Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Β, chapter 1

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Β, chapter 1)

τοιαῦτα μὲν δὴ ἀφίκοντο διαλεγόμενοι μέχρι τῶν ὁρίων τῆσ Περσίδοσ· ἐπεὶ δ’ αὐτοῖσ ἀετὸσ δεξιὸσ φανεὶσ προηγεῖτο, προσευξάμενοι θεοῖσ καὶ ἡρ́ωσι τοῖσ Περσίδα γῆν κατέχουσιν ἵλεωσ καὶ εὐμενεῖσ πέμπειν σφᾶσ, οὕτω διέβαινον τὰ ὁρ́ια. ἐπειδὴ δὲ διέβησαν, προσηύχοντο αὖθισ θεοῖσ τοῖσ Μηδίαν γῆν κατέχουσιν ἵλεωσ καὶ εὐμενεῖσ δέχεσθαι αὐτούσ. ταῦτα δὲ ποιήσαντεσ, ἀσπασάμενοι ἀλλήλουσ ὥσπερ εἰκόσ, ὁ μὲν πατὴρ πάλιν εἰσ Πέρσασ ἀπῄει, Κῦροσ δὲ εἰσ Μήδουσ πρὸσ Κυαξάρην ἐπορεύετο. ἐπεὶ δὲ ἀφίκετο ὁ Κῦροσ εἰσ Μήδουσ πρὸσ τὸν Κυαξάρην, πρῶτον μὲν ὥσπερ εἰκὸσ ἠσπάσαντο ἀλλήλουσ, ἔπειτα δὲ ἤρετο τὸν Κῦρον ὁ Κυαξάρησ πόσον τι ἄγοι τὸ στράτευμα.

ὁ δὲ ἔφη· τρισμυρίουσ μέν γε οἱοῖ καὶ πρόσθεν ἐφοίτων πρὸσ ὑμᾶσ μισθοφόροι· ἄλλοι δὲ καὶ τῶν οὐδεπώποτε ἐξελθόντων προσέρχονται τῶν ὁμοτίμων. πόσοι τινέσ; ἔφη ὁ Κυαξάρησ. οὐκ ἂν ὁ ἀριθμόσ σε, ἔφη ὁ Κῦροσ, ἀκούσαντα εὐφράνειεν·

ἀλλ’ ἐκεῖνο ἐννόησον ὅτι ὀλίγοι ὄντεσ οὗτοι οἱ ὁμότιμοι καλούμενοι πολλῶν ὄντων τῶν ἄλλων Περσῶν ῥᾳδίωσ ἄρχουσιν. ἀτάρ, ἔφη, δέει τι αὐτῶν ἢ μάτην ἐφοβήθησ, οἱ δὲ πολέμιοι οὐκ ἔρχονται; ναὶ μὰ Δί’, ἔφη, καὶ πολλοί γε. πῶσ τοῦτο σαφέσ;

ὅτι, ἔφη, πολλοὶ ἥκοντεσ αὐτόθεν ἄλλοσ ἄλλον τρόπον πάντεσ ταὐτὸ λέγουσιν. ἀγωνιστέον μὲν ἄρα ἡμῖν πρὸσ τοὺσ ἄνδρασ. ἀνάγκη γάρ, ἔφη. τί οὖν, ἔφη ὁ Κῦροσ, οὐ καὶ τὴν δύναμιν ἔλεξάσ μοι, εἰ οἶσθα, πόση τισ ἡ προσιοῦσα, καὶ πάλιν τὴν ἡμετέραν, ὅπωσ εἰδότεσ ἀμφοτέρασ πρὸσ ταῦτα βουλευώμεθα ὅπωσ ἂν ἄριστα ἀγωνιζοίμεθα; ἄκουε δή, ἔφη ὁ Κυαξάρησ. Κροῖσοσ μὲν ὁ Λυδὸσ ἄγειν λέγεται μυρίουσ μὲν ἱππέασ, πελταστὰσ δὲ καὶ τοξότασ πλείουσ ἢ τετρακισμυρίουσ.

Ἀρτακάμαν δὲ τὸν τῆσ μεγάλησ Φρυγίασ ἄρχοντα λέγουσιν ἱππέασ μὲν εἰσ ὀκτακισχιλίουσ ἄγειν, λογχοφόρουσ δὲ σὺν πελτασταῖσ οὐ μείουσ τετρακισμυρίων, Ἀρίβαιον δὲ τὸν τῶν Καππαδοκῶν βασιλέα ἱππέασ μὲν ἑξακισχιλίουσ, τοξότασ δὲ καὶ πελταστὰσ οὐ μείουσ τρισμυρίων, τὸν Ἀράβιον δὲ Ἄραγδον ἱππέασ τε εἰσ μυρίουσ καὶ ἁρ́ματα εἰσ ἑκατὸν καὶ σφενδονητῶν πάμπολύ τι χρῆμα. τοὺσ μέντοι Ἕλληνασ τοὺσ ἐν τῇ Ἀσίᾳ οἰκοῦντασ οὐδέν πω σαφὲσ λέγεται εἰ ἕπονται. τοὺσ δὲ ἀπὸ Φρυγίασ τῆσ πρὸσ Ἑλλησπόντῳ συμβαλεῖν φασι Γάβαιδον ἔχοντα εἰσ Καύ̈στρου πεδίον ἑξακισχιλίουσ μὲν ἱππέασ, πελταστὰσ δὲ εἰσ μυρίουσ. Κᾶρασ μέντοι καὶ Κίλικασ καὶ Παφλαγόνασ παρακληθέντασ οὔ φασιν ἕπεσθαι. ὁ δὲ Ἀσσύριοσ ὁ Βαβυλῶνά τε ἔχων καὶ τὴν ἄλλην Ἀσσυρίαν ἐγὼ μὲν οἶμαι ἱππέασ μὲν ἄξει οὐκ ἐλάττουσ δισμυρίων, ἁρ́ματα δ’ εὖ οἶδ’ οὐ μεῖον διακοσίων, πεζοὺσ δὲ οἶμαι παμπόλλουσ· εἰώθει γοῦν ὁπότε δεῦρ’ ἐμβάλλοι. σύ, ἔφη ὁ Κῦροσ, πολεμίουσ λέγεισ ἱππέασ μὲν ἑξακισμυρίουσ εἶναι, πελταστὰσ δὲ καὶ τοξότασ πλέον ἢ εἴκοσι μυριάδασ.

ἄγε δὴ τῆσ σῆσ δυνάμεωσ τί φῂσ πλῆθοσ εἶναι; εἰσίν, ἔφη, Μήδων μὲν ἱππεῖσ πλείουσ τῶν μυρίων· πελτασταὶ δὲ καὶ τοξόται γένοιντ’ ἄν πωσ ἐκ τῆσ ἡμετέρασ κἂν ἑξακισμύριοι. Ἀρμενίων δ’, ἔφη, τῶν ὁμόρων ἡμῖν παρέσονται ἱππεῖσ μὲν τετρακισχίλιοι, πεζοὶ δὲ δισμύριοι. λέγεισ σύ, ἔφη ὁ Κῦροσ, ἱππέασ μὲν ἡμῖν εἶναι μεῖον ἢ τέταρτον μέροσ τοῦ τῶν πολεμίων ἱππικοῦ, πεζοὺσ δὲ ἀμφὶ τοὺσ ἡμίσεισ. τί οὖν, ἔφη ὁ Κυαξάρησ, οὐκ ὀλίγουσ νομίζεισ Περσῶν εἶναι οὓσ σὺ φῂσ ἄγειν;

ἀλλ’ εἰ μὲν ἀνδρῶν προσδεῖ ἡμῖν, ἔφη ὁ Κῦροσ, εἴτε καὶ μή, αὖθισ συμβουλευσόμεθα· τὴν δὲ μάχην μοι, ἔφη, λέξον ἑκάστων ἥτισ ἐστί. σχεδόν, ἔφη ὁ Κυαξάρησ, πάντων ἡ αὐτή· τοξόται γάρ εἰσι καὶ ἀκοντισταὶ οἵ τ’ ἐκείνων καὶ οἱ ἡμέτεροι. οὐκοῦν, ἔφη ὁ Κῦροσ, ἀκροβολίζεσθαι ἀνάγκη ἐστὶ τοιούτων γε τῶν ὅπλων ὄντων. ἀνάγκη γὰρ οὖν, ἔφη ὁ Κυαξάρησ·

οὐκοῦν ἐν τούτῳ μὲν τῶν πλειόνων ἡ νίκη· πολὺ γὰρ ἂν θᾶττον οἱ ὀλίγοι ὑπὸ τῶν πολλῶν τιτρωσκόμενοι ἀναλωθείησαν ἢ οἱ πολλοὶ ὑπὸ τῶν ὀλίγων· εἰ οὖν οὕτωσ ἔχει, ὦ Κῦρε, τί ἂν ἄλλο τισ κρεῖττον εὑρ́οι ἢ πέμπειν ἐσ Πέρσασ, καὶ ἅμα μὲν διδάσκειν αὐτοὺσ ὅτι εἴ τι πείσονται Μῆδοι, εἰσ Πέρσασ τὸ δεινὸν ἥξει, ἅμα δὲ αἰτεῖν πλέον στράτευμα; ἀλλὰ τοῦτο μέν, ἔφη ὁ Κῦροσ, εὖ ἴσθι ὅτι, οὐδ’ εἰ πάντεσ ἔλθοιεν Πέρσαι, πλήθει γε οὐχ ὑπερβαλοίμεθ’ ἂν τοὺσ πολεμίουσ. τί μὴν ἄλλο ἐνορᾷσ ἄμεινον τούτου;

ἐγὼ μὲν ἄν, ἔφη ὁ Κῦροσ, εἰ σὺ εἰήν, ὡσ τάχιστα ὅπλα ποιοίμην πᾶσι Πέρσαισ τοῖσ προσιοῦσιν οἱᾶ́περ ἔχοντεσ ἔρχονται παρ’ ἡμῶν οἱ τῶν ὁμοτίμων καλούμενοι· ταῦτα δ’ ἐστὶ θώραξ μὲν περὶ τὰ στέρνα, γέρρον δὲ εἰσ τὴν ἀριστεράν, κοπὶσ δὲ ἢ σάγαρισ εἰσ τὴν δεξιάν· κἂν ταῦτα παρασκευάσῃσ, ἡμῖν μὲν ποιήσεισ τὸ ὁμόσε τοῖσ ἐναντίοισ ἰέναι ἀσφαλέστατον, τοῖσ πολεμίοισ δὲ τὸ φεύγειν ἢ τὸ μένειν αἱρετώτερον. τάττομεν δέ, ἔφη, ἡμᾶσ μὲν αὐτοὺσ ἐπὶ τοὺσ μένοντασ· οἵ γε μέντἂν αὐτῶν φεύγωσι, τούτουσ ὑμῖν καὶ τοῖσ ἵπποισ νέμομεν, ὡσ μὴ σχολάζωσι μήτε μένειν μήτε ἀναστρέφεσθαι. Κῦροσ μὲν οὕτωσ ἔλεξε·

τῷ δὲ Κυαξάρῃ ἔδοξέ τε εὖ λέγειν, καὶ τοῦ μὲν πλείουσ μεταπέμπεσθαι οὐκέτι ἐμέμνητο, παρεσκευάζετο δὲ ὅπλα τὰ προειρημένα. καὶ σχεδόν τε ἕτοιμα ἦν καὶ τῶν Περσῶν οἱ ὁμότιμοι παρῆσαν ἔχοντεσ τὸ ἀπὸ Περσῶν στράτευμα. ἐνταῦθα δὴ εἰπεῖν λέγεται ὁ Κῦροσ συναγαγὼν αὐτούσ·

ἄνδρεσ φίλοι, ἐγὼ ὑμᾶσ ὁρῶν αὐτοὺσ μὲν καθωπλισμένουσ οὕτω καὶ ταῖσ ψυχαῖσ παρεσκευασμένουσ ὡσ εἰσ χεῖρασ συμμείξοντασ τοῖσ πολεμίοισ, τοὺσ δὲ ἑπομένουσ ὑμῖν Πέρσασ γιγνώσκων ὅτι οὕτωσ ὡπλισμένοι εἰσὶν ὡσ ὅτι προσωτάτω ταχθέντεσ μάχεσθαι, ἔδεισα μὴ ὀλίγοι καὶ ἔρημοι συμμάχων συμπίπτοντεσ πολεμίοισ πολλοῖσ πάθοιτέ τι. νῦν οὖν, ἔφη, σώματα μὲν ἔχοντεσ ἀνδρῶν ἥκετε οὐ μεμπτά· ὅπλα δὲ ἔσται αὐτοῖσ ὅμοια τοῖσ ἡμετέροισ· τάσ γε μέντοι ψυχὰσ θήγειν αὐτῶν ὑμέτερον ἔργον. ἄρχοντοσ γάρ ἐστιν οὐχ ἑαυτὸν μόνον ἀγαθὸν παρέχειν, ἀλλὰ δεῖ καὶ τῶν ἀρχομένων ἐπιμελεῖσθαι ὅπωσ ὡσ βέλτιστοι ἔσονται. ὁ μὲν οὕτωσ εἶπεν·

οἱ δ’ ἥσθησαν μὲν πάντεσ, νομίζοντεσ μετὰ πλειόνων ἀγωνιεῖσθαι· εἷσ δ’ αὐτῶν καὶ ἔλεξε τοιάδε. ἀλλὰ θαυμαστά, ἔφη, ἴσωσ δόξω λέγειν, εἰ Κύρῳ συμβουλεύσω τι εἰπεῖν ὑπὲρ ἡμῶν, ὅταν τὰ ὅπλα λαμβάνωσιν οἱ ἡμῖν μέλλοντεσ συμμάχεσθαι·

ἀλλὰ γιγνώσκω γάρ, ἔφη, ὅτι οἱ τῶν ἱκανωτάτων καὶ εὖ καὶ κακῶσ ποιεῖν λόγοι οὗτοι καὶ μάλιστα ἐνδύονται ταῖσ ψυχαῖσ τῶν ἀκουόντων· καὶ δῶρά γε ἢν διδῶσιν οἱ τοιοῦτοι, κἂν μείω τυγχάνῃ ὄντα ἢ τὰ παρὰ τῶν ὁμοίων, ὅμωσ μείζονοσ αὐτὰ τιμῶνται οἱ λαμβάνοντεσ. καὶ νῦν, ἔφη, οἱ Πέρσαι παραστάται ὑπὸ Κύρου πολὺ μᾶλλον ἡσθήσονται ἢ ὑφ’ ἡμῶν παρακαλούμενοι, εἴσ τε τοὺσ ὁμοτίμουσ καθιστάμενοι βεβαιοτέρωσ σφίσιν ἡγήσονται ἔχειν τοῦτο ὑπὸ βασιλέωσ τε παιδὸσ καὶ ὑπὸ στρατηγοῦ γενόμενον ἢ εἰ ὑφ’ ἡμῶν τὸ αὐτὸ τοῦτο γίγνοιτο. ἀπεῖναι μέντοι οὐδὲ τὰ ἡμέτερα χρή, ἀλλὰ παντὶ τρόπῳ δεῖ τῶν ἀνδρῶν θήγειν πάντωσ τὸ φρόνημα. ἡμῖν γὰρ ἔσται τοῦτο χρήσιμον ὅ τι ἂν οὗτοι βελτίονεσ γένωνται. οὕτω δὴ ὁ Κῦροσ καταθεὶσ τὰ ὅπλα εἰσ τὸ μέσον καὶ συγκαλέσασ πάντασ τοὺσ Περσῶν στρατιώτασ ἔλεξε τοιάδε.

ἄνδρεσ Πέρσαι, ὑμεῖσ καὶ ἔφυτε ἐν τῇ αὐτῇ ἡμῖν καὶ ἐτράφητε, καὶ τὰ σώματά τε οὐδὲν ἡμῶν χείρονα ἔχετε, ψυχάσ τε οὐδὲν κακίονασ ὑμῖν προσήκει ἡμῶν ἔχειν.

τοιοῦτοι δ’ ὄντεσ ἐν μὲν τῇ πατρίδι οὐ μετείχετε τῶν ἴσων ἡμῖν, οὐχ ὑφ’ ἡμῶν ἀπελαθέντεσ ἀλλ’ ὑπὸ τοῦ τὰ ἐπιτήδεια ἀνάγκην ὑμῖν εἶναι πορίζεσθαι. νῦν δὲ ὅπωσ μὲν ταῦτα ἕξετε ἐμοὶ μελήσει σὺν τοῖσ θεοῖσ· ἔξεστι δ’ ὑμῖν, εἰ βούλεσθε, λαβόντασ ὅπλα οἱᾶ́περ ἡμεῖσ ἔχομεν εἰσ τὸν αὐτὸν ἡμῖν κίνδυνον ἐμβαίνειν, καὶ ἄν τι ἐκ τούτων καλὸν κἀγαθὸν γίγνηται, τῶν ὁμοίων ἡμῖν ἀξιοῦσθαι. τὸν μὲν οὖν πρόσθεν χρόνον ὑμεῖσ τε τοξόται καὶ ἀκοντισταὶ ἦτε καὶ ἡμεῖσ, καὶ εἴ τι χείρουσ ἡμῶν ταῦτα ποιεῖν ἦτε, οὐδὲν θαυμαστόν·

οὐ γὰρ ἦν ὑμῖν σχολὴ ὥσπερ ἡμῖν τούτων ἐπιμελεῖσθαι· ἐν δὲ ταύτῃ τῇ ὁπλίσει οὐδὲν ἡμεῖσ ὑμῶν προέξομεν. θώραξ μέν γε περὶ τὰ στέρνα ἁρμόττων ἑκάστῳ ἔσται, γέρρον δὲ ἐν τῇ ἀριστερᾷ, ὃ πάντεσ εἰθίσμεθα φορεῖν, μάχαιρα δὲ ἢ σάγαρισ ἐν τῇ δεξιᾷ, ᾗ δὴ παίειν τοὺσ ἐναντίουσ δεήσει οὐδὲν φυλαττομένουσ μή τι παίοντεσ ἐξαμάρτωμεν. τί οὖν ἂν ἐν τούτοισ ἕτεροσ ἑτέρου διαφέροι ἡμῶν πλὴν τόλμῃ;

ἣν οὐδὲν ὑμῖν ἧττον προσήκει ἢ ἡμῖν ὑποτρέφεσθαι. νίκησ τε γὰρ ἐπιθυμεῖν, ἣ τὰ καλὰ πάντα καὶ τἀγαθὰ κτᾶταί τε καὶ σῴζει, τί μᾶλλον ἡμῖν ἢ ὑμῖν προσήκει; κράτουσ τε, ὃ πάντα τὰ τῶν ἡττόνων τοῖσ κρείττοσι δωρεῖται, τί εἰκὸσ ἡμᾶσ μᾶλλον ἢ καὶ ὑμᾶσ τούτου δεῖσθαι; τέλοσ εἶπεν·

ἀκηκόατε πάντα· ὁρᾶτε τὰ ὅπλα· ὁ μὲν χρῄζων λαμβανέτω ταῦτα καὶ ἀπογραφέσθω πρὸσ τὸν ταξίαρχον εἰσ τὴν ὁμοίαν τάξιν ἡμῖν· ὅτῳ δ’ ἀρκεῖ ἐν μισθοφόρου χώρᾳ εἶναι, καταμενέτω ἐν τοῖσ ὑπηρετικοῖσ ὅπλοισ. ὁ μὲν οὕτωσ εἶπεν.

ἀκούσαντεσ δὲ οἱ Πέρσαι ἐνόμισαν, εἰ παρακαλούμενοι ὥστε τὰ ὅμοια πονοῦντεσ τῶν αὐτῶν τυγχάνειν μὴ ἐθελήσουσι ταῦτα ποιεῖν, δικαίωσ ἂν διὰ παντὸσ τοῦ αἰῶνοσ ἀμηχανοῦντεσ βιοτεύειν. οὕτω δὴ ἀπογράφονται πάντεσ ἀνέλαβόν τε τὰ ὅπλα πάντεσ. ἐν ᾧ δὲ οἱ πολέμιοι ἐλέγοντο μὲν προσιέναι, παρῆσαν δὲ οὐδέπω, ἐν τούτῳ ἐπειρᾶτο ὁ Κῦροσ ἀσκεῖν μὲν τὰ σώματα τῶν μεθ’ ἑαυτοῦ εἰσ ἰσχύν, διδάσκειν δὲ τὰ τακτικά, θήγειν δὲ τὰσ ψυχὰσ εἰσ τὰ πολεμικά.

καὶ πρῶτον μὲν λαβὼν παρὰ Κυαξάρου ὑπηρέτασ προσέταξεν ἑκάστοισ τῶν στρατιωτῶν ἱκανῶσ ὧν ἐδέοντο πάντα πεποιημένα παρασχεῖν·

τοῦτο δὲ παρασκευάσασ οὐδὲν αὐτοῖσ ἐλελοίπει ἄλλο ἢ ἀσκεῖν τὰ ἀμφὶ τὸν πόλεμον, ἐκεῖνο δοκῶν καταμεμαθηκέναι ὅτι οὗτοι κράτιστοι ἕκαστα γίγνονται οἳ ἂν ἀφέμενοι τοῦ πολλοῖσ προσέχειν τὸν νοῦν ἐπὶ ἓν ἔργον τράπωνται. καὶ αὐτῶν δὲ τῶν πολεμικῶν περιελὼν καὶ τὸ τόξῳ μελετᾶν καὶ ἀκοντίῳ κατέλιπε τοῦτο μόνον αὐτοῖσ τὸ σὺν μαχαίρᾳ καὶ γέρρῳ καὶ θώρακι μάχεσθαι· ὥστε εὐθὺσ αὐτῶν παρεσκεύασε τὰσ γνώμασ ὡσ ὁμόσε ἰτέον εἰή τοῖσ πολεμίοισ, ἢ ὁμολογητέον μηδενὸσ εἶναι ἀξίουσ συμμάχουσ· τοῦτο δὲ χαλεπὸν ὁμολογῆσαι οἵτινεσ ἂν εἰδῶσιν ὅτι οὐδὲ δι’ ἓν ἄλλο τρέφονται ἢ ὅπωσ μαχοῦνται ὑπὲρ τῶν τρεφόντων. ἔτι δὲ πρὸσ τούτοισ ἐννοήσασ ὅτι περὶ ὁπόσων ἂν ἐγγένωνται ἀνθρώποισ φιλονικίαι, πολὺ μᾶλλον ἐθέλουσι ταῦτ’ ἀσκεῖν, ἀγῶνάσ τε αὐτοῖσ προεῖπεν ἁπάντων ὁπόσα ἐγίγνωσκεν ἀσκεῖσθαι ἀγαθὸν εἶναι ὑπὸ στρατιωτῶν καὶ προεῖπε τάδε, ἰδιώτῃ μὲν ἑαυτὸν παρέχειν εὐπειθῆ τοῖσ ἄρχουσι καὶ ἐθελόπονον καὶ φιλοκίνδυνον μετ’ εὐταξίασ καὶ ἐπιστήμονα τῶν στρατιωτικῶν καὶ φιλόκαλον περὶ ὅπλα καὶ φιλότιμον ἐπὶ πᾶσι τοῖσ τοιούτοισ, πεμπαδάρχῳ δ’ αὐτὸν ὄντα οἱο͂́νπερ τὸν ἀγαθὸν ἰδιώτην καὶ τὴν πεμπάδα εἰσ τὸ δυνατὸν τοιαύτην παρέχειν, δεκαδάρχῳ δὲ τὴν δεκάδα ὡσαύτωσ, λοχαγῷ δὲ τὸν λόχον, καὶ ταξιάρχῳ ἀνεπίκλητον αὐτὸν ὄντα ἐπιμελεῖσθαι καὶ τῶν ὑφ’ αὑτῷ ἀρχόντων ὅπωσ ἐκεῖνοι αὖ ὧν ἂν ἄρχωσι παρέξουσι τὰ δέοντα ποιοῦντασ.

ἆθλα δὲ προύφηνε τοῖσ μὲν ταξιάρχοισ ὡσ τοὺσ κρατίστασ δόξαντασ τὰσ τάξεισ παρεσκευάσθαι χιλιάρχουσ ἔσεσθαι, τῶν δὲ λοχαγῶν οἳ κρατίστουσ δόξειαν τοὺσ λόχουσ ἀποδεικνύναι, εἰσ τὰσ τῶν ταξιάρχων χώρασ ἐπαναβήσεσθαι, τῶν δ’ αὖ δεκαδάρχων τοὺσ κρατίστουσ εἰσ τὰσ τῶν λοχαγῶν χώρασ καταστήσεσθαι, τῶν δ’ αὖ πεμπαδάρχων ὡσαύτωσ εἰσ τὰσ τῶν δεκαδάρχων, τῶν γε μὴν ἰδιωτῶν τοὺσ κρατιστεύοντασ εἰσ τὰσ τῶν πεμπαδάρχων.

ὑπῆρχε δὲ πᾶσι τούτοισ τοῖσ ἄρχουσι πρῶτον μὲν θεραπεύεσθαι ὑπὸ τῶν ἀρχομένων, ἔπειτα δὲ καὶ ἄλλαι τιμαὶ αἱ πρέπουσαι ἑκάστοισ συμπαρείποντο. ἐπανετείνοντο δὲ καὶ μείζονεσ ἐλπίδεσ τοῖσ ἀξίοισ ἐπαίνου, εἴ τι ἐν τῷ ἐπιόντι χρόνῳ ἀγαθὸν μεῖζον φανοῖτο· προεῖπε δὲ νικητήρια καὶ ὅλαισ ταῖσ τάξεσι καὶ ὅλοισ τοῖσ λόχοισ, καὶ ταῖσ δεκάσιν ὡσαύτωσ καὶ ταῖσ πεμπάσιν, αἳ ἂν φαίνωνται εὐπιστόταται τοῖσ ἄρχουσιν οὖσαι καὶ προθυμότατα ἀσκοῦσαι τὰ προειρημένα.

ἦν δὲ ταύταισ τὰ νικητήρια οἱᾶ δὴ εἰσ πλῆθοσ πρέπει. ταῦτα μὲν δὴ προείρητό τε καὶ ἠσκεῖτο ἡ στρατιά. σκηνὰσ δ’ αὐτοῖσ κατεσκεύασε, πλῆθοσ μὲν ὅσοι ταξίαρχοι ἦσαν, μέγεθοσ δὲ ὥστε ἱκανὰσ εἶναι τῇ τάξει ἑκάστῃ·

ἡ δὲ τάξισ ἦν ἑκατὸν ἄνδρεσ. ἐσκήνουν μὲν δὴ οὕτω κατὰ τάξεισ· ἐν δὲ τῷ ὁμοῦ σκηνοῦν ἐδόκουν μὲν αὐτῷ ὠφελεῖσθαι πρὸσ τὸν μέλλοντα ἀγῶνα τοῦτο ὅτι ἑώρων ἀλλήλουσ ὁμοίωσ τρεφομένουσ καὶ οὐκ ἐνῆν πρόφασισ μειονεξίασ ὥστε ὑφίεσθαί τινασ κακίω ἕτερον ἑτέρου εἶναι πρὸσ τοὺσ πολεμίουσ. ὠφελεῖσθαι δ’ ἐδόκουν αὐτῷ καὶ πρὸσ τὸ γιγνώσκειν ἀλλήλουσ ὁμοῦ σκηνοῦντεσ. ἐν δὲ τῷ γιγνώσκεσθαι καὶ τὸ αἰσχύνεσθαι πᾶσι δοκεῖ μᾶλλον ἐγγίγνεσθαι, οἱ δ’ ἀγνοούμενοι ῥᾳδιουργεῖν πωσ μᾶλλον δοκοῦσιν, ὥσπερ ἐν σκότει ὄντεσ. ἐδόκουν δ’ αὐτῷ καὶ εἰσ τὸ τὰσ τάξεισ ἀκριβοῦν μεγάλα ὠφελεῖσθαι διὰ τὴν συσκηνίαν.

εἶχον γὰρ οἱ μὲν ταξίαρχοι ὑφ’ ἑαυτοῖσ τὰσ τάξεισ κεκοσμημένασ ὥσπερ ὁπότε εἰσ ἕνα πορεύοιτο ἡ τάξισ, οἱ δὲ λοχαγοὶ τοὺσ λόχουσ ὡσαύτωσ, οἱ δὲ δεκάδαρχοι δεκάδασ, πεμπάδαρχοι πεμπάδασ. τὸ δὲ διακριβοῦν τὰσ τάξεισ σφόδρα ἐδόκει αὐτῷ ἀγαθὸν εἶναι καὶ εἰσ τὸ μὴ ταράττεσθαι καὶ εἰ ταραχθεῖεν θᾶττον καταστῆναι, ὥσπερ γε καὶ λίθων καὶ ξύλων ἃν δέῃ συναρμοσθῆναι, ἔστι, κἂν ὁπωσοῦν καταβεβλημένα τύχῃ, συναρμόσαι αὐτὰ εὐπετῶσ, ἢν ἔχῃ γνωρίσματα ὥστ’ εὔδηλον εἶναι ἐξ ὁποίασ ἕκαστον χώρασ αὐτῶν ἐστιν.

ἐδόκουν δ’ ὠφελεῖσθαι αὐτῷ ὁμοῦ τρεφόμενοι καὶ πρὸσ τὸ ἧττον ἀλλήλουσ θέλειν ἀπολιπεῖν, ὅτι ἑώρα καὶ τὰ θηρία τὰ συντρεφόμενα δεινὸν ἔχοντα πόθον, ἤν τισ αὐτὰ διασπᾷ ἀπ’ ἀλλήλων.

ἐπεμέλετο δὲ καὶ τούτου ὁ Κῦροσ ὅπωσ μήποτε ἀνίδρωτοι γενόμενοι ἐπὶ τὸ ἄριστον καὶ τὸ δεῖπνον εἰσίοιεν.

ἢ γὰρ ἐπὶ θήραν ἐξάγων ἱδρῶτα αὐτοῖσ παρεῖχεν, ἢ παιδιὰσ τοιαύτασ ἐξηύρισκεν αἳ ἱδρῶτα ἔμελλον παρέχειν, ἢ καὶ πρᾶξαι εἴ τι δεόμενοσ τύχοι, οὕτωσ ἐξηγεῖτο τῆσ πράξεωσ ὡσ μὴ ἐπανίοιεν ἀνιδρωτί. τοῦτο γὰρ ἡγεῖτο καὶ πρὸσ τὸ ἡδέωσ ἐσθίειν ἀγαθὸν εἶναι καὶ πρὸσ τὸ ὑγιαίνειν καὶ πρὸσ τὸ δύνασθαι πονεῖν, καὶ πρὸσ τὸ ἀλλήλοισ δὲ πρᾳοτέρουσ εἶναι ἀγαθὸν ἡγεῖτο τοὺσ πόνουσ εἶναι, ὅτι καὶ οἱ ἵπποι συμπονοῦντεσ ἀλλήλοισ πρᾳότεροι συνεστήκασι. πρόσ γε μὴν τοὺσ πολεμίουσ μεγαλοφρονέστεροι γίγνονται οἳ ἂν συνειδῶσιν ἑαυτοῖσ εὖ ἠσκηκότεσ. Κῦροσ δ’ ἑαυτῷ σκηνὴν μὲν κατεσκευάσατο ὥστε ἱκανὴν ἔχειν οἷσ καλοίη ἐπὶ δεῖπνον.

ἐκάλει δὲ ὡσ τὰ πολλὰ τῶν ταξιάρχων οὓσ καιρὸσ αὐτῷ δοκοίη εἶναι, ἔστι δ’ ὅτε καὶ τῶν λοχαγῶν καὶ τῶν δεκαδάρχων τινὰσ καὶ τῶν πεμπαδάρχων ἐκάλει, ἔστι δ’ ὅτε καὶ τῶν στρατιωτῶν, ἔστι δ’ ὅτε καὶ πεμπάδα ὅλην καὶ δεκάδα ὅλην καὶ λόχον ὅλον καὶ τάξιν ὅλην. ἐκάλει δὲ καὶ ἐτίμα ὁπότε τινὰσ ἴδοι τοιοῦτόν τι ποιήσαντασ ὃ αὐτὸσ ἐβούλετο ποιεῖν. ἦν δὲ τὰ παρατιθέμενα ἀεὶ ἴσα αὐτῷ τε καὶ τοῖσ καλουμένοισ ἐπὶ δεῖπνον. καὶ τοὺσ ἀμφὶ τὸ στράτευμα δὲ ὑπηρέτασ ἰσομοίρουσ πάντων ἀεὶ ἐποίει·

οὐδὲν γὰρ ἧττον τιμᾶν ἄξιον ἐδόκει αὐτῷ εἶναι τοὺσ ἀμφὶ τὰ στρατιωτικὰ ὑπηρέτασ οὔτε κηρύκων οὔτε πρέσβεων. καὶ γὰρ πιστοὺσ ἡγεῖτο δεῖν εἶναι τούτουσ καὶ ἐπιστήμονασ τῶν στρατιωτικῶν καὶ συνετούσ, προσέτι δὲ καὶ σφοδροὺσ καὶ ταχεῖσ καὶ ἀόκνουσ καὶ ἀταράκτουσ. πρὸσ δ’ ἔτι ἃ οἱ βέλτιστοι νομιζόμενοι ἔχουσιν ἐγίγνωσκεν ὁ Κῦροσ δεῖν τοὺσ ὑπηρέτασ ἔχειν, καὶ τοῦτο ἀσκεῖν ὡσ μηδὲν ἀναίνοιντο ἔργον, ἀλλὰ πάντα νομίζοιεν πρέπειν αὑτοῖσ πράττειν ὅσα ἁρ́χων προστάττοι.

상위

Cyropaedia

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION