Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Β, chapter 4

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Β, chapter 4)

ἐξέτασιν δέ ποτε πάντων τοῦ Κύρου ποιουμένου ἐν τοῖσ ὅπλοισ καὶ σύνταξιν ἦλθε παρὰ Κυαξάρου ἄγγελοσ λέγων ὅτι Ἰνδῶν παρείη πρεσβεία· κελεύει οὖν σε ἐλθεῖν ὡσ τάχιστα. φέρω δέ σοι, ἔφη ὁ ἄγγελοσ, καὶ στολὴν τὴν καλλίστην παρὰ Κυαξάρου· ἐβούλετο γάρ σε ὡσ λαμπρότατα καὶ εὐκοσμότατα προσάγειν, ὡσ ὀψομένων τῶν Ἰνδῶν ὅπωσ ἂν προσίῃσ. ἀκούσασ δὲ ταῦτα ὁ Κῦροσ παρήγγειλε τῷ πρώτῳ τεταγμένῳ ταξιάρχῳ εἰσ μέτωπον στῆναι, ἐφ’ ἑνὸσ ἄγοντα τὴν τάξιν, ἐν δεξιᾷ ἔχοντα ἑαυτόν, καὶ τῷ δευτέρῳ ἐκέλευσε ταὐτὸ τοῦτο παραγγεῖλαι, καὶ διὰ πάντων οὕτω παραδιδόναι ἐκέλευσεν.

οἱ δὲ πειθόμενοι ταχὺ μὲν παρήγγελλον, ταχὺ δὲ τὰ παραγγελλόμενα ἐποίουν, ἐν ὀλίγῳ δὲ χρόνῳ ἐγένοντο τὸ μὲν μέτωπον ἐπὶ τριακοσίων τοσοῦτοι γὰρ ἦσαν οἱ ταξίαρχοι, τὸ δὲ βάθοσ ἐφ’ ἑκατόν. ἐπεὶ δὲ κατέστησαν, ἕπεσθαι ἐκέλευσεν ὡσ ἂν αὐτὸσ ἡγῆται·

καὶ εὐθὺσ τροχάζων ἡγεῖτο. ἐπεὶ δὲ κατενόησε τὴν ἀγυιὰν τὴν πρὸσ τὸ βασίλειον φέρουσαν στενοτέραν οὖσαν ἢ ὡσ ἐπὶ μετώπου πάντασ διιέναι, παραγγείλασ τὴν πρώτην χιλιοστὺν ἕπεσθαι κατὰ χώραν, τὴν δὲ δευτέραν κατ’ οὐρὰν ταύτησ ἀκολουθεῖν, καὶ διὰ παντὸσ οὕτωσ, αὐτὸσ μὲν ἡγεῖτο οὐκ ἀναπαυόμενοσ, αἱ δ’ ἄλλαι χιλιοστύεσ κατ’ οὐρὰν ἑκάστη τῆσ ἔμπροσθεν εἵποντο. ἔπεμψε δὲ καὶ ὑπηρέτασ δύο ἐπὶ τὸ στόμα τῆσ ἀγυιᾶσ, ὅπωσ εἴ τισ ἀγνοοίη, σημαίνοιεν τὸ δέον ποιεῖν.

ὡσ δ’ ἀφίκοντο ἐπὶ τὰσ Κυαξάρου θύρασ, παρήγγειλε τῷ πρώτῳ ταξιάρχῳ τὴν τάξιν εἰσ δώδεκα τάττειν βάθοσ, τοὺσ δὲ δωδεκάρχουσ ἐν μετώπῳ καθιστάναι περὶ τὸ βασίλειον, καὶ τῷ δευτέρῳ ταὐτὰ ἐκέλευσε παραγγεῖλαι, καὶ διὰ παντὸσ οὕτωσ. οἱ μὲν δὴ ταῦτ’ ἐποίουν·

ὁ δ’ εἰσῄει πρὸσ τὸν Κυαξάρην ἐν τῇ Περσικῇ στολῇ οὐδέν τι ὑβρισμένῃ. ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ Κυαξάρησ τῷ μὲν τάχει ἥσθη, τῇ δὲ φαυλότητι τῆσ στολῆσ ἠχθέσθη, καὶ εἶπε· τί τοῦτο, ὦ Κῦρε; οἱο͂ν πεποίηκασ οὕτω φανεὶσ τοῖσ Ἰνδοῖσ; ἐγὼ δ’, ἔφη, ἐβουλόμην σε ὡσ λαμπρότατον φανῆναι· καὶ γὰρ ἐμοὶ ἂν κόσμοσ ἦν τοῦτο, ἐμῆσ ὄντα ἀδελφῆσ υἱὸν ὅτι μεγαλοπρεπέστατον φαίνεσθαι. καὶ ὁ Κῦροσ πρὸσ ταῦτα εἶπε·

καὶ ποτέρωσ ἄν, ὦ Κυαξάρη, μᾶλλόν σε ἐκόσμουν, εἴπερ πορφυρίδα ἐνδὺσ καὶ ψέλια λαβὼν καὶ στρεπτὸν περιθέμενοσ σχολῇ κελεύοντι ὑπήκουόν σοι, ἢ νῦν ὅτε σὺν τοιαύτῃ καὶ τοσαύτῃ δυνάμει οὕτω σοι ὀξέωσ ὑπακούω διὰ τὸ σὲ τιμᾶν ἱδρῶτι καὶ σπουδῇ καὶ αὐτὸσ κεκοσμημένοσ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἐπιδεικνύσ σοι οὕτω πειθομένουσ; Κῦροσ μὲν οὖν ταῦτα εἶπεν. ὁ δὲ Κυαξάρησ νομίσασ αὐτὸν ὀρθῶσ λέγειν ἐκάλεσε τοὺσ Ἰνδούσ. οἱ δὲ Ἰνδοὶ εἰσελθόντεσ ἔλεξαν ὅτι πέμψειε σφᾶσ ὁ Ἰνδῶν βασιλεὺσ κελεύων ἐρωτᾶν ἐξ ὅτου ὁ πόλεμοσ εἰή Μήδοισ τε καὶ τῷ Ἀσσυρίῳ·

ἐπεὶ δὲ σοῦ ἀκούσαιμεν, ἐκέλευσεν ἐλθόντασ αὖ πρὸσ τὸν Ἀσσύριον κἀκείνου ταὐτὰ πυθέσθαι· τέλοσ δ’ ἀμφοτέροισ εἰπεῖν ὑμῖν ὅτι ὁ Ἰνδῶν βασιλεύσ, τὸ δίκαιον σκεψάμενοσ, φαίη μετὰ τοῦ ἠδικημένου ἔσεσθαι. πρὸσ ταῦτα ὁ Κυαξάρησ εἶπεν·

ἐμοῦ μὲν τοίνυν ἀκούετε ὅτι οὐκ ἀδικοῦμεν τὸν Ἀσσύριον οὐδέν· ἐκείνου δ’, εἰ δεῖσθε, ἐλθόντεσ νῦν πύθεσθε ὅ τι λέγει. παρὼν δὲ ὁ Κῦροσ ἤρετο τὸν Κυαξάρην, ἦ καὶ ἐγώ, ἔφη, εἴπω ὅ τι γιγνώσκω; καὶ ὁ Κυαξάρησ ἐκέλευσεν. ὑμεῖσ τοίνυν, ἔφη, ἀπαγγείλατε τῷ Ἰνδῶν βασιλεῖ τάδε, εἰ μή τι ἄλλο Κυαξάρῃ δοκεῖ, ὅτι φαμὲν ἡμεῖσ, εἴ τί φησιν ὑφ’ ἡμῶν ἀδικεῖσθαι ὁ Ἀσσύριοσ, αἱρεῖσθαι αὐτὸν τὸν Ἰνδῶν βασιλέα δικαστήν. οἱ μὲν δὴ ταῦτα ἀκούσαντεσ ᾤχοντο. ἐπεὶ δὲ ἐξῆλθον οἱ Ἰνδοί, ὁ Κῦροσ πρὸσ τὸν Κυαξάρην ἤρξατο λόγου τοιοῦδε.

ὦ Κυαξάρη, ἐγὼ μὲν ἦλθον οὐδέν τι πολλὰ ἔχων ἴδια χρήματα οἴκοθεν·

ὁπόσα δ’ ἦν, τούτων πάνυ ὀλίγα λοιπὰ ἔχω· ἀνήλωκα δέ, ἔφη, εἰσ τοὺσ στρατιώτασ· καὶ τοῦτο ἴσωσ, ἔφη, θαυμάζεισ σὺ πῶσ ἐγὼ ἀνήλωκα σοῦ αὐτοὺσ τρέφοντοσ· εὖ δ’ ἴσθι, ἔφη, ὅτι οὐδὲν ἄλλο ποιῶν ἢ τιμῶν καὶ χαριζόμενοσ, ὅταν τινὶ ἀγασθῶ τῶν στρατιωτῶν. δοκεῖ γάρ μοι, ἔφη, πάντασ μὲν οὓσ ἄν τισ βούληται ἀγαθοὺσ συνεργοὺσ ποιεῖσθαι ὁποίου τινὸσ οὖν πράγματοσ, ἥδιον εἶναι εὖ τε λέγοντα καὶ εὖ ποιοῦντα παρορμᾶν μᾶλλον ἢ λυποῦντα καὶ ἀναγκάζοντα·

οὓσ δὲ δὴ τῶν εἰσ τὸν πόλεμον ἔργων ποιήσασθαί τισ βούλοιτο συνεργοὺσ προθύμουσ, τούτουσ παντάπασιν ἔμοιγε δοκεῖ ἀγαθοῖσ θηρατέον εἶναι καὶ λόγοισ καὶ ἔργοισ. φίλουσ γάρ, οὐκ ἐχθρούσ, δεῖ εἶναι τοὺσ μέλλοντασ ἀπροφασίστουσ συμμάχουσ ἔσεσθαι καὶ μήτε τοῖσ ἀγαθοῖσ τοῦ ἄρχοντοσ φθονήσοντασ μήτ’ ἐν τοῖσ κακοῖσ προδώσοντασ. ταῦτ’ οὖν ἐγὼ οὕτω προγιγνώσκων χρημάτων δοκῶ προσδεῖσθαι.

πρὸσ μὲν οὖν σὲ πάντασ ὁρᾶν ὃν αἰσθάνομαι πολλὰ δαπανῶντα ἄτοπόν μοι δοκεῖ εἶναι· σκοπεῖν δ’ ἀξιῶ κοινῇ καὶ σὲ καὶ ἐμὲ ὅπωσ σὲ μὴ ἐπιλείψει χρήματα. ἐὰν γὰρ σὺ ἄφθονα ἔχῃσ, οἶδα ὅτι καὶ ἐμοὶ ἂν εἰή λαμβάνειν ὁπότε δεοίμην, ἄλλωσ τε καὶ εἰ εἰσ τοιοῦτόν τι λαμβάνοιμι ὃ μέλλοι καὶ σοὶ δαπανηθὲν βέλτιον εἶναι. ἔναγχοσ οὖν ποτέ σου μέμνημαι ἀκούσασ ὡσ ὁ Ἀρμένιοσ καταφρονοίη σου νῦν, ὅτι ἀκούει τοὺσ πολεμίουσ προσιόντασ ἡμῖν, καὶ οὔτε <τὸ> στράτευμα πέμποι οὔτε τὸν δασμὸν ὃν ἔδει ἀπάγοι.

ποιεῖ γὰρ ταῦτα, ἔφη, ὦ Κῦρε, ἐκεῖνοσ· ὥστε ἔγωγε ἀπορῶ πότερόν μοι κρεῖττον στρατεύεσθαι καὶ πειρᾶσθαι ἀνάγκην αὐτῷ προσθεῖναι ἢ ἐᾶσαι ἐν τῷ παρόντι, μὴ καὶ τοῦτον πολέμιον πρὸσ τοῖσ ἄλλοισ προσθώμεθα. καὶ ὁ Κῦροσ ἐπήρετο·

αἱ δ’ οἰκήσεισ αὐτῷ πότερον ἐν ἐχυροῖσ χωρίοισ εἰσὶν ἢ καί που ἐν εὐεφόδοισ; καὶ ὁ Κυαξάρησ εἶπεν· αἱ μὲν οἰκήσεισ οὐ πάνυ ἐν ἐχυροῖσ· ἐγὼ γὰρ τούτου οὐκ ἠμέλουν· ὄρη μέντοι ἔστιν ἔνθα δύναιτ’ ἂν ἀπελθὼν ἐν τῷ παραχρῆμα ἐν ἀσφαλεῖ εἶναι τοῦ μὴ αὐτόσ γε ὑποχείριοσ γενέσθαι, μηδὲ ὅσα ἐνταῦθα δύναιτο ὑπεκκομίσασθαι, εἰ μή τισ πολιορκοίη προσκαθήμενοσ, ὥσπερ καὶ ὁ ἐμὸσ πατήρ ποτε ἐποίησεν. ἐκ τούτου δὴ ὁ Κῦροσ λέγει τάδε·

ἀλλ’ εἰ θέλοισ, ἔφη, ἐμὲ πέμψαι, ἱππέασ μοι προσθεὶσ ὁπόσοι δοκοῦσι μέτριοι εἶναι, οἶμαι ἂν σὺν τοῖσ θεοῖσ ποιῆσαι αὐτὸν καὶ τὸ στράτευμα πέμψαι καὶ ἀποδοῦναι τὸν δασμόν σοι· ἔτι δ’ ἐλπίζω καὶ φίλον αὐτὸν μᾶλλον ἡμῖν γενήσεσθαι ἢ νῦν ἐστι. καὶ ὁ Κυαξάρησ εἶπε·

καὶ ἐγώ, ἔφη, ἐλπίζω ἐκείνουσ ἐλθεῖν ἂν πρὸσ σὲ μᾶλλον ἢ πρὸσ ἐμέ· ἀκούω γὰρ καὶ συνθηρευτάσ τινασ τῶν παίδων σοι γενέσθαι αὐτοῦ· ὥστ’ ἴσωσ ἂν καὶ πάλιν ἔλθοιεν πρὸσ σέ· ὑποχειρίων δὲ γενομένων αὐτῶν πάντα πραχθείη ἂν ᾗ ἡμεῖσ βουλόμεθα. οὐκοῦν σοι δοκεῖ, ἔφη ὁ Κῦροσ, σύμφορον εἶναι τὸ λεληθέναι ἡμᾶσ ταῦτα βουλεύοντασ; μᾶλλον γὰρ ἄν, ἔφη ὁ Κυαξάρησ, καὶ ἔλθοι τισ αὐτῶν εἰσ χεῖρασ, καὶ εἴ τισ ὁρμῷτο ἐπ’ αὐτούσ, ἀπαρασκεύαστοι ἂν λαμβάνοιντο. ἄκουε τοίνυν, ἔφη ὁ Κῦροσ, ἤν τί σοι δόξω λέγειν.

ἐγὼ πολλάκισ δὴ σὺν πᾶσι τοῖσ μετ’ ἐμοῦ τεθήρακα ἀμφὶ τὰ ὁρ́ια τῆσ τε σῆσ χώρασ καὶ τῆσ τῶν Ἀρμενίων, καὶ ἱππέασ τινὰσ ἤδη προσλαβὼν τῶν ἐνθένδε ἑταίρων ἀφικόμην. τὰ μὲν τοίνυν ὅμοια ποιῶν, ἔφη ὁ Κυαξάρησ, οὐκ ἂν ὑποπτεύοιο· εἰ δὲ πολὺ πλείων ἡ δύναμισ φαίνοιτο ἧσ ἔχων εἰώθασ θηρᾶν, τοῦτο ἤδη ὕποπτον ἂν γένοιτο. ἀλλ’ ἔστιν, ἔφη ὁ Κῦροσ, καὶ πρόφασιν κατασκευάσαι καὶ ἐνθάδε οὐκ ἄπιστον, καὶ ἤν τισ ἐκεῖσε ἐξαγγείλῃ, ὡσ ἐγὼ βουλοίμην μεγάλην θήραν ποιῆσαι·

καὶ ἱππέασ, ἔφη, αἰτοίην ἄν σε ἐκ τοῦ φανεροῦ. κάλλιστα λέγεισ, ἔφη ὁ Κυαξάρησ· ἐγὼ δέ σοι οὐκ ἐθελήσω διδόναι πλὴν μετρίουσ τινάσ, ὡσ βουλόμενοσ πρὸσ τὰ φρούρια ἐλθεῖν τὰ πρὸσ τῇ Ἀσσυρίᾳ. καὶ γὰρ τῷ ὄντι, ἔφη, βούλομαι ἐλθὼν κατασκευάσαι αὐτὰ ὡσ ἐχυρώτατα. ὁπότε δὲ σὺ προεληλυθοίησ σὺν ᾗ ἔχοισ δυνάμει καὶ θηρῴησ καὶ δὴ δύο ἡμέρασ, πέμψαιμι ἄν σοι ἱκανοὺσ ἱππέασ καὶ πεζοὺσ τῶν παρ’ ἐμοὶ ἡθροισμένων, οὓσ σὺ λαβὼν εὐθὺσ ἂν ἰοίσ, καὶ αὐτὸσ δ’ ἂν ἔχων τὴν ἄλλην δύναμιν πειρῴμην μὴ πρόσω ὑμῶν εἶναι, ἵνα, εἴ που καιρὸσ εἰή, ἐπιφανείην. οὕτω δὴ ὁ μὲν Κυαξάρησ εὐθέωσ πρὸσ τὰ φρούρια ἥθροιζεν ἱππέασ καὶ πεζούσ, καὶ ἁμάξασ δὲ σίτου προέπεμπε τὴν ἐπὶ τὰ φρούρια ὁδόν.

ὁ δὲ Κῦροσ ἐθύετο ἐπὶ τῇ πορείᾳ, καὶ ἅμα πέμπων ἐπὶ τὸν Κυαξάρην ᾔτει τῶν νεωτέρων ἱππέων. ὁ δὲ πάνυ πολλῶν βουλομένων ἕπεσθαι οὐ πολλοὺσ ἔδωκεν αὐτῷ. προεληλυθότοσ δ’ ἤδη τοῦ Κυαξάρου σὺν δυνάμει πεζῇ καὶ ἱππικῇ τὴν πρὸσ τὰ φρούρια ὁδὸν γίγνεται τῷ Κύρῳ τὰ ἱερὰ ἐπὶ τὸν Ἀρμένιον ἰέναι καλά· καὶ οὕτωσ ἐξάγει δὴ ὡσ εἰσ θήραν παρεσκευασμένοσ. πορευομένῳ δ’ αὐτῷ εὐθὺσ ἐν τῷ πρώτῳ χωρίῳ ὑπανίσταται λαγῶσ·

ἀετὸσ δ’ ἐπιπτόμενοσ αἴσιοσ, κατιδὼν τὸν λαγῶ φεύγοντα, ἐπιφερόμενοσ ἔπαισέ τε αὐτὸν καὶ συναρπάσασ ἐξῆρε, κἀπενεγκὼν ἐπὶ λόφον τινὰ οὐ πρόσω ἐχρῆτο τῇ ἄγρᾳ ὅ τι ἤθελεν. ἰδὼν οὖν ὁ Κῦροσ τὸ σημεῖον ἥσθη τε καὶ προσεκύνησε Δία βασιλέα, καὶ εἶπε πρὸσ τοὺσ παρόντασ· ἡ μὲν θήρα καλὴ ἔσται, ὦ ἄνδρεσ, ἢν ὁ θεὸσ θελήσῃ.

ὡσ δὲ πρὸσ τοῖσ ὁρίοισ ἐγένετο, εὐθὺσ ὥσπερ εἰώθει ἐθήρα· καὶ τὸ μὲν πλῆθοσ τῶν πεζῶν καὶ τῶν ἱππέων ὤγμευον αὐτῷ, ὡσ ἐπιόντεσ τὰ θηρία ἐξανισταῖεν· οἱ δὲ ἄριστοι καὶ πεζοὶ καὶ ἱππεῖσ διέστασαν καὶ τἀνιστάμενα ὑπεδέχοντο καὶ ἐδίωκον· καὶ ᾕρουν πολλοὺσ καὶ σῦσ καὶ ἐλάφουσ καὶ δορκάδασ καὶ ὄνουσ ἀγρίουσ· πολλοὶ γὰρ ἐν τούτοισ τοῖσ τόποισ ὄνοι καὶ νῦν ἔτι γίγνονται. ἐπεὶ δ’ ἔληξε τῆσ θήρασ, προσμείξασ πρὸσ τὰ ὁρ́ια τῶν Ἀρμενίων ἐδειπνοποιήσατο·

καὶ τῇ ὑστεραίᾳ αὖθισ ἐθήρα προσελθὼν πρὸσ τὰ ὄρη ὧν ὠρέγετο. ἐπεὶ δ’ αὖ ἔληξεν, ἐδειπνοποιεῖτο. τὸ δὲ παρὰ Κυαξάρου στράτευμα ὡσ ᾔσθετο προσιόν, ὑποπέμψασ πρὸσ αὐτοὺσ εἶπεν ἀπέχοντασ αὐτοῦ δειπνοποιεῖσθαι ὡσ δύο παρασάγγασ, τοῦτο προϊδὼν ὡσ συμβαλεῖται πρὸσ τὸ λανθάνειν· ἐπεὶ δὲ δειπνήσαιεν, εἶπε τῷ ἄρχοντι αὐτῶν παρεῖναι πρὸσ αὐτόν. μετὰ δὲ τὸ δεῖπνον τοὺσ ταξιάρχουσ παρεκάλει· ἐπεὶ δὲ παρῆσαν, ἔλεξεν ὧδε. ἄνδρεσ φίλοι, ὁ Ἀρμένιοσ πρόσθεν μὲν καὶ σύμμαχοσ ἦν καὶ ὑπήκοοσ Κυαξάρῃ·

νῦν δὲ ὡσ ᾔσθετο τοὺσ πολεμίουσ ἐπιόντασ, καταφρονεῖ καὶ οὔτε τὸ στράτευμα πέμπει ἡμῖν οὔτε τὸν δασμὸν ἀποδίδωσι. νῦν οὖν τοῦτον θηρᾶσαι, ἢν δυνώμεθα, ἤλθομεν. ὧδε οὖν, ἔφη, δοκεῖ ποιεῖν. σὺ μέν, ὦ Χρυσάντα, ἐπειδὰν ἀποκοιμηθῇσ ὅσον μέτριον, λαβὼν τοὺσ ἡμίσεισ Περσῶν τῶν σὺν ἡμῖν ἴθι τὴν ὀρεινὴν καὶ κατάλαβε τὰ ὄρη, εἰσ ἅ φασιν αὐτόν, ὅταν τι φοβηθῇ, καταφεύγειν· ἡγεμόνασ δέ σοι ἐγὼ δώσω.

φασὶ μὲν οὖν καὶ δασέα τὰ ὄρη ταῦτα εἶναι, ὥστ’ ἐλπὶσ ὑμᾶσ μὴ ὀφθῆναι· ὅμωσ δὲ εἰ προπέμποισ πρὸ τοῦ στρατεύματοσ εὐζώνουσ ἄνδρασ λῃσταῖσ ἐοικότασ καὶ τὸ πλῆθοσ καὶ τὰσ στολάσ, οὗτοι ἄν σοι, εἴ τινι ἐντυγχάνοιεν τῶν Ἀρμενίων, τοὺσ μὲν ἂν συλλαμβάνοντεσ αὐτῶν κωλύοιεν τῶν ἐξαγγελιῶν, οὓσ δὲ μὴ δύναιντο λαμβάνειν, ἀποσοβοῦντεσ ἂν ἐμποδὼν γίγνοιντο τοῦ μὴ ὁρᾶν αὐτοὺσ τὸ ὅλον στράτευμά σου, ἀλλ’ ὡσ περὶ κλωπῶν βουλεύεσθαι. καὶ σὺ μέν, ἔφη, οὕτω ποίει·

ἐγὼ δὲ ἅμα τῇ ἡμέρᾳ τοὺσ ἡμίσεισ μὲν τῶν πεζῶν ἔχων, πάντασ δὲ τοὺσ ἱππέασ, πορεύσομαι διὰ τοῦ πεδίου εὐθὺσ πρὸσ τὰ βασίλεια. καὶ ἢν μὲν ἀνθιστῆται, δῆλον ὅτι μάχεσθαι δεήσει· ἢν δ’ αὖ ὑποχωρῇ τοῦ πεδίου, δῆλον ὅτι μεταθεῖν δεήσει· ἢν δ’ εἰσ τὰ ὄρη φεύγῃ, ἐνταῦθα δή, ἔφη, σὸν ἔργον μηδένα ἀφιέναι τῶν πρὸσ σὲ ἀφικνουμένων. νόμιζε δὲ ὥσπερ ἐν θήρᾳ ἡμᾶσ μὲν τοὺσ ἐπιζητοῦντασ ἔσεσθαι, σὲ δὲ τὸν ἐπὶ ταῖσ ἄρκυσι·

μέμνησο οὖν ἐκεῖνο ὅτι φθάνειν δεῖ πεφραγμένουσ τοὺσ πόρουσ πρὶν κινεῖσθαι τὴν θήραν. καὶ λεληθέναι δὲ δεῖ τοὺσ ἐπὶ τοῖσ στόμασιν, εἰ μέλλουσι μὴ ἀποτρέψειν τὰ προσφερόμενα. μὴ μέντοι, ἔφη, ὦ Χρυσάντα, οὕτωσ αὖ ποίει ὥσπερ ἐνίοτε διὰ τὴν φιλοθηρίαν·

πολλάκισ γὰρ ὅλην τὴν νύκτα ἀύπνοσ πραγματεύῃ· ἀλλὰ νῦν ἐᾶσαι χρὴ τοὺσ ἄνδρασ τὸ μέτριον ἀποκοιμηθῆναι, ὡσ ἂν δύνωνται ὑπνομαχεῖν· μηδέ γε, ὅτι οὐχ ἡγεμόνασ ἔχων ἀνθρώπουσ πλανᾷ ἀνὰ τὰ ὄρη, ἀλλ’ ὅπῃ ἂν τὰ θηρία ὑφηγῆται, ταύτῃ μεταθεῖσ, μήτι καὶ νῦν οὕτω τὰ δύσβατα πορεύου, ἀλλὰ κέλευέ σοι τοὺσ ἡγεμόνασ, ἐὰν μὴ πολὺ μάσσων ἡ ὁδὸσ ᾖ, τὴν ῥᾴστην ἡγεῖσθαι·

στρατιᾷ γὰρ ἡ ῥᾴστη ταχίστη.

μηδέ γε, ὅτι σὺ εἴθισαι τρέχειν ἀνὰ τὰ ὄρη, μήτι δρόμῳ ἡγήσῃ, ἀλλ’ ὡσ ἂν δύνηταί σοι ὁ στρατὸσ ἕπεσθαι, τῷ μέσῳ τῆσ σπουδῆσ ἡγοῦ. ἀγαθὸν δὲ καὶ τῶν δυνατωτάτων καὶ προθύμων ὑπομένοντάσ τινασ ἐνίοτε παρακελεύεσθαι·

ἐπειδὰν δὲ παρέλθῃ τὸ κέρασ, παροξυντικὸν εἰσ τὸ σπεύδειν πάντασ παρὰ τοὺσ βαδίζοντασ τρέχοντασ ὁρᾶσθαι. Χρυσάντασ μὲν δὴ ταῦτα ἀκούσασ καὶ ἐπιγαυρωθεὶσ τῇ ἐντολῇ τῇ Κύρου, λαβὼν τοὺσ ἡγεμόνασ, ἀπελθὼν καὶ παραγγείλασ ἃ ἔδει τοῖσ ἅμα αὐτῷ μέλλουσι πορεύεσθαι, ἀνεπαύετο.

ἐπεὶ δὲ ἀπεκοιμήθησαν ὅσον ἐδόκει μέτριον εἶναι, ἐπορεύετο ἐπὶ τὰ ὄρη. Κῦροσ δέ, ἐπειδὴ ἡμέρα ἐγένετο, ἄγγελον μὲν προέπεμπε πρὸσ τὸν Ἀρμένιον, εἰπὼν αὐτῷ λέγειν ὧδε·

Κῦροσ, ὦ Ἀρμένιε, κελεύει οὕτω ποιεῖν σε ὅπωσ ὡσ τάχιστα ἔχων ἀπίῃ καὶ τὸν δασμὸν καὶ τὸ στράτευμα. ἢν δ’ ἐρωτᾷ ὅπου εἰμί, λέγε τἀληθῆ ὅτι ἐπὶ τοῖσ ὁρίοισ. ἢν δ’ ἐρωτᾷ εἰ καὶ αὐτὸσ ἔρχομαι, λέγε κἀνταῦθα τἀληθῆ ὅτι οὐκ οἶσθα. ἐὰν δ’ ὁπόσοι ἐσμὲν πυνθάνηται, συμπέμπειν τινὰ κέλευε καὶ μαθεῖν. τὸν μὲν δὴ ἄγγελον ἐπιστείλασ ταῦτα ἔπεμψε, νομίζων φιλικώτερον οὕτωσ εἶναι ἢ μὴ προειπόντα πορεύεσθαι.

αὐτὸσ δὲ συνταξάμενοσ ᾗ ἄριστον καὶ πρὸσ τὸ ἁνύτειν τὴν ὁδὸν καὶ πρὸσ τὸ μάχεσθαι, εἴ τι δέοι, ἐπορεύετο. προεῖπε δὲ τοῖσ στρατιώταισ μηδένα ἀδικεῖν, καὶ εἴ τισ Ἀρμενίων τῳ ἐντυγχάνοι, θαρρεῖν τε παραγγέλλειν καὶ ἀγορὰν τὸν θέλοντα ἄγειν ὅπου ἂν ὦσιν, εἴτε σῖτα εἴτε ποτὰ τυγχάνοι πωλεῖν βουλόμενοσ.

상위

Cyropaedia

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION