헬라어 문장 검색 - ΔιοΞηρ́Ορατιον́13́

(디오, 크리소토모스, 연설, ΕΥΒΟΙΚΟΣ ἢ ΚΥΝΗΓΟΣ.)

τόδε μὴν αὐτὸσ ἰδών, οὐ παρ’ ἑτέρων ἀκούσασ, διηγήσομαι. ἴσωσ γὰρ οὐ μόνον πρεσβυτικὸν πολυλογία καὶ τὸ μηδένα διωθεῖσθαι ῥᾳδίωσ τῶν ἐμπιπτόντων λόγων, πρὸσ δὲ τῷ πρεσβυτικῷ τυχὸν ἂν εἰή καὶ ἀλητικόν. αἴτιον δέ, ὅτι πολλὰ τυχὸν ἀμφότεροι πεπόνθασιν, ὧν οὐκ ἀηδῶσ μέμνηνται. ἐρῶ δ’ οὖν οἱοίσ ἀνδράσι καὶ ὅντινα βίον ζῶσι συνέβαλον ἐν μέσῃ σχεδόν τι τῇ Ἑλλάδι. ἐτύγχανον μὲν ἀπὸ Χίου περαιούμενοσ μετά τινων ἁλιέων ἔξω τῆσ θερινῆσ ὡρ́ασ ἐν μικρῷ παντελῶσ ἀκατίῳ.

χειμῶνοσ δὲ γενομένου χαλεπῶσ καὶ μόλισ διεσώθημεν πρὸσ τὰ κοῖλα τῆσ Εὐβοίασ· τὸ μὲν δὴ ἀκάτιον εἰσ τραχύν τινα αἰγιαλὸν ὑπὸ τοῖσ κρημνοῖσ ἐκβαλόντεσ διέφθειραν, αὐτοὶ δὲ ἀπεχώρησαν πρόσ τινασ πορφυρεῖσὑφορμοῦντασ ἐπὶ τῇ πλησίον χηλῇ, κἀκείνοισ συνεργάζεσθαι διενοοῦντο αὐτοῦ μένοντεσ. καταλειφθεὶσ δὴ μόνοσ, οὐκ ἔχων εἰσ τίνα πόλιν σωθήσομαι, παρὰ τὴν θάλατταν ἄλλωσ ἐπλανώμην, εἴ πού τινασ ἢ παραπλέοντασ ἢ ὁρμοῦντασ ἴδοιμι.

προεληλυθὼσ δὲ συχνὸν ἀνθρώπων μὲν οὐδένα ἑώρων· ἐπιτυγχάνω δὲ ἐλάφῳνεωστὶ κατὰ τοῦ κρημνοῦ πεπτωκότι παρ’ αὐτὴν τὴν ῥαχίαν, ὑπὸ τῶν κυμάτων παιομένῳ, φυσῶντι ἔτι. καὶ μετ’ ὀλίγον ἔδοξα ὑλακῆσ ἀκοῦσαι κυνῶν ἄνωθεν μόλισ πωσ διὰ τὸν ἦχον τὸν ἀπὸ τῆσ θαλάττησ. προελθὼν δὲ καὶ προβὰσ πάνυ χαλεπῶσ πρόσ τι ὑψηλὸν τούσ τε κύνασ ὁρῶ ἠπορημένουσ καὶ διαθέοντασ, ὑφ’ ὧνεἴκαζον ἀποβιασθὲν τὸ ζῷον ἁλέσθαι κατὰ τοῦ κρημνοῦ, καὶ μετ’ ὀλίγον ἄνδρα, κυνηγέτην ἀπὸ τῆσ ὄψεωσ καὶ τῆσ στολῆσ, τὰ γένεια ὑγιῆ κομῶντα οὐ φαύλωσ οὐδὲ ἀγεννῶσ ἐξόπισθεν, οἱούσ ἐπὶ Ἴλιον Ὅμηρόσ φησιν ἐλθεῖν Εὐβοέασ, σκώπτων, ἐμοὶ δοκεῖν, καὶ καταγελῶν, ὅτι τῶν ἄλλων Ἀχαιῶν καλῶσ ἐχόντων οἱ δὲ ἐξ ἡμίσουσ ἐκόμων.

καὶ ὃσ ἀνηρώτα με, Ἀλλ’ ἦ, ὦ ξεῖνε, τῇδέ που φεύγοντα ἔλαφον κατενόησασ;

κἀγὼ πρὸσ αὐτόν, Ἐκεῖνοσ, ἔφην, ἐν τῷ κλύδωνι ἤδη· καὶ ἀγαγὼν ἔδειξα. ἑλκύσασ οὖν αὐτὸν ἐκ τῆσ θαλάττησ τό τε δέρμα ἐξέδειρε μαχαίρᾳ, κἀμοῦ ξυλλαμβάνοντοσ ὅσον οἱο͂́σ τε ἦν, καὶ τῶν σκελῶν ἀποτεμὼν τὰ ὀπίσθια ἐκόμιζεν ἅμα τῷ δέρματι. παρεκάλει δὲ κἀμὲ συνακολουθεῖν καὶ συνεστιᾶσθαι τῶν κρεῶν· εἶναι δὲ οὐ μακρὰν τὴν οἴκησιν. ἔπειτα ἑώθεν παρ’ ἡμῖν, ἔφη, κοιμηθεὶσ ἥξεισ ἐπὶ τὴν θάλατταν, ὡσ τά γε νῦν οὐκ ἔστι πλόϊμα.

καὶ μὴ τοῦτο, εἶπε, φοβηθῇσ. βουλοίμην δ’ ἂν ἔγωγε καὶ μετὰ πέντε ἡμέρασ λῆξαι τὸν ἄνεμον· ἀλλ’ οὐ ῥᾴδιον, εἶπεν,ὅταν οὕτωσ πιεσθῇ τὰ ἄκρα τῆσ Εὐβοίασ ὑπὸ τῶν νεφῶν ὥσ γε νῦν κατειλημμένα ὁρᾷσ. καὶ ἅμα ἠρώτα με ὁπόθεν δὴ καὶ ὅπωσ ἐκεῖ κατηνέχθην, καὶ εἰ μὴ διεφθάρη τὸ πλοῖον. μικρὸν ἦν παντελῶσ, ἔφην, ἁλιέων τινῶν περαιουμένων, κἀγὼ μόνοσ ξυνέπλεον ὑπὸ σπουδῆσ τινοσ.

διεφθάρη δ’ ὅμωσ ἐπὶ τὴν γῆν ἐκπεσόν. οὔκουν ῥᾴδιον, ἔφη, ἄλλωσ·

ὁρ́α γὰρ ὡσ ἄγρια καὶ σκληρὰ τῆσ νήσου τὰ πρὸσ τὸ πέλαγοσ. ταῦτ’, εἶπεν, ἐστὶ τὰ κοῖλα τῆσ Εὐβοίασ λεγόμενα, ὅπου κατενεχθεῖσα ναῦσ οὐκ ἂν ἔτι σωθείη· σπανίωσ δὲ σῴζονται καὶ τῶν ἀνθρώπων τινέσ, εἰ μὴ ἄρα, ὥσπερ ὑμεῖσ, ἐλαφροὶ παντελῶσ πλέοντεσ. ἀλλ’ ἴθι καὶ μηδὲν δείσῃσ. νῦν μὲν ἐκ τῆσ κακοπαθείασ ἀνακτήσῃ σαυτόν· εἰσ αὔριον δέ, ὅ τι ἂν ᾖ δυνατόν, ἐπιμελησόμεθα ὅπωσ σωθῇσ, ἐπειδή σε ἔγνωμεν ἅπαξ. δοκεῖσ δέ μοι τῶν ἀστικῶν εἶναί τισ, οὐ ναύτησ οὐδ’ ἐργάτησ, ἀλλὰ πολλήν τινα ἀσθένειαν τοῦ σώματοσ ἀσθενεῖν ἐοίκασ ἀπὸ τῆσ ἰσχνότητοσ.

ἐγὼ δὲ ἄσμενοσ ἠκολούθουν· οὐ γὰρ ἐπιβουλευθῆναί ποτε ἔδεισα, οὐδὲν ἔχων ἢ φαῦλον ἱμάτιον. καὶ πολλάκισ μὲν δὴ καὶ ἄλλοτε ἐπειράθην ἐν τοῖσ τοιούτοισ καιροῖσ, ἅτε ἐν ἄλῃ συνεχεῖ, ἀτὰρ οὖν δὴ καὶ τότε ὡσ ἔστι πενία χρῆμα τῷ ὄντι ἱερὸν καὶ ἄσυλον, καὶ οὐδεὶσ ἀδικεῖ, πολύ γε ἧττον ἢ τοὺσ τὰ κηρύκεια ἔχοντασ·

ὡσ δὴ καὶ τότε θαρρῶν εἱπόμην.

ἦν δὲ σχεδόν τι περὶ τετταράκοντα στάδια πρὸσ τὸ χωρίον. ὡσ οὖν ἐβαδίζομεν, διηγεῖτό μοι κατὰ τὴν ὁδὸν τὰ αὑτοῦ πράγματα καὶ τὸν βίον ὃν ἔζη μετὰ γυναικὸσ αὐτοῦ καὶ παίδων. ἡμεῖσ γάρ, ἔφη, δύο ἐσμέν, ὦ ξένε, τὸν αὐτὸν οἰκοῦντεσ τόπον. ἔχομεν δὲ γυναῖκασ ἀλλήλων ἀδελφὰσ καὶ παῖδασ ἐξ αὐτῶν υἱοὺσ καὶ θυγατέρασ. ζῶμεν δὲ ἀπὸ θήρασ ὡσ τὸ πολύ, μικρόν τι τῆσ γῆσ ἐπεργαζόμενοι.

ἀνδρὸσ μακαρίου τῶν ἐνθένδε τινὸσ ἐκ τῆσ νήσου, πολλὰσ μὲν ἀγέλασ καὶ ἵππων καὶ βοῶν κεκτημένου, πολλὰσ δὲ ποίμνασ, πολλοὺσ δὲ καὶ καλοὺσ ἀγρούσ, πολλὰ δὲ ἄλλα χρήματα, ξύμπαντα δὲ ταῦτα τὰ ὄρη.

οὗ δὴ ἀποθανόντοσ καὶ τῆσ οὐσίασ δημευθείσησ·

φασὶ δὲ καὶ αὐτὸν ἀπολέσθαι διὰ τὰ χρήματα ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ· τὴν μὲν ἀγέλην εὐθὺσ ἀπήλασαν, ὥστε κατακόψαι, πρὸσ δὲ τῇ ἀγέλῃ καὶ τὰ ἡμέτερα ἄττα βοίδια, καὶ τὸν μισθὸν οὐδεὶσ ἀποδέδωκε. τότε μὲν δὴ ἐξ ἀνάγκησ αὐτοῦ κατεμείναμεν, οὗπερ ἐτύχομεν τὰσ βοῦσ ἔχοντεσ καί τινασ σκηνὰσ πεποιημένοι καὶ αὐλὴν διὰ ξύλων οὐ μεγάλην οὐδὲ ἰσχυράν, μόσχων ἕνεκεν, ὡσ ἂν οἶμαι πρὸσ αὐτό που τὸ θέροσ.

τοῦ μὲν γὰρ χειμῶνοσ ἐν τοῖσ πεδίοισἐνέμομεν, νομὴν ἱκανὴν ἔχοντεσ καὶ πολὺν χιλὸν ἀποκείμενον· τοῦ δὲ θέρουσ ἀπηλαύνομεν εἰσ τὰ ὄρη. μάλιστα δ’ ἐν τούτῳ τῷ τόπῳ σταθμὸν ἐποιοῦντο· τό τε γὰρ χωρίον ἀπόρρυτον ἑκατέρωθεν, φάραγξ βαθεῖα καὶ σύσκιοσ, καὶ διὰ μέσου ποταμὸσ οὐ τραχύσ, ἀλλ’ ὡσ ῥᾷστοσ ἐμβῆναι καὶ βουσὶ καὶ μόσχοισ, τὸ δὲ ὕδωρ πολὺκαὶ καθαρόν, ἅτε τῆσ πηγῆσ ἐγγὺσ ἀναδιδούσησ, καὶ πνεῦμα τοῦ θέρουσ ἀεὶ διαπνέον διὰ τῆσ φάραγγοσ·

οἵ τε περικείμενοι δρυμοὶ μαλακοὶ καὶ κατάρρυτοι, ἥκιστα μὲν οἶστρον τρέφοντεσ, ἥκιστα δὲ ἄλλην τινὰ βλάβην βουσί. πολλοὶ δὲ καὶ πάγκαλοι λειμῶνεσ ὑπὸ ὑψηλοῖσ τε καὶ ἀραιοῖσ δένδρεσιν ἀνειμένοι, καὶ πάντα μεστὰβοτάνησ εὐθαλοῦσ δι’ ὅλου τοῦ θέρουσ, ὥστε μὴ πολὺν πλανᾶσθαι τόπον.

ὧν δὴ ἕνεκα συνήθωσ ἐκεῖ καθίστασαν τὴν ἀγέλην· καὶ τότε ἔμειναν ἐν ταῖσ σκηναῖσ, μέχρι ἂν εὑρ́ωσι μισθόν τινα ἢ ἔργον, καὶ διετράφησαν ἀπὸ χωρίου μικροῦ παντελῶσ, ὃ ἔτυχον εἰργασμένοι πλησίον τοῦ σταθμοῦ. τοῦτό τε ἐπήρκεσεν αὐτοῖσ ἱκανῶσ,ἅτε κόπρου πολλῆσ ἐνούσησ. καὶ σχολὴν ἄγοντεσ ἀπὸ τῶν βοῶν πρὸσ θήραν ἐτράπησαν, τὸ μὲν αὐτοί, τὸ δὲ καὶ μετὰ κυνῶν.

δύο γὰρ τῶν ἑπομένων ταῖσ βουσίν, ὡσ δὴ μακρὰν ἦσαν οὐχ ὁρῶντεσ τοὺσ νομεῖσ, ὑπέστρεψαν ἐπὶ τὸν τόπον καταλιπόντεσ τὴν ἀγέλην. οὗτοι τὸ μὲν πρῶτον συνηκολούθουν αὐτοῖσ, ὥσπερ ἐπ’ ἄλλο τι· καὶ τοὺσ μὲν λύκουσ ὁπότε ἴδοιεν, ἐδίωκον μέχρι τινόσ, συῶν δὲ ἢ ἐλάφων οὐδὲν αὐτοῖσ ἔμελεν.

εἰ δέ ποτε ἴδοιεν τῶν ἀνθρώπων τινα ὀψὲ καὶ πρῴ, συνιστάμενοι ὑλάκτουν τε καὶ ἤμυνον, ὥσπερ ἂν εἰ πρὸσ ἄνθρωπον ἐμάχοντο.

γευόμενοι δὲ τοῦ αἵματοσ καὶ συῶν καὶ ἐλάφων καὶ τῶν κρεῶν πολλάκισ ἐσθίοντεσ, ὀψὲ μεταμανθάνοντεσ κρέασιν ἀντὶ μάζησ ἥδεσθαι, τῶν μὲν ἐμπιμπλάμενοι, εἴ ποτε ἁλοίη τι , ὁπότε δὲ μή, πεινῶντεσ, μᾶλλον ἤδη τῷ τοιούτῳ προσεῖχον, καὶ τὸ φαινόμενον ἐδίωκον πᾶν ὁμοίωσ, καὶ ὀσμῆσ ἁμῃγέπῃ καὶ ἴχνουσ ᾐσθάνοντο, καὶ ἀπέβησαν ἀντὶ βουκόλων τοιοῦτοί τινεσ ὀψιμαθεῖσ καὶ βραδύτεροι θηρευταί. χειμῶνοσ δὲ ἐπελθόντοσ ἔργον μὲν οὐδὲν ἦν πεφηνὸσ αὐτοῖσ, οὔτε εἰσ ἄστυ καταβᾶσιν οὔτε εἰσ κώμην τινά·

φραξάμενοι δὲ τὰσ σκηνὰσ ἐπιμελέστερον καὶ τὴν αὐλὴν πυκνοτέραν ποιήσαντεσ, οὕτωσ διεγένοντο, καὶ τὸ χωρίον ἐκεῖνο πᾶν εἰργάσαντο, καὶ τῆσ θήρασ ἡ χειμερινὴ ῥᾴων ἐγίγνετο. τὰ γὰρ ἴχνη φανερώτερα, ὡσ ἂν ἐν ὑγρῷ τῷ ἐδάφει σημαινόμενα·

ἡ δὲ χιὼν καὶ πάνυ τηλαυγῆ παρέχει, ὥστε οὐδὲν δεῖ ζητοῦντα πράγματα ἔχειν, ὥσπερ ὁδοῦ φερούσησ ἐπ’ αὐτά, καὶ τὰ θηρία μᾶλλόν τι ὑπομένει ὀκνοῦντα· ἔστι δ’ ἔτι καὶ λαγὼσ καὶ δορκάδασ ἐν ταῖσ εὐναῖσ καταλαμβάνειν. οὕτωσ δὴ τὸ ἀπ’ ἐκείνου διέμειναν, οὐδὲν ἔτι προσδεηθέντεσ ἄλλου βίου.

καὶ ἡμῖν συνέζευξαν γυναῖκασ τοῖσ ἀλλήλων υἱέσιν ἑκάτεροσ τὴν αὑτοῦ θυγατέρα. τεθνήκασι δὲ ἀμφότεροι πέρυσι σχεδόν, τὰ μὲν ἔτη πολλὰ λέγοντεσ ἃ βεβιώκεσαν, ἰσχυροὶ δὲ ἔτι καὶ γενναῖοι τὰ σώματα. τῶν δὲ μητέρων ἡ ἐμὴ περίεστιν. ὁ μὲν οὖν ἕτεροσ ἡμῶν οὐδεπώποτε εἰσ πόλιν κατέβη, πεντήκοντα ἔτη γεγονώσ·

ἐγὼ δὲ δὶσ μόνον, ἅπαξ μὲν ἔτι παῖσ μετὰ τοῦ πατρόσ, ὁπηνίκα τὴν ἀγέλην εἴχομεν. ὕστερον δὲ ἧκέ τισ ἀργύριον αἰτῶν, ὥσπερ ἔχοντάσ τι, κελεύων ἀκολουθεῖν εἰσ τὴν πόλιν. ἡμῖν δὲ ἀργύριον μὲν οὐκ ἦν, ἀλλ’ ἀπωμοσάμην μὴ ἔχειν·

εἰ δὲ μή, δεδωκέναι ἄν. ἐξενίσαμεν δὲ αὐτὸν ὡσ ἠδυνάμεθα κάλλιστα καὶ δύο ἐλάφεια δέρματα ἐδώκαμεν· κἀγὼ ἠκολούθησα εἰσ τὴν πόλιν.

ἔφη γὰρ ἀνάγκην εἶναι τὸν ἕτερον ἐλθεῖν καὶ διδάξαι περὶ τούτων. εἶδον οὖν, οἱᾶ καὶ πρότερον, οἰκίασ πολλὰσ καὶ μεγάλασ καὶ τεῖχοσ ἔξωθεν καρτερὸν καὶ οἰκήματά τινα ὑψηλὰ καὶ τετράγωνα ἐν τῷ τείχει, καὶ πλοῖα πολλὰ ὁρμοῦντα ὥσπερ ἐν λίμνῃ κατὰ πολλὴν ἡσυχίαν. τοῦτο δὲ ἐνθάδε οὐκ ἔστιν οὐδαμοῦ, ὅπου κατηνέχθησ·

καὶ διὰ τοῦτο αἱ νῆεσ ἀπόλλυνται. ταῦτα οὖν ἑώρων καὶ πολὺν ὄχλον ἐν ταὐτῷ συνειργμένον καὶ θόρυβον ἀμήχανον καὶ κραυγήν· ὥστε ἐμοὶ ἐδόκουν πάντεσμάχεσθαι ἀλλήλοισ. ἄγει οὖν με πρόσ τινασ ἄρχοντασ, καὶ εἶπε γελῶν, Οὗτόσ ἐστιν ἐφ’ ὅν με ἐπέμψατε. ἔχει δὲ οὐδὲν εἰ μή γε τὴν κόμην καὶ σκηνὴν μάλα ἰσχυρᾶν ξύλων. οἱ δὲ ἄρχοντεσ εἰσ τὸ θέατρον ἐβάδιζον, κἀγὼ σὺν αὐτοῖσ.

τὸ δὲ θέατρόν ἐστιν ὥσπερ φάραγξ κοῖλον, πλὴν οὐ μακρὸν ἑκατέρωθεν, ἀλλὰ στρογγύλον ἐξἡμίσουσ, οὐκ αὐτόματον, ἀλλ’ ᾠκοδομημένον λίθοισ. ἴσωσ δέ μου καταγελᾷσ, ὅτι σοι διηγοῦμαι σαφῶσ εἰδότι ταῦτα. πρᾶτον μὲν οὖν πολύν τινα χρόνον ἄλλα τινὰ ἔπραττεν ὁ ὄχλοσ, καὶ ἐβόων ποτὲ μὲν πρᾴωσ καὶ ἱλαροὶ πάντεσ, ἐπαινοῦντέσ τινασ, ποτὲ δὲ σφόδρα καὶ ὀργίλωσ. ἦν δὲ τοῦτο χαλεπὸν τὸ τῆσ ὀργῆσ αὐτᾶν·

καὶ τοὺσ ἀνθρώπουσ εὐθὺσ ἐξέπληττον οἷσ ἀνέκραγον ὥστε οἱ μὲν αἰτῶν περιτρέχοντεσ ἐδέοντο, οἱ δὲ τὰ ἱμάτια ἐρρίπτουν ὑπὸ τοῦ φόβου. ἐγὼ δὲ καὶ αὐτὸσ ἅπαξ ὀλίγου κατέπεσον ὑπὸ τῆσ κραυγῆσ, ὥσπερ κλύδωνοσ ἐξαίφνησ ἢ βροντῆσ ἐπιρραγείσησ. ἄλλοι δέ τινεσ ἄνθρωποι παριόντεσ, οἱ δ’ ἐκ μέσων ἀνιστάμενοι, διελέγοντο πρὸσ τὸ πλῆθοσ, οἱ μὲν ὀλίγα ῥήματα, οἱ δὲ πολλοὺσ λόγουσ.

καὶ τᾶν μὲν ἤκουον πολύν τινα χρόνον, τοῖσ δὲ ἐχαλέπαινον εὐθὺσ φθεγξαμένοισ καὶ οὐδὲ γρύζειν ἐπέτρεπον.

ἐπεὶ δὲ καθέστασάν ποτε καὶ ἡσυχία ἐγένετο, παρήγαγον κἀμέ. καὶ εἶπέ τισ, Οὗτόσ ἐστιν, ὦ ἄνδρεσ, τῶν καρπουμένων τὴν δημοσίαν γῆν πολλὰ ἔτηοὐ μόνον αὐτόσ, ἀλλὰ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ πρότερον, καὶ κατανέμουσι τὰ ἡμέτερα ὄρη καὶ γεωργοῦσι καὶ θηρεύουσι καὶ οἰκίασ ἐνῳκοδομήκασι καὶ ἀμπέλουσ ἐμπεφυτεύκασι πολλὰσ καὶ ἄλλα πολλὰ ἔχουσιν ἀγαθά, οὔτε τιμὴν καταβαλόντεσ οὐδενὶ τῆσ γῆσ οὔτε δωρεὰν παρὰ τοῦ δήμου λαβόντεσ.

ὑπὲρ τίνοσ γὰρ ἂν καὶ ἔλαβον;

ἔχοντεσ δὲ τὰ ἡμέτερα καὶ πλουτοῦντεσ οὔτε λειτουργίαν πώποτε ἐλειτούργησαν οὐδεμίαν οὔτε μοῖράν τινα ὑποτελοῦσι τᾶν γιγνομένων, ἀλλ’ ἀτελεῖσ καὶ ἀλειτούργητοι διατελοῦσιν, ὥσπερ εὐεργέται τῆσ πόλεωσ. οἶμαι δέ, ἔφη, μηδὲ ἐληλυθέναι πώποτε αὐτοὺσ ἐνθάδε. κἀγὼ ἀνένευσα.

ὁ δὲ ὄχλοσ ἐγέλασεν, ὡσ εἶδε. καὶ ὁ λέγων ἐκεῖνοσ ὠργίσθη ἐπὶ τῷ γέλωτι καί μοι ἐλοιδορεῖτο. ἔπειτα ἐπιστρέψασ, Εἰ οὖν, ἔφη, δοκεῖ ταῦτα οὕτωσ, οὐκ ἂν φθάνοιμεν ἅπαντεσ τὰ κοινὰ διαρπάσαντεσ, οἱ μὲν τὰ χρήματα τῆσ πόλεωσ, ὥσπερ ἀμέλει καὶ νῦν ποιοῦσί τινεσ, οἱ δὲ τὴν χώραν κατανειμάμενοι μὴ πείσαντεσ ὑμᾶσ, ἐὰν ἐπιτρέψητε τοῖσ θηρίοισ τούτοισ προῖκα ἔχειν πλέον ἢ χίλια πλέθρα γῆσ τῆσ ἀρίστησ, ὅθεν ὑμῖν ἔστι τρεῖσ χοίνικασ Ἀττικὰσ σίτου λαμβάνειν κατ’ ἄνδρα. ἐγὼ δὲ ἀκούσασ ἐγέλασα ὅσον ἐδυνάμην μέγιστον.

τὸ δὲ πλῆθοσ οὐκέτ’ ἐγέλων, ὥσπερ πρότερον, ἀλλ’ ἐθορύβουν. ὁ δὲ ἄνθρωποσ ἐχαλέπαινε, καὶ δεινὸν ἐμβλέψασ εἰσ ἐμὲ εἶπεν, ὁρᾶτε τὴν εἰρωνείαν καὶ τὴν ὕβριν τοῦ καθάρματοσ, ὡσ καταγελᾷ πάνυ θρασέωσ; ὃν ἀπάγειν ὀλίγου δέω καὶ τὸν κοινωνὸν αὐτοῦ ‐ πυνθάνομαι γὰρ δύο εἶναι τοὺσ κορυφαίουσ τῶν κατειληφότων ἅπασαν σχεδὸν τὴν ἐν τοῖσ ὄρεσι χώραν ‐ οἶμαι γὰρ αὐτοὺσ μηδὲ τῶν ναυαγίων ἀπέχεσθαι τῶν ἑκάστοτε ἐκπιπτόντων, ὑπὲρ αὐτὰσ σχεδόν τι τὰσ Καφηρίδασ οἰκοῦντασ. πόθεν γὰρ οὕτωσ πολυτελεῖσ ἀγρούσ, μᾶλλον δὲ ὅλασ κώμασ κατεσκευάσαντο καὶ τοσοῦτον πλῆθοσ βοσκημάτων καὶ ζεύγη καὶ ἀνδράποδα;

καὶ ὑμεῖσ δὲ ἴσωσ ὁρᾶτε αὐτοῦ τὴν ἐξωμίδα ὡσ φαύλη, καὶ τὸ δέρμα, ὃ ἐλήλυθε δεῦρο ἐναψάμενοσ τῆσ ὑμετέρασ ἕνεκεν ἀπάτησ, ὡσ πτωχὸσ δῆλον ὅτι καὶ οὐδὲν ἔχων.

ἐγὼ μὲν γάρ, ἔφη, βλέπων αὐτὸν μικροῦ δέδοικα, ὥσπερ οἶμαι τὸν Ναύπλιον ὁρῶν ἀπὸ τοῦ Καφηρέωσ ἥκοντα. καὶ γὰρ οἶμαι πυρσεύειν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ἄκρων τοῖσ πλέουσιν, ὅπωσ ἐκπίπτωσιν εἰσ τὰσ πέτρασ. ταῦτα δὲ ἐκείνου λέγοντοσ καὶ πολλὰ πρὸσ τούτοισ, ὁ μὲν ὄχλοσ ἠγριοῦτο·

ἐγὼ δὲ ἠπόρουν καὶ ἐδεδοίκειν μή τί με ἐργάσωνται κακόν. παρελθὼν δὲ ἄλλοσ τισ, ὡσ ἐφαίνετο, ἐπιεικὴσ ἄνθρωποσ ἀπό τε τῶν λόγων οὓσ εἶπε καὶ ἀπὸ τοῦ σχήματοσ πρῶτον μὲν ἠξίου σιωπῆσαι τὸ πλῆθοσ· καὶ ἐσιώπησαν· ἔπειτα εἶπε τῇ φωνῇ πρᾴωσ ὅτι οὐδὲν ἀδικοῦσιν οἱ τὴν ἀργὸν τῆσ χώρασ ἐργαζόμενοι καὶ κατασκευάζοντεσ, ἀλλὰ τοὐναντίον ἐπαίνου δικαίωσ ἂν τυγχάνοιεν· καὶ δεῖ μὴ τοῖσ οἰκοδομοῦσι καὶ φυτεύουσι τὴν δημοσίαν γῆν χαλεπῶσ ἔχειν,ἀλλὰ τοῖσ καταφθείρουσιν.

ἐπεὶ καὶ νῦν, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, σχεδόν τι τὰ δύο μέρη τῆσ χώρασ ἡμῶν ἔρημά ἐστι δι’ ἀμέλειάν τε καὶ ὀλιγανθρωπίαν. κἀγὼ πολλὰ κέκτημαι πλέθρα, ὥσπερ οἶμαι καὶ ἄλλοσ τισ, οὐ μόνον ἐν τοῖσ ὄρεσιν, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖσ πεδινοῖσ, ἃ εἴ τισ ἐθέλοι γεωργεῖν, οὐ μόνον ἂν προῖκα δοίην, ἀλλὰ καὶ ἀργύριον ἡδέωσ προστελέσαιμι. δῆλον γὰρ ὡσ ἐμοὶ πλέονοσ ἀξία γίγνεται, καὶ ἅμα ἡδὺ ὁρ́αμα χώρα οἰκουμένη καὶ ἐνεργόσ·

ἡ δ’ ἔρημοσ οὐ μόνον ἀνωφελὲσ κτῆμα τοῖσ ἔχουσιν, ἀλλὰ καὶ σφόδρα ἐλεεινόν τε καὶ δυστυχίαν τινὰ κατηγοροῦν τῶν δεσποτῶν. ἔχοντασ πλείω, τοὺσ δὲ πένητασ, ὅσην ἂν ἕκαστοσ ᾖ δυνατόσ, ἵνα ὑμῖν ἥ τε χώρα ἐνεργὸσ ᾖ καὶ τῶν πολιτῶν οἱ θέλοντεσ δύο τῶν μεγίστων ἀπηλλαγμένοι κακῶν, ἀργίασ καὶ πενίασ.

ἐπὶ δέκα μὲν οὖν ἔτη προῖκα ἐχόντων·

μετὰ δὲ τοῦτον τὸν χρόνον ταξάμενοι μοῖρανὀλίγην παρεχέτωσαν ἀπὸ τῶν καρπῶν, ἀπὸ δὲ τῶν βοσκημάτων μηδέν. ἐὰν δέ τισ ξένοσ γεωργῇ, πέντε ἔτη καὶ οὗτοι μηδὲν ὑποτελούντων, ὕστερον δὲ διπλάσιον ἢ οἱ πολῖται. ὃσ δὲ ἂν ἐξεργάσηται τῶν ξένων διακόσια πλέθρα, πολίτην αὐτὸν εἶναι, ἵνα ὡσ πλεῖστοι ὦσιν οἱ προθυμούμενοι. ἐπεὶ νῦν γε καὶ τὰ πρὸ τῶνπυλῶν ἄγρια παντελῶσ ἐστι καὶ αἰσχρὰ δεινῶσ, ὥσπερ ἐν ἐρημίᾳ τῇ βαθυτάτῃ, οὐχ ὡσ προάστιον πόλεωσ·

τὰ δέ γε ἐντὸσ τείχουσ σπείρεται τὰ πλεῖστα καὶ κατανέμεται. οὐκοῦν ἄξιον, ἔφη, θαυμάσαι τῶν ῥητόρων, ὅτι τοὺσ μὲν ἐπὶ τῷ Καφηρεῖ φιλεργοῦντασ ἐν τοῖσ ἐσχάτοισ τῆσ Εὐβοίασ συκοφαντοῦσι, τοὺσ δὲ τὸ γυμνάσιονγεωργοῦντασ καὶ τὴν ἀγορὰν κατανέμοντασ οὐδὲν οἰόνται ποιεῖν δεινόν. βλέπετε γὰρ αὐτοὶ δήπουθεν ὅτι τὸ γυμνάσιον ὑμῖν ἄρουραν πεποιήκασιν, ὥστε τὸν Ἡρακλέα καὶ ἄλλουσ ἀνδριάντασ συχνοὺσ ὑπὸ τοῦ θέρουσ ἀποκεκρύφθαι, τοὺσ μὲν ἡρώων, τοὺσ δὲ θεῶν· καὶ ὅτι καθ’ ἡμέραν τὰ τοῦ ῥήτοροσ τούτου πρόβατα ἑώθεν εἰσ τὴν ἀγορὰν ἐμβάλλει καὶ κατανέμεται τὰ περὶ τὸ βουλευτήριον καὶ τὰ ἀρχεῖα·

ὥστε τοὺσ πρῶτον ἐπιδημήσαντασ ξένουσ τοὺσ μὲν καταγελᾶν τῆσ πόλεωσ, τοὺσ δὲ οἰκτίρειν αὐτήν. πάλιν οὖν ταῦτα ἀκούσαντεσ ὠργίζοντο πρὸσ ἐκεῖνον καὶ ἐθορύβουν. καὶ τοιαῦτα ποιῶν τοὺσ ταλαιπώρουσ ἰδιώτασ οἰέται δεῖν ἀπαγαγεῖν, ἵνα δῆλον ὅτι μηδεὶσ ἐργάζηται τὸ λοιπόν, ἀλλ’ οἱ μὲν ἔξω λῃστεύωσιν, οἱ δ’ ἐν τῇ πόλει λωποδυτῶσιν.

ἐμοὶ δέ, ἔφη, δοκεῖ τούτουσ ἐᾶν ἐφ’ οἷσ αὐτοὶ πεποιήκασιν, ὑποτελοῦντασ τὸ λοιπὸν ὅσον μέτριον, περὶ δὲ τῶν ἔμπροσθεν προσόδων συγγνῶναι αὐτοῖσ, ὅτι ἔρημον καὶ ἀχρεῖον γεωργήσοντεσ τὴν γῆν κατελάβοντο. ἐὰν δὲ τιμὴν θέλωσι καταβαλεῖν τοῦ χωρίου, ἀποδόσθαι αὐτοῖσ ἐλάττονοσ ἢ ἄλλοισ.

εἰπόντοσ δὲ αὐτοῦ τοιαῦτα, πάλιν ὁ ἐξ ἀρχῆσ ἐκεῖνοσ ἀντέλεγεν, καὶ ἐλοιδοροῦντο ἐπὶ πολύ.

τέλοσ δὲ καὶ ἐμὲ ἐκέλευον εἰπεῖν ὅ, τι βούλομαι. καὶ τί με, ἔφην, δεῖ λέγειν; πρὸσ τὰ εἰρημένα, εἶπέ τισ τῶν καθημένων. οὐκοῦν λέγω, ἔφην, ὅτι οὐθὲν ἀληθέσ ἐστιν ὧν εἴρηκεν. ἐγὼ μὲν, ὦ ἄνδρεσ, ἐνύπνια ᾤμην, ἔφην, ὁρᾶν, ἀγροὺσ καὶ κώμασ καὶ τοιαῦτα φλυαροῦντοσ.

ἡμεῖσ δὲ οὔτε κώμην ἔχομεν οὔτε ἵππουσ οὔτε ὄνουσ οὔτε βοῦσ. εἴθε γὰρ ἦν ἔχειν ἡμᾶσ ὅσα οὗτοσ ἔλεγεν ἀγαθά, ἵνα καὶ ὑμῖν ἐδώκαμεν καὶ αὐτοὶ τῶν μακαρίων ἦμεν. καὶ τὰ νῦν δὲ ὄντα ἡμῖν ἱκανά ἐστιν, ἐξ ὧν εἴ τι βούλεσθε λάβετε· κἂν πάντα ἐθέλητε, ἡμεῖσ ἕτερα κτησόμεθα. ἐπὶ τούτῳ δὲ τῷ λόγῳ ἐπῄνεσαν. εἶτα ἐπηρώτα με ὁ ἄρχων τί δυνησόμεθα δοῦναι τῷ δήμῳ;

κἀγώ, Τέσσαρα, ἔφην, ἐλάφεια δέρματα πάνυ καλά. οἱ δὲ πολλοὶ αὐτῶν ἐγέλασαν. ὁ δὲ ἄρχων ἠγανάκτησε πρόσ με. τὰ γὰρ ἄρκεια, ἔφην, σκληρά ἐστιν καὶ τὰ τράγεια οὐκ ἄξια τούτων, ἄλλα δὲ παλαιά, τὰ δὲ μικρὰ αὐτῶν· εἰ δὲ βούλεσθε, κἀκεῖνα λάβετε. πάλιν οὖν ἠγανάκτει καὶ ἔφη με ἄγροικον εἶναι παντελῶσ. κἀγώ, Πάλιν, εἶπον, αὖ καὶ σὺ ἀγροὺσ λέγεισ;

οὐκ ἀκούεισ ὅτι ἀγροὺσ οὐκ ἔχομεν; ὁ δὲ ἠρώτα με εἰ τάλαντον ἑκάτεροσ Ἀττικὸν δοῦναι θέλοιμεν. ἐγὼ δὲ εἶπον, Οὐχ ἵσταμεν τὰ κρέα ἡμεῖσ· ἃ δ’ ἂν ᾖ, δίδομεν. ἔστι δὲ ὀλίγα ἐν ἁλσί, τἄλλα δ’ ἐντῷ καπνῷ ξηρά, οὐ πολὺ ἐκείνων χείρω, σκελίδεσ ὑῶν καὶ ἐλάφειοι καὶ ἄλλα γενναῖα κρέα. ἐνταῦθα δὴ ἐθορύβουν καὶ ψεύδεσθαί με ἔφασαν.

ὁ δὲ ἠρώτα με εἰ σῖτον ἔχομεν καὶ πόσον τινά. εἶπον τὸν ὄντα ἀληθῶσ· δύο, ἔφην, μεδίμνουσ πυρῶν καὶ τέτταρασ κριθῶν καὶ τοσούτουσ κέγχρων, κυάμων δὲ ἡμίεκτον· οὐ γὰρ ἐγένοντο τῆτεσ. τοὺσ μὲν οὖν πυροὺσ καὶ τὰσ κριθάσ, ἔφην, ὑμεῖσ λάβετε, τὰσ δὲ κέγχρουσ ἡμῖν ἄφετε.

εἰ δὲ κέγχρων δεῖσθε, καὶ ταύτασ λάβετε. οὐδὲ οἶνον ποιεῖτε;

εἰσὶ δὲ γενναῖαι σφόδρα καὶ τοὺσ βότρυσ φέρουσι μεγάλουσ, ὅταν οἱ παριόντεσ ἐπαφῶσιν αὐτούσ. ἄλλοσ τισ ἠρώτησεν. ποιοῦμεν, εἶπον. ἂν οὖν τισ ὑμῶν ἀφίκηται, δώσομεν· ὅπωσ δὲ ἥξει φέρων ἀσκόν τινα· ἡμεῖσ γὰρ οὐκ ἔχομεν. πόσαι γάρ τινέσ εἰσιν ὑμῖν ἄμπελοι; Δύομέν, ἔφην, αἱ πρὸ τῶν θυρῶν, ἔσω δὲ τῆσ αὐλῆσ εἴκοσι· καὶ τοῦ ποταμοῦ πέραν ἃσ ἔναγχοσ ἐφυτεύσαμεν, ἕτεραι τοσαῦται· ἵνα δὲ μὴ πράγματα ἔχητε καθ’ ἕκαστον ἐρωτῶντεσ, ἐρῶ καὶ τἄλλα ἅ ἐστιν ἡμῖν·

αἶγεσ ὀκτὼ θήλειαι, βοῦσκολοβή, μοσχάριον ἐξ αὐτῆσ πάνυ καλόν, δρέπανα τέτταρα, δίκελλαι τέτταρεσ, λόγχαι τρεῖσ, μάχαιραν ἡμῶν ἑκάτεροσ κέκτηται πρὸσ τὰ θηρία. τὰ δὲ κεράμια σκεύη τί ἂν λέγοι τισ; καὶ γυναῖκεσ ἡμῖν εἰσι καὶ τούτων τέκνα. οἰκοῦμεν δὲ ἐν δυσὶ σκηναῖσ καλαῖσ· καὶ τρίτην ἔχομεν, οὗ κεῖται τὸ σιτάριον καὶ τὰ δέρματα. νὴ Δία,εἶπεν ὁ ῥήτωρ, ὅπου καὶ τὸ ἀργύριον ἴσωσ κατορύττετε. οὐκοῦν, ἔφην, ἀνάσκαψον ἐλθών, ὦ μῶρε.

τίσ δὲ κατορύττει ἀργύριον; οὐ γὰρ δὴ φύεταί γε. ἐνταῦθα πάντεσ ἐγέλων, ἐκείνου μοι δοκεῖν καταγελάσαντεσ. ταῦτα ἔστιν ἡμῖν· εἰ οὖν καὶ πάντα θέλετε, ἡμεῖσ ἑκόντεσ ὑμῖν χαριζόμεθα, καὶ οὐδὲν ὑμᾶσ ἀφαιρεῖσθαι δεῖ πρὸσ βίαν ὥσπερ ἀλλοτρίων ἢ πονηρῶν· ἐπεί τοι καὶ πολῖται τῆσ πόλεώσ ἐσμεν, ὡσ ἐγὼ τοῦ πατρὸσ ἤκουον.

καί ποτε ἐκεῖνοσ δεῦρο ἀφικόμενοσ, ἐπιτυχὼν ἀργυρίῳ διδομένῳ, καὶ αὐτὸσ ἔλαβεν ἐν τοῖσ πολίταισ. οὐκοῦν καὶ τρέφομεν ὑμετέρουσ πολίτασ τοὺσ παῖδασ. κἄν ποτε δέησθε, βοηθήσουσιν ὑμῖν πρὸσ λῃστὰσ ἢ πρὸσ πολεμίουσ. νῦν μὲν οὖν εἰρήνη ἐστίν· τοιοῦτοσ, εὔξεσθε τοὺσ πολλοὺσ φανῆναι ὁμοίουσ ἡμῖν.

μὴ γὰρ δὴ τοῦτόν γε τὸν ῥήτορα νομίζετε μαχεῖσθαι τότε περὶ ὑμῶν, εἰ μή γε λοιδορούμενον ὥσπερ τὰσ γυναῖκασ. τῶν μέντοι κρεῶν καὶ τῶν δερμάτων, ὅταν γέ τοί ποτε ἕλωμεν θηρίον, μοῖραν δώσομεν·

μόνον πέμπετε τὸν ληψόμενον. ἐὰν δὲ κελεύσητε καθελεῖν τὰσ σκηνάσ, εἴ τι βλάπτουσι, καθελοῦμεν. ἀλλ’ ὅπωσ δώσετε ἡμῖν ἐνθάδε οἰκίαν· ἢ πῶσ ὑπενεγκεῖν δυνησόμεθα τοῦ χειμῶνοσ; ἔστι δ’ ὑμῖν οἰκήματα πολλὰ ἐντὸσ τοῦ τείχουσ, ἐν οἷσ οὐδεὶσ οἰκεῖ· τούτων ἡμῖν ἓν ἀρκέσει. εἰ δὲ οὐκ ἐνθάδε ζῶμεν οὐδὲ πρὸσ τῇ στενοχωρίᾳ τοσούτων ἀνθρώπων ἐν ταὐτῷ διαγόντων καὶ ἡμεῖσ ἐνοχλοῦμεν, οὐ δήπου διά γε τοῦτο μετοικίζεσθαι ἄξιοί ἐσμεν. ὃ δὲ ἐτόλμησεν εἰπεῖν περὶ τῶν ναυαγίων, πρᾶγμα οὕτωσ ἀνόσιον καὶ πονηρόν·

τοῦτο γὰρ μικροῦ ἐξελαθόμην εἰπεῖν ὃ πάντων πρῶτον ἔδει με εἰρηκέναι· τίσ ἂν πιστεύσειέ ποτε ὑμῶν; πρὸσ γὰρ τῇ ἀσεβείᾳ καὶ ἀδύνατόν ἐστιν ἐκεῖθεν καὶ ὁτιοῦν λαβεῖν, ὅπου καὶ τῶν ξύλων οὐδὲν πλέον ἔστιν ἰδεῖν ἢ τὴν τέφραν· οὕτω πάνυ σμικρὰ ἐκπίπτει, καὶ ἔστιν ἐκείνη μόνη ἡ ἀκτὴ ἁπασῶν ἀπρόσιτοσ. καὶ τοὺσ λάρουσ, οὓσ ἅπαξ εὑρ͂όν ποτε ἐκβεβρασμένουσ, καὶ τούτουσ ἀνέπηξα εἰσ τὴν δρῦν τὴν ἱερὰν τὴν πλησίον τῆσ θαλάττησ.

μὴ γὰρ εἰή ποτέ, ὦ Ζεῦ, λαβεῖν μηδὲ κερδᾶναι κέρδοσ τοιοῦτον ἀπὸ ἀνθρώπων δυστυχίασ. ἀλλὰ ὠφελήθην μὲν οὐδὲν πώποτε, ἠλέησα δὲ πολλάκισ ναυαγοὺσ ἀφικομένουσ, καὶ τῇ σκηνῇ ὑπεδεξάμην, καὶ φαγεῖν ἔδωκα καὶ πιεῖν, καὶ εἴ τι ἄλλο ἐδυνάμην, ἐπεβοήθησα καὶ συνηκολούθησα μέχρι τῶν οἰκουμένων. ἀλλὰ τίσ ἂν ἐκείνων ἐμοὶ νῦν μαρτυρήσειεν;

οὔκουν οὐδὲ τότε ἐποίουν μαρτυρίασ ἕνεκεν ἢ χάριτοσ, ὅσ γε οὐδ’ ὁπόθεν ἦσαν ἠπιστάμην. μὴ γὰρ ὑμῶν γε μηδεὶσ περιπέσοι τοιούτῳ πράγματι. ταῦτα δὲ ἐμοῦ λέγοντοσ ἀνίσταταί τισ ἐκ μέσων· κἀγὼ πρὸσ ἐμαυτὸν ἐνεθυμήθην ὅτι ἄλλοσ τοιοῦτοσ τυχὸν ἐμοῦ καταψευσόμενοσ. ὁ δὲ εἶπεν, Ἄνδρεσ, ἐγὼ πάλαι τοῦτον ἀμφιγνοῶν ἠπίστουν ὅμωσ.

ἐπεὶ δὲ σαφῶσ αὐτὸν ἔγνωκα, δεινόν μοι δοκεῖ, μᾶλλον δὲ ἀσεβέσ, μὴ εἰπεῖν ἃ συνεπίσταμαι μηδ’ ἀποδοῦναι λόγῳ χάριν, ἔργῳ τὰ μέγιστα εὖ παθών.

εἰμὶ δέ, ἔφη, πολίτησ, ὡσ ἴστε, καὶ ὅδε, δείξασ τὸν παρακαθήμενον, καὶ ὃσ ἐπανέστη· ἐτύχομεν δὲ πλέοντεσ ἐν τῇ Σωκλέουσ νηὶ τρίτον ἔτοσ.

καὶ διαφθαρείσησ τῆσνεὼσ περὶ τὸν Καφηρέα παντελῶσ ὀλίγοι τινὲσ ἐσώθημεν ἀπὸ πολλῶν. τοὺσ μὲν οὖν πορφυρεῖσ ἀνέλαβον· εἶχον γὰρ αὐτῶν τινεσ ἀργύριον ἐν φασκωλίοισ. ἡμεῖσ δὲ γυμνοὶ παντελῶσ ἐκπεσόντεσ δἰ ἀτραποῦ τινοσ ἐβαδίζομεν, ἐλπίζοντεσ εὑρήσειν σκέπην τινὰ ποιμένων ἢ βουκόλων, κινδυνεύοντεσ ὑπὸ λιμοῦ τε καὶ δίψουσ διαφθαρῆναι. καὶ μόλισ ποτὲ ἤλθομεν ἐπὶ σκηνάσ τινασ, καὶ στάντεσ ἐβοῶμεν.

προελθὼν δὲ οὗτοσ εἰσάγει τε ἡμᾶσ ἔνδον καὶ ἀνέκαε πῦρ οὐκ ἀθρόον, ἀλλὰ κατ’ ὀλίγον· καὶ τὸν μὲν ἡμῶν αὐτὸσ ἀνέτριβε, τὸν δὲ ἡ γυνὴ στέατι· οὐ γὰρ ἦν αὐτοῖσ ἔλαιον· τέλοσ δὲ ὕδωρ κατέχεον θερμόν, ἑώσ ἀνέλαβον ἀπεψυγμένουσ. ἔπειτα κατακλίναντεσκαὶ περιβαλόντεσ οἷσ εἶχον παρέθηκαν φαγεῖν ἡμῖν ἄρτουσ πυρίνουσ, αὐτοὶ δὲ κέγχρον ἑφθὴν ἤσθιον.

ἔδωκαν δὲ καὶ οἶνον ἡμῖν πιεῖν, ὕδωρ αὐτοὶ πίνοντεσ, καὶ κρέα ἐλάφεια ὀπτῶντεσ ἄφθονα, τὰ δὲ ἕψοντεσ· τῇ δ’ ὑστεραίᾳ βουλομένουσ ἀπιέναι κατέσχον ἐπὶ τρεῖσ ἡμέρασ. ἔπειτα προύπεμψαν εἰσ τὸ πεδίον, καὶἀπιοῦσι κρέασ ἔδωκαν καὶ δέρμα ἑκατέρῳ πάνυ καλόν. ἐμὲ δὲ ὁρῶν ἐκ τῆσ κακοπαθείασ ἔτι πονήρωσ ἔχοντα ἐνέδυσε χιτώνιον, τῆσ θυγατρὸσ ἀφελόμενοσ·

ἐκείνη δὲ ἄλλο τι ῥάκοσ περιεζώσατο. τοῦτο, ἐπειδὴ ἐν τῇ κώμῃ ἐγενόμην, ἀπέδωκα. οὕτωσ ἡμεῖσ γε ὑπὸ τούτου μάλιστα ἐσώθημεν μετὰ τοὺσ θεούσ. ταῦτα δὲ ἐκείνου λέγοντοσ ὁ μὲν δῆμοσ ἤκουεν ἡδέωσ καὶ ἐπῄνουν με, ἐγὼ δὲ ἀναμνησθείσ, χαῖρε, ἔφην, Σωτάδη·

καὶ προσελθὼν ἐφίλουν αὐτὸν καὶ τὸν ἕτερον. ὁ δὲ δῆμοσ ἐγέλα σφόδρα, ὅτι ἐφίλουν αὐτούσ.

τότε ἔγνων ὅτι ἐν ταῖσ πόλεσιν οὐ φιλοῦσιν ἀλλήλουσ. παρελθὼν δὲ ἐκεῖνοσ ὁ ἐπιεικὴσ ὁ τὴν ἀρχὴν ὑπὲρ ἐμοῦ λέγων, Ἐμοί, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, δοκεῖ καλέσαι τοῦτον εἰσ τὸ πρυτανεῖον ἐπὶ ξένια.

οὐ γάρ, εἰ μὲν ἐν πολέμῳ τινὰ ἔσωσε τῶν πολιτῶν ὑπερασπίσασ, πολλῶν ἂν καὶ μεγάλων δωρεῶν ἔτυχε· νυνὶ δὲ δύο σώσασ πολίτασ, τυχὸν δὲ καὶ ἄλλουσ, οἳ οὐ πάρεισιν, οὐκ ἔστιν ἄξιοσ οὐδεμιᾶσ τιμῆσ; ἀντὶ δὲ τοῦ χιτῶνοσ, ὃν ἔδωκε τῷ πολίτῃ κινδυνεύοντι, τὴν θυγατέρα ἀποδύσασ, ἐπιδοῦναι αὐτῷ τὴν πόλιν χιτῶνα καὶ ἱμάτιον, ἵνα καὶ τοῖσ ἄλλοισ προτροπὴ γένηται δικαίοισ εἶναι καὶ ἐπαρκεῖν ἀλληλοισ, ψηφίσασθαι δὲ αὐτοῖσ καρποῦσθαι τὸ χωρίον καὶ αὐτοὺσ καὶ τὰ τέκνα, καὶ μηδένα αὐτοῖσ ἐνοχλεῖν, δοῦναι δὲ αὐτῷ καὶ ἑκατὸν δραχμὰσ εἰσ κατασκευήν·

τὸ δὲ ἀργύριον τοῦτο ὑπὲρ τῆσ πόλεωσ ἐγὼ παρ’ ἐμαυτοῦ δίδωμι. ἐπὶ τούτῳ δὲ ἐπῃνέθη, καὶ τἄλλα ἐγένετο ὡσ εἶπεν.

καὶ ἐκομίσθη παραχρῆμα εἰσ τὸ θέατρον τὰ ἱμάτια καὶ τὸ ἀργύριον. ἐγὼ δὲ οὐκ ἐβουλόμην λαβεῖν, ἀλλ’ εἶπον ὅτι οὐ δύνασαι δειπνεῖν ἐν τῷ δέρματι. οὐκοῦν, εἶπον, τὸ σήμερον ἄδειπνοσ μενῶ. ὅμωσ δὲ ἐνέδυσάν με τὸν χιτῶνα καὶ περιέβαλον τὸ ἱμάτιον. ἐγὼ δὲ ἄνωθεν βαλεῖν ἐβουλόμην τὸ δέρμα, οἱ δὲ οὐκ εἰών.

τὸ δὲ ἀργύριον οὐκ ἐδεξάμην οὐδένα τρόπον, ἀλλ’ ἀπωμοσάμην . εἰ δὲ ζητεῖτε τίσ λάβῃ, τῷ ῥήτορι, ἔφην, δότε, ὅπωσ κατορύξῃ αὐτό· ἐπίσταται γὰρ δῆλον ὅτι. ἀπ’ ἐκείνου δὲ ἡμᾶσ οὐδεὶσ ἠνώχλησε. σχεδὸν οὖν εἰρηκότοσ αὐτοῦ πρὸσ ταῖσ σκηναῖσ ἦμεν.

κἀγὼ γελάσασ εἶπον, Ἀλλ’ ἕν τι ἀπεκρύψω τοὺσ πολίτασ, τὸ κάλλιστον τῶν κτημάτων. τί τοῦτο; εἶπεν. τὸν κῆπον, ἔφην, τοῦτον, πάνυ καλὸν καὶ λάχανα πολλὰ καὶ δένδρα ἔχοντα. οὐκ ἦν, ἔφη, τότε, ἀλλ’ ὕστερον ἐποιήσαμεν. εἰσελθόντεσ οὖν εὐωχούμεθα τὸ λοιπὸν τῆσ ἡμέρασ, ἡμεῖσ μὲν κατακλιθέντεσ ἐπὶ φύλλων τε καὶ δερμάτων ἐπὶ στιβάδοσ ὑψηλῆσ, ἡ δὲ γυνὴ πλησίον παρὰ τὸν ἄνδρα καθημένη.

θυγάτηρ δὲ ὡραία γάμου διηκονεῖτο, καὶ ἐνέχει πιεῖν μέλανα οἶνον ἡδύν. οἱ δὲ παῖδεσ τὰ κρέα παρεσκεύαζον, καὶ αὐτοὶ ἅμα ἐδείπνουν παρατιθέντεσ, ὥστε ἐμὲ εὐδαιμονίζειν τοὺσ ἀνθρώπουσ ἐκείνουσ καὶ οἰέσθαι μακαρίωσ ζῆν πάντων μάλιστα ὧν ἠπιστάμην. καίτοι πλουσίων οἰκίασ τε καὶ τραπέζασ ἠπιστάμην, οὐ μόνον ἰδιωτῶν, ἀλλὰ καὶ σατραπῶν καὶ βασιλέων, οἳ μάλιστα ἐδόκουν μοι τότεἄθλιοι, καὶ πρότερον δοκοῦντεσ, ἔτι μᾶλλον, ὁρῶντι τὴν ἐκεῖ πενίαν τε καὶ ἐλευθερίαν, καὶ ὅτι οὐδὲν ἀπελείποντο οὐδὲ τῆσ περὶ τὸ φαγεῖν τε καὶ πιεῖν ἡδονῆσ, ἀλλὰ καὶ τούτοισ ἐπλεονέκτουν σχεδόν τι.

ἤδη δ’ ἱκανῶσ ἡμῶν ἐχόντων ἦλθε κἀκεῖνοσ ὁ ἕτεροσ.

συνηκολούθειδὲ υἱόσ αὐτῷ, μειράκιον οὐκ ἀγεννέσ, λαγὼν φέρων. εἰσελθὼν δὲ οὗτοσ ἠρυθρίασεν· ἐν ὅσῳ δὲ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἠσπάζετο ἡμᾶσ, αὐτὸσ ἐφίλησε τὴν κόρην καὶ τὸν λαγὼν ἐκείνῃ ἔδωκεν. ἡ μὲν οὖν παῖσ ἐπαύσατο διακονουμένη καὶ παρὰ τὴν μητέρα ἐκαθέζετο, τὸ δὲ μειράκιον ἀντ’ ἐκείνησ διηκονεῖτο. κἀγὼ τὸν ξένονἠρώτησα, Αὕτη, ἔφην, ἐστίν, ἧσ τὸν χιτῶνα ἀποδύσασ τῷ ναυαγῷ ἔδωκασ;

καὶ ὃσ γελάσασ, Οὐκ, ἔφη, ἀλλ’ ἐκείνη, εἶπε, πάλαι πρὸσ ἄνδρα ἐδόθη, καὶ τέκνα ἔχει μεγάλα ἤδη, πρὸσ ἄνδρα πλούσιον εἰσ κώμην. οὐκοῦν, ἔφην, ἐπαρκοῦσιν ὑμῖν ὅ, τι ἂν δέησθε; οὐδέν, εἶπεν ἡ γυνή, δεόμεθα ἡμεῖσ. ἐκεῖνοι δὲ λαμβάνουσι καὶ ὁπηνίκ’ ἄντι θηραθῇ καὶ ὀπώραν καὶ λάχανα· οὐ γὰρ ἔστι κῆποσ παρ’ αὐτοῖσ.

πέρυσι δὲ παρ’ αὐτῶν πυροὺσ ἐλάβομεν, σπέρμα ψιλόν, καὶ ἀπεδώκαμεν αὐτοῖσ εὐθὺσ τῆσ θερείασ. τί οὖν; ἔφην, καὶ ταύτην διανοεῖσθε διδόναι πλουσίῳ, ἵνα ὑμῖν καὶ αὐτὴ πυροὺσ δανείσῃ; ἐνταῦθα μέντοι ἄμφω ἠρυθριασάτην, ἡ κόρη καὶ τὸ μειράκιον. ὁ δὲ πατὴρ αὐτῆσ ἔφη, Πένητα ἄνδρα λήψεται, ὅμοιον ἡμῖν κυνηγέτην·

καὶ μειδιάσασ ἔβλεψεν εἰσ τὸν νεανίσκον. κἀγώ, τί οὖν οὐκ ἤδη δίδοτε; ἢ δεῖ ποθεν αὐτὸν ἐκ κώμησ ἀφικέσθαι;

δοκῶ μέν, εἶπεν, οὐ μακράν ἐστίν· ἀλλ’ ἔνδον ἐνθάδε. καὶ ποιήσομέν γε τοὺσ γάμουσ ἡμέραν ἀγαθὴν ἐπιλεξάμενοι. κἀγώ, Πῶσ, ἔφην,κρίνετε τὴν ἀγαθὴν ἡμέραν; καὶ ὅσ, Ὅταν μὴ μικρὸν ᾖ τὸ σελήνιον· δεῖ δὲ καὶ τὸν ἀέρα εἶναι καθαρόν, αἰθρίαν λαμπράν.

κἀγώ, Τί δέ; τῷ ὄντι κυνηγέτησ ἀγαθόσ ἐστιν; ἔφην. ἔγωγε, εἶπεν ὁ νεανίσκοσ, καὶ ἔλαφον καταπονῶ καὶ σῦν ὑφίσταμαι. ὄψει δὲ αὔριον, ἂν θέλῃσ, ὦ ξένε. καὶ τὸν λαγὼν τοῦτον σύ, ἔφην, ἔλαβεσ; ἐγώ, ἔφη γελάσασ, τῷ λιναρίῳ τῆσ νυκτόσ· ἦν γὰρ αἰθρία πάνυ καλὴ καὶ ἡ σελήνη τηλικαύτη τὸ μέγεθοσ ἡλίκη οὐδεπώποτε ἐγένετο. ἐνταῦθα μέντοι ἐγέλασαν ἀμφότεροι, οὐ μόνον ὁ τῆσ κόρησ πατήρ, ἀλλὰ καὶ ὁ ἐκείνου.

ὁ δὲ ᾐσχύνθη καὶ ἐσιώπησε. λέγει οὖν ὁ τῆσ κόρησ πατήρ, Ἐγὼ μέν, ἔφη, ὦ παῖ, οὐδὲν ὑπερβάλλομαι. ὁ δὲ πατήρ σου περιμένει, ἔστ’ ἂν ἱερεῖον πρίηται πορευθείσ. δεῖ γὰρ θῦσαι τοῖσ θεοῖσ. εἶπεν οὖν ὁ νεώτεροσ ἀδελφὸσ τῆσ κόρησ, Ἀλλὰ ἱερεῖόν γε πάλαι οὗτοσ παρεσκεύακε, καὶ ἔστιν ἔνδον τρεφόμενον ὄπισθεν τῆσ σκηνῆσ γενναῖον. ἠρώτων οὖν αὐτόν, Ἀληθῶσ;

ὁ δὲ ἔφη. καὶ πόθεν σοι; ἔφασαν. ὅτε τὴν ὗν ἐλάβομεν τὴν τὰ τέκνα ἔχουσαν, τὰ μὲν ἄλλα διέδρα· καὶ ἦν, ἔφη, ταχύτερα τοῦ λαγώ· ἑνὸσ δὲ ἐγὼ λίθῳ ἔτυχον καὶ ἁλόντι τὸ δέρμα ἐπέβαλον· τοῦτο ἠλλαξάμην ἐν τῇ κώμῃ, καὶ ἔλαβον ἀντ’ αὐτοῦ χοῖρον, καὶ ἔθρεψα ποιήσασ ὄπισθεν συφεόν. ταῦτα, εἶπεν, ἄρα ἡ μήτηρ σοῦ ἐγέλα, ὁπότε θαυμάζοιμι ἀκούων γρυλιζούσησ τῆσ συόσ, καὶ τὰσ κριθὰσ οὕτωσ ἀνήλισκεσ.

αἱ γὰρ εὐβοΐδεσ, εἶπεν, οὐχ ἱκαναὶ ἦσαν πιᾶναι, ἣ μηδὲ βαλάνουσ ἤθελεν ἐσθίειν. ἀλλὰ εἰ βούλεσθε ἰδεῖν αὐτήν, ἄξω πορευθείσ. οἱ δὲ ἐκέλευον. ἀπῄεσαν οὖν ἐκεῖνόσ τε καὶ οἱ παῖδεσ αὐτόθεν δρόμῳ χαίροντεσ. ἐν δὲ τούτῳ ἡ παρθένοσ ἀναστᾶσα ἐξ ἑτέρασ σκηνῆσ ἐκόμισεν οὐᾶ τετμημένα καὶ μέσπιλα καὶ μῆλα χειμερινὰ καὶ τῆσ γενναίασ σταφυλῆσ βότρυσ σφριγῶντασ, καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τὴν τράπεζαν, καταψήσασα φύλλοισ ἀπὸ τῶν κρεῶν, ὑποβαλοῦσα καθαρὰν πτερίδα.

ἧκον δὲ καὶ οἱ παῖδεσ τὴν ὗν ἄγοντεσ μετὰ γέλωτοσ καὶ παιδιᾶσ.

συνηκολούθει δὲ ἡ μήτηρ τοῦ νεανίσκου καὶ ἀδελφοὶ δύο παιδάρια· ἔφερον δὲ ἄρτουσ τε καθαροὺσ καὶ ᾠὰ ἑφθὰ ἐν ξυλίνοισ πίναξι καὶ ἐρεβίνθουσ φρυκτούσ.

ἀσπασαμένη δὲ τὸν ἀδελφὸν ἡ γυνὴ καὶ τὴν ἀδελφιδῆν ἐκαθέζετο παρὰ τὸν αὑτῆσ ἄνδρα, καὶ εἶπεν, ἰδοῦ τὸ ἱερεῖον, ὃ οὗτοσ πάλαι ἔτρεφεν εἰσ τοὺσ γάμουσ, καὶ τἄλλα τὰ παρ’ ἡμῶν ἕτοιμά ἐστι, καὶ ἄλφιτα καὶ ἄλευρα πεποίηται· μόνον ἴσωσ οἰναρίου προσδεησόμεθα· καὶ τοῦτο οὐ χαλεπὸν ἐκ τῆσ κώμησ λαβεῖν. παρειστήκει δὲ αὐτῇ πλησίον ὁ υἱὸσ πρὸσ τὸν κηδεστὴν ἀποβλέπων.

καὶ ὃσ μειδιάσασ εἶπεν, Οὗτοσ,ἔφη, ἐστὶν ὁ ἐπέχων· ἴσωσ γὰρ ἔτι βούλεται πιᾶναι τὴν ὗν. καὶ τὸ μειράκιον, Αὕτη μέν, εἶπεν, ὑπὸ τοῦ λίπουσ διαρραγήσεται. κἀγὼ βουλόμενοσ αὐτῷ βοηθῆσαι, ὁρ́α, ἔφην, μὴ ἑώσ πιαίνεται ἡ ὗσ οὗτοσ ὑμῖν λεπτὸσ γένηται.

ἡ δὲ μήτηρ, Ἀληθῶσ, εἶπεν, ὁ ξενοσ λέγει, ἐπεὶ καὶ νῦν λεπτότεροσ αὑτοῦ γέγονε· καὶ πρῴην ᾐσθόμηντῆσ νυκτὸσ αὐτὸν ἐγρηγορότα καὶ προελθόντα ἔξω τῆσ σκηνῆσ. οἱ κύνεσ, ἔφη, ὑλάκτουν, καὶ ἐξῆλθον ὀψόμενοσ.

οὐ σύ γε, εἶπεν, ἀλλὰ περιεπάτεισ ἀλύων. μὴ οὖν πλείω χρόνον ἐῶμεν ἀνιᾶσθαι αὐτόν. καὶ περιβαλοῦσα ἐφίλησε τὴν μητέρα τῆσ κόρησ. ἡ δὲ πρὸσ τὸν ἄνδρα τὸν ἑαυτῆσ, Ποιῶμεν, εἶπεν, ὡσ θέλουσι. καὶἔδοξε ταῦτα, καὶ εἶπον, Εἰσ τρίτην ποιῶμεν τοὺσ γάμουσ. παρεκάλουν δὲ κἀμὲ προσμεῖναι τὴν ἡμέραν. κἀγὼ προσέμεινα οὐκ ἀηδῶσ, ἐνθυμούμενοσ ἅμα τῶν πλουσίων ὁποῖά ἐστι τά τε ἄλλα καὶ τὰ περὶ τοὺσ γάμουσ, προμνηστριῶν τε πέρι καὶ ἐξετάσεων οὐσιῶν τε καὶ γένουσ, προικῶν τε καὶ ἕδνων καὶ ὑποσχέσεων καὶἀπατῶν, ὁμολογιῶν τε καὶ συγγραφῶν, καὶ τελευταῖον πολλάκισ ἐν αὐτοῖσ τοῖσ γάμοισ λοιδοριῶν καὶ ἀπεχθειῶν.

ἅπαντα δὴ τοῦτον τὸν λόγον διῆλθον οὐκ ἄλλωσ οὐδ’ ὡσ τάχ’ ἂν δόξαιμί τισιν, ἀδολεσχεῖν βουλόμενοσ, ἀλλ’ οὗπερ ἐξ ἀρχῆσ ὑπεθέμην βίου καὶ τῆσ τῶν πενήτων διαγωγῆσ παράδειγμα ἐκτιθείσ,ὃ αὐτὸσ ἠπιστάμην, τῷ βουλομένῳ θεάσασθαι λόγων τε καὶ ἔργων καὶ κοινωνιῶν τῶν πρὸσ ἀλλήλουσ, εἴ τι τῶν πλουσίων ἐλαττοῦνται διὰ τὴν πενίαν πρὸσ τὸ ζῆν εὐσχημόνωσ καὶ κατὰ φύσιν ἢ τῷ παντὶ πλέον ἔχουσιν.

καὶ δῆτα καὶ τὸ τοῦ Εὐριπίδου σκοπῶν, εἰ κατ’ ἀλήθειαν ἀπόρωσ αὐτοῖσ ἔχει τὰ πρὸσ τοὺσ ξένουσ, ὡσμήτε ὑποδέξασθαί ποτε δύνασθαι μήτε ἐπαρκέσαι δεομένῳ τινί, οὐδαμῇ πω τοιοῦτον εὑρίσκω τὸ τῆσ ξενίασ, ἀλλὰ καὶ πῦρ ἐναύοντασ προθυμότερον τῶν πλουσίων καὶ ὁδῶν ἀπροφασίστουσ ἡγεμόνασ·

ἐπεί τοι τὰ τοιαῦτα καὶ αἰσχύνοιντο ἄν· πολλάκισ δὲ καὶ μεταδιδόντασ ὧν ἔχουσιν ἑτοιμότερον· οὐ γὰρ δὴ ναυαγῷ τισ δώσει ἐκείνων οὔτε τὸ τῆσ γυναικὸσ ἁλουργὲσ ἢ τὸ τῆσ θυγατρὸσ οὔτε πολὺ ἧττον τούτου φόρημα, τῶν χλαινῶν τινα ἢ χιτώνων, μυρία ἔχοντεσ, ἀλλ’ οὐδὲ τῶν οἰκετῶν οὐδενὸσ ἱμάτιον. δηλοῖ δὲ καὶ τοῦτο Ὅμηροσ·

τὸν μὲν γὰρ Εὔμαιον πεποίηκε δοῦλον καὶ πένητα ὅμωσ τὸν Ὀδυσσέα καλῶσ ὑποδεχόμενον καὶ τροφῇ καὶ κοίτῃ· τοὺσ δὲ μνηστῆρασ ὑπὸ πλούτου καὶ ὕβρεωσ οὐ πάνυ ῥᾳδίωσ αὐτῷ μεταδιδόντασ οὐδὲ τῶν ἀλλοτρίων, ὥσ που καὶ αὐτὸσ πεποίηται λέγων πρὸσ τὸν Ἀντίνουν, ὀνειδίζων τὴν ἀνελευθερίαν, οὐ σύγ’ ἂν ἐξ οἴκου σῷ ἐπιστάτῃ οὐδ’ ἅλα δοίησ, ὃσ νῦν ἀλλοτρίοισι παρήμενοσ οὔτι μοι ἔτλησ σίτου ἀπάρξασθαι, πολλῶν κατὰ οἶκον ἐόντων. καὶ τούτουσ μὲν ἔστω διὰ τὴν ἄλλην πονηρίαν εἶναι τοιούτουσ·

ἀλλ’ οὐδὲ τὴν Πηνελόπην, καίτοι χρηστὴν οὖσαν καὶ σφόδρα ἡδέωσ διαλεγομένην πρὸσ αὐτὸν καὶ περὶ τοῦ ἀνδρὸσ πεπυσμένην, οὐδὲ ταύτην φησὶν ἱμάτιον αὐτῷ δοῦναι γυμνῷ παρακαθημένῳ, ἀλλ’ ἢ μόνον ἐπαγγέλλεσθαι, ἂν ἄρα φανῇ ἀληθεύων περὶ τοῦ Ὀδυσσέωσ, ὅτι ἐκείνου τοῦ μηνὸσ ἥξοι, καὶ ὕστερον, ἐπειδὴ τὸ τόξον ᾔτει, τῶν μνηστήρων, οὐ δυναμένων ἐντεῖναι, χαλεπαινόντων ἐκείνῳ, ὅτι ἠξίου πρὸσ αὐτοὺσ ἁμιλλᾶσθαι περὶ ἀρετῆσ, ἀξιοῖ δοθῆναι αὐτῷ·

οὐ γὰρ δὴ περὶ τοῦ γάμου γε εἶναι κἀκείνῳ τὸν λόγον, ἀλλ’ ἐὰν τύχῃ ἐπιτείνασ καὶ διαβαλὼν διὰ τῶν πελέκεων, ἐπαγγέλλεται αὐτῷ δώσειν χιτῶνα καὶ ἱμάτιον καὶ ὑποδήματα·

ὡσ δέον αὐτὸν τὸ Εὐρύτου τόξον ἐντεῖναι καὶ τοσούτοισ νεανίσκοισ ἐχθρὸν γενέσθαι, τυχὸν δὲ καὶ ἀπολέσθαι παραχρῆμα ὑπ’ αὐτῶν, εἰ μέλλει τυγχάνειν ἐξωμίδοσ καὶ ὑποδημάτων, ἢ τὸν Ὀδυσσέα, εἴκοσιν ἐτῶν οὐδαμοῦ πεφηνότα, ἥκοντα ἀποδεῖξαι, καὶ ταῦτα ἐν ἡμέραισ ῥηταῖσ·

εἰ δὲ μή, ἐν τοῖσ αὐτοῖσ ἀπιέναι ῥάκεσι παρὰ τῆσ σώφρονοσ καὶ ἀγαθῆσ Ἰκαρίου θυγατρὸσ βασιλίδοσ. σχεδὸν δὲ καὶ ὁ Τηλέμαχοσ τοιαῦτα ἕτερα πρὸσ τὸν συβώτην λέγει περὶ αὐτοῦ, κελεύων αὐτὸν εἰσ τὴν πόλιν πέμπειν τὴν ταχίστην πτωχεύσοντα ἐκεῖ, καὶ μὴ πλείουσ ἡμέρασ τρέφειν ἐν τῷ σταθμῷ·

ὡσ ἔθουσ δὴ ὄντοσ οὕτωσ ἀκριβῶσ καὶ ἀνελευθέρωσ πράττειν τὰ περὶ τοὺσ ξένουσ τοὺσ πένητασ, μόνουσ δὲ τοὺσ πλουσίουσ ὑποδέχεσθαιφιλοφρόνωσ ξενίοισ καὶ δώροισ, παρ’ ὧν δῆλον ὅτι καὶ αὐτοὶ προσεδόκων τῶν ἴσων ἂν τυχεῖν, ὁποῖα σχεδὸν καὶ τὰ τῶν νῦν ἐστι φιλανθρωπίασ τε πέρι καὶ προαιρέσεωσ.

ὥσπερ ἐν τῇ ἄλλῃ ξυμπάσῃ κακίᾳ.

ἔχω γε μὴν εἰπεῖν καὶ περὶ τῶν Φαιάκων καὶ τῆσ ἐκείνων φιλανθρωπίασ, εἴ τῳ δοκοῦσιν οὗτοι οὐκ ἀγεννῶσ οὐδ’ ἀναξίωσ τοῦ πλούτου προσενεχθῆναι τῷ Ὀδυσσεῖ, μεθ’ οἱάσ μάλιστα διανοίασ καὶ δι’ ἃσ αἰτίασ προυτράπησανἀφθόνωσ καὶ μεγαλοπρεπῶσ χαρίζεσθαι. ἀλλὰ γὰρ πολὺ πλείω τῶν ἱκανῶν καὶ τὰ νῦν ὑπὲρ τούτων εἰρημένα.

δῆλόν γε μὴν ὡσ ὁ πλοῦτοσ οὔτε πρὸσ ξένουσ οὔτε ἄλλωσ μέγα τι συμβάλλεται τοῖσ κεκτημένοισ, ἀλλὰ τοὐναντίον γλίσχρουσ καὶ φειδωλοὺσ ὡσ τὸ πολὺ μᾶλλον τῆσ πενίασ ἀποτελεῖν πέφυκεν.

οὐδὲγάρ, εἴ τισ αὖ τῶν πλουσίων, εἷσ που τάχα ἐν μυρίοισ, δαψιλὴσ καὶ μεγαλόφρων τὸν τρόπον εὑρεθείη, τοῦτο ἱκανῶσ δείκνυσι τὸ μὴ οὐχὶ τοὺσ πολλοὺσ χείρουσ περὶ ταῦτα γίγνεσθαι τῶν ἀπορωτέρων. ἀνδρὶ δὲ πένητι μὴ φαύλῳ τὴν φύσιν ἀρκεῖ τὰ παρόντα καὶ τὸ σῶμα μετρίωσ ἀσθενήσαντι, τοιούτου ποτὲ νοσήματοσ ξυμβάντοσοἱᾶ́περ εἰώθε γίγνεσθαι τοῖσ οὐκ ἀργοῖσ ἑκάστοτε ἐμπιμπλαμένοισ, ἀνακτήσασθαι, καὶ ξένοισ ἐλθοῦσι δοῦναι προσφιλῆ ξένια, χωρὶσ ὑποψίασ παρ’ ἑκόντων διδόμενα ἀλύπωσ, οὐκ ἴσωσ ἀργυροῦσ κρατῆρασ ἢ ποικίλουσ πέπλουσ ἢ τέθριππον, τὰ Ἑλένησ καὶ Μενέλεω Τηλεμάχῳ δῶρα.

οὐδὲ γὰρ τοιούτουσ ὑποδέχοιντἀ̓́ν, ὡσ εἰκόσ, ξένουσ, σατράπασ ἢ βασιλέασ, εἰ μή γε πάνυ σώφρονασ καὶ ἀγαθούσ, οἷσ οὐδὲν ἐνδεὲσ μετὰ φιλίασ γιγνόμενον.

ἀκολάστουσ δὲ καὶ τυραννικοὺσ οὔτ’ ἂν οἶμαι δύναιντο θεραπεύειν ἱκανῶσ ξένουσ οὔτ’ ἂν ἴσωσ προσδέοιντο τοιαύτησ ξενίασ. οὐδὲ γὰρ τῷ Μενέλεῳ δήπουθεν ἀπέβη πρὸσ τὸ λῷον, ὅτι ἠδύνατο δέξασθαι τὸν πλουσιώτατον ἐκ τῆσ Ἀσίασ ξένον, ἄλλοσ δὲ οὐδεὶσ ἱκανὸσ ἦν ἐν τῆ Σπάρτῃ τὸν Πριάμου τοῦ βασιλέωσ υἱὸν ὑποδέξασθαι.

τοιγάρτοι ἐρημώσασ αὐτοῦ τὴν οἰκίαν καὶ πρὸσ τοῖσ χρήμασι τὴν γυναῖκα προσλαβών, τὴν δὲ θυγατέρα ὀρφανὴν τῆσ μητρὸσ ἐάσασ, ᾤχετο ἀποπλέων.

καὶ μετὰ ταῦτα ὁ Μενέλαοσ χρόνον μὲν πολὺν ἐφθείρετο πανταχόσε τῆσ Ἑλλάδοσ, ὀδυρόμενοσ τὰσ αὑτοῦ συμφοράσ, δεόμενοσ ἑκάστου τῶν βασιλέων ἐπαμῦναι. ἠναγκάσθη δὲ ἱκετεῦσαι καὶ τὸν ἀδελφόν, ὅπωσ ἐπιδῷ τὴν θυγατέρα σφαγησομένην ἐν Αὐλίδι.

δέκα δὲ ἔτη καθῆστο πολεμῶν ἐν Τροίᾳ, πάλιν ἐκεῖ κολακεύων τοὺσ ἡγεμόνασ τοῦ στρατοῦ καὶ αὐτὸσ καὶ ὁ ἀδελφόσ·

εἰ δὲ μή, ὠργίζοντο καὶ ̣̔ ̣ ̓πείλουν ἑκάστοτε ἀποπλεύσεσθαι· καὶ πολλοὺσ πόνουσ καὶ κινδύνουσ ἀμηχάνουσ ὑπομένων, ὕστερον δὲ ἠλᾶτο καὶ οὐχ οἱο͂́σ τ’ ἦν δίχα μυρίων κακῶν οἴκαδ’ ἀφικέσθαι. ἆρ’ οὖν οὐ σφόδρα ἄξιον ἄγασθαι τοῦ πλούτου κατὰ τὸν ποιητὴν καὶ τῷ ὄντι ζηλωτὸν ὑπολαβεῖν , ὅ φησιν αὐτοῦ μέγιστον εἶναι ἀγαθόν, τὸ δοῦναι ξένοισ, καὶ ἐάν ποτέ τινεσ ἔλθωσι τρυφῶντεσ ἐπὶ τὴν οἰκίαν , μὴ ἀδύνατον γενέσθαι παρασχεῖν κατάλυσιν καὶ προθεῖναι ξένια, οἷσ ἂν ἐκεῖνοι μάλιστα ἥδοιντο;

λέγομεν δὲ ταῦτα μεμνημένοι τῶν ποιητῶν , οὐκ ἄλλωσ ἀντιπαρεξάγοντεσ ἐκείνοισ οὐδὲ τῆσ δόξησ ζηλοτυποῦντεσ, ἣν ἀπὸ τῶν ποιημάτων ἐκτήσαντο ἐπὶ σοφίᾳ·

οὐ τούτων ἕνεκα, φιλοτιμούμενοι ἐξελέγχειν αὐτούσ, ἀλλὰ παρ’ ἐκείνοισ μάλιστα εὑρήσειν ἡγούμενοι τὴν τῶν πολλῶν διάνοιαν, περί τε πλούτου καὶ τῶν ἄλλων, ἃ θαυμάζουσι, καὶ τί μέγιστον οἰόνταί σφισι γενέσθαι ἂν ἀφ’ ἑκάστου τῶν τοιούτων. δῆλον γὰρ ὅτι μὴ συμφωνοῦντοσ αὐτοῖσ τοῦ ποιήματοσ μηδὲ τὴν αὐτὴν γνώμην ἔχοντοσ οὐκ ἂν οὕτω σφόδρα ἐφίλουν οὐδὲ ἐπῄνουν ὡσ σοφούσ τε καὶ ἀγαθοὺσ καὶ τἀληθῆ λέγοντασ.

ἐπεὶ οὖν οὐκ ἔστιν ἕκαστον ἀπολαμβάνοντα ἐλέγχειν τοῦ πλήθουσ, οὐδ’ ἀνερωτᾶν ἅπαντασ ἐν μέρει, τί γὰρ σύ, ὦ ἄνθρωπε, δέδοικασ τὴν πενίαν οὕτωσ πάνυ, τὸν δὲ πλοῦτον ὑπερτιμᾷσ, τί δ’ αὖ σὺ ἐλπίζεισ κερδανεῖν μέγιστον, ἂν τύχῃσ πλουτήσασ ἢ νὴ Δία ἔμποροσ γενόμενοσ ἢ καὶ βασιλεύσασ;

ἁ̓μήχανον γὰρ δὴ τὸ τοιοῦτον καὶ οὐδαμῶσ ἀνυστόν’ οὕτωσ οὖν ἐπὶ τοὺσ προφήτασ αὐτῶν καὶ συνηγόρουσ,τοὺσ ποιητάσ, ἐξ ἀνάγκησ ἴμεν, ὡσ ἐκεῖ φανερὰσ καὶ μέτροισ κατακεκλειμένασ εὑρήσοντεσ τὰσ τῶν πολλῶν δόξασ· καὶ δῆτα οὐ πάνυ μοι δοκοῦμεν ἀποτυγχάνειν.

τοῦτο δὲ σύνηθεσ δήπου καὶ τοῖσ σοφωτέροισ, ὃ νῦν ἡμεῖσ ποιοῦμεν·

ἐπεὶ καὶ αὐτοῖσ τούτοισ τοῖσ ἔπεσιν ἀντείρηκε τῶν πάνυ φιλοσόφων τισ, ὃν οὐδείσ, ἐμοὶδοκεῖν, φαίη ἄν ποτε φιλονικοῦντα τούτοισ τε ἀντειρηκέναι καὶ τοῖσ ὑπὸ Σοφοκλέουσ εἰσ τὸν πλοῦτον εἰρημένοισ, ἐκείνοισ μὲν ἐπ’ ὀλίγον, τοῖσ δὲ τοῦ Σοφοκλέουσ ἐπὶ πλέον, οὐ μήν, ὥσπερ νῦν ἡμεῖσ, διὰ μακρῶν, ἅτε οὐ παραχρῆμα κατὰ πολλὴν ἐξουσίαν διεξιών, ἀλλ’ ἐν βίβλοισ γράφων.

γεωργικοῦ μὲν δὴ πέρι καὶ κυνηγετικοῦ τε καὶ ποιμενικοῦ βίου τάδε πλείω διατριβὴν ἴσωσ παρασχόντα τοῦ μετρίου λελέχθω, προθυμουμένων ἡμῶν ἁμῃγέπῃ δεῖξαι πενίαν ὡσ οὐκ ἄπορον χρῆμα βίου καὶ ζωῆσ πρεπούσησ ἀνδράσιν ἐλευθέροισ αὐτουργεῖν ἐθέλουσιν, ἀλλ’ ἐπὶ κρείττω πολὺ καὶ συμφορώτερα ἔργα καὶ πράξεισἄγον καὶ μᾶλλον κατὰ φύσιν ἢ ἐφ’ οἱᾶ ὁ πλοῦτοσ εἰώθε τοὺσ πολλοὺσ προτρέπειν.

εἰε͂ν δή, περὶ τῶν ἐν ἄστει καὶ κατὰ πόλιν πενήτων σκεπτέον ἂν εἰή τοῦ βίου καὶ τῶν ἐργασιῶν, πῶσ ἂν μάλιστα διάγοντεσ καὶ ποῖ̓ ἄττα μεταχειριζόμενοι δυνήσονται μὴ κακῶσ ζῆν μηδὲ φαυλότερον τῶν δανειζόντων ἐπὶ τόκοισ συχνοῖσ,εὖ μάλ’ ἐπισταμένων τὸν ἡμερῶν τε καὶ μηνῶν ἀριθμόν, καὶ τῶν συνοικίασ τε μεγάλασ καὶ ναῦσ κεκτημένων καὶ ἀνδράποδα πολλά·

μήποτε σπάνια ᾖ τὰ ἐν ταῖσ πόλεσιν ἔργα τοῖσ τοιούτοισ, ἀφορμῆσ τε ἔξωθεν προσδεόμενα, ὅταν οἰκεῖν τε μισθοῦ δἑῃ καὶ τἄλλ’ ἔχειν ὠνουμένουσ, οὐ μόνον ἱμάτια καὶ σκεύη καὶ σῖτον, ἀλλὰ καὶξύλα, τῆσ γε καθ’ ἡμέραν χρείασ ἕνεκα τοῦ πυρόσ, κἂν φρυγάνων δέῃ ποτὲ ἢ φύλλων ἢ ἄλλου ὁτουοῦν τῶν πάνυ φαύλων, δίχα δὲ ὕδατοσ τὰ ἄλλα σύμπαντα ἀναγκάζωνται λαμβάνειν, τιμὴν κατατιθέντεσ, ἅτε πάντων κατακλειομένων καὶ μηδενὸσ ἐν μέσῳ φαινομένου πλήν γε οἶμαι τῶν ἐπὶ πράσει πολλῶν καὶ τιμίων.

τοῦ σώματοσ κεκτημένουσ, ἄλλωσ τε ὅταν μὴ τὸ τυχὸν ἔργον μηδὲ πάνθ’ ὁμοίωσ συμβουλεύωμεν αὐτοῖσ, ὅθεν ἔστι κερδᾶναι·

ὥστε ἴσωσ ἀναγκασθησόμεθα ἐκβαλεῖν ἐκ τῶν πόλεων τῷ λόγῳ τοὺσ κομψοὺσ πένητασ, ἵνα παρέχωμεν τῷ ὄντι καθ’ Ὅμηρον τὰσ πόλεισ εὖ ναιεταώσασ, ὑπὸ μόνων τῶν μακαρίων οἰκουμένασ, ἐντὸσ δὲ τείχουσ οὐδένα ἐάσομεν, ὡσ ἐοίκεν, ἐλεύθερον ἐργάτην.

ἀλλὰ τοὺσ τοιούτουσ ἅπαντασ τί δράσομεν; ἢ διασπείραντεσ ἐν τῇ χώρᾳ κατοικιοῦμεν, καθάπερ Ἀθηναίουσ φασὶ νέμεσθαι καθ’ ὅλην τὴν Ἀττικὴν τὸ παλαιόν, καὶ πάλιν ὕστερον τυραννήσαντοσ Πεισιστράτου; οὔκουν οὐδὲ ἐκείνοισ ἀξύμφοροσ ἡ τοιαύτη δίαιτα ἐγένετο, οὐδὲ ἀγεννεῖσ ἤνεγκε φύσεισ πολιτῶν, ἀλλὰ τῷ παντὶ βελτίουσ καὶ σωφρονεστέρουσ τῶν ἐν ἄστει τρεφομένων ὕστερον ἐκκλησιαστῶν καὶ δικαστῶν καὶ γραμματέων, ἀργῶν ἅμα καὶ βαναύσων.

οὔκουν ὁ κίνδυνοσ μέγασ οὐδὲ χαλεπόσ, εἰ πάντεσ οὗτοι καὶ πάντα τρόπον ἄγροικοι ἔσονται· οἶμαι δ’ ὅμωσ αὐτοὺσ οὐκ ἀπορήσειν οὐδὲ ἐν ἄστει τροφῆσ. ἀλλὰ ἴδωμεν πόσα καὶ ἅττα πράττοντεσ ἐπιεικῶσ ἡμῖν διάξουσιν, ἵνα μὴ πολλάκισ ἀναγκασθῶσιν ἀργοὶ καθήμενοι πρόσ τι τῶν φαύλων τραπῆναι.

αἱ μὲν δὴ σύμπασαι κατὰ πόλιν ἐργασίαι καὶ τέχναι πολλαὶ καὶ παντοδαπαί, σφόδρα τε λυσιτελεῖσ ἔνιαι τοῖσ χρωμένοισ, ἐάν τισ τὸ λυσιτελὲσ σκοπῇ πρὸσ ἀργύριον. ὀνομάσαι δὲ αὐτὰσ πάσασ κατὰ μέροσ οὐ ῥᾴδιον διὰ τὸ πλῆθοσ καὶ τὴν ἀτοπίαν οὐχ ἧττον.

οὐκοῦν ὅδε εἰρήσθω περὶ αὐτῶν ἐν βραχεῖ ψόγοσ τε καὶ ἔπαινοσ. ὅσαι μὲν σώματι βλαβεραὶ πρὸσ ὑγίειαν ἢ πρὸσ ἰσχὺν τὴν ἱκανὴν δι’ ἀργίαν τε καὶ ἑδραιότητα ἢ ψυχῇ ἀσχημοσύνην τε καὶ ἀνελευθερίαν ἐντίκτουσαι ἢ ἄλλωσ ἀχρεῖοι καὶ πρὸσ οὐδὲν ὄφελόσ εἰσιν εὑρημέναι δι’ ἀβελτερίαν τε καὶ τρυφὴν τῶν πόλεων, ἅσ γε τὴν ἀρχὴν μήτε τέχνασ μήτε ἐργασίασ τό γε ὀρθὸν καλεῖν· οὐ γὰρ ἄν ποτε Ἡσίοδοσ σοφὸσ ὢν ἐπῄνεσεν ὁμοίωσ πᾶν ἔργον, εἴ τι τῶν πονηρῶν ἢ τῶν αἰσχρῶν ἠξίου ταύτησ τῆσ προσηγορίασ· οἷσ μὲν ἄν τισ προσῇ τούτων τῶν βλαβῶν καὶ ἡτισοῦν, μηδένα ἅπτεσθαι τῶν ἐλευθέρων τε καὶ ἐπιεικῶν μηδὲἐπίστασθαι μήτε αὐτὸν μήτε παῖδασ τοὺσ αὑτοῦ διδάσκειν, ὡσ οὔτε καθ’ Ἡσίοδον οὔτε καθ’ ἡμᾶσ ἐργάτην ἐσόμενον, ἄν τι μεταχειρίζηται τοιοῦτον, ἀλλὰ ἀργίασ τε ἅμα καὶ αἰσχροκερδείασ ἀνελεύθερον ἕξοντα ὄνειδοσ, βάναυσον καὶ ἀχρεῖον καὶ πονηρὸν ἁπλῶσ ὀνομαζόμενον.

πάντα τὰ τοιαῦτα πράττοντεσ προθύμωσ καὶ φιλοπόνωσ οὔποτ’ ἂν ἐνδεεῖσ ἔργου καὶ βίου γίγνοιντο,οὐδ’ ἂν ἀληθῆ τὴν ἐπίκλησιν παρέχοιεν τοῖσ πλουσίοισ καλεῖν αὐτούσ, ᾗπερ εἰώθασιν, ἀπόρουσ ὀνομάζοντεσ, τοὐναντίον μᾶλλον ἐκείνων ὄντεσ πορισταὶ καὶ μηδενὸσ ἀποροῦντεσ, ὡσ ἔποσ εἰπεῖν, τῶν ἀναγκαίων καὶ χρησίμων.

φέρε οὖν μνησθῶμεν ἀφ’ ἑκατέρου τοῦ γένουσ, εἰ καὶ μὴ πάνυἀκριβῶσ ἕκαστα φράζοντεσ, ἀλλ’ ὡσ τύπῳ γε κατιδεῖν, τὰ ποῖ̓ ἄττα καὶ ὧν ἕνεκα οὐ προσιέμεθα, καὶ ποῖα θαρροῦντασ ἐπιχειρεῖν κελεύομεν, μηδὲν φροντίζοντασ τῶν ἄλλωσ τὰ τοιαῦτα προφερόντων, οἱο͂ν εἰώθασι λοιδορούμενοι προφέρειν πολλάκισ οὐ μόνον τὰσ αὐτῶν ἐργασίασ, αἷσ οὐδὲν ἄτοπον πρόσεστιν, ἀλλὰ καὶ τῶν γονέων,ἄν τινοσ ἔριθοσ ἡ μήτηρ ἢ τρυγήτρια ἐξελθοῦσά ποτε ἢ μισθοῦ τιτθεύσῃ παῖδα τῶν ὀρφανῶν ἢ πλουσίων ἢ ὁ πατὴρ διδάξῃ γράμματα ἢ παιδαγωγήσῃ·

μηδὲν οὖν τοιοῦτον αἰσχυνομένουσ ὁμόσε ἰέναι. οὐ γὰρ ἄλλωσ αὐτὰ ἐροῦσιν, ἂν λέγωσιν, ἢ ὡσ σημεῖα πενίασ, πενίαν αὐτὴν λοιδοροῦντεσ δῆλον ὅτι καὶ προφέροντεσ ὡσ κακὸν δή τι καὶ δυστυχέσ, οὐ τῶν ἔργων οὐδέν.

ἴσωσ καὶ ξυμφορώτερον, οὐδὲ τὸ ὄνειδοσ τοῦ ὀνείδουσ μᾶλλόν τι βαρυντέον τοῦτ’ ἐκείνου.

εἰ γάρ τοι δέοι μὴ ὀνομάζοντασ τὸ πρᾶγμα, ὅ ψέγουσι, τὰ καθ’ ἡμέραν συμβαίνοντα δι’ αὐτὸ βλασφημεῖν προφέροντασ, πολὺ πλείω ἂν ἔχοιεν καὶ τῷ ὄντι αἰσχρὰ διὰ πλοῦτον γιγνόμενα, οὐχ ἥκιστα δὲ τὸ παρὰ τῷ Ἡσιόδῳ κεκριμένον ἐπονείδιστον προφέρειν, τὸ τῆσ ἀργίασ, λέγοντεσ, ὅτι σε, ὦ ἄνθρωπε, οὔτε σκαπτῆρα θεοὶ θέσαν οὔτ’ ἀροτῆρα, καὶ ὅτι ἄλλωσ τὰσ χεῖρασ ἔχεισ κατὰ τοὺσ μνηστῆρασ ἀτρίπτουσ καὶ ἁπαλάσ.

οὐκοῦν τόδε μὲν οἶμαι παντί τῳ δῆλον καὶ πολλάκισ λεγόμενον ἴσωσ ὅτι βαφεῖσ μὲν καὶ μυρεψοὺσ σὺν κουρικῇ γυναικῶν τε καὶ ἀνδρῶν, οὐ πολύ τι διαφερούσαισ τὰ νῦν, καὶ ποικιλτικῇ πάσῃ σχεδὸν οὐκ ἐσθῆτοσ μόνον, ἀλλὰ καὶ τριχῶν καὶ χρωτόσ, ἐγχούσῃ καὶ ψιμυθίῳ καὶ πᾶσι φαρμάκοισ μηχανωμένῃ ὡρ́ασ ψευδεῖσ καὶ νόθα εἴδωλα, ἔτι δὲ ἐν οἰκιῶν ὀροφαῖσ καὶ τοίχοισ καὶ ἐδάφει τὰ μὲν χρώμασι, τὰ δὲ λίθοισ, τὰ δὲ χρυσῷ, τὰ δ’ ἐλέφαντι ποικιλλόντων, τὰ δὲ αὐτῶν τοίχων γλυφαῖσ, τὸ μὲν ἄριστον μή παραδέχεσθαι καθόλου τὰσ πόλεισ, τὸ δὲ ἡμῖν ἐν τῷ παρόντι λόγῳ διορίσαι μηδένα ἂν τοιοῦτον γίγνεσθαι τῶν ἡμετέρων πενήτων, οἷσ πρὸσ τοὺσ πλουσίουσ ἡμεῖσ ἀγωνιζόμεθα ὥσπερ χορῷ τὰ νῦν, οὐχ ὑπὲρ εὐδαιμονίασ προκειμένου τοῦ ἀγῶνοσ·

οὐ γὰρ πενίᾳ τοῦτό γε πρόκειται τὸ ἆθλον οὐδὲ αὖ πλούτῳ, μόνησ δὲ ἀρετῆσ ἐστιν ἐξαίρετον·

ἄλλωσ δὲ ὑπὲρ ἀγωγῆσ τινοσ καὶ μετριότητοσ βίου.

νίκησ ἐν θεάτροισ ἁμιλλωμένουσ, εἰ καί τινεσ τῶν ἐνδόξων πόλεων ἐπὶ τούτοισ ἡμῖν δυσχερῶσ ἕξουσι, Σμύρνα καὶ Χίοσ, καὶ δῆτα σὺν ταύταισ καὶ τὸ Ἄργοσ, ὡσ τὴν Ὁμήρου τε καὶ Ἀγαμέμνονοσ δόξαν οὐκ ἐώντων αὔξεσθαι τὸ γοῦν ἐφ’ ἡμῖν·

τυχὸν δὲ καὶ Ἀθηναῖοι χαλεπανοῦσιν, ἀτιμάζεσθαι νομίζοντεσ τοὺσ σφετέρουσ ποιητὰσ τραγικοὺσ καὶ κωμικούσ, ὅταν τοὺσ ὑπηρέτασ αὐτῶν ἀφαιρώμεθα, μηδὲν ἀγαθὸν φάσκοντεσ ἐπιτηδεύειν.

εἰκὸσ δὲ ἀγανακτεῖν καὶ Θηβαίουσ, ὡσ τῆσ νίκησ αὐτῶν ὑβριζομένησ, ἣν προεκρίθησαν ὑπὸ τῆσ Ἑλλάδοσ νικᾶν ἐπ’ αὐλητικῇ· ταύτην δὲ τὴν νίκην οὕτω σφόδρα ἠγάπησαν, ὥστε ἀναστάτου τῆσ πόλεωσ αὐτοῖσ γενομένησ καὶ ἔτι νῦν σχεδὸν οὔσησ πλὴν μικροῦ μέρουσ, τῆσ Καδμείασ , τῶν μὲν ἄλλων οὐδενὸσ ἐφρόντισαν τῶν ἠφανισμένων ἀπὸ πολλῶν μὲν ἱερῶν, πολλῶν δὲ στηλῶν καὶ ἐπιγραφῶν, τὸν δὲ Ἑρμῆν ἀναζητήσαντεσπάλιν ἀνώρθωσαν, ἐφ’ ᾧ ἦν τὸ ἐπίγραμμα τὸ περὶ τῆσ αὐλητικῆσ, Ἑλλὰσ μὲν Θήβασ νικᾶν προέκρινεν ἐν αὐλοῖσ·

καὶ νῦν ἐπὶ μέσησ τῆσ ἀρχαίασ ἀγορᾶσ ἓν τοῦτο ἄγαλμα ἕστηκεν ἐν τοῖσ ἐρειπίοισ· οὐ δὴ φοβηθέντεσ οὐδένα τούτων οὐδὲ τοὺσ ἐπιτιμήσοντασἡμῖν, ὡσ τὰ σπουδαιότατα παρὰ τοῖσ Ἕλλησι ψέγομεν, ἅπαντα τὰ τοιαῦτα οὐκ αἰδημόνων οὐδὲ ἐλευθέρων ἀνθρώπων ἀποφαινόμενοι ἔργα, ὡσ ἄλλα τε πολλὰ δυσχερῆ πρόσεστιν αὐτοῖσ καὶ δὴ μέγιστον τὸ τῆσ ἀναιδείασ, τὸ μᾶλλον τοῦ δέοντοσ φρονεῖν τὸν ὄχλον, ὅπερ θρασύνεσθαι καλεῖν ὀρθότερον.

ἐπαγγελλομένουσ βοηθήσειν, καὶ ἀδικοῦσι τὰ μέγιστα, καὶ ἀναισχυντήσειν ὑπὲρ τῶν ἀλλοτρίων ἀδικημάτων καὶ σχετλιάσειν καὶ βοήσεσθαι καὶ ἱκετεύσειν ὑπὲρ τῶν οὔτε φίλων οὔτε συγγενῶν σφίσιν ὄντων, σφόδρα ἐντίμουσ καὶ λαμπροὺσ ἐνίουσ εἶναι δοκοῦντασ ἐν τῇ πόλει, οὐδὲ τοιοῦτον οὐδένα ἀξιοῖμεν ἂν ἐκείνων γίγνεσθαι, παραχωρεῖν δὲ ἑτέροισ.

χειροτέχνασ μὲν γὰρ ἐξ αὐτῶν τινασ ἀνάγκη γενέσθαι, γλωσσοτέχνασ δὲ καὶ δικοτέχνασ οὐδεμία ἀνάγκη.

τούτων δὲ τῶν εἰρημένων τε καὶ ῥηθησομένων εἴ τινα δοκεῖ χρήσιμα ταῖσ πόλεσιν, ὥσπερ νῦν οἰκουμέναισ, οἱο͂ν δὴ ἴσωσ τὸ περὶ τὴν τῶν δικῶν ἀναγραφὴν καὶ τῶν συμβολαίων, τάχα δὲ καὶ κηρυγμάτων ἐνίων, ὅπωσ ἂν ἢ ὑφ’ ὧν γιγνόμενα ἥκιστα ἂν εἰή βλαβερὰ, οὐ νῦν καιρόσ ἐστι διορίζειν. οὐ γὰρ πολιτείαν ἐν τῷ παρόντι διατάττομεν, ὁποία τισ ἂν ἢ ἀρίστη γένοιτο ἢ πολλῶν ἀμείνων, ἀλλὰ περὶ πενίασ προυθέμεθα εἰπεῖν ὡσ οὐκ ἄπορα αὐτῇ τὰ πράγματά ἐστιν, ᾗπερ δοκεῖ τοῖσ πολλοῖσ αὐτή τε εἶναι φευκτὸν καὶ κακόν, ἀλλὰ μυρίασ ἀφορμὰσ πρὸσ τὸ ζῆν παρέχει τοῖσ αὐτουργεῖν βουλομένοισ οὔτε ἀσχήμονασ οὔτε βλαβεράσ.

ἀπὸ γὰρ αὐτῆσ ἀρχῆσ ταύτησ τὰ περὶ γεωργίασ καὶ θήρασ προυτράπημεν προδιελθεῖν ἐπὶ πλέον πρότερον, καὶ νῦν περὶ τῶν κατὰ ἄστυ ἐργασιῶν, τίνεσ αὐτῶν πρέπουσαι καὶ ἀβλαβεῖσ τοῖσ μὴ κάκιστα βιωσομένοισ καὶ τίνεσ χείρουσ ἂν ἀποτελοῖεν τοὺσ ἐπ’ αὐτῶν.

εἰ δὲ πολλὰ τῶν εἰρημένων καθόλου χρήσιμά ἐστι πρὸσ πολιτείαν καὶ τὴν τοῦ προσήκοντοσ αἱρ́εσιν, ταύτῃ καὶ δικαιότερον συγγνώμην ἔχειν τοῦ μήκουσ τῶν λόγων, ὅτι οὐ μάτην ἄλλωσ οὐδὲ περὶ ἄχρηστα πλανωμένῳ πλείονεσ γεγόνασιν.

ἡ γὰρ περὶ ἐργασιῶν καὶ τεχνῶν σκέψισ καὶ καθόλου περὶ βίου προσήκοντοσ ἢ μὴ τοῖσ μετρίοισ καὶ καθ’ αὑτὴν ἀξία πέφηνεν πολλῆσ καὶ πάνυ ἀκριβοῦσ θεωρίασ. ἐκτροπὰσ τῶν λόγων, ἄν καὶ σφόδρα μακροὶ δοκῶσι, μὴ μέντοι περί γε φαύλων μηδὲ ἀναξίων μηδὲ οὐ προσηκόντων, μὴ δυσσκόλωσ φέρειν, ὡσ οὐκ αὐτὴν λιπόντοσ τὴν τῶν ὅλων ὑπόθεσιν τοῦ λέγοντοσ, ἑώσ ἂν περὶ τῶν ἀναγκαίων καὶ προσηκόντων φιλοσοφίᾳ διεξίῃ.

σχεδὸν γὰρ κατὰ τοῦτο μιμούμενοι τοὺσ κυνηγέτασ οὐκ ἂν ἁμαρτάνοιμεν· ὅστισ περὶ ἀνδρὸσ δικαίου καὶ δικαιοσύνησ λέγειν ἀρξάμενοσ, μνησθεὶσ πόλεωσ παραδείγματοσ ἕνεκεν, πολλαπλάσιον λόγον ἀνάλωσεν περὶπολιτείασ, καὶ οὐ πρότερον ἀπέκαμε πρὶν ἢ πάσασ μεταβολὰσ καὶ ἅπαντα γένη πολιτειῶν διεξῆλθε, πάνυ ἐναργῶσ τε καὶ μεγαλοπρεπῶσ τὰ ξυμβαίνοντα περὶ ἑκάστην ἐπιδεικνύσ·

εἰ καὶ παρά τισιν αἰτίαν ἔχει περὶ τοῦ μήκουσ τῶν λόγων καὶ τῆσ διατριβῆσ τῆσ περὶ τὸ παράδειγμα δήπουθεν·

ἀλλ’ ὡσ οὐδὲν ὄντα πρὸσ τὸ προκείμενοντὰ εἰρημένα καὶ οὐδ’ ὁπωστιοῦν σαφεστέρου δι’ αὐτὰ τοῦ ζητουμένου γεγονότοσ, οὗπερ ἕνεκεν ἐξ ἀρχῆσ εἰσ τὸν λόγον παρελήφθη, διὰ ταῦτα, εἴπερ ἄρα, οὐ παντάπασιν ἀδίκωσ εὐθύνεται. ἐὰν οὖν καὶ ἡμεῖσ μὴ προσήκοντα μηδὲ οἰκεῖα τῷ προκειμένῳ φαινώμεθα διεξιόντεσ, μακρολογεῖν εἰκότωσ ἄν λεγοίμεθα.

καθ’ αὑτὸδὲ ἄλλωσ οὔτε μῆκοσ οὔτε βραχύτητα ἐν λόγοισ ἐπαινεῖν ἢ ψέγειν δίκαιον. περὶ δὲ τῶν λοιπῶν τῶν ἐν ταῖσ πόλεσι πράξεων χρὴ θαρροῦντασ διαπερᾶναι, τῶν μὲν μιμνησκομένουσ, τὰ δὲ καὶ ἐῶντασ ἄρρητά τε καὶ ἀμνημόνευτα. οὔτε Δία γενέθλιον οὔτε Ἥραν γαμήλιον οὔτε Μοίρασ τελεσφόρουσ ἢ λοχίαν Ἄρτεμιν ἢ μητέρα Ῥέαν, οὐδὲ τὰσ προεστώσασ ἀνθρωπίνησ γενέσεωσ Εἰλειθυίασ οὐδὲ Ἀφροδίτην ἐπώνυμον τῆσ κατὰ φύσιν πρὸσ τὸ θῆλυ τοῦ ἄρρενοσ συνόδου τε καὶ ὁμιλίασ·

μὴ δὴ ἐπιτρέπειν τὰ τοιαῦτα κέρδη μηδὲ νομοθετεῖν μήτε ἄρχοντα μήτε νομοθέτην μήτ’ ἐν ταῖσ ἄκρωσ πρὸσ ἀρετὴν οἰκησομέναισ πόλεσιν μήτ’ ἐν ταῖσ δευτέραισ ἢ τρίταισ ἢ τετάρταισ ἢ ὁποιαισοῦν, ἐὰν ἐπ’ αὐτῶν τινι ᾖ τὰ τοιαῦτα κωλύειν.

ἐὰν δ’ ἄρα παλαιὰ ἔθη καὶ νοσήματα ἐσκιρωμένα χρόνῳ παραλάβῃ, μήτοι γε παντελῶσ ἐᾶν ἀθεράπευτα καὶ ἀκόλαστα, ἀλλὰ σκοποῦντα τὸ δυνατὸν ἁμῃγέπῃ στέλλειν καὶ κολάζειν.

ὡσ οὔποτε φιλεῖ τὰ μοχθηρὰ μένειν ἐπὶ τοῖσ αὐτοῖσ, ἀλλ’ ἀεὶ κινεῖται καὶ πρόεισιν ἐπὶ τὸ ἀσελγέστερον, μηδενὸσ ἀναγκαίου μέτρου τυγχάνοντα.

δεῖ δὴ ποιεῖσθαί τινα ἐπιμέλειαν, μὴ πάνυ τι πρᾴωσ μηδὲ ῥᾳθύμωσ φέροντασ τὴν εἰσ τὰ ἄτιμα καὶ δοῦλα σώματα ὕβριν, οὐ ταύτῃ μόνον, ᾗ κοινῇ τὸ ἀνθρώπινον γένοσ ἅπαν ἔντιμον καὶ ὁμότιμον ὑπὸ τοῦ φύσαντοσ θεοῦ ταὐτὰ σημεῖα καὶ σύμβολα ἔχον τοῦ τιμᾶσθαι δικαίωσ καὶ λόγον καὶ ἐμπειρίαν καλῶν τε καὶ αἰσχρῶν γέγονεν, ἀλλὰ κἀκεῖνο ἐνθυμουμένουσ, ὅτι χαλεπὸν ὕβρει τρεφομένῃ δι’ ἐξουσίαν ὁρ́ον τινὰ εὑρεῖν,ὃν οὐκ ἂν ἔτι τολμήσαι διὰ φόβον ὑπερβαίνειν·

ἀλλ’ ἀπὸ τῆσ ἐν τοῖσ ἐλάττοσι δοκοῦσι καὶ ἐφειμένοισ μελέτησ καὶ συνηθείασ ἀκάθεκτον τὴν ἰσχὺν καὶ ῥώμην λαβοῦσα οὐδενὸσ ἔτι φείδεται τῶν λοιπῶν. ἤδη οὖν χρὴ παντὸσ μᾶλλον οἰέσθαι τὰσἐν τῷ μέσῳ ταύτασ φανερὰσ καὶ ἀτίμουσ μοιχείασ καὶ λίαν ἀναισχύντωσ καὶ ἀνέδην γιγνομένασ, ὅτι τῶν ἀδήλων καὶ ἀφανῶν εἰσ ἐντίμουσ γυναῖκάσ τε καὶ παῖδασ ὕβρεων οὐχ ἥκιστα παρέχουσι τὴν αἰτίαν, τοῦ πάνυ ῥᾳδίωσ τὰ τοιαῦτα τολμᾶσθαι, τῆσ αἰσχύνησ ἐν κοινῷ καταφρονουμένησ, ἀλλ’ οὐχ, ὥσπερ οἰόνταί τινεσ, ὑπὲρ ἀσφαλείασ καὶ ἀποχῆσ ἐκείνων εὑρῆσθαι τῶν ἁμαρτημάτων.

τάχ’ οὖν λέγοι τισ ἂν ἀγροικότερον οὕτω πωσ·

ὦ σοφοὶ νομοθέται καὶ ἄρχοντεσ οἱ παραδεξάμενοι τὰ τοιαῦτα ἀπ’ ἀρχῆσ, ὡσ δή τι θαυμαστὸν εὑρηκότεσ ταῖσ πόλεσιν ὑμεῖσ σωφροσύνησ φάρμακον, ὅπωσ ὑμῖν μὴ τὰ φανερὰ ταῦτα καὶ ἄκλειστα οἰκήματα τὰσ κεκλειμένασοἰκίασ καὶ τοὺσ ἔνδοθεν θαλάμουσ ἀναπετάσῃ, καὶ τοὺσ ἔξω καὶ φανερῶσ ἀσελγαίνοντασ ἀπὸ μικρᾶσ δαπάνησ ἐπὶ τὰσ ἐλευθέρασ καὶ σεμνὰσ τρέψῃ γυναῖκασ μετὰ πολλῶν χρημάτων τε καὶ δώρων, τὸ σφόδρα εὐώνον καὶ μετ’ ἐξουσίασ οὐκέτι στέργοντασ, ἀλλ’ αὐτὸ δὴ τὸ κεκωλυμένον ἐν φόβῳ τε καὶ πολλοῖσ ἀναλώμασι διώκοντασ. ὄψεσθε δὲ αὐτό, ἐμοὶ δοκεῖν, ἀκριβέστερον, ἐὰν σκοπῆτε·

παρ’ οἷσ γὰρ καὶ τὰ τῶν μοιχειῶν μεγαλοπρεπέστερόν πωσ παραπέμπεται, πολλῆσ καὶ σφόδρα φιλανθρώπου τῆσ εὐγνωμοσύνησ τυγχάνοντα, τὰ μὲν πολλὰ ὑπὸ χρηστότητοσ οὐκ αἰσθανομένων τῶν ἀνδρῶν, τὰ δέ τινα οὐχ ὁμολογούντων εἰδέναι, ξένουσ δὲ καὶ φίλουσ καὶ ξυγγενεῖστοὺσ μοιχοὺσ καλουμένουσ ἀνεχομένων, καὶ αὐτῶν ἐνίοτε φιλοφρονουμένων καὶ παρακαλούντων ἐν ταῖσ ἑορταῖσ καὶ θυσίαισ ἐπὶ τὰσ ἑστιάσεισ, ὡσ ἂν οἶμαι τοὺσ οἰκειοτάτουσ, ἐπὶ δὲ τοῖσ σφόδρα ἐκδήλοισ καὶ φανεροῖσ μετρίασ τὰσ ὀργὰσ ποιουμένων· παρ’ οἷσ, φημί, ταῦθ’ οὕτωσ ἐπιεικῶσ ἐξάγεται τὰ περὶ τὰσ γυναῖκασ, οὐδὲ περὶ τῶν παρθένων ἐκεῖ θαρρῆσαι ῥᾴδιον τῆσ κορείασ οὐδὲ τὸν ὑμέναιον ὡσ ἀληθῶσ καὶ δικαίωσ ᾀδόμενον ἐν τοῖσ παρθενικοῖσ γάμοισ πιστεῦσαί ποτε.

καὶ νὴ Δία ἀργύρου στάζοντοσ οὐ κατ’ ὀλίγον οὐδ’ εἰσ τοὺσ τῶν παρθένων κόλπουσ μόνον, ἀλλ’ εἴσ τε μητέρων καὶ τροφῶν καὶ παιδαγωγῶν, καὶ ἄλλων πολλῶν καὶ καλῶν δώρων τῶν μὲν κρύφα εἰσιόντων διὰ τῶν στεγῶν, ἔστι δ’ ὧν φανερῶσ κατ’ αὐτάσ που τὰσ κλισίασ;

τί δ’;

ἐν ποταμοῖσ καὶ ἐπὶ κρηνῶν οὐκ εἰκὸσ ὅμοια πολλὰ γενέσθαι τοῖσ πρότερον λεγομένοισ ὑπὸ τῶν ποιητῶν; πολὺ κρείττονα καὶ μεγαλοπρεπέστερα τῶν κοινῶν.

ἀλλ’ ἴσωσ γε οὐδὲν ἧττον ἔμελλον ἐν ἐκείνῃ τῇ πόλει παῖδασ προσδοκᾶν ἐσομένουσ, οἱο͂ν Ὅμηροσ εἴρηκεν Εὔδωρον, υἱὸν Ἑρμοῦ καὶ Πολυδώρασ, ὑποκοριζόμενοσ αὐτὸν οἶμαι κατὰ τὴν γένεσιν, παρθένιοσ, τὸν ἔτικτε χορῷ καλὴ Πολυδώρη. σχεδὸν δὲ καὶ παρὰ Λακεδαιμονίοισ ἔτυχόν τινεσ ταύτησ τῆσ ἐπωνυμίασ τῶν οὕτωσ γενομένων, Παρθενίαι κληθέντεσ συχνοί·

ὥστ’, εἰ μὴ διεφθείροντο οἱ πλείουσ τῶν ἐν ταῖσ οὕτωσ τρυφώσαισ πόλεσι γιγνομένων, ἅτε οὐδαμῶσ οἶμαι δαιμονίου τυγχάνοντεσ ἐπιμελείασ, οὐδὲν ἂν ἐκώλυε πάντα μεστὰ ἡρώων εἶναι. νῦν δὲ οἱ μὲν ἀπόλλυνται παραχρῆμα·

ὅσοι δ’ ἂν καὶ φανῶσι, κρύφα ἐν δούλου σχήματι μένουσιν ἄχρι γήρωσ, ἅτε οὐδὲν αὐτοὺσ δυναμένωντῶν σπειράντων προσωφελεῖν. εἰε͂ν δή, παρ’ οἷσ ἂν καὶ τὰ περὶ τὰσ κόρασ οὕτωσ ἁπλῶσ ἔχῃ, τί χρὴ προσδοκᾶν τοὺσ κόρουσ, ποίασ τινὸσ παιδείασ καὶ ἀγωγῆσ τυγχάνειν;

ἔσθ’ ὅπωσ ἂν ἀπόσχοιτο τῆσ τῶν ἀρρένων λώβησ καὶ φθορᾶσ τό γε ἀκόλαστον γένοσ, τοῦτον ἱκανὸν καὶ σαφῆ ποιησάμενον ὁρ́ον τὸν τῆσ φύσεωσ, ἀλλοὐ̓κ ἂν ἐμπιμπλάμενον πάντα τρόπον τῆσ περὶ γυναῖκασ ἀκρασίασ διακορὲσ γενόμενον τῆσ ἡδονῆσ ταύτησ ζητοίη ἑτέραν μείζω καὶ παρανομωτέραν ὕβριν; ὡσ τά γε γυναικῶν, αὐτῶν σχεδόν τι τῶν ἐλευθέρων καὶ παρθένων, ἐφάνη ῥᾴδια καὶ οὐδεὶσ πόνοσ θηρῶντι μετὰ πλούτου τὴν τοιάνδε θήραν·

οὐδὲ ἐπὶ τὰσ πάνυ σεμνὰσ καὶσεμνῶν τῷ ὄντι γυναῖκασ καὶ θυγατέρασ ὅστισ ἂν ἰῄ σὺν τῇ τοῦ Διὸσ μηχανῇ, χρυσὸν μετὰ χεῖρασ φέρων, οὐ μήποτε ἀποτυγχάνῃ. ἀλλ’ αὐτά που τὰ λοιπὰ δῆλα παρὰ πολλοῖσ γιγνόμενα.

ἀτιμάσασ τὴν ἐν ταῖσ γυναιξὶν Ἀφροδίτην ὡσ ἕτοιμον δή τινα καὶ τῷ ὄντι θῆλυν παντελῶσ ἐπὶ τὴν ἀνδρωνῖτιν μεταβήσεται, τοὺσ ἄρξοντασ αὐτίκα μάλα καὶ δικάσοντασ καὶ στρατηγήσοντασ ἐπιθυμῶν καταισχύνειν, ὡσ ἐνθάδε που τὸ χαλεπὸν καὶ δυσπόριστον εὑρήσων τῶν ἡδονῶν εἶδοσ, τοῖσ ἄγαν φιλοπόταισ καὶ οἰνόφλυξι ταὐτὸ πεπονθὼσ πάθοσ·

ὁ̣

̣ ̓ πολλάκισ μετὰ πολλὴν ἀκρατοποσίαν καὶ συνεχῆ οὐκ ἐθέλοντεσ πιεῖν αὐχμὸν ἐξεπίτηδεσ μηχανῶνται διά τε ἱδρώτων καὶ σιτίων ἁλμυρῶν καὶ δριμέων προσφορᾶσ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Dio, Chrysostom, Orationes, ΕΥΒΟΙΚΟΣ ἢ ΚΥΝΗΓΟΣ.

(디오, 크리소토모스, 연설, ΕΥΒΟΙΚΟΣ ἢ ΚΥΝΗΓΟΣ.)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION