Xenophon, Minor Works, Περὶ Ἱππικῆς, chapter 10

(크세노폰, Minor Works, Περὶ Ἱππικῆς, chapter 10)

ἢν δέ τίσ ποτε βουληθῇ χρῆσθαι τῷ χρησίμῳ εἰσ πόλεμον ἵππῳ ὡσ μεγαλοπρεπεστέρῳ τε καὶ περιβλεπτοτέρῳ ἱππάζεσθαι, τοῦ μὲν ἕλκειν τε τὸ στόμα τῷ χαλινῷ καὶ μυωπίζειν τε καὶ μαστιγοῦν τὸν ἵππον, ἃ οἱ πολλοὶ ποιοῦντεσ λαμπρύνειν οἰόνται, ἀπέχεσθαι δεῖ· πάντα γὰρ τἀναντία οὗτοί γε ποιοῦσιν ὧν βούλονται. τά τε γὰρ στόματα ἕλκοντεσ ἄνω ἀντὶ τοῦ προορᾶν ἐκτυφλοῦσι τοὺσ ἵππουσ καὶ μυωπίζοντεσ καὶ παίοντεσ ἐκπλήττουσιν, ὡσ τεταράχθαι καὶ κινδυνεύειν.

ταῦτα δ’ ἐστὶν ἵππων ἔργα τῶν μάλιστα ἀχθομένων ἱππασίᾳ καὶ αἰσχρὰ καὶ οὐ καλὰ ποιούντων. ἐὰν δέ τισ διδάξῃ τὸν ἵππον ἐν χαλαρῷ μὲν τῷ χαλινῷ ἱππεύειν, ἄνω δὲ τὸν αὐχένα αἴρειν, ἀπὸ δὲ τῆσ κεφαλῆσ κυρτοῦσθαι, οὕτωσ ἂν ἀπεργάζοιτο ποιεῖν τὸν ἵππον οἱοίσπερ καὶ αὐτὸσ ἥδεταί τε καὶ ἀγάλλεται.

τεκμήριον δὲ ὅτι τούτοισ ἥδεται·

ὅταν γὰρ αὐτὸσ σχηματοποιεῖσθαι θέλῃ παρ’ ἵππουσ, μάλιστα δὲ ὅταν παρὰ θηλείασ, τότε αἴρει τε τὸν αὐχένα ἄνω καὶ κυρτοῖ μάλιστα τὴν κεφαλὴν γοργούμενοσ, καὶ τὰ μὲν σκέλη ὑγρὰ μετεωρίζει, τὴν δὲ οὐρὰν ἄνω ἀνατείνει. ὅταν οὖν τισ αὐτὸν εἰσ ταῦτα προάγῃ ἅπερ αὐτὸσ σχηματοποιεῖται, ὅταν μάλιστα καλλωπίζηται, οὕτωσ ἡδόμενόν τε τῇ ἱππασίᾳ καὶ μεγαλοπρεπῆ καὶ γοργὸν καὶ περίβλεπτον ἀποφαίνει τὸν ἵππον.

ὡσ οὖν ἡγούμεθα ταῦτ’ ἂν ἀπεργασθῆναι νῦν αὖ πειρασόμεθα διηγεῖσθαι. πρῶτον μὲν τοίνυν χρὴ οὐ μεῖον δυοῖν χαλινοῖν κεκτῆσθαι.

τούτων δὲ ἔστω ὁ μὲν λεῖοσ, τοὺσ τροχοὺσ εὐμεγέθεισ ἔχων, ὁ δ’ ἕτεροσ τοὺσ μὲν τροχοὺσ καὶ βαρεῖσ καὶ ταπεινούσ, τοὺσ δ’ ἐχίνουσ ὀξεῖσ, ἵνα, ὁπόταν μὲν τοῦτον λάβῃ, ἀσχάλλων τῇ τραχύτητι διὰ τοῦτο ἀφίῃ, ὅταν δὲ τὸν λεῖον μεταλάβῃ, τῇ μὲν λειότητι αὐτοῦ ἡσθῇ, ἃ δ’ ἂν ὑπὸ τοῦ τραχέοσ παιδευθῇ, ταὐτὰ δὲ καὶ ἐν τῷ λείῳ ποιῇ. ἢν δ’ αὖ καταφρονήσασ τῆσ λειότητοσ θαμινὰ ἀπερείδηται ἐν αὐτῷ, τούτου ἕνεκα τοὺσ τροχοὺσ μεγάλουσ τῷ λείῳ προστίθεμεν, ἵνα χάσκειν ἀναγκαζόμενοσ ὑπ’ αὐτῶν ἀφίῃ τὸ στόμιον.

οἱο͂́ν τε δὲ καὶ τὸν τραχὺν παντοδαπὸν ποιεῖν καὶ κατειλοῦντα καὶ κατατείνοντα. ὁποῖοι δ’ ἂν ὦσι χαλινοί, πάντεσ ὑγροὶ ἔστωσαν.

τὸν μὲν γὰρ σκληρόν, ὅπῃ ἂν ὁ ἵπποσ λάβῃ, ὅλον ἔχει πρὸσ ταῖσ γνάθοισ, ὥσπερ καὶ ὀβελίσκον, ὁπόθεν ἄν τισ λάβῃ, ὅλον αἴρει. ὁ δὲ ἕτεροσ ὥσπερ ἡ ἅλυσισ ποιεῖ·

ὃ γὰρ ἂν ἔχῃ τισ αὐτοῦ, τοῦτο μόνον ἄκαμπτον μένει, τὸ δὲ ἄλλο ἀπήρτηται. τὸ δὲ φεῦγον ἐν τῷ στόματι ἀεὶ θηρεύων ἀφίησιν ἀπὸ τῶν γνάθων τὸ στόμιον· τούτου ἕνεκα καὶ οἱ κατὰ μέσον ἐκ τῶν ἀξόνων δακτύλιοι κρεμάννυνται, ὅπωσ τούτουσ διώκων τῇ τε γλώττῃ καὶ τοῖσ ὀδοῦσιν ἀμελῇ τοῦ ἀναλαμβάνειν πρὸσ τὰσ γνάθουσ τὸν χαλινόν. εἰ δέ τισ ἀγνοεῖ, τί τὸ ὑγρὸν τοῦ χαλινοῦ καὶ τί τὸ σκληρόν, γράψομεν καὶ τοῦτο.

ὑγρὸν μὲν γάρ ἐστιν ὅταν οἱ ἄξονεσ εὐρείασ καὶ λείασ ἔχωσι τὰσ συμβολάσ, ὥστε ῥᾳδίωσ κάμπτεσθαι· καὶ πάντα δὲ ὁπόσα περιτίθεται περὶ τοὺσ ἄξονασ ἢν εὐρύστομα ᾖ καὶ μὴ σύμπυκνα, ὑγρότερά ἐστιν. ἢν δὲ χαλεπῶσ ἕκαστα τοῦ χαλινοῦ διατρέχῃ καὶ συνθέῃ, τοῦτ’ ἐστὶ τὸ σκληρὸν εἶναι.

ὁποῖοσ δ’ ἄν τισ ᾖ, τούτῳ τάδε γε πάντα ταὐτὰ ποιητέον, ἤνπερ γε βούληται ἀποδείξασθαι τὸν ἵππον οἱο͂νπερ εἴρηται· ἀνακρουστέον μὲν τὸ στόμα τοῦ ἵππου οὔτε ἄγαν χαλεπῶσ ὥστ’ ἐκνεύειν, οὔτε ἄγαν ἡσύχωσ ὡσ μὴ αἰσθάνεσθαι·

ἐπειδὰν δὲ ἀνακρουόμενοσ αἴρῃ τὸν αὐχένα, δοτέον εὐθὺσ τὸν χαλινόν. καὶ τἆλλα δὲ δεῖ, ὥσπερ οὐ παυόμεθα λέγοντεσ, ἐν ᾧ ἂν καλῶσ ὑπηρετῇ, χαρίζεσθαι τῷ ἵππῳ. καὶ ὅταν δ’ αἴσθηται ἡδόμενον τὸν ἵππον τῇ τε ὑψαυχενίᾳ καὶ τῇ χαλαρότητι, ἐν τούτῳ οὐδὲν δεῖ χαλεπὸν προσφέρειν ὡσ πονεῖν ἀναγκάζοντα, ἀλλὰ θωπεύειν ὡσ ἱππάσασθαι βουλόμενον·

οὕτω γὰρ μάλιστα θαρρῶν πρόεισιν εἰσ τὴν ταχεῖαν ἱππασίαν. ὡσ δὲ καὶ τῷ ταχὺ θεῖν ἵπποσ ἥδεται τεκμήριον·

ἐκφυγὼν γὰρ οὐδεὶσ βάδην πορεύεται, ἀλλὰ θεῖ. τούτῳ γὰρ πέφυκεν ἥδεσθαι, ἢν μή τισ πλείω τοῦ καιροῦ θεῖν ἀναγκάζῃ· ὑπερβάλλον δὲ τὸν καιρὸν οὐδὲν τῶν πάντων ἡδὺ οὔτε ἵππῳ οὔτε ἀνθρώπῳ. ὅταν γε μὴν εἰσ τὸ ἱππάζεσθαι μετὰ τοῦ κυδροῦ ἀφιγμένοσ ᾖ, εἰθισμένοσ μὲν δήπου ἡμῖν ἦν ἐν τῇ πρώτῃ ἱππασίᾳ ἐκ τῶν στροφῶν εἰσ τὸ θᾶττον ὁρμᾶσθαι.

ἢν δέ τισ τοῦτο μὲν μεμαθηκότοσ αὐτοῦ ἅμα ἀντιλαμβάνηταί τε τῷ χαλινῷ καὶ σημήνῃ τῶν ὁρμητηρίων τι, οὕτωσ ὑπὸ μὲν τοῦ χαλινοῦ πιεσθείσ, ὑπὸ δὲ τοῦ ὁρμᾶν σημανθῆναι ἐγερθείσ, καὶ προβάλλεται μὲν τὰ στέρνα, αἴρει δὲ ἄνω τὰ σκέλη ὀργιζόμενοσ, οὐ μέντοι ὑγρά γε· οὐ γὰρ μάλα ὅταν λυπῶνται ὑγροῖσ τοῖσ σκέλεσιν ἵπποι χρῶνται. ἢν δέ τισ οὕτωσ ἀνεζωπυρημένῳ αὐτῷ δῷ τὸν χαλινόν, ἐνταῦθ’ ὑφ’ ἡδονῆσ τῷ διὰ τὴν χαλαρότητα τοῦ στομίου λελύσθαι νομίζειν, κυδρῷ μὲν τῷ σχήματι, ὑγροῖν δὲ τοῖν σκελοῖν γαυριώμενοσ φέρεται, παντάπασιν ἐκμιμούμενοσ τὸν πρὸσ ἵππουσ καλλωπισμόν.

καὶ οἱ θεώμενοι τὸν ἵππον τοιοῦτον ἐπικαλοῦσιν ἐλευθέριόν τε καὶ ἐθελουργὸν καὶ ἱππαστὴν καὶ θυμοειδῆ καὶ σοβαρὸν καὶ ἅμα ἡδύν τε καὶ γοργὸν ἰδεῖν.

καὶ ταῦτα μὲν δή, ἢν τούτων τισ ἐπιθυμήσῃ, μέχρι τούτων ἡμῖν γεγράφθω.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION