헬라어 문장 검색 - ΔιοΞηρ́Ορατιον́09́

(디오, 크리소토모스, 연설, ΔΙΟΓΕΝΗΣ ἢ περὶ ΟΙΚΕΤΩΝ.)

ἀπιών ποτε Διογένησ ἐκ Κορίνθου Ἀθήναζε συνέβαλε κατὰ τὴν ὁδὸν ἑνὶ τῶν γνωρίμων, καὶ ἤρετο ποῖ ἄπεισιν, οὐχ ὥσπερ οἱ πολλοὶ τὰ τοιαῦτα ἐπερωτῶσιν, ἐπιδεικνύμενοι ὅτι οὐκ ἀμελὲσ εἰδέναι αὐτοῖσ τὰ περὶ τῶν φίλων, ἔπειτα ἀκούσαντεσ μόνον ἀπηλλάγησαν· ἀλλ’ ὥσπερ οἱ ἰατροὶ ἀνακρίνουσι τοὺσ ἀσθενοῦντασ ὅ τι μέλλουσι ποιεῖν ἕνεκα τοῦ συμβουλεῦσαι, καὶ τὰ μὲν κελεύουσι, τὰ δὲ ἀπαγορεύουσιν, οὕτωσ ἀνέκρινεν ὁ Διογένησ τὸν ἄνθρωπον ὅ,τι πράττοι; καὶ ὃσ ἔφη, ὦ Διόγενεσ, πορεύομαι εἰσ Δελφοὺσ τῷ θεῷ χρησόμενοσ.

μέλλων δὲ διὰ Βοιωτῶν ἰέναι, ὁ γὰρ παῖσ με ὁ μετ’ ἐμοῦ πορευόμενοσ ἀπέδρα, νῦν ἐπὶ Κορίνθου ἄπειμι· ἴσωσ γὰρ ἂν εὑρ́οιμι καὶ τὸν παῖδα. καὶ ὁ Διογένησ εἶπεν, ὥσπερ εἰώθει, σπουδάσασ, Ἔπειτα, καταγέλαστε, ἐπιχειρεῖσ θεῷ χρῆσθαι, οὐ δυνάμενοσ ἀνδραπόδῳ χρήσασθαι; ἢ οὐ δοκεῖ σοι τοῦτο ἐκείνου ἧττον χαλεπὸν καὶ ἐλάττονα ἔχειν κίνδυνον τοῖσ οὐδυναμένοισ χρήσασθαι ὀρθῶσ; τί δὲ καὶ βουλόμενοσ, εἶπε, ζητεῖσ τὸν παῖδα; ἢ οὐκ ἦν πονηρόσ; πάντων γε, ἔφη, μάλιστα· μηδὲν γὰρ ὑπ’ ἐμοῦ ἀδικούμενοσ, πρὸσ δὲ καὶ γενόμενοσ ἡγεῖτο πονηρόν·

εἰ γὰρ ἀγαθὸν ἡγεῖτο, οὐκ ἄν ποτε ἀπέλιπεν. ἴσωσ, ὦ Διόγενεσ, κακὸσ αὐτὸσ ὢν. ἔπειτα ἐκεῖνοσ μέν, ἔφη, σὲ πονηρὸνἡγούμενοσ ἔφυγεν, ἵνα μὴ βλάπτηται ὑπὸ σοῦ, σὺ δὲ ἐκεῖνον πονηρὸν εἶναι λέγων ζητεῖσ, δῆλον ὅτι βλάπτεσθαι ὑπ’ αὐτοῦ βουλόμενοσ; ἢ οὐχ οἱ κακοὶ ἄνθρωποι βλαβεροί εἰσι τοῖσ ἔχουσι καὶ τοῖσ χρωμένοισ, ἐάν τε Φρύγεσ ὦσιν ἐάν τε Ἀθηναῖοι, ἐάν τε ἐλεύθεροι ἐάν τε δοῦλοι;

καίτοι κύνα μὲν οὐδεὶσ κακὸν ἡγούμενοσ ζητεῖ ἀποδράντα, οἱ δὲ καὶ ἐκβάλλουσιν, ἐὰν ἐπανέλθῃ· ἀνθρώπου δὲ πονηροῦ ἀπαλλαγέντεσ οὐκ ἀγαπῶσιν, ἀλλὰ πολλὰ πράγματα ἔχουσι καὶ τοῖσ ξένοισ ἐπιστέλλοντεσ καὶ αὐτοὶ ἀποδημοῦντεσ καὶ χρήματα ἀναλίσκοντεσ, ὅπωσ λάβωσιν αὐτόν.

καὶ πότερον οἰεί πλείουσ ὑπὸ κυνῶν βλαβῆναι πονηρῶν ἢ ὑπ’ ἀνθρώπων;

ὑπὸ μένγε κυνῶν φαύλων ἕνα τὸν Ἀκταίωνά φασιν ἀπολέσθαι, καὶ τούτων μανέντων· ὑπὸ δὲ ἀνθρώπων φαύλων οὐδὲ εἰπεῖν ἔστιν ὅσοι ἀπολώλασι καὶ ἰδιῶται καὶ βασιλεῖσ καὶ πόλεισ ὅλαι, οἱ μὲν ὑπὸ οἰκετῶν, οἱ δὲ ὑπὸ στρατιωτῶν καὶ δορυφόρων, οἱ δὲ ὑπὸ φίλων τινῶν καλουμένων, οἱ δέ τινεσ καὶ ὑπὸ υἱέων καὶ ἀδελφῶν καὶ γυναικῶν. ἆρα οὖν οὐ μέγα κέρδοσ, ὅτῳ ἂν συμβῇ ἀπαλλαγῆναι κακοῦ ἀνδρόσ, ἀλλὰ δεῖ τοῦτον ζητεῖν τε καὶ ἐπιδιώκειν; ὥσπερ εἴ τισ ἀπαλλαγὲν νόσημα ἐζήτει καὶ ἐβούλετο ἀναλαβεῖν εἰσ τὸ σῶμα;

καὶ ὁ ἄνθρωποσ εἶπεν, Ταῦτα μὲν ὀρθῶσ εἶπασ, ὦ Διόγενεσ· ἀλλὰ χαλεπόν ἐστιν ἀδικηθέντα μὴ τιμωρήσασθαι. ἐκεῖνοσ γὰρ οὐδὲν ὑπ’ ἐμοῦ παθών, ὡσ ὁρᾷσ, ἐτόλμησεν ἀπολιπεῖν με· ὃσ ἔργον μὲν παρ’ ἐμοὶ οὐδὲν ἔπραττεν ὅσα δοῦλοι ἐργάζονται, ἀργὸσ δὲ ὢν ἔνδον ἐτρέφετο, οὐδὲν ποιῶν ἢ ἐμοὶ ἀκολουθῶν. ἔπειτα, ἔφη, οὐδὲν ἠδίκεισ αὐτὸν ἀργὸν ὄντα καὶ ἀμαθῆ τρέφων καὶ ποιῶν ὅτι κάκιστον;

ἡ γὰρ ἀργία καὶ τὸ σχολὴν ἄγειν ἀπόλλυσι πάντων μάλιστα τοὺσ ἀνοήτουσ ἀνθρώπουσ. οὐκοῦν ὀρθῶσ συνῆκεν ὑπὸ σοῦ διαφθειρόμενοσ, καὶ ἀπέδρα δικαίωσ, ἵν’ ἐργάζηται δῆλον ὅτι καὶ μὴ σχολάζων τε καὶ καθεύδων καὶ ἐσθίων χείρων ἀεὶ γίγνηται. σὺ δὲ ἴσωσ οἰεί μικρὸν ἀδίκημα εἶναι, ὃσ ἄνθρωπον ποιεῖ πονηρότερον, ἀλλ’ οὐχὶ τοῦτον δεῖν πάντων μάλιστα φεύγειν ὡσ ἔχθιστον καὶ ἐπιβουλότατον; καὶ ὅσ, τί οὖν, ἔφη, ποιήσω; οὐ γὰρ ἔστι μοι ἄλλοσ οἰκέτησ. τί δέ, ἔφη, ποιήσεισ, ὅταν ἄλλα ὑποδήματα μὴ ἔχῃσ, τὰ δὲ ὄντα ἐνοχλῇ καὶ διακόπτῃ τοὺσ πόδασ;

ἆρα οὐχ ὑπολυσάμενοσ ὅτι τάχιστα ἀνυπόδητοσ βαδίσεισ; ἀλλὰ κἂν αὐτόματον λυθῇ, πάλιν ἐπιδεῖσ τε καὶ σφίγγεισ τὸν πόδα;

καὶ γὰρ δὴ ὥσπερ οἱ ἀνυπόδητοι ἐνίοτε ῥᾷον βαδίζουσι τῶν φαύλωσ ὑποδεδεμένων, οὕτωσ πολλοὶ χωρὶσ οἰκετῶν ῥᾷον ζῶσι καὶ ἀλυπότερον τῶν πολλοὺσ οἰκέτασ ἐχόντων. οὐχ ὁρᾷσ τοὺσ πλουσίουσ, ὁπόσα πράγματα ἔχουσιν, οἱ μὲν θεραπεύοντεσ τοὺσ νοσοῦντασ τῶν οἰκετῶν καὶ δεόμενοι ἰατρῶν καὶ τῶν ἄλλων παραμενούντων;

καὶ γὰρ ὡσ τὸ πολὺ πέφυκεν ἀμελεῖν αὑτῶν τὰ ἀνδράποδα καὶ οὐ προσέχειν ἐν ταῖσ νόσοισ, τὸ μέν τι ὑπὸ ἀκρατείασ, τὸ δὲ ἡγούμενα, εἴ τι πάθοι, τοὺσ δεσπότασ ζημιώσεσθαι, οὐχ αὑτούσ· οἱ δὲ μαστιγοῦντεσ ὁσημέραι, ἕτεροι δὲ δεσμεύοντεσ, ἄλλοι διώκοντεσ φεύγοντασ. καὶ γάρ τοι οὔτε ἀποδημῆσαι δύνανται ῥᾳδίωσ, ὁπόταν δοκῇ αὐτοῖσ, οὔτε μένοντεσ σχολὴν ἄγουσι. τὸ δὲ πάντων γελοιότατον·

ἐνίοτε ἀποροῦσι διακόνων μᾶλλον τῶν πενήτων τε καὶ οὐκ ἐχόντων οὐδένα οἰκέτην. καὶ ἔστι τὸ πρᾶγμα ὅμοιον τοῖσ ἰούλοισ· οἶμαι γάρ σε εἰδέναι· καὶ γὰρ ἐκεῖνοι μυρίουσ πόδασ ἔχοντεσ βραδύτατοί εἰσι τῶν ἑρπετῶν. οὐκ οἶσθα ὅτι τὸ σῶμα ἡ φύσισ ἑκάστῳ ἐποίησεν ἱκανὸν εἶναι πρὸσ τὴν ἑαυτοῦ θεραπείαν; πόδασ μέν, ὥστε ἀπιέναι, χεῖρασ δέ, ὥστε ἐργάζεσθαι καὶ τοῦ ἄλλου σώματοσ ἐπιμελεῖσθαι, ὀφθαλμοὺσ δέ, ὥστε ὁρᾶν, ὦτα δέ, ὥστε ἀκούειν. πρὸσ δὲ τούτοισ σύμμετρον ἐποίησε τὴν γαστέρα, καὶ οὐ δεῖται πλείονοσ τροφῆσ ὁ ἄνθρωποσ ἢ δυνατόσ ἐστιν αὑτῷ πορίζειν, ἀλλὰ τοῦτο μέτρονἑκάστῳ ἱκανώτατον καὶ ἄριστον καὶ ὑγιέστατον.

ὥσπερ οὖν ἡ χεὶρ ἀσθενεστέρα ἐστὶν ἡ πλείονασ δακτύλουσ ἔχουσα τῶν φύσει γιγνομένων, καὶ ὁ τοιοῦτοσ ἄνθρωποσ ἀνάπηροσ καλεῖται τρόπον τινὰ ᾧ ἂν ἔξωθεν προσφυῇ δάκτυλοσ περιττόσ, καὶ μηδὲ τοῖσ ἄλλοισ χρῆσθαι δύναται κατὰ τρόπον, οὕτωσ ὅταν πολλοὶ πόδεσ καὶ πολλαὶχεῖρεσ καὶ πολλαὶ γαστέρεσ ἀνθρώπῳ τινὶ προσγένωνται, μὰ Δί’ οὐκ ἰσχυρότεροσ οὗτοσ γίγνεται πρὸσ οὐδὲν οὐδὲ μᾶλλον τυγχάνει ὧν δεῖ τυγχάνειν αὐτόν, ἀλλὰ πολὺ ἔλαττον καὶ δυσχερέστερον. σὺ δέ, ἔφη, νῦν μὲν ἑνὶ ἀνθρώπῳ ζητεῖσ τροφήν, τότε δὲ δυσί·

καὶ νῦν μὲν σαυτὸν νοσηλεύσεισ, ἐὰν ἄρα συμβῇ τισ ἀσθένεια, τότε δὲ ἀνάγκη θεραπεύειν κἀκεῖνον νοσοῦντα· καὶ νῦν μὲν ὅταν αὐτὸσ ᾖσ ἐν τῇ οἰκίᾳ, οὐ φροντίζεισ μή τι αὐτὸσ ὑφέλῃ, οὐδὲ ὅταν καθεύδῃσ, μὴ ἐγρηγορὼσ ὁ παῖσ κακόν τι ἐργάσηται.

πάντα δὴ ταῦτα δεῖ σε σκοπεῖν. γυναῖκα τοίνυν εἰ ἔχεισ, τότε μὲν οὐκ ἂν ἠξίου σε θεραπεύειν, ὁρῶσα οἰκέτην ἔνδον τρεφόμενον, καὶ τὰ μὲν ἐκείνῳμαχομένη, τὰ δὲ αὐτὴ τρυφῶσα, ἐνοχλεῖν σε ἔμελλεν· νῦν δὲ ἧττον μὲν αὐτὴ ἀργήσει, μᾶλλον δὲ σοῦ ἐπιμελήσεται. καὶ μὴν ὅπου οἰκέτησ ἐστίν, εὐθὺσ διαφθείρονται οἱ γιγνόμενοι παῖδεσ καὶ ἀργότεροί τε γίγνονται καὶ ὑπερηφανώτεροι, ὄντοσ μὲν τοῦ διακονοῦντοσ, ἔχοντεσ δὲ οὗ καταφρονοῦσιν·

ὅπου δ’ ἂν αὐτοὶ ὦσι, πολὺἀνδρειότεροι καὶ ἰσχυρότεροι τῶν πατέρων εὐθὺσ ἐξ ἀρχῆσ κήδεσθαι μανθάνοντεσ. ἀλλ’, ὦ Διόγενεσ, πένησ εἰμι καὶ εἰ μὴ συμφέροι κεκτῆσθαι τὸν οἰκέτην, ἀποδώσομαι αὐτόν. ἔπειτα, ἔφη, οὐκ αἰσχύνῃ, πρῶτον μὲν ἐξαπατῶν τὸν ἄνθρωπον, πονηρὸν αὐτῷ ἀποδιδόμενοσ; ἢ γὰρ οὐκ ἐρεῖσ τἀληθὲσ ἢ οὐ δυνήσῃ ἀποδόσθαι αὐτόν. πρὸσ δὲ τούτοισ, ἐάν τισ ἱμάτιον ἀποδῶται κίβδηλον ἢ σκεῦοσ ἢ κτῆνοσ νοσοῦν τε καὶ ἄχρηστον, ἀνάγκη αὐτὸ ἀπολαμβάνειν, ὥστε οὐδὲν ἔσται σοι πλέον.

εἰ δὲ καὶ δυνήσῃ ἐξαπατῆσαί τινα κἀκεῖνοσ οὐκ αἰσθήσεται τοῦ ἀνθρώπου τῆσ πονηρίασ, τὸ ἀργύριον οὐ δέδοικασ; ἴσωσ μὲν γὰρ ἄλλον ὠνήσῃ φαυλότερον, ἐὰν δριμυτέρου τύχῃσ ἢ κατὰ σὲ τοῦ ἀποδιδομένου· τυχὸν δὲ εἰσ ἄλλο τι χρήσῃ λαβὼν ἀφ’ οὗ βλαβήσῃ. οὐ γὰρ δὴ ἀεί ποτε τὸ ἀργύριον ὠφελεῖ τοὺσ κτησαμένουσ, ἀλλὰ πολλῷ πλείονασ βλάβασ καὶ πλείω κακὰ πεπόνθασιν ἄνθρωποι ὑπὸ ἀργυρίου ἢ ὑπὸ πενίασ, ἄλλωσ τε καὶ ἀνόητοι ὄντεσ. οὐκ ἐκεῖνο πρότερον κτήσασθαι σπουδάσεισ ᾧ δυνήσῃ ὑπὸ παντὸσ ὠφελεῖσθαι καὶ πᾶσι τοῖσ αὑτοῦ πράγμασι χρῆσθαι καλῶσ, ἀλλὰ πρὸ τοῦ φρονῆσαι ζητήσεισ ἀργύριον ἢ γῆν ἢ ἀνδράποδα ἢ ζεῦγοσ ἢ πλοῖον ἢ οἰκίαν;

οἷσ σὺ δουλεύσεισ καὶ λυπήσῃ δι’ αὐτὰ καὶ πολλὰ πονήσεισ μάτην καὶ διατελέσεισ ἅπαντα τὸν βίον φροντίζων ἐκείνων, ὀνήσῃ δὲ οὐδ’ ὁτιοῦν ἀπ’ αὐτῶν.

οὐχ ὁρᾷσ τὰ θηρία ταῦτα καὶ τὰ ὄρνεα, ὅσῳ ζῇ τῶν ἀνθρώπων ἀλυπότερον, πρὸσ δὲ καὶ ἥδιον, καὶ μᾶλλον ὑγιαίνει καὶ πλέον ἰσχύει καὶ ζῇ χρόνον ἕκαστον αὐτῶν ὅσον πλεῖστον δύναται, καίτοι οὔτε χεῖρασ ἔχοντα οὔτε ἀνθρώπου διάνοιαν; ἀλλ’ ὅμωσ ἀντὶ πάντων αὐτοῖσ τῶν ἄλλων ὑπάρχει μέγιστον ἀγαθόν, ὅτι ἀκτήμονά ἐστιν.

ἀλλὰ δοκῶ μοι ἐάσειν, ὦ Διόγενεσ, τὸν οἰκέτην, ἐάνπερ μὴ ἀπὸ τύχησ ἐμπέσῃ μοι. ναὶ μὰ Δία, εἶπεν ὁ Διογένησ, ὥσπερ εἰ λέγοισ ὅτι δάκνοντα ἢ λακτίζοντα ἵππον οὐκ ἂν ζητήσαιμι· ἐὰν μέντοι περιτύχω, προσέλθοιμ’ ἄν, ὥστε δηχθῆναι ἢ λακτισθῆναι. ταῦτα μὲν ἐάσον·

ἀλλὰ τῷ θεῷ διὰ τί με χρῆσθαι οὐκ ἐᾷσ; ἐγὼ γὰρ ἀπαγορεύω σοι θεῷ χρῆσθαι, εἰ δύνασαι; οὐ τοῦτο ἔφην, ἀλλ’ ὅτι χαλεπόν ἐστι, μᾶλλον δὲ ἀδύνατον, χρῆσθαι ἢ θεῷ ἢ ἀνθρώπῳ ἢ αὐτὸν αὑτῷ μὴ ἐπιστάμενον· τὸ δὲ ἐπιχειρεῖν ἄνευ τοῦ ἐπίστασθαι πάντων βλαβερώτατον· ἢ ὅστισ οἰκ ἔστιν ἔμπειροσ ἵππων χρήσεωσ, δοκεῖ σοι οὗτοσ χρῆσθαι ἂν ἵπποισ; οὐκ ἔμοιγε. εἰ δ’ αὖ βιάζοιτο, κακὸν ἄν τι ἀπολαῦσαι πρότερον ἢ ἀγαθόν; ἀληθῆ. τί δέ;

καὶ οὐ μόνον περὶ κυνῶν καὶ ἵππων ἔχει οὕτωσ, ἀλλὰ καὶ βοῶν καὶ ὀρέων, καὶὅ μᾶλλον θαυμάσαισ ἄν, οὐδὲ ὄνῳ ἢ προβάτῳ χρῆσθαι πάρεστι τοῖσ ἀπείροισ. ὅστισ ἀγνοεῖ χρῆσιν κυνῶν, δυνατὸσ ἂν εἰή χρῆσθαι; ἢ οὐ τό τινι χρῆσθαι ὠφελεῖσθαί ἐστιν ἀπ’ ἐκείνου; δοκεῖ μοι. οὐδεὶσ ἄρα τῶν βλαπτομένων ἀπό τινοσ χρῆται ἐκείνῳ ὑφ’ οὗ βλάπτεται; οὐ γάρ. οὔκουν καὶ ὁ κυσὶ πειρώμενοσ χρῆσθαι ἄνευ τοῦ ἐπίστασθαι ζημιώσεται ἀπ’ αὐτῶν; εἰκόσ γε. οὐκ ἄρα οὐδὲ χρήσεται αὐτοῖσ, ἐπεὶ οὐκ ἔστι χρῆσισ ὅπου ζημία πρόσεστι. ἢ οὐκ οἶσθα τοὺσ μέν τινασ ὠφελημένουσ, τοὺσ δὲ καὶ βεβλαμμένουσ ἀπό τε προβατείασ καὶ ὀνηλασίασ;

ἔγωγε. πότερον δἰ ἄλλο τι ἢ διότι ἀνάγκη τοὺσ μὲν ἀπείρουσ ζημιοῦσθαι, τοὺσ δὲ εἰδότασ ὀνίνασθαι καὶ ἀπὸ ὄνων καὶ ἀπὸ συῶν καὶ ἀπὸχηνῶν καὶ ἀπὸ ἄλλου ζῴου παντόσ; ἐοίκε. τί δέ; οὐκ ἐπὶ τοῖσ σκεύεσιν ὁ αὐτὸσ λόγοσ; ἀλλὰ κιθάρᾳ χρήσαιτο ἂν ὁ ἄμουσοσ, ἢ ἐπιχειρῶν οὐκ ἂν εἰή καταγέλαστοσ, πρὸσ τῷ μηδὲν ἐργάζεσθαι καὶ τὴν κιθάραν διαφθείρων καὶ ἀπορρηγνὺσ τοὺσ φθόγγουσ; τί δέ; εἴ τισ αὐλοῖσ οὐκ ὢν αὐλητικὸσ ἐθέλοι χρῆσθαι καὶ παριὼνεἰσ τὰ θέατρα αὐλεῖν, οὐκ αὐτόσ τε δώσει δίκην βαλλόμενοσ καὶ τοὺσ αὐλοὺσ ἂν προσέτι συντρίψειεν;

ὃσ δ’ ἂν ἐπιχειρῇ πηδαλίῳ χρῆσθαι οὐκ ἐπιστάμενοσ κυβερνᾶν, ἔστιν ὅπωσ οὐκ ἂν τάχιστα ἀνατρέψασ τὴν ναῦν αὑτόν τε ἀπολέσειεν καὶ τοὺσ ἐμπλέοντασ; τί δέ; ἡ δόρατοσ χρῆσισ ἢ ἀσπίδοσ συμφέρει τοῖσ δειλοῖσ καὶ ἀνεπιστήμοσιν,ἀλλ’ οὐκ ἂν ἀποβάλοιεν τῇ τοιαύτῃ πείρᾳ τῆσ χρήσεωσ οὐ τὰ ὅπλα μόνον, ἀλλὰ καὶ αὑτούσ; συγχωρῶ, ἔφη, ὦ Διόγενεσ· ἀλλὰ καταδύεισ τὸν ἥλιον περὶ πάντων ἐπερωτῶν. καὶ πότερον ἄμεινον, εἶπεν, ἀκούοντα ὧν χρὴ καταδῦσαι τὸν ἥλιον ἢ βαδίζοντα μάτην;

ὁμοίωσ δ’ ἐπὶ πάντων σχεδὸν ὅσων ἄπεστιν ἐμπειρία τοῦ χρῆσθαι χαλεπὸν τὸ προθυμεῖσθαι, μείζω δὲ τὴν βλάβην γενέσθαι εἰκὸσ ἀπὸ τῶν μειζόνων. ἦ οὖν δοκεῖ σοι ὁμοία εἶναι ἡ ὄνου χρῆσισ τῇ ἵππου; πόθεν; τί δέ; ἡ ἀνθρώπου τῇ θεοῦ; ἀλλ’ οὐδὲ λέγειν ἄξιον, ἔφη, ὦ Διόγενεσ. ἔστιν οὖν ὃσ αὑτῷ χρῆσθαι δύναται, οὐ γιγνώσκων αὑτόν; καὶ πῶσ; εἶπεν. ὁ γὰρ ἄνθρωπον ἀγνοῶν ἀδύνατοσ ἀνθρώπῳ χρῆσθαι. ἀδύνατοσ γάρ. ὁ δὴ αὑτὸν ἀγνοῶν οὐκ ἂν ἔχοι αὑτῷ χρῆσθαι; δοκεῖ μοι. ;

ἔγωγε. οὔκουν δῆλον ὅτι ὁ θεὸσ κελεύει πᾶσιν ὡσ οὐκ εἰδόσιν αὑτούσ;

ἐοίκεν. εἷσ ἄρα τῶν πάντων καὶ σὺ εἰήσ ἄν; πῶσ γὰρ οὔ; οὐκ ἄρα οὐδὲ σὺ γιγνώσκεισ αὑτόν; οὔ μοι δοκῶ. σεαυτὸν δὲ ἀγνοῶν ἄνθρωπον ἀγνοεῖσ, ἄνθρωπον δὲ οὐκ εἰδὼσ χρῆσθαι ἀνθρώπῳ οὐ δυνατὸσ εἷ, ἀνθρώπῳ δὲ χρῆσθαι ἀδύνατοσ ὢν θεῷ ἐπιχειρεῖσ, ὃ τῷ παντὶ μεῖζον καὶ χαλεπώτερον ἐκείνου ὁμολογοῦμεν εἶναι. τί δέ;

νομίζεισ τὸν Ἀπόλλωνα ἀττικίζειν ἢ δωρίζειν; ἢ τὴν αὐτὴν εἶναι διάλεκτον ἀνθρώπων καὶ θεῶν; ἀλλὰ τοσοῦτον διαφέρει ὥστε τὸν ποταμὸν τὸν ἐν Τροίᾳ Σκάμανδρον παρ’ ἐκείνοισ Ξάνθον καλεῖσθαι, καὶ τὴν κύμινδιν τὸ ὄρνεον χαλκίδα, καὶ τόπον τινὰ πρὸ τῆσ πόλεωσ, ὃν οἱ Τρῶεσ ἐκάλουν Βατίειαν, τοὺσ θεοὺσ σῆμα Μυρίνησ ὀνομάζειν. ὅθεν δὴ καὶ ἀσαφῆ τὰ τῶν χρησμῶν ἐστιν καὶ πολλοὺσ ἤδη ἐξηπάτηκεν. Ὁμήρῳ μὲν οὖν ἀσφαλὲσ ἦν ἴσωσ πορεύεσθαι παρὰ τὸν Ἀπόλλω εἰσ Δελφούσ, ἅτε ἐπισταμένῳ τὰσ φωνάσ, ‐ εἴπερ ἁπάσασ ἠπίστατο, ἀλλὰ μὴ ὀλίγ’ ἄττα·

ὥσπερ οἱ δύο ἢ τρία Περσικὰ εἰδότεσ ῥήματα ἢ Μηδικὰ ἢ Ἀσσύρια τοὺσ ἀγνοοῦντασ ἐξαπατῶσι ‐ σὺ δὲ οὐ δέδοικασ μὴ ἄλλα τοῦ θεοῦ λέγοντοσ ἄλλα διανοηθῇσ; ὥσπερ οὖν φασι Λάϊον ἐκεῖνον, τὸν γενόμενον Χρυσίππου ἐραστήν, ὃσ ἀφικόμενοσ εἰσ Δελφοὺσ̣̔ ̣ ἐ̓πηρώτα τὸν θεὸν ὅπωσ αὐτῷ ἔσοιντο παῖδεσ. ἔχρησεν οὖν μὴ γεννᾶν, ἢ ἐκτιθέναι γεννήσαντα. οὕτω δὲ ἀνόητοσ ἦν ὁ Λάϊοσ ὥστε ἀμφότερα παρακοῦσαι τοῦ θεοῦ·

καὶ γὰρ ἐγέννησε καὶ ἔθρεψεν. ἔπειτα καὶ αὐτὸσ ἀπώλετο καὶ πᾶσ ὁ οἶκοσ αὐτοῦ, διότι ἀδύνατοσ ὢν ἐπεχείρησε τῷ Ἀπόλλωνι χρῆσθαι. μὴ γὰρ ταῦτα ἀκούσασ τὸν Οἰδίποδαοὐκ ἂν ἐξέθηκεν. ὁ δὲ οἴκοι τραφεὶσ οὐκ ἂν ἀπέκτεινε τὸν Λάϊον, ἐπιστάμενοσ ὅτι αὐτοῦ παῖσ εἰή. καὶ τοίνυν τὰ περὶ Κροῖσον ἀκήκοασ τὸν Λυδόν, ὃσ ἡγούμενοσ πείθεσθαι τῷ θεῷ παντὸσ μᾶλλον καὶ διαβὰσ τὸν ποταμὸν τὸν Ἅλυν, τὴν ἀρχὴν ἀπέβαλε, καὶ αὐτὸσ ἐν πέδαισ ἐδέθη καὶ ὀλίγου κατεκαύθη ζῶν.

εἶναι Κροίσου, ἀνδρὸσ οὕτω πλουσίου καὶ τοσούτων ἀνθρώπων ἄρχοντοσ καὶ Σόλωνι συγγενομένου καὶ ἄλλοισ παμπόλλοισ σοφισταῖσ;

τὸν δὲ Ὀρέστην καὶ αὐτὸν δήπου ὁρᾷσ ἐν ταῖσ τραγῳδίαισ ἐγκαλοῦντα τῷ θεῷ καὶ μεμφόμενον, ὁπότε μαίνοιτο, ὡσ συμβουλεύσαντοσ ἐκείνου τὴν μητέρα ἀποκτεῖναι.

καί τοι μὴ νόμιζετὸν Ἀπόλλωνα χαλεπόν τι ἢ αἰσχρὸν προστάξαι τοῖσ ἐρωτῶσιν αὐτόν. ἀλλ’ ὅπερ εἶπον, χρῆσθαι τῷ θεῷ ἀδύνατοι ὄντεσ, ἔπειτα ἐπιχειροῦντεσ, οὐχ αὑτούσ, ἀλλ’ ἐκεῖνον αἰτιῶνται. σὺ οὖν, ἐάν μοι πεισθῇσ, φυλάξῃ, καὶ πρότερον προθυμήσῃ γνῶναι σεαυτόν, ἔπειτα φρονήσασ, ἐὰν δοκῇ σοι, τότε ἤδη μαντεύσῃ. ἐγὼ μὲν γὰροἶμαί σε μηδὲν δεήσεσθαι μαντείασ νοῦν ἔχοντα. καὶ γὰρ δὴ ὁρ́α, ἐάν σε κελεύσῃ γράφειν καὶ ἀναγιγνώσκειν ὀρθῶσ μὴ γραμματικὸν ὄντα, οὐ δυνήσῃ.

γράμματα δὲ εἰδώσ, καὶ μὴ τοῦ θεοῦ κελεύοντοσ κατὰ τρόπον γράψεισ καὶ ἀναγνώσῃ. ὁμοίωσ δὲ ἄλλο ὁτιοῦν πράττειν, ἐὰν συμβουλεύσῃ σοι μὴ ἐπισταμένῳ, οὐχ οἱο͂́σ τε ἔσει. καὶζῆν ὀρθῶσ οὐ δυνήσῃ μὴ ἐπιστάμενοσ, οὐδ’ ἂν κατὰ τὴν ἡμέραν ἑκάστην τὸν Ἀπόλλω ἐνοχλῇσ καὶ σοὶ μόνῳ σχολάζῃ. νοῦν δὲ ἔχωνσ γνώσῃ ἀπὸ σεαυτοῦ ὅ, τι σοι πρακτέον ἐστὶ καὶ ὅπωσ. ὃ δὲ ἔλαθέ με περὶ τοῦ Οἰδίποδοσ εἰπεῖν, ὅτι εἰσ Δελφοὺσ μὲν οὐκ ἦλθε μαντευσόμενοσ, τῷ δὲ Τειρεσίᾳ συμβαλὼν μεγάλα κακὰ ἀπέλαυσετῆσ ἐκείνου μαντικῆσ διὰ τὴν αὑτοῦ ἄγνοιαν.

ἔγνω γὰρ ὅτι τῇ μητρὶ συνεγένετο καὶ παῖδέσ εἰσιν αὐτῷ ἐξ ἐκείνησ· καὶ μετὰ ταῦτα, δέον ἴσωσ κρύπτειν τοῦτο ἢ ποιῆσαι νόμιμον τοῖσ Θηβαίοισ, πρῶτον μὲν πᾶσιν ἐποίησε φανερόν, ἔπειτα ἠγανάκτει καὶ ἐβόα μεγάλα, ὅτι τῶν αὐτῶν πατήρ ἐστι καὶ ἀδελφὸσ καὶ τῆσ αὐτῆσ γυναικὸσ ἀνὴρ καὶ υἱόσ. οἱ δὲ ἀλεκτρυόνεσ οὐκ ἀγανακτοῦσιν ἐπὶ τούτοισ οὐδὲ οἱ κύνεσ οὐδὲ τῶν ὄνων οὐδείσ, οὐδὲ οἱ Πέρσαι·

καίτοι δοκοῦσι τῶν κατὰ τὴν Ἀσίαν ἄριστοι.

πρὸσ δὲ τούτοισ ἐτύφλωσεν αὑτόν· ἔπειτα ἠλᾶτο τετυφλωμένοσ, ὥσπερ οὐ δυνάμενοσ βλέπων πλανᾶσθαι. καὶ ὃσ ἀκούσασ ἔφη, Σὺ μέν, ὦ Διόγενεσ, ἀναισθητότατον ἁπάντων ἀνθρώπων ἀποφαίνεισ τὸν Οἰδίπουν· οἱ δὲ Ἕλληνεσ οἰόνται οὐκ εὐτυχῆ μὲν γενέσθαι ἄνθρωπον, συνετὸν δὲ πάντων μάλιστα· μόνον γοῦν αὐτὸν λῦσαι τὸ αἴνιγμα τῆσ Σφιγγόσ.

καὶ ὁ Διογένησ γελάσασ, Μὴ γάρ, ἔφη, ἐκεῖνοσ ἔλυσε τὸ αἴνιγμα; οὐκ ἀκήκοασ ὅτι ἄνθρωπον αὐτὸν ἐκέλευσε γνῶναι ἡ Σφίγξ; ὁ δὲ ἄνθρωπον μὲν ὅ ἐστιν οὔτε εἶπεν οὔτε ἔγνω· τὸ δὲ ὄνομα τὸ τοῦ ἀνθρώπου λέγων ᾤετο λέγειν τὸ ἐρωτώμενον· ὥσπερ εἴ τισ ἐρωτηθεὶσ τί ἐστι Σωκράτησ, ὁ δὲ μηδὲν εἴποι πλέον τοῦ ὀνόματοσ, ὅτι Σωκράτησ. ἐγὼ δὲ ἤκουσά του λέγοντοσ ὅτι ἡ Σφίγξ ἡ ἀμαθία ἐστίν. ταύτην οὖν καὶ πρότερον διαφθεῖραι τοὺσ Βοιωτοὺσ καὶ νῦν, οὐδὲν αὐτοὺσ ἐῶσαν εἰδέναι, ἅτε ἀνθρώπων ἀμαθεστάτουσ.

τοὺσ μὲν οὖν ἄλλουσ μᾶλλόν τι αἰσθάνεσθαι τῆσ αὑτῶν ἀνοίασ, τὸν δὲ Οἰδίποδα, σοφώτατον ἡγησάμενον αὑτὸν εἶναι καὶ διαπεφευγέναι τἠν Σφίγγα καὶ πείσαντα τοὺσ ἄλλουσ Θηβαίουσ τοῦτο, κάκιστα ἀπολέσθαι. ὅσοι γὰρ ἂν ἀμαθεῖσ ὄντεσ πεισθῶσι σοφοὶ εἶναι, οὗτοι πολύ εἰσιν ἀθλιώτεροι τῶν ἄλλων ἁπάντων· καὶ ἔστι τοιοῦτον τὸ τῶν σοφιστῶν γένοσ.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Dio, Chrysostom, Orationes, ΔΙΟΓΕΝΗΣ ἢ περὶ ΟΙΚΕΤΩΝ.

(디오, 크리소토모스, 연설, ΔΙΟΓΕΝΗΣ ἢ περὶ ΟΙΚΕΤΩΝ.)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION