Dionysius of Halicarnassus, Antiquitates Romanae, book 3, chapter 23

(디오니시오스, Antiquitates Romanae, book 3, chapter 23)

ὁ δὲ Ῥωμαίων βασιλεὺσ ἐνιαύσιον διαλιπὼν χρόνον, ἐν ᾧ πάντα τὰ πρὸσ τὸν πόλεμον ἐπιτήδεια παρεσκευάσατο, στρατὸν ἐξάγειν ἐπὶ τὴν Φιδηναίων πόλιν ἔγνω προφάσεισ τοῦ πολέμου ποιησάμενοσ, ὅτι κληθέντεσ εἰσ ἀπολογίαν περὶ τῆσ ἐπιβουλῆσ, ἣν συνεστήσαντο κατὰ Ῥωμαίων τε καὶ Ἀλβανῶν, οὐχ ὑπήκουσαν, ἀλλ’ εὐθὺσ ἀναλαβόντεσ τὰ ὅπλα καὶ τὰσ πύλασ κλείσαντεσ Οὐιεντανῶν τε συμμαχίαν ἐπαγόμενοι ἐκ τοῦ φανεροῦ ἀφειστήκεσαν καὶ τοῖσ παραγενομένοισ ἐκ Ῥώμησ πρεσβευταῖσ πυνθανομένοισ τὴν αἰτίαν τῆσ ἀποστάσεωσ ἀπεκρίναντο μηδὲν αὐτοῖσ ἔτι πρᾶγμα πρὸσ τὴν Ῥωμαίων πόλιν εἶναι κοινόν, ἐξ οὗ Ῥωμύλοσ ὁ βασιλεὺσ αὐτῶν ἐτελεύτησε, πρὸσ ὃν ἐποιήσαντο τὰ περὶ τῆσ φιλίασ ὁρ́κια. ταύτασ δὴ τὰσ προφάσεισ λαβὼν τήν τε οἰκείαν καθώπλιζε δύναμιν καὶ τὰσ παρὰ τῶν συμμάχων μετεπέμπετο.

κεκοσμημένον ἐκπρεπέσιν, ὥστε πάσασ ὑπερβαλέσθαι τὰσ συμμαχικὰσ δυνάμεισ.

ὁ μὲν οὖν Τύλλοσ ὡσ ἐκ προθυμίασ τε καὶ ἀπὸ παντὸσ τοῦ βελτίστου κοινωνεῖν ἐγνωκότα τοῦ πολέμου τὸν Μέττιον ἐπῄνει καὶ πάντων ἐποιεῖτο τῶν βουλευμάτων συνίστορα·

ὁ δὲ ἀνὴρ οὗτοσ ἐν αἰτίαισ παρὰ τοῖσ πολίταισ ὑπάρχων ὡσ κακῶσ ἐστρατηγηκὼσ τὸν πόλεμον, καὶ δὴ καὶ εἰσ προδοσίαν διαβαλλόμενοσ, ἐπειδὴ τρίτον ἔτοσ ἐπὶ τῆσ αὐτοκράτοροσ ἀρχῆσ διέμενε Τύλλου κελεύσαντοσ, οὐκ ἀξιῶν τε ἀρχὴν ἔχειν ἑτέρασ ἀρχῆσ ὑπήκοον οὐδὲ ὑποτάττεσθαι μᾶλλον ἢ οὐκ αὐτὸσ ἡγεῖσθαι πρᾶγμά τι ἐπεβούλευσεν ἀνόσιον. διαπρεσβευσάμενοσ γὰρ κρύφα πρὸσ τοὺσ Ῥωμαίων πολεμίουσ ἐνδοιαστῶσ ἔτι πρὸσ τὴν ἀπόστασιν ἔχοντασ ἐπῆρεν αὐτοὺσ μὴ κατοκνεῖν, ὡσ αὐτὸσ συνεπιθησόμενοσ Ῥωμαίοισ ἐν τῷ ἀγῶνι, καὶ ταῦτα πράττων τε καὶ διανοούμενοσ ἅπαντασ ἐλάνθανε.

Τύλλοσ δ’ ἐπειδὴ παρεσκευάσατο τήν τ’ οἰκείαν καὶ τὴν συμμαχικὴν δύναμιν ἐξῆγεν ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ καὶ διαβὰσ τὸν Ἀνίητα ποταμὸν οὐ μακρὰν τῆσ Φιδήνησ κατεστρατοπέδευσεν. εὑρὼν δὲ πρὸ τῆσ πόλεωσ στρατιὰν ἐκτεταγμένην πολλὴν αὐτῶν τε Φιδηναίων καὶ τῶν συμμαχούντων αὐτοῖσ ἐκείνην μὲν τὴν ἡμέραν ἡσυχίαν ἔσχε, τῇ δ’ ἑξῆσ Φουφέττιόν τε μεταπεμψάμενοσ τὸν Ἀλβανὸν καὶ τῶν ἄλλων φίλων τοὺσ ἀναγκαιοτάτουσ ἐσκόπει μετ’ ἐκείνων τίνα χρηστέον εἰή τῷ πολέμῳ τρόπον, καὶ ἐπειδὴ πᾶσιν ἔδοξε μάχην τίθεσθαι διαταχέων καὶ μὴ τρίβειν τὸν χρόνον, χώραν καὶ τάξιν, ἣν ἕκαστοσ ἔμελλεν ἕξειν, προειπὼν ἡμέραν τε ὁρίσασ τῆσ μάχησ τὴν κατόπιν διέλυσε τὸν σύλλογον.

ὁ δὲ Ἀλβανὸσ Φουφέττιοσ ἡ̓͂ν γὰρ δὴ ἔτι ἄδηλοσ καὶ τῶν ἑαυτοῦ φίλων πολλοῖσ προδοσίαν μηχανώμενοσ’ συγκαλέσασ τοὺσ ἐπιφανεστάτουσ Ἀλβανῶν λοχαγοὺσ καὶ ταξιάρχουσ λέγει πρὸσ αὐτοὺσ τοιάδε·

καὶ ἐὰν δόξῃ συνοίσειν ἐπιτελῆ γενόμενα συλλαβέσθαι μοι αὐτῶν.

πολλὰ μὲν οὖν λέγειν ὁ καιρὰσ οὐκ ἐπιτρέπει βραχὺσ ὤν, αὐτὰ δὲ τὰ ἀναγκαιότατα ἐρῶ. ἐγὼ πάντα τὸν μεταξὺ χρόνον ἐξ οὗ Ῥωμαίοισ ὑπετάχθημεν ἑώσ τῆσ2δε τῆσ ἡμέρασ αἰσχύνησ μεστὸν καὶ ὀδύνησ ἔχων τὸν βίον διατετέλεκα καίτοι τιμηθείσ γε ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ αὐτῶν τῇ αὐτοκράτορι ἀρχῇ, ἣν τρίτον ἔτοσ ἤδη τοῦτο ἔχω καὶ εἰ βουλοίμην μέχρι παντὸσ ἕξω.

ἀλλὰ πάντων ἡγούμενοσ εἶναι κακῶν ἔσχατον ἐν οὐκ εὐτυχοῦσι τοῖσ κοινοῖσ μόνοσ εὐτυχεῖν, ἐνθυμούμενοσ δὲ ὅτι παρὰ πάντα τὰ νενομισμένα παρ’ ἀνθρώποισ ὅσια τὴν ἡγεμονίαν ὑπ’ αὐτῶν ἀφῃρέθημεν, ἐσκόπουν ὅπωσ ἂν αὐτὴν ἀνακομισαίμεθα μηδεμιᾶσ πειραθέντεσ μεγάλησ συμφορᾶσ· εὑρ́ισκον ὁδὸν ἄγουσαν ἐπὶ τὰ πράγματα ῥᾴστην τε καὶ ἀκινδυνοτάτην, εἴ τισ αὐτοῖσ ἀνασταίη πόλεμοσ ἐκ τῶν πλησιοχώρων πόλεων.

εἰσ γὰρ τοῦτον ὑπελάμβανον αὐτοὺσ καθισταμένουσ συμμάχων δεήσεσθαι καὶ πρώτων γε ἡμῶν.

τὸ δὴ μετὰ τοῦτο οὐ πολλῆσ ὑπελάμβανον ὑμῖν διδαχῆσ δεήσειν, ὅτι κάλλιόν τε καὶ δικαιότερον περὶ τῆσ ἡμῶν αὐτῶν ἐλευθερίασ μᾶλλον ἢ περὶ τῆσ Ῥωμαίων ἡγεμονίασ ποιήσασθαι τὸν ἀγῶνα. ταῦτα διανοηθεὶσ ὑπενόμενσα Ῥωμαίοισ πόλεμον ἐκ τῶν ὑπηκόων Οὐιεντανοὺσ καὶ Φιδηναίουσ πείσασ ἐπὶ τὰ ὅπλα χωρεῖν, ὡσ συλληψόμενοσ αὐτοῖσ τοῦ πολέμου.

καὶ μέχρι τούτου λέληθα Ῥωμαίουσ ταῦτα πράττων καὶ ταμιευόμενοσ ἐμαυτῷ τὸν τῆσ ἐπιθέσεωσ καιρόν· ἐν ᾧ σκέψασθε ὅσα ὠφεληθησόμεθα. πρῶτον μὲν οὐκ ἐν φανερῷ βουλεύσαντεσ ἀπόστασιν, ἐν ᾧ κίνδυνοσ ἦν καθ’ ἑκάτερον ἢ ἀπαρασκεύουσ ἐπειχθέντασ καὶ τῇ οἰκείᾳ δυνάμει μόνῃ πιστεύσαντασ τὸν ὑπὲρ ἁπάντων ἀναρρῖψαι κύβον, ἢ παρασκευαζομένουσ καὶ βοηθείασ ἐγείραντασ ὑπὸ τῶν ἐν παρασκευῇ ὄντων προκαταληφθῆναι, οὐδετέρου τῶν χαλεπῶν τούτων πειραθέντεσ τὸ ἐξ ἀμφοτέρων χρήσιμον ἕξομεν.

ἔπειτα πολλὴν καὶ δυσπολέμητον οὖσαν τὴν τῶν ἀντιπάλων ἰσχὺν καὶ τύχην οὐκ ἐκ τοῦ βιαίου τρόπου πειρασόμεθα καθαιρεῖν, ἀλλ’ οἷσ ἁλίσκεται πάντα τὰ ὑπέραυχα καὶ μὴ ῥᾴδια τῷ βιαίῳ καθαιρεθῆναι, δόλῳ καὶ ἀπάτῃ, οὔτε πρῶτοι ἄρξαντεσ αὐτῶν οὔτε μόνοι.

πρὸσ δὲ τούτοισ οὐκ ἀξιομάχῳ οὔσῃ τῇ οἰκείᾳ δυνάμει πρὸσ ἅπασαν τὴν Ῥωμαίων τε καὶ τῶν συμμάχων ἰσχὺν ἀντιταχθῆναι Φιδηναίων τε καὶ Οὐιεντανῶν τοσαύτην οὖσαν ὅσην ὁρᾶτε προσειλήφαμέν τε, καὶ ὡσ ἂν μάλιστα θάρσοσ τινὶ συμμαχίασ βεβαίου τὸ ἐπικουρικὸν παράσχοι προσγενόμενον οὕτω παρεσκεύασταί μοι.

οὐ γὰρ ἐν τῇ ἡμετέρᾳ γῇ Φιδηναῖοι τὸν ἀγῶνα ἀράμενοι, τῆσ δὲ αὑτῶν προκινδυνεύοντεσ ἐν τῷ αὐτῷ καὶ τὴν ἡμετέραν φυλάξουσιν.

ὃ δὲ πάντων μέν ἐστιν ἥδιστον ἀνθρώποισ, σπανίωσ δέ τισιν ἐκ τοῦ παρελθόντοσ αἰῶνοσ ἐξεγένετο, καὶ τοῦθ’ ἡμῖν ὑπάρξει·

εὖ πάσχοντεσ ὑπὸ τῶν συμμάχων εὖ δρᾶν ἐκείνουσ αὐτοὶ δόξομεν. καὶ ἐὰν ἡμῖν κατὰ νοῦν χωρήσῃ τὸ ἔργον, ὥσπερ τὸ εἰκὸσ ἔχει, Φιδηναῖοί τε καὶ Οὐιεντανοὶ βαρείασ ἀπαλλάξαντεσ ἡμᾶσ ὑποταγῆσ ὡσ ὑφ’ ἡμῶν τοῦτο πεπονθότεσ αὐτοὶ χάριν ἡμῖν εἴσονται.

ταῦτα μέν ἐστιν ἃ διὰ πολλῆσ φροντίδοσ παρασκευασθέντα ἱκανὰ εἶναι δοκεῖ μοι θάρσοσ τε καὶ προθυμίαν τῆσ ἀποστάσεωσ ὑμῖν παρασχεῖν. ὃν δὲ τρόπον ἐπιχειρεῖν τῷ ἔργῳ βεβούλευμαι, τοῦτ’ ἀκούσατέ μου·

τάξιν μὲν ἀποδέδωκέ μοι Τύλλοσ τὴν ὑπὸ τῷ ὄρει καὶ κελεύει με θατέρου τῶν κεράτων ἄρχειν, ὅταν δὲ μέλλωμεν ὁμόσε τοῖσ πολεμίοισ χωρεῖν, ἄρξω μὲν ἐγὼ λύσασ τὴν τάξιν ἐπὶ τὸ ὄροσ ἄγειν, ἀκολουθήσετε δέ μοι ὑμεῖσ συντεταγμένουσ ἄγοντεσ τοὺσ λόχουσ. τρόπον τοῖσ μετὰ ταῦτα πράγμασιν ἀκούσατέ μου·

ἐὰν μὲν ὁρῶ κατὰ γνώμην ἃ διαλογίζομαι χωροῦντά μοι καὶ θρασεῖσ μὲν γεγονότασ τοὺσ πολεμίουσ, ὡσ ἡμῶν αὐτοῖσ συλλαμβανόντων, ταπεινοὺσ δὲ καὶ περιφόβουσ Ῥωμαίουσ, ὡσ προδεδομένουσ ὑφ’ ἡμῶν, φυγῆσ τε μᾶλλον ἢ ἀλκῆσ προνοουμένουσ, ὅπερ εἰκόσ, ἐπιθήσομαι αὐτοῖσ καὶ μεστὸν ποιήσω νεκρῶν τὸ πεδίον ἐξ ὑπερδεξίου τε κατιὼν ἐπὶ τὸ πρανὲσ θαρρούσῃ τε καὶ συντεταγμένῃ δυνάμει πρὸσ ἐπτοημένουσ ἀνθρώπουσ προσφερόμενοσ καὶ σποράδασ.

δεινὴ δ’ ἐν τοῖσ πολέμοισ καὶ ἡ διὰ κενῆσ ἐμπίπτουσα προδοσίασ συμμάχων ἢ πολεμίων ἄλλων ἐφόδου δόκησισ, καὶ πολλὰ ἤδη στρατεύματα μεγάλα ὑπ’ οὐδενὸσ οὕτωσ ἑτέρου φοβεροῦ παθήματοσ ὡσ ὑπὸ δόξησ κενῆσ ἴσμεν πανώλεθρα διαφθαρέντα.

τὸ δ’ ἡμέτερον οὐ λόγοσ ἔσται κενὸσ οὐδ’ ἀφανὲσ δεῖμα, ἀλλ’ ἔργον ἁπάσησ ὄψεωσ καὶ πείρασ φοβερώτερον. ἐὰν δ’ ἄρα τἀναντία τῶν λελογισμένων γινόμενα ὁρῶ ̔λεγέσθω γὰρ καὶ τὰ παρὰ τὰσ ἀνθρωπίνασ δόξασ εἰωθότα ἀπαντᾶν, ἐπειδὴ πολλὰ καὶ τὰ μὴ εἰκότα οἱ βίοι φέρουσἰ τἀναντία καὶ αὐτὸσ ὧν προὐθέμην ἐπιχειρήσω ποιεῖν.

ἄξω γὰρ ὑμᾶσ ἐπὶ τοὺσ πολεμίουσ ἅμα Ῥωμαίοισ καὶ συλλήψομαι αὐτοῖσ τῆσ νίκησ τήν τε κατάληψιν τῶν ὑψηλῶν πεποιῆσθαι σκήψομαι τῆσ κυκλώσεωσ τῶν ἀντιτεταγμένων ἕνεκα. γενήσεται δέ μου πιστὸσ ὁ λόγοσ ἔργα ὁμολογούμενα τῇ σκήψει παρεσχημένου, ὥσθ’ ἡμᾶσ τῶν μὲν δεινῶν μηδετέροισ κοινωνῆσαι, τῆσ δ’ ἀμείνονοσ τύχησ παρ’ ἀμφοτέρων μεταλαβεῖν.

ἀγών, οἷσ2τισιν ἐν ἔθει καθέστηκεν ἄρχεσθαι ὑφ’ ἑτέρων καὶ ὅσοισ τοιαύτην πολιτείαν οἱ πατέρεσ παρέδοσαν.

ἐλεύθεροι γὰρ ἐξ ἐλευθέρων ἔφυμεν καὶ ἄρχειν τῶν προσοίκων παρέδοσαν ἡμῖν οἱ πατέρεσ ὁμοῦ τι πεντακόσια ἔτη τοῦτο τὸ σχῆμα τοῦ βίου διαφυλάξαντεσ, οὗ μὴ ἀποστερήσωμεν ἡμεῖσ τοὺσ ἐκγόνουσ.

παραστῇ δὲ μηδενὶ ὑμῶν δέοσ ἂν ταῦτα ἐθέλῃ πράττειν μὴ συνθήκασ τε λύσῃ καὶ ὁρ́κουσ τοὺσ ἐπ’ αὐταῖσ γενομένουσ παραβῇ, ἀλλ’ ἐννοείσθω διότι τὰσ ὑπὸ Ῥωμαίων λελυμένασ εἰσ τὸ ἐξ ἀρχῆσ ἀποκαταστήσει καὶ οὐ τάσ γε ἐλαχίστου ἀξίασ, ἀλλ’ ἃσ ἥ τε φύσισ ἡ ἀνθρωπεία κατεστήσατο καὶ ὁ πάντων κοινὸσ Ἑλλήνων τε καὶ βαρβάρων βεβαιοῖ νόμοσ, ἄρχειν καὶ τὰ δίκαια τάττειν τοὺσ πατέρασ τοῖσ ἐκγόνοισ καὶ τὰσ μητροπόλεισ ταῖσ ἀποικίαισ. ταύτασ δὴ τὰσ συνθήκασ οὐδέποτε ἀναιρεθησομένασ ἐκ τῆσ ἀνθρωπείασ φύσεωσ οὐχ ἡμεῖσ οἱ κυρίασ ἀξιοῦντεσ αἰεὶ διαμένειν παρασπονδοῦμεν, οὐδ’ ἄν τισ ἡμῖν θεῶν ἢ δαιμόνων νεμεσήσειεν ὡσ ἀνόσια πράττουσιν εἰ δουλεύειν τοῖσ ἰδίοισ ἐκγόνοισ δυσανασχετοῦμεν, ἀλλ’ οἱ καταλύσαντεσ αὐτὰσ ἀρχῆθεν καὶ ἔργῳ ἐπιχειρήσαντεσ ἀθεμίτῳ κρείττω ποιῆσαι τοῦ θείου νόμου τὸν ἀνθρώπινον·

καὶ ὅ τε δαιμόνιοσ χόλοσ οὐχ ἡμῖν, ἀλλὰ τούτοισ ἐναντιώσεται κατὰ τὸ εἰκόσ, καὶ ἡ παρ’ ἀνθρώπων νέμεσισ εἰσ τούτουσ ἀνθ’ ἡμῶν κατασκήψει.

εἰ μὲν οὖν ταῦτα κράτιστα πᾶσιν ὑμῖν ἔσεσθαι δοκεῖ, πράττωμεν αὐτὰ θεοὺσ καὶ δαίμονασ ἀρωγοὺσ ἐπικαλεσάμενοι, εἰ δέ τισ ὑμῶν τἀναντία ἔγνωκε καὶ δυεῖν θάτερον ἢ μηδέποτε ἀνασώσασθαι τὸ ἀρχαῖον ἀξίωμα τῆσ πόλεωσ οἰέται δεῖν, ἢ καιρὸν ἕτερόν τινα ἐπιτηδειότερον περιμένων ἀναβάλλεται τὸν παρόντα, μὴ κατοκνείτω φέρειν εἰσ μέσον ἃ φρονεῖ·

ὅ τι γὰρ ἂν ἅπασιν ὑμῖν κράτιστον φανῇ βούλευμα τούτῳ χρησόμεθα.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION