헬라어 문장 검색 - Γαλεν́ΟντηεΝά3́13́0́

(갈레노스, On the Natural Faculties., G, section 13)

οὐ μὴν οὐδὲ τὸ διὰ τοῦ αὐτοῦ πόρου τήν θ’ ὁλκὴν γίγνεσθαι καὶ τὴν ἀπόκρισιν ἐν διαφέρουσι χρόνοισ οὐδὲν ἔτι χαλεπὸν ἐξευρεῖν, εἴ γε καὶ τῆσ γαστρὸσ ὁ στόμαχοσ οὐ μόνον ἐδέσματα καὶ πόματα παράγων εἰσ αὐτήν, ἀλλὰ κἀν ταῖσ ναυτίαισ τὴν ἐναντίαν ὑπηρεσίαν ὑπηρετῶν ἐναργῶσ φαίνεται, καὶ τῆσ ἐπὶ τῷ ἥπατι κύστεωσ ὁ αὐχὴν εἷσ ὢν ἅμα μὲν πληροῖ δι’ αὑτοῦ τὴν κύστιν, ἅμα δ’ ἐκκενοῖ, καὶ τῶν μητρῶν ὁ στόμαχοσ ὡσαύτωσ ὁδόσ ἐστιν εἴσω μὲν τοῦ σπέρματοσ, ἔξω δὲ τοῦ κυήματοσ. ἀλλὰ κἀνταῦθα πάλιν ἡ μὲν ἐκκριτικὴ δύναμισ ἐναργήσ, οὐ μὴν ὁμοίωσ γ’ αὐτῇ σαφὴσ τοῖσ πολλοῖσ ἡ ἑλκτική· ἀλλ’ Ἱπποκράτησ μὲν ἀρρώστου μήτρασ αἰτιώμενοσ αὐχένα φησί· "Οὐ γὰρ δύναται αὐτέησ ὁ στόμαχοσ εἰρύσαι τὴν γονήν. " Ἐρασίστρατοσ δὲ καὶ Ἀσκληπιάδησ εἰσ τοσοῦτον ἥκουσι σοφίασ, ὥστ’ οὐ μόνον τὴν κοιλίαν καὶ τὰσ μήτρασ ἀποστεροῦσι τῆσ τοιαύτησ δυνάμεωσ ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπὶ τῷ ἥπατι κύστιν ἅμα τοῖσ νεφροῖσ. καίτοι γ’ ὅτι μηδ’ εἰπεῖν δυνατὸν ἕτερον αἴτιον ἢ οὔρων ἢ χολῆσ διακρίσεωσ, ἐν τῷ πρώτῳ δέδεικται λόγῳ. καὶ μήτραν οὖν καὶ γαστέρα καὶ τὴν ἐπὶ τῷ ἥπατι κύστιν δι’ ἑνὸσ καὶ ταὐτοῦ στομάχου τήν θ’ ὁλκὴν καὶ τὴν ἀπόκρισιν εὑρίσκοντεσ ποιουμένασ μηκέτι θαυμάζωμεν, εἰ καὶ διὰ τῶν φλεβῶν ἡ φύσισ ἐκκρίνει πολλάκισ εἰσ τὴν γαστέρα περιττώματα. τούτου δ’ ἔτι μᾶλλον οὐ χρὴ θαυμάζειν, εἰ, δι’ ὧν εἰσ ἧπαρ ἀνεδόθη φλεβῶν ἐκ γαστρόσ, αὖθισ εἰσ αὐτὴν ἐξ ἥπατοσ ἐν ταῖσ μακροτέραισ ἀσιτίαισ ἕλκεσθαί τισ δύναται τροφή. τὸ γὰρ τοῖσ τοιούτοισ ἀπιστεῖν ὅμοιόν ἐστι δήπου τῷ μηκέτι πιστεύειν μηδ’ ὅτι τὰ καθαίροντα φάρμακα διὰ τῶν αὐτῶν στομάτων ἐξ ὅλου τοῦ σώματοσ εἰσ τὴν γαστέρα τοὺσ οἰκείουσ ἐπισπᾶται χυμούσ, δι’ ὧν ἔμπροσθεν ἡ ἀνάδοσισ ἐγένετο, ἀλλ’ ἕτερα μὲν ζητεῖν ἀναδόσεωσ, ἕτερα δὲ καθάρσεωσ στόματα. καὶ μὴν εἴπερ ἓν καὶ ταὐτὸ στόμα διτταῖσ ὑπηρετεῖ δυνάμεσιν, ἐν διαφόροισ χρόνοισ εἰσ τἀναντία τὴν ὁλκὴν ποιουμέναισ, ἔμπροσθεν μὲν τῇ κατὰ τὸ ἧπαρ, ἐν δὲ τῷ τῆσ καθάρσεωσ καιρῷ τῇ τοῦ φαρμάκου, τί θαυμαστόν ἐστι διττὴν ὑπηρεσίαν τε καὶ χρείαν εἶναι ταῖσ φλεψὶ ταῖσ ἐν τῷ μέσῳ τεταγμέναισ ἥπατόσ τε καὶ τῶν κατὰ τὴν κοιλίαν, ὥσθ’, ὁπότε μὲν ἐν τούτοισ ἄφθονοσ εἰή περιεχομένη τροφή, διὰ τῶν εἰρημένων εἰσ ἧπαρ ἀναφέρεσθαι φλεβῶν, ὁπότε δ’ εἰή κενὰ καὶ δεόμενα τρέφεσθαι, διὰ τῶν αὐτῶν αὖθισ ἐξ ἥπατοσ ἕλκεσθαι; πᾶν γὰρ ἐκ παντὸσ ἕλκειν φαίνεται καὶ παντὶ μεταδιδόναι καὶ μία τισ εἶναι σύρροια καὶ σύμπνοια πάντων, καθάπερ καὶ τοῦθ’ ὁ θειότατοσ Ἱπποκράτησ εἶπεν. ἕλκει μὲν οὖν τὸ ἰσχυρότερον, ἐκκενοῦται δὲ τὸ ἀσθενέστερον. ἰσχυρότερον δὲ καὶ ἀσθενέστερον ἕτερον ἑτέρου μόριον ἢ ἁπλῶσ καὶ φύσει καὶ κοινῇ πᾶσίν ἐστιν ἢ ἰδίωσ τῷδέ τινι γίγνεται. φύσει μὲν καὶ κοινῇ πᾶσιν ἀνθρώποισ θ’ ἅμα καὶ ζώοισ ἡ μὲν καρδία τοῦ ἥπατοσ, τὸ δ’ ἧπαρ τῶν ἐντέρων τε καὶ τῆσ γαστρόσ, αἱ δ’ ἀρτηρίαι τῶν φλεβῶν ἑλκύσαι τε τὸ χρήσιμον ἑαυταῖσ ἀποκρῖναί τε τὸ μὴ τοιοῦτον ἰσχυρότεραι. καθ’ ἕκαστον δ’ ἡμῶν ἰδίωσ ἐν μὲν τῷδε τῷ καιρῷ τὸ ἧπαρ ἰσχυρότερον ἕλκειν, ἡ γαστὴρ δ’ ἐν τῷδε. πολλῆσ μὲν γὰρ ἐν τῇ κοιλίᾳ περιεχομένησ τροφῆσ καὶ σφοδρῶσ ὀρεγομένου τε καὶ χρῄζοντοσ τοῦ ἥπατοσ, πάντωσ ἰσχυρότερον ἕλκει τὸ σπλάγχνον· ἔμπαλιν δὲ τοῦ μὲν ἥπατοσ ἐμπεπλησμένου τε καὶ διατεταμένου, τῆσ γαστρὸσ δ’ ὀρεγομένησ καὶ κενῆσ ὑπαρχούσησ ἡ τῆσ ὁλκῆσ ἰσχὺσ εἰσ ἐκείνην μεθίσταται. ὡσ γάρ, εἰ κἂν ταῖσ χερσί τινα σιτία κατέχοντεσ ἀλλήλων ἁρπάζοιμεν, εἰ μὲν ὁμοίωσ εἰήμεν δεόμενοι, περιγίγνεσθαι τὸν ἰσχυρότερον εἰκόσ, εἰ δ’ οὗτοσ μὲν ἐμπεπλησμένοσ εἰή καὶ διὰ τοῦτ’ ἀμελῶσ κατέχων τὰ περιττὰ ἢ καί τινι μεταδοῦναι ποθῶν, ὁ δ’ ἀσθενέστεροσ ὀρέγοιτο δεινῶσ, οὐδὲν ἂν εἰή κώλυμα τοῦ μὴ πάντα λαβεῖν αὐτόν, οὕτω καὶ ἡ γαστὴρ ἐκ τοῦ ἥπατοσ ἐπισπᾶται Ῥᾳδίωσ, ὅταν αὐτὴ μὲν ἱκανῶσ ὀρέγηται τροφῆσ, ἐμπεπλησμένον δ’ ᾖ τὸ σπλάγχνον. καὶ τοῦ γε μὴ πεινῆν ἐνίοτε τὸ ζῷον ἡ περιουσία τῆσ ἐν ἥπατι τροφῆσ αἰτία· κρείττονα γὰρ ἔχουσα καὶ ἑτοιμοτέραν ἡ γαστὴρ τροφὴν οὐδὲν δεῖται τῆσ ἔξωθεν· εἰ δέ γέ ποτε δέοιτο μέν, ἀποροίη δέ, πληροῦται περιττωμάτων. ἰχῶρεσ δέ τινέσ εἰσι ταῦτα χολώδεισ τε καὶ φλεγματώδεισ καὶ ὀρρώδεισ, οὓσ μόνουσ ἑλκούσῃ μεθίησιν αὐτῇ τὸ ἧπαρ, ὅταν ποτὲ καὶ αὐτὴ δέηται τροφῆσ. ὥσπερ οὖν ἐξ ἀλλήλων ἕλκει τὰ μόρια τροφήν, οὕτω καὶ ἀποτίθεταί ποτ’ εἰσ ἄλληλα τὸ περιττὸν καὶ ὥσπερ ἑλκόντων ἐπλεονέκτει τὸ ἰσχυρότερον, οὕτω καὶ ἀποτιθεμένων καὶ τῶν γε καλουμένων Ῥευμάτων ἥδε ἡ πρόφασισ. ἕκαστον γὰρ τῶν μορίων ἔχει τινὰ τόνον σύμφυτον, ᾧ διωθεῖται τὸ περιττόν. ὅταν οὖν ἓν ἐξ αὐτῶν ἀρρωστότερον γένηται κατὰ δή τινα διάθεσιν, ἐξ ἁπάντων εἰσ ἐκεῖνο συρρεῖν ἀνάγκη τὰ περιττώματα. τὸ μὲν γὰρ ἰσχυρότατον ἐναποτίθεται τοῖσ πλησίον ἅπασιν, ἐκείνων δ’ αὖ πάλιν ἕκαστον εἰσ ἕτερ’ ἄττα τῶν ἀσθενεστέρων, εἶτ’ αὖθισ ἐκείνων ἕκαστον εἰσ ἄλλα καὶ τοῦτ’ ἐπὶ πλεῖστον γίγνεται, μέχρι περ ἂν ἐξ ἁπάντων ἐλαυνόμενον τὸ περίττωμα καθ’ ἕν τι μείνῃ τῶν ἀσθενεστάτων· ἐντεῦθεν γὰρ οὐκέτ’ εἰσ ἄλλο δύναται μεταρρεῖν, ὡσ· ἂν μήτε δεχομένου τινὸσ αὐτὸ τῶν ἰσχυροτέρων μήτ’ ἀπώσασθαι δυναμένου τοῦ πεπονθότοσ. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν παθῶν τῆσ γενέσεωσ καὶ τῆσ ἰάσεωσ αὖθισ ἡμῶν ἐπιδεικνύντων ἱκανὰ κἀξ ἐκείνων ἔσται λαβεῖν μαρτύρια τῶν ἐν τῷδε τῷ λόγῳ παντὶ δεδειγμένων ὀρθῶσ. ὃ δ’ ἐν τῷ παρόντι δεῖξαι προὔκειτο, πάλιν ἀναλάβωμεν, ὡσ οὐδὲν θαυμαστὸν ἐξ ἥπατοσ ἥκειν τινὰ τροφὴν ἐντέροισ τε καὶ γαστρὶ διὰ τῶν αὐτῶν φλεβῶν, δι’ ὧν ἔμπροσθεν ἐξ ἐκείνων εἰσ ἧπαρ ἀνεδίδοτο. καὶ πολλοῖσ ἀθρόωσ τε καὶ τελέωσ ἀποστᾶσιν ἰσχυρῶν γυμνασίων ἤ τι κῶλον ἀποκοπεῖσιν αἵματοσ διὰ τῶν ἐντέρων γίγνεται κένωσισ ἔκ τινων περιόδων, ὥσ που καὶ Ἱπποκράτησ ἔλεγεν, οὐδὲν μὲν ἄλλο λυποῦσα, καθαίρουσα δ’ ὀξέωσ τὸ πᾶν σῶμα καὶ τὰσ πλησμονὰσ ἐκκενοῦσα, διὰ τῶν αὐτῶν δήπου φλεβῶν τῆσ φορᾶσ τῶν περιττῶν ἐπιτελουμένησ, δι’ ὧν ἔμπροσθεν ἡ ἀνάδοσισ ἐγίγνετο. πολλάκισ δ’ ἐν νόσοισ ἡ φύσισ διὰ μὲν τῶν αὐτῶν δήπου φλεβῶν τὸ πᾶν ἐκκαθαίρει ζῷον, οὐ μὴν αἱματώδησ γ’ ἡ κένωσισ αὐτοῖσ, ἀλλὰ κατὰ τὸν λυποῦντα γίγνεται χυμόν. οὕτω δὲ κἀν ταῖσ χολέραισ ἐκκενοῦται τὸ πᾶν σῶμα διὰ τῶν εἰσ ἔντερά τε καὶ γαστέρα καθηκουσῶν φλεβῶν. τὸ δ’ οἰέσθαι μίαν εἶναι ταῖσ ὕλαισ φορὰν τελέωσ ἀγνοοῦντόσ ἐστι τὰσ φυσικὰσ δυνάμεισ τάσ τ’ ἄλλασ καὶ τὴν ἐκκριτικὴν ἐναντίαν οὖσαν τῇ ἑλκτικῇ· ταῖσ γὰρ ἐναντίαισ δυνάμεσιν ἐναντίασ κινήσεισ τε καὶ φορὰσ τῶν ὑλῶν ἀναγκαῖον ἀκολουθεῖν. ἕκαστον γὰρ τῶν μορίων, ὅταν ἑλκύσῃ τὸν οἰκεῖον χυμόν, ἔπειτα κατάσχῃ καὶ ἀπολαύσῃ, τὸ περιττὸν ἅπαν ἀποθέσθαι σπεύδει, καθότι μάλιστα δύναται τάχιστά θ’ ἅμα καὶ κάλλιστα, κατὰ τὴν τοῦ περιττοῦ Ῥοπήν. ὅθεν ἡ γαστὴρ τὰ μὲν ἐπιπολάζοντα τῶν περιττωμάτων ἐμέτοισ ἐκκαθαίρει, τὰ δ’ ὑφιστάμενα διαρροίαισ. καὶ τό γε ναυτιῶδεσ γίγνεσθαι τὸ ζῷον τοῦτ’ ἔστιν ὁρμῆσαι τὴν γαστέρα κενωθῆναι δι’ ἐμέτου. οὕτω δὲ δή τι βίαιον καὶ σφοδρὸν ἡ ἐκκριτικὴ δύναμισ ἔχει, ὥστ’ ἐν τοῖσ εἰλεοῖσ, ὅταν ἀποκλεισθῇ τελέωσ ἡ κάτω διέξοδοσ, ἐμεῖται κόπροσ. καίτοι πρὶν διελθεῖν τό τε λεπτὸν ἔντερον ἅπαν καὶ τὴν νῆστιν καὶ τὸν πυλωρὸν καὶ τὴν γαστέρα καὶ τὸν οἰσοφάγον οὐχ οἱο͂́ν τε. διὰ τοῦ στόματοσ ἐκπεσεῖν οὐδενὶ τοιούτῳ περιττώματι. τί δὴ θαυμαστόν, εἰ κἀκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ τῆσ κατὰ τὸ δέρμα μέχρι τῶν ἐντέρων τε καὶ τῆσ γαστρὸσ ἀφικνοῖτό τι μεταλαμβανόμενον, ὡσ καὶ τοῦθ’ Ἱπποκράτησ ἡμᾶσ ἐδίδαξεν, οὐ πνεῦμα μόνον ἢ περίττωμα φάσκων ἀλλὰ καὶ τὴν τροφὴν αὐτὴν ἐκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ αὖθισ ἐπὶ τὴν ἀρχήν, ὅθεν ἀνηνέχθη, καταφέρεσθαι. ἐλάχισται γὰρ Ῥοπαὶ κινήσεων τὴν ἐκκριτικὴν ταύτην οἰακίζουσι δύναμιν, ὡσ ἂν διὰ τῶν ἐγκαρσίων μὲν ἰνῶν γιγνομένην, ὠκύτατα δὲ διαδιδομένην ἀπὸ τῆσ κινησάσησ ἀρχῆσ ἐπὶ τὰ καταντικρὺ πέρατα. οὔκουν ἀπεικὸσ οὐδ’ ἀδύνατον ἀήθει ποτὲ ψύξει τὸ πρὸσ τῷ δέρματι μόριον ἐξαίφνησ πιληθὲν ἅμα μὲν ἀρρωστότερον αὐτὸ γενόμενον, ἅμα δ’ οἱο͂ν ἄχθοσ τι μᾶλλον ἢ παρασκευὴν θρέψεωσ ἔχον τὴν ἔμπροσθεν ἀλύπωσ αὐτῷ παρεσπαρμένην ὑγρότητα καὶ διὰ τοῦτ’ ἀπωθεῖσθαι σπεῦδον, ἅμα δὲ τῆσ ἔξω φορᾶσ ἀποκεκλεισμένησ τῇ πυκνώσει, πρὸσ τὴν λοιπὴν ἐπιστραφῆναι καὶ οὕτω βιασάμενον εἰσ τὸ παρακείμενον αὐτῷ μόριον ἀθρόωσ ἀπώσασθαι τὸ περιττόν, ἐκεῖνο δ’ αὖ πάλιν εἰσ τὸ μετ’ αὐτό, καὶ τοῦτο μὴ παύσασθαι γιγνόμενον, ἄχρισ ἂν ἡ μετάληψισ ἐπὶ τὰ ἐντὸσ πέρατα τῶν φλεβῶν τελευτήσῃ. αἱ μὲν δὴ τοιαῦται κινήσεισ θᾶττον ἀποπαύονται, αἱ δ’ ἀπὸ τῶν ἔνδοθεν διερεθιζόντων, ὡσ ἔν τε τοῖσ καθαίρουσι φαρμάκοισ καὶ ταῖσ χολέραισ ἰσχυρότεραί τε πολὺ καὶ μονιμώτεραι γίγνονται καὶ διαμένουσιν, ἔστ’ ἂν καὶ ἡ περὶ τοῖσ στόμασι τῶν ἀγγείων διάθεσισ, ἡ τὸ πλησίον ἕλκουσα, παραμένῃ. αὕτη μὲν γὰρ τὸ συνεχὲσ ἐκκενοῖ μόριον, ἐκεῖνο δ’ αὖ τὸ μετ’ αὐτὸ καὶ τοῦτ’ οὐ παύεται μέχρι τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ, ὥστε διαδιδόντων τῶν ἐφεξῆσ ἀεὶ μορίων ἑτέρων ἑτέροισ τὸ πρῶτον πάθοσ ὠκύτατα διικνεῖσθαι μέχρι τῶν ἐσχάτων. οὕτωσ οὖν ἔχει κἀπὶ τῶν εἰλεῶν. αὐτὸ μὲν γὰρ τὸ φλεγμαῖνον ἔντερον οὔτε τοῦ βάρουσ οὔτε τῆσ δριμύτητοσ ἀνέχεται τῶν περιττωμάτων καὶ διὰ τοῦτ’ ἐκκρίνειν αὐτὰ σπεύδει καὶ ἀπωθεῖσθαι πορρωτάτω. κωλυόμενον δὲ κάτω ποιεῖσθαι τὴν δίωσιν, ὅταν ἐνταυθοῖ ποτε τὸ σφοδρότατον ᾖ τῆσ φλεγμονῆσ, εἰσ τὰ πλησιάζοντα τῶν ὑπερκειμένων ἐντέρων ἀπωθεῖται. καὶ οὕτωσ ἤδη κατὰ τὸ συνεχὲσ τὴν Ῥοπὴν τῆσ ἐκκριτικῆσ δυνάμεωσ ἄνω ποιησαμένησ ἄχρι τοῦ στόματοσ ἐπανέρχεται τὰ περιττώματα. ταῦτα μὲν οὖν δὴ κἀν τοῖσ τῶν νοσημάτων λογισμοῖσ ἐπὶ πλέον εἰρήσεται. τὸ δ’ ἐκ παντὸσ εἰσ πᾶν φέρεσθαί τι καὶ μεταλαμβάνεσθαι καὶ μίαν ἁπάντων εἶναι σύμπνοιάν τε καὶ σύρροιαν, ὡσ Ἱπποκράτησ ἔλεγεν, ἤδη μοι δοκῶ δεδεῖχθαι σαφῶσ καὶ μηκέτ’ ἄν τινα, μηδ’ εἰ βραδὺσ αὐτῷ νοῦσ ἐνείη, περὶ τῶν τοιούτων ἀπορῆσαι μηδενόσ, οἱο͂ν ὅπωσ ἡ γαστὴρ ἢ τὰ ἔντερα τρέφεται καὶ τίνα τρόπον ἐκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ εἴσω τι διικνεῖται. πάντων γὰρ τῶν μορίων ἕλκειν μὲν τὸ προσῆκόν τε καὶ φίλιον, ἀποκρίνειν δὲ τὸ βαρῦνον ἢ δάκνον ἐχόντων δύναμιν οὐδὲν θαυμαστὸν ἐναντίασ συνεχῶσ γίγνεσθαι κινήσεισ ἐν αὐτοῖσ, ὥσπερ ἐπί τε τῆσ καρδίασ ὁρᾶται σαφῶσ καὶ τῶν ἀρτηριῶν ἁπασῶν καὶ τοῦ θώρακοσ καὶ τοῦ πνεύμονοσ. ἐπὶ μέν γε τούτων ἁπάντων μόνον οὐ καθ’ ἑκάστην καιροῦ Ῥοπὴν τὰσ ἐναντίασ κινήσεισ θ’ ἅμα τῶν ὀργάνων καὶ φορὰσ τῶν ὑλῶν ἐναργῶσ ἔστιν ἰδεῖν γιγνομένασ. εἶτ’ ἐπὶ μὲν τῆσ τραχείασ ἀρτηρίασ οὐκ ἀπορεῖσ ἐναλλὰξ ποτὲ μὲν εἴσω παραγούσησ εἰσ τὸν πνεύμονα τὸ πνεῦμα, ποτὲ δ’ ἔξω, καὶ τῶν κατὰ τὰσ Ῥῖνασ πόρων καὶ ὅλου τοῦ στόματοσ ὡσαύτωσ οὐδ’ εἶναί σοι δοκεῖ θαυμαστὸν οὐδὲ παράδοξον, εἰ, δι’ οὗ μικρῷ πρόσθεν εἴσω παρεκομίζετο τὸ πνεῦμα, διὰ τούτου νῦν ἐκπέμπεται, περὶ δὲ τῶν ἐξ ἥπατοσ εἰσ ἔντερά τε καὶ γαστέρα καθηκουσῶν φλεβῶν ἀπορεῖσ καί σοι θαυμαστὸν εἶναι φαίνεται, διὰ τῶν αὐτῶν ἀναδίδοσθαί θ’ ἅμα τὴν τροφὴν εἰσ ἧπαρ ἕλκεσθαί τ’ ἐξ ἐκείνου πάλιν εἰσ γαστέρα; διόρισαι δὴ τὸ ἅμα τοῦτο ποτέρωσ λέγεισ. εἰ μὲν γὰρ κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον, οὐδ’ ἡμεῖσ τοῦτό γέ φαμεν. ὥσπερ γὰρ εἰσπνέομεν ἐν ἑτέρῳ χρόνῳ καὶ αὖθισ πάλιν ἐν ἑτέρῳ ἀντεκπνέομεν, οὕτω καὶ τροφὴν ἐν ἑτέρῳ μὲν χρόνῳ τὸ ἧπαρ ἐκ τῆσ γαστρόσ, ἐν ἑτέρῳ δ’ ἡ γαστὴρ ἐκ τοῦ ἥπατοσ ἐπισπᾶται. εἰ δ’ ὅτι καθ’ ἓν καὶ ταὐτὸ ζῷον ἓν ὄργανον ἐναντίαισ φοραῖσ ὑλῶν ὑπηρετεῖ, τοῦτό σοι βούλεται δηλοῦν τὸ ἅμα καὶ τοῦτό σε ταράττει, τήν τ’ εἰσπνοὴν ἰδὲ καὶ τὴν ἐκπνοήν. πάντωσ που καὶ αὗται διὰ μὲν τῶν αὐτῶν ὀργάνων γίγνονται, τρόπῳ δὲ κινήσεώσ τε καὶ φορᾶσ τῶν ὑλῶν διαφέρουσιν. ὁ πνεύμων μὲν οὖν καὶ ὁ θώραξ καὶ ἀρτηρίαι αἱ τραχεῖαι καὶ αἱ λεῖαι καὶ καρδία καὶ στόμα καὶ Ῥῖνεσ ἐν ἐλαχίσταισ χρόνου Ῥοπαῖσ εἰσ ἐναντίασ κινήσεισ αὐτά τε μεταβάλλει καὶ τὰσ ὕλασ μεθίστησιν. αἱ δ’ ἐξ ἥπατοσ εἰσ ἔντερα καὶ γαστέρα καθήκουσαι φλέβεσ οὐκ ἐν οὕτω βραχέσι χρόνου μορίοισ ἀλλ’ ἐν πολλαῖσ ἡμέραισ ἅπαξ ἐνίοτε τὴν ἐναντίαν κινοῦνται κίνησιν. ἔχει γὰρ ὧδε τὸ σύμπαν. ἕκαστον τῶν ὀργάνων εἰσ ἑαυτὸ τὴν πλησιάζουσαν ἐπισπᾶται τροφὴν ἐκβοσκόμενον αὐτῆσ ἅπασαν τὴν χρηστὴν νοτίδα, μέχρισ ἂν ἱκανῶσ κορεσθῇ, καὶ ταύτην, ὡσ καὶ πρόσθεν ἐδείκνυμεν, ἐναποτίθεται ἑαυτῷ καὶ μετὰ ταῦτα προσφύει τε καὶ ὁμοιοῖ, τουτέστι τρέφεται. διώρισται γὰρ ἱκανῶσ ἔμπροσθεν ἕτερόν τι τῆσ θρέψεωσ ἐξ ἀνάγκησ αὐτῆσ προηγούμενον ἡ πρόσφυσισ ὑπάρχειν, ἐκείνησ δ’ ἔτι πρότερον ἡ πρόσθεσισ. ὥσπερ οὖν τοῖσ ζῳοίσ αὐτοῖσ ὁρ́οσ ἐστὶ τῆσ ἐδωδῆσ τὸ πληρῶσαι τὴν γαστέρα, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἑκάστῳ τῶν μορίων ὁρ́οσ ἐστὶ τῆσ προσθέσεωσ ἡ πλήρωσισ τῆσ οἰκείασ ὑγρότητοσ. ἐπεὶ τοίνυν ἅπαν μόριον τῇ γαστρὶ ὁμοίωσ ὀρέγεται τρέφεσθαι, καὶ περιπτύσσεται τῇ τροφῇ καὶ οὕτω σφίγγει πανταχόθεν αὐτὴν ὡσ ἡ γαστήρ. ἕπεται δ’ ἐξ ἀνάγκησ τούτῳ, καθάπερ καὶ πρόσθεν ἐρρηθη, τὸ πέττεσθαι τοῖσ σιτίοισ, τῆσ γαστρὸσ οὐ διὰ τοῦτο περιστελλομένησ αὐτοῖσ, ἵν’ ἐπιτήδεια τοῖσ ἄλλοισ ἐργάσηται μορίοισ· οὕτω γὰρ ἂν οὐκέτι φυσικὸν ὄργανον ἀλλὰ ζῷόν τι γίγνοιτο λογισμόν τε καὶ νοῦν ἔχον, ὡσ αἱρεῖσθαι τὸ βέλτιον. ἀλλ’ αὕτη μὲν μὲν περιστέλλεται τῷ τὸ πᾶν σῶμα δύναμιν ἑλκτικήν τινα καὶ ἀπολαυστικὴν κεκτῆσθαι τῶν οἰκείων ποιοτήτων, ὡσ ἔμπροσθεν ἐδείκνυτο· συμβαίνει δ’ ἐν τούτῳ τοῖσ σιτίοισ ἀλλοιοῦσθαι. καὶ μέντοι καὶ πληρωθεῖσα τῆσ ἐξ αὐτῶν ὑγρότητοσ καὶ κορεσθεῖσα βάροσ ἡγεῖται τὸ λοιπὸν αὐτά. τὸ περιττὸν οὖν εὐθὺσ ἀποτρίβεταί τε καὶ ὠθεῖ κάτω πρὸσ ἕτερον ἔργον αὐτὴ τρεπομένη, τὴν πρόσφυσιν. ἐν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ διερχομένη τὸ ἔντερον ἅπαν ἡ τροφὴ διὰ τῶν εἰσ αὐτὸ καθηκόντων ἀγγείων ἀναρπάζεται, πλείστη μὲν εἰσ τὰσ φλέβασ, ὀλίγη δέ τισ εἰσ τὰσ ἀρτηρίασ, ὡσ μικρὸν ὕστερον ἀποδείξομεν. ἐν τούτῳ δ’ αὖ τῷ χρόνῳ καὶ τοῖσ τῶν ἐντέρων χιτῶσι προστίθεται. καί μοι τεμὼν ἤδη τῷ λογισμῷ τὴν τῆσ τροφῆσ οἰκονομίαν ἅπασαν εἰσ τρεῖσ μοίρασ χρόνων, ἐν μὲν τῇ πρώτῃ νόει μένουσάν θ’ ἅμα κατὰ τὴν κοιλίαν αὐτὴν καὶ πεττομένην καὶ προστιθεμένην εἰσ κόρον τῇ γαστρὶ καί τι καὶ τῷ ἥπατι παρ’ αὐτῆσ ἀναφερόμενον. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ διερχομένην τά τ’ ἔντερα καὶ προστιθεμένην εἰσ κόρον αὐτοῖσ τε τούτοισ καὶ τῷ ἥπατι καί τι βραχὺ μέροσ αὐτῆσ πάντη τοῦ σώματοσ φερόμενον· ἐν δὲ δὴ τούτῳ τῷ καιρῷ τὸ προστεθὲν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ προσφύεσθαι νόει τῇ γαστρί. κατὰ δὲ τὴν τρίτην μοῖραν τοῦ χρόνου τρέφεσθαι μὲν ἤδη τὴν κοιλίαν ὁμοιώσασαν ἑαυτῇ τελέωσ τὰ προσφύντα, πρόσφυσιν δὲ τοῖσ ἐντέροισ καὶ τῷ ἥπατι γίγνεσθαι τῶν προστεθέντων, ἀνάδοσιν δὲ πάντη τοῦ σώματοσ καὶ πρόσθεσιν. εἰ μὲν οὖν ἐπὶ τούτοισ εὐθέωσ τὸ ζῷον λαμβάνοι τροφήν, ἐν ᾧ πάλιν ἡ γαστὴρ χρόνῳ πέττει τε ταύτην καὶ ἀπολαύει προστιθεῖσα πᾶν ἐξ αὐτῆσ τὸ χρηστὸν τοῖσ ἑαυτῆσ χιτῶσι, τὰ μὲν ἔντερα τελέωσ ὁμοιώσει τὸν προσφύντα χυμόν, ὡσαύτωσ δὲ καὶ τὸ ἧπαρ. ἐν ὅλῳ δὲ τῷ σώματι πρόσφυσισ τῶν προστεθέντων τῆσ τροφῆσ ἔσται μορίων. εἰ δ’ ἄσιτοσ ἀναγκάζοιτο μένειν ἡ γαστὴρ ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ, παρὰ τῶν ἐν μεσεντερίῳ τε καὶ ἥπατι φλεβῶν ἕλξει τὴν τροφήν· οὐ γὰρ ἐξ αὐτοῦ γε τοῦ σώματοσ τοῦ ἥπατοσ. λέγω δὲ σῶμα τοῦ ἥπατοσ αὐτήν τε τὴν ἰδίαν αὐτοῦ σάρκα πρώτην καὶ μάλιστα, μετὰ δὲ τήνδε καὶ τῶν ἀγγείων ἕκαστον τῶν κατ’ αὐτό. τὸν μὲν γὰρ ἐν ἑκάστῳ τῶν μορίων ἤδη περιεχόμενον χυμὸν οὐκέτ’ εὔλογον ἀντισπᾶν ἑτέρῳ μορίῳ καὶ μάλισθ’ ὅταν ἤδη πρόσφυσισ ἢ ἐξομοίωσισ αὐτοῦ γίγνηται. τὸν δ’ ἐν ταῖσ εὐρυχωρίαισ τῶν φλεβῶν τὸ μᾶλλον ἰσχύον θ’ ἅμα καὶ δεόμενον ἀντισπᾷ μόριον. Οὕτωσ οὖν καὶ ἡ γαστὴρ ἐν ᾧ χρόνῳ δεῖται μὲν αὐτὴ τροφῆσ, ἐσθίει δ’ οὐδέπω τὸ ζῷον, ἐν τούτῳ τῶν κατὰ τὸ ἧπαρ ἐξαρπάζει φλεβῶν. ἐπεὶ δὲ καὶ τὸν σπλῆνα διὰ τῶν ἔμπροσθεν ἐδείκνυμεν ὅσον ἐν ἥπατι παχύτερον ἕλκοντα κατεργάζεσθαί τε καὶ μεταβάλλειν ἐπὶ τὸ χρηστότερον, οὐδὲν οὐδ’ ἐνταῦθα θαυμαστὸν ἕλκεσθαί τι κἀκ τοῦ σπληνὸσ εἰσ ἕκαστον τῶν κοινωνούντων αὐτῷ κατὰ τὰσ φλέβασ ὀργάνων, οἱο͂ν εἰσ ἐπίπλοον καὶ μεσεντέριον καὶ λεπτὸν ἔντερον καὶ κῶλον καὶ αὐτὴν τὴν γαστέρα· κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐξερεύγεσθαι μὲν εἰσ τὴν γαστέρα τὸ περίττωμα καθ’ ἕτερον χρόνον, αὐτὸν δ’ αὖθισ ἐκ τῆσ γαστρὸσ ἕλκειν τι τῆσ οἰκείασ τροφῆσ ἐν ἑτέρῳ καιρῷ. καθόλου δ’ εἰπεῖν, ὃ καὶ πρόσθεν ἤδη λέλεκται, πᾶν ἐκ παντὸσ ἕλκειν τε καὶ πέμπειν ἐγχωρεῖ κατὰ διαφέροντασ χρόνουσ, ὁμοιοτάτου γιγνομένου τοῦ συμβαίνοντοσ, ὡσ εἰ καὶ ζῷα νοήσαισ πολλὰ τροφὴν ἄφθονον ἐν κοινῷ κατακειμένην, εἰσ ὅσον βούλεται, προσφερόμενα. καθ’ ὃν γὰρ ἤδη πέπαυται χρόνον ἕτερα, κατὰ τοῦτον εἰκὸσ ἐσθίειν ἕτερα, καὶ μέλλειν γε τὰ μὲν παύεσθαι, τὰ δ’ ἄρχεσθαι, καί τινα μὲν συνεσθίοντα, τὰ δ’ ἀνὰ μέροσ ἐσθίοντα καὶ ναὶ μὰ Δία γε τὸ ἕτερον ἁρπάζειν θατέρου πολλάκισ, εἰ τὸ μὲν ἕτερον ἐπιδέοιτο, τῷ δ’ ἀφθόνωσ παρακέοιτο. καὶ οὕτωσ οὐδὲν θαυμαστὸν οὔτ’ ἐκ τῆσ ἐσχάτησ ἐπιφανείασ εἴσω τι πάλιν ὑποστρέφειν οὔτε διὰ τῶν αὐτῶν ἀγγείων ἐξ ἥπατόσ τε καὶ σπληνὸσ εἰσ κοιλίαν ἀνενεχθῆναί τι, δι’ ὧν ἐκ ταύτησ εἰσ ἐκεῖνα πρότερον ἀνηνέχθη. κατὰ μὲν γὰρ τὰσ ἀρτηρίασ ἱκανῶσ ἐναργὲσ τὸ τοιοῦτον, ὥσπερ καὶ κατὰ τὴν καρδίαν τε καὶ τὸν θώρακα καὶ τὸν πνεύμονα. τούτων γὰρ ἁπάντων διαστελλομένων τε καὶ συστελλομένων ἐναλλὰξ ἀναγκαῖον, ἐξ ὧν εἱλκύσθη τι πρότερον, εἰσ ταῦθ’ ὕστερον ἐκπέμπεσθαι. καὶ ταύτην ἄρα τὴν ἀνάγκην ἡ φύσισ προγιγνώσκουσα τοῖσ ἐν τῇ καρδίᾳ στόμασι τῶν ἀγγείων ὑμένασ ἐπέφυσε κωλύσοντασ εἰσ τοὐπίσω φέρεσθαι τὰσ ὕλασ. ἀλλ’ ὅπωσ μὲν τοῦτο γίγνεται καὶ καθ’ ὅντινα τρόπον, ἐν τοῖσ περὶ χρείασ μορίων εἰρήσεται δεικνύντων ἡμῶν τά τ’ ἄλλα καὶ ὡσ ἀδύνατον οὕτωσ ἀκριβῶσ κλείεσθαι τὰ στόματα τῶν ἀγγείων, ὡσ μηδὲν παλινδρομεῖν. εἰσ μὲν γὰρ τὴν ἀρτηρίαν τὴν φλεβώδη, καὶ γὰρ καὶ τοῦτ’ ἐν ἐκείνοισ δειχθήσεται, πολὺ πλέον ἢ διὰ τῶν ἄλλων στομάτων εἰσ τοὐπίσω πάλιν ἀναγκαῖον ἐπανέρχεσθαι. τὸ δ’ εἰσ τὰ παρόντα χρήσιμον, ὡσ οὐκ ἐνδέχεταί τι τῶν αἰσθητὴν καὶ μεγάλην ἐχόντων εὐρύτητα μὴ οὐκ ἤτοι διαστελλόμενον ἕλκειν ἐξ ἁπάντων τῶν πλησίον ἢ ἐκθλίβειν αὖθισ εἰσ ταῦτα συστελλόμενον ἔκ τε τῶν ἤδη προειρημένων ἐν τῷδε τῷ λόγῳ σαφὲσ ἂν εἰή κἀξ ὧν Ἐρασίστρατόσ τε καὶ ἡμεῖσ ἑτέρωθι περὶ τῆσ πρὸσ τὸ κενούμενον ἀκολουθίασ ἐδείξαμεν.

MENU NAVIGATION

호흡부호 보기

강세부호 보기

장단부호 보기

작은 Iota 보기

모든 부호 보기

헬라어 텍스트

Galen, On the Natural Faculties., G, section 13

(갈레노스, On the Natural Faculties., G, section 13)

상위

목록

SEARCH

MENU NAVIGATION