ἀκούοντεσ πρὸσ ὑμῶν οὐκ ἂν ἀποσταίημεν κάμνοντεσ ὑπὲρ ὑμῶν, καὶ ταῦτα οὐκ εἰσ μακρὰν ἔσται. " ἅμα ταῦτ’ ἔλεγε καὶ πίμπλαται τὸ στρατόπεδον ὀρτύγων ἅπαν καὶ ἤθροιζον αὐτοὺσ περιστάντεσ.

ὁ μέντοι θεὸσ οὐκ εἰσ μακρὰν μετέρχεται τοὺσ Ἑβραίουσ τῆσ εἰσ αὐτὸν θρασύτητοσ καὶ λοιδορίασ· ἀπέθανε γὰρ οὐκ ὀλίγον πλῆθοσ αὐτῶν, καὶ νῦν ἔτι κατ’ ἐπωνυμίαν ὁ χῶροσ ὀνομάζεται Καβρωθαβά, ἐπιθυμίασ μνημεῖα λέγοιτο ἄν. Ἀναγαγὼν δὲ αὐτοὺσ ἐκεῖθεν ὁ Μωυσῆσ εἰσ τὴν καλουμένην Φάραγγα πλησίον οὖσαν τοῖσ Χαναναίων ὁρίοισ καὶ χαλεπὴν ἐνδιαιτᾶσθαι εἰσ ἐκκλησίαν ἀθροίζει τὸ πλῆθοσ καὶ καταστάσ, "δύο, φησί, τοῦ θεοῦ κρίναντοσ ἡμῖν παρασχεῖν ἀγαθά, ἐλευθερίαν καὶ γῆσ κτῆσιν εὐδαίμονοσ, τὴν μὲν ἤδη δόντοσ ἔχετε, τὴν δὲ ἤδη λήψεσθε.

Χαναναίων γὰρ ἐπὶ τοῖσ ὁρ́οισ καθήμεθα, καὶ κωλύσει τὸ λοιπὸν ἐπιόντασ οὐ μόνον οὐ βασιλεὺσ οὐ πόλισ ἡμᾶσ, ἀλλ’ οὐδὲ τὸ πᾶν ἀθροισθέντων ἔθνοσ.

παρασκευαζώμεθα οὖν πρὸσ τὸ ἔργον· οὐ γὰρ ἀμαχητὶ παραχωρήσουσιν ἡμῖν τῆσ γῆσ, ἀλλὰ μεγάλοισ αὐτὴν ἀγῶσιν ἀφαιρεθέντεσ. πέμψωμεν δὲ κατασκόπουσ, οἳ τῆσδε τῆσ γῆσ ἀρετὴν κατανοήσουσι καὶ πόση δύναμισ αὐτοῖσ.

πρὸ δὲ πάντων ὁμονοῶμεν καὶ τὸν θεόν, ὅσ ἐστιν ἐπὶ πᾶσιν ἡμῖν βοηθὸσ καὶ σύμμαχοσ, διὰ τιμῆσ ἔχωμεν. ἔτι τε καρποὺσ ὧν ἔφερεν ἡ γῆ κομίζοντεσ τῇ τε τούτων εὐπρεπείᾳ καὶ τῷ πλήθει τῶν ἀγαθῶν, ἃ τὴν γῆν ἔχειν διηγοῦντο, πολεμεῖν ἐπαίροντεσ τὸ πλῆθοσ, φοβοῦντεσ δὲ πάλιν αὐτὸ τῷ τῆσ κτήσεωσ ἀπόρῳ ποταμούσ τε διαβῆναι λέγοντεσ ἀδυνάτουσ ὑπὸ μεγέθουσ ἅμα καὶ βάθουσ καὶ ὄρη ἀμήχανα τοῖσ ὁδεύουσι καὶ πόλεισ καρτερὰσ τείχεσι καὶ περιβόλων ὀχυρότητι·

ἐν δ’ Ἐβρῶνι καὶ τῶν γιγάντων ἔφασκον τοὺσ ἀπογόνουσ καταλαβεῖν.

καὶ οἱ μὲν κατάσκοποι τεθεαμένοι πάντων οἷσ μετὰ τὴν ἔξοδον τὴν ἀπ’ Αἰγύπτου ἐνέτυχον μείζω τὰ κατὰ τὴν Χαναναίαν αὐτοί τε κατεπλάγησαν καὶ τὸ πλῆθοσ οὕτωσ ἔχειν ἐπειρῶντο. Οἱ δὲ ἄπορον ἐξ ὧν ἠκροάσαντο τὴν κτῆσιν τῆσ γῆσ ὑπελάμβανον καὶ διαλυθέντεσ ἐκ τῆσ ἐκκλησίασ σὺν γυναιξὶ καὶ παισὶν ὀλοφυρόμενοι διῆγον, ὡσ οὐδὲν ἔργῳ τοῦ θεοῦ βοηθοῦντοσ λόγῳ δὲ μόνον ὑπισχνουμένου.

καὶ τὸν Μωυσῆν πάλιν ᾐτιῶντο καὶ κατεβόων αὐτοῦ καὶ τοῦ ἀδελφοῦ Αἀρῶνοσ τοῦ ἀρχιερέωσ καὶ πονηρὰν μὲν καὶ μετὰ τῶν εἰσ τοὺσ ἄνδρασ βλασφημιῶν διάγουσι τὴν νύκτα.

πρωὶ̈ δ’ εἰσ τὴν ἐκκλησίαν συντρέχουσι, δι’ ἐννοίασ ἔχοντεσ καταλεύσαντεσ τόν τε Μωυσῆν καὶ τὸν Αἀρῶνα ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον ὑποστρέφειν. Τῶν δὲ κατασκόπων Ιἠσοῦσ τε ὁ Ναυήχου παῖσ φυλῆσ Ἐφραιμίτιδοσ καὶ Χάλεβοσ τῆσ Ιοὔδα φυλῆσ φοβηθέντεσ χωροῦσιν εἰσ μέσουσ καὶ τὸ πλῆθοσ κατεῖχον θαρσεῖν δεόμενοι καὶ μήτε ψευδολογίαν κατακρίνειν τοῦ θεοῦ μήτε πιστεύειν τοῖσ ἐκ τοῦ μὴ τἀληθῆ περὶ τῶν Χαναναίων εἰρηκέναι καταπληξαμένοισ, ἀλλὰ τοῖσ ἐπὶ τὴν εὐδαιμονίαν καὶ τὴν κτῆσιν αὐτοὺσ τῶν ἀγαθῶν παρορμῶσιν·

οὔτε γὰρ τῶν ὀρῶν τὸ μέγεθοσ οὔτε τῶν ποταμῶν τὸ βάθοσ τοῖσ ἀρετὴν ἠσκηκόσιν ἐμποδὼν στήσεσθαι πρὸσ τὰ ἔργα καὶ ταῦτα τοῦ θεοῦ συμπροθυμουμένου καὶ ὑπερμαχοῦντοσ αὐτῶν.

"ἰώμεν οὖν, ἔφασαν, ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ μηδὲν ἔχοντεσ δι’ ὑποψίασ ἡγεμόνι τε τῷ θεῷ πεπιστευκότεσ καὶ ὁδηγοῦσιν ἡμῖν ἑπόμενοι. καὶ οἱ μὲν ταῦτα λέγοντεσ ἐπεχείρουν τὴν ὀργὴν καταπραύ̈νειν τοῦ πλήθουσ, Μωυσῆσ δὲ καὶ Αἀρὼν πεσόντεσ ἐπὶ τὴν γῆν τὸν θεὸν ἱκέτευον οὐχ ὑπὲρ τῆσ ἑαυτῶν σωτηρίασ, ἀλλ’ ὅπωσ τῆσ ἀμαθίασ παύσῃ τὸ πλῆθοσ καὶ καταστήσῃ τὴν διάνοιαν αὐτῶν ὑπὸ τῆσ ἀμηχανίασ τοῦ παραστάντοσ αὐτοῖσ πάθουσ τεταραγμένην, παρῆν δ’ ἡ νεφέλη καὶ στᾶσα ὑπὲρ τὴν σκηνὴν ἐσήμαινε τὴν ἐπιφάνειαν τοῦ θεοῦ.

Μωυσῆσ δὲ θαρρήσασ πάρεισιν εἰσ τὸ πλῆθοσ καὶ τὸν θεὸν ἐδήλου κινηθέντα ὑπὸ τῆσ ὕβρεωσ αὑτῷ λήψεσθαι τιμωρίαν, οὐκ ἀξίαν μὲν τῶν ἁμαρτημάτων, οἱάν δὲ οἱ πατέρεσ ἐπὶ νουθεσίᾳ τοῖσ τέκνοισ ἐπιφέρουσι.

παρελθόντι γὰρ εἰσ τὴν σκηνὴν αὐτῷ καὶ περὶ τῆσ μελλούσησ ὑπ’ αὐτῶν ἀπωλείασ ἀποκλαιομένῳ τὸν θεὸν ὑπομνῆσαι μέν, ὅσα παθόντεσ ἐξ αὐτοῦ καὶ πηλίκων εὐεργεσιῶν μεταλαβόντεσ ἀχάριστοι πρὸσ αὐτὸν γένοιντο, ὅτι τε τῇ νῦν τῶν κατασκόπων ὑπαχθέντεσ δειλίᾳ τοὺσ ἐκείνων λόγουσ ἀληθεστέρουσ τῆσ ὑποσχέσεωσ ἡγήσαντο τῆσ αὐτοῦ.

καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν οὐκ ἀπολεῖ μὲν ἅπαντασ οὐδ’ ἐξαφανίσει τὸ γένοσ αὐτῶν, ὃ πάντων μᾶλλον ἀνθρώπων ἔσχε διὰ τιμῆσ, τὴν μέντοι Χαναναίαν οὐ παρέξειν γῆν αὐτοῖσ λαβεῖν οὐδὲ τὴν ἀπ’ αὐτῆσ εὐδαιμονίαν, ἀνεστίουσ δὲ ποιήσειν καὶ ἀπόλιδασ ἐπὶ τῆσ ἐρημίασ ἐπ’ ἔτη τεσσαράκοντα καταβιῶναι τῆσ παρανομίασ ποινὴν ταύτην ἐκτίνοντασ·

παισὶ μέντοι τοῖσ ὑμετέροισ παραδώσειν τὴν γῆν ὑπέσχετο κἀκείνουσ τῶν ἀγαθῶν, ὧν ἑαυτοῖσ ὑπὸ ἀκρασίασ ἐφθονήσατε μετασχεῖν, ποιήσειν δεσπότασ.

Ταῦτα δὲ Μωυσέοσ κατὰ τὴν τοῦ θεοῦ γνώμην διαλεχθέντοσ ἐν λύπῃ καὶ συμφορᾷ τὸ πλῆθοσ ἐγένετο, καὶ τὸν Μωυσῆν παρεκάλει καταλλάκτην αὐτῶν γενέσθαι πρὸσ τὸν θεὸν καὶ τῆσ ἄλησ τῆσ κατὰ τὴν ἐρημίαν ἀπαλλάξαντα πόλεισ αὐτοῖσ παρασχεῖν.

ὁ δ’ οὐκ ἔφασκε τὸν θεὸν τοιαύτην πεῖραν προσήσεσθαι, μὴ γὰρ κατὰ κουφότητα προαχθῆναι τὸν θεὸν ἀνθρωπίνην εἰσ τὴν ὀργὴν τὴν πρὸσ αὐτοὺσ ἀλλὰ γνώμῃ καταψηφισάμενον αὐτῶν. οὐ δεῖ δὲ ἀπιστεῖν, εἰ Μωυσῆσ εἷσ ἀνὴρ ὢν τοσαύτασ μυριάδασ ὀργιζομένασ ἐπράυνε καὶ μετήγαγε πρὸσ τὸ ἥμερον·

ὁ γὰρ θεὸσ αὐτῷ συμπαρὼν ἡττᾶσθαι τοῖσ λόγοισ αὐτοῦ τὸ πλῆθοσ παρεσκεύαζε, καὶ πολλάκισ παρακούσαντεσ ἀσύμφορον ἑαυτοῖσ τὴν ἀπείθειαν ἐπέγνωσαν ἐκ τοῦ συμφορᾷ περιπεσεῖν. Θαυμαστὸσ δὲ τῆσ ἀρετῆσ ὁ ἀνὴρ καὶ τῆσ ἰσχύοσ τῆσ τοῦ πιστεύεσθαι περὶ ὧν ἂν εἴπῃ οὐ παρ’ ὃν ἔζη χρόνον ὑπῆρξε μόνον, ἀλλὰ καὶ νῦν·

ἔστι γοῦν οὐδεὶσ Ἑβραίων, ὃσ οὐχὶ καθάπερ παρόντοσ αὐτοῦ καὶ κολάσοντοσ ἂν ἀκοσμῇ πειθαρχεῖ τοῖσ ὑπ’ αὐτοῦ νομοθετηθεῖσι, κἂν λαθεῖν δύνηται. καὶ πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα τεκμήρια τῆσ ὑπὲρ ἄνθρωπόν ἐστι δυνάμεωσ αὐτοῦ, ἤδη δέ τινεσ καὶ τῶν ὑπὲρ Εὐφράτην μηνῶν ὁδὸν τεσσάρων ἐλθόντεσ κατὰ τιμὴν τοῦ παρ’ ἡμῖν ἱεροῦ μετὰ πολλῶν κινδύνων καὶ ἀναλωμάτων καὶ θύσαντεσ οὐκ ἴσχυσαν τῶν ἱερῶν μεταλαβεῖν Μωυσέοσ ἀπηγορευκότοσ ἐπί τινι τῶν οὐ νομιζομένων οὐδ’ ἐκ τῶν πατρίων ἡμῖν αὐτοῖσ συντυχόντων.

καὶ οἱ μὲν μηδὲ θύσαντεσ, οἱ δὲ ἡμιέργουσ τὰσ θυσίασ καταλιπόντεσ, πολλοὶ δ’ οὐδ’ ἀρχὴν εἰσελθεῖν εἰσ τὸ ἱερὸν δυνηθέντεσ ἀπίασιν ὑπακούειν τοῖσ Μωυσέοσ προστάγμασι μᾶλλον ἢ ποιεῖν τὰ κατὰ βούλησιν τὴν ἑαυτῶν προτιμῶντεσ, καὶ τὸν ἐλέγξοντα περὶ τούτων αὐτοὺσ οὐ δεδιότεσ, ἀλλὰ μόνον τὸ συνειδὸσ ὑφορώμενοι.

οὕτωσ ἡ νομοθεσία τοῦ θεοῦ δοκοῦσα τὸν ἄνδρα πεποίηκε τῆσ αὐτοῦ φύσεωσ κρείττονα νομίζεσθαι.

κομισθέντοσ ἀλεύρου κατὰ τὴν ἑορτὴν τῶν ἀζύμων εἰσ κόρουσ ἑβδομήκοντα, μέδιμνοι δὲ οὗτοι Σικελοὶ μέν εἰσιν εἷσ καὶ τριακόσιοι Ἀττικοὶ δὲ τεσσαράκοντα εἷσ, οὐδεὶσ ἐτόλμησε τῶν ἱερέων κρίμνον ἓν φαγεῖν τοσαύτησ ἀπορίασ τὴν γῆν κατεχούσησ, δεδιὼσ τὸν νόμον καὶ τὴν ὀργήν, ἣν καὶ ἐπὶ ἀνεξελέγκτοισ ἀεὶ τὸ θεῖον τοῖσ ἀδικήμασιν ἔχει.

ὥστ’ οὐ δεῖ θαυμάζειν περὶ τῶν τότε πεπραγμένων, ὁπότε καὶ μέχρι τοῦ νῦν τὰ καταλειφθέντα ὑπὸ Μωυσέοσ γράμματα τηλικαύτην ἰσχὺν ἔχει, ὥστε καὶ τοὺσ μισοῦντασ ἡμᾶσ ὁμολογεῖν, ὅτι καὶ τὴν πολιτείαν ἡμῖν ὁ καταστησάμενόσ ἐστι θεὸσ διὰ Μωυσέοσ καὶ τῆσ ἀρετῆσ τῆσ ἐκείνου.

ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ὡσ αὐτῷ τινι δοκεῖ διαλήψεται.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Flavius Josephus, Antiquitates Judaicae, Book 3

(플라비우스 요세푸스, Antiquitates Judaicae, Book 3)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION