Plutarch, De virtute morali, section 6

(플루타르코스, De virtute morali, section 6)

ἐπεὶ δὲ πολλαχῶσ τὸ μέσον καὶ γὰρ τὸ κεκραμένον τῶν ἀκράτων μέσον, ὡσ λευκοῦ καὶ μέλανοσ τὸ φαιόν καὶ τὸ περιέχον καὶ περιεχόμενον τοῦ περιεχομένου καὶ περιέχοντοσ, ὡσ τῶν δώδεκα καὶ τεττάρων τὰ ὀκτώ καὶ τὸ μηδετέρου τῶν ἄκρων μετέχον, ὡσ ἀγαθοῦ καὶ κακοῦ τὸ ἀδιάφορον, τούτων μὲν οὐδενὶ τῶν τρόπων ἡ ἀρετὴ προσρητέα μεσότησ· οὔτε γὰρ μῖγμα τῶν κακιῶν ἐστιν οὔτ’ ἐμπεριέχουσα τοὔλαττον ἐμπεριέχεται τῷ πλεονάζοντι τοῦ προσήκοντοσ, οὔτ’ ἀπήλλακται παντάπασι τῶν παθητικῶν ὁρμῶν, ἐν αἷσ τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττόν ἐστι.

γίνεται δὲ μεσότησ καὶ λέγεται μάλιστα τῇ περὶ φθόγγουσ καὶ ἁρμονίασ ὁμοίωσ· βαρύτητα τὴν ἄγαν διαπέφευγεν αὕτη τε κίνησισ οὖσα καὶ δύναμισ περὶ τὸ ἄλογον, τὰσ ἐκλύσεισ καὶ τὰσ ἐπιτάσεισ καὶ ὅλωσ τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον ἐξαιρεῖ τῆσ ὁρμῆσ, εἰσ τὸ μέτριον καὶ ἀναμάρτητον καθιστᾶσα τῶν παθῶν ἕκαστον.

αὐτίκα τὴν μὲι ἀνδρείαν μεσότητά φασιν εἶναι δειλίασ καὶ θρασύτητοσ, ὧν ἡ μὲν ἔλλειψισ ἡ δ’ ὑπερβολὴ τοῦ θυμοειδοῦσ ἐστι τὴν δ’ ἐλευθεριότητα μικρολογίασ καὶ ἀσωτίασ, πραότητα δ’ ἀναλγησίασ καὶ ὠμότητοσ·

αὐτήν τε σωφροσύνην καὶ δικαιοσύνην, τὴν μὲν περὶ τὰ συμβόλαια μήτε πλέον νέμουσαν αὑτῇ τοῦ προσήκοντοσ μήτ’ ἔλαττον, τὴν δ’ εἰσ τὸ μέσον ἀναισθησίασ καὶ ἀκολασίασ ἀεὶ τὰσ ἐπιθυμίασ καθιστᾶσαν. ἐν ᾧ δὴ καὶ μάλιστα δοκεῖ τὸ ἄλογον τῆσ πρὸσ τὸ λογικὸν διαφορᾶσ αὐτοῦ παρέχειν κατανόησιν, καὶ δεικνύειν τὸ πάθοσ ὡσ ἕτερόν τι κομιδῇ τοῦ λόγου ἐστίν. οὐ γὰρ ἂν διέφερε σωφροσύνησ ἐγκράτεια καὶ ἀκολασίασ ἀκρασία περὶ τὰσ ἡδονὰσ καὶ τὰσ ἐπιθυμίασ, εἰ ταὐτὸν ἦν τῆσ ψυχῆσ ᾧ ἐπιθυμεῖν ᾧ τε κρίνειν πέφυκε. νῦν δὲ σωφροσύνη μέν ἐστιν οὗ τὸ παθητικὸν ὥσπερ εὐήνιον θρέμμα καὶ πρᾶον ὁ λογισμὸσ ἡνιοχεῖ καὶ μεταχειρίζεται, περὶ τὰσ ἐπιθυμίασ χρώμενοσ ὑπείκοντι καὶ δεχομένῳ τὸ μέτριον καὶ τὸ εὔσχημον ἑκουσίωσ·

ὁ δ’ ἐγκρατὴσ ἄγει μὲν ἐρρωμένῳ τῷ λογισμῷ καὶ κρατοῦντι τὴν ἐπιθυμίαν, ἄγει δ’ οὐκ ἀλύπωσ οὐδὲ πειθομένην ἀλλὰ πλαγίαν καὶ ἀντιτείνουσαν οἱο͂ν ὑπὸ πληγῆσ καὶ χαλινοῦ καταβιαζόμενοσ καὶ ἀνακρούων, ἀγῶνοσ ὢν ἐν ἑαυτῷ καὶ θορύβου μεστόσ· οἱο͂ν ὁ Πλάτων ἐξεικονίζει περὶ τὰ τῆσ ψυχῆσ ὑποζύγια, τοῦ χείρονοσ πρὸσ τὸ βέλτιον ον ζυγομαχοῦντοσ ἅμα καὶ τὸν ἡνίοχον διαταράττοντοσ, ἀντέχειν ὀπίσω καὶ κατατείνειν ὑπὸ σπουδῆσ ἀναγκαζόμενον ἀεὶ μὴ βάλῃ φοίνικασ ι ἐκ χειρῶν ἱμάντασ κατὰ Σιμωνίδην.

ὅθεν οὐδ’ ἀρετὴν ἀξιοῦσιν αὐτοτελῆ τὴν ἐγκράτειαν ἀλλ’ ἔλαττον ἀρετῆσ εἶναι· μεσότησ γὰρ οὐ γέγονεν ἐκ συμφωνίασ τοῦ χείρονοσ πρὸσ τὸ βέλτιον οὐδ’ ἀνῄρηται τοῦ πάθουσ τὸ ὑπερβάλλον, οὐδὲ πειθόμενον οὐδ’ ὁμολογοῦν τῷ φρονοῦντι τῆσ ψυχῆσ τὸ ἐπιθυμοῦν ἀλλὰ λυποῦν καὶ λυπούμενον καὶ καθειργόμενον ὑπ’ ἀνάγκησ ὥσπερ ἐν στάσει δυσμενὲσ καὶ πολέμιον συνοικεῖ· πόλισ δ’ ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμει, ὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτων·

ἡ τοῦ ἐγκρατοῦσ ψυχὴ διὰ τὴν ἀνωμαλίαν καὶ τὴν διαφοράν. κατὰ ταὐτὰ δ’ οἰόνται καὶ τὴν ἀκρασίαν ἔλαττόν τι κακίασ εἶναι παντελῆ δὲ κακίαν τὴν ἀκολασίαν. αὕτη μὲν γὰρ ἔχουσα καὶ πάθοσ φαῦλον καὶ λόγον, ὑφ’ οὗ μὲν ἐξάγεται τῷ ἐπιθυμεῖν πρὸσ τὸ αἰσχρόν, ὑφ’ οὗ δὲ τῷ κακῶσ κρίνειν προστιθεμένου ταῖσ ἐπιθυμίαισ καὶ τὴν αἴσθησιν ἀποβάλλει τῶν ἁμαρτανομένων. ἡ δ’ ἀκρασία τῷ μὲν λόγῳ σῴζει τὴν κρίσιν ὀρθὴν οὖσαν, τῷ δὲ πάθει φέρεται παρὰ τὴν κρίσιν ἰσχύοντι τοῦ λόγου μᾶλλον.

ὅθεν διαφέρει τῆσ ἀκολασίασ· ὅπου μὲν γὰρ ἡττᾶται τοῦ πάθουσ ὁ λογισμὸσ ὅπου δ’ οὐδὲ μάχεται, καὶ ὅπου μὲν ἀντιλέγων ἕπεται ταῖσ ἐπιθυμίαισ ὅπου δ’ ὑφηγεῖται συναγορεύων, καὶ ὅπου μὲν ἡδομένῳ κοινωνεῖν ὑπάρχει τῶν ἁμαρτανομένων ὅπου δ’ ἀχθομένῳ, καὶ ὅπου μὲν ἑκὼν φέρεται πρὸσ τὸ αἰσχρὸν ὅπου δὲ προδίδωσιν ἄκων τὸ καλόν. ὡσ τοῖσ πραττομένοισ ὑπ’ αὐτῶν οὐχ ἧττον δὲ καὶ τοῖσ λεγομένοισ ἔνεστιν ἡ διαφορὰ κατάδηλοσ· ἀκολάστων μὲν γὰρ αἵδε φωναί·

τίσ δὲ χάρισ, τί δὲ τερπνὸν ἄνευ χρυσῆσ Ἀφροδίτησ; τεθναίην ὅτε μοι μηκέτι ταῦτα μέλει. καὶ ἕτεροσ τὸ φαγεῖν τὸ φαγεῖν τὸ τῆσ Ἀφροδίτησ τυγχάνειν, τὰ δ’ ἄλλα προσθήκασ ἅπαντ’ ἐγὼ καλῶ φησίν, ὥσπερ ἐξ ὅλησ τῆσ φυχῆσ συνεπινεύων ταῖσ ἡδοναῖσ καὶ ὑπερειπόμενοσ. οὐχ ἧττον δὲ τούτων ὁ εἰπών ἐά μ’ ἀπολέσθαι·

τοῦτο γάρ μοι συμφέρει τὴν κρίσιν ἔχει τῷ πάθει συννοσοῦσαν. αἱ δὲ τῆσ ἀκρασίασ ἕτεραι καὶ διαφέρουσαι γνώμην ἔχοντὰ μ’ ἡ φύσισ βιάζεται· καὶ αἰαῖ, τόδ’ ἤδη θεῖον ἀνθρώποισ κακόν, ὅταν τισ εἰδῇ τἀγαθὸν χρῆται δὲ μή· καὶ εἴκει γὰρ θυμὸσ οὐδ’ ἔτ’ ἀντέχει, θινῶδεσ ὡσ ἄγκιστρον ἀγκύρασ σάλῳ· θινῶδεσ ἄγκιστρον οὐ φαύλωσ λέγων τὸ μὴ κάτοχον τοῦ λογισμοῦ μηδ’ ἀραρόσ, ἀλλὰ μανότητι τῆσ ψυχῆσ καὶ μαλακίᾳ προϊέμενον τὴν κρίσιν. οὐ πόρρω δὲ τῆσ εἰκόνοσ ταύτησ κἀκεῖνα εἴρηται ναῦσ ὥσ τισ ἐκ μὲν γῆσ ἀνήρτημαι βρόχοισ, πνεῖ δ’ οὖροσ, ἡμῖν δ’ οὐ κρατεῖ τὰ πείσματα· πείσματα γὰρ λέγει τὰσ ἀντεχούσασ κρίσεισ πρὸσ τὸ αἰσχρόν, εἶθ’ ὥσπερ ὑπὸ πνεύματοσ πολλοῦ ῥηγνυμένασ τοῦ πάθουσ.

τῷ γὰρ ὄντι πλησίστιοσ μὲν ἐπὶ τὰσ ἡδονὰσ ὁ ἀκόλαστοσ ὑπὸ τῶν ἐπιθυμιῶν φέρεται καὶ δίδωσιν ἑαυτὸν καὶ συγκατευθύνει· πλάγιοσ δ’ ὁ ἀκρατήσ, οἱο͂ν ἐξαναφέρειν γλιχόμενοσ καὶ διωθεῖσθαι τὸ πάθοσ, ὑποσύρεται καὶ περιπίπτει περὶ τὸ αἰσχρόν ὡσ Ἀνάξαρχον ἐσίλλαινε Τίμων ἐν δὲ τὸ θαρσαλέον τε καὶ ἐμμενὲσ ὅππη ὀρούσαι φαίνετ’ Ἀναξάρχου κύνεον μένοσ· ὃσ ῥα καὶ εἰδώσ, ὡσ φάσαν, ἄθλιοσ ἔσκε, φύσισ δέ μιν ἔμπαλιν ἦγεν ἡδονοπλήξ, ἣν πλεῖστοι ὑποτρείουσι σοφιστῶν. οὔτε γὰρ ὁ σοφὸσ ἐγκρατὴσ ἀλλὰ σώφρων, οὔθ’ ὁ ἀμαθὴσ ἀκρατὴσ ἀλλ’ ἀκόλαστοσ· ὁ μὲν γὰρ ἥδεται τοῖσ καλοῖσ ὁ δ’ οὐκ ἄχθεται τοῖσ αἰσχροῖσ.

σοφιστικῆσ οὖν ψυχῆσ ἡ ἀκρασία λόγον ἐχούσησ οἷσ ἔγνωκεν ὀρθῶσ ἐμμένειν μὴ δυνάμενον.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION