Xenophon, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Β, chapter 2

(크세노폰, Cyropaedia, Κύρου Παιδείασ Β, chapter 2)

ἀεὶ μὲν οὖν ἐπεμέλετο ὁ Κῦροσ, ὁπότε συσκηνοῖεν, ὅπωσ εὐχαριστότατοί τε ἅμα λόγοι ἐμβληθήσονται καὶ παρορμῶντεσ εἰσ τἀγαθόν. ἀφίκετο δὲ καὶ εἰσ τόνδε ποτὲ τὸν λόγον· ἆρά γε, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, ἐνδεέστεροί τι ἡμῶν διὰ τοῦτο φαίνονται εἶναι οἱ ἑταῖροι ὅτι οὐ πεπαίδευνται τὸν αὐτὸν τρόπον ἡμῖν, ἢ οὐδὲν ἄρα διοίσειν ἡμῶν οὔτ’ ἐν ταῖσ συνουσίαισ οὔτε ὅταν ἀγωνίζεσθαι πρὸσ τοὺσ πολεμίουσ δέῃ; καὶ ὁ Ὑστάσπασ ὑπολαβὼν εἶπεν·

ἀλλ’ ὁποῖοι μέν τινεσ ἔσονται εἰσ τοὺσ πολεμίουσ οὔπω ἔγωγε ἐπίσταμαι· ἐν μέντοι τῇ συνουσίᾳ δύσκολοι ναὶ μὰ τοὺσ θεοὺσ ἔνιοι αὐτῶν φαίνονται. πρῴην μέν γε, ἔφη, ὁ Κυαξάρησ ἔπεμψεν εἰσ τὴν τάξιν ἑκάστην ἱερεῖα, καὶ ἐγένοντο κρέα ἑκάστῳ ἡμῶν τρία ἢ καὶ πλείω τὰ περιφερόμενα. καὶ ἤρξατο μὲν ἀπ’ ἐμοῦ τὴν πρώτην περίοδον περιφέρων· ὅτε δὲ τὸ δεύτερον εἰσῄει περιοίσων, ἐκέλευσα ἐγὼ ἀπὸ τοῦ τελευταίου ἄρχεσθαι καὶ ἀνάπαλιν φέρειν. ἀνακραγὼν οὖν τισ τῶν κατὰ μέσον τὸν κύκλον κατακειμένων στρατιωτῶν, μὰ Δί’, ἔφη, τῶνδε μὲν οὐδὲν ἴσον ἐστίν, εἴγε ἀφ’ ἡμῶν γε τῶν ἐν μέσῳ οὐδεὶσ οὐδέποτε ἄρξεται.

καὶ ἐγὼ ἀκούσασ ἠχθέσθην, εἴ τι μεῖον δοκοῖεν ἔχειν, καὶ ἐκάλεσα εὐθὺσ αὐτὸν πρὸσ ἐμέ. ὁ δὲ μάλα γε τοῦτο εὐτάκτωσ ὑπήκουσεν. ὡσ δὲ τὰ περιφερόμενα ἧκε πρὸσ ἡμᾶσ, ἅτε οἶμαι ὑστάτουσ λαμβάνοντασ, τὰ μικρότατα λελειμμένα ἦν. ἐνταῦθα δὴ ἐκεῖνοσ πάνυ ἀνιαθεὶσ δῆλοσ ἦν καὶ εἶπε πρὸσ αὑτόν· τῆσ τύχησ, τὸ ἐμὲ νῦν κληθέντα δεῦρο τυχεῖν.

καὶ ἐγὼ εἶπον· ἀλλὰ μὴ φρόντιζε· αὐτίκα γὰρ ἀφ’ ἡμῶν ἄρξεται καὶ σὺ πρῶτοσ λήψῃ τὸ μέγιστον. καὶ ἐν τούτῳ περιέφερε τὸ τρίτον, ὅπερ δὴ λοιπὸν ἦν τῆσ περιφορᾶσ· κἀκεῖνοσ ἔλαβε, κᾆτ’ ἔδοξεν αὑτῷ μεῖον λαβεῖν· κατέβαλεν οὖν ὃ ἔλαβεν ὡσ ἕτερον ληψόμενοσ. καὶ ὁ ἄρταμοσ οἰόμενοσ αὐτὸν οὐδὲν ἔτι δεῖσθαι ὄψου, ᾤχετο παραφέρων πρὶν λαβεῖν αὐτὸν ἕτερον. ἐνταῦθα δὴ οὕτω βαρέωσ ἤνεγκε τὸ πάθοσ ὥστε ἀνήλωτο μὲν αὐτῷ ὃ εἰλήφει ὄψον, ὃ δ’ ἔτι αὐτῷ λοιπὸν ἦν τοῦ ἐμβάπτεσθαι, τοῦτό πωσ ὑπὸ τοῦ ἐκπεπλῆχθαί τε καὶ τῇ τύχῃ ὀργίζεσθαι δυσθετούμενοσ ἀνέτρεψεν.

ὁ μὲν δὴ λοχαγὸσ ὁ ἐγγύτατα ἡμῶν ἰδὼν συνεκρότησε τὼ χεῖρε καὶ τῷ γέλωτι ηὐφραίνετο. ἐγὼ μέντοι, ἔφη, προσεποιούμην βήττειν· οὐδὲ γὰρ αὐτὸσ ἐδυνάμην τὸν γέλωτα κατασχεῖν. τοιοῦτον μὲν δή σοι ἕνα, ὦ Κῦρε, τῶν ἑταίρων ἐπιδεικνύω. ἐπὶ μὲν δὴ τούτῳ ὥσπερ εἰκὸσ ἐγέλασαν. ἄλλοσ δέ τισ ἔλεξε τῶν ταξιάρχων·

οὗτοσ μὲν δή, ὦ Κῦρε, ὡσ ἐοίκεν, οὕτω δυσκόλῳ ἐπέτυχεν. ἐγὼ δέ, ὡσ σὺ διδάξασ ἡμᾶσ τὰσ τάξεισ ἀπέπεμψασ καὶ ἐκέλευσασ διδάσκειν τὴν ἑαυτοῦ ἕκαστον τάξιν ἃ παρὰ σοῦ ἐμάθομεν, οὕτω δὴ καὶ ἐγώ, ὥσπερ καὶ οἱ ἄλλοι ἐποίουν, ἐλθὼν ἐδίδασκον ἕνα λόχον. καὶ στήσασ τὸν λοχαγὸν πρῶτον καὶ τάξασ δὴ ἐπ’ αὐτῷ ἄνδρα νεανίαν καὶ τοὺσ ἄλλουσ ᾗ ᾤμην δεῖν, ἔπειτα στὰσ ἐκ τοῦ ἔμπροσθεν βλέπων εἰσ τὸν λόχον, ἡνίκα μοι ἐδόκει καιρὸσ εἶναι, προϊέναι ἐκέλευσα. καὶ ἁνήρ σοι ὁ νεανίασ ἐκεῖνοσ προελθὼν τοῦ λοχαγοῦ πρότεροσ ἐπορεύετο.

κἀγὼ ἰδὼν εἶπον· ἄνθρωπε, τί ποιεῖσ; καὶ ὃσ ἔφη· προέρχομαι ὥσπερ σὺ κελεύεισ. κἀγὼ εἶπον· ἀλλ’ οὐκ ἐγὼ σὲ μόνον ἐκέλευον ἀλλὰ πάντασ προϊέναι. καὶ ὃσ ἀκούσασ τοῦτο μεταστραφεὶσ πρὸσ τοὺσ λοχίτασ εἶπεν· οὐκ ἀκούετε, ἔφη, λοιδορουμένου; προϊέναι πάντασ κελεύει. καὶ ἅνδρεσ πάντεσ παρελθόντεσ τὸν λοχαγὸν ᾖσαν πρὸσ ἐμέ. ἐπεὶ δὲ ὁ λοχαγὸσ αὐτοὺσ ἀνεχώριζεν, ἐδυσφόρουν καὶ ἔλεγον·

ποτέρῳ δὴ πείθεσθαι χρή; νῦν γὰρ ὁ μὲν κελεύει προϊέναι, ὁ δ’ οὐκ ἐᾷ. ἐγὼ μέντοι ἐνεγκὼν ταῦτα πρᾴωσ ἐξ ἀρχῆσ αὖ καταχωρίσασ εἶπον μηδένα τῶν ὄπισθεν κινεῖσθαι πρὶν ἂν ὁ πρόσθεν ἡγῆται, ἀλλὰ τοῦτο μόνον ὁρᾶν πάντασ, τῷ πρόσθεν ἕπεσθαι. ὡσ δ’ εἰσ Πέρσασ τισ ἀπιὼν ἦλθε πρὸσ ἐμὲ καὶ ἐκέλευσέ με τὴν ἐπιστολὴν ἣν ἔγραψα οἴκαδε δοῦναι, κἀγώ, ὁ γὰρ λοχαγὸσ ᾔδει ὅπου ἔκειτο ἡ ἐπιστολή, ἐκέλευσα αὐτὸν δραμόντα ἐνεγκεῖν τὴν ἐπιστολήν, ὁ μὲν δὴ ἔτρεχεν, ὁ δὲ νεανίασ ἐκεῖνοσ εἵπετο τῷ λοχαγῷ σὺν αὐτῷ τῷ θώρακι καὶ τῇ κοπίδι, καὶ ὁ ἄλλοσ δὲ πᾶσ λόχοσ ἰδὼν ἐκεῖνον συνέτρεχον·

καὶ ἧκον οἱ ἄνδρεσ φέροντεσ τὴν ἐπιστολήν. οὕτωσ, ἔφη, ὅ γ’ ἐμὸσ λόχοσ σοι ἀκριβοῖ πάντα τὰ παρὰ σοῦ. οἱ μὲν δὴ ἄλλοι ὡσ εἰκὸσ ἐγέλων ἐπὶ τῇ δορυφορίᾳ τῆσ ἐπιστολῆσ·

ὁ δὲ Κῦροσ εἶπεν· ὦ Ζεῦ καὶ πάντεσ θεοί, οἱούσ ἄρα ἡμεῖσ ἔχομεν ἄνδρασ ἑταίρουσ, οἵ γε εὐθεράπευτοι μὲν οὕτωσ εἰσὶν ὥστ’ εἶναι αὐτῶν καὶ μικρῷ ὄψῳ παμπόλλουσ φίλουσ ἀνακτήσασθαι, πιθανοὶ δ’ οὕτωσ εἰσί τινεσ ὥστε πρὶν εἰδέναι τὸ προσταττόμενον πρότερον πείθονται. ἐγὼ μὲν οὐκ οἶδα ποίουσ τινὰσ χρὴ μᾶλλον εὔξασθαι ἢ τοιούτουσ στρατιώτασ ἔχειν. ὁ μὲν δὴ Κῦροσ ἅμα γελῶν οὕτωσ ἐπῄνεσε τοὺσ στρατιώτασ.

ἐν δὲ τῇ σκηνῇ ἐτύγχανέ τισ ὢν τῶν ταξιάρχων Ἀγλαϊτάδασ ὄνομα, ἀνὴρ τὸν τρόπον τῶν στρυφνοτέρων ἀνθρώπων, ὃσ οὑτωσί πωσ εἶπεν· ἦ γὰρ οἰεί, ἔφη, ὦ Κῦρε, τούτουσ ἀληθῆ λέγειν ταῦτα; ἀλλὰ τί μὴν βουλόμενοι, ἔφη ὁ Κῦροσ, ψεύδονται; τί δ’ ἄλλο γ’, ἔφη, εἰ μὴ γέλωτα ποιεῖν ἐθέλοντεσ ὑπὲρ οὗ λέγουσι ταῦτα καὶ ἀλαζονεύονται; καὶ ὁ Κῦροσ, εὐφήμει, ἔφη, μηδὲ λέγε ἀλαζόνασ εἶναι τούτουσ.

ὁ μὲν γὰρ ἀλαζὼν ἔμοιγε δοκεῖ ὄνομα κεῖσθαι ἐπὶ τοῖσ προσποιουμένοισ καὶ πλουσιωτέροισ εἶναι ἢ εἰσὶ καὶ ἀνδρειοτέροισ καὶ ποιήσειν ἃ μὴ ἱκανοί εἰσιν ὑπισχνουμένοισ, καὶ ταῦτα φανεροῖσ γιγνομένοισ ὅτι τοῦ λαβεῖν τι ἕνεκα καὶ κερδᾶναι ποιοῦσιν. οἱ δὲ μηχανώμενοι γέλωτα τοῖσ συνοῦσι μήτε ἐπὶ τῷ αὑτῶν κέρδει μήτ’ ἐπὶ ζημίᾳ τῶν ἀκουόντων μήτε ἐπὶ βλάβῃ μηδεμιᾷ, πῶσ οὐχ οὗτοι ἀστεῖοι ἂν καὶ εὐχάριτεσ δικαιότερον ὀνομάζοιντο μᾶλλον ἢ ἀλαζόνεσ; ὁ μὲν δὴ Κῦροσ οὕτωσ ἀπελογήσατο περὶ τῶν τὸν γέλωτα παρασχόντων·

αὐτὸσ δὲ ὁ λοχαγὸσ ὁ τὴν τοῦ λόχου χαριτίαν διηγησάμενοσ ἔφη· ἦ που ἄν, ἔφη, ὦ Ἀγλαϊτάδα, εἴ γε κλαίειν ἐπειρώμεθά σε ποιεῖν, σφόδρ’ ἂν ἡμῖν ἐμέμφου, ὥσπερ ἔνιοι καὶ ἐν ᾠδαῖσ καὶ ἐν λόγοισ οἰκτρὰ ἄττα λογοποιοῦντεσ εἰσ δάκρυα πειρῶνται ἄγειν, ὁπότε γε νῦν καὶ αὐτὸσ εἰδὼσ ὅτι εὐφραίνειν μέν τί σε βουλόμεθα, βλάψαι δ’ οὐδέν, ὅμωσ οὕτωσ ἐν πολλῇ ἀτιμίᾳ ἡμᾶσ ἔχεισ. ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Ἀγλαϊτάδασ, καὶ δικαίωσ γε, ἐπεὶ καὶ αὐτοῦ τοῦ κλαίοντασ καθίζοντοσ τοὺσ φίλουσ πολλαχοῦ ἔμοιγε δοκεῖ ἐλάττονοσ ἄξια διαπράττεσθαι ὁ γέλωτα αὐτοῖσ μηχανώμενοσ.

εὑρήσεισ δὲ καὶ σύ, ἢν ὀρθῶσ λογίζῃ, ἐμὲ ἀληθῆ λέγοντα. κλαύμασι μέν γε καὶ πατέρεσ υἱοῖσ σωφροσύνην μηχανῶνται καὶ διδάσκαλοι παισὶν ἀγαθὰ μαθήματα, καὶ νόμοι γε πολίτασ διὰ τοῦ κλαίοντασ καθίζειν ἐσ δικαιοσύνην προτρέπονται· τοὺσ δὲ γέλωτα μηχανωμένουσ ἔχοισ ἂν εἰπεῖν ἢ σώματα ὠφελοῦντασ ἢ ψυχὰσ οἰκονομικωτέρασ τι ποιοῦντασ ἢ πολιτικωτέρασ; ἐκ τούτου ὁ Ὑστάσπασ ὧδέ πωσ εἶπε·

σύ, ἔφη, ὦ Ἀγλαϊτάδα, ἢν ἐμοὶ πείθῃ, εἰσ μὲν τοὺσ πολεμίουσ θαρρῶν δαπανήσεισ τοῦτο τὸ πολλοῦ ἄξιον, καὶ κλαίοντασ ἐκείνουσ πειράσῃ καθίζειν· ἡμῖν δὲ πάντωσ, ἔφη, τοῖσδε τοῖσ φίλοισ τούτου τοῦ ὀλίγου ἀξίου, τοῦ γέλωτοσ ἐπιδαψιλεύσῃ. καὶ γὰρ οἶδ’ ὅτι πολύσ σοί ἐστιν ἀποκείμενοσ· οὔτε γὰρ αὐτὸσ χρώμενοσ ἀνῃσίμωκασ αὐτόν, οὐδὲ μὴν φίλοισ οὐδὲ ξένοισ ἑκὼν εἶναι γέλωτα παρέχεισ· ὥστε οὐδεμία σοι πρόφασίσ ἐστιν ὡσ οὐ παρεκτέον σοι ἡμῖν γέλωτα. καὶ ὁ Ἀγλαϊτάδασ εἶπε· καὶ οἰεί γε, ὦ Ὑστάσπα, γέλωτα περιποιεῖν ἐξ ἐμοῦ; καὶ ὁ ταξίαρχοσ εἶπε· ναὶ μὰ Δί’, ἀνόητοσ ἄρ’ ἐστίν· ἐπεὶ ἔκ γε σοῦ πῦρ, οἶμαι, ῥᾷον ἄν τισ ἐκτρίψειεν ἢ γέλωτα ἐξαγάγοιτο. ἐπὶ τούτῳ μὲν δὴ οἵ τε ἄλλοι ἐγέλασαν, τὸν τρόπον εἰδότεσ αὐτοῦ, ὅ τ’ Ἀγλαϊτάδασ ἐπεμειδίασε.

καὶ ὁ Κῦροσ ἰδὼν αὐτὸν φαιδρωθέντα, ἀδικεῖσ, ἔφη, ὦ ταξίαρχε, ὅτι ἄνδρα ἡμῖν τὸν σπουδαιότατον διαφθείρεισ γελᾶν ἀναπείθων, καὶ ταῦτα, ἔφη, οὕτω πολέμιον ὄντα τῷ γέλωτι. ταῦτα μὲν δὴ ἐνταῦθα ἔληξεν.

ἐκ δὲ τούτου Χρυσάντασ ὧδ’ ἔλεξεν. ἀλλ’ ἐγώ, ἔφη, ὦ Κῦρε καὶ πάντεσ οἱ παρόντεσ, ἐννοῶ ὅτι συνεξεληλύθασι μὲν ἡμῖν οἱ μὲν καὶ βελτίονεσ, οἱ δὲ καὶ μείονοσ ἄξιοι·

ἢν δέ τι γένηται ἀγαθόν, ἀξιώσουσιν οὗτοι πάντεσ ἰσομοιρεῖν. καίτοι ἔγωγε οὐδὲν ἀνισώτερον νομίζω ἐν ἀνθρώποισ εἶναι τοῦ τῶν ἴσων τόν τε κακὸν καὶ τὸν ἀγαθὸν ἀξιοῦσθαι. καὶ ὁ Κῦροσ εἶπε πρὸσ τοῦτο· ἆρ’ οὖν, πρὸσ τῶν θεῶν, ὦ ἄνδρεσ, κράτιστον ἡμῖν ἐμβαλεῖν περὶ τούτου βουλὴν εἰσ τὸ στράτευμα, πότερα δοκεῖ, ἤν τι ἐκ τῶν πόνων δῷ ὁ θεὸσ ἀγαθόν, ἰσομοίρουσ πάντασ ποιεῖν, ἢ σκοποῦντασ τὰ ἔργα ἑκάστου πρὸσ ταῦτα καὶ τὰσ τιμὰσ ἑκάστῳ προστιθέναι; καὶ τί δεῖ, ἔφη ὁ Χρυσάντασ, ἐμβαλεῖν λόγον περὶ τούτου, ἀλλ’ οὐχὶ προειπεῖν ὅτι οὕτω ποιήσεισ;

οὐ καὶ τοὺσ ἀγῶνασ οὕτω προεῖπασ καὶ τὰ ἆθλα; ἀλλὰ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Κῦροσ, οὐχ ὅμοια ταῦτα ἐκείνοισ· ἃ μὲν γὰρ ἂν στρατευόμενοι κτήσωνται, κοινὰ οἶμαι ἑαυτῶν ἡγήσονται εἶναι· τὴν δὲ ἀρχὴν τῆσ στρατιᾶσ ἐμὴν ἴσωσ ἔτι οἴκοθεν νομίζουσιν εἶναι, ὥστε διατάττοντα ἐμὲ τοὺσ ἐπιστάτασ οὐδὲν οἶμαι ἀδικεῖν νομίζουσιν. ἦ καὶ οἰεί, ἔφη ὁ Χρυσάντασ, ψηφίσασθαι ἂν τὸ πλῆθοσ συνελθὸν ὥστε μὴ ἴσων ἕκαστον τυγχάνειν, ἀλλὰ τοὺσ κρατίστουσ καὶ τιμαῖσ καὶ δώροισ πλεονεκτεῖν;

ἔγωγ’, ἔφη ὁ Κῦροσ, οἶμαι, ἅμα μὲν ἡμῶν συναγορευόντων, ἅμα δὲ καὶ αἰσχρὸν ὂν ἀντιλέγειν τὸ μὴ οὐχὶ τὸν πλεῖστα καὶ πονοῦντα καὶ ὠφελοῦντα τὸ κοινὸν τοῦτον καὶ μεγίστων ἀξιοῦσθαι. οἶμαι δ’, ἔφη, καὶ τοῖσ κακίστοισ συμφέρον φανεῖσθαι τοὺσ ἀγαθοὺσ πλεονεκτεῖν. ὁ δὲ Κῦροσ ἐβούλετο καὶ αὐτῶν ἕνεκα τῶν ὁμοτίμων γενέσθαι τοῦτο τὸ ψήφισμα·

βελτίουσ γὰρ ἂν καὶ αὐτοὺσ ἡγεῖτο τούτουσ εἶναι, εἰ εἰδεῖεν ὅτι ἐκ τῶν ἔργων καὶ αὐτοὶ κρινόμενοι τῶν ἀξίων τεύξονται. καιρὸσ οὖν ἐδόκει αὐτῷ εἶναι νῦν ἐμβαλεῖν περὶ τούτου ψῆφον, ἐν ᾧ καὶ οἱ ὁμότιμοι ὤκνουν τὴν τοῦ ὄχλου ἰσομοιρίαν. οὕτω δὴ συνεδόκει τοῖσ ἐν τῇ σκηνῇ συμβαλέσθαι περὶ τούτου λόγουσ καὶ συναγορεύειν ταῦτα ἔφασαν χρῆναι ὅστισπερ ἀνὴρ οἰοίτο εἶναι. ἐπιγελάσασ δὲ τῶν ταξιάρχων τισ εἶπεν·

καὶ γὰρ πόνων καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων ὁρῶ πάνυ θαρραλέωσ βουλόμενον μεῖον ἔχειν παρ’ ὁντιναοῦν. ἀλλ’ ἐγώ, ἔφη, ἄνδρα οἶδα καὶ τοῦ δήμου ὃσ συνερεῖ ὥστε μὴ εἰκῇ οὕτωσ ἰσομοιρίαν εἶναι. ἄλλοσ δ’ ἀντήρετο τοῦτον τίνα λέγοι. ὁ δ’ ἀπεκρίνατο· ἔστι νὴ Δί’ ἀνὴρ ἡμῖν σύσκηνοσ, ὃσ ἐν παντὶ μαστεύει πλέον ἔχειν. ἄλλοσ δ’ ἐπήρετο αὐτόν· ἦ καὶ τῶν πόνων; μὰ Δί’, ἔφη, οὐ μὲν δή· ἀλλὰ τοῦτό γε ψευδόμενοσ ἑάλωκα. ἀλλ’ ἐγὼ μέν, ἔφη ὁ Κῦροσ, ὦ ἄνδρεσ, γιγνώσκω τοὺσ τοιούτουσ ἀνθρώπουσ οἱο͂ν καὶ οὗτοσ νῦν λέγει, εἴπερ δεῖ ἐνεργὸν καὶ πειθόμενον ἔχειν τὸ στράτευμα, ἐξαιρετέουσ εἶναι ἐκ τῆσ στρατιᾶσ.

δοκεῖ γάρ μοι τὸ μὲν πολὺ τῶν στρατιωτῶν εἶναι οἱο͂ν ἕπεσθαι ᾗ ἄν τισ ἡγῆται· ἄγειν δ’ οἶμαι ἐπιχειροῦσιν οἱ μὲν καλοὶ κἀγαθοὶ ἐπὶ τὰ καλὰ κἀγαθά, οἱ δὲ πονηροὶ ἐπὶ τὰ πονηρά. καὶ πολλάκισ τοίνυν πλείονασ ὁμογνώμονασ λαμβάνουσιν οἱ φαῦλοι ἢ οἱ σπουδαῖοι.

ἡ γὰρ πονηρία διὰ τῶν παραυτίκα ἡδονῶν πορευομένη ταύτασ ἔχει συμπειθούσασ πολλοὺσ αὐτῇ ὁμογνωμονεῖν· ἡ δ’ ἀρετὴ πρὸσ ὄρθιον ἄγουσα οὐ πάνυ δεινή ἐστιν ἐν τῷ παραυτίκα εἰκῇ συνεπισπᾶσθαι, ἄλλωσ τε καὶ ἢν ἄλλοι ὦσιν ἐπὶ τὸ πρανὲσ καὶ τὸ μαλακὸν ἀντιπαρακαλοῦντεσ. καὶ τοίνυν ὅταν μέν τινεσ βλακείᾳ καὶ ἀπονίᾳ μόνον κακοὶ ὦσι, τούτουσ ἐγὼ νομίζω ὥσπερ κηφῆνασ δαπάνῃ μόνον ζημιοῦν τοὺσ κοινῶνασ·

οἳ δ’ ἂν τῶν μὲν πόνων κακοὶ ὦσι κοινωνοί, πρὸσ δὲ τὸ πλεονεκτεῖν σφοδροὶ καὶ ἀναίσχυντοι, οὗτοι καὶ ἡγεμονικοί εἰσι πρὸσ τὰ πονηρά· πολλάκισ γὰρ δύνανται τὴν πονηρίαν πλεονεκτοῦσαν ἀποδεικνύναι· ὥστε παντάπασιν ἐξαιρετέοι ἡμῖν οἱ τοιοῦτοί εἰσι. καὶ μὴ μέντοι σκοπεῖτε ὅπωσ ἐκ τῶν πολιτῶν ἀντιπληρώσετε τὰσ τάξεισ, ἀλλ’ ὥσπερ ἵπποι οἳ ἂν ἄριστοι ὦσιν, οὐχ οἳ ἂν πατριῶται, τούτουσ ζητεῖτε, οὕτω καὶ ἀνθρώπουσ ἐκ πάντων οἳ ἂν ὑμῖν δοκῶσι μάλιστα συνισχυριεῖν τε ὑμᾶσ καὶ συγκοσμήσειν, τούτουσ λαμβάνετε.

μαρτυρεῖ δέ μοι καὶ τόδε πρὸσ τὸ ἀγαθόν· οὔτε γὰρ ἁρ́μα δήπου ταχὺ γένοιτ’ ἂν βραδέων ἵππων ἐνόντων οὔτε δίκαιον ἀδίκων συνεζευγμένων, οὐδὲ οἶκοσ δύναιτ’ ἂν εὖ οἰκεῖσθαι πονηροῖσ οἰκέταισ χρώμενοσ, ἀλλὰ καὶ ἐνδεόμενοσ οἰκετῶν ἧττον σφάλλεται ἢ ὑπὸ ἀδίκων ταραττόμενοσ. εὖ δ’ ἴστε, ἔφη, ὦ ἄνδρεσ, φίλοι, ὅτι οὐδὲ τοῦτο μόνον ὠφελήσουσιν οἱ κακοὶ ἀφαιρεθέντεσ ὅτι κακοὶ ἀπέσονται, ἀλλὰ καὶ τῶν καταμενόντων οἳ μὲν ἀνεπίμπλαντο ἤδη κακίασ, ἀποκαθαροῦνται πάλιν ταύτησ, οἱ δὲ ἀγαθοὶ τοὺσ κακοὺσ ἰδόντεσ ἀτιμασθέντασ πολὺ εὐθυμότερον τῆσ ἀρετῆσ ἀνθέξονται.

ὁ μὲν οὕτωσ εἶπε·

τοῖσ δὲ φίλοισ πᾶσι συνέδοξε ταῦτα, καὶ οὕτωσ ἐποίουν. ἐκ δὲ τούτου πάλιν αὐτοῖσ σκώμματοσ ἤρχετο ὁ Κῦροσ.

κατανοήσασ γάρ τινα τῶν λοχαγῶν σύνδειπνον καὶ παρακλίτην πεποιημένον ἄνδρα ὑπέρδασύν τε καὶ ὑπέραισχρον, ἀνακαλέσασ τὸν λοχαγὸν ὀνομαστὶ εἶπεν ὧδε· ὦ Σαμβαύλα, ἔφη, ἀλλ’ ἦ καὶ σὺ κατὰ τὸν Ἑλληνικὸν τρόπον, ὅτι καλόν ἐστι, περιάγει τοῦτο τὸ μειράκιον τὸ παρακατακείμενόν σοι; νὴ τὸν Δί’, ἔφη ὁ Σαμβαύλασ, ἥδομαι γοῦν καὶ ἐγὼ συνών τε καὶ θεώμενοσ τοῦτον. ἀκούσαντεσ ταῦτα οἱ σύσκηνοι προσέβλεψαν·

ὡσ δὲ εἶδον τὸ πρόσωπον τοῦ ἀνδρὸσ ὑπερβάλλον αἴσχει, ἐγέλασαν πάντεσ. καί τισ εἶπε· πρὸσ τῶν θεῶν, ὦ Σαμβαύλα, ποίῳ ποτέ σε ἔργῳ ἁνὴρ οὗτοσ ἀνήρτηται; καὶ ὃσ εἶπεν·

ἐγὼ ὑμῖν νὴ τὸν Δία, ὦ ἄνδρεσ, ἐρῶ. ὁποσάκισ γὰρ αὐτὸν ἐκάλεσα εἴτε νυκτὸσ εἴτε ἡμέρασ, οὐπώποτέ μοι οὔτ’ ἀσχολίαν προυφασίσατο οὔτε βάδην ὑπήκουσεν, ἀλλ’ ἀεὶ τρέχων· ὁποσάκισ τε αὐτῷ πρᾶξαί τι προσέταξα, οὐδὲν ἀνιδρωτί ποτε αὐτὸν εἶδον ποιοῦντα. πεποίηκε δὲ καὶ τοὺσ δεκαδέασ πάντασ τοιούτουσ, οὐ λόγῳ ἀλλ’ ἔργῳ ἀποδεικνὺσ οἱούσ δεῖ εἶναι. καί τισ εἶπε·

κἄπειτα τοιοῦτον ὄντα οὐ φιλεῖσ αὐτὸν ὥσπερ τοὺσ συγγενεῖσ; καὶ ὁ αἰσχρὸσ ἐκεῖνοσ πρὸσ τοῦτο ἔφη· μὰ Δία· οὐ γὰρ φιλόπονόσ ἐστιν· ἐπεὶ ἤρκει ἂν αὐτῷ, εἰ ἐμὲ ἤθελε φιλεῖν, τοῦτο ἀντὶ πάντων τῶν γυμνασίων.

상위

Cyropaedia

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION