헬라어 문장 검색 - ΦλαϝιύΑντιθυί02́

(플라비우스 요세푸스, Antiquitates Judaicae, Book 2)

Μετὰ δὲ τὴν Ἰσάκου τελευτὴν οἱ παῖδεσ αὐτοῦ μερισάμενοι τὴν οἴκησιν πρὸσ ἀλλήλουσ οὐχ ἣν ἔλαβον ταύτην κατέσχον, ἀλλ’ Ἡσαῦσ μὲν τῆσ Νεβρωνίασ πόλεωσ ἐκχωρήσασ τῷ ἀδελφῷ ἐν Σαειρᾷ διητᾶτο καὶ τῆσ Ἰδουμαίασ ἦρχεν οὕτω καλέσασ τὴν χώραν ἀπ’ αὐτοῦ· Ἄδωμοσ γὰρ ἐπωνομάζετο κατὰ τοιαύτην αἰτίαν τυχὼν τῆσ ἐπικλήσεωσ. ἀπὸ θήρασ ποτὲ καὶ πόνου τοῦ περὶ τὸ κυνήγιον λιμώττων ἐπανῆκεν, ἔτι δὲ ἦν παῖσ τὴν ἡλικίαν, ἐπιτυχὼν δὲ τἀδελφῷ φακῆν ἐσκευακότι πρὸσ ἄριστον αὑτῷ ξανθὴν σφόδρα τὴν χροιὰν καὶ διὰ τοῦτ’ ἔτι μᾶλλον ὀρεχθεὶσ ἠξίου παρασχεῖν αὐτῷ πρὸσ τροφήν.

ὁ δὲ ἀποδόσθαι τὸ πρεσβεῖον αὐτῷ τοῦ φαγεῖν συνεργῷ χρησάμενοσ τῇ πείνῃ τὸν ἀδελφὸν ἠνάγκαζε, κἀκεῖνοσ ὑπὸ τοῦ λιμοῦ προαχθεὶσ παραχωρεῖ τῶν πρεσβείων αὐτῷ μεθ’ ὁρ́κων.

ἔνθεν διὰ τὴν ξανθότητα τοῦ βρώματοσ ὑπὸ τῶν ἡλικιωτῶν κατὰ παιδιὰν Ἄδωμοσ ἐπικληθείσ, ἄδωμα γὰρ Ἑβραῖοι τὸ ἐρυθρὸν καλοῦσι, τὴν χώραν οὕτωσ προσηγόρευσεν· Ἕλληνεσ γὰρ αὐτὴν ἐπὶ τὸ σεμνότερον Ἰδουμαίαν ὠνόμασαν. Γίνεται δὲ καὶ πατὴρ παίδων πέντε τὸν ἀριθμόν, ὧν Ιἄουσ μὲν καὶ Ιὄλαμοσ καὶ Κορῆοσ ἐκ γυναικὸσ μιᾶσ Ἀλιβάμησ τοὔνομα, τῶν δὲ λοιπῶν Ἀλιφάζησ μὲν ἐξ Ἀδάσησ, Ῥαουῆλοσ δὲ ἐκ Βασαμάθησ ὑπῆρξαν αὐτῷ γεγονότεσ.

καὶ Ἡσαῦ μὲν οὗτοι παῖδεσ ἦσαν·

Ἀλιφάζῃ δὲ γίνονται γνήσιοι πέντε Θημανὸσ Ὄμεροσ Ὄφουσ Ιὄθαμοσ Καναζόσ· Ἀμαλῆκοσ γὰρ νόθοσ ἦν ἐκ παλλακῆσ αὐτῷ γεγονὼσ Θαμνάησ ὄνομα. οὗτοι κατῴκησαν τῆσ Ἰδουμαίασ τὴν Γοβολῖτιν λεγομένην καὶ τὴν ἀπὸ Ἀμαλήκου κληθεῖσαν Ἀμαληκῖτιν·

πολλὴ γὰρ γενομένη ποτὲ ἡ Ἰδουμαία τό τε πάσησ αὐτῆσ ἀπέσωζεν ὄνομα καὶ τοῖσ μέρεσι τὰσ ἀπὸ τῶν οἰκητόρων προσηγορίασ διεφύλαξεν. Ιἀκώβῳ δὲ συνέβη παρελθεῖν εἰσ εὐδαιμονίασ μέγεθοσ, οἱο͂ν οὐκ ἄλλῳ τινὶ ῥᾳδίωσ·

πλούτῳ τε γὰρ ὑπερέβαλλε τοὺσ ἐπιχωρίουσ καὶ παίδων ἀρεταῖσ ζηλωτὸσ καὶ περίβλεπτοσ ἦν· οὐδενὸσ γὰρ ὅλωσ ὑστέρουν, ἀλλὰ καὶ πρὸσ ἔργα χειρῶν καὶ πόνων ὑπομονὴν ἦσαν εὔψυχοι καὶ δεινοὶ συνιέναι. τοσαύτην δ’ ἄρα τὸ θεῖον αὐτοῦ πρόνοιαν ἔσχε καὶ τῆσ εὐδαιμονίασ ἐπιμέλειαν, ὡσ κἀκ τῶν λυπηρῶν αὐτῷ δοξάντων τὴν ὑπερβολὴν τῶν ἀγαθῶν παρασχεῖν καὶ ποιῆσαι τῆσ ἀπ’ Αἰγύπτου τῶν ἡμετέρων προγόνων ἀναχωρήσεωσ αἴτιον αὐτόν τε καὶ τοὺσ ἐξ αὐτοῦ γεγονότασ ὑπὸ τοιαύτησ αἰτίασ·

Ιὤσηπον ἐκ Ῥαχήλασ πεπαιδοποιημένοσ Ιἄκωβοσ διά τε τὴν τοῦ σώματοσ εὐγένειαν καὶ διὰ ψυχῆσ ἀρετήν, φρονήσει γὰρ διέφερε, τῶν ἄλλων πλέον υἱῶν ἠγάπα.

τούτῳ παρὰ τῶν ἀδελφῶν ἥ τε τοῦ πατρὸσ στοργὴ φθόνον ἐκίνησε καὶ μῖσοσ ἥ τε ἐκ τῶν ὀνειράτων, ἃ θεασάμενοσ τῷ τε πατρὶ καὶ τούτοισ ἐμήνυσεν, εὐδαιμονία καταγγελλομένη, ζηλοτυπούντων ἄρα τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰσ τῶν οἰκειοτάτων εὐπραγίασ.

αἱ δὲ ὄψεισ, ἃσ κατὰ τοὺσ ὕπνουσ εἶδεν Ιὤσηποσ, τοιαίδε ἦσαν. Ἐκπεμφθεὶσ μετὰ τῶν ἀδελφῶν παρὰ τοῦ πατρὸσ ἐπὶ συλλογῇ τῶν καρπῶν θέρουσ ἀκμάζοντοσ ὁρᾷ πολὺ τῶν κατὰ συνήθειαν ἐπιφοιτώντων κατὰ τοὺσ ὕπνουσ ὀνειράτων διαφέρουσαν ὄψιν, ἣν περιεγερθεὶσ τοῖσ ἀδελφοῖσ ὡσ κρινοῦσιν αὐτῷ τὸ σημαινόμενον ἐξέθετο, λέγων ἰδεῖν ἐπὶ τῆσ παρελθούσησ νυκτὸσ τὸ μὲν αὐτοῦ δράγμα τῶν πυρῶν ἠρεμεῖν ἐφ’ οὗ κατέθηκε τόπου, τὰ δὲ ἐκείνων προστρέχοντα προσκυνεῖν αὐτὸ καθάπερ οἱ δοῦλοι τοὺσ δεσπότασ.

οἱ δὲ συνέντεσ ἰσχὺν αὐτῷ καὶ μέγεθοσ πραγμάτων τὴν ὄψιν προλέγουσαν καὶ κατ’ αὐτῶν τὴν ἐξουσίαν ἐσομένην τῷ μὲν Ιὠσήπῳ τούτων οὐδὲν ὡσ οὐ γνώριμον αὐτοῖσ τὸ ὄναρ ὂν διεσάφησαν, ἀρὰσ δ’ ἐποιήσαντο μηδὲν εἰσ τέλοσ αὐτῷ παρελθεῖν ὧν ὑπενόουν καὶ πρὸσ αὐτὸν ἔτι μᾶλλον ἀπεχθῶσ ἔχοντεσ διετέλουν.

Τῷ δὲ παρ’ αὐτῶν φθόνῳ προσφιλονικῆσαν τὸ θεῖον δευτέραν ὄψιν ἐπιπέμπει τῷ Ιὠσήπῳ πολὺ τῆσ προτέρασ θαυμασιωτέραν.

τὸν ἥλιον γὰρ ἔδοξε τὴν σελήνην παραλαβόντα καὶ τοὺσ λοιποὺσ ἀστέρασ ἐπὶ τὴν γῆν κατελθεῖν καὶ προσκυνεῖν αὐτόν. ταύτην τὴν ὄψιν τῷ πατρὶ μηδὲν παρὰ τῶν ἀδελφῶν κακόηθεσ ὑφορώμενοσ καὶ τούτων παρατυγχανόντων διεσάφησε, τί καὶ βούλεται σημαίνειν φράσαι παρακαλῶν.

ὁ δὲ ἡσθεὶσ τῷ ὀνείρατι, τὴν γὰρ πρόρρησιν αὐτοῦ τῇ διανοίᾳ συλλαβὼν καὶ μετὰ σοφίασ οὐκ ἀσκόπωσ εἰκάσασ ἔχαιρεν ἐπὶ μεγάλοισ τοῖσ σημαινομένοισ, ἃ εὐδαιμονίαν τῷ παιδὶ κατήγγελλε καὶ καιρὸν ἥξειν θεοῦ δόντοσ, καθ’ ὃν αὐτὸν ὑπό τε τῶν γονέων καὶ τῶν ἀδελφῶν ἔσεσθαι τίμιον καὶ προσκυνήσεωσ ἄξιον, τὴν μὲν σελήνην καὶ τὸν ἥλιον μητρὶ καὶ πατρί, τῆσ μὲν αὐξούσησ ἅπαντα καὶ τρεφούσησ τοῦ δ’ ἐκτυποῦντοσ καὶ τὴν ἄλλην ἰσχὺν ἐντιθέντοσ εἰκάζων, τοὺσ δ’ ἀστέρασ τοῖσ ἀδελφοῖσ·

καὶ γὰρ τούτουσ ἕνδεκα εἶναι καθάπερ καὶ τοὺσ ἀστέρασ ἀπό τε ἡλίου καὶ σελήνησ τὴν ἰσχὺν λαμβάνοντασ.

Καὶ ὁ μὲν Ιἄκωβοσ τοιαύτην οὐκ ἀσυνέτωσ ἐποιήσατο τῆσ ὄψεωσ τὴν κρίσιν, τοὺσ δ’ ἀδελφοὺσ τοῦ Ιὠσήπου σφόδρα ἐλύπησε τὰ προειρημένα καὶ διετέθησαν ὡσ ἐπ’ ἀλλοτρίῳ τινὶ μέλλοντι τὰ σημαινόμενα διὰ τῶν ὀνειράτων ἀγαθὰ ἕξειν, ἀλλ’ οὐκ ἀδελφῷ καὶ ὧν συναπολαύσειν αὐτῷ εἰκὸσ ἦν κοινωνοὺσ ὡσ τῆσ γενέσεωσ οὕτωσ καὶ τῆσ εὐδαιμονίασ ἐσομένουσ·

ἀνελεῖν τε ὡρμήκεσαν τὸ μειράκιον, καὶ ταύτην κυρώσαντεσ τὴν βουλήν, ἐπεὶ τὰ τῆσ συγκομιδῆσ αὐτοῖσ πέρασ εἶχεν, ἐπὶ Σικίμων τραπέντεσ, χώρα δ’ ἐστὶν αὕτη βόσκειν ἀγαθὴ θρέμματα καὶ νομὰσ ἐκφέρειν, αὐτόθι τῶν ποιμνίων ἐπεμελοῦντο μὴ προδηλώσαντεσ τῷ πατρὶ τὴν ἐκεῖσε ἄφιξιν.

ὁ δὲ ὑπὸ τῆσ ἀγνοίασ καὶ τοῦ μηδὲ ἀπὸ τῶν ποιμνίων πρὸσ αὐτὸν ἀφικέσθαι τινὰ τὸν περὶ τῶν παίδων αὐτῷ τἀληθὲσ σημαίνειν δυνάμενον, σκυθρωπότερον τὴν περὶ αὐτῶν διάνοιαν λαμβάνων καὶ περιδεὴσ ὢν πέμπει τὸν Ιὤσηπον εἰσ τὰ ποίμνια μαθησόμενον τὰ περὶ τῶν ἀδελφῶν καὶ τί πράττοιεν σημανοῦντα.

Οἱ δὲ τὸν ἀδελφὸν ὡσ εἶδον πρὸσ αὐτοὺσ ἀφιγμένον, ἥσθησαν μέν, ἀλλ’ οὐχ ὡσ ἐπ’ οἰκείου παρουσίᾳ καὶ πατρὸσ ἀπεσταλκότοσ, ἀλλ’ ὡσ ἐπ’ ἐχθροῦ καὶ ταῖσ χερσὶν αὐτῶν κατὰ θείαν βούλησιν παραδοθέντοσ, ἀναιρεῖν τε ἤδη καὶ μὴ τὸν ἐν ποσὶν ὑπερβαλέσθαι καιρὸν ὡρμήκεσαν.

ὡσ πονηρὸν μὲν καὶ θεῷ καὶ ἀνθρώποισ ἀνόσιον δοκοῦν καὶ τὸ μὴ συγγενοῦσ ἀνθρώπου χειρουργῆσαι φόνον, πολὺ μέντοι μιαρώτερον τὸ σφαγὴν ἀδελφοῦ δράσαντασ ὀφθῆναι, ᾧ πατήρ τε ἀναιρουμένῳ συναδικεῖται καὶ μήτηρ εἰσ πένθοσ καὶ παιδὸσ ἀποστέρησιν οὐ κατ’ ἀνθρώπινον γενομένην νόμον συγκατασπᾶται.

τούτων οὖν αὐτῶν αἰδῶ λαβόντασ καὶ τῷ λογισμῷ τί καὶ πείσονται τεθνηκότοσ αὐτοῖσ παιδὸσ ἀγαθοῦ καὶ νεωτάτου παραθεμένουσ ἀποσχέσθαι τοῦ τολμήματοσ παρεκάλει καὶ τὸν θεὸν δείσαντασ, ὃσ θεατὴσ ἅμα καὶ μάρτυσ ἤδη καὶ τῆσ βουλῆσ αὐτῶν τῆσ ἐπὶ τὸν ἀδελφὸν γεγενημένοσ ἀποστάντασ μὲν τῆσ πράξεωσ ἀγαπήσει μετανοίᾳ καὶ τῷ σωφρονεῖν εἴξαντασ, προελθόντασ δ’ ἐπὶ τοὖργον οὐκ ἔστιν ἣν οὐκ εἰσπράξεται τῆσ ἀδελφοκτονίασ δίκην μιάναντασ αὐτοῦ τὴν πανταχοῦ παροῦσαν πρόνοιαν καὶ μήτε τῶν ἐπ’ ἐρημίᾳ πραττομένων ὑστεροῦσαν μήτε τῶν κατὰ τὰσ πόλεισ·

ὅπου γὰρ ἂν ἄνθρωποσ ᾖ χρὴ δοκεῖν ἐνταῦθα παρεῖναι καὶ θεόν.

τό τε συνειδὸσ αὐτοὺσ τὸ ἴδιον ἕξειν ἐχθρὸν ἐπὶ τοῖσ τολμηθεῖσιν ἔλεγεν, ὃ μήτε τοῖσ ἀγαθὸν αὐτὸ ἔχουσι μήτε τοιοῦτον ὁποῖον αὐτοῖσ συνοικήσει τὸν ἀδελφὸν ἀνελοῦσιν ἔστιν ἀποδράναι.

προσετίθει δὲ καὶ ταῦτα τοῖσ προειρημένοισ, ὡσ ἀδελφὸν οὐδὲ ἀδικήσαντα κτείνειν ὅσιον, καλὸν δὲ καὶ τὸ μὴ μνησικακεῖν τοῖσ οὕτω φίλοισ ὑπὲρ ὧν ἁμαρτεῖν ἔδοξαν.

Ιὤσηπον δὲ οὐδὲ πονηρὸν εἰσ αὐτοὺσ γεγενημένον διαφθεροῦσιν, ᾧ τὸ τῆσ ἡλικίασ ἀσθενὲσ ἔλεον μᾶλλον καὶ τὴν παρ’ ἡμῶν ἐρανίζεται κηδεμονίαν· ἥ τε αἰτία τῆσ ἀναιρέσεωσ πολὺ χείρω τὴν πρᾶξιν αὐτοῖσ τίθησι, διὰ φθόνον τῶν ἐσομένων ἀγαθῶν αὐτῷ τοῦ ζῆν ἐξαγαγεῖν διεγνωκότων, ὧν τὸ ἴσον ἀπολαύσουσι κοινωνοῦντεσ αὐτῷ τῆσ μετουσίασ οὐκ ἀλλοτρίων ὄντων ἀλλ’ οἰκείων·

ἴδια γὰρ αὐτῶν ὑπολαμβάνειν, ὅσα ὁ θεὸσ Ιὠσήπῳ δώσει, προσεκίνουν τὴν ὀργὴν καὶ διὰ τοῦτο καλῶσ ἔχειν χαλεπωτέραν ἔσεσθαι νομίζειν, εἰ τὸν ὑπ’ αὐτοῦ κεκριμένον τῶν ἐλπιζομένων ἀγαθῶν ἄξιον ἀποκτείναντεσ ἀφαιρήσονται τὸν θεὸν ᾧ ταῦτα χαρίσεται.

Καὶ ὁ μὲν Ῥουβῆλοσ ταῦτα λέγων καὶ πρὸσ τούτοισ ἔτι πλείω καὶ δεόμενοσ ἐπειρᾶτο τῆσ ἀδελφοκτονίασ αὐτοὺσ ἀποτρέπειν, ἐπεὶ δὲ οὐδὲν μετριωτέρουσ ὑπὸ τῶν λόγων ἑώρα γεγενημένουσ, ἀλλὰ σπεύδοντασ ἐπὶ τὴν ἀναίρεσιν, συνεβούλευε τὸ κακὸν αὐτοὺσ ἐπιεικέστερον ποιῆσαι τῷ τρόπῳ τῆσ ἀναιρέσεωσ·

καὶ γὰρ ἄμεινον μὲν οἷσ παρῄνεσε τὸ πρῶτον πεπεῖσθαι λέγων αὐτούσ, ἐπεὶ δ’ ἐκράτησαν ὥστε ἀνελεῖν τὸν ἀδελφόν, οὐκ ἔσεσθαι σφόδρα κακοὺσ οἷσ νῦν παραινεῖ πεισθέντασ·

ἐν γὰρ τούτοισ εἶναι καὶ τὸ ἔργον, ἐφ’ ᾧ σπεύδουσιν, οὐ μέντοι τοιοῦτον, ἀλλ’ ὡσ ἐν ἀπόροισ κουφότερον. ἠξίου γὰρ αὐτοὺσ αὐτόχειρασ μὲν μὴ γενέσθαι τἀδελφοῦ, ῥίψαντασ δὲ εἰσ τὸν παρακείμενον λάκκον οὕτωσ ἀποθανεῖν ἐᾶσαι καὶ τό γε μὴ μιανθῆναι τὰσ χεῖρασ αὐτῶν κερδαίνειν.

συναινεσάντων δὲ τούτοισ τῶν νεανίσκων παραλαβὼν ὁ Ῥουβῆλοσ τὸ μειράκιον καὶ καλωδίου ἐκδήσασ ἠρέμα καθίησιν εἰσ τὸν λάκκον· καὶ γὰρ ἱκανῶσ ἄνυδροσ ἦν. καὶ ὁ μὲν τοῦτο ποιήσασ ἀπαλλάσσεται κατὰ ζήτησιν χωρίων πρὸσ νομὰσ ἐπιτηδείων. Ιοὔδασ δὲ καὶ αὐτὸσ ὢν τῶν Ιἀκώβου παίδων ἐμπόρουσ ἰδὼν Ἄραβασ τοῦ Ἰσμαηλιτῶν γένουσ ἀρώματα καὶ Σύρα φορτία κομίζοντασ Αἰγυπτίοισ ἐκ τῆσ Γαλαδηνῆσ μετὰ τὴν ἀναχώρησιν τὴν Ῥουβήλου τοῖσ ἀδελφοῖσ συνεβούλευεν ἀνιμήσασι τὸν Ιὤσηπον ἀπεμπολῆσαι τοῖσ Ἄραψιν·

ἐκεῖνόν τε γὰρ ὅτι πορρωτάτω γενόμενον καὶ τεθνήξεσθαι παρὰ τοῖσ ξένοισ, αὐτούσ τε τοῦ μιάσματοσ οὕτωσ ἀπαλλαγήσεσθαι.

δόξαν οὖν τοῦτο, τοῖσ ἐμπόροισ ἀποδίδονται τὸν Ιὤσηπον ἀνελκύσαντεσ ἐκ τοῦ λάκκου μνῶν εἴκοσιν ἑπτακαίδεκα ἐτῶν γεγονότα. Ῥουβῆλοσ δὲ νύκτωρ ἐπὶ τὸν λάκκον ἐλθὼν σῶσαι τοὺσ ἀδελφοὺσ λαθὼν τὸν Ιὤσηπον ἐγνώκει, καὶ ὡσ ἀνακαλουμένῳ μὴ ὑπήκουσε, δείσασ μὴ ἐφθάρκασιν αὐτὸν μετὰ τὴν ἀναχώρησιν αὐτοῦ κατεμέμφετο τοὺσ ἀδελφούσ.

τῶν δὲ τὸ πραχθὲν αὐτῷ φρασάντων παύεται τοῦ πένθουσ Ῥουβῆλοσ. Ὡσ δὲ ταῦτα περὶ τὸν Ιὤσηπον τοῖσ ἀδελφοῖσ ἐπέπρακτο, τί ποιήσαντεσ ἂν ἔξω τῆσ ὑπονοίασ παρὰ τῷ πατρὶ γενηθεῖεν ἐζήτουν, καὶ δὴ τὸν χιτωνίσκον, ὃν ἀφῖκτο μὲν πρὸσ αὐτοὺσ ὁ Ιὤσηποσ ἐνδεδυμένοσ, περιῃρήκεσαν δ’ αὐτὸν ὅτε καθίεσαν εἰσ τὸν λάκκον, ἔδοξεν αὐτοῖσ διασπαράξασιν αἵματι τράγου μολῦναι καὶ τῷ πατρὶ δεῖξαι φέροντασ, ὡσ ἂν ὑπὸ θηρίων αὐτῷ φανείη διεφθαρμένοσ.

καὶ τοῦτο ποιήσαντεσ ἧκον πρὸσ τὸν πρεσβύτην ἤδη τῶν περὶ τὸν υἱὸν εἰσ γνῶσιν ἀφιγμένον, ἔλεγον δὲ τὸν μὲν Ιὤσηπον οὔτ’ ἰδεῖν οὔθ’ ᾗ κέχρηται συμφορᾷ μεμαθηκέναι, χιτῶνα δὲ τοῦτον εὑρεῖν ᾑμαγμένον καὶ λελακισμένον, ὅθεν αὐτοῖσ ὑπόνοιαν εἶναι περιπεσόντα θηρίοισ αὐτὸν ἀπολωλέναι, εἴγε τοῦτον ἐνδεδυμένοσ οἴκοθεν ἐστάλη.

Ιἄκωβοσ δὲ ἐπὶ κουφοτέραισ ὢν ἐλπίσιν ὡσ ἠνδραποδισμένου δῆθεν αὐτῷ τοῦ παιδόσ, τοῦτον μὲν ἀφίησι τὸν λογισμόν, πίστιν δ’ αὐτοῦ τῆσ τελευτῆσ ἐναργῆ τὸν χιτῶνα ὑπολαβών, καὶ γὰρ ἐγνώρισεν ἐκεῖνον αὐτὸν ὃν ἐνδεδυμένον ἐκπέμποι πρὸσ τοὺσ ἀδελφούσ, ὡσ ἐπὶ νεκρῷ τὸ λοιπὸν οὕτω διέκειτο ἐπὶ τῷ μειρακίῳ πενθῶν.

καὶ ὡσ ἑνὸσ πατὴρ ὢν καὶ τῆσ ἐξ ἄλλων παραμυθίασ ἐστερημένοσ οὕτωσ ἦν παρὰ τῷ κακῷ, πρὶν ἢ τοῖσ ἀδελφοῖσ συμβαλεῖν εἰκάζων ὑπὸ θηρίων Ιὤσηπον ἀφανῆ γεγονέναι.

ἐκαθέζετο δὲ σακκίον ἐξαψάμενοσ καὶ τῇ λύπῃ βαρύσ, ὡσ μήτε ὑπὸ παίδων παρηγορούντων αὐτὸν ῥᾴονα γενέσθαι μήτε κάμνοντα τοῖσ πόνοισ ἀπαγορεύειν. Ιὤσηπον δὲ πωλούμενον ὑπὸ τῶν ἐμπόρων ὠνησάμενοσ Πετεφρὴσ ἀνὴρ Αἰγύπτιοσ ἐπὶ τῶν Φαραώθου μαγείρων τοῦ βασιλέωσ εἶχεν ἐν πάσῃ τιμῇ καὶ παιδείαν τε τὴν ἐλευθέριον ἐπαίδευε καὶ διαίτῃ χρῆσθαι κρείττονι τῆσ ἐπὶ δούλῳ τύχησ ἐπέτρεπεν ἐγχειρίζει τε τὴν τῶν κατὰ τὸν οἶκον αὐτῷ πρόνοιαν.

ὁ δὲ τούτων τε ἀπέλαυε καὶ τὴν ἀρετήν, ἥτισ ἦν περὶ αὐτόν, οὐδ’ ὑπὸ τῆσ μεταβολῆσ ἐγκατέλιπεν, ἀλλὰ διέδειξε τὸ φρόνημα κρατεῖν τῶν ἐν τῷ βίῳ δυσκόλων δυνάμενον, οἷσ ἂν παρῇ γνησίωσ καὶ μὴ πρὸσ τὰσ εὐπραγίασ τὰσ κατὰ καιρὸν μόνον ἡρμοσμένον.

καὶ πρὸσ τὸ σχῆμα τῆσ τότε δουλείασ ἀλλ’ οὐ πρὸσ τὸν τρόπον ἀφορώσησ τὸν καὶ παρὰ τὴν μεταβολὴν παραμένοντα τήν τε ἐπιθυμίαν αὐτῷ ποιησάσησ καταφανῆ καὶ λόγουσ προσφερούσησ περὶ μίξεωσ, παρέπεμπε τὴν ἀξίωσιν οὐ κρίνασ ὅσιον εἶναι τοιαύτην αὐτῇ διδόναι χάριν, ἐν ᾗ τοῦ πριαμένου καὶ τοσαύτησ ἠξιωκότοσ τιμῆσ ἀδικίαν συνέβαινεν εἶναι καὶ ὕβριν, ἀλλὰ κρατεῖν τε τοῦ πάθουσ κἀκείνην παρεκάλει τὴν ἀπόγνωσιν τοῦ τεύξεσθαι τῆσ ἐπιθυμίασ προβαλλόμενοσ, σταλήσεσθαι γάρ τε αὐτῇ τοῦτο μὴ παρούσησ ἐλπίδοσ, αὐτόσ τε πάντα μᾶλλον ὑπομενεῖν ἔλεγεν ἢ πρὸσ τοῦτο καταπειθὴσ ἔσεσθαι·

καὶ γὰρ εἰ τῇ δεσποίνῃ δοῦλον ὄντα δεῖ ποιεῖν μηδὲν ἐναντίον, ἡ πρὸσ τὰ τοιαῦτα τῶν προσταγμάτων ἀντιλογία πολλὴν ἂν ἔχοι παραίτησιν.

τῆσ δ’ ἔτι μᾶλλον ἐπέτεινε τὸν ἔρωτα τὸ μὴ προσδοκώσῃ τὸν Ιὤσηπον ἀντισχεῖν καὶ δεινῶσ ὑπὸ τοῦ κακοῦ πολιορκουμένη δευτέρᾳ πάλιν πείρᾳ προεθυμεῖτο κατεργάσασθαι.

ὡσ καλῶσ μὲν εἶχεν αὐτὸν μετὰ τὴν ἐξ ἀρχῆσ δέησιν εἶξαι καὶ μηδὲ ἀντειρηκέναι κατά τε τὴν τῆσ παρακαλούσησ ἐντροπὴν καὶ τὴν τοῦ πάθουσ ὑπερβολήν, ὑφ’ οὗ βιασθείη δέσποινα οὖσα τοῦ κατὰ ταύτην ἀξιώματοσ ταπεινοτέρα γενέσθαι, φρονήσει δὲ καὶ νῦν ἄμεινον ἐνδοὺσ καὶ τὸ ἐπὶ τοῖσ παρελθοῦσιν ἄγνωμον διορθώσεται·

εἴτε γὰρ δευτέραν δέησιν ἐξεδέχετο, ταύτην γεγονέναι καὶ μετὰ πλείονοσ σπουδῆσ·

νόσον τε γὰρ προφασίσασθαι καὶ τῆσ ἑορτῆσ καὶ τῆσ πανηγύρεωσ τὴν πρὸσ αὐτὸν ὁμιλίαν προτιμῆσαι· εἴτε τοῖσ πρώτοισ ὑπὸ ἀπιστίασ ἀντέκρουσε λογισμοῖσ, τοῦ μηδεμίαν κακουργίαν εἶναι κρίνειν σύμβολον τὸ τοῖσ αὐτοῖσ ἐπιμένειν. προσδοκᾶν τε τῶν παρόντων ἀγαθῶν ὄνησιν, ὧν ἤδη μετέχειν, προσθέμενον αὐτῆσ τῷ ἔρωτι καὶ μειζόνων ἀπολαύσειν ὑπήκοον γενόμενον, ἄμυναν δὲ καὶ μῖσοσ παρ’ αὐτῆσ ἀποστραφέντα τὴν ἀξίωσιν καὶ τοῦ χαρίσασθαι τῇ δεσποίνῃ τὴν τῆσ σωφροσύνησ δόκησιν ἐπίπροσθε θέμενον.

οὐ γὰρ αὐτὸν τοῦτο ὠφελήσειν τραπείσησ εἰσ κατηγορίαν αὐτοῦ καὶ καταψευσαμένησ πεῖραν ἐπὶ τἀνδρί, προσέξειν δὲ μᾶλλον τοῖσ αὐτῆσ λόγοισ Πετεφρὴν ἢ τοῖσ ἐκείνου, κἂν ὅτι μάλιστα ἀπὸ τῆσ ἀληθείασ φέρωνται.

Ταῦτα λεγούσησ τῆσ γυναικὸσ καὶ δακρυούσησ οὔτε οἶκτοσ αὐτὸν μὴ σωφρονεῖν ἔπεισεν οὔτ’ ἠνάγκασε φόβοσ, ἀλλὰ ταῖσ δεήσεσιν ἀντέσχε καὶ ταῖσ ἀπειλαῖσ οὐκ ἐνέδωκε καὶ παθεῖν ἀδίκωσ καὶ ὑπομένειν τι τῶν χαλεπωτέρων εἵλετο μᾶλλον ἢ τῶν παρόντων ἀπολαύειν χαρισάμενοσ ἐφ’ οἷσ ἂν αὑτῷ συνειδῇ δικαίωσ ἀπολουμένῳ.

γάμου τε αὐτὴν ὑπεμίμνησκε καὶ τῆσ πρὸσ τὸν ἄνδρα συμβιώσεωσ καὶ τούτοισ τὸ πλέον νέμειν ἢ προσκαίρῳ τῆσ ἐπιθυμίασ ἡδονῇ παρεκάλει, τῆσ μὲν καὶ μετάνοιαν ἑξούσησ αὖθισ ἐπ’ ὀδύνῃ γενησομένην οὐκ ἐπὶ διορθώσει τῶν ἡμαρτημένων καὶ φόβον του μὴ κατάφωρον γενέσθαι καὶ χάριν τοῦ λαθεῖν ἀγνοουμένου τοῦ κακοῦ, τῆσ δὲ πρὸσ τὸν ἄνδρα κοινωνίασ ἀπόλαυσιν ἐχούσησ ἀκίνδυνον καὶ προσέτι πολλὴν τὴν ἀπὸ τοῦ συνειδότοσ καὶ πρὸσ τὸν θεὸν παρρησίαν καὶ πρὸσ τοὺσ ἀνθρώπουσ·

καὶ ὡσ αὐτοῦ δεσπόσει μᾶλλον μείνασα καθαρὰ καὶ δεσποίνησ ἐξουσίᾳ χρήσεται πρὸσ αὐτόν, ἀλλ’ οὐ συνεξαμαρτάνοντοσ αἰδοῖ·

πολὺ δὲ κρεῖττον εἶναι θαρρεῖν ἐπὶ γινωσκομένοισ τοῖσ εὖ βεβιωμένοισ ἢ ἐπὶ λανθανούσῃ κακοπραγίᾳ. Ταῦτα λέγων καὶ ἔτι πλείω τούτοισ ὅμοια τὴν τῆσ γυναικὸσ ὁρμὴν ἐπέχειν ἐπειρᾶτο καὶ τὸ πάθοσ αὐτῆσ εἰσ λογισμὸν ἐπιστρέφειν, ἡ δὲ βιαιότερον ἐχρῆτο τῇ σπουδῇ καὶ ἐπιβαλοῦσα τὰσ χεῖρασ ἀναγκάζειν ἀπογνοῦσα τὸ πείθειν ἤθελεν.

ὡσ δ’ ἐξέφυγεν ὑπὸ ὀργῆσ ὁ Ιὤσηποσ προσκαταλιπὼν καὶ τὸ ἱμάτιον, κατεχούσησ καὶ γὰρ αὐτὸν ἐκ τούτου μεθεὶσ ἐξεπήδησε τοῦ δωματίου, περιδεὴσ γενομένη, μὴ κατείπῃ πρὸσ τὸν ἄνδρα αὐτῆσ, καὶ τῆσ ὕβρεωσ περιαλγῶσ ἔχουσα φθάσαι καταψεύσασθαι πρὸσ τὸν Πετεφρὴν ἔγνω τοῦ Ιὠσήπου, καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ τιμωρῆσαι μὲν αὐτῇ δεινῶσ ὑπερηφανημένῃ, προλαβεῖν δὲ τὴν διαβολὴν σοφὸν ἅμα καὶ γυναικεῖον ἡγήσατο.

καὶ καθῆστο μὲν κατηφὴσ καὶ συγκεχυμένη τὴν ἐπὶ τῷ διαμαρτεῖν τῆσ ἐπιθυμίασ λύπην ὡσ ἐπὶ πείρᾳ διαφθορᾶσ πλασαμένη μετ’ ὀργῆσ, ἐλθόντι δὲ τἀνδρὶ καὶ πρὸσ τὴν ὄψιν ταραχθέντι καὶ πυνθανομένῳ τὴν αἰτίαν τῆσ κατηγορίασ τῆσ Ιὠσήπου κατήρξατο καί "τεθναίησ, εἶπεν, ἄνερ, ἢ πονηρὸν δοῦλον κοίτην μιᾶναι τὴν σὴν θελήσαντα κόλασον, ὃσ οὔθ’ οἱο͂σ ὢν εἰσ τὸν ἡμέτερον οἶκον ἀφῖκται μνησθεὶσ ἐσωφρόνησεν οὔθ’ ὧν ἐκ τῆσ σῆσ χρηστότητοσ ἔτυχεν, ἀλλ’ ἀχάριστοσ ὢν ἄν, εἰ μὴ πάντα παρεῖχεν αὑτὸν ἀγαθὸν εἰσ ἡμᾶσ, ἐπεβούλευσεν ὑβρίσαι γάμον τὸν σόν, καὶ ταῦτ’ ἐν ἑορτῇ τὴν σὴν ἀπουσίαν παραφυλάξασ·

ὡσ ὅσα καὶ μέτριοσ ἐδόκει πρότερον διὰ τὸν ἐκ σοῦ φόβον ἠρέμει καὶ οὐχὶ φύσει χρηστὸσ ἦν.

οἰκετῶν προτιμηθῆναι τούτῳ καὶ τῆσ σῆσ ψαύειν γυναικόσ.

" παυσαμένη δὲ τῶν λόγων ἐπεδείκνυεν αὐτῷ τὸ ἱμάτιον, ὡσ ὅτ’ ἐπεχείρει βιάσασθαι καταλιπόντοσ αὐτό. δοὺσ δὲ σωφρονεῖν τῇ γυναικὶ πονηρὸν δ’ εἶναι κατακρίνασ τὸν Ιὤσηπον τὸν μὲν εἰσ τὴν τῶν κακούργων εἱρκτὴν ἐνέβαλεν, ἐπὶ δὲ τῇ γυναικὶ καὶ μᾶλλον ἐφρόνει κοσμιότητα καὶ σωφροσύνην αὐτῇ μαρτυρῶν.

Ιὤσηποσ μὲν οὖν πάντ’ ἐπὶ τῷ θεῷ ποιησάμενοσ τὰ περὶ αὐτὸν οὔτ’ εἰσ ἀπολογίαν οὔτ’ ἐπ’ ἀκριβῆ τῶν γεγονότων δήλωσιν ἐτράπη, τὰ δεσμὰ δὲ καὶ τὴν ἀνάγκην σιγῶν ὑπῆλθεν ἀμείνονα ἔσεσθαι τῶν δεδεκότων θαρρῶν τὸν τὴν αἰτίαν τῆσ συμφορᾶσ καὶ τὴν ἀλήθειαν εἰδότα θεόν, οὗ πεῖραν τῆσ προνοίασ εὐθὺσ ἐλάμβανεν·

ὁ γὰρ δεσμοφύλαξ τήν τε ἐπιμέλειαν καὶ τὴν πίστιν αὐτοῦ κατανοήσασ ἐν οἷσ τάξειεν αὐτὸν καὶ τὸ ἀξίωμα τῆσ μορφῆσ ὑπανίει τε τῶν δεσμῶν καὶ τὸ δεινὸν ἐλαφρότερον αὐτῷ καὶ κοῦφον ἐποίει, διαίτῃ δὲ χρῆσθαι κρείττονι δεσμωτῶν ἐπέτρεπε.

οἰνοχόοσ τοῦ βασιλέωσ καὶ σφόδρα αὐτῷ τιμώμενοσ κατ’ ὀργὴν δεδεμένοσ καὶ συνδιαφέρων τῷ Ιὠσήπῳ τὰσ πέδασ συνηθέστεροσ αὐτῷ μᾶλλον ἐγένετο καί, συνέσει γὰρ ἐδόκει αὐτὸν προύχειν, ὄναρ ἰδὼν ἐξέθετο παρακαλῶν δηλοῦν εἴ τι σημαίνει, μεμφόμενοσ ὅτι τοῖσ ἐκ τοῦ βασιλέωσ κακοῖσ ἔτι τὸ θεῖον αὐτῷ καὶ τὰσ ἐκ τῶν ὀνειράτων φροντίδασ προστίθησιν.

Ἔλεγε δ’ οὖν ἰδεῖν κατὰ τοὺσ ὕπνουσ τριῶν κλημάτων πεφυκυίασ ἀμπέλου βότρυσ ἐξ ἑκάστου ἀποκρέμασθαι μεγάλουσ ἤδη καὶ πρὸσ τρύγητον ὡραίουσ, καὶ τούτουσ αὐτὸσ ἀποθλίβειν εἰσ φιάλην ὑπέχοντοσ τοῦ βασιλέωσ διηθήσασ τε τὸ γλεῦκοσ δοῦναι τῷ βασιλεῖ πιεῖν, κἀκεῖνον δέξασθαι κεχαρισμένωσ.

τὸ μὲν οὖν ἑωραμένον ἐδήλου τοιοῦτον ὄν, ἠξίου δ’ εἴ τι μεμοίραται συνέσεωσ φράζειν αὐτῷ τὴν πρόρρησιν τῆσ ὄψεωσ.

ὁ δὲ θαρρεῖν τε παρεκάλει καὶ προσδοκᾶν ἐν τρισὶν ἡμέραισ ἀπολυθήσεσθαι τῶν δεσμῶν τοῦ βασιλέωσ ποθήσαντοσ αὐτοῦ τὴν διακονίαν καὶ πάλιν εἰσ ταύτην αὐτὸν ἐπανάξοντοσ· καρπὸν γὰρ ἐσήμαινεν ἀμπέλινον ἐπ’ ἀγαθῷ τὸν θεὸν ἀνθρώποισ παρασχεῖν, ὃσ αὐτῷ τε ἐκείνῳ σπένδεται καὶ πίστιν ἀνθρώποισ καὶ φιλίαν ὁμηρεύει, διαλύων μὲν ἔχθρασ τὰ πάθη δὲ καὶ τὰσ λύπασ ἐξαιρῶν τοῖσ προσφερομένοισ αὐτὸν καὶ πρὸσ ἡδονὴν ὑποφέρων.

τοῦτον οὖν φῂσ ἐκ τριῶν ἀποθλιβέντα βοτρύων χερσὶ ταῖσ σαῖσ προσέσθαι τὸν βασιλέα·

καλὴν τοίνυν ἴσθι σοι τὴν ὄψιν γεγενημένην καὶ προμηνύουσαν ἄφεσιν τῆσ παρούσησ ἀνάγκησ ἐν τοσαύταισ ἡμέραισ, ἐξ ὅσων κλημάτων τὸν καρπὸν ἐτρύγησασ κατὰ τοὺσ ὕπνουσ. μέμνησο μέντοι τούτων πειραθεὶσ τοῦ προκαταγγείλαντόσ σοι τὰ ἀγαθά, καὶ γενόμενοσ ἐν ἐξουσίᾳ μὴ περιίδῃσ ἡμᾶσ ἐν οἷσ καταλείψεισ πρὸσ ἃ δεδηλώκαμεν ἀπερχόμενοσ·

οὐδὲν γὰρ ἐξαμαρτόντεσ ἐν δεσμοῖσ γεγόναμεν, ἀλλ’ ἀρετῆσ ἕνεκα καὶ σωφροσύνησ τὰ τῶν κακούργων ὑπομένειν κατεκρίθημεν οὐδέ γε μετ’ οἰκείασ ἡδονῆσ τὸν ταῦθ’ ἡμᾶσ ἐργασάμενον ὑβρίσαι θελήσαντεσ. " τῷ μὲν οὖν οἰνοχόῳ χαίρειν κατὰ τὸ εἰκὸσ ἀκούσαντι τοιαύτησ τῆσ τοῦ ὀνείρατοσ ἐξηγήσεωσ ὑπῆρχε καὶ περιμένειν τῶν δεδηλωμένων τὴν τελευτήν.

Δοῦλοσ δέ τισ ἐπὶ τῶν σιτοποιῶν τεταγμένοσ τοῦ βασιλέωσ συνδεδεμένοσ τῷ οἰνοχόῳ τοιαύτην ποιησαμένου τοῦ Ιὠσήπου περὶ τῆσ ὄψεωσ ἐκείνῳ τὴν ἀπόφασιν εὐέλπισ ὤν, καὶ γὰρ καὐτὸσ ὄναρ ἦν τεθεαμένοσ, ἠξίωσε τὸν Ιὤσηπον φράσαι, τί κἀκείνῳ δηλοῦν βούλεται τὰ διὰ τῆσ παρελθούσησ νυκτὸσ ὀφθέντα.

ἦν δὲ τοιαῦτα·

"τρία, φησί, κανᾶ φέρειν ὑπὲρ τῆσ κεφαλῆσ ἔδοξα, δύο μὲν ἄρτων πλέα, τὸ δὲ τρίτον ὄψου τε καὶ ποικίλων βρωμάτων οἱᾶ βασιλεῦσι σκευάζεται· καταπταμένουσ δ’ οἰωνοὺσ ἅπαντα δαπανῆσαι μηδένα λόγον αὐτοῦ ποιουμένουσ ἀποσοβοῦντοσ. καὶ ὁ μὲν ὁμοίαν τὴν πρόρρησιν ἔσεσθαι τῇ τοῦ οἰνοχόου προσεδόκα·

ὁ δὲ Ιὤσηποσ συμβαλὼν τῷ λογισμῷ τὸ ὄναρ καὶ πρὸσ αὐτὸν εἰπών, ὡσ ἐβούλετ’ ἂν ἀγαθῶν ἑρμηνευτὴσ αὐτῷ γεγονέναι καὶ οὐχ οἱών τὸ ὄναρ αὐτῷ δηλοῖ, λέγει δύο τὰσ πάσασ ἔτι τοῦ ζῆν αὐτὸν ἔχειν ἡμέρασ· τὰ γὰρ κανᾶ τοῦτο σημαίνειν· τῇ τρίτῃ δ’ αὐτὸν ἀνασταυρωθέντα βορὰν ἔσεσθαι πετεινοῖσ οὐδὲν ἀμύνειν αὑτῷ δυνάμενον.

καὶ δὴ ταῦτα τέλοσ ὅμοιον οἷσ ὁ Ιὤσηποσ εἶπεν ἀμφοτέροισ ἔλαβε· τῇ γὰρ ἡμέρᾳ τῇ προειρημένῃ γενέθλιον τεθυκὼσ ὁ βασιλεὺσ τὸν μὲν ἐπὶ τῶν σιτοποιῶν ἀνεσταύρωσε, τὸν δὲ οἰνοχόον τῶν δεσμῶν ἀπολύσασ ἐπὶ τῆσ αὐτῆσ ὑπηρεσίασ κατέστησεν. Ιὤσηπον δὲ διετῆ χρόνον τοῖσ δεσμοῖσ κακοπαθοῦντα καὶ μηδὲν ὑπὸ τοῦ οἰνοχόου κατὰ μνήμην τῶν προειρημένων ὠφελούμενον ὁ θεὸσ ἀπέλυσε τῆσ εἱρκτῆσ τοιαύτην αὐτῷ τὴν ἀπαλλαγὴν μηχανησάμενοσ·

Φαραώθησ ὁ βασιλεὺσ ὑπὸ τὴν αὐτὴν ἑσπέραν ὄψεισ ἐνυπνίων θεασάμενοσ δύο καὶ μετ’ αὐτῶν τὴν ἑκατέρασ ἐξήγησιν ταύτησ μὲν ἠμνημόνησε, τῶν δὲ ὀνειράτων κατέσχεν.

ἀχθόμενοσ οὖν ἐπὶ τοῖσ ἑωραμένοισ, καὶ γὰρ ἐδόκει σκυθρωπὰ ταῦτ’ αὐτῷ, συνεκάλει μεθ’ ἡμέραν Αἰγυπτίων τοὺσ λογιωτάτουσ χρῄζων μαθεῖν τῶν ὀνειράτων τὴν κρίσιν. ἀπορούντων δ’ ἐκείνων ἔτι μᾶλλον ὁ βασιλεὺσ ἐταράττετο.

καὶ προσελθὼν ἐμήνυσεν αὐτῷ τὸν Ιὤσηπον τήν τε ὄψιν, ἣν αὐτὸσ εἶδεν ἐν τῇ εἱρκτῇ, καὶ τὸ ἀποβὰν ἐκείνου φράσαντοσ, ὅτι τε σταυρωθείη κατὰ τὴν αὐτὴν ἡμέραν ὁ ἐπὶ τῶν σιτοποιῶν κἀκείνῳ τοῦτο συμβαίη κατὰ ἐξήγησιν ὀνείρατοσ Ιὠσήπου προειπόντοσ.

δεδέσθαι δὲ τοῦτον μὲν ὑπὸ Πετεφροῦ τοῦ ἐπὶ τῶν μαγείρων ὡσ δοῦλον, λέγειν δ’ αὐτὸν Ἑβραίων ἐν ὀλίγοισ εἶναι γένουσ ἅμα καὶ τῆσ τοῦ πατρὸσ δόξησ.

τοῦτον οὖν μεταπεμψάμενοσ καὶ μὴ διὰ τὴν ἄρτι κακοπραγίαν αὐτοῦ καταγνοὺσ μαθήσῃ τὰ ὑπὸ τῶν ὀνειράτων σοι δηλούμενα. " κελεύσαντοσ οὖν τοῦ βασιλέωσ εἰσ ὄψιν αὐτοῦ τὸν Ιὤσηπον παραγαγεῖν τὸν μὲν ἥκουσιν ἄγοντεσ οἱ κεκελευσμένοι τημελήσαντεσ κατὰ πρόσταγμα τοῦ βασιλέωσ.

Ὁ δὲ τῆσ δεξιᾶσ αὐτοῦ λαβόμενοσ "ὦ νεανία, φησί, σὺ γάρ μοι νῦν ἄριστοσ καὶ συνίσειν ἱκανώτατοσ ὑπὸ οἰκέτου τοὐμοῦ μεμαρτύρησαι, τῶν αὐτῶν ἀγαθῶν, ὧν καὶ τούτῳ μετέδωκασ ἀξίωσον κἀμὲ φράσασ ὅσα μοι κατὰ τοὺσ ὕπνουσ ὀνειράτων ὄψεισ προδηλοῦσι·

βούλομαι δέ σε μηδὲν ὑποστελλόμενον φόβῳ κολακεῦσαι ψευδεῖ λόγῳ καὶ τῷ πρὸσ ἡδονήν, ἂν τἀληθὲσ σκυθρωπότερον ᾖ. ἔδοξα γὰρ παρὰ ποταμὸν βαδίζων βόασ ἰδεῖν εὐτραφεῖσ ἅμα καὶ μεγέθει διαφερούσασ ἑπτὰ τὸν ἀριθμὸν ἀπὸ τοῦ νάματοσ χωρεῖν ἐπὶ τὸ ἕλοσ, ἄλλασ δὲ ταύταισ τὸν ἀριθμὸν παραπλησίασ ἐκ τοῦ ἕλουσ ὑπαντῆσαι λίαν κατισχνωμένασ καὶ δεινὰσ ὁραθῆναι, αἳ κατεσθίουσαι τὰσ εὐτραφεῖσ καὶ μεγάλασ οὐδὲν ὠφελοῦντο χαλεπῶσ ὑπὸ τοῦ λιμοῦ τετρυχωμέναι.

μετὰ δὲ ταύτην τὴν ὄψιν διεγερθεὶσ ἐκ τοῦ ὕπνου καὶ τεταραγμένοσ ὢν καὶ τί ποτ’ εἰή τὸ φάντασμα παρ’ ἐμαυτῷ σκοπῶν καταφέρομαι πάλιν εἰσ ὕπνον καὶ δεύτερον ὄναρ ὁρῶ πολὺ τοῦ προτέρου θαυμασιώτερον, ὅ με καὶ μᾶλλον ἐκφοβεῖ καὶ ταράττει.

στάχυασ ἑπτὰ ἑώρων ἀπὸ μιᾶσ ῥίζησ ἐκφυέντασ καρηβαροῦντασ ἤδη καὶ κεκλιμένουσ ὑπὸ τοῦ καρποῦ καὶ τῆσ πρὸσ ἄμητον ὡρ́ασ καὶ τούτοισ ἑτέρουσ ἑπτὰ στάχυασ πλησίον λιφερνοῦντασ καὶ ἀσθενεῖσ ὑπὸ ἀδροσίασ, οἳ δαπανᾶν καὶ κατεσθίειν τοὺσ ὡραίουσ τραπέντεσ ἔκπληξίν μοι παρέσχον.

Ιὤσηποσ δὲ ὑπολαβών, "ὄνειροσ μὲν οὗτοσ, εἶπεν, ὦ βασιλεῦ, καίπερ ἐν δυσὶ μορφαῖσ ὀφθεὶσ μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ἀποσημαίνει τελευτὴν τῶν ἐσομένων.

[τό τε γὰρ] τὰσ βοῦσ ἰδεῖν ζῷον ἐπ’ ἀρότρῳ πονεῖν γεγενημένον ὑπὸ τῶν χειρόνων κατεσθιομένασ, καὶ οἱ στάχυεσ ὑπὸ τῶν ἐλαττόνων δαπανώμενοι λιμὸν Αἰγύπτῳ καὶ ἀκαρπίαν ἐπὶ τοσαῦτα προκαταγγέλλουσιν ἔτη τοῖσ ἴσοισ πρότερον εὐδαιμονησάσῃ, ὡσ τὴν τούτων εὐφορίαν τῶν ἐτῶν ὑπὸ τῆσ τῶν μετὰ τοσοῦτον ἀριθμὸν ἴσων ἀφορίασ ὑπαναλωθῆναι. γενήσεται δὴ σπάνισ τῶν ἀναγκαίων σφόδρα δυσκατόρθωτοσ.

σημεῖον δέ·

αἱ γὰρ κατισχνωμέναι βόεσ δαπανήσασαι τὰσ κρείττονασ οὐκ ἴσχυσαν κορεσθῆναι. ὁ μέντοι θεὸσ οὐκ ἐπὶ τῷ λυπεῖν τὰ μέλλοντα τοῖσ ἀνθρώποισ προδείκνυσιν, ἀλλ’ ὅπωσ προυγνωκότεσ κουφοτέρασ συνέσει ποιῶνται τὰσ πείρασ τῶν κατηγγελμένων. σὺ τοίνυν ταμιευσάμενοσ τἀγαθὰ τὰ κατὰ τὸν πρῶτον χρόνον γενησόμενα ποιήσεισ ἀνεπαίσθητον Αἰγυπτίοισ τὴν ἐπελευσομένην συμφοράν. ὑπετίθετο καὶ συνεβούλευε φειδὼ τῶν ἀγαθῶν, καὶ μὴ κατὰ περιουσίαν αὐτοῖσ χρῆσθαι τοῖσ Αἰγυπτίοισ ἐπιτρέπειν, ἀλλ’ ὅσα ἂν κατὰ τρυφὴν ἀναλώσωσιν ἐκ περισσοῦ, ταῦτα τηρεῖν εἰσ τὸν τῆσ ἐνδείασ καιρόν, ἀποτίθεσθαί τε παρῄνει λαμβάνοντα τὸν σῖτον παρὰ τῶν γεωργῶν τὰ διαρκῆ μόνον εἰσ διατροφὴν χορηγοῦντα.

Φαραώθησ δ’ ἀμφοτέρων θαυμάσασ Ιὤσηπον τῆσ τε κρίσεωσ τοῦ ὀνείρατοσ καὶ τῆσ συμβουλίασ αὐτῷ τὴν οἰκονομίαν παραδίδωσιν, ὥστε πράττειν ἃ καὶ τῷ πλήθει τῶν Αἰγυπτίων καὶ τῷ βασιλεῖ συμφέροντα ὑπολαμβάνει, τὸν ἐξευρόντα τὴν τοῦ πράγματοσ ὁδὸν καὶ προστάτην ἄριστον αὐτῆσ ὑπολαβὼν γενήσεσθαι.

ὁ δὲ ταύτησ αὐτῷ τῆσ ἐξουσίασ ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ δοθείσησ σφραγῖδί τε χρῆσθαι τῇ αὐτοῦ καὶ πορφύραν ἐνδύσασθαι διὰ τῆσ γῆσ ἁπάσησ ἐλαύνων ἐφ’ ἁρ́ματοσ ἦγε τὸν σῖτον παρὰ τῶν γεωργῶν τὸν ἀρκοῦντα πρόσ τε σπόρον καὶ διατροφὴν ἑκάστοισ ἀπομετρῶν, μηδενὶ σημαίνων τὴν αἰτίαν, ὑφ’ ἧσ ταῦτα ἔπραττε.

Τριακοστὸν δ’ ἔτοσ ἤδη τῆσ ἡλικίασ αὐτῷ διεληλύθει καὶ τιμῆσ ἁπάσησ ἀπέλαυε τοῦ βασιλέωσ καὶ προσηγόρευσεν αὐτὸν Ψονθονφάνηχον ἀπιδὼν αὐτοῦ πρὸσ τὸ παράδοξον τῆσ συνέσεωσ·

σημαίνει γὰρ τὸ ὄνομα κρυπτῶν εὑρετήν. γαμεῖ δὲ καὶ γάμον ἀξιολογώτατον· ἄγεται γὰρ καὶ Πετεφροῦ θυγατέρα τῶν ἐν Ἡλιουπόλει ἱερέων συμπράξαντοσ αὐτῷ τοῦ βασιλέωσ ἔτι παρθένον Ἀσέννηθιν ὀνόματι. ἐκ ταύτησ δὲ καὶ παῖδεσ αὐτῷ γίνονται πρὸ τῆσ ἀκαρπίασ Μανασσῆσ μὲν πρεσβύτεροσ, σημαίνει δ’ ἐπίληθον, διὰ τὸ εὐδαιμονήσαντα λήθην εὑρ́ασθαι τῶν ἀτυχημάτων, ὁ δὲ νεώτεροσ Ἐφράδησ, ἀποδιδοὺσ δὲ τοῦτο σημαίνει, διὰ τὸ ἀποδοθῆναι αὐτὸν τῇ ἐλευθερίᾳ τῶν προγόνων.

τῆσ δ’ Αἰγύπτου κατὰ τὴν Ιὠσήπου τῶν ὀνειράτων ἐξήγησιν μακαριστῶσ ἔτη ἑπτὰ διαγούσησ ὁ λιμὸσ ἥπτετο τῷ ὀγδόῳ ἔτει καὶ διὰ τὸ μὴ προῃσθημένοισ ἐπιπεσεῖν τὸ κακὸν πονούμενοι χαλεπῶσ ὑπ’ αὐτοῦ πάντεσ ἐπὶ τὰσ βασιλέωσ θύρασ συνέρρεον.

ὁ δὲ Ιὤσηπον ἐκάλει, κἀκεῖνοσ τὸν σῖτον αὐτοῖσ ἀπεδίδοτο γεγενημένοσ σωτὴρ ὁμολογουμένωσ τοῦ πλήθουσ, καὶ τὴν ἀγορὰν οὐ τοῖσ ἐγχωρίοισ προὐτίθει μόνον, ἀλλὰ καὶ τοῖσ ξένοισ ὠνεῖσθαι παρῆν πάντασ ἀνθρώπουσ κατὰ συγγένειαν ἀξιοῦντοσ ἐπικουρίασ τυγχάνειν Ιὠσήπου παρὰ τῶν εὐδαιμονίᾳ χρωμένων.

Πέμπει δὲ καὶ Ιἄκωβοσ τῆσ Χαναναίασ δεινῶσ ἐκτετρυχωμένησ, πάσησ γὰρ ἥψατο τῆσ ἠπείρου τὸ δεινόν, τοὺσ υἱοὺσ ἅπαντασ εἰσ τὴν Αἴγυπτον ὠνησομένουσ σῖτον πεπυσμένοσ ἐφεῖσθαι τὴν ἀγορὰν καὶ ξένοισ·

μόνον δὲ κατέσχε Βενιαμὶν ἐκ Ῥαχήλασ αὐτῷ γεγονότα ὁμομήτριον δὲ Ιὠσήπῳ. οἱ μὲν οὖν εἰσ τὴν Αἴγυπτον ἐλθόντεσ ἐνετύγχανον τῷ Ιὠσήπῳ χρῄζοντεσ ἀγορᾶσ·

οὐδὲν γὰρ ἦν, ὃ μὴ μετὰ γνώμησ ἐπράττετο τῆσ ἐκείνου· καὶ γὰρ τὸ θεραπεῦσαι τὸν βασιλέα τότε χρήσιμον ἐγίνετο τοῖσ ἀνθρώποισ, ὅτε καὶ τῆσ Ιὠσήπου τιμῆσ ἐπιμεληθεῖεν. ὁ δὲ γνωρίσασ τοὺσ ἀδελφοὺσ οὐδὲν ἐνθυμουμένουσ περὶ αὐτοῦ διὰ τὸ μειράκιον μὲν αὐτὸσ ἀπαλλαγῆναι, εἰσ τοῦτο δὲ προελθεῖν τῆσ ἡλικίασ καὶ τῶν χαρακτήρων ἠλλαγμένων ἀγνώριστοσ αὐτοῖσ εἶναι, τῷ δὲ μεγέθει τοῦ ἀξιώματοσ οὐδ’ εἰσ ἐπίνοιαν ἐλθεῖν αὐτοῖσ δυνάμενοσ διεπείραζεν, ὡσ ἔχοιεν γνώμησ περὶ τῶν ὅλων.

τόν τε γὰρ σῖτον αὐτοῖσ οὐκ ἀπεδίδοτο κατασκόπουσ τε τῶν βασιλέωσ πραγμάτων ἔλεγεν ἥκειν καὶ πολλαχόθεν μὲν αὐτοὺσ συνεληλυθέναι, προφασίζεσθαι δὲ συγγένειαν·

οὐ γὰρ εἶναι δυνατὸν ἀνδρὶ ἰδιώτῃ τοιούτουσ παῖδασ καὶ τὰσ μορφὰσ οὕτωσ ἐπιφανεῖσ ἐκτραφῆναι, δυσκόλου καὶ βασιλεῦσιν οὔσησ τοιαύτησ παιδοτροφίασ. ὑπὲρ δὲ τοῦ γνῶναι τὰ κατὰ τὸν πατέρα καὶ τὰ συμβεβηκότα αὐτῷ μετὰ τὴν ἰδίαν ἀπαλλαγὴν ταῦτ’ ἔπραττε μαθεῖν τε βουλόμενοσ καὶ τὰ περὶ Βενιαμὶν τὸν ἀδελφόν·

ἐδεδίει γάρ, μὴ κἀκεῖνον ὁμοίωσ οἷσ εἰσ αὐτὸν ἐτόλμησαν εἰε͂ν ἀπεσκευασμένοι τοῦ γένουσ. Οἱ δ’ ἦσαν ἐν ταραχῇ καὶ φόβῳ κίνδυνον τὸν μέγιστον αὐτοῖσ ἐπηρτῆσθαι νομίζοντεσ καὶ μηδὲν περὶ τἀδελφοῦ κατὰ νοῦν λαμβάνοντεσ, καταστάντεσ τε πρὸσ τὰσ αἰτίασ ἀπελογοῦντο Ῥουβήλου προηγοροῦντοσ, ὃσ ἦν πρεσβύτατοσ αὐτῶν·

"ἡμεῖσ γὰρ, εἶπεν, οὐ κατὰ ἀδικίαν δεῦρο ἤλθομεν οὐδὲ κακουργήσοντεσ τὰ βασιλέωσ πράγματα, σωθῆναι δὲ ζητοῦντεσ καὶ καταφυγὴν τῶν ἐπεχόντων τὴν χώραν ἡμῶν κακῶν τὴν ὑμετέραν φιλανθρωπίαν ὑπολαβόντεσ, οὓσ οὐχὶ πολίταισ μόνοισ τοῖσ αὐτῶν, ἀλλὰ καὶ ξένοισ ἠκούομεν τὴν ἀγορὰν τοῦ σίτου προτεθεικέναι πᾶσι τὸ σώζεσθαι τοῖσ δεομένοισ παρέχειν διεγνωκότασ.

ὅτι δ’ ἐσμὲν ἀδελφοὶ καὶ κοινὸν ἡμῖν αἷμα, φανερὸν μὲν καὶ τῆσ μορφῆσ τὸ οἰκεῖον καὶ μὴ πολὺ παρηλλαγμένον ποιεῖ, πατὴρ δ’ ἐστὶν ἡμῖν Ιἄκωβοσ ἀνὴρ Ἑβραῖοσ, ᾧ γινόμεθα δώδεκα παῖδεσ ἐκ γυναικῶν τεσσάρων, ὧν πάντων περιόντων ἦμεν εὐδαίμονεσ.

ἀποθανόντοσ δὲ ἑνὸσ τῶν ἀδελφῶν Ιὠσήπου τὰ πράγματα ἡμῖν ἐπὶ τὸ χεῖρον μετέβαλεν·

ὅ τε γὰρ πατὴρ μακρὸν ἐπ’ αὐτῷ πένθοσ ἦρται καὶ ἡμεῖσ ὑπό τε τῆσ ἐπὶ τῷ τεθνηκότι συμφορᾶσ καὶ τῆσ τοῦ πρεσβύτου ταλαιπωρίασ κακοπαθοῦμεν. ἥκομέν τε νῦν ἐπ’ ἀγορὰν σίτου τήν τε τοῦ πατρὸσ ἐπιμέλειαν καὶ τὴν κατὰ τὸν οἶκον πρόνοιαν Βενιαμεῖ τῷ νεωτάτῳ τῶν ἀδελφῶν πεπιστευκότεσ·

δύνασαι δὲ πέμψασ εἰσ τὸν ἡμέτερον οἶκον μαθεῖν, εἴ τι ψευδέσ ἐστι τῶν λεγομένων. Καὶ Ῥουβῆλοσ μὲν τούτοισ ἐπειρᾶτο πείθειν τὸν Ιὤσηπον περὶ αὐτῶν τὰ ἀμείνω φρονῆσαι, ὁ δὲ τὸν Ιἄκωβον ζῶντα μαθὼν καὶ τὸν ἀδελφὸν οὐκ ἀπολωλότα τότε μὲν εἰσ τὴν εἱρκτὴν αὐτοὺσ ὡσ ἐπὶ σχολῆσ βασανίσων ἐνέβαλε, τῇ δὲ τρίτῃ τῶν ἡμερῶν προαγαγὼν αὐτούσ, "ἐπεί, φησί, διισχυρίζεσθε μήτ’ ἐπὶ κακουργίᾳ τῶν βασιλέωσ ἥκειν πραγμάτων εἶναί τε ἀδελφοὶ καὶ πατρὸσ οὗ λέγετε, πείσαιτ’ ἄν με ταῦθ’ οὕτωσ ἔχειν, εἰ καταλίποιτε μὲν ἐξ αὑτῶν ἕνα παρ’ ἐμοὶ μηδὲν ὑβριστικὸν πεισόμενον, ἀποκομίσαντεσ δὲ τὸν σῖτον πρὸσ τὸν πατέρα πάλιν ἔλθοιτε πρὸσ ἐμὲ τὸν ἀδελφόν, ὃν καταλιπεῖν ἐκεῖ φατε, μεθ’ ἑαυτῶν ἄγοντεσ·

τοῦτο γὰρ ἔσται πί στωμα τῆσ ἀληθείασ.

" οἱ δ’ ἐν μείζοσι κακοῖσ ἦσαν ἔκλαιόν τε καὶ συνεχῶσ πρὸσ ἀλλήλουσ ἀνωλοφύροντο τὴν Ιὠσήπου συμφοράν, ὡσ διὰ τὰ κατ’ ἐκείνου βουλευθέντα τιμωροῦντοσ αὐτοὺσ τοῦ θεοῦ τούτοισ περιπέσοιεν, Ῥουβῆλοσ δὲ πολὺσ ἦν ἐπιπλήττων αὐτοῖσ τῆσ μετανοίασ, ἐξ ἧσ ὄφελοσ οὐδὲν Ιὠσήπῳ γίνεται·

φέρειν δ’ αὐτοὺσ πᾶν ὅ τι καὶ πάθοιεν κατ’ ἐκδικίαν ἐκείνου δρῶντοσ αὐτὰ τοῦ θεοῦ καρτερῶσ ἠξίου. ταῦτα δ’ ἔλεγον πρὸσ ἀλλήλουσ οὐχ ἡγούμενοι τὸν Ιὤσηπον γλώσσησ τῆσ αὐτῶν συνιέναι.

κατήφεια δὲ πάντασ εἶχε πρὸσ τοὺσ Ῥουβήλου λόγουσ καὶ τῶν πραγμάτων μετάμελοσ, ὥσπερ οὖν καὶ τῶν ταῦτα ψηφισαμένων, ἐφ’ οἷσ δίκαιον ἔκρινον τὸν θεὸν κολαζόμενοι. βλέπων δ’ οὕτωσ ἀμηχανοῦντασ Ιὤσηποσ ὑπὸ τοῦ πάθουσ εἰσ δάκρυα προύπιπτε καὶ μὴ βουλόμενοσ τοῖσ ἀδελφοῖσ γενέσθαι καταφανὴσ ὑπεχώρει καὶ διαλιπὼν πάλιν ἧκε πρὸσ αὐτούσ.

καὶ Σεμεῶνα κατασχὼν ὅμηρον τῆσ ἐπανόδου τῶν ἀδελφῶν γενησόμενον ἐκείνουσ μεταλαβόντασ τῆσ ἀγορᾶσ τοῦ σίτου προσέταξεν ἀπιέναι, κελεύσασ τῷ ὑπηρέτῃ τἀργύριον, ὃ πρὸσ τὴν ὠνὴν εἰε͂ν τοῦ σίτου κεκομικότεσ, κρύφα τοῖσ φορτίοισ ἐνθέντι ἀπολύειν κἀκεῖνο κομίζοντασ.

καὶ ὁ μὲν τὰ ἐντεταλμένα ἔπραττεν. Οἱ δὲ Ιἀκώβου παῖδεσ ἐλθόντεσ εἰσ τὴν Χαναναίαν ἀπήγγελλον τῷ πατρὶ τὰ κατὰ τὴν Αἴγυπτον αὐτοῖσ συμπεσόντα, καὶ ὅτι κατάσκοποι δόξειαν ἀφῖχθαι τοῦ βασιλέωσ καὶ λέγοντεσ ἀδελφοί τε εἶναι καὶ τὸν ἑνδέκατον οἴκοι καταλιπεῖν παρὰ τῷ πατρὶ ἀπιστηθεῖεν, ὡσ καταλίποιέν τε Σεμεῶνα παρὰ τῷ στρατηγῷ μέχρι Βενιαμὶσ ὡσ αὐτὸν ἀπιὼν πίστισ αὐτοῖσ τῶν εἰρημένων παρ’ αὐτῷ γένοιτο·

ἠξίουν τε τὸν πατέρα μηδὲν φοβηθέντα πέμπειν σὺν αὐτοῖσ τὸν νεανίσκον.

Ιἀκώβῳ δ’ οὐδὲν ἤρεσκε τῶν τοῖσ υἱοῖσ πεπραγμένων, καὶ πρὸσ τὴν Σεμεῶνοσ δὲ κατοχὴν λυπηρῶσ φέρων ἀνόητον ἡγεῖτο προστιθέναι καὶ τὸν Βενιαμίν. καὶ ὁ μὲν οὐδὲ Ῥουβήλου δεομένου καὶ τοὺσ αὑτοῦ παῖδασ ἀντιδιδόντοσ, ἵνα εἴ τι πάθοι Βενιαμὶσ κατὰ τὴν ἀποδημίαν ἀποκτείνειεν αὐτοὺσ ὁ πάπποσ, πείθεται τοῖσ λόγοισ.

οἱ δ’ ἠπόρουν ἐπὶ τοῖσ κακοῖσ καὶ μᾶλλον αὐτοὺσ ἐτάραττε τἀργύριον ἐν τοῖσ σακκίοισ τοῦ σίτου κατακεκρυμμένον εὑρεθέν. τοῦ δὲ σίτου τοῦ κομισθέντοσ ὑπ’ αὐτῶν ἐπιλιπόντοσ καὶ τοῦ λιμοῦ μᾶλλον ἁπτομένου βιαζομένησ αὐτὸν τῆσ ἀνάγκησ ὁ Ιἄκωβοσ ἐκπέμπειν ἐγίνωσκε τὸν Βενιαμὶν μετὰ τῶν ἀδελφῶν·

οὐ γὰρ ἦν αὐτοῖσ εἰσ Αἴγυπτον ἀπελθεῖν μὴ μετὰ τῶν ἐπαγγελιῶν ἀπερχομένοισ, καὶ τοῦ πάθουσ οὖν χείρονοσ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν γινομένου καὶ τῶν υἱῶν δεομένων οὐκ εἶχεν, ὅ τι χρήσαιτο τοῖσ παροῦσιν.

Ιοὔδα δὲ τολμηροῦ τἆλλα τὴν φύσιν ἀνδρὸσ χρησαμένου πρὸσ αὐτὸν παρρησίᾳ, ὡσ οὐ προσῆκε μὲν αὐτὸν περὶ τἀδελφοῦ δεδιέναι οὐδὲ τὰ μὴ δεινὰ δι’ ὑποψίασ λαμβάνειν, πραχθήσεται γὰρ οὐδὲν αὐτῶν περὶ τὸν ἀδελφόν, ᾧ μὴ παρέσται θεόσ, τοῦτο δὲ συμβήσεσθαι πάντωσ καὶ παρ’ αὐτῷ μένοντι·

φανερὰν δ’ οὕτωσ αὐτῶν ἀπώλειαν μὴ καταδικάζειν μηδὲ τὴν ἐκ Φαραώθου τῆσ τροφῆσ αὐτῶν εὐπορίαν αὐτοὺσ ἀφαιρεῖσθαι ἀλόγωσ περὶ τοῦ παιδὸσ δεδιότα, φροντίζειν δὲ καὶ τῆσ Σεμεῶνοσ σωτηρίασ, μὴ φειδοῖ τῆσ Βενιαμὶν ἀποδημίασ ἐκεῖνοσ ἀπόληται·

πιστεῦσαι δὲ περὶ αὐτοῦ τῷ θεῷ παραινοῦντοσ καὶ αὐτῷ, ὡσ ἢ σῶον ἐπανάξοντοσ αὐτῷ τὸν υἱὸν ἢ συγκαταστρέψοντοσ ἅμα ἐκείνῳ τὸν βίον, πεισθεὶσ Ιἄκωβοσ παρεδίδου τὸν Βενιαμὶν καὶ τὴν τιμὴν τοῦ σίτου διπλασίονα τῶν τε παρὰ τοῖσ Χαναναίοισ γεννωμένων τό τε τῆσ βαλάνου μύρον καὶ στακτὴν τερέβινθόν τε καὶ μέλι δωρεὰσ Ιὠσήπῳ κομίζειν. πολλὰ δὲ ἦν παρὰ τοῦ πατρὸσ ἐπὶ τῇ τῶν παίδων ἐξόδῳ δάκρυα κἀκείνων αὐτῶν.

ὁ μὲν γὰρ τοὺσ υἱοὺσ εἰ κομιεῖται σώουσ ἐκ τῆσ ἀποδημίασ ἐφρόντιζεν, οἱ δ’ εἰ τὸν πατέρα καταλάβοιεν ἐρρωμένον καὶ μηδὲν ὑπὸ τῆσ ἐπ’ αὐτοῖσ λύπησ κακωθέντα.

ἡμερήσιον δὲ αὐτοῖσ ἠνύσθη τὸ πένθοσ, καὶ ὁ μὲν πρεσβύτησ κοπωθεὶσ ὑπέμενεν, οἱ δὲ ἐχώρουν εἰσ Αἴγυπτον μετὰ κρείττονοσ ἐλπίδοσ τὴν ἐπὶ τοῖσ παροῦσι λύπην ἰώμενοι. Ὡσ δ’ ἦλθον εἰσ τὴν Αἴγυπτον κατάγονται μὲν παρὰ τὸν Ιὤσηπον, φόβοσ δὲ αὐτοὺσ οὐχ ὁ τυχὼν διετάραττε, μὴ περὶ τῆσ τοῦ σίτου τιμῆσ ἐγκλήματα λάβωσιν ὡσ αὐτοί τι κεκακουργηκότεσ, καὶ πρὸσ τὸν ταμίαν τοῦ Ιὠσήπου πολλὴν ἀπολογίαν ἐποιοῦντο κατ’ οἶκόν τε φάσκοντεσ εὑρεῖν ἐν τοῖσ σάκκοισ τὸ ἀργύριον καὶ νῦν ἥκειν ἐπανάγοντεσ αὐτό.

τοῦ δὲ μηδ’ ὅ τι λέγουσιν εἰδέναι φήσαντοσ ἀνείθησαν τοῦ δέουσ.

[λύσασ τε τὸν Συμεῶνα ἐτημέλει συνεσόμενον τοῖσ ἀδελφοῖσ. ] ἐλθόντοσ δὲ ἐν τούτῳ καὶ Ιὠσήπου ἀπὸ τῆσ θεραπείασ τοῦ βασιλέωσ τά τε δῶρα παρῆγον αὐτῷ καὶ πυθομένου περὶ τοῦ πατρὸσ ἔλεγον, ὅτι καταλάβοιεν αὐτὸν ἐρρωμένον. ὁ δὲ μαθὼν περιόντα καὶ περὶ τοῦ Βενιαμὶν εἰ οὗτοσ ὁ νεώτεροσ ἀδελφὸσ αὐτῶν εἰή, καὶ γὰρ ἦν αὐτὸν ἑωρακώσ, ἀνέκρινε.

ὑπὸ δὲ τοῦ πάθουσ προαγόμενοσ εἰσ δάκρυα μεθίστατο μὴ βουλόμενοσ καταφανὴσ εἶναι τοῖσ ἀδελφοῖσ, ἐπὶ δεῖπνόν τε αὐτοὺσ παραλαμβάνει καὶ κατακλίνονται οὕτωσ ὡσ καὶ παρὰ τῷ πατρί.

πάντασ δὲ αὐτοὺσ ὁ Ιὤσηποσ δεξιούμενοσ διπλασίοσι μοίραισ τῶν αὐτῷ παρακειμένων τὸν Βενιαμὶν ἐτίμα. Ἐπεὶ δὲ μετὰ τὸ δεῖπνον εἰσ ὕπνον ἐτράποντο, κελεύει τῷ ταμίᾳ τόν τε σῖτον αὐτοῖσ δοῦναι μεμετρημένον καὶ τὴν τιμὴν πάλιν ἐγκρύψαι τοῖσ σακκίοισ, εἰσ δὲ τὸ τοῦ Βενιαμὶν φορτίον καὶ σκύφοσ ἀργυροῦν, ᾧ πίνων ἔχαιρε, βαλόντα καταλιπεῖν.

ἐποίει δὲ ταῦτα διάπειραν βουλόμενοσ τῶν ἀδελφῶν λαβεῖν, πότερόν ποτε βοηθήσουσι τῷ Βενιαμὶν κλοπῆσ ἀγομένῳ καὶ δοκοῦντι κινδυνεύειν, ἢ καταλιπόντεσ ὡσ οὐδὲν αὐτοὶ κεκακουργηκότεσ ἀπίασι πρὸσ τὸν πατέρα.

ποιήσαντοσ δὲ τοῦ οἰκέτου τὰ ἐντεταλμένα μεθ’ ἡμέραν οὐδὲν τούτων εἰδότεσ οἱ τοῦ Ιἀκώβου παῖδεσ ἀπῄεσαν ἀπειληφότεσ τὸν Σεμεῶνα καὶ διπλῆν χαρὰν χαίροντεσ ἐπί τε τούτῳ κἀπὶ τῷ Βενιαμὶν ἀποκομίζειν τῷ πατρί, καθὼσ ὑπέσχοντο.

περιελαύνουσι δ’ αὐτοὺσ ἱππεῖσ ἄγοντεσ τὸν οἰκέτην, ὃσ ἐναπέθετο τῷ τοῦ Βενιαμὶν φορτίῳ τὸν σκύφον. οἳ μικρὸν ἔμπροσθεν τιμῆσ καὶ ξενίασ τετυχήκασιν αὐτῶν παρὰ τοῦ δεσπότου, κακίστουσ ἀπεκάλουν, οἳ μηδ’ αὐτὸ τοῦτο τὴν ξενίαν καὶ τὴν φιλοφροσύνην τὴν Ιὠσήπου διὰ μνήμησ λαβόντεσ οὐκ ὤκνησαν εἰσ αὐτὸν ἄδικοι γενέσθαι, σκύφον δὲ, ᾧ φιλοτησίασ αὐτοῖσ προύπιεν, ἀράμενοι φέροιεν κέρδουσ ἀδίκου τήν τε πρὸσ Ιὤσηπον φιλίαν τόν τε ἑαυτῶν εἰ φωραθεῖεν κίνδυνον ἐν δευτέρῳ θέμενοι·

τιμωρίαν τε αὐτοὺσ ὑφέξειν ἠπείλουν οὐ λανθάνοντασ τὸν θεὸν οὐδ’ ἀποδράντασ μετὰ τῆσ κλοπῆσ, εἰ καὶ τὸν διακονούμενον οἰκέτην διέλαθον.

πυνθάνεσθαί τε νῦν, τί παρόντεσ εἰήμεν, ὡσ οὐκ εἰδότασ· γνώσεσθαι μέντοι κολαζομένουσ αὐτίκα. καὶ ταῦτα καὶ πέρα τούτων ὁ οἰκέτησ εἰσ αὐτοὺσ λέγων ἐνύβριζεν. οἱ δὲ ὑπὸ ἀγνοίασ τῶν περὶ αὐτοὺσ ἐχλεύαζον ἐπὶ τοῖσ λεγομένοισ καὶ τῆσ κουφολογίασ τὸν οἰκέτην ἐθαύμαζον τολμῶντα αἰτίαν ἐπιφέρειν ἀνδράσιν, οἳ μηδὲ τὴν τοῦ σίτου τιμὴν ἐν τοῖσ σακκίοισ αὐτῶν εὑρεθεῖσαν κατέσχον, ἀλλ’ ἐκόμισαν μηδενὸσ εἰδότοσ τὸ πραχθέν·

τοσοῦτον ἀποδεῖν τοῦ γνώμῃ κακουργῆσαι. τῆσ μέντοι γε ἀρνήσεωσ ἀξιοπιστοτέραν ὑπολαβόντεσ τὴν ἔρευναν ἐκέλευον ταύτῃ χρῆσθαι κἂν εὑρεθῇ τισ ὑφῃρημένοσ ἅπαντασ κολάζειν·

οὐδὲν γὰρ αὑτοῖσ συνειδότεσ ἦγον παρρησίαν, ὡσ ἐδόκουν, ἀκίνδυνον. ὁ δὲ τὴν ἔρευναν μὲν ἠξίωσε ποιήσασθαι, τὴν μέντοι τιμωρίαν ἑνὸσ ἔφασκεν εἶναι τοῦ τὴν κλοπὴν εὑρεθέντοσ πεποιημένου. τὴν δὲ ζήτησιν ποιούμενοι καὶ πάντασ τοὺσ ἄλλουσ ἐκπεριελθόντεσ κατὰ τὴν ἔρευναν ἐπὶ τὸν τελευταῖον Βενιαμὶν ἧκον οὐκ ἀγνοοῦντεσ, ὅτι εἰσ τὸ ἐκείνου σακκίον τὸν σκύφον εἰε͂ν ἀποκεκρυφότεσ, ἀλλ’ ἀκριβῆ τὴν ζήτησιν βουλόμενοι ποιεῖσθαι δοκεῖν.

οἱ μὲν οὖν ἄλλοι τοῦ κατ’ αὐτοὺσ ἀπηλλαγμένοι δέουσ ἐν τῇ περὶ τὸν Βενιαμὶν φροντίδι τὸ λοιπὸν ἦσαν, ἐθάρρουν δ’ ὡσ οὐδ’ ἐν ἐκείνῳ τῆσ κακουργίασ εὑρεθησομένησ ἐκάκιζόν τε τοὺσ ἐπιδιώξαντασ ὡσ ἐμποδίσαντασ αὐτοῖσ τὴν ὁδὸν δυναμένοισ ἤδη προκεκοφέναι.

ὡσ δὲ τὸ τοῦ Βενιαμὶν φορτίον ἐρευνῶντεσ λαμβάνουσι τὸν σκύφον εἰσ οἰμωγὰσ καὶ θρήνουσ εὐθὺσ ἐτράπησαν καὶ τὰσ στολὰσ ἐπικαταρρήξαντεσ ἔκλαιόν τε τὸν ἀδελφὸν ἐπὶ τῇ μελλούσῃ κολάσει τῆσ κλοπῆσ αὐτούσ τε διαψευσομένουσ τὸν πατέρα περὶ τῆσ Βενιαμὶν σωτηρίασ.

ἐπέτεινε δὲ τὸ δεινὸν αὐτοῖσ καὶ τὸ δόξαντασ ἤδη διαφυγεῖν τὰ σκυθρωπὰ διαφθονηθῆναι, τῶν δὲ περὶ τὸν ἀδελφὸν κακῶν καὶ τῆσ τοῦ πατρὸσ ἐπ’ αὐτῷ λύπησ ἐσομένουσ αὑτοὺσ αἰτίουσ ἔλεγον βιασαμένουσ ἄκοντα τὸν πατέρα συναποστεῖλαι.

Οἱ μὲν οὖν ἱππεῖσ παραλαβόντεσ τὸν Βενιαμὶν ἦγον πρὸσ Ιὤσηπον καὶ τῶν ἀδελφῶν ἑπομένων, ὁ δὲ τὸν μὲν ἰδὼν ἐν φυλακῇ, τοὺσ δ’ ἐν πενθίμοισ σχήμασι, "τί δή, φησίν, ὦ κάκιστοι, φρονήσαντεσ ἢ περὶ τῆσ ἐμῆσ φιλανθρωπίασ ἢ περὶ τοῦ θεοῦ τῆσ προ νοίασ τοιαῦτα πράττειν εἰσ εὐεργέτην καὶ ξένον ἐτολμήσατε;

τῶν δὲ παραδιδόντων αὑτοὺσ εἰσ κόλασιν ἐπὶ τῷ σώζεσθαι Βενιαμὶν καὶ πάλιν ἀναμιμνησκομένων τῶν εἰσ Ιὤσηπον τετολμημένων κἀκεῖνον ἀποκαλούντων μακαριώτερον, εἰ μὲν τέθνηκεν ὅτι τῶν κατὰ τὸν βίον ἀπήλλακται σκυθρωπῶν, εἰ δὲ περίεστιν ὅτι τῆσ παρὰ τοῦ θεοῦ κατ’ αὐτῶν ἐκδικίασ τυγχάνει, λεγόντων δ’ αὑτοὺσ ἀλιτηρίουσ τοῦ πατρόσ, ὅτι τῇ λύπῃ ἣν ἐπ’ ἐκείνῳ μέχρι νῦν ἔχει καὶ τὴν ἐπὶ Βενιαμὶν προσθήσουσι, πολὺσ ἦν κἀνταῦθ’ ὁ Ῥουβῆλοσ αὐτῶν καθαπτόμενοσ.

τοὺσ μὲν ἄλλουσ ἔκπληξισ ἔλαβε καὶ πρὸσ τὸ πάθοσ ἀφωνία, Ιοὔδασ δὲ ὁ καὶ τὸν πατέρα πείσασ ἐκπέμψαι τὸ μειράκιον καὶ τἆλλα δραστήριοσ ὢν ἀνὴρ ὑπὲρ τῆσ τἀδελφοῦ σωτηρίασ ἔκρινε παραβάλλεσθαι, καί "δεινὰ μέν, εἶπεν, ὦ στρατηγέ, τετολμήκαμεν εἰσ σὲ καὶ τιμωρίασ ἄξια καὶ τοῦ κόλασιν ὑποσχεῖν ἅπαντασ ἡμᾶσ δικαίωσ, εἰ καὶ τὸ ἀδίκημα μὴ ἄλλου τινόσ, ἀλλ’ ἑνὸσ τοῦ νεωτάτου γέγονεν.

ὅμωσ δὲ ἀπεγνωκόσιν ἡμῖν τὴν δι’ αὐτοῦ σωτηρίαν ἐλπὶσ ὑπολέλειπται παρὰ τῆσ σῆσ χρηστότητοσ ἐγγυωμένη τὴν τοῦ κινδύνου διαφυγήν.

καὶ νῦν μὴ πρὸσ τὸ ἡμέτερον ἀφορῶν μηδὲ τὸ κακούργημα σκοπῶν, ἀλλὰ πρὸσ τὴν σαυτοῦ φύσιν καὶ τὴν ἀρετὴν σύμβουλον ποιησάμενοσ ἀντὶ τῆσ ὀργῆσ, ἣν οἱ τἆλλα μικροὶ πρὸσ ἰσχύοσ λαμβάνουσιν οὐκ ἐν τοῖσ μεγάλοισ μόνον ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τοῖσ τυχοῦσιν αὐτῇ χρώμενοι, γενοῦ πρὸσ αὐτὴν μεγαλόφρων καὶ μὴ νικηθῇσ ὑπ’ αὐτῆσ, ὥστε ἀποκτεῖναι τοὺσ οὐδ’ αὐτοὺσ ὡσ ἰδίασ ἔτι τῆσ σωτηρίασ ἀντιποιουμένουσ, ἀλλὰ παρὰ σοῦ λαβεῖν αὐτὴν ἀξιοῦντασ.

καὶ γὰρ οὐδὲ νῦν πρῶτον ἡμῖν αὐτὴν παρέξεισ, ἀλλὰ τάχιον ἐλθοῦσιν ἐπὶ τὴν ἀγορὰν τοῦ σίτου καὶ τὴν εὐπορίαν τῆσ τροφῆσ ἐχαρίσω δοὺσ ἀποκομίζειν καὶ τοῖσ οἰκείοισ ὅσα κινδυνεύοντασ αὐτοὺσ ὑπὸ τοῦ λιμοῦ διαφθαρῆναι περιέσωσε.

διαφέρει δ’ οὐδὲν ἢ μὴ περιιδεῖν ἀπολλυμένουσ ὑπ’ ἐνδείασ τῶν ἀναγκαίων, ἢ μὴ κολάσαι δόξαντασ ἁμαρτεῖν καὶ περὶ τὴν εὐεργεσίαν τὴν ἀπὸ σοῦ λαμπρὰν γενομένην φθονηθέντασ, ἡ δ’ αὐτὴ χάρισ ἄλλῳ μέντοι τρόπῳ διδομένη·

σώσεισ γὰρ οὓσ εἰσ τοῦτο καὶ ἔτρεφεσ καὶ ψυχάσ, ἃσ ὑπὸ λιμοῦ καμεῖν οὐκ εἰάσασ, τηρήσεισ ταῖσ σαυτοῦ δωρεαῖσ, ὡσ θαυμαστὸν ἅμα καὶ μέγα δοῦναί τε ψυχὰσ ἡμῖν καὶ παρασχεῖν δι’ ὧν αὗται μενοῦσιν ἀπορουμένοισ.

οἶμαί τε τὸν θεὸν αἰτίαν παρασκευάσαι βουλόμενον εἰσ ἐπίδειξιν τοῦ κατὰ τὴν ἀρετὴν περιόντοσ ἡμᾶσ εἰσ τοῦτο περιστῆσαι συμφορᾶσ, ἵνα καὶ τῶν εἰσ αὑτὸν ἀδικημάτων συγγινώσκων φανῇσ τοῖσ ἐπταικόσιν, ἀλλὰ μὴ πρὸσ μόνουσ τοὺσ κατ’ ἄλλην πρόφασιν δεομένουσ ἐπικουρίασ φιλάνθρωποσ δοκοίησ.

ὡσ μέγα μὲν καὶ τὸ ποιῆσαί τινασ εὖ καταστάντασ εἰσ χρείαν, ἡγεμονικώτερον δὲ σῶσαι τοὺσ ὑπὲρ τῶν εἰσ ἑαυτὸν τετολμημένων δίκην ὀφείλοντασ·

εἰ γὰρ τὸ περὶ μικρῶν ζημιωμάτων ἀφεῖναι τοὺσ πλημμελήσαντασ ἔπαινον ἤνεγκε τοῖσ ὑπεριδοῦσι, τό γε περὶ τούτων ἀόργητον, ὑπὲρ ὧν τὸ ζῆν ὑπεύθυνον τῇ κολάσει γίνεται τῶν ἠδικηκότων, θεοῦ φύσει προσετέθη. καὶ ἔγωγε, εἰ μὴ πατὴρ ἡμῖν ἦν πῶσ ἐπὶ παίδων ἀποβολῇ ταλαιπωρεῖ διὰ τῆσ ἐπὶ Ιὠσήπῳ λύπησ ἐπιδεδειγμένοσ, οὐκ ἂν τοῦ γε καθ’ ἡμᾶσ ἕνεκα περὶ τῆσ σωτηρίασ λόγουσ ἐποιησάμην, εἰ μὴ ὅσον τῷ σῷ χαριζόμενοσ ἤθει σώζειν αὐτῷ καλῶσ ἔχοντι, καὶ τούτουσ οἳ λυπήσονται τεθνηκότων οὐκ ἔχοντεσ παρείχομεν ἂν αὑτοὺσ πεισομένουσ ὅ τι καὶ θελήσειασ·

καὶ τὸ ἄδοξον αὐτὸν τῆσ ἡμετέρασ καταστροφῆσ φθήσεται διαχρησάμενον καὶ κακὴν αὐτῷ ποιήσει τὴν ἐκ τοῦ ζῆν ἀπαλλαγήν, πρὶν εἰσ ἄλλουσ φοιτῆσαι τὰ καθ’ ἡμᾶσ σπεύσαντοσ αὑτὸν εἰσ ἀναισθησίαν μεταγαγεῖν.

γενόμενοσ οὖν ἐν τούτῳ τὸν λογισμόν, εἰ καὶ ἡ κακία σε παροξύνει νῦν ἡ ἡμετέρα, τὸ κατ’ αὐτῆσ δίκαιον χάρισαι τῷ πατρὶ καὶ δυνηθήτω πλέον ὁ πρὸσ ἐκεῖνον ἔλεοσ τῆσ ἡμετέρασ πονηρίασ καὶ γῆρασ ἐν ἐρημίᾳ βιωσόμενον καὶ τεθνηξόμενον ἡμῶν ἀπολομένων αἴδεσαι, τῷ πατέρων ὀνόματι ταύτην χαριζόμενοσ τὴν δωρεάν.

ἐν γὰρ τούτῳ καὶ τὸν σὲ φύσαντα τιμᾷσ καὶ σαυτῷ δίδωσ, ἀπολαύων μὲν ἤδη τῆσ προσηγορίασ, ἀπαθὴσ δ’ ἐπ’ αὐτῇ φυλαχθησόμενοσ ὑπὸ τοῦ θεοῦ τοῦ πάντων πατρόσ, εἰσ ὃν κατὰ κοινωνίαν καὶ αὐτὸσ τοῦ ὀνόματοσ εὐσεβεῖν δόξεισ τοῦ ἡμετέρου πατρὸσ οἶκτον λαβὼν ἐφ’ οἷσ πείσεται τῶν παίδων στερούμενοσ.

σὸν οὖν, ἃ παρέσχεν ἡμῖν ὁ θεὸσ ταῦτ’ ἔχοντ’ ἐξουσίαν ἀφελέσθαι δοῦναι καὶ μηδὲν ἐκείνου διενεγκεῖν τῇ χάριτι·

τῆσ γὰρ ἐπαμφότερον δυνάμεωσ τετυχηκότα καλὸν ταύτην ἐν τοῖσ ἀγαθοῖσ ἐπιδείκνυσθαι, καὶ παρὸν καὶ ἀπολλύειν τῆσ μὲν κατὰ τοῦτο ἐξουσίασ ὡσ μηδ’ ὑπαρχούσησ ἐπιλανθάνεσθαι, μόνον δ’ ἐπιτετράφθαι τὸ σώζειν ὑπολαμβάνειν, καὶ ὅσῳ τισ πλείοσι τοῦτο παρέξει μᾶλλον αὐτῷ φαίνεσθαι διδόντα. σὺ δὲ πάντασ ἡμᾶσ σώσεισ τἀδελφῷ συγγνοὺσ ὑπὲρ ὧν ἠτύχηκεν·

οὐδὲ γὰρ ἡμῖν βιώσιμα τούτου κολασθέντοσ, οἷσ γε πρὸσ τὸν πατέρα μὴ ἔξεστιν ἀνασωθῆναι μόνοισ, ἀλλ’ ἐνθάδε δεῖ κοινωνῆσαι τούτῳ τῆσ αὐτῆσ καταστροφῆσ τοῦ βίου. καὶ δεησόμεθά σου, στρατηγέ, κατακρίναντοσ τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν ἀποθανεῖν συγκολάσαι καὶ ἡμᾶσ ὡσ τοῦ ἀδικήματοσ κεκοινωνηκότασ·

οὐ γὰρ ἀξιώσομεν ἡμεῖσ ὡσ ἐπὶ λύπῃ τεθνηκότοσ αὑτοὺσ ἀνελεῖν, ἀλλ’ ὡσ ὁμοίωσ αὐτῷ πονηροὶ γεγονότεσ οὕτωσ ἀποθανεῖν. εἰ δ’ ἀπολύσειασ, κἀκεῖνα τῇ σαυτοῦ χρηστότητι συνιδὼν ἀπεψηφίσθαι νομισθῇσ, οὐ σώσασ μόνον ἡμᾶσ ἀλλὰ καὶ δι’ οὗ δικαιότεροι μᾶλλον φανούμεθα τυχεῖν χαριζόμενοσ καὶ πλέον ἡμῶν αὐτῶν ὑπὲρ τῆσ ἡμετέρασ νοήσασ σωτηρίασ.

εἴτ’ οὖν κτείνειν αὐτὸν θέλεισ, ἐμὲ τιμωρησάμενοσ ἀντὶ τούτου τῷ πατρὶ τοῦτον ἀπόπεμψον, εἴτε καὶ κατέχειν σοι δοκεῖ δοῦλον, ἐγὼ πρὸσ τὰσ χρείασ σοι ὑπηρετικώτεροσ, ἀμείνων ὡσ ὁρᾷσ πρὸσ ἑκάτερον τῶν παθῶν ὑπάρχων.

Ιοὔδασ μὲν οὖν πάντα ὑπομένειν ὑπὲρ τῆσ τἀδελφοῦ σωτηρίασ ἡδέωσ ἔχων ῥίπτει πρὸ τῶν Ιὠσήπου ποδῶν ἑαυτόν, εἴ πωσ ἐκμαλάξειε τὴν ὀργὴν αὐτοῦ καὶ καταπραύ̈νειεν ἀγωνιζόμενοσ, προύπεσον δὲ καὶ οἱ ἀδελφοὶ πάντεσ δακρύοντεσ καὶ παραδιδόντεσ ἑαυτοὺσ ὑπὲρ τῆσ Βενιαμὶν ψυχῆσ ἀπολουμένουσ.

Ὁ δὲ Ιὤσηποσ ἐλεγχόμενοσ ὑπὸ τοῦ πάθουσ καὶ μηκέτι δυνάμενοσ τὴν τῆσ ὀργῆσ φέρειν ὑπόκρισιν κελεύει μὲν ἀπελθεῖν τοὺσ παρόντασ, ἵνα μόνοισ αὑτὸν τοῖσ ἀδελφοῖσ ποιήσῃ φανερόν, ἀναχωρησάντων δὲ ποιεῖ γνώριμον αὑτὸν τοῖσ ἀδελφοῖσ καί φησι·

"τῆσ μὲν ἀρετῆσ ὑμᾶσ καὶ τῆσ εὐνοίασ τῆσ περὶ τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν ἐπαινῶ καὶ κρείττονασ ἢ προσεδόκων ἐκ τῶν περὶ ἐμὲ βεβουλευμένων εὑρίσκω ταῦτα πάντα ποιήσασ ἐπὶ πείρᾳ τῆσ ὑμετέρασ φιλαδελφίασ·

φύσει δὲ οὐδὲ περὶ ἐμὲ νομίζω πονηροὺσ γεγονέναι, θεοῦ δὲ βουλήσει τήν τε νῦν πραγματευομένου τῶν ἀγαθῶν ἀπόλαυσιν καὶ τὴν ἐσ ὕστερον, ἂν εὐμενὴσ ἡμῖν παραμείνῃ. πατρόσ τε οὖν σωτηρίαν ἐγνωκὼσ οὐδ’ ἐλπισθεῖσαν καὶ τοιούτουσ ὑμᾶσ ὁρῶν περὶ τὸν ἀδελφὸν οὐδ’ ὧν εἰσ ἐμὲ δοκεῖτε ἁμαρτεῖν ἔτι μνημονεύω, παύσομαι δὲ τῆσ ἐπ’ αὐτοῖσ μισοπονηρίασ καὶ ὡσ συναιτίοισ τῶν τῷ θεῷ βεβουλευμένων εἰσ τὰ παρόντα χάριν ἔχειν ὁμολογῶ.

ὑμᾶσ τε βούλομαι καὶ αὐτοὺσ λήθην ἐκείνων λαβόντασ ἥδεσθαι μᾶλλον τῆσ τότε ἀβουλίασ εἰσ τοιοῦτον ἐπελθούσησ τέλοσ ἢ δυσφορεῖν αἰσχυνομένουσ ἐπὶ τοῖσ ἡμαρτημένοισ.

μὴ οὖν δόξῃ λυπεῖν ὑμᾶσ τὸ κατ’ ἐμοῦ ψῆφον ἐνεγκεῖν πονηρὰν καὶ ἡ ἐπ’ αὐτῇ μετάνοια τῷ γε μὴ προχωρῆσαι τὰ βεβουλευμένα. χαίροντεσ οὖν ἐπὶ τοῖσ ἐκ θεοῦ γεγενημένοισ ἄπιτε ταῦτα δηλώσοντεσ τῷ πατρί, μὴ καὶ ταῖσ ὑπὲρ ὑμῶν φροντίσιν ἀναλωθεὶσ ζημιώσῃ μου τὸ κάλλιστον τῆσ εὐδαιμονίασ πρὶν εἰσ ὄψιν ἐλθεῖν τὴν ἐμὴν καὶ μεταλαβεῖν τῶν παρόντων ἀποθανών.

αὐτὸν δὲ τοῦτον καὶ γυναῖκασ ὑμετέρασ καὶ τὰ τέκνα καὶ πᾶσαν τὴν συγγένειαν ὑμῶν ἀναλαβόντεσ ἐνθάδε μετοικίζεσθε·

οὐδὲ γὰρ ἀποδήμουσ εἶναι δεῖ τῶν ἀγαθῶν τῶν ἡμετέρων τοὺσ ἐμοὶ φιλτάτουσ ἄλλωσ τε καὶ τοῦ λιμοῦ λοιπὴν ἔτι πενταετίαν περιμενοῦντοσ. " ταῦτ’ εἰπὼν Ιὤσηποσ περιβάλλει τοὺσ ἀδελφούσ· οἱ δ’ ἐν δάκρυσιν ἦσαν καὶ λύπῃ τῶν ἐπ’ αὐτῷ βεβουλευμένων τιμωρίασ τ’ οὐδὲν αὐτοῖσ ἀπολιπεῖν ἐδόκει τὸ εὔγνωμον τἀδελφοῦ.

καὶ τότε μὲν ἦσαν ἐν εὐωχίᾳ· βασιλεὺσ δ’ ἀκούσασ ἥκοντασ πρὸσ τὸν Ιὤσηπον τοὺσ ἀδελφοὺσ ἥσθη τε μεγάλωσ καὶ ὡσ ἐπ’ οἰκείῳ διατεθεὶσ ἀγαθῷ παρεῖχεν αὐτοῖσ ἁμάξασ σίτου πλήρεισ καὶ χρυσὸν καὶ ἄργυρον ἀποκομίζειν τῷ πατρί.

λαβόντεσ δὲ πλείω παρὰ τἀδελφοῦ τὰ μὲν τῷ πατρὶ φέρειν τὰ δὲ αὐτοὶ δωρεὰσ ἔχειν ἕκαστοσ ἰδίασ, πλειόνων ἠξιωμένου Βενιαμὶν παρ’ αὐτούσ, ἀπῄεσαν. ἄπιστον μὲν οὐδὲν ἐδόκει τῶν ἠγγελμένων λογιζόμενοσ τοῦ θεοῦ τὴν μεγαλουργίαν καὶ τὴν πρὸσ αὐτὸν εὔνοιαν, εἰ καὶ τῷ μεταξὺ χρόνῳ διέλιπεν, ὡρ́μητο δ’ εὐθὺσ πρὸσ τὸν Ιὤσηπον.

ἅμα τε μὴ δίχα θεοῦ βουλήσεωσ γενομένησ τῆσ εἰσ Αἴγυπτον ἀφόδου διαφθαρῇ τὸ γένοσ αὐτοῦ, πρὸσ δὲ τούτοισ δεδιώσ, μὴ προεξέλθῃ τοῦ βίου πρὶν εἰσ ὄψιν Ιὠσήπου παραγενέσθαι, καταφέρεται στρέφων ἐν ἑαυτῷ τοῦτον τὸν λογισμὸν εἰσ ὕπνον.

Ἐπιστὰσ δὲ ὁ θεὸσ αὐτῷ καὶ δὶσ ὀνομαστὶ καλέσασ πυνθανομένῳ τίσ ἐστιν, "ἀλλ’ οὐ δίκαιον, εἶπεν, Ιἀκώβῳ θεὸν ἀγνοεῖσθαι τὸν ἀεὶ παραστάτην καὶ βοηθὸν προγόνοισ τε τοῖσ σοῖσ καὶ μετ’ αὐτοὺσ σοὶ γενόμενον.

στερουμένῳ τε γάρ σοι τῆσ ἀρχῆσ ὑπὸ τοῦ πατρὸσ ταύτην ἐγὼ παρέσχον, καὶ κατ’ ἐμὴν εὔνοιαν εἰσ τὴν Μεσοποταμίαν μόνοσ σταλεὶσ γάμων τε ἀγαθῶν ἔτυχεσ καὶ παίδων ἐπαγόμενοσ πλῆθοσ καὶ χρημάτων ἐνόστησασ.

παρέμεινέ τέ σοι γενεὰ πᾶσα προνοίᾳ τῇ ἐμῇ, καὶ ὃν ἀπολωλέναι τῶν υἱῶν ἐδόκεισ Ιὤσηπον εἰσ ἀπόλαυσιν μειζόνων ἀγαθῶν ἤγαγον καὶ τῆσ Αἰγύπτου κύριον, ὡσ ὀλίγῳ διαφέρειν τοῦ βασιλέωσ, ἐποίησα.

ἥκω τε νῦν ὁδοῦ τε ταύτησ ἡγεμὼν ἐσόμενοσ καὶ βίου σου τελευτὴν ἐν ταῖσ Ιὠσήπου χερσὶ γενησομένην προδηλῶν καὶ μακρὸν αἰῶνα τῶν σῶν ἐγγόνων ἐν ἡγεμονίᾳ καὶ δόξῃ καταγγέλλων καταστήσων τε αὐτοὺσ εἰσ τὴν γῆν ἣν ὑπέσχημαι.

Τούτῳ θαρρήσασ τῷ ὀνείρατι προθυμότερον εἰσ τὴν Αἴγυπτον σὺν τοῖσ υἱοῖσ καὶ παισὶν τοῖσ τούτων ἀπηλλάττετο.

ἦσαν δ’ οἱ πάντεσ [πέντε καὶ] ἑβδομήκοντα. τὰ μὲν οὖν ὀνόματα δηλῶσαι τούτων οὐκ ἐδοκίμαζον καὶ μάλιστα διὰ τὴν δυσκολίαν αὐτῶν· ἵνα μέντοι παραστήσω τοῖσ οὐχ ὑπολαμβάνουσιν ἡμᾶσ ἐκ τῆσ Μεσοποταμίασ ἀλλ’ Αἰγυπτίουσ εἶναι, ἀναγκαῖον ἡγησάμην μνησθῆναι τῶν ὀνομάτων.

Ιἀκώβου μὲν οὖν παῖδεσ ἦσαν δώδεκα· τούτων Ιὤσηποσ ἤδη προαφῖκτο· τοὺσ οὖν μετ’ αὐτὸν καὶ τοὺσ ἐκ τούτων γεγονότασ δηλώσομεν. Ῥουβήλου μὲν ἦσαν παῖδεσ τέσσαρεσ, Ἀνώχησ Φαλοὺσ Ἐσσαρὼν Χάρμισοσ·

Σεμεῶνοσ δ’ ἕξ, Ιοὔμηλοσ Ιἄμεινοσ Πούθοδοσ Ιἀχῖνοσ Σόαροσ Σααρᾶσ· τρεῖσ δὲ Λευὶ γεγόνασιν υἱοί, Γολγόμησ Κάαθοσ Μαράιροσ· Ιοὔδᾳ δὲ παῖδεσ ἦσαν τρεῖσ, Σάλασ Φάρεσοσ Ἐζελοόσ, υἱωνοὶ δὲ δύο γεγονότεσ ἐκ Φαρέσου, Ἐσρὼν καὶ Ἄμουροσ. Ἰσακχάρου δὲ τέσσαρεσ, Θούλασ Φρουρᾶσ Ιὤβοσ Σαμάρων. τρεῖσ δὲ Ζαβουλὼν ἦγεν υἱούσ, Σάραδον Ἥλωνα Ιἄνηλον.

τοῦτο μὲν τὸ ἐκ Λείασ γένοσ· καὶ αὐτῇ συνανῄει καὶ θυγάτηρ αὐτῆσ Δεῖνα. τρεῖσ οὗτοι καὶ τριάκοντα.

Ῥαχήλασ δὲ παῖδεσ ἦσαν δύο· τούτων Ιὠσήπῳ μὲν γεγόνεισαν υἱοὶ Μανασσῆσ καὶ Ἐφράνησ. Βενιαμεῖ δὲ τῷ ἑτέρῳ δέκα, Βόλοσ Βάκχαρισ Ἀσαβῆλοσ Γήλασ Νεεμάνησ Ιἤσ Ἄρωσ Νομφθὴσ Ὀππαῖσ Ἄροδοσ. οὗτοι τέσσαρεσ καὶ δέκα πρὸσ τοῖσ πρότερον κατειλεγμένοισ εἰσ ἑπτὰ καὶ τεσσαράκοντα γίνονται τὸν ἀριθμόν. καὶ τὸ μὲν γνήσιον γένοσ τῷ Ιἀκώβῳ τοῦτο ἦν, ἐκ Βάλλασ δὲ αὐτῷ γίνονται τῆσ Ῥαχήλασ θεραπαινίδοσ Δάνοσ καὶ Νεφθαλίσ, ᾧ τέσσαρεσ εἵποντο παῖδεσ, Ἐλιῆλοσ Γοῦνισ Σάρησ τε καὶ Σέλλιμοσ, Δάνῳ δὲ μονογενὲσ ἦν παιδίον Οὖσισ.

τούτων προσγινομένων τοῖσ προειρημένοισ πεντήκοντα καὶ τεσσάρων πληροῦσιν ἀριθμόν.

Γάδησ δὲ καὶ Ἀσῆροσ ἐκ Ζελφᾶσ μὲν ἦσαν, ἦν Λείασ δὲ αὕτη θεραπαινίσ, παῖδασ δ’ ἐπήγοντο Γάδησ μὲν ἑπτά, Ζοφωνίαν Οὔγιν Σοῦνιν Ζάβρωνα Εἰρήνην Ἐρωίδην Ἀριήλην· Ἀσήρωνόσ τε ἦν θυγάτηρ καὶ ἄρσενεσ ἀριθμὸν ἕξ, οἷσ ὀνόματα Ιὤμνησ Ἰσούσιοσ Ηἰ̈ούβησ Βάρησ Ἀβαρόσ τε καὶ Μελχιῆλοσ.

τούτων ἑκκαίδεκα ὄντων καὶ προστιθεμένων τοῖσ πεντήκοντα τέσσαρσιν ὁ προειρημένοσ ἀριθμὸσ πληροῦται μὴ συγκαταλεγέντοσ αὐτοῖσ Ιἀκώβου. Μαθὼν δὲ Ιὤσηποσ παραγινόμενον τὸν πατέρα, καὶ γὰρ προλαβὼν Ιοὔδασ ὁ ἀδελφὸσ ἐδήλωσεν αὐτῷ τὴν ἄφιξιν, ἀπαντησόμενοσ ἔξεισι καὶ καθ’ Ἡρώων πόλιν αὐτῷ συνέβαλεν.

ὁ δ’ ὑπὸ τῆσ χαρᾶσ ἀπροσδοκήτου τε καὶ μεγάλησ γενομένησ μικροῦ δεῖν ἐξέλιπεν, ἀλλὰ ἀνεζωπύρησεν αὐτὸν Ιὤσηποσ οὐδ’ αὐτὸσ μὲν κρατῆσαι δυνηθεὶσ ὡσ μὴ ταὐτὸ παθεῖν ὑφ’ ἡδονῆσ, οὐ μέντοι τὸν αὐτὸν τρόπον τῷ πατρὶ γενόμενοσ ἥττων τοῦ πάθουσ. ἔπειτα τὸν μὲν ἠρέμα κελεύσασ ὁδεύειν αὐτὸσ δὲ παραλαβὼν πέντε τῶν ἀδελφῶν ἠπείγετο πρὸσ τὸν βασιλέα φράσων αὐτῷ παραγενόμενον μετὰ τοῦ γένουσ τὸν Ιἄκωβον.

ὁ δὲ τοῦτο χαίρων ἤκουσε καὶ τὸν Ιὤσηπον ἐκέλευσεν αὐτῷ λέγειν τίνι βίῳ τερπόμενοι διατελοῦσιν ὡσ αὐτοῖσ τοῦτον ἐπιτρέψειε διάγειν. ὁ δὲ ποιμένασ ἀγαθοὺσ αὐτοὺσ ἔλεγε καὶ μηδενὶ τῶν ἄλλων ἢ τούτῳ μόνῳ προσανέχειν, τοῦ τε μὴ διαζευγνυμένουσ ἀλλ’ ἐν ταὐτῷ τυγχάνοντασ ἐπιμελεῖσθαι τοῦ πατρὸσ προνοούμενοσ τοῦ τε τοῖσ Αἰγυπτίοισ εἶναι προσφιλεῖσ μηδὲν πράττοντασ τῶν αὐτῶν ἐκείνοισ·

Αἰγυπτίοισ γὰρ ἀπειρημένον ἦν περὶ νομὰσ ἀναστρέφεσθαι. Τοῦ δ’ Ιἀκώβου παραγενομένου πρὸσ τὸν βασιλέα καὶ ἀσπαζομένου τε καὶ κατευχομένου περὶ τῆσ βασιλείασ αὐτῷ ὁ Φαραώθησ ἐπυνθάνετο, πόσον ἤδη βεβιωκὼσ εἰή χρόνον.

τοῦ δ’ ἑκατὸν ἔτη καὶ τριάκοντα γεγονέναι φήσαντοσ ἐθαύμασε τοῦ μήκουσ τῆσ ζωῆσ τὸν Ιἄκωβον.

εἰπόντοσ δ’ ὡσ ἥττονα τῶν προγόνων εἰή βεβιωκὼσ ἔτη συνεχώρησεν αὐτῷ ζῆν μετὰ τῶν τέκνων ἐν Ἡλιουπόλει· ἐν ἐκείνῃ γὰρ καὶ οἱ ποιμένεσ αὐτοῦ τὰσ νομὰσ εἶχον. Ὁ δὲ λιμὸσ τοῖσ Αἰγυπτίοισ ἐπετείνετο καὶ τὸ δεινὸν ἀπορώτερον ἔτι καὶ μᾶλλον αὐτοῖσ ἐγίνετο μήτε τοῦ ποταμοῦ ἐπάρδοντοσ, οὐ γὰρ ηὔξανε, μήτε ὑόντοσ τοῦ θεοῦ πρόνοιάν τε μηδεμίαν αὐτῶν ὑπ’ ἀγνοίασ πεποιημένων.

καὶ τοῦ Ιὠσήπου τὸν σῖτον ἐπὶ χρήμασιν αὐτοῖσ διδόντοσ, ὡσ [δὲ] ταῦτ’ αὐτοῖσ ἐπέλιπε, τῶν βοσκημάτων ἐωνοῦντο τὸν σῖτον καὶ τῶν ἀνδραπόδων· οἷσ δὲ καὶ γῆσ τισ ἦν μοῖρα ταύτην παρεχώρουν ἐπὶ τιμῇ τροφῆσ.

οὕτωσ τε τοῦ βασιλέωσ πάσησ αὐτῶν τῆσ περιουσίασ κυρίου γεγενημένου, μετῳκίσθησαν ἄλλοσ ἀλλαχοῦ, ὅπωσ βεβαία γένηται τῷ βασιλεῖ τῆσ χώρασ τούτων ἡ κτῆσισ, πλὴν τῶν ἱερέων· τούτοισ γὰρ ἔμενεν ἡ χώρα αὐτῶν. ἐδούλου τ’ αὐτῶν οὐ τὰ σώματα μόνον τὸ δεινόν, ἀλλὰ καὶ τὰσ διανοίασ καὶ τὸ λοιπὸν εἰσ ἀσχήμονα τῆσ τροφῆσ εὐπορίαν αὐτοὺσ κατηνάγκαζε.

ὁ Ιὤσηποσ εἰσ ἑκάστην παραγενόμενοσ πόλιν καὶ συλλέγων ἐν αὐταῖσ τὸ πλῆθοσ τήν τε γῆν αὐτοῖσ, ἣν ἐκείνων παραχωρούντων βασιλεὺσ ἔχειν ἠδύνατο καὶ καρποῦσθαι μόνοσ, εἰσ ἅπαν ἐχαρίζετο καὶ κτῆμα ἴδιον ἡγουμένουσ φιλεργεῖν παρεκάλει τὴν πέμπτην τῶν καρπῶν τῷ βασιλεῖ τελοῦντασ ὑπὲρ τῆσ χώρασ, ἣν δίδωσιν αὐτοῖσ οὖσαν αὐτοῦ.

τοὺσ δὲ παρ’ ἐλπίδασ κυρίουσ τῆσ γῆσ καθισταμένουσ χαρά τε ἐλάμβανε καὶ ὑφίσταντο τὰ προστάγματα.

καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ τό τε ἀξίωμα παρὰ τοῖσ Αἰγυπτίοισ αὐτοῦ μεῖζον Ιὤσηποσ ἀπεργάζεται, καὶ πλείω γε τὴν εὔνοιαν τῷ βασιλεῖ παρ’ αὐτῶν, ὅ τε τοῦ τελεῖν τὴν πέμπτην τῶν καρπῶν νόμοσ ἔμεινε καὶ μέχρι τῶν ὕστερον βασιλέων. Ιἄκωβοσ δὲ ἑπτακαιδέκατον ἔτοσ ἐν Αἰγύπτῳ διατρίψασ καὶ νόσῳ χρησάμενοσ παρόντων αὐτῷ τῶν υἱῶν ἀπέθανεν, ἐπευξάμενοσ τοῖσ μὲν κτῆσιν ἀγαθῶν καὶ προειπὼν αὐτοῖσ κατὰ προφητείαν, πῶσ μέλλει τῶν ἐκ τῆσ γενεᾶσ αὐτῶν ἕκαστοσ κατοικεῖν τὴν Χαναναίαν·

τοῦτο δὴ καὶ πολλοῖσ ὕστερον χρόνοισ ἐγένετο· Ιὠσήπου δ’ ἐγκώμιον διεξελθών, ὅτι μὴ μνησικακήσειε τοῖσ ἀδελφοῖσ, ἀλλὰ καὶ τούτου πλέον χρηστὸσ εἰσ αὐτοὺσ ἐγένετο δωρησάμενοσ αὐτοὺσ ἀγαθοῖσ, οἷσ οὐδὲ εὐεργέτασ τινὲσ ἠμείψαντο, προσέταξε τοῖσ ἰδίοισ παισίν, ἵνα τοὺσ Ιὠσήπου παῖδασ Ἐφρὴν καὶ Μανασσῆν εἰσ τὸν αὐτῶν ἀριθμὸν προσῶνται διαιρούμενοι μετ’ αὐτῶν τὴν Χαναναίαν, περὶ ὧν ὕστερον ἐροῦμεν·

ἠξίου μέντοι καὶ ταφῆσ ἐν Νεβρῶνι τυγχάνειν·

τελευτᾷ δὲ βιοὺσ ἔτη τὰ πάντα τριῶν δέοντα πεντήκοντα καὶ ἑκατόν, μηδενὸσ μὲν τῶν προγόνων ἀπολειφθεὶσ ἐπ’ εὐσεβείᾳ τοῦ θεοῦ, τυχὼν δὲ ἀμοιβῆσ ἧσ δίκαιον ἦν τοὺσ οὕτωσ ἀγαθοὺσ γεγονότασ. Ιὤσηποσ δὲ συγχωρήσαντοσ αὐτῷ τοῦ βασιλέωσ τὸν τοῦ πατρὸσ νεκρὸν εἰσ Νεβρῶνα κομίσασ ἐκεῖ θάπτει πολυτελῶσ. τῶν δ’ ἀδελφῶν οὐ βουλομένων αὐτῷ συνυποστρέφειν, δέοσ γὰρ αὐτοὺσ εἶχε μὴ τεθνηκότοσ αὐτοῖσ τοῦ πατρὸσ τιμωρήσαιτο τῆσ εἰσ αὐτὸν ἐπιβουλῆσ οὐκέτ’ ὄντοσ ᾧ χαρίζοιτο τὴν πρὸσ αὐτοὺσ μετριότητα, πείθει μηδὲν ὑφορᾶσθαι μηδ’ ἔχειν αὐτὸν δι’ ὑποψίασ, ἀγαγὼν δὲ μετ’ αὐτοῦ κτῆσιν πολλὴν ἐχαρίσατο καὶ πάσῃ περὶ αὐτοὺσ σπουδῇ χρώμενοσ οὐκ ἀπέλιπε.

Τελευτᾷ δὲ καὶ οὗτοσ ἔτη βιώσασ ἑκατὸν καὶ δέκα θαυμάσιοσ τὴν ἀρετὴν γενόμενοσ καὶ λογισμῷ πάντα διοικῶν καὶ τὴν ἐξουσίαν ταμιευόμενοσ, ὃ δὴ καὶ τῆσ τοιαύτησ εὐδαιμονίασ αἴτιον αὐτῷ παρὰ τοῖσ Αἰγυπτίοισ ἀλλαχόθεν ἥκοντι καὶ μετὰ τοιαύτησ κακοπραγίασ, μεθ’ ἧσ προειρήκαμεν, ὑπῆρχε.

τελευτῶσι δ’ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ ζήσαντεσ εὐδαιμόνωσ ἐπὶ τῆσ Αἰγύπτου.

καὶ τούτων μὲν τὰ σώματα κομίσαντεσ μετὰ χρόνον οἱ ἀπόγονοι καὶ οἱ παῖδεσ ἔθαψαν ἐν Νεβρῶνι, τὰ δὲ Ιὠσήπου ὀστᾶ ὕστερον, ὅτε μετανέστησαν ἐκ τῆσ Αἰγύπτου οἱ Ἑβραῖοι, εἰσ τὴν Χαναναίαν ἐκόμισαν· οὕτωσ γὰρ αὐτοὺσ ὁ Ιὤσηποσ ἐξώρκισε.

τούτων οὖν ἕκαστοσ ὡσ ἔσχε καὶ τίσι πόνοισ ἐκράτησαν τῆσ Χαναναίασ σημανῶ προδιηγησάμενοσ τὴν αἰτίαν δι’ ἣν τὴν Αἴγυπτον ἐξέλιπον. Αἰγυπτίοισ τρυφεροῖσ καὶ ῥᾳθύμοισ πρὸσ πόνουσ οὖσι καὶ τῶν τε ἄλλων ἡδονῶν ἥττοσι καὶ δὴ καὶ τῆσ κατὰ φιλοκέρδειαν συνέβη δεινῶσ πρὸσ τοὺσ Ἑβραίουσ διατεθῆναι κατὰ φθόνον τῆσ εὐδαιμονίασ.

ὁρῶντεσ γὰρ τὸ τῶν Ἰσραηλιτῶν γένοσ ἀκμάζον καὶ δι’ ἀρετὴν καὶ τὴν πρὸσ τὸ πονεῖν εὐφυί̈αν πλήθει χρημάτων ἤδη καὶ λαμπρούσ, κατ’ αὐτῶν αὔξεσθαι τούτουσ ὑπελάμβανον, ὧν τ’ ἦσαν ὑπὸ Ιὠσήπου τετυχηκότεσ διὰ χρόνου μῆκοσ λήθην λαβόντεσ καὶ τῆσ βασιλείασ εἰσ ἄλλον οἶκον μετεληλυθυίασ δεινῶσ ἐνύβριζόν τε τοῖσ Ἰσραηλίταισ καὶ ταλαιπωρίασ αὐτοῖσ ποικίλασ ἐπενόουν.

τόν τε γὰρ ποταμὸν εἰσ διώρυχασ αὐτοῖσ πολλὰσ προσέταξαν διατεμεῖν τείχη τε οἰκοδομῆσαι ταῖσ πόλεσι καὶ χώματα, ὅπωσ ἂν εἴργοι τὸν ποταμὸν μὴ λιμνάζειν ἐπεκβαίνοντα, πυραμίδασ τε ἀνοικοδομοῦντεσ ἐξετρύχουν ἡμῶν τὸ γένοσ, ὡσ τέχνασ τε παντοίασ ἀναδιδάσκεσθαι καὶ τοῖσ πόνοισ γενέσθαι συνήθεισ.

καὶ τετρακοσίων μὲν ἐτῶν χρόνον διήνυσαν ταῖσ ταλαιπωρίαισ·

ἀντεφιλονείκουν γὰρ οἱ μὲν Αἰγύπτιοι τοῖσ πόνοισ ἐξαπολέσαι τοὺσ Ἰσραηλίτασ θέλοντεσ, οἱ δ’ ἀεὶ κρείττουσ φαίνεσθαι τῶν ἐπιταγμάτων. Ἐν τούτοισ δ’ ὄντων αὐτῶν τοῖσ πράγμασιν αἰτία τοῦ μᾶλλον σπουδάσαι περὶ τὸν ἀφανισμὸν τοῦ γένουσ ἡμῶν τοῖσ Αἰγυπτίοισ προσεγένετο τοιαύτη·

τῶν ἱερογραμματέων τισ, καὶ γάρ εἰσι δεινοὶ περὶ τῶν μελλόντων τὴν ἀλήθειαν εἰπεῖν, ἀγγέλλει τῷ βασιλεῖ τεχθήσεσθαί τινα κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν τοῖσ Ἰσραηλίταισ, ὃσ ταπεινώσει μὲν τὴν Αἰγυπτίων ἡγεμονίαν, αὐξήσει δὲ τοὺσ Ἰσραηλίτασ τραφεὶσ ἀρετῇ τε πάντασ ὑπερβαλεῖ καὶ δόξαν ἀείμνηστον κτήσεται. δείσασ δ’ ὁ βασιλεὺσ κατὰ γνώμην τὴν ἐκείνου κελεύει πᾶν τὸ γεννηθὲν ἄρσεν ὑπὸ τῶν Ἰσραηλιτῶν εἰσ τὸν ποταμὸν ῥιπτοῦντασ διαφθείρειν, παραφυλάσσειν τε τὰσ ὠδῖνασ τῶν Ἑβραίων γυναικῶν καὶ τοὺσ τοκετοὺσ αὐτῶν παρατηρεῖν τὰσ Αἰγυπτίων μαίασ·

ὑπὸ γὰρ τούτων αὐτὰσ ἐκέλευε μαιοῦσθαι, αἳ διὰ συγγένειαν ἔμελλον μὴ παραβήσεσθαι τὴν τοῦ βασιλέωσ βούλησιν·

τοὺσ μέντοι καταφρονήσαντασ τοῦ προστάγματοσ καὶ σώζειν λάθρα τολμήσαντασ τὸ τεχθὲν αὐτοῖσ ἀναιρεῖσθαι σὺν τῇ γενεᾷ προσέταξεν. δεινὸν οὖν τοῖσ ὑπομένουσι τὸ πάθοσ, οὐ καθὸ παίδων ἀπεστεροῦντο καὶ γονεῖσ ὄντεσ αὐτοὶ πρὸσ τὴν ἀπώλειαν ὑπούργουν τῶν γεννωμένων, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐπίνοια τῆσ τοῦ γένουσ αὐτῶν ἐπιλείψεωσ, φθειρομένων μὲν τῶν τικτομένων, αὐτῶν δὲ διαλυθησομένων, χαλεπὴν αὐτοῖσ καὶ δυσπαραμύθητον ἐποίει τὴν συμφοράν.

καὶ οἱ μὲν ἦσαν ἐν τούτῳ τῷ κακῷ·

κρατήσειε δ’ ἂν οὐδεὶσ τῆσ τοῦ θεοῦ γνώμησ οὐδὲ μυρίασ τέχνασ ἐπὶ τούτῳ μηχανησάμενοσ· ὅ τε γὰρ παῖσ, ὃν προεῖπεν ὁ ἱερογραμματεύσ, τρέφεται λαθὼν τὴν τοῦ βασιλέωσ φυλακὴν καὶ ἀληθὴσ ἐπὶ τοῖσ ἐξ αὐτοῦ γενησομένοισ ὁ προειπὼν εὑρέθη. γίνεται δ’ οὕτωσ. πρὸσ ἱκετείαν τοῦ θεοῦ τρέπεται παρακαλῶν οἶκτον ἤδη τινὰ λαβεῖν αὐτὸν ἀνθρώπων μηδὲν τῆσ εἰσ αὐτὸν θρησκείασ παραβεβηκότων δοῦναί τ’ ἀπαλλαγὴν αὐτοῖσ ὧν παρ’ ἐκεῖνον ἐκακοπάθουν τὸν καιρὸν καὶ τῆσ ἐπ’ ἀπωλείᾳ τοῦ γένουσ αὐτῶν ἐλπίδοσ.

ὁ δὲ θεὸσ ἐλεήσασ αὐτὸν καὶ πρὸσ τὴν ἱκεσίαν ἐπικλασθεὶσ ἐφίσταται κατὰ τοὺσ ὕπνουσ αὐτῷ καὶ μήτε ἀπογινώσκειν αὐτὸν περὶ τῶν μελλόντων παρεκάλει τήν τε εὐσέβειαν αὐτῶν ἔλεγε διὰ μνήμησ ἔχειν καὶ τὴν ὑπὲρ αὐτῆσ ἀμοιβὴν ἀεὶ παρέξειν, ἤδη μὲν καὶ τοῖσ προγόνοισ αὐτῶν δωρησάμενοσ τὸ γενέσθαι τοσοῦτον πλῆθοσ αὐτοὺσ ἐξ ὀλίγων.

καὶ Ἅβραμον μὲν μόνον ἐκ τῆσ Μεσοποταμίασ εἰσ τὴν Χαναναίαν παραγενόμενον εὐδαιμονῆσαι τά τε ἄλλα καὶ τῆσ γυναικὸσ αὐτῷ πρὸσ γονὴν ἀκάρπωσ ἐχούσησ πρότερον ἔπειτα κατὰ τὴν αὐτοῦ βούλησιν ἀγαθῆσ πρὸσ τοῦτο γενομένησ τεκνῶσαι παῖδασ καὶ καταλιπεῖν μὲν Ἰσμαήλῳ καὶ τοῖσ ἐξ αὐτοῦ τὴν Ἀράβων χώραν, τοῖσ δ’ ἐκ Κατούρασ τὴν Τρωγλοδῦτιν, Ἰσάκῳ δὲ τὴν Χαναναίαν.

"ὅσα τε πολεμῶν κατὰ τὴν ἐμήν, φησί, συμμαχίαν ἠνδραγάθησε κἂν ἀσεβεῖσ εἶναι δόξητε καὶ μὴ διὰ μνήμησ ἔχοντεσ.

Ιἄκωβον δὲ καὶ τοῖσ οὐχ ὁμοφύλοισ γνώριμον εἶναι συμβέβηκεν ἐπί τε μεγέθει τῆσ εὐδαιμονίασ μεθ’ ἧσ ἐβίωσε καὶ παισὶ τοῖσ αὐτοῦ κατέλιπεν, οὗ μετὰ ἑβδομήκοντα τῶν πάντων εἰσ Αἴγυπτον ἀφικομένου ὑπὲρ ἑξήκοντά που μυριάδασ ἤδη γεγόνατε. νῦν δ’ ἐμὲ τοῦ κοινῇ συμφέροντοσ ὑμῶν ἴστε προνοούμενον καὶ τῆσ σῆσ εὐκλείασ·

ὁ παῖσ γὰρ οὗτοσ, οὗ τὴν γένεσιν Αἰγύπτιοι δεδιότεσ κατέκριναν ἀπολλύναι τὰ ἐξ Ἰσραηλιτῶν τικτόμενα, σὸσ ἔσται καὶ λήσεται μὲν τοὺσ ἐπ’ ὀλέθρῳ παραφυλάσσοντασ, τραφεὶσ δὲ παραδόξωσ τὸ μὲν Ἑβραίων γένοσ τῆσ παρ’ Αἰγυπτίοισ ἀνάγκησ ἀπολύσει, μνήμησ δὲ ἐφ’ ὅσον μενεῖ χρόνον τὰ σύμπαντα τεύξεται παρ’ ἀνθρώποισ οὐχ Ἑβραίοισ μόνον ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῖσ ἀλλοφύλοισ, ἐμοῦ τοῦτο χαριζομένου σοί τε καὶ τοῖσ ἐκ σοῦ γενησομένοισ. ἔσται δ’ αὐτῷ καὶ ὁ ἀδελφὸσ τοιοῦτοσ, ὥστε τὴν ἐμὴν ἕξειν ἱερωσύνην αὐτόν τε καὶ τοὺσ ἐγγόνουσ αὐτοῦ διὰ παντὸσ τοῦ χρόνου.

Ταῦτα τῆσ ὄψεωσ αὐτῷ δηλωσάσησ περιεγερθεὶσ ὁ Ἀμαράμησ ἐδήλου τῇ Ιὠχαβέλῃ, γυνὴ δ’ ἦν αὐτοῦ, καὶ τὸ δέοσ ἔτι μεῖζον διὰ τὴν τοῦ ὀνείρου πρόρρησιν αὐτοῖσ συνίστατο·

οὐ γὰρ ὡσ περὶ παιδὸσ μόνον εὐλαβεῖσ ἦσαν, ἀλλὰ καὶ ὡσ ἐπὶ μεγέθει τοσαύτησ εὐδαιμονίασ ἐσομένου. τοῖσ μέντοι προκατηγγελμένοισ ὑπὸ τοῦ θεοῦ πίστιν ὁ τοκετὸσ τῆσ γυναικὸσ παρεῖχε λαθούσησ τοὺσ φύλακασ διὰ τὴν τῶν ὠδίνων ἐπιείκειαν καὶ τῷ μὴ βιαίασ αὐτῇ προσπεσεῖν τὰσ ἀλγηδόνασ.

καὶ τρεῖσ μὲν μῆνασ παρ’ αὐτοῖσ τρέφουσι λανθάνοντεσ· ἔπειτα δὲ δείσασ Ἀμαράμησ, μὴ κατάφωροσ γένηται καὶ πεσὼν ὑπὸ τὴν τοῦ βασιλέωσ ὀργὴν αὐτόσ τε ἀπόληται μετὰ τοῦ παιδίου καὶ τοῦ θεοῦ τὴν ἐπαγγελίαν ἀφανίσειεν, ἔγνω μᾶλλον ἐπὶ τούτῳ ποιήσασθαι τὴν τοῦ παιδὸσ σωτηρίαν καὶ πρόνοιαν ἢ τῷ λήσεσθαι πεπιστευκώσ, τοῦτο δ’ ἦν ἄδηλον, ἐναποκινδυνεύειν οὐ τῷ παιδὶ μόνον κρυφαίωσ τρεφομένῳ ἀλλὰ καὶ αὐτῷ·

τὸν δὲ θεὸν ἡγεῖτο πᾶσαν ἐκποριεῖν ἀσφάλειαν ὑπὲρ τοῦ μηδὲν ψευδὲσ γενέσθαι τῶν εἰρημένων.

τῷ γὰρ ὕδατι τὴν διὰ τῶν πλεγμάτων ἀποφράττειν εἴσοδον ἡ ἄσφαλτοσ πέφυκεν, ἐντιθέασι τὸ παιδίον καὶ κατὰ τοῦ ποταμοῦ βαλόντεσ εἰάσαν ἐπὶ τῷ θεῷ τὴν σωτηρίαν αὐτοῦ.

καὶ τὸ μὲν ὁ ποταμὸσ παραλαβὼν ἔφερε, Μαριάμη δὲ τοῦ παιδὸσ ἀδελφὴ κελευσθεῖσα ὑπὸ τῆσ μητρὸσ ἀντιπαρεξῄει φερόμενον ὅποι χωρήσει ὀψομένη τὸ πλέγμα. σωζομένουσ δ’ ἐκ παραδόξου καὶ σχεδὸν ἐκ μέσου τῶν κακῶν εὑρισκομένουσ τὴν εὐπραγίαν τοὺσ κινδυνεύοντασ τῇ τοῦ θεοῦ γνώμῃ.

τοιοῦτον δέ τι καὶ περὶ τὸν παῖδα τοῦτον γενόμενον ἐμφανίζει τὴν ἰσχὺν τοῦ θεοῦ. Θέρμουθισ ἦν θυγάτηρ τοῦ βασιλέωσ.

αὕτη παίζουσα παρὰ τὰσ ᾐόνασ τοῦ ποταμοῦ καὶ φερόμενον ὑπὸ τοῦ ῥεύματοσ θεασαμένη τὸ πλέγμα κολυμβητὰσ ἐπιπέμπει κελεύσασα τὴν κοιτίδα πρὸσ αὐτὴν ἐκκομίσαι. παραγενομένων δὲ τῶν ἐπὶ τούτῳ σταλέντων μετὰ τῆσ κοιτίδοσ ἰδοῦσα τὸ παιδίον ὑπερηγάπησε μεγέθουσ τε ἕνεκα καὶ κάλλουσ· τοσαύτῃ γὰρ ὁ θεὸσ περὶ Μωυσῆν ἐχρήσατο σπουδῇ, ὡσ ὑπ’ αὐτῶν τῶν ψηφισαμένων διὰ τὴν αὐτοῦ γένεσιν καὶ τῶν ἄλλων τῶν ἐκ τοῦ Ἑβραίων γένουσ ἀπώλειαν ποιῆσαι τροφῆσ καὶ ἐπιμελείασ ἀξιωθῆναι.

κελεύει τε γύναιον ἡ Θέρμουθισ ἀχθῆναι παρέξον θηλὴν τῷ παιδίῳ. μὴ προσεμένου δὲ αὐτοῦ τὴν θηλὴν ἀλλ’ ἀποστραφέντοσ καὶ τοῦτ’ ἐπὶ πολλῶν ποιήσαντοσ γυναικῶν ἡ Μαριάμη παρατυγχάνουσα τοῖσ γινομένοισ οὐχ ὥστε ἐκ παρασκευῆσ δοκεῖν ἀλλὰ κατὰ θεωρίαν, "μάτην, εἶπεν, ὦ βασίλισσα, ταύτασ ἐπὶ τροφῇ τοῦ παιδὸσ μετακαλῇ τὰσ γυναῖκασ, αἳ μηδὲν πρὸσ αὐτὸ συγγενὲσ ἔχουσιν.

εἰ μέντοι τινὰ τῶν Ἑβραί̈δων γυναικῶν ἀχθῆναι ποιήσειασ, τάχα ἂν προσοῖτο θηλὴν ὁμοφύλου. " δόξασαν δὲ λέγειν εὖ κελεύει τοῦτ’ αὐτὴν ἐκπορίσαι καὶ τῶν γαλουχουσῶν τινα μεταθεῖν.

ἡ δὲ τοιαύτησ ἐξουσίασ λαβομένη παρῆν ἄγουσα τὴν μητέρα μηδενὶ γινωσκομένην. καὶ τὸ παιδίον ἀσμενίσαν πωσ προσφύεται τῇ θηλῇ, καὶ δεηθείσησ γε τῆσ βασιλίδοσ πιστεύεται τὴν τροφὴν τοῦ παιδίου πρὸσ τὸ πᾶν. Κἀπ’ αὐτῶν τὴν ἐπίκλησιν ταύτην τῶν συμβεβηκότων ἔθετο εἰσ τὸν ποταμὸν ἐμπεσόντι·

τὸ γὰρ ὕδωρ μῶυ Αἰγύπτιοι καλοῦσιν, ἐσῆσ δὲ τοὺσ [ἐξ ὕδατοσ] σωθέντασ. συνθέντεσ οὖν ἐξ ἀμφοτέρων τὴν προσηγορίαν αὐτῷ ταύτην τίθενται. καὶ ἦν ὁμολογουμένωσ κατὰ τὴν τοῦ θεοῦ πρόρρησιν φρονήματόσ τε μεγέθει καὶ πόνων καταφρονήσει Ἑβραίων ἄριστοσ.

Ἅβραμοσ γὰρ αὐτῷ πατὴρ ἕβδομοσ. Ἀμαράμου γὰρ αὐτὸσ ἦν παῖσ τοῦ Καάθου, Καάθου δὲ πατὴρ Λευὶσ ὁ τοῦ Ιἀκώβου, ὃσ ἦν Ἰσάκῳ γενόμενοσ, Ἁβράμου δὲ οὗτοσ ἦν. σύνεσισ δὲ οὐ κατὰ τὴν ἡλικίαν ἐφύετ’ αὐτῷ τοῦ δὲ ταύτησ μέτρου πολὺ κρείττων, καὶ πρεσβυτέραν διεδείκνυεν ταύτησ τὴν περιουσίαν ἐν ταῖσ παιδιαῖσ, καὶ μειζόνων τῶν ὑπ’ ἀνδρὸσ γενησομένων ἐπαγγελίαν εἶχε τὰ τότε πραττόμενα.

καὶ τριετεῖ μὲν αὐτῷ γεγενημένῳ θαυμαστὸν ὁ θεὸσ τὸ τῆσ ἡλικίασ ἐξῆρεν ἀνάστημα, πρὸσ δὲ κάλλοσ οὐδεὶσ ἀφιλότιμοσ ἦν οὕτωσ, ὡσ Μωυσῆν θεασάμενοσ μὴ ἐκπλαγῆναι τῆσ εὐμορφίασ, πολλοῖσ τε συνέβαινε καθ’ ὁδὸν φερομένῳ συντυγχάνουσιν ἐπιστρέφεσθαι μὲν ὑπὸ τῆσ ὄψεωσ τοῦ παιδόσ, ἀφιέναι δὲ τὰ σπουδαζόμενα καὶ τῇ θεωρίᾳ προσευσχολεῖν αὐτοῦ· καὶ γὰρ ἡ χάρισ ἡ παιδικὴ πολλὴ καὶ ἄκρατοσ περὶ αὐτὸν οὖσα κατεῖχε τοὺσ ὁρῶντασ.

Ὄντα δ’ αὐτὸν τοιοῦτον ἡ Θέρμουθισ παῖδα ποιεῖται γονῆσ γνησίασ οὐ μεμοιραμένη, καί ποτε κομίσασα τὸν Μωυσῆν πρὸσ τὸν πατέρα ἐπεδείκνυε τοῦτον καὶ ὡσ φροντίσειε διαδοχῆσ, εἰ καὶ βουλήσει θεοῦ μὴ τύχοι παιδὸσ γνησίου, πρὸσ αὐτόν τε ἔλεγεν, ἀναθρεψαμένη παῖδα μορφῇ τε θεῖον καὶ φρονήματι γενναῖον, θαυμασίωσ δὲ αὐτὸν καὶ παρὰ τῆσ τοῦ ποταμοῦ λαβοῦσα χάριτοσ ἐμαυτῆσ μὲν ἡγησάμην παῖδα ποιήσασθαι, τῆσ δὲ σῆσ βασιλείασ διάδοχον.

" ταῦτα λέγουσα ταῖσ τοῦ πατρὸσ χερσὶν ἐνετίθει τὸ βρέφοσ, ὁ δὲ λαβὼν καὶ προστερνισάμενοσ κατὰ φιλοφρόνησιν χάριν τῆσ θυγατρὸσ ἐπιτίθησιν αὐτῷ τὸ διάδημα·

καταφέρει δ’ ὁ Μωυσῆσ εἰσ τὴν γῆν περιελόμενοσ αὐτὸ κατὰ νηπιότητα δῆθεν ἐπέβαινέ τε αὐτῷ τοῖσ ποσί. καὶ τοῦτο ἔδοξεν οἰωνὸν ἐπὶ τῇ βασιλείᾳ φέρειν.

θεασάμενοσ δ’ ὁ ἱερογραμματεὺσ ὁ καὶ τὴν γένεσιν αὐτοῦ προειπὼν ἐπὶ ταπεινώσει τῆσ Αἰγυπτίων ἀρχῆσ ἐσομένην ὡρ́μησεν ἀποκτεῖναι, καὶ δεινὸν ἀνακραγών, "οὗτοσ, εἶπε, βασιλεῦ, ὁ παῖσ ἐκεῖνοσ, ὃν κτείνασιν ἡμῖν ἐδήλωσεν ὁ θεὸσ ἀφόβοισ εἶναι, μαρτυρεῖ τῇ προαγορεύσει τοῦ γεγονότοσ ἐπιβεβηκὼσ ἡγεμονίᾳ τῇ σῇ καὶ πατῶν τὸ διάδημα. τοῦτον οὖν ἀνελὼν Αἰγυπτίοισ μὲν τὸ ἀπ’ αὐτοῦ δέοσ ἄνεσ, Ἑβραίοισ δὲ τὴν ἐλπίδα τοῦ δι’ αὐτὸν θάρσουσ ἀφελοῦ.

καὶ πρὸσ τὸν φόνον ὀκνηρὸσ ἦν ὁ βασιλεὺσ τοιοῦτον αὐτὸν τοῦ θεοῦ παρασκευάσαντοσ, ᾧ πρόνοια τῆσ Μωυσέοσ σωτηρίασ ἦν.

ἐτρέφετο οὖν πολλῆσ ἐπιμελείασ τυγχάνων, καὶ τοῖσ μὲν Ἑβραίοισ ἐπ’ αὐτῷ παρῆν ἐλπὶσ περὶ τῶν ὅλων, δι’ ὑποψίασ δ’ εἶχον Αἰγύπτιοι τὴν ἀνατροφὴν αὐτοῦ· μηδενὸσ δ’ ὄντοσ φανεροῦ, δι’ ὃν κἂν ἀπέκτεινεν αὐτὸν ὁ βασιλεὺσ μηδὲν ὄντα ἢ συγγενοὺσ διὰ τῆσ εἰσποιήσεωσ ἢ τῶν ἄλλων τινόσ, ᾧ πλέον ὑπὲρ ὠφελείασ τῆσ Αἰγυπτίων ἐκ τοῦ προειδέναι τὰ μέλλοντα θαρρεῖν παρῆν, ἀπείχοντο τῆσ ἀναιρέσεωσ αὐτοῦ.

Μωυσῆσ μὲν τῷ προειρημένῳ τρόπῳ γεννηθείσ τε καὶ τραφεὶσ καὶ παρελθὼν εἰσ ἡλικίαν φανερὰν τοῖσ Αἰγυπτίοισ τὴν ἀρετὴν ἐποίησε καὶ τὸ ἐπὶ ταπεινώσει μὲν τῇ ἐκείνων, ἐπ’ αὐξήσει δὲ τῶν Ἑβραίων γεγονέναι τοιαύτησ ἀφορμῆσ λαβόμενοσ·

Αἰθίοπεσ, πρόσοικοι δ’ εἰσὶ τοῖσ Αἰγυπτίοισ, ἐμβαλόντεσ εἰσ χώραν αὐτῶν ἔφερον καὶ ἦγον τὰ τῶν Αἰγυπτίων.

οἱ δ’ ὑπ’ ὀργῆσ στρατεύουσιν ἐπ’ αὐτοὺσ ἀμυνούμενοι τῆσ καταφρονήσεωσ, καὶ τῇ μάχῃ κρατηθέντεσ οἱ μὲν αὐτῶν ἔπεσον οἱ δ’ αἰσχρῶσ εἰσ τὴν οἰκείαν διεσώθησαν φυγόντεσ. ἐπηκολούθησαν δὲ διώκοντεσ Αἰθίοπεσ καὶ μαλακίασ ὑπολαβόντεσ τὸ μὴ κρατεῖν ἁπάσησ τῆσ Αἰγύπτου τῆσ χώρασ ἐπὶ πλεῖον ἥπτοντο καὶ γευσάμενοι τῶν ἀγαθῶν οὐκέτ’ αὐτῶν ἀπείχοντο, ὡσ δὲ τὰ γειτνιῶντα μέρη πρῶτον αὐτοῖσ ἐπερχομένων οὐκ ἐτόλμων ἀντιστρατεύειν, προύβησαν ἄχρι Μέμφεωσ καὶ τῆσ θαλάσσησ οὐδεμιᾶσ τῶν πόλεων ἀντέχειν δυνηθείσησ.

τῷ δὲ κακῷ πιεζόμενοι πρὸσ χρησμοὺσ Αἰγύπτιοι καὶ μαντείασ τρέπονται·

συμβουλεύσαντοσ δ’ αὐτοῖσ τοῦ θεοῦ συμμάχῳ χρήσασθαι τῷ Ἑβραίῳ κελεύει ὁ βασιλεὺσ τὴν θυγατέρα παρασχεῖν τὸν Μωυσῆν στρατηγὸν αὐτῷ γενησόμενον. ἡ δὲ ὁρ́κουσ ποιησαμένῳ, ὥστε μηδὲν διαθεῖναι κακόν, παραδίδωσιν ἀντὶ μεγάλησ μὲν εὐεργεσίασ κρίνουσα τὴν συμμαχίαν, κακίζουσα δὲ τοὺσ ἱερέασ, εἰ κτεῖναι προαγορεύσαντεσ αὐτὸν ὡσ πολέμιον οὐκ ᾐδοῦντο νῦν χρῄζοντεσ αὐτοῦ τῆσ ἐπικουρίασ.

Μωυσῆσ δὲ ὑπό τε τῆσ Θερμούθιδοσ παρακληθεὶσ καὶ ὑπὸ τοῦ βασιλέωσ ἡδέωσ προσδέχεται τὸ ἔργον·

ἔχαιρον δ’ οἱ ἱερογραμματεῖσ ἀμφοτέρων τῶν ἐθνῶν, Αἰγυπτίων μὲν ὡσ τούσ τε πολεμίουσ τῇ ἐκείνου κρατήσοντεσ ἀρετῇ καὶ τὸν Μωυσῆν ταὐτῷ δόλῳ κατεργασόμενοι, οἱ δὲ τῶν Ἑβραίων ὡσ φυγεῖν αὐτοῖσ ἐσομένου τοὺσ Αἰγυπτίουσ διὰ τὸ Μωυσῆν αὐτοῖσ στρατηγεῖν. ὁ δὲ φθάσασ πρὶν ἢ καὶ πυθέσθαι τοὺσ πολεμίουσ τὴν ἔφοδον αὐτοῦ τὸν στρατὸν ἀναλαβὼν ἦγεν οὐ διὰ τοῦ ποταμοῦ ποιησάμενοσ τὴν ἐλασίαν, ἀλλὰ διὰ γῆσ.

ἔνθα τῆσ αὐτοῦ συνέσεωσ θαυμαστὴν ἐπίδειξιν ἐποιήσατο· τῆσ γὰρ γῆσ οὔσησ χαλεπῆσ ὁδευθῆναι διὰ πλῆθοσ ἑρπετῶν, παμφορωτάτη γάρ ἐστι τούτων, ὡσ καὶ τὰ παρ’ ἄλλοισ οὐκ ὄντα μόνη τρέφειν δυνάμει τε καὶ κακίᾳ καὶ τῷ τῆσ ὄψεωσ ἀσυνήθει διαφέροντα, τινὰ δ’ αὐτῶν ἐστι καὶ πετεινὰ ὡσ λανθάνοντα μὲν ἀπὸ γῆσ κακουργεῖν καὶ μὴ προϊδομένουσ ἀδικεῖν ὑπερπετῆ γενόμενα, νοεῖ πρὸσ ἀσφάλειαν καὶ ἀβλαβῆ πορείαν τοῦ στρατεύματοσ στρατήγημα θαυμαστόν·

πλέγματα γὰρ ἐμφερῆ κιβωτοῖσ ἐκ βίβλου κατασκευάσασ καὶ πληρώσασ ἴβεων ἐκόμιζε.

πολεμιώτατον δ’ ἐστὶν ὄφεσι τοῦτο τὸ ζῷον· φεύγουσί τε γὰρ ἐπερχομένασ καὶ ἐφιστάμενοι καθάπερ ὑπ’ ἐλάφων ἁρπαζόμενοι καταπίνονται· χειροήθεισ δ’ εἰσὶν αἱ ἴβεισ καὶ πρὸσ μόνον τὸ τῶν ὄφεων γένοσ ἄγριοι. καὶ περὶ μὲν τούτων παρίημι νῦν γράφειν οὐκ ἀγνοούντων τῶν Ἑλλήνων τῆσ ἴβιδοσ τὸ εἶδοσ.

ὡσ οὖν εἰσ τὴν γῆν ἐνέβαλε τὴν θηριοτρόφον, ταύταισ ἀπεμάχετο τὴν τῶν ἑρπετῶν φύσιν ἐπαφεὶσ αὐτοῖσ καὶ προπολεμούσαισ χρώμενοσ. τοῦτον οὖν ὁδεύσασ τὸν τρόπον οὐδὲ προμαθοῦσι παρῆν τοῖσ Αἰθίοψι, καὶ συμβαλὼν αὐτοῖσ κρατεῖ τῇ μάχῃ καὶ τῶν ἐλπίδων, ἃσ εἶχον ἐπὶ τοὺσ Αἰγυπτίουσ, ἀφαιρεῖται τάσ τε πόλεισ αὐτῶν ἐπῄει καταστρεφόμενοσ, καὶ φόνοσ πολὺσ τῶν Αἰθιόπων ἐπράττετο. καὶ τῆσ διὰ Μωυσῆν εὐπραγίασ γευσάμενον τὸ τῶν Αἰγυπτίων στράτευμα πονεῖν οὐκ ἔκαμνεν, ὡσ περὶ ἀνδραποδισμοῦ καὶ παντελοῦσ ἀναστάσεωσ τὸν κίνδυνον εἶναι τοῖσ Αἰθίοψι·

καὶ τέλοσ συνελαθέντεσ εἰσ Σαβὰν πόλιν βασίλειον οὖσαν τῆσ Αἰθιοπίασ, ἣν ὕστερον Καμβύσησ Μερόην ἐπωνόμασεν ἀδελφῆσ ἰδίασ τοῦτο καλουμένησ, ἐπολιορκοῦντο.

ἦν δὲ δυσπολιόρκητον σφόδρα τὸ χωρίον τοῦ τε Νείλου περιέχοντοσ αὐτὴν καὶ κυκλουμένου ποταμῶν τε ἄλλων Ἀστάπου καὶ Ἀσταβόρα δύσμαχον τοῖσ πειρωμένοισ διαβαίνειν τὸ ῥεῦμα ποιούντων· ἡ γὰρ πόλισ ἐντὸσ οὖσα νῆσοσ οἰκεῖται τείχουσ τε αὐτῇ καρτεροῦ περιηγμένου καὶ πρὸσ μὲν τοὺσ πολεμίουσ πρόβλημα τοὺσ ποταμοὺσ ἔχουσα χώματά τε μεγάλα μεταξὺ τοῦ τείχουσ, ὥστε ἀνεπίκλυστον εἶναι βιαιότερον ὑπὸ πληθώρασ φερομένων, ἅπερ καὶ τοῖσ περαιωσαμένοισ τοὺσ ποταμοὺσ ἄπορον ἐποίει τῆσ πόλεωσ τὴν ἅλωσιν.

φέροντι τοίνυν ἀηδῶσ τῷ Μωυσεῖ τὴν τοῦ στρατεύματοσ ἀργίαν, εἰσ χεῖρασ γὰρ οὐκ ἐτόλμων ἀπαντᾶν οἱ πολέμιοι, συνέτυχέ τι τοιοῦτον.

Θάρβισ θυγάτηρ ἦν τοῦ Αἰθιόπων βασιλέωσ.

αὕτη τὸν Μωυσῆν πλησίον τοῖσ τείχεσι προσάγοντα τὴν στρατιὰν καὶ μαχόμενον γενναίωσ ἀποσκοποῦσα καὶ τῆσ ἐπινοίασ τῶν ἐγχειρήσεων θαυμάζουσα, καὶ τοῖσ τε Αἰγυπτίοισ αἴτιον ἀπεγνωκόσιν ἤδη τὴν ἐλευθερίαν τῆσ εὐπραγίασ ὑπολαμβάνουσα καὶ τοῖσ Αἰθίοψιν αὐχοῦσιν ἐπὶ τοῖσ κατ’ αὐτῶν κατωρθωμένοισ τοῦ περὶ τῶν ἐσχάτων κινδύνου, εἰσ ἔρωτα δεινὸν ὤλισθεν αὐτοῦ καὶ περιόντοσ τοῦ πάθουσ πέμπει πρὸσ αὐτὸν τῶν οἰκετῶν τοὺσ πιστοτάτουσ διαλεγομένη περὶ γάμου. προσδεξαμένου δὲ τὸν λόγον ἐπὶ τῷ παραδοῦναι τὴν πόλιν καὶ ποιησαμένου πίστεισ ἐνόρκουσ ἦ μὴν ἄξεσθαι γυναῖκα καὶ κρατήσαντα τῆσ πόλεωσ μὴ παραβήσεσθαι τὰσ συνθήκασ, φθάνει τὸ ἔργον τοὺσ λόγουσ.

καὶ μετὰ τὴν ἀναίρεσιν τῶν Αἰθιόπων εὐχαριστήσασ τῷ θεῷ συνετέλει τὸν γάμον Μωυσῆσ καὶ τοὺσ Αἰγυπτίουσ ἀπήγαγεν εἰσ τὴν ἑαυτῶν. Οἱ δ’ ἐξ ὧν ἐσώζοντο ὑπὸ Μωυσέοσ μῖσοσ ἐκ τούτων πρὸσ αὐτὸν ἀνελάμβανον καὶ θερμότερον ἅπτεσθαι τῶν κατ’ αὐτοῦ βουλευμάτων ἠξίουν, ὑπονοοῦντεσ μὲν μὴ διὰ τὴν εὐπραγίαν νεωτερίσειε κατὰ τὴν Αἴγυπτον, διδάσκοντεσ δὲ τὸν βασιλέα περὶ τῆσ σφαγῆσ.

ὁ δὲ καὶ καθ’ αὑτὸν μὲν εἶχε τὴν τοῦ πράγματοσ ἐπίνοιαν ὑπό τε φθόνου τῆσ Μωυσέοσ στρατηγίασ καὶ ὑπὸ δέουσ ταπεινώσεωσ, ἐπειχθεὶσ δ’ ὑπὸ τῶν ἱερογραμματέων οἱο͂́σ τε ἦν ἐγχειρεῖν τῇ Μωυσέοσ ἀναιρέσει.

φθάσασ δὲ τὴν ἐπιβουλὴν καταμαθεῖν λαθὼν ὑπέξεισι·

καὶ τῶν ὁδῶν φυλαττομένων ποιεῖται διὰ τῆσ ἐρήμου τὸν δρασμὸν καὶ ὅθεν ἦν ὑπόνοια μὴ λαβεῖν τοὺσ ἐχθρούσ, ἄπορόσ τε ὢν τροφῆσ ἀπηλλάττετο τῇ καρτερίᾳ καταφρονῶν, εἴσ τε πόλιν Μαδιανὴν ἀφικόμενοσ πρὸσ μὲν τῇ Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ κειμένην ἐπώνυμον δ’ ἑνὸσ τῶν Ἁβράμῳ γενομένων ἐκ Κατούρασ υἱῶν, καθεσθεὶσ ἐπί τινοσ φρέατοσ ἐκ τοῦ κόπου καὶ τῆσ ταλαιπωρίασ ἠρέμει μεσημβρίασ οὔσησ οὐ πόρρω τῆσ πόλεωσ. ἐνταῦθ’ αὐτῷ συνέβη καὶ πρᾶξισ ἐκ διαίτησ τῶν αὐτόθι συστήσασα τὴν ἀρετὴν αὐτοῦ καὶ πρὸσ τὸ κρεῖττον ἀφορμὴν παρασχοῦσα.

Τῶν γὰρ χωρίων δυσύδρων ὄντων προκατελάμβανον οἱ ποιμένεσ τὰ φρέατα, ὅπωσ μὴ προεξαναλωμένου τοῦ ὕδατοσ ὑπὸ τῶν ἄλλων σπανίζοι ποτοῦ τὰ θρέμματα.

αἳ τῶν τοῦ πατρὸσ ποιμνίων ἐπιμελούμεναι διὰ τὸ ταύτην ὑπουργίαν εἶναι καὶ γυναιξὶν ἐπιχώριον παρὰ τοῖσ Τρωγλοδύταισ φθάσασαι τὸ αὔταρκεσ ἐκ τοῦ φρέατοσ ἀνέσπασαν ὕδωρ τοῖσ ποιμνίοισ εἰσ δεξαμενάσ, αἳ πρὸσ ἐκδοχὴν τοῦ ὕδατοσ ἐγεγόνεισαν.

ἐπιστάντων δὲ ποιμένων ταῖσ παρθένοισ, ὥστ’ αὐτοὶ τοῦ ὕδατοσ κρατεῖν, Μωυσῆσ δεινὸν ἡγησάμενοσ εἶναι περιιδεῖν ἀδικουμένασ τὰσ κόρασ καὶ τὴν βίαν τὴν τῶν ἀνδρῶν ἐᾶσαι κρείττονα γενέσθαι τοῦ τῶν παρθένων δικαίου, τοὺσ μὲν εἶρξε πλεονεκτεῖν ἐθέλοντασ, ταῖσ δὲ παρέσχε τὴν πρέπουσαν βοήθειαν.

αἱ δ’ εὐεργετηθεῖσαι παρῆσαν πρὸσ τὸν πατέρα τήν τε ὕβριν τῶν ποιμένων αὐτῷ διηγούμεναι καὶ τὴν ἐπικουρίαν τοῦ ξένου παρεκάλουν τε μὴ ματαίαν αὐτῷ γενέσθαι τὴν εὐποιίαν μηδ’ ἀμοιβῆσ ὑστεροῦσαν.

ὁ δὲ τάσ τε παῖδασ ἀπεδέξατο τῆσ περὶ τὸν εὐεργετηκότα σπουδῆσ καὶ τὸν Μωυσῆν εἰσ ὄψιν ἐκέλευεν ἄγειν αὐτῷ τευξόμενον χάριτοσ δικαίασ. ὡσ δ’ ἧκε, τήν τε τῶν θυγατέρων αὐτῷ ἀπεσήμαινε μαρτυρίαν ἐπὶ τῇ βοηθείᾳ καὶ τῆσ ἀρετῆσ αὐτὸν θαυμάζων οὐκ εἰσ ἀναισθήτουσ εὐεργεσιῶν καταθέσθαι τὴν ἐπικουρίαν ἔλεγεν, ἀλλ’ ἱκανοὺσ ἐκτῖσαι χάριν καὶ τῷ μεγέθει τῆσ ἀμοιβῆσ ὑπερβαλεῖν τὸ μέτρον τῆσ εὐποιίασ.

ποιεῖται δ’ αὐτὸν υἱὸν καὶ μίαν τῶν θυγατέρων πρὸσ γάμον δίδωσι τῶν τε θρεμμάτων, ἐν τούτοισ γὰρ ἡ πᾶσα κτῆσισ τὸ παλαιὸν ἦν τοῖσ βαρβάροισ, ἀποδείκνυσιν ἐπιμελητὴν καὶ δεσπότην.

Καὶ Μωυσῆσ μὲν τοιούτων τυχὼν τῶν παρὰ τοῦ Ιἐθεγλαίου, τοῦτο γὰρ ἦν ἐπίκλημα τῷ Ῥαγουήλῳ, διῆγεν αὐτόθι ποιμαίνων τὰ βοσκήματα.

χρόνῳ δ’ ὕστερον νέμων ἐπὶ τὸ Σιναῖον καλούμενον ὄροσ ἄγει τὰ ποίμνια· τοῦτο δ’ ἐστὶν ὑψηλότατον τῶν ταύτῃ ὀρῶν καὶ πρὸσ νομὰσ ἄριστον ἀγαθῆσ φυομένησ πόασ καὶ διὰ τὸ δόξαν ἔχειν ἐνδιατρίβειν αὐτῷ τὸν θεὸν οὐ κατανεμηθείσησ πρότερον, οὐ τολμώντων ἐμβατεύειν εἰσ αὐτὸ τῶν ποιμένων·

ἔνθα δὴ καὶ τέρασ αὐτῷ συντυγχάνει θαυμάσιον. πῦρ γὰρ θάμνου βάτων νεμόμενον τὴν περὶ αὐτὸν χλόην τό τε ἄνθοσ αὐτοῦ παρῆλθεν ἀβλαβὲσ καὶ τῶν ἐγκάρπων κλάδων οὐδὲν ἠφάνισε καὶ ταῦτα τῆσ φλογὸσ πολλῆσ καὶ ὀξυτάτησ ὑπαρχούσησ.

ὁ δὲ καὶ αὐτὴν μὲν ἔδεισε τὴν ὄψιν παράδοξον γενομένην, κατεπλάγη δ’ ἔτι μᾶλλον φωνὴν τοῦ πυρὸσ ἀφιέντοσ καὶ ὀνομαστὶ καλέσαντοσ αὐτὸν καὶ ποιησαμένου λόγουσ, οἷσ τό τε θάρσοσ αὐτοῦ τολμήσαντοσ παρελθεῖν εἰσ χωρίον, εἰσ ὃ μηδεὶσ ἀνθρώπων πρότερον ἀφῖκτο διὰ τὸ εἶναι θεῖον, ἐσήμαινε καὶ συνεβούλευε τῆσ φλογὸσ [ὡσ] πορρωτάτω χωρεῖν καὶ ἀρκεῖσθαι μὲν οἷσ ἑώρακεν ἀγαθὸν ὄντα καὶ μεγάλων ἀνδρῶν ἔγγονον, πολυπραγμονεῖν δὲ μηδέν·

τούτοισ προηγόρευε περισσότερον τὴν ἐσομένην αὐτῷ δόξαν καὶ τιμὴν παρ’ ἀνθρώπων τοῦ θεοῦ συμπαρόντοσ, καὶ θαρροῦντα ἐκέλευεν εἰσ τὴν Αἴγυπτον ἀπιέναι στρατηγὸν καὶ ἡγεμόνα τῆσ Ἑβραίων πληθύοσ ἐσόμενον καὶ τῆσ ὕβρεωσ τῆσ ἐκεῖ τοὺσ συγγενεῖσ ἀπαλλάξοντα·

καὶ γὰρ γῆν οἰκήσουσι, φησί, ταύτην εὐδαίμονα, ἣν Ἅβραμοσ ᾤκησεν ὁ ὑμέτεροσ πρόγονοσ καὶ τῶν πάντων ἀπολαύσουσιν ἀγαθῶν, εἰσ ταῦτα σοῦ καὶ τῆσ σῆσ συνέσεωσ αὐτοῖσ ἡγουμένησ.

ἐξαγαγόντα μέντοι τοὺσ Ἑβραίουσ ἐκ τῆσ Αἰγύπτου θυσίασ ἐκέλευε χαριστηρίουσ ἀφικόμενον εἰσ ἐκεῖνον ἐκτελέσαι τὸν τόπον. τοσαῦτα μὲν ἐκ τοῦ πυρὸσ θεοκλυτεῖται. Μωυσῆσ δ’ ἐκπεπληγμένοσ οἷσ τ’ εἶδε καὶ πολὺ μᾶλλον οἷσ ἤκουσε, "δυνάμει μὲν ἀπιστεῖν, ἔφη, τῇ σῇ, δέσποτα, ἣν αὐτόσ τε θρησκεύω καὶ προγόνοισ οἶδα φανερὰν γενομένην, μανιωδέστερον ἢ κατὰ τὴν ἐμαυτοῦ φρόνησιν ἡγοῦμαι.

πλὴν ἀπορῶ, πῶσ ἂν ἰδιώτησ ἀνὴρ καὶ μηδεμιᾶσ ἰσχύοσ εὐπορῶν ἢ πείσω λόγοισ τοὺσ οἰκείουσ ἀφέντασ ἣν ἄρτι κατοικοῦσι γῆν ἕπεσθαί μοι πρὸσ ἣν αὐτὸσ ἡγοῦμαι, ἢ κἂν ἐκεῖνοι πεισθῶσι, πῶσ ἂν βιασαίμην Φαραώθην ἐπιτρέψαι τὴν ἔξοδον τούτοισ, ὧν τοῖσ πόνοισ καὶ τοῖσ ἔργοισ τὴν οἰκείαν αὔξουσιν εὐδαιμονίαν.

Ὁ δὲ θεὸσ αὐτῷ περὶ πάντων συνεβούλευε θαρρεῖν ὑπισχνούμενοσ αὐτὸσ παρέσεσθαι καὶ οὗ μὲν ἂν δέῃ λόγων, πειθὼ παρέξειν, οὗ δ’ ἂν ἔργων, ἰσχὺν χορηγήσειν, ἐκέλευέ τε τὴν βακτηρίαν ἐπὶ τὴν γῆν ἀφέντα πίστιν ὧν ὑπισχνεῖται λαμβάνειν.

καὶ ποιήσαντοσ δράκων εἱρ͂πε καὶ συνειλούμενοσ σπειρηδὸν ὡσ διώκουσιν ἐπ’ ἀμύνῃ τὴν κεφαλὴν ἐπανέτεινεν· εἶτα πάλιν βάκτρον ἦν. μετὰ τοῦτο δὲ καθεῖναι τὴν δεξιὰν εἰσ τὸν κόλπον προσέταξεν.

ὑπακούσασ δὲ λευκὴν καὶ τιτάνῳ τὴν χρόαν ὁμοίαν προεκόμισεν· εἶτα εἰσ τὸ σύνηθεσ κατέστη. κελευσθεὶσ δὲ καὶ τοῦ πλησίον ὕδατοσ λαβὼν ἐπὶ τὴν γῆν ἐκχέαι ὁρᾷ τὴν χρόαν αἱματώδη γενομένην. θαυμάζοντα δ’ ἐπὶ τούτοισ θαρρεῖν παρεκελεύετο καὶ βοηθὸν εἰδέναι μέγιστον αὐτῷ συνεσόμενον καὶ σημείοισ πρὸσ τὸ πιστεύεσθαι παρὰ πᾶσι χρῆσθαι, ὅτι πεμφθεὶσ ὑπ’ ἐμοῦ πάντα κατὰ τὰσ ἐμὰσ ἐντολὰσ ποιεῖσ.

κελεύω δὲ μηδὲν ἔτι μελλήσαντα σπεύδειν εἰσ τὴν Αἴγυπτον καὶ νυκτὸσ καὶ ἡμέρασ ἐπειγόμενον καὶ μὴ τρίβοντα τὸν χρόνον πλείω ποιεῖν τοῦτον Ἑβραίοισ ἐν δουλείᾳ κακοπαθοῦσι. Μωυσῆσ δ’ οὐκ ἔχων ἀπιστεῖν οἷσ ἐπηγγέλλετο τὸ θεῖον θεατήσ γε τοιούτων βεβαιωμάτων καὶ ἀκροατὴσ γενόμενοσ, εὐξάμενοσ αὐτῷ καὶ πειραθῆναι ταύτησ τῆσ δυνάμεωσ ἐν Αἰγύπτῳ δεηθεὶσ ἠντιβόλει μηδὲ ὀνόματοσ αὐτῷ γνῶσιν τοῦ ἰδίου φθονῆσαι, φωνῆσ δ’ αὐτῷ μετεσχηκότι καὶ ὄψεωσ ἔτι καὶ τὴν προσηγορίαν εἰπεῖν, ἵνα θύων ἐξ ὀνόματοσ αὐτὸν παρεῖναι τοῖσ ἱεροῖσ παρακαλῇ.

καὶ ὁ θεὸσ αὐτῷ σημαίνει τὴν αὑτοῦ προσηγορίαν οὐ πρότερον εἰσ ἀνθρώπουσ παρελθοῦσαν, περὶ ἧσ οὔ μοι θεμιτὸν εἰπεῖν.

Μωυσεῖ μέντοι τὰ σημεῖα ταῦτα οὐ τότε μόνον, διὰ παντὸσ δὲ ὁπότε δεηθείη συνετύγχανεν· ἐξ ὧν ἁπάντων πλέον περὶ τῆσ ἀληθείασ τῷ πυρὶ νέμων καὶ τὸν θεὸν εὐμενῆ παραστάτην ἕξειν πιστεύων τούσ τε οἰκείουσ σώσειν ἤλπιζε καὶ τοὺσ Αἰγυπτίουσ κακοῖσ περιβαλεῖν. Καὶ πυθόμενοσ τὸν τῶν Αἰγυπτίων τεθνάναι βασιλέα Φαραώθην, ἐφ’ οὗπερ αὐτὸσ ἔφυγε, δεῖται Ῥαγουήλου συγχωρῆσαι κατὰ ὠφέλειαν αὐτῷ τῶν συγγενῶν εἰσ Αἴγυπτον ἐλθεῖν, καὶ παραλαβὼν τὴν Σαπφώραν ἣν γεγαμήκει τοῦ Ῥαγουήλου θυγατέρα καὶ τοὺσ ἐξ αὐτῆσ παῖδασ Γῆρσον καὶ Ἐλεάζαρον ὡρ́μησεν εἰσ τὴν Αἴγυπτον·

τῶν δ’ ὀνομάτων τούτων Γῆρσοσ μὲν σημαίνει κατὰ Ἑβραίων διάλεκτον, ὅτι εἰσ ξένην γῆν, Ἐλεάζαροσ δὲ συμμάχῳ τῷ πατρῴῳ θεῷ χρησάμενον αὐτὸν Αἰγυπτίουσ διαφυγεῖν.

γενομένῳ δ’ αὐτῷ πλησίον τῶν ὁρ́ων ὁ ἀδελφὸσ Αἀρὼν ὑπήντησε τοῦ θεοῦ κελεύσαντοσ, πρὸσ ὃν ἀποσημαίνει τὰ ἐν τῷ ὄρει συντυχόντα καὶ τοῦ θεοῦ τὰσ ἐντολάσ.

προϊοῦσι δ’ αὐτοῖσ ὑπηντίαζον Ἑβραίων οἱ ἀξιολογώτατοι τὴν παρουσίαν αὐτοῦ μεμαθηκότεσ, οἷσ Μωυσῆσ τὰ σημεῖα ἐπεὶ πιθανῶσ οὐκ ἦν λέγειν παρέσχεν αὐτῶν τὴν ὄψιν. οἱ δ’ ὑπ’ ἐκπλήξεωσ τῶν παρὰ δόξαν αὐτοῖσ ὁρωμένων ἀνεθάρσουν καὶ περὶ τῶν ὅλων ἦσαν εὐέλπιδεσ, ὡσ θεοῦ προνοουμένου τῆσ ἀσφαλείασ αὐτῶν.

τά τε κατὰ τὸ Σιναῖον ὄροσ αὐτῷ συντυχόντα καὶ τὰσ τοῦ θεοῦ φωνὰσ καὶ τὰ πρὸσ πίστιν ὧν οὗτοσ αὐτῷ προστάξειεν ὑπ’ αὐτοῦ δειχθέντα σημεῖα καθ’ ἕκαστον ἐξετίθετο, παρεκάλει τε μὴ ἀπιστοῦντα τούτοισ ἐμποδὼν ἵστασθαι τῇ τοῦ θεοῦ γνώμῃ.

Χλευάσαντοσ δὲ τοῦ βασιλέωσ Μωυσῆσ ἔργῳ παρεῖχεν αὐτῷ βλέπειν τὰ σημεῖα τὰ κατὰ τὸ Σιναῖον ὄροσ γενόμενα·

ὁ δ’ ἀγανακτήσασ πονηρὸν μὲν αὐτὸν ἀπεκάλει καὶ πρότερον φυγόντα τὴν παρ’ Αἰγυπτίοισ δουλείαν καὶ νῦν ἐξ ἀπάτησ αὐτοῦ τὴν ἄφιξιν πεποιημένον καὶ τερατουργίαισ καὶ μαγείαισ καταπλήξειν ἐπικεχειρηκότα. καὶ ταῦθ’ ἅμα λέγων κελεύει τοὺσ ἱερεῖσ τὰσ αὐτὰσ ὄψεισ αὐτῷ παρασχεῖν ὁρᾶν, ὡσ Αἰγυπτίων σοφῶν ὄντων καὶ περὶ τὴν τούτων ἐπιστήμην, καὶ ὅτι μὴ μόνοσ αὐτὸσ ἔμπειροσ ὢν εἰσ θεὸν δύναται τὸ ἐν αὐτῇ παράδοξον ἀναφέρων πιθανὸσ ὥσπερ ἀπαιδεύτοισ ὑπάρχειν.

καὶ μεθεμένων ἐκείνων τὰσ βακτηρίασ δράκοντεσ ἦσαν. Μωυσῆσ δ’ οὐ καταπλαγείσ, "οὐδ’ αὐτὸσ μέν, εἶπεν, ὦ βασιλεῦ, τῆσ Αἰγυπτίων σοφίασ καταφρονῶ, τοσῷδε μέντοι κρείττονα τὰ ὑπ’ ἐμοῦ πραττόμενα τῆσ τούτων μαγείασ καὶ τέχνησ φημί, ὅσῳ τὰ θεῖα τῶν ἀνθρωπίνων διαφέρει.

δείξω δὲ οὐ κατὰ γοητείαν καὶ πλάνην τῆσ ἀληθοῦσ δόξησ τἀμὰ, κατὰ δὲ θεοῦ πρόνοιαν καὶ δύναμιν φαινόμενα. " καὶ ταῦτ’ εἰπὼν μεθίησιν ἐπὶ τῆσ γῆσ τὴν βακτηρίαν κελεύσασ αὐτὴν εἰσ ὄφιν μεταβαλεῖν·

ἡ δ’ ἐπείθετο καὶ τὰσ τῶν Αἰγυπτίων βακτηρίασ, οἳ δράκοντεσ ἐδόκουν, περιιοῦσα κατήσθιε μέχρι πάσασ ἀνήλωσεν· εἶτ’ εἰσ τὸ αὑτῆσ σχῆμα μεταπεσοῦσαν κομίζεται Μωυσῆσ. Ὁ δὲ βασιλεὺσ οὐδὲν τούτῳ μᾶλλον πραχθέντι καταπλήττεται, προσοργισθεὶσ δὲ καὶ μηδὲν αὐτῷ προχωρήσειν εἰπὼν ἐκ τῆσ κατ’ Αἰγυπτίων σοφίασ καὶ δεινότητοσ κελεύει τὸν ἐπὶ τῶν Ἑβραίων τεταγμένον μηδεμίαν αὐτοῖσ ἄνεσιν παρέχειν τοῦ πονεῖν, ἀλλὰ πλείοσι τῶν πρότερον κακοῖσ αὐτοὺσ καταναγκάζειν.

ὁ δὲ ἄχυρον αὐτοῖσ παρέχων εἰσ τὴν πλινθείαν πρότερον οὐκέτι παρεῖχεν, ἀλλ’ ἡμέρασ μὲν ἐπὶ τοῖσ ἔργοισ ταλαιπωρεῖν ἐποίει, νυκτὸσ δὲ συνάγειν τὸ ἄχυρον.

καὶ τοῦ δεινοῦ διπλασίονοσ ὄντοσ αὐτοῖσ ἐν αἰτίαισ Μωυσῆν εἶχον, ὡσ τῶν ἔργων αὐτοῖσ καὶ τῆσ ταλαιπωρίασ δι’ ἐκεῖνον χαλεπωτέρασ γεγενημένησ. ὁ δ’ οὔτε πρὸσ τὰσ τοῦ βασιλέωσ ἀπειλὰσ ἔκαμνεν οὔτε πρὸσ τὰσ τῶν Ἑβραίων μέμψεισ ἐνεδίδου, τήν τε ψυχὴν παραστησάμενοσ πρὸσ ἑκάτερον ἐπὶ τῷ πονεῖν καὶ τοῖσ οἰκείοισ ἐκπορίζειν τὴν ἐλευθερίαν ὑπῆρχε.

καὶ παραγενόμενοσ πρὸσ τὸν βασιλέα ἔπειθεν αὐτὸν ἀπολύειν τοὺσ Ἑβραίουσ ἐπὶ τὸ Σιναῖον ὄροσ ἐκεῖ θύσοντασ τῷ θεῷ, τοῦτο γὰρ αὐτὸν κεκελευκέναι, καὶ μηδὲν ἀντιπράττειν οἷσ ἐκεῖνοσ βούλεται, τὴν δ’ εὐμένειαν αὐτοῦ περὶ παντὸσ ποιούμενον συγχωρεῖν αὐτοῖσ τὴν ἔξοδον, μὴ καὶ λάθῃ τούτων κωλυτὴσ γενόμενοσ αὑτὸν αἰτιάσασθαι πάσχων ὅσα παθεῖν εἰκὸσ τὸν ἀντιπράττοντα θεοῦ προστάγμασι·

τοῖσ γὰρ χόλον ἐπ’ αὐτοὺσ κινήσασι θεῖον ἐξ ἁπάντων φύεσθαι τὰ δεινὰ, καὶ οὔτε γῆ τούτοισ οὔτε ἀὴρ φίλοσ οὔτε γοναὶ τέκνων κατὰ φύσιν, ἀλλ’ ἐχθρὰ πάντα καὶ πολέμια.

πειραθήσεσθαί τε τούτων Αἰγυπτίουσ ἔφασκε μετὰ καὶ τοῦ τὸν Ἑβραίων λαὸν ἀπελθεῖν ἐκ τῆσ χώρασ αὐτῶν ἀκόντων ἐκείνων. Τοῦ δὲ βασιλέωσ ἐκφαυλίζοντοσ τοὺσ Μωυσέοσ λόγουσ καὶ μηδεμίαν ἐπιστροφὴν ἔτι ποιουμένου πάθη δεινὰ τοὺσ Αἰγυπτίουσ κατελάμβανεν, ὧν ἕκαστον ἐκθήσομαι διά τε τὸ μὴ πρότερόν τισι συμβάντα τοῖσ Αἰγυπτίοισ εἰσ πεῖραν ἐλθεῖν καὶ διὰ τὸ βούλεσθαι Μωυσῆν μηδὲν ὧν προεῖπεν αὐτοῖσ ψευσάμενον ἐπιδεῖξαι, καὶ ὅτι συμφέρει τοῖσ ἀνθρώποισ μαθοῦσι φυλάττεσθαι ταῦτα ποιεῖν, ἐφ’ οἷσ μὴ δυσαρεστήσῃ τὸ θεῖον μηδ’ εἰσ ὀργὴν τραπὲν ἀμύνηται τῆσ ἀδικίασ αὐτούσ.

ὁ γὰρ ποταμὸσ αὐτοῖσ αἱματώδησ θεοῦ κελεύσαντοσ ἐρρύη πίνεσθαι μὴ δυνάμενοσ, καὶ πηγὴν ἑτέραν ὑδάτων οὐκ ἔχουσιν οὐ τὴν χρόαν μόνον ἦν τοιοῦτοσ, ἀλλὰ καὶ τοῖσ πειρωμένοισ ἀλγήματα καὶ πικρὰν ὀδύνην προσέφερεν.

ἦν δὲ τοιοῦτοσ μὲν Αἰγυπτίοισ, Ἑβραίοισ δὲ γλυκὺσ καὶ πότιμοσ καὶ μηδὲν τοῦ κατὰ φύσιν παρηλλαγμένοσ.

πρὸσ οὖν τὸ παράδοξον ἀμηχανήσασ ὁ βασιλεὺσ καὶ δείσασ περὶ τῶν Αἰγυπτίων συνεχώρει τοῖσ Ἑβραίοισ ἀπιέναι· καὶ τοῦ κακοῦ λωφήσαντοσ πάλιν τὴν γνώμην μετέβαλεν οὐκ ἐπιτρέπων τὴν ἄφοδον αὐτοῖσ. Ὁ θεὸσ δὲ ἀγνωμονοῦντοσ καὶ μετὰ τὴν ἀπαλλαγὴν τῆσ συμφορᾶσ οὐκέτι σωφρονεῖν θέλοντοσ ἄλλην τοῖσ Αἰγυπτίοισ ἐπιφέρει πληγήν·

ἥ τε χώρα μεστὴ κακῆσ ἦν ἰλύοσ γεννωμένων τε καὶ ἀποθνησκόντων, τάσ τε κατ’ οἶκον αὐτῶν διαίτασ ἠφάνιζον ἐν βρωτοῖσ εὑρισκόμενοι καὶ ποτοῖσ καὶ ταῖσ εὐναῖσ αὐτῶν ἐπιπολάζοντεσ, ὀσμή τε χαλεπὴ ἦν καὶ δυσώδησ ἀποθνησκόντων τῶν βατράχων καὶ ζώντων καὶ διεφθαρμένων.

ὑπὸ δὲ τούτων τῶν κακῶν ἐλαυνομένων τῶν Αἰγυπτίων τὸν Μωυσῆν ἐκέλευσεν ὁ βασιλεὺσ οἴχεσθαι τοὺσ Ἑβραίουσ λαβόντα, καὶ παραχρῆμα τοῦτ’ εἰπόντοσ ἠφάνιστο τῶν βατράχων τὸ πλῆθοσ καὶ ἥ τε γῆ καὶ ὁ ποταμὸσ εἰσ τὴν ἰδίαν φύσιν κατέστησαν.

Φαραώθησ δὲ ἅμα τοῦ τε πάθουσ ἀπήλλακτο ἡ γῆ καὶ τῆσ αἰτίασ ἐπελέληστο καὶ τοὺσ Ἑβραίουσ κατεῖχε, καὶ ὥσπερ πλειόνων παθημάτων φύσεισ βουλόμενοσ μαθεῖν οὐκέτ’ ἠφίει τοῖσ περὶ τὸν Μωυσῆν ἐξιέναι φόβῳ μᾶλλον ἢ φρονήσει ταύτην αὐτοῖσ ἐπιτρέπων.

Πάλιν οὖν ἄλλου κακοῦ προσβολῇ μετῄει τὸ θεῖον αὐτοῦ τὴν ἀπάτην·

φθειρῶν γὰρ τοῖσ Αἰγυπτίοισ ἐξήνθησεν ἄπειρόν τι πλῆθοσ ἔνδοθεν ἀναδιδομένων, ὑφ’ ὧν κακοὶ κακῶσ ἀπώλλυντο μήτε λουτροῖσ μήτε χρίσεσι φαρμάκων διαφθεῖραι τὸ γένοσ αὐτῶν δυνάμενοι. καὶ πρὸσ τοῦτο τὸ δεινὸν ὁ τῶν Αἰγυπτίων βασιλεὺσ ταραχθεὶσ καὶ δείσασ ὁμοῦ τὸν ὄλεθρον τοῦ λαοῦ καὶ τὴν αἰσχύνην δὲ τῆσ ἀπωλείασ λογισάμενοσ ἐξ ἡμίσουσ ὑπὸ φαυλότητοσ ἠναγκάζετο σωφρονεῖν·

τοῖσ μὲν γὰρ Ἑβραίοισ αὐτοῖσ ἐδίδου τὴν ἄφοδον, καὶ πρὸσ τοῦτο λωφήσαντοσ τέκνα καὶ γυναῖκασ ὅμηρα τῆσ ὑποστροφῆσ αὐτῶν καταλιπεῖν αὐτοὺσ ἠξίου.

προσεξαγριαίνει δὴ τὸν θεὸν νομίσασ ἀπατήσειν αὐτοῦ τὴν πρόνοιαν, ὥσπερ Μωυσέοσ ἀλλ’ οὐκ ἐκείνου τιμωροῦντοσ τὴν Αἴγυπτον ὑπὲρ τῶν Ἑβραίων· θηρίων γὰρ παντοίων καὶ πολυτρόπων, ὧν εἰσ ὄψιν οὐδεὶσ ἀπηντήκει πρότερον, τὴν χώραν αὐτῶν ἐγέμισεν, ὑφ’ ὧν αὐτοί τε ἀπώλλυντο καὶ ἡ γῆ τῆσ ἐπιμελείασ τῆσ παρὰ τῶν γεωργῶν ἀπεστερεῖτο, εἰ δέ τι καὶ διέφυγε τὴν ὑπ’ ἐκείνοισ ἀπώλειαν, νόσῳ τοῦτο καὶ τῶν ἀνθρώπων ὑπομενόντων ἐδαπανᾶτο.

Τοῦ δὲ Φαραώθου μηδ’ οὕτωσ εἴκοντοσ τοῖσ τοῦ θεοῦ βουλήμασιν, ἀλλὰ τὰσ μὲν γυναῖκασ συναπαίρειν τοῖσ ἀνδράσιν ἀξιοῦντοσ καταλείπεσθαι δὲ τοὺσ παῖδασ, οὐκ ἠπόρει τὸ θεῖον τὴν πονηρίαν αὐτοῦ ποικίλοισ κακοῖσ καὶ μείζοσι τῶν προενδεδημηκότων μετερχόμενον βασανίσαι·

ἀλλὰ γὰρ δεινῶσ αὐτοῖσ ἐξηλκοῦτο τὰ σώματα τῶν ἐντὸσ διαφθειρομένων, καὶ τὸ πολὺ τῶν Αἰγυπτίων οὕτωσ ἀπώλλυτο. μηδ’ ὑπὸ ταύτησ δὲ τῆσ πληγῆσ σωφρονιζομένου τοῦ βασιλέωσ χάλαζα μήτε πρότερον τοῦ κατ’ Αἴγυπτον ἀέροσ τοῦτο πεπονθότοσ μήθ’ ὁμοία τῇ παρ’ ἄλλοισ ὡρ́ᾳ χειμῶνοσ κατιούσῃ, μείζων δὲ τῆσ παρὰ τοῖσ τὰ βόρεια καὶ τὴν ἄρκτον νεμομένοισ, ἐάροσ ἀκμάζοντοσ κατενεχθεῖσα τοὺσ καρποὺσ αὐτῶν κατέκλασεν.

ἔπειτα φῦλον ἀκρίδων ἐπινέμεται τὴν ὑπὸ τῆσ χαλάζησ μὴ καταβλαβεῖσαν σποράν, ὥστε πρὸσ ἀκριβὲσ πάσασ τοῖσ Αἰγυπτίοισ τὰσ ἀπὸ τῆσ γῆσ τῶν καρπῶν ἐλπίδασ διολέσαι.

Ἤρκει μὲν οὖν τὸν δίχα πονηρίασ ἀνόητον καὶ τὰ προειρημένα τῶν κακῶν εἰσ σύνεσιν καὶ τοῦ συμφέροντοσ τὴν ἐπίνοιαν ὠφελῆσαι, Φαραώθησ δὲ οὐ τοσοῦτον ὑπὸ ἀφροσύνησ ὅσον ὑπὸ κακίασ ὅμωσ αἰσθόμενοσ γὰρ τῆσ αἰτίασ ἀντεφιλονείκει τῷ θεῷ καὶ τοῦ κρείττονοσ ἑκὼν προδότησ ἐγένετο, καὶ κελεύει μὲν τὸν Μωυσῆν μετὰ γυναικῶν καὶ παίδων ἀπάγειν τοὺσ Ἑβραίουσ, τὴν δὲ λείαν αὐτοῖσ καταλιπεῖν ἐφθαρμένησ αὐτοῖσ τῆσ οἰκείασ.

τοῦ δὲ Μωυσέοσ οὐχὶ δίκαια φήσαντοσ αὐτὸν ἀξιοῦν, δεῖν γὰρ αὐτοὺσ τῷ θεῷ τὰσ θυσίασ ἐκ τῆσ λείασ ἐπενεγκεῖν, καὶ τριβομένου διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν τοῦ χρόνου σκότοσ βαθὺ καὶ φέγγουσ ἄμοιρον περιχεῖται τοῖσ Αἰγυπτίοισ, ὑφ’ οὗ τάσ τε ὄψεισ ἀποκλειομένοισ καὶ τὰσ ἀναπνοὰσ ἐμφραττομένοισ ὑπὸ παχύτητοσ οἰκτρῶσ τε ἀποθνήσκειν συνέβαινε καὶ δεδιέναι μὴ καταποθῶσιν ὑπὸ τοῦ νέφουσ.

εἶτα τούτου διασκεδασθέντοσ μετὰ τρεῖσ ἡμέρασ καὶ τοσαύτασ νύκτασ, ὡσ οὐ μετενόει πρὸσ τὴν ἔξοδον τῶν Ἑβραίων ὁ Φαραώθησ, προσελθὼν ὁ Μωυσῆσ φησιν·

"ἄχρι πότε ἀπειθεῖσ τῇ τοῦ θεοῦ γνώμῃ· κελεύει γὰρ οὗτοσ ἀπολύειν τοὺσ Ἑβραίουσ. καὶ οὐκ ἔστιν ἑτέρωσ ἀπαλλαγῆναι τῶν κακῶν ὑμᾶσ μὴ ταῦτα ποιήσαντασ. " ὁ δὲ βασιλεὺσ ὀργισθεὶσ ἐπὶ τοῖσ εἰρημένοισ ἠπείλησεν αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν ἀποτεμεῖν, εἰ πάλιν περὶ τούτων ἐνοχλῶν αὐτῷ προσέλθοι.

Μωυσῆσ δὲ αὐτὸσ οὐκέτι ποιήσεσθαι περὶ τούτων λόγουσ ἔφησεν, αὐτὸν δὲ ἐκεῖνον σὺν καὶ τοῖσ πρώτοισ τῶν Αἰγυπτίων παρακαλέσειν τοὺσ Ἑβραίουσ ἀπελθεῖν. καὶ ὁ μὲν ταῦτ’ εἰπὼν ἀπαλλάσσεται. Ὁ δὲ θεὸσ δηλώσασ ἔτι μιᾷ πληγῇ τοὺσ Αἰγυπτίουσ καταναγκάσειν ἀπολῦσαι τοὺσ Ἑβραίουσ ἐκέλευε Μωυσῆν παραγγεῖλαι τῷ λαῷ θυσίαν ἑτοίμην ἔχειν παρασκευασαμένουσ τῇ δεκάτῃ τοῦ Ξανθικοῦ μηνὸσ εἰσ τὴν τεσσαρεσκαιδεκάτην, ὃσ παρὰ μὲν Αἰγυπτίοισ Φαρμουθὶ καλεῖται, Νισὰν δὲ παρ’ Ἑβραίοισ, Μακεδόνεσ δ’ αὐτὸν Ξανθικὸν προσαγορεύουσιν, ἀπάγειν τε τοὺσ Ἑβραίουσ πάντα ἐπικομιζομένουσ.

καὶ ὁ μὲν ἑτοίμουσ ἔχων ἤδη τοὺσ Ἑβραίουσ πρὸσ τὴν ἔξοδον καὶ διατάξασ εἰσ φατρίασ ἐν ταὐτῷ συνεῖχεν, ἐνστάσησ δὲ τῆσ τεσσαρεσκαιδεκάτησ πάντεσ πρὸσ ἄφοδον ἔχοντεσ ἔθυον καὶ τῷ αἵματι τὰσ οἰκίασ ἥγνιζον ὑσσώπου κόμαισ ἀναλαβόντεσ καὶ δειπνήσαντεσ τὰ λοιπὰ τῶν κρεῶν ἔκαυσαν ὡσ ἐξελευσόμενοι.

ὅθεν νῦν ἔτι κατὰ τὸ ἔθοσ οὕτωσ θύομεν τὴν ἑορτὴν πάσχα καλοῦντεσ, σημαίνει δ’ ὑπερβάσια, διότι κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν ὁ θεὸσ αὐτῶν ὑπερβὰσ Αἰγυπτίοισ ἐναπέσκηψε τὴν νόσον.

ἡ γὰρ φθορὰ τῶν πρωτοτόκων κατ’ ἐκείνην ἔπεισι τὴν νύκτα τοῖσ Αἰγυπτίοισ, ὡσ συνελθόντασ πολλοὺσ τῶν περὶ τὸ βασίλειον διαιτωμένων τῷ Φαραώθῃ συμβουλεύειν ἀπολύειν τοὺσ Ἑβραίουσ. καὶ Μωυσῆν καλέσασ ἐκεῖνοσ ἀπιέναι προσέταξεν, εἰ τῆσ χώρασ ἐξέλθοιεν παύσεσθαι τὴν Αἴγυπτον κακοπαθοῦσαν ὑπολαβών, δώροισ τε τοὺσ Ἑβραίουσ ἐτίμων, οἱ μὲν ὑπὲρ τοῦ τάχιον ἐξελθεῖν, οἱ δὲ καὶ κατὰ γειτνιακὴν πρὸσ αὐτοὺσ συνήθειαν.

Καὶ οἱ μὲν ἐξῄεσαν κλαιόντων καὶ μετανοούντων ὅτι χρήσαιντο χαλεπῶσ αὐτοῖσ τῶν Αἰγυπτίων, τὴν δὲ πορείαν ἐποιοῦντο κατὰ Λητοῦσ πόλιν ἔρημον οὖσαν ἐν τοῖσ τότε·

Βαβυλὼν γὰρ ὕστερον ἐκεῖ κτίζεται Καμβύσου καταστρεφομένου τὴν Αἴγυπτον. συντόμωσ δὲ ποιούμενοι τὴν ἄφοδον εἰσ Βεελσεφῶντα χωρίον τριταῖοι παραγίνονται τῆσ Ἐρυθρᾶσ θαλάσσησ. μηδενὸσ δὲ τῶν ἀπὸ τῆσ γῆσ εὐποροῦντεσ διὰ τὴν ἐρημίαν πεφυραμένοισ τοῖσ ἀλεύροισ καὶ πεπηγόσι μόνον ὑπὸ βραχείασ θερμότητοσ τοῖσ ἀπ’ αὐτῶν ἄρτοισ διετρέφοντο, καὶ τούτοισ ἐπὶ τριάκονθ’ ἡμέρασ ἐχρήσαντο·

πρὸσ πλείονα γὰρ οὐκ ἐξήρκεσε χρόνον αὐτοῖσ ὅσα ἐκ τῆσ Αἰγύπτου ἐπεφέροντο καὶ ταῦτα τὴν τροφὴν ταμιευομένοισ καὶ πρὸσ ἀνάγκην ἀλλὰ μὴ πρὸσ κόρον αὐτῇ χρωμένοισ· ὅθεν εἰσ μνήμην τῆσ τότε ἐνδείασ ἑορτὴν ἄγομεν ἐφ’ ἡμέρασ ὀκτὼ τὴν τῶν ἀζύμων λεγομένην.

τὸ μὲν οὖν πᾶν πλῆθοσ τῶν μετανισταμένων γυναιξὶν ἅμα καὶ τέκνοισ σκοποῦσιν οὐκ εὐαρίθμητον ἦν, οἱ δὲ στρατεύσιμον ἔχοντεσ τὴν ἡλικίαν περὶ ἑξήκοντα μυριάδεσ ἦσαν. Κατέλιπον δὲ τὴν Αἴγυπτον μηνὶ Ξανθικῷ πεντεκαιδεκάτῃ κατὰ σελήνην μετὰ ἔτη τριάκοντα καὶ τετρακόσια ἢ τὸν πρόγονον ἡμῶν Ἅβραμον εἰσ τὴν Χαναναίαν ἐλθεῖν, τῆσ δὲ Ιἀκώβου μεταναστάσεωσ εἰσ τὴν Αἴγυπτον γενομένησ διακοσίοισ πρὸσ τοῖσ δεκαπέντε ἐνιαυτοῖσ ὕστερον.

Μωυσῆσ δ’ ἐγεγόνει μὲν ἔτοσ ὀγδοηκοστὸν ἤδη, ὁ δὲ ἀδελφὸσ αὐτοῦ Αἀρὼν τρισὶ πλείοσιν.

ἐπεκομίζοντο δὲ καὶ τὰ τοῦ Ιὠσήπου ὀστᾶ ταῦτ’ ἐκείνου τοῖσ υἱοῖσ αὐτοῦ κελεύσαντοσ. Αἰγύπτιοι δ’ ἐπὶ τοῖσ Ἑβραίοισ ἐξελθοῦσι μετενόουν καὶ τοῦ βασιλέωσ δεινῶσ φέροντοσ ὡσ κατὰ γοητείαν τὴν Μωυσέοσ τούτων γεγονότων ἐπ’ αὐτοὺσ ἐγνώκεσαν ἀπιέναι.

καὶ λαβόντεσ ὅπλα καὶ παρασκευὴν ἐδίωκον ὡσ ἐπανάξοντεσ αὐτοὺσ εἰ καταλάβοιεν· καὶ γὰρ οὐκέτ’ αὐτοὺσ ἐνέχεσθαι τῷ θεῷ· τὴν γὰρ ἔξοδον αὐτοῖσ γεγονέναι· κρατήσειν δὲ ῥᾳδίωσ αὐτῶν ὑπέλαβον ἀνόπλων τε ὄντων καὶ ὑπὸ τῆσ ὁδοιπορίασ κεκοπωμένων.

παρ’ ἑκάστων τε ἀναπυνθανόμενοι ᾗ χωρήσειαν ἐπέσπευδον τὴν δίωξιν, καίτοι χαλεπῆσ οὔσησ ὁδευθῆναι τῆσ γῆσ οὐ στρατοπέδοισ μόνον ἀλλὰ καὶ καθ’ ἕνα. Μωυσῆσ δὲ ταύτῃ τοὺσ Ἑβραίουσ ἀπήγαγεν, ἵν’ εἰ μετανοήσαντεσ οἱ Αἰγύπτιοι διώκειν ἐθέλοιεν τιμωρίαν τῆσ πονηρίασ καὶ παραβάσεωσ τῶν ὡμολογημένων ὑπόσχοιεν, καὶ διὰ Παλαιστίνουσ, οὓσ δυσμενῶσ ἔχοντασ κατὰ παλαιὰν ἀπέχθειαν οὖσαν ὁπωσοῦν ἐβούλετο λανθάνειν ἀπερχόμενοσ·

ὅμοροσ γάρ ἐστι τῇ τῶν Αἰγυπτίων χώρᾳ· καὶ διὰ τοῦτο τὴν μὲν ἄγουσαν εἰσ τὴν Παλαιστίνην οὐκ ἀνήγαγε τὸν λαὸν, ἀλλὰ διὰ τῆσ ἐρήμου πολλὴν ἀνύσασ ὁδὸν καὶ κακοπαθήσασ ἠθέλησεν ἐμβαλεῖν εἰσ τὴν Χαναναίαν·

ἔτι τε καὶ διὰ τὰσ ἐντολὰσ τοῦ θεοῦ κελεύσαντοσ ἄγειν τὸν λαὸν εἰσ τὸ Σιναῖον ὄροσ ἐκεῖ ποιήσοντασ τὰσ θυσίασ. καταλαβόντεσ δὲ τοὺσ Ἑβραίουσ οἱ Αἰγύπτιοι εἰσ μάχην παρεσκευάζοντο καὶ συνελαύνουσιν αὐτοὺσ ὑπὸ πολυχειρίασ εἰσ ὀλίγον χωρίον·

ἑξακόσια γὰρ αὐτοῖσ ἁρ́ματα εἵπετο σὺν ἱππεῦσι πεντακισμυρίοισ καὶ ὁπλιτῶν μυριάδεσ ἦσαν εἴκοσι. τὰσ δὲ ὁδοὺσ ἀπεφράγνυσαν, αἷσ φεύξεσθαι τοὺσ Ἑβραίουσ ὑπελάμβανον, μεταξὺ κρημνῶν αὐτοὺσ ἀπροσβάτων καὶ τῆσ θαλάττησ ἀπολαμβάνοντεσ· τελευτᾷ γὰρ εἰσ αὐτὴν ὄροσ ὑπὸ τραχύτητοσ ὁδῶν ἄπορον καὶ φυγῆσ ἀπολαμβανόμενον.

τοιγαροῦν ἐν τῇ εἰσβολῇ τῇ πρὸσ θάλατταν τοῦ ὄρουσ τοὺσ Ἑβραίουσ ἀπέφραττον τῷ στρατοπέδῳ κατὰ στόμα τοῦτο ἱδρυσάμενοι, ὅπωσ τὴν εἰσ τὸ πεδίον ἔξοδον ὦσιν αὐτοὺσ ἀφῃρημένοι. Μήτ’ οὖν ὑπομένειν πολιορκουμένων τρόπῳ διὰ τὴν ἔνδειαν τῶν ἐπιτηδείων δυνάμενοι μήτε φυγῆσ εὐπορίαν ὁρῶντεσ, ὅπλων τε σπανίζοντεσ εἰ καὶ μάχεσθαι δόξειεν αὐτοῖσ, ἐν ἐλπίδι τοῦ πάντωσ ἀπολεῖσθαι καθειστήκεσαν, εἰ μὴ παραδώσουσιν ἑαυτοὺσ τοῖσ Αἰγυπτίοισ ἐθελουσίουσ.

καὶ τὸν Μωυσῆν ᾐτιῶντο πάντων ἐπιλελησμένοι τῶν ἐκ θεοῦ πρὸσ τὴν ἐλευθερίαν αὐτοῖσ σημείων γεγονότων, ὡσ καὶ τὸν προφήτην παρορμῶντα καὶ τὴν σωτηρίαν αὐτοῖσ ἐπαγγελλόμενον ὑπὸ ἀπιστίασ λίθοισ ἐθελῆσαι βαλεῖν παραδιδόναι τε σφᾶσ τοῖσ Αἰγυπτίοισ διεγνωκέναι.

πένθοσ τε ἦν καὶ ὀδυρμοὶ γυναικῶν καὶ παίδων πρὸ ὀφθαλμῶν ἐχόντων τὸν ὄλεθρον ὄρεσι καὶ θαλάττῃ περικεκλεισμένων καὶ πολεμίοισ καὶ φυγὴν οὐδαμόθεν ἐκ τούτων ἐπινοούντων.

καὶ στὰσ ἐν μέσοισ "οὐδὲ ἀνθρώποισ, εἶπε, καλῶσ τὰ παρόντα πεπολιτευμένοισ πρὸσ ἡμᾶσ δίκαιον ἦν ἀπιστεῖν ὡσ οὐχ ὁμοίοισ ἐσομένοισ πρὸσ τὰ μέλλοντα, τῆσ δὲ τοῦ θεοῦ νῦν ἀπογινώσκειν ὑμᾶσ προνοίασ μανίασ ἔργον ἂν εἰή, παρ’ οὗ πάνθ’ ὑμῖν ἀπήντηκεν ὅσα δι’ ἐμοῦ πρὸσ σωτηρίαν καὶ τὴν ἀπαλλαγὴν τῆσ δουλείασ οὐδὲ προσδοκῶσιν ὑπέσχετο.

μᾶλλον δ’ ἐχρῆν ἀπόρουσ, ὡσ δοκεῖτε, γεγενημένουσ βοηθὸν ἐλπίζειν τὸν θεόν, οὗ καὶ τὸ νῦν εἰσ ταύτην ὑμᾶσ περικεκλεῖσθαι τὴν δυσχωρίαν ἔργον, ἵν’ ἐξ ἀμηχάνων ὅθεν οὔθ’ αὐτοὺσ νομίζετε σωτηρίαν ἕξειν οὔθ’ οἱ πολέμιοι ἐκ τούτων ῥυσάμενοσ τήν τε ἰσχὺν ἐπιδείξηται τὴν ἑαυτοῦ καὶ τὴν περὶ ὑμᾶσ πρόνοιαν.

οὐ γὰρ ἐπὶ μικροῖσ τὸ θεῖον τὴν ἑαυτοῦ συμμαχίαν οἷσ ἂν εὔνουν ᾖ δίδωσιν, ἀλλ’ ἐφ’ οἷσ ἀνθρωπίνην ἐλπίδα μὴ βλέποι πρὸσ τὸ κρεῖττον παροῦσαν.

ὅθεν τοιούτῳ βοηθῷ πεπιστευκότεσ, ᾧ δύναμισ καὶ τὰ μικρὰ ποιῆσαι μεγάλα καὶ τῶν τηλικούτων ἀσθένειαν καταψηφίσασθαι, μὴ καταπέπληχθε τὴν Αἰγυπτίων παρασκευήν, μηδ’ ὅτι θάλασσα καὶ κατόπιν ὑμῖν ὄρη φυγῆσ ὁδὸν οὐ παρέχοντα διὰ τοῦτ’ ἀπογινώσκετε τὴν σωτηρίαν·

γένοιτο γὰρ ἂν καὶ ταῦθ’ ὑμῖν πεδία τοῦ θεοῦ θελήσαντοσ καὶ γῆ τὸ πέλαγοσ. Τοσαῦτα εἰπὼν ἦγεν αὐτοὺσ ἐπὶ τὴν θάλασσαν τῶν Αἰγυπτίων ὁρώντων·

ἐν ὄψει γὰρ ἦσαν καὶ τῷ πόνῳ τεταλαιπωρημένοι τῆσ διώξεωσ εἰσ τὴν ὑστεραίαν τὴν μάχην ὑπερβαλέσθαι καλῶσ ἔχειν ὑπελάμβανον. ἐπειδὴ δὲ πρὸσ τῷ αἰγιαλῷ Μωυσῆσ ἐγεγόνει, λαβὼν τὴν βακτηρίαν τὸν θεὸν ἱκέτευε καὶ σύμμαχον καὶ βοηθὸν ἐκάλει λέγων· "οὐδ’ αὐτὸσ μὲν ἀγνοεῖσ, ὅτι φυγεῖν ἡμῖν ἐκ τῶν παρόντων οὔτε κατὰ ῥώμην οὔτε κατ’ ἐπίνοιάν ἐστιν ἀνθρωπίνην, ἀλλ’ εἰ δή τι πάντωσ σωτήριον στρατῷ τῷ κατὰ τὴν σὴν βούλησιν ἀφέντι τὴν Αἴγυπτον, σόν ἐστιν ἐκπορίζειν.

ἡμεῖσ τε ἄλλην ἀπεγνωκότεσ ἐλπίδα καὶ μηχανὴν εἰσ τὴν ἀπὸ σοῦ μόνου καταφεύγομεν, καὶ εἴ τι παρὰ τῆσ σῆσ ἔλθοι προνοίασ ἐξαρπάσαι τῆσ Αἰγυπτίων ὀργῆσ ἡμᾶσ δυνάμενον ἀφορῶμεν.

ἀφίκοιτο δὲ τοῦτο ταχέωσ τὴν σὴν ἐμφανίσον ἡμῖν δύναμιν καὶ τὸν λαὸν ὑπὸ ἀνελπιστίασ καταπεπτωκότα πρὸσ τὸ χεῖρον ἀναστῆσον εἰσ εὐθυμίαν καὶ τὸ περὶ τῆσ σωτηρίασ θάρσοσ. ἐν οὐκ ἀλλοτρίοισ δ’ ἐσμὲν τοῖσ ἀπόροισ, ἀλλὰ σὴ μὲν ἡ θάλασσα, σὸν δὲ τὸ περικλεῖον ἡμᾶσ ὄροσ, ὡσ ἀνοιγῆναι μὲν τοῦτο σοῦ κελεύσαντοσ, ἠπειρωθῆναι δὲ καὶ τὸ πέλαγοσ, εἶναι δὲ ἡμῖν ἀποδρᾶναι καὶ δι’ ἀέροσ δόξαν ἰσχύι τῇ σῇ τοῦτον ἡμᾶσ σώζεσθαι τὸν τρόπον.

Τοσαῦτα ἐπιθειάσασ τύπτει τῇ βακτηρίᾳ τὴν θάλατταν.

ἡ δ’ ὑπὸ τῆσ πληγῆσ ἀνεκόπη καὶ εἰσ αὑτὴν ὑποχωρήσασα γυμνὴν ἀφίησι τὴν γῆν ὁδὸν Ἑβραίοισ εἶναι καὶ φυγήν. Μωυσῆσ δὲ ὁρῶν τὴν ἐπιφάνειαν τοῦ θεοῦ καὶ τὸ πέλαγοσ ἐκκεχωρηκὸσ αὐτοῖσ τῆσ ἰδίασ ἠπείρου πρῶτοσ ἐνέβαινεν αὐτῇ καὶ τοὺσ Ἑβραίουσ ἐκέλευεν ἕπεσθαι διὰ θείασ ὁδοῦ ποιουμένουσ τὴν πορείαν καὶ τῷ κινδύνῳ τῶν παρόντων πολεμίων ἡδομένουσ καὶ χάριν ἔχοντασ διὰ τὴν παράλογον οὕτωσ ἐξ αὐτοῦ σωτηρίαν ἀναφανεῖσαν.

Τῶν δ’ οὐκέτ’ ὀκνούντων, ἀλλ’ ἱεμένων μετὰ σπουδῆσ ὡσ συμπαρόντοσ αὐτοῖσ τοῦ θεοῦ, μαίνεσθαι μὲν αὐτοὺσ τὸ πρῶτον Αἰγύπτιοι ἐδόκουν ὡσ ἐπὶ πρόδηλον ὄλεθρον ὁρμωμένουσ, ἐπεὶ δὲ ἑώρων ἀβλαβεῖσ ἐπὶ τὸ πολὺ προκεκοφότασ καὶ μηδὲν αὐτοῖσ ἐμπόδιον μηδὲ δυσχερὲσ ἀπαντῆσαν, διώκειν ὡρμήκεσαν αὐτοὺσ ὡσ κἀκείνοισ ἠρεμήσοντοσ τοῦ πελάγουσ, καὶ προτάξαντεσ τὴν ἵππον κατέβαινον.

Ἑβραῖοι δὲ καθοπλιζομένουσ καὶ τὸν χρόνον εἰσ τοῦτο τρίβοντασ ἔφθασαν εἰσ τὴν ἀντιπέραν γῆν ἀπαθεῖσ ἐκφυγόντεσ, ὅθεν καὶ θαρσαλεωτέροισ συνέβαινε πρὸσ τὴν δίωξιν ὡσ οὐδὲν οὐδ’ αὐτῶν πεισομένων εἶναι.

Αἰγύπτιοι δ’ ἐλάνθανον ἰδίαν ὁδὸν Ἑβραίοισ γεγενημένην, ἀλλ’ οὐχὶ κοινὴν ἐπεμβαίνοντεσ καὶ μέχρι σωτηρίασ τῶν κεκινδυνευκότων πεποιημένην, ἀλλ’ οὐχὶ καὶ τοῖσ ἐπ’ ἀπωλείᾳ τῇ τούτων ὡρμημένοισ χρῆσθαι θέλουσιν.

ὡσ οὖν ὁ τῶν Αἰγυπτίων στρατὸσ ἅπασ ἐντὸσ ἦν, ἐπιχεῖται πάλιν ἡ θάλασσα καὶ περικαταλαμβάνει ῥοώδησ ὑπὸ πνευμάτων κατιοῦσα τοὺσ Αἰγυπτίουσ, ὄμβροι τ’ ἀπ’ οὐρανοῦ κατέβαινον καὶ βρονταὶ σκληραὶ προσεξαπτομένησ ἀστραπῆσ καὶ κεραυνοὶ δὲ κατηνέχθησαν.

ὅλωσ δ’ οὐδὲν ἦν τῶν ἐπ’ ἀπωλείᾳ κατὰ μῆνιν θεοῦ συμπιπτόντων ἀνθρώποισ, ὃ μὴ τότε συνῆλθε·

καὶ γὰρ νὺξ αὐτοὺσ ζοφώδησ καὶ σκοτεινὴ κατέλαβε. καὶ οἱ μὲν οὕτωσ ἀπώλοντο πάντεσ, ὡσ μηδ’ ἄγγελον τῆσ συμφορᾶσ τοῖσ ὑπολελειμμένοισ ὑποστρέψαι. Τοὺσ δ’ Ἑβραίουσ οὐδὲ κατασχεῖν ἦν ἐπὶ τῇ χαρᾷ τῆσ παραδόξου σωτηρίασ καὶ τῇ τῶν πολεμίων ἀπωλείᾳ, βεβαίωσ νομίζοντασ ἠλευθερῶσθαι τῶν ἀναγκαζόντων δουλεύειν διεφθαρμένων καὶ τὸν θεὸν οὕτωσ ἐναργῶσ ἔχοντασ βοηθοῦντα.

καὶ οἱ μὲν αὐτοί τε τὸν κίνδυνον οὕτωσ ἐκφυγόντεσ καὶ προσέτι τοὺσ ἐχθροὺσ ἐπιδόντεσ κεκολασμένουσ, ὡσ οὐκ ἄλλοι τινὲσ μνημονεύονται τῶν πρόσθεν ἀνθρώπων, ἐν ὕμνοισ ἦσαν καὶ παιδιαῖσ ὅλην τὴν νύκτα, καὶ Μωυσῆσ ᾠδὴν εἰσ τὸν θεὸν ἐγκώμιόν τε καὶ τῆσ εὐμενείασ εὐχαριστίαν περιέχουσαν ἐν ἑξαμέτρῳ τόνῳ συντίθησιν.

Ἐγὼ μὲν οὖν ὡσ εὑρ͂ον ἐν ταῖσ ἱεραῖσ βίβλοισ οὕτωσ ἕκαστον τούτων παραδέδωκα·

θαυμάσῃ δὲ μηδεὶσ τοῦ λόγου τὸ παράδοξον, εἰ ἀρχαίοισ ἀνθρώποισ καὶ πονηρίασ ἀπείροισ εὑρέθη σωτηρίασ ὁδὸσ καὶ διὰ θαλάσσησ εἴτε κατὰ βούλησιν θεοῦ εἴτε κατὰ ταὐτόματον, ὁπότε καὶ τοῖσ περὶ τὸν Ἀλέξανδρον τὸν βασιλέα τῆσ Μακεδονίασ χθὲσ καὶ πρῴην γεγονόσιν ὑπεχώρησε τὸ Παμφύλιον πέλαγοσ καὶ ὁδὸν ἄλλην οὐκ ἔχουσι παρέσχε τὴν δι’ αὐτοῦ καταλῦσαι τὴν Περσῶν ἡγεμονίαν τοῦ θεοῦ θελήσαντοσ, καὶ τοῦτο πάντεσ ὁμολογοῦσιν οἱ τὰσ Ἀλεξάνδρου πράξεισ συγγραψάμενοι. περὶ μὲν οὖν τούτων ὡσ ἑκάστῳ δοκεῖ διαλαμβανέτω.

Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ τὰ ὅπλα τῶν Αἰγυπτίων προσενεχθέντα τῷ στρατοπέδῳ τῶν Ἑβραίων ὑπὸ τοῦ ῥοῦ καὶ τῆσ βίασ τοῦ πνεύματοσ ἐπ’ ἐκεῖνο ἐκδιδούσησ ὁ Μωυσῆσ καὶ τοῦτο εἰκάσασ τῇ τοῦ θεοῦ προνοίᾳ γεγονέναι, ὅπωσ μηδὲ ὅπλων ὦσιν ἄποροι, συναγαγὼν καὶ τούτοισ σκεπάσασ τοὺσ Ἑβραίουσ ἦγεν ἐπὶ τὸ Σιναῖον ὄροσ θύσων ἐκεῖ τῷ θεῷ καὶ τὰ σῶστρα τῆσ πληθύοσ ἀποδώσων, καθὼσ αὐτῷ καὶ προείρητο.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Flavius Josephus, Antiquitates Judaicae, Book 2

(플라비우스 요세푸스, Antiquitates Judaicae, Book 2)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION