호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기
μετὰ ταῦτα ἀφικνοῦνται ἐπὶ τὸν Ζαπάταν ποταμόν, τὸ εὖροσ τεττάρων πλέθρων. καὶ ἐνταῦθα ἔμειναν ἡμέρασ τρεῖσ· ἐν δὲ ταύταισ ὑποψίαι μὲν ἦσαν, φανερὰ δὲ οὐδεμία ἐφαίνετο ἐπιβουλή. ἔδοξεν οὖν τῷ Κλεάρχῳ ξυγγενέσθαι τῷ Τισσαφέρνει καὶ εἴ πωσ δύναιτο παῦσαι τὰσ ὑποψίασ πρὶν ἐξ αὐτῶν πόλεμον γενέσθαι.
καὶ ἔπεμψέν τινα ἐροῦντα ὅτι ξυγγενέσθαι αὐτῷ χρῄζει. ὁ δὲ ἑτοίμωσ ἐκέλευεν ἥκειν.
ἐπειδὴ δὲ ξυνῆλθον, λέγει ὁ Κλέαρχοσ τάδε. ἐγώ, ὦ Τισσαφέρνη, οἶδα μὲν ἡμῖν ὁρ́κουσ γεγενημένουσ καὶ δεξιὰσ δεδομένασ μὴ ἀδικήσειν ἀλλήλουσ· φυλαττόμενον δὲ σέ τε ὁρῶ ὡσ πολεμίουσ ἡμᾶσ καὶ ἡμεῖσ ὁρῶντεσ ταῦτα ἀντιφυλαττόμεθα. ἐπεὶ δὲ σκοπῶν οὐ δύναμαι οὔτε σὲ αἰσθέσθαι πειρώμενον ἡμᾶσ κακῶσ ποιεῖν ἐγώ τε σαφῶσ οἶδα ὅτι ἡμεῖσ γε οὐδὲ ἐπινοοῦμεν τοιοῦτον οὐδέν, ἔδοξέ μοι εἰσ λόγουσ σοι ἐλθεῖν, ὅπωσ εἰ δυναίμεθα ἐξέλοιμεν ἀλλήλων τὴν ἀπιστίαν.
καὶ γὰρ οἶδα ἀνθρώπουσ ἤδη τοὺσ μὲν ἐκ διαβολῆσ τοὺσ δὲ καὶ ἐξ ὑποψίασ οἳ φοβηθέντεσ ἀλλήλουσ φθάσαι βουλόμενοι πρὶν παθεῖν ἐποίησαν ἀνήκεστα κακὰ τοὺσ οὔτε μέλλοντασ οὔτ’ αὖ βουλομένουσ τοιοῦτον οὐδέν.
τὰσ οὖν τοιαύτασ ἀγνωμοσύνασ νομίζων συνουσίαισ μάλιστα παύεσθαι ἥκω καὶ διδάσκειν σε βούλομαι ὡσ σὺ ἡμῖν οὐκ ὀρθῶσ ἀπιστεῖσ.
πρῶτον μὲν γὰρ καὶ μέγιστον οἱ θεῶν ἡμᾶσ ὁρ́κοι κωλύουσι πολεμίουσ εἶναι ἀλλήλοισ·
ὅστισ δὲ τούτων σύνοιδεν αὑτῷ παρημεληκώσ, τοῦτον ἐγὼ οὔποτ’ ἂν εὐδαιμονίσαιμι. τὸν γὰρ θεῶν πόλεμον οὐκ οἶδα οὔτ’ ἀπὸ ποίου ἂν τάχουσ οὔτε ὅποι ἄν τισ φεύγων ἀποφύγοι οὔτ’ εἰσ ποῖον ἂν σκότοσ ἀποδραίη οὔθ’ ὅπωσ ἂν εἰσ ἐχυρὸν χωρίον ἀποσταίη. πάντῃ γὰρ πάντα τοῖσ θεοῖσ ὕποχα καὶ πάντων ἴσον οἱ θεοὶ κρατοῦσι. περὶ μὲν δὴ τῶν θεῶν τε καὶ τῶν ὁρ́κων οὕτω γιγνώσκω, παρ’ οὓσ ἡμεῖσ τὴν φιλίαν συνθέμενοι κατεθέμεθα·
τῶν δ’ ἀνθρωπίνων σὲ ἐγὼ ἐν τῷ παρόντι νομίζω μέγιστον εἶναι ἡμῖν ἀγαθόν. σὺν μὲν γὰρ σοὶ πᾶσα μὲν ὁδὸσ εὔποροσ, πᾶσ δὲ ποταμὸσ διαβατόσ, τῶν τε ἐπιτηδείων οὐκ ἀπορία·
ἄνευ δὲ σοῦ πᾶσα μὲν διὰ σκότουσ ἡ ὁδόσ· οὐδὲν γὰρ αὐτῆσ ἐπιστάμεθα· πᾶσ δὲ ποταμὸσ δύσποροσ, πᾶσ δὲ ὄχλοσ φοβερόσ, φοβερώτατον δ’ ἐρημία· μεστὴ γὰρ πολλῆσ ἀπορίασ ἐστίν. εἰ δὲ δὴ καὶ μανέντεσ σε κατακτείναιμεν, ἄλλο τι ἂν ἢ τὸν εὐεργέτην κατακτείναντεσ πρὸσ βασιλέα τὸν μέγιστον ἔφεδρον ἀγωνιζοίμεθα;
ὅσων δὲ δὴ καὶ οἱών ἂν ἐλπίδων ἐμαυτὸν στερήσαιμι, εἰ σέ τι κακὸν ἐπιχειρήσαιμι ποιεῖν, ταῦτα λέξω. ἐγὼ γὰρ Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι, νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν ὃν βούλοιτο·
σὲ δὲ νῦν ὁρῶ τήν τε Κύρου δύναμιν καὶ χώραν ἔχοντα καὶ τὴν σαυτοῦ χώραν σῴζοντα, τὴν δὲ βασιλέωσ δύναμιν, ᾗ Κῦροσ πολεμίᾳ ἐχρῆτο, σοὶ ταύτην ξύμμαχον οὖσαν. τούτων δὲ τοιούτων ὄντων τίσ οὕτω μαίνεται ὅστισ οὐ βούλεται σοὶ φίλοσ εἶναι;
ἀλλὰ μὴν ἐρῶ γὰρ καὶ ταῦτα ἐξ ὧν ἔχω ἐλπίδασ καὶ σὲ βουλήσεσθαι φίλον ἡμῖν εἶναι. οἶδα μὲν γὰρ ὑμῖν Μυσοὺσ λυπηροὺσ ὄντασ, οὓσ νομίζω ἂν σὺν τῇ παρούσῃ δυνάμει ταπεινοὺσ ὑμῖν παρασχεῖν·
οἶδα δὲ καὶ Πισίδασ· ἀκούω δὲ καὶ ἄλλα ἔθνη πολλὰ τοιαῦτα εἶναι, ἃ οἶμαι ἂν παῦσαι ἐνοχλοῦντα ἀεὶ τῇ ὑμετέρᾳ εὐδαιμονίᾳ. Αἰγυπτίουσ δέ, οἷσ μάλιστα ὑμᾶσ γιγνώσκω τεθυμωμένουσ, οὐχ ὁρῶ ποίᾳ δυνάμει συμμάχῳ χρησάμενοι μᾶλλον ἂν κολάσαισθε τῆσ νῦν σὺν ἐμοὶ οὔσησ. ἀλλὰ μὴν ἔν γε τοῖσ πέριξ οἰκοῦσι σὺ εἰ μὲν βούλοιο φίλοσ ὡσ μέγιστοσ ἂν εἰήσ, εἰ δέ τίσ σε λυποίη, ὡσ δεσπότησ <ἂν> ἀναστρέφοιο ἔχων ἡμᾶσ ὑπηρέτασ, οἵ σοι οὐκ ἂν μισθοῦ ἕνεκα ὑπηρετοῖμεν ἀλλὰ καὶ τῆσ χάριτοσ ἣν σωθέντεσ ὑπὸ σοῦ σοὶ ἂν ἔχοιμεν δικαίωσ.
ἐμοὶ μὲν ταῦτα πάντα ἐνθυμουμένῳ οὕτω δοκεῖ θαυμαστὸν εἶναι τὸ σὲ ἡμῖν ἀπιστεῖν ὥστε καὶ ἥδιστ’ ἂν ἀκούσαιμι τὸ ὄνομα τίσ οὕτωσ ἐστὶ δεινὸσ λέγειν ὥστε σε πεῖσαι λέγων ὡσ ἡμεῖσ σοι ἐπιβουλεύομεν.
Κλέαρχοσ μὲν οὖν τοσαῦτα εἶπε· Τισσαφέρνησ δὲ ὧδε ἀπημείφθη. ἀλλ’ ἥδομαι μέν, ὦ Κλέαρχε, ἀκούων σου φρονίμουσ λόγουσ·
ταῦτα γὰρ γιγνώσκων εἴ τι ἐμοὶ κακὸν βουλεύοισ, ἅμα ἄν μοι δοκεῖσ καὶ σαυτῷ κακόνουσ εἶναι. ὡσ δ’ ἂν μάθῃσ ὅτι οὐδ’ ἂν ὑμεῖσ δικαίωσ οὔτε βασιλεῖ οὔτ’ ἐμοὶ ἀπιστοίητε, ἀντάκουσον. εἰ γὰρ ὑμᾶσ ἐβουλόμεθα ἀπολέσαι, πότερά σοι δοκοῦμεν ἱππέων πλήθουσ ἀπορεῖν ἢ πεζῶν ἢ ὁπλίσεωσ ἐν ᾗ ὑμᾶσ μὲν βλάπτειν ἱκανοὶ εἰήμεν ἄν, ἀντιπάσχειν δὲ οὐδεὶσ κίνδυνοσ;
ἀλλὰ χωρίων ἐπιτηδείων ὑμῖν ἐπιτίθεσθαι ἀπορεῖν ἄν σοι δοκοῦμεν;
οὐ τοσαῦτα μὲν πεδία ἃ ὑμεῖσ φίλια ὄντα σὺν πολλῷ πόνῳ διαπορεύεσθε, τοσαῦτα δὲ ὄρη ὁρᾶτε ὑμῖν ὄντα πορευτέα, ἃ ἡμῖν ἔξεστι προκαταλαβοῦσιν ἄπορα ὑμῖν παρέχειν, τοσοῦτοι δ’ εἰσὶ ποταμοὶ ἐφ’ ὧν ἔξεστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ὁπόσοισ ἂν ὑμῶν βουλώμεθα μάχεσθαι; εἰσὶ δ’ αὐτῶν οὓσ οὐδ’ ἂν παντάπασι διαβαίητε, εἰ μὴ ἡμεῖσ ὑμᾶσ διαπορεύοιμεν. εἰ δ’ ἐν πᾶσι τούτοισ ἡττῴμεθα, ἀλλὰ τό γέ τοι πῦρ κρεῖττον τοῦ καρποῦ ἐστιν·
ὃν ἡμεῖσ δυναίμεθ’ ἂν κατακαύσαντεσ λιμὸν ὑμῖν ἀντιτάξαι, ᾧ ὑμεῖσ οὐδ’ εἰ πάνυ ἀγαθοὶ εἰήτε μάχεσθαι ἂν δύναισθε. πῶσ ἂν οὖν ἔχοντεσ τοσούτουσ πόρουσ πρὸσ τὸ ὑμῖν πολεμεῖν, καὶ τούτων μηδένα ἡμῖν ἐπικίνδυνον, ἔπειτα ἐκ τούτων πάντων τοῦτον ἂν τὸν τρόπον ἐξελοίμεθα ὃσ μόνοσ μὲν πρὸσ θεῶν ἀσεβήσ, μόνοσ δὲ πρὸσ ἀνθρώπων αἰσχρόσ;
παντάπασι δὲ ἀπόρων ἐστὶ καὶ ἀμηχάνων καὶ ἐν ἀνάγκῃ ἐχομένων, καὶ τούτων πονηρῶν, οἵτινεσ ἐθέλουσι δι’ ἐπιορκίασ τε πρὸσ θεοὺσ καὶ ἀπιστίασ πρὸσ ἀνθρώπουσ πράττειν τι.
οὐχ οὕτωσ ἡμεῖσ, ὦ Κλέαρχε, οὔτε ἀλόγιστοι οὔτε ἠλίθιοί ἐσμεν. ἀλλὰ τί δὴ ὑμᾶσ ἐξὸν ἀπολέσαι οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἤλθομεν;
εὖ ἴσθι ὅτι ὁ ἐμὸσ ἔρωσ τούτου αἴτιοσ τὸ τοῖσ Ἕλλησιν ἐμὲ πιστὸν γενέσθαι, καὶ ᾧ Κῦροσ ἀνέβη ξενικῷ διὰ μισθοδοσίασ πιστεύων τούτῳ ἐμὲ καταβῆναι δι’ εὐεργεσίαν ἰσχυρόν. ὅσα δ’ ἐμοὶ χρήσιμοι ὑμεῖσ ἐστε τὰ μὲν καὶ σὺ εἶπασ, τὸ δὲ μέγιστον ἐγὼ οἶδα·
τὴν μὲν γὰρ ἐπὶ τῇ κεφαλῇ τιάραν βασιλεῖ μόνῳ ἔξεστιν ὀρθὴν ἔχειν, τὴν δ’ ἐπὶ τῇ καρδίᾳ ἴσωσ ἂν ὑμῶν παρόντων καὶ ἕτεροσ εὐπετῶσ ἔχοι. ταῦτα εἰπὼν ἔδοξε τῷ Κλεάρχῳ ἀληθῆ λέγειν·
καὶ εἶπεν· οὐκοῦν, ἔφη, οἵτινεσ τοιούτων ἡμῖν εἰσ φιλίαν ὑπαρχόντων πειρῶνται διαβάλλοντεσ ποιῆσαι πολεμίουσ ἡμᾶσ ἄξιοί εἰσι τὰ ἔσχατα παθεῖν; καὶ ἐγὼ μέν γε, ἔφη ὁ Τισσαφέρνησ, εἰ βούλεσθέ μοι οἵ τε στρατηγοὶ καὶ οἱ λοχαγοὶ ἐλθεῖν, ἐν τῷ ἐμφανεῖ λέξω τοὺσ πρὸσ ἐμὲ λέγοντασ ὡσ σὺ ἐμοὶ ἐπιβουλεύεισ καὶ τῇ σὺν ἐμοὶ στρατιᾷ.
ἐγὼ δέ, ἔφη ὁ Κλέαρχοσ, ἄξω πάντασ, καὶ σοὶ αὖ δηλώσω ὅθεν ἐγὼ περὶ σοῦ ἀκούω.
ἐκ τούτων δὴ τῶν λόγων ὁ Τισσαφέρνησ φιλοφρονούμενοσ τότε μὲν μένειν τε αὐτὸν ἐκέλευε καὶ σύνδειπνον ἐποιήσατο.
τῇ δὲ ὑστεραίᾳ ὁ Κλέαρχοσ ἐλθὼν ἐπὶ τὸ στρατόπεδον δῆλόσ τ’ ἦν πάνυ φιλικῶσ οἰόμενοσ διακεῖσθαι τῷ Τισσαφέρνει καὶ ἃ ἔλεγεν ἐκεῖνοσ ἀπήγγελλεν, ἔφη τε χρῆναι ἰέναι παρὰ Τισσαφέρνην οὓσ ἐκέλευεν, καὶ οἳ ἂν ἐλεγχθῶσι διαβάλλοντεσ τῶν Ἑλλήνων, ὡσ προδότασ αὐτοὺσ καὶ κακόνουσ τοῖσ Ἕλλησιν ὄντασ τιμωρηθῆναι. ὑπώπτευε δὲ εἶναι τὸν διαβάλλοντα Μένωνα, εἰδὼσ αὐτὸν καὶ συγγεγενημένον Τισσαφέρνει μετ’ Ἀριαίου καὶ στασιάζοντα αὐτῷ καὶ ἐπιβουλεύοντα, ὅπωσ τὸ στράτευμα ἅπαν πρὸσ αὑτὸν λαβὼν φίλοσ ᾖ Τισσαφέρνει.
ἐβούλετο δὲ καὶ Κλέαρχοσ ἅπαν τὸ στράτευμα πρὸσ ἑαυτὸν ἔχειν τὴν γνώμην καὶ τοὺσ παραλυποῦντασ ἐκποδὼν εἶναι.
τῶν δὲ στρατιωτῶν ἀντέλεγόν τινεσ αὐτῷ μὴ ἰέναι πάντασ τοὺσ λοχαγοὺσ καὶ στρατηγοὺσ μηδὲ πιστεύειν Τισσαφέρνει. ὁ δὲ Κλέαρχοσ ἰσχυρῶσ κατέτεινεν, ἔστε διεπράξατο πέντε μὲν στρατηγοὺσ ἰέναι, εἴκοσι δὲ λοχαγούσ·
συνηκολούθησαν δὲ ὡσ εἰσ ἀγορὰν καὶ τῶν ἄλλων στρατιωτῶν ὡσ διακόσιοι. ἐπεὶ δὲ ἦσαν ἐπὶ θύραισ ταῖσ Τισσαφέρνουσ, οἱ μὲν στρατηγοὶ παρεκλήθησαν εἴσω, Πρόξενοσ Βοιώτιοσ, Μένων Θετταλόσ, Ἀγίασ Ἀρκάσ, Κλέαρχοσ Λάκων, Σωκράτησ Ἀχαιόσ·
οἱ δὲ λοχαγοὶ ἐπὶ ταῖσ θύραισ ἔμενον. οὐ πολλῷ δὲ ὕστερον ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ σημείου οἵ τ’ ἔνδον ξυνελαμβάνοντο καὶ οἱ ἔξω κατεκόπησαν.
μετὰ δὲ ταῦτα τῶν βαρβάρων τινὲσ ἱππέων διὰ τοῦ πεδίου ἐλαύνοντεσ ᾧτινι ἐντυγχάνοιεν Ἕλληνι ἢ δούλῳ ἢ ἐλευθέρῳ πάντασ ἔκτεινον. οἱ δὲ Ἕλληνεσ τήν τε ἱππασίαν ἐθαύμαζον ἐκ τοῦ στρατοπέδου ὁρῶντεσ καὶ ὅ τι ἐποίουν ἠμφεγνόουν, πρὶν Νίκαρχοσ Ἀρκὰσ ἧκε φεύγων τετρωμένοσ εἰσ τὴν γαστέρα καὶ τὰ ἔντερα ἐν ταῖσ χερσὶν ἔχων, καὶ εἶπε πάντα τὰ γεγενημένα.
ἐκ τούτου δὴ οἱ Ἕλληνεσ ἔθεον ἐπὶ τὰ ὅπλα πάντεσ ἐκπεπληγμένοι καὶ νομίζοντεσ αὐτίκα ἥξειν αὐτοὺσ ἐπὶ τὸ στρατόπεδον.
οἱ δὲ πάντεσ μὲν οὐκ ἦλθον, Ἀριαῖοσ δὲ καὶ Ἀρτάοζοσ καὶ Μιθραδάτησ, οἳ ἦσαν Κύρῳ πιστότατοι·
ὁ δὲ τῶν Ἑλλήνων ἑρμηνεὺσ ἔφη καὶ τὸν Τισσαφέρνουσ ἀδελφὸν σὺν αὐτοῖσ ὁρᾶν καὶ γιγνώσκειν· ξυνηκολούθουν δὲ καὶ ἄλλοι Περσῶν τεθωρακισμένοι εἰσ τριακοσίουσ. οὗτοι ἐπεὶ ἐγγὺσ ἦσαν, προσελθεῖν ἐκέλευον εἴ τισ εἰή τῶν Ἑλλήνων στρατηγὸσ ἢ λοχαγόσ, ἵνα ἀπαγγείλωσι τὰ παρὰ βασιλέωσ.
μετὰ ταῦτα ἐξῆλθον φυλαττόμενοι τῶν Ἑλλήνων στρατηγοὶ μὲν Κλεάνωρ Ὀρχομένιοσ καὶ Σοφαίνετοσ Στυμφάλιοσ, ξὺν αὐτοῖσ δὲ Ξενοφῶν Ἀθηναῖοσ, ὅπωσ μάθοι τὰ περὶ Προξένου·
Χειρίσοφοσ δὲ ἐτύγχανεν ἀπὼν ἐν κώμῃ τινὶ ξὺν ἄλλοισ ἐπισιτιζομένοισ. ἐπειδὴ δὲ ἔστησαν εἰσ ἐπήκοον, εἶπεν Ἀριαῖοσ τάδε.
Κλέαρχοσ μέν, ὦ ἄνδρεσ Ἕλληνεσ, ἐπεὶ ἐπιορκῶν τε ἐφάνη καὶ τὰσ σπονδὰσ λύων, ἔχει τὴν δίκην καὶ τέθνηκε, Πρόξενοσ δὲ καὶ Μένων, ὅτι κατήγγειλαν αὐτοῦ τὴν ἐπιβουλήν, ἐν μεγάλῃ τιμῇ εἰσιν. ὑμᾶσ δὲ βασιλεὺσ τὰ ὅπλα ἀπαιτεῖ· αὑτοῦ γὰρ εἶναί φησιν, ἐπείπερ Κύρου ἦσαν τοῦ ἐκείνου δούλου. πρὸσ ταῦτα ἀπεκρίναντο οἱ Ἕλληνεσ, ἔλεγε δὲ Κλεάνωρ ὁ Ὀρχομένιοσ·
ὦ κάκιστε ἀνθρώπων Ἀριαῖε καὶ οἱ ἄλλοι ὅσοι ἦτε Κύρου φίλοι, οὐκ αἰσχύνεσθε οὔτε θεοὺσ οὔτ’ ἀνθρώπουσ, οἵτινεσ ὀμόσαντεσ ἡμῖν τοὺσ αὐτοὺσ φίλουσ καὶ ἐχθροὺσ νομιεῖν, προδόντεσ ἡμᾶσ σὺν Τισσαφέρνει τῷ ἀθεωτάτῳ τε καὶ πανουργοτάτῳ τούσ τε ἄνδρασ αὐτοὺσ οἷσ ὤμνυτε ἀπολωλέκατε καὶ τοὺσ ἄλλουσ ἡμᾶσ προδεδωκότεσ ξὺν τοῖσ πολεμίοισ ἐφ’ ἡμᾶσ ἔρχεσθε; ὁ δὲ Ἀριαῖοσ εἶπε·
Κλέαρχοσ γὰρ πρόσθεν ἐπιβουλεύων φανερὸσ ἐγένετο Τισσαφέρνει τε καὶ Ὀρόντᾳ, καὶ πᾶσιν ἡμῖν τοῖσ ξὺν τούτοισ. ἐπὶ τούτοισ Ξενοφῶν τάδε εἶπε. Κλέαρχοσ μὲν τοίνυν εἰ παρὰ τοὺσ ὁρ́κουσ ἔλυε τὰσ σπονδάσ, τὴν δίκην ἔχει·
δίκαιον γὰρ ἀπόλλυσθαι τοὺσ ἐπιορκοῦντασ· Πρόξενοσ δὲ καὶ Μένων ἐπείπερ εἰσὶν ὑμέτεροι μὲν εὐεργέται, ἡμέτεροι δὲ στρατηγοί, πέμψατε αὐτοὺσ δεῦρο· δῆλον γὰρ ὅτι φίλοι γε ὄντεσ ἀμφοτέροισ πειράσονται καὶ ὑμῖν καὶ ἡμῖν τὰ βέλτιστα ξυμβουλεῦσαι. πρὸσ ταῦτα οἱ βάρβαροι πολὺν χρόνον διαλεχθέντεσ ἀλλήλοισ ἀπῆλθον οὐδὲν ἀποκρινάμενοι.
호흡부호 보기
강세부호 보기
장단부호 보기
작은 Iota 보기
모든 부호 보기